You are on page 1of 22

BAB IV

HASIL PENGAMATAN
DAN
PENGOLAHAN DATA

4.1. Hasil Pengamatan

Laju Udara

Laju Air (cc/min)

Konsentrasi O2 in

Konsentrasi O2 out

(mg/l)

(mg/l)

50

4,3

6,2

80

4,5

6,5

100

5,1

6,8

120

5,5

6,9

150

6,8

7,1

170

6,9

7,3

190

7,1

200

7,3

8,4

50

4,5

6,3

80

4,7

6,4

100

4,9

6,6

120

5,0

6,9

150

5,2

7,0

170

5,4

7,2

190

5,5

7,3

200

5,7

7,5

(cc/min)
1500

2000

18

19

4.2. Pengolahan Data


1. KONVERSI SATUAN
a. Konversi Laju Alir Udara dan Laju Alir Air dari cc/min menjadi m3/sec

1) Laju alir udara 1500 cc/min:


1500 cc/min x 1 min/60 sec x

1 m3/106 cc = 2,5 x 10-5 m3/sec

2) Laju alir udara 2000 cc/min:


2000min x 1 min/60 sec x 1 m3/106 cc

= 3,33 x 10-5 m3/sec

a) Pada laju alir udara 1500 cc/min


1) Laju alir air 50 cc/min:
50

c/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc

= 8,30 x 10-7

m3/sec

2) Laju alir air 80 cc/min:


1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 1,33 x 10-6

80 cc/min x

m3/sec

3) Laju alir air 100 cc/min:


100/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 1,67 x 10-6

m3/sec

4) Laju alir air 120 cc/min:


120/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 2,00 x 10-6

m3/sec

5) Laju alir air 130 cc/min:


150/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 2,50 x 10-6

m3/sec

6) Laju alir air 170 cc/min:


170/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 2,83 x 10-6

m3/sec

7) Laju alir air 190 cc/min:


190/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 3,16 x 10-6

m3/sec

8) Laju alir air 200 cc/min:


200 cc/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 3,33 x 10-6

m3/sec

b) PADA LAJU ALIR UDARA 2000 CC/MIN


1) Laju alir air 50 cc/min:
50 c/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 8,30 x 10-7

2) Laju alir air 50 cc/min:

m3/sec

20

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 1,33 x 10-7

80 c/min x

m3/sec

3) Laju alir air 90 cc/min:


100/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 1,67 x 10-6

m3/sec

4) Laju alir air 120 cc/min:


120/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 2,00 x 10-6

m3/sec

5) Laju alir air 150 cc/min:


150/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 2,50 x 10-6

m3/sec

6) Laju alir air 170 cc/min:


170/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 2,83 x 10-6

m3/sec

7) Laju alir air 190 cc/min:


190/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 3,16 x 10-6

m3/sec

8) Laju alir air 200 cc/min:


200 cc/min x

1 min/60sec x 1 m3/106 cc = 3,33 x 10-6

m3/sec

b. Konversi Konsentrasi O2 dari mg/l menjadi kg/m3


Untuk mengkonversikan konsentrasi O2 dari mg/l menjadi kg/m3 cukup
dikalikan dengan 10-3.
1. O2 input pada laju alir udara 1500 cc/min
a) (4,3 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0043 kg/m3

b) (4,5 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0045 kg/m3

c) (5,1 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0051 kg/m3

d) (5,5 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0055 kg/m3

e) (6,8 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0068 kg/m3

f) (6,9 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0069 kg/m3

g) (7,1 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0071 kg/m3

h) (7,3 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0073 kg/m3

2. O2 output pada laju alir udara 1500 cc/min


a) (6,2 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0062 kg/m3

b) (6,5 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0072 kg/m3

21

c) (6,8 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0072 kg/m3

d) (6,9 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0073 kg/m3

e) (7,1, mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0073 kg/m3

f) (7,3 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0072 kg/m3

g) (8 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 )

0,0080 kg/m3

h) (8,4 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0084 kg/m3

3. O2 input pada laju alir udara 2000 cc/min


a) (4,5 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0045 kg/m3

b) (4,7 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0047 kg/m3

c) (4,9 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0049 kg/m3

d) (5,0 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,005 kg/m3

e) (5,2 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0052 kg/m3

f) (5,4 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0054 kg/m3

g) (5,5 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0055 kg/m3

h) (5,7 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0057 kg/m3

4.

O2 output pada laju alir udara 2000 cc/min

a) (6,3 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0063 kg/m3

b) (6,4 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0064 kg/m3

c) (6,6 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0066 kg/m3

d) (6,9 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0069 kg/m3

e) (7,0 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,007 kg/m3

f) (7,2 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0072 kg/m3

g) (7,3 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0073 kg/m3

h) (7,5 mg/l ) (10-6 kg/mg) (103 l/m3 ) =

0,0075 kg/m3

c. Menghitung nilai Clm


Rumus: Clm =

C 2 C1
C
ln 2
C1

kg/m3

22

Pada laju alir udara 1500cc/min


Untuk
Clm =

C2 = 0,0062 kg/m3 dan

C1 = 0,0043 kg/m3

0,0062 0,0043
0,0062
ln
0,0043

Clm = 0,00519 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0065 kg/m3 dan

C1 = 0,0045 kg/m3

0,0065 0,0045
0,0065
ln
0,0045

Clm = 0,00544 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0068 kg/m3 dan

C1 = 0,0051 kg/m3

0,0068 0,0051
0,0068
ln
0,0051

Clm = 0,0059 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0069 kg/m3 dan

C1 = 0,0055 kg/m3

0,0069 0,0055
0,0069
ln
0,0055

Clm = 0,00556 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0071 kg/m3 dan

C1 = 0,0068 kg/m3

0,0071 0,0068
0,0071
ln
0,0068

Clm = 0,00695 kg/m3

Untuk
Clm =

C2 = 0,0073 kg/m3 dan


0,0073 0,0069
0,0073
ln
0,0069

Clm = 0,007 kg/m3

C1 = 0,0069 kg/m3

23

Untuk
Clm =

C2 = 0,008 kg/m3 dan

C1 = 0,0071 kg/m3

0,008 0,0071
0,008
ln
0,0071

Clm = 0,0075 kg/m3

Pada laju alir udara 2000cc/min


Untuk
Clm =

C2 = 0,0063 kg/m3 dan

C1 = 0,0045 kg/m3

0,0063 0,0045
0,0063
ln
0,0045

Clm = 0,0053 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0064 kg/m3 dan

C1 = 0,0047 kg/m3

0,0064 0,0047
0,0064
ln
0,0047

Clm = 0,0055 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0066 kg/m3 dan

C1 = 0,0049 kg/m3

0,0066 0,0049
0,0066
ln
0,0049

Clm = 0,0057 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0069 kg/m3 dan

C1 = 0,0050 kg/m3

0,0069 0,0050
0,0069
ln
0,0050

Clm = 0,0059 kg/m3


Untuk
Clm =

C2 = 0,0070 kg/m3 dan


0,0070 0,0052
0,0070
ln
0,0052

Clm = 0,0061 kg/m3

C1 = 0,0052 kg/m3

24

Untuk

C2 = 0,0072 kg/m3 dan

Clm =

C1 = 0,0054 kg/m3

0,0072 0,0054
0,0072
ln
0,0054

Clm = 0,0063 kg/m3

Untuk
Clm =

C2 = 0,0073 kg/m3 dan

C1 = 0,0055 kg/m3

0,0073 0,0055
0,0073
ln
0,0055

Clm = 0,0065 kg/m3

Untuk
Clm =

C2 = 0,0075 kg/m3 dan

C1 = 0,0057 kg/m3

0,0075 0,0057
0,0075
ln
0,0057

Clm = 0,0067 kg/m3

d. Menghitung Wp (Wetted meter)


Rumus:

Wp = .d

meter

Dimana:
d = diameter kolom = 3,16 cm = 3,16 x 10-2 m
Wp = (3,14) (3,16 x 10-2 m)
Wp = 0,0992 m
e. Menghitung Laju Volumetric Air ()
Rumus: = (laju alir air . ) / Wp
Dimana:
= 1000 kg/m3
Wp = 0,0992 m

kg/m.sec

25

PADA ALIRAN UDARA 1500 2000 CC/MIN


Untuk laju alir air = 8,3 x 10-7
= (laju alir air . ) / Wp
= (8,3 x 10-7 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,0083 kg/m.sec
Untuk laju alir air = 1,33 x 10-7
= (laju alir air . ) / Wp
= (1,33 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,013 kg/m.sec
Untuk laju alir air = 1,67 x 10-6
= (laju alir air . ) / Wp
= (1,67 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,0167 kg/m.sec
Untuk laju alir air = 2,00 x 10-6
= (laju alir air . ) / Wp
= (2,00 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,0200 kg/m.sec
Untuk laju alir air = 2,5 x 10-6
= (laju alir air . ) / Wp
= (2,5 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,025 kg/m.sec
Untuk laju alir air = 2,83 x 10-6
= (laju alir air . ) / Wp
= (2,83 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,0283 kg/m.sec
Untuk laju alir air = 3,16 x 10-6
= (laju alir air . ) / Wp
= (3,16 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,0316 kg/m.sec

26

Untuk laju alir air = 3,33 x 10-6


= (laju alir air . ) / Wp
= (3,33 x 10-6 m3/s x 1000 kg/m3) / 0,0992 m
= 0,0333 kg/m.sec

5. Menghitung Reynold Number (Re)


Rumus: Re = 4/

tak berdimensi

Dimana:
= 1,02 x 10-3 Ns/m2
Berikut nilai Re untuk semua laju alir udara (1500-2000 CC/MIN)
Untuk = 0,0083 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0083) / (1,02 x 10-3)
Re = 32,55
Untuk = 0,0133 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0133) / (1,02 x 10-3)
Re = 52,16
Untuk = 0,0167 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0167) / (1,02 x 10-3)
Re = 65,49
Untuk = 0,0200 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0066) / (1,02 x 10-3)

27

Re = 78,43
Untuk = 0,025 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,025) / (1,02 x 10-3)
Re = 98,04
Untuk = 0,0283 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0283) / (1,02 x 10-3)
Re = 110,98
Untuk = 0,0316 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0316) / (1,02 x 10-3)
Re = 123,92
Untuk = 0,0333 kg/m.sec
Re = 4/
Re = (4)(0,0333) / (1,02 x 10-3)
Re = 130,59

6. Menghitung Flux Massa Oksigen


Rumus: j = (C2 C1) . Laju alir air

kg/s

Pada laju alir air 1500 cc/min

Untuk C2 = 0,0062 kg/m3 C1 = 0,0043 kg/m3


laju air

= 8,3 x 10-7 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0062 - 0,0043 ) x

8,3 x 10-7

28

j = 15,77 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0072 kg/m3 C1 = 0,0045 kg/m3


laju air

= 1,33 x 10-7 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0072 - 0,0045 ) x

1,33 x 10-7

j = 35,91 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0072 kg/m3 C1 = 0,0051 kg/m3


laju air

= 1,67 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0072 - 0,0051 ) x

1,67 x 10-6

j = 35,07 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0073 kg/m3 C1 = 0,0055 kg/m3


laju air

= 2,00 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0073 - 0,0055 ) x

2,00 x 10-6

j = 36,0 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0073 kg/m3 C1 = 0,0068 kg/m3


laju air

= 2,50 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0073 - 0,0068 ) x

2,50 x 10-6

j = 12,5 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0072 kg/m3 C1 = 0,0069 kg/m3


laju air

= 2,83 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0072 - 0,0069 ) x

2,830 x 10-6

j = 8,49 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0080 kg/m3 C1 = 0,0071 kg/m3


laju air

= 3,16 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0080 - 0,0071 ) x

3,160 x 10-6

29

j = 28,44 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0084 kg/m3 C1 = 0,0073 kg/m3


laju air

= 3,33 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0084 - 0,0073 ) x

3,330 x 10-6

j = 36,63 x 10-10 kg/sec

Pada laju alir air 2000 cc/min

Untuk C2 = 0,0063 kg/m3 C1 = 0,0045 kg/m3


laju air

= 8,3 x 10-7 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0063 - 0,0045 ) x

8,3 x 10-7

j = 14,94 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0064 kg/m3 C1 = 0,0047 kg/m3


laju air

= 1,33 x 10-7 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0064 - 0,0047 ) x

1,33 x 10-7

j = 22,61 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0066 kg/m3 C1 = 0,0049 kg/m3


laju air

= 1,67 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0066 - 0,0049 ) x

1,67 x 10-6

j = 28,39 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0069 kg/m3 C1 = 0,0050 kg/m3


laju air

= 2,00 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0069 - 0,0050 ) x

2,00 x 10-6

j = 38,0 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,007 kg/m3 C1 = 0,0052 kg/m3

30

laju air

= 2,50 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,007 - 0,0052 ) x

2,50 x 10-6

j = 45 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0072 kg/m3 C1 = 0,0054 kg/m3


laju air

= 2,83 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0072 - 0,0054 ) x

2,830 x 10-6

j = 50,94 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0073 kg/m3 C1 = 0,0055 kg/m3


laju air

= 3,16 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0073 - 0,0055 ) x

3,160 x 10-6

j = 56,88 x 10-10 kg/sec

Untuk C2 = 0,0075 kg/m3 C1 = 0,0057 kg/m3


laju air

= 3,33 x 10-6 m3/sec

j = (C2 C1) . Laju alir air


j = (0,0075 - 0,0057 ) x

3,330 x 10-6

j = 59,94 x 10-10 kg/sec

h. Menghitung Luas Area Perpindahan Massa (luas kontak)


Rumus: A = .d.z
Dimana:
= 3,14

A = (3,14)(3,16 x 10-2)(0,9)

d = 3,16 cm = 3,16 x 10-2 m

A = 0,0893 m2

z = 90 cm = 0,9 m
8. Menghitung Koefisien Liquid (KL)
Rumus: KL =

j
A.C lm

Pada aliran udara 1500 cc/min

Untuk j = 15,77 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0052 kg/m3 dan A=0,0893 m2

31

KL =

j
A.C lm

KL = 15,77 x 10-10 / (0,0052)(0,0893)


KL = 3,4 x 10-6 m/sec

Untuk j = 35,91 x 10-10 kg/sec Clm = 0,00544 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 35,9 x 10-10 / (0,00544)(0,0893)


KL = 7,39 x 10-6 m/sec

Untuk j = 35,07 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0059 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 35,07 x 10-10 / (0,0059)(0,0893)


KL = 6,66 x 10-6 m/sec

Untuk j = 36,0 x 10-10 kg/sec Clm = 0,00556 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 36,0 x 10-10 / (0,00556)(0,0893)


KL = 7,25 x 10-6 m/sec

Untuk j = 12,25 x 10-10 kg/sec Clm = 0,00556 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 12,25 x 10-10 / (0,00556)(0,0893)


KL = 2.46 x 10-6 m/sec

Untuk j = 8,49 x 10-10 kg/sec Clm = 0,00695 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 8,49 x 10-10 / (0,00695)(0,0893)


KL = 1,36x 10-6 m/sec

Untuk j = 28,44 x 10-10 kg/sec Clm = 0,00695 kg/m3 dan A=0,0893 m2

32

KL =

j
A.C lm

KL = 28,44 x 10-10 / (0,007)(0,0893)


KL = 4,55x 10-6 m/sec

Untuk j = 36,63 x 10-10 kg/sec Clm = 0,00695 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 36,63 x 10-10 / (0,007)(0,0893)


KL = 5,85x 10-6 m/sec

Pada aliran udara 2000 cc/min

Untuk j = 14,94 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0053 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 14,94 x 10-10 / (0,0053)(0,0893)


KL = 3,1 x 10-7 m/sec

Untuk j = 22,61 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0055 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 22,61 x 10-10 / (0,0055)(0,0893)


KL = 4,6 x 10-6 m/sec

Untuk j = 28,39 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0057 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 28,39 x 10-10 / (0,0057)(0,0893)


KL = 5,57 x 10-6 m/sec

Untuk j = 38,0 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0059 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 38,0 x 10-10 / (0,0059)(0,0893)

33

KL = 7,2 x 10-6 m/sec

Untuk j = 45 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0061 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 45 x 10-10 / (0,0061)(0,0893)
KL = 8,26 x 10-6 m/sec

Untuk j = 50,94 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0063 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 50,94 x 10-10 / (0,0063)(0,0893)


KL = 8,77 x 10-6 m/sec

Untuk j = 56,88 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0065 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 56,88 x 10-10 / (0,0065)(0,0893)


KL = 9,79 x 10-6 m/sec

Untuk j = 59,94 x 10-10 kg/sec Clm = 0,0065 kg/m3 dan A=0,0893 m2


KL =

j
A.C lm

KL = 59,94x 10-10 / (0,0065)(0,0893)


KL = 1,03 x 10-5 m/sec
j. Menghitung Sherwood Number (Sh)
Rumus: Sh = KL

z
DL

Dimana:
Z = 90 cm = 0,9 m
DL= 2,5 x 10-9 m2/s

tak berdimensi

34

Pada Laju Udara 1500 cc/min


Untuk KL = 3,4 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (3,4 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 1224
Untuk KL = 7,39 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (7,39x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2660,4
Untuk KL = 6,66 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (6,66 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2397,6
Untuk KL = 7,25 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (7,25 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2610
Untuk KL = 2,45 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (2,45x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 882
Untuk KL = 1,36 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (1,36 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 489,6

35

Untuk KL = 4,55 x 10-6 m/sec


Sh = KL

z
DL

Sh = (4,55 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 1638
Untuk KL = 5,85 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (5,85 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2106

Pada Laju Udara 2000 cc/min


Untuk KL = 3,1x 10-7 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (3,1x 10-7)(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 111,6
Untuk KL = 4,6 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (4,6 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 1656
Untuk KL = 5,57 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (5,57 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2005,2
Untuk KL = 7,2 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (7,2 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )

36

Sh = 2592
Untuk KL = 8,26 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (8,26 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2973,6
Untuk KL = 8,77 x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (8,77 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 3157,2
Untuk KL = 9,79x 10-6 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (7,79 x 10-6 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 2804,4
Untuk KL = 1,03 x 10-5 m/sec
Sh = KL

z
DL

Sh = (1,03 x 10-5 )(0,9) / (2,5 x 10-9 )


Sh = 3708

k. Data Untuk Membuat Grafik (log Sh vs log Re)


Sh = a Reb
ln Sh = ln a + b ln Re
persamaan ini analog dengan:
y = B + Ax
Dimana:
Ln Sh = y
Ln Re = x

ln a = B (intersept)
a = antiln B
b = slope

37

Untuk laju alir udara 1500 cc/min


Sh

Y = ln Sh

Re

X = ln Re

X2

XY

1224

7.11

32.55

3.48

12.13

24.76

2660.4

7.89

52.16

3.95

15.64

31.18

2397.6

7.78

65.49

4.18

17.49

32.54

2610

7.87

78.43

4.36

19.03

34.32

882

6.78

98.04

4.59

21.03

31.10

489

6.19

110.98

4.71

22.18

29.16

1638

7.40

123.92

4.82

23.23

35.67

2106

7.65

130.59

4.87

23.74

37.28

58.67

692.16

34.97

154.45

256.03

A = Slope =

n XY X Y
n X 2 ( X ) 2

(8)( 256.03 ) (34.97 )(58.67 )


(8)(154 .45 ) (34 .97 ) 2

- 3.4499
12.6991

Slope = -0.272

B =

Intersep =

=
Intersep =

Y X
n X

2
2

XY X
( X ) 2

(58 .67 )(154 .45 ) (256 .03)(34 .97 )


(8)(154 .45 ) (34 .97 ) 2
108.2124
12.6991

8.521

38

Y = -0.272 X + 8.521

Ln a

= 8.521

Sh =5020.402 Re-0.272

Jadi :

a = 5020.402

= -0.272

Untuk laju alir udara 2000 cc/min


Sh

Y = ln Sh

Re

X = ln Re

X2

XY

111.6

4.71

32.55

3.48

12.13

16.42

1656

7.41

52.16

3.95

15.64

29.31

2005.2

7.60

65.49

4.18

17.49

31.80

2592

7.86

78.43

4.36

19.03

34.29

2973.6

8.00

98.04

4.59

21.03

36.67

3157.2

8.06

110.98

4.71

22.18

37.95

2804.4

7.94

123.92

4.82

23.23

38.26

3708

8.22

130.59

4.87

23.74

40.04

59.80

692.16

34.97

154.45

264.74

Slope =

n XY X Y
n X 2 ( X ) 2

(8)( 264 .74 ) (34 .97 )(59 .80 )


(8)(154 .45 ) (59 .80 ) 2

26.718
12.889

Slope = 2.073

39

Intersep =

Y X
n X

2
2

XY X
( X ) 2

(99 ,01)(36 ,63) (24 ,19 )(147 ,91)


(6)(99 ,01) (24 ,19 ) 2

- 20.428
12.889

Intersep = -1.585

Y = 2.073X - 1.585

Ln a

= - 1.585

a = 0.204969

b = 2.073

Jadi : Sh = 0.204969 Re2.073

You might also like