KINH NGHIM HC TING ANH

T C BN N NNG CAO
i vi cc bn mi bt u hc ting Anh, vi vn ting Anh cha nhiu: li khuyn u
tin i vi bn l! hc cun "ngli#h $%amma% in &#' (hi%) ")iti*n +ith An#+'%#, -. )* l! v/
0y l! cun ng1 2h2 lin mch, c3u t%4c h52 l., c6 ng v! )7 hi8u nh3t m! hu nh ai mi
bt u hc ting Anh u #9 ):ng, ;<i b!i hc u i k=m cc c0u v> ): v! h/nh ?nh, #*
#nh, cc b!i hc 5c #2 @2 %3t kh*a hc v! cA b!i tB2 cCng li gi?i 8 cA th8 tD hc, Eu
bn 8 . th/ hu ht khi )y ng1 2h2 cc thy c6 gi* u l3y b!i tB2 v! v> ): tF cun n!y,
Gc bn cA th8 th>ch 2hHng 2h2 hc vi 2hn mm my t>nh, nu bn mun cA th8 tham
kh?* cc 2hn mm nh (h' I*#'tta Jt*n', Kac' L Kac', ('ll m' m*%' h*Mc cc 2hn mm
tF vDng, ng1 2h2 nh Gamb%i)g' $%amma% *N "ngli#h GOI*m,,,
(%*ng khi hc Eg1 2h2 th/ bn cA th8 kt h52 8 hc ngh' ting Anh, GA L 2hHng 2h2
chP *: QhHng 2h2 R l! ngh' th'* R gi* t%/nh n!* A v ngh', cch n!y l! cch t%uyn
thng, %'c*mm'n) ch* cc #ch th'* cun n!y l! cun -i#t'n Ga%'NullyS cun n!y %3t %3t cH
b?n, bn cA th8 th3y nA )7, nhng th'* m/nh th/ bt u nn hc kT Uuy8n n!y, Jau A nu
th3y #ch cA hHi )7 th/ ti2 t:c hc th'* gi* t%/nh (actic# N*% -i#t'ning Va#ic, 0y l! gi*
t%/nh m! nhiu khAa hc ngh' nAi ti cc t%ung t0m ting Anh #9 ):ng,
QhHng 2h2 L l! 2hHng 2h2 ngh' bW Xng, nghYa l! bn #Z c gng ngh' nhiu nh3t cA th8,
v! chP yu ngh' nh1ng g/ thDc t t%*ng gia* ti2, Uua tv, !i, Vn ngh' nhng kh6ng cn 2h?i
hi8u t*!n bX, kh6ng cn 2h?i bt 5c t3t c? cc tF, Gh[ cn lM2 i lM2 li mXt cch thng
@uyn cch ngh' n!y th/ #au khi \ Uu'n, bn #Z cA th8 ngh' v! nm 5c cc 0m, ging nAi
cPa ngi nc ng*!i khi nAi ting Anh, iu n!y %3t Uuan t%ng, 8 #9 ):ng 2hHng 2h2
n!y, m/nh %'c*mm'n) cc t!i li]u #au: Qim#l'u% "ngli#h h*Mc "NN*%tl'## "ngli#h ^0y l! c? R
2hHng 2h2 hc ting Anh th'* 2hHng 2h2 ngh' cPa A,_, `*)g' a khA hHn #* vi
Qim#l'u%bS kt h52 cCng c minut'# "ngli#h cPa VVG, deA,,,, mi7n l! bn ngh' v! thDc h!nh
ngh' thng @uyn,
Eg*!i %a c cfng l! mXt kT ngng kh cn thit, v/ t%*ng khi c bn #Z hc 5c cc c3u t%4c
c0u m! cA th8 cha bit, cha gM2, cfng nh tF mi, cc cch )i7n t,,,, (h'* m/nh th/ cch
tt nh3t 8 %=n kT ngng n!y l! bn #9 ):ng cc t!i li]u luy]n c )!nh ch* cc kh thi nh
i'lt#, (*'Nl,,,, Vn th9 tham kh?* cun I'a)ing in Rj minut'# a )ay n!y,
Gkn vi hc nAi, th/ cch tt nh3t 8 hc nAi, th'* m/nh, l! bt t%c khi ngh' ngi khc nAi,
Vn h\y nAi th'* khi @'m 2him, ngh' nhc, hc ngh' Qim#l'u% h*Mc "NN*%tl'## "ngli#h, Eu
kT ngng nAi ting Anh cPa bn ckn hn ch th/ nn hc ngh' nhiu, 8 cA th8 tD tin v! hi8u
khi ngi khc nAi, #au A nAi th'*, Vn nn tham kh?* thm l*t di)'* ;i#t'%)uncan 8
hc, 0y l! l*t b!i hc ting Anh ngn tF jlRm 2h4t, kh hay v! Hn gi?n,
Gh4 . l! vi]c hc tF mi cfng Uuan t%ng nhn, bn #Z kh6ng hc tF mi mXt cch %ing lo, m!
h\y hc nA t%*ng ng1 c?nh, ch4 . hc khi gM2 b3t kh mXt tF mi n!*, m! bn c?m th3y l! nA
Uuan t%ng, Vn cA th8 #9 ):ng cc tF i8n nh e@N*%) A)vanc') -'a%n'%p# Oicti*na%y ^qth
h*Mc rth l m<i b?n cA R ci hay %ingb, tF i8n cPa -*ngman hay Gamb%i)g' u 5c, `\y
tB2 thAi Uu'n t%a tF v! nghYa bsng ting Anh, nu bn mun #9 ):ng tF i8n Anhldi]t, tham
kh?* Vabyl*n h*Mc -ing*'#S cc bX tF i8n n!y cA cc gAi tF i8n cPa e@N*%), -*ngman,
Gamb%i)g' ltn -c di]t, Anh di]t, ^cc bn #'a%ch t%*ng 'b**kti'nganh,c*m 8 t/m nhnb ,,,
di]c hc ting Anh cH b?n nh t%n cn thi gian kh*?ng jlc thng 8 bn cA th8 nm v! #9
):ng v1ng ting Anh ^0y l! mXt Uu\ng thi gian )!i v! yu cu #D kin t%/b, Jau khi \ cA
kin thuc nn t?ng v (ing Anh tt, h\y c gng #9 ):ng nA nhiu nh3t cA th8, b0y gi l! l4c
bn #9 ):ng ting Anh t%*ng cuXc #ng: c b*, lt +'b bsng ting Anh ^v> ): nh m/nh
hay c -iv'%2**lNc,tv l v/ m/nh l! Nan -iv'%2**l a ngh' VVG,,,b nAi chung l! #9 ):ng ting
Anh t%*ng i #ng, gi? #9 nh gM2 mXt tF l m! m/nh cha bit nghYa, c gng *n nA
t%*ng ng1 c?nh, v! %vi ki8m t%a li bsng cch t%a tF i8n, w'm 2him cfng l! mXt cch hc
ngh' nAi %3t tt ^ng*!i %a ckn luy]n ging v! gi?i t%> n1ab, Vn l!m th'* hng )tn n!y 8 t/m
2h: 2him, #au A th/ @'m vi 2h: ting Anh, xh6ng cn 2h?i hi8u ht nXi )ung 2him,
khi kh6ng hi8u, h\y c gng *n . 2him v! . ngi nAi, Qh: ting Anh bn )i ?m b?*
bn #Z ngh' 5c tFng ch1, Vn cA th8 bt u bsng 2him "@t%a "ngli#h h*Mc b3t cu bX 2him
n!* bn t?i 5c t%n mng ^ch4 . nn t?i nh1ng bX 2him mang . nghYa gi* ):c, 2him t!i
li]u, kh*a hc, h*Mc #'%i'# 2him t%uyn h/nh ting Anh l v/ nh1ng 2him n!y ging cPa ngi
nAi %3t chuyn, tF ng1 5c #9 ):ng %3t th!nh th* v! #inh Xng, thDc tb, Eu bn )D Wnh )u
hc th/ nn tham kh?* bX 2him K%i'n)#, mXt bX 2him h!i mang Bm vgn hAa ;T a 2hHng
(0y,
0y cfng l! thi gian bn nn bt u hc thm v mXt t%*ng cc kh thi nh (*'ic, i'lt#,
(*'Nl, (h'* nghin cuu th/ bn #Z hc v! thu 5c hi]u Uu? tt hHn nu cA mXt m:c tiu %z
%!ng, v! mXt t%*ng cc kh thi t%n #Z gi42 bn tB2 t%ung a n< lDc hHn, iu n!y #Z mang li
kt Uu? ca* hHn, Eu bn hc v kinh t th/ nn bit v (*'ic, v/ 0y l! chung ch[ gn nh bt
buXc ^i'lt# cfng 5c nhng khA hHn (*'icb, i'lt# )!nh ch* )u hc cc nc nAi ting Anh
kh6ng 2h?i ;T, nh Gh0u {u, |c a E'+ }'lan), Jinga2*%',,,, ckn (*'Nl th/ )!nh ch* cc
nc nAi ting Anh Vc ;T: ;T, Gana)a, 5c ch32 nhBn ~ mXt # nc khc nh
Jinga2*%',,, i vi giai *n n!y bn cA th8 tham kh?* mXt ^h*Mc mXt v!ib cun t%*ng cc
cun #ch #au:
O'v'l*2ing Jkill# N*% th' (e"iG ('#t
Aca)'mic %iting N*% i"-(J Jam ;cGa%t'%
eb'ctiv' i"-(J int'%m')iat'
`*+ (* ;a#t'% Jkill# K*% (h' (e"K- iV( -i#t'ning
(h' eNNicial $ui)' t* th' E'+ (*'Nl ibt
i"-(J %iting by ;at Gla%k,,,
`*Mc v!* cc m:c (*'Nl i'lt# (*'ic 8 t/m t!i li]u 2hC h52 vi m:c >ch cPa bn,
Eu bn \ h*!n th!nh v! t 5c cc chung ch[ vi i8m # ca* ^(*'ic kh*?ng rrm S i'lt#
qS hay (*'lN rmb th/ bn h*!n t*!n cA th8 yn t0m v kT ngng ting Anh cPa m/nh, (uy
nhin nu ti2 t:c mun t%au )vi ting Anh th/ bn nn hc thm, n l4c n!y th/ m/nh tin l!
bn #Z tD cA th8 bit l! m/nh cn g/, thiu g/ 8 hc,
xiE` E$`i; ( q,m i"-(J
(IeE$ R,j (`E$
ib (hi X ;:c tiu uyt t0m
;/nh )m c %sng cA %3t nhiu ngi 5c hc ting anh tF %3t #m h*Mc \ u t %3t nhiu
v!* cc l2 hc thm, t!i li]u ting anh, ,m! kt Uu? vtn cha %a 0u v!* 0u mMc )C cc
t!i li]u m! h cA 5c u l! t!i li]u hay,gi* vin )y h u l! gi* vin gii,Eguyn
nh0n cPa vi]c n!y l! )* h cha cA R thi X 4ng n v! t>ch cDc vi vi]c hc ting
anh,cha %a m:c tiu v! cha nhBn %z tm Uuan t%ng cPa vi]c hc ting anh,x h6ng nAi i
0u @a th/ m/nh cfng \ tFng %Hi v!* h*!n c?nh A nn m/nh bit %3t %z v! %3t mun cB2
n v3n n!y,
8 hc ting anh 5c tt, ci u tin bn cn cA l! R thi X nghim t4c,#au A l! m:c tiu
v! Uuyt t0m ^cA thm am m c!ng ttb, uay t%~ li c0u chuy]n cPa m/nh, 5t m/nh bt u
tD luy]n i'lt#,m/nh bit l! ch[ ckn L thng l! n hn a22ly hv #H nn m/nh 2h?i thi c!ng #m
c!ng tt, #au A m/nh \ tD Mt m:c tiu l! R,j thng v! Mt %a Uuyt t0m ch* vi]c hc nA R
cch nghim t4c v! b!i b?n, v> ): nh R ng!y )!nh tF rlRm ting ch* hc ting anh,cha l!m
@*ng b!i tB2 cha i ngP,l4c n!* %?nh %<i cfng l6i #ch v~ %a l!m, `vi A l! mCa 6ng,hc
ting anh,nh3t l! %'a)ing v!* bui ti %3t buvn ngP,nhng m/nh cfng \ c gng m<i ti l!m
L %'a)ing t'#t t%c khi i ngP,
(uy nhin m/nh 2h?i hc )* 2 lDc thi gian nn mi Mt %a m:c tiu m* hi8m nh vBy, cc
bn cA ) )? thi gian tF lc thng h*Mc thBm ch> R ngm^~ cc t%ng i hc thng )!nh R
ngm u ch* vi]c l3y chung ch[ ting anhb th/ cc bn cu tF tF m! hc,ci ch>nh l! cA Uuyt
t0m l6i #ch v~ %a 6n luy]n h!ng ng!y hay kh6ng th6i, xt Uu? m! bn nhBn 5c t%*ng vi]c
hc ting anh t l] vi thi X v! kh*?ng thi gian bn b %a 8 hc nA R cch nghim t4c
;/nh 2h?i khng Wnh R iu %sng, nu bn kh6ng c*i vi]c hc ting anh nh R m:c tiu cn
2h?i t 5c v! bn kh6ng c gng 8 t 5c nA m! ch[ l!m ch* Uua l*a th/ )C ch* bn cA
nhiu thi gian n m3y,cA hc ~ cc t%ung t0m tt n m3y nh VG,iOQ,-anguag' link,
th/ cfng kh6ng th8 t 5c kt Uu? ca*, nu bn kh6ng )fng c?m i mMt vi nh1ng khA
khgn,th9 thch t%*ng vi]c luy]n tB2 nA th/ #Z kh6ng ba* gi v5t Uua 5c v! #Z lu6n l* #5
nA,
iib Gch hc ting anh hi]u Uu?
Eh m/nh \ nAi ,2hn L n!y #Z b!n n cc 2hHng thuc hc ting anh hi]u Uu? v! t%Dc
Uuan,
*) Listening
(%*ng l4c hc ting anh,m/nh gn nh kh6ng 8 t0m n vi]c luy]n ngh',nhng li cA kt
Uu? ca* nh3t ^q,jb, A l! b~i v/ m/nh \ luy]n ngh' bsng cc cch Mc bi]t m! kh6ng m3t
c6ng #uc, Gc bn nn ghi nh R iu %sng luy]n ngh' v! nAi l! L kT ngng Uuan t%ng nh3t
t%*ng vi]c hc ting anh v/ ch4ng l! nh1ng kT ngng cn thit 8 cA th8 tvn ti 5c t%*ng R
m6i t%ng m! ch[ cA ting anh, l3y v> ): nh R ua t%o #H #inh, l4c mi #inh %a ch[ bit ngh',
#au A mi bit nAi %vi mi bit c,bit vit, A l! R Uu t%/nh tD nhin, ch4ng ta nn hc
th'* chu kh6ng nn i ng5c li nA ^ R # ngi %3t gii %'a)ing v! +%iting, gii ng1 2h2 v!
c3u t%4c c0u nhng li kh6ng th8 gia* ti2 5c v! hc m\i cfng khA m! gia* ti2 5c v/
khi li#t'ning v! #2'aking th/ nA l! 2h?n @ tD nhin,)Da v!* kinh nghi]m v! kY ngng chu
kh6ng 2h?i l! vi]c chn lc mtu c0u,t/m h*!n c?nh ch* 2hC h52 %vi mi nAi %a,Iz %!ng %sng
t%*ng khi nAi ting di]t, bn kh6ng ba* gi 8 . @'m bn ang )Cng ~ Uu khu hay tHng lai
hay hi]n ti m! cu bBt mi]ng l! nAi 5c %a, l4c vit cfng nh vBy, d/ th nn nu bn tt ~
-i#t'ning v! J2'aking th/ I'a)ing v! %iting cfng kh6ng 2h?i R t%~ ngi khA,b uay t%~ li
vi b!i, m/nh #Z nu %a cc 2hHng 2h2 luy]n ngh' hi]u Uu?:
b Qa##iv' -i#t'ning Egh' th: Xng : ;/nh c*i 0y l! 2hHng 2h2 bt buXc 2h?i #9 ):ng,
. t~ng cPa 2hHng 2h2 n!y cfng ging nh cch t%o 'm ngh', l4c u kh6ng hi8u, ngh'
kh6ng %z, nhng ngh' nhiu, ngh' Uu'n, tD )ng bn #Z hi8u, Gch l!m th/ %3t Hn gi?n, bn
t/m thBt nhiu t!i li]u 8 luy]n ngh', #au A ch* v!* my ngh' nhc, i]n th*i, my t>nh,
Ivi bBt ln b3t cu l4c n!* bn cA th8 ^ ang hc,l!m vi]c, chHi gam', c b*,i @' bu.t,thBm
ch> l! c? l4c ngP ! Uun, l4c i @' my,@' 2 th/ kh6ng nn ngh' nhn,8 ?m b?* ch* #D
an t*!n cPa bn khi tham gia gia* th6ng b v! kh6ng cn 8 t0m n nA, kh6ng cn bit nA
nAi g/, ch[ cn bit l! cA ting anh 5c 2ht %a ~ @ung Uuanh m/nh v! m/nh ngh' th3y, th l!
5c, -4c u m/nh cfng th3y %3t v6 l., nhng #au R thi gian th/ kh? ngng ngh' cPa m/nh
c?i thi]n %z %]t, Vn nh gi!nh >t nh3t kh*?ng Ll ting R ng!y ch* cch n!y nhn,kh6ng cn
ngh' Uu nhiu l*i t!i li]u,ch[ cn R v!i l*i v! 2ht i 2ht li ch* nh!m chn l! 5c
%vi
b w'm Nilm,@'m (d w'm Nilm ;T,Anh u l! ging chuyn cPa na%%at*%,li cA nguvn tF
vDng v! c3u t%4c %3t #t t%*ng gia* ti2, vFa gi?i t%> vFa hc, tXi g/ m! kh6ng @'m, Gc bn
ch4 . l! vi nh1ng ngi mi bt u, ch[ nn @'m Nilm cA 2h: ting anh 8 l4c n!* kh6ng
bm #t 5c th/ @'m 2h: lu6n, #au A )n )n tt 2h: i h*Mc kh6ng nh/n v!*, ch[ khi
n!* kh6ng hi8u mi @'m h*Mc *n ., Ghng ch[ Wnh @'m cc l*i 2him b* lDc , h!nh Xng
hay kinh )W v/ m3y 2him n!y kh6ng cA yu t gia* ti2 m3y, cc bn nn @'m cc 2him t0m
l.,t/nh c?m h!i,cc #'%i'# Nilm 5c t* %a ch* ngi hc ting anh hay nh1ng 2him mang
t>nh t%it l.,
;/nh hay @'m Nilm t!i li]u t%n )i#c*v'%y v/ vFa 5c bit nh1ng kin thuc mi vFa cA ging
%3t chuyn v! ngh' %3t hay, %3t cun h4t, (uy nhin cc bn cfng kh6ng nn Uu tB2 t%ung @'m
Nilm m! ch[ nn @'m kh*?ng R ng!y R tB2,
b -uy]n ch>nh t? ^b thDc %a th/ m/nh kh6ng bit ci tn n!* khc ch* cch n!y, m/nh ch[
nghY %a v! chc l! cfng cA nhiu ngi nghY %a cch n!y %vi, t~ng cPa cch n!y %3t Hn
gi?n: bn #9 ):ng R Nil' ngh' n!* A, ngh' v! chn2 %a gi3y y nguyn nh nh1ng g/ cA t%*ng
Nil', Gc bn nn t/m Nil' n!* cA t%an#c%i2t h*Mc ngn kh*?ng lj 2h4t ch* m3t nhiu thi
gian, R ng!y l!m nh th n!y kh*?ng RlL ln l! 5c ^ cch n!y ngh' #Z %3t v1ng nhng m3t
%3t nhiu c6ng #uc ch* vi]c chn2,2au#',tua , chn2, 2au#',tua,,b `vi t%c, khi m/nh l!m cc
t'#t, t'#t n!* 5c )i c,j h*Mc knm Uu m/nh u chn2 li y nguyn 8 t/m %a l. )* v! 8
luy]n kh? ngng ngh',
*) Speaking
xT ngng Uuan t%ng cc bn cn ch* #2'aking l! 2h?n @, Egh' cA vo kh6ng lin Uuan nhng
0y l! thu %3t Uuan t%ng,R c0u hi 5c a %a, yu cu bn 2h?i t%? li t%*ng RmlRj gi0y,nu
bn ch[ t%? li y'#n* th/ chc chn kt Uu? #Z %3t th32, nhng nu bn #uy nghY %Xng %a R
ch4t, t%? li #0u thm R ch4t,m~ %Xng . v! a %a l. )* h*Mc #uy nghY cPa bn th/ chc chn
i8m cPa bn #Z c?i thi]n R cch ng k8,
(uy nhin 8 5c i8m ca*, cc bn 2h?i cA nguvn kin thuc v cc
i)i*m#,c*ll*cati*n#,2h%a#al v'%b#,cch 2ht 0m ,R nguvn tF vDng %Xng ln t%n cc lYnh vDc v/
chP ch* l*i n!y l! v6 v!n cc thu @ung Uuanh ta v! bit cch lin kt t3t c? ch4ng li
t%*ng cc ng1 c?nh c: th8,
;ay mn l! vi]c hc nh1ng thu m/nh nu t%n cfng #Z gi42 bn cPng c 5c i8m # cPa
bn t%*ng cc b!i +%iting v! %'a)ing v/ hc ting anh nh/n chung u 2h?i bit nh1ng thu A
v! khi ta nm v1ng 5c th/ kh6ng #5 g/ c?,
8 cA th8 luy]n tB2 kY ngng n!y, cc bn cA th8 #9 ):ng nh1ng cch #au:
b -uy]n nAi bsng ting anh t%*ng t3t c? cc t%ng h52 gia* ti2 cH b?n ~ nh! hay t%*ng thDc
t
b Ehi li cch t%? li t%*ng R # t%ng h52 c: th8^ thng th/ ch[ cA th8 t%? li nh vBy
t%*ng nh1ng t%ng h52 n!y,
b (ham gia cc c0u lc bX ting anh v! t>ch cDc nAi, a %a cc . kin 8 n0ng ca* #D tD tin
t%*ng khi nAi ^ JD tD tin l! %3t Uuan t%ng v/ %3t nhiu ngi m3t b/nh tYnh khi ln u tin i
mMt vi '@amin'% v! kt Uu? l! nAi l2 b2 , kh6ng th!nh lib
b (D Uuan #t v! ghi li cch m/nh nAi,t/m %a yu i8m,
b (/m %a R v!i ngi bn cA cCng chung m:c >ch, hc nhAm #Z tgng #D tD tin v! kh? ngng
gia* ti2 vng thi gi42 bn bit 5c nhiu . t~ng t%*ng cc t%ng h52 nAi hHn,
O* cha bit 5c tm Uuan t%ng cPa vi]c hc #2'aking tF u nn m/nh ch[ cA Rm ng!y 8
tB2 t%ung hc #2'aking,may m! nh A m! kt Uu? cfng kh? Uuan hHn R ch4t
*) Reading
GA nhiu ngi lm t~ng %sng khi hc %'a)ing, ch4ng ta #Z 2h?i c ht b!i tF u n cui
%vi t%? li cc c0u hi, (hi gian u, vi nh1ng b!i c )7, m/nh cfng bW %Hi v!* t/nh t%ng
lm t~ng nh th n!y, kt Uu? l! vi nh1ng b!i c )!i v! khA, gvm nhiu tF mi v! c0u
2huc t2, m/nh l!m %3t t] vi thi gian g32 6i thi gian ch* 2hn2 m! vtn gn nh kh6ng
hi8u g/, Jau A mi bit %sng cch hc A l! #ai lm v! 2h?i luy]n tB2 4ng cch li tF u,
%3t m3t thi gian,
xY ngng Uuan t%ng nh3t l! Jcan v! Jkim c6ng vi]c cPa cc bn l! 2h?i c tiu cPa b!i
c t%c , #au A c lt Uua cc c0u hi v! Uuay v!* t%? li lu6n, Egh' t~ng chFng nh
l! iu kh6ng th8 nhng vi kT ngng Jkim, cc bn cn t/m v! nhBn %a k'y+*%)# t%*ng c0u
hi v! Jkim^ltb Uua t*!n b!i c %vi Jcan ^t/mb #D @u3t hi]n cPa ch4ng t%*ng t*!n bX b!i
c h*Mc cc tF vng nghYa vi ch4ng, G3u t%4c cPa b!i c i'lt# 5c t%/nh b!y %3t kh*a hc,
cc c0u hi gn vi b!i #Z th'* t%/nh tD tF t%n @ung nn cc bn cu #can tF t%n @ung )i,
m<i khi t/m 5c mXt manh mi th/ 2h?i c Uua %vi chuy8n Uua manh mi khc, #au A )Da
v!* cc )1 ki]n v! yu cu cPa b!i %vi mi t%? li c0u hi,
Gc c0u hi t%*ng i'lt# cA %3t nhiu bty v manh mi, v! bty v kin thuc cPa bn, cA R #
kin thuc bn bit l! 4ng h*Mc #ai nhng t%*ng b!i kh6ng nu %a v! c0u hi Mt %a l!
t%u'Nal#'n*t giv'n th/ bn h\y chn l! n*t giv'n chu kh6ng 2h?i l! t%u' hay Nal#', (i2 th'*
l! bty v thi gian v! tF vDng, R b!i c i'lt# thng cA tF Ljmmlmmm tF m! bn #Z 2h?i c
b!i t%*ng R ting, nhiu bn 2h0n b thi gian l! LmlLmlLm , v! #Z m3t thi gian ~ L b!i cui,
d/ b!i c i'lt# ba* gvm %3t nhiu tF mi th'* muc X tF )7 n khA^ta#kR , ta#k L v! ta#k
l! khA nh3tb nn bn cn 2h0n b RjlLmlLj ch* cc b!i n!y v! v/ l. )* 2 lDc 2hkng thi nn
t%*ng l4c tD luy]n, 2h0n b RLlRjlLL l! h52 l. nh3t, cc bn #Z cA thFa RR 2h4t 8 c li v!
tB2 t%ung ch* cc c0u khA
d! iu cn ghi nh cui cCng l! l!m n 0u cc bn cn 2h?i ghi ngay 2 n v!* an#+'%
#h''t v/ cA nhiu bn cung Uu, ht gi mi nh %a m! kh6ng kW2, th l! bW i8m knm, -4c
A th/ ch[ ckn bit t%ch m/nh th6i,
*) Writing
u cu u tin cPa %iting l! cc bn cn 2h?i bit cch 2ht t%i8n cc luBn i8m v! cA P
kh? ngng ng6n ng1 8 )i7n t ch4ng, di]c khai t%i8n cc luBn i8m th/ bn cA th8 tB2 t%*ng
Uu t%/nh hc #2'aking h*Mc )Cng min) ma2 nhng nh l! t3t c? nh1ng g/ bn nghY u 2h?i
bsng ting anh chu kh6ng 5c #uy nghY bsng ting vi]t %vi )Wch +*%)# by +*%)#, b!i vit cPa
cc bn #Z bW t%F i8m %3t nMng,
(i2 th'* l! kh6ng nn lM2 tF v! cc bn cn 2a%a2h%a#' 2hn m~ b!i ,kh6ng nn cA Uu
nhiu tF ng1, l!m th n!* ch* c!ng mch lc, c: th8 c!ng tt,
GA R # mtu c0u m! cc bn cn 2h?i bit h*Mc lin tF ni . 8 l!m b!i vgn %z %!ng hHn,Eh
kT %sng kh6ng 5c #9 ):ng i)i*m# t%*ng b!i +%iting^v/ inN*%malb
Gui cCng l! 2%actic' mak'# 2'%N'ct, cc bn c!ng tB2 vit nhiu, i8m cPa cc bn c!ng tt,
Fng Uun %sng ch1 vit cfng ?nh h~ng n i8m # cPa bn, t%*ng thang i8m +%iting cA
chia %a m:c l! (a#k Achi'v'm'nt,G*h'%'nc'c*h'#i*n, -'@ical I'#*u%c' v! $%ammatical
Iang' an) Accu%acy, cc bn nn tF A m! vch %a chin l5c c: th8 ch* b!i +%iting cPa
m/nh,
b Eh/n chung th/ vi]c hc ting anh chP yu tB2 t%ung v!* vi]c luy]n ngh' v! nAi, nu bn
l!m chP 5c L kT ngng n!y th/ L kT ngng ckn li vi bn kh6ng 2h?i l! R v3n ln vi bn,
Jau 0y m/nh #Z t%/nh b!y ti2 R # kin thuc m! cc bn cn lu . t%*ng Uu t%/nh l!m chP c?
kT ngng
1) Vocabulary
(%*ng ting anh cA %3t nhiu tF nhng cA kh*?ng mmm tF th6ng ):ng, vi mmm tF n!y cc
bn cA th8 l!m chP gia* ti2 t%*ng nhiu h*!n c?nh khc nhau, nhng vi i"-(J hay
(e"K-,(e"iG th/ cc bn ckn 2h?i bit nhiu hHn th, A l! nh1ng Aca)'mic +*%)# ch*
cc t%ng h52 chuyn #0u, G!ng nhiu tF bn bit,kh? ngng bn gi!nh 5c i8m ca* c!ng
ln, di]c hc d*cabula%y %3t Hn gi?n, nu nh m<i ng!y bn c R b!i c, bn #Z t/m %a
5c lj tF mi ^thBm ch> nhiu hHnb , l5i >ch cPa vi]c n!y l! vFa n0ng ca* kh? ngng c vFa
bit 5c t%ng h52 c: th8 ch* nh1ng tF ng1 n!y, di]c ckn li cPa bn l! *n nghYa, #au A
chn2 v!* R Uuy8n # hay t gi3y, l3y tF i8n %a t%a,GA nhiu l*i tF i8n nh
e@N*%),Vabyl*n nhng m/nh khuyn bn vtn nn cA R cun i tF i8n AnhlAnhldi]t 8
thuBn ti]n hHn t%*ng vi]c t%a cuu, (h/nh th*?ng l4c n!* %?nh %<i cA th8 gi~ %a v! tD 6n li,l4c
n!* bn l!m b!i +%iting hay #2'aking, nh 8 li#t A t%c mMt v! c gng )Cng c!ng nhiu
c!ng tt^nhng kh6ng 5c lM2 tFb ch[ cn kh*?ng R tun l! #Z Uu'n vi vi]c n!y, l4c A kin
thuc cPa bn #Z %Xng hHn %3t nhiu,
^2 ):ng 2hHng 2h2 n!y, m/nh \ hc 5c hHn jLm tF aca)'mic t%*ng tun v! l4c i
hc thm 5c gi* vin kh'n l! cA nguvn tF vDng kh tt:Ob
2) Pronunciation/Accent
-4c t%c m/nh cu nghY c 5c tF l! @*ng,bit cch 2ht 0m l! cA th8 ghi i8m nhng #D
thDc kh6ng 2h?i vBy, t%*ng b!i #2'aking, cc '@amin'% ckn ki8m t%a @'m ging i]u cPa bn
cA tD nhin kh6ng hay l! cu u u nh R ci my, $ing i]u cPa bn c!ng t%6i ch?y,tD
nhin th/ ging c!ng ging thBt v! c!ng 5c i8m ca*, di]c luy]n tB2 ci n!y hHi khA v! cn
#D kin t%/ thay i nhng R khi \ thay i 5c th/ i8m bn #Z %3t ca*
3) ra!!ar
`c ting anh th/ t3t nhin l! 2h?i bit g%amma% %vi, vi]c l!m chP 5c cc c3u t%4c khA
t%*ng b!i ki8m t%a cPa bn c!ng l!m ch* b!i vitnAi cPa bn 5c nh gi ca*, (uy nhin
cc bn cn bit cch kt h52 gi1a c0u 2huc t2 v! c0u Hn gi?n 8 t* th!nh R th8 thng
nh3t,mch lc v! )7 hi8u,m<i c0u kh6ng nn )!i Uu^kh*?ng )kng l! 2b Gn cA cc c0u
cht .^kh*?ng n9a )kng n R )kng l! 2b
") #ips and #ricks
(hDc %a th/ m/nh ht ci 8 nAi %vi nn ch* thm m:c n!y, nAi Hn gi?n %a l! t%*ng khi l!m
b!i, cc bn cfng nn bit v! #9 ):ng R # ti2# v! t%ick# 8 t i8m # ca* nh3t cA th8 khi
b> v> ): nh l4c nAi m! ht . th/ cA th8 ch=n thm R # c0u 8 c0u gi nh l! i c*ul)nt
ag%'' m*%', +'ll,l't m' #'' h*Mc +'ll, +h'%' +a# i h*Mc t%*ng +%iting th/ #Z cA R #
mtu c0u nh3n mnh v! )!i )kng h*Mc *n kt )!i )kng nu ht .,(%*ng li#t'ning h*Mc
%'a)ing th/ thng nh1ng c0u khA #Z ch* %a nh1ng ci bty m! m/nh t~ng l! )7l kh6ng
chn m! chn nh1ng ci khA hHn,
Gui cCng l! may mn v! b/nh tYnh n1a

iiib Gc t!i li]u luy]n thi a Wa i8m luy]n thi
8 bn t 5c kt Uu? ca* nh3t th/ t%*ng Uu t%/nh hc bn nn #9 ):ng v! luy]n tB2 %3t
nhiu t!i li]u ,di]c ung ):ng la2t*2 hay m2i2*) t%*ng Uu t%/nh hc li c!ng mang li kt
Uu? ca* ch* bn,
Jau 0y l! R # t!i li]u bn nn @'m Uua
Trc ht l phi c T in( Ngoi 1 cun t in giy cn phi c)
Rb e@N*%) A)vanc') -'a%n'%# Oicti*na%y q
`*Mc
Lb Vabyl*n )icti*na%y 2%* v,m, ^%RLb
Tip tho l ph!n "#" ph$t trin%t&ch l'y (in th)c * gi+ t,ng (h n,ng
h-c tr.c /u+n
Rb ;ic%*#*Nt Jtu)'nt ith "nca%ta Q%'mium LmmlVX tF i8n bch kh*a t*!n th # R th
gii
d!
Lb Jiu (F i8n Vch xh*a (*!n (h V%itannica LmRL &ltimat'
luyn k nng t! "#" $%n n&n '( )*ng ^I"Ge;;"EOb
Rb "NN*%tl'## "ngli#h Q%*g%am Null Au)i*,vi)'*,b**k l Gi n!y luy]n ngh' th: Xng %3t
tt
Lb ('ll m' m*%' Null l'v'l# l R t%*ng nh1ng bX luy]n ngh' nAi hi]u Uu?
Lb (h' I*#'tta Jt*n' luy]n ngh' nAi ting Anh cDc [nh
b Rjm b!i ngh' deA
b mmm ;*#t G*mm*nly &#') *%)#
jb Qim#l'u% -'a%ning "ngli#h QhHng 2h2 hc ting Anh h*!n h?* bsng kT ngng ngh'
cb Gamb%i)g' $%amma% N*% i"-(J
H+," -./ 01l/ t12ng 3n ^I"Ge;;"EOb
Rb K%i'n)# Null Rm #'a#*n# l dFa @'m Nilm vFa hc ting anhl R t%*ng nh1ng bX Nilm tt
nh3t n0ng ca* t%/nh X
Lb O'#2'%at' `*u#'+iv'#lEh1ng V! EXi (%5 xi8u ;T
b "@t%a "ngli#h `c ting Anh Uua 2him h!i v6 cCng vui nhXn
b d! cc bX Nilm kh*a hc cPa VVG
0uy1n 230T45
Rb i"-(J *n (%ack
Lb in#'a%ch "ngli#h (h' E'+ 2%'2a%' N*% i"-(J Aca)'mic ;*)ul'#
b m "##'ntial ('#t# N*% i"-(J Aca)'mic ;*)ul'
b Kull Gamb%i)g' i"-(J r ^An#+'%# an) L Au)i*GO#b
jb Gamb%i)g' i"-(J Q%actic' Rlq Null l (ng h52 thi th9 i"-(J cPa Gamb%i)g'
cb -*ngman i"-(J Q%actic' ('#t Qlu#
qb e@N*%) i"-(J Q%actic' t'#t#
rb eNNicial i"-(J Q%actic' ;at'%ial# L v! eNNicial i"-(J Q%actic' ;at'%ial
b Achi'v' i'lt# 2%actic' t'#t b**k
Rmb i"-(J I'a)ing ('#t# Jam ;cGa%t'% a _u)ith A#h
RRb i"-(J %iting by ;at Gla%k
6i c$c 78n h-c T932:5
Rb _i;# (e"iG Rmmm li#t'ning c*m2%'h'n#i*n Q%actic' ('#t it'm# N*% th' E'+ (e"iG
('#t
Lb Q%'2a%ati*n J'%i'# N*% th' E'+ (*'ic ('#t: int'%m')iat' th ")iti*n ^QOKqGOb
b d'%y "a#y (e"iG
b Vig Jt'2 (e"iG
jb `*Mc OdO tng h52 t!i li]u (e"iG l y P t!i li]u luy]n thi t*'ic
d Wa i8m luy]n thi th/ cc bn cA th8 #'a%ch cc c0u lc bX ting anh v! tham gia v!* h*Mc
gng k. R khAa hc cc t%ung t0m, gi* vin^kh6ng nh3t thit l! ngi nc ng*!ib h*Mc tD
hc, ln mng, c b* ^VVG,GEE,,,b, Gi ch>nh l! cc bn cA Uuyt t0m,
B4N 56 789N N:I TING ANH
;< =" ng>1 ?#y g12ng@
Egi ta thng kh thi8n cBn nu cha i #0u v!* mXt v3n nh3t Wnh, Mc bi]t khi mi bt
u hc hay tB2 luy]n mXt ci g/ A, JD thi8n cyn ch ngvi y ging n!y )tn n cc h]
Uu? l!:
+; <t "=c ti>u (h?ng c+o
(%c khi l!m g/ ta cfng 2h?i Mt %a m:c tiu %z %!ng 8 gi42 ch* vi]c thDc hi]n cA Wnh
hng ^ngi 2hHng (0y gi A l! 2hHng 2h2 Vackca#tingb, Ehng th6ng thng khi
ngi ta knm ^)* mi bt u hcb nn hay bW mc b]nh ch ngvi y ging, kh6ng bit th
n!* mi l! t yu cu, cha nAi th n!* mi l! gii th/ gn nh kh6ng cA khi ni]m, xhi
ngi ta mi hc ting Anh, nu th3y mXt ngi nAi chuy]n 5c vi ngi nc ng*!i \
th3y l! kinh lm, v! ch[ m*ng 5c nh th l! th*? m\n lm %vi, Ivi khi bt u tBm t* cA
ch4t cgn b?n, th/ li thn t5ng nh1ng ngi 2hun ting Anh nh giA ^b3t luBn h nAi 4ng
hay #aib,
(h6ng thng, ngi di]t m/nh cfng ch[ Mt m:c tiu n th l! ht, nn khi \ nAi ting Anh
5c lu l*t, nh giA, th/ thng tD th*? m\n m/nh m! kh6ng c gng t%au )vi, n0ng c32
nA ln n1a, Mc bi]t nh1ng ngi hc chuyn v ting Anh ~ cc t%ng Eg*i Eg1, hay hHn
n1a l! ngi 5c i nc ng*!i th/ c!ng c*i thng, v/ nghY %sng m/nh cA iu ki]n v! m6i
t%ng nh th, th8 n!* m! ch? gii ting Anh nAi chung v! nAi ting Anh nAi %ing, di mXt
#uy nghY 3u t%Y )ng vBy, nn t[ l] nh1ng ngi gii ting Anh cfng nh nAi ting Anh hay
~ ngi di]t l! %3t khim tn, kh6ng ng*i l] nh1ng ngi cA iu ki]n i hc bsng ting
Anh, k8 c? di]t xiu,
d/ vBy, 8 cA th8 t mXt kt Uu? ca* t%*ng hc ting Anh ltn nAi ting Anh, ta cn 2h?i Mt
m:c tiu %3t ca*, Iing v chuy]n nAi, th/ ta 2h?i l3y muc t%n l! cc ch>nh khch ;T hay
Anh ^nh1ng ngi cA t!i hCng bi]nb 8 m! 2h3n 3u, iu n!y kh6ng hn cA nghYa l! ta #Z
2h?i nAi hay 5c nh h, t3t nhin v l. thuyt, chFng n!* cha nAi 5c nh h, nghYa l! ta
vtn cA th8 2h?i c gng luy]n tB2 ti2, (uy nhin, v/ thng c*n ngi him ai cA th8 t
Rmm m:c tiu c?, thng l! mXt # nh3t Wnh n!* A, nu ta Mt m:c tiu th32 t=, th/ )C
t cfng ch? th8 bsng Mt m:c tiu ca* chAt vAt nhng t X jm th6i,
(%*ng t%ng h52 n!y cfng th, nu ta Mt m:c tiu ch[ l! nAi lu l*t, th/ cA khi ta ch[ t
gn 5c muc 3y, nghYa l! cha cA g/ l! gh gm c?, ngh' vtn cA th8 kh6 nh thng,
Ehng nu Mt m:c tiu l! Vill Glint*n, th/ ch> >t kh6ng nAi hay bsng 6ng ta ^m! nAi hay bsng
th Uui n!* 5c c*n ngi t!i ngng hCng bi]n thb th/ cfng 2h?i nAi hay ch? knm g/, hay
thBm ch> hay hHn c? ngi b?n ng1 b/nh thng, Qh?i l!m ch* ngi b?n ng1 2h?i ngc
nhin khi ta vFa c3t ln mXt c0u nAi, th mi tm c*i l! nAi ting Anh kh, $ing ngi di]t
ta th6i, khi ngh' ngi nc ng*!i nAi mXt thu ting di]t chuyn @c, ta cfng ch? t%m t%v b
b i chu, nh[
7; Tinh tng ,n (ho+i nng
Egi ta khi t 5c mXt ci g/ t%*ng mt ngui khc th/ thng bW tBt tD m\n, tD kiu m!
)0n gian gi l! tinh tng hay tinh vi, Gh>nh v/ th, h c!ng th>ch th8 hi]n, m! c!ng th>ch th8
hi]n th/ t0m hvn c!ng b3t an, c!ng )7 mc tBt l*i ch*i m! kh6ng nAi ch* chuyn th'* . m/nh
5c, `Hn n1a, v/ tinh tng, nn h kh6ng bit m/nh, cu nghY l! m/nh gii lm, v/ th c!ng
kh6ng th8 2ht hi]n ci #ai, ci knm cPa m/nh 8 m! 2h3n 3u ti2,
(6i Uu'n mXt # ngi, u cA kh? ngng nAi ting Anh lu l*t t%c 6ng ngi, nhng v/
h nghY %sng m/nh th l! Uu kinh ^#* vi ngi ~ di]t Eamb %vi, nn ch? nh/n ln, ch[ nh/n
@ung, m\i m! vtn ch[ ~ mXt muc P ch* )0n di]t lc mt, nhng )0n (0y th/ ' %sng,,, GA lZ
m<i ngi 2h?i cA l4c ngX %a, hi8u 5c th n!* mi l! muc gii thDc #D, v! tF A th3y %z
%!ng ci yu knm cPa m/nh, nhBn %a %sng c*n ng i n ch< ti u ckn gian nan lm, th/
mi cA th8 ti2 t:c vHn ln 5c,
A< HBC tBC =n "#/ BC@ ^Lb
Egi di]t ^m! c? ngi nc khc n1ab khi hc nAi thng cA @u hng th>ch nAi nhanh,
chc )* ?nh h~ng b~i nh1ng Uuan i8m nh thsngc*n 3y nAi ting Anh nh giA v! #uy
%a nA gii ting Anh, Vn cnh A, nAi nhanh ba* gi cfng )7 hHn, v/ nAi v* 5c, l32 lim i
cc ch< #ai, Eguyn tc cPa mXt m6n g/ A, chng hn t%*ng th8 tha*, i nhanh \ khA, nhng
i chBm m! chuyn ckn khA hHn,
d> ): bn n!* \ chHi t%5t tuyt, t%5t bgng #Z th3y 8 i chBm v! 4ng kY thuBt kh6ng 2h?i
chuy]n Hn gi?n, Eh1ng ngi tB2 th8 tha* kh6ng b!i b?n, thng c chHi vi tc X nhanh
khi bt u v!* guvng, v/ l!m nhanh #Z )7 )tn n t%ng thi @ung cH ^2h3n kh>chb m! v!*
tay nhanh, %vi )n )n khi h*!n thi]n t%/nh X mi im m )nS ckn th'* h] thng tB2 hu3n
chuyn nghi]2, ngi tB2 ba* gi cfng bt u mXt cch chBm %\i nhng 4ng kT thuBt,
(%*ng ting Anh cfng vBy, Eu bn n!* ang cA thAi Uu'n tD nhin nAi nh giA, hay th9 nAi
thBt chBm %\i th9 @'m, #Z th3y %3t khA, v! 2ht hi]n %a m/nh cA nhiu ci #ai th4 vW 2ht 3y,
`\y i tF tF v! chc chn, th! chBm m! 4ng ckn hHn nhanh m! #ai,
D< E*" tF" $Bt ?%t
(hiu kin t%/ hay ):c tc b3t t l! c tBt cPa c*n ngi, (%n \ b!n v h32 t32 t%*ng khi
nAi, nay li l! chuy]n mu6n thu~, h32 t32 vXi v!ng t chy giai *n t%*ng Uu t%/nh luy]n
ting, V?n th0n t6i chB2 ch1ng tD hc ting Anh tF cui c32 R bsng mXt cun #ch tD hc
ting Anh, lin t:c tD hc kh6ng Uua mXt t%ng l2 ch>nh thuc n!* ^t%F m6n ting Anh )~
hHi bit bHi 5c nnm v!* Qh th6ng v! i hcb ch* n khi hc @*ng i hc, \ tFng
2%'#'nt h lin t:c t%c h!ng ch:c gi* # vi #inh vin Gana)a t%*ng mXt )D n h52 tc v!
5c h nh gi kh6ng n n<i, dBy m! ch* m\i n ngm t%c 0y mi 2ht hi]n %a m/nh
nAi kh6ng chuyn %3t nhiu ch<, chu cha k8 n chuy]n nAi hay, Jau A, t6i 2h?i m3t hHn n9a
ngm t%i 8 luy]n nAi, m<i ng!y b %a >t th/ j 2h4t, nhiu th/ n9a gi 8 c >t th/ c0u, nhiu
th/ mXt v!i t%ang ting Anh, 8 cA th8 iu ch[nh t*!n bX ging nAi ltn (F vDng nAi cPa
m/nh,
Jau A, t6i vtn lu6n cA . thuc t%au )vi kh? ngng nAi cPa m/nh mi l4c mi nHi tuy kh6ng
mang t>nh c32 tc ^int'n#iv' t%ainingb nh vBy n1a, 8 5c mXt ging nAi cfng kh6ng n
n<i Uu tD ti khi %a gM2 bn b= Uuc t, (uy vBy, vtn ckn nhiu iu 2h?i 2h3n 3u n1a lm,


(%n 0y l! i8m cH b?n thuXc v nhBn thuc v! thi X, l!m c?n t%~ vi]c luy]n nAi ting Anh
ch* chuyn v! hay, Eg*!i %a ckn cA nhiu Mc i8m nh khc, cc bn cA th8 tD 2ht hi]n
thm, (6i @in tm )Fng v3n n!y ~ 0y,
Eh1ng nguyn nh0n n!y t6i nu %a 8 l!m i8m kh~i Xng ch* . v ch>nh cPa t6i l! chia #o
vi cc bn kinh nghi]m tD luy]n ging nAi ting Anh cPa m/nh, hay 4ng %a l! thay mu vn
tF nAi v! luy]n ging nAi cha chuyn cPa m/nh,
CHIN TH8GT TNG BHIC 789N GING N:I
1; 0uy1n t
Gi ln bt u tF ci nh, ;un nAi c? c0u chuyn th/ 2h?i nAi tFng tF chuyn, JZ cA ngi
ci khyy, tF th/ l!m #a* m! #ai 5c, dFa %vi, cA ngi bn cPa t6i i hc mXt l2 luy]n nAi,
6ng thy cA ch* c? l2 c mXt c0u %3t Hn gi?n, v> ): 'c*l*gical thinking an) 'c*l*gy
2%*t'cti*n #h*ul) g* t*g'th'%, Vn t6i chc mym l!m #a* m/nh cA th8 c #ai mXt c0u nAi
Hn gi?n n nhng vBy, Ehng nhm t*, vtn #ai nh thng, cc bn tD 2ht hi]n ci #ai )7
mc ~ 0y l! g/ nhn,
xhi luy]n tF cn ch4 . cc i8m #au:
+; @h$t A": ^hay 0m c, kh6ng t>nh t%ng 0mb ting Anh l! thu ting kh6ng cA Uuy tc,
nhng ci kh6ng cA Uuy tc cPa nA cfng li cA Uuy tc, m! ci #D Uuy tc 3y cfng li chng
cA Uuy tc g/, 8 2ht 0m 4ng tFng tF, ta vFa 2h?i hc thuXc, vFa 2h?i lin t:c t )uy 8
2ht hi]n v! ghi nh cc Uuy tc yn )3u cPa nA, ;Xt vn tF vDng 5c c*i l! ti thi8u P
)Cng l! jmmm, th/ c6ng vi]c cPa cc bn kh6ng 2h?i l! nh 0u, t6i nghY %sng bn #Z 2h?i nh
ti thi8u c? ng!n t%ng h52 khc nhau, (F nh1ng ci b3t Uuy tc th6ng thng nh )*ubt
^)a+tb, )'bt ^)'tb ch* n nh1ng thu Uui thai nh bu%y ^pb':%ib th/ ta kh6ng cA cch n!* khc
l! hc vt,
7; Tr-ng A": ci n!y mi gi l! kh*ai, Jai v 2ht 0m th/ ckn ch0m t%c 5c, v/ ting Anh
Wa 2hHng thng kh6ng 2 ung 5c nhu cu n!y, chng hn ting Anhl-atin, h c ch?
khc g/ ting (0y Van Eha, Ehng t%ng 0m th/ 2h?i tuy]t i ch4 ., Vn cA th8 2ht 0m #ai,
thBm ch> #ai t*nt, nhng nu 4ng t%ng 0m th/ ngi ngh' vtn nm bt ng*n, Ghc l! mi
ngi u bit, ting Anh cfng nh mXt # ng6n ng1 2hHng (0y, ngi ta ngh' t%ng 0m l!
ch>nh, Eu nAi 4ng t%ng 0m, th/ )C cA nAi nh, hay bW nhi7u ^nh ngh' Uua ng i]n
th*i %=, hay t%*ng l4c vn !*b ngi ngh' vtn cA th8 *n %a 5c . m/nh Wnh nAi,
;Xt ln n1a, luy]n t%ng 0m tF 2h?i luy]n +*%) by +*%), nghYa l! tFng tF mXt, v! vi jmmm
tF vDng th/ c6ng vi]c cPa cc bn kh6ng 2h?i l! nh, (uy nhin Uuy tc t%ng 0m th/ cA
hm b! l!ng hHn,
(h'* t6i, 2h?i m3t thng ch4 . %=n luy]n h!ng ng!y, th/ bn mi cA th8 thay mu, hay >t %a
hi]u >nh 5c cch 2ht 0m ch* ci vn tF vDng chc chn kh6ng 2h?i l! nh cPa cc bn,


;Xt # l<i t%ng 0m v! 2ht 0m thng gM2:
E!* h\y bt tay v!* 8 ki8m t%a vn tF nAi ^#2'aking v*cabula%yb cPa m/nh @'m, `\y kh
kh bn m/nh cun tF i8n, v! ch'ck cch c cPa m/nh vi mXt v!i tF 2h th6ng, %vi nh/n
v!* 2hn 2hin 0m, @'m cc bn 2ht 0m v! nh3n t%ng 0m 4ng n c n!*, Gc bn \ 2ht
hi]n %a ch< )7 #ai cPa ci c0u v> ): t%n kia cha GA %3t nhiu i8m cA th8 #ai khi 2ht 0m v!
nh3n t%ng 0m, nhng cA nh1ng l<i cH b?n thng mc nh #au:
+; -c nh nh+u (hi 7in tr8ng th$i t
;i ngi khi hc nAi mXt cch tD 2ht thng c t>nh tF, )anh tF, Xng tF ^hay bin th/b
vi cCng mXt ki8u ch* nA )7 ^cha nAi nh1ng ngi cA cH b?n yu ckn kh6ng 2h0n bi]t 5c
0u l! t>nh, )anh, Xngb, Ehng ch4ng thng bin khc #* vi nhau t%*ng cch vit, v! tF
A, 2ht 0m ltn t%ng 0m cfng khc nhau, `\y )Cng tF i8n 8 t%a cc cM2 tF #au k8 v t%ng
0m ltn 2ht 0m: '@2*%t^nbl'@2*%t ^vbS t'chn*l*gylt'chn*l*gicalS 'c*n*myl'c*n*micS
2h*t*g%a2hl2h*t*g%a2hy, c*n#'%vati*nlc*n#'%vativ',,,, E!* cc bn \ th3y m/nh kh6ng n
cha, Eh1ng bn n!* m! kh6ng #ai nh1ng tF n!y l! cfng \ l! %3t tt %vi, cA cH b?n v 2ht
0m,
Vn n!* m! #ai nhiu, th/ 2h?i %3t ch4 t%ng, bn \ c?m th3y c*n ng 8 nAi chuyn ^cha
nAi l! hayb cfng kh6ng h )7 )!ng, 3y l! mXt nguyn nh0n cH b?n ti #a* ngi di]t nAi #ai
nhiu,
GA %3t nhiu nguyn tc 8 nh t%ng 0m cfng nh 2ht 0m, t6i kh6ng mun nAi ngay %a 0y,
v/ cfng m3t thi gian, nhng Uuan t%ng l! t6i mun cc bn tD t/m hi8u t%*ng Uu t%/nh thay
mu vn tF cPa m/nh,
7; Thiu tr-ng A" ph=
(%*ng mXt tF )!i l 0m tit t%~ ln, thng cA t%n R t%ng 0m, Eg*!i t%ng 0m ch>nh ^bi8u
)i7n b~i )3u 2h?y 2h>a t%n u, t%c t%ng 0mb ckn cA t%ng 0m 2h: ^bi8u )i7n b~i )3u
2h?y 2h>a )i ch0n, t%c t%ng 0mb, d> ): 'nvi%*nm'ntal ^in,vai%Hnpm'ntlb, Gc bn cn
2h?i c %z c? t%ng 0m 2h: n!y, ckn cc 0m ckn li cA th8 nut i, uy tc th6ng thng i
vi t%ng 0m 2h: l! lu6n ung cch t%ng 0m ch>nh mXt 0m ^t%c h*Mc #aub,
c; Tr-ng A" nhn ch+ B C
Gc bn \ >t #ai t%ng 0m tF vtn thng mc l<i n!y, 8 nAi 5c hay, th/ t%ng 0m ch>nh
cn 2h?i cA 0m l5ng g32 LlL,j ln 0m thng, v! cA X )!i cfng tHng tD, ckn i vi t%ng
0m 2h: th/ cfng 2h?i R,jlL ln, Ehiu khi cc 0m kh6ng 2h?i t%ng 0m cA th8 nut ^c %3t
nh t%*ng c hngb, nhng 2h?i nh3n cc t%ng 0m %3t %z, %3t t* v! )!i ^cha nAi l! ckn 2h?i
luyn n1ab, (Am li l! 2h?i P 6
Gkn nhiu l<i n1a, cc bn cA . kin Ang gA2 thm ch* 2h*ng 2h4,
A< 7uyn ngJ KL "Mu NCO3'.' 3n) '.nt.n".'P
Egay tF khi bt u thay mu vn tF vDng, bn cA th8 bt u v!* luy]n nAi cc ng1 v! c0u
ngay, (6i gi Eg1, hay ng1 nAi, ~ 0y cA nghYa l! cc c:m tF t%*ng mXt c0u m! khi nAi cn
2h?i nAi lin ti2, Eg1 nAi cA th8 ging, cA th8 khc vi Eg1 th6ng thng t%*ng ng1 2h2,
d/ vBy, Eg1 ~ 0y cA th8 gi l! nhW2, (%*ng mXt c0u cA th8 2h0n %a nhiu ng1, ^Gh4 . 0y l!
khi ni]m cPa %ing t6i Mt %a 8 ti]n gi, kh6ng cA t>nh kinh vi]n, Uuy tc t%n thDc tb, d> ):
mXt c0u nAi th6ng thng nh nh #au:
V'ing inN*%m') that th' '@aminati*n %'#ult i# %'a)y, i +ant t* g* t* #ch**l %ight n*+,^b
Eu cc bn 2h?i c chBm %\i, th/ th6ng thng cc bn ch[ gi?m tc X c i ^nh ki8u
Uuay chBmb, i vi tFng tF, tFng tF mXt ki8u:
V'ing inN*%m') that th' '@aminati*n %'#ult i# %'a)y, i +ant t*
g* t* #ch**l %ight n*+,
Ehng t%n thDc t, ngi ta ch[ gi?m tc X c cc tF Hn i 6i ch4t, ckn li 8 c chBm
%\i, ta nn 2h0n c0u %a th!nh cc ng1 cA nhW2 ngn Ll tF nh #au:
V'ing inN*%m') that th' '@aminati*n %'#ult i# %'a)y, i +ant t* g* t* #ch**l %ight n*+,
Jau khi \ 2h0n *n nh vBy, vi]c c chBm #Z chP yu 5c thDc hi]n nh vi]c ngt ngh[
gi1a cc Eg1, d/ vBy, mun c chBm %\i ba* nhiu, ta ch[ vi]c ngh[ )!i tHng Hng b3y
nhiu gi1a cc ng1, chu kh6ng h 2h?i c a kn* )!i tFng ch1 nh th6ng thng t%*ng ting
di]t, G0u t%n #Z 5c nAi chBm %\i th'* 2h*ng cch #au:
V'ing inN*%m') that th' '@aminati*n %'#ult i# %'a)y, i +ant ,,,,,,,,t* g*
t* #ch**l ,,,,,,,,%ight n*+,
(i #a* 2h?i ngh[, nAi chung l! 8 ta cA thi gian nghY #Z nAi ti2 ci g/ ^nh cc c: thng
)y un li byy ln t%c khi nAib, Gkn t%*ng tB2 nAi, th/ Hn gi?n l! 8 ta cA thi gian
chuyn bW ch* vi]c nAi ti2 cc ng1 ti2 th'*, di]c ngt ngh[ n!y gi42 ta kh*an thai, t%nh h32
t32, t%nh vi]c bW nAi )vn )B2 m! v32 v2, kh6 khan, Gc bn cu th9 @'m, #Z th3y ngay m/nh
nAi chBm kh )7 )!ng, v! cA vo kh hay, `/ h/, thDc %a nu cc bn 8 . ngh' GEE, VVG, #Z
th3y cc ch>nh khch ^Vill, Vu#h chng hnb u nAi kh chBm %\i th'* 2h*ng cch n!y, Gc
6ng n!y thng ngt ngh[ %3t h52 l. t%*ng c0u nAi, cA khi ngh[ kh l0u mMc )C tc X t%*ng
mXt ng1 cfng kh6ng chBm hHn b/nh thng l! m3y, di]c ngt ngh[ n!y khin c0u nAi t%~ nn
cA E$, cA nhW2,
;Xt iu ch4 . n1a t%*ng c0u v> ): t%n, l! ng*!i ngt nhW2, th/ cc t%ng 0m cfng cn 5c
nh3n mnh v! Oi hHn cc 0m khc, (%*ng # cc t%ng 0m A, li cA cc t%ng 0m 5c
nh3n bBt ln #* vi cc t%ng 0m khc, (a gi A l! cc t%ng 0m c0u, (%ng 0m c0u l! t%ng
0m cPa cc tF Uuan t%ng a 0m tit hay ch>nh l! tF Uuan t%ng Hn 0m tit,
G0u t%n th6ng thng #Z 2h?i nAi nh #au:
V'ing inN*,,,%m') that th' ',,@amina,,,,ti*n %'#u,,lt i# %',,,,a)y, i
+a,,,,nt ,,,,,,,,t* g,,* t* #ch*,,,,*l ,,,,,,,,%ight n*,,,+, ^X )!i ch3m bi8u hi]n X )!i tHng ib
(%*ng c0u t%n, cc tF Uuan t%ng l! '@amin^abti*n, +^abnt, #ch^**bl, n^*+b, v/ nA mang li
th6ng tin ch>nh ch* c0u, di]c chn t%ng 0m c0u thDc %a tuh th'* m<i ngi nAi v! tuh v!*
vgn c?nh m! ta nn nh3n v!* cc 0m tit khc nhau, di]c nh3n t%ng 0m tF v! t%ng 0m c0u
P 6, l! mXt yu t Uuan t%ng gi42 ta nAi kh6ng bW nh #4ng bn, khin tc X t%*ng mXt
ng1 cfng \ gi?m ng k8, 0y l! i]u 8 m! t* th!nh ci gi l! E$ i& nAi,
E!*, gi l! l4c thDc h!nh, cc bn h\y kim ngay mXt t%ang ting Anh n!* A m! bn ch* l!
2hC h52 v! cm #n c0y b4t ch/, (%c ht c lt Uua %vi )Cng b4t ch/ ngt nhW2 c0u, vng
thi gch ch0n cc t%ng 0m c0u, Jau A l! luy]n c, vi cc yu cu #au:
l (h*ng th? nAi chung
l (* v! %z %!ng
l Eh3n t%ng 0m tF ^R,jlL ln )!i v! t* hHn b/nh thngb
l Eh3n t%ng 0m c0u ^LlL,j ln #* vi b/nh thngb
l Egh[ gi1a cc ng1 ^tuh v!* m<i ngi, th6ng thng l! kh6ng )i RlRL gi0yb
l On )n nut cc 0m tit kh6ng Uuan t%ng nh cc Uun tF ^a, an, th'bS cc gii tF ^t*, in,
*n, u2 t%F khi ta mun nh3n mnh cc Uun tF n!ybS v! cc 0m kh6ng 2h?i t%ng 0m t%*ng
tF a 0m tit, xT thuBt nut 0m l! c nh v! lt nhanh, gn nh kh6ng 8 0m th*t %a khi
cung hng,
-uy]n ht ^nh3t l! nh1ng b!i ht cA li nhanh th8 l*i Q*2 I*ckb l! mXt cch %3t tt 8 luy]n
nut 0m, tF A b t%5 ch* luy]n t%ng 0m ^v/ khi cc 0m thng bW nut th/ nh1ng 0m ckn li
#Z 2h?i l! t%ng 0mb, (uy nhin, cfng 2h?i lu ., kh6ng nh1ng nhW2 i]u ht khc vi nhW2
i]u nAi, m! 6i khi cc 0m ckn bW thay i #* vi b/nh thng 8 2hC h52 vi b!i ht ^v> ):,
cc Uun tF ng nhZ 2h?i c lt th/ t%*ng b!i ht th[nh th*?ng vtn 5c nh3n )!i 8 2
ung cc giai i]ub, ^b
Ghin thuBt luy]n c l!:
l -uy]n tFng tF: c tFng tF mXt ch* chuyn %vi mi luy]n c c? ng1 ^)Cng tF i8n 8 t%a
2ht 0m v! t%ng 0mb
l-uy]n tFng ng1: c tFng ng1 mXt ch* chuyn mXt ^v!ib l5t %vi mi c c? c0u,
l-uy]n tFng c0u: c tFng c0u mXt ch* chuyn %vi mi c c? *n,
dn #D kh~i u nan, cc bn cn %3t kin t%/ v! cyn thBn t%*ng giai *n bt u n!y, nA cA
th8 m3t RlL tun hay hHn 8 Uu'n vi vi]c ngt ngh[, nh3n t%ng 0m ch* 4ng ^thi gian n!y
tuh v!* m<i ngi c?m th3y l! P cha, )C ch? cA g/ l! P c?b, Jau khi \ th!nh thAi Uu'n, th/
vi]c hc nAi nh c )i7n c?m n!y #Z th6ng #ut hHn, -4c 3y, bn cA th8 bt u vi]c hc nAi
nh c t%Dc ti2 cc *n ting Anh )!i m! kh6ng cn 2h?i bt u tFng ng1 tFng c0u n1a,
(uy nhin, vi]c luy]n tFng tF th/ vtn 2h?i ti2 t:c, ch* n khi bn nh t%ng 0m v! 2ht 0m
cPa c? vn tF vDng cPa bn, Gn lu6n lgm lgm Uuy8n tF i8n, c tF n!* kh6ng chc 2ht 0m
v! t%ng 0m l! 2h?i t%a ngay, v! lu6n cA . thuc %4t %a Uuy tc v! kinh nghi]m,
`\y ghi nh, luy]n tB2 mXt cch chuyn nghi]2 v! b!i b?n ba* gi cfng cA vo nh!m chn
t%*ng giai *n u, ch[ luy]n i luy]n li tFng kT ngng nh, mXt Xng tc nh, ~ 0y l! cc
tF, cc ng1, cc c0u, Eu cc bn \ cA thi gian chHi th8 tha* mXt cch b!i b?n nh bAng
b!n, cu l6ng, bAng ,,, hay @'m ngi ta tB2, #Z hi8u %z hHn #D y ?i khi hc nAi n!y, Qh?i
kin t%/ v! cA . thuc, Gh? ckn cch n!* khc,
Eg*!i %a, bn cn tham kh?* cch nAi cPa ng b?n ng1 bsng cch ngh' cc cuXc )i7n thuyt,
2ht bi8u t%n (d ^tt hHn l! b?n tin, v/ b?n tin l! )ng *NNicial #2'aking, vi]c nh3n v! ngt
ngh[ ~ c32 X b/nh thngb, Mc bi]t l! cc ch>nh khch ;T, v/ ng Anh thng nAi nh #4ng
bn ^(*ny Vlai% l! mXt v> ):, 6ng ta nAi tHng i nhanh #* vi cc ch>nh khch ;Tb, di]c
tham kh?* n!y #Z gi42 bn #* #nh v! iu ch[nh cch c cPa m/nh, Eghin cuu kh*a hc
ckn 2h?i tham kh?* %3t nhiu t!i li]u, n1a l! hc nAi, nh[
Q C: MRT GING N:I HA9
Eu c chuyn 5c 2ht 0m, nh3n 4ng v! P t%ng 0m tF v! t%ng 0m c0u, vng thi ngt
ngh[ h52 l. th/ \ cA th8 nAi l! kh tt %vi, gi l! nAi cA Eg1 i]u, (uy nhin, l4c n!y vtn
cha th8 gi l! nAi hay ^b'autiNullyb 5c m! mi ch[ cA th8 gi l! nAi lu l*t ^Nlu'ntlyb, Vn
nn nh %sng ngay c? ngi b?n ng1 cfng kh6ng vng nghYa vi vi]c nAi hay, d> ): ngi
di]t ch4ng ta, kh6ng 2h?i ai cfng nAi mXt thu ting di]t hay v! 2, )7 i v!* lkng ngi,
V~i vBy, 8 nAi hay, ai cfng 2h?i luy]n tB2 c?, kh6ng 2h0n bi]t ngi b?n ng1 hay ngi
nc ng*!i ^t3t nhin l! ngi b?n ng1 cA thuBn l5i %3t ln kh6ng th8 2hP nhBnb, ;Xt v> ):
i8n h/nh l! tng thng Vu#h, nu ai 8 . thi #D cA th8 th3y 6ng ta c!ng ng!y c!ng luy]n
5c ging nAi hay hHn, nu #* vi thi ckn ang t%anh c9 th/ Uu? l! khc bi]t %3t nhiu, (uy
nhin, 8 #* vi Vill th/ ckn 2h?i 2h3n 3u nhiu, v/ vi Vill nAi hay \ nh l! mXt bym #inh
^nhng cfng kh6ng cA nghYa l! 6ng ta kh6ng 2h?i tB2 nAib, Eg*!i %a, cc bn cA th8 th3y
nh1ng ngi 2ht thanh vin t%n (d u 2h?i Uua cc l2 tB2 nAi nhsm thi v!* !i t%uyn
h/nh,


Eg*!i cc yu t cH b?n \ t%/nh b!y ~ cc 2hn t%c, nAi 5c hay ckn cn mXt yu t Uuan
t%ng l! $iai i]u ^m'l*)yb, $iai i]u cfng cA th8 chia %a L l*i:
;< G131 ?1u "S3 tT
`ay 4ng %a l! giai i]u cPa t%ng 0m ^cPa tF a 0m tit v! 0m cPa tF Hn 0m titb, xh6ng ch[
Hn thun nh3n )!i v! mnh ch* P 6 i vi t%ng 0m cPa tF, m! ta ckn 2h?i -uyn n1a,
V~i v/ t%ng 0m thng kn* )!i g32 6i g32 %i cc 0m khc, nn nu ta ch[ kn* )!i nA %a v!
c t* nA ln mXt cch ch0n 2hHng ngh' #Z %3t Hn i]u ^khc vi ting di]t cA j thanh, cu
c %a \ cA giai i]u %vib,
8 gi?i Uuyt v3n n!y, ngi ta 2h?i luyn cc t%ng 0m #a* ch* ngh' thBt #inh Xng, GA
%3t nhiu 2h*ng cch luyn tCy th'* vCng ng6n ng1, nhng vCng Mc t%ng l! Anh, ;T v!
|c, ch4ng cA cc t>nh ch3t kh %ing bi]t t%n cCng mXt cH #~ chung, (%*ng A, Anhl;T cA
vo cA 2h*ng cch luyn ngh' ngt hHn c?,
di]c luyn nh th n!* ch* 4ng %3t khA nAi Uua b!i vit, hHn n1a ckn tuh v!* bn th>ch
luyn th'* ki8u g/, chu bn b?* h\y luyn th'* ki8u (h EhY xh th/ ba u #u tay t6i cfng
chWu, (uy nhin, v cH b?n, vi]c luyn t%ng 0m kh ging vi thanh E$ ^b t%*ng ting
di]t, khi kn* )!i %a v! c t%m bng mXt cch %z %!ng hHn, EghYa l! u tin bn thi 0m
ch* vvng ln %vi li = @ung, v! kt th4c hHi ln mXt ch4t, ^v thW cng X 0m tHng tD nh
h/nh )3u b, Ehng h\y ch4 . l! nu c khan nh )3u Eg\ cPa ting di]t ^c:t lPnb, th/ ch?
ba* gi bn c 4ng c?, 2h?i nh3n P 6 ^)!i v! mnhb,
d l. thuyt l! th, nhng 8 ch* nhanh, cc bn nn tham kh?* ngay t%n (d, %a)i* hay ngh'
ngi b?n ng1 nAi 8 tB2 th'* ^b?n ng1 ~ 0y l! cc nc nAi ting Anh ch>nh thngb,
A< G131 ?1u "S3 "Mu
(Hng tD, t%*ng c0u cA cc t%ng 0m c0u th/ tHng ung cfng 2h?i cA giai i]u cPa c0u, Gi
n!y khA cA th8 miu t? ~ 0y, (6i ch[ mun lu . cc bn v v3n n!y, 0y l! i8m cuu
cnh, t>nh ch3t Uuyt Wnh cui cCng n mXt ging nAi hay,
d nguyn tc, c0u nAi 2h?i ln bng @ung t%m vi cc mc cPa nA l! cc (%ng {m G0u
^@'m 2h>a t%nb, Gc t%ng 0m c0u kh6ng ch[ 2h?i luyn nuXt v! %z hHn cc t%ng 0m thng
mXt cch Hn thun, m! nA ckn 2h?i cA vai t%k l\nh @ng ^l'a)b cc 0m tit Uuanh nA, EghYa
l! t%c v! #au khi luyn t%ng 0m c0u, th/ cc 0m tit Uuanh nA cfng 2h?i cA mXt #D hBu
thutn l!m nn nh th n!* A,,,


CUC VHONG CUCH N:I TWONG TING ANH VHX THYNG
Jau khi \ luy]n 5c ging nAi cA giai i]u, luyn lic ng*n l!nh, bn cA th8 bc v!* giai
*n luy]n nAi thDc #D hay luy]n nAi thDc h!nh ^2%actical #2'akingb, -4c n!y, bn cA th c*i
cA @u3t 2ht i8m tHng Hng vi ngi mXt b?n ng1 th6ng thng, (hch thuc cPa bn
b0y gi l! nAi 2h?i hay, 2h?i h32 )tn ngi ngh', thBm ch> h32 )tn c? ngi b?n ng1,
Gfng nh cc ng6n ng1 khc, ting Anh cA %3t nhiu 2h*ng cch nAi , Eu cc bn kh6ng
2h0n bi]t 5c cc 2h*ng cch t%*ng cc t/nh hung khc nhau, cu b nguyn mXt ki8u ging
mi l4c mi nHi th/ )7 mc 2h?i tBt gn nAi lX2 bX2 nh g! mc tAc, EAi chuy]n 2him ~ Uun
nc 2h?i khc vi t%anh luBn t%*ng cuXc h2, 2ht bi8u 2h?i khc vi c b?n tin
GA %3t nhiu 2h*ng cch, nhng t6i tm chia %a cc 2h*ng cch ch>nh nh #au:
;< G1Zng n[1 "uyn t\ng t]^ng
0y l! 2h*ng cch 2h th6ng nh3t m! ai cfng )Cng h!ng ngay khi t%k chuy]n, Gh>nh v/ th,
nA cfng kh6ng cA Uuy tc g/ c?, ai th>ch nAi ki8u g/ th/ nAi, t%m bng, u u, nh t* u *k
c?, Ehng v/ t%k chuy]n thng )!i, 2h?i nAi nhiu nn ngi ta hay nAi nhanh, ch4 . ti
t%ng 0m nhng >t luyn, vng thi nut 0m tit 2h: %3t nhiu, Gc bn cA th8 tham kh?*
t%*ng cuXc #ng h!ng ng!y, Mc bi]t l! t%n i]n ?nh ^ci m! ng ta vtn nAi l! Qhim ;T ngh'
khA b c:b,
A< G1Zng ?Z" $_n t1n` $#+ "#+
c b?n tin, b* c* hay cc l*i h/nh tHng tD \ bt u 2h?i cA t/nh h/nh thuc ^N*%malb %vi,
Egi c b?n tin cA th8 nAi nhanh chBm tuh . ^cc 2hAng vin v! 2ht thanh vin cPa VVG,
GEE thng c b?n tin hay b* c* kh nhanh, Mc bi]t l! tin nAngb, Ehng mXt yu cu
Uuan t%ng l! 2h?i %z %!ng, mch lc ^v/ i t5ng ngh' l! Uun ch4ngb v! t%ung t>nh, nghYa l!
kh6ng nn Mt c?m @4c c nh0n v!* c0u nAi ^v/ b?n ch3t th6ng tin l! 2h?i khch Uuanb,
D< G1Zng ?Z" "]ang tO!n k+3 Z"` C[ng 'b
$ing c cc chHng t%/nh ki8u 2hAng #D, kh*a hc thng thuc cA yu cu ca* hHn
ging b?n tin, EA cA cc tiu ch> #au:
l Iz %!ng mch lc ^)Y nhinb
l xh*an thai ^8 ngi ngh' ckn cA thi gian nm nh1ng th6ng tin, nh3t l! th6ng tin kh*a
hcb
l ;m mi vi mXt ch4t t%uyn c?m tHng i ^nhsm m:c >ch l6i cun ngi ngh' v!* cc
th6ng tin thng l! mi, chu kh6ng 2h?i a c?m @4c hay . v c nh0n v!*b
c< G1Zng dng $1n
0y l! c32 khA nh3t t%*ng vi]c nAi, Egay chuy]n nAi t%c c6ng ch4ng \ kh6ng 2h?i l! vi]c
)7, nh3t l! vi ngi di]t hay @3u h, (F 2ht bi8u, c )i7n vgn, n )i7n thuyt hay t%/nh
b!y ^2%'#'ntb h*Mc nghWt%anh luBn ^luBt # chng hnb t%c m 6ng ki hi nhiu kY ngng
kt h52, mXt t%*ng A l! ging nAi h32 )tn, Gi n!y l! kt Uu? cPa ngng khiu cXng vi luy]n
tB2 kin t%/, Eu bn l! ngi kh6ng cA khiu hCng bi]n, th/ h\y cn cC bC th6ng minh, Eg!y
t%c cA chuy]n v mXt ngi hvi bn nAi kh6ng %a hHi, v #au nh h!ng ng!y ngBm #i ung
nAi t ting #Ang bi8n m! t%~ th!nh nh! hCng bi]n ni ting,
Eg*!i cc yu cu mch lc v! %z %!ng, 8 luy]n 2h*ng cch %3t @Hng n!y ng*!i ckn 2h?i %3t
lu . cc i8m #au:
l #$c %&: cA th8 l4c nhanh )vn )B2, l4c kh*an thai im m nh3n tFng ch1 tuh v!* . ngi
mun t%/nh b!y, Mc bi]t t%ng 0m c0u 2h?i %3t ch4 t%ng v/ nA nu bBt . ngi nAi, V/nh
thng ta cA th8 nAi vi tc X t%ung b/nh, nhng n cc tF kh* hay ng1 kh*, ta 2h?i chBm
li, nh3n mnh v! %z,
l '! l()ng: l4c t%m l4c bng cA ki8m #*t, Mc bi]t ch4 . thi 0m v! luyn vvng ~ cc t%ng
0m c0u hay tFng1 kh*,
l *+! ,-c: c!ng t%uyn c?m c!ng tt, v/ 2h*ng cch n!y l! 2h:c v: m:c >ch c nh0n ^hay
i )i]n mXt t chucb nn c!ng khin ngi ngh' vng t/nh vi m/nh th/ c!ng tt
^m*tivatingb,(uh th'* . v, ngi nAi h*! c? c?m @4c ltn . ch> cPa m/nh v!* c0u nAi, nh A
m! iu khi8n tc X v! 0m l5ng th'* . m/nh, gi42 ch* vi]c bi8u hi]n ^'@2%'##b 5c ci
hvn cPa v3n ,
(%n 0y l! 2h*ng cch ch>nh t%*ng ting Anh nAi %ing v! cc ng6n ng1 nAi chung ^k8 c?
ting di]tb, Eg*!i %a, ckn cA cc 2h*ng cch t%ung gian, hay kt h52 gi1a cc 2h*ng cch
t%n, cc bn cA th8 b #ung thm ch* a )ng,
di]c 2h0n bi]t cc 2h*ng cch nAi th'* t/nh hung l! %3t Uuan t%ng, 8 ngi nAi cA th8 lDa
ch*n ging nAi ch* 2hC h52, nhsm t kt Uu? l! t%uyn t th6ng tin n ngi ngh' mXt
cch ti u, `Hn n1a, cc 2h*ng cch kh khc bi]t, kh6ng th8 b] nguyn cch nAi ~ t/nh
hung n!y v!* mXt t/nh hung khc 5c,


n 0y t6i tm kt th4c l*t lan man v luy]n nAi m! t6i \ 4c kt tF kinh nghi]m cPa
ch>nh b?n th0n t6i, tF ng!y chB2 ch1ng hc nAi ting Anh, `i vng nA #Z bt gi* iu v! cA
t>nh thDc h!nh ca* hHn, v/ t6i chia #o vi cc bn vi t cch cfng l! mXt ngi ang tD hc,
hi8u %z hHn h*!n c?nh cPa nh1ng ngi hc #inh, Mc bi]t nh1ng vng mc thng gM2 m!
6i khi cc thy gi* v/ ~ t%/nh X Uu ca* kh6ng th8 lng 5c tF hc t%k cPa m/nh,
(uy nhin, cc bn 2h?i )Da v!* ch>nh #uc m/nh, tD t/m tki %a 2hHng 2h2 cPa %ing m/nh
t%*ng Uu t%/nh tD %=n luy]n, vi #D h< t%5 cPa cc tham kh?* c lDc l! (d, %a)i* hay ngi
thDc vi]c thDc, ;i l. thuyt #ch v~ ch[ l! gi* iu, ch[ l! cMn b\ cPa ngi vit ^(%ang
(9b, thDc t mi l! Uuan t%ng, b~i v/:
;i l. luBn u l! @m @Wt, ch[ c0y i l! m\i m\i @anh tHi
VHe 7eC ;f CUC g89 ThC TWNG M 54 VHUT M THHiNG GjV
ua Uu t%/nh luy]n tF, t6i @in cung c32 mXt # Uuy tc n6m na v t%ng 0m, (6i kh6ng mun
l. luBn nhiu nh mXt # t!i li]u v 2ht 0m khc, m! ch4 t%ng n t>nh thDc h!nh, (hit
nghY, nh cc l. luBn 2ht 0m 8 l!m g/, ci 3y )!nh ch* cc nh! nghin cuu ng6n ng1, Eh
t%Dc ti2 cc t%ng h52 thDc t ckn nhanh gn v! tn bX nh hHn,
dW t%> tHng i cPa t%ng 0m #* vi cc ti2hBu t ^#uNNi@b Mc bi]t
D Ehi chF:
x> hi]u: l t%ng 0m ch>nhS , l t%ng 0m 2h:S (h6ng thng, cc t%ng 0m 2h: cA th8 kh6ng
5c k> hi]u t%*ng mXt # tF i8n, nhng khi nAi, cc t%ng 0m 2h: ba* gi cfng 5c c
kh %z, (hDc ch3t, %z nh3t l! t%ng 0m ch>nh, #au A l! t%ng 0m 2h:, ckn cc 0m ckn li th/
cA th8 nut i,
uy tc: (%ng 0m 2h: hu ht ung cch t%ng 0m ch>nh R 0m tit ^t%c h*Mc #aub, ;Xt #
ng*i l] ung cch L 0m tit nh: cla##iNicati*nS )',t'%i*%ati*nS
;< C#" kult12C tF N'u001-P t]^ng lL TOZng M/
''%: 'ngin''%, v*lunt''%S 2i*n''%S
'#': ,_a2an'#'S ,di'tnam'#'S
'ntal: 'n,vi%*nm'ntalS ,c*ntin'ntalS
A <TOZng M/ t]^ng ?mng ng3y tO]n" "#" ku tF N'u001-P '3u
*n: ,int'%nati*nS c*m2a##i*nS %'ligi*nS Na#hi*n
u%': a)v'ntu%'S c%'atu%'S 2l'a#u%'S inu%'S ^hu ht 2 ):ng ch* Oanh tF, v/ vi
Xng tF cA mXt # t%ng h52 Mc bi]t nh in#u%', 'n#u%'v/ t%ng 0m cPa Xng tF
thng nsm ~ 0m tit thu Lb
ity: mu,nici2alityS ,2*##ibilityS activityS NamilyS
*gy: t'chn*l*gyS bi*l*gyS ,m'th*)*l*gyS
a2hy: bi*g%a2hyS 2h*t*g%a2hyS
ian: ,in)*n'#ianS in)ianS
^ibum: ,au)it*%iumS aUua%iumS m*m'ntum,
ial: mat'%ialS a'%ialS
ativ' ^m*#tly in #yllabl') +*%)#b: talkativ'Sc*n#'%vativ'S inN*%mativ'
^'@c'2ti*n: Uuantitativ', Uualitativ'b
iv' ^m*#tly in Ll #yllabl') +*%)#b: c*n)uctiv'S 2%*g%'##iv', activ'S 2a##iv'S
ic^alb: inN*%maticS t'chn*l*gical, ang'licS c*mic
i'nti'nc: 'NNici'nltc'cyS 2%*Nici'nltcyS
ual: ,in)ivi)ualS c*nc'2tualS
i*u#: %'ligi*u#S )'lici*u#S ambiti*u#
iNy: i)'ntiNyS m*)iNyS
i#h: "ngli#hS )'m*li#hS '#tabli#hS
D< TOZng M/ t]^ng ?mng "#" /ot M/ t12t tO]n" "#" ku tF N'u001-P '3uf
^Hng nhin ch[ 2 ):ng ch* cc tF cA tF 0m tit t%~ lnb
Gh4 .: ;Xt # hBu t Hn thng l! t%ng 0m 2h:, hay ch> >t cfng 5c c kh %z ^)C t%*ng
mXt # tF i8n kh6ng ghi k> hi]u ^,b l! t%ng 0m 2h:b
at': c'%tiNi,cat'S c*nNi#,cat'S
i#'i': in)u#t%ia,li#'S vi#ua,li'S
ag': #ab*tag'S h'%itag'S
i#mi#t: ,'nt*m*l*gi#tS m*)'%,ni#mi#tS natu%a,li#mi#t ^ ^tu%alb \ bW c nut th!nh
mXt 0m l! ^tJ%alb nn ^nab vtn c*i l! cch ^i#mb mXt 0m titbS
'%: 2hyl*#*,2h'%S 2h*t*g%a,2h'%S int'%2%',t'%S m*ni,t*%S bach',l*%S,, ^ng*i t%F mXt
# )anh tF ch[ ngi 5c t* nn b~i vi]c thm ^'%b v!* Xng tF L 0m tit vn
thng cA t%ng 0m ~ 0m tit thu L: 2'%N*%mS 2'%N*%m'%S h*Mc vi t%ng h52 cA
^at*%b nh c**%)i,nat*%S c**2',%at*%S v/ ging t%ng h52 chua ti2 t ^at'b b
*%ya%y: 2%'2a%at*%yS v*cabula%yS lab*%*t*%yS N%agm'nta%y ^nhng 0y l! Uuy tc
yu v/ cA nhiu t%ng h52 t%ng 0m nsm ngay t%c nA chu kh6ng cch:
,#ati#Nact*%y, ,manuNact*%yS hay t%*ng tF ch[ cA 0m tit: #'n#*%yb
c< Mot 'F puy tq" k#"
l i vi Xng tF v! t>nh tF cA L 0m tit, th/ t%ng 0m hu ht nsm ~ 0m tit thu L: im2*%tS
'@2*%tS im2actS ,,,S c*%%'ctS '@actS,,,
l i vi )anh tF cA L 0m tit, th/ t%ng 0m hu ht nsm ~ 0m tit thu nh3t: '@2*%tS im2*%tS
im2actS 'NN*%tS,,,
l i vi tF cA 0m tit kt th4c bsng 'ntS 'nc'S 'ncyS antS anc' th/ t%ng 0m ung ~
0m tit thu L: 'nvi%*nm'ntS 'Uuival'nltc'cyS #igniNicanltc'S,,,
l i vi tF cA 0m tit kt th4c bsng 'ntS 'nc'S 'ncyS th/ t%ng 0m thng ung ~ 0m
tit thu R khi bt u cA 2h: 0m: 2%'N'%'nltc'S c*n#'Uu'ntc'S ckn ung ~ 0m tit thu L
khi bt u bsng nguyn 0m ^t%F ib Hn thun ^nghYa l! m/nh nguyn 0m t* nn 0m tit thu
nh3t, kh6ng kt h52 vi 2h: 0mb: 'm'%g'nltc'cyS *ccu%'nltc'S
l i vi tF cA L 0m tit ^Mc bi]t l! )anh tFb th/ t%ng 0m thng nsm ~ 0m tit thu nh3t khi
cA cc hBu t #au: at', i#mi#t, 'ntS '%, ag', *u#: climat'S ma%@i#mS a%ti#tS 2aym'ntS
2lay'%S manag'S Nam*u#
VHe 7eC Af 7AN MAN MRT CHrT 56 VHUT M
;< AnsAn KL AnsMt
Gc bn hc nAi ting Anh thng bgn kh*gn l! m/nh nn th'* 2h*ng cch AnhlAnh ^Al
Abhay Anhl;T ^Al;b, (hDc %a th'* 2h*ng cch n!* cfng tt c?, nhng mi ngi thng cA
@u hng #>nh Al; hHn, nh! gi!u cfng cA khc nh~,
dBy L )kng ting Anh n!y khc nhau nh1ng i8m n!* t%*ng 2ht 0m:
l Qh: 0m ^%b: Al; thng c %z 0m ^%b t%*ng mi t%ng h52, ckn AlA th/ 8 c0m nu nA
kh6ng 2h?i l! 2h: 0m ch>nh, d> ): ^#i%b: Al; #H%:S AlA #H, Ehng thDc %a, hu ht cc
)kng ting Anh 2hHng (0y nh Anhluc, Anhl`! -anhay c? Anhl|c u ging Al;
t%*ng t%ng h52 n!y, EghYa l! ch[ cA ting Anh thun mi c?i bin th n!y, ckn li u %%%%%%%
ht,
l Qh: 0m ^*b ngn: Al; c tHng tD nh aS ckn AlA th/ vtn l! *, d> ):, ^n*tb: Al;
natS AlA n*t
l Gc nguyn 0m ngn kh6ng 2h?i t%ng 0m: t%*ng AlA, cc nguyn 0m nh ', a, i, *, u khi ~
)ng ngn ^khc vi )ng )!i th/ cA k. hi]u ^ #au 2hin 0m nh *:, a:b th/ vtn c
nh thng, nghYa l! Uuy tc %3t lung tungS ckn t%*ng Al; th/ cA @u hng Hn gi?n h* bsng
cch c th!nh H, d> ): hBu t ^ityb t%*ng AlA c l! ity ckn Al; c l! HtyS ^Nulb
t%*ng AlA l! Nul ckn Al; l! NHlS ^)'Ninit'b t%*ng AlA )'Ninit ckn Al; th/ )'NHnHtS
^c'%tiNicat', nb t%*ng AlA l! #HtiNikit ckn Al; l! #HtiNHcHtS ^c*nt%ibut', vb t%*ng AlA l!
cHnt%ibut ckn Al; l! cHnt%ibuHt iu n!y cA lZ v/ t%*ng Al;, @u hng nut 0m
mnh hHn, nn cc 0m tit kh6ng 2h?i l! t%ng 0m ^ch>nh h*Mc 2h:b, thng ch[ 5c c giA
2h: 0m m! nut i nguyn 0m, d/ th cc 0m #Z bW bin i ki8u: Ni ll agtS N^Hb S
cat' kitll agtS k^Hbt
(%n 0y l! nhng i8m khc nhau ni bBt gi1a L )kng ting Anh ch>nh t%n th gii l! Anhl
Anh v! Anhl;T ^nu kh6ng t>nh Anhl|c vtn bW c*i l! hHi nh! Uub, (3t nhin ckn %3t
nhiu chi tit nh* nh khc t%*ng 2ht 0m nh ging i]u, cch luyn Gkn nu @nt mXt
cch t*!n )i]n th/ nAi ba* nhiu cfng kh6ng ht v ng1 2h2, vgn 2h*ng, cch )Cng tF, i8m
c0u
A<NJng lu1 3y /q" ?1n !n tO+ng n[1 t12ng An
+; Gh?ng phAn 7i1t (hi th+y Hi tr8ng th$i CngIJ+nhI t&nh
Eh \ nAi ~ t%n, khi bin i Xngl)anhl t>nh ^t%ng tF kh6ng t>nh v/ nA ch[ bin i %3t nh
bsng cch thm ly v!* cui, t%F nh1ng t>nh tF b3t Uuy tcb, th/ ch>nh t? cPa tF thng thay
i, )tn n #D thay i cPa t%ng 0m v! nh mXt h] Uu?, 2ht 0m cPa cCng mXt 0m tit gc
cfng thay i tHng ung, Eh1ng ngi kh6ng 5c luy]n 2ht 0m cH b?n, thng mc l<i
nh vng 2ht 0m v! t%ng 0m cc 0m tit gc cPa Xngl)anhl t>nh cPa cCng mXt tF ch* nA
Hn gi?n, -<i n!y cA th8 )* v6 t/nh v/ kh6ng bit, h*Mc )* c t/nh v/ bit nhng li nh,
Gc bn h\y ch4 . tFng chi tit t%*ng 2hin 0m cPa cc v> ): #au:
inN*%m inN*:mlinN*%mati*n ,inN*:m'iJHnlinN*%mativ' inN*:mHtiv
Q%'N'% 2%iNHl2%'N'%'nc' 2%'N^Hb%Hn#l2%'N'%'ntial ,2%'N^Hb%'nJ^Hbl
Qh*t*g%a2h N*utHg%aNl2h*t*g%a2hly'%NHt*g%HNliHlS 2h*t*g%a2hic,N*utHg%a'Nikl
(h n!*, ch4ng khc nhau hHi bW nhiu chi tit 3y nh[, tF vW t%> t%ng 0m ch>nh v! 2h: ltn
2ht 0m
Gc bn th3y %z %!ng l! t%ng 0m thay i vW t%>, J~ )Y cA #D thay i vW t%> t%ng 0m b~i v/ khi
bin Xngl)anhlt>nh, cc ti2hBu t thng 5c thm h*Mc bt, v! #D cA mMt cPa cc
ti2hBu t n!y #Z tc Xng n vW t%> cPa t%ng 0m ^',g, Qh: l:c Rb,
JD thay i vW t%> cPa t%ng 0m khi bin i t%ng thi Xngl)anhlt>nh cPa tF )tn n mXt h]
Uu? l! cch 2ht 0m cPa cc 0m tit t%*ng tF A cfng thay i, (h6ng thng, cA cc Uuy tc
tHng i #au:
l xhi nsm ~ t%ng 0m ^ch>nh v! 2h:b, cc nguyn 0m Hn thng 5c c th'* 2ht 0m
thun ^kh ging 2ht 0m gc -atinb cPa nA: a a'S ' 'S * * ^t%*ng Al; c li th!nh abS
i iS u uuS Gc nguyn 0m kn2 cfng thng 5c c th'* Uuy c: ai 'iS '', i' i:S 'a
': i:S OY nhin, Uuy tc n!y chim mXt kh ca*, chu vtn cA %3t nhiu t%ng h52
ch4ng 2ht 0m th'* Uuy c b?ng ch1 ci nh: a 'i t%*ng Nati*n 'iJ^HbnS ' i t%*ng
'c*m*mic ,icHn*mikS * *u t%*ng m*ti*n *uJ^HbnS i ai t%*ng Ninit' NainaitS
l xhi kh6ng 2h?i l! t%ng 0m, cc nguyn 0m Hn thng c khc i, * HS ' iS a HS u
a HS Mc bi]t t%*ng Al; th/ a # 5c nut 0m 8 th!nh H nh \ nAi ~ t%n, Gc
nguyn 0m kn2 th/ thng l! b3t Uuy tc, cA khi 2ht 0m th'* Uuy c, cA khi lung tung c?,
Gc bn cA th8 th3y L Uuy tc t%n Uua cc v> ): t%*ng b!i n!y, h*Mc c: th8 l! v> ): #au:
Aca)'my ^nb Hka')Hmi aca)'mic ^ab ,a'cH)'mik
Eg*!i %a, ngay c? khi tF 5c gi1 nguyn )ng ch>nh t? khi thay i t%ng thi th/ cA %3t
nhiu t%ng h52 vW t%> t%ng 0m cfng thay i,
l (%ng h52 hay gM2 l! cc tF cA L 0m tit m! )anh v! Xng tF nh nhau, v> ):: im2act^nb
im2a'ktlim2act^vb im2a'ktlS '@2*%t^nb 'k#2*:tl'@2*%t^vb ik#2*:t S %'c*%)^nb
%'kH:) l %'c*%) %ik*:) ^@'m , ;Xt # Uuy tc khc, Qh: -:c Rb,
l ;Xt # t%ng h52 gi1 nguyn )ng khc: hBu t ^at'b: ~ Xng tF, 2ht 0m l! 'it v! 5c
nh3n nh mXt t%ng 0m 2h:S nhng nu ~ )anhlt>nh tF th/ l! it ^AlAb hay Ht ^Al;b v!
nh3n nh hHn: c'%tiNicat'^vb #HtiNi,k'it #HtiN^Hb,k'it l c'%tiNicat'^nb #HtiNikit
#HtiN^HbkHtS 'lab*%at'^vb ila'bH,%'it l 'lab*%at'^n, ab ila'bH%it ila'b^Hb%Ht,
l (uy nhin, cfng cA %3t nhiu t%ng h52 b3t Uuy tc, d> ): t%*ng cc tF L 0m tit cA )anh v!
Xng tF nh nhau, th/ c? 2ht 0m ltn t%ng 0m cfng nh nhau lu6n, v> ):: %'2*%tS )'layS
(%ng h52 gi1 nguyn nh th n!y cA khi nhiu hHn c? t%ng h52 cA bin i, nn kh6ng
bit l! ci n!* mi gi l! b3t Uuy tc,
b, ;Xt # t%5ng h52 c: th8 v 2ht 0m )7 #ai:
l`Bu t ^ag'b: #ai: 'i)} l 4ng: i)} ^h'%itag'b, Mc bi]t hHn l! #ab*tag' #a'bHta)}
lhBu t ^at'b ~ )anh hay t>nh tF ch[ cA mXt t%ng thi kh6ng bin i: #ai 'it 4ng itHt,
v> ):: climat' claimitclaimHtS h*#t'llmat' h*#t^Hblmith*#t^HblmHtS aNN'cti*nat'
aN'kJ^Hbnit aN'kJ^HbnHtS
lhBu t ^abl'b: #ai 'ibl 4ng Hbl, d> ):: v'g'tabl': #ai v')}t'ibl 4ng v')}tHblS
c*mN*%tabl': #ai kamNHt'ibl 4ng kamNHtHblS ^ng*i l]: unabl' an'iblb,
l'a: kh l! b3t Uuy tc, khi th/ l! i:, khi l! ':, Mc bi]t l! bin i khi bin i t%ng thi cPa
tF, v> ):: th%'at ^nb th%':) th%'at'n th%i:t^HbnS %'a) ^vb %i: %'a) ^Uu khub %':)S l'a)
^vb li:): l\nh * l'a) ^nb l':): ch/ ^vng 0m khc nghYabS
lEg*!i %a, cA cc tF c: th8 m! thng bW #ai: xn*+l')g': #ai n*ul')} l 4ng n*:li)}S
t*mb %ai)'%: #ai t*mb %ai)H 4ng tum %'i)HS l*a): #ai l+a) 4ng l*u) ^t%ng h52
t%*ng tin hcbS '@hibiti*n: #ai ,ik#hibiJn 4ng ,'k#ibiJnS
7^1 "uF1
d 2ht 0m, thBt chuyn th'* mXt )kng Anh ng1 ch>nh thng nh AnhlAnh, Anhl;T hay Anhl
|c th/ l! %3t tt, (uy nhin, Uuy tc 2ht 0m cPa ting Anh kh lung tung v/ t>nh 2h cB2 cPa
nA ~ cc vCng Wa l. t%n th gii, ngay c? t%*ng cCng mXt Uuc gia hay mXt vCng, 2ht 0m
cfng \ bin )W %3t nhiu, d/ th, kh6ng nh3t thit 2h?i Uu h*!n thi]n ch* v3n n!y, t%F 2hi
bn cDc k/ cu t*!n,
Ehng bn 2h?i %3t lu . v t%ng 0m, b~i v/ )C ~ cc vCng nAi ting Anh 2h cB2 n!*, ting
Anh cfng 5c nAi th'* mXt Uuy c t%ng 0m chung nh3t, 0y l! yu t h!ng u 8 nAi v!
ngh' 5c thng nh3t, t%nh ngh' nhm )C t%*ng iu ki]n n!*,