You are on page 1of 4

Olduum ve olmak istediklerim, bir gvercin, bir ylan ve bir domuz

Nietzsche
Tpk gzel bir bahar sabah gibi, hibir ykm ya da zdraba sebep olmadan dnyann kendine
uyum iinde yansd bir durumda kalan kii kendini bu bynn ya da ilkel huzurun kollarna
brakma imkanna sahip olacaktr. Bu ermilik durumunda bile, kii ayn anda kendini soyutlad
eylerin arlk ve sln alglamak zorunda kalacaktr. te bu noktada, kiinin iinde tpk avc bir
kuun huzurlu ve mavi bir gkte daha kk bir kuu katledii gibi acmasz bir ey kiinin iinde
doar. Kii yaamn gerekletirmek iin, insafszca onu kaskat kesen merhametsiz bir gce boyun
emek dnda bir seenei olmadn kabullenmek zorunda kalr.Eer ki ermiliin tesine gememi
eylerden medet umarsa, kin duymaz, aksine mhim keyiflerin tadn karacaktr. Sadece ve sadece
gereklemi olma rol kesen, gereklemilikleri onayland iin tehlikeden uzak bir palavray
canlandran ve aslnda yaptklar tek ey gereklemilikten bahsetmek olan insanlarla atacaktr.
Yine de kii bu araf iselletirmemelidir. nk bu araf sinsice kiiyi hrpalayp mutlu rahatlklarn
srekliliinin salanmasn talep edecek ya da bunun mmkn olmad durumlarda acsz bir boluu
isteyecektir. Eer kii uzlamazsa, kendini korkun bir telala parampara edecek ve daha korkun bir
eyin var olmad bir lme adm atmasn salayacaktr. Bu araf iliklerini sarsacak seviyede,
dnn boyutlarn kavrayamayacak hale gelene kadar deneyimleyip birden acsn kaskat bir
hazza evirebilen ve bunu deneyimleyen bakalarn da deitirebilen kii mutlu olacaktr.
Soukkanllkla hayatnn parlayan acnn iinde geree dntne tank olan kiiyi ele
geirebilecek tek ihtiras, ar ince olaslklarn onu ulamas gereken ycelikten mahrum brakmas
sonucu ortaya kacaktr. Skunetini sarsacak bu vahi tepkinin kkeni arafn ya da ani lm iinde
yaad d olmak zorunda deildir. Bu tepki, kiinin iinde bir eyleme ya da tpk bir avc kuun
gagalaynn yar gibi, onun kendini adamak zorunda kald, insafszca evresini saran bir gce
dnebilir. Deerlendirmek sadece bir balamdr, bazen sakin bazense hrn. Her halkarda
eylemlerinin gc bir gn teste tabi tutulacaktr. "lm ncesi hazz" yaam kiinin mistik varoluu
bir isel iddete dnmtr ve hibir ekilde sonsuzluun fragmann grm Hristiyann tatminkar
ermiliiyle ayn ey olmayacaktr. "lm ncesi hazzn" gizeminin keye sktrldna tank olmak
olas deildir. nk ona ulaan kii insanlara dair tm olgular sallamadan glp geebilecek ve
ulalabilir btn evklerin farknda olacaktr. Biri hari: Yaamn btnl. Tek bir eylem sonucu elde
edilecek cokun haldeki dnme gc ve berrak bilgelik olaslk dahilindeki riskleri ortadan
kaldracak ve kiinin elindeki tek ey olacaktr; tpk lanetlenmi kii lmden baka bir eye sahip
olmad gibi.
Aadaki metinler, bir bana, "lm ncesi hazzn" gizemini dlleyecek bir eylemin rehberi
olarak kabul edilemezler. Bunu balatacak bir yntemin olma olasl kabul edilse de, bu metinler
mevzu bahis yntemin ksmi bir parasn bile temsil etmemektedirler. Dilsel fitilleme olduka zor
olduu iin, bir ka sayfada doann ekle sokamad bir eyi ifade edebilmek ok dk bir olaslktr.
Genel olarak, bu metinler bir deerlendirme durumunu ya da cokun dnce gcnn basit
tanmlardr diyebiliriz. Bu tanmlar olduklar haliyle, yani balamdan bamsz biimde, verilmeselerdi
amalanan eye ulalamazd. Sadece ilk metin bir pratik olarak grlebilir.
"lm ncesi haz" ve onun pratii hakknda konuurken mistisizm kavramn kullanmak
yerinde olsa da, bu ifade sadece bu reti ile Asya ve Avrupadaki baz dinler arasndaki benzerlikler
iin kullanlmtr. Bu kavrama birden bire ortaya kan yaam dnda daha derin bir gereklii
badatracak baka varsaymlar ilikilendirmek yersizdir. "lm ncesi haz" sadece ve sadece bir
tesi olmayan kiilere aittir, ve o huzura ulamak iin entelektel olarak drst olan tek yoldur.
Her ey bir yana, bir te, bir tanr ya da tanry temsil eden bir ey bu durumda nasl kabul
grebilir? "Onu ldren zamanla dans eden kiinin", sonsuz ermilik beklentisini, mutluluk dolu bir
biimde kmseyiinin ne olduunu ifade edecek kadar net bir kelime yoktur. lk art erotik
fazlalklardan soyutlanmak olan bu uyuz kutsanmlk tm kudretini yitirmitir ve kii zinann
korkusuyla beraber gelen kutsal sarholukla dalga geecektir. Yamuk ruhlar iin iffet gerekten salkl
olabilir ama plak kzlar ya da viskiden korkan kiiler iin "lm ncesi haz" hibir ey ifade etmez.
Yalnzca utanmaz ve seviyesiz bir kutsallk srdrlebilir mutluluk tayan bir benlik kayb
salayabilir. "lm ncesi haz" hayatn kkten tepeye ycelmesi anlamna gelir. Entelekel ya da
ahlaki anlamda tede olan her eye, somut varla, tanrya, sabit dzene ya da kurtulua dair her
eyin anlamn onlardan skp alr. Yok olacak her eyin, etin ve alkoln, mistisizmin translarnn
yceltilmesidir. Yeniden kefettii dini yaplar kle ahlaknn gerekletirdii tecavz yaknlatran
ilkel olgulardr. nsann sakat gibi davranmay kestiinde "insan olacan" sanarak trajik sevincini
yeniden yeertir, yaplmas gereken eyleri yceltir ve yarnn korkusuyla hadm edilmesine raz
olmasn salar.
I
"Kendimi yok olana kadar huzura terk ediyorum."

"rpnlarn grlts lmde kayboluyor, tpk nehirlerin denizde, yldzlarn da gecede kaybolduu
gibi.
Kavgann gc eylemlerin sessizlii tarafndan yaratlyor.
Huzur ve karanlk bilinmeyene giriyorum.
Bu karanlk bilinmeyene dlnyorum.
Bu karanlk bilinmeyene dnyorum."
II
"BEN lmden nceki hazzm.
lmden nceki haz tar beni.
lmden nceki haz savurur beni.
lmden nceki haz yok eder beni."

"Bu yok olu iinde bekler, ve buradan, doay artan ve sonsuz zdrap ile ifade edilen glerin bir
oyunu olarak alglarm."

"Yava yava kendimi anlalmaz ve dipsiz uzayda kaybederim.
Dnyalarn dibine ularm.
lm ziyafet karr benden.
Alevler ziyafet karr benden.
Kapkara uzay kaplar beni.
lm ncesi haz yok eder beni."

III
"BEN lmden nceki hazzm"

"Gn derinlii ve kayp alanlardr lmden nceki haz, her eyi birden atlatr."

"Dnyann darya, ge doru daldn hayal ediyorum.
Gn kendisinin kayp gittiini, daldn ve bulunamadn hayal ediyorum.
Gne, sanki alkolmcesine, dalyor ve nefessizce patlyor.
Gn derinlii donmu n orcisi iinde kayboluyor.
Var olan her ey kendini yok ediyor, kendini tketiyor ve lyor, her olay takip eden olayn imhasyla
sonulanyor ve varoluun kendisi lmcl biimde yaralanyor.
Kendimdeki kendimi dev bir kan bayramnda durmakszn yok ediyor ve tketiyorum.
Kendi lmmn donmu ann hayal ediyorum."

IV
"nmdeki bir noktaya odaklanp bu noktann tm var olu ve btnln, tm kopu ve acnn, tm
tatmin edilmemi ihtiras ve tm olas lmn topland geometrik bir kitle olduunu farz ederim."

"Bu nokta ile badayor ve orada bulduum ani ak beni alevlendirir, ta ki ben orada olanlar dnda
baka bir ey iin yaamay reddedene kadar, nk bu nokta hem sevilenin yaam ve lm hem de
bir alayann patlamasna dnyor."
"Ayn zamanda, kalan ey saf iddet, saf isellik, sonsuz uurumdan ieriye saf bir de dnene
kadar, bu nokta ile darya dair her eyi birbirinden tecrit etmek de bir arttr. Bu nokta alayann
iindeki tm isel hilii ekerken her eyi yok eder, her eyi 'gemite' brakr ve ayn dalgalanma
iinde yok olacak olan sca elde edebilmeye ynelik sonsuz bir akn ortaya kmasna neden olur."

"Akn tatmin getirme olaslnn eksiklii ayn anda hem gereklemilik sray iin bir rehber hem
de tm olas yanlglarn etkisizlemesidir."

V
"Eer kendimi lmekte olan varln kendinden gemi ve yorgun yzn deitiren bir imgelem ya da
hale iinde hayal edersem, bu yzden gelen ma gkteki bulutlar aydnlatacak, bu da gnein kendi
ndan bile daha parlak bir gri parltya sebep olacaktr. Bu imgelemde lm, yan kla ayn
doay paylayor olacak. Tpk gibi lm de kaynan kaybettiinde kendisi de kaybolacak. Yaamn
anlamsz varln ap deitirmek iin ihtiya duyulan lm bir yenilgi ya da kayp deildir, nk
onun beni kklerimden ayrmas beni zgrletirir ve benim iimde yaamn ve zamann gcne
dnr. Bu ekilde ben lmn aynasna dnrm, evren de n."

You might also like