Hiu bit c tch ly mt cch ngu nhin t trong i sng hng ngy, phong ph, c tnh ring bit, cha i su vo bn cht, khun kh nht nh, l c s quan trng cho s hnh thnh ca tri thc khoa hc c im ca tri thc khoa hc: Nhng hiu bit c tch ly mt cch h thng nh hot ng nghin cu khoa hc, l tng nhng tp hp s liu v s kin ngu nhin, ri rc khi qut ha thnh c s l thuyt v cc lin h bn cht, c t chc trong khun kh cc b mn khao hc V d : Qung th hn, tn th ma, Chun chun, Nhn sao nh hng, R cy ca trng th ma CU 3 chc nng ca nghin cu KH m bo cho nhng mc tiu v mc ch ca con ngi v tm hiu v tin ti lm ch thin nhin, NCKH cn c nhng chc nng c bn sau: Khm ph: Khm ph nhng iu cha bit ca s vt, cu trc, trng thi, s vn ng; qui lut t nhin, XHTn ti di dng pht minh hay pht hin. D bo: nhn trc qu trnh vn ng ca s vt a ra cc nh gi, nhn nh trong tng lai ca s vt. (Climate change, lan truyn nhim) Sng to: S mnh ln lao ca khoa hc l sng to cc nguyn l, gii php phc v cho hot ng SX, chin u, sinh tn da trn tri thc kinh nghim hay KH. Sng to cng c th sng to ra cc m hnh, hnh mu trong cng nghip hay trong lnh vc XH em li nhng li ch khc nhau cho XH. CU 4. Vai tr v ngha ca khoa hc Gii thch cc quy lut t nhin, x hi v cc hin tng t nhin, x hi (Sm st; Ma; Vn vt hp dn) Gip con ngi hiu bit t nhin, x hi ng n v khch quan t c thi hp l trong cc hot ng ca mnh (Li dng ma canh tc, ma v; Climate Change) Bo v cuc sng con ngi, sinh vt v ti nguyn thin nhin (Nc bin dng; Chng xi mn) Thc y x hi pht trin bn vng. Bn cht khoa hc phi khch quan khng ph thuc vo thc h. Tuy nhin, i khi khoa hc ph thuc vo thi ca ngi s dng khoa hc CU 5. Hnh thc nghin cu khoa hc TI l mt hnh thc t chc nghin cu khoa hc, trong c mt nhm ngi cng thc hin mt nhim v nghin cu. Mt s hnh thc t chc NC khc, tuy khng hon ton mang tnh cht NCKH, nhng c nhng c im tng t vi ti, v do vy, cng c th vn dng cc PP ca mt ti khoa hc, chng hn: Chng trnh, D n, n. C th phn bit nh sau: ti: c thc hin tr li nhng cu hi mang tnh hc thut, c th cha n vic ng dng trong hot ng thc t. (NC c bn) D n: nhm vo mc ch ng dng, xc nh c th hiu qu v kinh t v x hi, c rng buc thi gian v ngun lc. n: l loi vn kin, c xy dng trnh cp qun l cao hn. Sau khi n c ph chun, s hnh thnh nhng d n, chng trnh, ti theo yu cu ca n. Chng trnh: l mt nhm ti hoc d n c tp hp theo mt mc ch xc nh. Gia chng c tnh c lp tng i cao. Tin thc hin cc ti, d n trong chng trnh khng c s i hi cng nhc, nhng nhng ni dung ca mt chng trnh th phi lun ng b CU 6. cc nguyn tc ca nghin cu khoa hc 1. Tnh sng to 2. Tnh am m 3. Tnh trung thc, chun xc, khch quan 4. Tnh ch quan ca nh nghin cu 5. Tnh thi i 6. Tnh mi 7. Tnh khoa hc 8. Tnh c nhn (c trng ca mi ngnh KH) CU 7.. SS phng php nghin cu l thuyt v pp nghin cu thc nghim: Pp nghin cu l thuyt: L PP chng minh lun , gi thuyt KH da trn nhng l thuyt KH c, c tha nhn; dng PP lp lun logic hay lp lun ton hc chng minh. Cc PP lp lun (suy lun) ch yu: - Suy lun kiu din dch (suy din): i t ci quy lut, khi qut chung n ci c th (chung n ring). - Suy lun kiu qui np: T ci ring l n ci chung (Marie Cuirie) - Suy lun kiu loi suy: T ci ny suy ra ci khc (T ci ring n ci ring). Trong KH t kt qu ny suy ra kt qu khc. (vc xin trn kh n ngi). c s dng rng ri cc lnh vc Nghin cu t liu Xy dng khi nim, phm tr Thc hin cc phn on, suy lun Khng c bt c quan st hoc thc nghim no c tin hnh PP nghin cu thc nghim: Thc hin nhng th nghim trong iu kin cc thng s thay i c ch nh C th thc hin trn m hnh do ngi nghin cu to ra Nghin cu thc nghim p dng ph bin trong khoa hc t nhin, khoa hc k thut v cng ngh, y hc, L phng php nghin cu da trn s quan st, quan trc nhng s kin hoc ang tn ti. Thu thp nhng s liu thng k tch ly, trn c s pht hin qui lut ca s vt hoc hin tng. Ngi nghin cu ch quan st, khng c bt c s can thip no gy bin i trng thi ca i tng nghin cu p dng trong khoa hc t nhin, x hi. CU 8. cc yu t nh hng n thu thp thng tin: Thng tin phi chnh xc, kp thi, y v tinh ty. PP tip cn (cch thc hay chin lc t chc ly TT) khi thu thp TT, cc PP tip cn nh: Duy Vt- BC, Lch s-logic, H thng-cu trc, Phn tch-tng hp, nh tnh-L, C bit-So snh. PP ly TT c th: chn PP no ty thuc vo tng trng hp v yu cu c th. Ty thuc vo PP x l TT Cng c ly TT: trong KHXH, kinh t cng c ly TT l cu hi. Nng lc ca ngi ly TT Mi trng ly tin: cc yu t tc ng trc tip ti con ngi v cng c thu thp tin.