You are on page 1of 129

http://www.ebook.edu.

vn
CHNG 1
KIN TRC C BN CA MY TNH

1. Nhng thnh phn c bn ca my tnh
Biu din thng tin trong my tnh
I. H m nh phn v phng php biu din thng tin trong my tnh.
1. H nh phn (Binary)
1.1. Khi nim:
H nh phn hay h m c s 2 ch c hai con s 0 v 1. l h m da
theo v tr. Gi tr ca mt s bt k no tu thuc vo v tr ca n. Cc
v tr c trng s bng bc lu tha ca c s 2. Chm c s c gi l
chm nh phn trong h m c s 2. Mi mt con s nh phn c gi l
mt bit (Binary digit). Bit ngoi cng bn tri l bit c trng s ln nht
(MSB, Most Significant Bit) v bit ngoi cng bn phi l bit c trng s
nh nht (LSB, Least Significant Bit) nh di y:

2
3
2
2
2
1
2
0
2
-1
2
-2

MSB 1 0 1 0 . 1 1 LSB
Chm nh phn
S nh phn (1010.11)
2
c th biu din thnh:
(1010.11)
2
= 1*2
3
+ 0*2
2
+ 1*2
1
+ 0*2
0
+ 1*2
-1
+ 1*2
-2
= (10.75)
10
.
Ch : dng du ngoc n v ch s di k hiu c s ca h m.
i vi phn l ca cc s thp phn, s l c nhn vi c s v s nh
c ghi li lm mt s nh phn. Trong qu trnh bin i, s nh u chnh
l bit MSB v s nh cui l bit LSB.
V d 2: Bin i s thp phn (0.625)
10
thnh nh phn:

0.625*2 = 1.250. S nh l 1, l bit MSB.
0.250*2 = 0.500. S nh l 0
0.500*2 = 1.000. S nh l 1, l bit LSB.
Vy : (0.625)
10
= (0.101)
2
.
2. H thp lc phn (Hexadecima).
2.1. Khi nim:
Cc h my tnh hin i thng dng mt h m khc l h thp lc
phn.
H thp lc phn l h m da vo v tr vi c s l 16. H ny dng cc
con s t 0 n 9 v cc k t t A n F nh trong bng sau:

http://www.ebook.edu.vn
Bng 1.1 H thp lc phn:

Thp lc phn Thp phn Nh phn
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0000
0001
0010
0011
0100
0101
0110
0111
1000
1001
1010
1011
1100
1101
1110
1111

3. Bng m ASCII.(American Standard Code for Information Interchange).
Ngi ta xy dng b m biu din cho cc k t cng nh cc con
s V cc k hiu c bit khc. Cc m gi l b m k t v s. Bng
m ASCII l m 7 bit c dng ph bin trong cc h my tnh hin nay.
Vi m 7 bit nn c 2
7
= 128 t hp m. Mi k t (ch hoa v ch thng)
cng nh cc con s thp phn t 0..9 v cc k hiu c bit khc u c
biu din bng mt m s nh bng 2-2.
Vic bin i thnh ASCII v cc m k t s khc, tt nht l s dng m
tng ng trong bng.

V d: i cc k t BILL thnh m ASCII:
K t B I L L
ASCII 1000010 1001001 1001100 1001100
HEXA 42 49 4C 4C

http://www.ebook.edu.vn
Bng 1.2: M ASCII.
Column bits(B
7
B
6
B
5
)
Bits(row) 000 001 010 011 100 101 110
111
B
4
B
3
B
2
B
1
0 1 2 3 4 5 6 7 R
O
W

0 0 0 0 0 NUL DLE SP 0 @ P \ p
1 0 0 0 1 SOH DC1 ! 1 A Q A q
2 0 0 1 0 STX DC2 2 B R B r
3 0 0 1 1 ETX DC3 # 3 C S C s
4 0 1 0 0 EOT DC4 $ 4 D T D t
5 0 1 0 1 ENQ NAK % 5 E U E u
6 0 1 1 0 ACK SYN & 6 F V F v
7 0 1 1 1 BEL ETB 7 G W G w
8 1 0 0 0 BS CAN ( 8 H X H x
9 1 0 0 1 HT EM ) 9 I Y I y
A 1 0 1 0 LF SUB * : J Z J z
B 1 0 1 1 VT ESC + ; K [ K {
C 1 1 0 0 FF FS - < L \ L |
D 1 1 0 1 CR GS , = M ] M }
E 1 1 1 0 SO RS . > N ^ N ~
F 1 1 1 1 SI US / ? O _ O DEL

Control characters:
NUL = Null; DLE = Data link escape; SOH = Start Of Heading;
DC1 = Device control 1; DC2 = Device control 2; DC3 = Device
control 3.
DC4 = Device control 4; STX = Start of text; ETX = End of text;
EOT = End of transmission; ENQ = Enquiry; NAK = Negative
acknowlege.
ACK = Acknowlege; SYN = Synidle; BEL = Bell.
ETB = End od transmission block; BS = Backspace; CAN = Cancel.
HT = Horizontal tab; EM = End of medium; LF = Line feed; SUB =
Substitute.
VT = Vertical tab; ESC = Escape; FF = From feed; FS = File separator.
SO = Shift out; RS = Record separator; SI = Shift in; US = Unit separator.

4. Biu din gi tr s trong my tnh.
4.1. Biu din s nguyn.
a. Biu din s nguyn khng du:
http://www.ebook.edu.vn
Tt c cc s cng nh cc m ... trong my vi tnh u c biu din bng
cc ch s nh phn. biu din cc s nguyn khng du, ngi ta dng n
bit. Tng ng vi di ca s bit c s dng, ta c cc khong gi tr
xc nh nh sau:
S bit Khong gi tr
n bit: 0.. 2
n
- 1
8 bit 0.. 255 Byte
16 bit 0.. 65535 Word
b. Biu din s nguyn c du:
Ngi ta s dng bit cao nht biu din du; bit du c gi tr 0 tng ng
vi s nguyn dng, bit du c gi tr 1 biu din s m. Nh vy khong
gi tr s c biu din s c tnh nh sau:
S bit Khong gi tr:
n bit 2
n-1
-1
8 bit -128.. 127 Short integer
16 bit -32768.. 32767 Integer
32 bit -2
31
.. 2
31
-1 (-2147483648.. 2147483647) Long integer

4.2. Biu din s thc(s c du chm (phy) ng).
C hai cch biu din s thc trong mt h nh phn: s c du chm c
nh (fed point number) v s c du chm ng (floating point number).
Cch th nht c dng trong nhng b VXL(micro processor) hay nhng
b vi iu khin (micro controller) c. Cch th 2 hay c dng hin nay
c chnh xc cao. i vi cch biu din s thc du chm ng c kh
nng hiu chnh theo gi tr ca s thc. Cch biu din chung cho mi h
m nh sau:

R = m.B
e
.
Trong m l phn nh tr, trong h thp phn gi tr tuyt i ca n phi
lun nh hn 1. S e l phn m v B l c s ca h m.
C hai chun nh dng du chm ng quan trng l: chun MSBIN ca
Microsoft v chun IEEE. C hai chun ny u dng h m nh phn.
Thng dng l theo tiu chun biu din s thc ca IEEE 754-
1985(Institute of Electric & Electronic Engineers), l chun c mi hng
chp nhn v c dng trong b x l ton hc ca Intel. Bit du nm ti v
tr cao nht; kch thc phn m v khun dng phn nh tr thay i theo
tng loi s thc.
Gi tr s thc IEEE c tnh nh sau:

R = (-1)
S
*(1+M
1
*2
-1
+ ... +M
n
*2
-n
)*2
E 7...E 0 -127
.

http://www.ebook.edu.vn
Ch : gi tr u tin M
0
lun mc nh l 1.
- Dng 32 bit biu din s thc, c s thc ngn: -3,4.10
38
< R <
3,4.10
38


31 30 23 22 0
S E7 - E0 |nh tr (M1 - M23)

- Dng 64 bit biu din s thc, c s thc di: -1,7.10
308
< R <
1,7.10
308


63 62 52 51 0
S E10 - E0 nh tr (M1 - M52)

V d tnh s thc:

0100 0010 1000 1100 1110 1001 1111 1100

Phn nh tr: 2
-4
+2
-5
+2
-8
+2
-9
+2
-10
+2
-12
+2
-15
+
+2
-16
+2
-17
+2
-18
+2
-19
+2
-20
+2
-21
= 0,1008906.
Gi tr ngm nh l: 1,1008906.

Phn m: 2
8
+2
2
+2
0
=133
Gi tr thc (bit cao nht l bit du): 133-128=6.

Du: 0 = s dng

Gi tr s thc l: R = 1,1008906.2
6
= 70,457.

Phng php i s thc sang s du phy ng 32 bit:
- i s thp phn thnh s nh phn.
- Biu din s nh phn di dng 1, xxxBy (B: c s 2).
- Bit cao nht 31: ly gi tr 0 vi s dng, 1 vi s m.
- Phn m y i sang m excess -127 ca y, c xc nh bng cch:
y + (7F)
16
.
- Phn xxx l phn nh tr, c a vo t bit 22..0.

V d: Biu din s thc (9,75)
10
di dng du phy ng.
Ta i sang dng nh phn: (9,75)
10
= (1001.11)
2
= 1,00111B3.
Bit du: bit 31 = 0.
M excess - 127 ca 3 l: 7F + 3 = (82)
16
= 82H = (10000010)
2
. c a
vo cc bit tip theo: t bit 30 n bit 23. Bit 22 lun mc nh l 0.
http://www.ebook.edu.vn
Cui cng s thc (9,75)
10
c biu din di dng du phy ng 32 bit
nh sau:
0100 0001 0001 1100 0000 0000 0000 0000
bit |31|30 23|22 0|


http://www.ebook.edu.vn
2. Kin trc mt my tnh n gin
2.1. Gii thiu s lc cu trc ca my vi tnh.

So vi t khi ra i, cu trc c s ca cc my vi tnh ngy nay khng thay
i my. Mi my tnh s u c th coi nh c hnh thnh t su phn
chnh (nh hnh 2-1):

Hnh 2-1: Gii thiu s khi tng qut ca my tnh s















Trong s ny, cc khi chc nng chnh ca my tnh s gm:
- Khi x l trung tm (central processing unit, CPU),
- B nh trong (memory), nh RAM, ROM
- B nh ngoi, nh cc loi a, bng t
- Khi phi ghp vi cc thit b ngoi vi (vo/ra)
- Cc b phn u vo, nh bn phm, chut, my qut ... .
- Cc b phn u ra, nh mn hnh, my in ... .
2.2 Lch s pht trin ca CPU
2.2.1.-BXL 4 bit
4004 l BXL u tin c Intel a ra thng 11 nm 1971, c tc
740KHz, kh nng x l 0,06 triu lnh mi giy (milion instructions per
second - MIPS); c sn xut trn cng ngh 10 m, c 2.300 transistor
(bng bn dn), b nh m rng n 640 byte.
2.2.2 BXL 8bit
8008 (nm 1972) c s dng trong thit b u cui Datapoint 2200
ca Computer Terminal Corporation (CTC). 8008 c tc 200kHz, sn
xut trn cng ngh 10 m, vi 3.500 transistor, b nh m rng n
B x l
trung tm
(CPU)
B nh trong
(Memory)
ROM-RAM
B nh
ngoi
(Mass store
Unit)
Phi ghp
vo/ra
(I/O)
Thit b vo
(Input Unit)
Thit b ra
(Output Unit)
Data Bus
Control Bus
Adrress Bus
http://www.ebook.edu.vn
16KB. 8080 (nm 1974) s dng trong my tnh Altair 8800, c tc
gp 10 ln 8008 (2MHz), sn xut trn cng ngh 6 m, kh nng x l
0,64 MIPS vi 6.000 transistor, c 8 bit bus d liu v 16 bit bus a ch,
b nh m rng ti 64KB. 8085 c tc 2MHz, sn xut trn cng
ngh 3 m, vi 6.500 transistor, c 8 bit bus d liu v 16 bit bus a ch,
b nh m rng 64KB.
2.2.3.-BXL 16bit
80186 (nm 1982) cn gi l IAPX 186. S dng ch yu trong nhng
ng dng nhng, b iu khin thit b u cui. Cc phin bn ca
80186 gm 10 v 12 MHz. 80286 (nm 1982) s dng cng ngh 1,5
m, 134.000 transistor, b nh m rng ti 16 MB. Cc phin bn ca
286 gm 6, 8, 10, 12,5, 16, 20 v 25MHz.
2.2.4. BXL 32bit vi kin trc NetBurst (NetBurst micro-architecture)
Intel386 gm cc h 386DX, 386SX v 386SL. Intel386DX l BXL 32
bit u tin Intel gii thiu vo nm 1985, 386 s dng cc thanh ghi 32
bit, c th truyn 32 bit d liu cng lc trn bus d liu v dng 32 bit
xc nh a ch. Cng nh BXL 80286, 80386 hot ng 2 ch :
real mode v protect mode.
386SL (nm1990) c thit k cho thit b di ng, s dng cng ngh
1 m, 855.000 transistor, b nh m rng 4GB; gm cc phin bn 16,
20, 25 MHz. 486DX s dng cng ngh 1 m, 1,2 triu transistor, b nh
m rng 4GB; gm cc phin bn 25 MHz, 35 MHz v 50 MHz (0,8
m). Pentium s dng cng ngh 0,8 m cha 3,1 triu transistor, c cc
tc 60, 66 MHz (socket 4 273 chn, PGA). Cc phin bn 75, 90, 100,
120 MHz s dng cng ngh 0,6 m cha 3,3 triu transistor (socket 7,
PGA). Phin bn 133, 150, 166, 200 s dng cng ngh 0,35 m cha
3,3 triu transistor (socket 7, PGA). Pentium MMX s dng cng ngh
0,35 m cha 4,5 triu transistor, c cc tc 166, 200, 233 MHz
(Socket 7, PGA).
2.2.5. Pentium Pro:
Ni tip s thnh cng ca dng Pentium, Pentium Pro c Intel gii
thiu vo thng 9 nm 1995, s dng cng ngh 0,6 v 0,35 m cha 5,5
triu transistor, socket 8 387 chn, Dual SPGA, h tr b nh RAM ti
a 4GB.
http://www.ebook.edu.vn
2.2.6. BXL Pentium II
u tin, tn m Klamath, sn xut trn cng ngh 0,35 m, c 7,5 triu
transistor, bus h thng 66 MHz, gm cc phin bn 233, 266, 300MHz.
Pentium II, tn m Deschutes, s dng cng ngh 0,25 m, 7,5 triu
transistor, gm cc phin bn 333MHz (bus h thng 66MHz), 350, 400,
450 MHz (bus h thng 100MHz). Celeron (nm 1998) c rt gn t
kin trc BXL Pentium II, dnh cho dng my cp thp.
2.2.7. Pentium III (nm 1999)
B sung 70 lnh mi (Streaming SIMD Extensions - SSE) gip tng hiu
sut hot ng ca BXL trong cc tc v x l hnh nh, audio, video v
nhn dng ging ni. Pentium III gm cc tn m Katmai, Coppermine
v Tualatin. Coppermine s dng cng ngh 0,18 m, 28,1 triu
transistor, b nh m L2 256 KB c tch hp bn trong nhm tng tc
x l. Tualatin p dng cng ngh 0,13 m c 28,1 triu transistor, b
nh m L1 32KB, L2 256 KB hoc 512 KB tch hp bn trong BXL,
socket 370 FC-PGA (Flip-chip pin grid array), bus h thng 133 MHz.
C cc tc nh 1133, 1200, 1266, 1333, 1400 MHz. Celeron
Coppermine (nm 2000) c rt gn t kin trc BXL Pentium III
Coppermine, cn gi l Celeron II, c b sung 70 lnh SSE. S dng
cng ngh 0,18 m c 28,1 triu transistor, b nh m L1 32KB, L2
256 KB tch hp bn trong BXL, socket 370 FC-PGA, C cc tc nh
533, 566, 600, 633, 667, 700, 733, 766, 800 MHz (bus 66 MHz), 850,
900, 950, 1000, 1100, 1200, 1300 MHz (bus 100 MHz). Tualatin Celeron
(Celeron S) (nm 2000) c rt gn t kin trc BXL Pentium III
Tualatin, p dng cng ngh 0,13 m, b nh m L1 32KB, L2 256 KB
tch hp, socket 370 FC-PGA, bus h thng 100 MHz, gm cc tc
1,0, 1,1, 1,2, 1,3 v 1,4 GHz.
2.2.8. Pentium 4
Intel Pentium 4 (P4) l BXL th h th 7 dng x86 ph thng, c gii
thiu vo thng 11 nm 2000. P4 s dng vi kin trc NetBurst c thit
k hon ton mi so vi cc BXL c (PII, PIII v Celeron s dng vi kin
trc P6). Mt s cng ngh ni bt c p dng trong vi kin trc
NetBurst nh Hyper Pipelined Technology m rng s hng lnh x l,
Execution Trace Cache trnh tnh trng lnh b chm tr khi chuyn t b
nh n CPU, Rapid Execution Engine tng tc b ng x l ton hc,
bus h thng (system bus) 400 MHz v 533 MHz; cc cng ngh
Advanced Transfer Cache, Advanced Dynamic Execution, Enhanced
http://www.ebook.edu.vn
Floating point v Multimedia Unit, Streaming SIMD Extensions 2
(SSE2) cng c ci tin nhm to ra nhng BXL tc cao hn, kh
nng tnh ton mnh hn, x l a phng tin tt hn. Pentium 4 u
tin (tn m Willamette) xut hin cui nm 2000 t du chm ht cho
"triu i" Pentium III. Willamette sn xut trn cng ngh 0,18 m, c
42 triu transistor (nhiu hn gn 50% so vi Pentium III), bus h thng
(system bus) 400 MHz, b nh m tch hp L2 256 KB, socket 423 v
478. P4 Willamette c mt s tc nh 1,3, 1,4, 1,5, 1,6, 1,7, 1,8, 1,9,
2,0 GHz. P4 Northwood. Xut hin vo thng 1 nm 2002, c sn xut
trn cng ngh 0,13 m, c khong 55 triu transistor, b nh m tch
hp L2 512 KB, socket 478. Northwood c 3 dng gm Northwood A
(system bus 400 MHz), tc 1,6, 1,8, 2,0, 2,2, 2,4, 2,5, 2,6 v 2,8 GHz.
Northwood B (system bus 533 MHz), tc 2,26, 2,4, 2,53, 2,66, 2,8 v
3,06 GHz (ring 3,06 GHz c h tr cng ngh siu phn lung Hyper
Threading - HT). Northwood C (system bus 800 MHz, tt c h tr HT),
gm 2,4, 2,6, 2,8, 3,0, 3,2, 3,4 GHz. P4 Prescott (nm 2004). L BXL
u tin Intel sn xut theo cng ngh 90 nm, kch thc vi mch gim
50% so vi P4 Willamette. iu ny cho php tch hp nhiu transistor
hn trn cng kch thc (125 triu transistor so vi 55 triu transistor
ca P4 Northwood), tc chuyn i ca transistor nhanh hn, tng kh
nng x l, tnh ton. Dung lng b nh m tch hp L2 ca P4
Prescott gp i so vi P4 Northwood (1MB so vi 512 KB). Ngoi tp
lnh MMX, SSE, SSE2, Prescott c b sung tp lnh SSE3 gip cc
ng dng x l video v game chy nhanh hn. y l giai on "giao
thi" gia socket 478 - 775LGA, system bus 533 MHz - 800 MHz v mi
sn phm c t tn ring khin ngi dng cng bi ri khi chn
mua. Prescott A (FSB 533 MHz) c cc tc 2,26, 2,4, 2,66, 2,8 (socket
478), Prescott 505 (2,66 GHz), 505J (2,66 GHz), 506 (2,66 GHz), 511
(2,8 GHz), 515 (2,93 GHz), 515J (2,93 GHz), 516 (2,93 GHz), 519J
(3,06 GHz), 519K (3,06 GHz) s dng socket 775LGA. Prescott E, F
(nm 2004) c b nh m L2 1 MB (cc phin bn sau c m rng 2
MB), bus h thng 800 MHz. Ngoi tp lnh MMX, SSE, SSE2, SSE3
tch hp, Prescott E, F cn h tr cng ngh siu phn lung, mt s
phin bn sau c h tr tnh ton 64 bit.
Dng s dng socket 478 gm Pentium 4 HT 2.8E (2,8 GHz), 3.0E (3,0
GHz), 3.2E (3,2 GHz), 3.4E (3,4 GHz). Dng s dng socket 775LGA
gm Pentium 4 HT 3.2F, 3.4F, 3.6F, 3.8F vi cc tc tng ng t 3,2
GHz n 3,8 GHz, Pentium 4 HT 517, 520, 520J, 521, 524, 530, 530J,
531, 540, 540J, 541, 550, 550J, 551, 560, 560J, 561, 570J, 571 vi cc
tc t 2,8 GHz n 3,8 GHz.
http://www.ebook.edu.vn
2.2.9. BXL Celeron
BXL Celeron c thit k vi mc tiu dung ha gia cng ngh v gi
c, p ng cc yu cu ph thng nh truy cp Internet, Email, chat, x
l cc ng dng vn phng. Celeron Willamette 128 (2002), bn "rt
gn" t P4 Willamette, sn xut trn cng ngh 0,18 m, b nh m L2
128 KB, bus h thng 400 MHz, socket 478. Celeron Willamette 128 h
tr tp lnh MMX, SSE, SSE2. Mt s BXL thuc dng ny nh Celeron
1.7 (1,7 GHz) v Celeron 1.8 (1,8 GHz). Celeron NorthWood 128, "rt
gn" t P4 Northwood, cng ngh 0,13 m, b nh m tch hp L2 128
KB, bus h thng 400 MHz, socket 478. Celeron NorthWood 128 cng
h tr cc tp lnh MMX, SSE, SSE2, gm Celeron 1.8A, 2.0, 2.1, 2.2,
2.3, 2.4, 2.5, 2.6, 2.7, 2.8 tng ng vi cc tc t 1,8 GHz n 2,8
GHz. Celeron D (Presscott 256), c xy dng t nn tng P4 Prescott,
sn xut trn cng ngh 90nm, b nh m tch hp L2 256 KB (gp i
dng Celeron NorthWood), bus h thng 533 MHz, socket 478 v
775LGA. Ngoi cc tp lnh MMX, SSE, SSE2, Celeron D h tr tp
lnh SSE3, mt s phin bn sau c h tr tnh ton 64 bit. Celeron D
gm 310, 315, 320, 325, 325J, 326, 330, 330J, 331, 335, 335J, 336, 340,
340J, 341, 345, 345J, 346, 350, 351, 355 vi cc tc tng ng t
2,13 GHz n 3,33 GHz.
2.2.10. Pentium 4 Extreme Edition
Pentium 4 Extreme Edition (P4EE) xut hin vo thng 9 nm 2003, l
BXL c Intel "u i" dnh cho game th v ngi dng cao cp. P4EE
c xy dng t BXL Xeon dnh cho my ch v trm lm vic. Ngoi
cng ngh HT "nh m" thi by gi, im ni bt ca P4EE l b
sung b nh m L3 2 MB. Phin bn u tin ca P4 EE (nhn Gallatin)
sn xut trn cng ngh 0,13 m, b nh m L2 512 KB, L3 2 MB, bus
h thng 800 MHz, s dng socket 478 v 775LGA, gm P4 EE 3.2 (3,2
GHz), P4 EE 3.4 (3,4 GHz).
2.2.11.BXL 64 bit, vi kin trc NETBURST
P4 Prescott (nm 2004) Vi kin trc NetBurst 64 bit (Extended Memory
64 Technology - EM64T) u tin c Intel s dng trong BXL P4
Prescott (tn m Prescott 2M). Prescott 2M cng s dng cng ngh 90
nm, b nh m L2 2 MB, bus h thng 800 MHz, socket 775LGA.
Ngoi cc tp lnh MX, SSE, SSE2, SSE3, cng ngh HT v kh nng
tnh ton 64 bit, Prescott 2M (tr BXL 620) c h tr cng ngh
Enhanced SpeedStep ti u tc lm vic nhm tit kim in nng.
http://www.ebook.edu.vn
Cc BXL 6x2 c thm cng ngh o ha (Virtualization Technology).
Prescott 2M c mt s tc nh P4 HT 620 (2,8 GHz), 630 (3,0 GHz),
640 (3,2 GHz), 650 (3,4 GHz), 660, 662 (3,6 GHz) v 670, 672 (3,8
GHz).
2.2.12. Pentium D (nm 2005)
Pentium D (tn m Smithfield, 8xx) l BXL li kp (dual core) u tin
ca Intel, c ci tin t P4 Prescott nn cng gp mt s hn ch nh
hin tng tht c chai do bng thng BXL mc 800 MHz (400 MHz
cho mi li), Cng s dng vi kin trc NetBurst, Pentium D (m Presler,
9xx) c Intel thit k mi trn cng ngh 65nm, 376 triu transistor, b
nh m L2 4 MB (2x2 MB), hiu nng cao hn, nhiu tnh nng mi v
t tn in nng hn Smithfield. Pentium D 915 v 920 tc 2,8 GHz,
925 v 930 (3,0GHz), 935 v 940 (3,2 GHz), 945 v 950 (3,4 GHz), 960
(3,6GHz). Presler dng 9x0 c h tr Virtualization Technology.
2.2.13. Pentium Extreme Edition (nm 2005)
BXL li kp dnh cho game th v ngi dng cao cp. Pentium EE s
dng nhn Smithfield, Presler ca Pentium D trong Smithfield s
dng cng ngh 90nm, b nh m L2 c m rng n 2 MB (2x1
MB), h tr tp lnh MMX, SSE, SSE2, SSE3, cng ngh HT, Enhanced
Intel SpeedStep Technology (EIST) v EM64T. Pentium 840 EE (3,20
GHz, bus h thng 800 MHz, socket 775LGA) l mt trong nhng BXL
thuc dng ny.
2.2.14. BXL 64bit, kin trc Core
Ti din n IDF u nm 2006, Intel gii thiu kin trc Intel Core
vi nm ci tin quan trng l kh nng m rng thc thi ng (Wide
Dynamic Execution), tnh nng qun l in nng thng minh (Intelligent
Power Capability), chia s b nh m linh hot (Advanced Smart
Cache), truy xut b nh thng minh (Smart Memory Access) v tng tc
phng tin s tin tin (Advanced Digital Media Boost).
2.2.15. Intel Core 2 Duo
BXL li kp sn xut trn cng ngh 65 nm, h tr SIMD instructions,
cng ngh Virtualization Technology cho php chy cng lc nhiu
HH, tng cng bo v h thng trc s tn cng ca virus (Execute
Disable Bit), ti u tc BXL nhm tit kim in nng (Enhanced
http://www.ebook.edu.vn
Intel SpeedStep Technology), qun l my tnh t xa (Intel Active
Management Technology). Ngoi ra, cn h tr cc tp lnh MMX, SSE,
SSE2, SSE3, SSSE3.
Core 2 Duo (tn m Conroe) c 291 triu transistor, b nh m L2 4
MB, bus h thng 1066 MHz, socket 775LGA. Mt s BXL thuc dng
ny: E6600 (2,4 GHz), E6700 (2,66 GHz). Core 2 Duo (tn m
Allendale) E6300 (1,86 GHz), E6400 (2,13 GHz) c 167 triu transistor,
b nh m L2 2MB, bus h thng 1066 MHz, socket 775LGA. E4300
(1,8 GHz) xut hin nm 2007 c b nh m L2 2 MB, bus 800 MHz,
khng h tr Virtualization Technology.
2.2.16. Core 2 Extreme
BXL li kp dnh cho game th s dng kin trc Core, c nhiu c
im ging vi BXL Core 2 nh cng ngh sn xut 65 nm, h tr cc
cng ngh mi Enhanced Intel SpeedStep Technology, Intel x86-64,
Execute Disable Bit, Intel Active Management, Virtualization
Technology, Intel Trusted Execution Technology... cc tp lnh MMX,
SSE, SSE2, SSE3, SSSE3.
2.2.17. Core 2 Extreme
Core 2 Extreme (tn m Conroe XE) (thng 7 nm 2006) vi i din
X6800 2,93 Ghz, b nh m L2 n 4 MB, bus h thng 1066 MHz,
socket 775LGA. Cui nm 2006, con ng pha trc ca BXL tip tc
rng m khi Intel gii thiu BXL 4 nhn (Quad Core) nh Core 2
Extreme QX6700, Core 2 Quad Q6300, Q6400, Q6600 v BXL 8 nhn
trong vi nm ti. Chc chn nhng BXL ny s tha mn nhu cu ngi
dng am m cng ngh v tc .
Hin c loi CPU Quad-Core (4 nhn). Hng AMD cho ra cng
ngh gm 2 b x ly, mi b 2-4 nhn. Tuy nhin loi CPU ny vn cha
c mt trn th trng.
2.3 Cht liu v cng ngh ch to CPU
2.3.1.Cht liu
Gm v organic (hu c) t dng Thoroughbred tr i u lm bng
organic. Hin ti, cng ngh c p dng cho cc CPU Cht liu ch
yu ch to cpu AMD l ceramic MOS (Metal Oxide Semi-Conductor -
bn dn xt kim loi), da vo mt lp xt kim loi nm trn tm
http://www.ebook.edu.vn
silicon kt ni bi cc ng hp cht dn in. Ngi ta ci tin
MOS thnh CMOS (Complimentary MOS - MOS b tr) hot ng
in th thp. y l 2 cng ngh c mt trong hu ht cc thit b my
tnh. p ng nhu cu lm cho CPU ngy cng nhanh hn, t tiu hao
nng lng hn cc cng ngh 0,25 -> 0,18 -> 0,13 micron ln lt ra
i. Nhng chnh s thu nh cc cu ni trong CPU ny khin vic p
dng MOS v CMOS tr nn ngy cng kh khn hn, do cc cu ni
ny nm qu st nhau nn d dn n hin tng ng in cho ln cc
cu bn cnh. Mt nhc im quan trng khc ca cng ngh MOS l
phn silicon gia cc cu ni (c vai tr nh mt t in) phi np
c in dung ti a c th ng - v li phi thot ht in dung
c th m. Vic ny tn thi gian x l, v lng ph thi gian x l trn
CPU. Cc nh sn xut CPU ci tin MOS hin c nh vic thay oxit
nhm bng oxit ng lm tng xung nhp ln ng k. Nhng CPU c
th t ti tc 5-10 GHz phi c mt gii php khc phc trit hn
na 2 nhc im nu trn. chnh l cng ngh SOI (Silicon On
Insulator). IBM pht trin cng ngh ny t nm 1990 cho CPU ca
IBM, vi mc ch gim in nng s dng, tng xung nhp v.vnhng
cng ngh ny vn cha thc s c ng dng ngay cho n cui th k
20, khi vic tng xung nhp cho cc dng CPU hin i cn thm cc
phng php sn xut khc. Ci tin SOI l in dung ca t silicon gia
cc cu c cc tiu ho lm gim thi gian cn thit thot/np,
m v ng cu ni. iu ny gip tng xung nhp ln rt nhiu. S d
SOI lm c iu l nh vic chn vo gia tm silicon mt lp vt
liu cch in v li mt phn silicon nh gia cc cu ni. Lp vt
liu cch in ny l mt dng ca xt silicon c to ra bng k thut
SIMOX (Seperation by Implantation of Oxygen) - kh xi c p ln b
mt ca silicon wafer p sut v nhit cao, khi silicon phn ng
vi xi to nn 1 lp xt silicon bm vo silicon wafer bn di.
SOI s khng thay th hon ton MOS/CMOS m ch ti u ho cho hai
cng ngh ny:
- CPU dng SOI s nhanh hn n 30% so vi CPU dng MOS/CMOS
nu c cng mt xung ng h nh nhau.
- Yu cu v in nng thp hn nhiu so vi MOS/CMOS (t hn
khong 50%), CPU s chy mt hn - vt qua mt tr ngi ln ca vic
nng tc cc b x l.
- Cho php thu nh cng ngh sn xut CPU xung 0.09 micron hay thp
hn cng vi SOI c ngha rng cc b vi x l s c tng tc rt
nhanh v tc 5-10GHz s sm t c. Th nhng SOI cn c silicon
t nguyn cht 100% - th m cng ngh hin nay cha sn xut
c. Isonics l 1 cng ty ang nghin cu sn xut loi silicon wafer
http://www.ebook.edu.vn
ny. AMD thc s trng i vo SOI khc phc nhng nhc im
ca CPU nh tiu tn nhiu in nng v chy nng hn. b x l K8
ca IBM, hay cn gi l Hammer dng cng ngh SOI ang c mong
i. Ni lc cng ngh - HyperTransport, Cool'n'Quiet. AMD c bit u
i CPU 64 bit vi cng ngh 'siu chuyn' HyperTransport v t iu
chnh hot ng Cool'n'Quiet. HyperTransport gip vic truyn thng tin
gia cc chip (cu nam, cu bc, BXL, b nh,...) nhanh hn, kh nng
'ni chuyn' vi mt chip hoc thit b khc nhanh hn vi lng tiu th
ln hn. HyperTransport lm cho ng truyn rng hn, do tc
truyn nhanh v nhiu hn. Cng ngh ny c th p dng cho tt c
bng thng ca bo mch ch, t chipset n BXL, b nh, AGP,
PCI,...Cool'n'Quiet l mt ci tin khc dnh cho dng BXL 64 bit, tc
v in nng tiu th ca BXL s c iu chnh t ng. Nu c t
ng dng c chy (BXL x l t) th Cool'n'Quiet s gim tc v
in th BXL, ngc li, khi cn x l nhiu th BXL s c tng tc
v in th.
2.4 Nguyn tc hot ng ca CPU
CPU (Central Processing Unit) cng c gi l microprocessor hay
processor l mt n v x l d liu trung tm. Cch n x l d liu nh
th no hon ton ph thuc vo chng trnh c vit t trc. Chng
trnh ni chung c th l mt bng tnh, mt b x l t hay mt game no
. N ch tun theo cc th t (c gi l cc ch lnh hay cc lnh) c
bn trong chng trnh.
Khi mt chng trnh no c chy th th t c thc hin nh sau:
a. Chng trnh lu bn trong a cng s c a vo b nh RAM.
y chng trnh chnh l mt lot cc ch lnh i vi CPU.
b. CPU s dng mch phn cng c gi l memory controller ti d
liu chng trnh t b nh RAM.
c. Lc d liu bn trong CPU s c x l.
d. Nhng g din ra tip theo s ph thuc vo chng trnh va c np.
CPU c th tip tc ti v thc thi chng trnh hoc c th thc hin mt
cng vic no vi d liu c x l, nh vic hin th kt qu thc
hin no ln mn hnh.

Hnh 2.4: D liu lu c a vo CPU
http://www.ebook.edu.vn
S truyn ti d liu gia a cng v b nh RAM c thc hin m
khng s dng n CPU, nh vy n s lm cho h thng hot ng nhanh
hn. Phng php ny c gi l bus mastering hay DMA (Direct Memory
Access). Cc b vi x l ca AMD da trn sockets 754, 939 v 940 (Athlon
64, Athlon 64 X2, Athlon 64 FX, Opteron v mt s m hnh Sempron) c
mt memory controller c nhng bn trong. iu c ngha rng vi
cc b vi x l ny, CPU truy cp trc tip b nh RAM.
2.4.1.Clock

Clock chnh l mt tn hiu c s dng ng b ha mi th bn trong
my tnh. Hy xem trong hnh 2.4.1, y chnh l mt xung clock in hnh:
n l mt xung hnh vung bin thin mc 0 v 1 vi mt tc c
c nh. Trn hnh v ta c th thy 3 chu k ca xung clock ny. Bt u
ca mi mt chu k khi tn hiu clock bin thin t 0 ln 1; chng c
nh du n bng mt mi tn. Tn hiu clock c o theo n v c tn
gi l Hertz (Hz), y l s chu k clock trong mi giy ng h. Mt xung
clock 100MHz c ngha l trong mt giy ng h c 100 triu chu k xung
nhp.

Hnh 2: Tn hiu xung clock
Trong my tnh, tt c cc b nh thi u c o di dng cc chu k
clock. V d, mt b nh RAM c tr l 5 th iu c ngha l n s
gi chm 5 chu k xung nhp thc hin cng vic cung cp d liu. Trong
CPU, tt c cc ch lnh gi chm mt s chu k xung clock no c
thc thi. V d, mt ch lnh no c th c gi chm n 7 chu k xung
clock c thc thi xong.
CPU bit c bao nhiu chu k xung clock m mi ch lnh cn, n bit
c iu ny bi CPU gi mt bng lit k cc thng tin ny. Chnh v vy
nu CPU c hai ch lnh c thc thi v n bit rng ch lnh u tin s
gi chm 7 chu k xung clock thc thi th n s t ng thc thi ch lnh
k tip vo chu k clock th 8. R rng y l mt cch l gii chung cho
CPU vi mt khi thc thi cc b vi x l hin i c mt s khi thc thi
lm vic song song v n c th thc thi ch lnh th hai ti cng thi im
vi ch lnh u. iu ny c gi l kin trc superscalar.
Nu so snh hai CPU ging nhau, CPU no chy tc clock cao hn s
http://www.ebook.edu.vn
nhanh hn. Trong trng hp ny, vi mt tc clock cao hn, thi gian
gia mi chu k clock s ngn hn, v vy nhng cng vic s c thc thi
tn t thi gian hn v hiu xut s cao hn. Tuy nhin khi so snh hai b b
vi x l khc nhau th iu ny hon ton khng ng.
Nu ta ly hai b vi x l c kin trc khc nhau v d, khc nhau v nh
sn xut nh Intel v AMD nhng th bn trong hai CPU ny l hon ton
khc nhau. Nh cp, mi ch lnh cn n mt s chu k clock nht
nh c thc thi. Chng ta hy ni rng b vi x l A cn n 7 chu
k clock thc thi mt ch lnh no v b vi x l B cn 5 chu k
clock thc hin mt ch lnh tng t. Nu chng ang chy vi cng
mt tc clock th b vi x l B s nhanh hn, v n c th x l ch
lnh ny tn t thi gian hn. Vi cc CPU hin i, c nhiu vn cn
phi xem xt n hiu xut ny, v cc CPU c s lng khi thc thi khc
nhau, kch thc cache khc nhau, cc cch truyn ti d liu bn trong CPU
cng khc nhau, cch x l cc ch lnh bn trong cc khi thc thi v tc
clock khc nhau vi th gii thc bn ngoi,
Khi tn hiu clock ca b vi x l cao th c mt vn m chng ta gp
phi. Bo mch ch, ni m b vi x l c ci t khng th lm vic bng
cch s dng cng tn hiu clock. Nu xem bo mch ch, ta s thy mt s
ng v rnh. Cc ng v rnh ny l nhng mch in ni mt s mch
ca my tnh. Vn y l vi tc clock cao, cc dy mch in ny s
bt u lm vic nh anten, chnh v vy tnh hiu, thay v n v tr cn n
pha cui u dy li bin mt, c truyn i nh cc sng v tuyn.
2.4.2 External Clock

V vy cc nh sn xut CPU bt u s dng mt khi nim mi, khi
nim c gi l nhn xung clock, ng dng ny bt u c s dng trong
b vi x l 486DX2. Vi c ch ny (c s dng trong tt c cc CPU
ngy nay), CPU c mt clock ngoi (external clock) c s dng khi
truyn ti d liu vo ra b nh RAM (s dng north bridge chip) v mt
clock trong cao hn.
a ra mt v d thc, trong s 3.4 GHz Pentium 4 th con s 3.4 GHz
chnh l clock trong ca CPU, clock ny t c bng cch nhn 17 vi
clock ngoi l 200 ca n. M phng v d ny trong hnh 2.4.2
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 2.4.2: Clock trong v ngoi trn Pentium 4 3.4 GHz.
S khc nhau ln gia clock trong v clock ngoi trn cc CPU hin i l
cch vt qua nhc im t tnh nh ni trn tng hiu sut my
tnh. Tip tc vi v d v Pentium 4 3.4 GHz trn, n phi gim tc
ca n i 17 ln khi thc hin c d liu t b nh RAM! Trong sut qu
trnh ny, n lm vic nh mt CPU vi tc 200MHz.
Mt s k thut c s dng ti thiu ha nh hng ca s khc nhau
clock ny. Mt trong s chng l s dng cache nh bn trong CPU. Phng
php khc l truyn ti nhiu khi d liu trn mi mt chu k clock. Cc b
vi x l ca hai hng Intel v AMD u s dng tnh nng ny, tuy nhin
trong khi CPU ca AMD truyn ti hai d liu trn mt chu k clock th cc
CPU ca Intel truyn ti 4 d liu trn mi chu k.

Hnh 2.4.3: Truyn ti nhiu d liu trn mi chu k clock
http://www.ebook.edu.vn
Chnh v iu nn cc CPU ca AMD c lit vo loi c tc gp hai
clock ngoi thc. V d, mt CPU ca AMD vi external clock l 200MHz
c lit vo CPU c clock ngoi l 400MHz. iu tng t cng c p
dng i vi cc CPU ca Intel, vi external clock l 200MHz th CPU ca
n s c tc clock ngoi l 800Mhz.
K thut truyn ti hai d liu trn mi mt chu k clock c gi l DDR
(Dual Data Rate), cn k thut truyn ti 4 d liu trn mt chu k clock
c gi l QDR (Quad Data Rate).
2.4.3 S khi ca mt CPU

Trn hnh 2.4.4 s khi c bn ca mt CPU hin i. C nhiu s khc
nhau gia cc kin trc ca AMD v Intel. Vic hiu c cc kin thc c
bn ny s l mt bc ta c th hiu c cch cc CPU ca Intel v
AMD lm vic nh th no v s khc nhau gia chng. Dng nt chm
trn hnh 2.4.4 th hin phn body ca CPU, v b nh RAM c t bn
ngoi CPU. ng d liu gia b nh RAM v CPU thng l 64-bit
(hoc 128-bit khi s dng cu hnh b nh knh dual), ang s dng clock
nh hoc clock ngoi ca CPU (clock thp). S lng bit s dng v tc
clock c th c kt hp trong mt khi c tn gi l tc truyn ti,
tnh theo MB/s. tnh ton tc truyn ti, cng thc c thc hin tnh
tc ny bng s bit x clock/8. Vi h thng s dng cc b nh DDR400
trong cu hnh knh n (64 bit) th tc truyn ti s l 3.200MB/s, cn
vi h thng tng t s dng cc b nh knh dual (128 bit) s c tc
truyn ti b nh l 6.400 MB/s.

http://www.ebook.edu.vn

Hnh 2.4.4. S khi c bn ca mt CPU
Tt c cc mch bn trong phn nh du chm chy tc clock trong
ca CPU. Ph thuc vo CPU m mt s phn bn trong c n c th chy
tc clock cao hn. Cng vy, ng d liu gia cc khi CPU c th
rng hn, ngha l truyn ti nhiu bit hn trn mi chu k clock 64 v 128.
V d, ng d liu gia b nh cache L2 v cache ch lnh L1 trn cc b
vi x l hin i thng l 256 bit. S bit c truyn ti trn mi chu k
clock cng cao th s truyn ti s c thc hin cng nhanh (hay ni cch
http://www.ebook.edu.vn
khc, tc truyn ti s cao hn). Trn hnh 2.4.4, mi tn gia b nh
RAM v cache nh L2; mi tn gia cc khi khc din t tc clock
khc nhau v b rng ca ng d liu s dng.
2.4.4 Memory Cache

Memory Cache l mt kiu b nh hiu sut cao, cng c gi l b nh
tnh. Kiu b nh s dng trn b nh RAM chnh ca my tnh c gi
l b nh ng. B nh tnh tiu tn nhiu nng lng in hn, t hn v
c kch thc vt l ln hn so vi b nh ng, tuy nhin n li chy nhanh
hn. N c th lm vic vi cng tc clock ca CPU, iu m b nh
ng khng th thc hin c. Khi CPU cn np d liu ngoi, n phi
lm vic tc clock thp hn do vy m k thut cache nh c s
dng y khc phc nhc im ny. Khi CPU np d liu t mt v tr
nh no th mch iu khin memory cache controller np vo cache nh
mt khi d liu bn di v tr hin hnh m CPU np. V cc chng
trnh c thc hin theo th t nn v tr nh tip theo m CPU s yu cu
c th l b tr ngay di v tr nh m n np. Do memory cache
controller np rt nhiu d liu di v tr nh u tin c c bi CPU
nn d liu k tip s bn trong cache nh, chnh v vy CPU khng cn
phi thc hin thao tc ly d liu bn ngoi: n c np vo bn trong
cache nh nhng trong CPU, chnh v nhng trong CPU m chng c th
truy cp bng tc clock trong.
Cache controller lun lun quan st cc v tr nh v ang c np d
liu t mt vi v tr nh sau khi v tr nh va c c. Mt v d thc t,
nu mt CPU np d liu c lu ti a ch 1.000 th cache controller
s np d liu t n a ch sau a ch 1.000. S n c gi l trang; nu
mt b vi x l ny lm vic vi 4KB trang (gi tr in hnh) th n s np
d liu t cc a ch 4.096 di v tr nh hin




http://www.ebook.edu.vn
Hnh 2.4.5: Memory cache controller lm vic nh th no
hnh ang c np (a ch 1.000 trong v d). 1KB bng 1.024 byte, do
l 4,096 ch khng phi 4,000. Chng ti th hin v d ny trn hnh
2.4.5. Memory cache cng ln th c hi cho d liu yu cu bi CPU y
cng cao, chnh v vy CPU s gim s truy cp trc tip vo b nh RAM,
do hiu sut h thng tng (hy nn nh rng khi CPU cn truy cp trc
tip vo b nh RAM th n phi thc hin tc clock thp hn nn
gim hiu sut ca ton h thng).
Chng ta gi l hit khi CPU np mt d liu yu cu t cache v miss
nu d liu yu cu khng c v CPU cn phi truy cp vo b nh
RAM ca h thng. L1 v L2 tng ng l Level 1 v Level 2, c i
din cho khong cch chng cch li CPU (khi thc thi). Mt s ng vc
hay c y l ti sao c n 3 b nh Cache (L1 data cache, L1 instruction
cache v L2 cache). Hy ch trn hnh 2.4.5 v thy c rng L1
instruction cache lm vic nh mt input cache, trong khi L1 data
cache lm vic nh mt output cache. L1 instruction cache thng nh
hn L2 cache ch hiu qu khi chng trnh bt u lp li mt phn nh
ca n (loop), v cc ch lnh yu cu s gn hn vi khi tm np. Trn
trang chi tit k thut ca mt CPU, L1 cache c th c th hin bng mt
hnh nh hon ton khc. Mt s nh my sn xut lit k hai L1 cache ring
bit (i khi gi cache ch lnh l I v cache d liu l D), mt s hng
ghi s lng ca c hai l 128 KB nhng iu c ngha l 64 KB cho
http://www.ebook.edu.vn
cache ch lnh v 64 KB cho cache d liu. Mc d vy i vi cc CPU
Pentium 4 v Celeronn i mi da trn socket 478 v 775 th khng c hin
tng ny. Cc b vi x l Pentium 4 (v cc b vi x l Celeron s dng
socket 478 v 775) khng c L1 instruction cache m thay vo chng c
mt trace execution cache, y l cache c t gia khi gii m v khi
thc thi. Chnh v vy y l L1 instruction cache nhng tn c thay
i v mt v tr cng khc. Chng ta ang cp n iu ny l v y l
mt li rt thng xy ra khi ngh rng cc b vi x l Pentium 4 khng c
L1 instruction cache. Vy khi so snh Pentium 4 vi cc CPU khc mi
ngi hy ngh rng L1 cache ca n nh hn nhiu.
2.4.6 R nhnh
Nhng chng ti cp n mt vi ln t trc, mt trong nhng vn
chnh i vi cc CPU l c qu nhiu miss i vi cache, v khi tm
np phi truy cp trc tip vo b nh RAM (chm), nn lm chm c h
thng. Thng s dng cache nh trnh c rt nhiu vn ny nhng c
mt gii php in hnh c th gii quyt vn ny l r nhnh: Nu
gia chng trnh c mt ch lnh JMP (jump hoc go to) gi chng
trnh n mt v tr nh khc hon ton, v tr mi ny s khng c np
trong L2 memory cache, m ch lm cho khi tm np vo v tr mt cch
trc tip trong b nh RAM. gii quyt vn ny, cache controller ca
cc CPU hin i phn tch khi nh m n np v bt c khi no c tm
thy mt ch lnh JMP th n s np khi nh ny vo v tr trong L2
memory cache trc khi CPU x l ch lnh JMP .

Hnh 2.4.6. Gii php nhnh khng iu kin
http://www.ebook.edu.vn
iu ny qu mang li s thc thi d dng hn nhiu, vn y l khi
chng trnh c mt r nhnh iu kin, ngha l a ch m chng trnh s
vo phc thuc vo mt iu kin vn cha c bit. V d, nu a =< b vo
a ch 1, hoc nu a>b th vo a ch 2. Minh ha v d ny trn hnh 2.4.7.
iu ny s to ra mt miss i vi cache, v cc gi tr ca a v b hon
ton khng c bit n v cache controller s ch ang xem xt cc ch
lnh ging JMP. Gii php thc hin y l: cache controller np c hai
iu kin vo cache nh. Sau khi CPU x l ch lnh r nhnh, n s n
gin loi b mt trng hp khng c chn. Vic np b nh cache vi
d liu khng cn thit s tt hn so vi vic truy cp vo b nh RAM.

Hnh 2.4.7: Gii php r nhnh c iu kin
2.4.7 Vic x l ch lnh
Khi tm np chu hon ton trch nhim v vic np cc ch lnh t b nh.
u tin, n xem xem ch lnh c yu cu bi CPU c trong L1
instruction cache hay khng. Nu khng c y, n s vo L2 memory
cache. Nu ch lnh cng khng c trong L2 memory cache th n s phi
np trc tip t b nh RAM. Khi ta bt my tnh, tt c cc cache u trng
rng, tuy nhin khi h thng bt u np h iu hnh, CPU bt u x l
cc ch lnh u tin t cng v cache controller bt u np cc cache v
l nhng g bt u chun b thc hin x l mt ch lnh. Sau khi
khi tm np c c ch lnh cn thit cho CPU c x l, n gi
ch lnh ny n khi gii m. Khi gii m s ch ra ch lnh ny thc hin
nhng nhim v g. N thc hin iu bng cch hi kin b nh ROM
http://www.ebook.edu.vn
tn ti bn trong CPU, c gi l microcode. Mi ch lnh m CPU hiu
u c mt microcode ca n. Microcode s ra lnh cho CPU thc hin
nhng g. N ging nh hng dn tng bc trong cc ti liu hng dn.
V d, nu ch lnh np b sung a+b th microcode ca n s bo vi khi
gii m rng n cn c hai tham s a v b. Khi gii m sau s yu cu
khi tm np ly d liu c trong hai v tr nh k tip, ph hp vi cc gi
tr ca a v b. Sau khi khi gii m dch xong ch lnh v ly c tt c
d liu cn thit thc thi ch lnh, n s gi tt c d liu ny v hng
dn tng bc v cch thc thi ch lnh n khi thc thi. Khi thc thi
s thc thi ch lnh ny. Trn cc CPU hin i, ta s thy c nhiu khi
thc thi lm vic song song. iu ny c thc hin tng hiu sut ca
CPU. V d, mt CPU c 6 khi thc thi s c th thc thi n 6 ch lnh
song song ng thi, chnh v vy theo l thuyt n hon ton c th thc
hin c mt hiu sut bng vi 6 b vi x l m ch c mt khi thc thi.
Kiu kin trc ny c gi l kin trc superscalar. Thng thng cc
CPU hin i khng c nhiu khi thc thi ging nhau; chng c cc khi
thc thi dnh ring cho mi loi ch lnh. Mt v d d hiu nht y l
FPU, Float Point Unit, khi chu trch nhim thc thi cc ch lnh ton hc
phc tp. Thng gia khi gii m v khi thc thi c mt khi (gi l khi
gi i hoc lp biu) chu trch nhim v vic gi ch lnh n ng khi
thc thi, c ngha l nu l mt ch lnh ton hc th n s gi ch lnh
n FPU ch khng gi n khi thc thi chung. Cng v vy cc khi thc
thi chung c gi l ALU (Arithmetic and Logic Unit). Cui cng, khi vic
x l c thc hin, cc kt qu s c gi n L1 data cache. Tip tc v
d a+b ca chng ta, kt qu s c gi ra L1 data cache. Kt qu ny c
th sau c gi li n b nh RAM hoc n mt a im khc nh
video card chng hn. Tuy nhin iu ny s ph thuc vo ch lnh k tip
s c x l tip theo (ch lnh k tip c th l in kt qu ra mn hnh).
Mt tnh nng th v khc m tt c cc b vi x l u c l pipeline
trong thit k my tnh y l mt tuyn lp rp thuc phn cng lm tng
tc x l cc lnh thng qua qu trnh thc hin, truy tm v ghi tr li.
Thit k ny c kh nng c mt s ch lnh khc mt s tng khc ca
CPU cng thi im. Sau khi khi tm np gi ch lnh n khi gii
m, n s khng lm g (nhn ri)? Vy v vic thay th khng lm g bng
cch cho khi ny ly ch lnh k tip th sao? Khi ch lnh u tin vo ti
khi thc thi, khi ch lnh c th gi ch lnh th hai n khi gii m v
ly ch lnh th ba, v qu trnh c tip tc nh vy. Trong CPU hin i c
pipeline 11 tng (mi tng l mt khi ca CPU), n s c th c n 11 ch
lnh bn trong ti cng mt thi im. Trong thc t, khi tt c cc CPU
hiu i u c kin trc superscalar th s ch lnh ng thi bn trong
CPU s cao hn. Cng vy, vi CPU pipeline c 11 tng, mt ch lnh c
http://www.ebook.edu.vn
thc thi hon ton s phi chuyn qua 11 khi. Nu cng c nhiu s tng
hay khi nh vy th lng thi gian m mi ch lnh gi chm c thc
thi s nhiu hn. Hay ni cch khc, hy nh rng mt s ch lnh c th
chy bn trong CPU cng mt thi im. Ch lnh u tin np bi CPU
c th gi chm 11 bc c x l xong, nhng khi n i ra th ch lnh
th hai s cng c x l ngay sau (ch mt mt s bc gi chm ch
khng phi l ton b 11 tng). C mt s mo khc c s dng bi cc
CPU hin i nhm tng hiu sut h thng.
Chng s xt hai trong s chng, l thc thi khng tun theo th t
(OOO) v thc thi c suy on
a. Thc thi khng tun theo th t (OOO)
Hy nh rng chng ti ni rng cc CPU hin i c mt s khi thc
thi lm vic song song v c mt s kiu khc i vi cc khi thc thi, nh
ALU - khi thc thi chung, v FPU khi thc thi ton hc. Hy ly mt v
d chung hiu r vn ny, chng ta hy cho CPU v d c 6 c my
thc thi, 4 ch lnh chung (generic instruction) cho ALU v 2 ch lnh ton
hc (math instruction) cho FPU. Chng ta cng cho rng chng trnh c
th t ch lnh di y.
1. ch lnh chung (ALU)
2. ch lnh chung
3. ch lnh chung
4. ch lnh chung
5. ch lnh chung
6. ch lnh chung
7. ch lnh ton hc (FPU)
8. ch lnh chung
9. ch lnh chung
10. ch lnh ton hc
iu g s xy ra? Khi gi i/lp lch s gi 4 ch lnh u tin n cc
khi ALU nhng sau ch lnh th 5 CPU s cn phi i cho mt ch
lnh ca ALU ca chng c gii phng tip tc x l, v lc ny tt c
http://www.ebook.edu.vn
4 khi thc thi chung u bn c. iu ny khng tt bi v chng ta vn c
2 ch khi ton hc (FPU) cha dng n, r rng chng ang trong ch
nhn ri. Chnh v vy, mt thc thi khng tun theo th t (OOO) (tt c
cc CPU hin i u c tnh nng ny) s xem ch lnh k tip xem n c
th c gi n mt trong hai khi thc thi ang nhn ri kia khng. Trong
v d ca chng ta, n khng th, v ch lnh th 6 cng cn n mt khi
thc thi chung (ALU) x l. C my thc thi khng tun theo th t vn
tip tc cng vic tm kim ca n v tm ra rng ch lnh th 7 l mt ch
lnh ton hc v c th c thc thi ti khi thc thi ton hc ang nhn
ri. Do cc khi thc thi ton hc khc vn ang nhn ri nn n s vo
chng trnh tm kim ch lnh ton hc khc. Trong v d ca chng ta,
n s nhy qua ch lnh th 8 v 9 v np ch lnh th 10.
Trong v d ca chng ta, cc khi thc thi s lun x l ti cng mt thi
im, cc ch lnh c thc thi lc ny l ch lnh th 1, 2, 3, 4, 7 v 10.
Tn OOO n t thc t rng CPU khng cn phi i m n c th ko mt
ch lnh cui chng trnh v x l n trc cc ch lnh trn. R rng
c my thc thi khng tun theo th t OOO khng th mi tm kim mt
ch lnh nu khng c ch lnh no cn (v d nh trong v d trn l khng
c ch lnh ton hc chng hn). C my ny ca tt c cc CPU c mt gii
hn nht nh v s lng ch lnh m c c th tm (thng l 512).

b. Thc thi c suy on
Hy cho rng mt trong nhng ch lnh chung l mt ch lnh r nhnh c
iu kin. Vy c my thc thi OOO s thc hin nhng g? Nu CPU b
sung mt tnh nng gi l thc thi c suy on (tt c cc CPU hin i u
c), n s thc thi c hai nhnh. Xem xt v d bn di.
1. ch lnh chung
2. ch lnh chung
3. nu a=<b ti ch lnh 15
4. ch lnh chung
5. ch lnh chung
6. ch lnh chung
7. ch lnh ton hc
8. ch lnh chung
9. ch lnh chung
10. ch lnh ton hc
...
15. ch lnh ton hc
16. ch lnh chung
...
http://www.ebook.edu.vn
Khi c my thc thi khng theo th t phn tch chng trnh ny, n s ko
ch lnh 15 vo FPU, lc ny FPU ang nhn ri. Chnh v vy ti thi im
ny, chng ta c c hai nhnh cng c x l ng thi. Nu khi CPU kt
thc vic x l ch lnh th ba bit c a>b th CPU s loi b vic x l
ca ch lnh 15. Ta c th ngh iu ny gy tn thi gian nhng trong thc
t n hon ton khng tn thi gian. N hon ton khng ng bao nhiu
CPU thc thi ch lnh ring , v FPU kiu g cng nhn ri. Mt khc nu
a=<b th CPU s c c mc li v hiu sut y, v khi ch lnh th ba
yu cu ch lnh 15, y l ch lnh c x l ri, tip theo l ch
lnh 16, v cc ch lnh sau . Ch lnh 16 cng c x l bi c my
thc thi khng theo th t.
2.5.CNG NGH SOI
2.5.1 Cc cng ngh ch to vi mch hin ti
Vt liu bn dn l mt loi vt liu khng dn in iu kin thng
nhng dn in mt iu kin c bit no . Cng ngh hin ti da
vo mt lp xt kim loi nm trn phin silc kt ni bi cc ng hp
cht dn in. Lp kim loi xt ng vai tr nh mt transistor, khi c
ni vi ngun c in th cao, lp xt ny lm cho phn silc bn di tr
nn dn in v cho dng in c truyn t cu ni ny qua cu ni kia,
to thnh cc vi mch in t thuc loi bt/tt hay 1/0 - ngun gc
ca cng ngh my vi tnh hin i (Hnh 2.5.1).

Hnh 2.5.1. Nguyn l lm vic ca vi mch in t
Khi lm vic, dng in s chy t cu ni c in th cao sang cu ni
c in th thp mi khi phin silc dn in. Ngi ta iu khin vic
ny bng cch cho dng in i qua lp xt bn trn khi no cn dn
in v ngt khi khng cn. Cng ngh ny c gi l cng ngh MOS
http://www.ebook.edu.vn
(Metal Oxide Semi-Conductor - bn dn xt kim loi). Mt cng ngh
khc na l CMOS (Complimentary MOS - MOS b tr), CMOS ch yu
cu in th thp chy qua lp xt kim loi, ngc vi MOS. Hu ht
cc thit b bn dn, c bit l my tnh, u dng mt hoc c hai cng
ngh ny. Cc cu ni trn cng ngy cng nh i cng vi s thu nh
ca lin kt CPU qua cc cng ngh 0,25 0,18 0,13m... Cng
ngh ni trn cng ngy cng kh p dng m khng xy ra hin tng
ng in cho qua cc cu khc khng lin quan nm bn cnh do
chng nm qu st nhau. Do vy, cng ngh ny cn phi c thay i
nu mun c c nhng bc tin mi trong sn xut cc linh kin bn
dn ni chung, v sn xut CPU ni ring. Cc ci tin khc cho cng
ngh MOS/CMOS c sn cng mang n mt s tin b no , bng
chng l c AMD v Intel u sn xut sn phm ca mnh bng cng
ngh 0,13m.
2.5.2 Cng ngh SOI
Trong cng ngh SOI, mt lp vt liu cch in c chn vo gia
phin silc, li mt phn silc nh gia cc cu ni (Hnh 2.5.2). Li
th ca SOI l vi s chn thm lp cch in ny, in dung ca t silc
gia cc cu c cc tiu ho, do gim thi gian cn thit
thot/np, m v ng cu ni. iu ny gip tng s cng vic x l
c trong mt n v thi gian.

Hnh 2.5.2. Cng ngh SOI
Hnh 2.5.3 l mt v d so snh gia mt mch in MOS v mt mch
in SOI. im bt li ca vi x l dng cng ngh MOS l phn silc
gia cc cu ni (c vai tr nh mt t in) phi np c in dung ti
a c th ng - v li phi thot ht in dung khi m. Vic ny tn
thi gian x l, lng ph thi gian x l trn CPU v l iu m c cc
nh sn xut ln chng ta u khng mong mun. Cn i vi cng ngh
SOI th phn silc gia cc cu nh, thi gian tch in nh, tc nhanh.
Lp cch in c dng trong cng ngh SOI ph bin l mt dng ca
http://www.ebook.edu.vn
xt silc hay thm ch thu tinh, nhng c cu trc khc vi cu trc pha
l dn in ca phin silc.

Hnh 2.5.3. So snh cng ngh MOS v SOI
V mt ho hc, rt kh c th ghp c 2 lp silc c cu trc pha l v
khng phi pha l vi nhau. Hng IBM s dng mt k thut c tn l
SIMOX (Seperation by Implantation of Oxygen - ngn cch bi phng
php cy kh xi) to mt lp ngn cch bng xt silc (SiO
2
) trn
phin silc. Kh xi c p ln b mt ca b mt phin silc p sut v
nhit cao, khi silc phn ng vi xi to nn mt lp xt silc bm
vo phin silc bn di. Tc l h khng tm cch hn gn hai phn silc
v xt silc vo nhau m to mt lp xt silc ngay trn phn silc c sn
(Hnh 2.5.4).

Hnh 2.5.4. Phng php SIMOX
a. u im ca SOI
SOI c nhiu u im. Th nht, vic gim thi gian ng m cc cu
ni c ngha rng cc b vi x l dng cng ngh ny s nhanh hn n
http://www.ebook.edu.vn
30% so vi cc b vi x l dng cng MOS/CMOS nu c cng mt
xung ng h nh nhau. Mt u im na ca SOI l cc vi x l dng
cng ngh ny s yu cu cng sut thp hn nhiu so vi MOS/CMOS.
Mt xu hng vi nm gn y l khi mi ngi s dng nhiu cng
ngh tin tin hn th cng sut ca cc b vi x l cng tng theo. V d,
vi x l 486 yu cu cng sut khong 5W, trong khi mt vi x l
Pentium tiu tn khong 10W v mt vi x l Pentium II 400MHz c
cng sut tiu th khong 28W. Cng sut tng c ngha l hn ch
nhng ng dng ca cc b vi x l, c bit l trong cc ng dng di
ng. Kh nng ca cng ngh SOI l yu cu mt ngun cng sut thp
xut pht t thc t mch in SOI c th hot ng ti in th thp vi
cng hiu sut nh cng ngh CMOS ti in th cao. Do , SOI s c
mt tc ng rt ln vo cc ng dng yu cu cng sut thp chng hn
nh cc ng dng v tuyn v xch tay.
Bn cnh , SOI cho php thu nh vi mch li ng k. Vic thu nh
tin trnh sn xut xung 90nm (0,09m) hay thp hn cng vi SOI c
ngha rng cc b vi x l s c tng tc rt nhanh v tc 5-10GHz
s sm t c.
b. Tng lai ca cng ngh SOI
Tuy SOI c rt nhiu u im so vi MOS/CMOS nhng n s khng
thay th hon ton MOS/CMOS m ch ti u ho cho hai cng ngh
ny. SOI s c kt hp vi cc cng ngh khc to ra cc loi vi x
l mi. AMD, Intel v IBM ang nghin cu cng ngh 90nm, bc tip
theo trong qu trnh pht trin cng ngh ch to vi mch. Intel hi vng
s a ra b vi x l Pentium 4 da trn cng ngh ny vo na cui nm
2003, trong khi cc sn phm ca AMD s c a vo sn xut
trong qu 4 nm 2003 v a ra th trng vo qu 1 nm 2004. V va
qua, IBM v AMD k mt tho thun cng nghin cu v pht trin
cc loi vi x l mi da trn cng ngh 65nm v 45nm. y thc s l
mt bc tin to ln trong cng ngh ch to vi mch v thc y vic
ng dng rng ri vi mch vo tt c cc lnh vc nh cng ngh thng
tin, vin thng v t ng ho.
2.6 kin trc Pentium M
khi tt c cc CPU mi ca Intel s dng kin trc Pentium M, vic nghin
cu kin trc ny l mt vic quan trng t ta c th hiu su c
kin trc ca cc CPU Core Solo hay Core Duo (Yonah) v cng hiu c
http://www.ebook.edu.vn
lp nn tng cho vic tin ti kin trc li siu nh (Core microarchitecture),
c s dng bi cc CPU Merom, Conroe v Woodcrest.
Pentium M c xy dng da trn kin trc th h th 6 ca Intel, cng
c s dng trong cc CPU Pentium Pro, Pentium II v Pentium III, tuy
nhin li khng trn Pentium 4 nh nhiu ta ngh, mc ch ca n nhm
vo cc my tnh di ng. Ta c th ngh Pentium M nh mt Pentium III
c nng cao. Nhng cn ch khng nhm ln Pentium M vi
Pentium III. i khi Pentium M cn c gi l Centrino. Qu thc n c
th c gi nh vy khi ta c mt laptop CPU Pentium M, chipset Intel
855 hay 915 v Intel/PRO wireless LAN. Chnh v vy nu ta c mt laptop
c xy dng trn Pentium M m khng c nhng iu kin b sung nh
trn th khng th c coi l Centrino. C bn v cch kin trc P6 lm
vic nh th no v nhng im g mi khi so snh Pentium M vi Pentium
III. Cng v vy m trong ny ta s bit thm c v cch lm vic ca cc
CPU Pentium Pro, Pentium II, Pentium III v Celeron (chng cng chnh l
cc m hnh da trn P6, ngha l slot 1 v socket 370).
Trc khi tip tc, chng ta hy xem xt n s khc nhau gia cc CPU
Pentium M v Pentium III:
Nhn bn ngoi, Pentium M lm vic ging nh Pentium 4, truyn ti 4 d
liu trn mt chu k clock. K thut ny c gi l QDR (Quad Data Rate
Gp bn ln tc d liu) v lm cho bus ni b c hiu sut tng gp 4
ln vi tc clock thc ca n, ta c th xem bng di y.
Clock thc Hiu sut Tc truyn
100 MHz 400 MHz 3.2 GB/s
133 MHz 533 MHz 4.2 GB/s
L1 memory cache: Hai L1 memory cache 32 KB, mt cho d liu v
mt cho ch lnh (Pentium III c hai L1 memory cache16 KB).
L2 memory cache: 1 MB trn cc m hnh 130 nm (li Banias) hay
2 MB trn cc m hnh 90 nm (li Dothan). Pentium II ch c n
512 KB. Celeron M, phin bn r tin nht ca Pentium M cng c
512 KB L2 memory cache. H tr cho cc ch lnh SSE2.
D bo nhnh cao cp: D bo nhnh c thit k li (v c
da trn mch ca Pentium 4) ci thin hiu sut.
S hp nht nhiu hot ng nh: B gii m ch lnh hp nht c
hai hnh ng nh thnh mt c th tit kim c nng lng v
http://www.ebook.edu.vn
ci thin hiu sut. Chng ta s ni k hn v vn ny phn di.

Cng ngh SpeedStep nng cao, y l cng ngh cho php cc CPU
c th gim c clock trong ch nhn ri tit kim thi gian
sng ca pin. Mt s tnh nng nhm tit kim cho pin cng c
b sung vo kin trc siu nh ca Pentium M, v mc ch ca cc
CPU ny ban u c thit k cho my tnh di ng.
By gi chng ta hy i xem xt su hn v kin trc ca Pentium M.

2.6.1 Nguyn l ca Pentium M

Nguyn l l mt danh sch tt c cc tng m ch lnh cho phi c
thc thi theo ng thut ton. Intel khng tit l cc nguyn l ca
Pentium M, chnh v vy chng ta s ni v nguyn l ca Pentium III.
Nguyn l ca Pentium M c th s c nhiu tng hn so vi Pentium III
nhng vic phn tch n s cho chng ta c c tng v kin trc ca
Pentium M lm vic nh th no.

Hy nh rng, nguyn l lm vic ca Pentium 4 c n 20 tng v nguyn
l lm vic ca cc CPU Pentium 4 mi hn c da trn li Prescott c
n 31 tng.
Trn hnh 2.6.1 ta c th thy c nguyn l 11 tng ca Pentium III
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 2.6.1: Nguyn l ca Pentium III
Di y l gii thch mt cch c bn v mi tng, gii thch s lm sng t
cch mi ch lnh c gn c thc hin nh th no bi cc b vi x l
lp P6. y ch l tm tt v nhng gii thch c th d hiu
IFU1: Np mt dng (32 byte tng ng vi 256 bit) t ch lnh L1 cache
v lu n vo trong b m lung ch lnh (Instruction Streaming Buffer).
* IFU2: Nhn dng cc ch lnh ng bin (16byte tng ng vi
128bit). V cc ch lnh x86 khng c mt chiu di c nh nn tng ny
nh du v tr m mi ch lnh bt u v kt thc bn trong 16byte c
np. Nu c bt k nhnh no bn trong 16byte th a ch c n s c lu
ti Branch Target Buffer (BTB), chnh v vy CPU c th s dng nhng
thng tin ny sau trn mnh tin on nhnh ca n.
* IFU3: nh du n v gii m ch lnh ca mi ch lnh phi c gi.
C ba khi gii m ch lnh khc nhau m chng ta s cp n chng
trong phn di.
* DEC1: Gii m ch lnh x86 thnh nhng ch lnh nh RISC (cc hot
ng nh). V CPU c n 3 b gii m ch lnh nn n c th gii m c
n 3 ch lnh cng lc.
* DEC2: Gi cc ch lnh nh va c gii m vo hng i ch lnh
gii m (Decoded Instruction Queue), hng i ny c kh nng lu tr
http://www.ebook.edu.vn
c n 6 ch lnh nh. Nu ch lnh c chuyn i nhiu hn 6 ch
lnh nh th tng ny cn phi c lp li khng b st chng.
* RAT: V kin trc P6 thc hin vic thi hnh out-of-order (khng tun
theo th t, vit tt l OOO), nn gi tr ca thanh ghi cho c th c
thay i bi mt ch lnh c thc thi trc v tr chng trnh din ra, sa
d liu cn thit cho ch lnh khc. Chnh v vy gii quyt c kiu
xung t ny, ti tng ny, thanh ghi gc c s dng bi ch lnh s c
thay i thnh 40 thanh ghi bn trong m kin trc siu nh m P6 c.
* ROB: Ti tng ny, ba ch lnh nh c gii m s np vo Reorder
Buffer (ROB). Nu tt c d liu u cn thit cho vic thc thi ca mt ch
lnh nh c cung cp v nu c mt khe m ti hng i ch lnh
gii m Reservation Station th ch lnh ny s c chuyn vo hng i
ny.
* DIS: Nu ch lnh gii m ny li khng c gi n hng i trn th
n c th c thc hin ti tng ny. Ch lnh gii m s c gi n khi
thc thi thch hp.
* EX: Ch lnh c gii m s c thc thi ti khi thc thi ny. Mi mt
ch lnh gii m ny ch cn mt chu k xung nhp c thc thi.
* RET1: Kim tra ti b m Reorder Buffer xem c bt k ch lnh gii
m no c nh du nh thc thi khng.
* RET2: Khi tt c cc ch lnh gii m c lin quan n ch lnh x86
thc s c xa ht khi b m Reorder Buffer v tt c cc ch lnh
nh ( c gii m) c lin quan vi ch lnh x86 hin hnh c thc
thi, th cc ch lnh ny s c xa khi b m Reorder Buffer v cc
thanh ghi x86 s c nng cp (tin trnh c quay tr v tng RAT). Tin
trnh tr li lm vic phi c thc hin theo th t. Ba ch lnh gii m
c th c xa khi b m Reorder Buffer trong mi mt chu k clock.
2.6.2. Memory Cache v Khi tm np

Nhng chng ti cp t trc, L2 memory cache ca Pentium M c
th l 1 MB trn cc m hnh 130 nm (li Banias) hay 2 MB trn cc m
hnh 90 nm (li Dothan). Trong khi n c hai memory cache L1, mt
ci l 32KB cho ch lnh v ci kia l 32KB cho d liu. Nh gii thch
phn trc, khi tm np c chia thnh 3 tng. Trong hnh 2.6.3, ta c th
xem c cch khi tm np lm vic nh th no.
Khi tm np np dng th nht (32 bytes = 256 bits) vo b m lung ch
lnh ca n (Instruction Streaming Buffer). Sau b gii m chiu di ch
lnh s nhn ra cc ranh gii ch lnh bn trong mi 16byte. V ch lnh x86
khng c chiu di c nh nn tng ny s nh du v tr mi ch lnh bt
u v kt thc bn trong 128bit c np. Nu c mt ch lnh nhnh
http://www.ebook.edu.vn
no bn trong 128 bit th a ch s c lu vo Branch Target Buffer
(BTB), chnh v vy CPU ca ta c th s dng cc thng tin ny sau trn
mnh d bo nhnh ca n. BTB c 512 u vo.
Sau khi tng Decoder Alignment Stage nh du khi gii m ch lnh no
th mi ch lnh s c gi i. C 3 khi gii m ch lnh khc nhau s gii
thiu phn di y.


Hnh 2.6.3: Khi tm np
2.6.4 Gii m ch lnh v thay i tn cho thanh ghi

V kin trc P6 s dng cho cc b vi x l Pentium Pro kin trc
CISC/RISC lai nn b vi x l phi chp nhn cc ch lnh CISC v cng
c bit n vi t cch l cc ch lnh x86, iu ny l do tt c cc phn
mm cung cp ngy nay u c vit bng kiu ch lnh ny. CPU ch s
dng RISC khng phi l to ra cho my tnh, v n khng chy phn mm
hin nay nh Windows v Office.
V vy, gii php c s dng bi tt c cc b vi x l hin ang cung cp
http://www.ebook.edu.vn
trn th trng ngay nay t c Intel v AMD l u s dng gii m
CISC/RISC. Bn trong, CPU x l cc ch lnh RISC nhng front-end ca
n li ch chp nhn cc ch lnh CISC x86. Cc ch lnh CISC x86 c
cp n nh ch lnh thng thng cn cc ch lnh RISC bn trong c
cp n nh cc ch lnh c gii m. Mc d vy, cc ch lnh c
gii m RISC khng th c truy cp mt cch trc tip, do chng ta
khng th to phn mm da trn cc ch lnh ny vng trnh qua b gii
m. Cng vy, mi CPU s dng cc ch lnh RISC ca ring n, cc ch
lnh ny khng c cng b v khng tng thch vi ch lnh gii m
t cc CPU khc. iu c ngha l cc ch lnh gii m ca Pentium
M khc hon ton vi ch lnh gii m ca Pentium 4, s khc bit ny
chnh l t cc ch lnh gii m Athlon 64. Ph thuc vo phc tp ca
ch lnh x86 m n phi c chuyn thnh cc ch lnh gii m RISC.
B gii m ch lnh Pentium M lm vic ging nh trn hnh 2.6.3. Nh
nhng g ta c th quan st thy, c ba b gii m v mt b xp dy ch
lnh gii m (MIS). Hai b gii m c ti u ha cho cc ch lnh n
gin, trong cc ch lnh n gin l ch lnh thng ch l mt ch lnh
gii m. Kiu ch lnh ny c chuyn i nh mt ch lnh gii m. Mt
b gii m c ti u ha cho cc ch lnh x86 phc tp, ch lnh ny c
th c chuyn i thnh 4 ch lnh gii m. Nu ch lnh x86 qu phc
tp, c ngha l n chuyn i ti hn bn ch lnh gii m th n s c
gi n MIS l b nh ROM, gm c mt danh sch cc ch lnh c th
c dng thay th cho x86 trn.

Hnh 2.6.3: B gii m v i tn thanh ghi
B gii m ch lnh c th chuyn i ln n 3 ch lnh x86 trn mi mt
chu k clock, mt b gii m phc tp Decoder 0 v hai b gii m n gin
http://www.ebook.edu.vn
1 v 2, iu ny lm cho chng ta c cm gic hng i ch lnh c
gii m (Decoded Instruction Queue) c th ln n 6 ch lnh gii m trn
mi chu k clock, kch bn c th khi Decoder 0 gi 4 ch lnh gii m v
hai b gii m kia gi mi b mt ch lnh c gii m hoc khi MIS
c s dng. Cc ch lnh x86 phc tp s dng (MIS) Micro Instruction
Sequencer c th d chm mt s chu k clock khi gii m, iu ph
thuc vo s lng ch lnh c gii m s to ra t s chuyn i. Ta cn
nn lu rng Decoded Instruction Queue ch c th gi c n 6 ch
lnh gii m, chnh v vy nu c hn 6 ch lnh gii m c sinh ra bi
b gii m cng vi MIS th mt chu k khc s c s dng gi cc ch
lnh hin hnh trong hng i ti Register Allocation Table (RAT), lm
trng hng i v chp nhn cc ch lnh gii m m khng ph hp vi
n trc . Pentium M s dng mt khi nim mi i vi kin trc P6,
khi nim ny c gi l hp nht ch lnh gii m. Trn Pentium M, mi
mt b gii m ni hai ch lnh gii m thnh mt. Chng s ch c
tch ra khi c thc thi, ti tng thc thi. Trn kin trc P6, mi ch lnh c
chiu di 118 bit. Pentium M thay v lm vic vi cc ch lnh 118bit, n
lm vic vi cc ch lnh c chiu di 236bit m chnh l kch thc ni ca
hai ch lnh 118bit. Cn phi lu rng cc ch lnh gii m lin tc c
chiu di l 118bit, cn nhng g c thay i l chng c truyn ti
thnh mt nhm gm hai ch lnh c bn ny.
tng ng sau phng php ny l tit kim nng lng v tng hiu
sut. Vic gi mt ch lnh c kch thc 236bit di s nhanh hn vic gi
hai ch lnh 118bit. Thm vo , CPU s tiu tn t ngun in hn v s c
t ch lnh gii m lu thng bn trong n. Cc ch lnh c gn sau
s gi n bng Register Allocation Table (RAT). Kin trc CISC x86 ch
c 8 thanh ghi 32bit l EAX, EBX, ECX, EDX, EBP, ESI, EDI v ESP.
S lng ny l qu thp v cc CPU hin i c th thc thi m out-of-
order, v n s ph hng ni dung bn trong thanh ghi c, t gy ra
hng cc chng trnh.
Chnh v vy, ti tng ny, b vi x l thay i tn v ni dung ca cc thanh
ghi c s dng bi chng trnh thnh mt trong 40 thanh ghi bn
trong c (mi mt thanh ghi ny c 80 bit rng, nh vy vic chp nhn
c d liu nguyn v d liu thay i), cho php ch lnh c th chy ti
cng mt thi im vi ch lnh khc m s dng cng cng mt thanh ghi
chun, hoc thm ch out-of-order, c ngha l cho php ch lnh th hai c
th chy trc ch lnh th nht d l chng cng chung trn mt thanh ghi.

2.6.5 B m Reorder Buffer

Khi cc ch lnh x86 v ch lnh c gii m c kt qu truyn ti gi
http://www.ebook.edu.vn
cc tng CPU
theo cng mt
th t th chng
s xut hin trn
chng trnh
ang chy.
Khi vo ROB,
cc ch lnh
gii m c th
c np v thc
thi out-of-order
bi cc khi thc
thi. Sau khi thc
thi, cc ch lnh
c gi tr li
v Reorder
Buffer. Sau ti tng cui cng (Retirement), cc ch lnh thc thi c
xut ra khi b m Reorder Buffer vi cng th t m chng np vo,
c ngha l chng c chuyn theo th t. Trn hnh 2.6.4, ta c th c
c tng v cch chng lm vic nh th no. Trn hnh 2.6.4, chng ta
n gin ha trm dnh ring (Reservation Station) v cc khi thc thi
c th to s d hiu cho b m ny.
2.6.6 Reservation Station v cc khi thc thi

Nh chng ta cp t trc, Pentium M s dng cc ch lnh c ni
(thng l hai ch lnh c ni vi nhau) t khi gii m n v tr cc
cng gi i c t trn Reservation Station. Reservation Station gi i cc
ch lnh gii m mt cch ring bit ( tch ghp i).
Pentium M c 5 cng nh vy, cc cng ny c nh s t 0 n 4 trn
Reservation Station. Mi cng c kt ni n mt hoc nhiu khi thc
thi, cc ta c th xem trn hnh 2.6.6.
Hnh 2.6.4: b m Reorder
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 2.6.6: Reservation Station v cc khi thc thi
Di y l gii thch vn tt v mi khi thc thi c trn CPU ny:
IEU: Instruction Execution Unit Khi thc thi ch lnh l ni cc ch
lnh thng c thc thi. Cng c bit n trong cc sch gii
thiu v cu trc my tnh vi tn ALU (Khi logic s hc -
Arithmetic and Logic Unit). Cc ch lnh thng thng ny cng c
hiu l cc ch lnh integer.
FPU: Floating Point Unit l ni cc ch lnh ton hc phc tp c
thc thi. Trc kia, khi ny cng c tn gi l math co-processor
khi ng x l ton hc.
SIMD: l ni cc ch lnh SIMD c thc thi, ngha l MMX, SSE
v SSE2.
WIRE: Cc hm phc tp.
JEU: Jump Execution Unit x l cc nhnh v cng c bit n l
Branch Unit.
Shuffle: Khi ny thc thi mt loi ch lnh ca SSE c tn gi l
shuffle.
PFADD: Thc thi mt ch lnh SSE c tn gi PFADD (Packed FP
Add) v c cc ch lnh COMPARE, SUBTRACT, MIN/MAX v
CONVERT. Khi ny c cung cp ring, chnh v vy n c th bt
u vic thc thi mt ch lnh gii m mi mi chu k clock d l n
http://www.ebook.edu.vn
khng hon tt c s thc thi ca ch lnh gii m trc. Khi
ny c mt tr ba chu k clock, ngha l n s gi chm 3 chu k
clock i vi mi ch lnh c x l.
Reciprocal Estimates: Thc thi hai ch lnh SSE, mt c gi l RCP
(Reciprocal.Estimate) v mt gi l RSQRT (Reciprocal Square Root
Estimate).
Load: Khi ny dng x l cc lnh hi d liu c c t b
nh RAM.
Store Address: Khi x l cc ch lnh hi d liu c ghi ti b
nh RAM. Khi ny cng c tn gi l AGU, Address Generator
Unit. Kiu ch lnh ny s dng c hai khi Store Address v Store
Data ti cng mt thi im.
Store Data: X l cc ch lnh hi d liu ghi vo b nh RAM.
Loi ch lnh ny s dng c hai khi Store Address v Store Data ti
cng mt thi im.
Ch lnh phc tp c th mt n vi chu k clock c x l. Chng
ta hy ly mt v d ca cng 0, ni m khi floating point unit (FPU) c
mt . Trong khi khi ny ang x l mt ch lnh rt phc tp, mt
n vi clock thc thi th cng 0 s khng ngng hot ng: n lun
lun gi cc ch lnh n gin n IEU mc d khi FPU li ang rt
bn. Chnh v vy, mc d tc gi i ln nht l 5 ch lnh gii m trn
mi mt chu k clock, nhng thc t CPU c th tng ln n 12 ch lnh
gii m ti cng mt thi im. Cc ch lnh yu cu CPU c th c
d liu c lu tr ti a ch RAM cho, Khi lu tr a ch (Store
Address Unit) v lu tr d liu (Store Data Unit) c s dng ti cng
mt thi im, mt dng cho nh a ch v mt dng cho c d liu.
y l l do ti sao cng 0 v cng 1 c nhiu khi thc thi. Nu ch
mt cht th s thy c Intel t trn cng mt cng c khi
nhanh v t nht cng vi mt khi chm (phc tp). Chnh v vy,
trong khi khi phc tp ang bn x l d liu th cc khi khc c th
vn nhn cc ch lnh gii m t cng gi i tng ng ca n.
tng ny l gi tt c cc khi thc thi lun lm vic.
Sau mi mt ch lnh gii m c thc thi, n li tr v b m
Reorder Buffer, y chnh l ni c ca n c thit lp ch thc thi.
Sau ti tng cui (Retirement Stage), cc ch lnh gii m c c
thc thi ca chng s c xa khi b m Reorder Buffer theo th t
ban u ca n (ngha l theo th t m chng c gii m) v sau
cc thanh ghi x86 c cp nht (ngc li bc ca tng t li tn
ca thanh ghi). C th c n 3 ch lnh gii m c xa b t b m
Reorder Buffer trn mi mt chu k clock. Sau , mi ch lnh ny c
http://www.ebook.edu.vn
thc thi hon ton.

2.6.7 Cng ngh SpeedStep nng cao

Cng ngh SpeedStep c to ra tng thi gian sng ca pin v n
c gii thiu u tin trong cc b vi x l ca Pentium III, M.
Phin bn u tin ca cng ngh ny cho php cc CPU c th chuyn
gia hai tn s clock mt cch ng. Ch tn s thp (LFM), ch
cho php thi lng sng ca pin ln nht, v ch tn s cao (HFM),
ch cho php chy CPU ti tc ln nht. CPU c hai t l nhn
clock. T lnh LFM l t lnh factory-lock v ta khng th thay i c
t l ny.
Pentium M gii thiu cng ngh SpeedStep nng cao (Enhanced
SpeedStep Technology), cng ngh ny l cng ngh c mt vi cu hnh
clock v in p khc gia LFM (c nh l 600 MHz) v HFM.
Mt v d cc ta c th d hiu hn trong trng hp ny, bng cu
hnh clock v in p cho 1.6 GHz Pentium M da trn cng ngh
130nm:
in p Clock
1.484 V 1.6 GHz
1.42 V 1.4 GHz
1.276 V 1.2 GHz
1.164 V 1 GHz
1.036 V 800 MHz
0.956 V 600 MHz
Mi mt m hnh ca Pentium M li c mt bng in p/clock ca ring
n. Cn phi ch mt iu rng khi khng cn tn nhiu nng lng i
vi laptop th khng nhng ch gim tc clock m cn gim c in p,
vic gim in p s gip gim tiu tn rt nhiu pin my.
Cng ngh Enhanced SpeedStep lm vic bng cch kim tra cc thanh ghi
model c th MSR (Model Specific Registers) ca CPU, thnh phn ny
c gi l Performance Counter. Vi thng tin thu nhn t b phn ny,
CPU c th gim hoc tng clock/in p ca n ph thuc vo kh nng s
dng ca CPU. n gin nu ta tng yu cu s dng CPU th n s tng
clock/in p cn nu ta gim hiu sut s dng CPU th n s gim
clock/in p.
http://www.ebook.edu.vn
Enhanced SpeedStep ch l mt trong nhng nng cao c thc hin vi
kin trc siu nh Pentium M nhm mc ch tng thi lng s dng ca
pin.
http://www.ebook.edu.vn
2.7 kin trc Core ca Intel
Kin trc Core ca Intel xut hin vo nm 2006, y l kin trc c s
dng trn tt c cc CPU mi vo thi im ny ca Intel nh Merom,
Conroe v Woodcrest. Kin trc mi ny c xy dng trn kin trc ca
Pentium M v c thm mt s tnh nng mi. Th u tin m ta cn phi
lu l phn tn, kin trc Core khng c lin quan g vi cc CPU Core
Solo v Core Duo ca Intel. Core Single l mt CPU Pentium M c sn
xut cng ngh 65 nm, cn cc CPU Core Duo trc y c gi l
Yonah l loi CPU dual-core cng ngh 65 nm da trn kin trc ca
Pentium M.
Pentium M c xy dng trn kin trc th h th 6 ca Intel, kin trc ny
cng c s dng trong cc CPU Pentium Pro, Pentium II, Pentium III v
cc CPU trc y ca Celeron ch khng phi trn Pentium 4 nh ta vn
ngh, tng ban u c nhm n cc my tnh di ng. Nu ta c th
ngh Pentium M l mt Pentium III nng cao th cng c th ngh kin trc
Core l mt Pentium M nng cao.

Kin trc Core s dng cu trc 14 tng. Cu trc ny l mt danh sch tt
c cc tng m mt ch lnh c cho phi tri qua khi thc thi hon tt.
Intel khng tit l cu trc ca Pentium M v chnh v vy cho ti nay h
vn cha cng b nhng ch dn ca mi tng trong kin trc Core. Pentium
III s dng cu trc 11 tng, Pentium 4 ban u c 20 tng v cc CPU
Pentium 4 mi hn da trn li Prescott c bit c n 31 tng.

2.7.1 Cache nh v khi tm np

Hy nh rng Cache nh l b nh tc cao (SRAM) c nhng vo bn
trong CPU, s dng lu d liu m CPU c th cn n. Nu d liu
c yu cu bi CPU khng c trong Cache nh th n s phi truy cp vo
b nh RAM chnh, iu ny s lm gim tc ca CPU v b nh RAM
c truy vp bng s dng tc clock ngoi ca CPU. V d, trn mt
CPU 3,2GHz, Cache nh c truy cp tc 3,2GHz nhng b nh
RAM chnh ch c truy cp tc clock 800MHz. Kin trc Core c
to bng vic c khi nim multi-core, ngha l c nhiu chip trn mt ng
gi. Trn Pentium D, phin bn dual-core ca Pentium 4, mi core u c
Cache nh L2 ca ring n. Vn vi hai Cache ring y l ti mt thi
im no khi mt li ny s dng ht Cache nh trong khi li kia li
khng s dng ht hiu sut trn Cache nh L2 ca ring n. Khi xy ra iu
ny th li u tin phi truy cp v ly d liu t b nh RAM chnh, thm
ch Cache nh L2 ca li th hai l hon ton trng rng m l ra c th
http://www.ebook.edu.vn
c s dng lu d liu, trnh tnh trng li phi truy cp trc tip vo
b nh RAM chnh. i vi kin trc Core, vn ny c gii quyt.
Cache nh L2 c chia s, c ngha l c hai li u c th s dng Cache
nh L2 mt cch chung nhau, cu hnh ng s c thc hin cho mi
Cache. V d vi mt CPU c 2 MB L2 cache, mt li c th ang s dng
1,5MB cn li kia s dng 512 KB (0.5 MB), ngc li vi t l chia c
nh 50-50 nh c s dng trc y trong cc CPU dual-core.
Khi tin tm np c chia s gia cc li, ngha l nu h thng Cache nh
np mt khi d liu c s dng bi li u tin th li th hai cng
c th s dng d liu c np trn Cache ny ri. Trong cc kin trc
trc, nu li th hai cn d liu ging nh d liu c np vo Cache
ca li u tin th n vn phi truy cp thng qua bus ngoi (iu khin
CPU lm vic tc clock ngoi, c tc clock thp hn tc clock
trong) hoc thm ch ly d liu cn thit trc tip t b nh RAM ca h
thng. Intel cng ci thin khi tin tm np ca CPU, a ra cc mu
theo cch m CPU hin ang ly d liu t b nh on th d liu m
CPU s tm np tip theo l g v np n vo Cache nh trc khi CPU yu
cu. V d, nu CPU np d liu t a ch 1, sau yu cu d liu trn
a ch 3 v sau yu cu tip d liu trn a ch 5 th khi tin tm np s
on rng chng trnh s np d liu t a ch 7 v n s np t a ch
ny ra Cache nh trc khi CPU yu cu n n. Qu thc tng ny
khng c g mi m v tt c cc CPU t Pentium Pro s dng mt s kiu
d on cung cp Cache nh L2. Trn kin trc Core, Intel c mt
cht nng cao v tnh nng ny bng cch to ra mt khi tin tm np tm
kim cc mu trong d liu tm np thay v cc b ch th tnh ca d liu m
CPU s yu cu tip theo.

2.7.2 B gii m ch lnh: Macro-Fusion

Mt khi nim mi c gii thiu trong kin trc Core l macro-fusion.
Macro-fusion l kh nng gn (joining) hai ch lnh x86 vo thnh mt ch
lnh micro-op. Cch lm ny c th ci thin c hiu sut ca CPU v tiu
tn t nng lng ca CPU hn v n s ch thc thi mt ch lnh micro-op
thay v hai. Mc d vy c ch ny li b hn ch i vi cc ch lnh so
snh v cc ch lnh r nhnh c iu kin (c ngha l cc ch lnh CMP v
TEST v Jcc). V d, chng ta hy xem on chng trnh di y:

load eax, [mem1]
cmp eax, [mem2]
http://www.ebook.edu.vn
jne target

on chng trnh ny s thc hin np thanh ghi 32 bit EAX bng d liu
c cha trong v tr nh 1, so sch gi tr ca n vi d liu c trong v tr
nh 2 v nu chng khc nhau th (jne = jump if not equal), th chng trnh
s truy cp vo a ch target, cn nu bng nhau th chng trnh s tip
tc trn v tr hin hnh. Vi macro-fusion, cc ch lnh so snh (cmp) v r
nhnh (jne) s c hp nht vo mt ch lnh micro-op. Chnh v vy sau
khi chuyn qua b gii m ch lnh, phn chng trnh ny s ging nh
di y:

load eax, [mem1]
cmp eax, [mem2] + jne target

Nh nhng g thy trn, chng ta lu mt ch lnh. Cng t ch lnh
c thc thi th my tnh ca ta s thc hin vic thc thi nhim v nhanh
hn v tn t cng sut tiu th hn. B gii m ch lnh c trn kin trc
Core c th gii m 4 ch lnh trn mt chu k clock, trong khi cc
CPU trc nh Pentium M v Pentium 4 th ch c th gii m c n 3.
y b gii m ch lnh ca kin trc Core ko n 5 ch lnh mi ln vo
hng i ch lnh, thm ch n cn c th gii m n 4 ch lnh trn mt
chu k clock. Chnh v vy nu hai trong s 5 ch lnh c ni thnh mt
th b gii m vn c th gii m bn ch lnh trn mt chu k clock. V n
s ch nhn ri cc b bt c khi no macro-fusion xy ra, ngha l b
gii m s ch cung cp ba ch lnh ni micro-op u ra ca n trong khi
c kh nng cung cp n bn.
Trong hnh 2.7.1 bn di ta c th thy nhng thng tin tm tt gii
thch trn.
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 2.7.2: Khi tm np v b gii m ch lnh trong kin trc Core

2.7.3 Khi thc thi

Pentium M c 5 cng gi i c t trn trm dnh ring Reservation
Station ca n, nhng ch c hai cng c s dng gi i cc ch lnh
micro-ops n cc khi thc thi. Ba ch lnh cn li c s dng bi cc
khi c lin quan n b nh (Load, Store Address v Store Data). Kin trc
Core cng c 5 cng gi i nh vy nhng ba trong s chng c s dng
cho vic gi cc ch lnh ni micro-ops n cc khi thc thi. iu c
ngha rng cc CPU ang s dng kin trc Core c th gi ba ch lnh
micro-ops n khi thc thi trn mt chu k clock. Kin trc Core cung cp
mt FPU m rng v mt IEU m rng (ALU) khi chng ta mang ra so vi
kin trc Pentium M. iu ny c ngha rng kin trc Core c th x l n
ba ch lnh s nguyn trn mt chu k clock, trong khi Pentium M ch c
http://www.ebook.edu.vn
hai. Tuy nhin khng phi tt c cc ch lnh ton hc u c th c thc
thi trn tt c cc FPU. Nh nhng g ta c th quan st c trong hnh
2.7.3, cc ton t nhn floating-point ch c th c thc thi trong FPU th
ba v phn thm vo floating-point ch c th c thc thi trn FPU th
hai. Cc ch lnh Fpmov c th c thc thi trn FPU th nht hoc trn
hai FPU khc nu khng c ch lnh phc tp hn (FPadd or FPmul) sn
sng c gi n chng. Cc ch lnh MMX/SSE u c x l bi FPU.

Trong hnh 2.7.3 ta s thy s khi chnh ca cc khi thc thi trong kin
trc Core.

Hnh 2.7.3: Cc khi thc thi trong kin trc Core
Mt s khc nhau ln gia hai kin trc Pentium M v Pentium 4 vi kin
trc Core l trn kin trc Core, cc khi Load v Store c khi to a ch
ca ring n nhng trong. Pentium 4 v Pentium M c cc khi to a ch
ring v trn Pentium 4 ALU u tin c s dng lu d liu trn b
nh.

Di y l nhng gii thch nh v nhng khi c trong CPU ny:
IEU: Instruction Execution Unit l ni cc ch lnh c thc thi.
Khi ny cng c bit n l khi ALU (Arithmetic and Logic
Unit). Cc ch lnh thng thng cng c bit l cc ch lnh s
nguyn.
JEU: Jump Execution Unit x l r nhnh v cng c bit n vi
tn Branch Unit.
FPU: Floating-Point Unit. Khi ny chu trch nhim cho vic thc thi
cc biu thc ton hc floating-point v cng c cc ch lnh MMX v
http://www.ebook.edu.vn
SSE. Trong CPU ny, cc FPU khng hon thin v mt s kiu ch
lnh (FPmov, FPadd v FPmul) ch c thc thi trn cc FPU no
:
o FPadd: Ch c FPU ny mi c th x l cc ch lnh cng
floating-point nh ADDPS.
o FPmul: Ch c FPU ny mi c th x l cc ch lnh nhn
floating-point nh MULPS
o FPmov: Cc ch lnh cho vic np hoc copy mt thanh ghi
FPU, nh MOVAPS (c dng truyn ti d liu n thanh
ghi SSE 128-bit XMM). Kiu ch lnh ny c th c thc thi
trn cc FPU, nhng ch trn cc FPU th hai v th ba nu cc
ch lnh Fpadd hay Fpmul khng c trong Reservation Station.
Load: khi ny dng x l cc ch lnh yu cu d liu c c t
b nh RAM.
Store Data: Khi ny x l cc ch lnh yu cu d liu c ghi vo
b nh RAM.
Lu : rng cc ch lnh phc tp c th mt n mt s chu k clock trong
khi x l. Chng ta hy ly mt v d v cng 2, ni khi FPmul nm .
Khi khi ny ang x l mt ch lnh rt phc tp phi mt n vi chu k
clock c thc thi th cng 2 s khng cht: n s lun gi cc ch lnh
n gin n IEU trong khi FPU ang bn.

2.7.4 ng dn 128-bit bn trong v kin trc nh mi

Mt tnh nng khc c trong kin trc Core l ng dn d liu 128 bit bn
trong. Trong cc CPU trc, ng dn d liu bn trong ch c 64bit. y
l mt vn i vi cc ch lnh SSE, ch lnh c gi l XMM c di
128 bit. Chnh v vy khi thc thi mt ch lnh bin i thnh 128 bit d
liu th ton t ny c chia thnh hai ton t 64bit. ng d liu 128 bit
mi lm cho kin trc Core tr nn nhanh hn trong vic x l cc ch lnh
SSE c 128 bit d liu. Kin trc nh mi l k thut tng tc thc thi cc
ch lnh c lin quan n b nh. Tt c cc CPU ca Intel t Pentium Pro
u c c ch khng tun theo trnh t (out-of-order), c ch ny cho php
CPU c th thc thi cc ch lnh khng ph thuc theo bt c mt th t
no. Nhng g xy ra vi cc ch lnh lin quan n b nh c thc thi
theo kiu truyn thng din ra theo mt th t ging ht vi th t chng
xut hin trong chng trnh. V d, nu chng trnh gc c mt ch lnh
nh store 10 at address 5555 v sau l mt ch lnh load data stored at
5555, th chng s khng th c o ngc (ngha l c thc thi khng
tun theo th t) hoc ch lnh th hai s ly sai d liu, v d liu a ch
http://www.ebook.edu.vn
5555 b thay i bi ch lnh th nht. Nhng g m c ch kin trc nh
mi thc hin l nh v v thc thi cc ch lnh c lin quan n b nh
c th thc thi khng theo th t, tng tc thc thi ca chng trnh
(chng ti s gii thch thm v iu ny c thc hin nh th no).

Trong hnh 2.7.4, ta c mt v d v mt CPU khng c c ch nh ny
(ngha l tt c cc CPU khng c xy dng trn kin trc Core). Nh
nhng g ta c th nhn thy, CPU phi thc thi cc ch lnh khi chng xut
hin trong chng trnh gc. V d, ch lnh Load4 khng lin quan ti bt
k n b nh no v c th c thc thi trc, mc d vy n vn phi i
tt c cc ch lnh khc.

Hnh 2.7.4: CPU khng c kin trc nh mi
Trong hnh 2.7.5, ta s thy cch chng trnh trong hnh 2.7.4 lm vic nh
th no trn CPU c kin trc Core. N bit rng ch lnh Load4 khng
c lin quan n cc ch lnh khc v c th c thc thi trc.

Hnh 2.7.5: CPU vi c ch nh mi.
iu ny ci thin c hiu sut ca CPU v lc ny ch lnh Load4 s
c thc thi ngay t u, CPU c d liu cn thit cho vic thc thi cc ch
http://www.ebook.edu.vn
lnh khc cn n gi tr X c thc thi.
Trong cc CPU thng thng, nu sau khi ch lnh Load4 ny c ch lnh
Add 50, th ch lnh Add 50 (v tt c cc ch lnh khc ph thuc vo
kt qu ) s phi i cc ch lnh khc nh th hin trong hnh 2.7.4
c thc thi. Vi kin trc nh mi ny, cc ch lnh c th c thc
thi sm, v CPU lc ny s c c gi tr X t sm.

2.7.5 iu chnh tit lu cng sut

Vi vic iu chnh tit lu cng sut tin tin, kin trc Core lm tit kim
c nhiu nng lng tiu th hn so vi cc CPU trc . Tnh nng ny
cho php CPU c th tt cc khi ang khng c s dng thi im .
tng ny thm ch cn cho php nhiu u vit hn v khi CPU c th tt
cc phn c th bn trong mi khi CPU tit kim nng lng, tn t cng
sut v ci thin c thi gian s dng ca pin (trong trng hp xt n
cc CPU di ng).
Mt kh nng tit kim nng lng khc ca kin trc Core l ch bt cc bit
cn thit trong cc bus bn trong CPU. Nhiu bus bn trong ca CPU c
kch thc mt cch cng knh v lng ph. Chnh v vy thay cho vic bt
tt c v d 480 ln d liu ca mt bus no th CPU c th ch cn bt 32
ln d liu ca n, tt c cc d liu trong ln u cn thit cho vic
truyn ti ch lnh 32bit.

* C th hi kh hiu tuyn b ny, v ta vn thng nghe thy rng kin
trc ca Intel s dng cc ch lnh 32bit, v vy chng ti cn a ra gii
thch ny lm sng t vn . Bn trong CPU, nhng g c xem xt
mt ch lnh l m thao tc (opcode) ca ch lnh (ngn ng my tng
ng vi ngn ng ch lnh assembly) cng vi tt c cc d liu c yu
cu. iu ny l v c thc thi, ch lnh phi nhp vo c ch thc thi
hon tt, ngha l cng vi tt c cc d liu c yu cu. Cng theo cch
, kch thc ca mi m thao tc ch lnh x86 l mt bin v khng c
inh l 32bit nh nhng g ta vn ngh. V d, mt ch lnh mov eax, (32-
bit data), dng lu (32-bit data) v thanh ghi EAX ca CPU c xem
xt bn trong nh mt ch lnh 40bit (mov eax dch vo 8-bit opcode cng
vi 32bit d liu). Vic cc ch lnh c s chiu di khc nhau l nhng g
t trng cho tp ch lnh CISC (Complex Instruction Set Computing).
2.8 Cc m hnh Core 2 Duo
cc model ca Core 2 Duo, Core 2 Quad v Core 2 Extreme cho ti thi
im ny v s gii thiu thm v mt s tnh nng chnh ca chng.
http://www.ebook.edu.vn
Di y l nhng tm tt v cc tnh nng chnh ca h Core 2:
Kin trc li
Cache nh ch lnh L1 32KB v Cache nh d liu L1 32KB cho mi
li.
Cng ngh Dual-core hoc cng ngh quad-core.
Qu trnh sn xut 65 nm
Socket 775.
800 MHz (200 MHz x 4), tc clock ngoi 1.066 MHz (266 MHz x
4) hoc 1.333 MHz (333 MHz x 4).
Cache nh hp nht L2 2 MB, 4 MB hoc 8 MAILBOX.
Cng ngh o ca Intel (ngoi tr Core 2 Duo E4300)
Cng ngh Intel EM64T.
Tp ch lnh SSE3.
Execute Disable Bit
Kh nng x l cng sut tiu th thng minh
Cng ngh Enhanced SpeedStep.
Trn hnh 2.7.1 ta c th thy c mt bc tranh v chn ca Core 2
Duo CPU.

Hnh 2.7.1: Chn ca b vi x l Core 2
http://www.ebook.edu.vn
Cc model

Trong bng di y chng ti s lit k tt c cc model ca Core 2 Duo
c pht hnh cho ti gn thi im ny.
Chi
tit k
thut
Model
Cloc
k
tron
g
Cloc
k
ngo
i
L2
Cach
e
S lng
transistor
Kch
th
c
chn
TDP
Nhi
t
ti
a (
C)
in
p
SLA9U E6850
3 GH
z
1,33
3
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 72
0.962V
-1.35V
SLA9V E6750
2.66
GHz
1,33
3
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 72
0.962V
-1.35V
SL9ZF E6700
2.66
GHz
1,06
6
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 60.1 -
SL9S7 E6700
2.66
GHz
1,06
6
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 60.1
0.85V-
1.35V
SL9ZL E6600
2.40
GHz
1,06
6
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 60.1
1.18V-
1.32V
SL9S8 E6600
2.40
GHz
1,06
6
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 60.1
0.85V-
1.35V
SLA9X E6550
2.33
GHz
1,33
3
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 72
0.962
V-
1.35V
SLAA
X
E654
0
2.33
GHz
1,33
3
MHz
4
MB
291
million
143
mm2

65
W
72
0.962
V-
1.35V
SL94T E6420
2.13
GHz
1,06
6
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 60.1 -
http://www.ebook.edu.vn
SL9T9 E6400
2.13
GHz
1,06
6
MHz
2 MB
167
million
111
mm2
65 W 61.4
1.22V-
1.32V
SL9S9 E6400
2.13
GHz
1,06
6
MHz
2 MB
167
million
111
mm2
65 W 61.4
0.85V-
1.35V
SLA4U E6320
1.86
GHz
1,06
6
MHz
4 MB
291
million
143
mm2
65 W 60.1 -
SL9TA E6300
1.86
GHz
1,06
6
MHz
2 MB
167
million
111
mm2
65 W 61.4
1.22V-
1.32V
SL9SA E6300
1.86
GHz
1,06
6
MHz
2 MB
167
million
111
mm2
65 W 61.4
0.85V-
1.35V
SLA95
E450
0
2.20
GHz
800
MHz
2
MB
167
million
111
mm2

65
W
73.3

0.962
V-
1.35V
SL93F E4400
2 GH
z
800
MHz
2 MB
167
million
111
mm2
65 W 61.4
1.16V-
1.31V
SLA98
E440
0
2
GHz
800
MHz

2
MB
167 millio
n
111
mm2

65
W
73.3

1.16V-
1.31V
SL9TB E4300
1.8
GHz
800
MHz
2 MB
167
million
111
mm2
65 W 61.4
0.85V-
1.35V
Trong bng di y l lit k ca cc model Core 2 Quad.
Chi tit
k
thut
Model
Clock
trong
Clock
ngoi
L2
Cache
TDP
Nhit

ti
a (
C)
in
p
S
nhn
SLACQ Q6700 2.66 GHz
1,066
MHz
8 MB 95 71
1.10V-
1.37V
4
SL9UM Q6600 2.4 GHz
1,066
MHz
8
MB
105
W
62,2
1.10V-
1.37V
4
http://www.ebook.edu.vn
SL9UM Q6600 2.4 GHz
1,066
MHz
8 MB
105
W
62,2
1.10V-
1.37V
4
Trong bng di y l cc model Core 2 Extreme c pht hnh.
Chi
tit k
thut
Model
Clock
trong
Clock
ngoi
L2
Cache
TDP
Nhit

ti
a (
C)
in p
S
nhn
SLAFN QX6850 3 GHz
1,333
MHz
8 MB
130
W
64.5
1.10V-
1.37V
4
SL9UK QX6800
2.93
GHz
1,066
MHz
8 MB
130
W
64.5
1.10V-
1.37V
4
SL9S5 X6800
2.93
GHz
1,066
MHz
4
MB
75
W
60.4
0.85V-
1.35V
2
SLACP QX6800
2.93
GHz
1,066
MHz
8
MB
130
W
64.5
1.10V-
1.37V
4
SLA33 X7900
2.80
GHz
800 MHz 4 MB
44
W
100 - 2
SLAF4 X7900
2.80
GHz
800 MHz 4 MB
44
W
100
1.125V-
1.325V
2
SL9UL QX6700
2.66
GHz
1,066
MHz
8 MB
130
W
65
1.10V-
1.37V
4
SLA6Z X7800
2.60
GHz
800 MHz 4 MB 44 W 100 - 2
Bng di y l nhng g chng ti tng hp t cc chi tit k thut ca
cc th h Centrino:
Nn
tng
Centrino
Pro
Centrino
Duo
Centrino
Duo
Centrino Centrino
Centrin
o
Tn m
Santa
Rosa
Santa
Rosa
Napa Napa Sonoma Carmel
B vi x
l
Core 2
Duo
Core 2
Duo
Core Duo
(Yonah)
Core Solo
Pentium
M
Pentium
M
http://www.ebook.edu.vn

Core 2
Duo
(Meron)
(Dothan) (Banias)
Chipset
Intel 965
Express
Intel 965
Express
Intel 945
Express
Intel 945
Express
Intel 915
Express
Intel 855
Wireles
s
Network
Intel PRO
/ Wireless
4965AG
N
Intel PRO
/ Wireless
4965AG
N
Intel PRO
/ Wireless
3945AB
G
Intel PRO
/ Wireless
3945AB
G
Intel PRO
/ Wireless
2200BG
Intel PRO
/ Wireless
2915AB
G
Intel
PRO /
Wireless
2100

http://www.ebook.edu.vn


CHNG 2:
BUS V TRUYN THNG TIN TRONG MY TNH
2.1.1. nh ngha BUS:
Bus l ng truyn tn hiu in ni cc thit b khc nhau trong mt
h thng my tnh. Bus c nhiu dy dn c gn trn mainboard, trn
cc dy ny c cc u ni a ra, cc u ny c sp xp v cch
nhau nhng khong quy nh c th cm vo nhng I/O board hay
board b nh (bus h thng system bus).
2.1.2. Phn loi cc Bus trong h thng:

Cc Bus trong h thng my tnh
Cng c nhng bus dng cho mc ch chuyn bit, th d ni 1 vi x l
vi 1 hay nhiu vi x l khc hoc ni vi b nh cc b (local bus).
Trong vi x l cng c mt s bus ni cc thnh phn bn trong ca
b vi x l vi nhau. Ngi thit k chip vi x l c th tu la chn loi
bus bn trong n, cn vi cc bus lin h bn ngoi cn phi xc nh r
cc quy tc lm vic cng nh cc c im k thut v in v c kh ca
bus ngi thit k mainboard c th ghp ni chip vi x l vi cc thit
b khc. Mt s bus c s dng ph bin:
Tn Bus Lnh vc p dng
Camac Vt l ht nhn
EISA Mt s h thng c chip 80386
IBM PC,
PC/AT
My IBM/PC, IBM/PC/AT
Massbus My PDP 11, v VAX
Microchannel My PS/2
Multibus I Mt s h thng 8086
http://www.ebook.edu.vn
Multibus II Mt s h thng c chip 80386
Versabus Mt s h thng c chip x l ca Motorola
VME Mt s h thng c chip x l h 68x0 ca
Motorola
Ni cch khc, cc bus ny phi tun theo 1 chun no . Tp cc quy tc
ca chun cn c gi l giao thc bus (bus protocol)
Ngoi ra, c rt nhiu loi bus khc nhau c s dng, cc bus ny ni
chung l khng tng thch vi nhau.
Bus thng phn loi theo 3 cch sau:
Theo t chc phn cng (nh trn)
Theo giao thc truyn thng ( bus ng b v khng ng b)
Theo loi tn hiu truyn trn bus ( bus a ch, bus d liu,)

2.1.3. Bus h thng:
Thng c nhiu thit b ni vi bus, mt s thit b l tch cc (active) c
th i hi truyn thng trn bus, trong khi c cc thit b th ng
ch yu cu t cc thit b khc. Cc thit b tch cc c gi l
ch (master) cn thit b th ng l t (slave).
V d: Khi CPU ra lnh cho b iu khin a c/ghi mt khi d liu th
CPU l master cn b iu khin a l slave. Tuy nhin, b iu khin
a ra lnh cho b nh nhn d liu th n li gi vai tr master.

2.1.3 Bus Driver v Bus Receiver:
Tn hiu in trong my tnh pht ra thng khng iu khin bus,
nht l khi bus kh di v c nhiu thit b ni vi n. Chnh v th m
hu ht cc bus master c ni vi bus thng qua 1 chip gi l bus driver,
v c bn n l mt b khuch i tn hiu s. Tng t nh vy, hu ht
cc slave c ni vi bus thng qua bus receiver. i vi cc thit
b khi th ng vai tr master, khi th ng vai tr slave, ngi ta s dng
1 chip kt hp gi l transceiver. Cc chip ny ng vai tr ghp ni v l
cc thit b 3 trng thi, cho php n c th trng thi th 3 h mch
(th ni). Ging nh vi x l, bus c cc ng a ch, ng s liu v
ng iu khin. Tuy nhin, khng nht thit c nh x 1 1 gia cc tn
hiu cc chn ra ca vi x l v cc ng dy ca bus. Th d: mt
s chp vi x l c 3 chn ra, truyn ra cc tn hiu bo chp vi x l ang
thc hin cc thao tc MEMR, MEMW, IOR, IOW hay thao tc khc, mt
s Bus in hnh c cc ng trn. Cc vn quan trng nht lin quan
n thit k bus l: xung clock bus (s phn chia thi gian, hay cn gi l
bus blocking), c ch phn x bus (bus arbitration), x l ngt v x l li.
http://www.ebook.edu.vn
Cc bus c th c chia theo giao thc truyn thng thnh hai loi ring
bit l bus ng b v bus khng ng b ph thuc vo vic s dng clock
bus.

2.1.4 Bus ng b (Synchronous bus):
Bus ng b c mt ng iu khin bi mt b dao ng thch anh, tn
hiu trn ng dy ny c dng sng vung, vi tn s thng nm
trong khong 5MHz 50MHz. Mi hot ng bus xy ra trong mt
s nguyn ln chu k ny v c gi l chu k bus.

Chu k c trong Bus ng b
Hnh trn l gin thi gian ca mt bus ng b vi tn s xung clock l
4MHz, nh vy chu k bus l 250ns.
Gi s c 1 byte t b nh chim 3 chu k bus (750ns), tng ng vi T1,
T2, T3 nh hnh v. V tt c cc tn hiu in thay i mc khng phi l
tc thi, nn trn hnh v c cc sn xung, ta gi s cc sn xung ko di
10ns.
T1 bt u bng cnh dng ca xung clock, trong mt phn thi
gian ca T1, vi x l t a ch byte cn c ln bus a ch. Sau
khi tn hiu a ch c xc lp, vi x l t cc tn hiu MREQ v
RD tch cc mc thp, tn hiu MREQ (Memory Request) - xc nh
truy xut b nh ch khng phi thit b I/O, cn tn hiu RD - chn
c ch khng phi ghi d liu.
T2: thi gian cn thit b nh gii m a ch v a d liu ln bus
d liu.
T3: ti cnh m ca T3, vi x l nhn d liu trn bus d liu, cha
vo thanh ghi bn trong vi x l v cht d liu. Sau vi x l o
cc tn hiu MREQ v RD.
http://www.ebook.edu.vn
Nh vy thao tc c hon thnh, ti chu k my tip theo vi x l c
th thc hin thao tc khc. Cc gi tr c th v thi gian ca hnh v trn
c th c gii thch chi tit nh sau:
T
AD
: T
AD
<110ns, ngha l nh sn xut vi x l m bo rng trong
mi chu k c ton hng t b nh, vi x l s a ra tn hiu a
ch khng nhiu hn 110 ns tnh t thi im cnh dng ca T1.
T
DS
: gi tr nh nht l 50ns, c ngha l nh sn xut b nh phi m
bo rng d liu n nh trn bus d liu t nht l 50ns trc im
gia cnh m ca T3. Yu cu ny m bo cho vi x l c d liu
tin cy.
Khong thi gian bt buc i vi T
AD
v T
DS
xc nh rng trong trng
hp xu nht, b nh ch c 250 + 250 + 125 110 50 = 465 ns tnh
t thi im c tn hiu a ch cho ti khi to ra d liu trn bus d liu.
Nu b nh khng c kh nng p ng nhanh, n pht tn hiu
WAIT trc cnh m ca T2. Thao tc ny a thm cc trng thi ch
wait state (tc l a thm vo 1 chu k bus), khi b nh a ra tn hiu
n nh, n s o WAIT thnh WAIT
T
ML
: m bo tn hiu a ch s c xc lp trc tn hiu
MREQ t nht 60ns. Khong thi gian ny s quan trng nu tn
hiu MREQ iu khin qu trnh to tn hiu chon chip CS hay CE
do mt s chip nh i hi phi nhn
c tn hiu a ch trc tn hiu chn chip. Nh vy, khng
th chn chip nh vi thi gian thit lp 75ns.
T
M,
T
RL
cho php hai tn hiu MREQ v RD tch cc trong khong
thi gian 85ns tnh t thi im xung ca xung clock T1. Trong
trng hp xu nht, chp nh ch c 250 + 250 85 50 = 365ns
sau khi 2 tn hiu trn tch cc a d liu ra bus d liu. S bt
buc v thi gian ny b sung thm s bt buc thi gian vi tn
hiu clock.
T
MH
, T
RH
: thi gian cc tn hiu MREQ v RD c o sau khi
d liu c vi x l nhn vo.
T
DH
: Thi gian b nh cn gi data trn bus sau khi tn hiu RD
o.
Gin thi gian mt chu k c trn bus ng b c n gin ho
so vi thc t, trong cc tn hiu cn s dng ln hn nhiu. Gi tr ti
hn ca cc thng s cho trong bng sau:
K hiu Tham s Min (ns) Max (ns)
T
AD
Thi gian tr ca a ch 100
T
ML
Thi gian a ch n nh trc MREQ
b
60
http://www.ebook.edu.vn
T
M
Thi gian tr ca MREQ so vi cnh m
ca T1
85
T
RL
Thi gian tr ca RD b so sn xung
ca tn hiu ng b T1
85
T
DS
Thi gian thit lp d liu trc sn
xung ca tn hiu xung clock( tn hiu
ng h)
50
T
MH
Thi gian tr ca MREQ b so vi sn
xung ca tn hiu ng h T3
85
T
RH
Thi gian tr ca RD b so vi sn
xung ca tn hiu ng h T3
85
T
DH
Thi gian lu tr d liu t lc o tn
hiu RD b
0

Truyn theo khi:
Ngoi cc chu k c/ghi, mt s bus truyn d liu ng b cn
h tr truyn d liu theo khi. Khi bt u thao tc c khi, bus master
bo cho slave bit s byte cn c truyn i, th d truyn con s ny i
trong chu k T1, sau ng l truyn i 1 byte, slave a ra trong mi
chu k 1 byte cho ti khi s byte c thng bo. Nh vy, khi c
d liu theo khi, n byte d liu cn n+2 chu k clock ch khng phi 3n
chu k.
Mt cch khc cho truyn d liu nhanh hn l gim chu k. v
d trn: 1 byte c truyn i trong 750ns, vy bus c tc truyn
1.33MBps. Nu xung clock c tn s 8MHz, thi gian 1 chu k ch cn mt
na, tc s l 2.67MBps. Tuy nhin, gim chu k bus dn n kh khn
v mt k thut, cc tn hiu truyn trn cc ng khc nhau khng phi
lun c cng tc , dn n hiu ng bus skew. iu quan trng l thi
gian chu k phi di hn so vi skew trnh vic nhng khong thi gian
c s ho li tr thnh cc i lng bin thin lin tc.

2.1.5 Bus bt ng b( Asynchronous bus)
Bus bt ng b khng s dng xung clock ng b, chu k ca n c
th ko di tu v c th khc nhau i vi cc cp thit b khc nhau.
Lm vic vi cc bus ng b d dng hn do n c nh thi mt cch
gin on , tuy vy chnh c im ny cng dn n nhc im. Mi
cng vic c tin hnh trong khong thi gian l bi s ca xung clock,
nu 1 thao tc no ca vi x l hay b nh hon thnh trong 3.1 chu
k th n cng s phi ko di trong 4 chu k. Khi chn chu k bus v
xy dng b nh, I/O card cho bus ny th kh c th tn dng nhng tin
b ca cng ngh. Chng hn sau khi xy bus vi s nh thi nh trn,
http://www.ebook.edu.vn
cng ngh mi a ra cc vi x l v b nh c thi gian chu k l 100ns
ch khng cn l 750ns nh c, th chng vn chy vi tc thp nh cc
vi x l, b nh loi c, bi v giao thc bus i hi b nh phi a c
d liu ra v n nh trc thi im cnh m ca T3. Nu c nhiu thit
b khc nhau cng ni vi 1 bus, trong c th c mt s thit b hot
ng nhanh hn hn cc thit b khc th cn phi t bus hot ng ph
hp vi thit b c tc thp nht.
Bus bt ng b ra i nhm khc phc nhng nhc im ca bus
ng b. Trc ht master pht ra a ch nh m n mun truy cp, sau
pht tn hiu MREQ b tch cc xc nh cn truy xut b nh. Tn
hiu ny cn thit khi b nh v cc cng I/O s dng chung min a ch.
Sau khi pht a ch, bn master cng phi pht tn hiu RD tch cc bn
slave bit rng master s thc hin thao tc c ch khng phi ghi.
Cc tnh hiu MREQ b v RD b c a ra sau tn hiu a ch mt
khong thi gian ph thuc tc hot ng ca master. Sau khi 2 tn hiu
ny n nh, master s pht ra tnh hiu MSYN (master synchrization)
mc tch cc bo cho slave bit rng cc tn hiu cn thit sn sng
trn bus, slave c th nhn ly. Khi slave nhn c tn hiu ny, n s thc
hin cng vic vi tc nhanh nht c th c, a d liu ca nh
c yu cu ln bus d liu. Khi hon thnh slave s pht tn hiu
SSYN (slave synchronization) tch cc.

Chu k c ca Bus bt ng b
Master nhn c tn hiu SSYN tch cc th xc nh c d liu ca
slave sn sng nn thc hin vic cht d liu, sau o cc ng
a ch cng nh cc tn hiu MREQ, RD, v SSYN. Khi slave nhn c
tn hiu MSYN khng tch cc, n xc nh kt thc chu k v o tn hiu
SSYN lm bus tr li trng thi ban u, mi tn hiu u khng tch cc,
ch bus master mi. Trn gin thi gian ca bus bt ng b, ta s dng
mi tn th hin nguyn nhn v kt qu MSYN tch cc dn n vic
http://www.ebook.edu.vn
truyn d liu ra bus d liu v ng thi cng dn n vic slave pht ra
tn hiu SSYN tch cc, n lt mnh tn hiu SSYN li gy ra s o mc
ca cc ng a ch, MREQ b, RD b, v SSYN. Cui cng s o mc
ca MSYN li gy ra s o mc tn hiu SSYN v kt thc chu k.
Tp cc tn hiu phi hp vi nhau nh vy c gi l bt tay ton
phn (full handshake), ch yu gm 4 tn hiu sau:
MSYN tch cc.
SSYN b tch cc p li tn hiu MSYN.
MSYN c o p li tn hiu SSYN b (tch cc).
SSYN b c o p li tnh hiu MSYN khng tch cc.
Ta c th nhn thy bt tay ton phn l c lp thi gian, mi s kin c
gy ra bi 1 s kin trc ch khng phi bi xung clock. Nu 1 cp
master-slave no hot ng chm th cp master-slave k tip khng
h b nh hng. Tuy u im ca bus bt ng b rt r rng, nhng trong
thc t phn ln cc bus ang s dng l loi ng b. Nguyn nhn l cc
h thng s dng bus ng b d thit k hn. Vi x l ch cn chuyn cc
mc tn hiu cn thit sang trng thi tch cc l b nh p ng ngay,
khng cn tn hiu phn hi. Ch cn cc chn ph hp th mi hot ng
u tri chy, khng cn phi bt tay.

2.1.6 Phn x bus (bus arbitration)
Trong h thng my tnh khng phi ch c CPU lm bus master, cc chip
I/O cng c lc lm bus master c th c hay ghi b nh v gi ngt.
Cc b ng x l cng c th lm bus master. Nh vy ny sinh ra vn :
iu g s xy ra khi 2 thit b tr ln ng thi cn lm bus master? T
cn c mt c ch phn x trnh s hn lon ca h thng. C ch phn
x c th l tp trung hay khng tp trung.

2.1.7 Phn x bus tp trung
Nhiu vi x l c n v phn x c ch to nm ngay trong chip
CPU, trong mt s my tnh mini, n v ny nm ngoi chp CPU. Theo
c ch ny th b phn x (arbiter) ch c th bit c yu cu chim dng
bus hay khng m khng bit c bao nhiu n v mun chim dng bus.
Khi arbiter nhn c yu cu, n s pht ra 1 tn hiu cho php trn ng
dy (bus grant: cho php s dng bus). ng dy ny ni qua tt c cc
thit b I/O theo kiu ni tip.
Khi thit b nm gn arbiter nht nhn c tn hiu cho php, n kim tra
xem c phi chnh n pht ra yu cu hay khng. Nu c th n
s chim ly bus v khng truyn tip tn hiu cho php trn ng dy.
Nu khng th n s truyn tn hiu cho php ti thit b k tip trn
ng dy, vi thit b ny s vic xy ra ging thit b trc n, qu trnh
http://www.ebook.edu.vn
c tip din cho n khi c mt thit b chim ly bus.
S x l nh vy c tn gi l daisy chaining (chui cnh hoa). im
ni bt ca s ny l cc thit b c gn th t u tin tu thuc vo
v tr ca n so vi arbiter, thit b gn hn th mc u tin cao hn.

Phn s Bus tp trung mt mc ni tip
Mt s loi bus c nhiu mc u tin, vi mi mc u tin c
ng yu cu bus (bus request) v ng dy cho php bus (bus grant).
V d: gi s 1 bus c 2 mc u tin 1 v 2 (cc bus thc t c 4, 8 hay 16
mc). Mi thit b trong h thng my tnh ni vi 1 trong cc mc yu
cu bus, cc ng thng c s dng nhiu hn c gn vi ng
dy c mc u tin cao hn. v du, cc thit b 1, 2 s dng mc u tin
1, cn cc thit b 3, 4 s dng mc u tin 2.

Phn s Bus tp trung 2 mc
Nu c mt s thit b cc mc u tin khc nhau cng yu cu, arbiter
ch pht ra tn hiu grant i vi yu cu c mc u tin cao nht. Trong
s cc thit b c cng mc u tin, thit b no gn arbiter hn s u tin
hn. V mt k thut, khng cn ni ng grant level 2 gia cc thit
b v chng khng bao gi i hi bus mc 2. Tuy nhin, trong thc t
thun tin cho vic lp t ngi ta hay lm nh sau: ni tt c cc ng
grant thng qua tt c cc thit b, nh vy s d dng hn l ni cc ng
http://www.ebook.edu.vn
grant mt cch ring bit, v t cn c vo thit b no c quyn u
tin cao hn.
Mt arbiter(phn x) c ng dy th 3 ni ti cc thit b cc thit
b xc nhn nhn c tn hiu grant v chim dng bus ng ACK
(acknowledgement). Ngay sau 1 thit b pht tn hiu tch cc trn ng
dy ACK, c th o tn hiu trn cc ng dy request v grant xung
mc khng tch cc. Cc thit b khc c th yu cu bus khi thit b u
tin ang dng bus. Khi s truyn thng kt thc, bus master k tip s
c la chn. Cch lm vic nh vy lm tng hiu qu s dng bus,
nhng cn thm 1 ng truyn tn hiu v cu trc thit b cng phc tp
hn. Cc chip trong my tnh PDP-11 v cc chip Motorola lm vic vi cc
bus nh vy.
2.1.7 Phn x bus khng tp trung:
Trong Multibus, ngi ta cho php c th la chn s dng phn x bus
tp trung hay khng tp trung, c ch phn x bus khng tp trung c
thc hin nh sau:

Phn x Bus khng tp trung trong multibus
C ch s dng 3 ng dy, khng ph thuc vo s lng thit b ni vi
bus:
Bus request: yu cu chim dng bus.
Bus busy: ng bo bn, c bus master t mc tch cc khi
c thit b ang chim dng bus
Bus arbitration: c mc ni tip thnh 1 chui xch qua tt
c cc thit b ngoi vi. u ca chui ny c gn vi mc in p
5V ca ngun nui.
Khi khng c n v no yu cu chim dng bus, ng dy phn x bus
truyn mc tch cc ti tt c cc thit b trong chui xch. Khi 1 n
v no mun chim dng bus, u tin n kim tra xem bus c rnh
khng v u vo In ca ng trng ti bus c mc tch cc hay khng.
Nu khng (not active) th n khng tr thnh bus master. Ngc li, n
s o u Out thnh khng tch cc, lm cho cc thit b ng sau n trong
chui xch c u In khng tch cc. Khi trng thi c th hiu lm
(khong thi gian tn hiu trn u In v Out ang thay i) qua i, ch cn
http://www.ebook.edu.vn
li duy nht 1 thit b c u In tch cc v Out khng tch cc. Thit
b ny tr thnh bus master, n s t bus busy tch cc v bt u truyn
thng tin trn bus.
2.1.8 X l ngt:
trn, ta ch kho st cc chu k bus thng thng, trong master nhn
hay gi thng tin t / n slave. Mt ng dng quan trng na ca bus l
dng x l ngt. Khi CPU ra lnh cho thit b I/O lm mt vic g , n
thng ch i tn hiu ngt do thit b I/O pht ra khi hon thnh cng
vic c CPU yu cu. Khi nhn c tn hiu ngt, CPU s p ng
ngay, c th nhn d liu do thit b I/O truyn v, hay gi tip d liu ra
thit b I/O, hay CPU s s dng bus cho mt thao tc khc. Nh vy
chnh ngt pht ra tn hiu yu cu s dng bus. V c th nhiu thit
b ngoi vi cng pht ra ngt, cho nn cn c 1 c ch phn x ging nh
i vi cc bus thng thng. Gii php thng dng l gn cc mc u
tin cho cc thit b v s dng 1 arbiter tp trung trao quyn u tin
cho cc thit b quan trng thng xuyn c s dng.

2.2 Bus m rng (Expansion bus)
Bus m rng cho php PC lin lc c vi cc thit b ngoi vi, cc thit
b ny c ci t qua cc khe cm m rng (expansion slot). Cc thng
s chnh ca bus m rng: tc truyn ti a gia cc thit b vi nhau v
gia cc thit b vi b nh chnh, s ng a ch (s lng nh c
th c truy xut bi 1 thit b), s ng ngt cng, .

2.2.1 Bus ISA (Industry Standard Architecture)
Bus ISA dng cho h thng ch c iu khin bi 1 CPU trn bng mch
chnh, tc l tt c cc chng trnh v thit b u ch c iu khin bi
CPU . Tn s lm vic cc i l 8.33 MHz ( tc chuyn ti cc i l
16.66 MBps vi s liu 2 bytes). B rng d liu l 8 hay 16 bits. ISA c
24 ng a ch nn qun l c 16 MB b nh. Bus ISA tng thch
90% vi bus AT.

2.2.2 Bus EISA v MCA:
S dng cho cc CPU 32 bits ( s liu v ng a ch) t 80386 tr i.
2.2.3 Bus EISA (Extended ISA):
y l chun m rng ca ISA b tr cc d liu 32 bits nhng vn gi
c s tng thch vi mch ni ghp c. Bus EISA c 2 nc, cc tn hiu
ISA c gi qua nc trn v cc tn hiu ph tr EISA qua nc di. Cc
c trng ca EISA nh sau:
V mt c kh: c nhiu chn cm hn nhng vn tng thch vi ISA
http://www.ebook.edu.vn
rng d liu: c th truy xut 2 ng 8 bits (tng thch vi
ISA), hay 2 ng 16 bits Do. , n v qun l bus 32 bits c
th chuyn ti 4 byte vi b nh hoc thit b ngoi vi. iu ny gp
phn tng tc truyn ti ln khong 33 MBps so vi 16.66 MBps
ca ISA.
rng a ch: ngoi 24 ng nh ISA cn thm 8 ng
b sung na, do c th nh a ch trong 4 GB b nh.
Phn cng c thit k theo h thng EISA phc tp hn ISA v n
cng phi thc hin cc chu k bus tng thch vi ISA. EISA c
th thc hin phn x bus, n cho php vi x l nm ngoi bng
mch chnh c th iu khin ton b bus. iu ny rt hiu
qu trong cc h thng a x l (multiprocessor). Hng Intel pht
trin 4 chip in t phc v cho bus EISA nh sau:
o ISP (Intergrated system peripheral)
o BMIC (Bus master interface controller)
o EBC (EISA bus controller)
o EBB (EISA bus buffer)
2.2.3 Bus MCA (Micro Channel Architecture)
Phc v cho h thng IBM PS/2 khng tng thch vi bus ISA, c
th hot ng vi 16 hay 32 bits d liu. N c nhiu ng dn hn ISA,
thit k phc tp cho php gim bt cc nhiu cao tn ca PC ti cc thit
b xung quanh. Tc truyn d liu c th ln ti 160 MBps.

2.2.4 Bus cc b (Local Bus)
Nhc im ca cc bus chun trn l mc d xung clock ca CPU rt cao
nhng cng ch lm vic vi cc ngoi vi vi tc truyn ti khng qu
33MBps. iu ny khng th p ng c tc ca cc card
ho cm vo khe cm ca bus m rng trong ch ha. Chun cc
bus cc b to thm cc khe cm m rng ni trc tip vo bus cc
b (bus ni gia CPU v cc b m). Do vy, bus m rng loi ny cho
php truy xut ln trn 32 bit cng nh tn dng c tc xung clock
ca chnh CPU, trnh c ro cn 8.33MHz ca bus h thng. Theo
hng gii quyt ny, Intel pht trin bus PCI v U ban VESA (Video
Electronics Standards Association) pht trin bus VL.
2.2.5 Bus PCI (Peripheral Component Interconnect)
http://www.ebook.edu.vn

S Bus PCI
Bus PCI l bus ca i486 trong d liu v a ch c gi i theo cch
thc dn knh (multiplexing), cc ng a ch v d liu c dn
chung trn cc ng ca PCI. Cch ny tit kim c s chn PCI
nhng li hn ch tc v phi cn 2 xung clock cho mt qu trnh
truyn d liu (1 cho a ch v 1 cho d liu). Vic ni gia CPU,
b nh chnh, v bus PCI c thc hin bng cu PCI (PCI bridge), qua
bus PC s phc v cho tt c cc n v ca bus PCI. Ti a l 10 thit b c
th c ni ti bus PCI, trong cu PCI c coi l mt. Chu k bus
ca PCI t gn bng tc chu k bus ca i486. N c th hot ng vi
rng 32 bits d liu v tc 33MHz (c th t 64 bits vi tc 66
MHz). Mt im mnh ca PCI l d liu c truyn ti theo kiu cm
(burst), trong a ch ch truyn i 1 ln, sau n s c hiu ngm
bng cch cho cc n v pht hoc thu m ln trong mi xung clock. Do
, bus PCI hu nh c lp y bi d liu. Tc truyn ti a trong
kiu burst c th ln n 120MBps.
2.4.6 Bus VL ( VESA local bus)
Ging nh PCI, bus VL cng phn cch gia h CPU, b nh chnh, v
bus m rng chun. Thng qua bus cc b trn board mch chnh, n c th
iu khin ti a 3 thit b ngoi vi. Khe cm VL c 116 tip im. Bus
VL chy vi xung clock bn ngoi CPU, nh vy trong cc my DX2 th
http://www.ebook.edu.vn
tn s ny ch bng mt na clock CPU. V mt logic, mi mt thit b c
th mt trong hai v tr: LMB (Local bus master) hoc LBT (Local bus
target). B phn iu khin bus cc b LBC (local bus controller) trn
main board s quyt nh thit b no s tr thnh LMB , tc l c nm
quyn iu khin bus v cho php nhng quyn cho thit b c quyn
u tin cao hn. Thng c 3 cp u tin c sp xp theo th t gim dn
nh sau: DMA/lm ti, CPU/n v lm ch bus (bus master) v cc n
v lm ch bus khc. Thit b no v tr LBT th khng c kh nng lm
cc vic lin quan n chuyn ti d liu.
Bus VL ch lm vic vi 32 bits, trong tng lai s c m rng n 64
bits.

http://www.ebook.edu.vn
CHNG 3:
B NH
3.1. Cc c trng ca b nh.
Memory: Memory n gin l mt thit b nh n c th ghi v cha thng tin.
ROM, RAM, Cache, Hard disk, Floppy disk, CD.... u c th gi l memory
c (v n vn lu thng tin). D l loi memory no ta cng c cc thng s sau
y:

3.1.1. TN GI
Khi nim RAM (Random Access Memory) l b nh truy xut ngu nhin,
mt d liu trong RAM khi mt in. DRAM hay SDRAM l khi nim m
rng hn (Synchronous Dynamic Random Access Memory - RAM ng b).
SDRAM l tn gi chung ca mt dng b nh my tnh, n c phn ra SDR
(Single Data Rate) v DDR (Double Data Rate). Do nu gi mt cch chnh
xc, chng ta s c hai loi RAM chnh l SDR SDRAM v DDR SDRAM.
Cu trc ca hai loi RAM ny tng i ging nhau, nhng DDR c kh nng
truyn d liu c hai im ln v xung ca tn hiu nn tc nhanh gp
i.
3.1.2. TC (SPEED)
y c l l khi nim c ngi dng quan tm nht, tuy nhin c ngi thc
mc v cch gi tn, i vi DDR th c hai cch gi theo tc MHz hoc
theo bng thng. V d, khi ni DDR333 tc l thanh RAM mc nh hot
ng tc 333MHz nhng cch gi PC2700 th li ni v bng thng RAM,
tc l khi chy tc 333MHz th n s t bng thng l 2700MB/s (trn l
thuyt).
3.1.3. TR (LATENCY)
L khong thi gian t khi ra lnh n khi nhn c s phn hi. CAS l vit
tt ca 'Column Address Strobe' (a ch ct). RAS (Row Adress Strobe) l a
ch hng. khi chipset s truy cp vo hng ngang (ROW) ca ma trn b nh
thng qua vic a a ch vo chn nh (chn RAM) ri kch hot tn hiu
RAS. Chng ta s phi ch khong vi xung nhp h thng (RAS to CAS
Delay) trc khi a ch ct c t vo chn nh v tn hiu CAS pht ra. Sau
khi tn hiu CAS pht i, chng ta tip tc phi ch mt khong thi gian na
(y chnh l CAS Latency) th d liu s c tm thy.
3.1.4. TN S LM TI
Module DRAM c to nn bi nhiu t bo in t, mi t bo ny phi
http://www.ebook.edu.vn
c np li in hng nghn ln mi giy v nu khng d liu cha trong
chng s b mt. Mt s loi DRAM c kh nng t lm ti d liu c lp
vi b x l thng c s dng trong nhng thit b di ng tit kim in
nng.

3.1.5. SDRAM ACCESS TIME
Vic cho ra i cch c d liu theo tng chui (Burst Mode) gip khc
phc nhiu nhc im v tng hiu nng cho RAM, chu k ca chui ngn hn
rt nhiu chu k trang ca RAM loi c. Chu k ca chui cng c coi nh l
chu k xung nhp ca SDRAM v chnh v th n c coi nh thang xc nh
cho tc ca RAM bi l khong thi gian cn thit gia cc ln truy xut
d liu theo chui ca RAM. Nhng con s -12, -10, -8... ghi trn cc chip
RAM cho bit khong thi gian ti thiu gia mi ln truy xut d liu: nhn -
12 xc nh chu k truy cp d liu ca RAM l 12ns (nano-giy).
3.1.6 Cc loi b nh

+ ROM (Read Only Memory)
C c tnh l thng tin lu tr trong ROM khng th xo c v khng sa
c, thng tin s c lu tr mi mi. Nhng ngc li ROM c bt li l
mt khi ci t thng tin vo ri th ROM s khng cn tnh a dng
+ PROM (Programmable ROM)
Mc d ROM nguyn thy l khng xo/ghi c, nhng do s tin b trong
khoa hc, Thng tin c th c "ci" vo chip v n s lu li mi trong chip.
Mt c im ln nht ca loi PROM l thng tin ch ci t mt ln m thi.
+ EPROM (Erasable Programmable ROM)
Mt dng cao hn PROM l EPROM, tc l ROM nhng chng ta c th xo
v vit li c. Dng "CD-Erasable" l mt in hnh. EPROM khc PROM
ch l thng tin c th c vit v xo nhiu ln theo ngi x dng, v
phng php xo l hardware (dng tia cc tm xo) cho nn kh l tn km v
khng phi ai cng trang b c.

+ EEPROM (Electronic Erasable Programmable ROM)
y l mt dng cao hn EPROM, t im khc bit duy nht so vi EPROM
l c th ghi v xo thng tin li nhiu ln bng software thay v hardware. ng
dng ca EEPROM c th nht l "flash BIOS". BIOS vn l ROM v flash
BIOS tc l ti ci t thng tin (upgrade) cho BIOS.
+RAM (Random Access Memory) thng tin c th c truy cp khng cn
theo th t.
+ SRAM (Static RAM) v DRAM (Dynamic RAM)
SRAM l loi RAM lu gi data m khng cn cp nht thng xuyn (static).
http://www.ebook.edu.vn
Trn thc t, ch to SRAM tn km hn hn DRAM v SRAM thng c
kch c ln hn DRAM, nhng tc nhanh hn DRAM v khng phi tn thi
gian refresh nhiu ln.
+ BDEO-DRAM (Burst Extended Data Out DRAM)
L th h sau ca EDO DRAM, dng k thut "pineline technology" rt
ngn thi gian d a ch ca data. Nu cc ta nhng mu RAM ti gii
thiu trn theo trnh t k thut th thy l hu ht cc nh ch to tm cch nng
cao tc truy cp thng tin ca RAM bng cch ci tin cch d a ch hot
cch ch to hardware.
+ SDRAM (Synchronous DRAM)
y l mt loi RAM c nguyn l ch to khc hn vi cc loi RAM trc.
Nh tn gi ca n l "synchronous" DRAM, synchronous c ngha l ng b,
tc xung ng h ca RAM ng b vi d liu.
+ DDR SDRAM (Double Data Rate SDRAM)
y l loi memory ci tin t SDRAM. N nhn i tc truy cp ca
SDRAM bng cch dng c hai qu trnh ng b khi clock chuyn t 0 sang 1
v t 1 sang 0. Ngay khi clock ca memory chuyn t 0 sang 1 hoc t 1 sang 0
th thng tin trong memory c truy cp.
+ DRDRAM (Direct Rambus DRAM)
y li l mt bc ngoc mi trong lnh vc ch to memory, h thng
Rambus (cng l tn ca mt hng ch to n) c nguyn l v cu trc ch to
hon ton khc loi SDRAM truyn thng. Memory s c vn hnh bi mt
h thng ph gi l Direct Rambus Channel c rng 16 bit v mt clock
400MHz iu khin. (c th ln 800MHz)
+ SLDRAM (Synchronous-Link DRAM)
L th h sau ca DRDRAM, thay v dng Direct Rambus Channel vi chiu
rng 16bit v tc 400MHz, SLDRAM dng bus 64bit chy vi tc
200MHz. Theo l thuyt th h thng mi c th t c tc 400Mhz x 64
bits = 400Mhz x 8 bytes = 3.2Gb/giy, tc l gp i DRDRAM. iu thun
tin l l SLDRAM c pht trin bi mt nhm 20 cng ty hng u v vi
tnh cho nn n rt da dng v ph hp nhiu h thng khc nhau.
+ PC66, PC100, PC133, PC1600, PC2100, PC2400....
PC xxx *2*8 = bng thng . Chiu rng ca DDR SDRAM: PC200 * 8 =
PC1600. Tng t PC133 s l PC133 * 2 * 8bytes = PC2100 v PC150 s l
PC150 * 2 * 8 = PC2400.

+ Cache memory
L loi memory c dung lng rt nh v chy rt nhanh (gn nh tc ca
CPU). Thng thng th Cache memory nm gn CPU v c nhim v cung
cp nhng data thng (ang) dng cho CPU. S hnh thnh ca Cache l mt
cch nng cao hiu qu truy cp thng tin ca my tnh m thi. Nhng thng
http://www.ebook.edu.vn
tin ta thng dng (hoc ang dng) thng c cha trong Cache, mi khi
x l hay thay i thng tin, CPU s d trong Cache memory trc xem c tn
ti hay khng, nu c n s ly ra dng li cn khng th s tm tip vo RAM
hoc cc b phn khc.
L do Cache memory nh l v n rt t tin v ch to rt kh khn bi n
gn nh l CPU (v cu thnh v tc ). Thng thng Cache memory nm
gn CPU, trong nhiu trng hp Cache memory nm trong con CPU lun.
Ngi ta gi Cache Level 1 (L1), Cache level 2 (L2)...l do v tr ca n gn
hay xa CPU. Cache L1 gn CPU nht, sau l Cache L2...

+ Interleave
L mt k thut lm tng tc truy cp thng tin bng gim bt thi gian nhn
ri ca CPU. V d, CPU cn c thng tin thng t hai ni A v B khc nhau,
v CPU chy qu l cho nn A cha kp ly ra CPU phi ch ri! A thy
CPU ch th phin qu mi bo CPU sang B i lun sau tr li A ly cng
cha mun! Bi th CPU c th rt bt thi gian m ly c c A v B.
Ton b ngha interleave l vy.

+ Bursting
Cng l mt k thut khc gim thi gian truyn ti thng tin trong my tnh.
Thay v CPU ly thng tin tng byte mt, bursting s gip CPU ly thng tin
mi ln l mt block.

3.1.7. Cch Tnh Dung Lng Ca Memory (RAM)
Thng thng RAM c hai ch s, v d, 32Mx4. Thng s u biu th s hng
(chiu su) ca RAM trong n v Mega Bit, thng s th nh biu th s ct
(chiu ngang) ca RAM. 32x4 = 32MegaBit x 4 ct = 128 Mega Bit = 128/8
Mega Bytes = 16MB.
- S Pin ca RAM

Khi chn RAM, ngoi vic ch tc , sc cha, ta phi coi s Pin ca n.
Thng thng sPin ca RAM l (tu vo loi RAM): 30, 72, 144, 160, 168,
184 pins.

- SIMM (Single In-Line Memory Module)y l loi ra i sm v c hai
loi hoc l 30 pins hoc l 72 pins. Ngi ta hay gi r l 30-pin SIMM hoc
72-pin SIMM. Loi RAM (c cu hnh SIMM) ny thng ti thng tin mi ln
8bits, sau pht trin ln 32bits. Ta cng khng cn quan tm lm n cch
vn hnh ca n, nu ra ngoi th trng ta ch cn nhn dng SIMM khi n c
30 hoc 72 pins. Loi 72-pin SIMM c chiu rng 41/2" trong khi loi 30-pin
SIMM c chiu rng 31/2" (xem hnh)
http://www.ebook.edu.vn


- DIMM (Dual In-line Memory Modules)
Cng gn ging nh loi SIMM m thi nhng c s pins l 72 hoc 168. Mt
c im khc phn bit DIMM vi SIMM l ci chn (pins) ca SIMM
dnh li vi nhau to thnh mt mng tip xc vi memory slot trong khi
DIMM c cc chn hon ton cch ri c lp vi nhau. Mt c im ph na
l DIMM c ci t thng ng (n ming RAM thng ng vo memory
slot) trong khi SIMM th n vo nghing khong 45 . Thng thng loi 30
pins ti data 16bits, loi 72 pins ti data 32bits, loi 144 (cho notebook) hay 168
pins ti data 64bits.

- SO DIMM (Small Outline DIMM)
y l loi memory dng cho notebook, c hai loi pin l 72 hoc 144. Nu ta
mt t th thy chng c kh hnh nh ph hp cho notebook. Loi 72pins
vn hnh vi 32bits, loi 144pins vn hnh vi 64bits.

- RIMM (Rambus In-line Memory Modules) v SO RIMM (RIMM dng
cho notebook)
L technology ca hng Rambus, c 184 pins (RIMM) v 160 pins (SO RIMM)
v truyn data mi ln 16bit (th h c ch c 8bits m thi) cho nn chy nhanh
hn cc loi c. Tuy nhin do chy vi tc cao, RIMM memory t nhit rt
cao thnh ra li ch to n cng phi khc so vi cc loi RAM truyn thng.
3.1.8 in th lm vic
C mt ch s v in th cung cp cho RAM (DRAM Voltage). Thng th
DDR s dng mc in th 2,5v v DDR-II l 1,8v. Mt s loi RAM DDR tc
cao c th yu cu ti 2,8v hoc 2,85v, i vi nhng loi ny ta phi tham
kho ti liu hng dn i km c c thng tin.
Tuy nhin cn tun theo mt nguyn tc an ton l: Khng nn ko in th ln
qu 2,9v nu khng c gii php tn nhit hu hiu v RAM c th s b chy
hoc phng IC sau mt thi gian s dng.
3.2. S phn cp b nh
3.2.1 Xc nh loi b nh
Hin c 3 cng ngh b nh ph bin l SDRAM, DDR-SDRAM v RDRAM
nn ta cn xc nh loi b nh da theo ti liu hng dn ca bo mch ch.
SDRAM: Ph bin trong cc h thng Pentium, Pentium II, v Pentium III,
http://www.ebook.edu.vn
SDRAM c 3 loi: PC66, PC100 v PC133; tng ng vi tn s lm vic
66MHz, 100MHz v 133 MHz.
DDR SDRAM: Ph bin trong h thng Pentium IV hay AMD. Cng ging
nh SDRAM, DDR SDRAM cng c nhiu loi tc khc nhau nh PC2100,
PC2700, PC3200, PC3500 v PC3700 (xung lm vic tng ng l 266MHz,
333MHz, 400MHz, 433MHz, v 466MHz)
RDRAM: L cng ngh b nh tt nht, RDRAM s dng cho cc h thng
Xeon v Pentium IV cao cp.
3.2.2 Video Ram (Vram)
VRAM c pht trin da trn cng ngh FPM (fast page mode), c hai cng
giao tip thay v mt cng nh thng thng: mt cng dnh cho chc nng
lm ti mn hnh) cng cn li xut nh ra mn hnh. Nh thit k ny,
VRAM hot ng hiu qu hn DRAM trong nhng ng dng video. Tuy
nhin, do sn lng tiu th chip video t hn chip nh chnh nn gi cn cao.
V th, trong mt s h thng card video t tin, ngi ta c th dng DRAM
thng thng gim gi thnh.
3.2.3 Graphic ddr (gddr)
GDDR (DDR ha) c pht trin da trn cng ngh DDR SDRAM dnh
ring cho ha. Sau phin bn GDDR-2 thit k da trn DDR-II, ATI v
NVIDIA kt hp cht ch vi cc nh sn xut b nh a ra phin bn
GDDR-3 c in p lm vic thp hn GDDR-2, lm vic t tn s 500MHz
n 800MHz vi mc tiu gim in nng tiu th, tng mt chip nh v
n gin ha gii php tn nhit.
3.2.4 Window ram (wram)
WRAM l mt dng b nh hai cng khc, c dng trong nhng h thng
chuyn x l ha. Hi khc VRAM, WRAM c cng hin th nh hn v h
tr tnh nng EDO (Extended Data Out).
3.2.5 Synchronous Graphic Ram (SGRAM)
SGRAM l loi SDRAM thit k ring cho video vi chc nng c/ghi c
bit. SGRAM cho php truy xut v chnh sa d liu theo khi thay v tng
n v nn gim bt s lt c/ghi b nh v tng hiu nng ca b iu khin
ha.
3.2.6 Base Rambus V Concurrent Rambus
Trc khi tr thnh cng ngh b nh chnh, cng ngh Rambus c dng
lm b nh video. Cng ngh b nh Rambus dng lm b nh chnh hin ti
c gi l Direct Rambus. Cn hai dng Rambus s khai l Base Rambus v
Concurrent Rambus c dng cho ng dng video trong my trm v h thng
game video nh Nintendo 64
http://www.ebook.edu.vn
3.2.7 B nh ci tin
+ Enhanced Sdram (Esdram)
tng tc v hiu nng, thanh nh chun c th c tch hp thm b
m SRAM (Static RAM) trc tip trn chip. ESDRAM l SDRAM c thm b
m SRAM c kh nng lm vic vi tn s 200MHz. Cng tng t
nguyn l b nh m ngoi, DRAM cng dng mt b m SRAM lu d
liu thng dng, nhm rt ngn thi gian truy xut DRAM. u im ca
SRAM trn chip l to lp tuyn bus rng hn gia SRAM v DRAM, tng
cng bng thng v tc DRAM mt cch hiu qu.
+ Fast Cycle Ram (Fcram)
FCRAM c Toshiba v Fujitsu ng pht trin nhm phc v my ch, my
in cao cp v h thng chuyn mch vin thng. B nh c phn thnh nhiu
mng v c thit k hng i nn tng c tc truy xut ngu nhin v
gim in nng tiu th.
+ Synclink Dram (Sldram)
Hin ti tuy li thi nhng SLDRAM tng c cng ng ch to DRAM
pht trin nhm cnh tranh vi Rambus vo cui thp nin 1990.
+ Virtual Channel Memory (Vcm)
Do NEC pht trin, VCM cho php cc khi b nh khc nhau giao tip c
lp vi b iu khin nh v c m ring. Cch ny cho php mi tc v h
thng thnh mt khi ring, khng chia s hay dng chung vi cc tc v cng
chy khc
3.3. Xy dng b nh t cc chip nh.
3.3.1 Lu tr t tnh
kiu lu tr t tnh dng lu d liu trn mt trc cc a mng. Cc a ny
c ch to t aluminum, thy tinh
hoc ceramic v c bc bn ngoi vi
mt lp vt liu st t, thng l hp
kim coban. Lp vt liu st t ny bao
ph s cho php u c/ghi c th t
ha cc vng nh ca a th hin d
liu s trn . C nhiu a mng bn
trong mt cng, chng c cch ly
vi nhau bi cc ming m trn mt
trc n. Trc ny c iu khin bi
mt m t c th quay trn cc a. Tc
ca m t ny l khng i v l tc
http://www.ebook.edu.vn
ca cng.
Cc u c ghi trn tng mt a c gn vi mt cnh tay chuyn ng
ring. Cnh tay chuyn ng ny c iu khin bng mt m t servo c th
chuyn u c vo gn hoc ra xa vi trc. C hai cch ghi d liu ln a:
theo chiu ngang v chiu vung gc. Chiu ngang l cch truyn thng ghi
d liu ln a.
Cng ngh ghi vung gc c th cho php cc thit k ng gi c nhiu d
liu hn trn cng mt vng ca a m khng phi bun phin v hiu qu ca
siu thun t cho cc vng c kch thc ging nhau. N hi kh hiu trong
vn ti sao chng ta khng phi lo lng v hiu qu ca siu thun t. V bn
cht vn ny l hng ca trng t tnh thay i, v v vy chng tng
tc vi cc thnh phn bn cnh ca chng khc nhau. S tng tc ny rt
quan trng trong vic xc nh xem siu thun t c nh hng hay khng.
Tng t vi cng, cc bit c lu trn mt di bng bng cch o cc mt
vng t tnh nh. C hai kiu c bn ca di bng l: tuyn tnh v xon c.
Cc bng tuyn tnh c cc rnh tuyn tnh. Trn bng c mt s rnh m
rng t bng ny n bng khc. Mi rnh gm c nhiu vng t tnh nh, cc
vng ny c th c s dng th hin bt d liu 1 hoc 0. Cc bng
xon c c cc rnh c th chy theo ng cho ln xung theo bng. iu
c ngha rng cc rnh s chng ln nhau. Bnh thng iu l khng tt, tuy
nhin kiu bng ny s dng hai u ghi, mi u ghi li s dng mt trng thi
phn cc i nhau, iu cho php u c c th phn bit c cc rnh.
Do vy n c th cho dung lng cao hn khi s dng bng.

3.3.2 B nh bn dn

Mt trong nhng loi b nh bn dn thng thng l RAM, bn c th xem
hnh 3.3.2. C hai loi RAM chung l ng v tnh. Ram tnh (SRAM) lu
d liu trong mt b gm c 6 transistor (6 transistor ny to thnh mt khi
c bit n l mt flip-flop (FF)). Ram ng (DRAM) lu d liu bng
cc t in, cn phi lm ti lin tc, y l l do ti sao DRAM khng lu
c d liu khi mt in. u im ca DRAM l ch cn n mt trasistor v
mi t in cho mi bit. iu ny lm cho n c dung lng nh cao hn
SRAM. Cn u im ca SRAM l cc transistor khng cn n vic lm ti
v tng tc nhanh hn cc t in.
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 3.3.2: RAM
Mt kiu b nh bn dn khc ang c s dng nhiu hin nay l b
nh Flash. Trong loi b nh ny cng c chia thnh hai kiu: NOR v
NAND. NOR (Not OR) thng s dng cc cng logic NOR trong khi
NAND (Not AND) li s dng cc cng logic NAND. C hai cng lgic
NAND v NOR u c cu to t cc transistor v khng cha t in
trong . iu ny ngha l khi mt in d liu c lu bn trong chng
s khng b mt.
Mc d c NAND v NOR Flash u tng t nhau nhng chng cng c
mt s im khc nhau. NAND flash s dng cng ngh truy cp tun t
ph hp hn cho vic lu tr d liu. NOR flash l mt cng ngh truy cp
ngu nhin, iu ny lm cho n tt hn trong vic lu tr cc chng trnh
s dng tn t b nh. NOR flash thng c s dng trong cc ng dng
nh chy mt h iu hnh ca in thoi di ng. NAND flash c s
dng in hnh trong cc ng dng nh cc th nh USB.

3.3.3 B nh quang
Mt kiu lu tr quang hc thng c s dng nht l CD. Cc CD
c sn xut t polycarbonat plastic c cc l nh, cc l nh ny c sp
xp theo hnh xon c xung quanh a, l cc l dng biu th d liu.
Trn polycarbonat ny l mt lp vt liu phn chiu mng, thng l
aluminum hay vng v trn l mt lp acrylic bo v a.
Khi mt CD ang c, tia laser s p vo lp polycarbonat v c phn
chiu vo lp vt liu phn chiu. Tia laser phn chiu quay tr li c
pht hin bng mt cm bin quang, dng chuyn i tn hiu tia laser
nhn c thnh tn hiu in. Ph thuc vo tia laser tp trung vo cc l
hng khc nhau th tn hiu in thu c cng s khc nhau v tia phn
chiu khc nhau. S khc nhau trong cc tn hiu in l cch mt my tnh
c th c d liu trn a CD nh th no. l trng hp i vi cc CD
thng thng, nhng vic ghi d liu ln cc a CD nh th no? Mt CD-
R cng tng t nh mt CD trong cu trc chung ca n ngoi tr c hai
kha cnh chnh. u tin l n khng c cc l.Th hai, gia
polycarbonat v aluminum phn chiu c mt lp thuc nhum trong sut.
http://www.ebook.edu.vn
lu d liu vo CD-R, tia laser dng ghi c tp trung vo phn
xon c mun ghi (ng xon c ny khng tn ti cho ti khi bn to n
bng vic ghi d liu ln) v nung nng lp thuc nhum. Cc thuc tnh
ha hc ca lp thuc nhum thay i tng ng m ca n vi nhit
t nng. V vy tia laser dng ghi c th chuyn ng dc theo
ng xon c v thay i m ca cc vng nh, s khc bit trong
m th hin ra d liu l cc con s 1 v 0. D liu sau c c t
CD-R theo cch nh mt CD. CD-R ch c th c ghi mt ln. iu ny
l bi v khi lm lp thuc nhum thay i th bn khng th lm cho n
trong sut li c ln na. Vy sau CD-R l g? CD-RW s dng lp thuc
nhum khc, lc u c mu c, sau khi c t nng c mu trong sut.
Thuc nhum ny cng c thuc tnh kh th v l c th tr li trng thi
ban u nu c t nng n mt nhit cao hn. iu ny cho php
bn d dng xa cc d liu c lu trn a trc .

Hnh 3.3.3. nh ca cc l trn mt a DVD
Cc a DVD lm vic cng ging nh a CD. Cc a ny c th lu nhiu
d liu hn a CD v v bn cht chng gm nhiu a CD mng c ct
tr trn mt DVD. iu c to t mt s lp polycarbonat v vt liu
phn chiu. Cc tia laser v cm bin quang cng c nhiu ci tin hn,
trong tia laser c kh nng xuyn qua cc lp khc nhau v cm bin
quang cng c th pht hin c tt c cc lp khc nhau .

http://www.ebook.edu.vn
3.3.4. B nh phn t
ng c cho vic pht trin cng ngh lu tr mi l chng ta mun nhanh
chng vn n c gii hn nh v nhanh trong cc thit b, trong khi
ngi dng lun yu cu dung lng v hiu sut tt hn. Chnh v vy cc
cng ngh mi cng cn phi c nghin cu v sm a ra hn. Trong
phn ny chng ti c gii thiu n cng ngh nh phn t. Vy cng ngh
nh phn t l g? iu g lm cho b nh phn t hp dn n vy, cu tr
li l cc phn t rt nh v c th cung cp mt mt nh ln hn gp
nhiu ln so vi cc cng ngh hin ti. gi mt bit trong mt phn t,
theo l thuyt iu ny kh n gin. Ta ch cn thm hoc bt cc electron
trong mi phn t . iu kh khn y l vic c v ghi cc bit d liu
nh th no.
truy cp vo cc phn t c v ghi, mt s nh nghin cu sp
xp mt mng phn t xung quanh cc ng nano nh c kh nng tch in.
Phng php ny c th hin nh trong hnh 3.3.4. Mt s chuyn gia
nghin cu khc li mun gia cng cc bt d liu thng qua sng v tuyn.
H thc hin iu bng cch to mt xung in t mt tn s no ,
xung ny sau c th thay i np cho phn t. c cc bt d liu,
mt xung tn s khc s c to ra sau . Kt qu phn t c xung th hai
ny c th cho bn bit rng xung u tin tng tc vi phn t, do vy
cho php bn lu v sau c bit d liu .

Hnh 3.3.4. S thit b nh phn t
Nh nhng g bn c th nhn thy trn l cng ngh b nh phn t, cng
ngh ny c th ha hn s cung cp cho ngi dng mt mt nh ln.
Tuy nhin, hin nay b nh phn t vn nm trong cc phng th nghim, v
vy c l chng ta s phi i n vi nm tip theo c th thy c
cng ngh mi ny s mang n nhng thun li trong ng dng cho chng
ta nh th no.

3.3.5. B nh thay i pha
Khng ging nh b nh phn t, b nh thay i pha hin c a vo
http://www.ebook.edu.vn
ng dng. Trong thc t, cng ngh b nh thay i pha c a ra cch
y khong vi thp k. Vo nm nhng nm 60, Stanford Ovshinsky
pht minh ra cch kt tinh cc vt liu v nh hnh, cc vt liu khng c
cu trc c th. Cc CD-R v CD-RW lm vic bi tia laser thay i m
ca mt vng nh trn mi a. S thay i tnh m ca vt liu t v nh
sang kt tinh, v ngc li. y cng l cng ngh c pht minh bi
Ovshinsky. Ovshinsky l ngi u tin ch to CD-RW vo nm 1970.
S khc nhau gia cng ngh CD-R v cng ngh thay i pha l vi b nh
ca cng ngh thay i pha, trng thi kt tinh ca mt vng nh c thay
i bng mt dng in ch khng phi tia laser. Khi khng s dng tia
laser c v ghi d liu th chng ta s khng lm m vng nhng li
xut hin in tr sut vng . Khi vng thay i sang kt tinh hoc
v nh hnh th in tr sut ca vng c th o c v da vo s in tr
sut ngi ta c th phn bit c l 1 hay 0.
By gi ta c th thy c in tr xut kh ging vi tnh m c. Mt vt
liu c in tr khng cho php nhiu in tch lu thng qua n v vt
liu m khng cho php nhiu nh sng xuyn qua n. Cng nn bit rng
cc vt liu m trong thc t c s phn chiu nh sng. Ta c th khng
nhn ra rng cc vt liu c in tr cng phn chiu. ng hn, n l tr
khng (impedance) ca vt liu s phn chiu in. in tr l mt kha
cnh ca nhng g to nn tr khng; cc thnh phn khc l in dung v
in cm. Trong nhiu ng dng, vic hn ch s phn chiu bi tr khng
ph hp l mt vn ln trong thit k. B nh thay i pha c tim nng
thay th c b nh flash trong mt vi nm ti. Vy lm th no c th
so snh c vi flash? Ging nh flash, b nh thay i pha l b nh
truy cp ngu nhin n nh lm cho n ph hp vi c chy m v lu tr
d liu. Nm 2006, IBM cng vi Macronix v Qimonda tuyn b cc
kt qu nghin cu rng h thit k, xy dng v minh chng c thit
b nh thay i pha u tin. Thit b ny nhanh hn gp 500 ln so vi
flash trong khi s dng t hn mt na cng sut tiu th. Thit b u tin
ny cng nh gn hn cc b nh flash.

3.3.6. B nh Holographic

Nhiu ngi ngh rng cng ngh holographic ch l mang tnh l thuyt,
nhng ngy nay n ang dn tr thnh mt cng ngh hin thc. R rng n
cha c s dng rng ri v kh t . Tuy nhin tnh trng ny s sm
c thay i bi v c rt nhiu u im lu tr d liu ca bn trn b
nh cng ngh holographic ny.
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 3.3.6. Thit b nh cng ngh holographic
B nh holographic lm vic bng cch chiu hai chng sng dnh lin vo
mt mi trng nhy cm vi nh sng, mt chm d liu v mt chm
tham chiu. Mu giao thoa kch thc ba chiu c to bi hai chm sng
ny c lu nh mt k thut to nh ba chiu. Mu giao thoa ny c th
c c bng cch ch chiu sng chm tham chiu vo mu giao thoa;
chm thu c s ging vi chm d liu gc.
Kiu b nh ba chiu ny ngha l chng ta c th lu v truy cp cc trang
b nh cng mt thi im. N cng c ngha l cc thit b nh
holographic s c mt kh nng nh vi s lng ln khng tng.
Vi cc u im ca n, holographic s sm tr thnh mt cng ngh lu
tr c s dng trong th trng lu tr th ba. Mc d vy cc thit b
holographic s t ph bin nh cc a CD v DVD ngy nay.


http://www.ebook.edu.vn
3.3.7 MRAM_ Hiu ng T in Tr Ca Ram
B nh truy nhp ngu nhin (RAM) l phn t nh khng th thiu
trong cc my tnh hin nay. im km ca b nh RAM hin nay l d
liu b xa mt sau khi ngt ngun in v tc truy nhp cn hn ch.
B nh RAM t in tr (MRAM) ang c nghin cu mnh m v s
l mt thay th hu hiu cho RAM truyn thng.

a. S lc v hiu ng t in tr v MRAM
B nh MRAM c m u t nm
1984 bi 2 tin s Arthur Pohm v Jim
Daughton lc ang lm vic cho
Honeywell, a tng v mt loi b
nh s dng hiu ng t in tr
(Magnetoresistance Effect) cho php to
ra cc b nh vi mt lu tr thng
tin cao, truy nhp ngu nhin, v khng
t xa. Nm 1989, Daughton ri
Honeywell v tng ny bt u c
pht trin thnh thng phm, ng thi
vi s nhy vt ca hiu ng t tr l s pht hin ra hiu ng t in tr
khng l (Giant Magnetoresistance - GMR) v t in tr chui hm
(Tunelling Magnetoresistance - TMR).
Thc cht hiu ng t in tr c nghin cu v s dng trc kh
lu, hiu n gin l s thay i in tr sut trong cht rn di s tc dng
ca t trng. Trc , ngi ta thng ng dng hiu ng t in tr d
hng (Anisotropic Magnetoresistance - AMR) trong cc mng hp kim
Permalloy NiFe cho u c b nh v sensor t. nh ngha hiu ng t
tr, ngi ta a ra t s t tr:

Hiu ng GMR ln u tin c pht hin bi nhm ca Fert nm 1988
trn cc mng a lp siu mng Fe/Cr. Vi cc mng ny, c th cho t s
MR ti vi chc % v cn c th ln hn, v c gi l hiu ng t in
tr khng l (xem hnh 1). Cc nghin cu sau ny ch ra rng tn gi
"khng l" khng xut pht t gi tr ln ca MR m xut pht t c ch to
ra hiu ng GMR, l c ch tn x ph thuc spin ca in t qua cc lp
st t. Nh ta bit rng, in t c spin, in tr ca mt cht ph thuc vo
s tn x ca in t trn: trn nt mng tinh th, trn cc moment t, v
trn sai hng. T trng ngoi gy ra s nh hng ca cc moment t v
http://www.ebook.edu.vn
do lm thay i s tn x ca in t trn cc spin v l cc hiu n
gin v hiu ng GMR.

Hnh 1. Hiu ng GMR: ng cong thay i in tr theo t trng ngoai
trong cu trc siu mng Fe/Cr.
Hiu ng t in tr chui hm (Tunneling Magnetoresistance - TMR) ln
u tin c pht hin bi nhm ca J.S. Moodera ca MIT nm 1995 trn
mng a lp. Lp cch in ng vai tr l lp cho in t chui hm t cc
lp st t sang nhau v tn x trn cc lp st t. C th ni hai pht hin
ny l ng gp quan trng cho s nhy vt ca MRAM bin tng ca
Pohm v Daughton thnh hin thc v MRAM bt u c nghin cu ch
to thnh thng phm quy m ln ti hu ht cc phng th nghim ln
trn th gii.

http://www.ebook.edu.vn


Hnh 2. ng cong MR trong cc mng CoFe/Al2O3/Co - Hiu ng t in tr chui
hm
a. Cu Trc Ca MRAM
- nh c bn ca RAM: Tip xc chui hm t tnh (Magnetic Tunnel Junction -
MTJ)
http://www.ebook.edu.vn

Hnh 3. nh ca MRAM v cc bit (0), (1) tng ng vi trng thi in
tr thp v cao (J.P. Nozieres, Spintech, CNRS).
Trong MRAM, thng tin khng c lu tr bi in tch ca in t nh
b nh bn dn m c lu tr bi spin ca in t, m c th l theo s
nh hng ca moment t theo 2 chiu. Mt nh c bn ca MRAM
c gi l MTJ gm 2 lp t tnh kp gia l mt lp cch in mng (c
di nm) nh hnh 3. Moment t ca mt lp ng vai tr lp chun, b gi
c nh theo mt chiu, cn moment t ca lp cn li nh l lp lu tr c
th o di tc dng ca t trng t song song n phn song song vi
lp chun do dn n s thay i v in tr ca cu hnh (do s tn x
khc nhau ca in t trong cc trng thi song song v phn song song).
Cc bit (0) v (1) c quy c tng ng vi trng thi in tr thp v
cao. Trn thc t, cu trc thc ca mt MTJ phc tp hn nhiu, m hnh
trn ch l n gin ha. S lu tr thng tin sau khi ngt ngun in c
xc lp nh s gi li trng thi ca cc moment t (bn cht c hu ca t
tnh).
- Th h u tin: o t trng cm ng (Field-Induced Magnetic
Switching - FIMS)
Mt MRAM hon chnh gm cc dy 2 chiu cc nh ring bit c a ch
ring. Trong cu trc ngy nay, mi nh l s kt hp ca mt transitor
CMOS vi mt tip xc chui hm t v 3 mc thng (line levels) nh hnh
4.
http://www.ebook.edu.vn
Hnh 4. Phng php c v ghi MRAM trong cc cy trc ph bin (a):
Nguyn tc c, (b) cch ghi trong cu trc FIMS, (c) cch ghi trong cu
trc TAS, (d) cch ghi trong cu trc CIS.
+ Khi c d liu, mt dng xung cng sut thp s i vo qua cng Control
v m transistor dn ti a ch nh c chn, in tr ca c xc
nh bng cch iu khin dng qua "word line" qua tip xc chui hm t v
so snh vi ly mu trong dy (hnh 4a).
+ D liu c ghi theo nguyn l t tr. Cc "word line" v "bit line" sp
xp qua 2 cc ca tip xc chui hm t v c hot ng nh mt dng
xung ng b to ra mt t trng ti a ch nh. Cng dng c
chn sao cho ch lp nh ca tip xc t c th b o t cn cc lp ly
mu vn gi nguyn trng thi. iu ny c th to c l do c tnh ca
cc cu trc nano.
Cu trc FIMS c s dng rt hiu qu trong th h MRAM u tin.
Tuy nhin, n c nhng hn ch khi kch thc nh gim xung di 1
m:
+ Cng sut ghi s tng ln do trng o t t l nghch vi kch thc ht.
+ Cc li la chn ch ghi cng tng ln khi phn b trng o t
SFD (Switching Field Distribution) c xu hng tng vt ln.
http://www.ebook.edu.vn
+ S bn vng ca d liu trong thi gian di c nguy c b tc ng do s
tng cc tc ng ca kch thch nhit.
- Th h s dng ch o t nh nhit (Thermally Assisted Switching -
TAS)
Nh vy, gim kch thc nh xung di 1 m l mt thch thc cho
MRAM. Mt k thut ghi khc pht trin bi SPINTECH (CNRS, France)
c th loi b iu ny l o t nh nhit (TAS). iu ny thc hin nh
c tnh ph thuc nhit ca trng o t trong cc ht nano. Trong ch
TAS, cc transistor CMOS s m ch ghi, v s c mt dng xung
ngn chy qua ln tip xc t ng thi vi dng xung to ra t trng ghi
v sinh ra nhit ti lp ro th chui hm (nh mt in tr) v nhanh trng
t nng lp kim loi ca tip xc t. Kt qu l trng o t b gim
xung ti lp lu tr v cho php ghi d dng hn
Cch ny c nhiu u th hn so vi phng php c:
+ Li a ch b gim xung do qu trnh la chn ghi lc ny hu nh b
iu khin bi nhit .
+ D dng t b sung, nhng cng sut ghi ton th c th gim gim rt
nhiu so vi ch FIMS v hu nh khng ph thuc vo kch thc
nh.
+ Tc ghi c tng ln do kh nng a ch ng thi (song song) vi
xc sut li thp.
+ S bn nhit c th ci tin bng cch thay th cc vt liu c trng o
t ln hn ti nhit hot ng.
- Th h s dng dng phn cc spin cm ng (Spin Polarized Current
Induced Switching - CIS)
y l phng php mi c pht hin gn y s dng nguyn tc kiu b
nh RAM truyn thng nh cc flash RAM. Bc tranh n gin ca CIS l
khi dng chy qua vy liu t, cc spin b phn cc, v d nh s mt cn
bng gia spin up v down. Khi dng in i vo cc lp t tnh khc, s
mt cn bng spin ny sinh ra cc mmen xon ti cc t a phng v
c th gy ra mt s o t. Cch thc ny c rt nhiu u th:
+ Khng h c li a ch
+ C th nng gp i mt b nh
+ Loi tr s nh hng ca hiu ng kch thc nh
+ Gim cng sut c ghi
Tuy nhin, phng php ny mi ang c pht trin gn y.
C th ni, MRAM s l mt tin b thay th cho cc b nh RAM truyn
thng (SRAM, DRAM) vi cc u im:
- Mt cao (tng dung lng)
- D liu khng b xa mt
- Tc truy xut cao hn
http://www.ebook.edu.vn
- Cng sut tiu tn gim
MRAM chnh l mt sn phm ca cng ngh spintronics, iu khin cc
spin ca in t trong cc linh kin mi m nhng thnh tu ca n c
pht trin t cc kt qu nghin cu v vt liu t nano (hiu ng t in tr,
t tr...). Trong mt tng lai khng xa, b nh MRAM s tr thnh thng
phm ph bin thay th cho cc b nh c. Bng di y so snh MRAM
vi cc loi RAM truyn thng.

Di y l mt hnh chp MRAM pht trin bi SPINTEC

Hnh 5. nh chp mt MRAM pht trin bi SPINTEC.
http://www.ebook.edu.vn
CHNG 4: CC PHNG PHP VO-RA D LIU
4.1. Cu trc phn cng ca cc h thng vo-ra d liu
4.1.1. Song song (Parallel)
Cc my tnh PC c trang b t nht l 1 cng song song v 1 cng ni
tip. Khc vi ghp ni ni tip c nhiu ng dng, ghp ni song song
thng ch phc v cho my in. S ghp ni song song nh hnh sau:


C ba thanh ghi c th truyn s liu v iu khin my in cng nh khi
ghp ni. a ch c s ca cc thanh ghi cho tt c cng LPT (line printer)
t LPT1 n LPT4 c lu tr trong vng s liu BIOS. Thanh ghi s liu
c nh v offset 00h, thanh ghi trang thi 01h, v thanh ghi iu khin
02h. Thng thng, a ch c s ca LPT1 l 378h, LPT2 l 278h, do
a ch ca thanh ghi trng thi l 379h hoc 279h v a ch thanh ghi iu
khin l 37Ah hoc 27Ah. nh dng cc thanh ghi nh sau:a ch thanh
ghi iu khin l 37Ah hoc 27Ah. nh dng cc thanh ghi nh sau:
Thanh ghi d liu (hai chiu):
Hnh 4.1.1 s kt ni cng song song
http://www.ebook.edu.vn

Thanh ghi trng thi my in (ch c):

Thanh ghi iu khin my in:

x: khng s dng
IRQ: yu cu ngt cng; 1 = cho php; 0 = khng cho php

Bn mch ghp ni ch c bus d liu 8 bit do d liu lun i qua my in
thnh
tng khi 8 bit. Cc chn tn hiu ca u cm 25 chn ca cng song song
LPT nh sau:

http://www.ebook.edu.vn
Thng tc x l d liu ca cc thit b ngoi vi nh my in chm hn
PC
nhiu nn cc ng ACK, BSY v STR c s dng cho k thut bt tay.
Khi u, PC t d liu ln bus sau kch hot ng STR xung mc
thp thng tin cho my in bit rng s liu n nh trn bus. Khi my
in x l xong d liu, n s tr li tn hiu ACK xung mc thp ghi
nhn. PC i cho n khi ng BSY t my in xung thp (my in khng
bn) th s a tip d liu ln bus.
D liu c th trao i trc tip gia 2 PC qua cc cng song song vi nhau.
Mun vy, cc ng iu khin bn ny phi c kt ni vi cc ng
trng thi bn kia.

My in c th c truy xut bng chng trnh qua DOS, BIOS hay trc
tip qua
cc cng. Cc lnh nh copy tn_file << PRN trong DOS cho php in 1
file ra my in. Ngt 17h vi hm 01h khi ng my in, 00h in 1 k t ra
my in, 02h tr v trng thi ca my in, c sn trong BIOS.

4.1.2. Cng Ni tip (Serial port)
a. Truyn ni tip ng b v bt ng b
Ghp ni tip cho php trao i gia cc thit b tng bit mt. D liu
thng c gi theo cc nhm bit SDU (serial data unit) m mi nhm to
thnh 1 byte hay 1 word. Cc thit b ngai vi nh: my v, modem, chut
c th c ni vi PC qua cng ni tip COM. S khc nhau gia truyn
ni tip ng b v bt ng b l: trong k thut truyn ng b, ngoi
ng dy d liu phi a thm vo mt hoc vi ng tn hiu ng b
cho bit rng khi no bit tip theo n nh trn ng truyn. Ngc li
http://www.ebook.edu.vn
trong truyn bt ng b, cc bit d liu t n cha cc thng tin ng
b; phn pht v phnthu phi hat ng vi cng 1 tn s xung clock.
Thng tin ng b (trong truyn bt ng b) gm c cc bit start (cho bit
bt u ca khi d liu c truyn) v mt bit stop (cho bit kt thc khi
d liu).
b. Kim tra chn l v tc truyn
Bit chn l (parity bit) c a vo khung SDU dng pht hin li trn
ng truyn. Vic truyn bit chn l ch kim sot c cc li trn ng
truyn ngn v cc li bit n nn trong mt s ng dng c bit ngi ta
phi dng m CRC mc d phc tp hn. Tuy nhin, gn nh tt c cc chip
h tr cho ghp ni ni tip ngy nay u c thit k phn cng kim tra
chn l. Mt thng s khc lin quan ti truyn d liu ni tip l tc
truyn d liu c gi l tc baud. Trong vic truyn m nh phn, l
s bit c truyn trong mt giy (bps - bit per second).
c. Nhm d liu ni tip SDU v ni tip ha
Trc khi truyn chui s liu ni tip, my pht v my thu phi c khi
to hat ng vi cng mt nh dng d liu, cng mt tc truyn.
Mt SDU vi 1 bit start, 7 bits s liu, 1 bit chn l v 1 bit stop m t nh
hnh v. Lu rng: bit start lun bng 0 (space) v bit stop lun bng 1
(mark).

Bus interface: ghp ni bus;
Serial data: d liu ni tip;
Transmitter holder register: thanh ghi m gi d liu pht;
Transmitter shift register: thanh ghi dch d liu pht;
http://www.ebook.edu.vn
Receiver buffer register: thanh ghi m d liu thu;
Receiver shift register: thanh ghi dch d liu thu;
SDU logic: mch logic SDU;
Interface control baud generator: my pht iu khin tc truyn d liu
baud;
Clock: xung clock;
4.1.3 Chun ghp ni RS-232
Cc ghp ni ca PC cho trao i ni tip u theo tiu chun RS-232 ca
EIA (Electronic Industries Association) hoc ca CCITT Chu u. Chun
ny quy nh ghp ni v c kh, in, v logic gia mt thit b u cui s
liu DTE (Data Terminal Equipment) v thit b thng tin s liu DCE (Data
Communication Equipment). Th d, DTE l PC v DCE l MODEM. C
25 ng vi u cm 25 chn D25 gia DTE v DCE. Hu ht vic truyn
s liu l bt ng b. C 11 tn hiu trong chun RS232C dng cho PC,
IBM cn quy nh thm u cm 9 chn D9. Cc chn tn hiu v mi quan
h gia cc u cm 25 chn v 9 chn:

Chun RS-232C cho php truyn tn hiu vi tc n 20.000 bps nhng
nu cp truyn ngn c th ln n 115.200 bps. Chiu di cp cc i l
17-20m.
Cc phng thc ni gia DTE v DCE:
- n cng (simplex connection): d liu ch c truyn theo 1 hng.
- Bn song cng ( half-duplex): d liu truyn theo 2 hng, nhng mi thi
im
ch c truyn theo 1 hng.
- Song cng (full-duplex): s liu c truyn ng thi theo 2 hng.

4.2. Cc phng php vo-ra d liu

4.2.1. Truy xut cng ni tip dng DOS v BIOS
http://www.ebook.edu.vn
Lnh ngai tr MODE ca DOS c th t cc thng s cho cng ni tip
RS232.
Th d: MODE COM2:2400, E,8 ,1 chn cng COM2, tc 2400 baud,
parity
chn, 8 bit d liu v 1 bit stop. Cng c th dng ngt 21h ca DOS pht
hoc thu d liu qua cng ni tip
bng 4 hm sau:
- Hm 03h: c 1 k t
- Hm 04h: pht 1 k t
- Hm 3Fh: c 1 file
- Hm 40h: ghi 1 file
BIOS cho php truy xut khi ghp ni ni tip qua ngt 14h.
- Hm 00h: khi ng khi ghp ni, nh dng d liu, tc truyn,.
- Hm 01h, 02h: pht v thu 1 k t
- Hm 03h: trng thi ca cng ni tip
- Hm 04h,05h: m rng cc iu kin khi ng khi ghp ni, cho php
truy
xut cc thanh ghi iu khin MODEM.

D7: li qu thi gian (time-out); 1 = c li; 0 = khng li;
D6: thanh ghi dch pht; 1 = rng ; 0 = khng rng
D5: thanh ghi m pht; 1 = rng; 0 = khng rng
D4: ngt ng truyn; 1= c ; 0 = khng
D3: li khung truyn SDU; 1 = c ; 0 = khng
D2: li chn l; 1 = c ; 0 = khng
D1: li trn; 1 = c ; 0 = khng
D0: s liu thu; 1 = c ; 0 = khng

D7: pht hin sng mang; 1= pht hin, 0 = khng
D6: ch bo tn hiu chung; 1= c ; 0= khng
D5: tn hiu DTR; 1 = c , 0 = khng
D4: tn hiu CTS; 1 = c , 0 = khng
D3: tn hiu DDC, 1 = c , 0 = khng
D2: tn hiu delta RI; 1 = c, 0 = khng
D1: tn hiu delta DTR; 1 = c , 0 = khng
D0: tn hiu delta CTS; 1 = c , 0 = khng
Thanh ghi DX cha gi tr tng ng vi cc cng cn truy xut (00h cho
COM1,
http://www.ebook.edu.vn
01h cho COM2, 10h cho COM3, 11h cho COM4). Cc thng s nh dng
khung truyn
SDU c np vo thanh ghi AL theo ni dung nh sau:

D7, D6, D5: tc baud
000 = 110 baud
001 = 150 baud
010 = 300 baud
011 = 600 baud
100 =1200 baud
101 = 2400 baud
110 = 4800 baud
111 = 9600 baud
D4-D3: bit parity
00= khng c
01= l
10 = khng c
11= chn
D2: s bit stop
0 = 1 bit
1 = 2 bits
D1-D0: s bit s liu
10 = 7 bits
11= 8 bits
4.4.2. Giao tip PC Game
Cu trc v chc nng ca board ghp ni tr chi (PC game) nh hnh bn
di. Bng lnh IN v OUT c th truy xut qua a ch 201h.

http://www.ebook.edu.vn

Board mch c ni vi bus h thng ca PC ch qua 8 bits thp ca bus d
liu, 10 bits thp ca bus a ch v cc ng iu khin IOR v IOW. Mt
u ni 15 chn c ni vi board mch cho php ni cc i hai thit b
cho PC game gi l joystick. Mi joystick c 2 bin tr c gi tr bin i t
0 n 100k c t vung gc vi nhau i din cho v tr x v y ca
joystick. Thm na chng c 2 phm bm, thng l cc cng tc thng h
ph hp vi cc mc logic cao ca cc dy trn mch. C th xc nh c
trng thi nhn hoc nh phm mt cch d dng bng lnh IN ti a ch
201h. Nibble cao ch th trng thi ca phm. V board khng dng ng
IRQ do khng c kh nng pht ra 1 ngt, do vy board ch hot ng
trong ch hi vng (polling). Byte trng thi ca board game nh sau:

BB2, BB1, BA2, BA1: Trng thi ca cc phm B2, B1, A2, A1; 1 = nh; 0 = nhn
BY, BX, AY, AX: Trng thi ca mch a hi tu thuc vo bin tr tng ng.
4.4.3. Giao tip vi bn phm
4.4.3.1. Bn phm _ Cu trc v chc nng:
http://www.ebook.edu.vn

Chip x l bn phm lin tc kim tra trng thi ca ma trn qut (scan
matrix)
xc nh cng tc ti cc ta X,Y ang c ng hay m v ghi mt m
tng ng vo b m bn trong bn phm. Sau m ny s c truyn
ni tip ti mch ghp ni bn phm trong PC. Cu trc ca SDU cho vic
truyn s liu ny v cc chn cm ca u ni bn phm.

STRT: bit start (lun bng 0)
DB0 - DB7: bit s liu t 0 n 7.
PAR: bit parity (lun l)
STOP: bit stop (lun bng 1).
Tn hiu xung nhp dng
cho vic trao i d liu
thng tin ni tip ng b
vi mch ghp ni bn
phm (keyboard interface)
trn main board c
truyn qua chn s 1. Mt
b iu khin bn phm
c lp t trn c s cc
chp 8042, hoc 8742,8741.
N c th c chng
trnh ha (th d kha bn
phm) hn na s liu c
http://www.ebook.edu.vn
th truyn theo 2 hng t bn phm v mch ghp ni, do vy vi m ca
chp bn phm c th gip cho vic nhn lnh iu khin t PC, th d nh
t tc lp li ca nhn bn phm,.

4.4.3.2. M qut bn phm:
Mi phm nhn s c gn cho 1 m qut (scan code) gm 1 byte. Nu 1
phm c nhn th bn phm pht ra 1 m make code tng ng vi m
qut truyn ti mch ghp ni bn phm ca PC. Ngt cng INT 09h c
pht ra qua IRQ1.Chng trnh x l ngt s x l m ny tu theo phm
SHIFT c c nhn hay khng. V d: nhn phm SHIFT trc, khng ri
tay v sau nhn C:make code c truyn - 42(SHIFT) - 46 (C).
Nu ri tay nhn phm SHIFT th bn phm s pht ra break code v m ny
c
truyn nh make code. M ny ging nh m qut nhng bit 7 c t ln
1, do vy n tng ng vi make code cng vi 128. Tu theo break
code, chng trnh con x l ngt s xc nh trng thi nhn hay ri ca cc
phm. Th d, phm SHIFT v C c ri theo th t ngc li vi th d
trn: break code c truyn 174 ( bng 46 cng 128 tng ng vi C) v
170 (bng 42 cng 128 tng ng vi SHIFT). Phn cng v phn mm x
l bn phm cn gii quyt cc vn vt l sau:
- Nhn v nh phm nhng khng c pht hin.
- Kh nhiu rung c kh v phn bit 1 phm c nhn nhiu ln hay c
nhn ch 1 ln nhng c gi trong mt khong thi gian di.
4.4.3.3. Truy xut bn phm qua BIOS
BIOS ghi cc k t do vic nhn cc phm vo b m tm thi c gi l
b m bn phm (keyboard buffer), c a ch 40:1E, gm 32 byte v do
vy kt thc a ch 40:3D. Mi k t c lu tr bng 2 bytes, byte cao
l m qut, v byte thp l m ASCII. Nh vy, b m c th lu tr tm
thi 16 k t. Chng trnh x l ngt s xc nh m ASCII t m qut
bng bng bin i v ghi c 2 m vo b m bn phm. B m bn phm
c t chc nh b m vng (ring buffer) v c qun l bi 2 con
tr.Cc gi tr con tr c lu tr trong vng s liu ca BIOS a ch
40:1A v 40:1C. Ngt INT 16h trong BIOS cung cp 8 hm cho bn phm.
Thng cc hm BIOS tr v mt gi tr 0 ca ASCII nu phm iu khin
hoc chc nng c nhn..
Cc th d:
- Gi s phm a c nhn.
MOV AH,00h ; chy hm 00h, c k t
INT 16h ; pht mt interrupt
Kt qu: AH = 30 (m qut cho phm a); AL = 97 (ASSCII cho a)
- Gi s phm .HOME c nhn.
http://www.ebook.edu.vn
MOV AH,00h ; chy hm 00h, c k t
INT 16h ; pht mt interrupt
Kt qu: AH = 71 ( m qut cho phm HOME)
AL = 00 (cc phm chc nng v iu khin khng c m ASCII)
- Gi s phm HOME c nhn.
MOV AH,10h ; chy hm 10h, c k t
INT 16h ; pht mt interrupt
Kt qu: AH = 71 (m qut cho phm HOME)
AL = E0h
4.4.3.4. Chng trnh vi bn phm qua cc cng:
Bn phm cng l mt thit b ngoi vi nn v nguyn tc c th truy xut n
qua cc cng vo ra.
Cc thanh ghi v cc port:
S dng 2 a ch port 60h v 64h c th truy xut b m vo, b m ra v
thanh ghi iu khin ca bn phm.

Thanh ghi trng thi xc nh trng thi hin ti ca b iu khin bn phm.
Thanh ghi ny ch c (read only). C th c n bng lnh IN ti port 64h.

PARE: Li chn l ca byte cui cng c vo t bn phm; 1 = c li
chn l, 0 = khng c.
TIM: Li qu thi gian (time-out); 1 = c li, 0 = khng c.
AUXB: m ra cho thit b ph (ch c my PS/2); 1 = gi s liu cho
thit
b, 0 = gi s liu cho bn phm.
KEYL: Trng thi kha bn phm; 1 = khng kha, 0 = kha.
C/D: Lnh/s liu; 1 = Ghi qua port 64h, 0 = Ghi qua port 60h.
INPB: Trng thi m vo; 1 = s liu CPU trong b m vo, 0 = m vo
rng.
OUTB: Trng thi m ra; 1 = s liu b iu khin bn phm trong b m
ra, 0 = m ra rng.
http://www.ebook.edu.vn

Thanh ghi iu khin (64h)

Cc lnh cho b iu khin bn phm:
M Lnh
A7h Cm thit b ph, A8h Cho php thit b ph, A9h Kim tra ghp ni
ti thit b ph
AAh T kim tra, ABh Kim tra ghp ni bn phm, ADh Cm bn phm,
AEh Cho php bn phm
C0h c cng vo
C1h c cng vo ra (byte thp)
C2h c cng vo ra (byte cao)
D0h c cng ra
D1h Ghi cng ra
D2h Ghi m ra bn phm
D3h Ghi m ra thit b ph
D4h Ghi thit b ph
E0h Kim tra c cng vo
http://www.ebook.edu.vn
F0h Gi 1 xung ti li ra
FFh Cng
Kha bn phm:
Start:
IN AL, 64h ; c byte trng thi
TEST AL, 02h ; kim tra b m c y hay khng
JNZ start ; mt vi byte vn cn trong b m vo
OUT 64h, 0ADh ; kha bn phm
Cc lnh cho bn phm:
Tm tt cc lnh bn phm:

Th d: lnh bt n led cho phm NUMCLOCK, tt tt c cc n khc.
OUT 60H, EDH ; ra lnh cho bt tt cc n led
WAIT:
IN AL, 64H ; c thanh ghi trng thi
JNZ WAIT ; b m vo y
OUT 60H, 02H ; bt n cho numclock
Cu trc ca byte ch th nh sau:


4.4.4 AGP - Accelerated Graphics Port
4.4.4.1 Nguyn l chung

Cc hnh nh m chng ta thy c trn mn hnh my tnh c to bi rt
http://www.ebook.edu.vn
nhiu im nh gi l pixel. Trong hu ht cc thit lp cho phn gii th
mn hnh thng hin th khong hn 1 triu im nh. My tnh s quyt
nh cn phi lm g theo th t i vi tng im nh to ra mt hnh
nh. c th lm c vic ny, n s dng mt b chuyn i, ly cc d
liu nh phn t CPU v chuyn chng thnh hnh nh hin th trn mn
hnh.Khi CPU nhn c yu cu xem mt hnh nh t pha ngi s dng,
n s chuyn yu cu ny ti card ha quyt nh s dng nhng pixel
no hin th hnh nh. Sau n s gi nhng thng tin mn hnh hin th
thng qua dy cp.
Qu trnh to ra nhng hnh nh khng phi l d liu nh phn thng i
hi qu trnh x l phc tp hn rt nhiu. c th v ra mt hnh nh 3D,
card ha phi to ra mt khung in t, sau qut hnh nh v thm vo
nh sng, mu. i vi tr chi c nhiu hnh nh 3D, my tnh phi lp
li qu trnh ny khong 60 ln mi giy.
Nh cc thnh phn khc ca my tnh, Graphic Card AGP c u tin kt
ni vi CPU qua Bus. V c bn, Bus c hiu nh knh truyn hay ng
ni gia cc thnh phn trong my tnh. Do AGP c xy dng da trn
cc chun PCI Bus v c coi nh mt AGP Bus nn n l mt dng kt
ni im (Point to Point ). Ni cch khc ch c mt thit b kt ni gia
AGP vi CPU v b nh, l Graphic Card v do vy n thc s n khng
phi l mt Bus. AGP c hai ci tin so vi PCI l tc nhanh hn v truy
xut trc tip ti b nh h thng. AGP s dng cc cng ngh sau t
c tc nhanh hn:
AGP l mt Bus 32 bit vi xung nhp 66 MHz. iu c ngha l
trong mt giy n c th truyn ti mt lng thng tin c ln 32
Bit (4 Byte) n 66 triu ln. Tc truyn ti s tng ln khi n hot
ng ch 2X v 4X.
Khng c thit b no khc trn my tnh s dng AGP Bus, do vy
Graphic Card s khng phi chia s Bus vi cc thit b khc v lun
hot ng vi kh nng kt ni ti a.
AGP s dng Pipelining tng tc. Pipelining t chc vic thu hi
d liu theo trnh t v Graphic Card nhn c cc on d liu
hon tr li cc yu cu n l.
AGP s dng Sideband Addressing cho php Graphic Card a ra cc yu
cu v phn b cc thng tin a ch s dng 8 Bit trong s 32 Bit dng
truyn d liu.
http://www.ebook.edu.vn

Bn cnh ci tin v tc , mt ci tin na ca AGP-based Graphic Card
so vi PCI l kh nng truy xut trc tip ti b nh h thng qua AGP Bus
vi tc ti a. y l mt thnh phn rt quan trng ca AGP. Bng lu
kt cu (Texture Map) l cha kho quan trng trong ho my tnh, n
chim mt lng tng i ln b nh cc Graphic Card thng thng.
Do Video RAM thng i hi tng i ln trong khi li b hn ch bi
dung lng Graphic Card nn s lng v ln ca Texture Map cng b
gii hn gn bng dung lng Graphic Card. H thng AGP-based thun li
hn ch c th s dng b nh h thng lu tr cc Texture Map v cc
d liu khc m vn thng phi lu Video RAM trn Card.


http://www.ebook.edu.vn
Trong cc h thng khng h tr AGP chng hn nh PCI-based Graphic
Card, mi Texture Map u c lu hai ln. Ln th nht n c np t
a cng ln b nh h thng. Sau n c c t b nh h thng ra
CPU x l ri c gi tr li
qua PCI Bus v lu trn
Framebuffer ca Graphic Card.
Kt qu l mi Texture Map u
c x l v lu hai ln, mt
ln bi h thng v mt ln bi
Graphic Card.
AGP ch lu cc Texture Map
mt ln vi Chip GART
(Graphic Address Remapping
Table). GART s phn b cc
phn b nh h thng lu gi cc Texture Map nhng lun lm CPU v
Graphic Card lm tng rng cc Texture Map c lu trn Framebufer
ca Card. GART c th lu kim sot cc Bit ca Texture Map cho d
chng c lu nhng vng khc nhau trn b nh h thng nhng li
c th hin nh mt on b nh lin tc trn Graphic Card. Trong trng
hp s dng non-AGP Card, mi Texture Map u b lu thnh hai ln dn
n CPU phi lm vic nhiu hn. y chnh l nhng hn ch ca non-
AGP Card so vi cc AGP-based Card. AGP ch lu cc Texture Map mt
ln vi Chip GART (Graphic Address Remapping Table). GART s phn b
cc phn b nh h thng lu gi cc Texture Map nhng lun lm CPU
v Graphic Card lm tng rng cc Texture Map c lu trn Framebufer
http://www.ebook.edu.vn
ca Card. GART c th lu kim sot cc Bit ca Texture Map cho d
chng c lu nhng vng khc nhau trn b nh h thng nhng li
c th hin nh mt on b nh lin tc trn Graphic Card. Trong trng
hp s dng non-AGP Card, mi Texture Map u b lu thnh hai ln dn
n CPU phi lm vic nhiu hn. y chnh l nhng hn ch ca non-
AGP Card so vi cc AGP-based Card.
Hin ti c 3 th h AGP 1.0, AGP 2.0 v AGP Pro. AGP 2.0 c xy
dng trn phin bn AGP 1.0 cung cp 3 ch hot ng. Cc ch ny
u chy vi tc 66 MHz qua AGP Bus. i vi 2X AGP, Graphic Card
gi d liu 2 ln sau mi xung nhp cn ch 4X AGP n s gi d liu
4 ln sau mi xung nhp.
Ch Xung nhp Tc truyn
1x 66 MHz 266 MBps
2x 133 MHz 533 MBps
4x 266 MHz 1,066 MBps
4.4.5. PCI EXPRESS
PCI Express, vit tt l PCIe l mt dng giao din bus h thng/card m
rng ca my tnh. N l mt giao din nhanh hn nhiu v c thit k
thay th giao din PCI, PCI-X ( PCI Extended ) , v AGP cho cc card m
rng v card ha. Khe cm PCI Express (PCIe) hon ton khc so vi cc
chun trc nh PCI hay PCI Extended (PCI-X).
-Nhng PCI c mt vi hn ch . Nhng CPU , Card mn hnh , Card m
thanh v nhng Card mng ngy cng nhanh hn v mnh hn trong khi
PCI c nh rng d liu 32-bit v ch c th iu khin 05 thit b trong
cng mt lc .
-Mt giao thc mi gi l PCI
Express (PCIe ) gii quyt c
nhng hn ch trn , cung cp bng
thng ln hn , tng thch vi nhng
h iu hnh ang c .

4.4.5.1. Kt ni ni tip tc cao :

Ngay t khi ra i ca my tnh ,
vic cn thit trao i d liu v
cng ln . Trong kt ni ni tip my
http://www.ebook.edu.vn
tnh tch d liu thnh nhng nhm v chuyn tng gi d liu i mt , ht
gi ny ri n gi kia . Kt ni nh th trong thi im ban u ca k
nguyn my tnh c tc chm , do nhiu nh sn xut bt u chuyn
sang dng kt ni song song gi nhiu mu d liu i cng mt lc .
Mt vn xy ra khi nhng kt ni song song t ti tc cao no th
nhng dy dn cnh nhau gy nh hng qua li vi nhau, do dng in i
qua dy dn to nn mi trng xung quanh n mt t trng . Vi cng
t trng mt mc no s nh hng ln dy dn bn cnh lm sai
lch tn hiu bn trong mt dy dn khc v ngc li . iu ny xy ra
i vi Cable ATA 133. Do vi tn hiu truyn song song ch c th t
c mt tc cao nht nh . truyn tn hiu song song vi tc cao
khng nh hng ti tn hiu sang nhau i hi thit k li h thng Bus c
mc lc nhiu cao
lc li nh hng
ti gi thnh ca thit
b .
PCIe l kt ni ni
tip m hot ng nh
l mng hn l Bus.
Thay v mt Bus m
iu khin d liu t
nhiu ngun. PCIe c
Switch iu khin vi
kt ni Point-to-Point.
Nhng kt ni ny do
Switch mang n,
hng d liu trc
tip ti thit b cn
n. Mi thit b c
kt ni ring ca n ,
do nhng thit b
khng mt thi gian
chia x bng thng
nh Bus bnh thng
khc .
Khi my tnh khi
ng ln , PCIe xc
nh nhng thit b
no c cm bn
trong Mainboard . Sau
n nhn dng
http://www.ebook.edu.vn
nhng lin kt gia cc thit b v to mt bn cho bit d liu chuyn
ng u s i v phn chia rng ca mi lin kt . S nhn dng ca
nhng thit b ny v nhng kt ni l dng cng mt giao thc PCI , do
PCIe khng cn thay i phn mm hoc nhng h iu hnh.
4.4.5.2. Vn bng thng :

Hin thi, PCI Express c chia
lm nhiu loi ng vi tng tc
truyn ti d liu khc nhau
l: 1x, 2x, 4x, 8x, 12x, 16x (v c
32x), tt c u c bng thng ln
hn nhiu so vi chun PCI c.
Trong loi 4x, 8x v 12x s
dng trong th trng my ch,
cn 1x, 2x v 16x th s dng cho
ngi dng thng thng. Bng
bn cnh so snh cc loi ny vi
nhau v vi cc chun truyn ti
d liu khc:

Lu : v PCI Express l cng ngh da trn nn tng tng t (serial) nn
d liu c th truyn ti qua bus theo hai hng, do con s trong bng sau
l bng thng tng cng theo c hai hng.
-Mi ng ( lane ) ca kt ni PCIe gm hai cp dy, mt truyn d liu
v mt gi d liu. Nhng gi d liu di chuyn trong Lane vi tc
1bit/chu k. V kt ni x1 l kt ni nh nht trong kt ni PCIe, nh vy
mt Lane c 04 dy dn, mang 1bit/chu k theo mi hng. Kt ni x2 gm
08 dy dn v truyn 2 bit mt lc, kt ni x4 truyn 4 bit v c nh th.
Nhng cu hnh khc l x12 , x16 v x32 .














http://www.ebook.edu.vn

4.4.5.3. Tc nhanh hn
Bus PCI c rng 32-bit , tc xung nhp ng h cao nht l 33MHz ,
cho php d liu cao nht truyn 133MB/s . Bus PCI-X c rng 64-bit ,
rng gp i so vi Bus PCI . Nhng tnh nng khc nhau ca PCI-X cho
php tc truyn d liu ln ti t 512MB ti 1GB/s
http://www.ebook.edu.vn


Mt Lane trong kt ni PCIe c th truyn d liu ln ti 200MB/s cho mi
hng . PCIe 16x c th gy kinh ngc khi ln ti 64.GB/s cho mi hng .
Vi tc kt ni x1 c th d dng iu khin kt ni Gigabit Ethernet , m
thanh v nhng ng dng lu tr . Kt ni x16 c th d dng iu khin sc
mnh ca Card mn hnh .

Nhng iu kin thun li khi chuyn tc kt ni ni tip :

http://www.ebook.edu.vn
u tin d liu , iu ny cho php h thng di chuyn hu ht nhng
d liu quan trng u tin v ngn chn hin tng kiu nghn mch
c chai .
D liu c truyn theo thi gian thc .
S dng t chn cm hn do rng d liu nh hn Bus thng
thng .
D dng kt ni v d tm li .
n gin hn ngt d liu thnh nhng gi nh v t nhng gi
nh cng vi nhau . Mi mt thit b c nhng ng d liu ring do
kt ni Point-to-Point t Switch , tn hiu t nhiu ngun khng mt
thi gian lm vic trn cng mt Bus .


http://www.ebook.edu.vn
CHNG 5:
CC THIT B NGOI VI
5.1. Cc thit b nhp, xut d liu
5.1.1.Cch hot ng ca mt my in laser:
Cc my in laser hot ng bng cch t mc toner (toner: cht mc
dng bt c kh nng tch in) trn mt trng quay (drum) c tch
in, ri sau chuyn mc toner ln giy in khi t giy ny dch
chuyn qua h thng cng mt tc vi trng quay. Hnh 5.1.1 cho
ta thy su bc tun t ca tin trnh in trong my in laser. Bn bc
u tin s s dng cc thng phn my in vn chu dng s hao mn
nhiu nht, tc cc thnh phn c cha bn trong hp tho ra c
(cartridge). Vic cha ng cc thnh phn ny bn trong mt hp
cartridge s khin my in bn hn. Hai bc sau cng c thc hin
bn ngoi hp cartridge. Cc th tc in laser trong hnh 5.1.1 nh sau:

Hnh 5.1.1 Su bc lin tc ca vic in n trn my in laser
1.Lm sch : Mc toner cn st li v in tch s c ly ra khi trng.
2.Chun b : Trng c np mt in tch cao.
http://www.ebook.edu.vn
3.Ghi : Mt tia laser c s dng gim in tch cao xung mt in tch
thp hn, ch nhng ni m mc toner s bm vo.
4.Trin khai : Mc toner c t vo trng ti nhng ni in tch c
gim thp xung.
5.Chuyn giao: Mt in tch mnh s ht mc toner t trng ln giy. y l
bc u tin din ra bn ngoi hp cartridge.
6.Nung chy: Sc nng v p sut c s dng nung chy mc toner trn
giy.
Lu rng hnh 5.1.1 ch cho ta thy mt ct ca trng, cc c cu v giy in.
Khi hnh dung tin trnh ny, cn nh rng trng quay c chiu rng bng
vi chiu rng ca giy in. Gng phn chiu (mirror), thanh gt mc v cc
trc ln trong hnh ny cng c chiu rng bng vi chiu rng ca t giy in.
Trc ht bn hy v tr ca hp cartrige trong hnh v, trng cm
quang quay theo chiu kim ng h nm bn trong cartridge v ng i ca
t giy in, vn di chuyn qua hnh v t phi sang tri

Bc 1: Lm sch.
Trc ht cc thang gt (blade) s chi sch mc toner cn st li trn trng.
K , cc n xa (erase lamp, c t bn ngoi hp cartridge) s kh in
tch cho trng bng cch chiu nh sng ln b mt ca trng trung ha
(neutralize) bt k in tch no cn st li trn trng.

Bc lm sch s sch mc toner v kh in tch cn st li trn
trng.
Bc 2: Chun b.
Bc chun b s t mt in tch ng nht-600v ln trng. in tch ny
c t ln trng bi mt dy dn thit b in hoa chnh (primary corona
wire) vn c np in bi mt b ngun cung cp in th cao. (Mt thit b
in hoa (corona) l mt thit b c kh nng to in tch). Trong hnh 5.1.1,
ta c th thy thit b in ha chnh (primary corona) nm gia dy dn thit
b in ha chnh v trng quay, n s iu ha in tch trn trng quay
m bo rng in tch ny ng nht mc -600v.

Bc 3: Ghi.
http://www.ebook.edu.vn
Trong bc ghi, in tch ng nht vn c t trn trng quay trong
bc 2 s c gim bt i ch nhng ni cn in. iu ny c thc hin
bng cch iu khin cc gng chng phn chiu cc tia laser vo mt
trng theo mt mu hnh (pattern) ging ht nh nh cn in. y chnh l
bc u tin m cc d liu t my tnh cn phi c truyn ti ti my in.
Hnh 5.1.2 cho ta thy tin trnh ny: Cc d liu t my PC c b nh
dng (formatter)(1) tip nhn v c chuyn ti b kim sot DC (DC
controller)(2), vn l thit b kim sot n v laser (laser unit)(3). Tia laser
c khi xng v c dn hng ti mt gng hnh bt gic c gi l
gng qut (scanning mirror). Gng qut (4) c quay theo chiu kim ng
h bi m m-t qut. Khi gng qut quay, tia laser c diu khin theo
mt chuyn ng qut qut sut ton b chiu di ca trng quay. Tia
laser c phn chiu ra khi gng qut v c tp trung bi mt thu
knh tp trung (,focusing lens) ri c gi ti gng phn chiu. Gng
phn chiu s li tia laser i qua mt khe h trong cartridge v chiu vo
trng quay.

Bc ghi-c thc hin bi mt tia laser khng thy c,cc gng v cc
m-t s gim bt in tch trn trng quay ti nhng ni cn in.
Tc ca m-t quay trng v tc ca m-t qut quay gng qut
c ng b ha sao cho tia laser hon tt mt ng qut (scanline) dc
theo trng ri quay tr li phn u ca trng ny bt u mt ng
qut mi, nhm t c qut thch hp cho mi inch ca chu vi trng. V d
i vi mt my in 300 dpi (dots per inch: s lng im nh trn mi inch),
tia lasre s qut 300 lt cho mi inch ca chu vi trng. Tia laser c bt v
tt lin tc khi n thc hin mt qut n theo s chiu di ca trng, cc
im (dot) c ghi dc theo trng trn mi lt qut. i vi mt my in 300
dpi, 300 im s c ghi dc theo trng cho mi inch ca chiu di trng.
300 im trn mi inch chiu di, cng vi 300 lt qut cho mi inch ca
chu vi trng, hp thnh phn gii 300*300 im trn mi inch vung ca
chiu my in laser bn.
Ging ht nh vic tia laser qut c ng b ha vi trng quay, kt
xut d liu cng c ng b ha vi tia qut ny. Trc khi tia laser bt
http://www.ebook.edu.vn
u qut dc theo trng, gng pht hin tia (beam detect mirror, xem hnh
5.1.1) s pht hin s hin din ban u ca tia laser bng cch phn x tia
ny vo mt si quang (optical fiber). Tia sng ny s i dc theo si quang
ti b kim sot DC (DC controller) v ti n s c chuyn i thnh
mt tn hiu in c dng ng b ha kt xut d liu. Tn hiu ny
c dng chn on cc s c vi tia laser hoc m-t qut.
Tia laser ghi mt hnh nh ln b mt trng dng cc vng mang in
tch 100v. in tch 100v trn vng hnh nh ny s c s dng trong
giai on trin khai chuyn mc toner sang b mt trng.

Bc 4:Trin khai.
Hnh 5.1.3 cho ta thy r hn v bc trin khai,trong mc toner c
trc ln trin khai (developing cylinder) p vo cc vng mang in tch 100v
trn b mt trng. Mc toner s di chuyn t trc ln sang trng khi c hai
quay rt gn nhau. Trc ln c bao ph bi mt lp mc toner, vn c
ch to t nha thng en lin kt vi st, tng t nh loi mc toner c
s dng trong cc my photocopy. Mc toner c gi trn b mt ca trc
ln bi lc hp dn ca chnh n i vi mt nam chm nm bn trong trc
ln. Mt thanh gt kim sot (control blade) s ngn cn khng cho mc
toner bm vo b mt trc ln. Mc toner ny s nhn mt in tch m (gia
200v v 500v ) v b mt ny c ni ti mt b ngun DC c gi l b
th dch DC (DC bias).

Hnh 5.1.3 bc trin khai, mc toner tch in s c t ln b mt
ca trng.
Mc toner mang in tch m nhiu hn cc vng mang in tch 100v trn
b mt trng, nhng t hn cc vng mang in tch 600v trn b mt trng.
Do , mc toner b ht vo cc vng 100v trn b mt trng. ng thi,
mc toner b y ra khi cc vng in tch 600v ca b mt trng, v chng
mang in tch m tng i i vi in tch ca mc toner. Kt qu l mc
toner s bm dnh ln trng ti nhng ni m tia laser chiu vo v b y
ra khi nhng ni m tia laser cha chiu vo.
Hu ht cc my in u cung cp mt cch bn iu chnh mt in (print
density). Vi cc my in laser, khi bn iu chnh mt in, bn ang iu
http://www.ebook.edu.vn
chnh in tch b th hiu dch DC (DC bias) trn trc ln trin khai; in
tch ny kim sot mc toner c ht vo trc ln v do , khi in tch
ny thay i, mt in cng thay i, mt in cng thay i theo.

Bc 5: Chuyn giao.

Trong bc chuyn giao, thit b in hoa chuyn giao s sinh ra mt in
th dng trn t giy in khin mc toner b ht t trng quay sang t giy
in khi n qua gia thit ny v trng quay. B kh tnh in(static charge
eliminator) s lm yu in tch dng trn t giy in v in tch m trn
trng quay t giy ny khng bm cht vo trng quay do s chnh lch
in tch. Tnh cht rt ca t giy in v bn knh nh ca trng quay khin
t giy ny tch ri khi trng in v i ti trc nung chy (fusing roller). Nu
s dng loi giy mng tring mt my in laser,t giy in co th qun trn
quanh trng quau v y l l do gii thch ti saocc ti liu hng dn s
dng my in laser u ch dn bn s dng ch nhng loi giy c thit k
dnh cho my in laser.

Bc 6: Nung chy.
Bc nung chy s lm cho mc toner lin kt vi giy in. Cho ti thi im
ny, mc toner ch n thun nm trn giy in. Cc trc ln nung chy
(fusing roller) s p dng va p sut ln nhit trn t giy ny. Mc toner
s lan chy v cc trc ln s p mc toner vo t giy in. Nhit ca cc
trc ln ny c my in gim st. Nu nhit ny vt qu gi tr ti a
cho php (410F i vi mt s my in), my in s t ng tt.

5.2. Cc thit b lu tr d liu
a cng, hay cn gi l cng Hard Disk Drive, vit tt: HDD l thit b
dng lu tr d liu trn b mt cc tm a hnh trn ph vt liu t
tnh. a cng l loi b nh "khng thay i" (non-volatile), c ngha l
chng khng b mt d liu khi ngng cung cp ngun in cho chng..
5.2.1. Cu to
a cng gm cc thnh phn, b phn c th lit k v gii thch nh
sau:
B phn a: Bao gm ton b cc a, trc quay v ng c.
a t.
Trc quay: truyn chuyn ng ca a t.
ng c: c gn ng trc vi trc quay v cc a.
B phn u c
u c (head): u c/ghi d liu
Cn di chuyn u c (head arm hoc actuator arm).
http://www.ebook.edu.vn
B phn mch in

Mch iu khin: c nhim v iu khin ng c ng trc, iu
khin s di chuyn ca cn di chuyn u c m bo n ng v
tr trn b mt a.
Mch x l d liu: dng x l nhng d liu c/ghi ca a
cng.
B nh m (cache hoc buffer): l ni tm lu d liu trong qu
trnh c/ghi d liu. D liu trn b nh m s mt i khi a
cng ngng c cp in.
u cm ngun cung cp in cho a cng.
u kt ni giao tip vi my tnh.
Cc cu u thit t ( jumper) thit t ch lm vic ca a
cng: La chn ch lm vic ca a cng (SATA 150 hoc
SATA 300) hay th t trn cc knh trn giao tip IDE (master hay
slave hoc t la chn), la chn cc thng s lm vic khc...
* V a cng:
V a cng gm cc phn: Phn cha cc linh kin gn trn n,
phn np y li bo v cc linh kin bn trong.
V a cng c chc nng chnh nhm nh v cc linh kin v m
bo kn kht khng cho php bi c lt vo bn trong ca
a cng.
http://www.ebook.edu.vn
Ngoi ra, v a cng cn c tc dng chu ng s va chm ( mc
thp) bo v a cng.
Do u t chuyn ng rt st mt a nn nu c bi lt vo trong
a cng cng c th lm xc b mt, mt lp t v h hng tng
phn (xut hin cc khi h hng (bad block))... Thnh phn bn
trong ca a cng l khng kh c sch cao, m bo p sut
cn bng gia mi trng bn trong v bn ngoi, trn v bo v c
cc h l thong m bo cn bi v cn bng p sut.



* a t (platter):
a thng cu to bng nhm hoc thu tinh, trn b mt c ph mt
lp vt liu t tnh l ni cha d liu. Tu theo hng sn xut m cc a
ny c s dng mt hoc c hai mt trn v di. S lng a c th
nhiu hn mt, ph thuc vo dung lng v cng ngh ca mi hng sn
xut khc nhau. Mi a t c th s dng hai mt, a cng c th c nhiu
a t, chng gn song song, quay ng trc, cng tc vi nhau khi hot
ng.
http://www.ebook.edu.vn
* Track

Trn mt mt lm vic ca a t chia ra nhiu vng trn ng tm thnh
cc track.
Track c th c hiu n gin ging cc rnh ghi d liu ging nh cc
a nha (ghi m nhc trc y) nhng s cch bit ca cc rnh ghi ny
khng c cc g phn bit v chng l cc vng trn ng tm ch khng
ni tip nhau thnh dng xon trn c nh a nha. Track trn a cng
khng c nh t khi sn xut, chng c th thay i v tr khi nh dng cp
thp a (low format ).
http://www.ebook.edu.vn

Khi mt a cng hot ng qu nhiu nm lin tc, khi kt qu kim
tra bng cc phn mm cho thy xut hin nhiu khi h hng (bad block)
th c ngha l phn c ca n r ro v lm vic khng chnh xc nh
khi mi sn xut, lc ny thch hp nht l format cp thp cho n
tng thch hn vi ch lm vic ca phn c
* Sector
Khu
vc
S
sector/track
S
byte/track
Tc
truyn d liu
(MBps)
1 456 233.472 28,02
2 432 221.184 26,54
3 416 212.992 25,56
4 384 196.608 23,59
5 360 184.320 22,12
http://www.ebook.edu.vn

Trn track chia thnh nhng phn nh bng cc on hng tm thnh cc
sector. Cc sector l phn nh cui cng c chia ra cha d liu. Theo
chun thng thng th mt sector cha dung lng 512 byte.
S sector trn cc track l khc nhau t phn ra a vo n vng tm a,
cc a cng u chia ra hn 10 vng m trong mi vng c s sector/track
bng nhau.
* Cylinder
Tp hp cc track cng bn knh (cng s hiu trn) cc mt a khc nhau
thnh cc cylinder. Ni mt cch chnh xc hn th: khi u c/ghi u tin
lm vic ti mt track no th tp hp ton b cc track trn cc b mt a
cn li m cc u c cn li ang lm vic ti gi l cylinder (cch gii
thch ny chnh xc hn bi c th xy ra thng hp cc u c khc
nhau c khong cch n tm quay ca a khc nhau do qu trnh ch to).
Trn mt a cng c nhiu cylinder bi c nhiu track trn mi mt a
t.
* Trc quay
Trc quay l trc gn cc a t ln n, chng c ni trc tip vi ng
c quay a cng. Trc quay c nhim v truyn chuyn ng quay t ng
c n cc a t. Trc quay thng ch to bng cc vt liu nh (nh hp
kim nhm) v c ch to tuyt i chnh xc m bo trng tm ca
chng khng c sai lch - bi ch mt s sai lch nh c th gy ln s
rung lc ca ton b a cng khi lm vic tc cao, dn n qu trnh
c/ghi khng chnh xc.
* u c/ghi
u c n gin c cu to gm li ferit (trc y l li st) v cun
dy (ging nh nam chm in). Gn y cc cng ngh mi hn gip cho
a cng hot ng vi mt xt cht hn nh: chuyn cc ht t sp xp
theo phng vung gc vi b mt a nn cc u c c thit k nh
gn v pht trin theo cc ng dng cng ngh mi. u c trong a cng
c cng dng c d liu di dng t ho trn b mt a t hoc t ho
ln cc mt a khi ghi d liu. S u c ghi lun bng s mt hot ng
c ca cc a cng, c ngha chng nh hn hoc bng hai ln s a
(nh hn trong trng hp v d hai a nhng ch s dng 3 mt).
http://www.ebook.edu.vn
* Cn di chuyn u c/ghi
Cn di chuyn u c/ghi l cc thit b m u c/ghi gn vo n. Cn c
nhim v di chuyn theo phng song song vi cc a t mt khong
cch nht nh, dch chuyn v nh v chnh xc u c ti cc v tr t
mp a n vng pha trong ca a (pha trc quay). Cc cn di chuyn u
c c di chuyn ng thi vi nhau do chng c gn chung trn mt
trc quay (ng trc), c ngha rng khi vic c/ghi d liu trn b mt
(trn v di nu l loi hai mt) mt v tr no th chng cng hot ng
cng v tr tng ng cc b mt a cn li. S di chuyn cn c th thc
hin theo hai phng thc:
S dng ng c bc truyn chuyn ng.
S dng cun cm di chuyn cn bng lc t.
* Hot ng Giao tip vi my tnh
C ch c v ghi d liu a cng khng n thun thc hin t theo
tun t m chng c th truy cp v ghi d liu ngu nhin ti bt k im
no trn b mt a t, l c im khc bit ni bt ca a cng so vi
cc hnh thc lu tr truy cp tun t (nh bng t).
Thng qua giao tip vi my tnh, khi gii quyt mt tc v, CPU s i hi
d liu (n s hi tun t cc b nh khc trc khi n a cng m th t
thng l cache L1-> cache L2 ->RAM) v a cng cn truy cp n cc d
liu cha trn n. Khng n thun nh vy CPU c th i hi nhiu hn
mt tp tin d liu ti mt thi im, khi s xy ra cc trng hp:
1. a cng ch p ng mt yu cu truy cp d liu trong mt
thi im, cc yu cu c p ng tun t.
2. a cng ng thi p ng cc yu cu cung cp d liu
theo phng thc ring ca n.
Trc y a s cc a cng u thc hin theo phng thc 1, c ngha
l chng ch truy cp tng tp tin cho CPU. Ngy nay cc a cng
c tch hp cc b nh m (cache) cng cc cng ngh ring ca chng
(TCQ, NCQ) gip ti u cho hnh ng truy cp d liu trn b mt a nn
a cng s thc hin theo phng thc th 2 nhm tng tc chung cho
ton h thng.

* c v ghi d liu trn b mt a
S hot ng ca a cng cn thc hin ng thi hai chuyn ng:
Chuyn ng quay ca cc a v chuyn ng ca cc u c. S quay
ca cc a t c thc hin nh cc ng c gn cng trc (vi tc rt
http://www.ebook.edu.vn
ln: t 3600 rpm cho n 15.000 rpm) chng thng c quay n nh ti
mt tc nht nh theo mi loi a cng. Khi a cng quay u, cn di
chuyn u c s di chuyn n cc v tr trn cc b mt cha ph vt liu
t theo phng bn knh ca a. Chuyn ng ny kt hp vi chuyn
ng quay ca a c th lm u c/ghi ti bt k v tr no trn b mt
a.Ti cc v tr cn c ghi, u c/ghi c cc b cm bin vi in
trng c d liu (v tng ng: pht ra mt in trng xoay hng
cc ht t khi ghi d liu). D liu c ghi/c ng thi trn mi a.
Vic thc hin phn b d liu trn cc a c thc hin nh cc mch
iu khin trn bo mch ca a cng.
5.2.2 Cc cng ngh ch to a cng

5.2.2.1 S.M.A.R.T
S.M.A.R.T (Self-Monitoring, Analysis, and Reporting Technology) l cng
ngh t ng gim st, chun on v bo co cc h hng c th xut hin
ca a cng thng qua BIOS, cc phn mm thng bo cho ngi s
dng bit trc s h hng c cc hnh ng chun b i ph (nh sao
chp d liu d phng hoc c cc k hoch thay th a cng mi).
Trong thi gian gn y S.M.AR.T c coi l mt tiu chun quan trng
trong a cng. S.M.A.R.T ch thc s gim st nhng s thay i, nh
hng ca phn cng n qu trnh li xy ra ca a cng (m theo hng
Seagate th s h hng trong a cng chim ti 60% xut pht t cc vn
lin quan n c kh): Chng c th bao gm nhng s h hng theo thi
gian ca phn cng: u c/ghi (mt kt ni, khong cch lm vic vi b
mt a thay i), ng c (xung cp, r ro), bo mch ca a (h hng
linh kin hoc lm vic sai).
S.M.A.R.T khng nn c hiu l t "smart" bi chng khng
lm ci thin n tc lm vic v truyn d liu ca a
cng. Ngi s dng c th bt (enable) hoc tt (disable)
chc nng ny trong BIOS (tuy nhin khng phi BIOS ca
hng no cng h tr vic can thip ny).

cng lai (hybrid hard disk drive)
cng lai (hybrid hard disk drive) l cc a cng thng thng c gn
thm cc phn b nh flash trn bo mch ca a cng. Cm b nh ny
hot ng khc vi c ch lm vic ca b nh m (cache) ca a cng:
D liu cha trn chng khng b mt i khi mt in.
http://www.ebook.edu.vn
Trong qu trnh lm vic ca cng lai, vai tr ca phn b nh flash nh
sau:
Lu tr trung gian d liu trc khi ghi vo a cng, ch khi
my tnh a cc d liu n mt mc nht nh (tu tng
loi cng lai) th a cng mi tin hnh ghi d liu vo cc
a t, iu ny gip s vn hnh ca a cng ti hiu qu
v tit kim in nng hn nh vic khng phi thng xuyn
hot ng.
Gip tng tc giao tip vi my tnh: Vic c d liu t b
nh flash nhanh hn so vi vic c d liu ti cc a t.
Gip h iu hnh khi ng nhanh hn nh vic lu cc tp
tin khi ng ca h thng ln vng b nh flash.
Kt hp vi b nh m ca a cng to thnh mt h
thng hot ng hiu qu.
Nhng cng lai c sn xut hin nay thng s dng b nh flash vi
dung lng khim tn 256 MB bi chu p lc ca vn gi thnh sn
xut. Do s dng dung lng nh nh vy nn cha ci thin nhiu n vic
gim thi gian khi ng h iu hnh, dn n nhiu ngi s dng cha
cm thy hi lng vi chng. Tuy nhin ngi s dng thng kh nhn ra
s hiu qu ca chng khi thc hin cc tc v thng thng hoc vic tit
kim nng lng ca chng.
Hin cng lai c gi thnh kh t (khong vi trm USD cho dung lng
vi chc GB) nn chng mi c s dng trong mt s loi my tnh xch
tay cao cp.
5.2.3 Thng s v c tnh ca HDD
* Dung lng
Dung lng a cng c tnh bng: (s byte/sector) (s sector/track)
(s cylinder) (s u c/ghi).
Dung lng ca a cng tnh theo cc n v dung lng c bn thng
thng: byte, kB MB, GB, TB.
a s cc hng sn xut u tnh dung lng theo cch c li (theo
cch tnh 1 GB = 1000 MB m thc ra phi l 1 GB = 1024 MB) nn
dung lng m h iu hnh (hoc cc phn mm kim tra) nhn ra
ca a cng thng thp hn so vi dung lng ghi trn nhn a
(v d a cng 40 GB thng ch t khong 37-38 GB).
http://www.ebook.edu.vn
* Tc quay ca a cng
Tc quay ca a cng thng c k hiu bng rpm (vit tt ca t
ting Anh: revolutions per minute) s vng quay trong mt pht.
Tc quay cng cao th cng lm vic nhanh do chng thc hin c/ghi
nhanh hn, thi giam tm kim thp.
Cc tc quay thng dng thng l:
5.400 rpm: Thng dng vi cc a cng 3,5 sn xut cch
y 2-3 nm; vi cc a cng 2,5 cho cc my tnh xch
tay hin nay chuyn sang tc 5400 rpm p ng nhu
cu c/ghi d liu nhanh hn.
7.200 rpm: Thng dng vi cc a cng sn xut trong thi
gian hin ti (2007)
10.000 rpm, 15.000 rpm: Thng s dng cho cc a cng
trong cc my tnh c nhn cao cp, my trm v cc my ch
c s dng giao tip SCSI
5.2.4 Cc thng s v thi gian trong a cng
* Thi gian tm kim trung bnh
Thi gian tm kim trung bnh (Average Seek Time) l khong thi gian
trung bnh (theo mili giy: ms) m u c c th di chuyn t mt cylinder
ny n mt cylinder khc ngu nhin ( v tr xa chng). Thi gian tm
kim trung bnh c cung cp bi nh sn xut khi h tin hnh hng lot
cc vic th vic c/ghi cc v tr khc nhau ri chia cho s ln thc hin
c kt qu thng s cui cng.Thng s ny cng thp cng tt.
Thi gian tm kim trung bnh khng kim tra bng cc phn mm bi cc
phn mm khng can thip c su n cc hot ng ca a cng.

* Thi gian truy cp ngu nhin
Thi gian truy cp ngu nhin (Random Access Time): L khong thi gian
trung bnh a cng tm kim mt d liu ngu nhin. Tnh bng mili
giy (ms).
y l tham s quan trng do chng nh hng n hiu nng lm vic ca
h thng, do ngi s dng nn quan tm n chng khi la chn gia
cc a cng. Thng s ny cng thp cng tt.
Tham s: Cc a cng sn xut gn y (2007) c thi gian truy cp ngu
nhin trong khong: 5 n 15 ms.
http://www.ebook.edu.vn

* Thi gian lm vic tin cy
Thi gian lm vic tin cy MTBF: (Mean Time Between Failures) c tnh
theo gi (hay c th hiu mt cch n thun l tui th ca a cng).
y l khong thi gian m nh sn xut d tnh a cng hot ng n
nh m sau thi gian ny a cng c th s xut hin li (v khng m
bo tin cy).
Mt s nh sn xut cng b a cng ca h hot ng vi tc 10.000
rpm vi tham s: MTBF ln ti 1 triu gi, hoc vi a cng hot ng
tc 15.000 rpm c gi tr MTBF n 1,4 triu gi th nhng thng s ny
ch l kt qu ca cc tnh ton trn l thuyt. Hy hnh dung s nm m n
hot ng tin cy (khi chia thng s MTBF cho (24 gi/ngy 365
ngy/nm) s thy rng n c th di hn lch s ca bt k hng sn xut
a cng no, do ngi s dng c th khng cn quan tm n thng s
ny.

* B nh m
B nh m (cache hoc buffer) trong a cng cng ging nh RAM ca
my tnh, chng c nhim v lu tm d liu trong qu trnh lm vic ca
a cng.
ln ca b nh m c nh hng ng k ti hiu sut hot ng ca
a cng bi vic c/ghi khng xy ra tc thi (do ph thuc vo s di
chuyn ca u c/ghi, d liu c truyn ti hoc i) s c t tm
trong b nh m.
n v thng bnh bng kB hoc MB.
Trong thi im nm 2007, dung lng b nh m thng l 2 hoc 8 MB
cho cc loi a cng dung lng n khong 160 GB, vi cc a cng
dng lng ln hn chng thng s dng b nh m n 16 MB hoc cao
hn. B nh m cng ln th cng tt, nhng hiu nng chung ca a
cng s chng li mt gi tr b nh m nht nh m t b nh m
c th tng ln nhng hiu nng khng tng ng k.
H iu hnh cng c th ly mt phn b nh ca h thng (RAM)
to ra mt b nh m lu tr d liu c ly t a cng
nhm ti u vic x l i vi cc d liu thng xuyn phi truy
cp, y ch l mt cch dng ring ca h iu hnh m chng
khng nh hng n cch hot ng hoc hiu sut vn c ca
mi loi a cng. C rt nhiu phn mm cho php tinh chnh
cc thng s ny ca h iu hnh tu thuc vo s d tha RAM
trn h thng.
http://www.ebook.edu.vn
5.2.4 Cc chun kt ni cng

Hin nay cng gn trong c 2 chun kt ni thng dng l IDE v
SATA.

IDE (EIDE)

Parallel ATA (PATA) hay cn c gi l EIDE (Enhanced
intergrated drive electronics) c bit n nh l 1 chun kt ni
cng thng dng hn 10 nm nay. Tc truyn ti d liu ti a l
100 MB/giy. Cc bo mch ch mi nht hin nay gn nh b
hn chun kt ni ny, tuy nhin, ngi dng vn c th mua loi
card PCI EIDE Controller nu mun s dng tip cng EIDE.

SATA (Serial ATA)

Nhanh chng tr thnh chun kt ni mi trong cng ngh cng
nh vo nhng kh nng u vit hn chun IDE v tc x l v
truyn ti d liu. SATA l kt qu ca vic lm gim ting n, tng
cc lung khng kh trong h thng do nhng dy cp SATA hp hn
400% so vi dy cp IDE. Tc truyn ti d liu ti a ln n 150
- 300 MB/giy. y l l do v sao ta khng nn s dng cng IDE
chung vi cng SATA trn cng mt h thng. cng IDE s
ko tc cng SATA bng vi mnh, khin cng SATA khng
th hot ng ng vi sc lc ca mnh. Ngy nay, SATA l
chun kt ni cng thng dng nht v cng nh trn, ta c th
p dng card PCI SATA Controller nu bo mch ch khng h tr
chun kt ni ny
cc phin bn Windows 2000/XP/2003/Vista hay phn mm s nhn
dng v tng thch tt vi c cng IDE ln SATA. Tuy vy, cch
thc ci t chng vo h thng th khc nhau. Do , ta cn bit
cch phn bit gia cng IDE v SATA c th t ci t vo h
thng ca mnh khi cn thit. Cch thc n gin nht phn bit
l nhn vo pha sau ca cng, phn kt ni ca n. cng PATA
(IDE) vi 40-pin kt ni song song, phn thit lp jumper (10-pin vi
thit lp master/slave/cable select) v phn ni kt ngun in 4-pin,
rng l 3,5-inch. C th gn 2 thit b IDE trn cng 1 dy cp, c
http://www.ebook.edu.vn
ngha l 1 cp IDE s c 3 u kt ni, 1 s gn kt vo bo mch ch
v 2 u cn li s vo 2 thit b IDE.
cng SATA c cng kiu dng v kch c, v dy c th s
mng hn cng IDE do cc hng sn xut cng ngy cng ci
tin v dy. im khc bit d phn bit l kiu kt ni in m
chng yu cu giao tip vi bo mch ch, u kt ni ca cng
SATA s nh hn, ngun ng cht, jumper 8-pin v khng c phn
thit lp Master/Slave/Cable Select, kt ni Serial ATA ring bit.
Cp SATA ch c th gn kt 1 cng SATA.
* Hai chun kt ni cho cng gn ngoi l USB, FireWire. u im
ca 2 loi kt ni ny so vi IDE v SATA l chng c th cm
nng ri s dng ngay ch khng cn phi khi ng li h thng.

http://www.ebook.edu.vn
CHNG 6: LP RP CI T MY TNH
6.1. Kho st, lp rp cc thnh phn phn cng my tnh
6.2. Kho st BIOS c hiu catalog
6.3. Ci t WINDOWS XP, cc driver thit b
6.4. Phn chia, nh dng a cng bng WINDOWS
6.5. Ci t phn mm ng dng

CHNG 7: SAO LU PHC HI D LIU
7.1. Phn chia a.
7.2. Backup, restore.
7.3. To file Image cho 1 partition.
7.4. Phc hi partition t file Image to.

CHNG 8: BO MT VI REGISTRY, GROUP POLICY
8.1. Gii thiu
8.2. Cu hnh my tnh vi Registry, Group Policy
8.3. Bo v my tnh vi Registry, Group Policy

You might also like