You are on page 1of 92

14 bi vn tham kho THCS LONG AN

2012 2013 ~1~



PHN I:
NGH LUN V MT S VIC,
HIN TNG I SNG
BI:
Suy ngh ca em v hin tng vt rc ra
ng, nhng ni cng cng hay a im du lch
tham quan hin nay.
BI THAM KHO:
VT RC BA BI
thi i ngy nay, mt trong nhng thc o
nh gi v mc pht trin v trnh vn ha, vn
minh ca mt quc gia l nhn vo b mt ca cc th
v np sng ca ngi dn. cc quc gia pht trin,
vn gi v sinh mi trng c quan tm thng
xuyn, ngi dn c gio dc rt k v thc bo v
mi trng xanh sch p. iu ng bun nc
ta, hin tng kh ph bin hin nay l vt rc ba bi
bt k ni u, d l ni cng cng hay cc ao, h cc
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~2~
khu du lch ni ting. nh mt biu hin ng bun
ca np sng thiu vn ha, vn minh.
Nguyn nhn ca hin tng ny th c rt nhiu.
th nht n xut pht t li sng lc hu, ch k, ch bit
n quyn li c nhn. Ngi ta ngh n gin rng ch
cn nh mnh sch l c, cn ai bn th mc ai. Nhng
ni cng cng cng khng phi l ca mnh vy th vic
g phi gi gn cho sch s!? Rc bn, ph thi, xc
sc vt cht, c v t nm thng ra ng, xung lng
sng. Nu xt k th t honh hnh ca dch cm g t
my nm trc mt phn cng c bn tay ch k ny gp
phn vo. Xc g, vt,.. cht tri trn sng hay nm trn
ng tr thnh bnh nguy him ly truyn dch bnh
li cho con ngi.
Nguyn nhn th hai c th l do thi quen xu
c t lu hnh thnh t tp qun sinh hot ca nhn dn
ta. Ngi Vit Nam xa thch sng ven sng, h, vi
nhng cn nh sn cao v vn rng mnh mng nn
chng ta cng c tin tay l vt, t th h trc sang th
h ny tr thnh thi quen kh m sa c. Tuy nhin
cuc sng xa vi dn s t, t rng, nc sng chy
xit nn rc theo thi gian c th phn hy hoc c
con nc nh bt i. Nhng trong thi i chng ta, dn
s ng, nc sng ngy cng cn th vic ngi dn vn
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~3~
c gi thi quen l mt iu t hi. Khng ch lm
mt cnh quan khi rc thi sinh hot vt lung tung nht
l bao b nylon s l ni cha nc ma ng li gp
phn y mnh s pht sinh ca mui gy ra cc t dch
st xut huyt hay bao b nylon c th lm tt nghn h
thng thot nc gy nhim nc bn trn cc con
ng,. in hnh cho tc hi do li sng ven sng
ca ngi dn Th x Tn Chu l con knh Vnh An
vnh vin khng cn na vo nm 2009.
Nguyn nhn th ba l nhng ngi hay vt rc
ba bi khng nhn thc c rng hnh vi ca mnh l
sai, h khng thc c bn thn mnh cng phi c
trch nhim trong hnh ng vt rc y, h n gin
ngh rng c ngi khc lm , l vic ca cc cng
nhn v sinh. Nu c dp i n cc khu du lch hay quan
st cc bn tr trong cng vin, cc gh bn b h hay
cc ni ngh ngi, im du lch, chng ta ch cn bit
nn ting th di, n mt que kem, vin ko,ung mt ly
nc ngt hay mt chai nc sui ngi ta vn c th
vt lon, vt que, vt chai ngay ti ch va ngi hay va
i qua, nhng b h p nh th m lnh bnh nhng
rc, nhng dng sng ang rn xit khi mang trong
ngi qu nhiu rc, cc cht thi c hi. ci thin
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~4~
tnh trng ny nh nc ta phi tn bit bao cng sc,
tin ca.
Nguyn nhn th t na l do vic gio dc thc
gi gn, bo v mi trng sng trong nhng nm trc
cn cha c quan tm ng mc.Trong my nm gn
y, tnh hnh ny cng ci thin nhiu nhng cc
hot ng tuyn truyn vn cha c t chc thng
xuyn. Cc hot ng ch c trin khai mt cch rm
r vo cc ngy cn k 5/6 hng nm hng ng ngy
k nim mi trng Th Gii. Do m trnh hiu
bit ca ngi dn cn thp. Bn cnh vic x pht
cc hnh vi v thc ny cng cha nghim tc, hnh
pht cha sc rn e nn tnh trng x rc ba bi ca
ngi dn vn cha c ci thin nhiu.
c c mt cuc sng hin i, vn minh c
l chng ta cn phi phn u nhiu. Trc ht cn phi
xa b c nhng tn ti by lu nay v vic vt rc
ba bi nht l ni cng cng. Cn ln n v ph phn
hnh vi ch k v thiu vn ha y. Gio dc v nng cao
thc gi gn v sinh mi trng mi ngi. Hy sng
theo tinh thn Mnh v mi ngi - mi ngi v
mnh, c nh vy mi trng sng mi xanh sch
p v Tri t mi tht s l ngi nh chung ca tt c
chng ta.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~5~
BI:
Vi hin tng hc sinh vi phm an ton giao
thng nh hin nay, em c gii php g khc phc
tnh trng .
BI THAM KHO:
AN TON GIAO THNG VI HC SINH
Bt u t nm 2011, ng v Nh nc ta quyt
t ra vn ca nm nhm hng s ch ca mi
ngi vo nhng vn ni tri, cn quan tm ca x
hi hin nay. Nm 2011 vi tn gi: Nm thanh nin,
mu o xanh ca hng ngn thanh nin tnh nguyn c
mt trn khp no ng t thnh th n nng thn em
li bao n ci cho hng ngn con ngi trn khp t
nc Vit Nam. Tip tc vi nhng thnh cng v
ngha ca vn ca nm mang li, nm 2012 li c
tip bc nhng vn nm nay li l mt hin tng
tht nng bng vn vi phm an ton giao thng v
tht ng bun khi trong s th s lng vi phm ca
hc sinh, th h tng lai t nc li chim mt t l
khng nh.
Khng phi ngu nhin m nm 2012 c
Nh nc ta chn l nm An ton giao thng v cng
khng phi ngu nhin m 64 tnh, thnh ph trn khp
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~6~
t nc ng lot lm l pht ng ra qun cho nm
an ton giao thng vo ngy 03/01/2011 va qua m theo
mt bo co thng k gn y, con s ngi thng
vong trong cc v tai nn giao thng hn 10.000
ngi hng nm v phn ln li l la tui t 15 tr ln.
qu l con s khng nh. 10.000 ngi tng
ng vi s ngi t vong do t sng thn mnh vi
cng t thn va xy ra Nht vo thng 3/ 2011.
Nc Nht mt i hng ngn con ngi v mt thin
tai ngoi mun nhng nc ta mi nm con s 10.000
ngi mt i v ang c nguy c tng ln hng nm li
chng phi v thin tai m li v mt nguyn nhn m
chng ta hon ton c th khc phc c.
Vy nguyn nhn ca vic vi phm an ton giao
thng nht l hc sinh vi phm cc quy nh v giao
thng an ton l do u?
Th nht c l phi k n thc ca ngi tham
gia giao thng cn qu km ngay c vi hc sinh cng
khng ngoi l. Ngy nay do iu kin sng ca con
ngi c nng cao, i sng vt cht kh y
p ng cho mi ngi mt cuc sng kh sung tc. Mi
gia nh ch c khong 1 n 2 con nn tm l thng
con, chiu con mong con bng ch, bng em ca cc
bc cha m cng v tnh tip tay cho t l vi phm an
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~7~
ton giao thng trong hc sinh tng cao. Mi hc sinh
gia nh kh khi n trng u c cha m trang b
bng phng tin xe gn my. Nhn vo nh xe dnh cho
hc sinh, ta c th bt gp s lng xe gn my ngy
cng nhiu. D l phn khi nh nhng nu iu khin
vi tc cao v bn thn ngi li xe cha tng hc
qua mt lp hc no trang b v kin thc li xe an
ton th vic xy ra tai nn giao thng l iu khng th
trnh khi. Bn cnh , cn phi nhc n mt ng
minh khng nh l m bo him, Chnh ph quy
nh rt nhim ngt v cht lng cng nh li ku gi
Phi ni nn bo him an ton, cht lng khi li xe
c nhc i nhc li rt nhiu ln trn cc phng tin
thng tin i chng nhng vi tm l thch chy theo
mt, nhng nn bo him no nh hoc kiu dng bt
mt, p lun l u tin la chn hng u ca cc c,
cu hc sinh tui teen m khng h ngh n cht lng.
Khi c tan nn xy ra, chc chn nhng chic m mt,
nh, xinh p, thi trang y khng th em li s an ton
cho nhng ch nhn thch v b ngoi khng ngh n
cht lng ca chng.
Ni nh th khng c ngha l t l vi phm an
ton giao thng ch hon ton v hc sinh li xe gn my
m mt hc sinh i xe p thng thng nhng nu chy
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~8~
hng 2 hng 3 tin ni chuyn cng l mt nguyn
nhn ng k. Hay tnh trng hc sinh i sai ln ng
quy nh do i tt, hoc ng ni hn l khi hc sinh tan
trng ra v th cc c cu lm no lon c mt
khong thi gian m nu ai c i qua cng phi lc u
ngao ngn.
Th hai na cng phi ni l nguyn nhn
khch quan thuc v c s h tng cn nhiu hn ch
nc ta hin nay. Dn s tng qu nhanh, tc th
ha cao, lu lng xe ngy cng ng nhng ng s
li i xung theo mt t l nghch, nhiu l giao thng c
quy m nh hoc mt ng xung cp, h thng chiu
sng khng m bo cng gp phn tip tay cho li hi
ca Thn cht cp i sinh mng ca bit bao con ngi.
V ng sau cc v tai nn giao thng th h qu
n li cng khng h nh khng ch cho bn thn
ngi b nn m c gia nh v c x hi cng phi nng
vai gnh ly.
Nu xy ra tnh hung xu nht th Thn cht
khng h thch a, ngi ra i khi c tng lai cn
trc mt em theo lun nim hi vng mong ch ca cha
m, v nh tan lun mt t bo mi ca x hi.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~9~
Nhng nu khng phi i cng Thn cht m b
thng, b tn tt, th s au n cn gp bi. Cn g chua
xt hn khi tui hc sinh mi 15 20 phi khp cht
cuc i vo ging bnh v tng lai l nhng bn
photocopy nh nhau. Khi y, hu qu ca cc v tai nn
giao thng khng ch cho bn thn ngi b nn m cn c
cng sc chm sc ca gia nh v c tin bc ca x hi.
Ti tng chng kin m tang ca mt hc sinh
cng v tai nn giao thng. Ngi m ngt ri tnh, tnh
dy li khc v lun ming bo: Con ti n ni sau ny
n s. nhng sau ny l lc no ca cu hc sinh
, mt pht bt cn a gin vi bn khi chy xe vi
tc kh nhanh nn khng th x l kp vi chic xe i
ngi chiu dn n thm kch hm nay cho gia nh.
Vi nhng tc hi au lng y th c l cn ging
ln mt hi chung bo ng v vic thc hin tt an
ton khi tham gia giao thng ca x hi hin nay l mt
iu bc thit. Vi hc sinh n gin ch l m bo cc
tiu ch ca Vn ha giao thng l .
l khi li xe, mi hc sinh cn c hiu bit y
, ng cc quy nh ca php lut v t gic chp hnh
nghim chnh cc quy nh ca php lut v m bo trt
t an ton giao thng. Bn cnh vic Nh trng t chc
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~10~
cc bui tuyn truyn v tc hi ca tai nn giao thng
trong cc bui sinh hot di c hay cc bn tin pht
thanh hc ng c l vic ging dy cc quy nh an
ton giao thng khi li xe cn phi c thc hin lng
ghp trong cc tit hc c lin quan, hy hc sinh thy
c hu qu nng n ca cc v tai nn giao thng v
cn nht l vic gio dc cc bn hc sinh hiu rng khi
li xe khng ch c trch nhim vi bn thn mnh m
cn phi v ngi khc, phi bit nhng nhn nhau khi
li xe hay l mt c ch gip ngi khc trn ng.
cn l thi ng x tht vn minh, lch s
nu xy ra cc va chm giao thng. Cc bn hc sinh cn
thy rng, khng ai mun tai nn giao thng nhng nu
do mt s xut ngoi mun va chm xy ra th mt bn
tay du ngi b ng ng dy, dng li gim chic
xe, hay mt n ci chia s hoc cu hi Bn c sao
khng? s c tc dng nh tan mi au n, bun bc
do va chm giao thng mang li.
Vi cc bc cha m, bn cnh vic trang b
phng tin thun li cho con cng cn trang b y
cho con nhng hiu bit v quy nh li xe an ton. Hc
sinh l th h mong ch ca x hi, c hc hi nhng
iu hay l phi th cn nht l phi lm gng cho mi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~11~
ngi, to s tin tng ca x hi vo lc lng k tha
ca t nc.
Tm li, vic chp hnh tt cc quy nh giao
thng khng ch em li s an ton cho bn thn ngi
li xe m cn l nim vui ca mi ngi. Cc bn hc
sinh cn nh rng, cc bn l ch nhn ca t nc mai
sau nn khng phi ch cn trang b kin thc v x hi,
chnh tr, khoa hc, m vic trang b cho bn thn
kin thc li xe an ton cng l vic lm cn thit, hy
nu gng cho tt c mi ngi, hy xng ng vi t
cch ch nhn t nc ngy mai v hy nh: Li xe an
ton khng ch cho mnh, cho mi ngi cho cuc sng
hm nay m cn v c th h ngy mai.


14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~12~

PHN II:
NGH LUN V TC PHM
TRUYN
BI:
Tm trng Thy Kiu khi lu Ngng Bch.
BI THAM KHO:
KIU LU NGNG BCH
Nguyn Du
Na m qua huyn Nghi Xun
Bng khung nh c, thng thn nng Kiu.
Hn ba trm nm trc, ni lng Tin in huyn
Nghi Xun y c mt thi ho dn tc ra i. Nguyn
Du ngi a vn hc ch Nm ca dn tc ta n
nh cao t th k th XVIII vi tp th Nm on
trng tn thanh hay tc gi l Truyn Kiu theo tn
nhn vt chnh nng Thy Kiu. Ni n Kiu l ni
n nhng ni lng, nhng ni su tm trng nhng iu
l l mi khc tm trng nhng hon cnh khc nhau
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~13~
li rung ln nhng ni lng khc nhau. C khi l ni nh
ngi yu, nh thng cha m cng c khi l ni bun lo
ca Kiu cho chnh cuc i nng. Ni lng y chnh l
tm cu th cui trong on trch Kiu lu Ngng
Bch. C khi Bun trng y nh mt tng th tm
trng cm thng, bun nh, i ch, hy vng, s
hi,..ca Kiu.
Trong sut tm cu th y, ngh thut c l
tng trng kt hp hi ha vi bt php t cnh ng
tnh cng vi ngh thut ip ng lin hon Bun
trng u mi cu lc to ra mt cm gic thm
m bun xm chim ngi c ngay t nhng cu th
u tin:
Bun trng ca b chiu hm
Su ch thi, chng dng mt bin php tu t no
c m cu m on m ra mt tm trng thm bun
vi mt khng gian gi bun ngoi ca b v mt thi
gian cng m bun chiu hm ca mt ngi ang
l loi, ngng i. C on th ch gm 4 cp lc bt m
cht cha bao nhiu l t ly: thp thong, xa xa, man
mc, du du, xanh xanh, m m. Nhng t ly y c lan
ra, ta vo tm hn ngi c v ni bun ca c gi h
Vng. Lc ny, Kiu ln u xa nh, b kha xun
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~14~
trong lu Ngng Bch ca T B. Nng tuy phi tht
thn cng h M nhng cng cha chu dn thn vo
chn lu xanh. Phi chng v th m ngay hnh nh u
tin, nng thy:
Thuyn ai thp thong cnh bum xa xa?
n cha trong thp thong mt tia hy vng cho cuc
i nng! Nhng c l xa xa cng l xa lm, mt m
lm. Cn gi y hnh nh cnh bum thp thong ni
ca b chiu hm ch gi cho nng s c n, l loi. N
nhc nng nh n thn phn lc loi ca mnh v tri
dy trong lng nng ni nh qu hng, gia nh cn
co, da dit. ni xa xm ny, nng nh con thuyn l
loi, n c bit n ngy no mi tr v sum hp cng
gia nh.
Bun trng ngn nc mi sa
Hoa tri man mc bit l v u?
Trong mch th y tm trng ngn ngang ca
Kiu li xut hin cu hi th hai. Cu hi nh mt ni
bun b xt xa ca nng v thn phn mnh. Cuc i
hoa tri bo ni ca nng bit s i u, v u trong
nhng ngy sp ti. Cnh hoa thn phn Kiu nhi ang
tri theo dng i bit u l im dng?
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~15~
V: Bun trng ni c du du
Tri di ni:
Chn my mt t mt mu xanh xanh
tip tc lng ng ni lng Kiu ni mnh mang cho mt
cuc sng t nht v v ni vng v v c qunh ny.
Cui cng trong chui tm trng l m thanh gh
ngi ca ting sng m m lm tri ln trong Kiu
mt ni s hi:
Bun trng gi cun mt dunh
m m ting sng ku quanh gh ngi.
C on th nh bn bc tranh t bnh v tm
trng ca Kiu, mi mt cnh vt trong bn bc tranh y
u gi ln Kiu nhng lin tng v cuc i, thn
phn mnh ri bt ra nhng tm trng khc nhau: t
ni bun l loi n bn khon cho s phn tip ti ni
chn nn tht vng v cui cng l ni s hi khn
ngui. v c nhng bc tranh tm trng y, ci c
sc Nguyn Du l ng nhn cnh vt bng chnh con
mt ca Kiu, ph ln cnh vt bng chnh tm trng
ca Kiu nn mi cnh vt, din bin xung quanh u
khin nng lin tng, chnh lng ngh n bn thn
mnh. Mi mt cnh vt u gi ln nhng bt hnh, au
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~16~
kh cho i nng, tt c nh dn ui nng, bao vy
nng khng cho nng li thot no c. u tin l nhn ra
xa ngoi ca b ri li nhn gn hn l ngn nc trc
mt ri li sang mt hng khc l mt t nhng u
u nng cng gp phi ni bun, u u cng gi ln
cho nng ni ti h v thn phn lc loi, tri git ca
mnh v khi git mnh nhn quanh nng ch thy nhng
tai ha ang ba vy v chc ch xung. Tt c mi
hng, mi phng u kha kn, Kiu bit trn vo
u by gi?
on th din t tht hay, tht tinh t chn tht
ci tm trng bun b, xt xa v lo s ca Kiu cho
chnh cuc i nng vi nhng sc thi khc nhau, din
t bng nhng cu th tuyt p, bng m iu trm
bun v bng c nhng bc tranh thin nhin t cnh ng
tnh tuyt tc t ai snh ni. on th v tm trng ca
Kiu lu Ngng Bch khp li nhng ni bun ca
nng cn thm m chng ta n tn hm nay. C th
ni y l on th m bt c ai yu Truyn Kiu cng
u thuc lng c.



14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~17~
BI:
Cm nhn ca em v nhn vt V Nng trong
Chuyn ngi con gi Nam Xng ca Nguyn D.
BI THAM KHO:
CHUYN NGI CON GI NAM XNG
Nguyn D
Nghi ngt u ghnh khi ta hng
Miu ai nh miu v chng Trng
Cu chuyn v v chng Trng y xy ra t
thi hu Trn sau c ghi thnh mt truyn truyn k
trong tc phm Truyn k mn lc ni ting ca
Nguyn D t th k 16 m ai trong chng ta cng u
bit, Chuyn ngi con gi Nam Xng. l mt
truyn rt c sc c v ni dung ln ngh thut, c
ngi ca l mt nh vn thin c k bt v s phn
ngi ph n trong ch phong kin m v chng
Trng, nng V Nng l mt i din.
V Nng l ngi con gi bc mnh ng
thng, nng c bit bao phm cht tiu biu cho c
hnh ca ngi ph n trong x hi phong kin ngy
xa. Tn nng l V Th Thit, qu Nam Xng, xut
thn trong gia nh k kh nhng nng va c nhan
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~18~
sc va c c hnh, c Nguyn D c chp r tnh
thy m, nt na, li thm t dung tt p. Chng
Trng Sinh con nh ho ph mn v dung hnh
xin m em trm lng vng ci nng v lm v. Trong
o v chng, nng l ngi v hin thc, bit chng c
tnh a nghi, phng nga qu sc nhng nng lun
bit gi gn khun php khng tng lc no v
chng phi n tht ha.
Sng gia thi lon lac,v khng c hc nn tn ca
Trng Sinh phi ghi vo s lnh i vo loi u. Bui
tin chng ra trn, nng chng mong chng eo n
phong hu tr v qu c, ch xin ngy v c hai ch
bnh yn. c mong ca nng tht bnh d, coi hnh
phc gia nh hn mi cng danh ph phim trn i.
Chng ra trn va y tun, nng sinh mt a con trai
t tn l n. Khi xa chng phm hnh ca nng cng
c khng nh trong nhiu mi quan h. Vi con, nng
l ngi m du dng, giu tnh yu thng, ngay c
chuyn nng hay tr bng mnh trn vch m bo l
cha n phi chng y cng v nng khng mun con
mnh thiu i tnh yu thng ca cha. Nhng nng u
ng rng hnh ng m nng ngh hay a con li tr
thnh nguyn nhn y nng n b vc ca cuc i.
Trong mi quan h vi m chng, nng lm trn bn
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~19~
phn ca ngi con du hiu tho. V nh thng con, li
thm gi yu, bnh tnh ca m chng nng ngy cng tr
nng, nng ht sc thuc thang li thm l bi
thn pht ri dng c li ngt ngo khn kho khuyn
ln nng lm ht sc lc, kh nng ca bn thn mnh
nhng v nc ht chung rn, kh cng lc kit m
chng nng qua i, nng ht li thng xt, vic
ma chay t l c lo liu, t chc chu o nh i vi
cha m mnh. Ngay c m chng nng trc lc mt
cng thm nguyn cu nng s c hnh phc sau ny
khi chng nng v nh xanh kia quyt chng ph con
nh con chng ph m. Qua tng trang truyn,
Nguyn D dnh cho V Nng mt thi yu mn,
trn trng t khc ha r nt hnh nh ngi ph n
trong x hi phong kin xa vi nhng phm cht tt p:
mt nng du hiu tho, mt ngi v m ang thy
chung v ngi m hin n hu.
Vi nhng phm cht tt p y, ng l nng
phi c hng cuc i hnh phc nh nguyn c
ca m chng nng nhng chng ai ng, khi vic qun
kt thc, Trng Sinh t min xa chinh chin tr v th
ngi m nng mong ch ngy m y li l ngi t
du chm ht cho cuc i nng. Khi bng con ra thm
m m, Trng Sinh tin vo cu ni ngy th ca b
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~20~
n Trc y, thng c mt ngi n ng, m
no cng n, m n i cng i, m n ngi cng
ngi, nhng chng bao gi b n c. B n ni
vi cha nh th, bi v y l s tht theo nim tin th
di ca n d y s lm ln, vy m cha ca b, Trng
Sinh h , vi v tin l s tht m khng suy xt
c inh ninh l v h chng nghi ng lng chung
thy ca v. T ch ni bng gi xa xi, ri mng chi
ht hi cui cng l ui V Nng ra khi nh, b mc
ngoi tai nhng li by t ca v, mi s bin bch ca
h hng lng xm. V Nng au n v tht vng qu,
b chnh ngi chng nng yu thng v ch i y
vo bi kch, b vu oan l ngi v h thn mt nt th
cn au n no hn. Trng Sinh y nng n
bc ng cng qun v b tc, nng phi nhy xung
sng Hong Giang t minh oan cho mnh, t r l
ngi ph n oan trang gi tit trinh bch gn lng.
T s phn y oan nghit ca V Nng, truyn
phn nh mt hin thc v x hi phong kin xa vi
nhng bt cng v l. l mt x hi dung tng cho
quan nim trng nam khinh n, cho Trng Sinh, mt
k tht hc v li ni ngy th ca a tr 3 tui ngang
nhin ch p ln nhn phm ca ngi v hin thc, nt
na. V c nguyn nhn gin tip khc na: do chin tranh
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~21~
phong kin. D khng c miu t mt cch trc tip
nhng cuc chin tranh y tc ng ln tng nhn vt
trong tc phm, b m chng V Nng nh con m
mt, V Nng phi chn ci cht trong ngy chng tr
v v b n phi mt m. Ngi c xa nay ch cn
bit th di, cng Nguyn D thng xt cho ngi con
gi Nam Xng v bit bao ph n bc mnh khc trong
ci i ny m s phn ca h nh c bo trc:
Thn em va trng li va trn
By ni ba chm vi nc non
(Bnh tri nc H Xun Hng)
Phn cui truyn m tnh cht hoang ng, k
o nh cng th hin tnh cm yu thng con ngi ca
Nguyn D, gi tr nhn o ca tc phm. Nguyn D
cho V Nng khng cht hay ni ng hn nng
c sng mt cuc i khc tt p hn chn thy
cung. Kt thc c hu lm cu chuyn mang m tnh
cht c tch phn nh c m v mt x hi cng bng,
nhn phm con ngi c tn trng nhng d V
Nng c gii oan, nng vn chng th tr v nhn
gian c na ch cng lm tng thm gi tr t co
hin thc tc phm ny.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~22~
Bi kch ca V Nng l bi kch gia nh nhng
ci cht ca V Nng lm bit bao ngi phi ri l
khc thng cho mt v p ton din phi chu mt s
phn oan nghit. Tuy mang nhiu yu t hoang ng
nhng nhn vt V Nng l mt in hnh cho bi kch
ca ngi ph n trong gia nh v x hi phong kin
ngy xa.
BI:
Suy ngh v nhn vt ng Hai trong truyn
ngn Lng ca tc gi Kim Ln.
BI THAM KHO:
LNG
Kim Ln
Ngi ta vit rt nhiu v ci lng Vit Nam
xa kia, t kho tng s nhng cu ca dao tc ng,
nhng bi vit kho cu v phong tc tp qun hay
nhng phng s vic lng cho n nhng tiu thuyt m
trong ci lng gi trn s phn ca nhiu nhn vt.
Lc lng khng cn l mt n v hnh chnh na m
l tt c nhng g gn b vi ngi nng dn xa.
V vi truyn ngn Lng ca Kim Ln cng nh th.
Lng ch l ci c lm nn t lm ni bt 1 con
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~23~
ngi nhn vt ng Hai. Bi l sut cu chuyn khng
c mt cu vn no miu t v ci lng Ch Du y m
ta ch thy 1 tnh yu l lng ca ng Hai dnh cho ci
lng ca mnh.
ng Hai khng phi l nhn vt tiu biu trong ci
lng Ch Du, c l cng rt i bnh thng nh bao
ci lng khc trn mnh t VN ny. ng ch l ngi
nng dn cht phc, hay lm, d ang sng ni tn c,
ng vn pht ming ry trng t c sn phng cho
sang nm. ng Hai rt t ho v lng Ch Du, ni
chn nhau ct rn ca mnh. Tnh cm y th hin
trc ht ci tnh hay khoe v lng nht l by gi
trong lc xa lng, trong ci cuc sng cht hp t tng
ca ni tn c th ci lng cng tr nn p , n tr
thnh nim tin thnh s say m v thnh c vng trong
ng. Mi ln k v lng, ng li ni mt cch say sa
v no nc l thng, hai con mt ng sng hn ln,
mt bin chuyn hot ng. ng ,vic khoe lng
tr thnh mt ci tt, ng ni nh cho chnh mnh, cho
tha ni nh v lng trong ng. V ta hiu ng sau ci
tt y chnh l tm lng chn tht gn b ca ng vi
lng. ri mi khi nh v lng ng li thy khe hn
ra v ng yu mn lng nn mi ni kh au hay nim
vui sng u gn b vi ci lng qu du .
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~24~
Pht giy sng khoi sung sng nht ca ng Hai
ni tn c c l l lc ng phng bc trn con ng
lng n phng thng tin tuyn truyn. Ong i nghe tin
tc, ng phn khi trc nhng thng li ca khng
chin. Kim Ln rt kho lo khi t ng Hai vo mt
tnh hung gay cn t lm bc l nhng tnh cm
mi m trong ng. Tnh hung y l ci tin lng Ch
Du theo gic m chnh ng nghe c t nhng ngi
tn c mi di xui ln. Khi nghe ci tin t ngt y,
ng thy sng s v au xt qu c ng nghn ng hn
li, da mt t rn rn. Ong lo lng i tng nh
khng th c. ng au n v lng Ch Du yu
qu ca ng ri b khng chin. Ti nhc v xu h,
ng lng trnh v nh, khng dm ni chuyn cng
nhng ngi tn c. Quay tr v ng phi ci gm mt
xung m i, lc no ng cng nm np lo s ngi ta
, bn tn v dn lng Ch Du theo gic. m ng
trn trc khng sao ng c. Ting n loang xa, c
gia nh ng v cng bun kh, ng li cng au xt
hn. C khi ng cng nghi ng ci tin y, ng t tranh
lun vi mnh ch nh ci bn lng li n n
th c nhng ri ci tn thng chnh Bu ph
tan nim tin t i trong ng, ut qu ng nm cht tay,
nghin rng nguyn ra chng bay n ming cm hay
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~25~
ming g vo mm m i lm ci ging Vit gian bn
nc nhc nh th ny?
Ong Hai yu lng tha thit nhng li v cng cm
tc khi nghe tin lng theo gic. Hai tnh cm tng
chng mu thun y dn n mt s xung t ni tm
d di. Ong cng b y vo tnh th b tc tuyt vng
khi b ch nh ni tn c mun ui gia nh. i u
by gi? Khng ai cha chp dn lng Vit gian cng
khng th v lng v v lng tc l b khng chin, b
c H. Tnh yu lng trong ng gi y khng cn nh
mt thi quen m thc s l mt tnh yu c thc
lng th yu tht nhng lng theo Ty mt ri th phi
th. Tht cm ng cho ci cnh ng th th vi thng
con nh ni vi chnh mnh, ng mun con ghi nh nh
ta lng Ch Du cng l nhc mnh v qu cha t
t nhng cng khng nh mt tnh yu rng ln bao
trm hn, l thy chung vi khng chin vi cch
mng ng h c HCM mun nm.
Ngi c nh b cun vo mch tm t ca ng
Hai qua ngh thut miu t ti tnh ca tc gi ri ai
cng v a ra cng nim h h vui sng ca ng Hai
khi nghe tin ci chnh t ng Ch tch x, ng mua qu
chia cho cc con, lt t i bo tin vi mi ngi. Ong
hn nhin k li nh mnh va tham d trn nh y v
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~26~
ci tin Ty n t nh ti ri bc , t nh l ci
chng c hng hn nht cho li ci chnh lc ny ca
ng. Trong ci nh b t ri y dng nh ang ti sinh
mt lng Ch Du khc, vn l ci lng m ng tng yu
va l ci lng vn xng ng vi tnh yu y lng
Ch Du khng chin.
Vn ho I-li-a E-ren-bua c ni lng yu nh,
yu lng xm, yu ng qu tr thnh lng yu T
quc. ng Hai ng l mt ngi nh th. Nim vui,
ni bun ca ng gn vi lng, lng yu lng chnh l
ci ngun ca lng yu nc. ng Hai l hnh nh p
ca ngi nng dn bnh thng nh giu lng yu
nc, mt mu ngi ng qu ca dn tc trong nhng
nm trng k khng chin chng thc dn Php
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~27~
BI:
Suy ngh v nhn vt anh thanh nin trong
truyn ngn Lng l Sa Pa ca Nguyn Thnh Long.
BI THAM KHO:
LNG L SAPA
Nguyn Hong Long
Lng l Sa Pa l mt truyn ngn hay ca Nguyn
Thnh Long. Cng nh hu ht cc sng tc khc,
Lng l Sa Pa tc gi s dng cch k chuyn nh
nhng, ct truyn n gin, khng c nhng tnh hung
lt lo, phc tp cng khng khai thc nhng mu thun
cng thng nhng ni dung cu chuyn li hp dn ngi
c v cng. C l lc hp dn y pht ra t v p trong
cch sng trong tm hn v nhng suy ngh ca anh
thanh nin nhn vt chnh ca truyn v c nhng nhn
vt khc. H tiu biu cho nhng ngi sng, cng hin
trong giai on dn tc ta va xy dng Ch ngha x
hi min Bc v tin hnh cuc chin tranh chng
quc M min Nam, thng nht t nc.
Ngay t u tc phm, Nguyn Thnh Long s
dng cch k rt mi la khi tc gi khng cho nhn vt
chnh ca mnh xut hin m ch gin tip qua li gii
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~28~
thiu rt n tng ca bc li xe, rng anh ta l mt
trong nhng ngi c c nht th gian, rng anh ta
rt thm ngi v nu ha s c gp th th no cng
thch v. Sau anh xut hin trc tip qua cuc gp
g chc lt vi bc li xe. ng ha s v c k s trong
khong thi gian ngn ngi ri li khut vo my m
bt ngn v ci lng l mun th ca ni non SaPa. Tuy
nhin ch vi 30 pht tip xc y, anh thanh nin
li trong lng ngi c mt n tng kh phai m v v
p trong cch sng, trong tm hn anh.
l anh thanh nin 27 tui, lm cng tc kh
tng kim vt l i cu, vc ngi nh b nhng n
ci rng r trn gng mt. Anh sng v lm vic trn
nh Yn Sn cao 2600m so vi mc nc bin, quanh
nm ch c my m lnh lo. V th chng ta cng khng
l g khi bc li xe bo anh l ngi c c nht th gian.
Bn b ca anh ton l nhng vt v tri: my o nng, o
gi, o my.. tuy sng trong hon cnh c n nh th
nhng ngi thanh nin y vn yu i, vn lm vic vi
tinh thn trch nhim cao nht. Anh sp xp lo toan cuc
sng ring ngn np, n nh mt cn nh ba gian,
sch s, anh nui g trng hoa, mt vn hoa vi hoa
dn, hoa thc dc, vng, tm, , hng phn, t
ong. Rc r sc mu v anh thch c sch, sch nh
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~29~
mt ngi bn vi anh, c vi bt ni c n lc
no ti cng c ngi tr chuyn. Ngha l c sch y
m. Mi ngi vit mt v. Thnh thong, anh cn
xung ng, tm gp bc li xe cng hnh khch tr
chuyn na.
Sng trong cnh c n nh vy nhng anh khng
h thu mnh li m chn cho mnh mt cch sng rt
si ni. Thi nng nhit, hiu khch, n ci ta nng
ca anh gy c thin cm i vi mi ngi ngay t
u. Ch vi cu ni ca bc li xe y, ti gii thiu
vi anh mt ha s lo thnh nh. V c y l k s
nng nghip. Anh vui v vi mi ngi ln thm
nh. Khng ch th anh cn rt quan tm n mi ngi.
Anh biu bc li xe c tam tht mang v cho v bc
va m dy, mt b hoa rc r cho c k s tr hay mt
m tr ngon Yn Sn cho ng ha s gi. Nim vui gp g
do dt trong lng anh, bc l qua nt mt v tng c ch.
Ngi thanh nin y khng ch ng yu trong cch
sng m cn ng yu v nhng iu anh ang lm v
nhng suy ngh ht sc nghim tc ca anh. Qua li anh
gii thiu th cng vic hng ngy ca anh l o gi, o
nhit , o nng, o ma ri ghi chp, ri gi vo my
b m bo v trung tm, theo anh hnh dung th cng
vic ni chung d, ch cn chnh xc v phi bo v
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~30~
nh ng gi vo bn gi, 11 gi, 7 gi ti, li 1 gi
sng v gian kh nht l ln ghi v bo v lc mt gi
sng. Nhiu ma, nhiu m anh phi i chi vi gi
tuyt v lng im. ang ng ngon vi chn m nhng n
gi l vn phi thc gic, xch n i p, xch my i o,
khng b mt ngy, khng qun mt bui, m thm v
bn b gp phn cho cuc khng chin v cuc sng ca
nhn dn, nht l t ngy pht hin ra mt m my kh
m anh gp phn cng khng qun ta h c my bay
phn la M. Anh sung sng ni vi ng ha s rng
T hm y chu sng tht hnh phc.
S d anh c th lm c nh th v anh c mc
ch sng tht cao p. Hy nghe anh tm s Mnh sinh
ra l g, mnh u, mnh v ai m lm vic?. Anh
thanh nin khng phi l mt ngi c bit nh ng vi
l tng y, anh c nn ni nh nh, nh ngi, sng
trong cnh c n hon thnh nhim v ng gp mt
phn sc lc nh b vi qu hng, t nc v xng
ng vi ngi cha ang i u vi gic M xm lc
trong chin trng min Nam.
Cng vic vt v, c nhng ng gp quan trng
cho t nc nh th nhng ngi thanh nin hiu khch
v si ni y li rt khim tn. Anh ngng ngng khi
ng ha s phc tho chn dung mnh v lun ming gii
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~31~
thiu cho ng nhng ngi ng v hn mnh. L ng
k s vn rau tn ty hay ng ch nghin cu st khng
mng cuc sng ca bn thn v li ch t nc. Cc
nhn vt trong truyn c Nguyn Thnh Long t trong
tm th hng ci p: Bc li xe vui tnh, ng ha s gi,
C k s tr tt c hng n anh thanh nin vi tt c
nim khm phc, cm mn. Cn anh thanh nin li hng
v ng k s trng rau v anh k s nghin cu st vi
ngh: s cng hin ca h mi tht s ln lao v ng
c ca ngi. Chnh ngh thut quy chiu ny gip tc
gi xy dng thnh cng mt tp th nhng con ngi lao
ng mi ang hng ti ci p, hng ti s hon ho
v nhn cch v l sng v l tng.
Bng mt ct truyn kh nh nhng, nhng chi tit
chn thc tinh t, bng ngn ng i thoi sinh ng,
Nguyn Thnh Long k li mt cuc gp g tnh c
m th v ni SaPa lng l. Cha y 30 pht tip xc
vi anh thanh nin khin ngi ha s gi thm suy ngm
v v p cuc i m mnh khng bao gi th hin
c khin c k s tr lng bao cm mn, bng khung.
ng thi vi truyn ngn ny Nguyn Thanh Long
khc ha thnh cng chn dung tp th nhng ngi lao
ng mi v cao mt quan nim sng ht sc cao p:
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~32~
cng hin mt cch lng l m thm m ht sc t
nguyn cho t nc cho nhn dn.
BI:
Suy ngh v tnh cha con trong chin tranh qua
truyn ngn Chic lc ng ca Nguyn Quang Sng.
BI THAM KHO:
CHIC LC NG
Nguyn Quang Sng
Chic lc ng l mt trong nhng truyn ngn
thnh cng ca Nguyn Quang Sng vit v nhng tnh
cm cao p trong chin tranh: tnh cha con v tnh ng
i. Nhng tnh cm y c khai thc v th hin
thng qua nhng tnh hung c th v gn lin vi cuc
chin tranh khc lit, y gian kh nhiu mt mt hi
sinh. on trch trong sch gio khoa ch yu tp trung
khc ha v ngi ca tnh cha con su nng nhng o le
trong hon cnh chin tranh gia hai nhn vt: ng Su
v b Thu.
ng Su, ngi cha ti nghip v cuc chin u
ca dn tc ng phi mang vt so trn mt, h sinh
c v p ca mt thi trai tr. y l ni au th xc.
My ngy v thm nh, ng li phi tri qua ni au tinh
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~33~
thn: a con gi duy nht, ng hng mong nh, khng
chu nhn ng l cha, khng mt li gi ba. Gt qua bao
tht vng, au n khi Thu b chy trc ni ho hc, vui
mng khi gp li con, ng Su vn tip tc hi vng, ng
ch i ni ng ngng ca con qua i th cha con s nhn
nhau nn sut my ngy ngh php ng Su chng i u
c. Ngi cha ti nghip y sut ngy c quanh qun
trong nh v ch i. Mi ngi cng gip ng, b Su
thng chng nn cng c gi con vo th b, b hi vng
ni cm to s lm con u hng, bc Ba lo lng nn cng
m ng cho Thu chu phi gi Ba cht nc gim
con phi ni nh vy nhng con b vn nn thinh.
Thi gian tri, ng Su cng st rut nn khng th ngi
ch na, ng hnh ng. Trong ba cm anh Su gp
mt ci trng c to vng vo chn con, ng mun con
bit tnh yu thng, s quan tm dnh cho n. Vy m
con b Thu li ht ci trng ra. ng Su bun, gin
vung tay nh con v ng cng hiu khng cn g mong
con b gi ba na nn yn cho n v ngoi. Cho n
pht cui cng trc khi chia tay, anh cng mun m
con, hn con nhng ri li thi. Vy m chnh lc y
ng li c hnh phc ca ngi cha. Git nc mt
hnh phc ln di trn m ng khi nghe ting gi ba ca
con, ting gi m bao nm ng ch i. Nhng pht y
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~34~
ngn ngi qu. ri cui cng ng phi vnh vin phi
xa con, ng ng xung trong lng thm, khng mt li
trng tri nhng ngi chin s y khng cht v ng l
mt ngi cha ht mc thng yu con. Mang li hn vi
con gi ra i, ng mit mi, say sa ca, ra, thn
trng t m nh mt ngh nhn, lm chic lc bng ng
voi tng con gi cy lc nh xinh cha chi mi tc
cho con nhng n g ri c phn no tm trng ca
ng. Hng m, ng nhn ngm chic lc, mi n ln
tc cho chic lc thm bng, thm mt. Nguyn Quang
Sng khng miu t r nhng chng ta vn c th hnh
dung c ci lc nh b y mi ngy mi p ln, hng
ch yu nh tng Thu, con ca ba cng ta sng lung
linh. l biu tng qu gi, bt dit ca tnh cha con
ng Su v b Thu. Do , tuy l vnh bit con nhng
giy pht cui cng y, ng vn khng qun a tay vo
ti mc cy lc v a n cho ngi bn nh chuyn
li cho con, cng l mt c ch chuyn giao s sng,
s sng ca ng n su trong tnh yu dnh cho con. V
ng nh li bc Ba ni ch c tnh cha con l khng
th cht c. ng Su l mt ngi cha tuyt vi, yu
con ht mc.
Cn Thu, con ng Su l 1 c b ng ngnh,
bng bnh v cng ht sc thng minh. Khi Thu tm
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~35~
tui, ln u tin c gp b. C b tc ct ngang vai,
mc qun en, o bng , hn nhin, xinh p, mi
nhn ng Su nhn ngay ra con gi mnh. Vy m sut
3 ngy gn gi Thu vn khng chu gi 1 ting ba,
khng chu nhn ba ca mnh. Thu ni nng cc lc,
c x vng vng, ng ngnh. Tnh cm cha con
tng nh khng th c. Nhng n giy pht cui cng
trc khi cha i th tnh cm thing ling y bng chy
bng ln. Ngy cha i i mt mnh mng ca con b
bng xn xao, ng sau i mt mnh mng y chc
ang xo ng bit bao ngh, tnh cm. Ci ting gi
ba cng c ch m cht ly c ba, hn ba khp mi
ni, hn c vt tho di trn m ba biu hin ca mt
tnh yu nng nn ca con i vi b. n khi nghe b
ni ba i ri ba v vi con, Thu ht ln khng ri
hai tay sit cht c, dang c 2 chn cu cht ly ba,
i vai nh run run. Chc Thu khc, v khng mun
cho ba i hay Thu khc v thy n hn v li lm ca
mnh, thy thng ngi cha sut my ngy qua au
kh v mnh. V bom n qun th, cha mang so trn
mt, y l iu au kh ca ba vy m Thu khng hiu,
Thu li xa lnh khin ba cng au kh hn. c b
ngoi ging cho em mi hiu nhng cng mun nn
Thu c c sit cht ba nh mun n b nhng ht hng
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~36~
qua. Vi tm hn nhy cm, tri tim nhn hu v 1
tm lng chan cha yu thng, nht l i vi tr em
nn Nguyn Quang Sng cm nhn n tn cng
nhng biu hin tnh cm ca Thu miu t mt cch
sinh ng v v cng tinh t.
Ch tnh cha con khng h mi l nhng thnh
cng ca Nguyn Quang Sng chnh l khai thc ch
y trong nhng tnh hung tht o le. ng Su mong
ch gp con nhng b Thu li lnh lng, xa cch. n
khi hiu l ba mnh th cha con phi xa`nhau v cng
l ln gp nhau cui cng, ng Su hi sinh v khng c
c c hi trao k vt cho con.
Cu chuyn c k bng ngi th nht qua li k
ca bc Ba, ngi bn thn thit ca ng Su cng l
ngi chng kin ton b cu chuyn cm ng ny nn
cng m bo tnh khch quan, chn thc v tnh cha con
gia ng Su v b Thu. D cui truyn ng su ra i
nhng tnh cha con l mi mi bt dit nh chic lc
ng cng nh chin tranh c tn khc bao nhiu cng
khng th dp tt ni nhng tnh cm cao p v bn
vng ca con ngi Vit Nam. V cng l mt li l
gii hng hn cho mi thng li ca dn tc ta trong
cuc chin tranh v quc v i.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~37~

PHN III:
NGH LUN V BI TH,
ON TH.
BI:
Suy ngh v bi th nh trng ca tc gi
Nguyn Duy.
BI THAM KHO:
NH TRNG
Nguyn Duy
nh trng l mt trong nhng bi th hay ca
Nguyn Duy, mt nh th qun i thuc th h nh th
trng thnh cng cuc khng chin chng M cu nc.
c vit nm 1978, 3 nm sau ngy min Nam hon ton
gii phng, t nc thng nht, thng qua hnh nh vng
trng v cm xc ca nhn vt tr tnh, Nguyn Duy
din t nhng suy ngm su sc v thi ca con ngi
i vi qu kh gian lao, ngha tnh. Vi ch t tng
y, bi th cng th hin c c im ni bt trong
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~38~
phong cch th Nguyn Duy l giu cht trit l, thin
v chiu su ni tm vi nhng trn tr, day dt, suy t.
Bi th c s kt hp hi ha gia yu t t s v
yu t tr tnh. Bng cch din t rt mi m ch ghi
ch ci vit hoa cu u mi kh, cc cu cn li
khng vit hoa, bi th nh mt dng cm xc dt do
tri theo dng chy thi gian t qu kh n hin ti gn
lin vi cc mc s kin trong cuc i con ngi. Hnh
nh vng trng trong bi th mang nhiu tng ngha,
va l i tng nh th by t cm xc va l hnh
nh ngi bn tri k ca nhn vt tr tnh trong bi th.
M u l hnh nh vng trng tui th tri rng
trn mt khng gian bao la
Hi nh sng vi ng
vi sng ri vi b
T ng v sng c gieo vn lng mt cch
c o kt hp cng ip t vi 3 ln, cu th nh
gin ra, m ra mt vng qu rng mnh mng. Con
ngi i nhiu, c hnh phc vi nhng v p ca
thin nhin, tng c ngm trng trn ng qu, ngm
trng trn dng sng v ngm trng trn bi b. Bao
nhiu k nim tui th trn qu hng du yu u c
trng lm bn.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~39~
Thi gian tri, con ngi dn trng thnh, anh
tr thnh ngi lnh chin u v qu hng, trng vn
bn cnh trong v tr mi tri k
Hi chin tranh rng
vng trng thnh tri k
Tri k - l bit ngi nh bit mnh, bn tri k l bn
rt thn, hiu bit mnh. Gia mu la chin tranh, vng
trng nh mt nim an i, xoa du tm hn ngi lnh,
chp cnh cho c m ngi lnh gip h vt ln au
thng, cht chc, khi dy kht khao chy bng v mt
cuc sng thanh bnh. Cu th u sng trng treo ca
Chnh Hu mi chng ta cng khng th qun c.
Gn b vi nhau trong nhng nm thng gian lao
y, con ngi vi thin nhin nh ha lm mt, h sng
chn tht cng nhau, ci bn cht hn nhin ca ngi
lnh cng ni r.
Trn tri vi thin nhin
hn nhin nh cy c
Bao nhiu ngy thng i qua l by nhiu k
nim tri qua cng nhau, qu kh c t thm ch
tnh, ch ngha v con ngi t dn lng mnh trc khi
chia tay.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~40~
Ng khng bao gi qun
ci vng trng tnh ngha
Ch ng t vo u cu th lm m ra bao
nhiu hng lin tng, ng l ngh, l chng ta ngh
rng qu kh p th th hy nh, ng bao gi qun.
M ng cng l c ng, mt s lo s cho lng ngi
c th thay i nh T Hu cng tng t ra.
Ngi v thnh th xa xi
Nh cao cn nh ni i na chng?
Ph ng cn nh bn lng?
Sng n cn nh mnh trng gia rng?
V thc t, s thay i ca lng ngi tht ng
s. Hon cnh sng i thay con ngi cng d dng
thay i. Sau chin thng, c v thnh ph, c sng
trong buyn-inh rc r nh n, ngi tri k nm xa gi
tr thnh ngi dng trong mt ngi thnh th.
T hi v thnh ph
quen nh in ca gng
vng trng i qua ng
nh ngi dng qua ng
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~41~
T ngi dng nghe sao xt xa, y au n,
trng lng l i qua, khng ai hay, khng ai bit. ri
khi xy ra tnh hung bt ng: n in tt, vng trng
trn t ngt hin ra qua ca s vn trn y lung linh
ta sng, nh thc bao k nim tng lng qun
trong lng ngi.
Nga mt ln nhn mt
c ci g rng rng
nh l ng, l b
nh l sng, l rng
C qu kh tt p ngy xa nh mt thc phim
quay chm, ip t l lm cc phn cnh ln lt hin
ra, ny l trng vi tui th, kia l thi khng chin khin
con ngi dng trn mt cm gic rng rng, nghn ngo
mt mi nh khc khoi v da dit v qu kh bnh d,
mc mc m thing ling. T ng ngng n thng tht
khi nhn ra ngi bn nm xa ri rng rng hoi nim
ng li cui cng l nim day dt n hn.
Trng c trn vnh vnh
k chi ngi v tnh
Trn vnh vnh mang v p vin mn, trn
y, l biu tng ca s bao dung, lng ca ngha
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~42~
tnh thy chung trn vn trong sng m khng h i hi
n p. Nguyn Duy thuc th h nhng nh th
tng tri qua bao th thch gian nan, tng chng kin
bao hi sinh ca ng i trong chin tranh c lit. Bc
qua chin tranh, sng trong cnh ha bnh, cuc sng ca
nhng ngi y thay i, sung tc hn, hin i hn.
Ngp chm trong hnh phc khng t ngi v tnh
lng qun qu kh. Thnh cng ca Nguyn Duy chnh
l mn ci git mnh ca nhn vt tr tnh qua
rung ln mt hi chung cnh tnh, nhc nh mi
ngi, nht l th h ca ng khng c php lng qun
qu kh, cn coi qu kh l im ta, ly qu kh soi
vo hin ti. Thy chung vi vng trng cng l thy
chung vi qu kh ca mi ngi.
nh trng l bi th hay, th th 5 ch c vn
dng mt cch sng to, ngn ng trong sng, ging th
tm tnh. Mn cu chuyn gia ngi v trng, Nguyn
Duy nh tm s vi ngi c nhng su kn nht ni
lng mnh. Khng nn sng v tnh, phi sng chung
thy, ngha tnh son st vi bn b, ng ch, nhn dn.
cng l ting lng ca mi ngi bi d li th cui
cng c khp li th d m ca n vn cn ngn ln to
mt sc m nh ln i vi ngi c. Bi th cng
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~43~
nhc nh chng ta v o l sng ca dn tc Vit Nam
ung nc nh ngun, thy chung, n tnh n ngha.
BI:
Cm nhn ca em v bi th Sang thu ca tc
gi Hu Thnh.
BI THAM KHO:
SANG THU
Hu Thnh
Ma thu gi ln nhiu cm xc i vi nhng thi
s. Nn vn hc trung i ca Vit Nam tng ghi du
n v ma thu vi chm th Thu ca Nguyn Khuyn.
n nn vn hc hin i sau nm 1975, khng ai trong
chng ta c th qun c bi Sang thu ca Hu
Thnh. Bi th ghi li nhng chuyn bin nh nhng m
r rt ca t tri t cui h sang u thu.
Khc vi ma thu ca Nguyn Khuyn vi ao
trong xanh, thuyn cu b to teo. Ma thu v trong s
bt ng ca ring Hu Thnh khi mt sm mai ng nhn
ra mi hng nng nn ca i chn. Mt mi hng quen
thuc ca ng thn ng xm qu lng li ha quyn
trong ln gi se se lnh n mn man khp trn da tht.
Ci gi heo may nh nhng lm Hu Thnh phng vi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~44~
mt nhn ra trc ng v ngc nhin v cng vi mn
sng cn ging ging khp ni. Sng vn chng chnh
vn c nu ko thi gian cha tan vi ri Hu Thnh
cht bng tnh vi suy ngh ang nh nhng len vo: thu
v.
Bng nhn ra hng i
Ph vo trong gi se
Sng chng chnh qua ng
Hnh nh thu v
V cng nh Thanh Hi, s cm nhn v thu ang
n trong Hu Thnh tht trn vn vi tt c nhng cm
xc, gic quan. Kt thc kh th th nht l ci cm gic
khng chc chn nn bt u ti kh 2, Hu Thnh
m rng tm nhn nh khng nh hn iu m mnh
ang ngh.
Sng c lc dnh dng
Chim bt u vi v
Nhn v b rng 1 con sng ang tri dnh dng.
Ch dnh dng nghe tht t, n va ch ra ci chm
chp ci thong th nhng ng thi cng cho ta thy 1 s
li bing nh nhng ca 1 dng sng phi cun mnh
chy xit khi nhng cn ma cui ma h dn nc
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~45~
v. Nhn ln cao l 1 cnh chim ang vi v t cnh,
c th n ang chun b cho 1 t di c hay vi vng tm
v vi t m vo cui ngy. V c l hnh nh c o
nht, 1 minh chng r rng nht cho thi khc chuyn
giao ma phi k n.
C m my ma h
Vt na mnh sang thu
m my vn cn mang trn ngi ci oi nng
ca ma h nhng du nh hn khi na kia li phng
pht ci du dng ca ma thu. Khng ch vy, thi tit
cng t nhiu i khc, nng vn cn nhng nhng
cn ma bt cht n bt cht i vi dn km theo
nhng ting sm cng nh nh hn, tha dn trn nhng
hng cy.
Vn cn bao nhiu nng
vi dn cn ma
Sm cng bt bt ng
Trn hng cy ng tui
Vi nhng hnh nh v thin nhin rt quen thuc.
Mt mi hng, mt ln gi nh, mt dng sng tri hay
1 cnh chim nhng khi s dng ng thi im, kt hp
kho lo, Hu Thnh em li cho chng ta cm gic
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~46~
tht mi m v hnh nh ca ma thu. Ko ch th bi th
cn lng ng 1 ngha trit l nhn sinh. Hnh nh ca
hng cy ng tui l nhng con ngi tng tri, dy
dn kinh nghim. Sm l nhng vang ng trong cuc
i ny, l nhng kh khn tr ngi. Ngh thut n d v
cng kho lo gi gm 1 quan nim gn nh l mt
chm l: nhng ngi tng tri thng vng vng hn
trc kh khn th thch tr ngi ca cuc i.
Bng cm nhn tinh t v vic s dng nhng hnh
nh v cng quen thuc nhng y sc gi cm cng
ngh thut n d ti tnh, Hu Thnh v nn bc tranh
c sc v thi im giao ma t cui h sang u thu
nng thn vng ng bng Bc b. Vi bi Sang thu
Hu Thnh gp thm mt nt thu mang du n ring
ca mnh vo nhng bi th thu hay v p ca th ca
Vit Nam.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~47~
BI:
Cm nhn ca em v bi th Ma xun nho
nh ca tc gi Thanh Hi.
BI THAM KHO:
MA XUN NHO NH
Thanh Hi
Ma xun l mt thi khc p, n l ngun cm
hng v tn ca cc thi s, c rt nhiu bi th ca ngi
v ma ti p ny nhng nu tnh thi gian t sau
1975, trong chng ta hu nh ai cng s ngh n bi
Ma xun nho nh ca Thanh Hi. Bi bi th ko ch
p tnh yu tha thit ca Thanh Hi dnh cho ma
xun thin nhin, t nc m cn gieo vo lng ngi
c mt n tng kh phai m v c mun c cng
hin ca tc gi.
Ma xun ca thin nhin nh bng dy t nhng
mu sc hi ha ca bng hoa tm bic trn mt dng
sng xanh, t m thanh cao vt ca ting chim chin
chin vang p trong ko gian bao la ri ng li thnh
tng git ma xun v tc gi trn trng n lay bng tt
c gic quan trn c th mnh, t th gic n thnh gic
ri xc gic.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~48~
Mc gia dng sng xanh
Mt bng hoa tm bic
i ! con chim chin chin
Ht chi m vang tri
Tng git long lanh ri
Ti a tay ti hng
Nu ma xun ca thin nhin c dt nn t
nhng tn hiu ca t tri khi vo xun th mu xun
ca t nc li c to nn t hnh nh ca ngi ra
ng v ca ngi cm sng. Khng phi ngu nhin m
tc gi Thanh hi la chn h m bi l h l i din
cho 2 nhim v quan trng ca t nc ta thi k ny l
sn xut v bo v t quc.
Ma xun ngi cm sng
Lc git y quanh lng
Ma xun ngi ra ng
Lc tri di nng m
Vi ngh thut ip cu trc tt c nh cng vi
cc t nh hi h, xn xao cng cho ta thy c
khng kh rn rng, khn trng dng xy mt t nc
vi nhiu au thng ca 4000 nm lch s nhng c
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~49~
nhng thnh tu bc u v s ti p vo ngy mai
trong nim tin yu ca tc gi.
t nc bn ngn nm
Vt v v gian lao
t nc nh v sao
C i ln pha trc
V mt iu na Ma xun nho nh khng
th nhm ln trong s lng hng trm, hng ngn nhng
bi th vit v ma xun l bi th ta thy c v
p rc chy ca mt c nguyn c cng hin ca
Thanh Hi v cng khng phi ch ring ng, vi cch
i i t xng h, t ci ti c th thnh ci ta rng ln
th y cng l c nguyn cng hin ca ti ca bn ca
tt c chng ta dnh cho qu hng t nc mnh.
Ta lm con chim ht
Ta lm mt cnh hoa
Ta nhp vo ha ca
Mt nt trm xao xuyn

Mt ma xun nho nh
Lng l dng cho i
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~50~
D l tui hai mi
D l khi tc bc
Ta s l cnh hoa, con chim lm ti thm ma
xun ca thin nhin, ta s l mt nt nhc d l nt trm
trong bn ha ca mng thng li ca t nc. Vi s
sng to c bit cho hnh nh mt ma xun nho nh,
Thanh Hi nhn mnh mong mun gp 1 phn nh b
ca mnh lm t nc thnh ma xun. V l khao
kht cng hin trn i d l tui 20 d l khi tc bc.
Bi th c khp li bng tnh yu thit tha ca
ring Thanh Hi i vi x Hu diu k trong mnh
mng ngn dm ca qu hng x s s sng mi ci
tnh ca ng.
Ma xun ta xin haut
Cu nam ai, nam bnh
Nc non ngn dm mnh
Nc non ngn dm tnh
Nhp phch tin t Hu
Bi th c lm theo th nm ting, c nhc iu
trong sng thit tha, nhiu hnh nh p, gi cm. c
bi th Ma xun nho nh moat xc cm thanh cao,
trong sng t nhin trn ngp tm hn ta. Chng ta chia
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~51~
s nim vui vi Thanh Hi trc v p ca thin nhin
v t nc lc vo xun v mi ngi hy lm mt
ting chim, mt cnh hoa gp phn t im cho cuc
i thm p.
BI:
Suy ngh ca em v hnh nh ngi lnh chng
Php qua bi th ng ch ca Chnh Hu.
BI THAM KHO:
NG CH
Chnh Hu
Chnh Hu l mt trong nhng gng mt tiu
biu ca lp nh th hnh thnh trong thi k khng
chin chng Php. ng vit khng nhiu nhng th ng
c nhiu nt c sc, to nn mt phong cch ring bit,
c ting vang trong lng ngi c. Nhiu bi th
c ph nhc, sc truyn b cng rng ri. c bit l
bi th ng ch, c vit ra vo nm 1948 phn
nh mt cch chn thc hnh nh ngi b i c H
trong bui u ca cch mng.
Nhng ngi chin s trong ng ch phn ln
n t cc min qu khc nhau. H l nhng ngi nng
dn mc o lnh, n t nhng vng qu ngho nc
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~52~
mn ng chua hay t cy ln si . S ngho kh l
do thin nhin khng c nhiu u i hay do chin tranh
v s bc lt ca bn thc dn phong kin. Tnh cm
giai cp ca nhng con ngi cng cng cnh ng to
iu kin cho h t ch cn xa l nhanh chng gn b
thn quen. Tip tc chu ng nhng kh khn v k lut
ca mi trng qun ng. Mt tnh cm mi m hnh
thnh v cao hn c tnh tri k chnh l: Tnh ng ch
Qu hng anh nc mn ng chua
Lng ti ngho t cy ln si
Anh vi ti i ngi xa l
T phng tri chng hn quen nhau
Sng bn sng, u st bn u
m rt chung chn thnh i tri k.
ng ch!
ng ch! Ch mt t nhng tc gi ngt ra
thnh 1 cu nhn mnh ci tnh cm thing ling m
trc nay cha ai gi thnh tn gi Chnh Hu t tn
cho n, nhng ngi c cng ch hng.
Mch th c tip tc vi s biu hin ca tnh
ng ch
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~53~
Rung nng anh gi bn thn cy
Gian nh khng mc k gi lung lay
Ging nc, gc a nh ngi ra lnh.
Ra i chin u, tm bit qu hng, c bit bao
ngi gn b vi qu hng t ni lo n ni nh.
Nhng m lnh, chn khng m, h tm s cng
nhau nh lm vi ni nh. Vi h, ti sn cuc i h
c rung t, nh ca, h li qu nh. Rung
nng gi bn cn gian nh th trng khng, gi la bn
pha ang cn bn tay sa cha nhng anh mc k. T
mc ke l mt t ng rt bnh thng nhng a vo
cu th ta thy mt s quyt tm ra i, b mc, hi sinh
mi nh ring v mi nh chung ca dn tc.
Ngay c ging nc gc a biu tng cho
ngi ph n, l ngi m, ngi v hay ngi anh
yu, anh cng tm gc li tnh cm ring t y. Nhng
nhng ngy thng trong qun ng ny hu phng tr
thnh mt ng lc gip anh vng tay sng tin tuyn.
Nhng c l kh khn cha phi l s rng buc
t ni lo v nh hu phng m l cuc sng hin ti,
nhng kh khn trong sinh hot v chin u ca i
sng qun ng.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~54~
Ao anh rch vai
Qun ti c vi mnh v
Ming ci but gi
Chn khng giy
Thng nhau tay nm ly bn tay
Lc ny i sng b i gp nhiu kh khn, v
kh, trang phc, thuc men u cha y , o qun n
s trong thi tit lnh gi.Thiu thn thuc men khin cn
bnh st rt hnh h nhng ngi lnh nhng h vt
qua tt c bng s lc quan, tin tng, trong gi lnh i
mi vn mm ci v i bn tay xit cht vo nhau
truyn hi m cho nhau. Cc cu th lm chng ta rng
rng mt nim xc ng v khm phc v n lc vt ln
gian kh, tinh thn kin cng ca nhng ngi lnh.
Bi th i vo kt thc vi hnh nh
m nay rng hoang sng mui
ng cnh bn nhau ch gic ti
u sng trng treo
Lm nn cho bc tranh l khng gian hoang lnh,
thi tit khc nghit, sng mui ging y. V h
vt qua bng hi m khi ng cnh nhau vi t th sn
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~55~
sngch gic n. Sng trn vai, m v khuya, nh
trng cng thp dn v n mt lc no trng nh treo
trn u mi sng. Hnh nh th p v y thi v. N
nh mt kt hp hon ho gia yu t lng mn v hin
thc ca chin tranh. Vng trng cng l biu tng cho
s thanh bnh, nhng ngi lnh ang nm cht tay sng
chin u v cuc sng thanh bnh ca qu hng.
Vi nhng chi tit, hnh nh, ngn ng gin d,
chn thc m c ng, giu sc biu cm, bi th ng
ch khc ha r nt hnh tng ngi lnh cch mng
v tnh cm gn b keo sn gia h. ng nh tn gi,
bi ng ch l bc chn dung sng ng v anh b
i c H bui u khng chin chng thc dn Php.
Chnh Hu v nn bc chn dung y bng tnh yu v
lng cm phc chn thnh, su sc.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~56~
BI:
Hnh tng ngi lnh chng M trong Bi th
v tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut.
BI THAM KHO:
BI TH V TIU I XE KHNG
KNH
Phm Tin Dut
X dc Trng Sn i cu nc
M lng phi phi dy tng lai.
Hai cu th ca T Hu ghi li khng kh rn
rng ca th h tr VN thi k chng M cu nc.
Nim tin hm h ra trn lc by gi nh nh sng chi
chang, nh gi mt lng lng ph vo tm hn nh th
chin s khin th Phm Tin Dut c mt ging iu
tht khe khon, t nhin, trn tr sc sng, rt tinh
nghch, vui ti m giu cht suy tng. Bi th v tiu
i xe khng knh l tc phm tiu biu nht ca ging
th y, ca hn th y.
Bi th ra i nm 1969 khi c nc dn ton b
sc ngi sc ca cho chin trng ln min Nam. Con
ng Trng Sn ngy m ng nght mi phng
tin chuyn ch v kh, thuc men, lng thc. phc
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~57~
v cho tin tuyn ln. V y 1 tiu i trong bit bao
tiu i, nhng chic xe tht k l.
Khng c knh khng phi v xe khng c knh
Bom git bom rung knh v i ri
Cu th mi nghe nh 1 li gii by nhng l
mt li gii thiu t nhin nh khng c, bom git bom
rung gh s l th nhng cng l nguyn nhn
nhng chic xe thnh khng knh. m vang ca 2 cu
th tht nh nhng nh ngi lnh quen ri vi ma
bom la n ca chin tranh.
V ri t trong bung li, ngi li xe cm
nhn c tt c nhng g t bn ngoi
Nhn thy gi vo xoa mt ng
Thy con ng chy thng vo tim
Khng c knh xe lao i bt chp nguy him. V
mi th t bn ngoi a vo qua ca v y l th
thch. Th nhng ngi li vn m to mt nhn thy
tt c, chng chi li vi tt c gi, bi, ct. Lm
mt m i. Nhng iu c h g, cc anh vn vng
vng bn tay li trong tc xe lao nhanh vi mt t th
hin ngang ung dung, mt thi bnh tnh t tin.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~58~
Ung dung bung li ta ngi
Nhn t, nhn tri, nhn thng
Khi mi th thch t bn ngoi lui i, ch cn li
hnh nh y lng mn sao tri v cnh chim a vo
bung li. Ra vi thin nhin con ngi cng tr nn
phi phi hn.
Thy sao tri v t ngt cnh chim
Nh sa nh a vo bung li
Tuy nhin nhng kh khn vn cn m h lm
v phi n kh sau th kh khn c l mi c th hn,
khi m Khng c knh, th c bi hay Khng c
knh th t o nhng ging th vn thn nhin v
mt cht ngang tng trong thi ngi cm li.
Cha cn ra li trm cy s na
Ma ngng gi la kh mau thi
Ci ging ci ha ha tht sng khoi y y
li mi vt v v pha sau. V xe tip tc chy. Ri xe
dng. Cuc sng ngi lnh vn tip din trong ci lc
quan rt ring y.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~59~
Nhng chic xe t trong bom ri
v y hp thnh tiu i
Gp b bn sut dc ng i ti
Bt tay qua ca knh v ri
Hnh tng ngi chin s li xe li c thm mt
nt p na. y l tnh cm gn b, chia ngt s bi.
Khi hnh qun cc anh ng vin, cho hi nhau trong
mt cnh ng c o Bt tay qua ca knh v ri.
Lc cm tri cc anh tr chuyn, n ung, ngh ngi,
nhng nhn nhau nh anh em rut tht. D cng ch
trong mt thong chc ri li tip tc hnh qun. Cu
th Li i, li i tri xanh thm bay bay, phi phi
mt nim tin, mt sc mnh m cng y lng mn.
Kh th cui cng vang ln, hnh nh nhng chic
xe trn tri n kinh ngc
Khng c knh ri xe khng c n
Khng c mui xe thng xe c xc
No u phi ch la khng c knh, chic xe cn
b thng rt nhiu. Nhng vt xc trn thn mnh n
cng khng nh nhng th thch nhng kh khn m
ngi li xe phi vt qua. Hai cu th cui h xung
trm lng bt ng.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~60~
Xe vn chy v min Nam pha trc
Ch can trong xe c mt tri tim
i lp hon ton vi nhng ci khng ca
nhng chic xe l ci c duy nht. Hnh nh hon d
c o, tri tim l con ngi bit yu thng, bit
thc c mc ch ca vic mnh lm. Tri tim chnh l
ngi chin s v nh tri tim y ma ngi lnh iu
khin nhng chic xe t ti y vn vng vng lao i
trong ma bom bo n. Vi cu th cui ny lm
sng ln ton b ch ca bi th: tt c cho tin tuyn,
mnh lnh ca T quc v cng l mnh lnh trong mi
tri tim con ngi.
Bi th phc ha c hnh tng p v ngi
lnh li xe ra trn thi chng M cu nc. Li th gin
d, hnh nh c th sinh ng tc gi li mt n
tng p v tiu i xe khng knh. N gip chng ta
hiu r hn v tm hn, tnh cm v cuc sng ca
nhng chin s Trng Sn nm xa.



14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~61~
BI:
Bi th on thuyn nh c ca Huy Cn l
mt bi ca lao ng.
BI THAM KHO:
ON THUYN NH C
Huy Cn
Huy Cn l nh th trng thnh t phong tro
Th mi v khi trnh lng bi th u tin th cm hng
sng tc ca ng thng hng v thin nhin v tr.
Nm 1958, sau chuyn i thc t vng bin H Long,
c m mnh trong nim vui xy dng cuc sng mi
th cm hng sng tc v thin nhin, v tr tr li
trong th ng nhng tr nn ti sng, khong t v
gn gi vi con ngi hn. on thuyn nh c l
mt trong nhng sng tc th hin r du n ca s
chuyn mnh ny.
Bao trm ton b bi th l hnh nh on thuyn-
nhng ng dn v v tr vi mt tri, bin c song hnh,
lung linh rc r t ch u n cui bi th.
Mt tri xung bin nh hn la
Sng ci then m sp ca.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~62~
Bin hong hn, mt tri ln nh hn la b
nhng nc, sng cn ln, ci cht then, nht nh sng
li bng mt ng tc sp ca mau l. m bao trm.
V tr p mt v p huyn b, mnh mang y thch
thc. Vy m nhng con ngi nhng ng dn
khng ngi ngn, e s h bt u cng vic ca mnh: ra
khi mt cng vic thng nht tr thnh quen
thuc. h mang theo m hng ting ht ho hng v si
ni ni ln nim vui v s hng say i vi cng vic lao
ng d rng nh c m trn bin l v cng vt v.
Cm hng lng mn cng bt u xut hin.
on thuyn nh c li ra khi
Cu ht cng bum cng gi khi.
Dng nh m thanh ting ht ca nhng ngi
lao ng nh thc thin nhin khin c thin nhin
nh bng tnh, cng ha nhp vo nim vui ca con
ngi. Ly gi lm li, ly trng lm bum v gia
khong khng bao la ca v tr v cng v tn y, trn
th c my cao di th c bin bng, c on thuyn
lt ti vi tt c sc mnh chinh phc bin c, chinh
phc thin nhin. Cu th thm m cm hng lng mn
con ngi trong t th chin thng gia v tr bao la
mnh mng.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~63~
Thuyn ta li gi vi bum trng
Lt gia my cao vi bin bng
Ra u dm xa d bng b
Dn an th trn li vy ging.
Khng ch th vi ci nhn ca ngi nh c,
bin m cn hin ln vi tt c v p huyn o. Bng
ngh thut so snh, lit k, nhn ha, Huy Cn v nn
mt bc tranh sinh ng vi v p lung linh k diu ca
thin nhin. Cu th trn ngp tnh yu v nim t ho
ca nhng ngi lao ng dnh cho bin c.
C nh c chim cng c
C song lp lnh uc en hng
Ci ui em quy trng vng che
m th sao la nc H Long.
Cng vic nh bt c v cng vt v nhng nim
vui v lng quyt tm nh trn ngp c khng gian v
tr, c mt vng bin rng mnh mng vang ln ting
ht gi c ha trong nhp g thuyn. H ht gi c nh
b bn gi nhau, h gi bin, ting gi tru mn ca con
gi m. Ri h g thuyn, th li, ko li. Nhng
cnh tay xon chc cun cun sc ngi, si ni ho
hng nh trong mt trn chin u vy. Gi khi, bin
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~64~
c, trng sao tt c hip ng ng vin, gip
con ngi.
Ta ko xon tay chm c nng
Vy bc ui vng le rng ng.
Vy c, ui c bt nh sng, le sc vng, sc bc
nh trong kho bu t tri v tn thng cng cho con
ngi. Php lin tng kt hp cng tnh cm m say
ho hng ca nh th em li cho bi th 1 hnh nh y
th v.
Bi th kt thc bng khung cnh on thuyn
nh c tr v sau 1 m lao ng khn trng.
Cu ht cng bum vi gi khi
on thuyn chy ua cng mt tri
Mt tri i bin nh mu mi
Mt c huy hong mun dm khi.
Vn l m thanh ting ht nhng ha quyn trong
y l c s phn khi ca nhng con ngi chin thng
ang tr v vi nhng khoang thuyn y p c. Hnh
nh on thuyn chy ua cng mt tri p 1 cch gi
cm , con ngi nh chy ua cng thi gian. Tr v
khng c ngha l kt thc, mt mu mi bt u
cho 1 bnh minh mi, 1 ngy mi, 1 cuc sng mi ang
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~65~
m ra vi nhng con ngi lm ch thin nhin, lm ch
cuc i vi 1 tng lai huy hong y ha hn ang
ch n h.
Bi th on thuyn nh c khp li
trn trang sch nhng nim vui, nim t ho ca nhng
con ngi lao ng trong cng cuc xy dng t nc
nhng ngy u nh vn cn . V p v tr v v p
con ngi c gii phng ang lm ch cuc i
mnh to nn nhng vn th p giu, lm p thm
cho tr tu v tm hn mi chng ta.
BI:
Suy ngh ca em v bi th Ving lng Bc ca
Vin Phng.
BI THAM KHO:
VING LNG BC
Vin Phng
Bc H v cha ga knh yu ca dn tc. ng
thi Ngi cng l mt ngun thi hng v tn cho cc
nh th nh vn Vit Nam hay nc ngoi chp bt. T
Hu, nh th c mnh danh l vit hay nht v Bc
vi hng lot cc bi th: Theo chn Bc, Bc i, y
xc ng nhng thi k t nc sau gii phng (sau
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~66~
1975), c l Ving lng Bc ca Vin Phng li l
bi th gieo vo lng ngi c mt n tng su sc v
tnh yu ca tc gi cng nh ca nhn dn min Nam
dnh cho Bc
Vi cch xng h con Bc gn gi, thn mt, tc
gi nh cng nhn mnh y l tnh cm ring ca nhn
dn min Nam dnh cho Bc v t phng xa v y
thm Ngi, con v Bc t 2 u cu cu th nh
mt xa cch ca hai th gii nhng mt t thm t
gia lm gim i rt nhiu ni au thng y.
Con min Nam ra thm lng Bc
Trong s hng trm loi cy quanh lng Bc, Vin
Phng nhn thy 1 hnh nh tht ni bt. l hnh
nh hng tre, tre l i din cho con ngi Vit Nam, dn
tc Vit Nam kin cng trong ma bom bo n ca
chin tranh v gi y, li du dng xanh mt bn Ngi.
thy trong sng hng tre bt ngt
i! Hng tre xanh xanh Vit Nam
Bo tp ma sa ng thng hng
Vi ngh thut n d c o, hnh nh mt tri
thin nhin ri vo lng cho chng ta thy mt mt tri
khc mt tri trong lng, l Bc ca chng ta, Ngi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~67~
t chy c cuc i mnh em nh sng ca chn l
soi ng cho dn tc Vit Nam tm n bn b ca c
lp, thot khi m en n l. Cu th khng nh
cng lao to ln nh tri bin ca Bc i vi dn tc Vit
Nam. V d Ngi i xa nhng tri tim y vn nguyn
mt mu thm , vn nguyn mt tnh yu son st Ngi
dnh cho t nc, cho nhn dn Vit Nam.
Ngy ngy ngy mt tri i qua trn lng
Thy mt mt tri trong lng rt
Mi ngi n thm Bc trong nim knh yu v
cng, nim tic thng v hn, mt con ngi bin
mnh t kh cn c n hoa nn vng hoa dng ln
Ngi tht c bit. N c cu thnh t nim thng
ni nh dng ln cho Bc mt ngi vi 79 nm hi
sinh v cng hin trn vn cho t nc. Cng vi ip
ng Ngy ngy cng khng nh mt tnh yu thng
vnh cu dnh cho Bc.
Ngy ngy dng ngi i trong thng nh
Kt trng hoa dng by mi chn ma xun
Vi hnh nh ca vng trng ta thy c s am
hiu su sc ca Vin Phng v Bc. i vi Bc, trng
l ngi bn, l tri m cng Bc trong mi hon cnh
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~68~
trn mi no ng, trng bn Bc khi trong ngc ti
nh t Tng Gii Thch:
Ngi ngm trng soi ngoi ca s
Trng nhm khe ca ngm nh th.
Hay khi cng Bc lo vic qun, vic nc:
Gia dng bn bc vic qun
Khuya v bt ngt trng ngn y thuyn.
v gi y, li bn cnh Bc trong gic ng bnh yn.
Bc nm trong gic ng bnh yn
Gia mt vng trng sng du hin
S dng hnh nh Vng trng, Tri xanh, s vt
ca thin nhin vnh hng khng nh nim tin bt
dit trong suy ngh ca chng ta v s tn ti mi mi
ca Bc nhng khi ng trc thi hi ca Ngi, s mu
thun gia tnh cm v l tr khin nim tin sp
v tn trong su thm con tim, Vin Phng v a 1 ni
au mt mt tt cng.
Vn bit tri xanh l mi mi
M sao nghe nhi trong tim
D trong trong lng nhng khi ngh n ngy v
min Nam, Vin Phng khng th cm c nc
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~69~
mt, cu th mc mc nh con ngi min Nam chn
cht, khng mt bin php ngh thut mi gia nhng
lay ng chng ta bng chnh tnh cm chn thnh ca
nh th.
Mai v min Nam thong tro nc mt
Mun lm con chim ht quanh lng
Mun lm a hoa ta hng u y
Mun lm cy tre trung hiu chn ny
Tnh cm lu luyn y tr thnh mt ng lc
th hin nhng c mun dng tro nh nhng t sng.
ng mong mnh s l 1 con chim, 1 a hoa nhng s
vt nh b hay s l 1 ngi con Vit Nam trung hiu
lun vng li dy ca Ngi, Trung vi nc, hiu vi
dn. Hnh nh cy tre cht li ton bi to thnh th
php trng ip trong th, vng trong s khng bao gi
dt, th h sau s tip mi cy tre xanh lun nh v Bc,
knh yu Bc v mi bn Bc.

Ving lng Bc l mt bi th hay bi
n c to ra t nhng cm xc, rung ng chn thnh
ca tri tim Vin Phng ng thi cng l ting lng
ca tt c chng ta i vi Bc. Cuc i v s nghip
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~70~
ca Bc H s mi l vng mt tri chiu ri trn t
nc Vit Nam. Ch tch H Ch Minh l con ngi Vit
Nam p nht ! Mt nh th ca t nc Cu-ba cng
tng t ho tht ln H Ch Minh tn Ngi l c mt
nim th
NI VI CON
Y Phng
Thng thng trong cuc sng ca chng ta, tnh
mu t thng hay c nhc n. C l, m yu con
hay th hin ra ngoi nhng tnh cha yu con li khc.
Ngay c trong nn vn hc Vit Nam, nhng tc phm
v ti ny cng him. Tuy nhin khi th hin v cng
mnh lit, c l trong chng ta kh ai c th cm c
nc mt bi tnh cm ca ng Su dnh cho b Thu v
n Ni vi con ca Y Phng cng nh the. Qua li
tm s ca ngi cha nh thy c 1 tnh yu su sc
dnh cho con ha quyn trong lng t ho v truyn
thng ca dn tc.
M u bi th l li tm s ca cha v nhng
tnh cm ht sc thing ling.
Chn phi bc ti cha
Chn tri bc ti m
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~71~
Mt bc chm ting ni
Hai bc ti ting ci
Bn cu th nh v ra mt mi gia nh m m
hnh phc. Con ang trong tui tp i nhng bc
chn non nt ca con hm nay c bo bc trong li
ng vin, khch l ca m, trong n ci hnh phc ca
cha ngy hm sau vng bc trn ng i. Tnh
cm ci ngun cn l tnh cm xm lng thn thuc,
nhng con ngi vi cuc sng vt cht cn nhiu thiu
thn nhng cu ca ting ht vn vang ln trong tng mi
nh, cn phi an phi cy mi lnh ln vo nhau.
an l ci nan hoa
Vch nh ken cu ht
Khng ch vy, con cn c ln ln c ch
che trong vng tay ca ni rng.
Rng cho hoa
Con ng cho nhng tm lng
Ngi m thin nhin v i lun ban tng cho
con ngi nhng g tinh ty nht v con ng ngy
ngy con bc cng cn v tri v gic m n mang nng
nhng ngha tnh nhng k nim trong cuc i ca con.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~72~
V vi cha trong s nhng tnh cm tt p y,
tnh yu gia nh l cao qu nht bi vi cha l ci
ni, l nn tng nng bc ta i.
Li bt u vi cm t thng lm con i, khi
ni v ngi ng mnh, ta nghe li cha nh vang vng
mt tnh yu su sc v lng t ho ca cha v nhng
con ngi sng cng qua bao nhiu nm thng vi
nhng phm cht ht sc tt p.
Cao o ni bun
Xa nui ch ln
Y Phng l ngi min ni nn ci nhn trong
th ng cng v cng khong t. Ly ci ngt ngn ca
chiu cao ng o cho ni bun ca ngi ng mnh v
mt qu hng cn ngho kh. Nhng ly ci mnh
mng ca chiu rng ta nghe dng y cm xc v ch
vt kh xy dng qu hng, khng ch th ngi
ng mnh cn:
Sng nh sng nh sui
Ln thc xung ghnh
Khng lo cc nhc
V ngoi chn cht th s h nh con sng dng
sui, trong mt khonh khc no , dng sui c th
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~73~
cn nhng mch nc ngm vn m v tro dng d
di qua c thc c ghnh. H sng mnh m bn b v
bn tay h lao ng cn c xy dng qu hng v t
truyn thng hnh thnh.
Ngi ng mnh t c k cao qu hng
Cn qu hng th lm phong tc
T ha vi truyn thng ca qu hng, ngi cha
lun ao o trong lng nhng li dn d mong con hy
nh.
Sng trn khng ch gp ghnh
Sng trong thung khng ch thung ngho i
Cha mong con hy sng chung thy gn b vi
qu hng d hin nay qu hng cn ngho kh c
cc. V li nhn nh ca cha ko ch dnh cho con m
cn l cho c mt th h.
Con i tuy th s da tht
Ln ng
Khng bao gi nh b c
Nghe con
Ln ng nh m ra mt khng gian khc nh b
l ch v ci t ti nhng n c t cnh khng bao gi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~74~
l khng nh s t tin. Cha mong con khi ra i phi
ngng cao u t tin vng bc.
Vi nhng t ng giu sc gi cm, bi th th
hin c iu tm huyt nht m ngi cha mun truyn
li cho con. chnh l lng t ho v sc sng mnh
m, bn b ca ngi ng mnh, vi truyn thng tt p
ca qu hng v nim tin vng chc khi con bc vo
i. Qua bi th, chng ta nh cm nhn c tnh cm
thm thit ca cha m i vi con ci v c tnh yu su
nng m Y Phng dnh cho qu hng t nc.
NHNG NGI SAO XA XI
L Minh Khu
L Minh Khu thuc th h nh vn trng thnh
trong thi k khng chin chng M. Nhng tc phm
u tay ca ch ra mt vo nhng nm 70, ni dung vit
v cuc sng chin u si ni, ho hng ca thanh nin
xung phong v b i trn tuyn ng Trng Sn.
Mt s truyn ngn gy c s ch v tnh cm
yu mn ca bn c. Truyn NNSXX phn nh chn
thc tm hn trong sng m mng, tinh thn dng cm,
cuc sng chin u y gian kh hy sinh nhng rt hn
nhin lc quan ca nhng c gi TNXP. chnh l
nhng hnh nh p , tiu biu cho phm cht cao qu
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~75~
ca th h tr Vit Nam trong cuc khng chin chng
M va qua.
Ba n TNXP lm thnh t trinh st mt ng.
Ci tn lun gi ln s kiu hnh v s t ho su sc
cc c v cng vic m mnh ang lm. Tuy c tnh v
hon cnh ring mi ngi mi khc nhng h u c
phm cht chung v cng tt p ca nhng TNXP th
h chng M. l tinh thn dng cm tuyt vi, khng
s gian kh, sn sng hy sinh quyt tm khc phc kh
khn hon thnh nhim v ca mnh. C ch Thao,
Nho v Phng nh sng v chin u trn mt cao
im gia mt vng trng im bn ph ca my bay
M. Cng vic ca h rt nguy him v ngay c ban ngy
h vn phi phi mnh di tm nh ph ca my bay
ch. Sau mi trn bm, cc c phi lao ngay ra bi chin
trng khi t bc khi, khng kh bng hong, my
bay ang m xa dn o c v c tnh khi
lng t lp vo h bom v nu cn th ph bom.
l mt cng vic lun mo him vi ci cht khi chn
chy m vn bit rng khp chung quanh c nhiu qu
bom cha n. C th n by gi, c th chc na.
Nhng nht nh s n. Thn kinh lun cng
thng, i hi s dng cm tuyt vi v ht sc bnh
tnh. Ay vy m vi 3 c gi th cng vic khng
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~76~
khip ny tr thnh bnh thng hng ngy. Quen
ri. Mt ngy chng ti ph bom n nm ln. Ngy
no t: ba ln
i lp vi cnh tn khc do bom n ca k th
gy ra l mt cuc sng ht sc lc quan y th mng
ca 3 c trong hang Bn ngoi nng trn 30 chui
vo hang l s ngay n mt th gii khc. Trong cuc
sng i thng ny ta cn thy h s lung linh nhng
ci p khc, l d xc ng, nhiu kht vng v hay
m mng, d vui m cng d bun. Trong bom n, ci
cht cn k m h vn lm cuc sng mnh thm p bi
nhng nt tnh cch rt ring ca tng ngi.
T trng t trinh st mt ng l ch Thao, mt
con ngi tng tri v chn chn. Nhng d tnh v tng
lai ca ch c v thit thc hn nhng nhng rung ng
v kht khao ca tui tr vn nng nn trong tim ch. Ch
vi nt tng phn, tc gi v nn chn dung ca ch.
Khi ting my bay ang gm go th ch vn thong th
nhai bch quy, ch thch chp bi ht thy mu, thy vt
l ch nhm mt li, mt ti mt nhng trong cng
vic ai cng gm ch, cng quyt to bo.
Nho, mt c gi nh nhn, trng mt m nh mt
que kem trng, rt thch n ko, ngy th nh mt c gi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~77~
nh. Tng nh mm yu nhng tht ra li rt can m,
kin cng. Ngy ngy Nho lun st cnh cng ng i
trong cng vic y nguy him ny. C ln, Nho b
thng khi i ph bom, mu chy da xanh xao nhng
Nho cn rng chu au, khng khc. S quan tm lo lng
ca ch Thao, s chm sc ht lng ca P cng lm ta
khm phc hn tinh thn ng i, s yu thng ln
nhau 3 c gi ny.
S dng ngi k th nht li cho nhn vt chnh
l Phng nh t k chuyn, ta thy tc gi rt d dng
i su vo tm hn ca c gi y m mng ny. Nh
bao c gi mi ln khc, Phng nh kh nhy cm v
bn thn v cng rt quan tm n hnh thc ca mnh.
Xt tng th c l mt c gi p vi hai bm tc dy,
tng i mm, ci c cao, kiu hnh nh i hoa loa
kn. Cn mt th c c ci nhn sao m xa xm.
Phng nh yu mn hai ngi bn ca mnh, c yu
v cm phc nhng ngi mc qun phc c ngi sao
trn m. C cng rt thch ht nhng bi dn ca quan
h mm mi, du dng hoc c khi ba ra li m ht.
Th nhng c li rt thnh tho trong cng vic d i
lc khung cnh v khng kh cha y cng thng ni
chin trng cng lm c s nhng ngh n cc anh cao
x ang theo di tng ng tc, c ch ca mnh th tinh
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~78~
thn dng cm c nh c kch thch bi lng t
trng ng khm phc ti s khng i khom. Cc anh
y khng thch ci kiu i khom khi c th c ng
hong m bc ti.
Ngh thut miu t tm l ca tc gi cn c th
hin r nt ln Phng nh i ph bom, i mt vi
ci cht, cm gic ca c nh nhy cm hn sc bn hn.
Mt t thuc n xung ci l o sn, chm ngi
v ch ting n l c mt qu trnh cng thng tt .
thnh thong li xng chm vo qu bom. Mt ting
ng sc n gai ngi, ca vo da tht ti khng ch
ca vo Phng nh m cn ca vo c chng ta v
tinh thn can m tuyt vi ny v c s khm phc v
suy ngh ht sc nghim tc ca c Ti ngh n ci
cht. Nhng mt ci cht m nht khng c th. Cn
ci chnh: liu mn c n, bom c n khng?.
Tnh cch ca Phng nh va v t, tinh nghch
va du dng lng mn. Mt cn ma thong qua lm
thc dy trong c nhng k c p v gia nh, v H
Ni thn yu. Vo chin trng nhng k nim y lun
sng dy trong tm tr c. N va l nim khao kht va
lm du mt tm hn c trong hon cnh khc lit ca
chin tranh.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~79~
Vi vic s dng vai k l nhn vt chnh, truyn
rt thnh cng khi i su miu t tm l Phng nh,
t lm ni bt tm hn trong sng, m mng ng thi
cng ht sc dng cm trong cuc sng, chin u y
gian kh, hi sinh nhng cng rt hn nhin, laic quan ca
nhng c gi thanh nin xung phong trn tuyn ng
Trng Sn. chnh l hnh nh p, tiu biu v th h
tr Vit Nam trong thi k khng chin chng M.
KHC HT RU NHNG EM B LN TRN
LNG M
Nguyn Khoa im
Khng chin chng xm lc bao gi cng l s
nghip ca ton dn. Nhng tm trong vn hc trung i
ta ch thy nhng ng vn ca ngi vua quan hay tng
lnh m t thy bng dng ngi dn thng. V c l
phi n nn vn hc hin i ny th hnh nh ca h
mi c th hin phong ph trong vn chng ngh
thut. Trong hai cuc khng chin chng Php v chng
M, c kh nhiu nhng nh vn nh th dng c
nhng i k nim k v ghi li cc chin cng v lng
yu nc ca nhng con ngi gi l v danh y. Bi
th KHRNEBLTLM ca Nguyn Khoa im cng l
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~80~
1 trong nhng i k nim y i k nim v ngi m
T i yu con, anh hng trong khng chin.
Bi th c kt cu 3 on cht ch, iu th nhp
nhng, u n. ip khc Em Cu Tai ng trn lng
m i c nhc i nhc li nh mt li ht.
mi on th u th hin ni bt tnh m con, tnh
khng chin cao qu thing ling.
M u bi th l ting ru thn thng, v v a
em b vo gic ng:
Em Cu Tai ng trn long m i
Em ng cho ngoan ng ri lng m
Li nh th ni vi a con nhng cha chan
nim thng mn su xa ca ngi m.
M gi go m nui b i
Nhp chy nghing gic ng em nghing
Nu cu th trn l cu th t thc v cng vic
m ang lm th cu di th hin tnh cm gn b su
nng gia m vi con. Cu th va din t cng vic
nng nhc ca ngi m va din ya3 gic ng chp
chn ca Cu Tai trn lng m. Tng git m hi m ri
trn m em cn nng hi nh th Cu Tai cng cm nhn
c ni vt v v ngha p trong vic lm ca m
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~81~
nn hi th em ha cng hi th m v em c ng cho
ngoan hn m c yn lng. Trong gic ng, em Cu
Tai cng c p trong hi th v tnh thng ca m,
c nghe m ht bi ht cha chan tnh mu t. Kh
th lt t c tnh yu thm thit gia m v con
cng cng vic vt v ca m nui con, nui b i.
on th th hai m ra mt khng gian rng ln
hn: trn nng ry ka-li li ru cha chan bao tm s.
M ang ta bp trn ni Ka-li
Lng ni th to m lng m nh
Mt th i lp c to nn gia lng ni to
v lng m nh. Gia mt bn vng chc ln lao v
mt bn l yu t, nh b. Song y cng sng ln
nim yu thng ln lao kiu hnh m dnh cho con.
Bng m nh tc vo lng ni tr nn vnh hng.
Mt tri ca bp ca th name trn i
Mt tri ca m em nm trn lng
Hnh nh a con vi mt tri ca lng m mt
cch so snh, n d giu ga tr biu cm th hin tnh
mu t thing ling cao qu. Sc nng ca mt tri trn
i sao snh bng cm gic m p ca tnh m con. Con
l nim tin l hnh phc, l ngn la si m lng m.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~82~
Nu hai on trc, nh th miu t cnh m
iu con gi go nui b i, iu con trn nng bp th
on ny l cnh m cng con i nh gic.
M ang chuyn ln m i p rng
Thng M ui ta phi ri con sui
Anh trai cm sng ch gi cm chng
M u em i ginh trn cui
C mt chin dch nh M nh dn ln nhng
vn th. Hnh tng ngi m T i c nng ln
thnh hnh tng ngi m T quc. Khoc ln vai m,
gi y l mt nhim v mi, mt t th tm vc mang
tnh thi i thi i lch s Cch mng Vit Nam.
Ging th cng khn trng hn, dn dp hn din t
ci kh th y cam go, vt v khi nh gic.
T trn lng m em n chin trng
T trong i kh em vo Trng Sn
Em b Cu Tai khn ln trng thnh, ln bng l
k n chin trng, vo TS, xung phong v quyt
ch. y c mt s bin chuyn rt ln trong tnh cm
v nhn thc ca b m T i. T hnh ng m gi
go nui b i n ta bp nui lng v sau cng l u
em i ginh trn cui th mong c ca m cng c
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~83~
nng dn ln. Mong c ca m hai cng vic u l
cho con khn ln, sc di vai rng, s no vt cht v
cao nht l mong c v s c lp t do, c thy Bc
H. khng ch l tnh yu su m m dnh cho con
m cn ltnh yu mnh lit m dnh cho khng chin,
cho Cch mng, cho Bc H.
Con m c thy Bc H
Mai sau con ln lm ngi T Do
Vi li ru con ngt ngo tha thit, tnh yu con
ha quyn nng nn trong tnh yu t nc, b m T-
i bnh d i thng bng chc tr thnh mt biu
tng p sinh ng v ngi ph n VN trung hu,
m ang, yu t nc. Bi th khin chng ta thm
tin yu v nhng b m VN anh hng
CON C
Ch Lan Vin
Tnh m con l mt ti ln, c rt nhiu tc
phm t nn vn hc Vit Nam hay nc ngoi ca ngi
v n m chng ta c hc. Tuy nhin mi tc phm
li c cc tc gi khai thc nhng kha cnh khc
nhau v vi Con c, Ch Lan Vin ch yu ca ngi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~84~
tnh mu t nhng gn lin vi li ru con ngt ngo
thit tha tru mn ca ngi m.
Nhn li ton b bi th, con c l hnh nh xuyn
sut, lsi ch ni cc phn ca bi th thnh 1 khi
thng nht. M u bi th l nhng li ru ngt ngo ca
m trong qung i thn tin nht ca con th nm ni.
Con c bay l
Con c bay la
Con c Cng Ph
Con c ng ng
l li ru v 1 cuc sng m no, an nhn. Hnh
nh cnh c bay la thong th trong bu tri rng ln nh
v ra cho con thy 1 cuc sng thnh thi. Nhng cuc
i khng ch c th m cn:
Con c n m
Con c xa t
C gp cnh mean
- C s so mng
Vn dng li ca dao 1 cch ti tnh, ch thu tm
vi t nhng cnh c ch nng nhng khc khoi ca
ngi nng dn trong cuc i nhiu vt v.Cm by
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~85~
cuc i y c th s lm cho con git mnh nhng bn
tay m kp v v v lng m vn lun rng m, i
tay dang ra nh ch che con trc mi cnh mn
Ng yn, ng yn! C i ch s
Cnh c mn m sn sng nng
Lng m ang rt lo lng, trn tr bao ni nim
nhng con vn cn ngy th, cha hiu g ch bit rng
Sa m nhiu con ng chng phn vn
Theo dng thi gian, con ln ln, cnh c tnh
m vn di theo con trn mi chng ng i. Khi con
bt u hiu chuyn, mun chia s, con cn mt ngi
bn th m mong ngi bn u tin ca con l c v
ngay c khi con i hc, m vn mun:
Mai khn ln, con theo c i hc
Cnh trng c bay theo gt i chn
Cu th gi nhc s tch C v Vc, nhc nh
v hnh nh ch c chm ch, gii giang. i vi m, m
chng mong g hn l con hc hnh chm ch, sing
nng, eo ui vic hc nh c lun mang sch bn
ngi. ip t ln ln lin tc c lp li din t
dng thi gian chy qua rt nhanh v con vt trng
thnh th trong tt c cc ngh, m mong:
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~86~
Con lm g? Con lm thi s
Cnh c trng li bay hoi khng ngh
Trc hin nh
V trong hi mt cu vn
Thi s ngi lm p cho i bng tm hn nhy
cm v tinh t. M mong con c tm lng rng m, yu
cuc i v lm cuc sng thn p ti bng chnh
nhng nhy cm tinh t.
Bi th kt li bng nhng cu th c kt nhng
suy ngm su sc v tnh m
Con d ln vn l con ca m
i ht i lng m vn theo con
Cuc i mai ny ko bit s th no? T d nh
t ra nhiu tnh hung nhng rt cuc cnh c lng
m y vn di theo con. Tnh m dnh cho con l bt
dit, l mi mi. V c ngha cao c ca li ru ca m
Mt con c thi
Con c m ht
Cng l cuc i
V cnh qua ni
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~87~
C cuc i nh gi gn trong li ru ca m.
Cnh c li ru ca m ch nng nhng tnh cm,
nhng c m ca m v con.
Bng vic khai thc hnh tng con c v vn
dng sng to nhng cu ca dao vo trong li ht ru, bi
th ngi ca tnh m v ngha ca li ru i vi cuc
i mi ngi. D bi th c Ch Lan Vin vit ra
t gia th k XX nhng gi y, n vn l li nhc nh
nh nhng m thm tha v tnh m con v khng nh
vai tr to dng nhn cch, nng tm hn ca li ru
i vi i sng tinh thn ca con ngi. ng nh nh
th Nguyn Duy vit:
Ta i trn kip con ngi
Cng khng i ht my li m ru.
BP LA
Bng Vit
Trong cuc i mi ngi, k nim tui th bao
gi cng p , thn thng v cha chan tnh ngha.
Bi v nhng k nim y thng gn b vi nhng ngi
rut tht , gn gi, l cha, l m, l anh, ch, ng, b,..Vi
Bng Vit k nim v b v tnh b chu chc l su nng
lm, thm thit lm nn mi khi ngun cho dng cm
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~88~
xc m nng sng to nn mt tc phm c sc: bi
th Bp la.
Theo din bin tm t ca nhn vt ngi chu,
chng ta cm nhn thm tha tng cung bc tm trng.
Vi bng 3 cu th u, k nim v b cng bt u nhen
ln cng bp la.
Mt bp la chp chn sng sm
Mt bp la p iu, nng m
Chu thng b bit my nng ma.
ng li trong my dng th y l ch thng
v hnh nh b lng l m thm trong khung cnh bit
my nng ma. Vy l k nim sng dy t tnh cm
chu nh thng b v cuc sng ca hai b chu y
kh khn, gian kh.
Nm y l nm i mn i mi
B i nh xe kh rc nga gy.
Gia cnh nh th nn tui th ca chu cng nh
tui gi ca b lm sao trnh c nhng c cc, xt
au. Bao nhiu k nim xa xa c nh li trong c
mt n tng su m nht l khi bp khi t
bp la ca nh ngho.
Ln bn tui chu quen mi khi
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~89~
Hay cu th y sc lay ng tm hn chng ta
Ch nh khi hun nhm mt chu
Ngh li n gi sng mi cn cay
T sng khi mt m ca tui th, hnh nh th
dn hin r, ging th nh ang k mt cu chuyn c
tch vi thi gian l tm nm rng tm nm, mt con
s khng ln nhng ngy thng c ko di rng r nng
n. Bi v nhng ngy Hu y, cuc sng gia nh
tht hoang vng, qunh hiu, b m i cng tc xa, khng
v. Ch cn li hai b chu cm ci bn nhau, nhm la
mi sm, mi chiu trong ting tu h ku. Trong mi
mt cu th m m vang ti 5 ln ting tu h. Trong
cnh sng n ci ch c hai b chu gia i ngho v
chin tranh, ting tu h phi chng l ting ng vng
ca t tri ng vin an i kip ngi au kh?
Trong cc cung bc khc nhau ca ting tu h, tm trng
chu mi lc mt thit tha, hnh nh b hin r dn. Bn
bp la hng, b k chuyn, ri b bo chu nghe, b
dy chu lm, b chm chu hc. Tng vic, tng vic
nh nh m thm hai b chu cng nhau lm. Ri a
chu dn ln khn nhng ngh lc ca b vn bn vng,
tm lng b vn mnh mng. th m tip vi s vic
c th hn.
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~90~
Nm gic t lng chy tn chy ri
Hng xm bn bn tr v lm li
n b dng li mi nh tranh
Cu th chn thc nh cuc sng ang hin ln
mt cch r rng, chng ta thy tnh on kt xm
lng v c ch, ngh lc ca nhng ngi m, ngi b
hu phng hng ra tin tuyn v p hn ht, cao c
hn ht l v lung linh bt dit ca tnh b chu ha
trong tnh yu qu hng, T quc.
Vn vng long, b dn chu inh ninh
B chin khu, b cn vic b
My c vit th ch k ny k n
C bo nh vn c bnh yn
Ngi b qu lam l, lm li nng ma y cht
bng sng phm cht mi, nim tin vo tng lai ca
cch mng, ca dn tc. B kin tr ch i, vng tin,
truyn nim tin cho ngi chu yu du bng ngn la
ca lng mnh.
Mt ngn la lng b lun sn
Mt ngn la cha nim tin dai dng
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~91~
on th cui, k nim tui th lng dn, th
chuyn t cm xc nh thng ca a chu nh i vi
b sang nhng suy ngh su sc v cuc i, v n ngha
su nng i vi b
B vn gi thi quen dy sm
Nhm bp la p iu nng m
Nhm nim yu thng khoai sn ngt bi
Nhm ni xi go mi s chung vui
Nhm dy c nhng tm tnh tui nh
i k l v thing ling, bp la.
Hnh nh b m trm c on th, ip t nhm
c lp li 4 ln vi 4 ngha khc nhau. Nhm bp la l
nhm ci bp c tht, nhm nim yu thng l b chu
truyn cho nhau tnh rut tht nng m, n nhm ni
xi l b m rng tm lng on kt, gn b vi lng
xm, qu hng. V cui cng ngi b k diu y
nhm dy c tm hn th u a chu khn ln nn
ngi. By gi chu c i xa, c thy ngn khi
trm tu, c la trm nh, nim vui trm ng chu vn
khng qun b, qun hnh nh bp la qu hng.
Nhng chng lc no qun nhc nh
Sm mai ny b nhm bp ln cha
14 bi vn tham kho THCS LONG AN
2012 2013 ~92~
Bi th nh mt dng hi tng p, lan ta
nh la m v dng tro n c ngi nghe, mi cu,
mi ch c hng ln, nng m bit bao tnh cm nh
thng, n ngha ca ngi chu dnh cho b. Ngi b
trong bi th Bp la ca Bng Vit chc l khng cn
na nhng bp la ca b vn c sng v nng m
trong tm tr chng ta.
CHC CC EM LM BI THI TT,
T C NGUYN.
GOOD LUCK! LOVE!

Tp th t: Vn THCS Long An

You might also like