HDROJEN ( basnl gaz halinde ) GBF- 010 Tehlikeli Maddeler ve Msahzarlara likin Gvenlik Bilgi Formlarnn Hazrlanmas ve Datlmas Hakknda Ynetmelike(26 Aralk 2008 27092) uygun olarak hazrlanmtr. Hazrlama Tarihi : Nisan 2009 Yeni Dzenleme Tarihi : - Rev No : 00 1. KMYASAL RN VE FRMA TANIMI
rn Ad : HDROJEN ( Basnl Gaz Halinde )
Kimyasal Forml : H 2
Kullanm Alan : Amonyak sentezinde; Petrol rafinelerinde, doymam petrol rnlerinin hidrojenletirilmesinde; Metanol sentezinde; Organik bileiklerin hidrojenasyonunda ( sebze, organik yalar vb. ); Oksihidrojen ve atomik, hidrojen kaynak uygulamalarnda; Uzay sanayinde yakt olarak; Plastik ve sentetik iplik ( Elyaf ) sanayiinde; Oksihidrojen alevi cam ve kuvars imalatnda; Elektronik sanayiinde kullanlr.
Firma Tanm : Haba Snai ve Tbbi Gazlar stihsal Endstrisi A.. Fuatpaa Sok. No : 26 Soanlk 81750 Kartal, stanbul / TRKYE Telefon : 0 216 453 64 00 Faks : 0 216 452 25 70 Web Adresi : www.habas.com.tr E-mail : habas@habas.com.tr
Acil Durum Telefon : 0 216 453 64 00
2. BLEM / BLEM HAKKINDA BLGLER
Ticari Ad % Hacim CAS Numaras EEC Numaras Mevzuat Risk ve Gvenlik Bilgileri Y.S. Hidrojen
99,999 1333-74-0 215-605-7 R12; S9,S16,S33 Saf Hidrojen
99,9 1333-74-0 215-605-7 R12; S9,S16,S33 Not : Mevzuat risk ve gvenlik ibarelerinin aklamas iin 15.maddeye baknz
11.07.1993 Tarih 21634 sayl Resmi Gazetede yaynlanan Tehlikeli Kimyasallar Ynetmeliine gre tehlikeli madde olarak snflandrlmtr.
3. TEHLKELERN TANIMLANMASI
Renksiz, kokusuz,zehirsiz, boucu, son derece parlayc , yksek basn altnda elik tpler iersine sktrlm gazdr. Hava ile parlama snr % 4-74,5 dur. Is, kvlcm ve alevden uzak tutulmaldr. Hidrojen , oksijen iermez ve kapal alanlara szarsa boulmaya neden olabilir. Tpler, 45
C nin altnda kullanlmal ve muhafaza edilmelidir. Bilinen en hafif
gazdr. 4. LKYARDIM TEDBRLER GVENLK BLG FORMU
HABA SINA VE TIBB GAZLAR STHSAL ENDSTRS A.. Sayfa No: 2 / 6
HDROJEN ( basnl gaz halinde ) GBF- 010 Tehlikeli Maddeler ve Msahzarlara likin Gvenlik Bilgi Formlarnn Hazrlanmas ve Datlmas Hakknda Ynetmelike(26 Aralk 2008 27092) uygun olarak hazrlanmtr. Hazrlama Tarihi : Nisan 2009 Yeni Dzenleme Tarihi : - Rev No : 00
Teneffs Edilmesi : alann riskini en aza indirerek kazazede derhal temiz bir sahaya gtrlmelidir. Hava giriinde herhangi bir engel olmamaldr. Eer solunum zayfl varsa veya durmusa, derhal suni teneffs uygulanmaldr. Kurtarma personelinde solunum cihaz bulunmaldr. Kazazede scak ve rahat tutulmaldr. Daha sonraki tedavi semptomatik ve destek tedavi olmaldr. Hidrojenin hava iindeki konsantrasyonunun %4 seviyeye geldii zaman parlama ve yanma riskinin olduu unutulmamaldr.
5. YANGIN LE MCADELE YNTEMLER
Uygun Sndrme Arac / Sndrme Yntemi : Olduka parlayc bir gazdr. Hidrojen bilinen en hafif gazdr ve szan gaz bulunduu yerin en st noktasnda toplanr. Hidrojen, hava ile hemen hemen gzle grlmez, ak mavi bir alevle yanar. Yksek kaplardaki gaz kaa, herhangi bir ateleme kayna yokken bile, statik elektrikten tutuabilir. Hzl bir alev yaylmas ve alev geri tepmesi olabilir. Havada geni bir konsantrasyon aralnda kolayca tutuabilir.
Yangn mahalline yetkisiz ahslar sokulmamaldr ve yangn mahalli izole edilmelidir. Kaak ihtimali bulunan ortamlardan tututurma kaynaklar uzak tutulmaldr. Gaz fazdaki hidrojen yksek basnca dayankl elik tpler iinde sktrlm olarak muhafaza edilir. Yangn durumunda scaklk art ile birlikte basncn artmas tpn iddetle yrtlmasna neden olabilir. Yangna maruz kalan tpler, yangn esnasnda ve sonrasnda emniyetli bir mesafeden su ile soutulmaldr. Gaz skmasn nlemek amac ile tpn ventil ksmna su tutulmamaldr. Aksi takdirde gaz toplanabilir ve patlamaya yol aabilir.
Yangn sndrmede su, kuru kimyasallar ve karbondioksit kullanlabilir.
Uygun Olmayan Sndrme Arac / Yntemi : Yok.
Yanma Sonucu Ortaya kabilecek Zararl Maddeler : Yok.
Yangnla Mcadelede Koruyucu Ekipman : Yangn ile mcadele ekibi solunum koruma cihaz takmal ve aleve dayankl elbise giymelidir.
6. KAZA SONUCU GAZ YAYILMASINA KARI ALINACAK TEDBRLER
Kiisel Tedbirler : rnn yayld blge derhal boaltlmaldr. rnn yayld blgeye girilerde, uygun koruyucu ekipman kullanlmaldr. Tehlike blgesinde sigara iilmemeli, hibir alev, ate veya kvlcm olmamaldr. Uygun havalandrma salanmaldr. Kusurlu tplere muamele ederken, olduka dikkat edilmelidir. Aksi takdirde herhangi bir tutuma meydana gelebilir ve alevi gzle zor grld iin tple temasa geen kiiye zarar verebilir. Hidrojen alevinin en kolay tesbit etme yntemi bir al sprgesi ile alev ihtimali olan ksma yaklamaktr. GVENLK BLG FORMU
HABA SINA VE TIBB GAZLAR STHSAL ENDSTRS A.. Sayfa No: 3 / 6
HDROJEN ( basnl gaz halinde ) GBF- 010 Tehlikeli Maddeler ve Msahzarlara likin Gvenlik Bilgi Formlarnn Hazrlanmas ve Datlmas Hakknda Ynetmelike(26 Aralk 2008 27092) uygun olarak hazrlanmtr. Hazrlama Tarihi : Nisan 2009 Yeni Dzenleme Tarihi : - Rev No : 00 evrede Alnacak Tedbirler : Gaz kaa yapan tp, dikkatlice emniyetli bir alana gtrlmeli ve zerinde hi bir tamirat yaplmadan HABA A.. aranmaldr.
Temizlik Yntemleri : Etkilenen blge havalandrlmaldr. Eer sznt kullancnn donanmnda ise , onarma balamadan nce, kesinlikle gaz borular inert gaz ile sprlmelidir.
7. KULLANMA VE DEPOLAMA
Kullanma : Tpler iletme iinde nakledilirken vanalar kapal ve kapaklar takl olarak nakledilmelidir. Nakil esnasnda tpler yan yatrlmamal, tercihen dik vaziyette, bir araba zerine ve bal olarak nakledilmelidir. Tpler kapandan ve ventilinden kaldrlarak tanmamaldr. Tpleri kaldrmak iin mknats, halat veya zincir kullanlmamaldr, tpler dmemeli ve birbirine arpmamaldr. Kullanm mahalline getirilen tpler dik olarak kullanlmal, tpn zerindeki etiketten doru gazn kullanld kontrol edilmelidir. Kapa sklp vana dileri kontrol edilmelidir. Uygun basn drc ( reglatr ) ve ekipman monte edilmelidir. Monte ileminde kvlcm karmayan trden ekipman kullanlmaldr. Reglatr takmadan nce, atee yakalanma ihtimalinden dolay tp valfi hemen almamaldr. Vanas asla yalanmamal ve yavaa almaldr. Uygun bir yntemle (sabun kp, kaak tesbit solusyonu vb.) gaz kaaklar kontrol edilmelidir. Tp kullanma sokmadan nce, sisteme geri besleme olmamasna dikkat edilmelidir. Bir tpn basncn arttrmak iin asla direkt plak alev veya elektrikli stc cihazlar kullanlmamaldr. Tp asla 45 C nin zerindeki bir scakla maruz braklmamaldr. Tp iindeki gaz tamamen bitmeden, tpn vanas zorlanmadan kapatlmal ve kapa taklmaldr. zerine bo yazl bir etiket yaptrlp, depoya gtrlmelidir. Tpler takoz, rulo, mesnet v.s. gibi amalar iin kullanlmamaldr.
Depolama : Tpler; paslanmaya ve sert havaya kar korunakl, ok iyi havalandrlm bir sahada depolanmaldr. Tp depolar yanmayan trden malzemeden yaplmal, hafif atl, kaplar dar doru alr olmaldr. Alttan ve stten havalandrma kanallar bulunmaldr. Deponun st ksm gazn kaaca ekilde meyilli yaplmaldr. Statik elektriklenmeye sebebiyet verecek her trl koul ortadan kaldrlmaldr. Tm donanm kvlcm kartmaz ve patlama-korumal (explosion-proof) olmaldr. Depolama esnasnda tp scaklnn 40 Cnin altna inmeyecek, 45 Cnin stne kmayacak ekilde nlem alnmaldr. Tpler yangn riskinden ari ve s/tututurucu kaynaklardan uzak bir yerde muhafaza edilmelidir. Hidrojen tpleri, oksijen gibi oksitleyici tplerden uzak depolanmaldr. Depolama sahas temiz tutulmal ve yalnzca yetkili personel girebilmelidir. Depolama sahas uygun tehlike uyarc iaretlerle iaretlenmelidir. Sigara ilmez veya Ak Alevle Girmeyiniz uyar yazs asl bulundurulmaldr. Depolanan tpler, devrilmeyecek ve yuvarlanmayacak ekilde tutulmaldr. Tp valfleri skca kapatlmal ve koruyucu kapaklar yerinde olmaldr. Dolu ve bo tpler ayr ayr depolanmal ve ilk nce eski stok kullanlacak ekilde dolu tpler ayarlanmaldr. GVENLK BLG FORMU
HABA SINA VE TIBB GAZLAR STHSAL ENDSTRS A.. Sayfa No: 4 / 6
HDROJEN ( basnl gaz halinde ) GBF- 010 Tehlikeli Maddeler ve Msahzarlara likin Gvenlik Bilgi Formlarnn Hazrlanmas ve Datlmas Hakknda Ynetmelike(26 Aralk 2008 27092) uygun olarak hazrlanmtr. Hazrlama Tarihi : Nisan 2009 Yeni Dzenleme Tarihi : - Rev No : 00 zel Kullanmlar : Yukarda belirtilenlerin dnda zel kullanm alanlar olduu bilinmektedir. Kullanclar, bu zel uygulamalar ile ilgili literatrden edindikleri bilgiler, geerli metodlar ve prosedrlere bal kalmaldr.
8. MARUZ KALMA KONTROL / KSEL KORUNMA
Mesleki Maruz Kalma Limiti : Havadaki Oksijen seviyesinin % 19,5 altna dmesi engelleyecek ekilde havalandrma yaplmaldr.
Mesleki Maruz Kalma Kontrolleri : Hidrojen zehirli deildir, fakat yksek konsantrasyonda basit bir boucu gaz olarak davranr. stenilerek solunulmamaldr. rn kullanlrken sigara iilmemeli ve plak alev kullanlmamaldr.
Solunum Sisteminin Korunmas : Havadaki konsantrasyonu, solunum iin gerekli oksijen konsantrasyonundan fazla ise tpl solunum cihazlar kullanlmaldr.
Ellerin Korunmas : Salam i eldivenleri kullanlmaldr.
Gzlerin Korunmas : Yz siperlii veya gz maskesi kullanlmaldr.
Cildin Korunmas : Uygun i elbiseleri ve elik burunlu ayakkab giyilmelidir.
evresel Maruziyet Kontrolleri : evresel etkisi ile ilgili veri bulunmamaktadr. Dearlardan kanlmaldr.
9. FZKSEL VE KMYASAL ZELLKLER
Fiziksel Hali : Gaz Koku / Renk : Kokusuz , Renksiz Molekl Arlk : 2,016 gr/mol-gr Kaynama Noktas : - 252,7 C Ergime Noktas : - 259,1 C Kritik Scaklk : - 240,21 C Tutuma Scakl : 565,5 578,9 C Patlama Snr : % 4 74,5 Gazn zgl Arl : 0,069 ( Hava = 1 ) Gaz Younluu : 0,084 kg / m 3 ( 15 C, 1 bar ) znrlk ( H 2 O ) : 1,6 mg/l Dier Bilgiler : Zehirsiz, Ar derecede yanc. Bilinen en hafif gazdr.
10. KARARLILIK VE REAKTVTE
Kanlmas Gereken Durumlar : Havayla patlayc karm meydana getirebilir. GVENLK BLG FORMU
HABA SINA VE TIBB GAZLAR STHSAL ENDSTRS A.. Sayfa No: 5 / 6
HDROJEN ( basnl gaz halinde ) GBF- 010 Tehlikeli Maddeler ve Msahzarlara likin Gvenlik Bilgi Formlarnn Hazrlanmas ve Datlmas Hakknda Ynetmelike(26 Aralk 2008 27092) uygun olarak hazrlanmtr. Hazrlama Tarihi : Nisan 2009 Yeni Dzenleme Tarihi : - Rev No : 00 Kanlmas Gereken Materyaller : Oksitleyicilerle iddetli reaksiyona girebilir.
Tehlikeli Bozunma rnleri : Sz konusu deil.
11. TOKSKOLOJ BLGLER
Hidrojen zehirli deildir, fakat toksik etkisini yksek konsantrasyonlarda basit bir boucu gaz olarak gsterir. Boulma belirtileri; hzl ve glkle teneffs, hzl yorulma, mide bulants/kusma ve muhtemelen bilin kaybnn ardndan lmdr.
12. EKOLOJK BLGLER
Ekotoksisite : Veri bulunmamaktadr.
Hareketlilik : Veri bulunmamaktadr.
Kalclk ve Bozunabilirlik: Veri bulunmamaktadr.
Biyobirikim Potansiyeli : Veri bulunmamaktadr.
Dier Ters Etkiler : Veri bulunmamaktadr.
13. BERTARAF BLGLER
Tehlikeli miktarlarda birikmelerin olabilecei hi bir ortama boaltma ve tahliye yaplmamaldr. Tplerde kalan gazlarn bertaraf iin HABA A.. ile irtibata geilmelidir. Kontroll bir ekilde imha edilecektir.
14. TAIMA BLGLER
Parametre Tanmlama No Uygun Nakliye Ad Tehlike Snf Tehlike Snf Kodu Etiket Bilgisi Sevk Etiketi ADR
UN 1049 Hidrojen, Basnl 2 1 F 2.1 Parlayc Gaz
ADR Etiketi :
GVENLK BLG FORMU
HABA SINA VE TIBB GAZLAR STHSAL ENDSTRS A.. Sayfa No: 6 / 6
HDROJEN ( basnl gaz halinde ) GBF- 010 Tehlikeli Maddeler ve Msahzarlara likin Gvenlik Bilgi Formlarnn Hazrlanmas ve Datlmas Hakknda Ynetmelike(26 Aralk 2008 27092) uygun olarak hazrlanmtr. Hazrlama Tarihi : Nisan 2009 Yeni Dzenleme Tarihi : - Rev No : 00 15. MEVZUAT BLGLER
-Mevzuat Gvenlik Tanmlar : S9, Kab ok iyi havalandrlan ortamda muhafaza edin.
S16,Tututurucu kaynaklardan uzak tutun-sigara imeyin.
S33, Statik elektrik boalmlarna kar nlem aln.
16. DER BLGLER
Bilgiler ulalabilen kaynaklardan iyi niyete ve doruluu, geerlilii, etkinlii her ne suretle olursa olsun herhangi bir dayanak oluturmas hususunda herhangi bir teminat oluturmadan bilgi amac ile hazrlanmtr.