69

Powtrka w 10 zadaniach
Renata Machowina
Dzisiaj koczymy tegoroczny cykl spotka z matematyk. Proponujemy Wam 10 zada powtrzeniowych
z zagadnie omawianych w tym roku na amach Cogito.
Funkcje trygonometryczne
matematyka
d
o
matury
Narysuj wykres funkcji dla a nastpnie podaj:
a) miejsca zerowe funkcji;
b) argumenty, dla ktrych warto funkcji wynosi ;
c) zbir tych argumentw, dla ktrych .
Zadanie 1.
Rozwizanie
Odpowied
y x sin x ( ,
3
2
1
2
sin x <
1
2
a) Miejscami zerowymi tej funkcji s: 0 i p .
b) Warto funkcji jest rwna dla .
c) Funkcja przyjmuje wartoci mniejsze od dla .
1
2
x

6
5
6
,

1
2
x
j
(
,
\
,
(

j
(
,
\
,
(
5
6 6
7
6
3
2

, ,
Oblicz pozostae wartoci funkcji trygonometrycznych, jeli wiadomo,
e: .
Zadanie 2.
tgx
4
5
Rozwizanie
Funkcja tangens przyjmuje warto dodatni dla ktw pierwszej i trzeciej
wiartki ukadu wsprzdnych. Obliczasz wartoci funkcji dla pierwszej
wiartki:
tgx ctgx
tgx
tgx

4
3
1 3
4
sin
cos
sin
cos
x
x
x
xx

4
3
Ukadasz ukad rwna:
sin
cos
sin cos
sin cos
cos cos
x
x
x x
x x
x

j
(
,
\
,
(
+
4
3
1
4
3
4
3
2 2
2
2
xx
x
x
x
x

1
25
9
1
9
25
3
5
4
3
3
5
4
5
2
2
cos
cos
cos
sin
sin
cos
sin cos
sin cos
cos cos
x
x
x x
x x
x

j
(
,
\
,
(
+
4
3
1
4
3
4
3
2 2
2
2
xx
x
x
x
x

1
25
9
1
9
25
3
5
4
3
3
5
4
5
2
2
cos
cos
cos
sin
W trzeciej wiartce ukadu wartoci funkcji sinus i cosinus s ujemne, zatem

oraz .
Funkcja cotangens ma warto dodatni.
cos x
3
5
sin x
4
5
Pozostae wartoci funkcji wynosz:
lub te: .
sin cos x x
4
5
3
5
3
4
, , ctg
sin cos x x
4
5
3
5
3
4
, , ctg
Figury paskie
W trjkcie rwnoramiennym rami ma dugo 20 cm, a kt przy podstawie
ma 30
o
. Oblicz dugo wszystkich wysokoci tego trjkta.
Zadanie 3.
Rozwizanie
Trjkt ACD stanowi poow trjkta rwnobocznego. Zatem wysoko
h
1
= 10.
Odcinek AD to wysoko trjkta rwnobocznego o boku .
Zatem:
.
Dugo odcinka AB wynosi zatem: .
Trjkt ABE jest poow trjkta rwnobocznego o boku czyli:
.
a 20
AD
a

3
2
20 3
2
10 3
AB 20 3
AB 20 3
h
AB
2
2
10 3
Odpowied
Wysokoci tego trjkta wynosz: 10, , . 10 3 10 3
Dugoci trzech kolejnych bokw czworokta opisanego na okrgu maj
si do siebie jak 1:2:3. Obwd tego czworokta wynosi 48 cm. Oblicz du-
go jego bokw.
Zadanie 4.
Od wrzenia zapraszamy wszystkich uczniw klas trzecich na Kurs do nowej matury. Specjalnie dla Was bdziemy rwnie ukada, wedug nowych
zasad, prbne arkusze maturalne, podobne do tych, ktre bd na obowizkowej maturze z matematyki w przyszym roku szkolnym 2009/2010.

sin cos x x
4
5
3
5
3
4
, , ctg
sin cos x x
4
5
3
5
3
4
, , ctg
x

6
5
6
,
matematyka
n
a
70 cogito
klaswce
Jeli w czworokt daje si wpisa koo, to znaczy, e sumy dugoci prze-
ciwlegych bokw s sobie rwne, czyli:
Z warunkw zadania wynika, e:
AB CD BC AD + +
AB x
BC x
CD x

2
3
Wobec tego musi by rwnie: .
Prawdziwe jest rwnanie:
To znaczy, e dugoci bokw wynosz odpowiednio: 6,12,18,12.
AD x 2
8 48
6
x
x

Rnica dugoci promienia okrgu

opisanego na kwadracie i promienia
okrgu wpisanego w ten kwadrat
jest rwna 2 cm. Oblicz pole tego
kwadratu.
Zadanie 5.
Promie okrgu opisanego na tym kwadracie jest rwny poowie jego prze-
ktnej. Promie okrgu wpisanego w kwadrat stanowi poow jego boku.
Moesz zatem zapisa:
R a
r
a

1
2
2
2
Zgodnie z warunkiem podanym w zadaniu obliczasz dugo boku:
R r
a a
a
a

( )

+
+
+
2
2 2
2
2 1
2
2
4
2 1
2 1
2 1
4 2 4
Obliczasz pole kwadratu:
P a
P

+
( )
+ + + +
( )
2
2
4 2 4 32 32 2 16 48 32 2 16 3 2 2
Pole kwadratu jest rwne .
Odpowied
16 3 2 2 +
( )
Funkcje kwadratowe,
wymierne i wielomiany
Funkcja kwadratowa okrelona wzorem
osiga wartoci ujemne wtedy i tylko wtedy, gdy .
a) Wyznacz warto wspczynnikw b i c.
b) Dla jakich argumentw wartoci funkcji f s mniejsze od wartoci funkcji

?
f x x bx c ( ) + +
2
x ( ) 2 4 ,
g x x x ( ) 3 6 6
2
c) Rozwi rwnanie . g x f ( ) ( ) 1 1
Rozwizanie
Wykres funkcji przechodzi przez punkty: oraz . Rozwizu-
jesz wic ukad rwna:
( ) 2 0 , 4 0 , ( )
( ) + ( ) +
+ +

+
+ +

2 2 0
4 4 0
4 2 0 2
16 4 0
3 24
2
2
b c
b c
b c
b c
c
cc
b


8
2
Zadanie 6.
Funkcja ma zatem wzr: .
b) Zgodnie z warunkiem zadania:
f x x x ( )
2
2 8
f x g x
x x x x
x x
x
( ) < ( )
<
+ <
( ) ( )

2 2
2
0
2 8 3 6 6
2 4 2 0
16 4 2 2
0

bb
a 2
1
Poniewa , wic nierwno jest speniona dla wszystkich .
c) Rozwizujesz rwnanie:
a < 0 x R 1
g x f
x x
x x x
x x
( ) ( )
( ) ( )
+
( )
+

1 1
3 1 6 1 6 1 2 8
3 1 6 6 9
3 12
2
2
2
++
+

12 0 3
4 4 0
16 4 4
0
2
4
2
2
2
0
:
x x
x
b
a

Rozwizaniem tego rwnania jest liczba . x 2

Wielomian roz na czynniki metod
grupowania wyrazw.
Zadanie 7.
W x x x x ( ) + 9 4 27 12
3 2
W x x x x
W x x x x
W x x x
W
( ) +
( )
( )

( )
( )
( )
( )
9 27 4 12
9 3 4 3
3 9 4
3 2
2 2
2
xx x x x ( ) ( )
( )
+
( )
9 4 3 3
Rozwizanie
2x+1 + 6 6 = 9