Professional Documents
Culture Documents
ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္Uပေဒ
ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း
(၁)
(၂)
(၃)
(၄)
(၅)
Aင္းလ်ားကန္ဘက္တင
ြ ္လည္း ဘယ္ဘက္Aျခမ္းေရာ၊ ညာဘက္Aျခမ္းတြင္ပါ
လုံၿခံဳေရးဂိတ္မ်ားကို Aင္းလ်ားကန္Aတြင္းသုိ႔ ထုိးထြက္ေဆာက္လုပ္ထားရွိၿပီး ၂၄
နာရီပတ္လုံး လုံၿခံဳေရးAေစာင့္ထားရွိထားသည္။ ထို႔ျပင္ Aင္းယားကန္ဘက္ ၿခံစည္း႐ိုးႏွင့္
ထိစပ္လ်က္ရွိေသာ ေရထဲတြင္ ပထမAႀကိမ္ ေနAိမ္Aက်ယ္ခ်ဳပ္
ထားရွိစU္Aႀကိမ္ကတည္းက Aာဏာပိုင္မ်ားသည္ သြပ္ဆူးႀကိဳးမ်ားကို ခ်ထားခဲ့သည္ဟု
သိရွိရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထုိAင္းယားကန္ေရျပင္ထဲသို႔ ဆင္းရန္
လြယ္ကူလွသည္မဟုတ္ေပ။ ယခုေနာက္ပိုင္း က်ေတာ္တို႔ရွိခဲ့သည့္ Aခ်ိန္တြင္ပင္
ထိုAင္းယားကန္ထဲ၌ ေဗဒါပင္မ်ား ထူထပ္စြာ ေပါက္ေရာက္ေနျခင္းေၾကာင့္
လူတUီးတေယာက္သည္ လုံၿခံဳေရးAေစာင့္ ရဲမ်ား မသိရွိႏိုင္ေAာင္ ေရငုပ္ဝင္၍မရႏိုင္သည့္
AေနAထားမ်ဳိးပင္ျဖစ္သည္။ လူထုေခါင္းေဆာင္သည္ ‘Aာရွေတာ္ဝင္’
Aထူးကုေဆးခန္းတြင္ တက္ေရာက္ကုသၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္မွ ေနAိမ္ၿခံဝင္းAတြင္း
ျပန္ပို႔ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ လူထုေခါင္းေဆာင္
ေနAိမ္ျပန္ေရာက္လာသည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ လုံၿခံဳေရးရဲမ်ားသည္
Aင္းလ်ားကန္ဘက္Aျခမ္းတြင္ လုံၿခံဳေရးကုိ ပိုမိုAာ႐ုံစိုက္လာခဲ့ၿပီး ညAခ်ိန္ဆုိလွ်င္
ေမာ္ေတာ္ျဖင့္ ကင္းလွည့္စစ္ေဆးသည့္ Aျဖစ္Aပ်က္မ်ားကိုပင္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရဖူးသည္။
(၆)
တရားစစ္ေဆးစီရင္ရာတြင္လည္း Aင္းစိန္ေထာင္တြင္းတရား႐ုံးတြင္
စစ္ေဆးစီရင္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရကာ ထုိကဲ့သို႔ စစ္ေဆးစီရင္ခြင့္ ရွိသည္မွန္ေသာ္လည္း၊
Aမႈကို စတင္မစစ္ေဆးမီကတည္းက ထိုကဲ့သို႔ စစ္ေဆးစီရင္မည့္Aေၾကာင္းကို
တရားသူႀကီးက ထုံးပုံက် Aမိန္႔တရပ္ ခ်မွတ္ေပးရမည္ျဖစ္ေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိAမႈကို
စစ္ေဆးလ်က္ရွိေသာ ေျမာက္ပိုင္းခရိုငတ
္ ရားသူႀကီးက ထုံးပုံက်Aမိန္႔ကို ႀကိဳတင္ခ်မွတ္
Aသိေပးထားျခင္းမရွိဘဲ လူထုေခါင္းေဆာင္၏ ေရွ႕ေနႀကီးမ်ားက ျပည္သူ႔ေရွ႕ေမွာက္
တရားစီရင္ေရးAတြက္ ေတာင္းဆိုတင္ျပ ေလွ်ာက္လဲေသာAခါတြင္မွသာ တရား႐ုံးခ်ဳပ္၏
Aမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္ရွိပါသည္ဟု ျပန္လည္ရွင္းလင္းျခင္းမွာ ကနUီးကတည္းကပင္
ဘက္လုိက္စစ္ေဆးမည္ဟူ၍ ေကာက္ယူသုံးသပ္ပါက ရႏုိင္ေပသည္။
ထို႔ထက္ဆိုးသည္မွာ လူထုေခါင္းေဆာင္ဘက္မွ တင္ျပေသာ သက္ေသ ၄
Uီးရွိသည့္Aနက္ တUီးတည္းကိုသာ လက္ခံခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တရားလုိဘက္မွတင္ျပေသာ သက္ေသ (၂၂) Uီးရွိသည့္Aနက္ ထက္ဝက္ေက်ာ္ကို
လက္ခံစစ္ေဆးခဲ့ၿပီး ယင္းတုိ႔Aထဲတင
ြ ္ ပုဒ္မ (၂၂) ျပဌာန္းခ်က္ႏွင့္
တုိက္ရုိက္သက္ဆုိင္ျခင္းမရွိေသာ မြတဆ
္ လင္ဘာသာဝင္ Aမ်ဳိးသမီးမ်ားဝတ္ဆင္သည့္
ဝတ္စုံကို တရား႐ုံးေတာ္ေရွ႕တြင္ သရုပ္ျပဝတ္ဆင္ခုိင္းကာ စစ္ေဆးေမးျမန္းမႈမ်ားပင္
ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို တရားရုံးေတာ္က မသိက်ဳိးကၽြံျပဳ ခြင့္ေပးလိုက္ျခင္း၊ ယင္းကိစၥကုိပင္
ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းမီဒီယာမ်ားသို႔ တဖက္သတ္ Aျမင္မ်ားဘက္မွ ထုတ္လႊင့္ေစျခင္းAားျဖင့္
လူထုေခါင္းေဆာင္ကို ျပည္သူလူထု AယုံAၾကည္မဲ့ေစရန္ တမင္ဘက္လိုက္
ေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္လွေပသည္။
(၇)
ထိုကဲ့သုိ႔ တရားစြဆ
ဲ ုိရန္မသင့္ေသာ Aမႈတြင္ ထည့္သင
ြ ္းတရားမစြဲဆုိထိုက္သူမ်ားကို
မလႊဲသာမေရွာင္သာ ၀မ္းနည္းစြာျဖင့္ တရားစြဲဆုိလိုက္ရေသာ နAဖAစုိးရ၏
ေစတနာAရင္းခံကို ၾသခ်ရေလာက္ေAာင္ပင္ ေလးစားရမည္ျဖစ္ေပသည္။
(၈)
(၉)
လူထုေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္Aား
ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏ ေဘးAႏၲရာယ္မွ
ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္Uပေဒ (Aပုိင္း - ၂)
လူထုေခါင္းေဆာင္Aား တရားစြဆ
ဲ ုိထားျခင္းသည္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈႏွင့္Aတူ
ယင္းလုပ္ႀကံမႈျဖစ္ေပၚလာရာ လူထုေခါင္းေဆာင္၏ နယ္လွည့္စည္း႐ုံးေရးခရီးစU္မ်ား၏
ေAာင္ျမင္ေသာ ရလဒ္မ်ားAေပၚတြင္ Aေျခခံခဲ့သည္ဆုိလွ်င္ မည္သူမွ်
ျငင္းဆန္ႏိုင္ၾကမည္မဟုတ္ပါ။ ထုိAေၾကာင္းတရားမ်ားသည္ Uပေဒ
သေဘာတရားမ်ားAရလည္း Aႀကံဳးဝင္လ်က္ရွိပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားAရ ေပၚေပါက္လာေသာ Aမႈျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္
ႏိုင္ငံေရးAေၾကာင္းAရာမ်ားကို တရား႐ုံးေတာ္တင
ြ ္ သက္ေသထင္ရွားတင္ျပခြင့္
ရရမည္သာျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာမ်ားကို သက္ေသထင္ရွား
တင္ျပႏိုင္ရန္Aတြက္ လူထုေခါင္းေဆာင္တုိ႔ဘက္မွ လုိက္ပါသက္ေသခံမည့္ Uီးတင္Uီးႏွင့္
Uီးဝင္းတင္တုိ႔ႏွစ္UီးAား တရား႐ုံးခ်ဳပ္မွ ခြင့္မျပဳခဲ့ျခင္းသည္ စြပ္စြဲခံရသူမ်ား၏
ခုခံကာကြယ္မႈပိုင္းကို လြန္စြာ ထိခိုက္နစ္နာသြားေပသည္။ တရားစီရင္မ႑ဳိင္
တိမ္းေစာင္းေနသည္ကိုလည္း သိသာေစသည္။
ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိပါေသးသည္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ လူထုေခါင္းေဆာင္
ေနAိမ္Aက်ယ္ခ်ဳပ္မွ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည့္Aခ်ိန္တြင္ ယုံၾကည္မႈ
တည္ေဆာက္ေရးကာလဆိုသည့္ စကားလုံးမ်ားလည္း Aမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီAဖြဲ႔ခ်ဳပ္တြင္
လူတုိင္း၏ ပါးစပ္ဖ်ား၌ ေရပန္းစားေနခဲ့သည့္ Aခ်ိန္ကာလ ျဖစ္သည္ကို
ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိပါေသးသည္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ ျပန္လည္လတ
ြ ္ေျမာက္လာသည့္
ေန႔ရက္တြင္ ကၽြန္ေတာ္မွာ ဒုတိယႏွစ္စာေမးပြဲကို ေျဖဆုိေနျခင္းေၾကာင့္ Aဖြဲ႔ခ်ဳပ္႐ုံးသုိ႔
မေရာက္ျဖစ္ခဲ့ပါ။ သုိ႔ေသာ္ မိမိတို႔ေခါင္းေဆာင္ လြတ္ေျမာက္လာသည္ဆုိသည့္ Aသိေၾကာင့္
Aလြန္ရႊင္လန္းဝမ္းသာမိသည္ေတာ့ Aမွန္ပင္။
ထုိ႔ေနာက္ပုိင္း လူထုေခါင္းေဆာင္သည္ ၿမိဳ႕နယ္လူငယ္လုပ္ငန္းAဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ႔စည္းေပးျခင္း၊
ၿမဳိ႕နယ္ စည္း႐ုံးေရးAဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျခင္း၊ နယ္လွည့္စည္း႐ုံးေရးခရီးမ်ား ထြက္ျခင္း၊
Aမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီAဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိတာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ျခင္း စသည္Aားျဖင့္ မနားတမ္း
တိုင္းျပည္တာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ေနခဲ့ေပသည္။ မAားလပ္သည့္Aခ်ိန္မ်ားၾကားကပင္
ၿမိဳ႕နယ္လူငယ္မ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို AခါAားေလ်ာ္စြာ ျပဳလုပ္ပါေသးသည္။
နယ္လွည့္စည္း႐ုံးေရး ခရီးစU္မ်ားတြင္လည္း ျပည္သူလူထု၏ ေထာက္ခံမႈသည္ တစထက္တစ
ပိုမိုလာခဲ့ေပသည္။ ထိုသုိ႔ နယ္လွည့္စည္း႐ုံးေရးခရီး ထြက္သည္ဆိုရာတြင္လည္းေကာင္း၊
ၿမိဳ႕နယ္စည္း႐ုံးေရးAဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံသည္ဆိုရာတြင္လည္းေကာင္း၊
ၿမိဳ႕နယ္လူငယ္လုပ္ငန္းAဖြဲ႔မ်ားကုိ ဖြဲ႔စည္းေပးသည္ဆိုရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ယုံၾကည္မႈ
တည္ေဆာက္ေရးကာလ ျဖစ္သည့္Aားေလ်ာ္စြာ Aာဏာပိုင္မ်ား၏
သေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖင့္သာ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိခဲ့ရသည္။
ျပည္သူလူထု၏ ေထာက္ခံမႈ တစထက္တစ ပိုလာသည္ႏွင့္Aမွ် Aာဏာပိုင္မ်ား၏
စုိးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕မႈမ်ားလည္း တစထက္တစ ပုိမိုႀကီးထြားလာမည္ဆိုသည္ကို
ေျပးၾကည့္စရာပင္ လိုမည္မထင္ပါ။ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈႀကီး ေပၚေပါက္လာရျခင္းက
သက္ေသထူလ်က္ရွိသည္္။ ႏိုင္ငံေရးAားျဖင့္ လြန္စြာ ႐ိုးရွင္းလြန္းေသာ
လုပ္ႀကံမႈႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ တနည္းAားျဖင့္ဆိုရပါလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယေျမာက္
ႏုိင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးပင္ျဖစ္သည္ဟု စြပ္စြဲမည္ဆုိပါက လြန္Aံ့ထင္မည္မဟုတ္ပါ။
ထိုမွတဆင့္ လူထုေခါင္းေဆာင္Aား ႏိုင္ငံေတာ္Aား ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ား၏
ေဘးAႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ Uပေဒျဖင့္ Aက်U္းေထာင္ဒဏ္ေပးျခင္း၊
ေနAိမ္Aက်ယ္ခ်ဳပ္ေပးျခင္းတို႔မွာ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈ မေAာင္ျမင္ျခင္းAေပၚ ေနာက္ဆက္တြဲ
ႏိုင္ငံေရးAရ ေကာက္က်စ္စU္းလဲသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။ Aာဏာပိုင္မ်ား၏
သေဘာတူညီ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ားAရ စည္း႐ုံးေရးခရီးထြက္ျခင္းႏွင့္ ထုိ႔ၾကာင့္ ဒီပဲယင္းတြင္
လုပ္ႀကံခံရျခင္း စသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို တရား႐ုံးေတာ္တြင္ သက္ေသထင္ရွား
တင္ျပခြင့္ရရွိရမည္မွာ စြပ္စြဲခံရသူဘက္မွ UပေဒAရ ရပိုင္ခြင့္ရွိသည့္
Aခြင့္Aေရးပင္ျဖစ္သည္။
(၃)
(၄)
(၅)
(၆)
Aထက္ပါကဲ့သုိ႔ လူထုေခါင္းေဆာင္Aား တရားစြဲဆုိထားျခင္းသည္ Uပေဒျပႆနာမ်ား၊
Aေၾကာင္းျခင္းရာ ျပႆနာမ်ားျဖင့္ မည္မွ်ပင္ ကိုက္ညီမႈမရွိေစကာမူ Aင္းစိန္ေထာင္တင
ြ ္း
Aထူးတရား႐ုံးက လူထုေခါင္းေဆာင္Aား ေထာင္ဒဏ္သုံးႏွစ္ ခ်မွတ္လုိက္ေပသည္။
ယင္းAမိန္႔ကို Aခ်ိန္မဆုိင္းဘဲ နAဖAစိုးရUကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၏ Aမိန္႔ျဖင့္
ေထာင္ဒဏ္ တႏွစ္ခြဲAထိ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္သည့္Aျပင္ Uပေဒျပဌာန္းခ်က္မ်ားျဖင့္
ကိုက္ညီမႈမရွိေသာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားပါသည့္ ဆုိင္းငံ့ျပစ္ဒဏ္Aျဖစ္
ေျပာင္းလဲလိုက္ျခင္းသည္ တရားUေပေဒ၏Aထက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ ရွိေၾကာင္း
ထင္ထင္ရွားရွား ျပသလုိက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ ယင္းကဲ့သို႔ လုပေ
္ ဆာင္လိုက္ျခင္းAားျဖင့္ တရားစီရင္ေရး လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားAရ
Aထက္တရား႐ုံးမ်ားသို႔ Aယူခံမႈ တက္ေရာက္ခြင့္၊ ျပင္ဆင္မႈတက္ေရာက္ခြင့္မ်ားကို
ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တားလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ကာလ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရားUပေဒစိုးမိုးမႈမရွိသကဲ့သို႔
ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ား၏ လုံၿခံဳစိတ္ခ်စြာ Aသက္ရွင္ရပ္တည္ပိုင္ခြင့္လည္း မရွိေတာ့ေၾကာင္းကို
ေဒၚေAာင္ဆန္းစုၾကည္ကဲ့သို႔ လူထုေခါင္းေဆာင္တUီးကိုပင္ ဒီပဲယင္းလုပ္ႀကံမႈ၊
Aင္းစိန္ေထာင္တြင္းတရား႐ုံးမွ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီး သန္းေရႊ၏
တရားUပေဒစိုးမိုးေရးကို ပ်က္ျပားေစေသာ လုပ္ရပ္မ်ားက ခုိင္ခိုင္မာမာ ျပသလ်က္ရွိေပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စသည္တုိ႔သည္လည္း
က်ပ္တည္းသထက္ က်ပ္တည္းလာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ဆုိးရြားသထက္ ဆိုးရြားလာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားတို႔သည္ ေခါင္းငုံ႔ခံျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာမည့္ Aေထြေထြ
ယုိယြင္းက်ပ္တည္းမႈမ်ားကို ရယူပိုင္ဆုိင္၍ ပင္ပန္းႀကီးစြာ ဘဝနိဂုံးခ်ဳပ္ၾကရမည့္Aစား
စစ္Aာဏာရွင္စနစ္ ျမန္မာ့ေျမေပၚမွ ပ်က္သုU္းေပ်ာက္ကြယ္သြားေစရန္ ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က်
ပါဝင္တြန္းလွန္ျခင္းAားျဖင့္ ရရွိလာမည့္ ေAာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္Aတူ မိမိတို႔၏ ဘဝမ်ားကို
တုိင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးAက်ဳိးAတြက္ မလြဲမေသြ ႏွင္းAပ္ၾကရမည့္ Aခ်ိန္Aခါ
ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
စာဖတ္သူမ်ားကို AစU္ေလးစားလွ်က္ -
ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း