TRANSPORTNI PROBLEM

ZADACI
ZATVORENI TRANSPORTNI PROBLEM
Primer 1
Za prievoz odreene koliine istovrsnog tereta unajmljeni su
kamioni jednake nosivosti od tri razliita kamionska prevoznika i
smeteni na terminalima T
1
, T
2
i T
3
,

odakle se svakodnevno rasporeuju
na etiri utovarna mesta U
1
, U
2
, U
3
i U
4
.

Broj raspoloivih kamiona na pojedinom terminalu iznosi 2, 6 i 7
kamiona dnevno, a broj kamiona potrebnih na pojedinom utovarnom
mestu 3, 3, 4 i 5 kamiona dnevno.
Vreme vonje kamiona od pojedinog terminala do pojedinog utovarnog
mesta izraeno u minutama dato je u tablici:
Utovarno mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4

T
1
20 11 15 13
T
2
17 14 12 13
T
3
15 12 18 18
Zadatak je odrediti optimalan plan kretanja kamiona, odnosno
raspored kamiona na pojedina utovarna mesta, uzevi u obzir
potrebe utovarnih mesta i broj raspoloivih kamiona na pojedinom
terminalu, s ciljem da ukupno dnevno vreme tzv. prazne vonje
bude minimalno.

REENJE
Da bi se reio postavljeni problem, potrebno je sastaviti matricu
transporta od tri ishodita, etiri odredita koja sadri 12 polja
(relacija) s duinom vremena u minutama po jednom kamionu za
pojedinu relaciju (jedinina vremena), broj raspoloivih kamiona
pojedinog terminala i potreban broj kamiona pojedinog utovarnog
mesta. Budui da je ponuda svih ishodita jednaka potranji svih
odredita, re je o zatvorenom transportnom problemu.
Radi preglednosti, matrica transporta data je u obliku tablice:
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj raspolo.
kamiona

T
1

20
x
11

11
x
12

15
x
13

13
x
14


2

T
2

17
x
21

14
x
22

12
x
23

13
x
24


6

T
3

15
x
31

12
x
32

18
x
33

18
x
34


7
Broj potreb.
kamiona

3

3

4

5

15/15
Transportni problem linearnog programiranja (jedinina
vremena su linearna u odnosu prema broju kamiona) moe se reavati
na vie naina:


pomou simpleks metode, ili

specijalnim metodama za reavanje transportnih problema
linearnog programiranja.
Reavanje pomou simpleks metode
Na temelju matrice transporta postavljen je matematiki model koji
glasi:
Min Z = 20x
11
+ 11x
12
+ 15x
13
+ 13x
14
+ 17x
21
+ 14x
22
+ 12x
23
+ 13x
24
+ 15x
31
+
12x
32
+ 18x
33
+ 18 x
34

uz ogranienja
(1) x
11
+ x
12
+ x
13
+ x
14
= 2
x
21
+ x
22
+ x
23
+ x
24
= 6
x
31
+ x
32
+ x
33
+ x
34
= 7
x
11
+ x
21
+ x
31
= 3
x
12
+ x
22
+ x
32
= 3
x
13
+ x
23
+ x
33
= 4
x
14
+ x
24
+ x
34
= 5

(2) x
ij
0, i = 1,2,3; j = 1,2,3,4.
Napomena: Poslednja se jednaina moe izostaviti, jer ogranienja (1)
ine sastav zavisnih linearnih jednaini.

Ogranienje pod 1) iz matematikog modela izraeno pomou
matrica izgleda ovako:

x
11

x
12

x
13

1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 x
14
2
0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 x
21
6
0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 x
22
7
1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 x
23
=

3
0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 x
24
3
0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 x
31
4
0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 x
32
5
x
33

x
34


Poetno reenje u simpleks tablici treba sadrati jedinine vektore
pa se zbog tog uslova u kanonski oblik matematikog modela
uvode artificijelni (umetnuti) vektori.
c
j

Baza


A
0

20
A
11

11
A
12

15
A
13

13
A
14

17
A
21

14
A
22

12
A
23

13
A
24

15
A
31

12
A
32

18
A
33

18
A
34

10
V
1

10
V
2

10
V
3

13 A
14
2 11
1
1 1 1


13 A
24
6 1 1 1 1
18 A
34
7 1 1 1 1 1
10 V
1
3 1 1 1 1
10 V
2
3 1 1 1 1
10




V
3







4


1 1

1

Z
j

Z
j
c
j

330 23 238 238 130 236 239 2311 130 2813 2816 2810 180 100 100 100
Napomena: U simpleks tablici nema dopunskih varijabli, jer su
ogranienja zadana u obliku jednaini; = oznaka za nulu.




Iz poetnog reenja se zakljuuje da je raunanje pomou simpleks
metode dugotrajno (ako se problem reava runo) zbog velikog
broja strukturnih i umetnutih (artificijelnih) varijabli zato se
preporuuju specijalizovane metode za reavanje transportnih
problema.
Specijalizovane metode reavanja transportnih problema
Zbog navedenih razloga razvile su se specijalizovane metode za
reavanje transportnih problema linearnog programiranja. Svaki
zadatak reava se tako da se najpre postavi poetni program
pomou jedne od metoda za postavljanje poetnog programa, a
zatim program testira s obzirom na kriterijum optimalnosti i, koristei
jednu od metoda za poboljavanje poetnog programa, kroz
odreeni broj iteracija dostigne optimalno reenje.
North West Corner Method
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
2
11

15 13
2

T
2

17
1
14
3
12
2
13


6

T
3

15 12 18
2
18
5

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Vreme prazne vonje
Z = 202+171+143+122+182+185 = 249 minuta.
Metoda najmanjih trokova
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20

11
2
15 13
2

T
2

17

14

12
4
13
2

6

T
3

15
3
12
1
18

18
3

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Vreme prazne vonje
Z = 112+124+132+153+121+183 = 207 minuta.
Vogelova metoda
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona
Razlika
reda (i)

T
1

20

11

15 13
2

2

2, 2, 2, Z

T
2

17

14

12
4
13
2

6

1, 1, 1

T
3

15
3
12
3
18

18
1

7

3, 3, 0, Z
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15 _
Razlika
kolone(j)
2, Z 1, Z 3, 6, Z 0, 5 _ _
Vreme prazne vonje
Z = 132+124+132+153+123+181 = 199 minuta.
METODE ZA POBOLJAVANJE POETNOG PROGRAMA I
DOBIJANJE OPTIMALNOG REENJA

Metoda relativnih trokova
(Metoda "skakanja s kamena na kamen" Stepping Stone Method)
Ova metoda polazi od poetnog programa postavljenog po jednoj od
prethodno navedenih metoda, a ovde je uzet program dobijen
metodom "severozapadnog ugla".
Prvo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
2
11
6
15
0
13
2

2

T
2

17
1
14
3
12
2
13
1

6

T
3

15
8
12
8
18
2
18
5

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Z = 202+171+143+122+182+185 = 249 minuta.

c'
12
= 1120+1714 = 6 c'
24
= 1312+1818 = 1
c'
13
= 1520+1712 = 0 c'
31
= 1518+1217 = 8
c'
14
= 1320+1712+1818 = 2 c'
32
= 1218 +1214 = 8 .
Budui da relativni trokovi na nezauzetim poljima pokazuju da poetni
program po metodi severozapadnog ugla nije optimalan, potrebno je
promeniti bazu te izraditi drugo bazno reenje.



Promena baze obavlja se na sledei nain: u polje s najveim
negativnim relativnim trokom u apsolutnom smislu, u ovom sluaju to
su polja (3,1) i (3,2), stavlja se najmanji negativno oznaen "kamen"; od
ostalih negativno oznaenih kamena oduzima se taj najmanji
negativno oznaen kamen, a pozitivno oznaenim kamenima se
dodaje taj iznos. Uporeivanjem polja (3,1) i (3,2) pokazuje da je
povoljnije menjati bazu na polju (3,2). Za kontrolu zbir vrednosti po
redovima treba odgovarati ponudi svakog ishodita, a zbir vrednosti
kamena po kolonama potranji svakog odredita.
Drugo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
2
11
6
15
0
13
10

2

T
2

17
1
14
1
12
4
13
7

6

T
3

15
0
12
2
18
8
18
5

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Z = 202+171+141+124+122+185 = 233 minuta.


c'
12
= 1120+1714 = 6 c'
24
= 1314+1218 = 7
c'
13
= 1520+1712 = 0 c'
31
= 1512+1417 = 0
c'
14
= 1320+1714+1218 = 10 c'
33
= 1812+1412 = 8 .
Promena baze se obavlja na polju (1,4) stavljanjem kamena s vrednosti 1.
Tree bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
1
11
4
15
0
13
1

2

T
2

17
2
14
10
12
4
13
3

6

T
3

15
10
12
3
18
2
18
4

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Z = 201+131+172+124+123+184 = 223 minuta.

c'
12
=1113+1812 = 4 c'
24
= 1317+2013 = 3
c'
13
=1520+1712 = 0 c'
31
= 1518+1320 = 10
c'
22
=1417+2013+1812=10 c'
33
=1818+1320+1712=2

etvrto bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
10
11
4
15
10
13
2

2

T
2

17
2
14
0
12
4
13
7

6

T
3

15
1
12
3
18
8
18
3

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Z = 132+172+124+151+123+183 = 213 minuta.

c'
11
= 2015+1813 = 10 c'
22
= 1417+1512 = 0
c'
12
= 1112+1813 = 4 c'
24
= 1317+1518 = 7
c'
13
= 1513+1815+1712 = 10 c'
33
= 1815+1712 = 8
Peto bazno reenje optimalno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
10
11
4
15
3
13
2

2

T
2

17
7
14
7
12
4
13
2

6

T
3

15
3
12
3
18
1
18
1

7
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15
Min Z = 132+124+132+153+123+181 = 199 minuta.

c'
11
= 2013+1815 = 10 c'
21
= 1713+1815 = 7
c'
12
= 1113+1812 = 4 c'
22
= 1413+1812 = 7
c'
13
= 1513+1312 = 3 c'
33
= 1818+1312 = 1
Peto bazno reenje je optimalno, jer su relativni trokovi na
nezauzetim poljima pozitivni:

Min Z = 199 min; x
14
= 2, x
23
= 4, x
24
= 2, x
31
= 3, x
32
= 3, x
34
= 1 kamion.



Prema optimalnom reenju svakodnevno se kamioni rasporeuju na
sledei nain: s terminala T
1
kamioni se upuuju na etvrto utovarno
mesto U
4
, s terminala T
2
na tree i etvrto utovarno mesto (U
3
i U
4
) te s
treeg terminala T
3
na utovarna mesta U
1
, U
2
i U
4
. Takav raspored
kamiona prouzrokuje najmanji mogui iznos prazne vonje.
MODI-metoda
MODI-metoda, kao i metoda "skakanja s kamena na kamen", uslovljava
postojanje poetnog reenja. Relativni trokovi c'
ij
po MODI-metodi
izraunavaju se za nezauzeta polja prema formuli

c'
ij
= c
ij
( u
i
+ v
j
),

gde su c
ij
jedinini trokovi, a u
i
i v
j
koeficijenti za svako bazno reenje
vrednost kojih se dobija iz formule za zauzeta polja

c
ij
= u
i
+ v
j
.

Ako se za zadani primer, kao i u prethodnom sluaju, uzme poetni
program postavlen po metodi severozapadnog ugla, tada se najpre
izraunaju vrednosti u
i
i v
j
za zauzeta polja:

c
11
= u
1
+ v
1
c
22
= u
2
+ v
2
c
33
= u
3
+ v
3

c
21
= u
2
+ v
1
c
23
= u
2
+ v
3
c
34
= u
3
+ v
4
.
Uvrtavanjem c
ij
, i =1,2,3 i j =1,2,3,4 iz matrice transporta u prethodne
jednaine te, s obzirom da je re o sastavu s (n1) jednaini i n varijabli,
uzevi da je u
1
= 0 izraunaju se preostale vrednosti u
i
i v
j
:

u
2
= 3

v
1
= 20 v
3
= 15
u
1
= 0 u
3
= 3 v
2
= 17 v
4
= 15,

a pomou formule c'
ij
= c
ij
( u
i
+ v
j
) relativni trokovi za nezauzeta polja
pojedinoga baznog reenja.

Promena baze obavlja se analogno kao kod metode "skakanja s kamena
na kamen".
Prvo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona
u
i


T
1

20
2
11
6
15
0
13
2

2

0

T
2

17
1
14
3
12
2
13
1

6

3

T
3

15
8
12
8
18
2
18
5

7

3
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15 -
v
j
20 17 15 15 - -
Z = 202+171+143+122+182+185 = 249 minuta.

Budui da reenje nije optimalno, postupak se ponavlja
izraunavanjem novih vrednosti u
i
i v
j
:

u
2
= 3

v
1
= 20 v
3
= 15
u
1
= 0 u
3
= 5 v
2
= 17 v
4
= 23
Drugo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4

Broj
kamiona
u
i


T
1

20
2
11
6
15
0
13
10

2

0

T
2

17
1
14
1
12
4
13
7

6

3

T
3

15
0
12
2
18
8
18
5

7

5
Broj
kamiona
3 3 4 5 15/15 -
v
j
20 17 15 23 - -
Z = 202+171+141+124+122+185 = 233 minute.
Bazina reenja dobijena MODI-metodom, tj. raspored kamiona kao i
iznosi relativnih trokova identini su onima koja su dobijena metodom
skakanja s kamena na kamen:



Tree bazno reenje: Z = 223 min;
x
11
= 1, x
14
= 1, x
21
= 2, x
23
= 4, x
32
= 3, x
34
= 4 .

etvrto bazno reenje: Z = 213 min;
x
14
= 2, x
21
= 2, x
23
= 4, x
31
= 1, x
32
= 3, x
34
= 3 .

Peto bazno reenje: Min Z = 199 min;
x
14
= 2, x
23
= 4, x
24
= 2, x
31
= 3, x
32
= 3, x
34
= 1.

Budui da su svi pripadajui relativni trokovi na nezauzetim poljima u
matrici transporta negativni peto bazno reenje je ujedno i optimalno
reenje.
ZATVORENI TRANSPORTNI PROBLEM S
DEGENERACIJOM
Primer 2.

Neka je u tekstu iz Primera1. dolo do promene potrebnog broja
kamiona na utovarnim mestima, i to: na utovarnom mestu U
2
poveanje
za dva kamiona, a na utovarnom mestu U
3
smanjenje za dva kamiona.


Odgovarajuim metodama ispitati kako e promena u potranji uticati
na optimalno reenje iz prethodnih zadataka.
REENJE.

U ovom sluaju promena potranje na pojedinim utovarnim mestima nije
uticala na ukupan iznos potranje; ona i dale iznosi 15 kamiona i jednaka je
ponudi, to znai da je i ovaj problem zatvoreni transportni problem.

Matrica transporta za zadani problem glasi:
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
x
11

11
x
12

15
x
13

13
x
14


2

T
2

17
x
21

14
x
22

12
x
23

13
x
24


6

T
3

15
x
31

12
x
32

18
x
33

18
x
34


7
Broj
kamiona
3 5 2 5 15/15
Vrednosti x
ij
, i = 1,2,,m; j = 1,2,,n predstavljaju broj kamiona na
pojedinoj relaciji (i, j), a Z je ukupno vreme prazne vonje za koje se
trai minimalna vrednost.



Zadatak je reavan metodom severozapadnog ugla za postavljanje
poetnog programa te metodom skakanja s kamena na kamen za
dobijanje optimalnog reenja.
Poetni program prvo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
2
11
6
15
0
13
2

2

T
2

17
1
14
5
12
0
13
1

6

T
3

15
8
12
8
18
2
18
5

7
Broj
kamiona
3 5 2 5 15/15
Vrednost programa Z = 253 minuta.
Budui da su parcijalne sume pojedinih ishodita jednake parcijalnoj sumi
pojedinih odredita (broj raspoloivih kamiona T
1
+T
2
= broj potrebnih
kamiona U
1
+U
2
) broj kamena u matrici transporta nije dovoljan jer ne
zadovoljava uslov (m+n1). Takvo je reenje degenerirano i da bi se
zadatak mogao reiti broj nenegativnih varijabli mora biti (m+n1),
odnosno nedegenerirano reenje u matrici transporta.

Degeneracija se otklanja na razliite naine. U ovom sluaju grafikim
putem je ustanovljeno da se u polje (2,3) ili u polje (3,2) treba postaviti
jedan kamen vrijednosti 0.
Time je reenje postalo nedegenerirano i postupak reavanja se
nastavlja kako je objanjeno u predhodnom primeru.
Treba naglasiti da kamen s vednosti 0 figurira u matrici transporta kao i
svaki drugi kamen.
Meutim, tokom reavanja zadatka degeneracija moe u nekoj iteraciji
nestati, ali i ponovno se pojaviti na kraju zadatka.
Degeneracija nestaje ako se pri promeni baze kamen s vrednosti 0
pojavi kao negativno oznaen kamen; tada on u novoj iteraciji poprima
vrednost 0 + vrednost najmanjeg negativno oznaenog kamena. To se
dogodilo u prvom baznom reenju ovog primera: promena baze
obavlena je tako da je u polje s najveim pozitivnim relativnim trokom,
tj. u polje (3,2) stavljen najmanji negativno oznaen kamen, a to je
kamen 2 s polja (3,3) koji se od negativno oznaenih kamena oduzima,
a pozitivno oznaenim kamenima dodaje pa je tako u novom baznom
reenju dobijen sledei raspored kamena:

polje (2,2) - 3 kamiona polje (2,3) - 2 kamiona
polje (3,2) - 2 kamiona polje (3,3) - 0 kamiona.
Degeneracija e se ponovno pojaviti ako su pri promeni baze dva
najmanja negativno oznaena kamena jednaka; tada e jedan od njih
zauzeti polje s najveim pozitivnim relativnim trokom, a drugi, jer je
negativno oznaen, poprimie vrijednost jednaku 0.
Drugo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
Broj
kamiona

T
1

20
2
11
6
15
0
13
10

2

T
2

17
1
14
3
12
2
13
7

6

T
3

15
0
12
2
18
8
18
5

7
Broj
kamiona
3 5 2 5 15/15
Vrednost programa Z = 237 minuta.
Tree bazno reenje: Z = 217 min;
x
14
= 2, x
21
= 3, x
22
= 1, x
23
= 2, x
32
= 4, x
34
= 3 .

etvrto bazno reenje: Z = 210 min;
x
14
= 2, x
21
= 3, x
23
= 2, x
24
= 1, x
32
= 5, x
34
= 2 .

Peto bazno reenje: Z = 196 min;
x
14
= 2, x
21
= 1, x
23
= 2, x
24
= 3, x
31
= 2, x
32
= 5.

esto bazno reenje: Min Z = 193 min;
x
12
=1, x
14
=1, x
23
=2, x
24
=4, x
31
=3, x
32
= 4.
Ovaj je zadatak primer transportnog problema kod kojeg se pojavila
degeneracija pri postavljanju poetnog reenja metodom
severozapadnog ugla. Meutim, to ne mora znaiti da e se
degeneracija pojaviti i u sluaju primene drugih metoda za
postavljanje poetnog reenja, primerice, metode najmanjih trokova
ili Vogelove metode
Optimalno reenje transportnog problema moe biti degenerirano ili
nedegenerirano; u prvom sluaju u jednom polju matrice transporta
nalazi se kamen s vrijednosti 0; ta injenica u praksi nema nikakvu
vanost, odnosno radi se o polju u kojem je vrijednost kao i za
nezauzeta polja.



Optimalno reenje zadanog primera je degenerirano sa 6 zauzetih
polja. Minimalno ukupno vreme dnevne prazne vonje iznosi 193
minute dnevno
OTVORENI TRANSPORTNI PROBLEM
Primer 3.
Koristei podatke transportnog zadatka iz Primera 1. analizirati problem
ako je kamionski prevoznik nabavio tri nova kamiona na terminalu T
1
.


Ispitati kako e ta promena uticati na optimalno reenje posmatranog
problema?
REENJE
U ovom je sluaju ponuda prvog ishodita poveana na pet kamiona, a
time i cjelokupna ponuda na 18 kamiona, dok je potranja ostala
nepromijenjena. Time je dolo do neravnotee izmeu ponude i
potranje, odnosno do tzv. otvorenoga transportnog problema s vikom u
ponudi.

Otvoreni transportni problem (u daljnjem tekstu OTP) reava se istim
metodama kao i zatvoreni transportni problem. Meutim, da bi se OTP
preveo u zatvoreni transportni problem potrebno je uvesti u matricu
transporta ili jedno novo fiktivno ishodite ili jedno novo fiktivno odredite,
ovisno o tome je li ponuda vea ili manja od potranje.

Jedinini trokovi (ili udalenosti ili vremena) u poljima matrice transporta
za fiktivno ishodite ili odredite iznose 0. Matrica transporta za zadani
problem glasi:
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
U
5


Broj
kamiona

T
1

20
x
11

11
x
12

15
x
13

13
x
14

0
x
15


5

T
2

17
x
21

14
x
22

12
x
23

13
x
24

0
x
25


6

T
3

15
x
31

12
x
32

18
x
33

18
x
34

0
x
35


7
Broj
kamiona
3 3 4 5 3 18/18
Postupak reavanja je analogan reavanju zatvorenog
transportnog problema. U ovom sluaju za poetni program
koritena je metoda najmanjih trokova, a za poboljanje
poetnog programa i dobijanje optimalnog reenja MODI-
metoda.
Poetni program prvo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
U
5


Broj
kamiona
u
i


T
1

20
6
11
2
15
1
13
4
0
3

5

0

T
2

17
7
14
7
12
4
13
2
0
4

6

4

T
3

15
3
12
1
18
1
18
3
0
1

7

1
Broj
kamiona
3 3 4 5 3 18/18 -
v
j
14 11 16 17 0 - -
Vrednost programa Z = 207 minuta.
Drugo bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
U
5


Broj
kamiona
u
i


T
1

20
10
11
4
15
3
13
2
0
3

5

0

T
2

17
7
14
7
12
4
13
2
0
0

6

0

T
3

15
3
12
3
18
1
18
1
0
5

7

5
Broj
kamiona
3 3 4 5 3 18/18 -
v
j
10 7 12 13 0 - -
Vrednost programa Z = 199 minuta.

Tree bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
U
5


Broj
kamiona
u
i


T
1

20
5
11
1
15
3
13
3
0
2

5

0

T
2

17
2
14
2
12
4
13
2
0
0

6

0

T
3

15
3
12
3
18
6
18
5
0
1

7

0
Broj
kamiona
3 3 4 5 3 18/18 -
v
j
15 12 12 13 0 - -
Vrednost programa Z = 194 minute.
etvrto bazno reenje
Utovar.mj.
Terminal
U
1
U
2
U
3
U
4
U
5


Broj
kamiona
u
i


T
1

20
6
11
2
15
3
13
3
0
1

5

0

T
2

17
3
14
3
12
4
13
2
0
1

6

0

T
3

15
3
12
1
18
6
18
5
0
3

7

1
Broj
kamiona
3 3 4 5 3 18/18 -
v
j
14 11 12 13 1 - -
Vrednost programa Z = 192 minute.
Zakljuak: etvrto bazno reenje je optimalno jer su u matrici transporta svi
relativni trokovi pozitivni. Optimalno reenje glasi:

Min Z = 192 minute; x
12
= 2, x
14
= 3, x
23
= 4, x
24
= 2, x
31
= 3, x
32
= 1,
x
35
= 3.

Prema optimalnom reenju izlazi da sva tri kamiona koja se u matrici transporta
pojavljuju kao viak ponude su kamioni s treeg terminala. Budui da je U
5

fiktivno utovarno mesto ti se kamioni ne stavljaju u uporabu; oni su viak treeg
terminala za koje bi trebalo nai neki drugi posao.

Napomena: I kod otvorenih transportnih problema moe se pojaviti
degeneracija, ali ona se otklanja jednako tako kao to je pokazano u Primeru 2.
za zatvorene transportne probleme.