You are on page 1of 3

MT S BIN PHP TRNH S HY

DIT CC VN TIU DO SU BNH


Hin nay, c ti 80% din tch h tiu ca Vit Nam xut hin bnh r do tuyn trng
v nm gy hi. Nu vn ny khng c nhng bin php phng tr kp thi th trong
vi nm na Vit Nam s khng cn gi c v tr hng u v lng h tiu xut khu
trn th trng th gii.
Cc a phng nh ng Nai, Bnh Phc, k Nng, k Lk, Gia Lai, Ph Quc trong
nhng nm va qua cng c khng t din tch h tiu b su bnh gy tc hi nghim trng.
Nhiu vn tiu b tiu hy hon ton m nguyn nhn chnh l do tc hi ca su bnh xm
nhp hy hoi b r. Mt s loi su bnh hi nguy him nht cho cy tiu gm c tuyn trng
nt sn (Meloidogyne); cc nm gy thi r (phytopthora palmivora, Fusarium spp, Pythium);
rp sp (Pseudococcus citri)
Cc su bnh tng bc xm nhp vo b r cy h tiu t t n nhiu, t nm ny sang nm
khc, dn dn sinh si v pht trin vi mt khi lng qun th ln lm hy hoi c b r
ca cy, ht cc cht dinh dng c trong cc m t bo ca b r. Do b su bnh nn cui
cng, b r khng cn kh nng ht nc, ht cc cht dinh dng nui cy dn ti hu qu l
cy h tiu b vng ho, kh cht.
H tiu x Thun Hnh (k Song) k Nng
hn ch ti a cc loi su bnh ph hoi, ngi nng
dn cn phi thc hin ng b, lin hon cc bin php
canh tc nng hc v ha hc trong c qu trnh chm
sc cy tiu.
C th, chn vng t trng phi l ni d dng thot
nc, khng b ngp ng trong ma ma phng trnh
bnh cht nhanh hay cht t ngt. Tng t canh tc c

dy trn 60 cm, pha di khng c bn. Chn nhng ging tiu c kh nng khng c
bnh r nh: Lada Belangtoeng, Vnh Linh
Khi trng mi, mi ngi phi kim tra xem trn cy con c rp sp hay khng. Nu c th phi
phun phng tr bng thuc Supracid vi nng 0,2% (2ml thuc trong 1 lt nc). Nu rp
sp tn cng v pht trin thnh b r th chng s to thnh cc sng u ln gi l t mang
xng th khng cn kh nng cu cha bng thuc ha hc na.
Nu pht hin c rp giai on cy cn nh th dng thuc Supracid pha 0,3% ti vo gc.
Trn mt t gn vi gc tiu ri thuc Basudin dit kin nhm trnh khng cho kin vn
chuyn rp lan sang cy khc trong vn. Khi trng mi phi c phn hu c c cht lng
tt (phn tru b, v c ph c ch bin) cn c t 0,5-1 kg phn ln nung chy trn
vi phn chung gip cho b r pht trin thun li.
Khi trng mi cn trn 30-50 gam thuc tr tuyn trng nh Mocap, Vimocap vo phn
chung dit tuyn trng bo v b r cn non yu ca cy con ngay t u. Sau khi trng mi
phi dng cc tn d thc vt nh rm, r, v u cy phn xanh t gc dy gi m, tng
lng cht hu c cho t, chng c di vng gc h tiu, t gc cn c tc dng lm tng lng
ln v kali d tiu trong t.
Cn trng cy bng mt bng cy keo u Cuba (Leucaena Leucocephala) iu ha tiu kh
hu trong c thi k kinh doanh (nhit , m , nh sng, gi, ma) v iu ha s ra hoa u
tri. Mt trng l 6m x 6m khi cy ln c th ta bt. Cy bng mt cn kt hp lm tr sng.
Trong vn tiu phi c cy trng xen che ph, bo v, ci to t. Ngoi cy u , phn
xanh cn c th trng cy cc vn th ly thn l khi cy ra hoa dng lm nguyn liu p
xanh, t gc. Trong thn l, hoa, cy cc vn th c cha cht c tc dng nh nematicid dit
c tuyn trng.
Hng nm hay cch nm phi c bn phn hu c (tt nht l phn chung c hoai)
bn cho vn tiu. Phn hu c ngoi vic cung cp cht dinh dng, ci to l ha tnh ca t,
gi m n cn c tc dng quan trng l ngi nh cho cc vi sinh vt c ch tn ti pht trin
ngn nga hoc tiu dit cc vi sinh vt gy hi.

Dng cc loi phn hu c, hu c sinh hc, sinh ha hu c hoc phn vi sinh c cha ngun
x khun (tricoderma) c ch hoc tiu dit cc vi sinh vt v sinh vt gy hi. y l bin
php u tranh sinh hc cn c coi trng trong vn tiu.
Cn la chn cc loi phn bn sinh ha hu c chuyn dng bn cho cy h tiu khi thiu
lng phn chung (nh phn sinh ha hu c chuyn dng cho cy h tiu khi bn lt v bn
thc c thng hiu l Komix). Trong phn chuyn dng ny c phi trn m, ln, kali v
cc nguyn t trung lng, vi lng theo yu cu ca cy h tiu. Khng c lm dng bn
phn ha hc vi liu lng cao, lin tc trong nhiu nm lm thay i l ha tnh theo chiu
hng xu ca t, to iu kin cho vi sinh vt gy hi pht trin tn cng vo b r h tiu.
Ch ng s dng cy choi sng (keo u Cuba, mung en, hng nc, c na).
Trnh lm c xo xi vng gc tiu trong ma ma. Khi r tiu b t trong ma ma th lu
lnh, vt thng to iu kin rt thun li cho cc loi nm bnh xm nhp vo hy hoi
b r ca cy h tiu. Nu trong ma ma vn tiu b ngp ng, y l iu kin rt thun li
cho nm bnh lan truyn gy bnh cht nhanh vn tiu (do nm phytopthora). Bn phn ha
hc trong ma ma ch ri u trn b mt vng gc tiu trnh o rnh khng lm t r.
Bn phn hu c vo u ma kh c tin hnh khi t khng qu m t trnh tc hi ca
nm bnh xm nhp vo vt thng. Ch o rnh xung quanh mp b tn ca cy tiu. Cn
nh rng, trong vng b r cy tiu c cc loi nm bnh thng trc. Nu khu lm c xo
xi bn phn, chm sc do con ngi v tnh hoc thiu hiu bit m to ra cc vt thng b
r th y l him ha ca cc vn tiu dn ti con ng vn tiu b hy dit. Nu vn cy
b bnh tuyn trng th cc nm bnh s xm nhp vo r theo con ng ca tuyn trng
cng hy dit b r

You might also like