KLINIKI CENTAR UNIVERZITETA

INSTITUT ZA RADIOLOGIJU SARAJEVO

ULTRAZVUK
mehaniki valovi
visoka frekvencija (iznad 20 KHz)

u medicinskoj dijagnostici 2-10 MHz

Frekvencija ultrazvuka
broj oscilacija molekula u sekundi (Hz)
nije ovisna o gustoi materije

Talasna duina
=v f
= talasna duina (m) v = brzina ultrazvuka (m/s)

f = frekvencija ultrazvuka (Hz)

Talasna duina
manja = bolja uoljivost detalja
penetracija u tkivo manja = frekvencija vea

irenje UZ valova
predajom mehanike energije od

estice do estice

longitudinalno titranje

(u smjeru irenja vala u svim sredstvima)

transverzalno

(estice titraju okomito na smjer irenja vala kruta sredstva)

uvijajue

u medicinskoj dijagnostici

longitudinalni

Akustika impendancija
svojstvo sredstva kroz

koje se UZ iri

UZ na granici dvije tvari ovisno o akustikoj

z=ev
e = gustoa v = brzina zvuka

impendanciji

brzina zvuka odbija refleksija lomi refrakcija

skree - difrakcija

Refleksija
ovisi o uglu upada vei ugao = odbijanje vee emitirani valovi se mogu otkriti samo

ako se ponovno vrate na povrinu piezoelektrinog kristala i ako imaju istu frekvenciju kao i incidentni val

Refrakcija
UZ val pod drugim uglom

u odnosu na upadni val

Difrakcija
skretanje UZ od hrapavih

povrina, rubova povrina

Apsorpcija ultrazvuka
gubitak

energije pretvara u toplotu

koja

se

frekvencija vea apsorpcija

vea penetracija slabija

UZ ehoskop
stvara

slike presjeka unutranjosti ljudskog tijela uz pomo UZ pulseva koji se alju u tijelo i odjeka koji se iz tijela vraaju

u praksi frekvencija izmeu 2 i 8 MHz

osnovu stvaranja i detekcije UZ u

aparatima - piezoelektricitet

Piezoelektrini pretvara pretvara

elektrine pulseve u zvune vibracije
obratno

ploica sintetske keramike folija piezoelektrine plastike sonda

 sektorske
linearne

Sonde

konveksne

vaginalne
rektalne ezofagealne za intraoperativnu aplikaciju za voenje punkcija

frekvencija
fokus se bira prema dubini

Rezolucija ultrazvunih ehoskopa

sposobnost ureaja koji stvara sliku

da odvojeno objekta

prikae

dva

bliska

dubinska
poprena

Artefakti
sve to ne odgovara idealnoj UZ slici

kosti
plin jaka refleksija subkutana mast

Snimanje UZ slike
operator podeava ravan gledanja i

parametre ureaja

polaroid

printeri s terminalnim papirom

multiformat kamere na rendgen filmu

videorekorder

Djelovanje ultrazvuka na ive stanice

Toplinom nastaje kao rezultat

apsorpcije jednog dijela UZ plina u tekuinama kavitacije

Kavitacijom stvaranje mjehuria

Mehaniki

izmeu

toplote

Bioloko djelovanje