You are on page 1of 30

rav;av,mOf aysmufqHk;rI

aygif;avmif;tm;upm;uGif; zGHUNzKd;zdkY wmplaewJh


jrefrmhZdrfcHum;aps;uGuf
wkwfyg0g tuefYtowfudk azmfjy b,folydkifovJ
pm-8

pm- 12

pm - 18

The Irrawaddy
Weekly

Journal

news & analysis

jyKjyifajymif;vJa&;rsm;eJY
jrefrmhwyfrawmf
pm - 4

Vol.1, No.13, March 30, 2014

news & analysis

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Election

NLD ESifh BuHhcdkifa&; tm;prf;r,fh Mum;jzwfa&G;aumufyGJ


The Irrawaddy

Pm& jynfaxmifpkBuHhcdkifa&;eJY zGHUNzKd;a&;ygwD (USDP) u zGJUpnf;xm;wJh OD;odef;pdef tpkd;&u trsKd; bmom


omoemapmifha&Smufa&; a<u;aMumfaecsdef jynfaxmifpka&G;aumufyGJ aumfr&SifOu| OD;wifat;u 2014
ckESpftwGif;rSm Mum;jzwfa&G;aumufyGJ usif;yr,fvdkY aMunmvkdufwmrdkY rsKd;apmifhOya'jy|mef;a&; a<u;aMumfoHawGu
BuHhcdkifa&;ygwD&JU Mum;jzwfa&G;aumufyGJ tEkdif&&Sda&; AsL[mwcktjzpf tokH;csr,fh tajctaeawG jzpfxGef;vmw,fvkdY
EkdifiHa&;tokdif;t0kdif;u okH;oyfygw,f/

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

tm

2012 Mum;jzwfa&G;aumufyGJtwGuf oHk;cGNrdKUe,fwGif pnf;Hk;a&;qif;aeonfh NLD acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunf/

orw OD;odef;pdefu rsKd;apmifhOya'jy|mef;


a&;aumfr&Siaf wGzUJG pnf;wm? jynfaxmifpw
k &m;
vTwaf wmfcsKyu
f dk wm0efay;wmawG vkyNf y;D wmeJY
wNyKd ief ufwnf; Mum;jzwfa&G;aumufyJG usi;f yzdYk
&Sdw,fvkdY a&G;aumufyGJaumfr&Sifu xkwfjyef
vdu
k w
f mrdYk 'DjzpfpOf ESpcf u
k wckNy;D wck tpDtpOf
wus xGufay:vmwJh jzpf&yfawGjzpfNyD; txl;
ojzifh ESpaf ygif;20 ausmv
f ;Hk vk;H vlxak xmufcrH I
&&SdcJhwJh twkduftcH 'Drkdua&pDygwDwckjzpfwJh
trsK;d om; 'Dru
dk a&pD tzGUJ csKyf (NLD) udAk sL[m
opfepYJ ed af c:vku
d w
f mqk&d ifvnf; rrSm;Ekid yf gbl;/
vlYtcGifhta&;? 'Drkdua&pDta&;? zGJUpnf;ykH
jyifa&; a<u;aMumfaewJh trsKd;om;'Drkdua&pD
tzGUJ csKyef YJ trsK;d bmom omoem apmifah &Smuf
a&;? rsKd;apmifhOya' ay:xGef;a&; a<u;aMumfae
wJh BuHhcdkifa&; ygwDwkdYtMum; 2014 Mum;jzwf
a&G;aumufyu
JG 2015 a&G;aumufyt
JG BuKd pdeaf c:
tm;prf;wJh EkdifiHa&; tm;prf;yGJBuD;vkdY okH;oyfrI
awG &Sdaeygw,f/
orwOD;odef;pdefu vufxyfxdrf;jrm;jcif;
qdik &f m Oya'ESihf vlO;D a&wd;k yGm;EIe;f xde;f njd cif;
qkid &f m Oya'wdu
Yk kd jynfaxmifpw
k &m;vTwaf wmf
csKyf ua&;qGJzdkYeJY udk;uG,f&mbmom ul;ajymif;
jcif; qkid &f mOya'eJY wvifwr,m; pepfusio
hf ;kH
jcif;qdik &f m Oya'wdu
Yk kd ZGev
f 30 &ufaeY xuf
aemufrusapbJ a&;qGJzkdY tzGJU0if 12 OD;yg

aumfr&Siu
f zkd UJG pnf;wm0efay;cJyh gw,f/ tmPm&
BuHhcdkifa&;ygwD vTwfawmftrwftrsm;pk BuD;pkd;
aewJh vTwaf wmfuvnf; tpk;d &bufu wifvm
r,fh rsKd;apmifhOya'Murf;awGukd twnfjyKay;zkdY
apmifBh uKd aewJyh Hk &Sw
d ,fvYkd Ekid if aH &;orm;awGu
okH;oyfygw,f/
tpkd;&eJY vTwfawmf b,fvkdyJ uGJjym;rIawG?
yGww
f u
dk rf aI wG &Sad eapumrl BuchH idk af &;ygwDqw
dk hJ
rlvavmif;&dyfBuD;atmufrSm tpkd;&a&m? vTwf
awmfua&m ykvif;wl bl;qkdYawG tjzpf 2015
a&G;aumufyGJ tEkdif&&Sda&; nDGwfpGm &yfwnf
aeMuwJh yHkygyJ/ tJ'gaMumifhyJ rsKd;apmifhOya'

jy|mef;a&;rSm tpk;d &a&m vTwaf wmfyg toHwn


l D
pGmeJYtwkdiftazmuf nDaeMuwmyJvkdY wkdif;&if;
om;EkdifiHa&;orm;wcsKdUu okH;oyf ajymqkdyg
w,f/
jynfaxmifpka&G;aumufyGJaumfr&SifOu|
OD;wifat;u Mum;jzwfa&G;aumufyJG usi;f yr,fh
tcsed u
f w
dk w
d u
d sus raMunmbJ&moDOwkomom
,m,m&Scd sed f 3 vBuKw
d if taMumif;Mum;r,fvYkd
ajymqkad yr,fh orwOD;ode;f pde&f UJ rsK;d apmifOh ya'
awG w&m;0if vTwfawmfwifjyNyD; Oya'tjzpf
xGu&f v
dS mNy;D rS Mum;jzwfa&G;aumufyJG usi;f yr,fh
&ufukd wdwdusus xkwfjyefr,fhykH &Sdygw,f/

trsKd;om;'Drkdua&pD tzGJUcsKyfeJY
trsKd; bmom omoem apmifha&Smufa&;?
rsKd;apmifh Oya'ay:xGef;a&; a<u;aMumfaewJh
BuHhcdkifa&; ygwDwkdYtMum; 2014
Mum;jzwfa&G;aumufyGJu 2015 a&G;aumufyGJtBudK
pdefac: tm;prf;wJh EkdifiHa&; tm;prf;yGJBuD; . . .

1990 jynfhESpf taxGaxGa&G;aumufyGJrSm


wEkid if v
H ;Hk rJqEe,f 80 &mcdik Ef eI ;f ausm?f 2012
ckEpS f Mum;jzwf a&G;aumufyJG vpfvyf rJqEe,f
45ckrSm rJqEe,f 43 ck tEkdif&&SdcJhwJh NLD u
2014 Mum;jzwf a&G;aumufyGJrSmawmh vpfvyf
rJqEe,f 30 vkH; tEkdif&&SdEkdifwJhtaetxm;
r&Sdfawmhbl;vdkY qkdolawGvnf;&Sdygw,f/
'Drdku&ufwpfygwD(jrefrm) Ou| OD;oka0
u ]]dk;dk;om;om; ,SOfNydKifzdkYtm;prf;wmqdk&if
awmh aumif;ygw,f/ 'gayr,fh wckckvkyfzdkY
prf;oyfwmrsdK; jzpfrSmpdwfylw,f/ 2015 rSm
b,fvdkvdrfvdkY&rvJ qdkwmrsdK;twGuf prf;oyf
wm qd&k ifawmh raumif;bl;/ 'Dwacguf vdrNf y;D
vkyMf unfrh ,f/ tajctaeaumif;&if 2015 rSm
qufvkyfMunfhr,fqdk&ifawmh raumif;bl;}} vdkY
{&m0wDokdY ajymqkdygw,f/
trsK;d om; 'Dru
dk a&pDtiftm;pkygwD(NDF)
Ou| OD;cifarmifaqGuawmh BuHhcdkifa&;ygwDu
ol&JU AsL[meJY tiftm;ukdprf;oyfzdkY Mum;jzwf
a&G;aumufyGJudk usif;ywmvkdY okH;oyfygw,f/
Ekid if aH &;ygwDtrsm;pku 2014 Mum;jzwfa&G;
aumufyrJG mS yg0if,OS Nf yKd izf w
Ydk u
d sa&&mpGmqk;H jzwf
Ekid jf cif;r&Sad o;bJ wcsKUd ygwDawGu vk;H 0,SONf yKd if
rSmr[kwb
f ;l vdYk xkwjf yefajymqkyd gw,f/ 'gayr,fh
NLD eJY Buc
hH ikd af &;ygwDu Mum;jzwf a&G;aumufyJG
vpfvyf rJqEe,ftm;vkH;ukd0ifa&muf ,SOfNydKif
r,f v d k Y y gwD xd y f w ef ; acgif ; aqmif w csKd U u
{&m0wDudk xkwfazmfajymqkdygw,f/
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf&JU ajyma&;qkd
cGifh&Sdol OD;Pf0if;u 2015 a&G;aumufyGJBuD;
usif;ycgeD;rS Mum;jzwfa&T;aumufyGJ usif;yay;
wmu pOf;pm;p&maumif;NyD; (NLD) ygwD&JU
vlxak xmufcrH I tiftm;udpk rf;oyfrv
I Ykd ok;H oyf
aMumif;? Mum;jzwfa&G;aumufyGJrSm vpfvyfrJ
qEe,ftm;vk;H 0ifa&muf ,SONf yKd irf mS jzpfaMumif;
ajymqkdygw,f/
jynfaxmifpkBuHhcdkifa&;ESifhzGHUNzKd;a&;ygwDrS
A[k d a umf r wD 0 if v nf ; jzpf ? trsKd ; om;vT w f
awmfu,
dk pf m;vS,v
f nf;jzpfwOhJ ;D vSaqGuBuchH ikd f
a&;ygwDtaeeJY 2014 Mum;jzwf a&G;aumuf
yGJrSm 0ifa&muf,SOfNydKifzdkY&SdaMumif; ajymqkdyg
w,f/
tmPm&Sipf pfacgif;aqmifawGuvTwaf wmf
eJY tpkd;&tzGJUrSm tkyfcsKyfa&;eJY Oya'jyKa&;qkdif
&m Ekid if aH &;orm;awGtjzpf 2011 ckEpS u
f wnf;
u pwif tmPm&,lcw
hJ mrkYd tckq&dk if tmPm
&wJh oufwrf; 3 ESpfeD;yg;&SdNyDjzpfygw,f/ 3 ESpf
wmumvtwGif; trsKd;bmom omoemqkdwJh
trsKd;om;a&; 0g'ukd vlxkBudKuf a&G;aumufyGJ
AsL[mtjzpf &SmazGawGU&SdcJhNyD;wJhaemuf 2014
Mum;jzwf a&G;aumufyrJG mS BuchH ikd af &;ygwDtaeeJY
1990 jynfEh pS f a&G;aumufyv
JG ?dk 2012 Mum;jzwf
a&G;aumufyGJvkd NLD ygwDudk tjywftowf
IH;edrfhawmhr,fhtaetxm; r&Sdawmhbl;vdkY EkdifiH
a&;orm;awGu okH;oyfMuygw,f/
omvGefaZmif;xufESifh
xufEdkifaZmf yl;aygif;a&;om;onf/

The Irrawaddy
Vol.1, No.13, March 30, 2014

ucsif xrif; [if;


pm;&atmif

8 av;vHk; udk Target Date


bmompum;pHkjzifh
d fol
ynmoifMum;a&; pzdkYaumif;NyD ay;vku

pm - 35pm - 16

pm - 29

pm - 26

SPECIAL REPORT

aEGaeylrSm ykodrfxD;eJY
acG;odyfem;yg
pm -14

r,fjrefrmawG tpaumif;NyD;
taESmif;vnf; aocsmygap

rav;av,mOf jyemay:aomfvnf;
tm&SavaMumif;vdkif;rsm; BuD;xGm;ae
pm - 21

pm - 46

tif;av;uefa'orS jrefrmhaMumifrsm;
&Sr;f jynfe,fu tif;av;uefxJ
rSm aMumifawGaexdkifwJh &Gmw&Gm
&Sdygw,f/ tJh'D&Gmuawmh Inthar
Heritage House uaejrefrmheef;wGi;f
aMumifawGudk xdef;odrf;apmifha&Smuf
xm;wJh ae&myJjzpfygw,f/ urmvSnfh
c&D;onfawGa&m? jynfwGif;c&D;oGm;
awGyg pdw0f ifwpm;vma&muf Munfh
Iae&wJh jrefrmhrsK;d &if; aMumifrsK;d pdwf
awGyg . . .

pm - 24

news & analysis

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

news & analysis

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Military

jrefrmhwyfrawmf

yGihfvif;jrifomrIr&SdwJh

bmawG ajymif;oGm;cJhovJ

wyfrawmf&JU tzGJUtpnf;qdkif&m

&Jenf

pD;yGm;a&; tusKd;pD;yGm;a&m?

rmhwyfrawmf[m jyKjyifajymif;vJa&;eJY acwfrDapa&;awGudk jyKvkyfcJh


w,f/ 'gayr,hf twdwf&JU t&dyfqdk;atmufu kef;xGufzdkYydkNyD; tqihfrD
apa&;eJY tpGrf;xufwJh trsKd;om;umuG,fa&;wyfzGJU jzpfvmapa&; pdefac:csuf
tajrmuftjrm; usef&Sdaeao;w,fvdkY ppfbufqdkif&m emrnfBuD; Janes
Defence Weekly r*Zif;u rMumcifuwif a&;om;xkwfjyefcJhygw,f/

jref

okH;oyfcsufrSm 1962 uae 2010 xd jrefrmh


EdkifiHa&;udk BudK;qGJcJhNyD; wudk,fawmfBuJaecJhwJh
wyfrawmf[m ydkNyD; tqihfrDvmapa&;eJY EkdifiH
wumpifjrihfrSm ae&mjyef&vmapa&; wu,f
vkyfcJhw,fvdkY qdkygw,f/
'gayr,hf pdeaf c:csuu
f awmh axmihaf ygif;
pkHu apmihfaeygw,fwJh/
yxrqkH;ajym&&if jrefrmhwyfrawmf[m
a'owGif;u tjcm; b,fwyfrawmfxufrqdk
ydkIyfaxG;pGm zGJUwnfaeNyD; vkHNcKHa&;pepfvnf;
ydkvdkaew,fwJh/
tdrfeD;csif;awGeJY cyfcGmcGm aejcif;eJY tJ'Dvdk
cGmaewJt
h wGuf wu,hNf crd ;f ajcmufraI wGukd udik f
wG,&f mrSm ydpk rG ;f aqmif&nfjrihw
f hJ wyfjzpfzv
Ykd adk e
w,fvdkY aqmif;yg;&Sifu axmufjyw,f/
t&yfom;toGifaqmif OD;odef;pdef tpdk;&
vufxuf Edik if aH &;uaeowdwBu;D wyfu qkwf
cGmaewm[m wkwfukd oHwrefa&;eJY pD;yGm;a&;
t& rSDcdkaerIuae z,fcGmvmNyD; jrefrmEdkifiH&JU
r[mAsL[majrmuf vkHNcKHa&;eJY EkdifiHhpD;yGm; zGHUNzdK;
BuD;xGm;a&; tjcm; usefurmUEdkifiHawGtwGuf
wHcg;zGiw
fh mudk rsuaf rSmufjyKaeaMumif;a&mifjyef
[yfwmwJh/ wcsdefwnf;rSm emrnfqdk;uae
emvefjyefxNy;D tpGr;f xufwt
hJ rsK;d om;umuG,f
a&;wyfzUJG tjzpf jyefwnfaqmuf vkw
d q
hJ Evnf;
trSefwu,f&Sdw,fvdkYqdkygw,f/ aqmif;yg;&Sif
u olYtqdkudk jrefrmppfAdkvfcsKyfawGeJY 10 ESpf
ausmq
f ufqaH ecJw
h t
hJ aemufEidk if o
H m;wa,muf
&JU ajymqkdcsufeJY udk;um;ygw,f/ ]]olwdkY[m
tqihfwef;&SdwJh ppfom;awG? olwdkY[m tav;
pm; cHcsiNf y;D jrefrmhwyfrawmfukd tqihw
f ef;rDwhJ
wyfrawmftjzpfvufcaH pvdMk uw,f/ tcktcsed f
rSm olwq
Ykd ;Hk jzwfcsuf tm;vk;H [m tqiht
f wef;
&Sda&;yJ}} vdkY qdkygw,f/
'DjzpfxGef;rIrSm ta&;BuD;wJhtcsufu EdkifiH
wum qufqaH &; topfawG wnfaxmifvmrI
twGuf tqifoihjf zpfaejcif;vdYk aqmif;yg;&Siu
f
a&;w,f/
jrefrmhwyfrawmf (a&) [m 'DudprSm a&SU
wef;ujzpfNyD; a'owGif; oabFmqdyfawGudk

vnfywfwm? Ekid if w
H um ppfa&;avhusirfh aI wGrmS
yg0ifwm? tdEd,a&wyfeJY ydkNyD; qufqHa&; wdk;
vmwmawGtjyif 'DESpf Zefe0g&DvrSm 1959
aemufydkif; yxrqkH;tBudrftjzpf MopaMw;vs
ppfoabFm jrefrmqdyu
f rf;rSm vmqdu
k cf w
hJ mawG
[m oufaoyJvdkY qdkygw,f/
tckqdk taemufEkdifiHawGeJY ppfwyftcsif;
csi;f qufqaH &;awG ydjk zpfxeG ;f vmygw,f/tar
&duef? NAw
d o
d QeYJ MopaMw;vsu ppfbufow
H ref
awG&efukefrSm kH;vmxkdifygNyD/ vlYtcGihfta&;
orm;awGu a0zefaeayr,hf tJ'h D ok;H Ekid if pH vk;H
jrefrmhwyfrawmf t&m&SdawGudk oifwef;awG
ay;aeygNyD/
'gayr,hf oifwef;awG[m tjynfjynfqidk f
&m Oya'pHEeI ;f awGjzpfNy;D wku
d yf pJG rG ;f &nf jri w
fh if
rIawG r[kwyf gbl;/ aqmif;yg;rSm taemufwikd ;f
ppfwyfqdkif&m t&m&SdwOD;u ]]usaemfwdkYrSm
rausmf&wJh pnf;teDrsOf; ESpfaMumif;&Sdw,f/
vufeufa&mif;csa&;eJY wdkufyGJpGrf;&nfjrihfwif
a&;wdkYyg}} vdkY qdkw,f/
2011 aemufydkif; EdkifiHa&;eJY pD;yGm;a&;
xdef;csKyfrIrsm; ajzavsmha&;aMumihf vlrsKd;a&;?
bmoma&;wif;rmrIeJY EkdifiHa&;wif;rmrIawG ysHU
ESHYvmcJhrIaMumihf NrdKUjytkyfcsKyfa&;rSm tiftm;eJY
avhusihfoifMum;rI rvkHavmufwJh &JwyfzGJUudk
tultnDay;MuzdYk jrefrmhwyfrawmfu tzefzef
awmif;qdkcJhw,fvdkYvnf; qdkw,f/ rMumcifu
vnf; pnf;urf;rJh vltyk u
f kd b,fvx
kd ed ;f csKy&f rvJ
qdkwmawGudk oifwef;ay;oGm;ygao;w,f/
vlYtcGifhta&;Iaxmihft&vnf; aumif;
wJh ajcvSrf;awG &SdcJhw,f/ 2012 ckESpf ZGefvrSm
ukvor*eJY oabmwlnDcsuft& uav;ppf
om;udpudk jrefrmhwyfrawmfu todtrSwfjyK
vufcHNyD; xkwfazmfvmcJhw,f/ touf 18 ESpf
atmuf uav;awGudk vufrcHbl;vdkY vlod &Sif
Mum; xkwfajymvmNyD; wyfom;i,f 272 OD;udk
vnf; rdbqD jyeftyfcJhygw,f/
'gayr,hf ykHrSefwyfrawmf jyefjzpfa&;u
MumygOD;r,f/ tiftm;Bu;D Ny;D av;pm;orIjyK&r,hf
trsK;d om;umuG,af &; wyfzUJG jzpfzu
Ykd wyfrawmf
&JUaeYpOft&Sw
d &m;utwdwu
f eJY odyrf uGmjcm;bJ
&Sdaeao;w,f/ EdkifiH&JU ta&SU? ta&SUajrmufeJY

pD;yGm;a&; tusKd;pD;yGm;awGuvnf;
pGrf;aqmif&nfjrifhwJh
wyfjzpfxGef;a&;udk zsufqD;ypfaew,f . . .
"mwfyHk -Reuters

wdkeDa';Apfa&;wJh Breifing: Hostage to


History orki
d ;f udk jyefay;qGo
J vm; tusO;f csKyf

yk*vdu wOD;csif;qdkif&m

emrnfqdk;uae emvefjyefxNyD; tpGrf;xufwJh trsKd;om;umuG,fa&;wyfzGJUtjzpf jyefwnfaqmufcsifwJh


qE wyfrawmfrSm wu,f&Sdw,fvdkY wyfacgif;aqmifawGu qdkygw,f/

ajrmufbufawGu wdkif;&if;om; e,fajrawGrSm


jrefrmhwyfrawmf[m vufeufuikd f y#dyuMum;
w0Jvnfvnf jzpfaeqJvdkY aqmif;yg;&Sifu
axmufjyxm;w,f/
txl;ojzihf ucsifppfyGJ[m wyfrawmf&JU
rl0g'? axmufyeYkd YJ ppfqifa&;rSm rjynh0f rIawGukd
azmfjyaew,fvdkY qdkw,f/ wcsdefwnf;rSm vlY
tcGit
fh a&; Iaxmihu
f qdk t&yfom;awGppfajy;
& wmawG? trsK;d orD;awGukd vdiyf ikd ;f qdik &f m apmf
um;rI tpD&ifcHcsufawGu wyfrawmf&JU jyKjyif
ajymif;vJa&;BudK;yrf;csufawGudk jyefzsufqD;ae
ovdkygwJh/
yGihfvif;jrifomrIr&SdwJh wyfrawmf&JU tzGJU
tpnf;qdik &f m pD;yGm;a&; tusK;d pD;yGm;a&m? yk*v
d
u wOD;csif;qdkif&m pD;yGm;a&; tusKd;pD;yGm;awG
uvnf; pGr;f aqmif&nfjrifw
h hJ wyfjzpfxeG ;f a&;udk
zsufqD;ypfaew,fvdkYvnf; qdkygw,f/
wdik ;f jynfp;D yGm;a&;rSm wyfrawmf[m wdu
k f
dkufjzpfap? oG,f0dkufjzpfap xJxJ0if0if yg0if
ywfoufaew,f/ txl;ojzihf OD;ydkifeJY jrefrmh
pD;yGm;a&; aumfydka&;&Sif;[m EdkifiHpD;yGm;a&;&JU
u@tm;vk;H rSm yg0ifaeNy;D vTwaf wmfxaJ r;jref;
aqG;aEG; &Si;f vif;rIuv
kd nf; rcH&bl;vdaYk xmufjy
a0zefygw,f/ wu,fvnf; yk*vdu pD;yGm;a&;
vkyfief;BuD;awG[m ppfwyfu ausmaxmuf
aemufcH jyKay;xm;oluo
kd m rScD akd e&wmyg/ tJ'D

vlawG[m olwdkY&JU MoZmeJY aiGawGudk vlxk


aumif;usKd; jyefokH;pGJrIvnf; r&SdMuygbl;/
wyfrawmftaeeJY tusKd;tjrwfrsm;pGm
&aewJh 'Dp;D yGm;a&; uGe&f ufxu
J ke;f xGuf Ekid zf Ykd
b,favmufjrefNyD; b,fvdkxda&mufr,fqdkwm
wGucf suEf idk af &; tifrwefcufcyJ gw,f/vkyif ef;
pOfu xifxm;wmxuf ydkMumzG,f&SdNyD; pepf
wus a&G;cs,fwGufcsufr,hfudef; jrifygw,f/ 'D
xufydkNyD; ]]jrefrmhaEGOD;}} tajymif;tvJudk vkd
vm;wJh ppfAdkvfcsKyfawG 2008 zGJUpnf;ykH jyKjyif
a&;eJY ud,
k yf ikd t
f yk cf sKyaf &; ydv
k ckd siaf ewJh wdik ;f &if;
om; vlenf;pk a&;&mawGudk udkifwG,fajz&Sif;zdkY
b,favmufjyifqifxm;ovJqdkwm r&Sif;vif;
vS ao;ygbl;/
'Dawmif;qdkcsufawG[m jrefrmhEdkifiHa&;u
ae a&SmifvrJT &Edik o
f vdk wyfrawmf&UJ td;k pGaJ ewJh
]]wdkif;jynfrNydKuGJa&;}} qdkwJh wdkYwm0ef ta&;udk
vnf; pdefac:aeovdk jzpfw,fvdkY aqmif;yg;u
a&;om;xm;ygw,f/

wyfrawmf (Munf;)
2014 ckESpf tpdk;&bwf*sufeJY 14 &mcdkif
EIef;jzpfwJh jrefrmusyfaiG 2 'or 36 x&DvD,H
(tar&duefa':vm 2 'or 39 bDvD,H) udk
okH; pGJcGihf&xm;w,f/

jrefrmhwyfrawmf[m wdkif; 13 wdkif;eJY AsL


[m 21 ckatmufrmS wyf&if; 10 &if;pDygwJh ajc
jrefwyfr 10 ckeJY zGJUpnf;xm;w,f/ 1988 rSm
wyfom;OD;a& 1 ode;f 8 aomif; 4 axmif&cdS &hJ mu
'DaeY 3 ode;f avmuf&rdS ,fvUkd tMurf;zsi;f qdv
k Ukd &
r,f/ 1990 avmufupNyD; acwfrDwyfrawmf
jzpfapa&; vufeufBuD;eJY oHcsyfumum;awG

0,fjznhw
f ,f/ ppcsi;f wkwu
f ydk J tm;ud;k w,f/
tayghpm; wihfum;awG 0,fw,f/ 2000
jynhEf pS af wGusawmh Edik if jH cm;enf;ynmudk tajc
cHNyD; udk,hfbmomudk,fxGifw,f? wyfqifw,f/
k yf 0JG if wihu
f m;awG0,f
,lu&de;f xkwf T-72 wdu
w,f/ BTR-3U tayghpm; oHcsyu
f mum; xkwf
Ekdifatmifvnf; vkyfw,f/

rMumao;cifu w&kwfxkwf avmifcsm'kH;


wif bD;wyfoHcsyfumum;awG 92 WMZ 551
eJY PTC-02 awG 0,fw,f/ tJ'gawG 2013
wyfrawmfaeYrSm xkwfjycJhw,f/
tajrmufBu;D awG? avmifcsm'k;H awG wkwef YJ
ajrmufu&kd ;D ,m;u0,fw,f/ 155 rr tajrmuf
Bu;D awGukd tpa&;? qmbD;,m;eJY wkwu
f 0,f

w,f/ 2000 jynhEf pS af wGrmS avaMumif;umuG,f


a&; pepfawGudk wdk;jrihfw,f/ 2010 rSm a&'g
pepfeJU xdef;csKyfxm;NyD; a&TUajymif;EdkifwJh av
aMumif; umuG,af &; 'k;H pepfawG xyf0,fw,f/
tJ'pD epfukd k&mS ;u trsm;pk0,fw,f/ tck av
aMumif;umuG,fa&;rSm jrefrmjynfuxkwfwJh
Page-6

news & analysis

Page 5 -

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

jrefrmhwyfrawmf . . .

jyKjyifajymif;vJa&;rSm wyfrawmf (a&) u a&SUwef;a&mufw,f/

*spfum;ay:rSm yckH;xrf;ypfEkdifwJh avmifcsm


pepfudk wyfqifxm;wJh oHcsyfumum;? a&TU
ajymif;Edik w
f hJ tqihjf rihf a&'gpepfwif oHcsyu
f m
um;? a&'gpepfeyYJ pfwhJ av,mOfypf 'k;H wifocH syf
umum;? tjrihfay ta0;BuD;txd axmufvSrf;
ypfcwfEkdifwJh a&'gyJhudkif 'kH;pepfwif oHcsyfum
,mOfawGudk 0,f,lwyfqifNyD;jzpfw,f/
wyfr (99) tajcpdu
k &f m rdwv
D mw0du
k rf mS
vkyfcJhwJh ppfa&;avhusihfrIawG[m tjcm;wyfr
awmfawGudk tm;usapw,f/ 2012 rwfveJY
2014 azazmf0g&DrSmvkyfwJh wyfrawmf (Munf;)
eJ(Y av) yl;aygif;ppfa&; avhusirfh rI mS wyfrawmf&UJ
ypfcwfEdkifpGrf;tm;udk xkwfjyw,f/ oHcsyfum
,mOfawG? wdkufyGJ0ifwifhum;awG? wmwdkeJY wm
a0;ypf tajrmufBu;D awG? avmifcsm'k;H awG?tedrfh
ysH &[wf,mOfawGeYJ MIG 29 wdu
k af v,mOfawG
yg0ifw,f/ 'Dppfqifa&;awGu jrefrmhwyfrawmf
[m acwfrw
D yfrawmfwckvYkd jynfwiG ;f jynfyu
y&dowfawG jrifvmapcsifwJh qEudk xif[yf
w,fvdkY aqmif;yg;&Sifu qkdw,f/
'gayr,hf jrefrmhwyfrawmf&JU aeYpOfb0
awGuawmh rdwv
D m ppfa&;avhusirfh eI YJ tykBH u;D
uGmjcm;aeqJyg/ ESpf 20 ausmf typftcwf
&yfpJa&;eJY t&m&SdawGtMum; pD;yGm;a&;vkyfudkif
rIawG rsm;jym;vmaewmawG[m wyfrawmf&JU
pGrf;&nfjrihfwifa&;? pdwf"mwfeJY pGrf;aqmif&nf
awGukd usqif;apw,fvYkd ppfa&;ok;H oyfoal wGu
qdw
k ,f/ wyfwiG ;f tpD&ifccH suaf wGt& wyf&if;
wyfzGJU0if 826 a,muf pm&if;&Sd&mrSm wu,f
tvkyfjzpfolu 250 eJY 300 avmufyJ&Sdw,fvdkY
od&ygw,f/

ucsipf pfy[
JG m wyfrawmf (Munf;)eJY (av)
yl;aygif;ppfqifa&;jzpfw,f/ 2012 'DZifbmeJY
2013 Zefe0g&DvtwGi;f vkycf w
hJ hJ autkid af t&JU
A[dkXmecsKyf vkdifZmudk xkd;ppfqifrI[m jrefrmh
wyfrawmf&JU tBuD;qkH; ppfqifa&;xJu wck
vnf;jzpfw,f/ 2012 ESpf v,fupNyD; ucsif
jynfe,frSm wyfawG wdk;csJU xm;cJhwm wyf&if;
5 &if;xd&SdvmNyD; Aef;armfuae AsL[mxkdifyg

w,f/ 'Dppfa&;wdk;csJUrIrSm t&ifvdkyJ um;vrf;?


&xm;vrf;eJY jrpfawGay: rlwnfNy;D axmufyaYkd e
&qJ jzpfwmrdkY wjcm;acwfrDwyfrawmfawGvdk
avaMumif;axmufyrYkd I rvkyEf ikd b
f ;l qdw
k m ouf
aojyovdkvnf; jzpfcJhw,f/
vkdifZmudk ppfcsD&mrSm avaMumif;ypfuleJY
vufeufBu;D awGukd tok;H jyKNy;D vkid Zf mteD; jzwf
pD;aewJh wdik yf ifjrpf0rS ;f udk xde;f csKyEf ikd af &; xd;k ppf
qifcJhw,f/ vdkifZmudk Ncdrf;ajcmufEdkifcJhayr,hf
ay;&wJh t&if;tESD;BuD;w,f/ autkdifatudk
udk;um;NyD; aqmif;yg;u a&;wmu wyfrawmf
(av) u Mi-35 Hind &[wf,mOf&JU ypfuleJY
K-8 Karakoram tayghpm; *suw
f u
kd af v,mOf&UJ
ypfulawG[m odyfNyD;rxda&mufbl;wJh/ wyfr
awmf vdkvm;wJh bavmh*fwck&JU pm&if;awGt&
2011 ZGefvuae 2012 'DZifbmvukefxd
usq;Hk wyfom;OD;a& 5000 &Sw
d ,fvYkd od&w,f/
vdkifZmppfqifa&;[m wyfrawmf t&m&Sd
BuD;awGxJrSm ukefcJhNyD;ESpf 20-30 wGif;uvdk
ppfqifa&;Bu;D awGukd qufqifEcJT siaf ewJh qE&dS
aeqJyv
J Ykd oufaoxlwmvnf; jzpfw,f/ 'gay
r,hf vdkifZmppfqifa&;[m jrefrmhwyfrawmf
b,ftwdik ;f twmxdyJ pGr;f aqmifEikd w
f ,fqw
kd m
udkvnf; azmfjywmjzpfw,f/
autdkifatxuf tiftm; 2 qausmf

wyfrawmf (av) &JU avaMumif;ypfuleJY axmuf^ydkY pepfu tpGrf;rxufao;/

ydkBuD;NyD; vufeuftiftm;eJY avhusihfa&; ydkrdk


omvGew
f hJ UWSA 0 wyfzUJG awGeo
YJ m &ifqikd &f
&if wyfrawmf&JU vuf&SdpGrf;&nfeJU rvG,fbl;/
'Dvdktaetxm;aMumihf tpdk;&u vdkvm;aewJh
typftcwf&yfpaJ &;udk wyfu ydak xmufcEH ikd Nf y;D
wcsdefwnf;rSm vufeufudkifawGeJY pD;yGm;a&;eJY
0ifaiG&vrf;awGudk xdef;csKyfa&; ydkBudK;pm;r,hf
ykHyg/

wyfrawmf (av)
jrefrmhwyfrawmf (av)rSm wyfzGJUtiftm;
2 aomif; 3 axmif&NdS y;D 2000 jynhEf pS af emufyikd ;f
acwfrDapa&; t&Sdeft[kef jrihfw,f/ k&Sm;vkyf
MiG-29 Fulcrum awG oufao&Sdw,f/
2010 rSm vufeufudkif olykefawGudk ESdrfeif;zdkY
k&Sm;&[wf,mOf Mi-35 Hind 50 xyf0,f
w,f/ K-8 Karakorum tayghpm; *sufwdkuf
av,mOf tpD; 50 vnf; xyf0,fw,f/ 'gawG
u UWSA tygt0if e,fjcm;u wdkif;&if;om;
vufeufuikd af wGukd wdu
k f u
kd Nf crd ;f ajcmufwmjzpf
w,f/
'Dvdk &[wf,mOfawGa&m? wdkufav,mOf
awGudk 0,f,ltm;jznhfxm;ayr,hf av,mOfrSL;
awG&UJ yso
H ef;rI tawGUtBuKeH nf;wm? xde;f odr;f
jyKjyifa&; tm;enf;wm? ajrjyifu a0[if csdwf

news & analysis

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

qufa&; enf;ynm aemufusaewmaMumihf


wyfrawmf(av)&JU pGr;f &nfu oHo,&Spd &m jzpf
aeqJyg/ vkdifZmwdkufyGJrSm wyfrawmf-av&JU
&[wfawG? av,mOfawGu ypfual y;wmawGukd
tifwmeufpmrsuEf mS awGay:rSm jrifcMhJ u&w,f/
ypfcwfraI wGu odyrf xda&mufovdk &[wf,mOf
2 pD;eJY av,mOf 1 pD; tenf;qkH; ypfcscHxdcJh
('grSr[kwf) pufydkif;qkdif&m csKdU,Gif;cJhw,fvdkY
aqmif;yg;uqdkw,f/
wyfrawmf (av) &JU tpGrf;rxufrI[m
tem*wfrSmvnf; BuKHawGUae&OD;rSmjzpfw,f/
tm;enf;csuf ESpfckxJrSm wcku avaMumif;
axmufypYkd rG ;f &nfjzpfNy;D aemufwcku a&ydik ef uf
pkHprf;axmufvSrf;rI jzpfw,f/ avaMumif;
axmufydkYrSm t&ifu F-27 azmfumz&if;&Spf
av,mOfawGeJY wkwfvkyf tif*sifav;vkH;yg
SACY-8 av,mOf 4 pD;udk okH;w,f/ k&Sm;vkyf
An-148 ESpfpD; xyf0,fzkdY vkyfaewkef; 2011
ckESpfrSm jrefrmhwyfrawmfavu t&m&Sd 2 OD;
yg0ifwJh av,mOftprf;ysHoef;&mrSm ysufuscJhrI
aMumihf tpDtpOf &yfqdkif;oGm;w,f/
jrefrmhurf;vGef a&eHeYJ obm0"mwfaiGU wl;
azmfa&;vkyfief;eJY ig;zrf;vkyfief;udk umuG,fzdkY
jrefrmhwyfrawmf (av) &JU a&ydkifeuf avhvm
pkpH rf;a&;u ta&;Bu;D w,f/ tJ't
D wGuf 200607 rSm tdEd,avwyfu tdkrif;aewJh BN-2
av,mOf 4 pif; p 0,fw,f/ tif'ekd ;D &Sm;eJY pydef
aygif;vkyw
f hJ CN-235 av,mOfwpif; xyf0,fzYkd

vkdifZmudk ppfcsD&mrSm avaMumif;ypfuleJY


vufeufBuD;awGudk tokH;jyKNyD;
vkdifZmteD; jzwfpD;aewJh wdkifyifjrpf0Srf;udk
xdef;csKyfEdkifa&; xdk;ppfqifcJhw,f/
vdkifZmudk Ncdrf;ajcmufEdkifcJhayr,hf
ay;&wJh t&if;tESD;BuD;w,f . . .
&Sw
d ,f/ CN-235 [mtif'ekd ;D &Sm;? xkid ;f eJY rav;
&Sm; avwyfawGu okH;ovdk blEdkif;uvnf;
0,fzdkYvkyfaeygw,f/

wyfrawmf (a&)
BuD;xGm;vmaewJh urf;vGef pGrf;tifxkwf
vkyfrI vkyfief;awGeJY ig;zrf; vkyfief;awGudk
umuG,af y;zdYk 'DEpS yf ikd ;f awGrmS jrefrmhwyfrawmf
(a&)[m odoo
d mom Bu;D xGm;vmcJNh y;D a&jymyif
v,fxJrSm wu,fpGrf;aqmifEkdifwJh tajctae

txd tvsiftjref wdk;wufvmcJhw,f/ ta&SU


awmiftm&S EdkifiHawGeJYqufqHa&; wdk;wufvm
wm? 16 Edik if H a&wyfoabFmawGyg0ifNy;D tdE,
d
u Bu;D rSL;wJh wESp2f Burd v
f yk w
f hJ ]]Milan}}ppfa&;
avhusirfh rI mS jrefrmz&D;*dwpf pfoabFm yg0ifwm
awGu jrefrmh wyfrawmf (a&) taeeJY oHwref
qufqHa&; wdk;wufvmrIawGyg/
2010 ckESpf b*Fvm;a'h&SfeJY a&ydkifeuf
tjiif;yGm;rIjzpfawmhwyfrawmf (a&) [m *si[
f ;l
trsKd;tpm; Type 053 z&D;*dwf oabFmESpfpD;

0,fw,f/ 'ghtjyif ud,


k yf ikd zf &D;*dwo
f abFmawG
wnfaqmufw,f/ 2011 rSm atmifaZ,s
z&D;*dwf ppfoabFm wm0ef pxrf;aqmifw,f/
usefppfom; oabFm a&csNyD;NyD/ wwd,ajrmuf
oabFmudk oDv0grSm&SdwJh a&wyfpcef;rSm wnf
aqmufqJjzpfw,f/
z&D;*dwfoabFm 6 pD;txd wnfaqmuf
r,fvdkY &nfrSef;csuf&Sdw,f/ a&ikyfoabFm
twGuf jyifqifpDpOfrIawGvnf; Mum;&w,f/
tdEd,eJY ygupwefrSm jrefrmhwyfrawmf (a&)
t&m&SdawG oifwef;wufcJhMuw,fvdkY owif;
awGxGufcJhw,f/2019 rSm b*Fvm;a'h&Sfu
wkwfqDu Ming-class O35G a&ikyfoabFm
2 pif; 0,fr,hf udp[m jrefrmhwyfrawmf (a&)
udk ydNk y;D wGe;f tm;ay;aew,f/ Janes Defence
Weekly &JU tqdk wyfrawmf (a&)[m k&mS ;vkyf
a&ikyfoabFmawGudk pdwf0ifpm;aeaMumif; od&
w,f/

&Jenfonf {&m0wDowif;Xme
(jrefrmydkif;) \ wm0efcHt,f'Dwm
wOD;jzpfonf/

news & analysis

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

news & analysis

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Regional

rav;av,mOf aysmufqHk;rI
wkwfyg0g tuefYtowfudk azmfjy
The Irrawaddy

av;&Sm; avaMumif;vdkif;rS
oDwif;2 ywfausmMf umaysmuf
qHk;cJhonfh MH370 bdk;tif;av,mOf
ay:wGif wkwfEdkifiHom; 100 ausmf
ygoGm;NyD;aemuf &SmazGa&; twGuf
wkwfEdkifiHu wcsdefvHk; wGef;tm;ay;
cJo
h nf/ jzefMY uufxm;aom N*Kd [w
f k 21
vHk;? ppfoabFm tkyfpk wpkwdkYjzifh
tifwdkuf tm;wdkuf &SmazGcJhonf/
rav;&Sm; avaMumif;vdkif;rS oDwif; 2
ywfausmfMum aysmufqHk;cJhonfh MH370
bdk;tif;av,mOfay:wGif wkwfEdkifiHom; 100
ausmf ygoGm;NyD;aemuf &SmazGa&;twGuf wkwf
EdkifiHu wcsdefvHk;wGef;tm;ay;cJhonf/ jzefYusuf
xm;aom N*Kd [w
f k 21 vH;k ? ppfoabFmtkypf k wpk
wdkYjzifh tifwdkuftm;wdkuf &SmazGcJhNyD; rav;&Sm;
EdkifiHodkY pHkprf;a&;rSL;rsm;apvTwfcJhonf/ wkwf
EdkifiHom; c&D;onfrsm;\ aemufcHtaMumif;
rsm;udk ppfaq;aeovdk taemufbufa'orsm;
rS a&'gkyfyHkrsm;udk &SmazGppfa q;aeonf/
rav;&Sm; tpd;k &udv
k nf; aeYpOfvv
kd akd 0zeftjypf
wifaecJhonf/ av,mOfay:wGif vl 239 OD;yg
oGm;NyD; 3 yHk 2 yHkrSm wkwfEdkifiHom;rsm; jzpf
onf/
wkwfEdkifiHonf tar&duefESifh ypdzdwf
taemufydkif;rS tar&duef\ AsL[majrmuf
vTrf;rdk;rItwGuf NydKifbufwOD;tjzpf tvsif
tjref wd;k wufvmcJah omfvnf; rav;&Sm;Edik if EH iS hf
twl av,mOf&SmazGjcif;ESifh rwfv 8 &ufaeY
tapmydik ;f wGif MH370 av,mOf bmawGjzpfchJ
onfukd pHpk rf;azmfxw
k o
f nft
h cg a'otwGi;f
wGif wkwEf idk if \
H tmPm? MoZm? enf;ynmESihf
ppftiftm;wdkY tuefYtowf &&Sdaejcif;udk
xkwfjyovdk jzpfcJh&aMumif; New York Times
owif;pmBuD;u a0zefonf/
aqGrsdK;om;csif;rsm;twGuf aomua&muf
ae&olrsm;u tajz a&a&&m&may;&ef awmif;

"mwfyHk -Reuters

rwfv 22 &ufaeYu wkwfEdkifiH? ab*sif;NrdKU? vD'dk [kdw,fwGifusif;yaom rav;&Sm;tpdk;&ESifh ppfbufqdkif&m udk,fpm;vS,frsm;\ owif;pm&Sif;vif;yGJ
aysmufqHk;av,mOfrS c&D;onfrsm;\ aqGrsKd;om;csif;rsm;u owif;tcsuftvuf r&&SdrItay: a'goxGuf atmf[pfaepOf/

qdkaecJhaomfvnf; 2 ywfMumonftxd wkwf


tpd;k &u tajzray;Edik b
f J pHpk rf;ppfaq;a&;wGif
rav;&Sm;\ OD;aqmifrIaemufodkYom vdkufae&
onf/ rav;&Sm;uvnf; tar&duef FBI ESifh
yifw*Gef ppfXmecsKyf? MopaMw;vs awmf0if
avwyf ponfwu
Ykd kd tultnD awmif;cHco
hJ nf/
rav;&Sm;tpdk;&\ tjynfht0 yl;aygif;
yg0ifrrI &S[
d k ,lqMuNy;D wkwt
f ygt0if wjcm;
Edik if rH sm;u a&muf&adS eMuaom ulnrD nft
h &m&Sd
rsm; pdwfysufvufysuf jzpfcJhMuaMumif; apmifh

0efxrf;tvdk&Sdonf
One M (Myanmar) Co.,Ltd

vufatmuf&Sd Service Centre wGif wm0efxrf;aqmif&eftwGuf uRrf;usif

0efxrf; tvkd&Sdonf/
Service Technician
(usm;)
5 OD;
t0wfavQmfpuf? a&cJaow m? avat;ay;puf(jyKjyif? wyfqif) pdwfyg0ifpm;olrsm;onf udk,fa&;&mZ0ifESifhtwl
vdik pf if"mwfykH (2) yH?k tvkyo
f rm; rSwyf w
kH if? Edik if o
H m;pdppfa&;uwf? oef;acgifpm&if;? &Jpcef;axmufccH suf rdwLESihf
yl;wGJ aMumfjimygonfhaeYrSp wpfywftwGif; vlukd,fwdkifvma&mufavQmufxm;Edkifygonf/

qufoG,f&ef - Mitsubishi Heavy Duty Air Conditioners.


trSwf 57? A[dkvrf;? prf;acsmif;NrdKUe,f? &efukefNrdKU/
Ph: 513816, 510562, 519025

Munfhavhvmolrsm;u a0zefonf/ onfrSm


vnf; w&kwftpdk;&ydkif rD'D,mrsm;u rav;&Sm;
udk rMumcP jypfwifa0zefaejcif;udk a,mifjyef
[yfjcif;[k qdkonf/ rdrdydkifeufrS xGufvmonfh
tcsdefwGif wkwfEdkifiHonf olESifh yHkrSefqufqH
a&; &Sad eonfh rav;&Sm; tygt0if Edik if iH ,frsm;
tay: tompD;,lEikd o
f nft
h aetxm; r&Sad wmh
[k New York Times owif;pmBuD;u axmuf
jyonf/
rav;&Sm;EdkifiHESifh wkwfEdkifiHMum;wGif
q,fpEk pS rf sm;pGm pD;yGm;a&;qufqrH I tm;aumif;
cJhNyD; wkwf 'k orw &SDusifhzsif (Xi Jinping)
Ny;D cJo
h nfEh pS f atmufwb
kd mvtwGi;f u rav;&Sm;
EdkifiHodkY tvnftywfa&muf&SdNyD; pD;yGm;a&;ESifh
ppfa&;t& teD;uyfy;l aygif;aqmif&u
G &f ef uwd
jyKcJhonf/ tuJqwfonfh udpwcsdKUwGif wkwf
EdkifiHu rav;&Sm;udk zdtm;ay;cJhjcif;rsdK;vnf;
&So
d nf/ 2002 ckEpS w
f iG f wkwEf ikd if rH S xGuaf jy;cJh
aom 0D*g (Uighur) rGwfpvif 6 OD;tm; rav;
&Sm;EdkifiHu jyefydkYcJhjcif;udk wkwfEdkifiHu BudKqdkcJh
onf/

rav;&Sm;Edik if u
H kd zdtm;ay;jcif;ESiyhf wfouf
]]wu,fvdkY olwdkYudk wGef;tm;ray;bl;qdk&if
olwdkY vIyf&Sm;rSm r[kwfbl;/ tJ'gu olwdkY&JU
pDrHcefYcGJa&;pGrf;&nfeJY trsm;BuD;qdkifovdk olwdkY
"avhpdu
k ef v
YJ nf;qdik yf gw,f}} [k ,leef vrl al &;
odyH tu,f'rD (Yunnan Academy of Social
Sciences) rS ta&SUawmiftm&Sa&;&m ynm&Sif
Zhu Zhenming u olYtjrifudk ajymonf/
rvkyfcsifwm wckwnf;aMumifh r[kwfbJ? rvkyf
Edik w
f mvnf;ygonf[k tqdyk gynm&Siu
f a0zef
ao;onf/
wzufom;udk txifao;jcif; jzpfaumif;
jzpfEdkifonfh pum;rsm;udk oHcif;wrefcif;t&
ajymonfh wkwf wm0ef&SdolwdkY\ rSwfcsufrsm;
wGifvnf; awGUEdkifonf[k e,l;a,mufwdkif;rf
owif;pmu axmufjyonf/ rav;&Sm;Edik if q
H ikd f
&m wkwfoHtrwfBuD; Huang Huikang u
]]rav;&Sm;tpd;k &rSm MH370 jzpf&yfukd udik w
f ,
G f
zdkYtwGuf vHkavmufwJh pGrf;aqmif&nf? enf;
ynmeJY tawGUtBuHK r&Sdygbl;/ 'gayr,fh olwdkY
taumif;qH;k vkycf yhJ gw,f}} [k uGmvmvrfyNl rKd U

wGif owif;axmufrsm;udk ajymMum;cJhonf/


wenf;ajym&vQif xdo
k Ykd jypfwifajymqdjk cif;
rsm;aMumifh wkwv
f rl sKd ; trsm;tjym;u olw\
Ykd
Edik if aH &; ,Ofaus;rIonf ta&SUawmiftm&SEikd if H
rsm;xuf tqifhjrifhonf[k ,lqMuaMumif;
trsm;u ,HkMunfxm;rIudk ydkNyD;tm;aumif;apcJh
onf/ urm\tjrifwiG f ta&SUawmiftm&Sonf

zGHUNzdK;rItm;enf;cJhonfh a'ojzpf wkwfudk


armhMunfhcJh&um ajyvnfatmif qufqH&if;
twk,lcJh&onf [ljzpfaeonf/
rGwfpvif rav;vlrsdK;rsm; vTrf;rdk;xm;NyD;
wkwv
f rl sKd ; vlenf;pkvnf; &Sad eaom rav;&Sm;
EdkifiHESifh ywfouf wkwftpdk;&ESifh wkwf
jynfolrsm; tjrifwGif >cif;csufr&Sdyg/ av,mOf
aysmufqHk;onfh udpu xdk rrQwonfh tjrifudk
ydrk t
kd m;aumif;aponf[k avhvmolwu
Ykd oH;k oyf
onf/
pifumyl trsKd ;om; wuov
kd ?f East Asian
Institute rS wkwfEdkifiHa&; avhvmol ynm&Sif
Bo Zhiyue u ]]rav;&Sm; tpdk;&&JU yHk&dyfu
wkwftpdk;&eJY jynfolawG&JUtjrifrSm usqif;
oGm;&w,f/ rav;&Sm;tpdk;&eJY EdIif;,SOfMunfh&if
wkwftpdk;&u ydkNyD; jrefjrefqefqef wkHYjyefEdkif
ygw,f}} [k ajymonf/ xdktcsufu olwdkY\
pepfonf wjcm;pepfrsm;xuf edrfhusrI r&Sd
aMumif;? tcsKd Uae&mrsm;wGif olwu
Ykd pGr;f aqmif
&nf omvGefaMumif; wkwfvlrsKd;rsm;tMum;
tjrif ydt
k m;aumif;oGm;apEdik o
f nf olu quf
ajymonf/
wkwfEdkifiHuJhodkYyif rav;&Sm;EdkifiHonf
vnf; Edik if aH &;ygwD wckwnf;u q,fpEk pS rf sm;pGm
tkycf sKycf o
hJ nfh Edik if w
H ck jzpfonf/ odaYk omfvnf;
ta&;ygonfh uGJjym;jcm;em;rIrsm; &Sdaeonf/
rav;&Sm;Edik if w
H iG f twdu
k t
f cHygwDrsm; tiftm;
BuD;BuD;rm;rm;jzifh&SdaeNyD; wjcm; tdrfeD;csif;EdkifiH
rsm;uJhodkY r[kwfbJ ppfwyfuvnf; jynfwGif;
EdkifiHa&;wGif t"duusonfh ae&m&,lxm;jcif;
r&Sday/ xdkYaMumifh rav;&Sm; ppfwyftBuD;tuJ
rsm;onf wjcm;tm&S EdkifiHrsm;rS ppfbufacgif;
aqmifrsm;uJo
h Ykd r[kwb
f J t&yfbufacgif;aqmif
rsm;ESihf xdawGUywfoufreI nf;yg;Muonf/ wkwf
EdkifiHwGifrl uGefjrLepfygwD acgif;aqmifvnf;
jzpfol &SDusifhzsifu ppfwyfudk pDrHcefYcGJonf/
tu,f rav;&Sm;ppfwyfu t&yfzuf
wm0ef&o
dS rl sm;ESihf eD;uyfaom qufqaH &; &Scd NhJ y;D
ppfbufrS a&'gowif; tcsut
f vufrsm; a0rQ
oH;k pG&J ef oabmwlncD suf tapmydik ;f uwnf;u
&Sx
d m;cJv
h Qif MH370 av,mOf aysmufq;kH cJah om
tapmydik ;f aeYrsm;wGif xdik ;f yifv,fauGUodYk oGm;
a&muf&mS azGrnft
h pm; tdE,
d ork'& m taemuf
bufukd &SmazGEikd rf nfjzpfonf[k avhvmoH;k oyfol
wcsKdUu ajymMuonf/ aemufusNyD;rS xkwfjyef
Edik cf o
hJ nfh a&'gtcsut
f vufrsm;aMumifh rav;
&Sm;Edik if v
H nf; t&Suu
f cJG NhJ y;D wjcm;Edik if rH sm;vnf;
pdwfysufa'go jzpfcJh&onf/
]]rav;&Sm;EdkifiHu A[dkcsKyfudkifrI t&rf;
enf;w,f/ ppfwyfrSm olYudk,fydkif tkyfcsKyfcGifh
&Sdw,f}} [k Bo Zhiyue u ajymonf/

wkwfEdkifiHuJhodkYyif
rav;&Sm;EdkifiHonfvnf;
EdkifiHa&;ygwD wckwnf;u
q,fpkESpfrsm;pGm tkyfcsKyfcJhonfh
EdkifiHwck jzpfonf/
odkYaomfvnf; ta&;ygonfh
uGJjym;jcm;em;rIrsm;
&Sdaeonf . . .

rwfv 18 &ufaeYwiG f rav;&Sm;Edik if q


H ikd &f m
wkwo
f t
H rwfBu;D Huang Huikang u rav;
&Sm;EdkifiHtaejzifh if;xHwGif &Sdaeaom owif;
tcsuftvufrsm;udk ydkNyD;yGifhyGifhvif;vif; xkwf
jyefay;zdYk vdt
k yfaeaMumif; ajymonf/ xdn
k wGif
wkwt
f pd;k &ydik f qif[mG (Xinhua) owif;Xme
u ]]yGifhvif;jrifomrI tm;enf;jcif;aMumifh
Bu;D rm;aomtm;xkwrf rI sm; tv[jzpfc&hJ Ny;D
aumvm[vrsm; tajrmuftjrm; ay:xGuf
cJhjcif;onf tjyifowif; apmifharQmfaeonfh
rdom;pkrsm;udk xyfcgwvJvJ xdcu
kd af pcJ&h onf/
xdkYaMumifh acgufdk;usKd;aeaom trSm;rsm;udk
xyfru
H sL;vGejf cif;udk cGiv
hf w
T &f ef rjzpfEikd yf g}} [k
a&;om; azmfjyvdkufonf/
MH370 av,mOf aysmufq;k H rI ray:aygufrD
wywftvdku wkwfEdkifiH taemufawmifydkif;
&xm; blwmHw
k ckwiG f "m;rsm;udik af qmifxm;ol
wpk\ tMurf;zuf wdkufcdkufrIaMumifh vl 29
OD;aoqHk;NyD; 150 eD;yg; 'Pf&m&cJhonfhtwGuf
MH370 \ vQdKU0Sufqef;Mu,frIudk ajz&Sif;Edkif
a&;u BuD;rm;onfhzdtm;wck xyfjzpfvmonf/
wkwf tmPmydik rf sm;u tqdyk g wdu
k cf u
kd rf o
I nf
tMurf;zufvIyf&Sm;rI w&yfjzpfNyD; tMurf;zuf
orm;rsm;onf 0D*g (Uighurs) rGwpf vifrsm;ESihf
tkypf ;kd ol [efvrl sKd ;rsm;Mum;wGif y#dyursm; jzpf
yGm;aeonfh wkwEf ikd if H taemufyikd ;f &Siu
f sef
(Xinjiang) jynfe,frS a&mufvmolrsm; jzpfEdkif
aMumif; ajymMum;cJhonf/
tpydkif;wGif MH370 av,mOf aysmufqHk;
jcif;udk aemufxyf tMurf;zufwdkufcdkufrIwck
jzpfonf[k xifjrifxm;cJhMuonf/ tar&duef
wm0ef&Sdolrsm;u tMurf;zuform;rsm; yg0ifrI
r&SdEdkifaMumif; ajymcJhMuaomfvnf; Uighurs
vlrsKd;rsm;u usL;vGefjcif;jzpfrnf[k ,lqcJhMu
onf/ wkwfEdkifiH\ pHkprf;ppfaq;rI t&vnf;
Uighurs vlrsK;d wOD;tygt0if av,mOfay:wGif
vdkufygvmaom wkwfEdkifiHom;rsm;onf ppf
aoG;<ursm;ESifh qufpyfrIr&SdaMumif; awGU&SdcJh&
onf/

rnfodkYyifjzpfap blwmHkrS tMurf;zuf


vlowfrEI iS hf wkwEf ikd if o
H m; trsm;tjym; vdu
k f
ygvmaom av,mOfaysmufq;kH jcif;onf wkwf
tmPmydkifrsm; xdef;csKyfrIxuf ydkrdkaeonfh
wrsKd;om;vHk;ESifh ywfoufaom pdwfydkif;qdkif&m
xdcdkufrIwck jzpfonf[k pifumyl trsdK;om;
wuodkvfrS Bo Zhiyue u ajymonf/
]]tJ'gu enf;enf; xd&SvG,fwJh udpyg/
enf;enf; pdwfuoduatmuf jzpfr,fhyHkvnf;
&Sdygw,f/ olwdkYawG tav;teuf vkyfaeyg
w,f/ jyemudk ajz&Sif;Edkifr,fh tajcwckudk
tifwu
kd t
f m;wdu
k f &Smaeygw,fqw
kd hJ toGirf sKd ;
jzpfatmif ydkNyD;tm;pdkufzdkY vdkaeygw,f}} vnf;
oluajymonf/
wkwt
f pd;k &\ 0g'jzefcY sad &; t&m&Srd sm;u
jynfwGif;owif;Xmersm;udk av,mOfESifh ywf
ouf vGwv
f yfpmG okycf jJG cif;? rSwcf suaf y;jcif;
rsm; rjyKvkyf&efESifh tpdk;&u xkwfjyefay;onfh
tcsut
f vufrsm;ESihf vdu
k af vsmnDaxGpmG azmfjy
Mu&ef trdex
Yf w
k cf ahJ Mumif; wkwo
f wif;rD',
D m
rsm;udk apmifhMunfhavhvmaeonfh tar&duef
tajcpdkuf tzGJUtpnf;wck jzpfonfh China
Digital Times u qdkonf/
wkwf ppfbuft&m&Sdrsm;u av,mOf
aysmufq;kH rItay: tvGet
f rif; tmHpk u
kd v
f mMu
aMumif; taemufwikd ;f t&m&Sw
d OD;u ajymonf/
oHwrefa&;&mt& rajymoifhonfh pum;rsm;
yg0ifaeojzifh ol\trnfudk xkwfazmfjcif;rjyK
&efvnf; awmif;qdck o
hJ nf/ ]]wkwpf pfwyfxu
J
vlawGu olwu
Ykd ,
kd o
f w
l Ykd 'kuj yefay;aeMuwm/
olwdkYu nbufqdk&if tdrfrjyefMubl;/ olwdkYu
owif;tcsut
f vuf vdck siMf uw,f/ 'gayr,fh
olwYkd &Edik pf &m bmrS r&Sb
d ;l }} [k tqdyk g t&m&Sd
u e,l;a,mufwdkif;rf owif;pmodkY ajymonf/
rwfv 19 &ufaeY naeydkif;wGif wkwf
jynfolY vGwfajrmufa&; wyfrawmf\ ppfOD;pD;
t&m&SdcsKyf AdkvfcsKyfBuD; Fang Fenghui u
rav;&Sm; wyfrLS ;Bu;D wOD;xHoYkd zke;f qufNy;D arQmf
vifhcsuf a&;a&;rQ&Sdaeoa&GU vlwdkif;u 100
&mcdik fEeI f; tm;xkw&f rnf[k ajymMum;cJah Mumif;
wkwfumuG,fa&; 0efBuD;Xme\ 0ufbfqdkufrS
aMunmcsuf wckwGif azmfjyxm;onf/ xdkYjyif
&SmazGa&;wGif rav;&Sm;ppfwyfu wkwpf pfwyf
udk ydk tultnDay;&efvnf; AdkvfcsKyfBuD;
Fang Fenghui u ajymMum;cJhaMumif; tqdkyg
aMunmcsufu qdkonf/
wkwEf ikd if rH S arQmv
f ifch surf ahJ om cHpm;rIu
rwfv 19 &ufaeYwiG f uGmvmvrfyNl rKd U jyKvyk f
cJah om rav;&Sm; tpd;k &\ owif;pm &Si;f vif;yGJ
udkvnf; oufa&mufrI&SdcJhonf/ c&D;onfrsm;\
aqGrsKd;rsm;u owif;pm&Sif;vif;yGJ usif;y&m
tcef;twGi;f odt
Yk wif;0ifa&mufcMhJ uNy;D pmwef;
rsm; udkifaqmifum qEjyawmif;qdkcJhMuonf/
vHNk cKH a&; tapmifrh sm;u olwu
Ykd kd twif;qGx
J w
k f
oGm;Muaomfvnf; a&muf&adS eonfo
h wif;orm;
rsm;u olwdkY\ rcsdwifuJ atmf[pfawmif;qdkyHk
rsm;udk rSwfwrf;wifvdkufEdkifonf/
]]usr om;b,frSmvJ? bmjzpfvdkY usrudk
tajzray;MuwmvJ}} [k yef;a&mif tus0wf
xm;onfh trsdK;orD; wa,mufu pl;pl;0g;0g;
atmf[pfvdkufonfudk AD'D,dk rSwfwrf;rsm;wGif
jrifawGUcJhMu&onf/
Ref: New York Times

10

news & analysis

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

news & analysis 11

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

PovertyTransportation
Public

&efukefNrdKUwGif c&D;oGm;jcif;
jrwfpkrGef
a0;rS w[kefxdk;ajy;0ifvmNyD; rSwfwdkiftausmf a0gceJxdk;&yfonfh txl;,mOfvdkif;um;ay:odkY
toifhapmifhaeaom vltkyfBuD;u tvkt,uf ajy;vTm;wdk;a0SY wufvdkufMuonf/ c&D;onfrsm;
wufrNyD;ao;aomfvnf; um;u pwifxGufcGmavonf/ c&D;onfrsm;u um;twuf 0ifaygufrS tjyifodkYvQHyif
xGufaeav\/ ,mOfaemufvdkufvkyfolu um;\vufudkifwef;ESpfzufudk qGJvsuf? udk,fcEmu
um;\tjyifbufwGif wGJvJcdkum vdkufygvmonf/
]]taemufxJ 0ifp;D ay;Muyg/ [dak &SUutus
tuGufeJYtpfudk taemufbufudk 0ifvdkufyg/
vkyfyg? aemufvlawG wufvdkYr&awmhbl;}}
udk,fwkdif um;wGif;odkY r0ifEkdifao;aomf
vnf; olu pl;pl;&S&S xyfumxyfum atmfvu
kd f
onf/ ol\ atmf[pfoHrsm;ESifhtwl wcsKdU c&D;
onfwdkYu um;aemufbufqDodkY twif;wdk;0if
vkdufMuonf/ wcsKdUu rlv&yfaeonfh ae&m
yif ay &yfaeonf/
]]vkyyf g/ aemufval wG wufvrYkd &awmhb;l }}
,mOfaemufvdkufu xyfatmfonf/ ol\
toHu rmxefaeonf/ b,fbufwiG f 3 a,muf
xdik cf w
kH ef;ESihf nmbufwiG f 2 a,mufxikd cf w
kH ef;
&SdNyD; vrf;tltv,faMumif;wGif ausmcsif;uyf
&yfaeMuolrsm;aMumifh um;\ taemufbufqD
odw
Yk ;kd 0if&ef cufcaJ eonf/ vrf;v,ftal Mumif;
wGif&yfaeonfh vl0BuD;wa,muf\ Adkufonf
oH;k a,mufxidk cf t
kH pGerf S rde;f uav;\ ud,
k af y:
odkY tdusaeonf/
rdef;uav;rSm [dkbuf wdk;r&? onfbuf
a&Smifr& usOf;usyfaeonf/ ausmcsif;uyf &yf
aeonfh tv,fvrf;tlaMumif;rS vlrsm;onf
acR;w'D;'D; usvsuf&SdMuonf/ acR;rSwqifhul;
Ekdifaom a&m*grsm;? toufSLvrf;aMumif;rS
ul;pufEkdifaom a&m*grsm;xuf? um;ay:wGif
ajcaxmufESpfzuf pHk&yfum pD;eif;Ekdifa&;u xdk
tcsdefwGif ydkta&;BuD;aeMuonf/
]]taygufrSm ydwfaer,fqdk&if aemufum;
ajymif;pD;MuAsm}}
]][ ... twif;rwGef;eJYav/ qufwdk;vdkY
r&awmhbl;uG}}
c&D;onfrsm;\ ausmukw
d eG ;f vsuf yg;pyfu
w&pyfatmfaeonfh ,mOfaemufvdkufudk rwf
wwf&yfpD; c&D;onf toufBuD;ydkif; trsKd;om;

wOD;u jyefvSnhf ajymvdkufonf/


]]'Davmufawmh onf;cHayghAs? 'gH;k csed af v/
em;vnfraI wmh &Srd aS ygh}} [k ,mOfaemufvu
kd u
f
jyefajymonf/
ol\ acgif;wnfhwnfh um;eH&HwGif ]]oif\
rmeESifh pnf;pdrfudk tdrfwGifxm;cJhyg}} qdkonfh
pwpfumpmwef;udk awGU&onf/
]]rif;wdu
Yk c&D;onfawGukd bmrsm;rSwaf evJ
uG? 'DrmS vIyv
f aYkd wmifr&atmif usyaf eNy/D rqHh
awmhwmudk pGwfwifaew,f}}
um;udk twif;armif;xGu[
f ef jyifaeonfh
um;'dkifbmonf aemufMunhfrSefrSwqifh xdk
trsKd;om;BuD;udk vSrf;Munfhonf/
NyD;vQif ol\ ,mOfaemufvdkuftm; ]]a[h
aumif ykdufqH 200 jyefay;vdkuf/ aemufum;
ajymif;pD;cdkif;vdkuf}} [k vSrf;atmfonf/
ydk a'goxGufoGm;aom c&D;onfESifh
,mOfarmif;? ,mOfaemufvdkufwdkY\ rauseyfoH
rsm;? tjyeftvSef ajymqdo
k rH sm;u um;wpD;vH;k
nHoGm;aomfvnf; usefc&D;onfrsm;um; wkwf
wkwfrQyif rvIyf/ olwdkY rMum;ovdk? olwdkY rod
ovdkyif &Sdaeav\/
]]cifAsm;ukd a&SUwk;d cdik ;f aewm rMum;bl;vm;?
rwkd;csif&if aemufum;ajymif;pD;Asm? a&mh 200}}
]]a[haumif rif; tJ'DvkdrajymeJY? ]at;}
rif;wkdY,mOfvkdif;ukd igwkdifr,f}}
]]BudKufwJhae&mwkdif}}
xdkjrifuGif;u xdkifcHk&Sdtwdkif;om c&D;onf
wif&ef pnf;urf;owfrSwfxm;onfh 200 usyf
wef txl;um;rsm;teuf wpD;\ twGif;ydkif;
jrifuGif;jzpfonf/ xdktxl;um;rsm; ay:cgpu
c&D;onfrsm;tm; c&D;rqHk;cif azsmfajzay;rnfh
LCD wDADrsm; wyfqifxm;onf? jywif;ayguf
rsm;wGif aea&mifumonfh yvwfpwpf taysmh

av;rsm;yif wyfqifxm;cJhonf/
,ckrl xdu
k m;rsm;um; ab;wjcrf;apmif;aeNy;D
NydKvJusawmhrnfh taetxm;rsm; jzpfaeonf/
wcsKdU txl;um;rsm;wGif xdkifcHkrsm;u usKd;Gwf
vsuf&Sdonf/ tjyifodkY cRefxGufaeaom oHjym;
tprsm;u wcgw&HwGif c&D;onfrsm;\ t0wf
tpm;rsm;udk xdk;cGJwwfavonf/
xdkt&mrsm;um; &efukefvlxk aeYpOf&&Sdae
aom vlx0k efaqmifrrI sm;teuf wckyifjzpf\/
&efukefNrdKU&Sd o,f,lydkYaqmifa&; ,E&m;
wGif yg0ifvnfywfvsuf&Sdonfh armfawmf,mOf
vdkif;aygif; 17 vdkif;&SdNyD; armfawmfum; pD;a&rSm
,ckESpf {NyDv pm&if;t& 6338 pD; &Sdonf/
xdkYtjyif ,mOfvdkif; eHygwfaygif; 395 rsKd;&SdNyD;
&efuek Nf rKd Uae vlO;D a& 2 'or 3 oef;rS 2 'or
5 oef;txd armfawmf,mOf toHk;jyKvsuf&Sd
aMumif; &efukefwdkif;a'oBuD; armfawmf,mOf
vdkif;aygif;pHk xdef;odrf;a&; (A[dk) rS od&onf/
&efuek w
f ikd ;f twGi;f &Sd trsm;jynfol o,f,l
ydkYaqmifa&; vkyfief;rsm;vkyfaeonfh ,mOfvdkif;
rsm;rSm rxo Xmeqdik &f mwcsKUd \ ,mOfvikd ;f rsm;?
a&T{nhfonfESifh arwmvIdif;uJhodkY ukrPD ,mOf
vkdif;rsm;? ta&SUykdif;cdkif? taemufydkif;cdkif?
awmifydkif;cdkif? ajrmufydkif;cdkif ,mOfvdkif;rsm;?
AEKv o,f,yl aYkd qmifa&; vufatmuf&dS yg&rD?
t"dywd ,mOfvidk ;f rsm;ESihf or0g,r ,mOfvikd ;f
ponfwdkYjzpfaMumif;vnf; od&onf/
]]vlawGusyw
f mawmh &Sad eOD;r,f/ usaemfwYkd
Ekid if &H UJ taetxm;t& o,f,yl aYkd qmifa&;u@
BuD;wckvHk; csdwfqufavhvmrI vkyfaeygw,f}}
[k &efukefwkdif; armfawmf,mOfvkdif;aygif;pHk
xdef;odrf;BuD;Muyfa&;tzGJU Ou| OD;vSatmifu
ajymonf/
tvkycf iG t
f rsK;d rsK;d ? XmetrsK;d rsK;d wGif &mxl;

aeYwdkif; oGm;vmae&wm vHkNcHKrIr&Sdbl;/ um;awGu rqifrjcifarmif;wmawG?


ausmfwuf wmawGvkyfw,f/ rSwfwdkifawGrSmvnf;
jrefjrefqif;? jrefjrefwuf wGef;wif wGef;cswmawG vkyfw,f . . .

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

,mOfaMumydwfqdkYaeonfh &efukefNrdKUwGif;wae&m/

&mcH trsKd;rsKd;jzifh *kPfodum&SdpGm &yfwnfaeol


rsm;jzpfvifhupm;? trsm;jynfoloHk; ,mOfarmif;
ESifh ,mOfaemufvdkufrsm;xHwGif vufatmuf
i,fom;rsm;u txuft&m&SdxHwGif qlylrmefrJ
cH&onfh yHkpHrsKd; qufqHcHcJh&onfrSm q,fpkESpf
ESpcf ?k oH;k ckru &Scd NhJ yjD zpfonf/ ud,
k x
f v
d ufa&muf
apmfum;cH&onfh om"ursm;vnf;&So
d nf? ,aeY
wkdifvnf;&Sdaeonf/ ajyvnfatmif rajz&Sif;
ay;oa&GU xdkjyemrsm;u aemifwGifvnf;
qufvuf &SdaeOD;rnfjzpfonf/
]]t&ifpepfuae rajymif;bl;vm;vdaYk r;&if?
avmavmq,frmS twGi;f ydik ;f aqmif&u
G rf aI wGyJ
ajymif;Edkifao;w,f/ tjyifzGJUpnf;yHkudk rajymif;
Ekid af o;bl;/ bmawGajymif;ovJq&kd if um;usyf
rIudk ajzavQmhzdkYtwGuf t&if csufyvufawG?
[dik ;f vyfpaf wG? 'dik ef mawGtpm; ud&k ;D ,m; [Ge'f ikd ;f
awGajymif;vJvmw,f/ topfoiG ;f cGijhf yKvu
kd w
f hJ
um;wpD;rSm t&if'dkifem 3 pD;pmeJY rQwJhvlawG
pD;Ekdifvmw,f}} [k OD;vSatmifu qufvuf
ajymonf/
&efukefNrdKUwGif; aeYpOf o,f,lydkYaqmifa&;
pepfukd toH;k jyKvsu&f o
dS nfh NrKd Ue,ftESrYH v
S al ygif;
29 OD;udk usyef;enf;t& tao;pm; ppfwrf;
wck jyKvyk Mf unf&h m vl 28 OD;rSm vdik ;f um;toH;k jyK
olrsm;jzpfNy;D usew
f OD;omvQif &xm;toH;k jyKol
jzpfaMumif; awGU&onf/
tvm;wl vuf&o
dS ,f,yl aYkd qmifa&;pepfukd
rnfonft
h aMumif;jycsuaf Mumifh BuKd uEf pS o
f uf
jcif;r&Sad Mumif; xyfrH ppfwrf;aumuf,cl &hJ m 17
OD;u um;ay:wGiv
f u
l syjf cif;aMumif[
h k ajzMum;
Ny;D ,mOfaemufvu
kd rf sm; dik ;f ysraI Mumif[
h k ajzqdk
ol 8 OD;&So
d nf/ useo
f rl sm;u um;tNyKd iaf rmif;jcif;?

,mOfp;D cyd,
k jl cif;? rSww
f ikd w
f iG f r&yfjcif; ponfh
taMumif;t&mrsm;aMumifh[k ajzMum;cJhonf/
]],mOfarmif;awGeYJ ,mOfaemufvu
kd af wG[m
c&D;onfawGudk 0efaqmifrI ay;ae&w,fqdkwJh
todw&m;awG olwrYkd mS r&Sb
d ;l / olwYkd um;armif;
ay;aevdYk vlawGp;D ae&wmqdw
k hJ yHpk rH sK;d awGcsK;d ae
Muwm/ waeYvHk; tvkyfvkyf&wm ryifyef;bl;?
bwfpfum;wdk;pD;&wmeJY ,mOfaemufvdkufawG&JU
qufqaH &;awGaMumifh ydyk ifyef;w,f}} [k aeYpOf
bwfpfum;jzifh Hk;wuf Hk;qif; jyKvkyfonfh
ukrPD0efxrf;wOD;u ajymonf/
&efuek Nf rKd Ujy\ vuf&t
dS rsm;jynfol o,f,l
ydaYk qmifa&;onf NrKd UvlO;D a&\ 90 &mcdik Ef eI ;f cefY
udk 0efaqmifay;vsu&f adS omfvnf;? toH;k trsm;
qHk; trsm;jynfol o,f,lykdYaqmifa&; pepfrSm
tdka[mif;aeaom bwfpfum;rsm;tm; vlOD;a&
usyfwnf;pGmjzifh rvHkrNcHK pD;eif;ae&jcif; jzpf
aMumif;? NrdKUywf&xm;\ o,f,lydkYaqmifEdkifrI
tcsKd;rSm 3 &mcdkifEIef;om&SdaMumif; r[m&efukef
NrKd Ujy zGUH NzKd ;rI r[mAsL[m pDru
H ed ;f a&;qGaJ &;tzGUJ \
avhvmawGU&Sdcsuft& od&onf/
&efuek w
f ikd ;f twGi;f o,f,yl aYkd qmifay;vsuf
&Sdonfh armfawmf,mOfrsm;onf trsm;jynfol
twGuf touftE&m,f vHkNcHKrIudk tmrcHcsuf
ray;Edik af Mumif; aeYpOf vkid ;f um;pD;eif;aeolrsm;
uajymonf/
aeYpOf pD;eif;oGm;vmae&aom armfawmf
,mOfrsm;onf c&D;onfrsm;\ touftE&m,f
vHNk cKH a&;udk tmrcHEidk o
f nf? vHNk cKH r&I o
dS nf[x
k ifyg
ovm;[k ar;jref;cJh&m trsm;pkjzpfonfh 25 OD;
u rxifaMumif;ajzMum;cJhNyD; tmrcHEkdifonf[k
xifjrifol 2 OD;om &SdcJhonf/

]]aeYwdkif; oGm;vmae&wm vHkNcHKrIr&Sdbl;/


um;awGu rqifrjcifarmif;wmawG? ausmw
f uf
wmawGvkyfw,f/ rSwfwdkifawGrSmvnf; jrefjref
qif;? jrefjrefwuf wGe;f wif wGe;f cswmawG vkyf
w,f}} [k touf 55 ESpft&G,f trsKd;orD;BuD;
wOD;uajymonf/
xdkYtjyif oefvsifNrdKUwGif aexdkifonfh
OD;atmifjrifhOD;uvnf; ]]um;awG wpD;eJYwpD;
rvdktyfbJ t&Sdefjyif;jyif;eJY NydKifarmif;wmawG
aMumifh c&D;onfawG&UJ toufvNkH cKH a&;udk tmr
rcHEdkifbl;vdkYxifw,f}} [kqkdonf/
xdo
k Ykd um;rsm; tNyKd it
f qdik f armif;ESijf cif;?
pnf;urf;vdkufemrI r&Sdjcif;? ,mOfBuHhcdkifrI tm;
enf;jcif;rsm;udk ta&;,lEkdif&ef pnf;urf; xdef;
odrf;a&; BuD;MuyftzGJU 16 zGJUu yHkrSef pdppfvsuf
&Sad Mumif; &efuek w
f ikd ;f armfawmf,mOfvikd ;f aygif;pHk
xdef;odrf;a&;tzGJUrS od&onf/
]]rqHhawmhbl;qdkwm ododBuD;eJY wifw,f/
bwfpu
f m;rSww
f ikd w
f ikd ;f vnf; usaemfwrYkd zrf;Edik f
bl;/ txl;tzGJUawGeJY zrf;&w,f? zrf;wdkif;vnf;
r&bl;/ olwu
Ykd ,
kd w
f ikd f jyKjyifr&S r,f}} [k rxo
(A[dk) Ou| OD;vSatmifu ajymonf/
NrKd UwGi;f o,f,yl aYkd qmifa&;pepfonfveG cf hJ
aom ESpfaygif;rsm;pGmuyif jyKjyif&efvdktyfae
onfh tajctaejzpfaomfvnf; ,ck tpd;k &opf
vufxufwidk af tmif taumiftxnf razmfEikd f
ao;onfh taetxm; &Sad eqJjzpfonf/ trsm;
jynfol aeYpOfpD;eif;ae&onfh bwfpfum;vdkif;
rsm;onf oufBuD;&G,ftdkrsm;? udk,f0efaqmif
rdcifrsm;? roefpGrf;rsm;? uav;i,frsm;twGuf
oufaomifo
h ufomESihf vHNk cKH r&I adS om 0efaqmif
rIrsKd; r[kwfay/

NrdKUwGif; o,f,lydkYaqmifa&; pepfonf


oufBuD;&G,ftdkrsm;? trsKd;orD;rsm;? uav;
oli,frsm;ESifh udk,f0efaqmif trsKd;orD;rsm;?
roefpGrf;rsm;twGuf oufaomifhoufomESifh
vHNk cKH pw
d cf sr&I dS r&SEd iS hf ywfouf ar;jref;&mwGif
27 OD;u vHkNcHKpdwfcsrIr&Sd[k ajzMum;cJhNyD;? usef
wOD;url vHNk cKH pw
d cf sr&I o
dS nf[k jyefvnfajzMum;
cJhonf/
&efukefNrdKUwGif ajy;qGJvsuf&Sdaom NrdKUwGif;
c&D;onfwif ,mOfrsm;\ rawmfwqrI? ,mOf
wkdufrIrsm;aMumifh aoqkH;olESifh 'Pf&m&ol
ta&twGuf ,ckESpfwGif ydkrdkjrifhrm;vmaMumif;
rxo\ pm&if;Z,m;rsm;t& od&onf/
xdkYtjyif c&D;onfwif um;rsm;teuf
'kdifem c&D;onfwif,mOf pkpkaygif; 1889 pD;?
[kdif;vyfpf trsKd;tpm; c&D;onfwif,mOf 885
pD;&SdNyD; 'kdifemESifh [kdif;vyfpf c&D;onfwif,mOf
rsm;onf ,mOfwu
dk rf EI iS hf rawmfwqrItrsm;qk;H
jzpfyGm;aMumif;vnf; od&onf/
c&D;onfwif armfawmf,mOfrsm;\ BuchH ikd rf I
tm;enf;jcif;? ,mOfrsm;udk tNydKiftqdkif armif;
ESifjcif;? rSwfwdkifrsm;wGif c&D;onftwiftcs
tvsiftjref jyKvkyfjcif;rsm;onf c&D;oGm;
jynfolrsm;\ touftE&m,fukd Ncdrf;ajcmuf
aeaom trltusirhf sm;jzpfaMumif; c&D;onfrsm;
uqkdMuonf/
wjcrf;apmif;aeaom vdkif;um;rsm;? rdk;&Gm
vQif acgifrdk;rvHkaom vdkif;um;rsm;? rSefjywif;
twiftcs jyKvyk
f r&aom vdik ;f um;rsm;? rwf
wwf&yfpD; c&D;onfrsm;twGuf vufudkifuGif;
rygaom vdkif;um;rsm;ESifh rMumcP vrf;v,f
wGif &yfxm;aom vdkif;um;ysufrsm;u &efukef

vlxk aeYpOfroHk;rjzpf oHk;ae&onfh NrdKUwGif;


o,f,lydkYaqmifa&; 0efaqmifrIjzpfonf/
aeYpOf&&Sdaeaom NrdKUwGif; o,f,lydkYaqmif
a&;pepf\ 0efaqmifru
I kd BuKd uEf pS o
f ufjcif; &S^d
r&Sd ppfwrf;aumuf,lMunhf&m 25 OD;u BudKuf
ESpfoufjcif;r&SdaMumif; ajzMum;cJhNyD; 4 OD;u
omvQif BudKufESpfoufaMumif; ajzMum;cJhonf/
bwfpfum;rsm;ay:wGif trsKd;orD;rsm;tm;
rzG,fr&m udk,fxdvufa&muf apmfum;jyKrljcif;
rsm;? uma`Ey su,
f iG ;f pGm wd;k a0SpY ;D eif;ae&jcif;
rsm;aMumifh trsKd;orD; oD;oefY,mOfvdkif;udk
AEKvo,f,lydkYaqmifa&;u ajy;qGJay;cJhaomf
vnf; xda&mufrI&Sdonfh ajz&Sif;enf;rsKd; r[kwf
bJ? aq;NrD;wdkjzifh ,m,Dukojcif;rsKd;om jzpfcJh
onf/
vdik ;f um;udk c&D;onfrsm; usyn
f yfpmG pD;eif;
&jcif;onf Hk;qif;csdefESifh Hk;wufcsdefrsm;wGif
ydkqdk;avh&SdNyD; aeYv,fydkif;tcsdefrsm;wGif tenf;
i,f oufomavh&Sdonf/
]]vdkif;um;awG[m aeYv,fydkif; vlr&wJh
twGuf H;k qif;Hw
k ufcsed af wGrmS rSww
f ikd af wGrmS
ausmufcs&yfwmrsKd; vkyfMuw,f/ aeYv,fydkif;
awGrmS vlr&Sv
d rYkd &cJah wmh H;k wuf;kH qif;csed af wG
rSm ydk&atmif&Smw,f/ 'gudk ajz&Sif;zdkYtwGuf
qdk&if ,mOfaemufvdkufeJY ,mOfarmif;awGudk
vpmay;pepfeJY cefYwJhpepfudk ajymif;zdkYvdkw,f}}
[k OD;vSatmifu ajymonf/
,mOfarmif;ESifh ,mOfaemufvdkufrsm;onf
waeYwm&SmazG&&So
d nfh 0ifaiGtm; ,mOfyikd &f iS x
f H
odkYjyeftyfum? xdkaiG pkpkaygif;\ &mcdkifEIef;
tvdkuf jyefvnf&&Sdjcif;jzpfonf/
]]usaemfwdkYu &mcdkifEIef;tvdkuf&w,f/ 7
aomif;&Sm&if 7 axmif&w,f/ *ufpfxnfhaMu;
3 axmifygqdk&if 1 aomif;&w,f/ w&ufudk
0ifaiGysrf;rQ 9 axmifavmuf&Sdw,f/ waeYvHk;
armif;&if ysr;f rQ 6 aomif;uawmh&w,f/ ,mOf
armif;u 10 &mcdik Ef eI ;f &w,f/ ,mOfaemufvu
kd f
ESpfa,mufu wa,mufudk 5 &mcdkifEIef;pD &Mu
w,f}} [k &efuek t
f a&SUydik ;f wuov
kd rf S vrf;rawmf
NrKd Ue,f usK;H Bu;D odaYk rmif;ESio
f nfh 205 ,mOfvidk ;f
rS ,mOfarmif; OD;wifatmif0if;u ajymonf/
xdkYtjyif olu ,mOfaMumydwfqdkYjcif;rsm;
aMumifh ,cifumvrsm;uxufpmvQif aeYpOf
0ifaiG avsmhoGm;aMumif;vnf; qufajymonf/
]]usaemfwu
Ykd m;armif;&wm vrf;awGusyaf e
w,f/ ydkufqHvnf;r&awmh tHkemawGuvnf;
um;jyifp&m&S&d if awmfw
kH efkH rxnfah y;Ekid af wmh
bl;/ txl;vdkif;awG axmifvdkufawmh c&D;onf
awmfawmfrsm;rsm;uvnf; usaemfwdkY dk;dk;um;
awGudk odyfrpD;Muawmhbl;}} [k oluqdkonf/
&mcdik Ef eI ;f tvku
d &f &Sad ejcif;aMumifh c&D;onf
rsm; rwefwqwifaqmifjcif;? aeYv,fydkif;rsm;
wGif pD;eif;olenf;yg;ojzifh Hk;qif;? Hk;wufcsdef
rsm;wGif ydkrdkwifaqmifjcif;rsm; jyKvkyfaejcif;
jzpf&m vpmay;pepfudk azmfaqmifjcif;onf
um;usyfjcif;udk ajz&Sif;Edkifrnfh enf;vrf;wck
jzpfvmEdkifaMumif; OD;vSatmifu oHk;oyfonf/
olu ]],mOfvdkif;wcsKdUrSm vpmay;pepfudk
azmfaqmifaew,f/ ,mOfarmif;u olvpm&
w,fqdkawmh jznf;jznf;armif;vnf; 'DvpmyJ
qdkNyD; vkyfvdkYr&atmif pnf;urf;xdef;odrf;a&;
awmhvyk &f r,f/ oGm;&r,ft
h csed t
f wdik ;f roGm;&if
tjypfay;wJhpepfeJY oGm;&r,f}} [k ajymonf/
,mOfarmif; OD;wifarmif0if;u ]]w&ufudk
eHeuf 7 em&Duae nae 7 em&Davmuftxd
Page-13

12

news & analysis

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

news & analysis 13

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

"mwfyHk -Refreefifablogspot.com

Rule of Law

2012 ckESpf? rwfv 2 &ufaeYu aygif;avmif;tm;upm;uGif;wGif pifumyl wefydkif;dkAm FC ESifh aejynfawmf FC wdkYudk AFC Cup NydKifyGJwGif awGU&pOf/

aygif;avmif; tm;upm;uGif; b,folydkifovJ


cifarmifaxG; (ysOf;rem;)
olydkif tm;upm;NydKif0if;udk jynfolydkiftodrf;cH&onhf taMumif;
jzpfygonf/ ysOf;rem; e,foel ,fom;rsm; acR;ESi&fh if;um aiGaMu;rsm;pGm
tuket
f uscNH y;D aqmufvyk cf o
hJ nhf aygif;avmif; tm;upm;NydKif0if;rSm qdkif;rqihf
AkHrygbJ aejynfawmf upm;uGif;tjzpf ajymif;vJoGm;jcif;rS tpjyKonf[k qdk&
rnf/

jynf

jrefrmEdik if w
H iG f aMu;pm;wef; (Pro) abmvk;H
pepfudk 2009 ckESpfwGif pwifcJhygonf/ Pro
pepfwGif NydKifyGJ0iftoif;rsm;wGif udk,fydkifuGif;
&SdMu&ygrnf/ vufawGUwGifrl rnfonhfuvyf
toif;rsm;wGirf S ud,
k yf ikd af bmvk;H uGi;f r&SMd uyg/
odkYjzpf tm;upm;0efBuD;Xmeydkif abmvkH;uGif;
rsm;udk iSm;&rf;tok;H jyKaeonf/ &wemykt
H oif;
u Axl;uGi;f udik mS ;ygonf/ uarmZu awmifBu;D
abmvkH;uGif;? aZ,sma&Tajrtoif;u rkH&Gm
tm;upm;uGif;? &efukef FC u vIdiftm;upm;
uGif; pojzihf iSm;&rf;tokH;jyKygonf/
aejynfawmf FC uvnf; aygif;avmif;
tm;upm;NydKif0if;udk tm;upm; 0efBuD;XmerS
iSm;&rf;tokH;jyKcJhonf/
wGif jyempwifawmhonf/ ysO;f rem;
NrdKU&Sd aygif;avmif; tm;upm;NydKif0if;rSm tpdk;&
ydik u
f iG ;f r[kw?f ysO;f rem; e,foel ,fom;rsm; ydik f

onhf tm;upm;NydKif0if;jzpfonf/ aygif;avmif;


tm;upm;NydKif0if;udk rnfonhfacwf? rnfonhf
umvwGif jynfolydkif todrf;cHvdkuf&onfudk
ysOf;rem; e,fole,fom;rsm; vkH;0 rodMu&yg/
tm;upm; 0efBuD;Xmeu abmvkH;uGif;rsm;udk
tiSm;cspm;vku
d o
f nht
f xJ ygoGm;awmhrS ysO;f rem;
e,fole,fom;rsm;ydkif aygif;avmif;tm;upm;
NydKif0if;tm; jynfolydkif todrf;cHvdkuf&rSef;
odMuawmhonf/
odkYjzpf&m aygif;avmif; tm;upm;NydKif0if;
ponhf jrpfzsm;cH&mudk pl;prf;avhvmonhftcg
tm;upm;ESihf um,ynmXmerS xkwfa0onhf
tm;^um pmapmifwiG f aygif;avmif;tm;upm;
NyKd i0f if;ESiyfh wfoufaom "mwfyHk taxmuftxm;?
rSww
f rf;wif aqmif;yg; taxmuftxm;rsm;udk
awGU&Sd&ygonf/ tm;upm;OD;pD;XmewGif vlxk
tm;upm;Xme wm0efcH q&m OD;odef;wifu

tnm ]]ajrvwfa'orS acwfrt


D m;upm;uGi;f }}
trnfjzihf ysOf;rem; aygif;avmif; tm;upm;
NydKif0if; pwifay:aygufvmykHudk aqmif;yg;a&;
om; rSwfwrf;wifcJhygonf/
ysOf;rem; aygif;avmif; tm;upm;NydKif0if;
ydkifqkdifrI jyemudk odvdkMuolrsm;twGuf
1973 ckEpS ?f Zlvikd v
f xkwf tm;^um pmapmifyg
OD;ode;f wif (vlxt
k m;upm;) \ ]]ajrvwfa'orS
acwfrt
D m;upm;uGi;f }} aqmif;yg; tjynht
f pku
H kd
rl&if;twdkif; zwfoifhygonf/
jynfolpkaygif;tm;jzihf wnfaqmufvsuf
&Sad om ysO;f rem;NrKd U aygif;avmif; tm;upm;uGi;f
zGiyfh t
JG crf;tem;udk 1973 ck? ZGev
f 7 &ufaeYwiG f
usi;f ycJyh gonf/ tqdyk gtcrf;tem;odYk tm;upm;
ESihf um,ynmOD;pD;Xme TefMum;a&;rSL;csKyf
OD;*Grf&Sdefudk,fwdkif wufa&mufzGihfvSpfay;cJhNyD;
rdefYcGef; ajymMum;&mwGif ]],ckuJhodkY acwfrD
tm;upm;uGif;BuD; wckudk jynfolYvkyftm;jzihf
atmifjrifpmG azmfxw
k Ef ikd jf cif;twGuf jrefrmEdik if H
tm;upm;ESihf um,ynm aumfrwDrS *kPfjyK
rSww
f rf;wifxm;&Srd nf}} jzpfaMumif; ajymMum;cJh
onf/
TefMum;a&;rSL;csKyf\ rdefYcGef;udk Mum;em&
onhftcg usaemhftaejzihf i,fpOfu usaemf
Mum;zl;onhf usaemhzf cif vufo;Hk pum;jzpfaom
When there is a will, there is a way

(tvdkqE&Sdav&mrSm enf;vrf;&Sdw,f) pum;ykH


udk oGm;a&mufowd&rdygonf/ tb,faMumihf
qkad omf ysO;f rem; jynfow
l &yfv;Hk \ jyif;jyaom
vkdtifqEaMumihfom tm;upm;uGif;BuD;
ay:aygufvm&onf[k usaemfqdkcsifygonf/
vGefcJhaom 1970 ckESpfcefYu ysOf;rem;NrdKU
wGif acwfrt
D m;upm;uGi;f Bu;D wck wnfaqmuf
rnfjzpfaMumif; aqG;aEG;yGJ jyKvkyfMuonfudk
owif;pmwapmifwiG f a&S;OD;pGm awGU&S&d ygonf/
xko
d wif; xGuaf y:vmNy;D aemuf ok;H &ufcefw
Y iG f
ysO;f rem;NrKd UrS ud,
k pf m;vS,t
f zGUJ wzGUJ onf xdpk Of
u usef;rma&;0efBuD;Xme wGJzuftwGif;0efjzpf
onhf 'kAdkvfrSL;BuD; vSrdk;xH vma&mufwifjyMu
ygonf/ xkdwifjycsuft& 'kAdkvfrSL;BuD; vSrdk;
acgif;aqmifaomtzGUJ onf ysO;f rem;NrKd UodYk oGm;
a&muf uGif;qif;avhvmjcif;rsm;udk pwif
jyKvkyfcJhygonf/
tm;upm;uGi;f jzpfajrmufa&; aumfrwDEiS fh
pwif aqG;aEG;&mwGif ysO;f rem;vlxk tvd&k adS om
tm;upm;uGif; taetxm;rSm ,aeY EdkifiH
toD;oD;wGiaf cwfpm;aeaom (Sports complex)
ac: tm;upm;enf;pkH avhusihfupm;Edkfifaom
tm;upm;taqmufttkHrsKd; wnfaqmuf&ef
jzpfayonf/ xkpd Ofu tm;upm;uGi;f wnfaqmuf
a&;ESiyfh wfouf aiGa&;aMu;a&; tajctaeudk
pkpH rf;onht
f cg jzpfajrmufa&;aumfrwDtaejzihf
avmavmq,f aiGusyf 50,000 tvSLcH &&SEd ikd f
rnfjzpfNyD; tm;^um OD;pD;XmerS xkdufoihfovdk
axmufyHhay;&ef wifjyMuygonf/
tm;^um OD;pD;Xmeonf NrKd Ue,fupm;uGi;f
rsm;udk axmufyHhaMu;rsm;ay; azmfxkwfvsuf
&SdNyD; upm;uGif; wcktwGuf trsm;qkH;aiG
25,000 txdaxmufyahH y;Ekid rf nfjzpf&m ysO;f rem;
wGif wnfaqmuf&ef&nf&G,faom tmupm;
uGif;twGuf aiG 75,000 rwnfEdkifrnf[k
,lq&ef&Sdayonf/
tm;upm;uGif;jzpfajrmufa&; aumfrwD
vdkvm;aom tm;upm; taqmufttkHrsKd;udk
aqmufvkyfcJhygvQif tenf;qkH;aiG usyf 10
odef;? 15 odef;cefY rukefbJ atmifjrifEdkifp&m
taMumif;r&So
d jzihf xko
d aY k d om tm;upm;taqmuf
ttkHrsm;udk aqmufvkyf&ef pdwful;cJhMuaom
ysOf;rem;jynfolrsm;tm; pdwful;,Ofolrsm;[k
usaemfomru 'kAdkvfrSL;BuD; vSrdk;yg xifjrifrdcJh
ayonf/
usaemfwdkYrSm tm;upm;uGif; wnfaqmuf
a&;wGif tm;ay;tm;ajrm uf jyKvyk &f rnho
f rl sm;
jzpfonht
f wdik ;f pdwt
f m;xufoefpmG ESifh aqmif
&Gufaeolrsm;? pdwf"mwfrusqif;ap&eftwGuf
tm;ay;pum;rsm;om wGiw
f iG af jymcJ&h aomfvnf;
xkdupm;uGif;BuD; jzpfajrmufvma&;twGufrl
tawmfyif &ifav;cJhrdygonf/
xdkpOfu vmrnhfokH;ESpftwGif;wGif ,aeY
awGU&Sd&aom ]]aygif;avmif; tm;upm;uGif;}}
tajctaersK;d udk awG&Y rdS nf[k vk;H 0 rarQmv
f ihcf hJ
ay/ xkdYaMumihfvnf; TefMum;a&;rSL;csKyf\
tm;upm;zGihfyGJ rdefYcGef;udk Mum;em&onhftcg
usaemf\zcif vufokH;pum;ykHuav;udk jyef
vnfowd&aerdjcif; jzpfygonf/
ysO;f rem; tm;upm;uGi;f udk ]]aygif;avmif;
tm;upm;NydKifuGif;}} [k trnfrSnhfac:xm;ay
onf/ xkdodkY trnfac:xm;jcif;rSm ysOf;rem;
NrKd Ue,fujkdzwfausm
f pD;qif;aeaom aygif;avmif;
jrpfukd taMumif;jyK rSnafh c:xm;jcif;jzpfonf/
,aeYtcsdeftxd aygif;avmif;upm;uGif; wnf

aqmuf&mwGif ukeu
f sonhaf iGrmS 180,000 usyf
jzpfaMumif; pm&if;&Sif;wrf;t& od&Sd&ygonf/
pm&if;&Sif;wrf; xkwfjyef&mwGif ]]jynfolY
tm;udk,l jynfolrsm;ESihftwl 0dkif;0ef;wnf
aqmufvdkufMuonhf NrdKUe,ftm;upm;uGif;
wnfaqmufa&; &okH;aiG pm&if;&Sif;wrf;}} [k
dkufESdyfxm;onfudk awGU&Sd&ayonf/
,aeY taumiftxnf ay:aeNyDjzpfaom
aygif;avmif;tm;upm;uGi;f rSm trSeyf if jynfoYl
tm;udk,l jynfoltrsm;ESihftwl 0dkif;0ef;wnf
aqmufjcif;\ &v'fyifjzpfayonf/
tm;upm;uGif; wnfaqmufjcif;\ rSwf
wrf;rsm;udk jyefvnfMunhfIygvQif upm;uGif;
wnfaqmuf&mwGif t&G,fra&mufwa&muf
uav;rStp vIy&f mS ;Edik af o;onhf oufBu;D &G,f
tdrk sm;? wyfrawmfom;rsm;? Xmeqdik &f m 0efxrf;
rsm;? tvkyo
f rm;rsm;? v,form;rsm;? ukeo
f nf
yGJpm;? aps;olaps;om; toif;tzGJUrsm;? vkyfom;
jynfolrsm;? ausmif;olausmif;om;rsm;? vlrIa&;
toif;tzGrYJ sm; ponfjzihf tm;vk;H yg0ifvyk t
f m;
ay;Muonfudk awGU&Sd&ayonf/
,aeYtcsed w
f iG f ysO;f rem;ol? ysO;f rem;om;
wdkif; tm;upm;uGif; wnfaqmuf&mwGif vkyf
tm;ay;cJhMuonfudk *kPf,l0ihf<um;vsuf &SdMu
ayonf/ taMumif;rnDGwf vkyftm;ay;&m
wGif ryg0ifcJhrdjcif;twGufudkvnf; tm;rvdk
tm;r& jzpfaeMuonfudk awGU&onf/

aygif;avmif;
tm;upm;NydKif0if;udk
rnfonhfacwf?
rnfonhf umvwGif
jynfolydkif
todrf;cHvdkuf&onfudk
ysOf;rem;e,fole,fom;rsm;
vkH;0 rodMu&yg . . .

ysO;f rem; jynfow


l \
Ykd vkv
d m;awmihw
f vsuf
&Sdaom tm;upm;uGif;BuD;onf ,cktcsdefwGif
vk H ; vk H ; vsm;vsm; rNyD ; ajrmuf ao;apumrl
acwfrDtm;um;uGif;BuD;wck jzpfajrmufvm&ef
twGuf vkdtyfaom tajccHtkwfjrpfudk tckdif
trmwnfaqmufNyD; jzpfayonf/
ysO;f rem;NrKd U? &efuek -f rEav; armfawmfum;
vrf;ESihf rD;&xm;vrf;Mum;? {&d,m 14 {u&Sd
v,fuGif;jyifudk ajr 2 aycGJ tjrihfzkdYxm;NyD;jzpf
xkdajruGufudk tkwfeH&Htjynhf um&Hxm;NyD;
twGi;f bufwiG f vl 800 qHh txl;wef; yGMJ unhf
pifwck aqmufvkyf NyD;pD;aeNyDjzpfayonf/
uGif;ta&SUbufwGif tvm;wl yGJMunhfpif 2 ck
aqmufvkyf&ef tkwfjrpfrsm; csxm;NyD;jzpf
if;yGJMunhfpifrsm;atmufwGif tm;upm;orm;
rsm; wnf;cd&k eftwGuf tcef;rsm;jyKvyk x
f m;rnf
jzpfayonf/
abmvkH;uGif;ay:wGif pdrf;pdkaom jrufcif;
jyif uGi;f vk;H jynhf jzpfaeNyjD zpfojzihf uGi;f rSm&moD
ra&G;upm;Edik af om pHcsed rf D abmvk;H uGi;f jzpfay
onf/ abmvkH;uGif;ywfvnf&Sd rDwm 400 ajy;
vrf;rSm ajrajy;vrf;tqihyf if &Sad o;aomfvnf;
atmifqef;tm;upm;NydKif0if;&Sd ajy;vrf;rSvGJ
vQuf jrefrmjynfwiG f taumif;qk;H ajy;vrf; jzpf
ayonf/ ajy;vrf;ESifh abmvk;H uGi;f udk oHqefcg
0if;x&H um&Hxm;NyD;jzpfayonf/
tm;upm;uGif; wnfaqmufa&; &oHk;aiG
pm&if;&Sif;wrf;wGif azmfjyxm;aom upm;uGif;
twGuu
f ek u
f saiG 180,000 rSm ,aeYaqmufvyk f
NyD;pD;vsuf&Sdaom upm;uGif;BuD;\ wefzdk;um;
r[kwfay/ NrdKUaevlxk xnhf0ifvSL'gef;aomaiG
udk tokH;jyKjcif;ESihf ywfouf &Sif;vif;jyo
jcif;rQom jzpfygonf/
NrKd Uaevlxx
k rH S vaygif;rsm;pGm yg0ifcahJ om
vkyt
f m;rsm;ESifh tzd;k tcr,laom ypn;f wefz;kd
rsm;yg xnhw
f u
G rf nfqykd gvQif vuf&dS upm;uGi;f
\ wefz;kd onf 500,000 xufru wefz;kd &So
d nf
[k qdk&ayrnf/ ,aeY aygif;avmif; tm;upm;
uGi;f Bu;D onf ysO;f rem; jynfow
l \
Ykd pdwu
f ;l ,Of
tm;upm;uGif;BuD; r[kwfawmhay/
ysOf;rem;NrdKUe,ftaejzihf abmvkH;orm;
aumif;rsm; azmfxkwfay;EdkifNyD; ysOf;rem;jynfol
wdkYonf abmvkH;yGJudk MunhfItm;ay;olrsm; jzpf
ygu aygif;avmif;tm;upm;uGi;f Bu;D onf jrefrm
EdkifiHwGifomru EdkifiHwumpHcsdefrD tm;upm;
uGi;f Bu;D wck trSeyf ifjzpfvmayawmhrnf/ xko
d Ykd
qdjk cif;jzihf ysO;f rem;jynfow
l t
Ykd m; pdwu
f ;l ,Ofol
rsm;[k xifrmS ;rdcjhJ cif;udk cGiv
fh w
T Ef ikd Mf uvdrrfh nf[k
arQmfvihf&ygonf/
aygif;avmif; tm;upm;uGif;udk jynfol
pkaygif;vkyt
f m;jzihf wnfaqmufco
hJ nf[k qd&k m
xko
d aYkd om pkaygif;vkyt
f m;udk pnf;k;H OD;aqmif
ay;cJhonhf ygwD? NrdKUe,f vkHNcHKrIESihf tkyfcsKyfrI
aumfrwD (evu) wd\
Yk acgif;aqmifyikd ;f tcef;
u@udv
k nf; rSww
f rf;wif&rnfomjzpfayonf/
xkdodkY rSwfwrf;wif&m trnfemrrsm;udk
xkwaf zmf rSww
f rf;wifavmufatmif pGr;f aqmif
cJhMuaom yk*KdvfBuD;rsm;vnf;&Sdayonf/ odkY&m
wGif trnfemrrsm;udk xkwfazmf rSwfwrf;wif
jcif;xuf TefMum;a&;rSL;csKyf rdefYMum;cJhonhf
twdik ;f ysO;f rem;jynfow
l &yfv;Hk udk rSww
f rf;wif
xm;&Sjd cif;onf aygif;avmif; tm;upm;uGi;f Bu;D
\ *kPfodumudk ykdrdkxnf0gaprnfjzpfaMumif;
wifjyvkduf&ayonf/

Page 11 - &efukefNrdKUwGif c&D;oGm;jcif; . . .


armif;ay;Edkifw,f/ usaemfwdkYu vufrSwfeJY
oGm;&wmjzpfvYkd acgufa&rjynfb
h J armif;wmrsK;d
vkyfvdkYr&bl;/ um;awG b,favmufusyfusyf
*dwfpeJY *dwfqHk;udkawmh a&mufatmifoGm;Mu&
wmyJ/ wv 3 odef;avmufrS r&&if armif;zdkY
tqifrajybl;/ 3 ode;f 0ef;usiaf vmuf usawmh
vnf; b,ftekH mrSay;r,frxifygbl;}} [k qko
d nf/
2012 ckESpf ESpfqef;ydkif;twGif; EdkifiHawmf
orwtrdefYjzifh zGJUpnf;cJhonfh &efukefNrdKUawmf
trsm;jynfol o,f,lydkYaqmifa&; tmPmydkif
tzGJUuvnf; bwfpfum;vdkif;rsm; vuf&Sdajy;qGJ
aeaompepfudk jyefvnfjyifqifoGm;rnfh tpD
tpOfESifh ,mOfvkyfom;rsm;udk vpmay;pepfjzifh
ajy;qGjJG cif; tpDtpOftm; taumiftxnfazmf
oifhaMumif; &efukefwdkif;a'oBuD;okdY tBuHjyK
wifjycJhonf/
um;rsm;udk t"du toHk;jyKMujcif;aMumifh
vlOD;a& usyfwnf;rI? ,mOfaMum ydwfqdkYrIrsm;
ajyvnfEkdifap&ef a&&SnfpDrHudef;rsm; taejzifh
yef;vIdifjrpfESifh irdk;&dyfacsmif;udkoHk;um a&vrf;
z,f&Dpepfrsm;? &xm;blwmESifh vdkif;um;rsm;
csdwfqufajy;qGJrI pepfrsm;udk taumiftxnf
azmfoifhaMumif; tqdkygtzGJUu &efukefwdkif;
a'oBuD; tpdk;&tzGJUodkY tBuHjyKcJhao;onf/
trsm;jynfol aeYpOf tqifajypGm oGm;vm
Edkifa&;ESifh ywfouf pDrHcefYcGJ&ef tzGJU0if 10
OD;yg0ifonfh &efuek Nf rKd Uawmf trsm;jynfoo
l ,f,l
ydkYaqmifa&; tmPmydkiftzGJU (Yangon City
Public Transport Authority -YCPTA) udk
orwtrdefYjzifh 2013 ckESpf ESpfqef;ydkif;wGif
pwifzGJUpnf;cJhNyD; 5 vcefY tMumwGif jyefvnf
zsufodrf;cJhonf/
tqdyk gtzGUJ zsuo
f rd ;f vdu
k af omfvnf; tBuH
jyKcsufrsm;udk &efukefwdkif; armfawmf,mOf vdkif;
aygif;pHk xde;f odr;f a&;tzGUJ (A[d)k u &efuek w
f ikd ;f
a'oBuD; tpdk;&tzGJUESifh ndEIdif;um qufvuf
taumiftxnfazmfomG ;rnfjzpfaMumif; rxo
(A[dk) Ou| OD;vSatmifu ajymonf/
]]uspfvspfwJh ,mOfvdkif;pepfjzpfatmif jyef
jyifr,f? vdkif;awGjyefoefYr,f? ukrPDydkif? tzGJU
tpnf;ydkif pepfrsKd;eJYoGm;r,f? ydkifqdkifrI pkpnf;
wmrsKd;? ,mOfarmif;eJY ,mOfaemufvdkufawGudk
vpmay;wJhpepfeJYoGm;wmrsKd; jzpfEdkifatmifvkyf
zdYk tpDtpOfawG &Syd gw,f/ tcku vdik ;f 0ifxm;Ny;D
0ifrqGJwJhvdkif;awG &Sdaew,f}} [k YCPTA
Ou|jzpfcJhonfh OD;vSatmifu qdkonf/
vuf&dS &efuek Nf rKd UwGiaf jy;qGaJ eonfh NrKd Uywf
&xm;rsm;udk trsm;jynfol tm;udk;vmonfh
o,f,lydkYaqmifa&; pepfwcktjzpf aqmif&Guf
&ef avhvmrIrsm;vnf;&Sad eNy;D txl;wGq
J ikd ;f rsm;?
tJ,m;uGe;f wGq
J ikd ;f rsm;csw
d q
f ufay;um 0efaqmif
rIwdk;jrifhaeonfudkvnf; awGU&onf/
&efukefwdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJU? &efukef
NrdKUawmf pnfyifom,ma&;aumfrwDESifh *syef
EkdifiHwum yl;aygif;aqmif&Gufa&; at*sifpD
(JICA) wdkY yl;aygif; aqmif&Gufvsuf&Sdonfh
r[m&efukefNrdKU zGHUNzdK;rI r[mAsL[m pDrHudef;wGif
NrdKUjyo,f,lydkYaqmifa&;u@vnf; yg0ifaeNyD;?
H ed ;f a&;qGaJ &;tzGUJ onf
vuf&w
dS iG f JICA \ pDru
NrKd Ujyo,f,yl aYkd qmifa&;vkyif ef; pDru
H ed ;f twGuf
vlxkppfwrf; trsKd;tpm; 11 rsKd;udk aumuf,l
vsuf&Sdonf/
vkyfouf 10 ESpfausmf&Sdonfh ,mOfarmif;
OD;wifatmif0if;u ]]vpmay; pepfeJYoGm;r,f

qdk&if usaemfwdkYu vpm 3 odef;avmuf&rSjzpf


r,f/ r&&iftqif rajybl;/ waeYudk tdrfpm;zdkY
tedrfhqHk; 4500? 5000 avmufukefw,f/ tdrf
rSmrdom;pk 6 a,muf&w
dS ,f/ tar&,f? nDav;
&,f? rde;f reJo
Y m; 2 a,muf&w
dS ,f/ t&ifwek ;f u
qdk&if wa,mufwnf;&Smpm rdom;pk pm;vdkY&
w,f/ tJ'Dwkef;u 5 axmifavmufyJ &ayr,fh
rdom;pk pm;avmufw,f/ tcku 1 aomif;&
vnf;ravmufbl;}} [k oluajymonf/
armfawmf,mOf aemufvdkufwOD;jzpfol
OD;cifatmifurl vpmay;pepf taumiftxnf
azmfrnfqdkygu ukrPDydkif pepfxuf? wOD;csif;
xdyfwdkuf aqG;aEG;cGifh&onfh yk*vdu ydkif&Sif
pepfudkom ydkrdkBudKufESpfoufonf[k qkdonf/
]]wOD;wnf;,mOfyikd &f iS x
f uf vpmydak y;r,f
qdk&ifawmhvnf; ukrPDrSmvkyfwm aumif;wm
aygh/ vpmay;pepfeYJ udu
k rf ,frxifb;l / usaemf
wdkYu vuf&SdrSm tenf;qHk; 1 &ufudk 7 axmif
avmuf&w,f/ 1 vudk 2 odef; avmufr&&if
rvkyfEkdifbl;/ 'DEIef;udkay;Edkifr,fvdkYawmh rxif
bl;/ ay;Ekdifr,fqdk&ifawmh vkyfEdkifygw,f/
ydkay;EdkifwJholqDudk ajymif;vkyfcsifw,f}} [k
,mOfaemufvdkuf vkyfouf 25 ESpf&SdNyDjzpfonfh
OD;cifatmifu ajymonf/
c&D;onfrsm; aumif;rGefaom 0efaqmifrI
&&SdEkdifa&;twGuf jyifqifrIrsm;pGm vkyfudkif&OD;
rnf[k od&onf/ ESpf&Snf pDrHudef;rsm;tjzpf
taumiftxnf azmfvsuf&Sd&m &efukefvlxk
taejzifh &efukefNrdKUwGif; oufaomifhoufom
c&D;oGm;vmEdik af &;twGuf umvMum&Snf apmifh
qdkif;&rnfh taetxm;yif/
c&D;onfrsm; usyw
f nf;pGm pD;eif;vdu
k yf gae
&jcif;udk ajz&Sif;Ekdif&eftwGuf tdrfeD;csif; EkdifiH
wcsKdUwGif taumiftxnf azmfaeouJhodkY
&efukefwGifvnf; &efukefwdkif;a'oBuD; tpdk;&
&efyakH iGjzifh tcrJv
h ikd ;f um;rsm;udk H;k qif;? H;k wuf
csdefrsm;wGif jznfhpGuf ajy;qGJay;EdkifvQif ydkrdk
aumif;rGerf nfjzpfaMumif; vdik ;f um;pD; c&D;onf
rsm;u tBuHjyKonf/
acwftqufqufu tpdk;&rsm; ajz&Sif;
ray;Ekid cf o
hJ nft
h &mudk ,cktpd;k &opfvufxuf
wGif ajz&Sif;ay;Edkif&ef BudK;yrf;aeonfqdkygu
apmifh&rnfh tcsdefumvonf ,cifuavmuf
rMumjrifhawmhvQif aumif;rnf[kvnf; &efukef
NrdKUaevlxku ajymqkdMuonf/
trsm;oHk; o,f,lydkYaqmifa&;udk t"du
tm;xm;ae&onfh c&D;onfrsm;ESihf trsm;jynfol
udk 0efaqmifraI y;aeonfh ,mOfaemufvu
dk rf sm;
tMum; qufqHa&; rajyvnfrIrsm; tjrefqHk;
aysmufu,
G o
f mG ;vQif aumif;rnfqo
dk nfh qEu
vnf; &efukefvlxk\ qEyifjzpfonf/
bwfpu
f m;rsm; acsmifcspd mG pD;eif;vdo
k nfrmS
&efukefvlxk\ta&;ygaom vdktyfcsuf? arQmf
vifhcsuf jzpfvmayNyD/ xdkarQmfvifhcsufonf
vGecf ahJ om 10 pkEpS f 3 ckausmaf vmufuwnf;u
jzpfwnfcJhaomfvnf; acR;oHw&TJ&TJ pD;eif;ae&
jcif;? a`Er phJ mG pD;eif;ae&jcif;? touftE&m,f
rvHkNcHKrIESifh pD;eif;ae&jcif;rsm;u ,aeYwdkif
aeYpOfBuKH awGUae&qJ? xdak rQmv
f ifch suaf &mifjcnf
oef;rnfhtcsdefudk &efukefvlxku pdwftm;xuf
oefpGm apmifhqkdif;aeMuygonf/

xD;&Guf\xdyfwGif wyfqif&onfh opfom;ESifh jyKvkyf&onfh


acgif;rsm;ESifh udk,fxnfrSvGJ useftpdwftydkif;
trsm;pkudk vufESifhomjyKvkyfonf/

Special report
Tradition

EdkifiHjcm;om;rsm;u vuf&mtjrifqef;onfh
ykodrfxD;rsm;udk trSwfw&tjzpfvnf;aumif;?
eH&HwGifcsdwfqGJ tdrfwGif;tvSqif&ef odkYr[kwf
rD;tkyfaqmif;tjzpf toHk;jyK&efvnf;aumif;
0,f,lwwfMuonf . . .

"mwfyHkrsm;- a*sydkif^The Irrawaddy

ykodrfxD;\ tpdwftydkif;trsm;pkudk vufESifhomjyKvkyfMuonf/

ykodrfxD;udk jrefrmEdkifiH\ trSwfwHqdyf yHk&dyfawGxJu wck[k EdkifiHwumu vufcHxm;Muonf/

aEGaeylrSm ykodrfxD;eJY acG;odyfem;yg


ausmfqkrGef^The Irrawaddy
rmEdkifiHwGif yljyif;onfh&moDodkY a&mufvmaom tusKd;quftaeESifh vlawGacR;w&TJ&TJ jzpfMu&NyDqdkvQif
ykodrfxD; vkyfolawGtwGufuawmh owif;aumif;jzpfonf/ tylydkif;a'o\ tyl&SdefatmufrSm t&dyf&Smcsif
olawG\0,fvdk tm;awGwufvmaomaMumifh olwdkYawG tusKd;tjrwf&Muonf/

jref

{&m0wDwdkif;\NrdKUawmf ykodrfrS xkwfvkyf


onfh ykodrfxD;udk jrefrmEdkifiH\ trSwfwHqdyf
yHk&dyfawGxJuwck[k EdkifiHwumu vufcHxm;
Muygonf/ ykord x
f ;D vkyif ef;u ti,fpm;tvkyf
Hkav;rsm;ESifh vnfywfaeaom vkyfief;jzpfNyD;
ta&miftaoG;pHkvifonfh ykodrfxD;rsm; zefwD;
ay;aeonfrmS ESpaf ygif; 100 ausmcf NhJ yjD zpfonf/

,ckaEG&moD 0,fvdktm;u ,cifESpfrsm;


xufpmvQif ododomom jrifhwufvmonf[k
ykodrfNrdKU&Sd aeewfom; ykodrfxD; tvkyfHkydkif&Sif
OD;ode;f OD;u ajymjyonf/ ol\ tdrw
f iG ;f vkyif ef;rS
tvkyform;rsm;u waeYvQif xD; tvuf 250
xkwv
f yk af y;Edik o
f nf/ jrefrmEdik if rH mS tylcsed jf rifh
wufvmonfhtcsdefwGif olYtvkyfHku aeYpOf

xkwv
f yk o
f rQ tm;vH;k eD;yg; a&mif;csae&onf[k
vnf; od&onf/ yljyif;onfh aEG&moDra&muf
ao;onfh tcsdefqdkvQif olYtvkyform;rsm;\
xkwfvkyfrIu waeYudk xD; tvuf 200 rjynfh
yg/
]]wjynfv;kH u NrKd UBu;D awGukd usaemfwjYkd zefcY sd
ay;aeygw,f/ txl;ojzifh rEav;? yJcl;eJY

armfvNrKd ijf zpfygw,f}} [k OD;ode;f OD;u {&m0wD


odkYajymonf/
tvkycf jJG cm;onfph epfukd toH;k jyKxm;onfh
twGuf ykodrfxD;xkwfvkyfrIwGif vlwa,muf
vQif tqifw
h qifo
h m wm0ef,v
l yk u
f ikd &f onf/
xD;&Guf\xdyfwGif wyfqif&onfh opfom;ESifh
jyKvkyf&onfh acgif;rsm;ESifh udk,fxnfrSvGJ
useftpdwftydkif;trsm;pkudk vufESifhomjyKvkyf
onf/
,cifu xD;\t&Gufrsm;udk emrnfausmf
&Srf;jynfuxGuf&Sdonfh rdkif;udkifpuLjzifh jyKvkyf
cJhMuaMumif; OD;odef;OD;u ajymonf/ odkYaomf
vnf; ESpfaygif;rsm;pGmMumonfhtcg ykodrfxD;
ynm&Sirf sm;u csno
f m;? yd;k om;ESihf zJom;rsm;udk
toH;k jyK qGaJ qmifr&I adS om yef;yGit
hf qif'ZD ikd ;f

rsm;udk qef;opfwDxGif zefwD;vmcJhMuonf/


]]t&ifwkef;u usaemfwdkY &Srf;jynfe,fu
xGufwJh rdkif;udkif puLawGoHk;w,f/ tckawmh
usaemfwYkd yd;k eJcY snx
f nf xD;&Guaf wG zefw;D cJyh gNy/D
usaemfwdkY xD;&GufawGudk aq;a&mifpHkqdk;w,f/
NyD;awmh ydkNyD;cdkifcHhzdkYeJY 0,folawGudk ydkqGJaqmif
EdkifzdkY aumfwifygw,f}} [koluqdkonf/
xdo
k q
Ykd ef;opfzefw;D Edik cf jhJ cif;aMumifh jrefrm
aps;uGufwGif ykodrfxD;rsm; ta&mif;oGufvmcJh
onf/ 0,f,o
l t
l rsm;pkrmS trsK;d orD;rsm; jzpfMu
onf/ jrefrmEdkifiHodkY EdkifiHjcm;om;{nfhonf 0if
a&mufrI Bu;D xGm;vmjcif;aMumifv
h nf; ta&mif;
ydkrdk jrifhrm;vmcJh&onf/ EdkifiHjcm;om;rsm;u
vuf&mtjrifqef;onfh ykodrfxD;rsm;udk trSwf
w&tjzpfvnf;aumif;? eH&w
H iG cf sw
d q
f
JG tdrw
f iG ;f
tvSqif&ef odkYr[kwf rD;tkyfaqmif; tjzpf
toHk;jyK&efvnf;aumif; 0,f,lwwfMuonf/
ykord x
f ;D xkwv
f yk &f mwGif yifrud,
k x
f nfukd
rtla&T0gtrnf&o
dS nfh opfom;wrsK;d jzifh jyKvyk f
onf/ xD;udkif;rsm;ESifh a'gufrsm;udk jyKvkyf&m
wGif ykord Nf rKd U teD;w0du
k w
f iG f aygufa&mufonfh
o&ul [kac:aom 0g;wrsKd;udk toHk;jyKonf/
]]xD;tpdwftydkif;tm;vHk;[m ykodrfa'o
w0dkufu xGufwmawGcsnf;ygyJ/ ydk;xnfeJY csnf
xnf xD;&GufawGu vGJvdkYaygh/ tJ'gawGudkawmh
&efuek u
f 0,f&w,f}} [k OD;ode;f OD;uajymjyonf/
]]usaemfwdkYtck t&G,ftpm; 3 rsKd; vkyfae
ygw,f/ tBu;D qH;k u O,smOfxrJ mS oH;k zdyYk g/ ydik ,f
wJh 2 rsKd;uawmh trsKd;orD;awGtwGuf jzpfyg
w,f}} [k oluqdkonf/
OD;odef;OD;\ vkyfief;wGif tvkyform; 15
a,muf&o
dS nf/ olwx
Ykd u
J tcsKUd u opfom;xnf
vkyif ef;rsm;twGuf acwfrrDawmhonfh tdrw
f iG ;f
vkyfief;okH;pufrsm;ESifh tvkyfvkyfaeMuonf/
tvkyfHkrS vufrItvkyform;wa,muf
jzpfaom armifMunfu oljyKvyk af y;&onfh opf
om;xnf xD;acgif;wcktwGuf vkyftm;c 8
usyf &aMumif; {&m0wDodkYajymjyonf/ ysrf;rQ
tm;jzifh waeYudk tck 100 cefY jyKvkyfEdkifonf
[k od&onf/ tqifajyonfh aeYrsm;wGif ol

xD;acgif; 100 ausmf vkyfEdkifonf/


tvkyform;rsm;u xD;dk;? udkif;ESifh a'guf
rsm;udk pkpnf;wyfqufNyD;aemuf tqdkyg udk,f
xnfwavQmufwGif xD;&GufukdqefY wGJcsnf&
onf/ opfom;ud,
k x
f nfay:wGif xD;&Guw
f rJG Nd y;D
oGm;vQif xD;wvuftaejzifh if;\ Mum&Sncf rH I
udk aocsmatmifprf;oyfjcif;ESifh BuHK&rnfjzpf
onf/
]]trsKd;orD;aqmif; xD;tBuD;wvufudk
vufum;aps; 2000 usyef YJ usaemfwYkd jzefcY sad eyg
w,f/ 'gayr,fh vufvq
D ikd af wGu a&mif;wJt
h cg
rSmawmh aps;u 2 qeD;yg; jzpfoGm;w,f}} [k
OD;odef;OD;uajymonf/ xkwfvkyfrI ukefusp&dwf
onf xD;t&G,ftpm;ay:wGif rlwnf usyf
1000 rS 1200 txd&Sdonf[k od&onf/
aemufq;kH tqifrh sm;wGif csnx
f nfo;Hk xm;
ygu xD;&Gufudkaq;qdk;NyD;aemuf aq;a&mifudk
xdef;odrf;Edkif&eftwGuf wnfoD;t&nfjzifh xyf
tkyNf y;D okw&f onf/ xD;udak eylvrS ;f tajcmuf
rcHrD opfom;xnfrsm;udk tvkyform;rsm;u
ta&mifwifqDokwfNyD; yGwfwdkufMu&onf/ xD;
&Guyf w
d o
f m;ay:wGif tqif'ZD ikd ;f rsm; a&;qGjJ cif;
u ykord x
f ;D jyKvyk jf cif;wGif aemufq;kH vky&f onfh
tqifhjzpfygonf/
ykodrfxD;rsm;udk vufawGUtoHk;jyK&efESifh
zuf&iS t
f oH;k taqmifwcktjzpf tpOftvmt&
odcJhMuaomfvnf; ,cktcsdefwGif aetdrfrsm;?
O,smOfyef;NcrH sm;? [dw
k ,frsm;ESihf pm;aomufqikd f
rsm;wGif tvSqifonfh tqifwefqmtjzpftxd
toHk;csrI wdk;csJU us,fjyefYvmcJhNyDjzpfonf/

ausmfqkrGefonf {&m0wD t*Fvdyfydkif;rS


owif;axmufwOD;jzpfNyD; pD;yGm;a&;?
b@ma&;ESifh vlrIa&;owif;rsm;
a&;om;vsuf&Sdonf/

xD;twGufvdktyfaom tpdwftydkif;tm;vHk; ykodrfa'ow0dkufwGif xGufonf/

ykodrfxD;udk [dkw,fESifh pm;aomufqkdifrsm;twGuf tvSqifonfh tqifwefqmtjzpf


toHk;jyKvmMuonf/

15

16

Special report

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Special report 17

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Profile

jynfolcspfaom wyfrSL;rsm; tydkif; (2)


'k

wd, urmppfumv *syefu ppfynm oifay;vdkufwJh


&Jabmfo;Hk usyd f acgif;aqmifwhJ Armhvw
G v
f yfa&;wyfom;awG
e,fcsUJ NAw
d o
d Qukd wdu
k x
f w
k zf Ykd xdik ;f Edik if eH ,fpyfukd jzwfausm0f ifa&muf
vmcsdef[m Armhwyfrawmf&JU acwfopfordkif;udk pwifarG;zGm;cJhcsdef
jzpfygw,f/ vufeufc,
J rf;rjynhrf pHek JY tawGUtBuKH Eek ,fNy;D tiftm;
rawmihfwif;ao;wJh wyfrawmf[m IyfaxG;vSwJh jrefrmhEdkifiHa&;
ordkif; twuftus tcsKd;tauGUawGudkvnf; BuHKawGUcJh&w,f/
Armjynf vGwfvyfa&;r&cif wESpftvdk 1947 ckESpfrSm
jrefrmhtrsK;d om; ol&aJ umif; Adv
k cf sKyf atmifqef;udk olNY yKd ib
f ufawGu
NAdwdoQ ppfwyft&m&dSwcsKdU&JU tultnDeYJ vkyfBuHowfjzwfcJhw,f/
tJ'aD emufyikd ;f rSm wdik ;f jynf[m zkzd &JeJY jynfwiG ;f ppfxJ usa&mufc&hJ
w,f/ ordik ;f rSm xif&mS ;wJh &Jabmfo;kH usyd v
f nf; Edik if aH &;tkypf u
k aJG wG&UJ
vTrf;rdk;rIatmufrSm NydKuGJcJh&w,f/
AkdvfcsKyfatmifqef;&JU &Jabmf&JbufawG a&mifpkHolykefawG
eYJ yl;aygif;zdkY awmcdkoGm;csdefrSm AdkvfcsKyfae0if;[m wyfrawmfudk
OD;aqmif pkpnf;cJw
h ,f/ Akv
d cf sKyaf e0if;[m Armhwyfrawmfukd v,f
orm;? tvkyo
f rm;eYJ jrefrmjynfov
l x
l u
k xlaxmifcw
hJ mjzpfw,f/
aMu;pm;ppfom;awGeYJ xlaxmifxm;wm r[kwfbl;vdkY wcgu *kPf
,lNy;D ajymcJw
h ,f/ 'gayr,fh Akv
d cf sKyaf e0if;[m olpY um;eJo
Y l acsmif
ydwfrdcJhw,f/
vrf;ay:xGufNyD; qefYusifqEjyolawGudk ypfcwfESdrfeif;zdkY
ppfwyfukd trdeaYf y;cJw
h ,f/ 1988 ckEpS f Edik if w
H 0ef; qefu
Y siq
f EjyrI
awGaMumihf EdkifiH rwnfrNidrfjzpfvmwJhtcgrSm AkdvfcsKyfae0if;[m
jrefrmhkyfjrifoHMum;uae ]]vlpkvla0;eYJ qlylaomif;usef;rIawG
vkyfaer,fqdk&if ppfwyfqdkwm ypf&if rSefatmifypfw,f? rdk;ay:
axmifrypfbl;}} vdkY wdkif;jynfudk Ncdrf;ajcmufcJhw,f/ 'gaMumifYvnf;
wyfrawmf[m Akdvcf sKyfae0if;&JU cg;ydkuaf qmifwyfvYdk jrefrmjynfol
awG ajymcJhwm tHhMop&mr[kwfygbl;/
AkdvfcsKyfatmifqef;eJY AkdvfcsKyfae0if;rSm wyfeYJywfoufNyD;
vH;k 0uGjJ ym;wJt
h jrifawG &dw
S ,fvYkd ordik ;f q&mawGu aumufcsucf s
Muw,f/ jynfoludk OD;xdyfxm;NyD; jynfolYbufu &yfwnfMuwJh
ppfacgif;aqmifawG &dcS MhJ uygw,f/ wdik ;f jynfev
JY rl sK;d twGuf touf
ay;oGm;MuwJh trnfrod tnMw &JabmfawGvnf; trsm;tjym;&dMS u
ygw,f/
'DESpf rwfv 27 &uf? 69 ESpfajrmuf wyfrawmfaeY (awmf
vSeaf &;aeY) txdr;f trSwf txl;u@tjzpf {&m0wDu jynfoal wG
av;pm;MunfnKd MuwJh wyfrawmfacgif;aqmifawGukd a&G;cs,w
f ifjy
vdkufygw,f/ 'Daqmif;yg;[m {&m0wD 0ufbfqdkufrSm 2007
uwnf;u azmfjycJNh y;D om;yg/ wdik ;f jynfu ta&;wBu;D vdt
k yfaewJh
vlxku ,kHMunfav;pm;EkdifavmufwJh rsKd;cspfwyfrawmfom;rsm;?
wyfrawmf acgif;aqmifrsm; ay:xGef;vmapa&; owdqE&SdapzdkY
{&m0wDu EI;d aqmfvw
kd maMumifh ,ck pmpkukd jyefvnf wifqufvu
kd f
&ygw,f/

teDxJu wyfrSL;
AdkvfrSL;csKyf ausmfaZm (1919-2012)
&Jenf
Adv
k rf LS ;csKyaf usmaf Zm[m &Jabmfo;kH usyd 0f if
awGxJrSm ti,fqkH;wOD; jzpfw,f/ rsKd;cspf
pdwf"mwf jyif;xefNyD; vuf0J,drf;wJh Adkvf
ausmaf Zm[m 1944 ckEpS rf mS ArmjynfueG jf rLepf
ygwDxJ 0ifcJhw,f/ ygwDu a&G;cs,fwifajrmuf
xm;wJh ygwD A[dkaumfrwD0ifwOD; jzpfayr,hf
ygwD&JUvIyf&Sm;rIawGrSm yg0ifcJvSw,f/ ppfajr
jyifu ol&owdajymifajrmufrIawGudkom vlod
rsm;ygw,f/
AdkvfausmfaZm xif&Sm;ausmfMum;cJhwm[m
1949 ckEpS u
f jzpfymG ;cJw
h hJ tif;pdew
f u
kd yf rJG mS pcJh
w,f/ &efukefNrdKUajrmufbuf qifajczHk;ae&m
awGukd odr;f ydu
k x
f m;wJh u&ifoyl ek af wGukd wdu
k f
xkwfcJhwJh oHk;vausmfMum wdkufyGJ[m olY&JU ppfrI
xrf;oufwavQmuf arhr&Ekid w
f hJ t&Snv
f sm;qH;k
ppfy?JG tcufcq
J ;kH ? tyifyef;qH;k eYJ tE&m,ftrsm;

qH;k ppfyv
JG Ykd ud,
k w
f ikd af &;twKyw
x
d rJ mS a&;om;
cJhw,f/ tif;pdefwdkufyGJrSm AdkvfausmfaZm[m olY
wyfzGJUawGeYJtwl tNrJ &ifaygifwef; wdkufyGJ0if
wwfol owda jymifajrmufwhJ wyfrLS ;wOD;tjzpf
txuft&m&dSawGeYJ ppfom;a[mif;BuD;awGu
vnf; trSwf&Muw,f/
&Sr;f jynfe,fxJ ulrifwefwyfawG usL;ausmf
0ifa&mufrIudk wyfrawmfu wdkufxkwfpOfu
vnf; AdkvfausmfaZm emrnf[m vlwdkif;yg;pyf
zsm;rSm wzGzGajymqdk&wJhtxd jzpfcJhw,f/ xdkif;jrefrm e,fpyfwavQmuf ol&Y UJ pGepYf m;cef;awG[m
'@m&Dqefqefyg/ wdu
k yf aJG wGtwGi;f jrefrmwyf
awG xdik ;f Ekid if eH ,fjcm;udk jzwfoef;cGi&fh zdt
Yk wGuf
bdef;ta&mif;t0,fwckrSm ulrifwefawG vdrf
vdkufwJh xdkif; ppfAdkvfcsKyf wa,mufeYJ Adkvf
ausmfaZm oabmwlnDrI &,lcJhw,f/
xdkif;-jrefrm e,fpyfteD; awmifxlxyfwJh
'GdKifwef awmifwef;ay:u ulrifwefawG&JU
cHwyfuw
kd u
kd zf Ykd ppfjyifaewke;f xdik ;f qufo,
G af &;
t&m&dSwa,mufu 'DcHwyfudkodrf;ydkufzdkY tcsdef
b,favmufMumrvJvdkY ar;wJhtcg ]]eHeuf 8

em&D pwdkuf&if aemuftusqHk; nae 4 em&D


igwkdYtvHudk awmifukef;ay:rSm vTifYr,f}} vdkY
AdkvfausmfaZmu taMumif;jyefvdkufw,f/ tJh'D
wdkufyGJudkMunhfzdkY xdkif;EdkifiHbuftjcrf;rSm vl
waomif;ausmf pka0;a&muf&dSaeMuNyD; wcsKdU
qd&k if wdu
k yf &JG UJ &v'fukd tavmif;tpm; vkyaf e
olawGawmif &dScJhw,f/ AdkvfausmfaZm[m ol
ajymwJhtwdkif; nae 4 em&DrSm jrefrmtvHudk
vTifYxlEdkifcYJw,f/
1957 ckESpf? {NyDvrSm AdkvfausmfaZm&JU
uHMurm tajymif;tvJjzpfcJhw,f/ jrefrmEdkifiH
tv,fydkif;u ArmjynfuGefjrLepfygwD&JU trmcH
pcef;wckudk 0ifa&mufpD;eif; wdkufcdkuf&mu &Sm
azGawGU&dScJhwJh taxmuftxm;awG[m wyfr
awmf&UJ vIy&f mS ;rIowif;awGukd uGejf rLepf olyek f
awGxH AdkvfausmfaZm ydkYcJhw,fvdkYqdkNyD; &mxl;
uae tem;ay;cYJw,f/ wyfrawmfuae tem;
,lcNJY y;D aemuf q&mBu;D ocifu,
kd af wmfriId ;f OD;pD;
wJh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;udk wufwuf<u<u
axmufcHcJhw,f/
1976 ckESpfrSmawmh OD;ae0if; tpdk;&&JU

wif;wif;usyfusyf apmihfMunhfaewJh Mum;uyJ


Armjynf uGefjrLepfygwD xdef;csKyf&me,fajrqD
a&SmifxGufEdkifcJhw,f/ uGefjrLepfygwD A[dk aumf
rwDeJY ppfaumfr&Sit
f zGUJ 0if jzpfvmcJw
h ,f/ ygwD
wGif; NydKifqdkifrIawGaMumihf ygwDNydKuGJcJhwJh 1989
ckESpfrSmawmh AdkvfausmfaZm wkwfjynfxJ
0ifa&mufcdkvHIcJh&w,f/
ruG,v
f eG rf D wkwEf ikd if H ulrif;NrKd UrSmaexdik f
wJh 0g&ihfwyfrSL;BuD; AdkvfausmfaZmu {&m0wD
r*Zif;eYJ awGUqHak r;jref;cef;wckrmS wyfrawmfukd
]]aMu;pm;wyf}}vdYk ajymqdck w
hJ ,f/ wdik ;f jynftusK;d
twGuf ppfwdkufcJhwJh olwdkYacwfu wyfrawmf
acgif;aqmifawGeYJ rwlwJh ]]'DaeYacwf ppfacgif;
aqmifawG&JU wckwnf;aom &nf&G,fcsufu
ppftmPm&Sifpepfudk xdef;odrf;umuG,fzdkY}} vdkY
ajymcJhw,f/
ruG,v
f eG rf D jrefrmjynfjyefNy;D a&Tw*d b
kH &k m;
zl;zdYk ESpzf uf nEd iId ;f aepOf 2012 ckEpS ?f atmufwkd
bmv 10 &ufrSm ulrif;aq;Hkay: uG,fvGefcJh
w,f/ qkH;awmh touf 93 ESpf &SdjyD; om;wOD;?
orD; 2 OD;eJU ajr; 7 OD; usef&pfcJhw,f/

AdkvfrSL;BuD; av;ay
AdkvfcsKyf prpf'Gef; (1906-1979)

NAw
d o
d QwyfzUJG awG&UJ wyfrLS ;Bu;D jzpfcw
hJ Jh qvif;rf
[m olYteD;u owif;axmufawGbufvSnhfNyD;
]]'g t&yfav;ayyJ&dSwJh AdkvfrSL;BuD; 'Gef;av}}
qdkum aemufajymifNyD; rdwfqufay;vdkufw,f/
tJ'DupNyD; prpf'Gef;udk AdkvfrSL;BuD; av;ayvdkY
vlawGuac:Muawmhw,f/
vlaumifao;ao;eYJ tJh'D u&iftrsKd;om;
Bu;D [m tdE,
d ppfwuov
kd &f UJ yxrqH;k tywfpOf
oifwef;rSm tawmfq;kH ausmif;om;qkukd &&dcS o
hJ l
jzpfw,f/ tJ'h aD emufyikd ;f 'kw,
d urmppftwGi;f
*syefvufatmufu {&m0wD jrpf0uRef;ay:
a'oudk avxD;eJY ckefqif;NyD; a'ocH u&if

ajymufusm;wyfzGJUawGudk OD;aqmifcJhw,f/
Akv
d rf LS ;Bu;D prpf'eG ;f [m jrefrmhvw
G v
f yfa&;
BudK;yrf;rI tapmydkif;umvrSm t"du tcef;u
yg0ifcw
JY ,f/ prpf'eG ;f udk wyfrawmfumuG,af &;
OD;pD;csKyt
f jzpf ceft
Y yfcNhJ y;D Adv
k cf sKyt
f qihf &mxl;
wdk;jrifY cefYxm;cJhw,f/
tJ'g[m vlrsKd;aygif;pHkyg0ifwJh tem*wf
jynfaxmifpk jrefrmEdik if rH mS wkid ;f &if;om;vlrsK;d pk
awGeJY ArmawGtMum; ,HMk unfrw
I nfaqmufwhJ
ajcvSrf;wckjzpfygw,f/
1949 ckESpf u&ifvlrsKd;awG udk,fydkif vGwf
vyfa&;twGuf pwifwu
kd cf u
kd Mf uwJt
h cgrSmawmh

tJ',
D MHk unfrI ,dr;f ,dik cf &hJ w,f/ Akv
d cf sKypf rpf'eG ;f
udk ol&Y UJ u&ifwyfzUJG awGet
JY wl wyfrawmf&mxl;
awGu &yfqdkif;ypfcJhMuw,f/
prpf'Gef;[m u&iftrsKd;om;a&; pdwf"mwf
jyif;jyolwa,muf jzpfayr,hf Armhwyfrawmf
tay: tNrw
J rf;opm&dNS y;D ppfom;aumif;yDowJh
acgif;aqmifwa,muf jzpfw,f/ wyfrawmf
OD;pD;csKyfwa,muf taeeYJ prpf'Gef;[m u&if
wyfzGJYawGudk xufjrufNyD; ppfpnf;urf; jynhf0
atmif vkyfaqmifcJhw,f/
wyfrawmfuae xkwyf ,fc&H Ny;D aemufyikd ;f
wGiv
f nf; tpd;k &u olt
Y ay:oHo,xm;cJw
h ,f/

1979 ckESpf uG,fvGefcsdeftxd apmihfMunhfcHcJh&


w,f/
Adv
k cf sKypf rpf'eG ;f [m b0&JUaemufq;kH ESpaf wG
udk &Sr;f jynfe,f uavmNrKd UrSmaexdik &f if; O,smOf
pdkufysKd;NyD; pma&; pmzwfwJh tvkyfeYJyJ jzwfoef;
cJw
h ,f/ olruG,v
f eG cf if ol&Y UJ ud,
k af &;twKyw
d
pmtkyfjzpfwJh Memoirs of the Four-foot
Colonel [m a&;om;Ny;D pD;cJNh y;D ol uG,v
f eG Nf y;D
vdkY wESpftMumrSm Cornell University &JU
ta&SUawmiftm&S tpDtpOfu xkwaf 0jzefcY scd yhJ g
w,f/

jycsufu ppfenf;AsL[m ajrmufcJhw,f/


AdkvfcsKyfatmifqef;eYJ olY&JabmfawGudk
*syefawG oHo, 0ifaewmodwJh
Adv
k Af xl;[m awmfveS af &;vIy&f mS ;
rIBuD; w&yfvHk;udk *syefawG
tmHkrpdkufrdatmif AdkvfcsKyf
atmifqef;eYJ cyfcGmcGm aejy
vdu
k w
f ,f/ oleo
JY w
Yl yfawG[m
AdkvfcsKyfatmifqef;&JU trdefY
udk remcHawmhbl;vdkY aMunm
vdu
k w
f t
hJ cg *syefawG[m Adv
k f
Axl;tay:rSmyJ tmHkpdkufoGm;
Muw,f/ tJ'h v
D kd tmHak jymif;oGm;
csed rf mS Adv
k cf sKyaf tmifqef;eYJ vkyaf zmf
udkifzufawG[m pDpOfxm;wJhtwkdif;
rwfv 27 &ufrSm *syefawmfvSefa&;udk

pwifEdkifcJhw,f/ tJ'DaeYudk zufqpfawmfvSef


a&;aeY aemufydkif;awmh wyfrawmfaeYvdkY owf
rSwfcJhMuw,f/
NAdwdoQ OD;aqmifwJh r[mrdwfwyfawG
tdEd,uwqihf txufjrefrmjynfeYJ rEav;udk
0ifa&mufEdkifa&; AdkvfAxl; u ulnDcJhygw,f/
*syefawG&UJ aemufausmu ae&m,lxm;Ny;D jzpfwhJ
AdkvfAxl;[m axmufyHha&; vrf;aMumif;awGudk
wNyKd ief ufwnf; wdu
k cf u
kd cf w
hJ ,f/ r[mrdww
f yf
awG arNrdKUudk odrf;ydkufa&;udkvnf; AdkvfAxl;u
tultnD trsm;BuD;ay;EdkifcJhw,f/
Adv
k Af xl;&JUowed JY OD;aqmifEikd rf u
I kd Adv
k cf sKyf
atmifqef;u csD;usL;cJhNyD; AdkvfAxl;udk AdkvfrSL;
Bu;D &mxl; wd;k jriS afh y;cJw
h ,f/ 'gayr,hf 'D&mxl;udk
AdkvfAxl; vufcHroGm;EdkifcJhygbl;/ xm;0,frSm
usef&pfcJhwJh rdom;pkxHvnf; jyefra&mufEdkifcJh

bl;/ 1945 ckESpf &Srf;jynfe,fawmifydkif;u &Gm


av;w&GmrSm iSufzsm;a&m*geYJ AdkvfAxl; usqHk;
oGm;cJhw,f/
Adv
k Af xl;[m d;k om;ajzmihrf wfNy;D xufjruf
ol? ow&d NSd y;D 0D&,
d aumif;wJh ppfacgif;aqmifvYkd
AdkvfcsKyfatmifqef;u a&;om;cJhw,f/ 1953
ckEpS f Ed0k ifbmvrSm Adv
k Af xl;udk *kPjf yKwt
hJ aeeYJ
&Srf;jynfawmifydkif; &yfaqmufa'orSm wyfNrdKU
wNrdKU wnfcJhNyD; ]]Axl;wyfNrdKU}} vdkY trnfay;cJh
w,f/ tJ'h ND rKd Uudk wyfrawmft&m&daS wGuo
kd ifwef;
ay;zdkYeYJ wyfrdom;pkawGaexdkifzdkY wnfaqmufcJh
wm jzpfygw,f/

&Jenf

1946 ckESpf vef'efNrdKU 'kwd,urmppf


atmifyGJtxdrf;trSwf ppfa&;jytcrf;tem;rSm
zD;rm&S,f 0DvQHqvif;rfeYJ AdkvfrSL;BuD; prpf'Gef;wdkY
pum;vufqu
kH saeMuw,f/ jrefrmEdik if u
H kd *syef
awGqDuae jyefvnfodrf;ydkufpOfu tdEd,-

pHjyppfom;
AdkvfrSL;BuD; Axl; (arG;zGm;ESpfrod - 1945)
&Jenf
Adv
k rf LS ;Bu;D Axl;[m wkid ;f jynfeJY wyfrawmf
twGuf b0wckvHk;udk ay;qyfcJholtjzpf vl
trsm;u av;pm; *kPjf yKcMhJ uw,f/ 1941 ckEpS f
rSm ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfu *syef tul
tnDeYJ jrefrmEdkifiHawmifydkif; xm;0,fNrdKUudk
odrf;ydkufcJhcsdefrSm AdkvfAxl;[m ZeD;eYJ om;orD;
oH;k a,mufukd xm;cJNh y;D NAw
d o
d Qukd awmfveS w
f u
kd f
cdkufzdkY yl;aygif;yg0ifvmw,f/
1943 ckESpfrSm AdkvfrSL;tqihf &mxl;wdk;jrihf
cHcJh&NyD; jrefrmEdkifiH ajrmufydkif;u axmufyHha&;
vrf;aMumif;awG vHkNcHKa&;twGuf wm0ef,lcJh&
w,f/ *syefacwfrSm Armhwyfrawmfudk emrnf

topfeYJ jyefvnfzGJYpnf;wJhtcg rEav; tajc


pdu
k f txufArmjynfwikd ;f (,ck tv,fyikd ;f wdik ;f )
ppfXmecsKyf&JU wkdif;rSL;jzpfvmw,f/ 1945 ckESpf
Zefe0g&DvrSm AdkvfcsKyfatmifqef;eYJ wyfrawmf
acgif;aqmifawG &efukefNrdKUrSm vQKdU0Suftpnf;
ta0;usi;f yNy;D *syefwyfawGukd rwfv 27 &uf
rSm wrsKd;om;vHk; tHk<uawmfvSefzdkY tpDtpOf
a&;qGJ&mrSm AdkvfAxl;vnf; yg0ifygw,f/
'gayr,hf rEav;udjk yefa&mufvYkd owfrw
S f
&uf rwdkifrD oHk;ywftvdk rwfv 8 &ufaeYrSm
tajctaet& olYtpDtpOfeYJol *syefudk ppf
aMunmNy;D pwdu
k yf gw,f/ Adv
k Af xl;&JU taMumif;

tydkif; (3) udk qufvufazmfjyygrnf/

Business

ausmufjzL- a&TvD vrf;azmufa&; . . .

pm-20

tm&SavaMumif;vdkif;rsm; BuD;xGm;ae

pm-21

opftvkH;vdkuf jynfywifydkYjcif; . . .

pm-22

19

Market
0efaqmifay;ae aom

zGHUNzKd;zdkY wmplaewJh jrefrmhZdrfcHum;aps;uGuf

Rocket Internet

rif;Anm;
u trsm;pku oHk;oyfMuygw,f/

"mwfyHkrsm; -a*sydkif^The Irrawaddy

Farmer Auto Showroom rS a'gufwm


pdk;xGef;u ]]um;opfawGyJpD;aewJh vlwef;pm;
w&yfu enf;aeao;w,f/ pD;wJv
h u
l vnf; 0if
aiGckdifrmwJhvlawGyJ/ wenf;tm;jzihf &SdNyD;om;
vlawGypJ ;D aeMuwmav/ trsm;pkuawmhtopf
awGukd pdw0f ifpm;rIenf;aeMuao;w,f/ jrefrm
vlrsK;d trsm;pkuawmh um;opfawG0,fr,fq&kd if
aps;EIef;udkt&ifMunfhMuwJhtwGuf odef;axmif
ausmw
f ef Zdrcf u
H m;aps;uGuaf wGu rjzpfvmEdik f
ao;bl;/ wOD;csi;f 0ifaiG[m tdref ;D csi;f Edik if aH wG
vdjk zpfvmrS tJ'h u
D m;awG&UJ aps;uGuf tajctae
u wrsK;d ajymif;vJomG ;Edik w
f ,f/ jrefrmhaus;vuf
a'oawGrmS awmh bmrSrajymif;vJao;bl;/ trSef

Land Rover

um;jyyGJwGif aemufqHk;ay: ZdrfcHum;opfwpD;udk jyoxm;pOf/

cif ppftpkd;&vufxufu odef;axmifaomif;csDaps;aygufNyD; uefYowfrI


awGeJYxdef;csKyfxm;cJhwJh um;wifoGif;rI ygrpfpepfukd tpkd;&opfu zsuf
odr;f um um;awG vGwv
f yfpmG wifoiG ;f a&mif;csciG hf jyKvu
dk w
f maMumifh jynfwiG ;f
aps;uGufxJukd wywf&pf*syefum;awG tvkH;t&if;eJY 0ifa&mufvmygw,f/
'ghtjyif urmausmu
f m; ukrP
aD wGjzpfwhJ Ford, Mercedes, KIA, Chevrolet
wkdYu &efukefNrdKUrSm ta&mif;jycef;awG zGiv
hf pS v
f mMuwmrdYk jrefrmEkid if &H UJ Zdrcf u
H m;
aps;uGufu zGHUNzKd;zkdY wmplaeNyDvkdY pD;yGm;a&;tokdif;t0dkif;u okH;oyfygw,f/

pD;yGm;a&;ESihf ul;oef;a&mif;0,fa&; 0efBu;D


Xmeu jrefrmhaps;uGurf mS um;a&mif;zd0Yk ifvmwJh
Mercedes, Scania, KIA, Ford, Chevrolet,
Mazda, Nissan, Solo um;uk r P D a wG u k d

tNyKd it
f qkid f um;a&mif;csciG hf ygrpfawGcsay;cJw
h hJ
tjyif aemufxyf0ifvmr,fh EkdifiHwum um;
ukrPDawGudkvnf; um;a&mif;cscGifhawG xyfrH
xkwfay;zdkY&SdwmaMumifh jrefrmhEkdifiHrSm ay:xGef;
vmr,fh Zdrcf u
H m;aps;uGuu
f NyKd iq
f idk rf I jyif;xef

r,fhtajctae &Sdaeygw,f/
pD;yGm;a&; zHGUNzKd;wkd;wufrI aES;auG;vGef;
ayr,fh jrefrmhaps;uGufrSm ZdrfcHum;awGu
wjznf;jznf;pdr0hf ifvmNy;D urmausmf tar&duef
um;ukrPD Ford taeeJY &efukefNrdKUrSm um;
ta&mif;jycef;zGiv
hf pS zf Ykd jyifqifaewJh umv 14
&uftwGi;f um;opfp;D a& 100 a&mif;csc&hJ w,f
vdYk tJ'u
D m;ukrP
&D UJ tm&Sypdzw
d f aps;uGuXf me
\ refae*sm Mr. David Westerman u 2013

wOD;csif;0ifaiG[m
tdrfeD;csif;EdkifiHawGvdk
jzpfvmrS tJh'Dum;awG&JU

ckESpf atmufwkdbm 4 &ufaeY &efukef Ford


um;ukrPD ta&mif;jycef;zGifhyGJrSm ajymqkdcJhyg
w,f/
jrefrmhaps;uGux
f J 0ifa&mufvmwJh emrnf
ausmf um;ukrPDBuD;awG&JU a':vmodef;csDwef
um;opfawGu &efukefNrdKU vrf;rawGay:rSm
awGUjrifvm&Ny;D a':vm 5 ode;f eD;yg; wefz;kd &Sw
d hJ
acwfay:ZdrfcHum;awGyg vrf;rawG xufrSm
oGm;vm armif;ESifEkdifvmMuygw,f/ wefzdk;BuD;
aemufqkH;ay: ZdrfcHum;awGukd 0,f,lpD;eif;
Ekid Mf uwJo
h al wGrmS ,cifppftpk;d &acwfrmS aiGudk
vG,fvG,fulul &SmazGEkdifcJhwJh pD;yGm;a&;orm;
awG? tmPm&Siftokdif;t0kdif;eJY eD;pyfwJholawG
trsm;pk yg0ifaew,fvYdk pD;yGm;a&;todik ;f t0kid ;f
u qkdygw,f/
wEkid if v
H ;Hk twkid ;f twmeJY NcKMH unf&h ifawmh
ZdrfcHum;aps;uGufu odyfrwGifus,fvSayr,fh
tvm;tvmaumif;awG &Sad eygw,f/ pD;yGm;a&;
zGHUNzKd;wkd;wufvmwmeJYtrQ jrefrmEkdifiH&JU ZdrfcH
um;aps;uGufvnf; wGifus,fpGm zGHUNzdK;zdkY wmpl
vmNyv
D Ydk um;ta&mif;pifwm zGiv
hf pS x
f m;olawG

aps;uGuftajctaeu
wrsKd;ajymif;vJoGm;Edkifw,f/
jrefrmhaus;vuf
a'oawGrmS awmh
bmrSrajymif;vJao;bl; . . .

u vlwdkif;eD;yg; um;pD;EdkifavmufwJh pD;yGm;a&;


tajctaew&yf r&Sad o;vdyYk g/ tJ't
D csed af &muf
vmNyDqdk&if ZdrfcHum;aps;uGufvnf; OD;armhvm
Edkifr,f}} vdkY ajymygw,f/
jynfyEdkifiH toD;oD;u jrefrmEdkifiHtwGif;
pD;yGm;a&;t& &if;ES;D jrK yEf MHS uwJt
h xJrmS Zdrcf u
H m;
aps;uGuftwGif; &if;ESD;jrKyfESHrIuvnf; jynfy
ukrPDawG pdwf0ifwpm; &if;ESD;jrKyfESHwJh pD;yGm;
a&; aps;uGufwck jzpfvmygw,f/
odaYk yr,fh Zdrcf u
H m;awG aps;uGuw
f cktjzpf
a&&Snf&yfwnf vnfywfEdkifzdkYtwGuf tajct
aersm;pGmudk BuKd ;pm;jzwfausmMf u&OD;r,fvYkd um;
ta&mif;pifwmBuD; trsm;pkuawmh rSwfcsuf
jyKMuygw,f/ taMumif;uawmh NrKd UjyrSm&Sw
d hJ vl
trsm;pku um;rsK;d pHu
k kd uk,
d w
f ikd v
f nf;
pD;? jynfyuae ud,
k w
f ikd rf mS ,lwif
oGif;aeMuvdkYygyJ/
aps;EI e f ; ouf o mwJ h
wywf&pf *syefum;a[mif;
awG a&mif;csaewJh um;
ta&mif; pifwmBuD;awG
awmif txl ; aps;avQmh
a&mif ; cswm? t&pf u s
a&mif;csay;wmrsKd;awGeJY
um;0,foal wG ukq
d aJG qmif
ae&wmrdkY ZdrfcHum;ukrPD
awG taeeJYvnf; pD;yGm;a&;
aumif;rGefNyD;zGHUNzKd;vmr,fhZdrfcH
um;aps;uGujf zpfay:zdYk pdw&f n
S f
&SnfeJY apmifhqkdif;&zkdY&Sdaew,fvdkY
pD;yGm;a&; uRrf;usifolawGu okH;
oyfygw,f/
pD ; yG m ;a&;aumif ; rG e f v m&if
awmifrS aps;EIe;f oufomNyD; tMurf;cHwJh
*syefum;awGudkom tpOftquf okH;pGJcJhwJh
jrefrmjynfolawGMum;rSm emrnfausmf trSwf

wHqdyf ZdrfcHum;opfawG ae&m&,lzdkY tawmf


BudK;pm; kef;uef&vdrfhvdkY um;wifoGif; a&mif;
csolawGu qdkygw,f/
]]jynfwiG ;f &JU vuf&t
dS ajctaerSm [Ge'f geJY
wdk,dkwm tkyfpkawGvdk *syefum;awGom t0,f
vdu
k af ew,f/ um;aps;usvo
Ykd m t0,fvu
kd af e
wm? jrefrmEdik if &H UJ pD;yGm;a&;tajctaeu rwd;k
wufao;bl;/ jynfwiG ;f rSm um;ta&twGuo
f m
rsm;vmwm? um;pD;EdkifwJh vlOD;a&u vlwdkif;aph
rjzpf a o;bl ; / 'gu wd k i f ; jynf t wG u f
tvm;tvm odyrf aumif;bl;}} [k tGef
vk d i f ; um;a&mif ; 0,f r I

ukrP
v
D rD w
d uf
rSaps;uGuf
ref a e*sm
udak tmifcrf;
u oHk;oyfyg
w,f/
emrnf a usmf
trSwfwHqdyfZdrfcHum;
opf a wG &J U aps;EI e f ; u
aiGusyf odef;axmifcsD&Sd
aewmrkdY odef;&m*Pef;
ausmo
f m&Sw
d hJ *syefum;
a[mif;awGu aemuf
xyf q,fpkESpf wck
avmuftxd jrefrmEkdifiH
rSm a&yef;pm;vlBuKd urf sm;ae
OD;rSm aocsmw,fvkdY um;
ta&mif;pifwmrS wm0ef&Sd
olawGu okH;oyfygw,f/
]]qkd&S,fvpfpepf
atmufrSm? tmPm&Sifpepf
atmuf r S m raok H w r,f k e f ; uef p m;
aomufcJh&wJh vlrsKd;awGjzpfawmh bmudkZdrfcH&
rvJqkdwm rodbl;/ ydkufqHt&rf;csrf;omwJh
ol a wG x J r S m awmif yp n f ; aumif ; ? Brand
ypnf;aumif;awGudk okH;&rSef;rodao;bl;/
wenf;tm;jzifh ajym&&if ZdrfrcHwwfao;awmh
ZdrfcHum;opfawG ta&mif;t0,frsm;vmzkdYu
awmh tcsed af pmif&h r,f}} vkYd 0g&ifu
h m;0,fa&mif;

orm; OD;jrifharmif uqkdygw,f/


jynfwiG ;f ukrP
aD wGuawmh emrnfausmf
trSww
f q
H yd f Zdrcf u
H m;opfawGudk jrefrmhaps;uGuf
xJrSm aps;uGufcsJUxGifzkdY tNydKiftqkdif BudK;pm;
aeMuygw,f/
tar&duef Ford um;awGudk wOD;wnf;
udk,fpm;vS,ftjzpf wifoGif;a&mif;csaewJh
Diamond Star ukrPDvufatmufrS Capital
Automotive ukrPDu NAdwdefrS emrnfausmf
Jaguar Land Rover um;awGukd wifoGif;
a&mif;cszdkY&Sdaeygw,f/ emrnfausmf pD;yGm;a&;
vkyfief;&Sif OD;jrwfoif;atmifykdif AA ukrPD
vkyfief;pkuawmh tar&duef Chevrolet um;
awGudk jynfwGif;rSm pwifa&mif;csaeygw,f/
ode;f axmifcsD aps;aygufaewJh Zdrcf u
H m;awG
rSm tm;enf;csufawG&SdaeNyD; tydkypnf;eJY jyKjyif
a&;twGuf Service pifwmBu;D awG jynfwiG ;f rSm
wGifwGifus,fus,f r&Sdao;wmuvnf; tJ'D
um;aps;uGufukd rwGifus,fapwJh twm;tqD;
wck jzpfaeygw,f/
ZdrfcHum;aps;uGuf wGifwGifus,fus,f jzpf
ay:vmapzkYd tpd;k &ydik ;f taeeJY wduscikd rf maom
rl0g'awGcsrw
S zf Ykd vdt
k yfovdk acwfrw
D hJ aiGaMu;
eJY bPfpepfawG ay:xGef;zdkY vdktyfw,fvdkY
armfawmf,mOf xkwfvkyfrIESihf wifoGif;a&mif;
csolrsm;toif;rS wGJzuftwGif;a&;rSL; OD;at;
xGef;u oHk;oyfygw,f/
]]'DrmS u Banking pepf tm;raumif;ao;
bl;/ wOD;csi;f &JU Income uvnf; tm;aumif;zdYk
vdak eao;w,f/ tdref ;D csi;f tmqD,EH ikd if aH wGrmS
vJ 'Dvdkvkyfief;awG&SdwmyJ/ trsm;pku Income
tm; aumif;awmh Banking pepfeJY vkyfief;
vnfywfv&Ykd w,f/ jynfwiG ;f rSm tvkyf tudik f
tcGifhtvrf;awG &SdzdkY vdkygao;
w,f}} vdkY OD;at;xGef;u
qkdygw,f/
tm&SzUHG NzKd ;a&;
bPf(ADB)&JU
cef Y r S e f ; csuf
t&jrefrmEdkifiH
[m2030 ckEpS f
avmufrSm EkdifiH
&if;ESD; jrKyfESHrI
wESpv
f Qif 7 'or
8 &mcdik Ef eI ;f txd 3
qeD;yg;avmuf wdk;
wufvmr,fvYkd qkx
d m;
NyD;EdkifiHom;awG&JU wOD;
csi;f 0ifaiG[mvnf; wd;k wufvmrSm
jzpfwJhtwGuf tJ'DtcsdefrSm ZdrfcHarmf
awmfum;aps;uGuf jzpfxGef;wGifus,f
vmr,fvpYdk ifumyltajcpku
d f ChannelNews
Asia owif;wckrmS a&; om;azmfjyxm;ygw,f/
]]jrefrmEdik if u
H pD;yGm;a&;ydwq
f rYkd I 'PfuEkd pS f
tawmfMumcHcJh&w,f/ aps;uGufzGifhvmwm
tcsdefodyfrMumao;bl;/ EdkifiHrSm&if;ESD; jrKyfESHrI
awGrsm;vm&ifawmh Zdrcf u
H m; aps;uGuu
f vnf;
pwifEdkifygw,f}} vdkY Jaguar Land Rover &JU
tm&Sypdzdwfqdkif&m pD;yGm;a&;refae*sm Mr.
Steve Martin u pifumyl tajcpku
d f Channel
News Asia owif;Xmeukd ajymxm;ygw,f/

20

business

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Investment

business 21

The Irrawaddy
Vol.1, No.13
Airline

ausmufjzL- a&TvD vrf;azmufa&; wkwf taMumif;rjyefao;


qdkifrGefa&mueD;^The Irrawaddy
aqmuf&ef tqdkjyKxm;aom jrefrmEdkifiH\ taemufbufurf;ajcrS
ausmufjzL pufrIZkefESifh wkwfEdkifiH a&TvDudk qufoG,fay;rnfh
ta0;ajy;vrf; azmufvkyfa&;udk rnfodkY qufvufaqmif&Gufrnfqdkonfh
taMumif;ESifh ywfouf wkwfEdkifiHbufu wkHYjyefcsufwpHkw&m r&&Sd
ao;aMumif; aqmufvkyfa&; 0efBuD;Xme 'kwd,0efBuD; a'gufwm0if;jrifhu
{&m0wDodkY rwfv 18 &ufaeYwGif ajymMum;onf/

wnf

tqdyk gvrf;udk azmufvyk &f eftwGuf tar


&duefa':vm 2 bDvD,H xkwfacs;ay;rnf[k
wkwEf ikd if u
H tqdjk yK cJo
h nfukd jrefrmtpd;k &u
y,fcscJhonf[k aqmufvkyfa&;0efBuD;XmerS
trnfrazmfvdkol t&m&SdwOD;u ajymMum;
aMumif; jynfwiG ;f owif;wckwiG f ,ckv tapm
ydkif;u azmfjycJhonf/ 'kwd,0efBuD; a'gufwm
0if;jrifhuvnf; xdkqHk;jzwfcsufudk rwfv 18
&ufaeY eHeufwGif twnfjyKcJhygonf/
]]usaemfwdkY acs;aiG ,lrSm r[kwfygbl;}} [k
oluajymonf/ tpdk;&u tqdkygvrf;udk &if;ESD;
jrKyfESHolrsm;u pDrHudef;udk wm0ef,l vkyfaqmif
um NyD;pD;onfhtcsdefwGif &if;ESD;aiGudk vrf;oHk;pGJ
olrsm;xHaumufcH&&SdaiGjzifh jyefvnf &,lonfh
wnfaqmuf]]vkyfudkif}}vTJajymif; (BOT) pepf
jzifh azmufvkyf&ef qE&Sdaeonf[k olu xyf
ajymonf/
]]wu,fvdkY olwdkYu 'Dta0;ajy;vrf;udk
azmufvkyfcsifw,fqdk&if jrefrmukrPDwckeJY
zufpyfvyk v
f Ykd &ygw,f/ wu,fvYkd wkwb
f uf
u pNyD;aqmufcsifw,fqdk&ifvnf; BudKqdkyg
w,f? 'gayr,fh ckxdbmrS rwkHYjyefao;bl;}} [k
OD;0if;jrifhu qdkonf/
tqdkjyKxm;aom vrf;onf b*Fvm;yif
v,fatmfurf;ajc&Sd ausmufjzLwGif wnfaqmuf
rnfh {u 1000 us,f 0ef; onfh txl;pD;yGm;a&;
ZkefESifh a&eufqdyfurf;udk &Srf;jynfe,f rlq,f
NrdKU\ wzuf&Sd wkwfEdkifiH e,fpyfNrdKU wNrdKUjzpf
onfh a&TvDudk qufoG,fay;rnf jzpfonf/
ausmufjzL txl;pD;yGm;a&; Zkeo
f nf &efuek t
f eD;
rS oDv0g txl;pD;yGm;a&;ZkefESifh ra&r&mjzpfae
ao;aom xm;0,f txl;pD;yGm;a&;Zkef wdkYESifh
twl jrefrmEdkifiHwGif taumif txnfazmf&ef
pDpOfaeonfh Zkef 3 ckteufrS wckjzpfygonf/
ausmufjzL txl;pD;yGm;a&;Zkef zGHYNzdK;a&;
aqmif&Guf&ef tpdk;&u wif'gac:,lcJh&mwGif
rwfv tapmydkif;u puFmyl ukrPDwck atmif
jrifoGm;aMumif; od&onf/
jrefrmtpd;k & &xm;ydaYk qmifa&; 0efBu;D Xme
uvnf; ausmufjzLESifh ulrif;udk qufoG,fay;
rnfh uDvrkd w
D m 900 eD;yg; &Snv
f sm;onfh &xm;
vrf;azmufvyk af &;udk jyefvnfo;kH oyfaeaMumif;
od&onf/ 2011 ckEpS u
f oabmwlvufrw
S af &;
xdk;cJhaom tqdkyg pDrHudef;udkvnf; BOT
pepfESifhyif taumiftxnfazmf&ef tvm;
tvm&Sdaeonf/
b*Fvm;yifv,fatmf twGi;f &Sd jrefrmEdik if H
ydkif ]]a&T}} obm0"mwfaiGUwGif;rS pwifonfh

a&eHESifh obm0"mwfaiGU ydkufvdkif;onfvnf;


jref r mEd k i f i H w G i f ; rS jzwf o ef ; wk w f E d k i f i H
taemuf awmifyikd ;f &Sd ,leefjynfe,f\ NrKd Uawmf
ulrif;odkY qufoG,fxm;jcif;jzpfonf/ "mwfaiGU
ydkufvdkif;u NyD;cJhonfh ESpfuwnf;u vkyfief;
pwifaeNyDjzpfNyD; a&eHydkufvdkif;oG,fwef;jcif;u
tNyD;r owfEdkifao;bJ ,leefjynfe,ftwGif;rS
a&eHcsufpufHk pDrHudef;udk wkwftpdk;&u jyef
vnf oHk;oyfaeonfudk apmifhqdkif;ae&onf/
a&eHyu
kd v
f ikd ;f ESihf ausmufjzLESihf qufo,
G f
azmufvkyf&ef tqdkjyKxm;aom &xm;vrf;ESifh
um;vrf;wdkYonf wkwfEdkifiHtwGuf AsL[m
ajrmufta&;ygonf[k ,lqMuonf/ tmz&du
ESihf yifv,fauGaY 'orS a&eHrsm; 0,f ,lwifoiG ;f
ae&onfh wkwfEdkifiHtwGuf jrefrmEdkifiHudk
jzwfoef; ydkufvdkif;oG,fwef;NyD; ay;ydkYEdkifvQif
rvum a&vufMum;udk jzwfoef; a&aMumif;
vrf;rS c&D;&Snfvsm;pGm o,faqmif&ef rvdktyf
awmhbJ c&D; uDvdkrDwm 5000 cefYavQmhcsvdkuf
Edkifrnf jzpfonf/

pD;yGm;a&; wdk;wufrI
tvm;tvmonf
wdkif;jynf\ a[mif;EGrf;
,dk,Gif;aeaom
tajccHtaqmuftODrsm;udk
acwfrDvmatmif
tqifhjrifhjyifqif
Edkifa&;ay:wGif
rlwnfae . . .

rav;av,mOf jyemay:aomfvnf;
tm&SavaMumif;vdkif;rsm; BuD;xGm;ae
u,fvfAifcsef;^ The Associated Press
&D;onf 239 OD;udk wifaqmifvmaom rav;&Sm; avaMumif;vdkif;rS
*suaf v,mOf xl;jcm;qef;Mu,fpmG aysmufq;kH oGm;jcif;u a'owGi;f wGif
av,mOfEiS hf c&D;oGm;vmjcif; tvGew
f &m zGUH NzKd ;aeonfukd xkwaf zmfjyovdu
k o
f vdk
jzpfaeonf/ vGefcJhaom q,fpkESpfrsm;twGif;u avaMumif;jzifh c&D;oGm;vm&ef
vlrsm;pktwGuf vufvSrf;rrDcJhyg/

a&eHEiS "hf mwfaiGUydu


k v
f ikd ;f rsm;onf ausmuf
jzLa'ocHrsm;\ qefYusifuefYuGufrIrsm;ESifh &if
qdik af e&onf/ ydu
k v
f ikd ;f rsm; jzwfoef;oGm;onfh
ukef;wGif;ydkif;wGifvnf; jrefrm-wkwfe,fpyf
ESihf eD;uyfonfh wdik ;f &if;om; vlenf;pka'orsm;
wGif jrefrmtpdk;& wyfzGJUrsm;ESifh wdkif;&if;om;
vufeufudkifrsm; xdyfwdkuf&ifqdkifawGUjcif;rsm;
jzpfay:cJh&onf/
,ckv 18 &ufaeYu jrefrmEdik if \
H pD;yGm;a&;
NrKd Uawmf&efuek f usi;f yaom tajccHtaqmuf
tODqdkif&m nDvmcHwckwGif 'k0efBuD; a'gufwm
0if;jrifhu jrefrmEdkifiH\ pD;yGm;a&; wdk;wufrI
tvm;tvmonf wdkif;jynf\ a[mif;EGrf;,dk
,Gi;f aeaom tajccHtaqmuftODrsm;udak cwfrD
vmatmif tqifhjrifh jyifqifEdkifa&;ay:wGif
rlwnfaeonf[k ajymMum;vdkufonf/
]]tajccHtaqmuftOD zGUH NzKd ;wd;k wufa&;u
yifr ausmdk;jzpfygw,f}} [k aqmufvkyfa&;
'k0efBuD;u rav;&Sm;EdkifiHrS Confexhub ESifh
jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH ukefonfBuD;rsm;ESifh
pufrIvkyfief;&Sifrsm; toif;csKyf (UMFCCI)
wdkYu OD;aqmifusif;yonfh Myanmar Infras-

tructure Summit odkY

wufa&mufvmolrsm;udk
owday; ajymMum;cJhonf/ xdkYjyif tpdk;&u
2014 ckESpfwGif pD;yGm;a&;wdk;wufrIEIef;udk
Edik if w
H umu BuKd wifcefrY eS ;f xm;jcif;rsm;twdik ;f
tvG,w
f ul jynfrh
D 9 'or 1 &mcdik Ef eI ;f txd
&Sdvm&ef arQmfvifhxm;onf[kvnf; oluqdk
onf/
xdkodkY zGHYNzdK;wdk;wufvm&eftwGuf EdkifiHjcm;
&if;ESD;jrKyfESHrIu ta&;BuD;aMumif; a'gufwm
0if;jrifu
h ajymonf/ jrefrmEdik if \
H vrf;yef;quf
oG,fa&;pepfudk tqifhjrifhvdkvQif tajccHt
aqmuftODwGif &if;ESD;jrKyfESHrI r&Sdrjzpf vdktyf
onf[kvnf; oluqdkonf/
]]2013 ckESpf Edk0ifbmvtxd vrf;t&Snf
5665 uDvdkrDwmudk jynfwGif; ukrPD 28 cku
BOT pepfeYJ vkyu
f ikd f aeygw,f/ tJ'gu jrefrm
EdkifiHu vrf;tm;vHk;aygif;&JU 14 &mcdkifEIef;jzpf
ygw,f}} [k a'gufwm0if;jrifhu ajymonf/
tem*wfwiG x
f &kd mcdik Ef eI ;f udw
k ;kd jri Ehf ikd &f ef tpd;k &
u arQmfvifhaeaMumif;vnf; olu xyfajym
onf/

rwfv 8 &ufaeY eHeufyikd ;f wGif uGmvmvrfyl


NrdKUrS ab*sif;NrdKUodkY xGufcGmoGm;aom av,mOf
trSwf MH 370 aysmufqHk;oGm;&jcif;udk tajz
r&SmEdik af o;bJ avaMumif;c&D;oGm;rsm;ESihf uRr;f
usifolrsm;\ tmHkudk qGJaqmifxm;cJhonf/
aps;EIef;csdKomonfh avaMumif;vdkif;rsm;
vmjcif;? urmh tjcm;ae&mrsm;ESifh pD;yGm;a&;
qufo,
G rf I eufiId ;f vmjcif;wdaYk Mumifh avaMumif;
jzifh c&D;oGm;jcif;onf tv,ftvwftqifhrS
ae ydkrdkBuD;rm;vmcJhonf/ c&D;onf ta&
twGurf sm;jym;vmjcif;ESihf tif'ekd ;D &Sm;avaMumif;
vdkif;wcku bdk;tif;ESifh tJ,m;bwfpf uJhodkY
*sufav,mOfBuD;rsm;udk rSm,lcJhjcif;uJhodkYaom
taMumif;rsm;aMumifh avqdyrf sm;uvnf; wd;k csUJ
vmMuonf/
1990 tapmydik ;f ESprf sm;wGif wkwEf ikd if u
H
aps;uGufpD;yGm;a&;odkY ajymif;vJjcif;rsm;pwif
vdkufonfrS tpjyK tm&S\pD;yGm;a&;vnf;
wdk;wufvmjcif;u tajccHusonfh taMumif;
wckjzpfygonf/
]]cifAsm; qif;&Jwt
hJ csed f av,mOfrpD;Edik b
f ;l
av}} [k Association of Asia Pacific Airlines
\ TefMum;a&;rSL;csKyf Andrew Herdman
uajymonf/ ]]Ny;D cJw
h hJ ESpf 20 avmuftwGi;f rSm

vlaygif;rsm;pGm[m qif;&JrGJawrIuae vGwf


ajrmufvmNyD;awmh waeYudk 0ifaiG 10 a':vm
uae a':vm 100 twGi;f &Sw
d hJ tv,ftvwf
0ifaiG&o
dS al wG jzpfvmMuwJt
h wGuf tm&S&UJ vlrI
tqifhtwef;u tBuD;tus,f wdk;wufvmcJh
ygw,f}} [k oluqdkonf/
urmwvTm;rS avaMumif;c&D;onf ta&
twGufonf 2012 ckESpfESifh 2017 twGif;wGif
31 &mcdik Ef eI ;f wd;k wufvmrnf[k International
Air Transport Association u cefYrSef;xm;
onf/ tm&SwGif c&D;onfwdk;wufrIonf wESpf
vQif ysrf;rQ 6 'or 3 &mcdkifEIef; &SdrnfjzpfNyD;
tar&duefEdkifiH\ 3 q eD;yg;jzpfonf/
wkwfEdkifiHwGif;ESifh wkwfEdkifiHodkY ysHoef;
aomc&D;pOfrsm;onf zGNYH zKd ;rI\ t"du armif;ESif
tm;jzpfvmEdkifNyD; 2012 ckESpf rS2017 ckESpf
txd 6 ESpw
f mumvtwGi;f wGif c&D;onf oef;
300 ausmf\ 4 yHk 1 yHkeD;yg;u xdkc&D;pOfrsm;rS
jzpfzG,f&m&Sdonf/
rav;&Sm;avaMumif;vdik ;f \ *suaf v,mOf
kwfw&uf BuHKawGU&onfh ab;tE&m,fwck?
av,mOftydkifpD;jcif; odkYr[kwf av,mOfrSL;\
rSm;,Gif;rI ponfh tajctaewckwckaMumifh
uHqdk;cJh&aomfvnf; q,fpkESpf 2 ck twGif;wGif

c&D;onfrsm;? c&D;pOfrsm;ESifh
av,mOf r sm; wd k ; wuf v mcJ h
onf h taetxm; uawmh
ajymif;vJ oGm;zG,fr&Sdyg/
]]avaMumif ; vd k i f ; wck e J Y
ywfoufNyD; vlawGcewjzKwf
owdBuD;vmMur,f/ 'gayr,fh
c&D;oGm;wJhyHkpH ajymif;oGm;wm
udkawmhawGU&rSm r[kwfbl;}}[k
Andrew Herdman uajym
onf/
avaMumif ; vd k i f ; rsm;u
avaMumif;ordkif;wGif tcsdef
wdkwkdtwGif;wGif tBuD;rm;qHk;
*suaf v,mOfBu;D rsm; tajrmuf
tjrm;0,f,cl MhJ uonfrmS tm&S
aps;uGu\
f awmif;qdrk aI Mumifh
jzpf o nf / NyD ; cJ h o nf h 5 ES p f
twGif;wGif tJ,m;bwfpf ESifh
bd;k tif;av,mOf topf 8200
ausmfrSm,lcJhMuonf/
,aeY tcsdefwGif av,mOfwyfqifonfh
vdik ;f rsm;rS tywfpOfav,mOf 24 pD; xkwaf y;ae
onf/ vGefcJhonfh 10 ESpfuxuf pmvQif 11
pD;rsm;vmjcif;jzpfonf/ xdo
k Ykd wd;k wufru
I quf
vuf&Sdaernf[kvnf; ,lq&onf/
wkwf? tdEd,ESifh ta&SUawmiftm&SwGif
rsm;jym;vmaeaom vl v wf w ef ; pm;rsm;ud k
0efaqmifraI y;&eftwGuf avaMumif;vdik ;f topf
rsm;ESifh tvsiftjrefzGHYNzdK;vmaom avaMumif;
vdkif;rsm;wGif av,mOfta&twGufvnf; wdk;
wufvmaeonf/
tm&Sa'o wckwnf;rSmyif tJ,m;bwfpu
f
rjznfhqnf;EdkifcJhonfh av,mOftrSmpm 1375
pD;&SdNyD; wurmvHk;twdkif;twmESifh rSmMum;rI
t&qdkvQif 4 yHk 1 yHkeD;yg;jzpfonf/
p&dwfenf; avaMumif;vdkif;rsm;u t0,f
tMurf;qHk; jzpfonf/ rav;&Sm; tajcpdkuf Air
Asia ESifh if;\ rdwfzufjzpfaom Air Asia X
wdu
Yk av,mOfopf 385 pD;rSm,lcNhJ y;D xdyk rmP

avaMumif;ordkif;wGif
tcsdefwdkwkdtwGif;wGif
tBuD;rm;qHk;
*sufav,mOfBuD;rsm;
tajrmuftjrm;
0,f,lcJhMuonfrSm
tm&Saps;uGuf\
awmif;qdkrIaMumifh
jzpfonf. . .

rSm c&D;onf 60000 udk wcsdefwnf;wGif


wifaqmif ysHoef;Edkifaom yrmPjzpfonf/
xdak v,mOfrsm;xJrt
S rsm;pkrmS waeYvQicf &D;pOf
tajrmuftjrm; ysHoef;Murnfjzpfonf/
tif'dkeD;&Sm;EdkifiHrS Lion Air u tJ,m;
bwfpfav,mOf 234 pD;ESifh bdk;tif;av,mOf
301 pD;rSm,lNyD; vuf&SdtcsdefwGif bdk;tif;av
,mOf 107 pD;ESifh ysHoef;ae&jcif;udk tm;jznfhcJh
onf/
if;wdkYonf NyD;cJhaom q,fpkESpftwGif;
wGif us,jf yefv
Y mcJo
h nfh p&dwef nf; avaMumif;
vdkif;rsm;xJrS 2 ckomjzpfonf/ trsm;pkonf
ta&SUawmiftm&SrSjzpfNyD; wdk;wufvmonfh
avaMumif;c&D;oGm;vmrIaps;uGu\
f vdt
k yfcsuf
udk jznfhqnf;ay;Edkif&ef tm;xkwfMujcif;vnf;
jzpfygonf/
Edik if yH ikd af vaMumif;vdik ;f Bu;D 3 ck\ vTr;f rd;k
rIudk taxmuftuljzpfap&ef wif;usyfaom
rl0g'rsm;ESihf csKyu
f ikd x
f m;cJo
h nfh wkwEf ikd if o
H nf
yifvQif p&dwfenf; avaMumif;vdkif;rsm;udk
tcGifhta&;ay;vm&onf/
wkwEf ikd if \
H avaMumif; pDrcH efcY aJG &;tzGUJ
jzpfonfh Civil Aviation Administration of
China u p&dwfenf; avaMumif;vdkif;rsm;
xlaxmifEdkifa&;twGuf twm;tqD;rsm;udk
avQmch say;rnf? cGijhf yKay;&rnfh vkyif ef;pOfrsm;udk
vnf; dk;dk;&Sif;&Sif;jzpfapNyD; NrdKUBuD;rsm;wGifr&Sd
onfh avqdyrf sm;wGif aiGaMu;aumufcrH aI vQmch s
ay;um avqdyfa[mif;rsm;udk p&dwfenf; av
aMumif;vdik ;f rsm;twGuf jyifqifrrG ;f rHay;rnf[k
ajymMum;cJhonf/
]]csKyu
f ikd x
f m;wmawG avsmu
h somG ;ygNy}D } [k
The Center for Aviation rS avhvmoHk;oyfol
wOD;jzpfonfh Will Horton uajymonf/
tajctaeaumif;udk xde;f odr;f Edik &f eftwGuf
tm&Stpd;k &rsm;uvnf; avqdyo
f pfrsm;ESihf ajy;
vrf;rsm; wnfaqmuf&ef tvQit
f jreftm;xkwf
vmMuonf/
rav;&Sm;uRe;f qG,\
f xdyw
f iG &f adS om csr;f
om<u,f0onfh NrKd UjyEdik if w
H ckjzpfonfh pifumyl
u if;\avqdyfonf q,fpkESpfwcktwGif;
wGif c&D;onf ta&twGuf 2 qwdk;vm
ESpfpOf c&D;onf 135 oef;udk 0efaqmifay;&
vdrfhrnf[k arQmfvifhaeonf/
avqdyfopf wnfaqmufjcif;u wkwf
EdkifiHwGif tm;taumif;qHk;jzpfonf/ urm\
pD;yGm;a&; 'kwd,taumif;qHk;jzpfonfh wkwf
Edik if rH S tmPmydik rf sm;u 'gZifEiS chf saD omavqdyf
opfrsm; wnfaqmufaeNyD; tjcm;avqdyfrsm;
udkvnf; wdk;csJUaeonf/
]]aps;uGufvdktyfcsufeJY udkufnDzdkYtwGuf
avqdyfqdkif&m tajccHtaqmuftODawGudk
wd;k csUJ &r,fqw
kd mu &Si;f aeygw,f}} [k pifumyl
tajcpdkuf p&dwfenf; avaMumif;vdkif;wckjzpf
onfh Scoot \ trIaqmift&m&Scd sKyf Campbell
Wilson uajymonf/
a'owGif; avqdyftajrmuftjrm;onf
a[mifaumif? befaumuf? reDvm? *sumwm
ESifh ab*sif; avqdyfrsm;\ pGrf;aqmifrIeD;yg;
odkYr[kwf xyfwlvkyfudkifaeMuNyD jzpfonf[k
oluqdkonf/
]]avqdyt
f rsm;tjym;[m rMumcif olw&Ykd UJ
pGr;f aqmif&nf uefo
Y wfcsuu
f kd a&mufawmhr,f}}
[k Campbell Wilson uajymygonf/

22

business

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

business 23

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Timber

opftvkH;vdkuf jynfywifydkYjcif; &yfqdkif;rI


0ifaiGusaomfvnf; opfawmrsm; tusKd;rsm;

jrefrmEdkifiH\ emrnfqkd;ESifh ausmfMum;onfh

*s&ufzm&D^Reuters

wdk;wufBuD;yGm;cJh&onfh t"du t&if;tjrpf

OD;

wckvnf; jzpfaeonf . . .

opfvkyfief;onf xdyfwef;pD;yGm;a&;orm; trsm;pk

ode;f pdef tpd;k &u opfawmrsm;udk umuG,&f ef tm;xkwo


f nfh taejzifh ,ckEpS f {Nyv
D 1 &ufaeYrpS wif opfrsm;
udk tvH;k vdu
k f wifyjYkd cif;udk wm;jrpfawmhrnfjzpf ,cifppftpd;k & vufxufutrsm;\ a0zefajymqdrk rI sm;Mum;rS
0ifaiGtrsm;tjym; &SmazGEdkifcJhonfh opfvkyfief; u@twGuf tjrwftpGef; xdcdkufusqif;rIrsm; &ifqdkif&awmhrnf
jzpfonf/

NyD; EdkifiHjcm;odkY opfvHk;rsm;wifydkYum ppftkyfcsKyf


a&; cdkifrmzdkYtwGuf vdktyfaeaom aiGaMu;udk
&SmazGcJhonf/
opfawmxGufukefrsm;onf ppftpdk;&\
'kwd, ta&;tygqHk;aom EdkifiHjcm;aiG&&Sd&m
t&if;tjrpfwckjzpfNyD; 2004-05 b@ma&;
ESpfwGif ydkYukef0ifaiG tar&duefa':vm 428
oef; &&SdcJhonf[k obm0t&if;tjrpf apmifh
Munfha&; tzGJUwckjzpfonfh Global Witness
u ajymonf/
opfvkyfief; pD;yGm;a&;wGuf ukrPDBuD;
rsm;jzpfaom Asia World, Htoo Group ESifh
,kZe ukrPDrsm; yg0ifywfoufcJhMuonf/
Htoo Group ESihf ,kZe ukrP
w
D o
Ykd nf obm0
ywf0ef;usift& tuJqwfonfh weoFm&Dwdkif;
\ awmifydkif;wGif qDtkef;yif tBuD;tus,f
pdkufysdK;aeonfh ukrPDrsm;jzpfonf/
,kZe ukrP
u
D ucsijf ynfe,fajrmufyikd ;f &Sd
urmay:wGif tus,jf yefq
Y ;kH usm;xde;f odr;f apmifh

a&Smuf&ma'owGif {u 200000 us,0f ef;onfh


ZD0avmifpm pDrHudef;wck vkyfudkifaeNyD; xdk
a'owGif vrf;rsm;ESihf qnfrsm;wnf aqmuf&ef
Asia World ukrPDudk ppfwyfu uefxdkufcs
xm;ay;cJo
h nf[k obm0ywf0ef;usif xde;f odr;f
a&; tzGJUwckjzpfonfh Forest Trends uajym
onf/
]]tJ'DemrnfBuD; ukrPDawG tm;vHk;u
olwdkYpDrHudef; {&d,mawGrSm opfxkwfvkyfcGifh
vnf; &Muygw,f}} [k 0g&Sifweftajcpdkuf
Forest Trends u vwfwavm xkwjf yefco
hJ nfh
tpD&ifcHpm wapmifwGif azmfjycJhonf/
opfyiftrsKd;tpm; tm;vHk;twGuf tusKH;
0ifaom wm;jrpfyw
d yf ifro
I nf pdu
k yf sK;d xkwv
f yk f
jcif; jyKrnfhtpm; obm0opfawmrsm;rS uRef;
opfvHk;rsm;udkom EdkifiHjcm;odkY wifydkYaom EdkifiH
qdo
k nfh taetxm;udk &yfwefo
Y mG ; apvdrrhf nf
jzpfonf/ ,refESpfu uGef;opfwifydkYjcif; wck
xJrS tar&duefa':vm 359 oef; &&Scd yhJ gonf/

]]'Dvykd w
d yf ifru
I kd [dt
k &iftcsed af wGuwnf;
u vkycf o
hJ ifyh gw,f/ 'gayr,fh aemufuswmu
b,fawmhrS rvkyfwm xufpm&ifawmh awmfyg
ao;w,f}} [k opfawm0efBuD;XmerS t&m&Sd
wOD;u Reuters odkY ajymonf/
]]'DvdkvkyfvdkufwJh twGuf opftajcjyKwJh
pufrIvkyfief;awGudk tm;ay;&ma&mufNyD;awmh
tvkyt
f udik t
f cGihf tvrf;awG wd;k vmvdrrhf ,fvYkd
usaemfwdkY ,HkMunfygw,f}} [k tqdkyg t&m&Sd
uajymonf/ olY taejzifh rD'D,mrsm;ESifh pum;
ajymcGirhf &So
d nft
h wGuf ol\trnfukd xkwaf zmf
ajymqdk&efvnf; olu jiif;qefcJhonf/
aemufESpfrSp opfawmrsm;rS uRef;opf
ckwf,lcGifh yrmPudk 80 &mcdkifEIef; avQmhcs&ef
pDpOfaeonf[k OD;bmbmcsdK uajymonf/
cdek rD sm; rnfoaYkd &SUqufomG ;Murnfqjkd cif;
u ar;cGef;wckjzpfonf/ odkYaomfvnf; jrefrm
EdkifiH\ emrnfqkd;ESifh ausmfMum;onfh opfvkyf
ief;onf xdyfwef; pD;yGm;a&;orm; trsm;pk wdk;
wufBuD;yGm;cJh&onfh t"du t&if;tjrpf wck
vnf; jzpfaeonf/
,cktcsdefwGif owKwl;azmfa&;vkyfief;rS
c&D;oGm;vkyfief;txd pD;yGm;a&;udk jzefYMuufvkyf
udik af eonf Htoo Group onf ol\ a,mur
xHrS acs;aiGjzifh wnfaxmifcJhaom opfcGJpuf
wckrS ae pwifBuD;xGm;vmcJhjcif; jzpfaMumif;
emrnfausmf jrefrmvkyfief;&SifBuD; OD;awZu
ajymcJhonf/
vkyfydkifcGifhrsm;&&SdzdkYtwGuf tquftoG,f
ESifh vkyfcJhjcif; r[kwfaMumif;? aps;NydKifpepfjzifh
csxm;ay;jcif;om jzpfaMumif; oluajymonf/
odkYaomfvnf; ol\zcifjzpfolonf AkdvfcsKyfrSL;
Bu;D oef;a&Ttygt0if ppfwyf xdyo
f ;D yk*Kd vrf sm;
ESifh twl trIxrf;cJhaMumif; oluajymonf/
AdkvfcsKyfrSL;BuD; oef;a&Tonf OD;awZu ol\
pD;yGm;a&; tifyg,mudk xlaxmifEdkifcJhaom
1992 ckEpS rf S 2011 ckEpS f twGi;f wGif jrefrmEdik if H
udk tkyfcsKyfcJholjzpfonf/
]]'gu rQwwJh NyKd iq
f ikd rf jI zpfygw,f/ 0efBu;D

eJY odzdkYrvdkygbl;/ yGifhvif;jrifomwJh ,SOfNydKifrI


oufoufyg}} [k 'DZifbm vtwGif;u awGUqHk
ar;jref;cef; wckwGif OD;awZu ajymcJhonf/
opfvkyfief;tygt0if ppftpdk;&ESifh eD;pyf
onfh tjcm;vkyif ef;rsm;twGuf wif'gqdo
k nfrmS
[efjyoufoufom jzpfaMumif; trSefwu,f
vkyyf ikd cf iG u
hf kd aemufu,
G w
f iG f csxm;ay;jcif; jzpf
aMumif; OD;bmbmcsdKu ajymonf/
]]wif'gpepfr[kwyf gbl;/ ndw
hJ pepfyg}} [k
oluqdkonf/
jrefrmEdkifiHwGif ZD0rsKd;uGJrsm; t<u,f0qHk;
a'orsm;xJrS wckjzpfonfh weoFm&Dwdkif;wGif
trsKd;om;O,smOfjyKvkyf &ef pDpOfxm;onfhxJrS
rd;k opfawm {u 668000 udk OD;awZ\ ukrP
D
wcku &&SdcJhaMumif; pm&if; tcsuftvufrsm;
t& od&onf/
OD;awZtm; qDtkef; pdkufysKd;&efcsxm;ay;
onfh ae&mteD;rS opfawm{u 162000 \
3 yHk 2 yHk eD;yg;udkvnf; 2007-08 b@ma&;
ESpt
f xd ig;ESpw
f mtwGi;f ckwv
f cSJ o
hJ nf[v
k nf;
qdkonf/
OD;awZ ESifh ,kZe ukrPDESifh Asia World
wdrYk S ud,
k pf m;vS,rf sm;udk rSwcf suaf y;&ef arwm
&yfcHcJhaomfvnf; wkHYjyefjcif; rjyKcJhyg/
opfvHk; wifydkYjcif;udk wm;jrpfvdkufjcif;
aMumifh opfawmvkyfief;udk t"duxm;onfh
ukrP
rD sm;taejzifh vkyef nf;vky[
f eftopfrsm;
ESifh tjcm;aom vkyfief;trsdK;tpm;rsm;wGifyg
&if;ES;D jrK yEf &HS ef rjzpfraevkyaf qmifMu&awmhrnf
[k &efuek t
f ajcpdu
k f pD;yGm;a&;twdik yf ifcu
H rk P
D
jzpfaom Thura Swiss rS OD;atmifo&l u ajym
onf/
]]olwdkY tay:rSmawmh oufa&mufygvdrfh
r,f/ 'gayr,fh olwdkYudk xdcdkufEdkifrSmawmh
r[kwfbl;/ opfawGudk tvHk;vdkuf EdkifiHjcm;udk
ydkYwm r[kwfawmhbJ olwdkY&JU &if;ESD;jrKyfESHrIu
wjcm;enf;vrf; jzpfoGm;ygr,f}} [k olu qdk
onf/

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

Insurance

&efukefNrdKU oDv0gqdyfurf;wGif yHkxm;aom opfvHk;rsm;/

jrefrmEdkifiHonf tm&SwdkufwGif opfawm


{&d,m us,fus,fjyefYjyef usefaeao;onfh
Edik if t
H enf;i,fxrJ S wck jzpfonf/ ajrmufbuf
[dr0EmawmifqG,frsm;\ qifajcavQmrsm;rS
onf awmifbuf&Sd rkwfokHopfawmrsm;txd
opfawmrsm; zHk;vTrf;aecJhonf/
odaYk omfvnf; opfawmrsm; vsiv
f sijf refjref
aysmufuG,foGm;cJhNyD jzpfonf/
1990 ckESpfwGif opfawmzHk;vTrf;rIu 58
&mcdik Ef eI ;f &Scd &hJ mrS 2010 ckEpS w
f iG f 47 &mcdik Ef eI ;f
om&SdawmhaMumif; opfawm 0efBuD;Xme\
tcsut
f vufrsm;t&od&onf/ 5 yHk 1 yHk eD;yg;
usqif;oGm;jcif;jzpfonf/
2013 ckESpf rwfvtxd b@ma&;ESpf
twGif;wGif jynfyodkY opf 1 'or 24 ukAwef

wifydkYcJhNyD; EdkifiHjcm;0ifaiG tar&duefa':vm 1


bDvD,Hausmf &&SdcJhonf[k tpdk;&u xkwfjyefcJh
onf/
2011 ckESpf t&yfom; trnfcHtpdk;&
tmPm&&Sv
d mcJNh y;D aemufyikd ;f txd opfvyk if ef;
onf jrefrmtpdk;& twGuf 0ifaiG&&Sd&ef ta&;
ygaom vrf;aMumif;wcktjzpf &Sdaeao;aomf
vnf; ,cifuavmuf a0zefajymqdkjcif; rcH&
awmhyg/
jrefrmEdik if \
H pD;yGm;a&; ESihf Edik if aH &; jyKjyif
ajymif;vJrIrsm;udk todtrSwfjyKonfh taejzifh
Oa&myor* ? tar&d u ef jynf a xmif p k E S i f h
tjcm;Edik if rH sm;u 'Pfcwfyw
d q
f rYkd rI sm;udk qdik ;f ihH
ay;? y,fzsufay;cJhMuNyD; w,fvDzkef; qufoG,f
a&; tygt0if u@rsm;wGif Edik if jH cm;&if;ES;D jrK yEf HS

rIrsm;udkvnf; cGifhjyKay;cJhonf/
,cktcsdefwGif jyKjyifajymif;vJa&;u opf
awm u@odYk a&muf&v
dS mNyjD zpfonf/ tpd;k &u
opfawmrsm; xdef;odrf;a&;udk aiGaMu; tjrwf
tpGef;xuf ydk OD;pm;ay;zdkY toifhjzpfaeonf/
wm;jrpfcsuo
f nf ydu
Yk ek 0f ifaiG\ 90 &mcdik f
EIef;cefYudk opftvHk;vdkufwifydkYjcif;ESifh ukefacsm
r[kwo
f nfh xGuu
f ek rf sm;rS&&Sad eonfh opfawm
vkyif ef;u@udk xdcu
kd ef pfemapEdik o
f nf[jk refrm
Edik if H opfvyk if ef;&Sirf sm; toif;rS OD;bmbmcsKd u
ajymonf/ jrefrmEdik if H opfvyk if ef;&Sirf sm;toif;
onf ukrPD aygif; 900 cefYudk udk,fpm;jyK zGJU
pnf;xm;jcif;jzpfonf/
]]jrefrmEdkifiH&JU opfvkyfief;udk xdcdkufEdkifyg
w,f? vlwcsKUd udk xdcu
kd Ef ikd yf gw,f/ 'guusaemf

wdkYtwGuf a&SUqufzdkYcufcJNyD; IyfaxG;wJh tajc


taejzpfygw,f}} [k OD;bmbmcsKdu ajymonf/
Oya'opfaMumifh opfvkyfief;&Sifrsm; 0if
aiG tvGefusqif;oGm;EdkifNyD; qufvuf&yfwnf
Edkifa&;twGuf opfcGJpuf topfrsm;wGif rjzpf
rae &if;ESD;jrKyfESHzdkY jzpfvm&onf/
odkYaomfvnf; ,cifppftpdk;&vufxufu
opfrsm;udk tvGeftuRH xkwf,lcJhaomaMumifh
q,fpEk pS f tenf;i,f twGi;f wGif opfawmrsm;
jyKef;wD;cJh&NyDjzpf xdkodkY ta&;,laqmif&GufzdkY
vdktyfaeaMumif; OD;bmbmcsKdu ajymonf/
'PfcwfydwfqdkYcHxm;&jcif;? pD;yGm;a&; pDrH
cefcY rJG I umv&SnMf umpGm rSm;,Gi;f cJjh cif;ESihf aiGrm
ta&;wBu;D vdt
k yfrI wdaYk Mumifh ppfAv
kd cf sKyrf sm;u
olw\
Ykd vufpcJG dek rD sm;udk opfxw
k cf iG rhf sm;csay;

usef;rma&;ESifh acs;aiGtmrcH ,ckESpftwGif; prnf


prf;,rif;atmif^The Irrawaddy
rmEdik if \
H tmrcHvyk if ef;u@wGif ,cktcsed t
f xd r&Sad o;onfh use;f
rma&;tmrcHESifh acs;aiGtmrcHrsm; 2014- 15 b@ma&;ESpftwGif;
pwif 0efaqmifay;awmhrnfjzpfaMumif; tpdk;&ydkif jrefrmhtmrcHvkyfief;\
tqdkt& od&onf/

jref

]]vmr,fh b@ma&;ESpfrSm usef;rma&;


tmrcHeJY acs;aiG tmrcHawG usaemfwdkY pNyD;
0efaqmifay;awmhrSm jzpfygw,f}} [k jrefrmh
tmrcH v k y f i ef ; \ OD ; aqmif T e f M um;a&;rS L ;
OD;at;rif;odef;uajymonf/ {NyDv 1 &ufaeY
wGif b@ma&;ESpfopf pwifrnfjzpfonf/
tpd;k &u Ny;D cJah om ESpu
f p ESpaf ygif; 60
ausmftwGif; yxrqHk; tBudrftjzpf yk*vdu
ukrPDrsm;udk tmrcHvkyfief;aps;uGufodkY 0if
a&mufcGifhjyKcJhNyD; tpdk;&u owfrSwfxm;aom
tmrcH trsK;d tpm; 46 ckxrJ S touftmrcHEiS hf
taxGaxGtmrcH 6 rsK;d udk vkyu
f ikd cf iG jhf yKco
hJ nf/
tpd;k &ydik f jrefrmhtmrcHvyk if ef;u q,fpEk pS f

aygif;rsm;pGm vuf0g;BuD;tkyfxm;cJhojzifh jrefrm


EdkifiH\ tmrcHvkyfief;onf a'owGif;EdkifiHrsm;
xJwGif zGHUNzdK;rI tenf;qHk;EdkifiHwck jzpfcJh&onf/
]]EdkifiHydkif jrefrmhtmrcHvkyfief;u 'DtmrcH
trsK;d tpm;opfawGukd pNy;D 0efaqmifay;ygr,f/
NyD;&ifawmh yk*vdubPfawGudkvnf; cGifhjyKay;
oGm;ygr,f}} [k OD;at;rif;odef; uajymjyonf/
topfciG jhf yKrnfh tmrcHrsm;wGif use;f rma&;
tmrcH xm;&Sdolrsm;twGuf aq;0g;ukorIukef
usp&dwfudk umrdaprnfh tpDtpOfrsm;udk cGifhjyK
ay;rnfjzpfNy;D acs;aiGtmrcHuv
kd nf; tao;pm;
ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; acs;aiG
tvG , f w ul &&S d a pEd k i f & ef pD p Of a &;qG J x m;

onf[kod&onf/
yk * v d u tmrcH v k y f i ef ; wck j zpf o nf h
Grand Guardian Insurance Public Company

\ ajyma&;qdck iG &hf o
dS l OD;aX;ydik u
f jrefrmEdik if w
H iG f
tmrcHxm;olta&twGuf ,ckxd enf;ae&jcif;
rSm tpd;k &u wif;wif;usyu
f syf csKyu
f ikd x
f m;aom
jynfwiG ;f tmrcHvyk if ef;aps;uGuu
f kd ,refEpS u
f
rS pwifajzavQmhay;cJhonfhtwGufaMumifh jzpf
onf[kajymonf/
]]jynfwiG ;f tmrcHvyk if ef;u@u vlawGeYJ
tMumBuD; a0;uGmaecJh&w,f/ ckcsdefrSmawmh
bmaMumifh tmrcHxm;zdkY vdktyfovJqdkwmudk
jynfolawGodvmMuygNyD/ 'gayr,fh usaemfwdkY
tcsed ,
f zl Ykd vdt
k yfaewke;f ygyJ}} [k oluqdo
k nf/
yk*v
u
d tmrcHvyk if ef;wckrS trnfrazmf
vdkol BuD;Muyfa&;rSL;wOD;u jrefrmEdkifiHrS vl
trsm;pkonf tmrcHrsm;taMumif;ESifh if;wdkY\
tusK;d &Srd u
I kd jynfjh ynf0h 0 em;vnfrrI &Sad o;aMumif;
ESifh olwdkYukrPDu tvm;tvmaumif;onfh
azmufonfrsm;udk qGJaqmifEdkifzdkY BudK;pm;ae

aMumif; ajymjyonf/
]]vl a wG u touf t mrcH xuf p m&if
use;f rma&;tmrcHxm;zdYk ydNk y;D pdw0f ifpm;Muw,f/
wu,fvYkd yk*v
u
d tmrcHurk P
aD wGukd 0,fvkd
tm;jrifhwJh usef;rma&; tmrcHvdkrsKd; tmrcH
trsKd;tpm;awG ydkNyD;vkyfudkifcGifh ay;vdkuf&if
tmrcHxm;wJholawGvnf; ydkrsm;vmygvdrfhr,f}}
[k oluxyfajymonf/
jrefrmhtmrcHvkyfief;\ OD;aqmifTefMum;
a&;rSL; OD;at;rif;ode;f u xm;&SEd ikd af om tmrcH
trsK;d tpm;rsm; wd;k csUJ ay;jcif;tm;jzifh jynforl sm;
twGuf vHNk cKH pw
d cf srI yd&k v
dS mvdrrhf nf jzpfaMumif;
ajymonf/
]]pD;yGm;a&; vkyfief;wcktwGufyJ jzpfjzpf
vly*k Kd vt
f aeeJyY J jzpfjzpf tmrcHxm;jcif;aMumifh
qHk;HI;rIudk avQmhcsEdkifygw,f/ pD;yGm;a&;vkyfief;
awGtwGuf? rdom;pkawGtwGuf? wEdkifiHvHk;
twGuaf rQmv
f ifrh xm;wJq
h ;kH H;I rIawGuae ta&;
ygwJt
h ultnD ay;Edik yf gw,f}} [k oluqdo
k nf/
vuf&Sdtcsdef jrefrmEdkifiHwGif yk*vdu
tmrcHukrPD 12 ck&SdNyD; if;wdkYxJu tcsKdUonf
jrefrmEdkifiH\ tBuD;qHk; yk*vdubPfBuD;rsm;\
vkyif ef;cGjJ zpfonf/ tpd;k &u yk*v
u
d ukrP
rD sm;
udk touf tmrcH? rD; tmrcH? aiGydkYaiGo,f
tmrcH? aiGom;vHkNcHKrI tmrcH? orm"d tmrcH?
tvHk;pHkarmfawmf,mOf tmrcH paom tmrcH 6
rsKd; vkyfudkifcGifhjyKxm;onf/

24

Photo Essay

25

tpmauR;csdefwGif jrifawGU&onfh jrefrmhrsKd;&if; aMumifrsm;/

tif;av;uefa'orS jrefrmhaMumifrsm;
"mwfyHk - pdkif;aZmf^The Irrawaddy
&Srf;jynfe,fu tif;av;uefxJrSm aMumifawGaexdkifwJh &Gmw&Gm&Sdygw,f/ tJh'D&Gmuawmh
Inthar Heritage House uae jrefrmheef;wGif;aMumifawGudk xdef;odrf;apmifha&Smufxm;wJh
ae&myJjzpfygw,f/ urmvSnfh c&D;onfawGa&m? jynfwiG ;f c&D;oGm;awGyg pdw0f ifwpm;vma&muf
MunfhIae&wJh jrefrmhrsKd;&if; aMumifrsKd;pdwfawGudk oGm;a&mufrSwfwrf;wifxm;wm jzpfygw,f/
jrefrmhrsK;d &if;aMumifawG[m t&ifu eef;wGi;f rSm arG;jrLxm;wJh aMumifrsK;d qufawGjzpfNy;D t*Fvyd f
tpd;k &vufxufrmS t*FvefEikd if u
H kd a&muf&o
dS mG ;cJw
h muae 2008 ckEpS rf mS tif;av;uefa'oudk
jyefvnfa&muf&SdvmcJhNyD jzpfygw,f/

pdkif;aZmfonf {&m0wDowif;Xme\
"mwfyHkowif;axmufwOD;jzpfonf/

tif;av;uefa'o&Sd jrefrmhrsKd;&if; aMumifrsm;udk if;wdkY\ oD;oefYxdef;odrf;&m uRef;ay:wGif jrifawGU&pOf/

aeylpmvIHaeonfh jrefrmhrsKd;&if; aMumifwaumif/

jrefrmhrsKd;&if;aMumifwaumifudk if;aexdkif&ef zefwD;aqmufvkyfxm;onfh tdrfi,fteD;jrifawGU&pOf/

yifraqmifrS aMumifuRef;odkY ul;oef;oGm;vmaeonfh aMumifwaumif/ if;aMumifrsm;udk ntcg yifraqmifwGif ntdyfxm;&Sdonf/

27

Interview

8 av;vHk;uvnf; ajymwJhtwdkif;vnf; wu,f xjzpfa&m 'Dowif;udk b,folYqDu&vJqdkNyD;


c&pfudk olYtxufu vlBuD;awGu ar;Muw,f/ wdkYuvnf; c&pfudk ighemrnfudk
b,folYrSrajymeJY/ ighrSm tE&m,f&Sdvdrfhr,f qdkNyD; ajymxm;wm . . .

Media

]]88 owif;awG ay;&if;eJY 8 av;vHk;


Target Date ay;vkdufwm}}
1988 'Drdkua&pDa&; vlxktHk<urIumv BBC owif;axmuf OD;aerif;ESifh tifwmAsL;
ta&;awmfyHk umvtwGif; jrefrmEkdifiH\owif;rsm;udk British Broadcasting Corporation (BBC) owif;
XmeodkY ay;ydkYcJhol OD;aerif;udk rwfv 10 &ufu &efukefNrdKUwGif usif;yaom East West Center \ rD'D,m
uGezYf &ifw
h iG f owif;pmq&mrsm;u *kPjf yKrw
S w
f rf;vTm ay;tyfco
hJ nf/ OD;aerif;tm; ay;tyfonfh owif;pm vGwv
f yfciG hf
qkudk qGD'ifowif;pmq&m bmaw;vfvifhwfem? jynfytajcpdkuf jrefrmowif;or*rS OD;Zifvif;ESifh VOA jrefrmydkif;
tpDtpOf |merSL; OD;oef;vGifxGef;wdkYu *kPfjyKvTm vufrSwfa&;xdk;NyD; ay;tyfcJhjcif;jzpfNyD; *kPfjyKvTmwGif jrefrmEdkifiH
owif;pmvGwfvyfcGihftwGuf pGrf;pGrf;wrHyg0ifaqmif&GufcJhaom &JpGrf;owdtm; *kPfjyKrSwfwrf;wiftyfygonf[k azmfjy
xm;onf/ OD;aerif;onf 88 ta&;awmfyHkumvwGif BBC owif;axmuf c&pwdkzm *g;eufESihf qufoG,f &efukefNrdKU
qEjyyGJrsm;taMumif;ESihf jrefrmjynfqdkif&m owif;rsm;udk ay;ydkYcJhaomaMumihf tpdk;&u if;udk axmif'Pf 8 ESpfpD ESpfBudrf
jypf'Pfcsco
hJ nf/ 88 umvtwGi;f BBC owif;XmeodYk owif;ay;ydrYk rI sm; ? 88 umv ol\ axmifwiG ;f tawGUtBuKH rsm;
ESifh 88 jzpf&yfrsm;udk OD;aerif;u tBuD;wef;owif;axmuf xufEdkifaZmfudk ,ckvdk ajymjyonf/

88

{&m0wD /
/ 88 ckESpfrSm tzrf;cH&awmh
OD;aerif;&JU axmifwGif; tawGUtBuHKudkvnf;
odyg&ap/
OD;aerif; /
/ tzrf;cH&awmh t&ifqHk;
axmufvrS ;f a&;u awmfawmfav; ESyd pf ufw,f/
NyD;awmh tif;pdefaxmifudk ydkYvdkufw,f/ bm
ypnf;rS,lcsdefr&atmif vkyfvdkufawmh vufxJ
rSm qyfjym 2 wHk;yJ ygw,f/ qyfjymuvnf;
t&ifu wvavmuf xdef;odrf;cH&zl;wkef;u
0JawG aygufvdkY qyfjymaqmifxm;wm/ tdrfu
vnf; 'DaeY;kH xkwNf y;D axmifxu
J ykd rYkd ,ft
h csed rf mS
t0wftpm;awGudk vJay;r,fqdkNyD; ta[mif;
awG ,loGm;wJhtcsdefrSm tcsdefudkuf usaemfhudk
ausmufww
H m; tcsKycf ef;uae tif;pdeaf xmifukd
ydkYvdkufw,f/
tif;pdeaf xmif a&mufawmh orHwvif;ay:
rSm zsmMurf;tpkwf tuGufusJav;cif;NyD; tJ'D
tay:rSm xrif;pm;wJh oHyef;uefav;udk acgif;
tHk;NyD; tdyf&w,f/ vlu avjzwfawmhr,fh yHkpH
jzpfaeNy/D t&if'PfawGeaYJ ygif;Ny;D vlu use;f rm
a&; tajctae qdk;aeNyD/ aorvdk jzpfaeNyD/
axmifydkif OD;pdefaX;uawmh ajymw,f/
cifAsm;uwJh xdef;odrf;wJhtqifhyJ &Sdao;awmh
10(u) eJY xdef;odrf;wm jzpfwJhtwGuf usaemfh
axmifukd axmufvrS ;f a&;u vmydv
Yk o
Ykd mvufcH
xm;&wmwJh/ cifAsm;udk bmrSvkyfay;vdkY r&bl;
wJh/ vluvnf; orHwvif;rSm zsmMurf;cif;NyD;
xrif;yef;uefudk acgif;tHk; tdyfae&wJh tajc
taeuae ajymif;vJrBI u;D wcku kww
f &ufBu;D
ay:vmw,f/ axmifyikd f kww
f &uf a&mufcsvm
NyD;awmh udk,faeraumif;wm? tajctaeawG

raumif;wm od&ufom;eJY OD;aerif; aeaumif;


vm;wJh/ usaemfuvnf; 'DrSmvlrqefwJh tae
txm;eJY aeae&wm b,fvkd aeaumif;rSmvJvYkd
jyefajymvdu
k w
f ,f/ tJ'geJY a[haumifawG olu
Y kd
Special Diet ay;vkdufwJh / aq;Hkpm ay;wm/
tpm;tpmudk ESpfqay;w,f/
qdkawmh b,fvdkBuD;vJ[aygh/ wdkYuvnf;
vkyu
f wnf;u vlrodorl od towfcEH idk &f w,f
qdkwm BudKawG;NyD;rS vkyfwm/ axmifxJa&mufrS
'gav;awmh rpm;Ekid b
f ;l / 'Dvakd wmh raeEkid b
f ;l /
'gav;awmh vkyaf y;ygvdYk b,fawmhrS rajymbl;/
tckvkd txl;tcGit
hf a&; bmhaMumifah y;vJ
qdw
k m pHpk rf;vdu
k af wmh usaemfukd aq;ukay;ae
wJh axmifq&m0efu jyefajymjywm/ tjyifrSm
owif;pm &Si;f vif;yGw
J ck vkyo
f mG ;w,fw/hJ tJ'D
yGJrSm EdkifiHjcm; owif;axmufawGu usaemfh
taMumif; ar;w,fwJh/ aerif; aeaumif;vm;/
usef;rma&; qdk;aew,fqdkwm [kwfvm;vdkY ar;
wm/ tJ'gudk AdkvfcsKyfcifGefYu bmrqdkif nm
rqdkif Nay Min is a Communist qdkNyD;awmh
ajzw,fw/hJ ar;wmu wjcm;/ ajzwmu wjcm;
wJh/
aemufawmh bm;aw;vf jyefajymjywmu
usaemfu cifAsm;taMumif; ar;vdu
k af wmh OD;cif
GefYu kwfw&ufBuD; bmajz&rSef; rodawmh
yg;pyfuae rqDrqdkifwmawG xGufukefwmwJh/
cifAsm;udk uGejf rLepfawGeYJ tvkyw
f v
JG yk rf eS ;f od&if
ESmacgif;IHUatmif wrifajymvdkufwmwJh/ tJ'D
tcsdefrSm wjcm; owif;axmufwa,mufu
aerif; uGejf rLepfjzpfwm? qd&k ,
S v
f pfjzpfwm pdwf
r0ifpm;bl;/ olYusef;rma&; tajctaeudk ajym

ygqdw
k m OD;cifeG u
Yf olrodb;l vdYk ajymw,fw/hJ
tJ'Dvdk owif;axmufawG ar;wJhtwGuf
OD;cifGefYu aemufydkif;rSm axmifydkifudk vSrf;
taMumif;Mum;wJhtcg usaemfqDudk axmifydkif
a&mufvmwmyJ/ tJ'Dawmh owif;axmufw
a,muf&JU ar;cGef;u vlwa,muf&JU b0udk
tBu;D tus,f ajymif;vJomG ;apEkid w
f ,f/ t&rf;
tHMop&maumif;w,f/
tckvkd owif;vGwv
f yfciG t
hf wGuf qkawG
bmawG ay;&avmufatmif OD;aerif;u 88
twGif;rSm bmawGrsm; vkyfcJhvJ/ BBC udk
owif;awGycYkd w
hJ ,fqkd b,fvykd pkH rH sK;d awGeYJ tvkyf
vkyfcJhwmvJ/
xkwfajym&ifvnf; udk,fhudk,fudk,fazmf
rolawmfqdkwJh Armpum;yHkvnf; &Sdw,f/ tJ'g
aMumifv
h nf; 88 wke;f u taMumif;awGukd vlod

&SiMf um; xkwaf jymzdq


Yk Eukd r&Scd b
hJ ;l / tck umv
uvnf; ESpftpdwfavmuf MumoGm;NyDqdkawmh
tJ'Dwkef;u vlxktm;udk;cJhwJh olawGuvnf;
wdkif;jynfudk tajymif;tvJ jzpfatmif rvkyfEkdif
cJhMubl;/ 88 wkef;u jynfolawG vdkvm;wJh qE
oabmxm;awGuvnf; wdrf;vGJoGm;ukefMuNyD/
wcsKdUqdk azmufjyefoGm;MuNyD/ wcsdKUqdk b0awG
ysufoGm;Muw,f/ wcsdKUu EdkifiHjcm;udk jynfajy;
b0eJY a&mufoGm;Muw,f/ ig yg0ifywfoufNyD;
igvkycf w
hJ hJ udp& yfawGeYJ 'Dval wG 'Dvckd pH m;ae&yg
vm;qdkwJh tjzpfawGudk jrifwJhtcgrSm tck tdyf
raysmfbl;/
88 owif;awGay;&if;eJY 8 av;vH;k Target
date u wdkYay;vkdufwm/ 'gayr,fh 'g[m
bvdik ;f Bu;D ay;wm r[kwb
f ;l / tajctaet&yf
&yfawGukd wGuq
f Ny;D odxm;vdYk ay;vdu
k Ef ikd w
f m/
rqv tpdk;& tajctae? olwdkY&JU twGif;a&;
awGuo
kd x
d m;vdyYk /J OD;ae0if;&JU Zmwm? wdik ;f jynf
&JU ZmwmtajctaeawGudkMunfhNyD; wdkif;jynf
tajymif;tvJjzpfawmhr,f qdkNyD;awmh &efol
taMumufqHk;tcsdefrSm wdkufyGJac:oH ay;vdkuf
wm/ wu,fqkd rqvu tifrwef cdik cf aHh tmif
wnfaqmufxm;wJh ,E&m;BuD;/ 8 av;vHk; qdk
wm b,ftzGUJ tpnf;? b,fausmif;om;eJrY S rywf
oufbl;/ vlxku aygufuGJcsifaeNyD/ twdkif
tazmufvyk af y;r,fyh *k Kdvf tzGUJ tpnf; wa,muf
a,mufuom vkyfay;vdkuf&if aygufuGJr,f
qdkwm usaemf oabmaygufcJhw,f/ usaemf
tckvkd xkwaf jym&if cifAsm;Bu;D u ody<f um;wmyJ
jzpfOD;rSm/
tJ'DtcsdefrSm vlod&SifMum; jzpfoGm;&if
tvkyfrjzpfawmhbl;/ tmPm&Sifudk jzKwfcsr,fh

owif;axmufwa,muf&JU
ar;cGef;u vlwa,muf&JU b0udk
tBuD;tus,f ajymif;vJoGm;apEkdifw,f/
t&rf; tHMop&maumif;w,f/

"mwfyHk -pdkif;aZmf^The Irrawaddy

The Irrawaddy

*kPfjyKrSwfwrf;vTmESifhtwlawGU&aom OD;aerif;/

umvBuD;rSm 'Dvl b,fvdk quftvkyfvkyfvdkY


&awmhrvJ/
8 av;vH;k ta&;awmfyBkH uD; ay:vmatmif
vkyfzdkYu BBC owif;axmuf c&pfpwdkzm
*g;eufeJY b,fvdkcsdwfqufrdoGm;wmvJ/
wdkif;jynfu rNidrfoufwJhtcg rqv u
ta&;ay: ygwDnDvmcH ac:w,f/ Zlvdkifv 20
0ef;usirf mS bDbpD D jrefrmydik ;f tpDtpOfuae Arm
jynfqdkif&m owif;awG oD;jcm;&,lzdkYtwGuf
tjynfjynfqikd &f m owif;axmuf c&pfpwdzk m
*g;eufukd wm0efay;apvTwx
f m;ygw,f/ a&muf
&SdaeygNyDvdkY toHvTifhoGm;w,f/
tJ't
D csed rf mS BBC u Xmaeowif;axmuf
OD;armifarmifu tvkyfrvkyfbl;/ [dkuvnf;
'DrmS ta&;ay:tajctaejzpfaewmudk odawmh
c&pfpwdkzm *g;eufudk vTwfwm/ BBC jrefrm
ydkif;u tJ'Dvdk toHvTifhNyD; em&D0uf av;q,fh
ig;rdepfavmufyJ Mumr,f Strand [dkw,fu
k ,frmS atmf
zke;f wvH;k 0ifvmw,f/ Strand [dw
ya&wmvkyw
f hJ uav;rav;u olt
Y rIupd w
csKUd
udk OD;u ulnDcJhzl;w,f/ tJ'Duav; rav;&JU
a,musfm;av; rdwfaqG RIT ausmif;om;av;
&Sw
d ,f/ tJ'aD umifav;uvnf; bke;f armf udpe YJ
tif;pdefaxmifxJudk a&mufaew,f/ olu wdkY
bmawGvkyfaevJqdkwm odw,f/
*g;eufu Strand [dkw,frS wnf;aewm/
olu BuHKwJh 0efxrf;awGudk ausmif;om;awGeJY
Ykd mwm
awGUcsiw
f ,f/ BBC twGuf owif;,lzv
qdkNyD;awmh vdkufajymaew,f/ 0efxrf;awGeJY
awGUcsiw
f ,f/ Edik if aH &;orm;awGeYJ awGUcsiw
f ,f
qdNk y;D vdu
k af jymaewm/ tJ'rD mS uav;rav;u
ausmif;om;udpawG vdkufvkyfaewJh a&SUaew

a,muf&Sdw,f/ awGUrvm;qdkNyD; ar;vdkufawmh


[kdvlu awGUr,fvdkY ajymwJhtwGuf wdkYqD zkef;
vSrf;qufwm/
OD;av; tawGUcHEikd v
f m;vdYk ar;w,f/ wdu
Yk
vnf; awGUr,fajymawmh Strand [dkw,fudk <u
ygwJh/ tJvdkawmh rvmEdkifbl;vdkY/ tJ'Dawmh
'Dvv
kd yk v
f /Ykd aeYv,f 11 vm;rodb;l / tcsed w
f ck
owfrSwfvdkufNyD;awmh tJ'DtcsdefrSm [dkw,fu
xGufvmcJhvdkY/ wdkYenf; wdkY[efeJY vlwa,mufu
vmNyD;awmh uyfac:oGm;vdrfhr,fvdkY ajymvdkuf
w,f/ olwdkYbufuvnf; oabmwlw,f/
olYudk oGm;NyD;ac:wJh yk*dKvfu OD;MuLausmf
pdev
f Ykd ac:w,f/ olu Arm-rGwpf vif/ t*Fvyd f
vdk aumif;aumif; ajymwwfw,f/ olu jynf
axmifpkbPf&JU pm&if;ppftzGJUrSm tBuD;wef;
pm&if;ppfwa,mufaygh/ *g;eufu [dkw,fu
vnf; xGuv
f ma&m olu uyfNy;D awmh pufqef;
bufukd ac:vmw,f/ pufqef;bufrmS b,fol
&SdvJqdkawmh tNidrf;pm; q&m0efBuD; a'gufwm
vSabmfqdkwm &Sdw,f/ tJ'Dq&m0efBuD;udk 0if
ac:Ny;D wmarGNrKd Ue,fu OD;MuLausmpf ed &f UJ tdrrf mS
c&pfeJY tifwmAsL; vkyfMuw,f/
wdu
k w
f u
kd q
f ikd q
f ikd yf J tJ't
D csed rf mS wmarGu
usKduqHuGif;rSm OD;ae0if;u ygwD ta&;ay:
nDvmcH vkyfaew,f/ wygwD BudKufovm;?
ygwDpHk BudKufovm;qdkNyD; ajymaewJh tcsdefaygh/
wdkYuvnf; 'DbufrSm rGwfpvifawG b,fvdk
towfcH&wJh taMumif;? ausmif;om;awG
taMumif; ajymaeNyD/ NyD;rS c&pfudk um;eJY jyefydkY
ay;vdkufw,f/
nydkif;vnf; usa&m BBC owif; zGifhNyD;
em;axmifvdkufwJhtcgusawmh &Sufovdkvdk &GHU
ovdkvdkawmif jzpfw,f/ olu owif;orm;?

owdxm;zdkYajymwmyg/ a'oE& uRrf;usifzdkY


vnf;vdw
k ,f/ olu b,fvv
Ykd iT v
hf u
kd v
f q
J akd wmh
&efukefNrdKUwGif; olykef&yfuGuf wae&mrSwJhAsm/
&efukefNrdKUrSm olykef&yfuGufrS r&Sdwm/ wu,f
awmh olo;kH vdu
k w
f hJ &yfuu
G u
f OD;ae0if; rdecYf eG ;f
ajymaewJh &yfuGuf/ wmarGNrdKUe,fxJrSm vkyfcJh
wmav/
aemufyikd ;f *g;eufeYJ wGv
J yk zf Ykd BuKd ;pm;ayr,fh
olu ud,
k u
hf kd t*Fvyd pf m rwwfvq
Ykd Nkd y;D txif
rBuD;bl;/ 'gayr,fh olYudk ausmif;om;awGeJY
tquftoG,f&atmif csdwfay;vdkufw,f/
uav;awG tzrf;rcH&atmif b,fvv
kd yk &f r,f
qdw
k m ajymvdu
k af o;w,f/ tJ'u
D pd a wG Ny;D oGm;
awmh *g;eufu 7 &uf ADZmyJ &awmhw,f/ jyef
xGufNyD; jyeft0ifavQmufawmh r&awmhbl;/
tJ'rD mS wdu
Yk vnf; bmjyefvyk cf v
hJ q
J akd wmh
c&pf rif; igay;wJhowif;udk vdkcsifvm;qdkawmh
vdck siyf gw,fw/hJ tJ'gqd&k if tckcsed u
f pNy;D awmh
ArmjynfxJu wjcm;olqDu r,l&bl;/ tJ'g
oabmwlvm;vdkY ar;vdkufw,f/
olu bmjzpfvdkYvJwJh/ igay;wJh owif;udk
igwm0ef,lr,fvdkY/ oluvnf; owif;udk b,f
urS &zdkY odyfrvG,fawmh oabmwlvkdufw,f/
Zlvdkifvukefydkif;avmufuae owif;awG pydkY
jzpfw,f/ 'umrSay;ydaYk om c&pfpwdzk m*g;euf&UJ
owif;qdkNyD; bDbDpDrSm awmufavQmufygw,f/
b,frmS aygufomG ;vJqakd wmh ud,
k u
f 8 av;vH;k
'dwfudk Target ay;vdkufw,f/ ay;vdkufwJh
twdik ;f vnf; wu,fujkd zpfw,f/ owif;awGrmS
vnf; yHak zmfw,f/ vlxu
k v
kd nf; vIaYH qmfay;ae
w,f/ 8 av;vHk;uvnf; ajymwJhtwdkif;vnf;
wu,f xjzpfa&m 'Dowif;udk b,foq
Yl u
D &vJ
qdkNyD; c&pfudk olYtxufu vlBuD;awGu ar;Mu
w,f/ wdu
Yk vnf; c&pfukd ighemrnfukd b,forYl S
rajymeJY/ ighrSm tE&m,f&Sdvdrfhr,f qdkNyD; ajym
xm;wm/
txl;ojzifh ArmawG rodapeJYvdkY rSmxm;
wm/ aemufus 8 av;vHk;tNyD; aemuf&ufydkif;
av; tawmtwGif;rSm wdkYqDudk BBC jrefrm
ydkif; tpDtpOfu trsdK;orD;wa,mufu vSrf;
NyD; zkef;qufa&m/ udk,fvefYoGm;w,f/ usaemf
rtm;ao;bl;vdkY jyefajymNyD; a&Smifvdkufw,f/
c&pfzkef;qufawmh ar;Munfhw,f/ bmvdkY
zkef;apmifhwmvJqdkawmh tJ'Dwkef;u EdkifiHjcm;udk
qufcsif&if wef;ac:vdkY r&bl;/ atmfya&wm
tdwcf sed ;f udk jzwf&w,f/ atmfya&wmu axmuf
vSrf;a&; apmifhaewm/ qdkawmh wcgwnf;
twdik t
f azmuf vkyx
f m;w,f/ rif;uyJ zke;f ac:
ay;/ igapmihrf ,f qdNk y;D awmh/ tjyifu quf&if
wef;0ifw,fav/ waeYrSm b,ftcsdefawGudk
qufygqdkNyD; twdkiftazmuf vkyfxm;w,f/
waeY av;Budrf owfrSwfxm;w,f/ eHeuf?
aeYv,f ? n Ny;D awmh aemufwaeY vif;tm;Bu;D
tcsed af vmufaygh/ 'DMum;xJrmS rS xl;jcm;wJt
h csed f
qdk&if aemufb,fESpfrdepf? b,fESpfem&Davmuf
us&if jyefqufOD;qdkwmrsKd; vkyf&w,f/
tJvkd tcsw
d t
f qufeo
YJ mG ;wm/ tJ'gaMumifh
axmufvrS ;f a&;u ud,
k u
fh rkd rdwm/ axmufvrS ;f
a&;u udk,fhudkrdawmh pufawG awmif;w,f/
rif;rSm tqifjh rifh qufo,
G af &;pufawG &S&d r,f

wJh/ r[kwfbl; iga[m'D dk;dk;zkef;eJYyJ ajymwm/


ig ArmvdkyJ ajymwmqdkwJh[mudk r,HkMubl;/
tJ'DrSm a[hvl ighudk BBC jrefrmydkif;u
odoGm;NyD/ b,fvdkjzpfwmvJvdkY ar;awmh/ rif;
owif;awGu t&rf;aumif;aeawmh 'umuae
b,fvdkvkyfNyD; 'Dowif;awG &aewmvJ/ txJ
rSm Source aumif;aumif; &Sd&r,fqdkNyD; olY
txufu *srd ;f pfu,fvm[efu awmif;vdYk ud,
k hf
zkef;eHygwf ay;vdkuf&w,fwJh/
tJ't
D csdex
f d OD;aerif;u BBC udk owif;
awG ydaYk y;aeayr,fh owif;axmuf r[kwaf o;
bl;aemf/ BBC &JU w&m;0ifowif;axmuf rjzpf
cJhbl;vm;/
owif;awG ydaYk y;aeayr,fh owif;axmuf
vkyrf ,fqw
kd hJ &nf&,
G cf suu
f r&Sb
d ;l / yGiyhf iG v
hf if;
vif; ajym&&if wdkYacwfwkef;u owif;axmuf
vnf; txifrBu;D bl;uG/ zJ0ikd ;f wd?Yk avmif;upm;
0dik ;f wdrYk mS ydu
k q
f v
H u
kd af wmif;wJh aumifvyYkd J xif
aewm/ 'gayr,fh rarQmfvifhaom taMumif;
w&m;eJY b0u tJ'v
D jdk zpfaeawmh [db
k ufrmS u
vnf; w&m;0if owif;axmuf OD;armifarmifu
toHwdwfaew,f/ 'DvdkyJ vlodrcHbJ BudwfNyD;
vkyaf e&if;u jynfwiG ;f rSm emrnf enf;enf;&Sw
d hJ
owif;axmufBu;D wa,muf &Sw
d ,f/ usm;av;
vdkYvnf; ac:w,f/ OD;tkef;BudKifvkdYvnf; ac:
w,f/ jrefrmhtvif; owif;pmu/
tif;pdeb
f ufrmS owif;wck ,latmifomG ;
&if;eJY oleJYawGUw,f/ olu bmajymvJqdkawmh
c&pfpwdkzm *g;eufqdkwJholu pDtdkifatyJ jzpf&
r,fuG/ Armjynfu owif;awGudk 'Davmuf
jrefjrefeJY wdwdusus &aewm pDtdkifatyJ jzpf&
r,fwJh/ olu tJvdkajymawmh igvnf; vefYoGm;
w,f/ igvnf; olu
Y kd xkwaf jymvdu
k w
f ,f/ c&pf
pwdkzm *g;eufu pDtdkifat r[kwfygbl;AsmvdkY/
usaemf *g;euf&SJ'dk;taeeJY vkyfaewmvdkY ajym
awmh olu udk,fhudk r,Hkawmhbl;/
wdAYk rmawGuvnf; tcsi;f csi;f txifao;
w,fuG/ wckawmh oifcef;pm &vdkufw,f/
tif; igawmh jyem&SNd yv
D /Ydk tpd;k &u ighurkd &d if
pDtikd af tqdNk y;D qGx
J nfah wmhrmS vd/Yk tJ'geJY *g;euf
udk ajym&wmaygh/ tcktajctae *srd ;f u,fvm
[efu qufvkyfqdkwJh taetxm;t& quf
vkyfaewm/
pDtikd af tqdw
k hJ pum;vH;k udk vefNY y;D usaemfh
udk BBC uaeNyD;awmh todtrSwfjyK uwfjym;
av; wckavmuf xkwfray;Edkifbl;vm;vdkY qdk
awmh *g;eufu olawmif;ay;r,fw/hJ XmerSL;u
cifAsm;udk odNyD;om;wJh/ aemuf&ufawGusawmh
BBC jrefrmydi
k ;f u usaemfuq
kd ufo,
G jf yefa&m/
tJ'geJYusaemfu owif;axmuf todtrSwfjyK
uwf ydkYray;ao;bl;vm;vdkY ar;vdkufawmh/
ydkYvdkufwm MumNyDwJh/ NAdwdefoHHk;rSm oGm;xkwf
vdu
k v
f Ykd ajymw,f/ usaemfuvnf; oGm;r,lEidk f
bl;vdkY/ a&muf&if usaemfhqDudk taMumif;Mum;
&rSmayghv/Ykd olwu
Ykd vnf; taMumif;Mum;zdYk ajym
vdu
k yf ghr,fqNkd y;D usaemf tzrf;cH&Ny;D axmifom
usoGm;w,f BBC u owif;axmuf cefYpm
rjrifvdkuf&ygbl;Asm/

opinion

jrefrmEdkifiHom;rsm; OD;pD;wnf;jzwf
t*Fvdyfbmomjzifh xkwfa0jzefYcsdaom
The Irrawaddy r*Zif;udk
EdkifiHwumESifh jynfwGif;wGif
rSm,l zwfIEdkifygNyD/

EDITORIAL

The Irrawaddy

oef;acgifpm&if; aumuf,ljcif;u jrefrmjynfolrsm;\


tajctaerSefudk azmfjyvdrfhrnf
aygif; 30 twGi;f yxrqH;k tBurd t
f jzpf jrefrmjynf
wGif oef;acgifpm&if; pwifaumuf,al wmhrnh&f uf
wjznf;jznf; eD;uyfvmNyDjzpfonf/
vmrnhf rwfv 29 &ufaeY oef;acgiftcsdefwGif pwif
aumuf,rl nhf ,if;tpDtpOfukd urmu
h v
k or*u ulnaD y;cJh
jcif;jzpfNyD; jrefrmjynf\ vlOD;a&? vlrIpD;yGm;a&;? ynma&;?
usef;rma&; ponhf tcsuftvufrsm;udk wdwdusus jyefvnf
aumuf,lrnhftpDtpOf jzpfaomaMumihf &nf&G,fcsuf BuD;rm;
onf[k qdk&rnf/
oef;acgifpm&if;aumuf,&l ef tcsed ef ;D uyfvmonfEiS t
fh rQ
tEkynm&Sirf sm;tygt0if wm0ef&o
dS rl sm;u tifwu
kd t
f m;wku
d f
ynmay;aeMuaomfvnf; em;rvnfao;olrsm;? tpd;k &drBf u;D ae
olrsm;? qefYusifqEjyrnhfolrsm; &Sdaeonf/
oef;acgifpm&if; aumuf,ljcif;wGif rdom;wpkcsif;pD\
vlOD;a&? ydkifqkdifrI? 0ifaiG? touft&G,f tydkif;tjcm;? udk;
uG,o
f nhb
f mom ponfwt
Ydk jyif vQypf pfr;D toH;k jyKEidk rf rI pS
toH;k jyKonhf tdro
f mpepftxd pm&if;,lrnfjzpf&m wkid ;f jynf\
qif;&JrGJawrI &mckdifEIef;? vlaerItqihftwef;ESihf usef;rma&;
tqifhtwef; &mckdifEIef;wdkYudk teD;pyfqHk; cefYrSef;Ekdifrnf/
odkYrSom jrefrmjynf jyefxlaxmifa&;wGif ta&;ygonfh
atmufajcvlxk trSefwu,f cHpm;ae&aom tcsuftvuf
rsm;udk ajcajcjrpfjrpf odEikd rf nf/ xdt
k ajcjypm&if;Z,m;rsm;u
wkid ;f jynf a'otoD;oD;wGif vlrIa&;? pD;yGm;a&;? usef;rma&;
zGUH NzKd ;wd;k wufrrI sm; aqmif&u
G &f mwGif tajccHtcsut
f vufrsm;
tjzpf taxmuftuljyKEdkifayvdrhfrnf/
od&Yk mwGif oef;acgifpm&if;qdv
k Qif rdrw
d \
Ykd arG;zGm;&mEdik if H
twGi;f vGwv
f yfpmG a&TUajymif;aexdik cf iG u
hf kd xde;f csKyjf cif;[k
ESpf 50 ausmf ppftpd;k &vufatmuf td;k pGJ jrifawGUvmcJ&h aom
jrefrmvlxt
k rsm;pkonf odt
Yk a&;ygrIukd oabmraygufyg/
,if;twGuf tHhMop&mvnf; r[kwfay/
jrefrmjynfov
l x
l Ek iS fh q,fpEk pS o
f ;kH ckcefY uif;uGmaecJah om

ESpf

oef;acgifpm&if; tpDtpOfESihf ywfoufonhf ynmay;rIrsm;


udk tpkd;&\ jyefMum;a&;,E&m;ESihf eD;pyfonhf NrdKUjyae
vlwef;pm;wcsKUd od&edS m;vnf&ef vG,u
f al omfvnf; aus;vuf
awm&Gmrsm;? 'kuo
nfpcef;rsm;? wkid ;f &if;om; vufeufuikd f
tzGUJ tpnf;rsm;\e,fajrrsm;&Sd jynforl sm;? ppfab;'PfaMumihf
awmwGif;a&Smifykef; ae&olrsm;twGufrl odem;vnf&ef cufcJ
vdrhfrnf/
tvm;wl e,fpyfjzwfausmf tdrfeD;csif;EkdifiHrsm;odkY oGm;
a&mufaexkdifolrsm;\ arG;pm&if;rJh EdkifiHrJh om;orD;rsm;? 'ku
onfpcef;rsm;wGif arG;zGm;onhf uav;i,frsm;? ppfab;a&Smif&if;
arG;zGm;onhf uav;i,frsm;twGuf rnfonhftpDtpOfjzihf
oef;acgifpm&if; aumufcHrnfjzpfaMumif; ponhf wdusa&&m
aom owif;xkwfjyefrIrsm;vnf; r&Sdoavmuf enf;yg;onf/
vmrnhf oef;acgifpm&if; aumuf,lrIwGif jyemwcsKdU
vnf; BuKH awGUEkid Nf y;D ta&;tBu;D qH;k rSm vuf&t
dS csed t
f xd &cdik f
jynfe,fwiG f jzpfymG ;aeaom vlrsK;d a&;? bmoma&; t"dukP;f
jyemESihf qufpyfaeonf/
EdkifiHwumy#dyursm; avhvmapmihfMunhfa&;tzGJU (ICG)
u ,ciftpd;k &rsm;vufxufww
Ydk iG f wkid ;f jynfwiG ;f &Sd rGwpf vif
bmom0if OD;a&udk trSew
f u,f&o
dS nfxuf avsmeh nf;azmfjy
cJo
h nf[k qkx
d m;&m oef;acgif pm&if; aumufcNH y;D rGwpf vif
OD;a&pm&if; trSefxGufay:vmNyD; trsm;odxm;onfxuf
tqrwef rsm;jym;aeygu xdt
k ajctaeudt
k cGiafh umif;,lum
qlyv
l aYHI qmfrzI efw;D Murnho
f rl sm; &SEd idk o
f nf[
l pd;k &drMf uolrsm;
vnf;&Sdonf/
rnfonhf tcuftcJ? rnfonhf pdk;&drfylyefrIrsm;? qEjyrI
rsm; &Sad eEkid af omfvnf; oef;acgifpm&if;udrk l rjzpfraeaumufcH
&awmhrnf/ jrefrmjynfov
l x
l \
k tajctaerSe?f zGUH NzKd ;wd;k wufrI
tajcjypm&if;udk ESpo
f ;kH q,fausmf cefrY eS ;f csurf sm;jziho
f m od&dS
cJMh uonf/ ,ck oef;acgifpm&if;aumuf,jl cif;jziho
f m teD;pyf
qHk; pepfwus wduspGmod&SdEkdifayvdrhfrnf/

Editorial Cartoon

Weekly Journal
Established Since 1993

t,f'DwmcsKyf
wm0efcHt,f'Dwm
t,f'Dwm (EdkifiHa&;)
t,f'Dwm (Lifestyle)

- atmifaZmf
- &Jenf? cufxef
- omvGefaZmif;xuf
- at;csrf;ajrh

t,f'DwmtzGJUtD;ar;vf -

editor.journal@irrawaddy.org

rajymif;vJoihfaom tajymif;tvJ

aysmufqHk; rav;av,mOfESifh ywfouf . . . pm-32


Education

bmompum;pHkjzifh ynmoifMum;a&; pzdkYaumif;NyD


udkwm

Team Irrawaddy:

aumfyDt,f'Dwm
- udkpdk;? EdkifpGrf;? Edkifrif;oGif? oGef;ESif;tdrf?
at;oD&dpdef
tBuD;wef;owif;axmuf
- &efydkif? vif;oefY? cifOD;om? ausmfc?
oef;xdkufOD;? paevif;? opfaerdk;?
xufEdkifaZmf? jrwfpkrGef? arc? arppfydkif?
eef;qdkifEGrf? olZm? jrwfolatmif?
qvdkif;oefYpif
'DZdkif;
"mwfyHk

- auxufpH? umBuD;
- pdk;aZ,sxGef;^Reuters

refae*sm (csif;rdkifHk;csKyf)
- 0if;ol

winthu@irrawaddy.org
refae*sm (&efukefHk;)
- NzdK;olxuf

phyo_thu_htet@irrawaddy.org
Hk;twGif;a&;rSL;
- td0ifhol
aMumfjimtzGJU
- csKdZif0if;? at;oEm
aMumfjim qufoG,f&ef 09-31402626
xkwfvkyf^jzefYcsda&;tzGJU
- aZmfxGef;? odef;ausmf?
atmifausmfaZm? &efEdkifxGef;
jzefYcsda&;qufoG,f&ef -

09 420 164393, 09 310 92959,


09 31777370

- P.O BOX 242, CMU Post


Office, Chiang Mai, Thailand
(66 53) 223157-59, 223160
qufoG,f&ef (csif;rdkifHk;csKyf)

qufoG,f&ef (&efukefHk;)
- trSw197?
f
'kwd,xyf?
32 vrf; (tay:)?
yef;bJwef;NrdKUe,f? &efukef? jrefrm


xkwfa0ol
-


yHkESdyf
-

atmufajcu
pudkif&r,f

jrefrmbmom0ufbfqdkuf

umwGef; - awmfwDaqG

http://irrawaddy.org

01 388521, 01 389762

OD;aomif;0if; (05036)
trSwf 197? 'kwd,xyf?
32 vrf; (tay:)? yef;bJwef;NrdKUe,f?
a&TEdkifiH (05745)? OD;armifarmifvS
trSwf(90)? urmat;bk&m;vrf;?
q&mpH&yfuGuf? A[ef;NrdKUe,f

http://burma.irrawaddy.org

t*Fvdyfbmom0ufbfqdkuf
tywfpOfxkwfvTifhaeaom 'dwfvdkif;{&m0wD
http://video.irrawaddy.org

jrefrmbavmh*f
http://blog.irrawaddy.org

rlyikd cf iG fh today;aMunmcsuf
tywfpOfxw
k f The Irrawaddy *sme,fyg owif;?
owif;oH;k oyfcsu?f txl;owif;ay;ydcYk su?f aqmif;yg;?
t,f'w
D mhtmabmf? tawG;tjrif? "mwfy?kH umwGe;f rsm;udk
pD;yGm;jzpf vkyu
f ikd af eonfh pme,fZif;rsm;ESihf 0ufbq
f u
kd rf sm;wGif
ul;,lazmfjycGirhf &Sad Mumif;? The Irrawaddy *sme,f\
rlyikd jf zpfaMumif; today;tyfygonf/

29

pm-30

cifbmompum;eJYoifrS ydkwwfw,f/ tJovdkroifvkdY wkdif;&if;om;awG pmrwwfMuawmhbl;/ rdcifbmom


pum;eJYoif&if vlrsKd;wrsKd;&JUtrSwfvuPm ,Ofaus;rIudk odrSwfwmjzpfwJhtwGuf wkdif;jynfNidrf;csrf;a&;udk
tifrwef taxmuftyHhjzpfw,f/ rdcifbmompum;eJY oifjcif;[m xifoavmufrcufcJygbl;/ b,fvdk oif&r,fqdkwm
okawoeawG &SdNyD;ygNyD/

rd

[dw
k avmu ]]bmompum;pkjH zihf ynmoif
Mum;a&;}}? bkv
d akd wmh Multilingual Education
(MLE) qdkwJh uGefYz&ihfwck wuf&w,f/ yxr
aeYrSmwifjywmawGudk tusOf;csKH;NyD; wifjywJh
tvkyu
f kd ud&k ifwm vky&f ygw,f/ pdw0f ifpm;p&m
ygcifAsm/
ta&;BuD;wmudkyJ ajymzkdYBudK;pm;r,f/
NNER (National Network for Education
Reform) udk vrf;ay:uvlawGyJ cHpm;rIawGyJ

ajymaew,fvdkY wcsKdUtmPmydkifawGu txif


awmf&Sdygw,f/ usaemfajymvdkwmu NNER
[m wav;weuf&ydS gw,f/ vdt
k yfwahJ e&mawG
rSm tcsuftvufudk pkaqmif;ygw,fvdkY ajym
k m t&yfbuftzGUJ tpnf;
csiyf gw,f/ NNER qdw
awGpkxm;wJh ynma&;uGef&ufyg cifAsm/
tJ ajymaewmMuma&mhr,f/ ynm&SifawG
wifjycJhwmudkyJ tusOf;csKyf wifjyawmhygr,f
cifAsm/ yxrqkH;wifjycsuf eHygwf 1 [m ]]Arm
pum;[mjzihf olwdkY&JU rdcifbmompum; r[kwf
wJh wdkif;&if;om;uav;awG awGUae&wJh tcuf
tcJ}} jzpfygw,f/ aemfcl;&SD;? (csif;rdkif Payap
wuov
kd u
f bmompum;aA'ynm&Si)f wifjy
csufyg/ ykodrfu awm&Gmrlvwef;ausmif; 19
ausmif;rSm okawoevkyNf y;D &wJt
h csut
f vuf
awGyg/
'kwd, wifjycsufuawmh ]]rdcifbmom
pum;tay: tajccH a om bmompum;pk H
ynma&;}} taMumif;/ Mother Tongue-based
in Education/ What Why How/ tm&S

EdkifiHawG[m wkdif;&if;om; bmompum;awGudk


tav;rxm;Muwm rsm;wmygyJwJh/ EdkifiHokH;
bmompum; (National Language) &,f? Ekid if H
wumbmompum; (t*Fvdyfpm) &,fudkyJ *k
pdkufMuygw,f/ 'geJYyJ wkdif;&if;om;awG[m
Language of Instruction ausmif;okH; bmom
pum;rSm ruRrf;usifwmaMumihf ynma&;rSm
tcuftcJawGUMu? tcGihfta&; r&Muygbl;wJh/
]]rdcifbmompum;ay:rSm tajccHwJh bmom
pum;pkH oifMum;a&;}} Mother Tongue-based
MLE udk ynmoifMum;a&; ay:vpDajymif;zdkY
vdt
k yfvmygNy/D 'grSomwdik ;f &if;om;awG wef;wl
tcGihfta&; &MurSmygwJh/

'Dpmwrf;rSm NNER &JU tajccHrlrsm;udk


&Sif;jyygw,f/ pmwrf;&Sifuawmh Dr Kimmo
Kosonen ( Lecturer, Researcher, Payap
wuodkvf)yg/ olu &Sif;jyygw,f/ Language
of literacy? Language of instruction? Ny;D awmh
vnf; rdcifbmompum; (Mother tongue)?
vTr;f rd;k wJb
h mompum; (Dominant language)?
rvTrf;rdk;wJh bmompum; (Non - dominant
language)/ ay:vpDqGJolawG[m Multilingualism ukjd yemvdYk xifMuw,f/ Conflict
y#dyuawGudk tm;ay;w,fvdkYjrifMuw,f/ rdb
awGuvnf; tJovkyd v
J Ykd jrifwmyJw/hJ 'gayr,hf
NNER uawmh rjzpfEdkifbl;vkdY jrifMuw,f/

oufaoawG Research Evidence awG&o


dS wJ/h
tpd;k &awGu wkid ;f &if;om;awG&UJ uk,
d pf um;
udk,foifcGihfudk ydwfrS? jyemawG &SdwmwJh/
Language Rights udk todtrSwjf yK&if vlt
Y zJUG
tpnf;[m ydkpnf;vHk;w,f/ Social Cohesion
vnf;&w,f/ ynmoifMum;a&;[mvnf; xd
a&mufw,fw/hJ 'Dowif;pum;ukd tmPmykid af wG
od&ifaumif;rSmyJ/ 'D Presentation wifjyrIrSm
Nird ;f csr;f a&;wnfaqmufjcif;eJY bmompum;awG
oifMum;jcif;&JU tquftoG,&f ydS u
kH dk wifjyxm;
ygw,f/
pmwrf;wifjyol Professor Joseph Lo
Bianco u Language Planning ukv
d nf; ajym
jyw,f/ Language Planning bmompum;
oifMum;a&;pDru
H ed ;f &JU jyemawG? yef;wdik af wG?
tusKd;tjrwf qef;ppfjcif; (Cost - benefit
Analysis) awGESihf jzpfEdkifacs (Feasibility) udk
&Sif;w,f/ bmompum; oifMum;a&;qkdwm
EkdifiHa&;wJh/ tifrwef rSwfom;p&maumif;yg
w,f/
olwifjywJhtxJ rSwfrdaewmawGu rdcif
bmompum;tajccHwyhJ nma&;aMumihf pmwwf
wmwJh/ oD&dvuFmtaMumif; ajymjyygw,f/
oD&dvuFm&JU pmwwfajrmufEIef;jrihfwm 91
&mckdifEIef;[m rdcifbmompum; tajccHwJh
oifMum;a&;aMumihfwJh/ rdcifbmompum;[m
t&if;tjrpf (Resource) BuD;wJh cifAs/ a&cJ
awmifBuD;vdkyJ/ tay:u tenf;tusOf;om
jrif & ayr,h f od j cif ; uRrf ; usif j cif ; awG [ m
atmufxJrSmrjrif&vkdYwJh/ 'gudkvnf; rSwfom;
&w,f/
bmompum;pHkoifMum;a&;ukd tay:u
csnf; (Top-down Policy) vkyfvkdY rjynhfpHkbl;/
atmufajcuvnf; (Bottom-up) yg&r,f/
tvTmpHkyg&r,f/ tJ'D bmompum;pHk oifMum;
a&; tpDtpOfrSm ygoihfwmu Minority
language maintenance, National language
learning, National unity & cultural diversity

wJh/

bmompum;pHkoifMum;a&;ukd tay:ucsnf;
(Top-down Policy) vkyfvkdY rjynhfpHkbl;/
atmufajcuvnf; (Bottom-up) yg&r,f/
tvTmpHkyg&r,f . . .

q&mapmvmaq;uvnf; aqG;aEG;ygw,f/
ol u awmf v S e f a &;orm;ygwJ h / u&if y nm
taMumif;ajymw,f/ u&ifrSm u&ifaumvdyf
qkw
d m&Scd zhJ ;l wmwJ/h u&ifvo
dk ifzu
Ykd awmhtcuf
tcJr&Sdbl;/ a'gufwmodef;vGifeJY vkyfcJhwm
MumNyDwJh/ rpdk;&drfygeJYwJh/ Teacher Training
College vnf; &Sdygw,fwJh/ rlvwef;rSm
Mother-tongue yJoifw,f/ txufwef;rSm
t*F v d y f p m? Armpm? u&if p m oif w ,f /
Curriculum ukv
d nf; jyifw,f/ olwifjywm[m
tifrwef tm;&p&maumif;ygw,f/
AGefql&SDuawmh em*tajctaeukd wifjy
w,f/ rul&eD m*^ pm&marwdawmif em*pum;
taMumif;? avmifyl&D em*taMumif;ajymw,f/
Page-31

30

opinion

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

opinion 31

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Society

"mwfyHkrsm;-awZvdIif^The Irrawaddy

rGwfpvif todkif;t0kdif;onf ajymif;vJoGm;cJh


onf/ jrefrmbk&m;yGJrsm;udkvnf; rGwfpvifrsm;
a&SmifcmG oGm;Muonf/ ta&SUtv,fyikd ;f a'ou
tawG;tac:awG ysUH ESu
YH ;l pufvmaeovm;/ Ak'
bmom0if tcsKdUuvnf; rGwfpvifrsm;tay:
cGJjcm;qufqHvmMuonf/ ESpfzufpvHk; xdkodkU
rjzpfoihfay/
Nird ;f csr;f aom urmBu;D wGif 'Dru
dk a&pD&um
rS rvGwrf vyfjzpfaeaom jrefrmhu;kd uG,,
f MkH unf
rI tajctaeukd urmu apmifhMunhfaeMurnf
rSmrvGyJ g/ jyem&yfrsm;onf tvGeyf if Iyaf xG;
eufeJvGef;vSygonf/ ESpfzuf bmoma&;tBuD;
tuJrsm; 'Dudp vufa&Smifraeoifhay/ rlv
taetxm;jyef&&ef BuKd ;pm;tm;xkwo
f iho
f nf/
jrefrmjynfarG; jrefrmjynf Bu;D jyif;vmonf
[k cH,lxm;aom rGwfpvifwdkYonf jrefrmom
jzpfoihfygonf/ 'Dae&monf rumr[kwfacs/
rdr,
d MkH unf&mukd vGwv
f yfpmG ud;k uG,Nf y;D jrefrmh
vlrI tokdif;t0kdif;twkdif; jyKrlusifhBuHjcif;udk
]]Zmwfysuf}} onf[k,lqvQif tpGef;a&muf&m
usayvdrrhf nf/ ,aeY rnfonhv
f rl sK;d rS a&ra&m
aom vlrsKd;BuD;ppfppf[k ajymr&awmhyg/
NyD;cJhwJhtywf vTwfawmfem;csdef trsKd;om;
vTwaf wmfOu|Bu;D ESit
hf wl tdE,
d jynf Ak'* ,m

2013 rwfvtwGif;u rdwDvm vlrsKd;a&;? bmoma&; y#dyujzpfpOfu aetdrfrsm; rD;dIUzsufqD;cH&pOf/

rajymif;vJoihfaom tajymif;tvJ

odkY a&muf&SdcJhonf/ Ak'*,m yd#uwfoHk;yHk


&Gwzf wfyal ZmfyBJG u;D ESiw
hf ;kd onf/ xkyd BJG u;D jrefrm
q&mawmf OD;Pd& w&m;rdecYf eG ;f ajymMum;Ny;D
b*Fvm;a'h&q
fS &mawmf w&m;rdecYf eG ;f ajymygonf/
xdkq&mawmfESpfyg;ukd nDtpfudkawmfawGvm;
rodb;l [k blwefEiS hf xkid ;f u 'um? 'umrtcsKUd
uajymoHMum;vdu
k &f ygonf/ tawmfav;vnf;
kyfcsif;qifwlaMumif; awGU&ygonf/
urmhNidrf;csrf;a&;pmqkd uAsmu0dynm&Sif
&mbifj'mewfw*kd;onf b*FgvDppfppfjzpfonf/
w*kd;trkef;r&Sdacs/ xif&Sm;aom jrefrmyef;csD
q&m w*k;d rsK;d qkw
d myif &Scd yhJ gonf/ q&mw*d;k rsK;d
\ r*Zif;yef;csD trsm;tjym;ukd jrifczhJ ;l ygonf/
ckacwftaetxm;t&qkdvQif q&mhukd wHqdyf
wyf pGyfpGJcH&avrvm; rodyg/ 1970 usaemf
ausmif;om;b0u c&pf,mef-rGwfqvif-Ak'
bmomrsm; cspMf unfpmG aecJrh u
I dk vGr;f rdygonf/
wyfrawmfom; wm0efpwifxrf;aqmif
awmhvnf; ausmif;qif;qif;jcif; awGU&onfh
wyf&if;rSL;u AdkvfrSL;BuD; ol&ausmfausmfcsKdjzpf
onf/ usaemf\ vufOD;q&m jzpfMuonf/
AdkvfrSL;BuD; ol&ausmfausmfcsKdonf c&pf,mef
bmom0ifjzpfaomfvnf; om;ESpfa,mufudk
&SifjyKay;onf/ om;rsm; &SifjyKtvSLvSnhf&m

'Drkdua&pD&umrS rvGwfrvyfjzpfaeaom
jrefrmh udk;uG,f,HkMunfrI tajctaeukd
urmu apmifhMunhfaeMurnfrSm rvGJyg . . .

OD;vSaqG
oma&;eJY ywfouf trsK;d rsK;d aom taMumif;t&mrsm; ay:aygufvsuf &Sad eonf/ txl;ojzifh jrefrf mtrsm;pk
ud;k uG,&f m Ak'b
momESihf tpvmrfbmom0ifrsm;tMum; t"dutuGt
J NyJ jzpfonf/ wjznf;jznf;ESihf uGjJ ym;rIu
ykdrdkeufdIif;vmoa,mif awGU&onf/ xkdokdYrjzpfoifhay/ b,fbmomrqkd olwdkY\ bk&m;rsm;u aumif;&m rGef&mudkom
Tefjyay;cJhMuonfom/ bmoma&;udk ckwHk;vkyfolrsm;aMumifhom bmoma&;onf npfEGrf;&ayonf/

bm

1970 0ef;usif usaemfi,fpOf ausmif;om;


b0 ausmufqnfNrKd U t.x.u (1) wGif ynm
oifMum;cJo
h nf/ ausmif;aumifpD twGi;f a&;rSL;
wm0efuydk if wausmif;vH;k u qErjJ zifh a&G;cs,f
ay;ojzifh 1 ESpf wm0efxrf;aqmifzl;onf/
usaemf\ oli,fcsif;rsm;xJwGif wkwfa&m
rGwfpvifa&myg0ifonf/ wkwfESpfopful;aeY
wGif wkwfoli,fcsif; cif;pifESifh cif;azgif
nDtudkESpfa,muftdrf vkdufoGm;NyD; wkwfrkefY
rsm; t0pm;&onf/ olYtaz wkwfBuD;u
trfaygif; ac: rkefYzdk;ay;onf/ t*Fvdyfpmoif
aom q&mOD;rsKd;oufwdkYbmom c&prwfaeY
oDcsi;f vku
d q
f Mdk uonf/ c&pf,mefu 3-4 a,muf
omygNyD; usefvlrsm;u rGwfpvifESifh Ak'bmom
awGomjzpfonf/ odkYaomf c&pf,mefoDcsif;rsm;

oDqNdk y;D vSnv


fh nfMu&m tvGeaf ysmpf &maumif;
onf/ csmhcsfausmif;onf rD;&xm;oHvrf;eHab;
atmufcsKdif;&yfwGif wnf&Sdonf/
usaemfwYkd bmoma&;yGaJ wmfaeY oDwif;uRwf
]]qify}JG }uawmh taysmq
f ;kH jzpfonf/ Ekid if aH usmyf JG
vnf;jzpfonf/ &yfuGufxJwGif twnftwHh
]]u}}aom tvStyrsK;d pHk jc,foxm;aom NyKd iyf JG
0ifqifrsK;d &So
d vkd usaemfwv
Ykd kd Akwo
f w
k cf vli,f
rsm; ydkufqHpkNyD;axmifaom taysmfwrf; ]]qif}}
tzGUJ vnf; &Syd gonf/ taysmw
f rf; qiftzGUJ onf
NydKifyGJr0ifyg/ NydKifyGJ0ifavmufatmifvnf; ru
wwfyg/ wud,
k v
f ;kH td;k rnf;okwx
f m;Ny;D 0g;vuf
ckyfrsm;? 'kd;ywf 1 vHk;? vif;uGif;jcrf; 1 pHkomyg
onf/ awGUu&moDcsif;rsm;oDqkdNyD; a[;vm;0g;
vm; aysmfp&maumif;vSonf/ xdktzGJUwGif Ak'

bmoma&m? rGwpf vifa&m? c&pf,mefa&m twl


wuGyg0ifMuonf/
wifjrifhwdkY ]]tpf}}aeYawG oli,fcsif;awGudk
qdkifu,feJY ywfac:NyD; rGwfpvif&GmBuD;rsm;jzpf
aom ]]vufyef}}? ]]ql;avukef;}} &GmBuD;rsm;ukd
tvnf oGm;Muonf/ wifjrifh zcifu qDpufyikd f
&Sio
f al X;? rumjyef[m*sDjzpf rsufEmS yGiho
f nf/
xkad Mumifh wifjrifEh iS t
hf wlvu
kd v
f maom usaemf
wko
Yd nf trJom;wGJ 4-5 ydm tomav;&Mu
onf/ xkaYd Mumifh usaemfh rdcifonf ]]tpf}} aeYu
vufaqmif&aom trJom;rsm;ukdETif aeyl
vSef;&m 0g;jcrf; 7 jcrf;? 8 jcrf; ukefavonf/
vufyef&Gm ]]tpf}} aeYwGif ntdyfoGm;Muonf/
xkpd Ofu emrnfBu;D aom ]]csKo
d }J } tNird u
hf dk ]]tpf}}
aeYawGU&onf/ Armbk&m;yGJuJhokdY csm;&[wf

rsm;? ]]*vkyf*vkyf}} upm;0dkif;rsm;? abmvHk;ypf


uHprf;rJrsm;? bl;oD;aBumfqdkif? t&ufqkdif? vuf
zuf&nfqkdif tukefygonf/ xdk ]]tpf}} yGJawmf
twGuf &GmvlBuD; armfv0Drsm;u Ak'bmom
&[ef;oHCmrsm;ukd yifhavQmuf yGJukdxdef;ap
onf/
usaemfwdkY t&yfa'oonf yGJvrf;obif
usi;f yvQif &[ef;awmfrsm;u yGx
J ed ;f ay;&onfrmS
xH;k pHjzpfonf/ tNird phf if\ awmifbufaxmihu
f
rk[
d mruf ,lpw
G u
f csKo
d t
J wGuf qkawmfaiG 25
usy[
f k vl&iT af wmfuaMunmvku
d v
f Qif csKo
d o
J nf
qkcso&l &dS m tNird phf if awmifbufaxmiho
f Ykd oGm;
vIy&f rf;Ny;D ujyygonf/ tm;usrcH tNird pfh if
ajrmufzufaxmifhu ukd&ifvSaqmifu qkawmf
aiG 25 usy[
f k aMunmvku
d v
f Qif csKo
d u
J ajrmuf
buf axmifo
h mG ;Ny;D vIy&f rf;ujyygonf/ umv
om;rsm;rSm vufckyfoH wajzmif;ajzmif;ESifh
tvGefaysmf&TifMu&onf/
,cktcg xdo
k il ,fcsi;f rsm; uG,af ysmufuek f
&onf/ tb,faMumifhenf;/ ]]tpf}} aeYwGif
jrefrmbk&m;yGu
J o
hJ Ydk r[kwaf wmh/ tNird rhf ajymESihf
bmaysmfyGJ&TifyGJrS rygawmhay/ jrefrmjzpfNyD;om;

rdwDvmy#dyuwGif rD;avmifaeaom aetdrfrsm;udk rD;Nidrf;owfaepOf/

ouFef;y&du&mudkif bkef;BuD;ausmif;odkY vkduf


ygydkYaqmifonf/ c&prwfumv wyf&if;rSL;
uawmf a':wifwifjrifhonf c&pf,mef&Jabmf
rsm; tMuyfrsm;udk OD;aqmifNyD; oDcsif;qkdvSnhf
onf? c&pf,mef"raw;rsm; tm;&yg;& [pfatmf
Muonf/ yifwkdif *pfwmwD;&olu usaemfjzpfcJh
onf/ tvGefvGrf;p&maumif;ygonf/ abhpf
*DwmwD;ol rGwpf vifarmifoed ;f jzpfonf/ armif
ode;f \ rGwpf viftrnfu rk[
d mruf'al qmif;jzpf
onf/
c&pf,mefwyf&if;rSL;onf ta&SUajrmufyikd ;f
wae&m usq;kH cJNh y;D rGwq
f vifarmifoed ;f onf
vuf0b
J ufausmydik ;f ukd aoewfxrd eS 'f Pf&mjzifh
0Jbufvuford o
f mG ;Ny;D aq;yifpifjzifh Ekwx
f u
G f
cJh&onf/ tNidrf;pm;wyfom; armifodef;onf
'vbufurf; ormefcwfaeaMumif; od&onf/
'Dc&pf,mefESifh rGwfqvifrsm;onf wkdif;jynf
twGuftoufudk paw;0hHolrsm;jzpfMuygonf/
AdkvfrSL;BuD; ol&ausmfausmfcsKdonf AsL[mrSL;
jzpfonftxd rnfonfyh idk q
f idk rf rI rS &Sad cs/ tjcm;
wyf&if;rSL;rsm; tdrfaqmuf um;0,fvkyfaeMu

aomfvnf; if;u ]]wyfrawmfrSm &SdorQ&dyfom


tm;vHk; ightdrfawGcsnf;yJuG/ wyfxJu b,f
awmhrrS xGub
f ;l / tvHwidk zf ufaer,f}} [k tNrJ
ajymavh&Sdonf/ olusqHk;awmh ZeD;ESihfom;
ESpaf ,mufaep&mr&Sad cs/ aemufyikd ;f wGif &efuif;
wku
d cf ef; rJaygufonf[k Mum;od&onf/ c&pf
,mef wyf&if;rSL;ESifh rGwfpvif&Jabmfudk usaemf
tNro
J wd&rdygonf/ ,ckjzpfay:aeaomy#dyu
tajctaeonf ]]rajymif;vJoifah om tajymif;
tvJ}} wck jzpfaejcif;onf oihf\ roifh\
aocsmap&ef oHk;oyfvSayonf/

(t*Fvyd pf mukad pmapmoifav avydak umif;av


av)? Mother tongue interferes in second
language learning (rdcifbmompum;aMumihf
'kwd, bmompum;oifwm aESmihfaES;w,f)?

odzdkYaumif;ygNyD/
(3) MLE [m Effective Education udk
vnf; axmufyw
Hh ,fqw
kd m odrw
S Mf uzdaYk umif;yg
Ny/D MLE azmfaqmif&mrSm t[eft
Y wm;awGavQmh
NyD; vGwfvyfa&;ay; vkyfcGihfay;awmhr,fvdkY
arQmfvihfwmygyJcifAsm/
tay:upepfcsnf;u tvkyfrjzpfbl;wJh
cifAs/ tay:ua&m atmufuyg vkyf&rSmyg/
ynma&;jyKjyifajymif;vJrBI u;D [mu jzpfEidk o
f wJ/h
'gaywJh zdvpfydkifvkd tm;vHk;0dkif;vkyfMu&rSmwJh/
'gygyJcifAsm? aus;Zl;wifygw,f/

tNidrf;pm; 'kAdkvfrSL;BuD; OD;vSaqGonf


jynfaxmifpk BuHhcdkifa&;ESifh
zGHUNzdK;a&;ygwD\ rauG;wdkif;a'oBuD;
rJqEe,f 12 rS trsKd;om;vTwfawmf
ukd,fpm;vS,fwOD;jzpfonf/

Page 29 - bmompum;pHkjzifh ynmoifMum;a&; . . .


rdcifbmompum; oifzdkYygyJwJh/ tcuftcJawG
awmhvnf; &Sdygw,fwJh/
aemufydwfqHk;pmwrf;uawmh Multilin-

gual Education Policy and Practices in


Asia bmompum;pHo
k ifMum;a&; ay:vpDawG

taMumif; tao;pdwaf yghAsm/ tmqD,EH ikd if aH wG


taMumif;ajymw,f/ MLE [m t&if uxuf
ae&m&avNyD/ MLE udk t&ifuxuf ydkNyD;
EkdifiHawGrSm oifvmMuNyD/ uarm'D;,m;? xdkif;?
zdvpfydkif? tdEd,taMumif; ajymjyygw,f/
urmrSm bmompum;aygif; 7105 &Sw
d ,f/
tm&SrSm bmompum;aygif; 2215 &Sdw,f/
ta&SUawmiftm&SrmS bmompum;aygif; 1254
&Sw
d ,f/ jrefrmEkid if rH mS xuf bmompum;awGrsm;
wJhEkdifiHawG[m tyHktyifyg/ 'DEkdifiHawG jrefrm
xufrsm;ygw,f/ tif'ekd ;D &Sm; - 706? tdE,
d - 447?
wkwf - 298? zdvpfyikd f - 181? rav;&Sm; - 138?
eDayg - 121 wdkYjzpfygw,f/ &ifqkdifajz&Sif;&rSm
awGu usaemfwcYkd sn;f rS r[kwb
f u
J ;kd / usaemfwYkd
rSmawmh bmompum;qkid &f m rl0g' (Language

Policy) &,fvdkY wdwdususr&Sdao;bl;/ uarm


'D;,m;eJY xkdif;? zdvpfykdifrSm &Sdw,f/ txufyg
Ekid if aH wG[m bmompum;jyemukd ajz&Si;f Edik f
Muygw,f/
zdvpfydkifuawmh wrlxl;wJhEkdifiHyJ/ pdwf0if
pm;p&m tifrwefaumif;ygw,f/ t*Fvyd pf m&JU
tcef;u@ukd avQmhcsaewmyg/ rdcifbmom
pum;tajcjyKwJh oifMum;a&;udkyJ vkyfr,fwJh/
wjynfvHk;rD'D,ma&m ynma&;Xme t&yfbuf
tzGUJ tpnf;awGyg 0dik ;f vkyMf uw,f/ rdcifbmom
pum;udyk J oli,fwef;uae 6 wef;xd oifrwJ/h
tdE,
d vnf;yJ bmompum; 3 ck oifMum;
a&;ay:vpDusio
fh ;kH w,f/ ygarmu uifru
kd q
kd ekd ef
(Dr Kimmo Kosonen) [m Regional Trends

in the Use of Non-dominant Language in


Education ukd &Sif;jyygw,f/ ,Hkwrf;pum;awG
Myths vdkY ya&mfzufqm uifrdkudkqdkeefu ajym
wmu The more dominant language, the
better (vTrf;rdk;wJh bmompum;ukd oifavav
ykdaumif;avav)? The earlier, the better

Only the dominant language is important

(t*Fvdyfpm? ArmpmyJ ta&;BuD;w,f) yg/


tJ'Dt,ltqawG[m rSm;owJhAsm/
y&dowfBu;D cifAsm/ 'D Presentation awGu
aeNyD; atmufygtwkdif; qifjcifEkdifygw,f/
(1) Mother tongue-based MLE udk
usaemfwjYkd ynfrmS pzdaYk umif;Ny/D b,fvpdk MurvJ
pOf;pm;Mu&r,f/ a'otvdkuf oufqkdif&m
ausmif;tvkduf b,fbmompum; oifrvJ
qH;k jzwfciG afh y;vku
d &f if olwu
Ykd ,
kd w
f idk f vkyEf ikd yf g
w,f/ auseyfaysmf&TifNyD; tm;wufoa&m vkyf
MurSmyg/
(2) rdcifbmompum;oifMum;a&;eJY wkdif;
&if;om; pnf;vHk;nDGwfrI&JU tquftoG,fukd
owdxm;zdkY *kpkdufzdkYaumif;NyD/ MLE [m
Nidrf;csrf;a&;ukd taxmuftuljzpfw,fqkdwm

udkwmonf &efukeftajcpdkufpma&;q&m
jzpfNyD; ynma&;? awG;ac:ajrmfjrifa&;ESihf
vlrIzGHUNzdK;a&;qdkif&m aqmif;yg;rsm;udk
pme,fZif;rsm;wGif yHkrSefa&;om;aeonf/

32

Dateline Irrawaddy

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Dateline Irrawaddy 33

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Regional

aysmufqHk; rav;av,mOfESifh ywfouf . . .


The Irrawaddy

wywfrSmawmh usaemfwdkY EdkifiHwumrSma&m? jrefrmEkdifiHrSma&m pdwf0ifpm;aewJh owif;wyk'fudk wifjyaqG;aEG;


oGm;rSmjzpfygw,f/ tJh'guawmh rav;&Sm;avaMumif;vkdif;c&D;onfwif *sufpfav,mOfBuD; aysmufqHk;oGm;wJh
owif;yJ jzpfygw,fcifAsm/ 'geJYywfoufNyD; usaemf atmifaZmfeJYtwl yg0ifaqG;aEG;oGm;r,fholuawmh {&m0wDowif;
axmuf ukdvif;oefYjzpfygw,f/

'D

ukdatmifaZmf/ / udkvif;oefY tckqkd&if

Gloden 777 mh 370 [m uGmvmvrfyu


l aeNy;D

awmh abusif;ukdoGm;wJh c&D;pOfaygh/ rwfv 8


&ufaeY nrSmoGm;w,f? 'Dc&D;pOftwGif;rSm
abusif;udk eHeufrSm qkdufa&muf&rSmjzpfw,f?
'gayr,fh av,mOfu vrf;rSmwif aysmufoGm;
w,f/ aysmufomG ;wJh tcsed u
f pNy;D tcktcsed x
f d
Ekid if aH ygif; 27 Ekid if u
H tar&duefEikd if t
H ygt0if
ayghav Aircraft carrier ukkdygvTwfNyD;awmh 'D
av,mOfaemufukd vkdufNyD;awmh&Smw,f? tck
xufxd rawGUao;bl;aygh/ wurmvHk;u 'D
owif;ukd t&rf;ukd pdw0f ifpm;aewJh owif;jzpf
w,fqkdawmh jrefrmtpdk;&uvnf; 'Dav,mOf
twGuf olwYkd yg0ifun
l aD y;zd?Yk a&wyftultnDeYJ
jrefrmha&ykid ef ufxrJ mS &SmzkYd olwyYdk g0ifaqmif&u
G f
w,faygh/ b,fa&mufaevJ? c&D;onfawGu
vnf; 200 ausmfw,fqkdawmh b,folursm;
av,mOfukd armifyidk pf ;D oGm;wmvJ? av,mOfuyJ
ysuu
f somG ;wmvm; tJ't
D aMumif;ukad qG;aEG;wJh
tcgrSm udkvif;oefY 'D Gloden 777 av,mOf
taMumif;av; t&ifqHk;p&atmif/
ukdvif;oefY/ / 'D Golden 777 av,mOf
ysHu ajym&r,fqkd&if vHkNcHKa&;pepft& tifr
wefrS tqifhjrifhwJh enf;ynmawGeJY aemufqHk;
ay: av,mOftrsKd;tpm;wckaygh/ 'Dav,mOf
[m avaMumif;tcsufjy pepfawG? a&'gpepf
awG? tif*sifuae tvkdtavsmuf xkwfvTifhwJh
pepfawGeYJ ajrjyifudk atmfwrdk pfwpf qufo,
G w
f hJ
pepfawGygwJh av,mOftrsKd;tpm;aygh/ aemuf
'Dav,mOf&JU vHkNcHKrI trsKd;tpm;uvnf; EdkifiH
wumrSm vHkNcHKrIt&SdqHk; av,mOftrsKd;tpm;
xJrmS ygwmayghav/ 'gayr,fh tckvv
dk NkH cKH rt
I &Sd
qH;k ? enf;ynmpepfawG trsm;Bu;D ygwJh av,mOf
Bu;D xl;xl;qef;qef; aysmufq;kH aewmeJyY wfouf
NyD;awmh awmfawmfav;ukd tHhtm;oifhp&maygh/
av,mOfu jzpfwmu rwfv 7 &ufaeY n
oef;acgifausmfaygh/ 8 &ufaeYul;cgp em&D0uf
avmufy&J adS o;w,f 12:30 AM aygh? av,mOf
u uGmvmvrfyu
l ae wufw,f? abusi;f uko
d mG ;
r,f? xkdif;yifv,fauGUeJY AD,rferfavydkifeufxJ
ra&mufcifrSm av,mOfu a&'guae aysmuf
oGm;wm/ aysmufomG ;Ny;D awmh av,mOfu b,f
bufudkauGUNyD;awmh tdEd, ork'&mbufudk ysH
oGm;wm/
ukdatmifaZmf/ / 'gayr,hf av,mOfu
ysufusoGm;w,fxifNyD;awmh yxrydkif;wkef;u
awmifwkwyf ifv,fbufrmS oGm;Ny;D awmh&mS Mu
ao;w,f/ tJ'gu r[kwfbl;/ aemufqHk;ydwf
jyefawGUwm uawmh 'Dav,mOfys[
H m rav;&Sm;
uae AD,uferftul;rSm wpHkwa,mufu &nf
&G,fcsuf&Sd&SdeJY transponder vdkYac:wJh tcsufjy
wJh[mukd ydwfvdkufNyD;awmh av,mOfysHukd vrf;
aMumif;ajymif;vkdufw,faygh/ vrf;aMumif;

ajymif;vkdufNyD;awmh tdEd, ork'&mbufudk


armif;oGm;w,faygh/ tJh'DrSmvnf; jrefrmEkdifiH
bufukd ausmfoGm;vm;qkdNyD;awmh jrefrmawGu
vnf; 0ifNyD;awmh &SmazGa&;awG ulnDa&;awG
vkyf&w,f? tck aemufqHk;ydwf owif;awGt&
qkd&if olwdkYajymwmu Southern Corridor eJY
Northern Corridor qdkwJhowif;awG&Sdw,f/
tdE,
d ork'& mbufuo
dk mG ;ovm;? 'grSr[kw&f if
ajrmufykdif;jzpfwJh umppwefwdkY bufudkoGm;
ovm; ? tmz*efepwb
Ykd ufukd oGm;ovm;qkw
d hJ
wGufcsufrIawG rsKd;pHk&Sdaew,f? tar&duefbuf
uajymwmuawmh av,mOfysHu tJhbufudk
oGm;zdaYk wmh rvG,b
f ;l ? ajrmufyidk ;f aygh? bmjzpfvYdk
vJqkdawmh ygupwefwdkY? tmz*efepwefwdkY
bufrSmqdk&if jzwfarmif;zdkYrvG,fbl;? a&'gpepf
u t&rf;aumif;w,f/ olwdkYwGufaewmu
awmh tdEd,ork'&m bufukd oGm;ovm;aygh/

usaemfxifwmuawmh Ekid if aH ygif; 27 Ekid if u


H ae
yg0ifNyD;awmh pwif&SmazGu,fq,fa&;vkyf&
w,fqkdwm tBuD;qHk;wckaygh/ 'gayr,fh tck
xufxd vufonf w&m;cHukdvnf;rawGUbl;/
av,mOf ysufusNyDqkd&ifvnf; ysufuscJhwJh
av,mOftydkif;tpudk tckxdvnf;rawGUbl;/
av,mOfudk armifykdifpD;oGm;wmvm; qkdawmh
vnf; tJh'geJYywfoufNyD;awmh owif;tpte
vnf; r&bl;/
udkvif;oefY/ / rwf v 15 &uf a eY u
rav;&Sm; 0efBuD;csKyfuaeNyD;awmh owif;pm
&Sif;vif;yGJ vkyfw,f/ tJ'Dowif;pm&Sif;vif;yGJ
rSmawmh rav;&Sm;a&'gppfwyfu &&Sdxm;wJh
owif;tcsuftvufawG? Satellite N*dK[fwku
ae &&S d x m;wJ h a&'gtcsuf t vuf a wG t &
'Dav,mOf[m av,mOfay:rSmygvmwJh wpHw
k
a,mufuae pepfwus &nf&,
G cf su&f &dS edS YJ vrf;

EkdifiHwumeJY ta&SUawmiftm&SrSm&SdwJh
tpkd;&awG&JU yg0ifulnDrI?
taemufEkdifiHrSm&SdwJhtpdk;&awG?
tzGJUtpnf;awG&JU yg0ifulnDrI?
EdkifiHwum&JU Attention tBuD;tus,f&wmudk
usaemfwkdY awGU&w,f . . .

aMumif;ajymif;NyD;awmh ysHoGm;w,f/ av,mOfysH


oef;wJhtcgrSm tifrwefrSjrifhwJh avmif*sDwG'f
wckukd wufyso
H mG ;Ny;D awmhrS vrf;aMumif;ukad &TU
w,f? wBurd x
f ufru vrf;aMumif;udak &TUwmudk
Munhfjcif;tm;jzifh olwdkYrSm&&Sdxm;wJh tcsuf
tvufawGt& av,mOf[m tdEd,ork'&m
bufukd OD;wnfNy;D yso
H mG ;w,fvYkd olwu
Ykd aumuf
csucf sw,f/ 'gaMumifrh v
Ykd Ydk rav;&Sm;0efBu;D csKy&f UJ
owif;pm&Sif;vif;yGJt& ajym&r,fqdkvdkY&Sd&if
av,mOftaMumif; aumif;aumif;em;vnfwJh
avaMumif;ynmukd aumif;aumif;em;vnfwJh
vlwa,mufa,mufu av,mOfukd xdef;csKyf
oGm;w,fvkdY aumufcsufcsvdkY&w,f/
udkatmifaZmf/ / tJ'gaMumifh usaemfxif
w,f t&ifwkef;u Focus u t&ifwkef;u
Investigate vky
kw
f o
hJ al wGu Hijet vkyk o
f vm;?
ysufusovm;qkdwJh oDtkd&DawGudk trsKd;rsKd;qGJ
xkwfaewJhMum;rSm tckt&ifwkef;u Focus
rvkyfcJhwJh ykdif;avmhukd jyefNyD; Focus vkyfwm
awGU&w,f? tckq&kd if ydik ;f avmhpt
f rd u
f &kd mS w,f/
tck ol&JU Flight Stimulator ukdyg zrf;qD;wm
awGvyk w
f ,f/ ppfaq;wmawG vkyw
f ,fqadk wmh
ydik af vmhpf ESpaf ,mufxu
J wa,mufb,forl sm;
vkyfovJqkdwJh oDtkd&Dtopfwck xyfxGufvm
wmudk awGU&w,f/
udkvif;oefY/ / tJh'DrSm rav;&Sm;0efBuD;
csKyfu 15 &ufaeYu owif;pm&Sif;vif;yGJvkyf
vnf; vkyfNyD;a&m ykdif;avmhpfESpfa,mufvHk;&JU
tdrfudkoGm;NyD;awmh rav;&Sm;&JawGu &Smw,f?
ppfaq;w,f/ av,mOfrSL;BuD;&JU uGefysLwm
vufawmhpEf pS v
f ;kH udk odr;f vku
d w
f ,f/ xl;jcm;wm
u 'Dav,mOfrLS ;Bu;D &JU tdrrf mS av,mOfarmif;wJh
pcef;yHkpH (Flight Stimulator) &Sdaew,f tJ'g
awGyg olwdkY odrf;vdkufw,f/ olwdkYu oHo,
jzpfw,f/ wzufuvnf; av,mOfrSL;BuD;udk
Ekid if aH &;eJyY wfoufr&I w
dS ,fqNdk y;D csw
d x
f m;w,f/
NyD;cJhwJh &ufykdif;twGif;uyJ twkduftcH acgif;
aqmifjzpfwJh tP0g tDb&m[ifukd axmifcs
vdkufwJhtcgusawmh olu tDb&m[ifudk cdkif
ckid rf mrm axmufcw
H hJ olwa,mufjzpfw,fqNdk y;D
awmh csdwfjyxm;w,f/ 'guawmh a'oqdkif&m
owif;XmeawGu csdwfjyxm;wmaygh/av,mOf
rSL;BuD;eJY wGJzufav,mOfrSL;tay:rSm olwkdYu
oHo, ykdBuD;vmw,f/ av,mOfu t&rf;udk
tqifhjrifhw,f/ av,mOfysHoef;oGm;vmyHku
a&'gawGvw
G af tmif yso
H ef;oGm;vmyHak wGutp
pufcvkwfawGudk pepfwusydwfoGm;wmawG
olwdkY&&Sdxm;wJh tcsuftvufawGt& /
ukdatmifaZmf/ / aemuf w ck u usaemf
jzwfajymcsifwmu tJh'Dav,mOf ysHoef;aewJh
tcsed rf mS rwfv 7 &ufaeY oef;acgif,t
H csed rf mS
&moDOwku awmfawmfaumif;w,f/ av,mOf
ysufuszdkY tajctaevnf;r&Sdbl;/ [kwfw,fr
[kkwfvm;/
udkvif;oefY/ / [kwfw,f/ tJ'geJY ywf
oufNyD;awmh av,mOfraysmufqHk;rD 12 &uf
tvdak vmufuwnf;u av,mOfeYJ ywfoufNy;D
awmh jyKjyifxed ;f odr;f rIawG vkycf w
hJ ,f/ vkycf NhJ y;D
awmh 'Dav,mOf[m tm;vH;k tajctaeaumif;
w,f qkw
d mukd twnfjyKcw
hJ ,f/ 'Dav,mOf[m
oufwrf;tm;jzifh ajym&r,fq&dk if 12 ESpMf umNy/D

ysHoef;csdefaygif;u ig;aomif;oHk;axmifig;&m
ausmf em&Daygif;&SdoGm;NyD/ av,mOfeJY ywfouf
wJh tajctaeawGu aumif;w,f/ ysupf ;D qH;k H;I
ysufusovm;qkdwJh taxmuftxm;eJY ywf
oufvu
Ydk awmh jzpfEikd pf &mr&Sb
d ;l ? owif;oH;k oyf
csufawGt&awmh enf;vmw,fayghav? trsm;
pk ,lqwmuawmh av,mOfydkif;avmhpf ESpf
a,mufjzpfrvm;? 'grSr[kwf av,mOfay:rSmyg
vmwJh wpHw
k a,mufu qkv
d w
dk mu avaMumif;
ynmeJyY wfoufvYdk uRr;f usiw
f o
hJ w
l a,mufjzpf
rvm;aygh/ 'gaMumifyh J raeYu Reuters owif;
wyk'frSm ay:vmwmuawmh av,mOf tif*sif
eD,mwa,muf c&D;onfwOD;tjzpf ygoGm;w,f?
olYtay:vnf; oHo,wkd;vmw,f/ tckqdk&if
oHo,t"duuawmh av,mOf ykdif;avmh ESpf
a,muf&,f? av,mOftrIxrf;awG&,f? tJh'D
yk*dKvf&,fayghav/ tckaemufqHk; olwdkY&JU pHkprf;
ppfaq;rIeJY yxrawmh &SmazGa&; Operation
awGyJvkyfaewmayghav? tckqdk&if pHkprf;rIawG
u Criminal operation awGygjzpfvmw,faygh
av/ olwdkY Focus xm;wmu av,mOfrSL;ESpf
a,muf&,f? av,mOfay:rSmygvmwJh c&D;onf
awGukdyg olwdkYt"duxm;vmw,f/
udkatmifaZmf/ / 'gayr,fh EkdifiHwumu
'Dupd u
dk 0ifNy;D awmh ulnaD ewJh olawGutpaygh
FBI tygt0if US tpdk;&utp olwdkYajym ae
wmuawmh tckxufxdqdk&if rav;&Sm;tpdk;&
uaeNy;D awmh Investigation eJY ywfoufNy;D awmh
yl;aygif;yg0ifulnDwm tcsuftvufawGudk
ay;wJhae&mawGrSmawmh olwkdY pdwfauseyfrI
r&Sb
d ;l qdNk y;D awmh toHawGxu
G v
f mw,f/ wckck
rsm; olwdkY xdefcsefxm;ovm;qkdwJh tawG;awG
vnf; ta&;awGvnf; usaemfwYdk owif;pmxJrmS
awGU&w,f/
udkvif;oefY/ / pOf;pm;p&mwck&Sdwmu
'Dav,mOfeJYywfoufNyD; EkdifiHwuma&wyfzGJU
Interpol aygh/ 'D Interpol uaeazmfxw
k v
f u
dk w
f m
u av,mOfay:rSm ckd;,loGm;wJh ywfpydkY ESpfck
oH;k wJch &D;onfygvmw,f/ tJ'[
D mvnf;pdw0f if
pm;zdaYk umif;w,f/ olwu
Ydk owif;awG tqkt
d &
awmh Oa&myrSm oGm;Ny;D awmhtajccszYdk BuKd ;pm;yHk
&w,f? tMurf;zuf tzGJUtpnf;awGeJY qufpyf
EdkifzG,f r&Sdbl;vdkYvnf; qdkMujyefw,f/ wcg
Interpol &JU ajymqkdcsuft& owif;wyk'frSm
b,favmufajymovJq&kd if rav;&Sm; tpd;k &ukd
olwkdY tBudrfBudrfurf;vSrf;ayr,fh rav;&Sm;
tpdk;&u Interpol eJY yl;aygif; aqmif&GufrIukd
tiftm;ok;Hk y,fcscw
hJ ,fqw
dk m owif;wyk'rf mS
a&;xm;wmvnf; awGU&w,f/

FBI tygt0if US tpdk;&utp

Interpol u ajymxm;wmav?

olwdkYajymaewmuawmh tckxufxdqdk&if
rav;&Sm;tpdk;&uaeNyD;awmh Investigation eJY
ywfoufNyD;awmh yl;aygif;yg0ifulnDwm
tcsuftvufawGudk ay;wJhae&mawGrSmawmh
olwkdY pdwfauseyfrI r&Sdbl;qdkNyD;awmh
toHawGxGufvmw,f . .

olwkdY EdkifiHwumrSm pepfwuseJYavhvmxm;wm


wurmvHk;rSm ywfpydkYpfaysmufqHk;wm
oef; 40 avmuf&Sdw,f/
tJh'D oef; 40 rSm tqkd;&Gm;qHk;uawmh
xkdif;EdkifiH . . .

- udkatmifaZmf
udkatmifaZmf/ / ywfpydkYpfeJY ywfoufNyD;
jzpfoGm;wmuawmh ywfpydkYpf
twkupd a Mumifh xkid ;f Ekid if q
H &kd if ywfpydpYk t
f wkeYJ
ywfoufNyD; emrnfBuD;ayghav/ ywfpydkYpftwk
awG a&mif;0,fazmufum;aewJh xdkif;EdkifiHrSm
qdk&ifvnf; tJh'DtzGJUawGudk 'DudpaMumifh xkdif;
vHkNcHKa&; tzGJUawGu vdkufvHzrf;qD;wmawG
awmfawmfav;&Sdw,fvkdY Mum;&w,f/
udkvif;oefY/ / tck befaumufuawmh
Interpol u ajymxm;wmav? olwYdk Edi
k if w
H um
rSm pepfwuseJYavhvmxm;wm wurmvHk;rSm
ywfpydpYk af ysmufq;kH wm oef; 40 avmuf&w
dS ,f/
tJ'h D oef; 40 rSm tqk;d &Gm;qH;k uawmh xkid ;f Edik if ?H
xkdif;EkdifiHu EkdifiHjcm;om; ywfpydkYpfaysmufqHk;rI?
ck;d ,lc&H rI trsm;qH;k Edik if jH zpfw,fvYdk oluqkx
d m;
w,f/ tJh'DtwGufaMumifhyJ av,mOfay:rSmyg
oGm;whJ cdk;,l ywfpydkYpfoHk;oGm;wJh tDwvD ESpf
a,mufeYJ ywfoufNy;D awmh olwu
Ykd xkid ;f Edik if u
H dk
vmw,f? tD&ef EkdifiHul;vufrSwfeJYvmw,f/
xkdif;EdkifiHuae tJh'D ywfpydkYpfESpfck&oGm;w,f/
&oGm;NyD;awmh tD&efEdkifiHul;vufrSwfeJYyJ rav;
&Sm;uko
d mG ;w,f/ rav;&Sm;a&mufNy;D wJh tcgusrS
Oa&my ywfpydkYpfudk oHk;NyD;awmh 'Dav,mOfudk
pD;oGm;wm/ 'DtwGufaMumifh *,ufu bmvm
du
k v
f q
J adk wmh befaumufrmS &Sw
d hJ ywfpydpYk af rSmif
cdkaps;uGufaygh arSmifckdaps;uGufu awmfawmf
av;udk *,ufu
dk o
f mG ;Ny;D ajy;Mu vTm;MuwmawG
jzpfukefMuw,fvdkY Mum;w,f/
udkatmifaZmf/ / tckxufxd *,ufkduf
aewJ?h tckxufx&d mS azGr&wJah v,mOftaMumif;
eJ Y ywf o uf N yD ; awmh yxrqH k ; vl a wG w G u f
MuwmawG? oDtkd&DwckeJY xGufvmwmrsKd;awG&Sd
w,faygh? bmaMumifhvJqkdawmh ayusif;udk ysH
oGm;wJh rav;&Sm; MH 370 av,mOfBu;D rSm c&D;
onftrsm;pku wkwv
f rl sK;d awGjzpfw,f/ wcsed f
wnf;rSmyJ vGefcJhwJh wywf?ESpfywf twGif;rSm
Sideline Story

qk&d ifvnf; wkwEf ikd if rH mS &Sw


d hJ cGx
J u
G af &; tkypf k
awGaygh? 0Dum vlrsK;d awGuaeNy;D awmh "m;eJw
Y u
dk f
ckdufwm vlaygif; 37 a,mufavmufaoqHk;cJh
wmawG tJ'h grsK;d awG qufwu
dk jf zpfaewmusaemf
awGU&w,faygh/ tJ'h geJY qufpyfNy;D awmh tJ'h rD mS
&Sw
d hJ tMurf;zuf tzGUJ wzGUJ ursm; 'Dav,mOfukd
tydik pf ;D vm;qkw
d hJ oH;k oyfcsurf sK;d ? oDt&dk rD sK;d vnf;
usaemfwdkY awGU&w,f/ 'gaMumifhvnf;wcsKdUu
'Dcx
JG u
G w
f t
hJ yk pf ak wG? 'Dvadk wGaMumifh jrefrmjynf
rSmvnf; 'DvkdrsKd;awG jzpfrvmEdkifbl;vm;qkdwJh
tawG;rsK;d av;awG qk&d ,
S rf 'D ,
D mwdYk ? azhbw
k w
f Ykd
rSm tJ'h grsK;d av;awG a&;wm usaemfawGU&ygw,f/
udkvif;oefY/ / 'Dav,mOf&JU xl;xl;qef;
qef;aysmufq;kH aerIayghav? Ekid if w
H umrSmtusK;d
wck bm&vkdufvJqdkawmh omrefavaMumif;
ynmeJY ywfoufvYkd eD;pyfrrI &Sw
d hJ olawGawmifryS J
'Dav,mOfu b,fvkdrsKd;obm0&SdovJ/ 'D
tif*sifuae tvkdtavsmufajrjyifeJY qufpyf
Ny;D awmh xkwaf ew,f? avaMumif;eJY ywfoufwhJ
A[kow
k awmfawmfrsm;rsm;awmh pmzwfy&dowf
awG odMuw,f/
udkatmifaZmf/ / usaemfwdkYawmifrodwm
ykdif;avmhawGawmif rodwJh tcsufwck&Sdw,f
tJ'h gbmvJqadk wmh Transponder ukd olwyYdk w
d cf hJ
aomfvnf;yJ? 'Dav,mOfuadk rmif;wJh tif*siEf pS cf k
&Sdw,f Lowright tif*sifaygh? tJh'D Lowright
tif*siu
f aeydaYk ewJh Pin &Sw
d ,f? tJu
h aeydaYk ewm
aMumifh aemufqHk;ydwfusawmh 'Dav,mOfu
b,fa&mufaevJqkdwmrodayr,fh aemufxyf
4 em&D? 5 em&D? 6 em&D qufNy;D awmh oGm;aew,f
qkdwmukd a&'guae aysmufoGm;aomfvnf;
qufoGm;aew,fqkdwm olwdkYodw,faygh/
ukdvif;oefY/ / 'gaMumifhrkdYvkdY tar&duef
pHkprf;axmufvSrf;a&; tcsuftvuftay: rl
wnfNyD;awmh rav;&Sm; 0efBuD;csKyfu ajymwm
aygh? av,mOfu a&'guae aysmufoGm;NyD; 7
em&DausmMf um qufomG ;aew,f/ 'gudMk unhjf cif;
tm;jzifh usaemfwdkY rodwJhenf;ynmawG trsm;
Bu;D &vdu
k w
f maygh/ aemufwcku
k bmvJqadk wmh
'Dav,mOfaysmufukd &SmwJhae&mrSm EdkifiHwum
&JUpdw0f ifpm;rI? Ekid if w
H um&JU yl;aygif;aqmif&u
G rf I
awGu t&rf;udk xl;xl;qef;qef; tHhtm;oifh
avmufatmif tm;wufoa&m &Sdw,f/ av
,mOfpD; c&D;onftrsm;qHk;ygwJh wkwfEdkifiHaygh?
olwq
Ydk &kd ifvnf; tckcsed x
f b
d ,fawmhrS tH;I ay;
rSm r[kwfbl;? olwkdY &atmif&Smr,fvkdYqkdw,f?
enf;vrf;rsKd;pHk N*dKvfwkpepfawGoHk;w,f? EkdifiH
wum enf;ynmawG? wcg tar&duefbufu
qkdvkdY&Sd&ifvnf; emqmwdkYtp&SdwJh tqifhjrifh
enf;ynmawGo;kH Ny;D awmh tckx&d mS azGaeqJyaJ ygh?
ukdatmifaZmf/ / 'ghtjyif jrefrmEkdifiHu
vnf;yJ We are on the right side ayhg? 'Dupd r mS
tmqD,H&JU Ou|vnf;jzpfaewJhumvrSm olwkdY
uvnf; 'Dupd e YJ ywfoufNy;D awmh Professional
vkyfay;ygw,f? bmaMumifhvJqkdawmh wcsKdUu
vnf;ajymMuwmaygh/ jrefrmEdkifiHxJrSm uyvD

- udkvif;oefY

uRef;bufrSm ysufusoGm;ovm;qkdwJh aumvm


[vawG oHk;oyfcsufawGvnf; &Sdwmaygh/
t&ifwek ;f uvnf; ud&k ;D ,m;avaMumif;vdik ;f wck
tJ'DrSm ysufuscJhzl;w,fav qkdwJhtcgusawmh/
Sabotage vkyfovm;? 'grSr[kwf ysufusoGm;
ovm;qkdwJh tJ'gaMumifhxifw,f jrefrmtpdk;&
bufu 'Dudpudk olwdkYulnDcsifygw,f? ulnDyg
w,fqkdNyD; tm;wkdufoa&m 0ifNyD; ulnDwmawG
usaemfwkdY awGU&w,f/ 'Dav,mOf MH 370
aysmufwJhudprSm usaemfxifw,f EkdifiHwumeJY
ta&SUawmiftm&SrSm&SdwJh tpkd;&awG&JU yg0if
ulnDrI ? taemufEkdifiHrSm&SdwJh tpdk;&awG? tzGJU
tpnf;awG&UJ yg0ifun
l rD ?I Edik if w
H um&JU Attention
tBuD;tus,f&wmudk usaemfwkdY awGU&w,f/
udkvif;oefY/ / tck jrefrmqdv
k &Ydk &dS ifvnf;
awmfawmfav;udk tm;wufoa&m olwaYdk wmifrS
jyefNyD; arQmfvifhaew,faygh? tultnDawmif;zdkY
twG uf ud k ? wzuf uvnf ; 'D u,f q,f a&;
vkyfief;awG awmif;qkdvmrIr&Sdao;bl;ayghav/
'gayr,fh a&wyfoabFmoHk;pD;uawmh yl;aygif;
yg0ifNy;D &SmazGchJ w,faygh/ 'D uyvD yifv,fjyifeYJ
jrefrmha&ydkifeuftwGif;rSmaygh/
udkatmifaZmf/ / USA u Air Craft
Carrier awG wu,fvYdk 0ifvmNyq
D &dk if yxrqH;k
tBudrfeJY jrefrmu 'D carrier awGukd yxrqHk;
tBurd f jrefrmha&ydik ef ufx0J ifvmNy;D awmh &SmazG
cGifhay;wmaygh/ t&ifwkef;u jrefrmha&ydkifeuf
em;udk vmNy;D wnfczhJ ;l w,f? 0JczhJ ;l wJh tajctae
awGwek ;f ueJaY wmh rwlawmhb;l aygh? 1988 wke;f
u umvwdkY? em*pfwkef;u umvwdkY? jrefrm
EdkifiHbufaeNyD;awmh av,mOfaysmufwJh udpeJY
ywfoufNyD;awmh tultnDawG ay;wmawG
awGU&w,faygh/
tckxufxd &SmvdkYrawGUao;wJh av,mOf
udpeJYywfoufNyD; 'DrSmyJ usaemfwdkY tqHk;owf
rSmjzpfygw,f/ usaemfwdkY 'DuaeY aqG;aEG;cJhwm
uawmh rav;&S m ;av,mOf v k d i f ; MH370
BOEING 777 aysmufq;kH oGm;wJu
h pd e yYJ wfouf
NyD;usaemfwdkY aqG;aEG;cJhwm jzpfygw,f/ usaemf
uawmh {&m0wDr*Zif;&JU t,f'w
D matmifaZmf
jzpfygw,f/ usaemfeJY twlyg0ifaqG;aEG;cJhwJh
oluawmh {&m0wDr*Zif; owif;axmuf
udv
k if;oefjY zpfygw,f/ tm;vH;k udk aus;Zl;txl;
wifygw,f/
Dateline Irrawaddy aqG;aEG;0dkif;wGif

'Drdkua&pDa&;? vlYtcGifhta&;?
wdkif;&if;om;a&; ponfhjrefrmhEdkifiHa&;
jzpfay:ajymif;vJrIrsm;udk oHk;oyfaqG;aEG;
aeNyD; DVB kyfoHwGif tywfpOf wifquf
xkwfvTifhvsuf&Sdonf/ ,cktpDtpOfrSm
'Drdku&ufwpfjrefrmhtoH (DVB) uae
rwfv 19 &ufaeY xkwfvTifhcsufudk
jyefvnfwifqufjcif; jzpfonf/

lifestyle
Art

csif;awmifwef;rsm;ay:u . . .

pm-36

uav;awGudk wHqdyfruyfeJY
tyl&Syfw,f qdkwm . . .

pm-38
pm-39

Restaurant Review

at;csrf;ajrh

"mwfyHkrsm; -pdkif;aZmf^The Irrawaddy

aoewf awGudk cGJjcrf;pdwfjzmwJh yef;csDpHrif;


yef;csD pHrif;

"mwfyHkrsm; -a*sydkif^The Irrawaddy

aoewfeJY tkyfcsKyfwmu
rjrif&ayr,fh
aMumufpdwfuawmh
wpdrfhpdrfheJY aysmufuG,foGm;zdkY
cJ,Of;owJh/

]]aMumufpdwf}} - yef;csD pHrif;

ul; qdkwm xdawGUudkifwG,fvdkY r&ovkd? vlwa,muf&JU


pdwful;udk wjcm;vlwa,mufu ydkifpkd;ydkifeif; y,fzsufckdif;vdkYr&?
qifqm vkyfvdkYvnf; r&wJhtwGuf pdwful;[m vGwfvyfygw,f/ pdwful;rSm
abmifr&Sdygbl;/ pdwful;eJY &GufvTifhEdkifovdk? pdwful;eJY rdk;ysHvdkYvnf;&w,f?
NyD;awmh pdwful;eJY urmBuD;wckvHk;udk vTrf;rdk;csKyfudkifvkdufvdkYvnf; &ygw,f/
pdwful;xJrSm vSywJhyef;wyGifh[m i&JrD;awmufwck jzpfaeEdkifovdk?
jrif;waumifrSmvnf; csKdaygufcsif aygufaeEkdifygw,f/

pdwf

yef;csDtEkynm avmurSm Surrealist


(qm&D,,fvpf) wOD;tjzpf vlodrsm;wJh yef;csD
pHrif;[m ol&Y UJ 3 ckajrmuf aoewfp;D &D;tEkynm
jyyGu
J kd &efuek yf ef;qd;k wef; avmuewftEkynm
cef;rrSm rwfv 17 &ufaeYuae 22 &ufaeYtxd
cif;usi;f jyocJyh gw,f/ 2010 jynfh a&SUydik ;f umv
awGrmS qd&k ifawmh 'Dvt
kd cif;tusi;f rsK;d udk rjyo
cifuwnf;u wm;jrpfcH&rSm {uefrvGJygyJ/
wu,fvnf;ol&Y UJ yef;csu
D m;awG[m jrefrmh
qdk&S,fvpf vrf;pOfygwDacwf? e0w? etz
ppftkyfcsKyfa&;acwfawGrSm jyyGJwifcGifhr&cJhwm
awG trsm;Bu;D &Scd yhJ gw,f/ rqvacwfrmS wke;f u
olY&JUyef;csDum;wcsyfqdk&if wHqdyfwHk;teDawG
wif;usrf;jynfh txkcHcJh&wmawmif &SdcJhygw,f/
yef;csDq&muawmh at;at;aq;aq; ygyJ/
jrefrmjynf&JU emrnfausmf pdppfa&;acwf
wavQmufv;kH rSm ty,fccH &hJ wJh olyY ef;csu
D m;awG

35

tm;vHk;pkNyD; trSwfw& jyyGJw&yfawmif usif;y


OD;r,fvdkY qdkygw,f/
yef;csDpHrif;&JU aoewfpD;&D; 3 rSm olY&JU
qm&D,,fyef;csu
D m;awGtjyif tifpawmfav;&Si;f
tEkynmwcsKUd udv
k nf; cif;usi;f jyoxm;ygw,f/
olYtEkynmawG[m pdwful;,Of zefwD;xm;wm
jzpfayr,fh vufawGUtajctaeawGuo
kd kyaf zmf
xm;wm jzpfwJhtwGuf zdESdyfcsKyfcs,frIawGeJY
ESpfaygif;rsm;pGm tom;uscJh&wJh jrefrmjynfol
vlxktwGuf wom;wnf;jzpfaerSmyg/
ol&Y UJ acwfNyKd icf pH m;rIw&yfuakd wmh ]]vlBu;D
rif;}} vdkYtrnf&wJh yef;csDum;rSm awGUEkdifrSmyg/
wkdufyHk? ykqdk;? acgif;aygif;eJY vlwa,muf[m
ppfqdkwmudkudk,fpm;jyKwJh tpdrf;a&mif ajymuf
usm;rsuEf mS jyifa&SUrSm &yfaewm? wenf;tm;jzifh
acgif;aygif;wku
d yf ekH YJ tjzLa&mifu,
kd x
f nfBu;D [m
tpdrf;a&mifajymufusm; rsufESmjyifxJrSm uGuf

]]vlBuD;rif;}} - yef;csD pHrif;

ay:aewmjzpfygw,f/ vlyHk[m vlyHkomjzpfNyD;


b,fol b,f0g qkdwmudk udk,fpm;rjyKygbl;?
rsufESm rygygbl;/
]]usaemfww
Ydk idk ;f jynfukd vuf&t
dS yk cf sKyaf ewJh
tpd;k &tzGUJ 0ifawG[m ppfwyfeYJ wenf;wzHk ywf
oufqufE,
T af eMuwmyJ r[kwv
f m;}} vdYk yef;csD
pHrif;u olyY ef;csu
D m;eJY ywfoufvq
Ykd v
kd mygw,f/
aoewfeyYJ wfoufwhJ pD;&D;xJrmS vufypfA;kH
wvHk;vnf;ygygw,f/ tJ'DvufypfAHk;uawmh
emewfoD;wvHk;wnf; a&mufaewmyg/

]]usaemfu tJ'DvdkvufeufawGudk emrnf


ajymifac:wmawG a&;csifwmeJY a&;vdkufwm/
vufypfAHk;udk emewfoD;vdkU emrnfajymif ac:
Muw,fav/ tJ'DvkdyJ iSufaysmzl;eJY avmifcsm
xdyfzl;udkvnf; wGJa&;csifao;w,f}} vdkY olu
qkdygw,f/
aMumufpdwfqkdwJh yef;csDum;uawmh yef;csD
q&mMunfhzl;orQ aMumufp&maumif;wJh kyf&Sif
um;awG&JU tydkif;tpawGudk ta&mifawGeJYa&;
xm;NyD; tJ'Dtay:u aoewfwvufudk tjzL
a&mifazmufxm;wmjzpfygw,f/
ky&f iS u
f m;awG[m b,favmufyJ aMumuf
p&maumif;ygap kyf&SifMunfhwkef; cPrSmyJ
aMumufp&maumif;r,f/ aoewfeJYtkyfcsKyfwm
u rjrif&ayr,fh aMumufpw
d u
f awmh wpdrphf rd ehf YJ
aysmufuG,foGm;zdkYcJ,Of;owJh/
usruawmh aMumufpdwfqdkwm tmPmeJY
vufeufo;kH Ny;D tkycf sKyw
f o
hJ al wGqrD mS ttkycf sKycf H
vlawGxuf ydrk sm;vdrrhf ,fvYkd olyY ef;csu
D m;udMk unfh
&if; cHpm;rdygw,f/
olY&JU tifpawmfav;&Sif;awGxJrSm jrefrm
jynfoljynfom;tm;vHk;eJY oufqkdifwJh tifp
awmfav;&Sif;uawmh ]]xD;&dyfatmufrSm}} vdkY
trnf&ygw,f/ xD;wvufatmufrSm vltrsKd;
rsK;d ? tqift
h wef;taxGaxG touf&iS v
f yI &f mS ;
aeMuygw,f/ rdk;xm;wJhxD;uawmh aoewfudk
xD;&dk;vkyfxm;NyD; trdk;u ppfoHk;ajymufusm;p
jzpfygw,f/
tapmydik ;f umvawGrmS Cubism tygt0if
yef;csDyHkoPmeftrsKd;rsKd; a&;qGJcJhwJh yef;csDpHrif;
[m vGecf w
hJ t
hJ ESpf 20 ausmu
f mvavmufupvdYk
awmufavQmuf qm&D,,fvikd ;f udo
k m a&;awmh
wmjzpfygw,f/ Ny;D awmho[
l m acwfNyKd it
f Ekynm
awGjzpfwJh tifpawmfav;&Sif;? AD'D,dk Art awG
udv
k nf; ESpNf cKd uNf y;D ud,
k w
f idk v
f nf; tvsO;f oifh
ovdk zefwD;oljzpfygw,f/
qm&D,,fvdkif;udk bmaMumifh pdkufvkduf
rwfwwfa&;&ovJqdkwJh ar;cGef;udk yef;csDpHrif;
u ]]pdwfxJrSmawG;rdwJhtwkdif; okyfazmfEdkifvdkY}}
vdkY jyefajzygw,f/

ucsif xrif; [if;


pm;&atmif
oD

aeY

pOf pm;aomufaejzpfwJh tdrfxrif; tdrf[if;awG? tvG,fpm;


tqmajytpm;tpmawGudk NiD;aiGUaeolawGtwGuf 'Dwywfawmh
wkdif;&if;om; dk;&mpmav;awGbuf vSnfhOD;r,fvdkY awG;NyD; ucsifdk;&m
tpm;tpmawG emrnfBuD;wJh uefawmfBuD;O,smOf0if;xJu ]]rvdcl;}}
ucsifdk;&m pm;aomufqdkifudk oGm;jzpfcJhygw,f/ qdkifu uefa&jyifudk
ar;wifxm;&if; opfom;cif;Murf;jyifeJY trdk;omygNyD; tumt&H
tqD;twm;r&SdwJhtwGuf uefa&jyifudk jzwfwdkufvmwJh
avjynfavnif;udkvnf; w0BuD; cHpm;&ygw,f/
[if;yGJawGrSmzdkY pOf;pm;MuwJh tcgrSmawmh
xl;jcm;NyD; tjrifpdrf;aewJh tac:ta0:awGeJY
pHv
k ifvw
S hJ ucsi[
f if;vsmtrnfawGukd MunfNh y;D
b,f[if;vsmudk rSmMu&r,fqdkwm tvG,f
rqHk;jzwfEdkifatmifygyJ/
aemufq;kH awmh wyGcJ si;f pm;vd&Yk wJh Aef;armf
rQpfcsOfacgufqGJvdk pm;zG,fawGudkrrSmawmhbJ
ucsifxrif;e,f ( Shat Jam) eJYwGJzufpm;oHk;zdkY
ucsif[if;vsmawGudkyJ rSmjzpfygw,f/
tpm;tpmawG&UJ t&omtaMumif; rajym
cif qdkif&JUtrnf ]]rvdcl;}} &JU jrefrmt"dym,fudk
ajymcsifygw,f/ rvdcl;qdkwm jrefrmvdkawmh
{&m0wDjrpf&JU pwif&m jrpfzsm;cH&m ae&mqdkNyD;

t"dym,f&w,fvdkY qdkif&Sifjzpfol ucsiftrsKd;


orD; a':vkblu qdkygw,f/
rSm,lvu
kd w
f [
hJ if;yGaJ wG pm;yGaJ y:a&mufvm
wJh tcgrSmawmh ucsi[
f if;awG&UJ wrlx;l jcm;wJh
[if;cwftarT; tBudKif&eHYawGu oif;oif;
ysHUysHU qGJaqmifygawmhw,f/ ig; ucsifcsufu
awmh ig;Muif;om;udk zufz,f&Guf? r*&efY
tacguf? rufcgaph? yifprd ;f ? &Sr;f eHe?H csi;f ? MuufoeG ?f
ikwfoD;pdrf;wdkYeJY vHk;csufcsufxm;wmvdkY od&
ygw,f/ qDuav;ygw,f qdkHkrQom jzpfNyD;
rxnfch si&f ifvnf;&w,fvYkd qdyk gw,f/ 0ufcsOf
apmfum;oD; [if;uvnf; 0ufom;udk ckeu
tarT;tBuKd iaf wGeyYJ J csux
f m;wmjzpfNy;D csOaf pmf

um;oD;&JU tcsOf"mwfav;aMumifh ttDvnf;


ajyapygw,f/ ig;usnf;ajcmufaxmif;uvnf;
ig;usnf;ajcmuf&JU e*dktcsKdt&omrSm ucsif
[if;cwf tarT;tBudKifypnf;awG tygt0if
ikwfoD;pdrf;&JU tpyf t&omav;yg yg0ifwm
aMumifh t&om ydNk y;D jynfph akH eygw,f/ xl;jcm;Ny;D
vQmxJpo
JG mG ;apwJh toD;t&Guf [if;vsmwcGuf
uawmh a*:&cg;oD;okyf ygyJ/ a*:&cg;oD;udk
tpdr;f vdu
k f trQit
f acsmif;av;awG &atmifjcpf
Ny;D MuufoeG ef ?D yJyyk ?f oHy&moD;? yg;yg;vS;D xm;wJh
ikwfoD;pdrf;av;awGeJY pyfpyf csOfcsOf t&om
av; jzpfatmif okyfxm;wmyg/ tpyft&om
uJwhJ [if;awGtNy;D rSmawmh MuufOrdu
I yfaMumfvkd
tqdrfht&om oufouf [if;taMumif;vnf;
ajymcsiyf gao;w,f/ ucsijf ynfe,fu &wJh opf
yifawGrSm obm0twdkif; uyfNyD; aygufwJh
rdIwrsdK;udk MuufO? MuufoGefNrdwfwdkYeJY a&mNyD;
aMumfxm;wJh [if; vsmu apmapmu [if;awG
&JU tpyft&omudk ajyapyg w,f/ t&nfaomuf
[if;vsmjzpfwhJ yde;f O awmif
,m yJ[if;csKd
uvnf;

rkefnif;pdrf;? ydef;OeJY yJvHk;uav;awG&JU tqdrfh


t&omeJY vwfqwf csKdNrdefaeygw,f/ 1999
ckESpfrSm rvdcl; ucsifdk;&m pm;aomufqdkifudk
&efukef? ajreDukef;rSm pwifzGifhvSpfcJhNyD; Aef;armf
rQpcf sOaf cgufqeJG YJ ucsif xrif;e,f (Shat Jam)
wd[
Yk m emrnf&cJw
h ,fvYkd od&ygw,f/ &efuek u
f kd
Zmwd Aef;armfuae 1980 jynfEh SpfavmufrSm
a&muf&cdS NhJ y;D aemufyikd ;f rSm use;f rma&;eJY nDw
G f
wJh rdrdwdkY&JU dk;&mtpm;taomufudk xif&Sm;
vlodrsm;apvdkwJhqEeJY qdkifzGifhzdkY pdwful;&cJhwm
jzpfw,fvdkY qdkif&Sif a':vkblu ajymygw,f/
ucsif[if;vsmawGrSmygwJh tarT;tBudKif
ypnf;awGuvnf; wrsKd;pDtvdkuf aq;zuf0if
wmudk od&ygw,f/ r*&eft
Y acgufu pDy;kd uko
&mrSm toH;k 0ifygw,fw/hJ zufz,f&u
G u
f tpm
aMunufru
I t
kd m;ay;Ny;D yifprd ;f u aveJY ovdyf
udk EdkifvdkY tpmraMujcif;eJY acsmif;qdk;jcif;awG
twGuf aumif;ygowJ/h csOaf pmfum;oD;uawmh
aoG;wdk;? tqpftjrpfeJY ESvHk;twGuf aumif;NyD;
tqDusapw,fvYkd od&ygw,f/ 'ghtjyif tjcm;
usef&Sdao;wJh tarT;tBudKifawG? opfO opfjrpf
awGuvnf; wrsK;d pD aq;zuf0ifMuao;w,fvYkd
vnf; od&ygw,f/
ucsif xrif;[if;awGeYJ wGzJ ufnv
D w
S hJ icsw
d f
aumufnif;eJYcsufxm;wJh ucsifacgif&nf pmhyD
(Tsa- pi) uvnf; vwfqwfwa
hJ umufni ;f &eHY
arT;ysUH aeNy;D csKd &&S t
S &omeJY tmHak wGuv
kd ef;qef;
apygw,f/ jynfe,fjzpf rufvifcsOfazsmf&nfeJY
txl; dk;&maomufp&mawGjzpfwJh rufref;0dkif?
csOfapmfum;oD; 0dkifeJY pyspf0dkifawGvnf; &Edkifyg
ao;w,f/
rvdc;l udk uefawmfBu;D ? u&0duOf ,smOfurm
0if;xJrSm aeYpOf eHeuf 7em&Duae n 10 em&D
avmuftxd zGifhvSpfxm;w,fvdkY od&ygw,f/
pdrf;pdkus,fajymwJh jrifuGif;awG cHpm;NyD; ucsif
dk;&m pm;p&mawGudk t&om&Sd&Sd pm;aomufcsif
w,fq&kd if? yef;Nc0H ifaMu; vlBu;D 1 OD; usyf 300
usy?f uav; 1 OD; 100 ay;zdv
Yk nf; rESajrmwwf
bl; qd&k ifawmh uefawmfBu;D xJu rvdc;l ucsif
d;k &m tpm;tpmqdik rf mS wcgavmuf oGm;a&muf
jrnf;prf;MunfhzdkY tBuHjyKcsifygw,f/ ucsif
pmawGpm;Ny;D rufvifcsOaf zsm&f nfwcGuaf vmuf
oGm;aomufMunhfvdkuf&atmif/

36

lifestyle

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

lifestyle 37

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Ethnics

csif;awmifwef;ay:u wm&Tef; tu
uav;-0if;ol

us

usaemfaexkid &f m ewfacsmif;&Gm\ taemuf


bufwGif ayaygif; 4997 tjrifhaqmifonfh
a0blvawmifBuD; &Sdygonf/ xkdawmifay:wGif
&aoh OD;aZmwduu ]]uukoef? aumP*Hk?
uy? a*gwr? t&darw,s}} [laom apwD
ukd wnfxm;awmfryl gonf/ xkad pwD wnf&mokYd
oHk;BudrfoHk;acguf wufa&mufzl;ajrmfcJh&ygonf/
xkad 0blvawmifxyd Bf u;D ay:okaYd &mufwidk ;f
awmifc;dk wa0a0? jrLajcqkid ;f aeaom csi;f awmif
wef;BuD;ukd vGrf;armzG,f&m? IrNiD;p&m awGUjrif
cJ&h ygonf/ awmifatmufu jrif&onfuwrsK;d ?
awmifay:ujrif&onfuwrsKd;? Icif;urwl/
awmifay:wGif avw[l;[l; avaumif;avoefY
SL&onfuyif jrL;xl;aysmf&Tifp&mygwnfh/
xkdcsif;awmifwef;BuD;ay:wGif csif;vlrsKd;
aygif; 53 rsK;d aexdik v
f su&f ydS gonf/ csi;f wdik ;f &if;
om;wdkYonf wdAufjynfrS a&Munf&m jrufEk&m
odkY ajymif;a&TUcJhMu&mrS csif;wGifjrpfdk;wavQmuf
uabmfcsKdihf0Srf;? uav;vGifjyifwdkYwGif ESpfaygif;
rsm;pGm tajccsNy;D rS csi;f awmifay:okYd a&muf&cdS hJ
Mujcif;jzpfonf[k csif;orkdif;wGif zwfIcJh&yg
onf/ csif;awmifay:okdY csif;vlrsKd;rsm; a&muf&Sd
aexkdifcJhMu&mrS ]]csif;awmifwef;}} [k trnf
wGifvmcJhonf[k qkdygonf/
1892 ckEpS u
f t*Fvyd t
f &m&Sad r*smba&mh&f
u [m;cg;? zvrf;? wD;wdef oH;k NrKd Ue,fudk pkaygif;
um ]]csif;awmifwef;}} [k ac:cJhaMumif;vnf;
rSwo
f m;&ygonf/ ,ckqv
dk Qif csi;f awmifay:okYd
csi;f vlrsK;d wkYd a&muf&adS exkid v
f mcJMh u&m ESpaf ygif;
900 ausmfNyD[k od&onf/ jrefrmEkdifiH csif;
vlOD;a& ckepfodef; oHk;aomif;ausmf&Sd&m csif;
awmifwef;ay:&Sd csif;jynfe,f oHk;odef; ukd;
aomif;ausmf aexdik v
f su&f ydS gonf/ csi;f jynfe,f
onf (13906 'or 967) pwk&ef;rkid f us,0f ef;
ygonf/ csif;jynfe,f 9 NrdKUe,f &Sdygonf/
NrdKUe,fcGJ 3 NrdKUe,f &Sdygonf/
]]awmifyidk ;f csi;f awmif? ajrmufyidk ;f csi;f awmif}}
[l ac:a0:aeMu&m awmifykdif; csif;awmif
wGif rif;wyf? rwlyD? uefyufvuf? yvuf0 NrdKU
e,frsm;&SdNyD; ajrmufykdif;csif;awmifwGif zvrf;?
[m;cg;? wD;wdef? wGef;ZH? xefwvef NrdKUe,frsm;
&Sdygonf/ ,cktcg ]]a&ZGm? *kdacg&Sd&f}} [laom
NrdKUe,fcGJrsm;vnf; &SdvmaeNyDjzpfygonf/
csi;f awmifwef;udk jrefrmEkid if H vGwv
f yfa&;
&onfh 1948 ckESpfwGif ]]csif;0daoowkdif;}} [k
orkwcf NhJ y;D csi;f a&;&m0efBu;D wOD; cefx
Y m;tkycf sKyf
cJhygonf/ xkdpOfu csif;a&;&m0efBuD;rSm ]]OD;0rf;
olarmif}} jzpfygonf/ 1947 ckESpfwGif tajccH
Oya'opft& wkid ;f ESihf jynfe,frsm;ukd jyefvnf
zGUJ pnf;cJ&h m ]]csi;f 0daoowkid ;f }} rS ]]csi;f jynfe,f}}
jzpfvmcJhygonf/ csif;jynfe,f csif;pum; 40
rsKd;txd &SdaecJhygonf/ wawmif ausmfvQif

"mwfyHkrsm; -uav;-0if;ol

aemfonf arG;zGm;onfrSp csif;awmifwef;BuD;atmufwGif aexdkifvmcJhonfrSm 65 ESpfwkdif


,aeYtxdjzpfyg\/ rnfonfh a'oodkYrQ rajymif;a&TUbJ aexkdifvmcJhonfrSm jrifhrm;rwfapmufvSaom
csif;awmifwef;BuD;ukd cspfcifae jzpf\/ wG,fwmae jzpf\/

a,musfm;a&m rdef;rrsm;yg wGJu&aom vma[mh tu/

pum;wrsKd; ajymaeMu&m ,aeYtxd ]]csif;bHk


pum;}} [l r&Sdao;yg/ csif; tcsif;csif; awGU
vQiyf if Armpum;jzifo
h majymqd&k Ny;D ? Armpum;
rwwfygu eD;pyf&m csi;f pum;jziho
f m ajymqkMd u
&ygonf/
csi;f pum;uGjJ ym;jcm;em;aeojzifh csi;f vlrsK;d
wdkYrSmvnf; a'opJG? pum;pGJjzifh aoG;uGJovkd
jzpfae&ygonf/ uJo
h Ydk jzpfae&jcif;rSm e,fcsUJ
t*Fvyd u
f tkycf sKycf ahJ om ]]aoG;cGpJ epf}} aMumifh
jzpfygonf/
e,fcsUJ t*Fvyd w
f o
Ykd nf jrefrmEkid if t
H m; ppf
oH;k Burd q
f ifE
JT ESpaf ygif; 100 ausmt
f yk cf sKyo
f mG ;
cJh&m csif;awmifwef;BuD;onfvnf; t*Fvdyf
vufatmuf usa&mufc&hJ ygonf/ xkt
d cge,fcsUJ
wko
Yd nf jynfrESihf awmifwef;cGjJ cm;qufqEH ikd &f ef
twGuf a&mrtu&mjzifh 1892 ckESpfwGif ajr
jyefYae ]]tdIcsif;pmay}} udkvnf;aumif;? 1895
ckESpfwGif [Gmvfidkac: ]]rD;Zdk;pmay}} udk vnf;
aumif;? 1899 ckESpfwGif ]][m;cg;csif;pmay}} udk
vnf;aumif;? 1907 ckEpS w
f iG f ]]rm&mcsi;f pmay}}
udk vnf;aumif;? 1910 ckESpfwGif ]]wD;wdef csif;
pmay}} udk vnf;aumif;? 1930 ckESpfwGif ]]csKd;
csif;pmay}} udk vnf;aumif;? 1939 ckESpfwGif
]]crD; csif;pmay}} ukdvnf;aumif; a'otvkduf
csif;pmay wrsKd;pD wDxGifay;cJhygonf/

]]yHk-yHk-yHk}} [laom csif;AHkwD;oHukd ESpfpOf


Zefe0g&Dv 1 &ufaeY a&mufwkdif;aetdrfrS
Mum;&ygonf/ pnfom&Gmuav;u ESpfopful;yGJawmf
usif;yaejcif; jzpfonf . . .

csif;wdkYaysmf&m IrNiD;zG,f&m csif;awmifwef;BuD;tm; uav;e,frS jrifawGU&pOf/

rdef;rrsm;csnf;om ujy&aom 0g;nyftu ac: [m&uf tu/

xkaYd Mumifv
h nf; ]]csi;f }} csi;f twlwl pmay?
pum; uGjJ ym;cJ&h Ny;D csi;f vlrsK;d tcsi;f csi;f yif aoG;
uGaJ patmifzefw;D xm;cJyh gonf/ um; e,fcsUJ
pepfqkd;\ 'Pfyifjzpfygonf/ xkdYaMumifhvnf;
,aeYwidk f us,af jymvSaom csi;f awmifwef;Bu;D
ay:wGif csi;f vlrsK;d trsK;d rsK;d tzHzk kH uGjJ ym;jcm;em;
aeNyD; kd;&m"avh tutckefrsm;onfvnf;
uGJjym;jcm;em;vsuf &SdaeMuygonf/
xkdcsif;awmifwef;ay:u csif;vlrsKd;rsm;pGm
teuf ]]wm&Te;f csi;f vlrsK;d }}wk\
Yd k;d &mtursm;ukd
pma&;ol vufvrS ;f rDoavmufwifjycsiyf gonf/
xkddk;&mturSmvnf; pma&;ol vlrSef;odwwfp
rlvwef; uav;t&G,frSp ,ck touf 65

ESpf tdkrif;olt&G,fxd jrifawGUaeus tursm;


jzpfaomaMumifhygwnf;/
usaemfonf ]]uEl;? uyg;}} [laom csif;
pum;uvGJ csif;pum;? csif;pm rwwfaomf
vnf; csif;oli,fcsif;aygif;rsm;pGmESifh aexdkif
ynmoifcJh&&m olwkdY\ "avhdk;&m tuwdkYukd
tNrJvkdvkd awGUjrifae&ygonf/ xkdtuum;
]]wm&Te;f tu}} jzpfygonf/ wm&Te;f d;k &mtuukd
azmfxkwfa&;om;Ekdif&ef touf 64 ESpf&Sd pnf
om&Gmu OD;nmvGJ? touf 71 ESpf&Sd acsmif;pG
&Gmu OD;kPx
f ef;wdt
Yk m; awGUqHak r;jref;rSwo
f m;
cJhygonf/
wm&Tef;kd;&mturSm 12 rsKd;cefY &Sdygonf/

,if;wkdYteuf touf 5 ESpfom;? 6 ESpfom;


b0up ,aeYwikd f ujyaeqJjzpfaom pnfom
&Gmu OD;nmvGJu tu 7 rsKd;ukd &Sif;jyay;yg
onf/ wm&Tef; dk;&mturSm usm;r pkaygif;
vl 200 cefY uckef&aomtu jzpfygonf/ xkd
tursm;rSm
(1) vma[mhtu
(2) qyiftu
(3) quviftu
(4) yifveftu
(5) [m&uftu
(6) *Refveftu
(7) vHk[kef;tu wdkY jzpfonf/
(1) vma[mhtu qkdonfrSm a,mufsm; rdef;r
vufwGJu&aom tujzpfonf/
(2) qyifturSm a,mufsm;rsm;u wD;Ny;D rde;f r
rsm;csnf; ujy&aomtu jzpfonf/
(3) quviftu qkdonfrSm a,mufsm;rsm;
csn;f uaomtujzpfonf/ a,mufsm;rsm;
u ]]usL;}} rIwf a,mufsm;rsm;yif ujyMu
ygonf/
(4) yifvefturSm 0kdif;xkdif oDcsif;qkdum
acgif&nfpkyf&if; ujy&aomtu jzpfyg
onf/
(5) [m&ufturSm rdef;rrsm;csnf; ujyaom
0g;nyftu jzpfygonf/
(6) *Rev
f efturSm EGm;aemufudk wdik rf mS csn
f
0g;ukdudkifum ujy&aomtujzpfygonf/
(7) ]]vH[
k ek ;f }} turSm ]]bl;oD;rIw}f } tu jzpfyg
onf/ bl;oD;ajcmufudk yavGvrdk w
I
f ujy

aom tujzpfygonf/
xkd ;kd &mtursm;ukd ESppf Of oD;wif;uRwv
f
wGif usif;yonfh ]]cGg'kdyGJawmf}} ESifh ]]ESpfopful;
yGJawmf}} wdkYwGif ujyavh&Sdygonf/
]]yHk-yHk-yHk}} [laom csif;AHkwD;oHukd ESpfpOf
Zefe0g&Dv 1 &ufaeY a&mufwkdif;aetdrfrS Mum;
&ygonf/ pnfom&Gmuav;u ESpo
f pfu;l yGaJ wmf
usif;yaejcif;jzpfonf/
pnfom&Gmuav;onf tdraf jc 100 ausmf
&SdNyD; wm&Tef;vlrsKd; 20 ausmf aexdkifvsuf&Sdyg
onf/ ESppf Of cGg'kyd JG? ESpfopful;yGJ usi;f yygonf/
pma&;ol aexdkif&m ewfacsmif;&GmESifh 3 rkdifcefY
om a0;ygonf/ zvrf;? [m;cg;? wD;wdef csif;
rsK;d EG,pf rk sm;aexdik yf gonf/ xk&d mG teD; Mumtif;
csif;&Gm? om,mukef; csif;&Gmuav;rsm; &Sdyg
onf/ ewfacsmif;&Gm taemufbuf 1 rkdifuGm
wGif ]]acsmif;cG&Gm? [m;cg;aus;&Gm? a&pkd&Gm?
yef;rGefacsmif;&Gm}} [laom csif;&Gmuav;rsm;
vnf; &Sdygonf/
ESpfpOf onf&Gmuav;rsm;u usif;yjyKvkyf
aom c&prwfy?JG ESpo
f pfu;l yG?J cGg'kyd rJG sm;ukv
d nf;
wufa&mufc&hJ ygonf/ wufa&mufwidk ;f pkaygif;
uckefavh&Sdaom csif;kd;&myGJrsm;ukd rrSdwfrokef
MunfhItm;ay;jzpfygonf/ wcgw&H 0ifyif
uckefrdygonf/
csif;dk;&mtuwkdYum; pkaygif; nDGwfap
aomyG?J &if;ES;D cspcf ifapaomyG?J acgifwusKu
d jf zifh
aysmfydkuf&onfh yGJawmfrsm;yif jzpfygaMumif;
a&;om;wifjyvkduf&ygownf;/

lifestyle

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Family

Vol.1, No.13
Health

uav;awGudk
wHqdyfruyfeJY
acwfbkef;opf
wywf uav;rsm;eJY ywfouf
NyD;awmh usr wifjyaqG;aEG;
csiw
f hJ taMumif;t&muawmh uav;
awGudk wHqdyfuyfaeMuwJh taMumif;
yg/ usrwdkY i,fi,fuawmh uav;
wdu
Yk kd qH;k rw,fq&dk ifjzifh q&m? q&mr
a&m? rdbrsm;uyg dkufESufNyD;awmh
aMumufatmif vefYatmifvdkY ajcmuf
vSefY qHk;rwwfMuygw,f/

okyfazmf - tmum

'D

'gayr,fh tckaemufydkif;rSmawmh uav;


uRrf;usifol ynm&Sifrsm;? pdwfydkif;qkdif&m yg&*l
rsm;&JU okawoeawGU&Scd surf sm;tvkt
d & uav;
ukd rkduf&? rESuf&? em;vnfatmif ajymqkq
d ;kH r
&r,fvYkd qkv
d mygw,f/ ausmif;awGrmS ? tdraf wGrmS
uav;ukd rkduf&ygbl;/ dkufESuf qHk;rjcif;tm;
jzifh uav;wdkY rvdrmEkdifbl;vdkY ynm&Sifrsm;u
rdb? q&mrrsm;ukd owday; ajymqkdvmcJhMuyg
w,f/ 'gaMumifv
h nf; [k;d t&ifuxufpm&ifawmh
usrwdYk wkid ;f jynfrmS uav;wdu
Yk dk ausmif;awGrmS
dkufESufqHk;rwmrsKd; awmfawmfudk enf;vmNyDvdkY
qdEk ikd yf gw,f/ txl;ojzifh tjyify*k v
u
d ausmif;
rsm;rSm uav;wdu
Yk dk vH;k 0 rdu
k Mf u? rESuMf uawmh
ygbl;/
'gayr,fh q&m? q&mrrsm;? rdbrsm;[m
uav;ukd rdkuf&bl;qkdwmudk odMuayr,fh
uav;rsm;&JU pdwfykdif;qkdif&m cHpm;csuf? uav;
tawG;? uav;&JUtjrif pwmawGudk em;vnf
EkdifpGrf;uawmh awmfawmfav;ukdrS enf;yg;vS
ygao;w,f/ uav;wdkY&JU tawG;? uav;wdkY&JU
tjrif[m vlBuD;awG&JU tawG;? vlBuD;awG&JU
tjrifeYJ vH;k 0rwlygbl;/ olwaYkd v;awG[mxdcu
kd f
vG,fMu? cHpm;vG,fMuw,f/ vlBuD;ajymorQudk
vnf; wu,fh t[kwfvdkY xifMuwJh t&G,fyg/
'gaMumifhrdkYvdkY vlBuD;rsm;taeeJY uav;rsm;udk
ajymqkd qH;k rwJt
h cgrSm tifrwefru
S dk owdxm;&
ygw,f/
usr uav;eJyY wfoufwhJ pmawGukd tckvdk
rzwf&? ravhvm&ao;wJhtcsdef [kd;vGefcJhwJh
tESpf 20 avmufu *syefv lrsKd; rdwfa qG
wa,muftdrfukd oGm;vnfcJhzl;ygw,f/ olwdkY
tdrfrSm ig;ESpft&G,f t`rTmuav; ESpfa,muf&Sd
ygw,f/ ESpfa,mufpvHk; cspfp&mav;awGyg/
usru uav;awGudk cspfpEkd;pdwfeJY tifrwef
toH;k ruswhJ ar;cGe;f wckudk uav;awGa&SUrSmyJ
olt
Y arudk ar;vku
d rf yd gw,f/ 'Dar;cGe;f u olwYkd
ESpfa,muf b,fol ydkawmfvJqkdwJh ar;cGef;yg/
trsKd;orD;u rsufESmtBuD;tus,f ysufoGm;NyD;
awmh ]]ESpfa,mufpvHk; awmfw,f}} vdkY ajzyg
w,f/ cPMumwJh tcgrSmawmh *syeftrsKd ;orD;u
usrudk ajymygw,f/ uav;awGukd EIdif;,SOf

lifestyle 39

The Irrawaddy

uav;awG[m waeYwaeY ]]toHk;rusbl;?


nHhw,f? b,folYavmuf b,folu rawmfbl;}}
pojzifh rdb? q&mrsm;&JU edp"l0 wHqdyfuyf
ajymqkdrIrsm; cHaeMu&ygw,f . . .
rajymzd?Yk tJ'v
D dk EIid ;f ,SOaf jymwmaMumifh uav;
awG&UJ &ifxrJ mS iguawmh olaY vmuf rawmfb;l
qkdwJhpdwf 0ifoGm;r,fqkd&if olYb0 wavQmuf
vH;k rSm bmukyd J BuKd ;pm;BuKd ;pm; 'DtikpYH w
d ef YJ ratmif
jrifEkdif jzpfoGm;wwfw,fqkdwJh taMumif;yg/
aemufyikd ;f usr uav;rsm;eJyY wfoufwhJ uav;
pdwyf nm&yf pmtkyaf wG? uav;jyKpak pmifah &Smuf
a&; pmawGukd zwfrSwfavhvmwJhtcsdef a&muf
vmawmhrS tifrwefrS &Supf &maumif;wJ?h rar;
oifw
h hJ ar;cGe;f wckukd usr ar;cJrh yd gvm; qkw
d m
udk odvm&ygw,f/

[kwfyg&JU/ usrwdkY[m bm&,fr[kwf?


uav;awGudk vG,fvG,fyJ wHqdyfuyfwwfMu
ygw,f/ uav; wckck aumif;wmav; vkyfjy
vdkufwkdif; *kwpdkufeJY ]]om;om; vdrmw,f?
awmfw,f}} vdkY csD;usL;zdkY arhaeayr,fh? uav;
r[kww
f m wckck vkyv
f u
dk Nf yD qkw
d meJY ]]'Duav;
qkd;vmNyD? rvdrmawmhbl;}} vdkY ajymvdkufzdkY 0ef
rav;Muygbl;/
uav;awG[m waeYwaeY ]]toH;k rusb;l ?
nHhw,f? b,folYavmuf b,folu rawmfbl;}}
pojzifh rdb? q&mrsm;&JU edp"l0 wHqdyfuyf

ajymqkdrIrsm; cHaeMu&ygw,f/ wcsKdU q&mrsm;


ajymwwfwm &Sdygao;w,f/
]]eifwdkY twef;u tqdk;qHk;twef;yJ}} qkd
wmrsK;d yg/ ]]om;om;? rD;rD;wdYk qk;d wm b,foal wG
b,folawGawmif odukefNyD}} qdkwmrsKd;vnf;
ajymwwfMuygao;w,f/ q&m? q&mr wa,muf
taeeJY tifrwefukdrS rvkyfoifh rajymoifhwJh
tajymtqdrk sK;d ygyJ/ q&m? q&mrwdYk taeeJ'Y v
D kd
ajymvdkufr,f qkd&ifjzifh uav;u rcHcsifpdwfeJY
vdrmoGm;Muvdrhfr,f? ajymif;vJvmMuvdrfhr,f
vdYk xifaumif;xifygvdrrfh ,f/ 'gayr,fh tJ'v
D kd
ajymif;vJoGm;zdkY qkdwm b,fvdkrSrjzpfEkdifygbl;/
'Dvdk ajymqkdvdkufjcif;aMumifh uav;&JU &ifxJrSm
remvdkpdwfeJY odrfi,fpdwfrsm;om 0ifvmEkdifyg
w,f/
uav;wdkY&JU &ifxJrSm olwdkYqkd;w,f? igu
awmh vlqkd;yJ qkdwJhtawG;av; a&mufoGm;r,f
qkd&if uav;wdkY&JU pdwfydkif;qkdif&mrSm ukd,fhukd,f
uk,
d f ,HMk unfwphJ w
d ?f uk,
d u
hf ,
dk u
f ,
dk f taumif;
jrifwJhpdwf avsmhenf;vmygvdrhfr,f/ udk,fhudk,f
ukd,f ,HkMunfwJhpdwf enf;wJh? ukd,fhukd,fudk,f
taumif;jrifwJhpdwf enf;wJh uav;rsKd;[m bm
udyk J vkyv
f yk f atmifjrifaf tmif vkyEf idk pf rG ;f vnf;
enf;vmwwfygw,f/ pmoifMum;a&;rSmyg uk,
d hf
ukd,fudk,f ,HkMunfrI enf;vmwwfygw,f/
uav;qkw
d mrsK;d u xdv,
G f &Sv,
G w
f hJ olrsm;yg/
usrwdYk vlBu;D rsm;awmifrS tvkyx
f rJ mS uk,
d v
f yk f
orQ raumif;ajymcH&&if? ukd,fhukd rMumrMum
raumif; a0zefc&H r,fq&dk if pdw"f mwfawGusvm
NyD;awmh ukd,hfudk,fudk,f ,HkMunfrI aysmufvm
wwfMuygw,f/
aemufwckuawmh usrwdkY jrefrm rdbawG
ajymwwf? vkyfwwfMuwJh wHqdyfuyfrIrsm;ygyJ/
]]'Duav; arG;vmrS pD;yGm;wufw,f}} wdkY?
]]'Duav;u cdkufwwfw,f}} wdkY? ]]rdbudk i,f
i,fuwnf;u aumif;usKd ; ray;wJo
h m;}} wdYk qdk
wmawGygyJ/ 'Dvdk pum;rsdK;awGeJY BuD;jyif;vmwJh
uav;rsKd;[m ukd,fhudk,fukd,f b,fvkdrS r,Hk
MunfEikd af wmhygbl;/ ti,fav;arG;rS pD;yGm;wuf
w,fqw
dk phJ um;udk tNrMJ um;ae&wJt
h Bu;D uav;
rsm;[m olYukd,fol uHqkd;wJh uav;? rdbudk
pD;yGm;wufatmif vkyfray;EkdifwJh uav;tjzpf
b0wavQmufvHk; tjypfrvkyfygbJeJY tjypf&Sd
ovkd cHpm;ae&wwfygw,f/ cku
d w
f ,fvt
Ykd ajym
cH&wJh uav;crsmrSmvnf; b0wavQmufvHk;
olu
Y ,
dk o
f l tjypfom;wa,mufvdk cHpm;Ny;D awmh
aevm&awmhwmygyJ/
wu,fawmh uav;wa,muf vdrm,Of
aus;zdkY? xl;cRefxufjrufzdkY? pdwfykdif;qkdif&m
&ifhusufNyD;awmh taumif;jrifpdwf &SdzdkYqkdwm
uav;eJY eD;pyfwJh q&m? q&mrrsm;? rdbrsm;
tay:rSm rlwnfygw,f/ uav;wdkYtwGuf
ywf0ef;usif[m tifrwefrS ta&;BuD;ygw,f/
tem*wfrmS vlBu;D jzpfvmr,fh uav;wdt
Yk wGuf
udk,fhudk,fukd,f ,HkMunfrI&SdzdkY? ukd,fhudk,fukd,f
taumif;jrifpdwf&SdzdkY odyfudkvdkygw,f/ ukd,fh
udk,fudk,f ,HkMunfrI &SdwJhol? udk,fhudk,fudk,f
taumif;jrifpdwf&SdwJhvlrsm;[m vlYavmu vlY
0ef;usiu
f dk tikpYH w
d ef YJ tE&m,frjyKwwfMuygbl;/
vlwa,muf (uav;wa,muf) &JU pdwyf idk ;f qkid f
&m use;f rma&;[m cEmuk,
d o
f efprG ;f use;f rma&;
vkyd J ta&;Bu;D wmaMumifh rdb? q&mrsm;taeeJY
uav;rsm;udk vG,fvG,fulul wHqdyfuyfjcif;rS
a&SmifMuOfay;MuygOD;vdkY .../

tyl&Syf w,f qdkwmuvnf; aowwfwJh a0'em


a'gufwmoufOD;
v,fcif;BuD; abmvHk;upm;MuwmrsKd;rSmvdkY qdk
Muygw,f/

aEG

tOD;tprSmudkyJ tylu jyif;xefvSaeNyD/ 0rf;a&;uyl? wdkif;jynfta&;uyl tJ'DxJrSmrS &moDOwku


xyfavmif;tyla0rQjyefawmh vlawGvnf; rIrvSaygh/ aEGu ylwmvm;? aeu ylwmvm; cGJjcm;rodayr,fh
ylwmuawmh twdkif;xuftvGefyg/
ylwmudka&SmifzdkY tcef;atmif;NyD; avat;
pufav;eJY aeEdkifwJholu b,favmuf&SdrvJ?
rD;ua&m tNrv
J maerSmvm;? tjyif rxGurf jzpf
xGufNyD; tvkyfvkyf&? ausmif;wuf&ol BuD;i,f
ra&G;rSm tyl'Pfudk vSdrfhydrfhcHae&awmhwmygyJ/
tyl'PfaMumifh taecufapHk EHk;csnfhwm? ae
avmifwm? rl;a0wmav;awGavmuf jzpfwmu
roufomvSayr,fv
h nf; awmfao;w,f ajym&
rSmyg/ jrefrmvdk tyl&Syfjcif;vdkY todrsm;aewhJ?
tylavjzwfjcif; (Heat Stroke) uawmh tvGef
aMumufp&m aumif;ygw,f/ 'Dae&mrSmawmh vl
trsm; odMuwJh tac:ta0:twdkif; Heat
Stroke udk ]]tyl&y
S jf cif;}} vdyYk J oH;k EIe;f oGm;yg&ap/
tyl&Syfjcif;qdkif&m tcsuftvuftcsKdU
wu,fawmh cEmud,
k &f UJ tylcsed jf rifh wuf
vmwJh tajctaewckygyJ/ wduswJh ta&;ay:
ukorI rcH,l&if touftE&m,f&SdwJhtxd jzpf
apwmyg/ a0'emcHpm;ae&olukd at;oGm;atmif
vkyfay;wmu ta&;ay: ukoenf;vdkY ajymEdkif
ayr,fh xdxad &mufa&mufuo
k ay;Edik w
f hJ aq;Hk
aq;cef;vdk usef;rma&;XmeawGudk csufcsif; ydkY
aqmifay;&r,f qdw
k mawmh tNro
J wd&&dS rSmyg/
uav;i,fawG? oufBuD;&G,ftdkawG? tm;
upm;orm;awGeJY aeylxJrSm tvkyfvkyf&whJol
awG[m 'Da&m*g jzpfEikd af jctrsm;qH;k olawGygyJ/
tyl&yS w
f ,fqw
kd m cEmud,
k &f UJ tylcsed f jrifh
wufvmNy;D OD;aESmuftmHak Mumpepf&UJ tajymif;
tvJaMumifh ay:aygufvmwJh vuPmawGyg
awGU&wwfygw,f/ tylaMumifjh zpfwhJ <uufwuf
wm? EGr;f vswmawGvkd ayghayghwefwef r[kwb
f J
rSeu
f efwhJ ukorI csucf si;f r&&if aoapwJah &m*g
yg/ tJ't
D csed rf mS cEmud,
k &f UJ tylcsed u
f tenf;
.
.
qHk; 104 F (40 C) xufawmif jrifhwufvm
wwfygw,f/
cEmudk,fu yHkrSefqdk&if tyludk olYbmom
ZD0jzpfpOfev
YJ nfywfEikd yf gw,f/ tylukd ta&jym;
uae jzmxGufapwm ? acR;tjzpf xGufoGm;ap
wmawG vkyfay;wmyg/ t&rf;ylvmwJhtcg?
t&rf;tdkufpyfwJhtcg? aea&mifatmufrSm jyif;
xefwhJ um,vIy&f mS ;rIawG jyKvyk w
f t
hJ cgawGrmS
awmh tJ'grsKd;awG rvkyfEdkifawmhbJ cEmudk,f&JU
.
tylcsdef jrifhwufvmygawmhw,f/ 106 F
.
(41.1 C) xufawmif ausmfvGefoGm;wwfyg
owJ/h tyl&yS af pwJh tjcm;taMumif;wckuawmh
a&"mwf ajcmufcef;wmygyJ/ tajctaewckck
aMumifh a&"mwfajcmufcef;&if acR;rxGufEdkif
awmhwmaMumifh tylawGjyefrxGuaf wmhbJ ud,
k f
wGif;rSm tylcsdefjrifhwufvmawmhwmyg/
'Dvdk tyl&Syfjcif; tjzpfEdkifqHk;olawGxJrSm
yg0ifolawGuawmh 1 ESpfatmuf uav;i,f

av;awG? oufBu;D &G,t


f akd wG (txl;ojzifh ESv;kH ?
tqkwf? ausmufuyfa&m*g &SdaeolawG jzpfNyD;
'guvnf; olwaYkd omufaewJh aq;0g;awGu a&
"mwf cef;ajcmufrjI zpfapwJh ab;xGuq
f ;kd usK;d awG
jzpfapvdkYygyJ/)
tcef;xJrmS r[kwb
f J yljyif;wJjh yify0ef;usif
taetxm;rSm tvkyv
f yk &f olawGeYJ aea&mifxJ
rSm udk,fvufvIyf&Sm; vkyfolawGygyJ/ b,fvdk
vuPmawG cHpm;awGU&S&d ovJ &Hzef&cH g tyl&yS f
wm&JU vuPmawGu ESvHk;a&m*g xwm&,f?
wjcm;a&m*g tajctaeawGe&YJ ,f qifqif jzpf
wwfygw,f/ wcsKdUusawmhvnf; omreftyl
aMumifh EkH;csnfhEGrf;e,f&muae tyl&SyfwJhtxd
jzpfoGm;wwfwmyg/
awGU&avh&w
dS mawGu ysKUd wm? tefwm? arm
yef;wm? tm;enf; EGrf;vswm? acgif;udkufwm?
<uufwufwm? udkufcJwm? rl;a0wmawGygyJ/

wcsKUd usawmhvnf; vuPmawGu BuKd rjy


bJ csufcsif;pkNyD; 0ifvmwwfw,f qdkygw,f/
wa,mufeYJ wa,muf rwlMuwmawG &Sad yr,fh
tawGUrsm;wJh vuPmawGuawmh cEmudk,f
tylcsdef wufvmwm? acR;rxGufawmhbJ ta&
jym;u eDjref;ajcmufaoGUvmwm? aoG;ckeEf eI ;f jref
vmwm? toufSL&cufvmwm? trlt&mawG
ajymif;vmwm? xifa,mifxifrmS ;awGjrifvmwm?
pdwfIyfaxG; aemufusdvmwm? pdwfwdkvmwm?
b,fa&mufvdkYa&mufrSef; rodawmhwm? wuf
&muae owdvpfarharsmNyD; jyefrvnfawmhwJh
udkrm (Coma) txd jzpfwwfygw,f/
uav;oli,fawGeJY tyl&Syfjcif;
uav;i,fawGrmS vnf; oufBu;D &G,t
f akd wG
enf;wl tyl&yS jf cif;jzpfzYkd tcGit
hf vrf;ydyk gw,f/
tdyf&mxufrSm tuJydkNyD; apmifxlxlxJxJ NcHK
xm;? ywfxm;wmrsK;d uawmif tyl&yS af pygowJ/h
uav;udk apmifo
h rl &Sb
d J um;aomhcwfcw
hJ mrsK;d ?
uav;u 0ifaqmhNyD; um;aomhusaewmrsKd;qdk
&ifawmif tjyifrSm omreftylcsdef &Sdonfhwdkif
tyl&SyfwJha&m*g &MuygowJh/ 'guawmh txl;
wvnf owdjyK&r,ft
h csuaf wGygyJ/ q,fausmf
oufawGrmS awGU& trsm;qH;k tyl&yS jf cif;uawmh
aeylxJrSm tm;upm; avhusifhwm? aEG&moD aeY

okyfazmf - tmum

38

a&aomufEdkifr,fqdk&if at;wJha&? tcsKd&nfawG


wdkufay;yg/ txl;owdjyK&rSmu cEmud,
k w
f iG ;f
a&"mwfukd qH;k I;H apwJh t&ufeJY uzif;"mwf ygwJh
aumfzD? vufzuf&nfawG vHk;0rwdkufzdkYygyJ . . .

tyl&SyfvlemtwGuf a&S;OD;olemjyKpkjcif;
cEmudk,fxJu t*Fgtpdwftydkif;awG tyl
&SyfwmaMumifh ysufpD;,dk,Gif;wmudk umuG,fzdkY
csucf si;f jyKpak y;&r,f qdw
k mawmh tNrt
J od&adS p
csifygw,f/ vkyfay;Edkifwmav;awGu vlemudk t&dyx
f aJ &TUajymif;yg/ t0wftpm;
awGcRwyf pfNy;D ta&jym;awGukd a&at;at;
eJY a&ywfwdkufyg/ a&at;at;eJY avmif;cs
ay;Edik yf gw,f/ tylaiGUawGjyefatmif? acR;
xGuaf tmif yefumzGix
hf m;ay;yg/ csKid ;f Mum;?
aygifNcMH um;awGrmS a&cJtw
d u
f yfxm;ay;yg/
a&aomufEdkifr,fqdk&if at;wJha&? tcsKd
&nfawG wdkufay;yg/ txl;owdjyK&rSmu
cEmud,
k w
f iG ;f a&"mwfuq
kd ;kH I;H apwJh t&uf
eJY uzif;"mwfygwJh aumfzD? vufzuf&nf
awG vHk;0rwdkufzdkYygyJ/
cEmudk,f tylcsdefudk tNrJrjywf wdkif;wm
.
apmifhMunfh&ygr,f/ udk,ftylcsdef 101 C.
hJ xd at;atmif
102 F avmuf a&mufwt
vkyfay;ae&ygr,f/
rarhzdkYuawmh aq;Hkta&;ay:Xme wckck
udk tjrefqHk; qufoG,fydkYaqmifay;zdkYygyJ/
aemufxyfqufNyD; uko&r,fh tajctae
awG trsm;BuD;&Sdaeao;vdkY jzpfygw,f/
b,fvdkumuG,fEdkifovJ
ta&;BuD;qHk; umuG,fEdkifwJh enf;uawmh
a&rsm;rsm; aomufay;NyD; a&"mwf rcef;
ajcmufapzdkY? yljyif;vGef;wJh &moDrSm udk,f
vuf vIy&f mS ;rIawG jyif;jyif;xefxef rvkyf
zdkYygyJ/
wu,fvdkY aeylxJrSm tMumBuD; tvkyf
vky&f if? acR;xGurf sm;&if cEmud,
k u
f qH;k H;I
oGm;wJh "mwfqm;awG (txl;ojzifh qdk'D
,rfvrkd sK;d ) udk jyefvnfjznhw
f if;ay;ae&yg
r,f/ "mwfqm;azsmf&nfvdk t&nfawG
aomufay;&ygr,f/
aeylxJ tvkyv
f yk af e&if rMumcP em;ay;
&ygr,f/ OD;xkyfaqmif;xm;wm? ta&mif
azsmhNyD; aysmhaysmif;ayghyg;wJh t0wfawG
0wfwmuvnf; xda&mufwhJ umuG,rf aI wG
ygyJ/
toH;k jyKraewJt
h csed rf mS um;udak omhcsxm;
yg/ b,faomtcgrS vH;k 0 (vH;k 0) uav;udk
um;xJrmS aomhcsxm;wmrsK;d rvkyzf Ykd txl;
owday;yg&ap/
&moDOwku rsuEf mS omray;wJt
h cg? ud,
k f
uvnf; a&SmifvTJzdkY rjzpfEdkifwJhtcg tyl&Syfjcif;
qdw
k hJ a0g[m&av;xJrmS toufukd rqH;k H;I apzdYk
wwfEdkiforQ vkyfvdkY&wmav;awG vkyf&if;?
wu,fvdkY rvTJra&Smifom awG h&BuHK&&ifvnf;
vkyo
f ifw
h mawG tjrefq;kH ulnaD qmif&u
G af y;&if;
tyludk ckcHaeMu&OD;rSmygyJ/

lifestyle

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Music Review

otkd&JU oifcef;pm
udkrsKd; (IR)
&S aygufuGJwJh Rock *Dw[efawGxHk;rTrf;aewJh acwfumvrSm
csKd&SvGifjrwJh *Dw[efawG[mvnf; 'DuaeY y&dowfawGtMum;rSm
acwfpm;vdkYaecJhygw,f/ 'gaMumifh 'DuaeY vli,fy&dowfawGeJY tH0ifcGifus
jzpfapr,fh *Dw Album wcsyf[mvnf; odyfrMumao;cif umvu
xGufay:vdkY vmcJhav&JU/ tJ'D Album [m otkd&JU ]]oifcef;pm}}
Album yJ jzpfygw,f/
]]a&aomufjrpf}} qkdwJh Copy Album eJY
xl;jcm;wJh Vocal tqifhtwef;udk y&dowfu
owdxm;rdomG ;MuNy;D aemufyidk ;f rSm Own Tune
eJY Copy ukad &marTxm;wJh 'kw,
d ajrmuf Single
jzpfwJhotkd&JU]]oifcef;pm}} Album [m 'DuaeY
vli,fy&dowf&JU pdwfqEeJY wxyfwnf;uswJh
Album wcsyfjzpfvdkYaecJhygw,f/ 'D Album xJ
rSmyg0ifwhJ oDcsi;f 11 yk'pf vH;k u olyY pkH eH o
YJ l vSy
ouf0ifaeovkd? otkd&JU Vocal Color eJYvnf;
vkdufzufrI&Sdwmukd awGU&wmaMumifh y&dowf
tBudKufeJY udkufnDr,fh oDcsif;wcsKdUukd a&G;xkwf
Tef;zGJUay;csifygw,f/
'D Album &JU tzGifhoDcsif; wyk'fjzpfNyD;
vif;vif; a&;zGJUay;xm;wJh ]]vGwfvrf;}} qkdwJh
oDcsif;[m Mum;aeus Rock oDcsif;wyk'fvdkY
qkdEkdifayr,fh Chord Phrasing awG&JU vSyrIeJY
otkd&JU Crack ygwJh Vocal Expression u
'D Album &JU tzGifhoDcsif;aumif;tjzpf vIyfEId;
Ekid cf yhJ gw,f/ tm;aumif;wJh Verse tyd'k af wG&UJ
pum;vHk;taMumif;t&meJY aZmfvwf&JU Guitar
Riff awGu oDcsi;f uk
d yk v
f ;kH <uvmatmif yHak zmf
ay;Ekid cf yhJ gw,f/ wcsKUd ae&mav;awGrmS otk&d UJ
tmar#dwfoHqefqef oDqkdtm;jznfhoGm;wJh
qk[
d efuvnf; oDcsi;f yHpk eH YJ tH0ifr&I w
dS mukd awGU
&ygw,f/ Rock oDcsif;awGeJY vkdufzufrI&SdvSwJh
otkd&JU Vocal Color eJY Metal Zone Band &JU
aooyfwhJ Arrange aMumif'h D Album &JU tzGihf
oDcsi;f aumif;wyk't
f jzpf ouf0ifp;D qif;Ekid cf yhJ g
w,f/
R ckdifa&;wJh ]]tm;vHk;,lvkdufyg}} oDcsif;u
awmh Copy oDcsif;jzpfwhJtwkdif; oDcsif;&JU
tm;aumif;rIuadk wmh ajymp&mvkrd ,frxifygbl;/
Copy oDcsi;f awGudk pum;vH;k xnf&
h mrSmyg;eyfrI
&SdwJh Rckdif&JU pum;vHk;taMumif;t&mu oDcsif;
Melody eJY vkdufzufrI &Sdovkd? yg&rDxl;vSwJh
otd&k UJ Vocal Expression uvnf; pD;pD;ykid yf idk f
&Sv
d yS gw,f/ Slow Rock Music yHpk v
H Ydk qkEd idk af y
r,fh Soul Music bufudk tenf;i,fpu
G af ewm
ukd awGU&ygw,f/ Ending Chorus rSm oDqx
dk m;
wJh High Expression eJY Opera Mood qefqef
&Gwq
f o
dk mG ;wJh Ending Harmony awG&UJ xl;jcm;rI
aMumifh otkdtaeeJY a&G;cs,frIrSefuefwJh Copy
oDcsif;aumif;av;wyk'f jzpfcJhygw,f/
'D Album &JU Title oDcsif; wyk'fjzpfwJh
]]oifcef;pm}} oDcsi;f [m atmifujdk rif&h UJ vuf&mrGef
oDcsif;wyk'fyg/ 'DaeYacwf vli,faw;a&;q&m
awGxJrSm emrnf&vmwJh atmifukdjrifh&JU Own
Tune vuf&mjzpfNy;D Album Title tjzpfwifzYkd

Vol.1, No.13

Mandalay Sketch

xm0&pD;qif;aer,fh *Dwjrpfrsm;

jyif;

lifestyle 41

The Irrawaddy

t&nftaoG;jynhrf w
D hJ oDcsi;f yHpk rH sK;d vnf; jzpfyg
w,f/ tcspt
f aMumif;ukd Iaxmifw
h rsK;d ua&;zGUJ
oGm;wJh pum;vHk;awGu dk;kd;av;eJY t"dym,f&Sd
ovkd oDcsif;yHkpHeJY vkdufzufatmif oDqkdoGm;wJh
otkd&JU Vocal uvnf; oDcsif;tay: cHpm;rI
ydkrdk tm;aumif;apcJhygw,f/ Chord Phrasing
awG&JU vSyouf0ifrI? Melodic jzpfvSwJhoDcsif;
Frame? Metal Zone &JU aooyfwJh Arrange ?
arSmyf gwJh otd&k UJ Expression eJY atmifujdk rif&h UJ
tm;aumif;wJh pum;vH;k awGaMumifh 'D Album &JU
]]ayguf}} oDcsif;wyk'fqkd&if rSm;r,frxifygbl;/
uG,v
f eG o
f mG ;&SmNyjD zpfwhJ auatwD a&;wJh
]]rif;av;&SdrSjynfhpHk}} oDcsif;rSmawmh otkd&JU
Vocal ynm yg&rDxl;jcm;rIudk jrifawGUEdkifrSmyg/
rl&if;oDcsif;&JU tm;aumif;rItjyif Mood eJY
Expression udk [mrke
d jD zpfatmif oDqo
dk mG ;Ekid rf I
u oDcsif;tay: wdrf;rl;apEkdifcJhygw,f/ Copy
tcspo
f cD si;f aumif;av;awGudk pum;vH;k oGw&f m
rSm pum;vH;k tEkt&Gav;awGukd a&G;cs,w
f wfwhJ
orm&ifh oDcsi;f a&;q&m auatwD&UJ pum;vH;k

xl;jcm;wJh Vocal Color wrsKd;pD


ykdifqkdifxm;MuwJh tqkd&Sif 3 OD;uvnf;
oDcsif;yHkpHeJY tH0ifatmif xdxdrdrd
oDqkdoGm;EdkifwmrkdY wjcm; oDcsif;yHkpHawGxJu
cGJxGufEdkifcJhwJh 'D Album &JU
tydwfoDcsif;aumif;av; wyk'f . . .

taMumif;t&may: q,fausmo
f ufvil ,ftrsm;pk
cHpm;ESpfoufMurSm jzpfovkd? Chorus tykd'f
awGrSm toufSLoH (Breath Power) eJY oDqkd
oGm;wJh otkd&JU Vocal Expression uvnf;
xdxrd rd &d v
dS w
S mrdYk Copy tcspo
f cD si;f at;at;
av;awGudk ESpfoufMuwJh vli,frsm; tBudKuf
awGUMur,fh oDcsif;aumif;av;wyk'fyJ jzpfyg
w,f/
otkd ukd,fwdkif pum;vHk;oGwfxm;wJh ]]igh
b0twGurf if;}} oDcsi;f [m Carrying vdYk trnf
&wJh Vertical Horizon tzGJU&JU Copy oDcsif;
wyk'f jzpfygw,f/ pum;vH;k ykid ;f t& xl;jcm;rIr&Sd
ayr,fh rl&if;tqk&d iS &f UJ Vocal Color eJY otk&d UJ
Vocal Color u wcsKdUae&mawGrSm tenf;i,f
qifwlaewmukd owdxm;rdapcJhygw,f/ rl&if;
oDcsif;yHkpHukdu Melodic jzpfwJh oDcsif;aumif;
wyk'f jzpfaewmrdkY 'DoDcsif;udk vli,ftrsm;pk
tBudKufawGUMuOD;rSm rvGJygyJ/ 'ghtjyif ]]igcspf
aomol}} oDcsif;uvnf; Music Style qefwJh
oDcsif;wyk'fyg/ tcspftaMumif;t&mawGukdyJ
csppf &maumif;atmifa&;zGUJ xm;wJh atmifujkd rifh
&JU pum;vHk; a&G;cs,frIeJY Melodic jzpfvSwJh
Chord Phrasing awGu 'DoDcsif;udk vSypGm
ouf0if vIyf&Sm;apEkdifcJhygw,f/ oDcsif;yHkpHeJY
vdkufzufvSwJh otdk&JU Vocal Expression eJY
aZmfvwf&UJ Guitar Riff awGuvnf; 'DocD si;f ukd
ykdrdkpGJrufzG,f jzpfapcJhygw,f/ Ek&GwJh pum;vHk;?
vli,fBuKd uf tcspt
f aMumif;t&meJY qef;opfwhJ
Music Style rsKd; jzpfwmaMumifh 'D Album &JU
]]ayguf}} oDcsif;awGxJrSm wyk'ftygt0ifvkdY qkd
&rSmyg/
tiJa&;wJh ]]NrdKodyfjcif;}} oDcsif;uvnf;
otk&d UJ y&dowfrsm; aocsmayguftBuKd uaf wGUMu
r,fh Copy oDcsif;wyk'fyg/ oDcsif; Flow u
tarsmyHkpHav;jzpfNyD; pum;vHk;taMumif;t&m
uvnf; tvGr;f bufu,
dk rd ;f wJh taMumif;t&m
rsK;d jzpfovk?d oDcsi;f Flow eJY pum;vH;k taMumif;
t&muvnf; vku
d zf ufr&I w
dS mukd awGU&ygw,f/
tcspftaMumif;t&m ta&;aumif;wJh Copy
aw;a&;awGxrJ mS tiJ[mvnf; wOD;tygt0if
jzpfwmrdYk 'DocD si;f rSm pum;vH;k awG&UJ tm;aumif;
rIuv
kd nf; awGU&ygw,f/ Chorus tyk'd af wGrmS
qko
d mG ;wJh Expression eJY Mood yg aooyfvw
S hJ
otkd&JU Vocal eJY tiJ&JUpum;vHk;ESpfck aygif;pyf
vkdufwJhtcg vli,fy&dowfawG&JU&ifukd pGJpGJNrJNrJ
0ifa&mufp;l epfapr,fh Copy oDcsi;f aumif;av;
wyk'fjzpfvmcJhygw,f/ 'ghtjyif ]]bmjzpfjzpf}}
oDcsi;f uvnf; jrefrmjynf&ifciG ef YJ a0;uGmaewJh
armifarmifaZmfvwf tvGrf;ajy vuf&mwyk'f
jzpfygw,f/ oDcsif;yHkpH kd;pif;ayr,fh xl;jcm;wJh
tusKd;jyK oDcsif;aumif; wyk'fyg/ 'DoDcsif;&JU
xl;jcm;csufu Group Song yHkpHtjzpf otkdeJY
twl G-latt eJY [efxGef;wdkYu yg0iftm;jznfh
ulnD oDqkday;xm;MuwmyJjzpfygw,f/ oDcsif;
a&;zGUJ zefw;D rIrmS tawGUtBuKH orm&ifah eNyjD zpfwhJ
armifarmifaZmfvwf&UJ vuf&mrGef oDcsi;f wyk'f
jzpfovkd xl;jcm;wJh Vocal Color wrsK;d pD ykid q
f idk f
xm;MuwJh tqkd&Sif 3 OD;uvnf; oDcsif;yHkpHeJY
tH0ifatmif xdxdrdrd oDqkdoGm;EdkifwmrkdY wjcm;
oDcsif;yHkpHawGxJu cGJxGufEdkifcJhwJh 'D Album &JU
tydwfoDcsif;aumif;av; wyk'fvdkY qkd&rSmjzpfyg
w,f/ 'gaMumifh 'D Album [m ta0;a&mufae
wJh armifarmifaZmfvwfeYJ uG,v
f eG o
f mG ;&SmNyjD zpf
wJh auatwDw&Ykd UJ tvGr;f ajyvuf&mawG yg0if
wJh aw; Album wcsyfjzpfwmrdkY vli,f*Dw
y&dowfrsm; odrf;qnf; em;qifoifhwJh Rock
Album wcsyjf zpfygaMumif; Te;f zGUJ azmfjyvku
d &f
ygw,f/

okyfazmf - pdk;0if;Nidrf;

40

rEav;udk u,fwifzdkY
ql;iSuf
yJ ajymajym vuf&dStaeeJY rEav;[m jrefrmEdkifiHrSm 'kwd,tBuD;qHk;NrdKUjzpfw,f/ pD;yGm;a&;
t&a&m? ,Ofaus;rIt&a&m tcsuftcsm usw,fqdkwmvnf; rjiif;Edkifygbl;/ 'gayr,fh tJ'D
tcsuftcsmuswJh pD;yGm;a&;eJY ,Ofaus;rIawG[m rMumcif ukef;aumufp&m r&dSawmhatmif
cRwfNcHKusawmhr,f qdkwmvnf; taotcsmygyJ/ 'DtE&m,feJY 'DcHpm;csufudk odem;vnfwJholawGqdkwm
yDbd usefaumif;usef&mtaeeJY wnf;wnf;om &dSawmhwJh rEav;om;ppfppf tenf;i,fyJ &dSygawmhw,f/
'Dtenf;i,fxJrSmyJ &ifeifhpGm yGifhtefcJhMuwmu rEav;om; tEkynm&SifawGyg/ pmay? obif? *Dw? yef;csD
pwJh tEkynm&SifawGaygh/ 'D zGifhtefrIawG[m 1984 aemufydkif; pwifvmMuw,f/ 1984 OD;usm;BuD;0if;
rD;ab;NyD;aemuf rEav;rSm&dSwJh trsKd;om;pD;yGm;a&;awG pwifyGef;yJhvmrItay: pmaytEkynm
todkif;t0dkif;u pwifcHpm;emusifvmMuw,f/

bm

1988 ta&;awmfyHk NyD;wJhaemuf wufvm


wJh tpdk;&vufxufrSmawmh 1984 obm0
rD;ab;xuf tqaygif;rsm;pGm BuD;rm;wJh ]]rif;
ab;}} aMumifh trsK;d om;pD;yGm;a&;awG w0ke;f 0ke;f
NydKqif;oGm;awmhwmygyJ/
NrdKU&JU tonf;ESvHk;jzpfwJhtjyif trsKd;om;
pD;yGm;a&; trSwv
f uPmjzpfwhJ aps;csKad wmfBu;D
udk ]]rif;rdefY? rif;tmPm}} eJY tjrpfu NzdKvSJvdkuf
w,f/ NrKd Uay:rSm&dw
S hJ pD;yGm;t&if;tjrpfawG zsuf
qD;Hrk u vmbfvmbeJY ud,
k u
f sKd ;pD;yGm; a&SUwef;
wifNyD; e,fcsJUvmwJh vlrsKd;jcm;udk w&m;0if 'v
a[m oGif;vmjyefw,f/
rEav;&JUtrsKd;om;pD;yGm;a&;awG ysufukef
NyD/ pD;yGm;a&; ysufrSawmh vlrIa&; ysufNyDaygh/
,Ofaus;rI ysuNf yaD ygh/ 'Dtysuaf wGMum;rSm ]]Edik if H
a&;}} rysu&f avatmif rEav;rSm &ifpnf;cHxm;
&w,f/ b0tysufcHNyD; xdef;xm;Mu&w,f/
tdrfajcpGefY? NrdKUpGef wJxdk;NyD;rS ckcHxm;Mu&w,f/
'Dvlenf;pkxJrSm tEkynm&SifawGygw,f/
rEav;&JU pD;yGm;a&;rSeforQ trsKd;om;ydkif
pD;yGm;a&;[m aemufwef;rSmyJ&aSd ew,f/ rEav;
&Gmaejynfxdkif rddk;zvmpD;yGm;a&;qdkwm pkH;pkH;

jrKyv
f rk wwfy/J ,Ofaus;rIqw
kd muawmh rsupf d
atmufrSmwif w0kef;0kef; NydKusoGm;ovdkyg/
wefz;kd xm;ol rEav;om; vlenf;pkuom toH
jymrwwf ajymMu? qdkMu? vufu rD;cdk;xGuf
vkrwwf a&;Mu om;Mu&ayr,fh tmPmydkif
tqufqufu rodusKd;uRef (odkYr[kwf) odod
ESiyhf if a&epf&m 0g;ulx;kd Muygw,f/ d;k &myGv
J rf;
rsm;ESihf ywfouf&if yGrJ ed &Yf zdYk cufc?J vHNk cKH a&;ay;zdYk
jiif;qefayr,fh EdkufuvyfawG? um&mtdkau
awG? ygwDyaJG wGuakd wmh olw&Ykd UJ wlom;aemifr,f
rsm;udk,fwdkif zGifhvSpfxm;Muw,f/ txl;ojzifh
jrefrmhdk;&m ,Ofaus;rI&JU jy,k*fjzpfwJh rEav;
twmoBueF yf aJG wmfukd tmPmydik rf sm;uyJ pepf
wus zsufqD;ypfcJhMuwmyg/
ud,
k u
f sK;d tw pD;yGm;udyk J t&m&m a&SUwef;
wifcJhwJh ESpf 20 ausmf umvBuD;rSm aiGaMu;eJYyJ
zdNy;D rlvawGuakd zsmufzsu?f tpG,t
f yGm;awGuykd J
jrifhwif,lcJhMuwmygyJ/ ordkif;0if aps;csKdBuD;udk
zsuw
f ,f? blo;D ig;aygif;aMumf qdik ;f bkwBf u;D awG
eJY plygrm;uufBuD;awG ay:vmw,f/ ordkif;0if
qD;yef;eDq&mawmfArd mefukd zsuw
f ,f? trd;k aumh
bHkausmif;BuD;awG jrifhrm;vmw,f/ ordkif;0if

rEav;&JU trsKd;om;
pD;yGm;a&;awG ysufukefNyD/
pD;yGm;a&; ysufrSawmh
vlrIa&; ysufNyDaygh/
,Ofaus;rI ysufNyDaygh/
'DtysufawGMum;rSm
]]Edik if aH &;}} rysuf&
avatmif rEav;rSm
&ifpnf;cHxm;&w,f . . .

uaemifrif;om;BuD; *ludk xdk;aumfypfw,f/


bD,mqdkifawG rdIvdkaygufapw,f/ ordkif;0if
ocifA[def;*ludk wkwfausmufpdrf; aps;uGufeJY
tpm;xdk; trIefYacsypfvdkufw,f/ 'DMum;xJ
ordik ;f 0if usKH ;NrKd Ud;k jytd;k 48 &yfuv
kd nf; t*Fvyd f
e,fcsJUppfwyftarGudk qufcHum 'DuaeY trsKd;
om; tpdk;&acwftxd ppfwyfu tydkifpD;xm;
ao;w,f/ 'DMum;xJ &wemyHkacwf&JU vuf&m
wcktaeeJY useaf umif;use&f museaf ewJh ordik ;f
0if puf&Sif wHwm;BuD;udkvnf; aA'ifvdkvdk
,Mwmvdv
k ekd YJ tkyw
f csyo
f w
J yGirhf Q ruseaf tmif
tp azsmufypfvdkufjyefw,f/
udik ;f 'Dvkd b,foal oao iawrmNy;D a&m
qdkwJh pdwf"mwfeJY xifwdkif;BuJcJhwJh tmPm&Sif
tkypf ;kd rIcsKyNf ird ;f Ny;D jynfou
Yl ,
kd pf m;vS,ef YJ tpd;k &
zGUJ wJh 'Dru
kd a&pDacwfuakd &mufNyq
D &kd if 'Dvykd supf ;D
rIawG r&dSap&awmhbl;vdkY omrefjynfolwdkif;
od&dSem;vnfcJhMuygw,f/ 'gaMumifh ]]rnfodkYyif
qdkapumrl}} qdkwJh cRif;csufeJYyJ 2010 jynfhESpf
umvu rsupf rd w
dS v
f u
kd Nf y;D jynfou
Yl ,
kd pf m;vS,f
rsm;tjzpf owfrw
S af &G;cs,rf u
I kd vufccH MhJ uwmyJ
r[kwyf gvm;/ 'Dvekd yYJ J &oavmuf jyifr,fqw
kd hJ
pGefYvTwfrI? pGefYpm;rI pdwf"mwfeJY Mum;jzwf a&G;
aumufyrJG mS vTwaf wmfxJ jynfot
Yl m; ppfppfEiS hf
a&mufoGm;MuwmyJ r[kwfvm;/ bmyJajymajym
2014 qdkwm tpdk;&oufwrf; 4 ESpf&dSygNyD/
apmapmu tpD&ifco
H vdk ]] a&Tukd ,lonf?
aiGudk,lonf? NyD;awmh vludkyg,lonf}} qdkovdk
zsufqD; ,laqmifoGm;MuzdkY tcGHuRwf usef&wJh
]]rEav;}} udk jynfou
Yl ,
kd pf m;vS,Bf u;D awGuaum
ru,fwifMuawmhbl;vm;/ tpdk;&opf 4 ESpf
oufwrf;rSm 'DuaeYtxdq&kd if vTwaf wmftpnf;
ta0; 9 Budrf 9 cg usif;yNyD; xifyg&JU/
'DumvtwGi;f rEav;jynfov
l x
l u
k a&G;
cs,f wifajrm ufay;vdu
k w
f hJ vTwaf wmf ud,
k pf m;
vS,Bf u;D rsm;xHu rEav;,Ofaus;rIEiS yhf wfouf
vdkY? rEav;tarGtESpfeJY ywfoufvdkY? rEav;
pD;yGm;a&;eJY ywfoufvdkY? rEav; vlrI0ef;usifeJY
ywfoufvdkY? rEav; xdef;odrf;umuG,frIESifh
ywfoufv?Ykd rEav; ckcu
H muG,rf EI iS hf ywfouf
vd?Yk rEav;d;k &m"avhEiS hf ywfoufvYkd vTwaf wmf
xJrmS wcGe;f wyg'rQ a&TEw
I af wmfu `ru
G [
f ajym
qdk ar;jref;wifjyjcif; tvsOf;r&dScJhygbl;/ tpdk;&
opf 4 ESpf oufwrf;twGif;rSmyJ zsufNrJzsuf?
ysuNf ryJ su?f qH;k Nrq
J ;kH ? H;I NrJ ;IH ? zdNrzJ Ed iS hf tmPm&Sif
tpdk;&ajc&mESifh z0g;ajcxyfqJygyJ /
'Dawmh vmr,fh 2015 ckESpfrSm vuf&dS
tpd;k & oufwrf;ukeyf gNy/D jynfoYl ud,
k pf m;vS,f
topfawG a&G;cs,Mf u&ygawmhr,f/ jynfov
l x
l k
vufxJrSm a&G;cs,fydkifcGifh&dSygvsufESifh yxr 5
ESpfoufwrf;udk erlem,lNyD; jynfolvlxktusKd;
udk wu,faqmif&Gufr,fh jynfolYudk,fpm;vS,f
ppfppfrsm;udkom a&G;cs,fMuzdkY vdktyfygNyD/
jzwfoef;cJ&h wJh 4 ESpo
f ufwrf;t& rEav;
taeESifh a&G;cs,fvdkufwJh? a&G;cs,fonf[kqdkwJh
udk,fpm;vS,frsm;ESifhuawmh ig;yg;omru
oHCmpifyg arSmufcJhwmjzifh ajymp&mrvdk? BuHKcJh
&avNyDyJ/ 'gaMumifh ]]wu,f rEav;udk um
uG,rf ,f?h rEav;udk ckcrH ,f?h rEav;udk u,fwif
r,fh udk,fpm;vS,fawGa&G;EdkifzdkY tckuwnf;u
BuKd wifnEd iId ;f aqG;aEG;? oH;k oyf? pOf;pm;? qH;k jzwf
xm;MuygpdkY}}/
ajymcsifwmu rEav;qdkwm erlem/
wwdkif;wjynfvHk;twGuf aocsm pOf;pm;
Mu&awmhr,fh tcsdefyg/

lifestyle

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Trends

lifestyle 43

The Irrawaddy
Vol.1, No.13
Youth

wausmhjyef acwfpm;vmwJh dk;dk;,Of,Of

jrefrmh csnfxnfzuf&Sif
oD[wdk;
qufrjywf woGifoGifpD;qif;aewJh 'DaeYacwf
zuf&Sifa&pD;aMumif;xJu jrefrmrdef;uav;awG&JU aeYpOf
0wfpm;qif,ifrI zuf&SifawGudk taemufEdkifiHawGeJY udk;&D;,m;zuf&SifawG
b,fvdkyJ0ifa&muful;pufvmygap? b,fawmhrS dk;roGm;EdkifwJh
zuf&Sifwckuawmh jrefrmhdk;&m csnfxnf0wfpHkawGyJ jzpfygw,f/

&moDOwkyljyif;wJh aEG&moDtcsdefrSmawmh
acwfa&pD;xJu 'DaeYacwf rdef;rysKdav;awG
twGuf csno
f m;0wfpakH v;awGu tom;at;Ny;D
0wf&wmvnf; oufaomifo
h ufom&daS pygw,f/
&moDOwkeJYvnf; tHudkufjzpfovdk jrefrmhdk;&m
aemufNyD; 'DZdkif;qef; csnfxnf0wfpHkawGu
jrefrmrde;f uav;wa,muf&UJ usuo
f a&eJt
Y vS
udkvnf; ay:vGifxif[yfaprSm trSefyg/

jrefrmh;kd &m csnx


f nf0wfpzkH uf&iS [
f mqk&d if
2012 ckESpfaemufydkif; jrefrmh'Drkdua&pD acgif;
aqmif a':atmifqef;pkMunf&JU Oa&myc&D;pOf
xGufNyD;aemufrSm EdkifiHwumuvnf; jrefrmh
csnx
f nfawGeYJ jrefrmtrsK;d orD;awG&UJ usuo
f a&

&dv
S w
S hJ zuf&iS u
f kd ydo
k v
d mMuovdk jrefrm rde;f u
av;awGMum;rSm jrefrmqefqef zuf&iS af v;awG
ydkrkda&yef;pm;vmwm jzpfygw,f/
'DZdkif;qef;qef; ta&mifqef;qef;eJY zefwD;
csKyfvkyfxm;wJh dk;&mcsnfxnf jrefrm0wfpHkav;
awGukd rde;f uav;ti,fawGu t0wfrsm;MuNy;D
wnfNidrfwJh'DZdkif;? ta&mifNidrfav;awGudkawmh
oufvwfydkif;eJY oufBuD;ydkif; trsKd;orD;awGu
0wfqifavh&MSd uygw,f/ t0wftpm;qdw
k m olY
ae&meJYol vdkufzufatmif yeHoifhatmif 0wf
qif&w,fqkdovdkyJ ausmif;oGm;? Hk;wufwJh
zuf&Sifudk jrefrmh&dk;&m csnfxnf0wfpHkav;awG
'DZdkif;trsKd;rsKd; a&G;cs,f0wfqifwwfr,f qkd&if
usufoa&&SdpGm zuf&SifusaerSm trSefygyJ/
jrefrmrde;f uav;awGtaeeJY 'Dvakd EG&moD
yljyif;wJhtcsdefrSm cspfp&maumif;wJh 'DZdkif;qef;
jrefrmh;kd &mcsnx
f nf vHck snaf wGukd ta&mifviG f
vGif csnx
f nftus vufjywfav;awGeYJ wG0J wf
avh&dSMuovdk tay:u Zmptyg;eJY wGJcsKyfxm;
wJh csnx
f nftuse YJ csi;f d;k &mcsnv
f ckH sn?f 'grSr
[kwf csnfaygif;om; a&mpyfcsKyfxm;wJh vHkcsnf
ta&mifvGifvGifav;awGudk wGJpyf0wfqifavh
&dSygw,f/
'Dvdk dk;&mcsnfxnfawGrSm trsm;pku
rEav;wkid ;f a'oBu;D ? tr&yl&NrKd Ue,fuae vm
wJh tr&yl& jrefrmcsnx
f nfawGjzpfNy;D wkid ;f &if;
om; d;k &mcsnx
f nfawGxu
J aemufwrsK;d uawmh
csif;jynfe,fbufu0ifwJh emrnfBuD; csif;xnf
awGyJ jzpfygw,f/ csif;txnfawG&JU vufrI
tEkynmuvnf; wrsdK;xl;jcm;NyD; ESpfoufzG,f
jzpfwmaMumifh jrefrmcsnfxnfawGxuf aps;ydk
BuD;NyD; t&nftaoG;vnf; uGmw,fvdkY od&yg
w,f/ 'gayr,fh vlwdkif;vufvSrf;rDwJhaps;EIef;eJY
'DZikd ;f qef;wJh jrefrmcsnx
f nfawGuawmh t0,f
ydrk sm;ygw,fw/hJ jrefrmhtaiGUtoufawG trsm;
BuD;yg0ifwJh wefzdk;oifh csnfxnf 0wfpHkawGudk

awmh EdkifiHjcm;c&D;oGm;{nfhonfawG jrefrmEdkifiH


udk tvnfvmwJt
h cgrSm a':atmifqef;pkMunf
0wfwJh zuf&SifqkdNyD; trSwfw&0,f,l 0wfqif
avh&dSMuw,fvdkYvnf; od&ygw,f/
jrefrm0wfpkH csnx
f nfawG&UJ ysr;f rQaps;EIe;f
uawmh tusv
ckH snf 0wfpw
kH pHak ps;EIe;f udk tedrhf
qHk; waomif;cGJ 0ef;usifuae tjrifhqHk; (csif;
csnfxnfqkd&if) odef;*Pef; 0ef;usifavmuf
txd &dSw,fvkdYvnf; od&ygw,f/ emrnfausmf
wefzdk;BuD; jrefrm0wfpHkydk;xnfawGudkawmh yGJ
vrf;obif? tcrf;tem;awGrSmyJ tjrwfwEdk;
wefzdk;xm; yGJxkwf0wfqifavh&dSMuNyD; aps;EIef;
awG uvnf; 7aomif; 8aomif;0ef;usifupvdkY
5odef;0ef;usifcefYtxd &Sdw,fvdkYvnf; od&yg
w,f/
'DwywfrSmawmh jrefrm rdef;uav;awG
twGuf 'DEpS af EG&moDrmS aEGzuf&iS t
f aeeJY acwf
ay: 'DZikd ;f tvef; twkt
d jywf zuf&iS af wGuae
cPcGJxGufNyD; acwfrD'DZdkif;qef;awGeJY &ufvkyf?
csKyv
f yk x
f m;wJh d;k &mcsnx
f nf jrefrm0wfpakH wGukd
{&m0wD acwfa&pD; pmzwfy&dowftwGuf
aps;EIef;eJYwuG azmfjyay;vdkufygw,f/
yHkrSmjyxm;wJh jrefrm0wfpHk dk;&mcsnfxnf
awG&JU aps;EIef;eJY tcsuftvufawGudkawmh
trSwf (20)? q&mpHvrf;? A[ef;NrKd Ue,f? &efuek f
NrdKUrSm&dSwJh ]]a&Teef;awmf0if}} csnfxnfeJY ydk;xnf
qdkifrSm oGm;a&mufdkuf,lxm;wm jzpfygw,f/

vli,f eJY acwfa&pD;

oD[wdk;

wkdif; acwfwkdif;rSm vli,fqdkwmolwkdY jzwfoef;&wJh acwftajctae? BuHKawGU&wJh pD;yGm;a&;? EkdifiHa&;


b,fvdkyJuGmjcm;uGmjcm; arQmfvifhcsufawG? vef;qef;wuf<urIawGeJY aemifwcsdefrSm vlBuD;jzpfzdkY tm;,laeMuwJh olawGcsnf;yg/
vli,fawG avQmufwJhvrf;rSm acwfa&pD; tajymif;tvJ twuftusawG wygwnf;ygvmwwfpNrJ jzpfygw,f/ 'gaMumifh vli,fawGajymwJh
pum;awGuaewqifh 'DaeYacwf b0aeenf;yHkpHuGJvGJrI? acwfa&pD; tajymif;tvJ pwmawGudkavhvmNyD; olwdkY&JUtoHawGudk
The Irrawaddy u tywfpOfazmfjyoGm;rSm jzpfygw,f/

acwf

nDru Accessories awG vufaumufwkdY?


qGJBudK;wkdY? em;uyfwdkY? vufpGyfwkdY tJvdk[mav;awG
pk&wm 0goemygw,f/ Shopping udk wywfwcg
xGujf zpfw,f/ 'D&efuek rf mS &dw
S hJ Shopping Mall awG
aygh/ 0,fpkjzpf&ifvnf; tJ'Dvdk Accessories av;
awG 0,fp&k wmoabmusvYkd awmfawmfrsm;rsm; 0,f
jzpfw,f/
zuf&SifxJrSmawmh vGwfvGwfvyfvyfeJY ayghaygh
yg;yg;jzpfwhJ Free style udyk J 0wfjzpfygw,f/ oyf&yf
Ny;D awmh prwfuswhJ Smart jzpfwhJ 'DZikd ;f rsK;d 0wf&wm
vnf; BudKufw,f/ t0wftpm;xJrSmawmh BudKufwJh
ta&mifuawmh Black & White yg/
qHyifumvmqk;d &wm oabmusw,f/ umvm
udk t0ga&mifbufuBkd uKd uw
f ,f/ wcgwavusawmh
vnf; Crazy Color av;awG qkd;csifygw,f/ 'DESpf
oBuFefrSmawmh teDa&mifqkd;zkdY pdwful;xm;w,f/
oBuFef bmtpDtpOf&dSvJ qkdawmh avQmufvnfzkdY
pOf;pm;xm;w,f/ &efuek Nf rKd Uwywf avQmufvnfr,f/
r@yfxkdifzkdYawmh tpDtpOfr&dSao;bl;/
nDroBueF ef YJ ywfoufNy;D awmh pdwcf pH m;csuu
f
t&rf;aysmaf eygw,f/ oBueF af &mufcgeD;&if pdwu
f
tvdv
k akd ysmv
f mw,f/ oBueF rf mS aysmzf t
Ydk wGuf
vnf; tckuwnf;u tm;cJxm;ygw,f/
'DEpS x
f rJ mS oGm;jzpfr,fch &D;uawmh
aemufvxJrSm rdom;pkeJYtwl yk*H
bk&m;zl;xGufzkdY &dSygw,f/ xl;qef;
wJh ae&mrsKd;awG c&D;oGm;&wm
BudKufw,f/

oBuFefrSm

aysmfzdkY tm;cJxm;w,f
tus-8200
xbD-9000

tus-7800
xbD-9000
tus-7300
xbD-26000

tus-8100
xbD-14000

"mwfyHkrsm; - pdkif;aZmf^The Irrawaddy

tus-1900
xbD-55000

nDr 0goemu okyaf qmifyg/ okyaf qmifwm t&rf;0goem ygygw,f/


i,fi,fwkef;u jzpfcsifwJh tem*wftdyfrufpdwful;uawmh tif*sifeD,mrBuD;
jzpfcsicf w
hJ myg/ tckusawmh tEkynmbufukd ydt
k m;omoGm;awmh okyaf qmif
tvkyfudkvkyfzkdY a&G;cs,fvdkufwm/ tck okyfaqmifoifwef;awG wufaeyg
w,f/
tm;wJt
h csed af wGrmS pmzwfw,f/ yHq
k w
JG mvnf; 0goemygawmh umwGe;f yHk
av;awG yHw
k q
l jJG zpfw,f/ i,fi,fwek ;f uvnf; yHq
k NJG yKd iyf aJG wG? ydpk wmNyKd iyf aJG wG
rSm 0ifNydKifjzpfw,f/ rSwfrSwf&&awmh 7 wef;avmufrSm nDr wwd,qk &cJhzl;
ygw,f/
oDcsi;f em;axmif&wmvnf; t&rf;0goemygw,f/ nDrBuKd uw
f hJ *DwtrsK;d
tpm;uawmh Pop *Dw trsK;d tpm;yg/ Duet Songs awGvnf; em;axmif&wm
BuKd uw
f ,f/ International tqkad wmfxrJ mS Taylor Swift oDcsi;f awGBuKd uw
f ,f/
jrefrmvli,f tqkdawmfawGxJrSmawmh a,musfm;av; tqdak wmfxrJ mS &J&ifh
atmif BuKd uw
f ,f/ rde;f uav; tqkad wmfqdk tdrchf spu
f Bkd uKd uw
f ,f/ vwfwavm
em;axmifjzpfaewJh oDcsi;f awGuawmh &J&ifah tmif oDcsi;f awG tukeef m;axmif
jzpfw,f/
ky&f iS Zf mwfum;awGxrJ mS awmh '&mrmudk ydMk unfjh zpfw,f/ nDr trsm;qH;k
Munfhjzpfwmawmh '&mrmygyJ/ wcgwavusawmhvnf; [moum;av;awG
Munfjh zpfw,f/ International rSm ky&f iS o
f kyaf qmifawG tukev
f ;kH udk Munfjh zpf
w,f/ tukefvHk;vnf; BudKufygw,f/ jrefrm ky&f iS o
f kyaf qmifawGxrJ mS awmh
rtd`Em ausmZf ifudk oabmusw,f/
nDr Facebook oHk;&if News feed u wufvmwJh Update owif;awG
zwfjzpfw,f/ tJ'Duae A[kokwawG&w,f/ pmtkyfzwfjzpfwmawGuawmh
&opmtkyaf wG? okwpmtkyaf wG trsm;Bu;D zwfjzpfygw,f/ pma&;q&mawGxu
J
awmh q&mazjrifhwkdY? rif;vlwkdY pmtkyfawG BudKufygw,f/

cdkifrDrDaZmfvGif
20 ESpf
A.G.T.I Diploma (Civil)

oefvsifenf;ynmwuodkvf
ocsFm? wwd,ESpf ta0;oif?
'*Hkwuodkvf? &efukefNrdKU/

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

42

44

lifestyle

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

Event

"mwfyHkrsm; - a*sydkif? pdkif;aZmf? jrwfolatmif^The Irrawaddy

&efukef NLD &efyHkaiGyGJ IC eJY usif;y

trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGUJ csKyf (&efuek w
f idk ;f a'oBu;D ) twGuf &efyakH iG*w
D azsmaf jzyGu
J dk Iron Cross aw;*DwtzGu
YJ
&efukef wmarGNrdKUe,frSm&SdwJY a&TxG#fwifuGif;rSm rwfv 22 &ufaeYu usif;yjyKvkyfcJYygw,f/ *DwazsmfajzyGJrSm Iron
Cross aw;*DwtzGJUeJYtwl av;jzL? tiJ? rsdK;BuD;? 0dkif0dkif;wdkY oDqdkazsmfajzcJhMuygw,f/

GNC Health Food


Center zGifhyGJ

oefvsif ewfpifw&m q&mawmf&JU (86) Budrfajrmuf


aygif;wnfNrdKU pwk'domatmifyGJ
oefvsifNrdKU ewfpifw&m ausmif;wdkuf? ewfpifw&m q&mawmf&JU 86 Budrf
ajrmuf aygif;wnfNrKd U pwk'o
d matmifyeJG YJ pme,fZif;&Si;f vif;yGu
J kd rwfv 19 &ufaeY
u ewfpifw&mausmif;wku
d ?f oefvsiNf rKd UrSm usi;f yjyKvyk cf NhJ y;D ewfpifw&mq&mawmf
bEEy nmawZonf 31 bHo
k m; tm;vH;k eJY ow0gtm;vH;k ab;uif;&efumG csr;f om
apzdt
Yk wGuf pwk'o
D mtvSLjyKvyk cf o
hJ nfrmS 86 Burd w
f idk w
f idk &f cdS ahJ Mumif;od&ygw,f/

Laurel Art Academy

&JU tEkynmESifh
ynma&;yl;aygif;rnfh txl;tpDtpOf

Laurel Art Academy


eJY South Essex College
(England) wdkY yl;aygif;

pDpOfonfh tEkynmESifh
ynma&; yl;aygif;rnfh
txl;tpDtpOfukd
rwfv 18 &ufaeYu
Junction Square rSm
usif;yjyKvkyfcJhNyD;
tEkynm ausmif;om;
ausmif;olrsm;rS
wifqufujyrIrsm;eJY azsmfajzcJhygw,f/

urmhuAsmaeY usif;y
rwfv 21 &ufaeYu &efuek f ,k'oef&yd o
f mcef;rrSm
urmhuAsmaeYtcrf;tem; usif;ycJhygw,f/

GNC Medicine & Health Food Center


zGiyhf t
JG crf;tem;ukd rwfv 19 &ufaeYu trSwf (154)
(1A)? usKu
d q
v
H rf;? wmarGNrKd Ue,frmS usi;f yjyKvyk cf NhJ y;D

tEkynm&Sifrsm; wufa&mufzGifhvSpfcJhygw,f/

Lanoperal Skin Care rdwfqufjcif;eJY


Yummy Yo Beauty & Hair Spa zGifhyGJ
Lanoperal Skin Care
rdwfquf Promotion eJY
Yummy Yo Beauty &
Hair Spa qkdif opfzGifhyGJ

armf',fokyfaqmif cifoZif&JU
Cut & Clean Beauty Spa zGifhyGJ

View Sonic &JU New


Product Launch eJY
Dealers rsm;ukd *kPfjyKyGJ
View Sonic Electric Products &JU New Product
Launch eJY Dealers rsm;ukd *kPfjyKyGJ tcrf;tem;ukd
rwfv 19 &ufaeYu Chatrium Hotel Ballroom rSm

usif;yjyKvkyfcJhygw,f/

tcrf;tem;ukd rwfv 22
&ufaeYu qkdifwnf&Sd&m
pmo,vrf;? wmarG
NrdKUe,frSm usif;yjyKvkyfcJhNyD;
tEkynm&Sifrsm; wufa&muf
zGifhvSpfay;cJhygw,f/

wywftwGif; MunfhIEdkifrnfhyGJrsm;
armf',fokyfaqmif cifoZif&JU Cut & Clean
Beauty Spa & Studio qki
d f zGiyhf t
JG crf;tem;ukd rwfv
23 &ufaeY eHeufu qkdifwnf&Sd&m AkdvfcsKyfatmifqef;
vrf;r (Ruby Mart) a&SUrSm usi;f yjyKvyk cf NhJ y;D zdwMf um;
xm;aom tEkynmarmifErS rsm; wufa&mufziG v
hf pS af y;
cJhygw,f/

-

-

-


xdkif;kyf&SifyGJawmf tcrJhazsmfajzyGJeJY aysmfyGJ&TifyGJ


rwfv 28? 29? 30? jynfolYO,smOf? n 6 em&DrS 11 em&Dtxd
Capital Idol Grand Final Show
rwfv 30? Capital Hypermarket

]]rEav; ta&GU}} rEav; pma&;q&mrsm;&JU a[majymyGJ


udkav;(tif;0*kPf&nf)? ae0if;jrifh? ausmf&ifjrifh? ql;iSuf? cifcifxl;
rwfv 28? 29? n 7 em&D? 84 vrf;eJY 31 vrf;axmifh&Sd
"romvcef;r? rEav;NrdKU/

46

lifestyle

The Irrawaddy

Vol.1, No.13

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

lifestyle 47

Women

EkdifiHwum NydKifyGJ0ifr,fh r,fjrefrmawG


tp aumif;NyD; taESmif;vnf; aocsmygap
rpyfpk
[m jrefrmhkd;&m,Ofaus;rIukd xdckdufapEkdifygw,f}}? ]]EkdifiHwumeJY bpfueDeJY Use to
jzpfayr,fh jrefrmtrsKd;aumif;orD;awGeJY b,fvkdrSrvkdufzufygbl;}} ]]'DvkdcRwfjyrS jrefrmjynfukd
EkdifiHwumuodr,fqkdwm b,fvkdrSrjzpfoifhbl;}} ]]tifwmeufqk&zkdYta&; azhbkwfrSm Like vkyfay;}} pwJh pwJh
toHAvHawGeJY ESpfaygif; 30 ausmfMumrS EkdifiHwum r,fNydKifyGJawGukd jyef0ifcJh&wJh? jyef0if0ifcsif;umvawGrSmvnf;
Facebook vlrIuGef&ufBuD;rSm jzpfpOfaygif;pkHeJY tBuD;tus,f *,ufkdufoGm;cJh&NyD; uD;bkwfwkdufyGJawG
jzpfoGm;cJhMu&wJh? oGm;NydKif&wJh jrefrmukd,fpm;jyK r,fawGcrsmvnf; tBuD;tus,f tqJcH tqlcHcJh&wJh
Miss bmNydKifyGJ? nmNydKifyGJawGukd rSwfrdMuOD;rSmyg/

"mwfyHkrsm; -a*sydkif^The Irrawaddy

]]'g

Miss International (2012)

oGm;a&muf,SOfNydKifcJhwJh eef;cifaZ,sm/

rpyfpkuawmh rSwfrdvGef;
tm;BuD;aeawmh ukd,fhEkdifiHu
tvSr,fawGwifru? olwkdYeJY
tNyKd ijf zpfvmr,fw
h jcm;wjcm;
aom Ekid if w
H umutvSr,f
awG&JU vIyf&Sm;rIawG? olwkdY
Organization awG&UJ vIy&
f mS ;
rIawGukd olwkdY&JU Facebook
pmrsufESmxufuwqifh owdxm;rdoGm;wm
wck&Sdvmygw,f/
tJh'guawmh ESpfwESpf&JU aemufqkH;v
rsm;rSm usi;f yjyKvyk af vh&w
dS hJ Ekid if w
H um&JU
tvSr,f NyKd iyf BJG u;D awGudk 0ifNyKd iEf idk zf &Ydk ef
EkdifiHwumu ukd,hfEkdifiHukd ukd,fpm;jyK
r,ft
h vSr,fawGudk ESppf uwnf;u a&G;
xkwNf y;D vkYd tifwmeufu tvS pmrsuEf mS
xufawGrmS ? Facebook pmrsuEf mS xufawG
rSm rdwfqufwmygyJ/
'Dvkd 2014 &JU tvSr,fNydKifyGJBuD;awG
twGuf olEY idk if t
H vku
d f uk,
d pf m;jyKtvSr,f
awG a&G;xkwfNyD;vkdY avhusifhrIawG tBuD;
tus,f jyKvyk af eMuNyq
D adk vawmh rpyfpw
k Ydk
Ekid if u
H dk ud,
k pf m;jyKr,fh jrefrmtvSr,fav;
awGa&m b,fqu
D adk &mufvYdk b,fc&D;txd
aygufaeNyDvJ qkdwm odcsifvmwmawmh
trSeyf gyJ/ t&ifEpS u
f vnf; yxrqk;H pvkyf
&wJh ESpfawGqkdawmh oGm;cgeD; vmcgeD;rS
NydKifyGJvkyf tylwjyif; vla&G;NyD;awmh wvyJ
oifwef;ay;vku
d &f vk?Yd tcsed rf &vku
d v
f Ydk jyif
qifraI wG tm;enf;oGm;ygw,fqw
dk hJ toHAvH
awGvnf; &SdcJhw,fqkdawmhav/ 'DESpfawmh
jyifqifcsdef &aumif;yg&JUayhg/
qkdawmh rpyfpk em;pGifhMunhfrdwm Miss
Supranational Myanmar? Miss Grand
International Myanmar? Miss Intercontinenal Myanmar pwJh EkdifiHwumtqifh
tvSr,fNyKd iyf BJG u;D qDoYdk jrefrm tvSr,fav;
awGuadk pvTw,
f OS Nf yKd iaf pr,fh Miss Golden
Land Myanmar Organization uawmh
'DNydKifyGJokH;cktwGuf vmr,fharvrSm vla&G;
yGJBuD;ukd vkyfr,f qkdwJhtoHav; oJhoJhawmh
Mum;vm&ygw,f/
'DNydKifyGJBuD; okH;yGJrSm yg0if,SOfNydKifcsifwJh

tvSr,fawGukd avQmufvTmrsm; ac:,lxm;NyD;


jzpfum {NyD 10 &ufaeYrmS awmh avQmufvmT awG
tm;vkH;ydwfr,fvkdY od&ygw,f/ NydKifyGJukd arv
wvvkH;eD;yg; usif;yrSmjzpfNyD; a&SUykdif;rSmawmh
tBudK yPmr vla&G;yGJawG tqifhqifhjyKvkyfrSm
yg/ 'Dvkda&G;cs,fNyD; oGm;&ifawmh zkdife,fyGJBudD;
twGuf NydKifyGJ0ifawGukd Camp oGif; avhusifh
oifMum;ay;oGm;rSmjzpfw,fvkdY od&ygw,f/
]]NydKifyGJ0if ta&twGufukdawmh uefYowf
rxm;bl;/ aemufNyD;awmh zkdife,fNydKifyGJ wck
wnf;wif r[kwfygbl;? usaemfwkdYu Body?
Beauty? Brain pwJh 'Dt&nftcsi;f awG tm;vk;H
ppfaq;rSm jzpfwJhtwGuf NydKifyGJumvuawmh
Mumr,f}} vkdY Miss Golden Land Myanmar
Organization wnfaxmifol CEO OD;a0,H
atmifu {&m0wDuadk jymygw,f/
zkdife,f NydKifyGJ0ifukd 0ifa&muf,SOfNydKifMu
&r,fh tvSr,fawGukd arv yxrywfu pvkdY
Training Camp oGif;NyD; avhusifhay;oGm;rSm
jzpfum 'DumvtwGi;f rSm r,fNyKd iyf eJG yYJ wfoufwhJ
taMumif;t&mrsm; tpDtpOfrsm;ukd
Ekid if w
H umu ynm&Siaf wGu 'D
tzGJUtpnf;eJYtwl avhusihf
oifMum;ay;oGm;rSmyg/
Training umv
tawmtwGif;rSmvnf;
tvSr,fawG taeeJY
ukd,fum, tvS tm;
upm;NydKifyGJ? r,fawG&JU
t&nftcsif;awGukd ppf
aq;wJh Top Model Competition? 'ghtjyif tvSr,fawG&UJ
ukd,f&nfukd,faoG; yifudkyg&rDpGrf;&nf?
tEkynmyg&rD pGrf;&nfukd ppfaq;wJh Talent
NyKd iyf JG yPmrNyKd iyf aJG wGet
YJ wl tifwmAsL;ppfaq;
jcif;awG arv wvvk;H rSm owfrw
S x
f m;wJh tpD
tpOfawGtwkdif; vkyfaqmifoGm;rSmjzpfw,fvkdY
qkyd gw,f/ zkid ef ,fyBJG u;D ukd trsK;d om; uZmwfHk
rSm usif;yEkdifzdkY cefYrSef;xm;NyD; tJ'D NydKifyGJrSmrS
Miss Supranational 2014? Miss Grand
International 2014? Miss Intercontinenal
2014 pwJh EkdifiHwumNydKifyGJBuD; okH;cktwGuf
oGm;a&muf,SOfNydKif&r,fh EkdifiHukd,fpm;jyK tvS

r,fokH;a,mufukd a&G;xkwfNyD; o&zlay;r,fvkdY


od&ygw,f/
]]Miss jzpfvmwJh 'DokH;a,muftwGuf
usaemfwkdY EkdifiHwumu Pageant expert awG?
'Dr,fNydKifyGJawGrSm atmifjrifausmfMum;aewJh
zdvpfykdifEkdifiHu ynm&SifawG olwkdYawGukdac:
r,f/ aemuf awmiftar&dubufu ynm&Sif
awGvnf; vmrSmyg/ xkdif;uynm&SifawGvnf;
vmNyD;awmh r,fawGtwGuf oifwef;awG ay;
r,f/ usaemfwYdk tzGUJ tpnf;bufuvnf; wwf
EkdiforQ 'DtvSr,fawGtwGuf 0wfpm;qif,if
rIykdif;? tjyiftqifykdif;awG? aemuf jrefrmEkdifiH
rSm&SdwJh 'DZkdif;emavmu? rdwfuyf ynm&SifawG
tm;vkH; yl;aygif;NyD;awmh BudK;pm;rSmyg/ wcsed f
wnf;rSmyJ usaemfwYkd tzGUJ tpnf;&JU &nf&,
G cf suf
awGjzpfwJh y&[dwvkyfief;awGukd aocsm tm;
pkdufNyD;awmh aqmif&u
G o
f mG ;rSmyg/ oifwef;awG
ay;r,f? &oGm;wJh r,fawGu usaemfwkdY 'DtzGJU
tpnf;rSmyJ tcsdefjynfh Volunteer taeeJY ae
xkdifoGm;&r,f/ aexkdifoGm;wJh tcsdeftwGif;rSm?
olwkdYtm;vkH;u Miss Myanmar
tjzpf qufcHaepOf wESpf
twGif;rSm y&[dwawGukd
tcsed jf ynfah y;qyfNy;D awmh
tvkyfvkyf&r,f/ Miss
Myanmar &JU ykH&dyfudk
ykNd y;D awmh jri w
hf ifomG ;zkYd
twGuf 'DESpfrSmawmh
MuyfMuyfrwfrwfeY J aqmif
&Guaf eygw,f}}vkYd OD;a0,H
atmifu qkdygw,f/
vuf&Sd EkdifiHwumu tvS
r,fNydKifyGJavmu&JU o&zlawGukd pkd;rkd;
xm;EkdifwJh EkdifiHawmfawmfrsm;rsm;ukd owdxm;
Munhv
f u
dk &f if olwEYdk idk if &H UJ tvSr,fawGeYJ olwYdk
ukd yHhykd;ay;&wJh tzGJUtpnf;awG[m ESpfukef
ykdif;rSm oGm;a&muf,SOfNydKifMu&r,fh NydKifyGJBuD;
twGuf ESpfpu pvkdY vla&G;cs,fNyD;wmeJY tJ'D
Ekid if u
H ,
dk pf m;jyK tvSr,fawG[m NyKd iyf BJG u;D oGm;
a&muf r,SONf yKd icf if olwEYdk idk if &H UJ vkt
d yfwhJ axmihf
wae&muae wESpyf wfv;Hk tm;jznhf pGr;f aqmif
NyD;rSom oGm;a&muf,SOfNydKifcJhMuwmyg/

rusvGef;bl;vm;vkdY rpyfpk ar;


Munhfawmh ]]usaemht
f aeeJu
Y awmh 'DNyKd if
yGaJ wGudk tcsed ,
f Nl y;D vkyzf v
Ydk w
dk ,f
vkYd jrifygw,f/ arvrS vkyrf ,fqdk
wm wu,fwrf;qkd&if aemufus
ygw,f/ tenf;qk;H r,fawGtae
eJY uk,
d Ehf idk if t
H wGuf uk,
d pf m;jyKNy;D
NydKifzkdYqkd&if t&nftcsif;awG
jynfrh DaezdkY olwkdYukd wESpfavmuf
awmh oifwef;ay; avhusifhay;zkdY
awmh vkdtyfw,fvkdY jrifygw,f/
'gayr,fh usaemfwdYk 'DtzGJUtpnf;
bufykdif;rSm usawmhvnf; pNyD;
awmh usif;ywmu tckrS wESpfyJ
&Sdao;w,f? 'DNydKifyGJawG usif;ywJh
tcgrSmvnf; wu,fhukd BuD;BuD;
us,u
f s,cf rf;crf;em;em;eJY usi;f y
r,f? aiG;aMu;awG trsm;BuD;
tuket
f us cH&r,fayhg/ tJ't
D cg
rSm usaemfwkdY yGJawGukd yl;aygif;
yg0ifzt
Ydk wGuf pyGeq
f mukrP
aD wG
vkyfief;&SifawG &Sm&ygw,f/ tJ'D
twGuf usaemfwkdY tcsdeftenf;
i,f aemufusomG ;wm jzpfygw,f/
'gayr,fh aemufESpfu pNyD;awmh
usaemfwkdYawG Zefe0g&Dvavmuf
qkd&if yGJawGukdpNyD;awmh ESpfpOf
Zefe0g&Dv? 'grSr[kw&f if 'DZifbm
vukeaf yhg? tJ'v
D rdk sK;d awG usi;f yzkYd
twGuf pDpOfaeygw,f/ 'DESpfukd
awmh enf;enf; aemufusoGm;
r,fpMu0Vm 2013 oGm;a&muf,SOfNydKifcJhwJh rdk;puf0dkif/
wkwfEdkifiHrSm c&D;oGm;r,f 2013 udk oGm;a&muf
w,fvkdY ajymvkdY&ygw,f/ wjcm;
,SOfNydKifcJhwJh cifvjynfhaZmf/
Organization awG taeeJYvnf;
trsK;d orD;wa,muf[m tvSty Ny;D jynhpf Hk
tckavQmufvmT wif tckval &G; tck Camp olwYdk tcuftcJ&&dS if&rdS mS ayhg/ 'gayr,fh usaemhf
rItjyif EkdifiHeJYvlrsKd;twGuf b,favmuftxd oGif;NyD; wvoifwef; ay;? NyD;awmh vTwfeJY taeeJYuawmh ukd,fhEkdifiHukd ukd,fpm;jyKNyD;awmh
f MumrSm jyefE;dk xcJ&h wJh r,f
t&nftcsi;f awG jynhrf zD t
Ydk wGuf Training awG
ta&;yg t&ma&mufaomol? rdrdEkdifiHtay: ESpaf ygif; 30 ausmt
trsm;Bu;D ay;zkv
Yd t
dk yfw,f? tcsed af wG trsm;Bu;D
jrefrmawGtaeeJY Ny;D cJw
h EhJ pS af wGrmS awmh r&if;ES;D
b,favmuftxd em;vnfwwfpGrf;EkdifwJhol
jzpfrvJqw
dk hJ tcsuaf wG[mvnf; tvSr,fNyKd iyf JG ao;wJh vkyfief;wckukd pwifvkduf&ayr,fh tck ,lzkdY vkdtyfw,f}} vkdY OD;a0,Hatmifu &Sif;jyyg
w,f/ rESpfu toHAvHaygif;pkHeJY k&Sm;EkdifiHrSm
wck&JU o&zl&&SdEkdifzkdY tcGifhtvrf;awGygyJ/ 'DESpfupvkdY t&ifESpfawG&JU tm;enf;csuf? tm;
wcsKdUaom EkdifiHwum tvSr,frsm;[m EkdifiH omcsufawGukd cGeftm;wcktaeeJY jyefvnf oGm;a&muf ,SOfNydKifcJhMu&wJh Miss Universe
ukd,fpm;jyKtjzpf olYukda&G;cs,fcHvkduf&awmhrS tokH;csNyD; ajcvSrf;topfawG pvSrf;oihfaeNyD Myanmar uawmh tckESpfrSm ZlvkdifvtwGif;
usif;yzkdY vsmxm;wkef;yJ&Sdao;w,fvkdY od&yg
xNyD; vkyfp&m&Sdwm xvkyf? xoifcJhMuolawG vkdY xifygw,f/
'Dvdk Ekid if w
H umtaeeJY jrefqefwhJ ajcvSr;f
w,f/
r[kwfbJ i,fpOfuwnf;u vkdtyfwJh ynm&yf
awG vSrf;aewJh tcsdefrSm jrefrmEkdifiHu tckrS
]]NyD;cJhwJh ESpfwkef;uvnf; tcsdeftwkdif;
awGrmS aocsmavhvm qnf;yl;oifMum;cJMh uw,f
vla&G;zkdY avQmufvTmac:aeygNyD qkdwm aemuf
twmt& atmufwb
dk mrS vkyv
f u
dk w
f ,f/ 'DEpS f
vdkY Mum;zl;ygw,f/

ukd usrwkdYu a&SUenf;enf;wkd;NyD;awmh tcsdef&


atmifvYdk Zlvidk u
f v
dk yk w
f myg/ wcsKUd usew
f o
hJ al wG
wifxm;w,fqkdwm olwkdYuav yGJawGbmawG
rvkyb
f eJ YJ yGt
J ao;avmufyJ vkyNf y;D awmha&G;vku
d f
wJh oabmrsKd;ayhg/ usrwkdYusawmh yGJuvnf;
enf;enf; crf;crf;em;em;av; vkycf siw
f maMumifh
yg/ usrwkdYu tckrSpvkyfwm 'g 'kwd,ajrmuf
ESpaf yhgaemf/ yxrqk;H ESprf mS usrwkYd wvavmuf
yJtcsed &f w,f/ tck 'kwad jrmufEpS rf mS bmyJajym
ajym ESpfv okH;vavmuf tcsdef&vmw,fayhg/
aemufyidk ;f vky&f if;vky&f if;eJaY wmh usrwkYd a&SUukd
wkd;wkd;oGm;rSmyg/ wjcm;EkdifiHwumrSm vkyfae
wmu ESppf uwnf;ua&G;w,f? yxrESpu
f wnf;
u BudKa&G;w,fqkdwm olwkdYuvkyfvmwm ESpf
aygif; 25 ESpf 30 avmuf&SdNyD/ usrwkdYvnf;
aemufEpS af wGus&ifawmh tcsed yf ydk Ndk y;D &vmr,f
xifygw,f/ wcsKdUEkdifiHawGqkd&if pufwifbm
atmufwkdbmavmufrSvkyfwJh EkdifiHawGvnf;&Sd
ygw,f/ tcsdefuawmh t&rf;BuD;r[kwfbl;/
[kdbuf 'Dbuf rQ,lxm;wmayhgaemf/ usrwkdY
bufuvnf; jyifqifcsdefav;&atmif? NyD;awmh
olt
Y wGuv
f nf; tcsed yf &dk atmif Mum;avmufudk
csNyD; Zlvkdifukd owfrSwfvkdufwmyg}} vkdY Miss
Universe Myanmar Organization u
National Director a':pkd;,ka0u {&m0wDukd
ajymygw,f/
'guawmh b,fvawmhvkyfr,f/ b,fv
awmh vkyzf v
Ydk smxm;Nyq
D w
dk hJ Ekid if w
H umr,fNyKd iyf JG
awGqD jrefrmEkid if H uk,
d pf m;jyKtaeeJY oGm;a&muf
,SONf yKd iMf ur,hf r,fjrefrmawG&UJ ajcvSr;f awGyg/
'Dvv
dk yk rf ,f? vsmxm;Nyq
D w
dk hJ ajcvSr;f awG&o
dS vk?d
t&ifESpfawGu oGm;a&muf ,SOfNydKifcJhayr,fh
2014 twGuaf wmh tckxufxd bmoHrrS Mum;&
ao;wJh jrefrmEkid if u
H ,
dk pf m;jyKr,fh r,fjrefrmawG
vnf; &Sdaeygao;w,f/ 'gawGuvnf; b,f
awmhvla&G;rSmvJ? b,fawmh oifwef;awGay;
rvJ? b,fvkdavhusifh oifMum;ay;rvJqdkwm
odcsifprf;ygbd/ yGJem;uyfawmhrS wvyJ tcsdef
&vku
d v
f Ydk vdt
k yfcsuaf wG &Scd yhJ gw,fqw
dk hJ Press
Conference eJYwif NyD;avOD;rvm;yJ/
EkdifiHwumeJY,SOf&if tppt&m&mrSm wpf
uae jyefpae&vkdY wkd;wufrIEIef; tifrwef
aemufusvGef;wJh jrefrmjynfBuD;qkdawmh ...
tif; .../ ukd,fhEkdifiHBuD;ukd wjcm;aom EkdifiH
awGeYJ wef;wl&nfwl tjrefq;Hk wk;d wufajymif;vJ
csifaewJh rpyfpka& pdwfavQmhOD;rSygav/

The Irrawaddy
Weekly

Vol.1, No. 13, March 30, 2014

Journal

A
Census

IN BRIEF

vHkNcHKa&;ESifh yl;aygif;aqmif&GufrI r&Sdonfh a'orsm;wGif


oef;acgifpm&if; raumuf

a':atmifqef;pkMunf
*smreD oGm;rnf

olZm

"mwfyHk-awZvdIif^The Irrawaddy

trsKd;om;'Drkdua&pD tzGJUcsKyf Ou|


a':atmifqef;pkMunfonf {Nyv
D qef;ykid ;f
wGif *smreDEkdifiHokdY oGm;a&mufrnfjzpfNyD;
oBuFefumvukd *smreDEkdifiHwGif &Sdaernf
jzpfaMumif; trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzGUJ csKyEf iS hf
eD;pyfaom owif;&yfuGufu {&m0wDokdY
twnfjyKajymqkdonf/
- The Irrawaddy

2013 ckESpf? rwfvukefydkif; rdwDvmNrdKUwGif jzpfyGm;cJhaom vlrsKd;a&;y#dyuudk apmifhMunhfaeMuaom vHkNcHKa&;wyfzGJU0ifrsm;/

oef;acgifpm&if; aumufcHa&;twGuf
yl;aygif;aqmif&GufrI r&Sdonfh e,fajrrsm;ESifh
e,fajr vHNk cKH rrI &So
d nfh ae&mrsm;wGif oef;acgif
pm&if; aumufcHrnf r[kwfaMumif; vl0ifrI
BuD;Muyfa&;ESifh jynfolYtiftm; 0efBuD;Xmeu
{&m0wDokdY ajymMum;onf/
tpdk;&wyfrsm;ESifh vufeufudkif wkdif;&if;
om;rsm; wkdufyGJjzpfyGm;aeonfh ae&mrsm;wGif
oef;acgifpm&if;aumufrEI iS yhf wfouf ar;jref;
&m vl0ifrBI u;D Muyfa&;ESihf trsK;d om;rSwyf w
kH ifa&;
OD;pD;Xme 'kTefMum;a&;rSL;csKyf a':cifcifndKu
]]yxrqH;k usrwkYd pOf;pm;wmu vHNk cKH ryI /J vHNk cKH rI

r&SdwJhae&mudk usrwkdYoGm;aumufvdkY r&bl;/


bmvdkYvJqkd aumufvdkYr&wJh ae&mawGudkawmh
usrwdkY oGm;aumufrSm r[kwfygbl;/ usrwkdYeJY
yl;aygif;aqmif&u
G rf I vH;k 0r&Sb
d ;l / usrwkYd pm&if;ppf
awGtwGuv
f nf; vHNk cKH rI ray;Ekid b
f ;l qk&d if usr
wkdY oGm;aumufrSmr[kwfygbl;}} [k ajymonf/
]]usrwkdYbufu q&m? q&mrawG pm&if;
aumufwm&So
d vdk olwb
Ydk ufuvnf; olwt
Ydk zGUJ
awG wm0ef,Nl y;D aumufay;r,fvYkd ajymwJah e&m
awG &Syd gw,f/ yl;aygif;ulnrD aI wGvnf; &w,f/
tJ'DvdkrS r[kwfbJ yl;aygif; aqmif&GufrIvnf;
r&Sdbl;? vHk;0 tJ'Dae&mudk vmaumufzdkY cGifhrjyK

bl;qkd&if usrwkdY aumufrSmr[kwfygbl;}} [k


if;u qkdonf/
vmrnfh rwfvukerf S pNy;D oef;acgifpm&if;
aumufcrH nfh pDru
H ed ;f ESihf ywfouf wEkid if v
H ;kH
twkdif;twmESifh aumufcHoGm;rnf[k 0efBuD;
OD;cif&Du w&m;0if ajymMum;xm;aomfvnf;
wu,fvufawGUwGif vHNk cKH rrI &Sad o;onfh ae&m
rsm; aumuf,loGm;&efrSm rjzpfEkdifaMumif;
rGefjynfopfygwD 'kOu| Ekdif[Homu qkdonf/
Page D

jrefrmEdkifiH&Sd t,k',
,Ofaus;rI tarGtESpfrsm;
azmfxkwfrnf
xdkif; ,Ofaus;rIXmeonf rEav;ESifh
ppfudkif; a'orsm;wGif a&S;acwf t,k',
,Ofaus;rI tarGtESpfrsm; &SmazGazmfxkwf
&ef pDpOfaeaMumif; od&onf/ rwfv 25
&ufaeYxkwf befaumufydkYpf owif;pm
t,k',
,Ofaus;rI[ef ausmif;awmfrsm;?
Adrmefrsm;onf ,ckacwfwikd f txift&Sm;
&SdaeqJ jzpfaMumif;ESifh r[modrfawmfBuD;
ausmif; eH&Haq;a&; yef;csDrsm;udk jyefvnf
rGrf;rH&ef &nf&G,faMumif; ,Ofaus;rIXme
tBuD;tuJ Anek Shamart u ajymqdk
onf/ t,k',bk&if OwGefykH\ *locsKif;
onf tr&yl& awmiforef tif;apmif;
vif;Zif;ukef; okomefwGif &SdaeNyD; wl;azmf
vsuf &Sdonf/
- The Irrawaddy

Motoring

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

tpkd;&\ armfawmf,mOfrSwfykHwifc avQmhcsrI


um;aps; odef; 20 ausmf xyfusrnf
rif;Anm;
&xm;ydaYk qmifa&; 0efBu;D Xme? uke;f vrf;ydaYk qmifa&; TeMf um;rIO;D pD;Xmeu jynfyrS wifoiG ;f vmaom armfawmf
,mOfrsm;tay: aumufcv
H su&f adS om ,mOfrw
S yf w
Hk ifcrsm;ukd {Nyv
D 1 &ufaeYrS pwif avQmch saumufcrH nfjzpf&m
,if;okYd avQmch sro
I nf um;wpD;vQif ode;f 20 ausmf aps;EIe;f xyfru
H sqif;Ekid af Mumif; armfawmf,mOf ta&mif;jycef;
zGifhvSpfolrsm;ESifh 0g&ifhum;yGJpm;rsm;xHrS od&Sd&onf/
Page B

&efukefNrdKU rdkif'guGif;rS um;jyyGJ/

Vol.1, No.13

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Infrastructure

Communication

[Hom0wD avqdyfpDrHudef;twGuf tpdk;&u 50 &mcdkifEIef; aiGxkwfacs;rnf

rav; av,mOf ysufus[kqdk?


taMumif;&if; r&Sif;vif;ao;

arppfydkif
yJcl;NrdKUteD; wnfaqmufrnfh [Hom0wD
tjynfjynfqdkif&mavqdyf pDrHudef; vkyfudkifcGifh
wif'gavQmufxm;onfh yk*vdu &if;ESD;jrKyfESHol
rsm;tm; jrefrmtpd;k &u jynfyacs;aiG 50 &mcdik f
EIef; xkwfacs;ay;rnf[k od&onf/
]]tpd;k &bufu jynfyacs;aiG 50 &mcdik Ef eI ;f
xuf rydw
k EhJ eI ;f xm;udx
k w
k af cs;ay;r,f? jyefqyf
zdt
Yk wGuf oufqidk &f mukrP
u
D wm0ef,&l r,f?
tJ'DudptwGuf pDrHudef;wif'g ac:cJhwkef;u
avQmufcJhwJh ukrPD 4 ckukd taMumif;Mum;pm
ydkYxm;w,f}} [k rwfv 24 &ufaeYu usif;ycJh
onfh jrefrmhavaMumif; zGHUNzdK;wdk;wufrIqkdif&m
tvkyfkH aqG;aEG;yJGwGif avaMumif;TefMum;rI

OD;pD;Xme TefMum;a&;rSL;csKyf OD;wifEkdifxGef;u


ajymqdkonf/
wif'gavQmufxm;cJhaom ukrPDrsm;jzpf
onfh awmifukd&D;,m;EkdifiHrS Incheon tjynf
jynfqidk &f mavqdyf aumfyakd &;&Si;f ? pifumylEikd if H
rS Yongnam Holding Ltd.,? *syefEikd if rH S Taisei
Corporation ESihf jyifopfEdkifiHrS Vinci SA
Yk kd azazmf0g&D 21 &ufu taMumif;
Company wdu
Mum;pm ay;ydkYxm;NyD; pOf;pm;csdef 2 v owfrSwf
ay;xm;onf[kvnf; if;uajymonf/
[Hom0wDavqdyf pDrHudef; wnfaqmufrI
vkyfief;aqmif&Guf&ef yk*vduodkY wif'gac:,l
cJh&mwGif NyD;cJhonfhESpf Mo*kwfvydkif;u awmif

udk&D;,m;EkdifiH Incheon tjynfjynfqdkif&m


avqdyf aumfyakd &;&Si;f tzJUG u wif'gatmifjrifchJ
onf/ odaYk omf ,if;pDru
H ed ;f wGif &if;ES;D jrK yEf &HS rnfh
aiGaMu;yrmPrSm tar&duef a':vm 1 'or
5 bDvD,H ukefusrnfjzpfaomaMumifh Incheon
aumfyakd &;&Si;f u jrefrmtpd;k &udk pDru
H ed ;f tay:
jynfwiG ;f yk*v
u
d bPfrsm;rSwqifh acs;aiGxw
k f
ay;&ef awmif;qdkcJhaomfvnf; yk*vdu acs;aiG
taejzifh xkwaf y;&efrjzpfEidk af Mumif; taMumif;
jyefcJhonfhtwGuf Incheon aumfydka&;&Sif;u
pDrHudef;udk &yfem;xm;aMumif; od&onf/
tvm;wl t&efukrP
Dtjzpf a&G;cs,fcHcJh&
onfh pifumylEkdifiHrS Yongnam Holding ltd.,

[Hom0wD tjynfjynfqdkif&mavqdyf yHkMurf;/

Page A -

uvnf; aiGaMu;tajctaeaMumifh aemufqw


k f
onfhtaetxm; jzpfay:aeonf/
,if;tajctaersm;aMumifh vkyfudkifcGifh
wif'g &&Sx
d m;onfh tqdyk gukrP
rD sm;udk tpd;k &
u acs;aiG 50 &mcdkifEIef; xkwfacs;NyD; pDrHudef;
jyefvnfvkyfudkifEdkif&ef urf;vSrf;cJhjcif;jzpfonf
[k OD;wifEdkifxGef;u qdkonf/
]]enf;ynmydik ;f eJyY wfoufNy;D awmh ajymp&m
r&SdcJhayr,fh aiGaMu;ydkif;rSmawmh olwdkYtwGuf
tcuftcJ tenf;i,f&adS ecJw
h ,f/ 'gaMumifrh v
Ykd Ykd
acs;aiG 50 &mcdik Ef eI ;f xuf rydw
k hJ taetxm;udk
pdwf0ifpm;ao;&if taMumif;jyefEdkifw,fvdkY
olwdkYqDudk pmydkYxm;w,f}} [k OD;wiffEkdifxGef;u
ajymonf/
2018 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHodkY vma&muf
vnfywf&ef vsmxm;onfch &D;onf 6 oef;ausmf
0ifa&mufvmrnfh yrmPtwGuf vuf&t
dS oH;k jyK
aeonfh EkdifiHwumavqdyfjzpfonfh &efukef
tjynfjynfqidk &f mavqdyu
f kd wd;k csUJ rIvyk if ef;rsm;
qufvufvkyfaqmif&ef tqifrajyawmhonfh
twGuf [Hom0wDavqdyf pDru
H ed ;f udk taumif
txnfazmf&ef pDpOfcJhjcif;jzpfonf/
jrefrmEdik if w
H iG f avqdypf pk ak ygif; 69 ck&NdS y;D
vuf&Sd tokH;jyKaeonfh avqdyf 33 ck&Sdum
t&eftoifhxm;onfh avqdyf 36 ck&SdaMumif;
avaMumif;TefMum;rIOD;pD;XmerS od&onf/
ydkYaqmifa&;u@ jrifhwifEdkifa&;twGuf
tjynfjynfqikd &f mavqdyrf sm;udk tqifjh ri w
hf if
Ekdif&ef jynfwGif;&Sd EdkifiHwum avqdyfwcsKdUukd
yk*v
u
d vkyu
f ikd cf iG jhf yKrnfjzpfaMumif; rMumao;
rDu aMunmxm;onf/

ajymqkdonf/
vlESifhukef 2 rsKd;pvkH; wifaqmifEkdifaom
Pick Up? Double Cup um;rsm;\ rSwfykHwifc
rsm;ukdvnf; ,cifu tif*sifyg0gtvdkuf 50
&mcdik Ef eI ;f rS 80 &mcdik Ef eI ;f aumufccH ahJ omfvnf;
,cktcg 40 &mcdik Ef eI ;f avQmch saumufcrH nfjzpf
aMumif; ukef;vrf;ykdYaqmifa&; TefMum;rIOD;pD;
Xme\ xkwfjyefcsuft& od&Sd&onf/
jynfwGif;um;aps;uGuf uRrf;usifolvnf;
jzpf? tGev
f idk ;f um;0,fa&mif; 0efaqmifraI y;ae
aom Rocket Internet ukrPD\ aps;uGuf
refae*sm OD;atmifcrf;u ]]'Dvrkd sK;d FOB EIe;f awG
ajymif;vJvdkufwmu jynfwGif; um;aps;uGuf
usvmEdik w
f ,f/ um;awGawmh ydrk sm;vmEdik w
f ,f/
ajymif;vJr,fh tcGefEIef;awGudk jyefMunhf&if 20
&mcdik Ef eI ;f avmuf avQmah umufwm awGU&w,f/
c&D;onf,mOfawGawmh tajymif;tvJ odyfr&Sd
bl;/ tcGeftajymif;tvJaMumihf aps;uGufxJrSm
&Sw
d hJ usyo
f ed ;f 100 0ef;usi&f w
dS hJ um;awGuawmh
ode;f 80 0ef;usit
f xdjzpfvmEdik w
f ,f/ 'gayr,fh
jynfwGif;&JU um;aps;uGuf tajctaeudku
tusbufudk OD;wnfaeygw,f}} [k {&m0wDokdY
okH;oyfajymqkdonf/
okdY&mwGifrl vkyfief;oHk;,mOfrsm;? ukefwif

rav;&Sm; avaMumif;vdkif;rS av,mOf


trSwf MH370 onf tdE,
d ork'& m awmifyikd ;f
wGif ysufusoGm;cJhNyD[k ,lq&NyD; touf&Sif
usef&pfol r&SdEdkifaMumif; rav;&Sm; 0efBuD;csKyf
rpwm em*spf&mZufu (Najib Razak) u
rwfv 25 &ufaeY naeydkif;wGif aMunmvdkuf
onf/ N*Kd [w
f k "mwfykH taxmuftxm;rsm;t&
xdkodkY ,lq&jcif;jzpfaMumif;vnf; olu ajym
Mum;cJhonf/
odaYk omfvnf; rnfonft
h wGuaf Mumifh xdo
k Ykd
jzpfymG ;cJ&h aMumif;udk rav;&Sm; wm0ef&o
dS rl sm;u
xkwfazmfajymqdkjcif; r&Sdao;ay/ xdkYaMumifh rdrd
\ Edik if o
H m;trsm;pk yg0ifaeonfh wkwEf ikd if u
H
N*dK[fwkrS tcsuftvufrsm;ay; &efawmif;qdkcJh
onf/
rav;&Sm;tpd;k &\ ajymMum;csuu
f rkd ,HMk unf
aom wkwfEdkifiHom; c&Donfrsm;\ rdom;pk
rsm;u wkwEf ikd if &H dS rav;&Sm;Edik if H oH;kH a&SUwGif
qEjycJhMuonf/ &SmazGa&;udk OD;aqmifaeonfh
MopaMw;vsEdkifiHrS wm0ef&Sdolrsm;u av,mOf
tysuftpD;rsm;&Sdonf[k ,lq&onfhae&mwGif
&moDOwk qd;k &Gm;aeonft
h wGuf av,mOf&mS azG
a&;rsm;udk &yfqdkif;xm;&aMumif;vnf; aMunm
xm;onf/
rwfv 25 &ufaeY tapmydkif;wGif wkwf
ESifh MopaMw;vs &SmazGa&; av,mOfrsm;u
MopaMw;vsEdkifiH\ taemufawmifbuf uDvdk
rDwm 2500 tuGm yifv,fjyifxw
J iG af ysmufq;kH

av,mOfr[
S k ,lq&onfh tysut
f pD;tydik ;f tp
rsm;udk awGU&Scd MhJ uonf/ MopaMw;vs av,mOfu
t&m0wK 2 ck awGU&SdcJh&m wckrSm rD;cdk;a&mif
odkYr[kwf tpdrf;a&mif&SdNyD; puf0dkif;yHkjzpfonf/
aemufwckrSm vdarmfa&mif jzpf av;axmifhykH
&Sad Mumif; od&onf/ tqdyk gae&modYk MopaMw;vs
a&wyfrS axmufyHha&; oabFmwpD; oGm;aeNyD
jzpfaMumif; rav;&Sm; umuG,fa&;0efBuD;u
ajymonf/
wkw&f mS azGa&; av,mOfrS 0efxrf;wOD;u
BuD;rm;onfh t&m0wK 2 ckESifh teD;ywfvnf&Sd
pwk&ef; uDvdkrDwmaygif;rsm;pGm us,f0ef;onfh
a&jyifwiG f ao;i,fonfh tydik ;f tpaygif;rsm;pGm
awGUjrifcJhonf[k tpdk;&ydkifrD'D,mrsm;wGif azmf
jycJhonf/ if;wdkYxJrS tjzLa&mif av;axmifhyHk
tydkif;tp wckudk av,mOfay:rS uifr&mu
"mwfyHkdkufEdkifcJhonf/
rav;&Sm; avaMumif;vdik ;f u av,mOfay:
vdu
k yf goGm;olrsm;\ aqGrsKd ;rdom;pkrsm;xH ay;ydYk
aom rufaqhcsfwGif MH 370 av,mOfonf
tdE,
d ork'& mawmifyikd ;f wGif ysuu
f somG ;cJNh y[
D k
,lq&efjzpfvmonft
h wGuf rav;&Sm;avaMumif;
vdkif;u tvGef0rf;enf;&ygonf/ aemufxyf
wem&DtMumwGif rav;&Sm;0efBuD;csKyfu xkwf
jyefonfh tcgwGif Mum;&rnfjzpfonfhtwdkif;
N*dK[fwkrS&&Sdonfh tcsuftvuf topfrsm;udk
oHk;oyfppfaq;csuft& tdEd,ork'&m awmif
ydkif;wGif av,mOf ysufusoGm;cJhygonf}} [k

ysufusoGm;onf[k qdkaom rav;av,mOf MH370 ay: ygoGm;olwOD;\ aqG;rsKd;om;csif;wOD;


wkwfEdkifiH ab*sif;NrdKU&Sd rav;&Sm;oH&Hk;a&SUwGif aomua&mufaepOf/

azmfjyxm;onf/
ueOD;taejzifh c&D;onfwOD;vQif tar&d
uef a':vm 5000 pD axmufyhHcJhaMumif;vnf;
rav;&Sm;avaMumif;vdkif;u aMunmcJhonf/
av,mOf\ wnfae&mudk azmfxw
k Ef ikd jf cif;
r&SdvQifyif MH370 ay:wGif vdkufygoGm;aom
c&D;onfrsm;twGuf wOD;vQif tar&duefa':vm
175000 rQ avaMumif;vdik ;f u ay;avsm&f ef&adS e
onf[k Bloomberg owif;Xmeu qdkonf/
]] MH370 aysmufqHk;rIuawmh tckxd
vQdKU0Sufqef;Mu,f jzpfaeqJygyJ/ rav;&Sm;
avaMumif;vdik ;f eJY Oya't& ajz&Si;f &rSmuawmh
tqef;wMu,f r[kwfygbl;}} [k tar&duef
EdkifiH Seattle NrdKUrS avaMumif; ab;tE&m,f
qdkif&m a&SUaewOD;jzpfonfh Robert Hedrick
u The Straits Times odkY ajymonf/
avaMumif;vdkif;rsm;onf EdkifiHwum
oabmwl pmcsKyfwckjzpfonfh 1999 ckESpf
rG e f x &D & ,f oabmwl n D c suf (Montreal

Budgets

tpkd;&\ armfawmf,mOfrSwfykHwifc . . .

uke;f vrf;ykaYd qmifa&; TeMf um;rIO;D pD;Xmeu


armfawmf,mOf trsKd;tpm;tvkduf rlvwefzdk;
( FOB) ay:rlwnf ,mOfrw
S yf w
Hk ifEeI ;f xm;rsm;
owfrSwfaumufcHvsuf&Sd&m tif*sifyg0g (puf
pGr;f tm;) 1350 pDpED iS ahf tmuf ,mOfrsm;twGuf
,cifu armfawmf,mOf rSwfykHwifc 50 &mcdkif
EIef; aumufcHcJh&mrS ,cktcg rSwfykHwif 30
&mcdik Ef eI ;f okYd vnf;aumif;? tif*siyf g0g (pufprG ;f
tm;) 1351 pDpDrS 2000 pDpD txd ,mOfrsm;ukd
,cifu rSwyf w
Hk ifc 80 &mcdik Ef eI ;f aumufccH &hJ m
rSm 50 &mcdkifEIef;odkY vnf;aumif;? tif*sifyg0g
2001 rS 5000 pDpDtxd ,mOfrsm;ukd ,cifu
rSwfykHwifc 100 &mckdifEIef;aumufcHcJh&mrS 80
&mcdkifEIef;okdY vnf;aumif; toD;oD; avQmhcs
aumufcHrnfjzpfaMumif; xkwfjyefaMunmvdkuf
&m ,if;aMunmcsuaf Mumifh jynfyrSwifoiG ;f vm
aom wywf&pfum;wpD; vQif aiGusyfodef; 20
ausmf usqif;vdrrhf nf[k um;aps;uGuu
f Rr;f usif
olrsm;u okH;oyfajymqkdonf/
aejynfawmf ukef;vrf;ykdYaqmifa&; Tef
Mum;rIO;D pD;Xme? TeMf um;a&;rSL;csKyu
f ,ckuo
hJ Ydk
armfawmf,mOf rSwyf w
Hk ifcrsm; avQmch sjcif;onf
jynfwiG ;f wGif um;aps;EIe;f Bu;D jrifrh u
I kd avQmch s&ef
&nf&G,f vkyfaqmifjcif;jzpfaMumif; {&m0wDokdY

The Irrawaddy

"mwfyHk - Reuters

The Irrawaddy

,mOfrsm;? Pick Up ,mOfrsm;? Light Truck,


Truck um;rsm;? c&D;onfwif,mOf 10 OD;ESifh
txuf (Bus, Mini Bus , Micro Bus) ,mOf
rsm;twGuf armfawmf,mOfrSwfykHwifc EIef;xm;
twkid ;f rsm;ukd rlvtwkid ;f 5 &mcdik Ef eI ;f aumufcH
rnfjzpfNyD; pufpGrf;tm; 5001 pDpDESifh txuf
,mOfrsm;twGuf rSwfykHwifc EIef;xm;ukdvnf;
rlvtwkdif; 120 &mcdkifEIef; aumufcHrnfjzpf
aMumif; od&Sd&onf/
0g&ifhum;0,fa&mif; OD;pkd;Ekdifu ]]ajymif;vJ
aumufcrH ,fqw
kd hJ EIe;f xm;awGu 20 &mckid Ef eI ;f
avmufuu
kd somG ;w,f/ t&ifu 100 &mcdik Ef eI ;f
udk tck 80 &mckdifEIef;avmufyJ aumufcHawmh
w,fqadk wmh aps;EIe;f usvm&if 0,fvt
kd m; rsm;
vmrSmyg/ 'gayr,fh tjcm;Edik if aH wGrmS awmh 'Dvkd
pepfrsKd;eJYroGm;awmhyJ avvHpepfeJY oGm;Muwm
awG &Sdw,f}} [k okH;oyfoyfonf/
armfawmf,mOf xkwfvkyfrIESihf wifoGif;
a&mif;csolrsm;toif;rS wGJzuftwGif;a&;rSL;
OD;at;xGef;u um;aps;EIef;onf vlwdkif;vuf
vSrf;rDaom aps;EIef;txd rusqif;vmEkdifaomf
vnf; um;aps;usrnfrmS taotcsmjzpfaMumif;?
um;aps; usqif;rIaMumifh um;0,fvkdtm; jyef
vnf jrifhwufvmEkdifaMumif; okH;oyfajymqkd

onf/
]]'DrSmu wOD;csif;&JU0ifaiGudk jyefMunfh&if
rcdkifrmao;bl;/ 0ifaiG enf;yg;aeao;w,f/
'Dvdk ajymif;vJvdkufwJh tcGefEIef;xm;awGu
wdik ;f jynf&UJ pD;yGm;a&;tajctaeeJY jyef,OS Mf unhf
r,fq&kd if tv,ftvwftajctaeyJ &Sad eao;
ygw,f/ ode;f w&mavmuf &Srd ,fq&kd if ode;f 80
avmufeYJ um;0,fpD;Edkifvmr,f/ 'guvnf;
vlwdkif;r[kwfao;bl;/ um;pD;EdkifwJh vlwef;pm;
w&yftwGuyf J jzpfaeOD;r,f}} [k OD;at;xGe;f u
ajymonf/
vwfwavmtajctaewGifyif &efukefNrdKU
wGif ,mOfaMumusyfwnf;rI qkd;&Gm;pGm awGUBuKH
ae&ojzifh um;aps;EIef;usqif;rIaMumifh xyfrH
0ifa&mufvmrnfh *syefwywf&pfum;rsm;aMumifh
,mOfaMumusyfwnf;rI ,ckxufykdrkd qkd;&Gm;vm
Ekdifojzifh tpkd;&tmPmykdifrsm;\ wdusa&&m
aom um;rl0g'opfw&yf &SdoifhaMumif;? ,mOf
aMum usyfwnf;rIukd ajz&Sif;Ekdifaom tajccH
taqmuftODrsm; xyfrHwnfaqmuf jyifqif
ajz&Si;f rIrsm; tcsed rf v
D yk af qmif&efvt
kd yfaMumif;
NrKd UjyuRr;f usio
f l ynm&Siw
f csKUd \ ok;H oyfajymqkd
csuft& od&Sd&onf/

bwf*suf vkdaiGjyrI usyf bDvD,H 7200 ausmf&Sd


opfaerkd;
OD;ode;f pdef tpk;d &opfvufxuf 3 ESpw
f mumv
twGi;f b@mESpt
f vku
d f &ok;H rSe;f ajc aiGpm&if;
rsm;wGif ESpfpOfvkdaiGjyrI pkpkaygif; yrmPrSm
usyf bDvD,H 7200 ausmf&SdaMumif; od&onf/
EkdifiHawmfrS ESpfpOf b@mESpf ukefcgeD;wGif
xkwfjyefavh&Sdonfh t&tokH;qdkif&m bwf*suf
aiGpm&if;wkdYtay: rlwnf vkdaiGjyrI pkaygif;
xm;onfhyrmPjzpfaMumif; pD;yGm;a&;ynm&Sif
wOD;jzpfonfh OD;aZmfaz0if;u ajymMum;onf/
]]'DaiG[m awmfawmfrsm;ygw,f? tJ'DaiG
awG[m vlawG&JUvufxJukd vnfywfokH;pGJoGm;
r,fqkd&if ukefaps;EIef; awmfawmfukdwufEkdifwJh
oabm&Sdygw,f? 'gukd xnfhpOf;pm;zkdYvkdygw,f?
tpkd;&&JU &nfrSef;csufawGxJrSm ukefaps;EIef;
usqif;a&; qkdwmygcJh&if 'Dtcsufu xnfh
pOf;pm;oihfwJhtcsufyg}} [k yef;wkdifynma&;
azmifa';&Si;f Ou|vnf;jzpfonfh OD;aZmfaz0if;
u ajymonf/
wkdif;jynf\ ukefxkwfvkyfrIyrmP wefzdk;
xuf 0,fvkdtm;vnfywfaiG yrmPu ykdrkd

rsm;jym;vmvQif ukeaf ps;EIe;f jrifw


h ufNy;D aiGaMu;
azmif;yGrI jzpfavh&SdaMumif;vnf; pD;yGm;a&;
ynm&Sifrsm;u ajymqdkonf/
EkdifiHwdkif; bwf*sufrsm; a&;qGJ&mwGif
okH;rsKd; okH;pm;&SdNyD; bufnD bwf*suf? ykdaiG
bwf*suEf iS hf vkad iG bwf*f suw
f jYdk zpfaMumif; od&
onf/ jrefrmEkdifiHwGif vkdaiGbwf*sufukd a&;qGJ
onfhpepf usifhoHk;&onfh tajctaevnf; jzpf
onf[kqdkonf/ ,ck 2014-2015 b@mESpf
twGuf &ok;H rSe;f ajcaiGpm&if; vsmxm;csuw
f iG f
vnf; &aiGudk usyb
f v
D ,
D aH ygif; 19167 cefrY eS ;f
NyD; okH;aiGukd usyf bDvD,Haygif; 21918 cefYrSef;
xm;&m vkad iG yrmP 2751 bDv,
D u
H syjfzpfaMumif;
OD;aZmfaz0if;u ajymonf/
,if;yrmPrSm tpk;d &tok;H p&dwf pkpak ygif;
\ 17 &mckid Ef eI ;f ausm&f adS eNy;D jynfwiG ;f tom;wif
ukefxkwfvkyfrI yrmP (GDP) \ 4 'or 16
&mckdifEIef;jzpfonf[kvnf; if;uqkdonf/
xkdEkdifiHrsm;rS jrefrmEkdifiH\ a<u;NrDrsm;ukd
vkH;0avQmfypfay;vkdufonfh EkdifiHrsm;&SdouJhokdY

vuf&t
dS csed t
f xd a<u;Nru
D se&f adS eaom Ekid if rH sm;
vnf; &Sdaeao;onf/
]]bwf*sufvkdaiGeJY GDP tcsKd;u usrwkdY
5 &mckdifEIef; rausmf&ygbl;? 'guvnf; usrwkdY
yg&Duvyf a<u;&SifawGeJY ta<u;avQmfzkdY ndEdIif;
cJh&mrSm IMF (EkdifiHwum aiGaMu;&efykHaiGtzGJU)
uae owfrSwfcJhwmyg? 'gaMumihf 5 &mcdkifEIef;
xuf ausmv
f rYdk &ygbl;}} [k b@ma&;0efBu;D Xme
&okH;rSef;ajc aiGpm&if;OD;pD;Xme TefMum;a&;rSL;
a':EG,fEG,f0if;uajymonf/
2013-2014 b@ma&;ESpfwGif ynma&;
tokH;p&dwfrSm pkpkaygif; tokH;p&dwf\ 5 'or
43 &mcdkifEIef; okH;pGJcJh&mrS ,ck 2014-2015
b@mESpt
f wGuu
f dk 5 'or 92 &mckid Ef eI ;f vsm
xm;aMumif;? usef;rma&; tokH;p&dwfukdvnf;
2013-2014 b@mESpw
f iG f 3 'or 15 &mckid Ef eI ;f
rS 3 'or 38 &mckid Ef eI ;f vsmxm;aMumif; orw
OD;ode;f pdeu
f Ny;D cJo
h nfZh efe0g&Dvu usi;f yaom
b@ma&;aumfr&Sif tpnf;ta0;wGif ajymqkd
xm;onf/

Convention of 1999)

udk vdkufem&rnfjzpfNyD;
rawmfwq jzpf&yfaMumifh avaMumif;c&D;onf
rsm; xdcdkuf'Pf&m&jcif;? aoqHk;jcif;rsm; &SdcJhyg
u jyem\ taMumif;&if;udk &SmazGEdkifjcif;
r&SdvQifyif avsmfaMu;ay;&rnf jzpfonf/
c&D;onf 227 OD;vdu
k yf goGm;aom MH370
av,mOfonf rwfv 8 &ufaeY eHeufydkif;wGif
aysmufqHk;oGm;cJhNyD; aemufqHk;&&SdcJhonfh N*dK[fwk
rS ppfaq;csurf sm;t& tdE,
d ork'& mawmifyikd ;f
wGif ysuu
f somG ;cJo
h nf[k ,HMk unf&onft
h wGuf
rav;&Sm; avaMumif;vdkif;rS ay;avsmf&rnfh
wefzdk;onf tar&duefa':vm oef; 40 eD;yg;
jzpfonf/
odkYaomfvnf; avaMumif;vdkif;bufrS aygh
avsmh vpf[if;cJah Mumif; awGU&Scd v
hJ Qif avsmaf Mu;
ydkrdkjrifhrm;oGm;Edkifonf[k Bloomberg owif;
Xmeuqdo
k nf/ xdo
k q
Ykd v
kd Qif rGex
f &D&,foabm
wlnDcsuft& owfrSwfxm;onfh tar&duef
a':vm 175000 qdkonfh yrmPonf ,ck
jzpf&yftwGuf tusHK;0ifjcif; r&SdawmhbJ c&D;
onfrsm;\ use&f pforl o
d m;pkrsm;u avaMumif;
vdik ;f udk w&m;pGq
J Nkd y;D ydrk jkd rifrh m;onfh avsmaf Mu;
awmif;cHvmEdkifonf/
rwfv 8 &uf paeaeYwiG f av,mOfaysmuf
qH;k cJNh y;D aemuf rwfv 10 &uf aps;uGuzf iG o
hf nfh
tcsdefwGif rav;&Sm; avaMumif;vdkif;\ tpk
&S,,
f mwefz;kd 20 &mcdik Ef eI ;f usqif;oGm;cJo
h nf/
rav;&Sm; avaMumif;vdkif;onf NyD;cJhonfh
3 ESpt
f wGi;f wGif ESppf Of tH;I ay:cJu
h m Ny;D cJo
h nfh
12 v twGif;wGifvnf; &S,f,maps; 4 yHkwyHk
usqif;cJo
h nft
h wGuf pawmhaps;uGuf uRr;f usif
ol ynm&Siftrsm;pku ]]ta&mif;}} tqifh owf
rSwx
f m;cJah Mumif; The Wall Street Journal u
a&;om;vdkufonf/
MH370 av,mOf aysmufq;kH jcif;udk tajz
rxkwEf ikd af o;onfw
h idk f tmrcH ukrP
rD sm;buf
u pwmvifaygif 67 oef; (tar&duefa':vm
oef; 110 cef)Y ay;avsm&f Edik af Mumif; NAw
d ed Ef ikd if H
rS pD;yGm;a&; tifwmeufpmrsuEf mS wckjzpfonfh
This is Money wGif azmfjyxm;onf/
av,mOfysuu
f sjcif;udk twnfrjyKEikd af o;
aomfvnf; pHowfrSwfxm;onfh rl0g'rsm;t&
av,mOfwpif;onf 48 em&DtwGif; uGif;odkY
qif;oufjcif;rjyKvQif odkYr[kwf qDrjznfhvQif
av,mOfysufpD;oGm;NyD[k ,lq&rnf jzpfonf/

The Irrawaddy

Telecommunication

IN BRIEF

OD;a&Tref;bufrS &yfwnfrnf[k a':atmifqef;pkMunf ajymNyD

a':atmifqef;pkMunf
*smreD oGm;rnf

arppfydkif^aejynfawmf

trsKd;om;'Drkdua&pD tzGJUcsKyf Ou|


a':atmifqef;pkMunfonf {Nyv
D qef;ykid ;f
wGif *smreDEkdifiHokdY oGm;a&mufrnfjzpfNyD;
oBuFefumvtwGif; *smreDEkdifiHwGif &Sdae
rnfjzpfaMumif;trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzGUJ csKyf
ESifheD;pyfaom owif;&yfuGufu {&m0wD
okdY twnfjyK ajymqkdonf/
- The Irrawaddy

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

ynma&; aumvdyfrsm;wGif
EdkifiHjcm;om; t*Fvdyfpm q&m
xm;ay;rnf

ukrP
u
D kd ra&G;cs,Ef ikd af o;aomaMumifh vkyif ef;
vdkifpif csay;Edkifao;jcif; r&Sdao;aMumif; od&
onf/
]]*syefukrPDwckeJY aqG;aEG;aewmawmh
rSew
f ,f/ 0efBuD;XmetaeeJY vkyfaqmifawmhrSm
r[kwfwJhtwGuf olY&yfwnfrItwGuf olvnf;
NydKifqdkif&vdrfhr,f/ 'DESpfxJrSm olvnf;cGJxGufNyD;
NydKifqdkifEdkifrSmyg}} [k 'k0efBuD; OD;aomif;wifu
ajymonf/
]]ac:qdkcvdkYqdk&if aumufcHwmu rdepfeJY
aumufrvm;? pueeYf YJ aumufrvm;? pdwBf uKd uf
vkyyf ikd cf iG hf ay;xm;ygw,f/ 'Dtay:rSm NyKd iw
f o
hJ l
oabmygyJ/ olu puefYeJYaumufr,fqdkvnf;
aumuf? rdepfeJY aumufr,fqdkvnf; aumuf?
'DoabmygyJ}} [k if;uqufajymonf/
vuf&SdwGif atmfya&wmvdkifpif &&Sdxm;
onf atmf&D'l; (Ooredoo) ukrPDu wrdepf

od&onf/
,ckuJhodkY qEjyuefYuGufrIrsm; &Sdaeaomf
vnf; tpd;k &taejzifh oef;acgifpm&if;aumuf,l
rIudk rjzpfrae vkyfaqmifoGm;rnfjzpfaMumif;
&cdik jf ynfe,ftpd;k &tzGUJ u {&m0wDoaYkd jymonf/
oef;acgifpm&if; aumuf,lrIwGif tpdk;&
bufrS vdktyfovdk wcsKdUae&mrsm;wGif BudKwif
aumufcHrIrsm; &Sdaeaomfvnf; ucsif'kuonf
pcef;rsm;wGif ,cktcsdeftxd rnfodkYrnfyHk
aumufco
H mG ;rnfurkd l rod&&dS ao;aMumif;? rnf
onft
h zGUJ tpnf;urS urf;vSr;f rIr&Sad o;aMumif;
ucsiv
f w
G v
f yfa&;tzGUJ (KIO) A[dak umfrwDxrH S
od&onf/
wEkdifiHvHk; aumufcHoGm;rnfh oef;acgif
pm&if; aumufuGufaygif; wodef;cefY ydkif;jcm;
xm;aMumif; tpdk;&rS xkwfjyefonfh pm&if;rsm;
t&od&NyD; wEkdifiHvHk;taeESifh vlOD;a&pm&if;

trSef&&Sd&eftwGuf raumufcHEkdifonfh ae&m


rsm;udk N*dK[fwkrS "mwfyHkdkuf,lNyD; enf;ynmESifh
cefYrSef;wGufcsufoGm;rnf[k a':cifcifndKu
ajymonf/
]]wu,fvYkd usrwkYd raumufEidk rf ,fh ae&m
awGuvnf; jrefrmEkid if &H UJ {&d,mtus,t
f 0ef;eJY
wkdif;vdkuf&if yGdKifhZD;dk; (.0) aemufu *Pef;
avmufawmif r&Sdygbl;/ vlOD;a&trSefod&zkdY
enf;ynmtultnDawG ,lomG ;rSmyg}} [k if;u
qkdonf/
oef;acgifpm&if; aumuf,la&;ESifh ywf
ouf aumvm[vxGuaf y:aeaom owif;
rSm;rsm;tm; r,HMk unfMu&efEiS hf oef;acgifpm&if;
aumuf,l&mwGif 0dkif;0ef;ulnDaqmif&GufMu&ef
vl0ifrIBuD;Muyfa&;\ vlrIuGef&ufjzpfaom
]]a&TwHcg;rSL;}} azhpfbkwfpmrsufESmwGif vHIUaqmf
xm;onf/

vQif 45 usyEf eI ;f ? w,fvaD emukrP


u
D wrdepf
vQif 25 usyfEIef; aumufcHrnf[k owif;rsm;
xGuaf y:aeaomfvnf; rnfonf0h efaqmifrrI sm;
ay;oGm;rnf? rnfonfah ps;jzifh aumufco
H mG ;rnf
udk w&m;0ifajymMum;jcif; r&Sdao;[k tqdkyg
ukrPDrsm; xHrSod&onf/
vuf&SdwGif atmf&D'l;u &efukefNrdKUwGif;&Sd
zke;f ta&mif;qdik rf sm;wGif if;wd\
Yk zke;f uwf0,f
,lvo
kd rl sm;pm&if;udk aumufcaH erIrsm;&Sad Mumif;?
aeYpOf zke;f uwf0,f&ef vma&mufpm&if;oGi;f ol
OD;a&rSm ta,muf 50 ausmfaMumif; zkef;
ta&mif;qdkifrsm;xHrS od&onf/
]]atmfya&wmtopfawG a&mufvmayr,fh
tpdk;&bufu qufoG,fa&;ydkif; vkyfaeawmh
ac:qdkceJY 0efaqmifrIawGudk tpdk;&eJY nd&r,f
xifw,f/ EdrYk q
Ykd kd olwq
Ykd rD mS oH;k pGo
J al wmif&rdS ,f
rxifbl;/ tifwmeufua&m 'Dtwdkif;yJ &Sdae
rvm;/ 'Dtwdik ;f yJq&kd ifawmh 'Daps;uGuu
f xl;jcm;
wmr&Sdygbl;? EdkifiHwumvdk tm;vHk; NydKifqdkifcGifh
&&ifawmh aumif;r,f}} [k zkef;a&mif;0,fa&;
vkyfudkifol udkEdkifaZmfu ajymonf/
jrefrmhqufo,
G af &;u vdik pf if& atmfya&
wmrsm; vkyfaqmifEdkif&eftwGuf &Sd&if;pGJ wm0g
wdik rf sm;udk owfrw
S af ps;EIe;f wckjzifh iSm;&rf;vkyf
udkifcGifhay;oGm;&ef pDpOfxm;aMumif; od&onf/
w,fvaD emjrefrmukrP
u
D wm0gwkid w
f nf
?D Ayarwadaqmufa&;twGuf Apollo ukrP
dy Green ukrPDwkdYESifhtwl ndEIdif;oGm;rnf
jzpfaMumif;? ,if;ukrPDESpfck vufatmufwGif
jynfwiG ;f ukrP
D 12 ckcefY yg0ifaMumif; w,fvD
aem jrefrm\ trIaqmif t&m&Scd sKyf Mr.Petter
Furberg u ajymonf/
vuf&SdwGif 2014 rwfvqef;txd rdkbdkif;
zke;f oH;k pGrJ t
I a&twGurf mS pkpak ygif; 7,770,000
&Sad Mumif; jrefrmhqufo,
G af &;\ owif;xkwjf yef
xm;csufrsm;t& od&onf/

aejynfawmfvTwfawmfwGif rwfv 26 &ufaeYu jyKvkyfaom owif;pm&Sif;vif;yGJwGif awGU&onfh a':atmifqef;pkMunfESifh OD;a&Tref;/

orw OD;odef;pdef OD;aqmifaomtpkd;&


tkyfcsKyfa&;,E&m;ESifh ol&OD;a&Tref;OD;aqmif
aom Oya'jyKa&; vTwfawmftMum; rajyvnf
rIrsm;&Sad eNy;D ,if;rajyvnfrrI sm;wGif vTwaf wmf
em,u OD;a&Tref;bufrS w&m;0if&yfwnfrnf
jzpfaMumif; trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf Ou|
a':atmifqef;pkMunfu ajymqdkvkdufonf/
aejynfawmfwiG f rwfv 26 &ufaeY usi;f y
aom a':atmifqef;pkMunfEiS hf ol&OD;a&Tref;wkYd
\yl;wGo
J wif;pm&Si;f vif;yGw
J iG f a':atmifqef;
pkMunfu,if;okdY w&m;0if xkwfazmfajymqdk
vku
d jf cif;jzpfNy;D OD;a&Tref;uvnf; a':atmifqef;
pkMunf\zGUJ pnf;ykjH yifqifa&; av;yGiq
hf idk af wmif;
qkdrIukd rSefuefaomvkyf&yfjzpf axmufcH
aMumif; ajymqkdvdkufonf/
]]Oya'jyKa&; r@dKifeJY tkyfcsKyfa&;r@dKif

u rajyvnfwmawG&Sdygw,f/ 'g[maMumuf
p&mr[kwfygbl;/ b,fvdkajz&Sif;rvJqdkwmyJ
ta&;Bu;D wmyg/ 'gaMumifu
h sruawmh jywfjywf
om;om;udk vTwaf wmfbufuygrSmyg? usrtjrif
rSmvnf; em,uBu;D u ajzmihaf jzmifrh wfrwfygyJ}}
[k a':atmifqef;pkMunfu ajymqkdonf/
ol&OD;a&Tref;uvnf; ppftmPm&Sit
f pk;d &
a&;qGcJ ahJ om 2008 zJUG pnf;ykH jyifqifa&;twGuf
orw? umuG,fa&;OD;pD;csKyf? OD;a&Tref;wkdYESifh
twl av;yGiq
hf idk af wGUqkaH qG;aEG;a&; a':atmif
qef;pkMunf\ awmif;qkrd u
I t
dk jynft
h 0axmuf
cHaMumif; w&m;0ifxkwfazmfajymqkdonf/
]]vTwfawmfOu|taeeJY tvkyfwckvkyfwJh
ae&mrSm awGUqkn
H Ed iId ;f yl;aygif;wmu vkyif ef;udk
atmifjrifapygw,f? awGUqkHndEdIif;rIwdkif;ukd
tm;ay;w,f? av;yGifhqdkif awGUqkHzkdYukdvnf;

tm;ay;zdt
Yk oif&h ydS gw,f/ zGUJ pnf;ykt
H ajccHOya'
jyifqifa&;wifr[kwb
f ;l / b,fupd r qdk wm0ef
&SdolawG&JUawGUqkHrIu ta&;BuD;ygw,f? pm;yJG
0dkif;xJawGUqkH aqG;aEG;rIu tajzay:rSmyg/
'gaMumifrh v
Ykd Ydk av;yGiq
hf ikd af wGUqkzH Ykd vdt
k yfw,f
qkdwmrSefygw,f}} [k OD;a&Tref;u ajymonf/
a':atmifqef;pkMunfu orwOD;ode;f pdef
onfzJGUpnf;ykHtajccHOya' a&;qGJ&mwGif ukd,f
wkdifyg0ifcJholjzpfNyD; orwxHw&m;0if pmykdY
awmif;qkd&jcif;rSmorwonf ta&;BuD;qkH;
jzpfonfhtwGufwkdufkduf pmydkYawmif;qkd&jcif;
jzpfaMumif; ajymonf/
]] av;OD;pvkH; qkHzkdYawGUqkHzdkY udprSm orw
BuD;u ta&;tBuD;qkH;vdkY xifvdkY wkdufdkufpm
ydkYwmjzpfw,f/ 2008 tajccHOya'ukd a&;qJG
Page B

NAw
d o
d Qaumifpu
D t*Fvyd pf mbmom
pum; zGNYH zKd ;wk;d wufap&ef &nf&,
G
f jrefrm
Ekid if &H dS ynma&;wuov
kd f 2 ckEiS hf aumvdyf
19 ckwGif EkdifiHjcm;om; t*Fvdyfpmq&m 2
OD;pDxm;&SdoGm;rnfjzpfonf/ t*Fvdyfpm
q&mrsm;onf ,ckESpf pufwifbmvrS
pwif jrefrmEkdifiH&Sd wuodkvfrsm;wGif
oifMum;a&; vkyfaqmif &rnfjzpfNyD; 2
ESpMf umwm0efxrf;aqmif&rnfjzpfaMumif;?
tqkdyg pDrHcsuftwGuf NAdwdoQpwmvif
aygif 4'or2 oef; (tar&duef a':vm
7 oef;eD;yg;) okH;pGJrnfjzpfaMumif; NAdwdoQ
aumifpD\ xkwfjyefcsuft& od&Sd&onf/

- opfaerdk;

yckuLwGif qEjyrI 88 rsKd;quf


acgif;aqmifwcsKdU w&m;pGJcH&
yckuLtmPmykdifrsm;\ w&m;0ifcGifh
jyKcsurf &So
d nfh 2008 zJUG pnf;ykt
H ajccHOya'
jyifqifa&;qEjyyGyJ g0ifcahJ om 88 rsK;d quf
Nidrf;csrf;a&;ESifh yGifhvif; vlYtzGJUtpnf;rS
OD;NyKH ;csKd ? reDvmode;f ESihf rrD;rD;wkYd tygt0if
OD;aqmif qEjycJhol OD;oef;EkdifwkdY 4 OD;ukd
yckuL NrKd Ue,f&pJ cef;u yk'rf 18 jzifh rwfv
26 &ufaeYwGif w&m;pGJqkd vkdufaMumif;
owif;&&Sdonf/
- olZm

Peace

'Drkdua&pDESifh Nidrf;csrf;a&;twGuf wyfrawmf


quf&SdaezdkYvdk[k orw OD;odef;pdefajym
"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

rMumrD NydKifqdkifrIjyif;xefonfh u@wcktjzpf


jrifawGUEdik &f ef 0efBu;D Xmetaejzifh qufo,
G af &;
atmfya&wmrsm;udk wef;wl tcGifhta&;ay;
NydKifqdkifcGifhay;rnfjzpfaMumif; od&onf/
]]jrefrmhqufoG,fa&;vdkYqdk&if vlwdkif;udk
cGJjcm;apcsifw,f? qufoG,fa&; 0efBuD;XmeeJY
MPT udc
k jJG cm;jrifapcsiw
f ,f/ MPT u rMumcif
olvnf; atmfya&wmwcktaeeJY 0ifNydKifawmh
r,f? olu vGwfvGwfvyfvyf vkyfcGifh&awmhrSm
qdkawmh ol aps;rcs&if ol&yfwnfzdkY rvG,fbl;/
ol ravQmh&if ol r&yfwnfeJY? 'DtxJrSm aecsif
&if olvnf; tNydKiftqdkifavQmh&awmhr,f}} [k
'k 0efBuD; OD;aomif;wifu ajymonf/
MPT onf Nyd K if q d k i f r I r sm; &wemyH k
w,fvDydkYpftaejzifh 0efBuD;Xme vufatmufrS
cGx
J u
G Nf y;D oD;jcm;&yfwnf&ef pDpOfxm;aomfvnf;
vuf&Sdtcsdeftxd if;ESifh yl;wGJvkyfaqmifrnfh

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

ql;avbk&m;vrf;ay:u qufoG,fa&;vkyfief; vdkifpif&&SdrI *kPfjyKaMumfjimtm; awGUjrif&yHk/

vHkNcHKa&;ESifh yl;aygif;aqmif&GufrI . . .

]]oef;acgifpm&if; aumuf,loGm;zkdYqkd&if
jrefrmjynf&JU e,fajrtm;vHk;udk aumuf,lzkdY
rjzpfEkdifbl;/ wcsKdUae&mawGrSmu tcktxd
wku
d yf aJG wG jzpfaeqJy/J tJ'aD e&mrsK;d awGrmS qk&d if
b,fvakd umufrvJaygh}} [k ar;cGe;f xkwcf o
hJ nf/
e,fajrrvHNk cKH onfah e&mrsm;wGif oef;acgif
pm&if;aumuf,l&ef rjzpfEkdifaMumif; vuf&Sd
tcsed t
f xdvnf; yavmifwidk ;f &if;om;rsm;aexkid f
onfah e&mrsm;wGif e,fajrvHNk cKH rI r&Sad o;aMumif;
yavmiftrsKd;orD;rsm;toif;rS r'D'Dydk;usdefu
qkdonf/
,if;oef;acgifpm&if; aumufcHrIESifh ywf
ouf &ckid jf ynfe,fwiG f &cdik w
f idk ;f &if;om;rsm;u
usL;ausmaf exkid v
f molrsm;udk d[
k if*smtrnfjzifh
oef;acgifpm&if;aumufcHjcif;tm; oabmrwl
onft
h wGuf &cdik jf ynfe,ftwGi;f &Sd NrKd Ue,fwcsKUd
wGif qEjyuefu
Y u
G rf rI sm; vkyaf qmifaeaMumif;

Vol.1, No. 13, March 30, 2014

Journal

Politics

arc

Page A -

Weekly

qufoG,fa&;vdkifpif& vkyfief;rsm;udk tpdk;& pGufzufjcif;rjyK[k qdk


qufoG,fa&;? owif;tcsuftvufESifh
enf;ynm0efBu;D Xmeu qufo,
G af &; atmfya&
wmvdkifpif&xm;onfh ukrPDrsm;u owfrSwf
rnfh zkef;ac:qdkc aumufcHrnfh yHkpHwdkYESifh
ywfoufNyD; qufoG,fa&; 0efBuD;Xmetaejzifh
0ifa&mufpGufzufrnfr[kwfaMumif; od&onf/
qufoG,fa&;? owif;tcsuftvufESifh
enf;ynm 'k0efBu;D OD;aomif;wifu ]]ckvuf&rdS mS
b,fvrkd sK;d vkyaf qmifraI wGerYJ S 0efBu;D XmetaeeJY
atmfya&wmawGudk csKyfudkifrSm r[kwfbl;/
0efBuD;Xmeu ay:vpDydkif;yJ udkifawmhr,f/
b,fou
l owfrw
S x
f m;wJOh ya'udk rvdu
k ef mvJ?
'gyJppfr,f/ bmrvky&f ? b,faps;? b,fac:qdck
pwJt
h ydik ;f awGu oufqikd w
f hJ ukrP
&D UJ oabm
twdkif;yJ}} [k {&m0wDodkYajymonf/
jrefrmhqufo,
G af &;vkyif ef; (MPT) aumuf
cHrIEIef;xm;ESifh qufpyfNyD; vkyfudkifcGifh vuf&Sd
&xm;aom atmfya&wmrsm;udk tqdyk gEIe;f xm;
jzifo
h m qufvufaumuf,cl iG jhf yKrnf[k owif;
rsm;xGuaf y:aeonft
h ay: 'k0efBu;D tm;ar;jref;
pOf ,if;odkY jyefvnfajzMum;jcif;jzpfonf/
]]olwdkY vkyfaqmifr,fhaps;u jynfolawG
vufcHEdkifrvm;? b,fvdktcufcJawG &SdrvJqdk
wmudk odcsiv
f Ykd wifjycdik ;f wmyg? usew
f muawmh
olwdkYu qufoG,fa&;Oya'udk vdkufem&r,f?
rvdkufem&if? olwdkYudk owfrSwfxm;wJhtwdkif;
rvkyfay;Edkif&if olwdkYwifxm;wJh pay:aiGxJu
jzwfoGm;r,f}} [k if;uajymonf/
qufoG,fa&; ac:qdkc EIef;xm;rsm;ESifh
ywfoufNy;D vuf&dS wOD;wnf;vkyu
f ikd cf iG hf &xm;
onfh MPT u wrdepfvQif ac:qdkc 50 usyf
EIef;? rufaqhcsfydkYygu wapmifvQif 25 usyfEIef;
aumufcHvsuf&Sdonf/
wOD;wnf; csKyu
f ikd rf jI zifo
h m &yfwnfco
hJ nfh
jrefrmhqufoG,fa&;u@rSm rMumawmhonfh
&ufaygif; 200 ausmu
f mvwGif csKyNf ird ;f awmhrnf
jzpfaMumif; 'k0efBu;D OD;aomif;wifu ajymonf/
,if;odkY &mpkESpftawmfMum NydKifqdkifrI r&Sd
cJhonfh jrefrmEdkifiH\ qufoG,fa&;u@udk

The Irrawaddy

arppfydkif^aejynfawmf
orwOD;odef;pdefu 'Drdkua&pDtoGiful; ajymif;a&;ESifh Nidrf;csrf;a&; aqmif&Guf&mwGif wyfrawmf\ tcef;u@
ta&;Bu;D Ny;D Ekid if aH &; jyemrsm; tajz&Sm&monfh pm;yG0J idk ;f wGiv
f nf; wyfrawmfqufvufwnf&adS e&ef vdt
k yfaMumif;
ajymqkdvdkufonf/ rwfv 26 &ufaeY jynfaxmifpkvTwfawmfwGif orwoufwrf; 3 ESpfjynfh txdrf;trSwfrdefYcGef;
ajymqdkpOf ,if;okdY ajymqkdvdkufjcif;jzpfNyD; wyfrawmfonf umuG,fa&;? vkHNcKHa&;twGufomru . . .
Page D

orwoufwrf; 3 ESpfjynfh rdefYcGef; OD;odef;pdefajymaepOf/

Vol.1, No.13

The Irrawaddy
Vol.1, No.13

Census

Airlines

vHkNcHKa&;ESifh yl;aygif;aqmif&GufrI r&Sdonfh a'orsm;wGif oef;acgifpm&if; raumuf

aysmufqHk;av,mOf\ tydkif;tp[k
,lq&onfh t&mrsm; &SmawGU

olZm
oef;acgifpm&if; aumufcHa&;twGuf
yl;aygif;aqmif&GufrI r&Sdonfh e,fajrrsm;ESifh
e,fajr vHNk cKH rrI &So
d nfh ae&mrsm;wGif oef;acgif
pm&if; aumufcHrnf r[kwfaMumif; vl0ifrI
BuD;Muyfa&;ESifh jynfolYtiftm; 0efBuD;Xmeu
{&m0wDokdY ajymMum;onf/
tpdk;&wyfrsm;ESifh vufeufudkif wkdif;&if;
om;rsm; wkdufyGJjzpfyGm;aeonfh ae&mrsm;wGif
oef;acgifpm&if;aumufrEI iS yhf wfouf ar;jref;
&m vl0ifrBI u;D Muyfa&;ESihf trsK;d om;rSwyf w
kH ifa&;
OD;pD;Xme 'kTefMum;a&;rSL;csKyf a':cifcifndKu
]]yxrqH;k usrwkYd pOf;pm;wmu vHNk cKH ryI /J vHNk cKH rI
r&SdwJhae&mudk usrwkdYoGm;aumufvdkY r&bl;/
bmvdkYvJqkd aumufvdkYr&wJh ae&mawGudkawmh
usrwdkY oGm;aumufrSm r[kwfygbl;/ usrwkdYeJY
yl;aygif;aqmif&u
G rf I vH;k 0r&Sb
d ;l / usrwkYd pm&if;ppf
awGtwGuv
f nf; vHNk cKH rI ray;Ekid b
f ;l qk&d if usr
wkdY oGm;aumufrSmr[kwfygbl;}} [k ajymonf/
]]usrwkdYbufu q&m? q&mrawG pm&if;
aumufwm&So
d vdk olwb
Ydk ufuvnf; olwt
Ydk zGUJ
awG wm0ef,Nl y;D aumufay;r,fvYkd ajymwJah e&m

awG &Syd gw,f/ yl;aygif;ulnrD aI wGvnf; &w,f/


tJ'DvdkrS r[kwfbJ yl;aygif; aqmif&GufrIvnf;
r&Sdbl;? vHk;0 tJ'Dae&mudk vmaumufzdkY cGifhrjyK
bl;qkd&if usrwkdY aumufrSmr[kwfygbl;}} [k
if;u qkdonf/
vmrnfh rwfvukerf S pNy;D oef;acgifpm&if;
aumufcrH nfh pDru
H ed ;f ESihf ywfouf wEkid if v
H ;kH
twkdif;twmESifh aumufcHoGm;rnf[k 0efBuD;
OD;cif&Du w&m;0if ajymMum;xm;aomfvnf;
wu,fvufawGUwGif vHNk cKH rrI &Sad o;onfh ae&m
rsm; aumuf,loGm;&efrSm rjzpfEkdifaMumif;
rGefjynfopfygwD 'kOu| Ekdif[Homu qkdonf/
]]oef;acgifpm&if; aumuf,loGm;zkdYqkd&if
jrefrmjynf&JU e,fajrtm;vHk;udk aumuf,lzkdY
rjzpfEkdifbl;/ wcsKdUae&mawGrSmu tcktxd
wku
d yf aJG wG jzpfaeqJy/J tJ'aD e&mrsK;d awGrmS qk&d if
b,fvakd umufrvJaygh}} [k ar;cGe;f xkwcf o
hJ nf/
e,fajrrvHNk cKH onfah e&mrsm;wGif oef;acgif
pm&if;aumuf,l&ef rjzpfEkdifaMumif; vuf&Sd
tcsed t
f xdvnf; yavmifwidk ;f &if;om;rsm;aexkid f
onfah e&mrsm;wGif e,fajrvHNk cKH rI r&Sad o;aMumif;

yavmiftrsKd;orD;rsm;toif;rS r'D'Dydk;usdefu
qkdonf/
,if;oef;acgifpm&if; aumufcHrIESifh ywf
ouf &ckid jf ynfe,fwiG f &cdik w
f idk ;f &if;om;rsm;u
usL;ausmaf exkid v
f molrsm;udk d[
k if*smtrnfjzifh
oef;acgifpm&if;aumufcHjcif;tm; oabmrwl
onft
h wGuf &cdik jf ynfe,ftwGi;f &Sd NrKd Ue,fwcsKUd
wGif qEjyuefu
Y u
G rf rI sm; vkyaf qmifaeaMumif;
od&onf/
,ckuJhodkY qEjyuefYuGufrIrsm; &Sdaeaomf
vnf; tpd;k &taejzifh oef;acgifpm&if;aumuf,l
rIudk rjzpfrae vkyfaqmifoGm;rnfjzpfaMumif;
&cdik jf ynfe,ftpd;k &tzGUJ u {&m0wDoaYkd jymonf/
oef;acgifpm&if; aumuf,lrIwGif tpdk;&
bufrS vdktyfovdk wcsKdUae&mrsm;wGif BudKwif
aumufcHrIrsm; &Sdaeaomfvnf; ucsif'kuonf
pcef;rsm;wGif ,cktcsdeftxd rnfodkYrnfyHk
aumufco
H mG ;rnfurkd l rod&&dS ao;aMumif;? rnf
onft
h zGUJ tpnf;urS urf;vSr;f rIr&Sad o;aMumif;
ucsiv
f w
G v
f yfa&;tzGUJ (KIO) A[dak umfrwDxrH S
od&onf/

wEkdifiHvHk; aumufcHoGm;rnfh oef;acgif


pm&if; aumufuGufaygif; wodef;cefY ydkif;jcm;
xm;aMumif; tpdk;&rS xkwfjyefonfh pm&if;rsm;
t&od&NyD; wEkdifiHvHk;taeESifh vlOD;a&pm&if;
trSef&&Sd&eftwGuf raumufcHEkdifonfh ae&m
rsm;udk N*dK[fwkrS "mwfyHkdkuf,lNyD; enf;ynmESifh
cefYrSef;wGufcsufoGm;rnf[k a':cifcifndKu
ajymonf/
]]wu,fvYkd usrwkYd raumufEidk rf ,fh ae&m
awGuvnf; jrefrmEkid if &H UJ {&d,mtus,t
f 0ef;eJY
wkdif;vdkuf&if yGdKifhZD;dk; (.0) aemufu *Pef;
avmufawmif r&Sdygbl;/ vlOD;a&trSefod&zkdY
enf;ynmtultnDawG ,lomG ;rSmyg}} [k if;u
qkdonf/
oef;acgifpm&if; aumuf,la&;ESifh ywf
ouf aumvm[vxGuaf y:aeaom owif;
rSm;rsm;tm; r,HMk unfMu&efEiS hf oef;acgifpm&if;
aumuf,l&mwGif 0dkif;0ef;ulnDaqmif&GufMu&ef
vl0ifrIBuD;Muyfa&;\ vlrIuGef&ufjzpfaom
]]a&TwHcg;rSL;}} azhpfbkwfpmrsufESmwGif vHIUaqmf
xm;onf/

Motoring

um;aps;BuD;jrifhrI avQmhcs&ef ,mOfrSwfykHwifc avQmhaumuf[kqdk


rif;Anm;
tpkd;&u vmrnfh {NyDv 1 &ufaeYrSp
jynfyrS wifoGif;vmaom armfawmf,mOfrsm;
tay: aumufcHvsuf&Sdaom ,mOfrSwfykHwifc
rsm;ukd avsmhcsaumufcH rnfjzpf&m ,if;okdY
avQmch sro
I nf um;aps;EIe;f Bu;D jrifu
h dk avQmch s&ef
&nf&,
G v
f yk af qmifjcif;jzpfaMumif; aejynfawmf?
uke;f vrf;ykaYd qmifa&; TeMf um;rIO;D pD;XmerS Tef
Mum;a&;rSL;csKyfu {&m0wDokdY ajymonf/
uke;f vrf;ykaYd qmifa&;TeMf um;rIO;D pD;Xmeu
armfawmf,mOf trsKd;tpm;tvkduf rlvwefzdk;
(FOB) ay:rlwnf rSwfykHwif EIef;xm;rsm;
owfrSwfaumufcHvsuf&Sd&m tif*sifyg0g (puf
pGr;f tm;) 1350 pDpD ESiahf tmuf,mOfrsm;twGuf
,cifu armfawmf,mOf rSwfykHwifc 50 &mcdkif
EIef;aumufcHcJh&mrS ,cktcg rSwfykHwif 30
&mcdik Ef eI ;f okYd vnf;aumif;? tif*siyf g0g (pufprG ;f

Page A -

tm;) 1351 pDpDrS 2000 pDpD txd ,mOfrsm;ukd


,cifu rSwyf w
Hk ifc 80 &mcdik Ef eI ;f aumufccH &hJ m
rSm 50 &mcdkifEIef;odkYvnf;aumif;? tif*sifyg0g
2001 rS 5000 pDpDtxd ,mOfrsm;ukd ,cifu
rSwfykHwifc 100 &mckdifEIef;aumufcHcJh&mrS 80
&mcdkifEIef;okdYvnf;aumif; toD;oD;avQmhcs
aumufcHrnfjzpfaMumif; xkwfjyefaMunmvdkuf
&m ,if;aMunmcsuaf Mumifh wywf&pf um;wpD;
vQif aiGusyfodef; 20 ausmf usqif; vdrfhrnf[k
um;aps;uGuf uRrf;usifolrsm;u okH;oyfajym
qkdonf/
vlESifh ukef 2 rsKd;pvkH; wifaqmifEkdifaom
Pick Up ? Double Cup um;rsm;\ rSwfykHwif
crsm;ukdvnf; ,cifu tif*sifyg0gtvdkuf 50
&mcdik Ef eI ;f rS 80 &mcdik Ef eI ;f aumufcH cJah omfvnf;
,cktcg 40 &mcdkifEIef; avQmhcsaumufcHrnf

jzpfaMumif; ukef;vrf;ykdYaqmifa&;TefMum;rI
OD;pD;Xme\ xkwfjyefcsuft& od&Sd&onf/
jynfwGif;um;aps;uGufuRrf;usifolvnf;
jzpf? tGefvkdif;um;0,fa&mif; 0efaqmifrIay;
aeaom Rocket Internet ukrPD\ aps;uGuf
refae*sm OD;atmifcrf;u ]]'Dvrkd sK;d FOB EIe;f awG
ajymif;vJvdkufwmu jynfwGif;um;aps;uGuf
usvmEdkifw,f/ um;awGawmh ydkrsm;vmEdkif
w,f/ ajymif;vJr,fh tcGefEIef;awGudkjyefMunhf
&if 20&mcdik Ef eI ;f avmuf avQmah umufwm awG&Y
w,f/ c&D;onf,mOfawGawmh tajymif;tvJ
odyfr&Sdbl;/ tcGef tajymif;tvJaMumihfaps;
uGufxJrSm &SdwJh usyfodef; 100 0ef;usif&SdwJh
um;awGuawmh odef; 80 0ef;usiftxd jzpf
vmEdik w
f ,f/ 'gayr,fh jynfwiG ;f &JU um;aps;uGuf
tajctaeudu
k tusbufuOkd ;D wnfaeygw,f}}

Ekid if aH &; tusyt


f wnf;udk OD;wnfp&mr&Syd gbl;?
b,fjyemrSmjzpfjzpf awGUqkHaqG;aEG;zdkYqdkwm
ukd tNraJ wmif;qdyk gw,f? awGq
Y n
Hk ESd iId ;f a&;onf
ta&;BuD;ygw,f/ trsKd;om; 'Drkdua&pDvrf;
pOfqdkwm awGUqkHaqG;aEG;rIay:rSm rlwnfyg
w,f/ Ekid if aH &;rSm oabmrwlwmawG &Sw
d mawG
tusyftwnf;awG rjzpfapcsifvkdY av;yGifhqkdif
awGUqkHa&;udk awmif;qdkwmyg/ ay:vmwJh
tcuftcJnEd iId ;f zdv
Yk ykd gw,f? usrwdYk tqifrajy
wm &S&d if ndE idI ;f aqG;aEG;zdYk rvkyEf idk pf &mr&Syd gbl;}}
[k a':atmifqef;pkMunfu ajymonf/
a':atmifqef;pkMunfu wyfrawmf\
tcef ; u@ES i f h y wf o uf wyf r awmf o nf
jynfou
l tm;uk;d aom Ekid if w
H umtqifrh jD zpfap
csifaMumif;? Nidrf;csrf;a&;ESifh 'Drkdua&pDta&;

twGuf wyfrawmfonf jynfolbufrS rm;rm;


rwfrwf &yfwnf&efvt
kd yfaMumif; ajymqko
d nf/
]]NLD uawmh wyfrawmfukd av;pm;
w,f/ tm;ukd;w,f/ wu,fh tqifhjrifhNyD;
EkdifiHwmtqifhrDwJh wyfrawmf jzpfapcsifw,f/
Nidrf;csrf;a&;&zdkYqdkwJh udprSma&&SnfwnfwHhcdkifNrJ
a&;jzpfwhJ Ekid if aH &;jzpfatmif? wu,f'rD u
dk a&pD
udk wnfaqmuf &rSm jzpfw,f/ wyfrawmfqw
kd m
jynfolYvlxkvdkvm;wJh EkdifiHa&; pepfay:ayguf
vmatmif rm;rm;rwfrwf&yfwnfzdkYvdkygw,f/
wyfrawmfu vTwfawmfukd trsm;BuD;yHhykd;zdkYvdk
w,f}} [k a':atmifqef;pkMunfu ajymonf/

OD;a&Tref;bufrS . . .

cJhwJholuvnf; orwBuD;ukd,f
wdkifygw,f/ 'gayr,fh NLD taeeJY zJGUpnf;ykH
pwifa&;qJGcJY
uwnf;u
wpdkufrwfrwfuefYuGufcJhwmyg/ zJGUpnf;yHkudk
oabmrwlvdkY wckvkH;udk ajymif;r,f vdkYawmh
ajymwmr[k w f y gbl ; }} [k a':atmif q ef ;
pkMunfu ajymonf/
orwOD;odef;pdefu ,aeYvTwfawmfwGif
ajym Mum;aom rdecYf eG ;f wGizf UJG pnf;ykt
H ajccHOya'
jyifqifa&;ukd EkdifiHa&; tusyftwnf; OD;wnf
atmifaqmif&Gufjcif;rjyK&ef owday;vdkufrI
tay: a':atmifqef;pkMunfuawGUqkaH qG;aEG;
a&;&Sd&ef ta&;BuD;onf[k xyfavmif;ajymqkd
oGm;onf/
]]zJGUpnf;ykH tajccHOya' jyifqifa&;udpu

[k {&m0wDokdY okH;oyfajymqkdonf/
okdY&mwGifrl vkyfief;oHk;,mOfrsm;? ukefwif
,mOfrsm;? Pick Up ,mOfrsm; Light Truck?
Truck um;rsm;? c&D;onfwif,mOf 10 OD; ESifh
txuf (Bus? Mini Bus? Micro Bus) ,mOf
rsm;twGuf armfawmf,mOf rSwyf w
Hk ifc EIe;f xm;
twkid ;f rsm;ukd rlvtwkid ;f 5 &mcdik Ef eI ;f aumufcH
rnfjzpfNyD; pufpGrf;tm; 5001 pDpD ESifh txuf
,mOfrsm; twGuf rSwfykHwifcEIef;xm;ukdvnf;
rlvtwkdif; 120 &mcdkifEIef; aumufcHrnf
jzpfaMumif; od&Sd&onf/
0g&ifh um;0,fa&mif;OD;pkd;Ekdifu ]]ajymif;vJ
aumufcrH ,fqw
kd hJ EIe;f xm;awGu 20 &mckid Ef eI ;f
avmufudk usoGm;w,f/ t&ifu 100 &mcdkif
EIef;udk tck 80 &mckdifEIef;avmufyJ aumufcH
awmhw,f qkad wmh aps;EIe;f usvm&if 0,fvt
kd m;
rsm;vmrSmyg/ 'gayr,fh tjcm; Edik if aH wG rSmawmh
'Dvkd pepfrsK;d eJY roGm;awmhbJ avvHpepfeo
YJ mG ;Mu
wmawG&Sdw,f}} [k okH;oyfoyfonf/
armfawmf,mOf xkwfvkyfrIESihfwifoGif;
a&mif;csolrsm; toif;rS wGJzuftwGif;a&;rSL;
OD;at;xGef;u um;aps;EIef;onf vlwdkif;vuf
vSrf;rDaom aps;EIef;txd rusqif;vmEkdifaomf
vnf; um;aps;usrnfrmS taotcsmjzpfaMumif;?
um;aps;usqif ; rI a Mumif h um;0,f vk d t m;
jyefvnf jrifhwufvmEkdifaMumif; okH;oyfonf/
]] 'Dvkd ajymif;vJvu
kd w
f hJ tcGeEf eI ;f xm;awGu
wdik ;f jynf&UJ pD;yGm;a&; tajctaeeJY jyef,OS Mf unhf
r,fq&kd if tv,ftvwftajctaeyJ&adS eao;
ygw,f/ odef;w&mavmuf &Sdr,fqdk&ifodef; 80
avmufeJY um;0,fp;D Edik v
f mr,f}} [k OD;at;xGe;f
u ajymonf/

The Irrawaddy
topfxyfrHawGU&Sd&onfh N*dK[fwk"mwfyHk
rsm;wGiaf ysmufq;kH aeonfh rav;&Sm;avaMumif;
vdik ;f rS MH370 av,mOfEiS hf qufpyfr&I o
dS nf[k
,lq&aom t&m0wKtydkif;tp 122 ck awGU
&SdcJh&onf[k uGmvmvrfylNrdKU rwfv 26 &uf
aeYu jyKvkyfonfh owif;pm&Sif;vif;yGJwGif
rav;&Sm;EdkifiH ydkYaqmifa&;0efBuD; Hishammuddin Hussein u ajymMum;vdkufonf/
jyifopf N*dK[fwkwvHk;u rwfv 23 &ufaeYwGif
dkuful;cJhjcif;jzpfonf[k od&onf/
MopaMw;vsEdkifiH Perth NrdKU\ taemuf
bufrdkif 1500 ausmftuGm tdEd,ork'&m
twGif;awGU&onfh tqdkyg tydkif;tprsm;onf
t&G,ftpm; 3 ayrS 75 aytxd trsKd;rsKd; &Sdae
Muonf[k qdkonf/ tcsdKUaom tydkif;tprsm;
onf ta&mifawmufajymifrI &Sdaomfvnf;
MH370 av,mOf\ tysuftpD; rsm;jzpf
aMumif;twnfjyKEidk fjcif; r&Sdao;yg/ tykdif;tp
rsm; jyefYusJaeonfh {&d,monf pwk&ef;rdkif
155 rdkifcefY &Sdrnf[k cefYrSef;&onf/
yifv,fjyifwGif awGY&Sd&aom tysuftpD;
tydkif;tprsm;onf MH370 ESifh oufqdkif
aMumif; wm0ef&o
dS rl sm;u aMunmvdu
k Nf y;D aemuf
av,mOfESifh vdkufygoGm;onfh c&D;onfrsm;\
aqGrsdK;rdom;pkrsm;onfvnf; MopaMw;vsEdkifiH

Perth NrdKUodkY a&muf&SdvmMuawmhrnf jzpfonf/

MopaMw;vs tpdk;&uvnf; olwdkYudk ADZmaMu;


uif;vGwfcGifhtygt0if txl;axmufyHhulnDrI
rsm; jyKvkyfay;oGm;rnf[k aMunmxm;onf/
Perth NrdKU oufBuD;&G,ftdk apmifha&Smufa&;
XmerS ajyma&;qdkcGifh&Sdol trsdK;orD;wOD;u
wkwfc&D;onf 139 OD;\ rdom;pkrsm;udk ae&m
xdkifcif; ay;vdkonfh jynfolrsm;\ w,fvDzkef;
ac:qdkrIrsm;udk vufrvnfatmif jyefvnfajz
Mum;ay;ae&onf[k ajymaMumif; The Daily
Mail owif;Xmeu azmfjyonf/
]]ae&mxdik cf if;ay;Ny;D ud,
k t
hf odpw
d ef YJ ud,
k f
ulnDcsifwJh jynfolawGqDu zkef;ac:qdkrIawG
usrwdkY tajrmuftjrm; vufcH&&SdcJhygw,f}} [k
tqdyk g ajyma&;qdck iG &hf o
dS l trsK;d orD;u qdo
k nf/
wkwt
f pd;k &uvnf; vufaxmufEikd if jH cm;
a&;0efBuD; Zhang Yesui udk rav;&Sm; EdkifiHodkY
txl;udk,fpm;vS,f tjzpfapvTwfNyD; rav;&Sm;
0efBu;D csKyEf iS rhf av;&Sm;avaMumif;vdik ;f rSwm0ef
&So
d rl sm;udak wGUqHu
k m av,mOf&mS azGa&;twGuf
ydrk t
kd m;xkwf vkyaf qmif&ef awmif;qdw
k u
kd w
f eG ;f
cJhonf/
rav;&Sm; avaMumif;vdkif;rS av,mOf
d ork'& m awmifyikd ;f
trSwf MH370 onf tdE,
wGif ysufusoGm;cJhNyD[k ,lq&NyD; touf&Sif

ysufusoGm;onf[k qdkaom rav;av,mOf MH370 ay: ygoGm;olwOD;\ aqG;rsKd;om;csif;wOD;


wkwfEdkifiH ab*sif;NrdKU&Sd rav;&Sm;oHHk;a&SUwGif aomua&mufaepOf/

usef&pfol r&SdEdkifaMumif; rav;&Sm; 0efBuD;csKyf


rpwm em*spf&mZufu (Najib Razak) u
rwfv 25 &ufaeY naeydik ;f wGif aMunmcJo
h nf/
rav;&Sm;tpd;k &\ ajymMum;csuu
f rkd ,HMk unf
aom wkwfEdkifiHom; c&Donfrsm;\ rdom;pk
rsm;u wkwEf ikd if &H dS rav;&Sm;Edik if H oH;kH a&SUwGif
qEjycJhMuonf/
rav;&Sm; avaMumif;vdik ;f u av,mOfay:
vdu
k yf goGm;olrsm;\ aqGrsKd ;rdom;pkrsm;xH ay;ydYk
aom rufaqhcsfwGif MH370 av,mOfonf
tdE,
d ork'& mawmifyikd ;f wGif ysuu
f somG ;cJNh y[
D k
,lq&efjzpfvmonft
h wGuf rav;&Sm;avaMumif;
vdkif;u tvGef0rf;enf;&ygonf/ aemufxyf
wem&DtMumwGif rav;&Sm;0efBuD;csKyfu xkwf
jyefonfh tcgwGif Mum;&rnfjzpfonfhtwdkif;
N*dK[fwkrS&&Sdonfh tcsuftvuf topfrsm;udk

Education

&efukefwuodkvf tDvufx&Gef;epf pmMunfhwdkufwGif


pmtkyf 4 oef;ausmf zwfIEdkif
rif;Anm;
&efukef wuodkvf odyHaqmif&Sd International Center of Excellence (ICoE) wGif pmtkyfaygif; 4 oef;ausmf zwfIEdkifrnfhtDvuf x&Gef;epf
pmMunfhwdkuf Resource Centerudk xdkif;EdkifiH tajcpdkuf iGroup rS CEO Mr. Pote N. Lee \ yHydk;rIjzihf rwfv wwd, tywftwGif; pwif
zGifhvSpfvdkufaMumif; od&onf/
,if;pmMunhfwdkuf Resource Center wGif Online Data Base (O.B.D) jzihf csdwfquf xm;aom e-book 2 oef;ausmf? pmwrf; jyKpk olrsm;
taxmuful jzpfEdkifaponfh jyKpkNyD; erlem pmwrf;aygif; 1 oef;ausmfESihf &Sm;yg; pmtkyfaygif; 1 oef; pkpkaygif; pmtkyf 4 oef; ausmftm;
zwfIEdkifrnfjzpfonf/ Resource Center &Sd uGefysLwm 25 vHk; wGif Database pepfjzihf aqmif&Gufxm;jcif; jzpfNyD; oifwef;om; wOD;csif;pDtwGuf
Registering rsm; jyKvkyfNyD; ID uwfrsm; toHk;jyK zwf I&rnf[k od&onf/
iGroup onf tm&Sypdzdwfa'o&Sdynm a&;ESihf ywfoufonfh udp&yfrsm;wGif t"duxm; ulnDyHhydk;rIrsm; ay;vsuf&Sdonfh ukrPDjzpfaMumif;
od&onf/ iGroup u Database rsm; e-journal, e-book rsm;tjyif pmMunhw
f u
kd f qdik &f mtoH;k cs odyyH nm&yfrsm;ESifh yHEk ydS x
f w
k af 0 jcif; qdik &f mrsm;udk
t"duxm; ulnDaqmif&Gufvsuf&Sdonf/
]]okawoe jyKvkyf&mrSm 'DvdkrsKd; tDvufxa&mepf pmMunhfwdkufawG vdktyfw,f? avmavmq,fawmh olwdkY&JU &nf&G,fcsufu &efukef
wuodkvfu Master eJY PhD ausmif;om;awGtwGuf t"du pDpOfxm;w,f/ olwdkYawG &nfTef;vkyfEdkifatmif udk;um;EdkifatmifvdkYyg}} [k iGroup
rS OD;atmifarmfu {&m0wDudk ajymonf/ Master wef;ESihf PhD oifwef;om;rsm;twGuf wevFmrS aomMumaeYtxd eHeuf 8 em&DrS nae 5
em&Dtxd zGifhvSpfay;xm;aMumif; od&onf/
]]tcktvSL&SifawG xyfay:vmw,f/ tifwmeufvdkif;awG ydkaumif;atmif csdwfqufr,f? vdktyfwJhypnf;awG xyfjznfhNyD;&ifawmh&efukef
wuov
kd x
f rJ mS &Sw
d hJ wjcm;Xmeu ausmif;om;awGtm;vH;k oH;k Edik af tmif vkyo
f mG ;ygOD;r,f}} [k OD;atmifarmfuqdo
k nf/ ,if;pmMunfw
h u
k d f tm; iGroup
\OuX Mr.Pote N Lee (Myanmar Book Center) \ ulnrD jI zihf ,ckEpS f Zefe0g&DvtwGi;f pwif taumiftxnfazmfcjhJ cif; jzpfaMumif;od&onf/
OD;atmifarmfu ]]'DpmMunfw
h u
kd rf mS wcsKUd pmtkyaf wGu &Sm;yg;pmtkyaf wG? pmwrf;awGtuke&f w
dS ,f/ Edik if w
H umrSm&Sw
d hJ xkwaf 0olawGu 'Dvx
kd u
G o
f rQ
pmtkyaf wGukd e-Book vkyNf y;D ? Edik if w
H umrSm&Sw
d hJ ausmif;awG wuov
kd af wGukd a&mif;w,f/ tJ'u
D aejyef0,fNy;D 'Dvpkd mMunhw
f u
kd zf iG w
fh myg/ 'DtwGuf
ukefusp&dwfu wESpfudk a':vmaomif;*Pef;avmuftxd ukefusp&dwf &Sdygw,f}} [k qdkonf/
,cif tpd;k &vufxufu &efuek Nf rKd U IBC cef;rtwGi;f tDvufx&Ge;f epf pmMunhw
f u
kd f taumiftxnfazmfcahJ omfvnf;ukeu
f sp&dwrf sm;jym;jcif;?
ynma&;0efBu;D Xmetaejzihb
f wf*swaf iG &&Srd eI nf;yg;rIwaYkd Mumifh qufvufvyk af qmifjcif; r&Scd ahJ Mumif; od&onf/ &efuek w
f uov
kd &f dS International
Center of Excellence udk tar&duefEdkifiH tajcpdkuf John Hopkin wuodkvfESifh ynma&;0efBuD;XmewdkY yl;aygif; zGifhvSpfxm;NyD; jrefrmwEdkifiH
vHk;&Sd wuodkvfq&m? q&mrrsm;ESihf pdwfyg0ifpm;ol 40 OD;cefY a&G;cs,fum EdkifiHwumqufqHa&; bmom&yfoifwef;rsm;udk jynfyEdkifiHrsm;rS
q&mrsm;udk,fwdkif ajcmufvwBudrfESpfpOf ydkYcsay;vsuf&SdaeaMumif; od&onf/

"mwfyHk - Reuters

The Irrawaddy

oHk;oyfppfaq;csuft& tdEd,ork'&m awmif


ydkif;wGif av,mOf ysufusoGm;cJhygonf}} [k
azmfjyxm;onf/
ueOD;taejzifh c&D;onfwOD;vQif tar&d
uef a':vm 5000 pD axmufyhHcJhaMumif;vnf;
rav;&Sm;avaMumif;vdkif;u aMunmcJhonf/
avaMumif;vdkif;rsm;onf EdkifiHwum
oabmwl pmcsKyfwckjzpfonfh 1999 ckESpf
rG e f x &D & ,f oabmwl n D c suf (Montreal
Convention of 1999) udk vdkufem&rnfjzpfNyD;
rawmfwq jzpf&yfaMumifh avaMumif;c&D;onf
rsm; xdcdkuf'Pf&m&jcif;? aoqHk;jcif;rsm; &SdcJhyg
u jyem\ taMumif;&if;udk &SmazGEdkifjcif;
r&SdvQifyif avsmfaMu;ay;&rnf jzpfonf/ c&D;
onf 227 OD ; vd k u f y goG m ;aom MH370
av,mOfonf rwfv 8 &ufaeY eHeufydkif;wGif
aysmufqHk;oGm;cJhNyD; aemufqHk;&&SdcJhonfh N*dK[fwk
rS ppfaq;csurf sm;t& tdE,
d ork'& mawmifyikd ;f
wGif ysuu
f somG ;cJo
h nf[k ,HMk unf&onft
h wGuf
rav;&Sm; avaMumif;vdkif;rS ay;avsmf&rnfh
wefzdk;onf tar&duefa':vm oef; 40 eD;yg;
jzpfonf/
odkYaomfvnf; avaMumif;vdkif;bufrS aygh
avsmh vpf[if;cJah Mumif; awGU&Scd v
hJ Qif avsmaf Mu;
ydkrdkjrifhrm;oGm;Edkifonf[k Bloomberg owif;
Xmeuqdo
k nf/ xdo
k q
Ykd v
kd Qif rGex
f &D&,foabm
wlnDcsuft& owfrSwfxm;onfh tar&duef
a':vm 175000 qdkonfh yrmPonf ,ck
jzpf&yftwGuf tusHK;0ifjcif; r&SdawmhbJ c&D;
onfrsm;\ use&f pforl o
d m;pkrsm;u avaMumif;
vdik ;f udk w&m;pGq
J Nkd y;D ydrk jkd rifrh m;onfh avsmaf Mu;
awmif;cHvmEdik o
f nf/ rwfv 8 &uf paeaeYwiG f
av,mOf aysmufqHk;cJhNyD;aemuf rwfv 10 &uf
aps;uGuf zGifhonfhtcsdefwGif rav;&Sm;av
aMumif;vdik ;f \ tpk &S,,
f mwefz;kd 20 &mcdik Ef eI ;f
usqif;oGm;cJhonf/

trSm;jyifqifcsuf
The Irrawaddy Weekly Journal

twGJ
(1)? trSwf (12)? pmrsufESm 40 yg
armifopfOD;\ ]]vGefuJaom a'od,
a0g[m& ajcmufurf;yg;xdyfteD;rS 0wK
rsm;}} pmtkyf a0zefcsufwGif uGefjyLwm
pmjyifcsuf trSm;aMumif; ]]acgif;}}[laom
pum;vHk;rsm;rSm]]a*gif;}} [l ajymif;vJ
yg0ifoGm;ojzifh ,if;trSm;t,Gif;twGuf
pma&;olESifhpmzwfolrsm;tm; awmif;yef
tyfygonf/

The Irrawaddy

Telecommunication

zkef;ac:qdkc EIef;xm;rsm;ESifh 0efaqmifrI 0efBuD;Xmeudk pGufzufrnfr[kwf


qufoG,fa&;? owif;tcsuftvufESifh
enf;ynm0efBu;D Xmeu qufo,
G af &; atmfya&
wmvdkifpif&xm;onfh ukrPDrsm;u owfrSwf
rnfh zkef;ac:qdkc aumufcHrnfh yHkpHwdkYESifh
ywfoufNy;D 0ifa&mufpu
G zf ufrnfr[kwaf Mumif;
od&onf/
qufoG,fa&;? owif;tcsuftvufESifh
enf;ynm 'k0efBu;D OD;aomif;wifu ]]ckvuf&rdS mS
b,fvrkd sK;d vkyaf qmifraI wGerYJ S 0efBu;D XmetaeeJY
atmfya&wmawGudk csKyfudkifrSm r[kwfbl;/
0efBuD;Xmeu ay:vpDydkif;yJ udkifawmhr,f/
b,fou
l owfrw
S x
f m;wJOh ya'udk rvdu
k ef mvJ?
'gyJppfr,f/ bmrvky&f ? b,faps;? b,fac:qdck
pwJt
h ydik ;f awGu oufqikd w
f hJ ukrP
&D UJ oabm
twdkif;yJ}} [k {&m0wDodkYajymonf/
jrefrmhqufo,
G af &;vkyif ef; (MPT) aumuf
cHrIEIef;xm;ESifh qufpyfNyD; vkyfudkifcGifh vuf&Sd
&xm;aom atmfya&wmrsm;udk tqdyk gEIe;f xm;
jzifo
h m qufvufaumuf,cl iG jhf yKrnf[k owif;
rsm;xGuaf y:aeonft
h ay: 'k0efBu;D tm;ar;jref;
pOf ,if;odkY jyefvnfajzMum;jcif;jzpfonf/
]]olwdkY vkyfaqmifr,fhaps;u jynfolawG
vufcHEdkifrvm;? b,fvdktcufcJawG &SdrvJqdk
wmudk odcsiv
f Ykd wifjycdik ;f wmyg? usew
f muawmh
olwdkYu qufoG,fa&;Oya'udk vdkufem&r,f?
rvdkufem&if? olwdkYudk owfrSwfxm;wJhtwdkif;
rvkyfay;Edkif&if olwdkYwifxm;wJh pay:aiGxJu
jzwfoGm;r,f}} [k if;uajymonf/
qufoG,fa&; ac:qdkc EIef;xm;rsm;ESifh
ywfoufNy;D vuf&dS wOD;wnf;vkyu
f ikd cf iG hf &xm;
onfh MPT u wrdepfvQif ac:qdkc 50 usyf
EIef;? rufaqhcsfydkYygu wapmifvQif 25 usyfEIef;
aumufcHvsuf&Sdonf/
wOD;wnf; csKyu
f ikd rf jI zifo
h m &yfwnfco
hJ nfh
jrefrmhqufoG,fa&;u@rSm rMumawmhonfh
&ufaygif; 200 ausmu
f mvwGif csKyNf ird ;f awmhrnf
jzpfaMumif; 'k0efBu;D OD;aomif;wifu ajymonf/
,if;odkY &mpkESpftawmfMum NydKifqdkifrI r&Sd
cJhonfh jrefrmEdkifiH\ qufoG,fa&;u@udk

Page A -

"mwfyHk -a*sydkif^The Irrawaddy

arc

ql;avbk&m;vrf;ay:u qufoG,fa&;vkyfief; vdkifpif&&SdrI *kPfjyKaMumfjimtm; awGUjrif&yHk/


rMumrD NydKifqdkifrIjyif;xefonfh u@wcktjzpf
jrifawGUEdik &f ef 0efBu;D Xmetaejzifh qufo,
G af &;
atmfya&wmrsm;udk wef;wl tcGifhta&;ay;
NydKifqdkifcGifhay;rnfjzpfaMumif; od&onf/
]]jrefrmhqufoG,fa&;vdkYqdk&if vlwdkif;udk
cGJjcm;apcsifw,f? qufoG,fa&; 0efBuD;XmeeJY
MPT udc
k jJG cm;jrifapcsiw
f ,f/ MPT u rMumcif
olvnf; atmfya&wmwcktaeeJY 0ifNydKifawmh
r,f? olu vGwfvGwfvyfvyf vkyfcGifh&awmhrSm
qdkawmh ol aps;rcs&if ol&yfwnfzdkY rvG,fbl;/
ol ravQmh&if ol r&yfwnfeJY? 'DtxJrSm aecsif
&if olvnf; tNydKiftqdkifavQmh&awmhr,f}} [k
'k 0efBuD; OD;aomif;wifu ajymonf/
MPT onf Nyd K if q d k i f r I r sm; &wemyH k
w,fvDydkYpftaejzifh 0efBuD;Xme vufatmufrS
cGx
J u
G Nf y;D oD;jcm;&yfwnf&ef pDpOfxm;aomfvnf;

vuf&Sdtcsdeftxd if;ESifh yl;wGJvkyfaqmifrnfh


ukrP
u
D kd ra&G;cs,Ef ikd af o;aomaMumifh vkyif ef;
vdkifpif csay;Edkifao;jcif; r&Sdao;aMumif; od&
onf/
]]*syefukrPDwckeJY aqG;aEG;aewmawmh
rSew
f ,f/ 0efBuD;XmetaeeJY vkyfaqmifawmhrSm
r[kwfwJhtwGuf olY&yfwnfrItwGuf olvnf;
NydKifqdkif&vdrfhr,f/ 'DESpfxJrSm olvnf;cGJxGufNyD;
NydKifqdkifEdkifrSmyg}} [k 'k0efBuD; OD;aomif;wifu
ajymonf/
]]ac:qdkcvdkYqdk&if aumufcHwmu rdepfeJY
aumufrvm;? pueeYf YJ aumufrvm;? pdwBf uKd uf
vkyyf ikd cf iG hf ay;xm;ygw,f/ 'Dtay:rSm NyKd iw
f o
hJ l
oabmygyJ/ olu puefYeJYaumufr,fqdkvnf;
aumuf? rdepfeJY aumufr,fqdkvnf; aumuf?
'DoabmygyJ}} [k if;uqufajymonf/

'Drdkua&pDESifh Nidrf;csrf;a&;twGuf . . .

Nidrf;csrf;a&;ESifhEkdifiHa&; jyemrsm;tajz&Sm&m
wGif rjzpfrae&Sdae&ef vdktyfonf[k ajymqkd
onf/
]]Ekid if aH &;jzpf&yfawG? Ekid if aH wmfumuG,af &;
eJY vkNH cKaH &;twGuf wyfrawmf[m acwfraD wmifh
wif;ckid rf mzdYk ta&;Bu;D ygw,f? 'Dru
kd a&pDtoGif
ul;ajymif;a&;rSmvnf; wyfrawmf&UJ tcef;u@
[m &Sad e&tk;H rSm jzpfygw,f? Ekid if aH &;jyemawG
udk EkdifiHa&;enf;eJY ndEdIif; tajz&SmwJhpm;yJG0dkif;
awGrmS vnf; wyfrawmf[mqufvufyg0ifaezdYk
vdt
k yfqyJ jJ zpfygw,f? wyfrawmf&UJ tcef;u@
ukd avQmhcszdkY jynfwGif; Nidrf;csrf;a&; wdk;wuf&&Sd
vmrIeJY csdefq aqmif&GufoGm;zkdYukdvnf; 'Drdk
ua&pD &ifhoefrIeJYtwl aqmif&GufMu&rSmjzpf
ygw,f}}[k OD;odef;pdefu &Sif;jyonf/
zGJUpnf;ykHtajccHOya' jyifqifa&;aqmif
&Guf&mwGif zGJUpnf;ykHtajccHOya' tcef; 12
wGif jy|mef;xm;aom jy|mef;csufrsm;ESifhtnD
jyifqifaqmif&GufEkdifa&; tav;xm; aqmif

&Guf&rnf jzpfaMumif;? zGJUpnf;ykH tajccHOya'


jyifqifrIaMumifh tem*wfwGif oufa&mufEkdif
rnfh aumif;usKd;? qkd;usKd; tvm;tvmrsm;ukd
xnfhoGif; pOf;pm;okH;oyf&ef ta&;BuD;aMumif;
ajymqkdonf/
]] tajccHOya'tcef; 12 rSm jy|mef;xm;
wJh jy|mef;csufrsm;eJYtnD jyifqifrI aqmifGuf
Edkifa&; tav;xm; vdkufemMu&rSm jzpfygw,f/
jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrSm yg0ifaewJh
wdik ;f &if;om;awG? vTwaf wmfjyifytiftm;pkawG?
tm;vk;H yg0ifwEhJ ikd if aH &;aqG;aEG;rIawGt& awmif;
qdkrIawGudkvnf; tav;xm; pOf;pm;zdkYvdktyf
rSmjzpfygw,f/ vufawGUtajctaeawGomru
jyifqifjy|mef;vdkufwJh jyifqifcsufwdkif;uae
tem*wfrSm oufa&mufEdkifr,fh aumif;usdK;
qd;k usKd ; tvm;tvmawGuykd g xnfo
h iG ;f pOf;pm;
MuzdkYta&;BuD;ygw,f}} [k OD;odef;pdefu quf
vufajymonf/
tpkd;&tzGJU? vTwfawmfESifh w&m;pD&ifa&;

r@KdiftMum; yl;aygif;aqmif&GufcJhaomfvnf;
atmifjrifrrI sm;&So
d uJo
h Ydk ratmifjrifrrI sm;vnf;
&Sad Mumif;? vkyEf idk w
f mrsm;&So
d uJo
h Ydk rvkyEf idk o
f nf
rsm;vnf;&SdaMumif;? twkduftcHrsm;udkvnf;
vkyfazmfukdifzuftjzpf oabmxm;NyD; EkdifiHa&;
,Ofaus;rIopfw&yf azmfaqmifEidk cf NhJ yjD zpfaMumif;
&Sif;vif;ajymqkdonf/
]]tpdk;&eJY twdkuftcHqdkwJh y#dyutoGif
aqmifwhJ tNrifoabmxm;awGukd udik pf jJG cif;rjyK
bJ trsKd ;om; tusK;d pD;yGm;tay: tajccHNy;D vkyf
azmfudkifzufrsm;tjzpf oabmxm;um vufwGJ
aqmifGufoGm;MuzdkY wdkufwGef;cJhygw,f/ okH;ESpf
wm jynfhajrmufwJh 'DtcsdefrSm vkyfazmfudkifzuf
toGif EdkifiHa&; ,Ofaus;rI topfudk usaemfwdkY
azmfaqmifEikd cf NhJ yq
D w
kd mudk txift&Sm; awGUae
&NyD jzpfygw,f}} [k OD;odef;pdefu qkdonf/

vuf&SdwGif atmfya&wmvdkifpif &&Sdxm;


onf atmf&D'l; (Ooredoo) ukrPDu wrdepf
vQif 45 usyEf eI ;f ? w,fvaD emukrP
u
D wrdepf
vQif 25 usyfEIef; aumufcHrnf[k owif;rsm;
xGuaf y:aeaomfvnf; rnfonf0h efaqmifrrI sm;
ay;oGm;rnf? rnfonfah ps;jzifh aumufco
H mG ;rnf
udk w&m;0ifajymMum;jcif; r&Sdao;[k tqdkyg
ukrPDrsm; xHrSod&onf/
vuf&SdwGif atmf&D'l;u &efukefNrdKUwGif;&Sd
zke;f ta&mif;qdik rf sm;wGif if;wd\
Yk zke;f uwf0,f
,lvo
kd rl sm;pm&if;udk aumufcaH erIrsm;&Sad Mumif;?
aeYpOf zke;f uwf0,f&ef vma&mufpm&if;oGi;f ol
OD;a&rSm ta,muf 50 ausmfaMumif; zkef;
ta&mif;qdkifrsm;xHrS od&onf/
]]atmfya&wmtopfawG a&mufvmayr,fh
tpdk;&bufu qufoG,fa&;ydkif; vkyfaeawmh
ac:qdkceJY 0efaqmifrIawGudk tpdk;&eJY nd&r,f
xifw,f/ EdrYk q
Ykd kd olwq
Ykd rD mS oH;k pGo
J al wmif&rdS ,f
rxifbl;/ tifwmeufua&m 'Dtwdkif;yJ &Sdae
rvm;/ 'Dtwdik ;f yJq&kd ifawmh 'Daps;uGuu
f xl;jcm;
wmr&Sdygbl;? EdkifiHwumvdk tm;vHk; NydKifqdkifcGifh
&&ifawmh aumif;r,f}} [k zkef;a&mif;0,fa&;
vkyfudkifol udkEdkifaZmfu ajymonf/
jrefrmhqufo,
G af &;u vdik pf if& atmfya&
wmrsm; vkyfaqmifEdkif&eftwGuf &Sd&if;pGJ wm0g
wdik rf sm;udk owfrw
S af ps;EIe;f wckjzifh iSm;&rf;vkyf
udkifcGifhay;oGm;&ef pDpOfxm;aMumif; od&onf/
w,fvaD emjrefrmukrP
u
D wm0gwkid w
f nf
aqmufa&;twGuf Apollo ukrP
?D Ayarwaddy Green ukrPDwkdYESifhtwl ndEIdif;oGm;rnf
jzpfaMumif;? ,if;ukrPDESpfck vufatmufwGif
jynfwiG ;f ukrP
D 12 ckcefY yg0ifaMumif; w,fvD
aem jrefrm\ trIaqmif t&m&Scd sKyf Mr.Petter
Furberg u ajymonf/
vuf&SdwGif 2014 rwfvqef;txd rdkbdkif;
zke;f oH;k pGrJ t
I a&twGurf mS pkpak ygif; 7,770,000
&Sad Mumif; jrefrmhqufo,
G af &;\ owif;xkwjf yef
xm;csufrsm;t& od&onf/

You might also like