CCH NHANH GII BI TP V KH CO

2
TC DNG VI KIM
Xt phn ng c trng gia NaOH vi CO

2
:
+ sn phm l mui trung ho :
2NaOH + CO

2
Na

2
CO

3
+H

2
O
( dng ion : 2OH
-

+ CO

2
CO

3
2

-

+ H

2
O ) (1)
+ sn phm l mui axit :
NaOH + CO

2
NaHCO

3

(dng ion : OH
-

+ CO

2
HCO

3
-

) (2)
Cho rng phn ng (2) xy ra trc phn ng (1) xy ra sau
(1) : OH
-

+ CO

2
HCO

3
-


(2) : 2OH
-

+ CO

2
CO

3
2

-

+ H

2
O
+Nu n

CO

2
n

OH
-

th sn phm ch c mui axit v n

HCO

3
-

= n

OH
-


t s mol HCO

3
2-

ta suy ra s mol ca mui
+Nu
n

CO

2

1
2
n

OH
-


th sn phm ch c mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

CO

2

t s mol CO

3
2

-

ta suy ra s mol ca mui
+Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



Ch :
+ Nu mui c cng thc dng M(HCO

3
)

n
(vi n l ho tr lim loi)

n

mui
=
n

HCO

3
-

ho tr kim loi



+ Nu mui c cng thc dng M

x
(CO

3
)

y
th :

n

mui
=
n

CO

3
2-

y



+
n

CO

2
= n

HCO

3
-

+ n

CO

3
2-





+ (n

CO

3
2-

)

max
=
1
2
n

OH
-

(*)
ngha ca (*) l xc nh khi lng
cc i ca kt ta CaCO

3

(*) xy ra khi v ch khi :
n

CO

2
=
1
2
n

OH
-




1
2
n

OH
-


n

OH
-



1
2
n

OH
-


n

OH
-


n

CO

2

n

CO

3
2-


n

HCO

3
-


n

CO

3
2-


n

HCO

3
-


O
n

CO

2
(1)
n

CO

2
(2)

+ T th ta thy n

CO

3
2-

= n

HCO

3
-

n

CO

2
=
2
3
n

OH
-


+ SO

2
, H

2
S tc dng vi kim tng t nh CO

2
tc dng vi kim

V D 1:
Cho V lit CO

2
(ktc) hp th hon ton trong 0,25 lit dung dch Ca(OH)

2
0,8 M
thu c 2,5 gam kt ta , tnh V.
GII :
n

Ca(OH)

2
= 0,25 . 0,8 =0,2 mol n

OH
-

= 2 . 0,2 = 0,4 mol
n

CaCO

3
=
2,5
100
= 0,025 mol
Ta thy thu c cng mt lng kt ta thi xy ra hai trng hp
(1)-Ca(OH)

2
d (tc l
n

CO

2

1
2
n

OH
-


) hoc (2)-
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


nn mt
phn kt ta b ho tan cn li 0,025 mol .
+Trng hp (1)
Do
n

CO

2

1
2
n

OH
-


nn n

CO

3
2-

= n

CO

2

ta c n

CaCO

3
= 0,025 mol n

CO

3
2-

= 0,025 mol (mc d CaCO

3
l cht in li yu
nhng y ta ch xt n

CO

3
2-

trong CaCO

3
khng phi trong dung dch
n

CO

2
=0,025 mol
+Trng hp (2):
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-



Cch 1:
Da vo th ta nhn thy rng vi cng mt lng n

CO

3
2-

thu c th c hai
gi tr n

CO

2
l n

CO

2
(1) v n

CO

2
(2) , n

CO

2
(1) ng vi n

CO

2
trong trng hp (1)
D thy rng n

CO

2
(2) = n

OH
-

- n

CO

2
(1) = 0,4 - 0,025 = 0,0375 mol V = 8,4 lit
Cch 2:
Lng CO

2
khng nhng tham gia phn ng
Ca(OH)

2
+ CO

2
CaCO

3
+H

2
O (a)
m cn d mt lng tham gia tip phn ng:
CaCO

3
+ CO

2
+ H

2
O Ca(HCO

3
)

2
(b)
u tin thu c lng kt ta cc i : n

CaCO

3
(a) = n

Ca(OH)

2
= 0,2 (mol) = n

CO

2
(a)
Tip theo mt lng CO

2
tham gia phn ng (b) lm lng kt ta ch cn
0,025 mol n

Ca(HCO

3
)

2
= n

CaCO

3
(a) - 0,025 = 0,175 mol = n

CO

2
(b)
Vy lung CO

2
tham gia 2 phn ng l n

CO

2
= 0,2 + 0,175 = 0,375 V= 8,4 lit

V D 2:
Nung 20 g CaCO

3
v hp th hon ton kh CO

2
sinh ra vo 0,5 lit dung dch
NaOH 0,56 M .Tnh nng mol ca mui thu c. (th tch thay i khng ng
k)
GII:
n

CO

2
= n

CaCO

3
=
20
100
=0,2 mol
n

NaOH
= 0,56 . 0.5 = 0,28 mol = n

OH
-


do
0,28
2
< 0,2 <0,28 sn phm gm mui axit v mui trung ho
n

CO

3
2

-

= n

NaOH
- n

CO

2
= 0,28 - 0,2 = 0,08 mol =n

Na

2
CO

3
C

M
(Na

2
CO

3
)=
0,08
0,5
=0,16 M
n

HCO

3
-

= 2n

CO

2
- n

OH
-

= n

CO

2
- n

CO

3
2

-

=0,12 mol n

NaHCO

3
= 0,12 mol
C

M
(NaHCO

3
)=
0,12
0,5
= 0,24 M

V D 3:
Hp th hon ton 4,48 lit kh SO

2
(ktc) vo 1,25 lil dung dch NaOH 0,32 M thu
c dung dch X . Tnh nng mol ca mui trong dung dch (th tch thay i
khng ng k).
GII:
n

SO

2
=
4,48
22,4
= 0,2 mol ; n

NaOH
= 1,25 . 0,32 = 0,4 mol





do n

SO

2
=
1
2
n

NaOH
nn sn phm ch c mui Na

2
SO

3
v n

Na

2
SO

3
= n

SO

2
= 0,2 mol
C

M
(Na

2
SO

3
)=
0,2
1,25
= 0,16 M
V D 4:
Cho t t dung dch cha a mol HCl v dung dch cha b mol Na

2
CO

3
ng thi
khuy u thu c V lit kh (ktc) v dung dch X. Khi cho nc vi d vo dung
dch khuy u thy c xut hin kt ta. Tm biu thc lin h gia V vi a, b .
GII:
Do khi cho nc vi vo dung dch X thu c kt ta nn trong X vn cn ion
HCO

3
-

, khng th c ion CO

3
2-

do phn ng c kh ( CO

2
) thot ra.
Phn ng xy ra theo hai nc:
(1) : H
+

+ CO

3
2-

HCO

3
-


b mol b mol
(2) : H
+

+ HCO

3
-

CO

2
+ H

2
O
(a - b) mol (a - b) mol
Vy V = 22,4(a - b).
n

SO

2

< =
1
2
n

OH
-



= n

OH
-


>
sn phm SO

3
2-

SO

3
2-

HSO

3
-

+ SO

3
2-

HSO

3
-

HSO

3
-


V D 5:
Cho 112 ml CO

2
(ktc) hp th hon ton trong 200 ml dung dch Ca(OH)

2
th
lng kt ta thu c l 0,1 g. Tnh nng ca dung dch Ca(OH)

2
.
GII:
n

CO

2
=
0,112
22,4
=0,005 mol ; n

CaCO

3
=
0,1
100
= 0,001 mol
Do n

CO

2
> n

CaCO

3
nn mt phn CaCO

3
b ho tan. Trn th im biu din s
mol CaCO

3
dc bn kia ca th
t s mol CaCO

3
l x th s mol ca OH
-

l 2x
T th ta d thy : n

CO

2
+n

CaCO

3
= n

OH
-


0,005 + 0,001 = 2x
x= 0,003 n

Ca(OH)

2
= 0,003 mol
C

M
(Ca(OH)

2
)=
0,003
0,2
=0,015 M

Bi ton trn cng c th gii theo
cch tng t l t n x l s mol Ca(OH)

2

ri vit cc phn ng xy ra. Nhng gii
nhanh cc bi tp trc nghim th vic gii
nh th l trc quan v n gin hn cc
phng php i s. S dng thnh tho vic
biu din cc i lng trn th gip d
nhn ra quy lut v mi quan h gia
cc i lng nht l bi ton cc tr
ca kt ta.
V D 6:
Cn dng bao nhiu lit dung dch NaOH 0,4 M
hp th hon ton 7,168 lit CO

2
(ktc) sao cho thu c
hai mui vi nng bng nhau (th tch dung dch thay i
khng ng k).
GII:
Nng bng nhau nn s mol ca hai mui bng nhau rt ra t th trn cng
n

CO

3
2-

= n

HCO

3
-

n

CO

2
=
2
3
n

OH
-


n

CO

2
=
7,168
22,4
= 0,32 (mol) T cng thc trn suy ra :
n

OH
-

=
3
2
n

CO

2
=
3
2
.0,32 = 0,48(mol) = n

NaOH

V

NaOH
=
0,48
0,4
= 1,2 lit

V D 7:
Hn hp X gm kh H

2
S v CO

2
, th tch dd KOH 1M ti thiu e hap thu het 4,48 l
hon hp X la :
A. 100 ml
n

CO

2

n

CaCO

3

n

CaCO

3

0,001
mol
n

CO

2

n

OH
-

=2x
0,001
mol
B. 200 ml
C. 150 ml
D. 200 ml hoac 150 ml
Giai:
Xem X ch co CO

2
khi o n

X
= 0,2 mol
Lng KOH can dung la toi thieu nen san pham ch co muoi axit va n

CO

2
= n

OH
-


n

OH
-

= n

KOH
= n

CO

2
=0,2 mol
V

KOH
=
0,2
1
= 200 ml chon cau B
V DU 8:
Hap thu a mol CO

2
trong b mol Ca(OH)

2
, e thu c ket tua sau khi phan ng
ket thuc th t le
a
b
:
A.
a
b
< 2 B.
a
b
2
C.
a
b
>1 D.
a
b
1
GIAI:
n

OH
-

= 2b
Ta co:
+Nu
n

CO

2

1
2
n

OH
-


th sn phm ch c mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

CO

2

t s mol CO

3
2

-

ta suy ra s mol ca mui
+Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



e thu c ket tua th n

CO

2
< n

OH
-

a < 2b
a
b
< 2
Chon A
V DU 9:
Cho 112 ml kh CO

2
(ktc) hap thu hoan toan bi 200 ml dd Ca(OH)

2
thu c
0,1 g ket tua.Nong o cua dd nc voi la:
A. 0,05 M B. 0,005 M
C. 0,002 M D. 0,015 M
GIAI:
n

CO

2
=0,005 mol n

= n

CaCO

3
= 0,001 mol
Do lng ket tua thu c nho hn lng ket tua cc ai (=0,005 mol) nen mot
phan ket tua b hoa tan . Ta a co:
+Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



n

CO

3
2-

= n

= n

CaCO

3
= 0,001 mol
mat khac: n

CO

3
2-

=n

OH
-

-n

CO

2
n

OH
-

= n

CO

2
+ n

CO

3
2-

= 0,001+0,005=0,006
mol
n

OH
-

= 2n

Ca(OH)

2
n

Ca(OH)

2
=
n

OH
-

2
=
0,006
2
=0,003 mol
C

M

Ca(OH)

2
=
0,003
0,2
=0,015 M
Chon D
V DU 10:
Cho 2,688 lit CO

2
(ktc) hap thu hoan toan bi 200 ml dd NaOH 0,1 M va
Ca(OH)

2
0,01 M .Tong lng muoi thu c la:
A. 1,26 g B. 0,2 g
C. 1,06 g D. 2,004 g
GIAI:
n

CO

2
= 0,12 mol n

OH
-

=0,024 mol
n

CO

2
> n

OH
-

Ta a co :
Nu n

CO

2
n

OH
-

th sn phm ch c mui axit v n

HCO

3
-

= n

OH
-


NaOH NaHCO

3

0,02 mol 0,02 mol

Ca(OH)

2
Ca(HCO

3
)

2

0,002 mol 0,002 mol
vay khoi lng muoi thu c la:
m

muoi
= 0,02 . 84 + 0,002 . 162 = 2,004 g
Chon D
BAI TAP AP DUNG:
BAI 1:
Suc V lit kh CO

2
vao bnh cha 15 lit dd Ba(OH)

2
0,01 M th thu c 19,7
gam ket tua Ba(CO)

3
. Gia tr cua V la:
A. 2,24 lit hoac 1,12 lit B. 4,48 lit hoac 1,12 lit
C. 4,48 lit hoac 2,24 lit D. 3,36 lit hoac 4,48 lit

BAI 2:
Suc x mol CO

2
, vi 0,12 mol x 0,26 mol , vao bnh cha 15 lit dd
Ca(OH)

2
0,01 M thu c m gam ket tua th gia tr cua m:
A. 12 g m 15 g B. 4 g m 12 g
C. 0,12 g m 0,24 g D. 4 g m 15 g

BAI 3:
Cho V lit CO

2
(ktc) hap thu hoan toan bi 2 lit dd Ba(OH)

2
0,015 M thu c
1,97 g ket tua. Gia tr ln nht cua V la:
A. 1,12 lit B. 6,72 lit
C. 2,24 lit D.0,672 lit

BAI 4:
Cho 4,48 lit CO

2
(ktc) vao 40 lit dd Ca(OH)

2
thu c 12 g Ket tua. Nong o
cua dd nc voi la:
A. 0,004 M B. 0,002 M
C. 0,006 M D. 0,008 M
BAI 5:
Suc V lit kh CO

2
(ktc) vao bnh cha 2 lit dd nc voi 0,01 M thu c 1 g
ket tua . Cac gia tr cua V la:
A. 0,112 lit va 0,336 lit B. 0,112 lit va 0,224 lit
C. 0,336 lit va 0,672 lit D. 0,224 lit va 0,672 lit
BAI 6:
Cho 0,448 lit kh CO

2
(ktc) hap thu 100 lm dd cha hon hp NaOH 0,06 M va
Ba(OH)

2
0,12 M thu c m gam ket tua, gia tr cua m la:
A. 1,182 g B. 3,940 g
C. 2,364 g D. 1,970 g
BAI 7:
Suc V lit kh CO

2
(ktc) vao dd 2 lit Ca(OH)

2
0,1 M thu c 2,5 g ket tua. Gia
tr cua V la:
A. 0,56 hoc 11,2 B. 8,4
C. 11,2 D. A hoac B
BAI 8:
Dan 33,6 lit kh H

2
S (ktc) vao 2 lt dd NaOH 1 M , san pham thu c la:
A. NaHS B. Na

2
S
C.NaHS va Na

2
S D. Na

2
SO

3

BAI 9:
Nung 20 g a voi va hap thu hoan toan lng kh CO

2
tao ra do s nhiet phan
a voi vao 0,5 lit dd NaOH 0,56 M .Nong o cua cac muoi trong dd la:
A. C

Na

2
CO

3
= 0,12 M ; C

NaHCO

3
= 0,08 M
B. C

Na

2
CO

3
= 0,16 M ; C

NaHCO

3
= 0,24 M
C. C

Na

2
CO

3
= 0,4 M ; C

NaHCO

3
= 0 M
D. C

Na

2
CO

3
= 0 M ; C

NaHCO

3
= 0,4 M
BAI 10:
Phai dung bao nhieu lit CO

2
(ktc) e hoa tan het 20 g CaCO

3
trong nc, gia
s ch co 50% CO

2
tac dung. Phai them toi thieu bao nhieu lit dd
Ca(OH)

2
0,01 M vao dd sau phan ng e thu c ket tua toi a. Tnh khoi
lng ket tua:
A. 4,48 lit CO

2
, 10 lit dd Ca(OH)

2
, 40 g ket tua
B. 8,96 lit CO

2
, 10 lit dd Ca(OH)

2
, 40 g ket tua
C. 8,96 lit CO

2
, 20 lit dd Ca(OH)

2
, 40 g ket tua
D. 4,48 lit CO

2
, 12 lit dd Ca(OH)

2
, 30 g ket tua
BAI 11:
Dan V lt CO

2
(ktc) vao bnh cha dd Ca(OH)

2
thu c a g ket tua. Khoi
lng dd tang b g. Bieu thc lien he gia V vi a va b la:
A. V =
22,4.(a+b)
44
B. V =
22,4.(a-b)
44

C. V =
44.(a+b)
22,4
D. V =
44.(a-b)
22,4

BAI 12:
Dan V lit CO

2
(ktc) vao bnh cha 1 lit dd Ba(OH)

2
a M th thay xuat hien x
g trang, un nong dd sau phan ng th tiep tuc thu c y g trang. Bieu
thc the hien moi lien he gia V vi x va y, gia a vi x va y la:
A. V=
22,4.(x+2y)
197
; a =
x+y
197

B. V =
22,4.(x-2y)
197
; a =
x-y
197

C. V =
22,4.(x+2y)
197
; a =
x-y
197

D. V =
22,4.(x-2y)
197
; a =
x+y
197

BAI 13:
Dn 5,6 lit CO

2
vo 2 lit dd nc vi 0,1 M , lng kt ta thu c l:
A. 10 g B. 20 g
C. 15 g D. 5 g
BI 14:
Sc 2,688 lit kh SO

2
(ktc) vo 1 lit dd KOH 0,2 M, phn ng hon ton coi th
tch dd thay i khng ng k. Nng M ca cht tan trong dd l:
A. K

2
SO

3
: 0,08 M ; KHSO

3
: 0,04 M
B. K

2
SO

3
: 1 M ; KHSO

3
: 0,04 M
C. KOH : 0,08 M ; KHSO

3
: 0,12 M
D. Tt c u sai.
BI 15:
Cho t t dd a mol HCl vo dd cha b mol Na

2
CO

3
ng thi khuy u thu
c V lit kh (ktc) v dd X. Khi cho nc vi d vo dd X thy c kt ta.
Biu thc lin h gia V vi a v b l:
A. V = 11,2(a-b) B. V = 22,4(a+b)
C. V = 11,2(a+b) D. V = 22,4(a-b)
BI 16:
Cho V lit kh CO

2
hp th ht vo 0,5 lit dd nc vi 0,1 M thu c 4 g
trng ,tr s ca V l:
A. 0,896 lit B. 1,12 lit
C. 0,896 lit v 1,344 lit D. A v B
BI 17:
Cho 1,12 lit kh sunfur (ktc) hp th vo 100 ml dd Ba(OH)

2
c nng a M
thu c 6,51 g trng, tr s ca a l:
A. 0,3 B. 0,4
C. 0,5 D. 0,6
BI 18:
Ho tan hon ton 11,2 g CaO vo nc ta c dd A. Cho V lit CO

2
(ktc) li
qua dd A thu c 2,5 g kt ta. Gi tr ca V l:
A. 8,4 hoc 0,56 B. 8,4 hoc 0,672
C. 8,96 hoc 0,56 D. 8,96 hoc 0,672
BI 19:
Hp th hon ton 4,48 lit CO

2
(ktc) vo 500 ml dd hn hp gm NaOH 0,1 M
v Ba(OH)

2
0,2 M sinh ra m g kt ta. Gi tr ca m l:
A. 11,82 B. 9,85
C. 17,73 D. 19,7
BI 20:
Hp th hon ton 2,688 lit kh CO

2
(ktc) vo 2,5 lit dd Ba(OH)

2
nng a
mol/lit thu c 15,76 g kt ta gi tr ca a l:
A. 0,032 B. 0,06
C. 0,04 D. 0,048
HNG DN GII:
BI 1:
n

BaCO

3
= 0,1 mol
n

OH
-

= 2n

Ba(OH)

2
= 0,3 mol
TH 1: d baz , nh li :
Nu
n

CO

2

1
2
n

OH
-


th sn phm ch c mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

CO

2

n

CO

2
= n

CO

3
2-

= n

BaCO

3
= 0,1 mol V = 2,24 lit
TH 2: mt phn kt ta b ho tan, nh li:
Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-




n

CO

2
= n

OH
-

- n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

BaCO

3
= 0,3 - 0,1 =0,2 mol
V = 4,48 lit
Chn C
BI 2:
n

OH
-

= 2n

Ca(OH)

2
= 0,3 mol
Khi x =
1
2
n

OH
-

= 0,15 mol th lng kt ta t cc i m

max
= 15 g (1)
( l CaCO

3
)
. khi x = 0,12 th x <
1
2
n

OH
-

, nh li
Nu
n

CO

2

1
2
n

OH
-


th sn phm ch c mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

CO

2

n

= n

CO

2
= 0,12 mol m

= 12 g (2)
. khi x = 0,26 mol (
1
2
n

OH
-

< x < n

OH
-

) ,nh li:
Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



n

= n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2
= 0,3 - 0,26 = 0,04 mol
m

= 4 g (3)
t (1), (2) v (3) 4 g m 15 g
Chn D
BI 3:
n

OH
-

= 2n

Ba(OH)

2
= 0,06 mol
Kt ta l BaCO

3
: n

= 0,01 mol
lng CO

2
ln nht khi to ra lng kt ta cc i, phn CO

2
cn d s ho tan
mt phn kt ta, ta nh n trng hp:
Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



n

CO

2
= n

OH
-

- n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

= 0,06 - 0,01 = 0,05 V=1,12 lit

Chn A
BI 4:
n

CO

2
= 0,2 mol
n

CO

3
2-

= n

CaCO

3
=0,12 mol
n

CO

2
< n

CO

3
2-

mt phn kt ta b ho tan bi ton ri vo trng hp:

1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



n

OH
-

= n

CO

3
2-

+ n

CO

2
= n

CaCO

3
+ n

CO

2
= 0,2 + 0,12 = 0,32 mol
Mt khc n

OH
-

= 2n

Ca(OH)

2
n

Ca(OH)

2
=
1
2
n

OH
-

= 0,16 mol
C

M

(Ca(OH)

2
)
=
0,16
40
= 0,004
Chn A
BI 5:
n

OH
-

= 0,04 mol
n

CaCO

3
= 0,01 mol
TH 1: d nc vi , nh n:
Nu
n

CO

2

1
2
n

OH
-


th sn phm ch c mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

CO

2

n

CO

2
= n

CO

3
2-

= n

CaCO

3
= 0,01 mol
V = 0,224 lit
TH 2: mt phn kt ta b tan, nh ngay:
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



n

CO

2
= n

OH
-

- n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CaCO

3
= 0,04 - 0,01 = 0,03 mol
V = 0,672 lit
Chn D
BI 6:
n

OH
-

= 0,03 mol n

CO

2
= 0,02 mol
Nhn thy :
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


nn n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2
= 0,01 mol
n

Ba
2+

= 0,012 mol > n

CO

3
2-


Ba
2+

+ CO

3
2-

BaCO

3

0,01 mol 0,01 mol
m

BaCO

3
= 1,97 g
Chn D
BI 7:
Chn D
BI 8:

1
2
n

OH
-

< n

H

2
S
< n

OH
-

to 2 mui
Chn C
BI 9:
n

CO

2
= n

CaCO

3
= 0,2 mol
n

OH
-

= 0,28 mol
Nhn thy :
1
2
0,28 < 0,2 < 0,28 Nh:
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


th sn phm





mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-



n

Na

2
CO

3
= n

CO

3
2-

= 0,28 - 0,2 = 0,08 mol C

M
= 0,16 M
n

NaHCO

3
= n

HCO

3
-

= 2.0,2- 0,28 =0,12 mol C

M
= 0,24 M
Chn B
BI 10:
1: Phai dung bao nhieu lit CO

2
(ktc) e hoa tan het 20 g CaCO

3
trong
nc, gia s ch co 50% CO

2
tac dung
n

CaCO

3
= n

CO

3
2-

= 0,2 mol
CaCO

3
+ CO

2
+ H

2
O Ca
2+

+ 2 HCO

3
-


0,2 mol 0,2 mol 0,4 mol
do ch c 50 % CO

2
phn ng ( hiu sut 50 %) nn cn lng CO

2
cn dung l:
n

CO

2
= 2.0,2 = 0,4 mol V = 8,96 lit
2: Phai them toi thieu bao nhieu lit dd Ca(OH)

2
0,01 M vao dd sau phan ng
e thu c ket tua toi a
n

Ca(HCO

3
)

2
= n

CaCO

3
= 0,2 mol
Ca(HCO

3
)

2
+ Ca(OH)

2
2CaCO

3
+ 2H

2
O
0,2 mol 0,2 mol 0,4 mol
V

Ca(OH)

2
= 20 lit
3: Tnh khoi lng ket tua
d dng tnh c m

CaCO

3
= 0,4.100 =40 g
V chn C
BI 11:
m

CO

2
=
44V
22,4

gi s x l khi lng dd ban u th sau phn ng khi lng dd l:
m = x + m

CO

2
- a (1)
mt khc khi lng dd sau phn ng tng b g nn m = x + b (2)
t (1) v (2) suy ra m

CO

2
- a = b m

CO

2
= a+b
44V
22,4
= a + b
V =
22,4(a+b)
44

Chn A
BI 12:
CO

2
+ Ba(OH)

2
BaCO

3
+ H

2
O

x
197

x
197

x
197


Ba(HCO

3
)

2
BaCO

3
+ CO

2
+ H

2
O

y
197

y
197

n

CO

2
=
x+2y
197
=
V
22,4
V =
22,4(x+2y)
197

n

Ba(OH)

2
= n

BaCO

3
+ n

Ba(HCO

3
)

2
=
x+y
197
a =
x+y
197

Chn A
BI 13:
Chn D
BI 14:
Chn A
BI 15: ( KHI A 2007)
Cho t t dd cha a mol HCl vo dd cha b mol Na

2
CO

3


ca ngi ra l phn ng xy ra theo tng nc mt:
Nc 1: CO

3
2-

+ H
+

HCO

3
-


Nc 2: HCO

3
-

+ H
+

H

2
O + CO

2

ng thi khuy u thu c V lit kh (ktc) v dd X

lng H
+

tham gia Nc 2:
khi cho nc vi d vo dd X thy c kt ta trong dd vn cn HCO

3
-

(tc
l lng axit cn d sau khi thc hin nc 1 ca phn ng tip tc tham gia nc 2
nhng khng chuyn ht HCO

3
-

thnh CO

2
)
Nc 1: CO

3
2-

+ H
+

HCO

3
-


b mol b mol b mol
Nc 2: HCO

3
-

+ H
+

H

2
O + CO

2

(a-b) mol (a-b) mol
V = 22,4.(a-b)
Chn D
BI 16:
Chn C
BI 17:
n

SO

2
= 0,05 mol
n

BaSO

3
= 0,03 mol < n

SO

2
mt phn kt ta b ho tan bi lng SO

2
d
n

SO

3
2-

= n

OH
-

- n

SO

2
n

OH
-

= n

SO

3
2-

+ n

SO

2
= 0,03+0,05 =0,08 mol
n

Ba(OH)

2
=
1
2
n

OH
-

= 0,04 mol C

M

Ba(OH)

2
= a = 0,4 M
Chn B
BI 18:
Chn A
BI 19:
n

CO

2
= 0,2 mol
n

OH
-

= 0,25 mol

1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-


nn n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2
= 0,05 mol
n

Ba
2+

= 0,1 mol > n

CO

3
2-


n

BaCO

3
= n

CO

3
2-

= 0,05 mol
m

BaCO

3
= 9,85 g
Chn B
BI 20:
Chn C
TNG KT :
Sau khi gii mt s bi tp trn ta nhn thy c 3 dng bi tp c bn:
+Dng 1: bit n

CO

2
, n

OH
-

, xc nh sn phm
+Dng 2: bit n

OH
-

, n

, tnh n

CO

2

+Dng 3: bit n

CO

2
, n

, tnh n

OH
-



Khi nm c cch gii nh vic lm cc bi tp chng ta i n phng
php gii. Vi mi dng s c 3 bc gii v v d km theo. Sau khi tham
kho k phng php gii hy lm li cc bi tp , tc gii s tng ln
ng k v chng ta s nm chc cc cng thc hn. `phng php l thy
ca thy`.


Dng 1: bit n

CO

2
, n

OH
-

, xc nh sn phm
V d 1:
Cho 6,72 lit CO

2
(ktc) vo 0,5 lit dd Ca(OH)

2
0,5 M. Tnh nng ca cht tan
trong dd, khi lng kt ta.(Th tch dd thay i khng ng k)

Dng 2: bit n

OH
-

, n

, tnh n

CO

2
:
V d : Cho V lit kh CO

2
hp th hon ton trong 2 lit dd Ba(OH)

2
0,05 M th
thu c 5,91 g kt ta. Tnh V.






BC GII C TH T V D
BC 1
Tnh n

CO

2
( thng ly
V
22,4
)
Tnh n

OH
-

= n

baz
.ho tr kim loi
= n

CO

2
=
6,72
22,4
= 0,3 mol
n

OH
-

= 0,25.2 = 0,5 mol
BC 2
+Tnh
1
2
n

OH
-


+So snh : n

CO

2
vi n

OH
-


n

CO

2
vi
1
2
n

OH
-


Xem thuc trng hp no trong ba trng hp sau:
1. Nu n

CO

2
n

OH
-

th sn phm ch c mui axit
v n

HCO

3
-

= n

OH
-



2.Nu n

CO

2

1
2
n

OH
-

th sn phm ch c mui trung
ho v n

CO

3
2-

= n

CO

2

3.Nu
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-

th sn phm

mui trung ho v n

CO

3
2-

= n

OH
-

- n

CO

2

mui axit v n

HCO

3
-

=2n

CO

2
- n

OH
-




+
1
2
n

OH
-

= 0,25 mol
+
1
2
n

OH
-

n

CO

2
n

OH
-



Thuc trng hp 3.

BC 3
Tnh n

CO

3
2-

v n

HCO

3
-


Thc hin cc yu cu ca bi
n

CO

3
2-

= 0,5 - 0,3 = 0,2 mol
n

HCO

3
-

= 2.0,3 - 0,5 = 0,1 mol
C

M

Ca(HCO

3)

2
=
0,1
0,5.2
= 0,1 M
m

= 100.0,2 = 20 g


BC GII V D
BC 1
Tnh : n

OH
-


n

+ n

OH
-

= 0,2 mol
+ n

= 0,03 mol
BC 2
Xt 2 trng hp:
1.d baz:
n

CO

2
(1) = n

V

1

CO

2



2.mt phn kt ta b ho tan:
n

CO

2
(2) = n

OH
-

- n

= n

OH
-

- n

CO

2
(1)

1.d baz:
n

CO

2
(1) = n

= 0,03 mol
V

1

CO

2
= 0,672 lit
2.mt phn kt ta b ho tan:
n

CO

2
(2) = 0,2-0,03= 0,17 mol
V

2


CO

2
= 3,808 lit
BC 3
Nhn thy c 2 gi tr ca n

CO

2

n

CO

2
(min) = n

n

CO

2
(max) = n

OH
-

- n

= n

OH
-

- n

CO

2
(min)
a ra 2 gi tr ca V
Ch : Nu yu cu a ra g tr ln nht
ca V th ly V

2


CO

2
,nu yu cu a ra gi
tr nh nht th ly V

1

CO

2



Dng 3: bit n

CO

2
, n

, tnh n

OH
-



V d: cho 2,24 lit CO

2
(ktc) hp th trong 2 lit dd Ba(OH)

2
a M thu c
11,82 g kt ta trng. Tnh a.


BC GII V D
BC 1
Tnh n

CO

2
, n

n

CO

2
= 0,1 mol
n

= 0,06 mol
BC 2
So snh n

CO

2
v n

:
+ Nu n

CO

2
= n

th n

baz
= n

CO

2
= n

+ Nu n

CO

2
> n

th n

OH
-

= n

+ n

CO

2

n

baz
=
1
2
n

OH
-


So snh:


+ n

CO

2
> n

nn n

OH
-

= 0,1+0,06 = 0,16 mol
n

baz
=
1
2
0,16= 0,08 mol
BC 3 T n

OH
-

suy ra nng ca baz: C

M
=
n
V
C

M
= a =0,04 M


HT
Va ri l cc kinh nghim m mnh c mong mun chia s vi mi ngi, cc
cng thc do mnh t rt ra, mnh cng bit cch khc gii bi tp dng ny
l tnh t s
n

baz
n

CO

2
nhng cch ny kh phc tp khi bi ton l hn hp baz ca
kim loi kim vi kim loai kim th.
Hi vng bi vit ny s giup ch cho cc bn khi gp vng mc trong bi tp
CO

2
tc dng vi dd baz. Trong qu trnh bin son s gp khng t cc sai st
rt mong c s ng gp ca mi ngi.

Bin son: Nguyn Vn Tin Anh - THPH: Y Jut , CKuin DakLak





doi4.2008@gmail.com