Professional Documents
Culture Documents
(version 2.0)
Used in this edition were primarily (ed.) Haridas Das (Nabadwip, Haribol Kutir:
463 Caitanybda) and secondarily (ed.) Haridas Shastri (Vrindavan: Kali Ghat,
1981).
Involved in producing this text were Advaita Das, Madhavananda Das and Jan
Brzezinski, who also proofread the final version. (2003-10-31)
r - r -govinda-l l m tam
r -r -gaura-gaddharau vijayetm
r -r -rdh-govindau jayatm
(1)
prathama sarga
r -govindavrajnandasandohnanda-mandiram |
vande v ndvannanda
r -rdh-saga-nanditam ||1||
yo'jna-mattabhuvanadaylur
ullghayann apy akarot pramattam |
sva-prema-sampat-sudhaydbhuteha
r -k a-caitanyam amuprapadye ||2||
r -rdh-pra-bandho caraa-kamalayo kea-e dy-agamy
y sdhy prema-sev vraja-carita-parair gha-laulyaika-labhy |
s syt prpt yay tprathayitum adhun mnas m asya sev
bhvyrgdhva-pnthair vrajam anucaritanaityikatasya naumi ||3 ||
kujd go haninte praviati kurute dohannnandy
prta syaca l lviharati sakhibhi sagave crayan g |
madhyhne ctha naktavilasati vipine rdhayddhparhne
go hayti prado e ramayati suh do yah sa k ovatn na ||4 ||
apa ur ati ta asthas tuccha-buddhym aptra
puru-rasa-kalanecchu k a-l lm tbdhe |
niravadhi hi tad-anta kr atvai avn
kim u na hi bhavithahsya-hetur gar yn ||6||
r -rpa-san-na a-vikita-k a-l llsym tpluta-dhiyvraja-vai avnm |
hsa-prakana-kar pramada-prad v
mandasya me bhavatu bhaatarasya yadvat ||7||
tad-vg-visargo janatgha-viplavo
yasmin prat ty di sad-uktinodita |
mando'pi govinda-vilsa-varane
mandgirasvvidadhe sadd tm ||8||
mad-sya-maru-sacra-khinnggokulonmukh m |
santa pu antv imsnigdh kara-ksra-sannidhau ||9||
rtryante trasta-v nderita-bahu-viravair bodhitau k ra-r padyair h dyair ah dyair api sukha-ayand utthitau tau sakh bhi |
d au h au tadtvodita-rati-lalitau kakkha -g -saakau
rdh-k au sa-t v api nija-nija-dhmny pta-talpau smarmi ||10 ||
nivasnasamavek ya v nd
v ndadvijnnija-sana-stham |
niyojaymsa sa-rdhikasya
prabodhanrthamadhusdanasya ||11||
san yad-arthaprathamadvijendr
sev samutka ha-dhiyo'pi mk |
v nd-nideatam avpya har t
kr -nikujaparita cukju ||12||
drk su srya karake u k r
jagu pik bhi ca pik rasle |
p lau kapot priyake mayr
latsu bh g bhuvi tmrac ||13||
tathli-v ndamakaranda-lubdha
rat itur magala-kambu-tulyam |
praphulla-vall -caya-maju-kuje
juguja talp k ta-kaja-puje ||14||
jhak tim ag kurute rati-magala-jhallar va govindam |
bodhayitumadhu-matt madhup -tatir udbha nand ||15||
pika-re manojasya v eva vyakta-pacamam |
lalpa svaratrakuhr iti muhur muhu ||16||
rati-madhura-vipac nda-bhag dadhn
madana-mada-vikjat-knta-prve ni a |
m dula-mukula-jlsvda-vispa a-ka h
kalayati ca rasle kkal kokill ||17||
vidrvya gop -dh ti-dharma-cary
lajj-m g r mna-v ke v amar |
kapota-ghutkra-mi ea ake
garjjaty ayakma-tarak u-rja ||18||
rdh-dhairya-dhardharoddh ti-vidhau ke'nye samarth vin
t rta-netra-bhramarravinda !
gari ha-bhyi ha-vii a-ni ha
go haprati hasva davi am i am ||29||
sarasija-nayanenavyakta-rgtirakta
dig iyam udayam aindr paya v k yruruk um |
ghana-ghus a-viliptevoha-raktmbars d
iha nibh ta-nikuje k a nidrjah hi ||30||
vidhun sahit savitu cakit
rajan vanit calit tvarit |
anay samay priyay tvaray
sahita saritas ta ato' a tata ||31||
ekaprcym arua-kiraa-p alyvidhatte
cak u knte tvaritam aparadrage cakravk |
akkrnts taru-kuharag mkatynti ghk
ake bhsvnudayam udagat k a nidrjah hi ||32||
v nd-vaktrd adhigata-vidy
sr hr -k ta-bahu-pady |
rdh-snehoccaya-madhu-matt
tasy nidrpanayana-yatt ||33||
kala-vk sk ma-dh nmn premotphulla-tanruh |
svarasa-j raga-bhmau tato v m anartayat ||34||
vrajanti sarvato jan na yvad adhvani vraje |
vrajendra-nandana-priye vraju tvad layam ||35||
sumukhi tatas tvaritam itas
tyaja ayanavraja bhavanam |
udaya-dharasarati para
tvarita-gatir divasa-pati ||36||
nidrjah hi vijah hi nikuja-ayy
vsaprayhi sakhi nlasatprayhi |
kntaca bodhaya na bodhaya loka-lajj
klocithi k tina k tim unnayanti ||37||
k o'py anidra priyayopagha
kntpy anidrpy amunopagh |
talpt prabhtkulam apy analpn
notthtum etan mithunaaka ||38||
k asya jnpari-yantrita-san-nitamb
vak a-sthale dh ta-kuc vadane'rpitsy |
ka he niveita-bhuj'sya bhujopadhn
prahasita-vadans t sakucallola-netr |
vikasad-amala-gaadolitrecita-bhr
priyam an ju-ka k ai payati sma ghnat va ||69||
helolls dara-mukulit b pa-sndrrunt
lajj-ak-capala-cakit bhagurer y-bharea |
smera-smerd dayita-vadanlokanotphulla-tr
rdh-d ir dayita-nayannandam uccair vyatn t ||70||
itthamitha prema-sukhbdhi-magnayo
pragetan vibhrama-mdhur tayo |
nip ya sakhya pramadonmads tad
tadtva-yogycaraavisasmaru ||71||
vilokya l lm ta-sindhu-magnau
tau t sakh ca praayonmadndh |
v nd prabhtodaya-jtaak
nijegitajnididea r m ||72||
guru-lajj-bhart -bh ti-loka-hsa-nivrik |
ubhkhy srik prha rdhik bodha-sdhik ||73||
gant grhayitv tava patir adhun go hata k ra-bhrn
utti hotti ha rdhe tad iha kuru g he magalvstu-pjm |
itthayvad dhavmb tava na hi ayand utthit vvadant
tvac chayy-niketavraja sakhi nibh takujata kaja-netre ||74||
tr-patin saha sakhi tr
nikhila-nik ta-vividha-vihr |
l n sampraty ambara-pa ale
tvam api ca kujd g ham aya sarale ||75||
candra-vartma-kapiam ravi-kiraai
rja-vartma-militajana nicayai |
kuja-vartma-kutukatyaja sarale
gho a-vartma-gamanahitam adhun ||76||
ak-pak-kalita-h day akate'sy dhavmb
chidrnve patir atika u srtha-nmbhimanyu |
ru bh k aparivadati s h nanandpi mand
prtar jtatad api saralk a nainjahsi ||77||
r -vaco-mandara-aila-ptasak ubdha-h d-dugdha-payodhir e |
athodbhraman-netra-nav na-m n
viyoga-d n ayand udastht ||78||
k o'pi kntav abhnujy
(2)
dvit ya sarga
rdhsnta-vibh itvraja-payhtsakh bhi prage
tad-gehe vihitnna-pka-racank vae anm |
k abuddham avpta-dhenu-sadananirvyha-go-dohana
susntak ta-bhojanasahacarais tctha tacraye ||1||
atha prabhte k ta-nitya-k ty
pr tycyutasyti-vihasta-citt |
premendu-pr kila paurams
travrajendrlayam sasda ||2||
manthnoddh ta-gavya-bindu-nikarair vyk ra-ramygana
prema-snigdha-jannvitabahu-vidhai ratnair vicitrntaram |
k rormy-ucchalitamud hi vilasac-chayy prasuptcyuta
vetadv pam ivlayavrajapater v k ysa snandit ||3||
tm gatm abhiprek ya sk d iva tapa-riyam |
vraja-rj parbhij sthiti-jbhyudyayau mud ||4||
ehi bho bhagavati vraja-vandye
svgatsi bhavat praammi |
ity ud rya savidhe praamant
s mukunda janan parirebhe ||5||
rbhir abhinandymgovinda-daranotsuka |
papraccha kualacsy sadhavtmaja-gotate ||6||
nivedya kualacsyai tayotka hitay saha |
utk ayy-g hasno pravivea vrajevar ||7||
tvad gobha a-bhadrasena-subala-r -stokak rjunar dmojjvala-dma-kikii-sudmdy sakhyo g ht |
gatya tvarit mudbhimilit r -s ri prgae
k otti ha nije a-go ham aya bho ity hvayanta sthit ||8||
h h prabhtakila bho vayasy
adypi nidrti kathasakh na |
tad bodhaymy enam it rayan svatalpd udasthn madhumagalo'pi ||9||
samutti ha vayasyeti jalpas talplayahare |
nidrlasa-skhalad-yna prvian madhumagala ||10||
tad-vg-vigata-nidro'yam utti hsur ap vara |
s v k ya k nana-pra-nirmal
sitendu-knty-camantillasm |
tad-d k-cakor vidadhe'tha tad-vapu
r -puja-majv-ajana-rekhaynvitm ||85||
upari-khacita-nn-ratnajlai sphuranty
vimala-pura a-patry ka ham asy vikh |
hari-kara-dara-cihna-r -harapu kark y
sapadi hari-bhiyeva cchdaymsa madhye ||86||
vajrcitkhaa-ratna-citra-susthla
madhyo gua-baddha-cacu |
lalsa tasy upaka ha-kpa
dattas tay h aka-citra-hasa ||87||
suvara-gol -yuga-madhyagollasanmasra-gol -gilito'ntarntar |
susk ma-muktvali-gumphitas tay
nyayoji hro h di gostanbhidha ||88||
masra-candropala-padmargasuvara-gol -grathitntarlai |
mukt-pravlai parigumphits
ratna-srajatad-dh daye yuyoja ||89||
vaidrya-yugmcita-hema-dhtrikb jbha-gol -gilito'ntarntar |
vicitra-muktvali-citra-gucchiko
rarja tasy h daye'rpitas tay ||90||
rse nip te saha-n tya-gnatu ena datthari sva-ka ht |
tasyaiva sk d iva rja-lak m
gujval tad-dh di s yuyoja ||91||
sthla-trval -ramy san-nyaka-vibh it |
tasy ekval jyotsn h d-ambaram amaayat ||92||
kanaka-khacita-vajrair ve itai padmargai
cita-harimai-prbhyantar takaumbh |
pratanu-pura a-rjac-ch khallambamn
lasati h di vikh yojitsy catu k ||93||
p hnta-krama-lambamnam amalagr vnta-hrval
v -bandhana-pa a-stra-camar -jlatad-sy babhau |
manye cru-nitamba-aila-ka akn mrdhdhirohrthaka
sopnavidhin k takaruay ve -bhujagyh sphu am ||94||
pralamba-gucchsita-pa a-orikparyupta-rjan-nava-ratna-mlay |
li e'pi haime bhujayor vikhay
nyadhyiytharir agadgade ||95||
phullrubja-vigalan-madhu-lipta-nlasavi a-bh ga-pa al -dyuti-taskari |
kntendra-n la-valayni kal-viyugme
tasys tad lalitay gha itni reju ||96||
muktval -khacita-h aka-kakabhy
save ita sa valayvali-sannivea |
bimbair vidhor milita-bhskara-maalbhy
tasy caksti nitarm iva saihikeya ||97||
haima-sphuran-mardalikli-mait
pralamba-pa a-stavakvalambin |
aneka-ratnvali-llitntar lalsa
tasy maibandha-bandhan ||98||
nija-nmkit nn-ratna-dyuti-karmbit |
babhv aguli-mudrsy vipak a-mada-mardin ||99||
ca ula-ca aka-rvau hasakau kasa-atro
ruti-dh ti-matihas -hrindau vikh |
kanaka-khacita-nn-ratna-jlu-citrau
laghu laghu nidadhe tat-pda-padmopari t ||100||
klind kalahasl svdhyydhypakau tath |
bhtas tat-padayor nyastau npurau ratna-gopurau ||101||
ratnval -knti-karambitni
vidht -vismpaka-ilpa-bhgi |
tasy sudev gha itni reju
pdgul yni padgul u ||102||
asy nyadhd u asi narmaday sva-sakhy
ml-k tas tanujayopah tavikh |
smerravinda-vadantha karravinde
l lravindam aravinda-vilocany ||103||
tadaiva samaybhij purastn mai-bandhanam |
daradaraymsa sugandh npittmaj ||104||
s k a-netra-kutukocita-rpa-ve a
rdhvalokya
(3)
t t ya sarga
tvad go hevar go hagate gokula-nandane |
sarvn g ha-jann ha tad-bhak yotpdankul ||1||
nija-nija-kara ye karmai vyagra-citt
yad api g ha-jans tat-prema-jlkuls te |
tad api suta-samudyat-sneha-p y a-prasnapita-matir adh tn samdedi ti ||2||
ds samhya jagda rj
vatss taradhvadruta-pka-k tye |
vatsa kra yn k udhita sarma
sa me same yaty adhun sva-go ht ||3||
k mlni pu pa-dvidala-phala-dalny rdrakapi a-m a
cukrau h marica-haridr-ai-sit-j rakak ra-sra |
cic-higu-trijtasumathita-va ik saindhavas ri-asya
tailagodhma-cragh ta-dadhi-tulas -dhnya-sat-taul ca ||4||
pyasya vrajendrea prtar va kaya -paya |
prahitayat tad etac ca sarvapkya n yatm ||5||
tayeti di s t sas tat-tat-krye u satvar |
shya rohi m ha sneha-vykula-mnas ||6||
sakhi rohii tv asmad-blakau m dulau tan |
p yete sa-balair blair bhu-yuddhe'ticacalai ||7||
kati santi na me gehe ds gops tathpy am |
vritv api ytas tau go-rak yai karomi kim ||8||
durgraya-bhramaa-na anysata syam uccai
cakrte nanam api tath bhojane ad-ruc tau |
vatsau jtau tad iha nitardurbalau k a-mrt
d ahantodaram api tayo p ha-lagnaprabhte ||9||
druta-maya-rasavatytat tath sdhaynna
pracura-ruci-yathemau prnata prjya-t au |
tad atirucira-p yatra yatrsti d
kuru sumukhi tad etat temanactiyatnt ||10||
tayeti di rmasya mt ds susask tm |
sambh te a-sambhrpr ty rasavat yayau ||11||
sute ad-rucit vyagr mi nnotpdanotsuk |
r -rdhnayanys d vykul gokulevar ||12||
svene'nurgaparam udvahant
phullpi m dv bhramart sulolt |
sat-padmin yasakhi kundavalli
bh gnujd bh -taral cakampe ||35||
ity uddma-lalma-narma-racan-bhag sutug bhavat
premollsa-vilsa-manthara-gatis tbhi samardhik |
bhvodbhva-vibhvitodbha a-mah-ghnurgoday
k lokana-llasottaralit prpt vrajendrlayam ||36||
tatrgatcaraayo praatsva-dorbhym
utthpya th di nidhya mukunda-mt |
ghrya mrdhni mudit janan parrdht
snigdh cucumba mukham aru-mukh tato'sy ||37||
pratyekam ligya ca tad-vayasy
papraccha svyhata bhavyam asy |
vyagr sutasyana-sdhane drk
sa-sneham et punar babh e ||38||
vividha-madhura-bhak yotpdane labdhavar vraja-bhuvi kila yyavirut mi a-hast |
tad iha kuruta putrya sdhu-bhak yi yatnd
dara-rucir api vatsa sa-sp hame yathtti ||39||
upalvaikatv ek kacit kuruta ddhikam |
srpi kam apar yyavats rkarikapar ||40||
sa-rasa-rasavat sat-prakriy-paitsi tvam
iha rasavat me yhi rdhe prayatnt |
janani bala-jananydhi hitmi am anna
racaya saha tayaiva vyajanny uttamni ||41||
ba akam am ta-kelisdhayti-prayatnt
sarasa-mas am anyaputri karpra-kelim |
madhuram am ta-ko er yatra k a sat as
trijagati na hi kacit tvm te yasya vett ||42||
yasym uccair llashya suto me
tp y a-granthi-pn k tv |
karpraildy-anvite pnake tva
yatnt vatse dhehi pacm tkhye ||43||
tvavidhehi lalite'mba rasl
tvaca avam ihu vikhe |
tvaca bho ikhari ailekhe
putri campakalate mathitatvam ||44||
(4)
caturtha sarga
atha vrajendrea k tgrahotkarai
k a sva-go hprahito nijonmukh m |
stanyru-viklinna-payodharmbarm
ambmilant purato dadara sa ||1||
ehy ehi vatsa k udhito'pi ghra
nysi gehakim u mduno i |
rddhayad anndikam apy at va
yatnena tac ch talatprayti ||2||
it rayitv tanayatad-aga
sammrjayant kara-pallavena |
s tad-vayasyn sva-g hyanotkn
abh ata sneha-vipka-digdh ||3||
vin bhavadbhi pracurana bhukte
drk sagamrthabhavatsamutka |
yac cacalo'yatad anena vats
jagdhi sade mama mandire va ||4||
tad yta sva-g hn putr sntv bh aa-bh it |
k udhrt stha drutabhoktum gacchata mamlayam ||5||
gate u te u h e u sarma madhumagalam |
sutam dya nilayayayau vraja-kulevar ||6||
t ita-d g-ati-u yac-ctak r vallab n
nija-madhurima-dhr sra-var air ni ican |
nija-nayana-cakorau pyayas tan mukhendu
dyuti-madhura-sudhsvageham yn mukunda ||7||
tam gatasnpana-vedikntara
bh tya samuttrya vibh aatano |
sukucitac na-nav nam auka
sraga-nm laghu paryadhpayan ||8||
abhyajya nryaa-taila-lepai
pratyaga-nn-m du-bandha-prvam |
subandha-nm k urita-snur asya
premga-samardanam tatna ||9||
udvartanensya mud sugandha
gavmodara-parisare tunda-bandhntara-stha
dak e tadvan nihita-mural ratna-citrdadhna |
vmensau sarala-lagu pin p ta-var
l lmbhojakamala-nayana kampayan dak iena ||76||
va -vi a-dala-ya i-dharair vayasyai
save ita sad a-hsa-vilsa-veai |
gantuvanya bhavand vanajek ao'ya
mu an mano m gad m atha nirjagma ||77||
r -caitanya-padravinda-madhupa-r -rpa-sev-phale
di e r -raghuntha-dsa-k tin r -j va-sagodgate |
kvye r -raghuntha-bha a-varaje govinda-l lm te
prtar bhojana-keli-varana-maya sarga caturtho gata ||o||
||4||
o)0(o
(5)
pacama sarga
prvhne dhenu-mitrair vipinam anus tago ha-loknuyta
k ardhpti-lolatad-abhis ti-k te prpta-tat-kua-t ram |
rdhclokya k ak ta-g ha-gamanryayrkrcanyai
di k a-prav ttyai prahita-nija-sakh -vartma-netrsmarmi ||1||
sa mandra-gho bhidha- ga-gho ai
sagho ayan gho am apsta-do ai |
sammohayan h d vraja-sundar
sampo ayan prema bahir jagma ||2||
gomayotpalikk air giri- ga-nibhair yutam |
vsit vsa-mattn ansagaroddhuram ||3||
k a-l lpragyadbhir vihasadbhi parasparam |
gomayvacaya-vyagrai gopa-ds -atair v tam ||4||
go-yna-vatsvaraa-vyagra-gopa-atnvitam |
gomayotpalik-k dbhir jarad-gop -gaair yutam ||5||
gavsthn -re -sphritam abhito'lpv ti-cayollasad-vatsvsa-sphurita-tala-v k valicitam |
kar a-k odasyoccaya-m dula-bhm -talam asau
vrajbhyarapravraja-dhana-janair v k ya mumude ||6|| (kulakam)
tarakrodhana-vyagra-gopa- do-ganvit |
ucchalad-gopaya pr dugdha-bhni kacchap ||7||
go-ak c-cayansakta-gop -vaktra-saroruh |
sitrua-calad-vatsa-hasa-koka-kulkul ||8||
nirgacchad-dhaval pakti-nad r gopuccha-aibal |
gavlaya-sara-re payan sa mumude hari ||9|| (sandnatikam)
anuvrajan svordha-mukhavrajendur
vrajendra-ni ksita-go-vrajasa |
vrajd vikar an vraja-vsi-lokn
vanya vavrja sakhi-vrajena ||10||
rajo'mbhobhi ambhor api ca vidhi-dambholi-karayo
paruddhibuddh ndriya-caya-niruddhividadhat |
lulpy ly ply ravi-duhit -klytha milit gav
re ven dyu-sarid iva ve -bhramam adht ||11||
vanya gacchan vanajek ao harir
yato yata sannidadhe padmbujam |
tatas tata s vraja-bh samutsuk
stanya-sikta-vasan suvatsal
sarvato'tha parivavrur acyutam ||23||
vimanaskpi manas bhvayanty atha tat ubham |
vihastpi sva-hastbhyjanan tam allayat ||24||
ataa santi me gop nipu plane gavm |
playmi svayam iti vatsa ko'yadurgraha ||25||
blo'si m dulas tatra vimukta-cchatra-pduka |
dinabhramasi kntre j vetpitarau katham ||26||
kriyamgrahau svasya cchatropna-dvidhrae |
vtsalya-vykulau v k ya pitarau prha keava ||27||
goplanasva-dharmo nas ts tu nichatra-pduk |
yath gvas tath gops tarhi dharma sunirmala ||28||
dharmd yur yao v ddhir dharmo rak ati rak ita |
sa kathatyajyate mta bh u dharmo'sti rak it ||29||
sutasya sdguyam avek ya t ptau
nanandatus tau h di yady apram |
ani a-akkulit tathpi
gopn samhya jagda mt ||30||
subhadra maal bhadra vatsa bho balabhadraka |
samarpito'yayu msu blo'tim dula cala ||31||
yantra ya ik a ya plan ya ca va sad |
svair cec calatyti kathan yatad mayi ||32||
dh ta-khaga-dhanur-bair bho vats vijaydaya |
plan yo'pramattair va sadyam abhita sthitai ||33||
age sutasytha karea mt
snigdh sp ant vara-nma-mantrai |
n siha-b jai ca vidhya rak
babandha rak -maim asya haste ||34||
j mta pitar iti sutasampatantapadnte
dorbhydh tv h di nidadhatau stanya-b pmbu-siktam |
cumbantau tad-vadana-kamalamrjayantau karbhy
jighrantau tairasi pitarv hatur b pa-ka ham ||35||
bhr dyaur bhavy bhavatu bhavato rak it r -n siha
asta panth vanam api ubhabhvuk dig vidik ca |
svgamy svapunar atha g hamagalligitas tva
(6)
a ha sarga
pravi o'tha vanapact payan valita-kandharam |
ujjij mbhe harir v k ya niv ttn vraja-vsina ||1||
k a-mattebha unmukto gho a-d g-d ha- khalt |
ucchvasa capala svair knane'nya ivbhavat ||2||
r -k a-caritra-pa e vimocite
vrajk i-bandhd vana-citra-kri |
prdurbabhvur nayanotsavni
tad-vihra-citri ubhny anekadh ||3||
n tyanti gyanti hasanti gop
krdanti nandanti pariskhalanti |
narmi tanvanti lasanty athaite
bandhd vimukt kalabhottam v ||4||
sthitisthirmt -puro bakrer
eke'gan svasya d aca lolm |
sagha a-d m anukurvate'nye
ce giraca skhalitjannm ||5||
kecid v k a-latv t pracapalpgai smitrdramang
udgh ymbara-sav tnanam amugopla-yo yit |
payanto vyahasan pare ca dhaval lekhyamn mud
vylambyghri-karair mah vilulita-gr vordhva-karnan ||6||
vita-pait kecit tat-tac-chabdrtha-khaanai |
dadai-raair anye dor-daa-sagarai pare ||7||
k iptnekstra-koghair daa-bhramaa-kaualai |
lsyair hsyai pare dsyais to aymsur acyutam ||8||
athgatak am avek ya v nd
v nd av tad-viraht vi am |
v ndaca s'bodhayad kuln
v ndvana-sthvara-jagamnm ||9||
a avi sakhi samyn mdhavo'sau samantt
vis ja viraha-ghrntram ulllas hi |
sva-gua-gaa-vikai svevar smraymu
saphalaya nija-lak m cnayo sad-vilsai ||10||
prabudhyadhvavallyo vikasata nag krdata m g
pik bh gair gnakuruta ikhino n tyata mud |
adh dhvabho k r sthira-cara-ga nandata cira
mada-kala-kalavik -matta-kdambikn
sarasi ca kala-ndai srasnpriyy |
valaya-ka aka-kc -npurodyat-svanorm bhrama-culukita-citto'bhygattsa mene ||22||
upari-capala-bh gapadmam at-praka
vara-parimala-praavad lokya k a |
smita-avala-ka k apadma-gandhapriyy
mukham idam iti matv tm upetviveda ||23||
rucaka-karaka-bilvair nga-ragai supakvai
pratidiam anud air har a-tar kulo'sau |
sapadi lasad-uroja-bhrnti-sambhrnta-cet
vapu a iha vibhutvardhiky aake ||24||
yato yata patati vilocanahares
tatas tata sphurati tad-aga-sahati |
na cdbhutatad iha tu yad vraj av
mude harer alabhata rdhiktmatm ||25||
tair udd pta-bhvl vtyayocclitamana |
aka na sthir -kartuka-pu pa-nibhahari ||26||
v ndvana-sthira-carn svloka-prema-vihvaln |
premn h a-man k a prek ya tn mumude bh am ||27||
sakhya kikualalat k iti-ruh k emasakhya iva
m gya kibhavikam gakunik bhavyaakunt ubham |
bh gya abhramar sukhasthira-car sva-reyasava sad
premnetthavana-sagatn sarabhasapapraccha sarvn hari ||28||
pracrya g crayituk udhrt
govardhana-k mbh d-upatyakym |
mano'nudhvad dayitnivartayan
samavayasyair vijahra k a ||29||
sva-kalpitair loka-caya-prasiddhair
harir vihrair vana-obhay ca |
aka rdh-virahtitapta
sa tpradhvan na mano niroddhum ||30||
tn v k ya k a k payrdra-cittas
tais tair vihrai ca mitho niyuddhai |
rntn k udhrtn atha bhojanecchn
iye a sambhojayituvayasyn ||31||
tvad dhani h gh ta-pakvam anna
prta k tayal lalitdibhis tat |
dattarasl-sahitajanany
ds bhir dya samjagma ||32||
tv k ya h a sa harir babh e
kime dhani he pitarau sukhasta |
susntam bhyvihitea-pj
prato ya sarvn vada kinu bhuktam ||33||
spy ha tatau tava magalrtha
sntrciteau dvija-stk trthau |
sambhojya sarvn atha bhuktavantau
bhojyni ca pre ayata sma tubhyam ||34||
rdh-saga-drumrohotka hitlambanrthin |
tparlambanmene citta-v tti-lat hare ||35||
itas tata sacarat r gavl
sva-veu-ndair atha sakalayya |
jagma t pyayituvayasyai
saclayan mnasa-jhnav sa ||36||
pyayitv jalags t tasvdu sunirmalam |
svayagop papu sasnur vijahru salile ciram ||37||
upapulinam athsau ts tad-annavayasyn
dadhi-mathita-rasla-sandhitmrdi-yuktam |
svayam api ca samanan svdayan hsaya ca
sva-parita upavi n bhojaymsa k a ||38||
tata sakh n ha hari sahry
yyak aacrayatgrato g |
ahasakhibhysaha mdhav y
vana-riyadra um iha bhrammi ||39||
ds r dhani hvadad u yta
yyag h tvkhila-bhjanni |
pu pi nryaa-sevanrtha
sacitya pacd aham gatsmi ||40||
phullagandha-phal -dvandvam avatasocitatad |
dygatya k asya v ndrpitavat kare ||41||
tad-lokt priy-knti-sm ty-utka hvato hare |
ejat kart tad dya tac-chrutyor nidadhe ba u ||42||
v nddhani hsubalaba uca
guya-vijn sacivn sa k a |
upya dak n upalabhya mene
rdhga-sagottama-rjya-labdhim ||43||
madhumagala-hastasa prag hya vma-pin |
v nd-dhani h-subalai sasra sumana-sara ||44||
kusumita-taru-vall -v thi-kujair lasant
sthala-jala-vihagli-vyha-kolhalai ca |
sa kusuma-saras tv k ya rdhgamotkas
tad-abhis ti-vicrasvnugair cacra ||45||
prayti v nd subalo ba ur v
rdhntikacej ja il saak |
ebhi samav kalahavidadhyad
vadhnirundhyd athav g hnta ||46||
kar a v mural niyujy
sarv same yanti ca gopa-rm |
tad-i a-l ldi-raso na siddhyet
parasparer y-mada-mna-vmyt ||47||
tato dhani he vraja kundavall
prat ti-k t s ja il yad asym |
tad-vacan-cacu-mati sad nau
snigdhrthit s dhruvam nayet tm ||48||
athha v nd bhavat yad ukta
satyahi tac cet sumano'vacetum |
rdh sakh kcid ihgat syj
jeyas tadsys tad-udanta dau ||49||
athgat s tulas sva-sakhy
k asakhibhysaha tat-sakh bhym |
priygamopya-vicra-lagna
pura sphurantamumude sam k ya ||50||
svapne'pi tat-sannidhim atyajant
trdhay te jah u sametm |
nicitya sarve'py atha mdhavo'bht
tad-daranotko'dhvani datta-d i ||51||
tata s tulas nyasya h ba u-kare srajam |
udgh ya pu ikv subalasya kare dadau ||52||
rdh-karmoda-sam ddha-saurabha
tac-chilpa-naipuya-bharatathdbhutam |
tm udgirant bhramarli-kar i
srajavilokybhavad unman hari ||53||
kandarpa-keli-sukhadkhya-nikujam u ||65||
ahaca keli-smagr samagrayitum utsuk |
rdh-kuatvay srdhapraytsmi drutasakhi ||66||
tvat k tv priya-sahacar svasya candrval t
saketa-sthm vraja-pati-sutanetum gatya tatra |
gujhrahari-h di sakh -dattam dhya aiby
d v v nd-sahita-tulas vivyathe k ubdha-citt ||67||
k asygre v nday salapanty
lokt tat-pre ha-sakhys tulasy |
rdhmatv sgatdukit t
aiby sa-vyjyatad vyjahra ||68||
kurvantydya tay durg-vratodypa mahotsavam |
tnimantrayiturdhpre itsmi vayasyay ||69||
sdya labdh maynvi ya na g he npi knane |
di y labdhsi tulasi kathyatkutra te sakh ||70||
tata s tulas jtv aibykau ilyam ritm |
avadat tsa-kau ilyaa he hyahi yan naya ||71||
kurvay vrata-mahotsavam ambiky
s ymay sva-suh ddya nimantrya n t |
v nd av -pariv h sva-g hatathsym
bhro'py adhyi vinayai sa-sakh -kulym ||72||
tato lalitay pu pa-phala-mlya-sam ddhaye |
v ndnetupre it tg h tv calitsmy aham ||73||
iti ttulas bhagy pratrya ku ilm api |
yayau v nd-dhani hbhym uds neva mdhave ||74||
punar vivak utaibyk akucita-cak u |
nivryha svam audsyatulasyvyajayann iva ||75||
m kicid vada ytv e sva-sakhy kualavada |
kveyam ste kikurute priy candrval mama ||76||
sti h tha tprha niruddh'pi dhavmbay |
durgrcc chadmann t yatnc candrval may ||77||
sakh -sthaly-upaalye ttvat-sagotkalikkulm |
sarak ya padmay tratvm anve um ihgat ||78||
cintito'ntar bahir h yan pratyutpanna-matir hari |
avadad vacayan aibycchadmannandayann iva ||79||
ahatad-daranotka h di y n teyam ly asau |
gaur -t rthalambhayaingurvacana-k amam ||80||
yvat pramada-rdhkhye g sacrayato vane |
avadhrygato'hasygavsambhlane sakh n ||81|| (yugmakam)
(7)
saptama sarga
kiyad-dratato gatv niv tyodvartman hari |
rdh-kuasamyta priy-sangotsuka priyam ||1||
parito mai-sopnvalibhi parive itam |
caturbhir mai-sambaddha-t rthair dik u suobhitam ||2||
t rthoparisphurad-ratna-maapai sganair yutam |
tat-t rthobhaya-prvastha-mai-ku ima-maitam || 3
prati-maapa-prvastha-taru-khvalambanai |
yutann-pu pa-vsa citrair-dol-catu ayai ||4||
ymye campakayo prve n payor mrayo pare |
saumye bakulayor baddha-ratna-hindoliknvitam ||5||
prvgneya-dior madhye priya-kuena sagatam |
tatrordhve stambhaklambi citra-setu-samanvitam ||6||
gala-h d-udara-nbhi-roi-jnru-daghnai
a-udadhi-vasu-konair maalgai ca kaicit |
iiram anu samu ai gr ma-kle su tair
vividha-mai-nibaddhair dik u sopna-yuktai ||7||
mai-ruci-jala-v ci-bhrnti-t bhibht
patita-vihaga-v ndc chlablntarlai |
parijana-yuta-rdh-k ayor narma-go h
pramada-k d-upavenalpa-ved -suobhai ||8||
nicita-p thu-talnku imai citravarai
kusumita-bahu-vall -li a-kh-bhujnm |
ghana-dala-phala-pu pa-rei-bhrnatn
vitatibhir abhita save itapdapnm ||9|| (sandnitakam)
catu -koe u vsant catu-lbhir v tam |
vn ra-kearoka-nikujai parito v tam ||10||
tad-bahi paktrim-pakva-phala-pu potkarkarai |
parita kadal - aair maita tala-cchadai ||11||2
tad-bahir bhyopavanli a-pu p av -v tam |
sva-madhya-salil d vyat-sa-setu-ratna-mandiram ||12||
nn-pu pa-phaloccyi-vana-dev -ganvitai |
sevopacra-sasakta-kuja-ds -atv tai ||13||
pu p av -phalrma-madhya-sthair v ndaycitai |
sevopakaragra-nikarair abhito v tam ||14|| (yugmakam)
tu-rjdi-sarvartu-gua-sevita-knanam |
2
(8)
a ama sarga
madhyhne'nyonya-sagodita-vividha-vikrdi-bh -pramugdhau
vmyotka htilolau smara-makha-lalitdy-li-narmpta-tau |
dolraymbu-va -h ti-rati-madhu-pnrka-pjdi-l lau
rdh-k au sa-t au parijana-gha ay sevyamnau smarmi ||1||
athtra gho evara-nandana-priy
p thak p thak s yugapan-nijendriyai |
k a-citt priya-sagamautsukai
svasntvayant m avadad vikhikm ||2||
saundarym ta-sindhu-bhaga-lalan-cittdri-samplvaka
karnandi-sanarma-ramya-vacana ko ndu- tgaka |
saurabhym ta-samplavv ta-jagat-p y a-ramydhara
r -gopendra-suta sa kar ati balt pacendriyy li me ||3||
navmbuda-lasad-dyutir nava-tain-manojmbara
sucitra-mural -sphurac-charad-amanda-candrnana |
mayra-dala-bh ita subhaga-tra-hra-prabha
sa me madana-mohana sakhi tanoti netra-sp hm ||4||
nadaj-jalada-nisvana ravaa-kar i-sac-chijita
sanarma-rasa-scakk ara-padrtha-bhagy-uktika |
ramdika-vargan-h daya-hri-va -kala
sa me madana-mohana sakhi tanoti kara-sp hm ||5||
kuraga-mada-jid-vapu-parimalormi-k gana
svakga-nalin ake ai-yutbja-gandha-pratha |
madenduvara-candanguru-sugandhi-carcrcita
sa me madana-mohana sakhi tanoti ns-sp hm ||6||
harinmai-kav ik-pratata-hri-vak a-sthala
smarrta-taru -mana-kalu a-hri-dor-argala |
sudhu-hari-candanotpala-sitbhra- tgaka
sa me madana-mohana sakhi tanoti vak a-sp hm ||7||
vrajtula-kulganetara-rasli-t -haraprad vyad-adharm ta suk ti-labhya-phel-lava |
sudh-jid-ahivallik-sudala-v ik-carvita
sa me madana-mohana sakhi tanoti jihv-sp hm ||8||
athgatya s tulas sabht
gujval gandha-phal -yugaca |
nivedayant lalit-karbje
v ttasamastamudit aase ||9||
ravasor avatasaka-dvay
h di guj-srajam apy amuubhm |
hari-saga-sam ddha-saurabh
priya-sakhy lalit mud dadhe ||10||
tat-sparata phulla-saroja-netr
k ga-sasparam ivnubhya |
kampkul ka akitga-ya hir
utkpi gantusthagit tads t ||11||
dh rat-vmat-sk ma-medhl bhi prabodhit |
tvarayant sakh r yne bhagy parijahsa s ||12||
payatgre did ks ced gatvlamad-apek ay |
aiby vg-vgur-baddham k asram gek a ||13||
vidheya padmin nva prayatna k a-padmina |
candrval -sakh -vr -patitasya samuddh tau ||14||
na ha ht kriyate supaitair
avicrt k tam apy anarthakam |
suvicrya k tahi kalpate
sudhiysdhu phalopapattaye ||15||
lalitha satyam etad yan na saketa-go hari |
kintu aibydibhir v tas tad ynamna-hnaye ||16||
athe k a-sagotkalik-vykulntar |
tasy durlabhat-sphrty manasy etad acintayat ||17||
nannd vidve i patir atika u spi ku il
dhavmb me padm-prabh ti-ripu-pak a ca balavn |
vanavyptasarvavraja-dhana-janair ahni sakhibhir
v ta k o labhya katham iha bhaved vighna-bahule ||18||
ni pratyhahare sago durlabho me'dya durvidhe |
ity kula-dhiyas tasy ubhs c chakunonnati ||19||
sulabho v abha sa girau kam api
prasabhagaako bahir ity avadat |
nija-vma-kucoru-bhuj-nayana
priya-sagataye'sphurad u samam ||20||
bhavika-akuna-jtmoda-prpi ghapraaya-visaraj-sambhvan-l na-citt |
h daya-dayita-vrt-prpti-t -sravanty
samam ahaha dhani hm gats dadara ||21||
sva-milana-mudittv k ya rdh dhani h
h daya-dayita-pdai pre itmanyamn |
sev-sambhra-saskrgram gatya v k ya tn |
sambhrn praaasoccai s mud tat-k to jann ||100||
vasanta-kelir hindola-l l-mdhv ka-pnayo |
vana-raty-ambu-kel nmitho-vea-k te tayo ||101||
vanyana-svapayo ca uka-p hk a-l layo |
tat-tat-sthne u s tat-tat-smagr s tair ayojayat ||102||
tat-tal-l l-parikarn sarvn sthvara-jagamn |
nandits tvarit cakre tayor gatir vrtay ||103||
tayor mitho-darana-labdhi-rk
samucchalad-bhva-caym tbdhau |
s samplavecch tvaritntars t
sthit hare sannidhi-kuja-l n ||104||
tvan nnd mukh tspacd gatya sotsuk |
tayor l lvalokya sthit s v nday saha ||105||
k o'py rd bakula-vi api-re yugmntardhvany
gacchant priya-sahacar -ve itvallabhtm |
d v sk d-udita-madano'pi prat yya nya
sphrty tasys tad-abhigamane yan muhur vacito'sti ||106||
kntpi kntam avalokya camatk ttm
tabhri-bhva-viva na hi nicikya |
yat prk tamlam anu tad adbhuta
pralpd l -kulasya hasitair atilajjits t ||107||
mithas tat-tad-gunantynubhavkrnta-mnasau |
darannanda-mattau tau sa-vitarkatadocatu ||108||
kiknte kula-devat kim uta v truya-lak m r iya
sampad v kim u mdhur tanumat lvaya-vany nu kim |
kivnanda-taragi kim athav p y a-dhr-ruti
kntsv uta v mamendriya-gan hldayanty gat ||109||
y me netra-cakora-candra-vadan nslin padmin
jihv-kokilik rasla-dadhar karena h c-chijit |
dehnaga-davrta-vraa-sudh-srotasvat mrtik
saiveyadayitodit phalitavn mad-bhgya-kalpa-druma ||110||
tpicha kikim u jaladhara kandalo vaindran la
snu kivjana-ikharia k va-bh ga-vrajo nu |
k -pra kim uta nicaya kisvid ind var
puj -bhto vraja-m ga-d kinv apgvaloka ||111||
ayakikandarpa sa khalu vitanu kinu rasa-r
sa no dharm kivm ta-rasa-nidhi so'tivitata |
kim utphulla-premmara-taru-vara so'pi na cara
(9)
navama sarga
athnayor mnasa-nartakau tau
prem-sva-i yau tanu-nartak bhym |
ik -gurur nartayituprav ttau
v nd-sakh -v nda-sabhsad-agre ||1||
cpalyautsukya-har dyair bhvlakaraais tayo |
mano-na au sva-i yau tv alacakre mud guru ||2||
udbhsvarais tu j mbhdyai sdd ptai sttvikair api |
kalpai samalak tya r -rdh-tanu-nartak m ||3||
ayatnajais tu obhdyai saptabhir daabhis tath |
svabhvajair vilsdyair bhvdyais tribhir agajai ||4||
tath cakita-maugdhybhydvviaty manoharam |
nirams d bh ittm alakrai kramea sa ||5|| (sandnitakam)
agajair bhva-hvdyai obhdyais tair ayatnajai |
svabhvajair yath-yogyai sdd ptai sapta-sttvikai ||6||
udbhsvarai ca j mbhdyair ebhi sad-bhva-bh aai |
alacakre sunipur -k a tanunartak m ||7||
tayor dvayor aga-lak m raga-sthalysunartanam |
prav ttam s t tad d v mudam pu sabhsada ||8||
kramt te nartakyau praka ita-kal-kauala-bharair
mithas t pte d pte nija-para-partan-nipuatm |
vitanvne bhanan tatur aho yena mudit
drutasabhyas tbhytanu-h daya-ratnny api dadu ||9||
rdhys tanu-nartak -madhurima-bhrji u-raga-sthale
sv ya-r -nayana-dvayottama-na au k as tathnartayat |
yenntar-muditsakau sva-nayana-prntvalokotpalai
avat-tat-sukhadair amaayad amusabhy ca pacn mud ||10||
pura k lokt sthagita-ku ilsy gatir abht
tirac nak mbara-dara-v tar -mukham api |
calat-trasphranayana-yugam bhugnam iti s
vilskhya-svlakaraa-valits t priya-mude ||11||
k puratas tadotsukatay sakhyeva s lajjay
pacd vmatayn ju-praayata savye sva-gehdhvani |
s savye'py avahitthay prabalay pu pvacityai bald
itthabhva-cayodgati-pracalit k asya ss n mude ||12||
itthak priygre s bali hbhi samantata |
mano-v tti-vayasybhir na niryt na ca sthit ||13||
srya
para-n v ti-nija-trpana-yukta
kihr -priyaypi tvamukta ||55||
ba o na te k tyam ihsti pu prme'bal svaira-vihra-dhmni |
pan avas tvapaupla-sag
tac-craya vraja dvale u ||56||
smita-ruci-iirt tad-vaktra-p y a-rame
cala-nayana-kuragotplva-ramyt sravant m |
pibati hari-cakore narma-p y a-dhrm
at pad iha sakh nd k-cakor -cayo'pi ||57||
tat-spara-bh tyeva viv ttya kandhar
ka k a-n lotpala-mlay priyam |
s bh ayanty asphu a-bhartsanoktik
svajam agre'pasasra l lay ||58||
k o'tha knt-tanu-citra-nartak
lsyvalokocchalittillasa |
drutasametyoccalitena pin
dadhra csy cala-kacukcalam ||59||
knt vibhugn k ta-cilli-krmuk
ok i-koek aa-ba-sacayai |
vikhaya trapriya-dhairya-kacuka
l lravindena tata tamuhu ||60||
tasyravindhati-jta-ta
vivraye'sypi mamau na dehe |
tata sakampt prasasra bhye
prasveda-b potpulaka-cchalena ||61||
tat-spara-samphulla-tanor nata-bhruva
chinn svayakacuka-bandha-v ik |
n v ca c naskhalad-antar yaka
rundhe parasveda-jalanitambake ||62||
athli-varga-smita-lola-netr
tat-pi-rodhd vasanavimocya |
tato'pas tya druta-n vi-bandhe
s dak a-hastpy abhavad vihast ||63||
k o'pi tvad vara-bhji pre
svedmbubhis tat-stana-hema-kumbhe |
smarotsavrambha-mi ea pim
dhtum utko'ntikam pa tasy ||64||
(10)
da ama sarga
athegitaj kila kundavall
sarve adnaga-makha-kriyym |
vighnd vi dantam ivbhyupetya
svayavi aeva tadha k am ||1||
paupatir asi yat te l lay kma-na
kratu-hatir api tasmd devat-karma-ne |
katham iha phala-labdhis tat tyajvanya-dharma
praaya para-vaatvasv ya-dharmavidhehi ||2||
sarva-akaratay iva-mrtita ca
prco'pi mkila mahevaram mananti |
sva-preyas prati nijga-samarpakhya
tat tasya dharmam api nityam ahakaromi ||3||
kintu sva-vma-vapuragam anena datta
prvga-prvam akhilgam ahadadmi |
yat prema-vaya-suvidagdha-vadnyatbhya
k rtis tato'pi vipul mama llas ti ||4||
tata svasmc chakamnsvadhnm api priym |
alak itam upety ha kro kartuk todyama ||5||
ehy ehi gauri tvam idaar ra
g ha me candraka-ekharasya |
ity lapas tparirabdhum utka
k tpaynsa ha hd dadhra ||6||
sa-gadgadabhartsayant seyasa-smita-rodanam |
tasmt kathacit vili ya ser atasthau tad-agrata ||7||
mukha-parimala-lubdhasyliv ndasya
karntikam anupatata s jhak ti-trasta-cet |
tad-anucakita-cacad-d i-bhag r dadhn
svayam apagata-dhairy sasvaje pra-ntham ||8||
tata sakh nsmita-jta-lajj
k ta-prayatnpi tato'pasartum |
tentighahasat g h t
babhau payode sthira-cacaleva ||9||
r -trap-nirv ti-vmatbhir
drg devatbhir lalangrahai s |
vi a-v-mnasa-vigrahs t
va -gunyad idabrav i |
citrana tad yat sva-gua prakyate
yathnaysu tvayi na kvacit tath ||80||
y y yadecch mama jyate'ntar
maypy asdhy kila helaysau |
tadaiva ttkurute susiddh
nryaasyeva cid-khya-akti ||81||
sarva-akti-yut seyamama sarvrtha-sdhik |
alaukik aktim asy vidanti rdhikdaya ||82||
lalitha kathava na vidma ku an -n pm |
imtan n ti kual igasya5 tava vallabhm ||83||
sudh-pr -nr -h daya-kari-vr yam ania
jagad-yo -dosmala-suk ta-mo tinipu |
ram-gaur -saur -mukha-yuvati-caur trijagati
prasiddh siddh te'dbhuta-gua-sam ddh muralik ||84||
avadad atha sa lalit khalu ca
ku ila-vacana-d ha-kataka-durg |
apaharati ca mural mama hyd
bata parivadati ca tm uta mca ||85||
ity bh ya harau tasy savynntajigh k ati |
spas tybrav d bhugna-bhr-latasa-smitnanam ||86||
saivsmi lalit k a bahudh kalit tvay |
calit valitl bhi a hat phalit na te ||87||
ity ud rya lalitm apaynt
tnig hya vasane sa jagda |
vaik-vitaraana vin te
ynam adya sulabhasva-g hya ||88||
tvay cen na h t va kathabh ty palyyate |
odhayitv nijganni yathe agaccha ti ha v ||89||
tata sukam k ya vakra-d yha v k ya tam |
agni sva-prajvaty kma-matta vicraya ||90||
vay asmbhir naiva n t na d
nojjhasyaugryc cet tathpi tvam asmn |
dsye mlyakundavall -pradi a
tac cen ne atat-sad k tato'nym ||91||
mall -bh gyau r -pulindtmaje na
5
kmukasya
devara-dhanam
o)0(o
(11)
ek da a sarga
nnd mukh m anus ttha sabhsakh nm
gatya tmuralikh di nihnuvn |
v ndbrav t kva nu gatau vraja-knaneau
sakhyo nivedyam iha nvanayo pade'sti ||1||
t cur etau smara-srvabhaumaprvapraytau kalahyamnau |
kitan nivedyavadatasugopya
ced gacchatani kuta-pa a-geham ||2||
v ndha naitad bhavat u gopya
rdh-mana-pra-vapu-samsu |
nivedan yasacivsvavaya
kintv ayo sannidhir jitsu ||3||
kr vasnam avadhrya tata samantd
dra utayor nidhuvannta-vilsam utk |
gatya kujam anu mukta-kav a-bandh
chidre u datta-nayan parita sthits t ||4||
mreita svga-vibh aya
tat kartuprav tto'py anay nivrita |
samucchalad vibhramay tad apy amu
vibh ayan nsa tay sa bh ita ||5||
sa puar kccha-dale'tha kaukumadravea kcit pratilikhya patrikm |
dadac chiro ve anake svake priym
utti ha yvo bahir ity abh ata ||6||
sakh -trap-ku hita-nirgamecch
caur m iva nyya-jitg h tv |
kare balt phulla-vilocano'sau
kujlayt prgaam sasda ||7||
sakucat-phulla-nayanau pra-pre hau pura-sthitau |
h yantya parivrylya sakh m hu sa-sambhramam ||8||
mucanty na kutra ytabhavaty
nsmbhi cnvi ya labdhv kuto'pi |
dh ens t kvmun v prasago
jtsmt te bhgyato nbhibhti ||9||
niamya tsparihsa-bhag
nimya csau rati-lak ani |
kntanijl prati scayanta
hriyer yay cocchalit tads t ||10||
kntahasantaku il k ta-bhr
caldhar gadgada-ruddha-ka h |
s tarjan -clanay tatarja svl r
hasant r avadac ca bhagy ||11||
g honmukh kar atha vastra-kar a
l nkvacit scayathv amu mai |
sage sthitkhedayathmun m
saga kathavo'tha may vidheya ||12||
yu mbhir rita-sumatta-bhujaga-varyn
mcacalt sapadi ka aka-valli-sakhya |
sparotsukd apas tcakitruruk u
kuj ca rakta-sita-sac-chata-patrik ca ||13|| (vyjokti)
kundavally avadat satyardhe te nn tavaca |
yat-tan-nirodhajacihnak ge d yate sphu am ||14||
t k ai sva-ka aka-nakhai ca ulbhir bhis
tvad-gopanya vapur asya lat-sakh bhi |
co itasakhi tad-aupayikatad etac
citratv idatad adhikayad idatavpi ||15|| (rpakea vibhvanay sagati)
gopga-gaa-rate rati-lampa asya
candrvaler dh tir urasy amalasya yukt |
yat tvabibhar i h di tm ahitm ap da
citraparasakhi vadtra ca tatra hetum ||16|| (abda-le a)
tm lalpa lalit kuru mtra ak
pusa pard aticald bhaya-vidrutnm |
sparotsukd vapu i sdhvi kathasat n
dridram astu vana-ka akaja-k atnm ||17|| (vyjokti)
pratyagnvaranarotum asy
dra ucsyabhva-valya-ramyam |
nnopy cintayaty utka e svl
hsyd varaymsur lya ||18|| (samdhi)
t ptyai murrer atha rdhiky
mdhurya-karpra-suvsitsvm |
vidhtu km kavit-rasl
tay ni iddh ku ila-bhruvpi ||19||
samphulla-govinda-mukhravindamanda-smita-manda-maranda-sikta |
tad-ingita-ja kramata calak
tavarayantyo jahasur vayasy ||20|| (yugmakam)
bhagytha kundavall tvarayantya ivlaya |
aprastuta-praasy vi ayasva-sakh vyadhu ||21||
tata s lalitvd t payatlyo bibharty asau |
madhusdana sambhoga-cihnni kundavallik ||22|| (sa-le prastuta-praas)
bhuvi iva-lign ndor valitny ekaikay kalay |
manye'sy kuca-ambh t dadhatas taj-jig ay pracur ||23||
(rpakotprek -vyatirekai sakara)
hsa-viksa-r -rada-pakti |
k a-mude s prha vikh ||24||
k ayi utahitv aa-ja haram indumita-kala
sad prnak vigaita-kalnm aghabhida |
kalbhir bahv bhi kara-nakha-vidhnnija-tanm
alacakre'sy kistana-giria-liga-dvayam idam ||25||
(rpakotprek -vyatirekai sakara)
sbh ata tad-vk-t pt tanu-madhy |
k asukhayant r -campakavall ||26||
kingaragrpita-lsya-lchane
pdmbuje v k ya hare karmbuje |
tat-spardhaysy kuca-nga-ragake
mud nyadhattna anai k atni ||27|| (le a-rpakotprek )
str u re h |
citr cakhyau ||28||
citr kanaka-lateyayma-tamlrit sphu adhatte |
pakvar phala-yugalatac cala khopakhikollikhitam ||29||
(utprek tiayoktibhysas i)
sabhpr ayant sakh lajjayant |
sva-vy kav vadat tugavidy ||30||
asy lasat-tanu-van m anubhti kmagambh ra-vedi-gaja-r yad ihsya bhta |
kumbhau mi ea kucayor hari-pi-janmakmkua-k ata-atau mada-lepa-citrau ||31||
(rpaknumnpahnuti-le m anyonygg bhvt skaryam)
virjat-sudantollasat-soma-rj |
tato'tipramodj jagdendulekh ||32||
asysurataragiyk o'kr an matagaja |
tat-karsphlankli ollikhitau stana-korakau ||33||
(le otprek -samiraka-rpakam)
k a-karau sudh-prau racayant svay gir |
vritpi d sakhy ragadev jagda s ||34||
taruim-mai-prau mudritau hema-kumbhau
nibh tam urasi dhtr gopitau bham asy |
nakhara-khanaka caurair lubdha-k eritais tais
tata ita iva khtau tatra kartusuragam ||35|| (rpakotprek bhym atiayokti)
giridhara-t ptyai ai-vadantm
tad anu sudev parihasati sma ||36||
vana-priya-priyvitta suvara-dim m imm |
p tuka-nakha-k uadadhat sat-phala-dvayam ||37||
(rpaka-le bhym atiayokti)
svvasarpty tm atha h |
candramukh s varayati sma ||38||
lokottarh aka-dim yaphale
dadhnpi p thag yad bhym |
supakva-b jny ali-vik atena
pidhya dhatte kusuma-dvayena ||39|| (vyatirektiayokti)
nr mrdhay
r -jye h svd t ||40||
asy d g-ajanlept pakva-jamb-phalyate |
k dhare'smin danto'sy bubhuk ita-ukyate ||41|| (luptopam-kvya-lige)
bhruverit h d ena vritpi d eay |
rdhtkcanalat spa a-varam avarayat ||42||
nbhir lomvalir urasija-dvandvam syavibhti
r -rdhyym iti vidhik t payatbhrntir e |
satyasndrm ta-maya-sarasy eka-nlottham abja
dvandvaavat kara-paricayair m laya na d vyat ndu ||43|| (apahnuti)
s m g -locan |
mdhav vyharat ||44||
nbhi kuatrivali-vitatir mekhal cvalagna
sudh-sarasykanakbjin -dala
bh gli-phullbja-virjad-antaram |
kim etad bhti na kintu rdhik
tundasaromvali-nbhi-bh itam ||64|| (nicaynusandeha)
cala-dala-dala-jle kampadahaima-d vyat
kamala-nava-dallau jya-danirjayena |
tilakitam iva roma-rei kastrikbhis
tad idam udaram asy bhti smrjya-lak my ||65|| (rpaka-vyatirekotprek )
bh grmbhoja-ml-vyajana-aikal-kuala-cchatra-ypai
akha-r -v k a-vedysana-kusuma-lat-cmara-svastikdyai |
saubhgykair am bhir yuta-kara-yugal rdhik rjate'sau
manye tat-tan-mi t sva-priya-paricaraasyopacrn bibharti ||66||
(svabhvokty-utprek pahnutaya)
r -kmkua-t k a-cru-ikharair mikya-prendubhi
li grrdha-vibhga-gandha-phalik-re -dalai obhite |
padme ced abhavi yatkvacid api r -rdhik-hastayor
aupamyajita-pallavbja-cayayo samprpsyatte tad ||67||
(rpaka-vyatirektiayoktaya)
rdh-karbja-nakhar sukhara-bakrer
vak as-ta -garua-ratna-kav ikym |
utk ra-citra-karaya rat a-kro
ak susk ma-niit sphu am ullasanti ||68|| (rpakotprek e)
mle'dho-vadanavar aka-yugacgre'mbuje bibhrat
naite svara-m lake ratipater ye patm gate |
k otphulla-tamla-ve ana-pa u-bilvat-kucdha
phale rdh-bhu-late ime kara-yuga-r -pallave d vyata ||69||
(sandeha-rpaka-luptopam)
kmrti-sindhu-taraya harer vidhtr
rdh vyadhyi tarair mai-citra-haim |
tat-k epa ca nihita-ubha-roma-rjir
nyastaca bhu-yugalakim aritra-yugmam ||70|| (utprek -rpake)
r -rdhik-prva-mattalike ubhe
saundarya-kanye v uta sma ye svayam |
mdhurya-putrau hari-prva-sad-varau
savypasavya-krama-vaiparityata ||71|| (rpakam)
smara-jaya-lipi-yukt h ak -pa ikeyakim u
vidh ta-manobh-astrikasvara-p ham |
madana-bhujaga-pdhra-tanu haima
nahi lasati virjad-vei-rdh-sup ham ||72|| (nicaynusandeha)
san-narma-sag ta-sukvya-rpn
sva-vg-vilsm ta-sad-vikrn ||82|| (rpakam)
yk a-sat-k rti-vidagdha-nartak
rdh-svaka he nilaye nyav viat |
caksti sk mrua- ikcala
tasy bahistharasancchalena kim ||83|| (rpakpahnuty-utprek )
r -k a-sat-k rty-abhidhna-nmno
sunavya-ynor mithunasya dhtr |
hindola-l lbhiratasya cakre
rdh-rasajrua-vastra-dol ||84|| (rpakotprek e)
p y bdhi-taraga-vara-madhuranarma-prahel -maya
abdrthobhaya-akti-scita-raslakra-vastu-dhvani |
bh g -bh ga-pik -pika-dhvani-kalsvadhypakarjate
r -k a-ravaso rasyanam idar -rdhik-bh itam ||85|| (rpaka-svabhvokt )
premjya-narmli-sit-rasval
mdhv ka-manda-smita-candra-samyut |
asy m er y maricnvitdbhut
v raslollasat a-t ptid ||86|| (rpakam)
sudh-sarid iyahare kim u mano-marlraya
sudh-kiraa-kaumud -t ita-d k-cakor -gati |
sudh-sita-ghanval sutanu-ctak -j van
virjati na rdhik-smita-sudhormir unm lati ||87|| (rpaka-nicaynta-saayau)
harer gul -vara-kalpa-vallyo
rdh-h drmam anu praphull |
lasanti y y kusumni ts
smita-cchalt kintu bahi skhalanti ||88|| (rpakpahnuty-utprek )
r -rdh-vadanasudhk aya-sara k ravayat tato
ni kramycati pacama-svara-sudh-srotasvat yakvacit |
sag tm ta-vhin tata ito v -sudh-nimnag
kpy moda-sudhdhuni smita-sudh divy nad cnyata ||89||
(rpaka-tulyayogitnumna-kriy-d pikni)
rdhy vadanasumeru-ikharanyak-k tya vibhrjate
yat tasmt smita-sat-sudh-suradhun k m tmbhonidhim |
divymoda-sudh-suparva-ta in v sudh-svarad
sag tm ta-jhnav svara-sudh mandkin ccati ||90||
(kriy-d piknumna-rpaka-tulyayogit)
nayana-pathika-ytrmagalyghaatror
vidhir iha mukha-padmardhiky vidhya |
tad adhi-nihita-cak u-khajanau v k ya lolau
rdhe cakorvali-ctakl
sarojin nh di yo'tigarva |
sadaika-tnatva-bhava sa lupta
k aika-tnatvam avek ya te'bht ||129|| (paryyoktam)
g r bhr l l yuvati u varai sadguai srabhts
tbhya s r s tata iha mahpremagopgans t |
tbhya candrvalimukhalasadythanth ambhya
r -rdhsybata hi nitarso'pi k a sat a ||130||
(srnumnbhysakara)
candrval -praaya-rpa-guai prayatna
vyakt -k tair vyaracayat sva-vaabakrim |
r -rdhik tu sahaja-praka air nijais tair
vyasmrayat tam iha tm api h kuto'ny ||131|| (vyghtlakra)
na do aleo'pi guair lasanty
r -rdhikym iti g r na saty |
kee u kau ilyam urojakumbhe
k hinyam ak o ca yad asti laulyam ||132|| (vyja-stuti)
d au cakoryau sakhi rdhiky
k nanendo smita-kaumud nm |
pnn mukhmburuhayadsmin
k k i-bh gau patata sa-t au ||133|| (anumnam)
vinpy kalpai r -v aravi-sut k a-savidhe
mudotphull bhvbharaa-valitl sukhayati |
vin k at kulita-h daylak ti-cayair
yutpy e mln malinayati tstanu-mana ||134|| (vinokti)
k a pura sphurati prva-yuge ca pacc
cittasya v tti u d or vi aye ca avat
r -gaayo ca kucayos tarale yato'sy
r -rdhik tad iha k a-may ti satyam ||135|| (paryya)
k asya saundarya-bharair vinirjita
kmo'sya kicit pratikartum ak ama |
rdhm iha pr ti-mat vinirayas
tbdhate'ddh tad-agocare'balt ||136|| (pratyan kam)
sp ati yadi mukundo rdhiktat-sakh n
bhavati vapu i kampa-sveda-romca-b pam |
adhara-madhu mudsy cet pibaty e a yatnd
bhavati bata tad sattat citram etat ||137|| (asagati)
k o var yn puru e u sadguai
r -rdhik str u guai var yas |
||11||
o)0(o
(12)
dv da a sarga
athha v nd vraja-kmaneau
pdmbuje vm tu-kru-mukhyai |
nivedita abhir ihsti yat tat
srdhasamkarayatasakh bhi ||1||
pr ty-arthayuvayo sucitritam idav ndvanakikarair
asmbhir bahu-yatnato nipuat-sarvasva-pratyarpaai |
tan-nthau k pay sam k ya saphalakartuyuvm arhata
bh tynhi vie a-kauala-k ter valoka phalam ||2||
v ndvana-sthira-carais tat-tal-l l-sthal -sthal -sthitai |
niveditapadbje yat tac ckarayataprabh ||3||
anynya-sagollasitau bhavantau
dra unijrthai karuodbhavair vm |
ni evitucjani y sam h
tm arhatana saphal -vidhtum ||4||
tvad etybrav t k asubalena samaba u |
v ndvana-praj k a nisvnte rdhay ||5||
saundarya-mdhurya-may vanasya y
lak m h tsys tanu-obhayaiva s |
phala-prasndi-may bahi ca y
sakh bhir e pi samak am vayo ||6||
nnd mukh samupas tya tato'vadat tau
svasty astu vsahacar -gaa-sayutbhym |
s -atabhagavat yad ihdiad v
tat karayo pathikatnayataubhay ||7||
sa t k a-daa smara-cakravart
v nd av -rjya-pade bhavantau |
samna-smantataybhi icya
nyayojayad bh ga-pikdi-crn ||8||
tad-tma-madhye kalin na sayuti
sambhoga-hnir n pater bhayatath |
samajasatvena tato mad-jay
rjye sukhanirviatayuvm iti ||9||
mm vadat s punar ittham
vivda s t prathamatayo cet |
v nd v t tvasuvicrya mahya
arghyaca drv-sumano'kurdikair
nivedayanty caman yam ambubhi |
tad-ambu-padyntika-jga-ni patallavaga-jt phala-koraknvitai ||53||
sravan-marandair madhuparkam abda
cchyhimmbha-kaa-bhra-namrai |
itnilais toya-nibhai sugandhai
snn yam n ya samarpayant ||54||
kialaya-dala-nn-vara-pu poccayn
jita-mai-mukure v age u vbimbitbhi |
rucibhir iha vicitry aukny aga-yogyny
avayava-caya-yogylak t crpayant ||55||
svotpanna-candana-madguru-kukumn
cacat-sam ra-militair vara-saurabhair vm |
carcmudga-nicaye u samarpayant
nn-parga-milanai pa avsak ca ||56||
gucchrdhn bakulai k tn vicakilair ekval gostann
yth bhir nava-mlat -sukusumai rotrvatasny api |
amlnair api garbhak ca rasankundai k tvm asav
anyair anya-vibh ani kusumair age'rpayant mud ||57||
svotpannneka-sat-pu pa-tulas -dala-majar |
pallav crpayanty e tai k t ca bahu-sraja ||58||
rdhva-prasarpad-vara-saurabhorm
lolli-mlmi ato'tra dhpam |
d pacalad-gandha-phal -cchalena
naivedya-mi ai svaphalair dadn ||59||
rambh-garbhaja-karpra-lavagaildi-sayutai |
samarpayant tmblasva-pghilat-dalai ||60||
svayapatadbhi kusumai suvah-ba kuldibhi |
pu pa-var avidadhat r -uka-jaya-svanai ||61||
maruc-calac-campaka-khik-dochadgra-py-utkalikli-d pai |
virva-vdyair ali-nda-gnair
n rjayanty adya mud av vm ||62||
sam raotthpita-ptitair muhu
khcayai pu pa-phalni pallavai |
namrair mudsau yuvayor vitanvat
pdmbujgre'mita-daavan-natim ||63||
stutikhagnninadair ali-svanair
naivedyaca gnapika-pacamai kalai |
kaths tvad y uka-rikdibhir
n tyaca n tyac-chikhibhir vitanvat ||64||
cakrnilotthpita-pu padhl
jlair uparyu-vityamnai |
mdhv ka-p y a-ka-srav i
mudtapatri ca vibhrat yam ||65||
itas tato vallari-cmarair marud
vilola-rambhdala-tla-v ntakai |
sav jayant ti k tn mahotsavd
nanda-satrair akhiln atarpayat ||66||
mukunda-mandnila-sat-kuvindaka
samucchalat-pu pa-rajo-vitnakam |
itas tato'can-madhupval -tur
k ipann ivo varaya vvayet ||67||
v imapayatam tmano'gre
vasanta-kntkhyam araya-bhgam |
yasminn tnm adhipo mud v
sevotsuka svair vibhavai caksti ||68||
atha tad-vilokamuditena svamadhurima-daranodgat s |
h daya-dayitprati tpramadd
avari hari vana-dyuti ||69||
kunde marandana-tundilnte
manddar samprati kunda-danti |
indindir paya maranda-lubhd
mkandam ucchna-ikhapraynti ||70||
mauna-vratatyaktum ivnya-pu
ka haka yea viodhayanta |
srdhapik bhi kala-ka ha paya
mkandam udyan-mukulapraynti ||71||
vsant svara-yth -mukha-hasita-latl bhir ligitg
phulleyacampakl bakula-tatir iyaspi tpicha-ml |
seyapunnga-v th sutilaka-vitati s tv iyactapl
re yavajulnvilasati purata cvali kearm ||72||
punng saptalbhir vidhumukhi bakul sal-lavagval bhi
(13)
trayoda a sarga
tatas tair gata k a s mknana-bhgayo |
tac-chobhm ha kntyai tu-yugma-riynvitm ||1||
niryad-var khya-blyodyac-charat-taruimkur |
kior -tanuvad bhti priye pay av pura ||2||
pravigata-kusumkle pravayasam iva ythikhitv |
prodyat-kusumjt mugdhm iva samilaty asau bhramara ||3||
pariata-vara-guj-puja-o av ya
patita-ikhi-ikha ka-pu pai sit bh |
ikhi-tatir api mk vgmin hasa-pakti
kathayati tu-lak m rad m gatna ||4 ||
sephlik-kusuma-plim ali sat
yymud sp ati saskhalati sma s s |
l -tati sumukhi yadvad ahatadn
yysasra cakitpasasra ||5||
athvad kundalat nicyata
v ndvaneau vana-bhgam agrata |
imaarac-crutayeha viruta
vayasyay varad vibh itam ||6||
cacat-khajana-locanmbuja-mukh lolli-mllak
khelat-koka-kuc sitbhra-sicay raktotpalau hdhar |
kjat-srasa-pli-ramya-rasan n lotpalottasik
nthau payatam atra varad iyasevotsukste sakh ||7||
jt bhi saha ragabhir akhilglak t kairavair
uttasn avatasak ca subhagau raktotpalend varai |
ayykuja-g he svayanipatitai ephlik-sacayair
nirmyrpayituarat sahacar vvartma sav k yate ||8||
praphulla-sapta-cchada-dna-saurabha
sitmbudl -kutha-sav tgaka |
ka-prasnvali-cru-cmara
smaronmadok li-virva-b hita ||9||
nabho-nadat-srasa-kiki -kala
so'yaarat-kla-manoja-vraa |
svanan-marldika-patri-nisvanadgha -cayo d vyati knane pura ||10|| (yugmakam)
kamal-kara-llit sad paramahasa-kulaika-saray |
(14)
caturda a sarga
athli-vargnana-saurabhh tas
tbhir mukhbje u patan nivrita |
vindan sa rdh-vadanmbujaruvas
tad-gandha-matta parito'lir acati ||1||
netrntoddhuvanai ca kakaa-jhanatkrormi-santarjanais
trsd-dolita-pi-padma-dhuvanai k ipto'pi bh go yad |
lobhn npasasra tarhy apas t r -rdhik r -hare
savyncala-sav tsya-kamal prve nil ya sthit ||2||
tasmin gate padma-van m alau cale
tm hur lya sakhi m bhayakuru |
nivrito'smbhir asau ruvan a ha
padmlim utko madhusdano gata ||3||
hya-karay subhaga-karay
sthla-karay praayocca-lak my |
andha-karay dayitapurastha
nndh k tsv anusandadhe tam ||4||
tvat k ena t sakhya igita-jena vrit |
tat-pak ajag hu sakhy vismit prema-ce itai ||5||
prema-vaicittya-vibhrnt knt kntntaragatam |
kntamatv tato'bhyetya ru prha dhani hikm ||6||
dhani he dh as te kv anu kapa a-n na ina as
tvad-arthasva-preyn kusumam avacetusakhi gata |
gato'yapadml kapa ini sa tm nayati ced
bhavi yaty apy e tava mukharuc nirjita-ruci ||7||
do o'tra te nsty aham eva mh
rutvpi ytagahane sa-aibyam |
virabhya vytava k a-dty
yad gat tasya a hasya prvam ||8||
dhani hai py asmad-dh daya-sad vacayati na
sa cpy asmn asyan vilasati tay mat-priya-vane |
idacpy asmkanayana-vi ayasamprati gata
ciraj ved yo'smin jagati sa hi v payati na kim ||9||
idakisohavyabhavati yad ayamat-priya-saronikuje padml kvacid api nidhytra nibh tam |
samnyypy asmn k aam ahaha sandarya a ha-dh r
(15)
pacada a sarga
o)0(o
kakelli-pallavaka-tallaja-kara-pra
kakelli-valli-navaka-stavakci-pi |
tatrgatotha sa hari pravivea tra
v nd-d odita-nikuja-sarojam utka ||1||
rdh-suradhan prpte k a-matta-matagaje |
u ypasasrl marl -plir ajas ||2||
vi ame u rad vmya-hr bhytvimukh m api |
bald kramya nirjetum rabdhetyunmadecyute ||8||
kc v k ykramn mkbhaydi iva nabho-gatam |
maj ra-yugalatasy phutkarot va nisvanat ||9||
(yugmakam)
gr v-grahaato vyagra ka ha ku hopi subhruva
vicitrai kjitai cakre sakku prrthanaharau ||10||
p thula-bhuja-padbhyvmya-durgavibhidydhara-nakha-daanora-pi-dor-nanodyai |
drutam atha sanijais tai pre ha-smanta-v rai
sutanu-tanu-pur tlu haymsa k a ||11||
nikhta-gha-ratnajair utkhtt khanakair nakhai |
truya-ratnajag he pibhystana-kumbhata ||12||
adhard daanai khtd vadanendharm tam |
bhubhyp itd agt spara-ratnatu vak as ||13||
karbhykuntala-grhatat-tat-sthne u ghitam |
cumbakkhyavararatnam adharengha-vairia ||14|
(sandnitakam)
trapd ae chinnem ta-ukhadhane tair vim ite
camnthadhr yanakha-daana-smanta-sahitam |
pura k tv vyakt -k ta-nija-mah-pauru am asau
mahmrrambhavyadadhad atha knpy asahan ||15||
kramya kntanija-pauru atat
pradarayantyhari-vallabhym |
kc -dhvanir-dundubhi-abda uccai
tkra as d vara-siha-nda ||16||
takntaykrntam avek ya cacala
kntvatasodbha a-nartaka-dvayam |
matvtha kenpy ajitajitamud
muktval lsikay nanarta tat ||17||
h d-adhara-gata-ratnayad yad h tya tasy
nibh tam agha-bhid sve gopitaratna-v nde |
rada-nakha-khanakais tat sarvam asy g h ta
h tam iha paravittasvrtha-n ti satyam ||18||
mukha-kamala-rathasthau subhruvau netra-v rau
vadana-nalina-ko t r -harer bh-marandam |
nayana-madhu-karbhyrak itl lu hato yau
drutam apas tavantau tau tayo sammukhasthe ||19||
r -k a-netra-dvaya-v ra-varyapradarand eva bhayd ivsy |
agresare netra-bha epayte
sarvga-sainyepi babhva bhaga ||20||
tadsy r -bhlarama-salila-lollaka-v ta
nitambo ni panda stana-yugalam ucchvsa-capalam |
bhuja-dvandvamandanayana-yugam m litam abht
parbhtet yasamiti dayitnandam atanot ||21||
smara-n pati-nidi k am kramya rdh
nijam atiaya-yatnt pauru adarayant |
svayam abhavad akasmd yac chramd vilathg
tad iha na hi vicitraybal sbalaiva ||22||
rama-jala-kaa-digdha-ni panda-mrtir
galita-vasana-bh kalpa-talpa-prajalp |
priya-h di patitg rdhik m litk
sthira-taid iva nayvmbhodhare s rarja ||23||
asy vsoccalat-tundamuhu k odara sp at |
kim nanda-jaatasy sevyai cetayaty amum ||24||
d vyat-tadtvodita-mdhur
sparek aecch dayitgaknm |
samgatl va harer m gk y
glnis tadaik tanu-seviks t ||25||
tbhytu sandhau vihite tad tayo
prem priyy svakarmbujanman |
utthya cakre rama-toya-mrjana
kaiylakly-ambara-sav tica sa ||26||
samprrthito vapur alak taye tay t
prauha-smarhava-vimardana-scakg
bhyobhimrjita-sampta-makha-sthal va ||38||
svl prati praaya-ro a-vibhagura-bhrr
lajj-vinamra-vadan skhalitghri-pt |
ysa-vilatha-bhujrdha-nim litk
sli-tatis tata ito militbhyupetya ||39 || (yugmakam)
k opi nirgatya nikuja-v ndn
milann athaiko madhumagaldyai |
smernanv k ya hasan sa knt
tad-antikatai sahita samyt ||40||
narma-dytadayita-sabhikadhrtay kundavally
tslajj-vitaraa-paabhoga-cihnvitnai |
v ndd nsadasi balavad vallav ntads d
yasmin sarv sapadi vijit hrepits ts taysan ||41||
madhu-ripu-rati-l lgdh-p y a-sindhu
satata-duravagha prema-t rthvaghai |
praayi-virala-lokai svdyatesau yad anyai
kavibhir api ta asthai sp yate bhgyam etat ||42||
atha vividha-vilsa-rntita klnti-pr
avasara-nija-sevbhijayopetya tram |
jalam anu jala-l l-vchayly tadntar
hari-hari-dayitlya clyamn babhvu ||43||
gr va-sayamita-keli-vimukta-ke
savastritbhinava-ukla-suc na-cel |
sev-parli-nicayair avatrittibhrga-bh aa-cay sud o bahus t ||44||
udyat-sudhu-ata-pu kara-nindi-knti
prodyad-vibhkara-vikasvara-pu kark a |
kandarpa-saumanasa-pu kara-jit-ka k a
rnti-pranti-kara-pu kara-keli-lola ||45||
save ita sakala-pu kari bhir bhi
k a priy-dayita-pu kari jaghe |
rnta ramkulita-pu kari -gha bhi
svair vanecara-madotka a-pu kar va ||46||
(yugmakam)
netrotpalsya-kamallaka-lola-bh g
vak oja-koka-yugal tanu-dor-m l |
k k i-matta-gajayor jala-keli-tu yai
gop -tati prathamata saras tads t ||47||
bh ru-svabhvd ajalvagh
kcit ta asth salilair ni icya |
bald g h tv vasanepaynt r
ninyur hasantya salilntar any ||48||
kcid sva-jnudvayase sthit jale
bh tyoru-daghne priyo-sekato par |
sva-nbhi-mtre salile sthito hari
sarv nyasicad vihasan balj jalai ||49||
klinnti-sk ma-vasanntar ud ra-tat-tadagli-sau hava-sarit-su ampsu tsm |
magnaharer lasati netra-madebha-yugma
tasypi tsu dayitd g-ibh -gha pi ||50||
udvmydanavatit r avopi sarv
trt iva rudita-smitrdra-vaktr |
k yugapad anena nbhi-daghne
toyemr amum abhita sthit vireju ||51||
rj va-raktotpala-puar kakahlra-n lotpala-kairavm |
sravan-marandai ca patat-pargai
saurabhya-bhjy-ambhasi t vijahru ||52||
nnd -v nd-dhani hdy sthits t rthaika-ku ime |
jaya-abdai pu pa-var ai rdhd njayepsava ||53||
ba u subala-kaund bhysthitas t rthnya-ku ime |
k asya vijayavchan pu pa-var dikavyadht ||54||
vytyuk -pradhanatad samabhavat tbhi samar -harer
yatrsm du-secanai sa vidadhe protsha-v ddhik aam |
sicantya parito nirantara-jalsrair amut vyadhur
bh tydho-vadanakarguli-dalair uddhk i-ns-rutim ||55||
ur cakreva sahasra-netrat
tssa saundarya-vilokane hari |
sahasra-pdatvam athntike gatau
sahasra-bhutvam ihopaghane ||56||
e d m udara-daghna-jale sthitn
sekembubhir vadana-padma-vikane ca |
vak oja-koka-mithunvali-llanepi
k a sahasra-karatm urar cakra ||57||
sahasra-pt sahasrk a sahasra-bhur vara |
iti ruty-artham apa hat k av k ya mud ba u ||58||
tat-ka ha-derpita-dor-m l
keli-aivli-v tnanbj |
k ebha-hastotkalittilol
rdhbjin vmbhasi santatra ||71||
tvat praphulla-kanakbja-vane pramodl
l nsu tsu gala-daghna-jale sakh u |
knt jagda dayitapriya me vayasy
yt drutakva nu gave aya tram et ||72||
nidhya ttad-gala-mtra-pu kare
r -pu kark e praviaty athlik |
anve um asmin sphu a-pu kar av
rdhsa l n vara-pu karnan ||73||
ntyutthitni jalata kanakmbujni
phullsitotpala-yugtivirjitni |
d v taraga-cala-aivala-sayutni
tat-pna-cacala-matir madhusdanobht ||74||
mukhe u tskanakravindav ndyamne u maranda-pnam |
cakre hari pratyaravindam acan
t rta-rolamba-kadambakav ||75||
drutam upanayatsyasva-sva-vaktrntike sva
k aam iha dayitena dvandva-yuddhasam ddham |
nibh ta-militay r -rdhaypy anvitn
yugapad abhavad sm nanbjnanbji ||76||
gop -stansphlana-jais taragakair
lolmbujny ullala- a padny alam |
smukhn va dadara cumbane
vaimatya-lolni calek ani sa ||77||
spriyea valayvali-prva-yugme
prem m la-k ta-kakaa-sannivea |
nana-vilsa-vitati-ramajga-kryt
ptonumukhn sa valayn parito rurodha ||78||
kusuma-visa-marlmbhoja-cakrotpalni
smita-bhuja-gati-vaktroroja-netrair vijitya |
nivia-kuca-nitambsphlanai kampayitv
jalam api saras s k obhits d vadhbhi ||79||
l lk ubhyat-salilotthais taragair
vtorm milit purastt |
sagha obhn mithunayatra v
+++
(16)
oa a sarga
atha k at tau pratilabdha-bodhv
utthya talpopari sannivi au |
prvaprabuddh prasam k ya sakhyo
yayu sakh bhysaha tat-sam pam ||1||
v ndpy yt sva-i yau s blau vidy-viradau |
kalokti-majuvk-sajau g h tv srik-ukau ||2||
tatas tau pa hato namrau jaya v ndvanevara |
jaya v ndvaneni jayatlya pras data ||3||
rdh-d g-igitbhij v nd vij samdiat |
pa heti k rak ro'pi pap hnandayan sabhm ||4||
guai svair h n me yadapi kavit ntimadhur
satsvdythpy acyuta-gua-yutatvena bhavit |
aya-astr sp m gayu-g ha-g spara-main
suvaratvaprpt bhavati mahatbh aa-k te ||5|| (d nta)
cakrrdhenu-yav a-koa-kalasai chatra-trikombarai
cpa-svastika-vajra-go pada-darair m nordhvarekhkuai |
ambhoja-dhvaja-pakva-jmbava-phalai sal-lak aair akitaa
j yt r -puru ottamatva-gamakai r -k a-pda-dvayam ||6 || (svabhvokti)
r -k ghri-yugasak c chruti-gatasarvnya-t -hara
dhytayad vipadvilopa-nipuasat-sampaddyakam |
d acrutay camat-k ti-padasarvendriyhldaka
p ayat-klama-hant -niv ti-karatan me kriyt kk itam ||7||
(udtta-svabhvokt )
saubhgynsad-rucsad-gun
sampatt nprk tprk tnm |
l lgradt ca dhyta-mtra
sarvasvana k a-pdbjam astu ||8|| (udtta-svabhvokt )
yasyopsanaypta-akti-lavata cintmaitvail
kcit kma-gav tvam etya dhaval kcic ca kalpgatm |
kecid bhmi-ruh babhvur akhilbh a-prad prin
tac chr -k a-padravinda-yugalako nrayet sva-pradam ||9||
(pada-gata-kvya-ligam)
parimala-vsita-bhuvana
sva-rasmodita-rasaja-rolambam |
giridhara-pdmbhoja
ka khalu rasika sam hite htum ||10||
lavaima-madhu-prasvguli-rei-para
yuvati-nayana-bh ga-vyha-p tasu tam |
nakhara-nikara-roci kearasaurabhorm parimalita-dig-antak a-pdbjam e ||11|| (rpakam)
pacendriyhldi-guair mahattamai
raktotpalbjni vadnyatdibhi |
kalpa-drumjitavac ca pallavn
kenopameyacarambujahare ||12|| (vyatireka)
nakha-itiruci-gag k a-pda-prayge
tad-upari iti-rocir bhnuj sagats t |
arua-kiraa-dhr dht -kanypy adhastl
lasati nikhila-sarvbh a-deyatrive ||13|| (rpakotprek e)
aprva kasre caraa-yugalasyai a mahim
yad ritya dhvntasva-kadana-k te prpta-maraam |
niyuddhe'dha k tvopari lasati yad v k ya sabhayd
vapur vyhakurvann amalam uupo'py rayad idam ||14||
(prathamtiayokty-utprek e)
kalokti s tata sr v nday prerit d |
rasajvsitcakre k a-pdbja-varanai ||15||
cao plu a-var mrua iha kiraai k apdbja-yugma
tacchyapravi o'tyaruam idam abhd vyptam asyruimn |
utprek eyakav nmama tu matam idak a-rgtirakta
rdh-cittamamaivspadam idam iti tad vyanuta svasya dhmn ||16||(utprek )
l lravindam aravinda-d karbje
kakelli-pallavam uroja-suvarna-kumbhe |
raktotpalayad iha h t-saras dam e
pdravindam aravinda-vilocanasya ||17|| (ml-rpakam)
candrend vara-candanendu-naladcch talasat-saurabha
rdhy stana-saga-lolupatamatat-pi-sallitam |
tac-chr -kukuma-carcitasulalitaobhli-l lspada
tac-chr -k a-padmbujabhavatu na savhan yasad ||18||
(udtta-svabhvokt )
sabhya-karau sudh-prau racayan rdhayerita |
sa-srika uko'nyni k asygny avarayat ||19||
gulphau bakrer lasato'ticikkaau
lvaya-bhagocchalitau suvartulau |
kalinda-kany-tanu-v ci-nirjhard
arddhoditend vara-korakv iva ||20|| (utprek )
lvaya-dhanya-madhu-pra-tamla-navya-
uru-dvayasuvalitalalitabakre
p nasucikvaam adha-krama-krya-yuktam |
kandarpa-v nda-vara-nartaka-lsya-raga
lvaya-keli-sadanah di na cakstu ||31|| (rpaka-svabhvokt )
jambhri-ratna-gha itakim aja-l
stambha-dvayam kim atanor makha-ypa-yugmam |
kivedam asti lalan-h dayebha-bndhlna-dvayana tad idahari-sakthi-yugmam ||32|| (nicaynta-sandeha)
ru-cchalc chroi-varjanoccasthal -bhavdho-mukha-n la-rambhe |
ete harer ye lalank i-k rapu yai sva-mdhurya-phalair alasta ||33|| (rpakpahnut )
rambhli-garva-bhara-draa-sannivee
mattebha-hasta-mada-mardana-mrdave ye |
r -rdhik-karabha-santata-sevyamne
kenopamntu kavayo hari-sakthin te ||34|| (vyatireka)
vist ra-p nam atisundara-sannivea
rsa-sthalasarati kma-na rbudnm |
bh ra-dh ra-rama -kaman ya-obha
r -ro -maalam alavilasaty aghre ||35|| (rpakam)
kat ra-bimbam lasad-rdhvakya-tamla-n lma-k tla-blam |
k asya lvaya-jalli-khelatkc -marl -valitavibhti ||36|| (rpakam)
k ga-sihsana-santatopavi asya rdh-h dayasya rja |
dhtr k taroi-mi t sukhptyai
n luka-sthla-vidhpadhnam ||37|| (rpakpahnuty-utprek )
ye gopik-d k-apharli-kelaye
lvaya-vanym ta-pra-palvale |
ye rdhik-citta-m gendra-kandare
te sundare naumi hare kakundare ||38|| (rpakam)
adhas-t ryag-rekh-sarid upari s nbhi-sarasi
tayor madhye vastir dhruvam agharipor asti pulinam |
sad rsa-kr yad iha nija-v tty-adbhuta-na cayai r -rdhy h daya-na arja praayati ||39|| (rpaknumnotprek )
r -vasti-romvali-nbhi-dambhn
nipna-sad-rajju-sudhoda-kpn |
t rta-gop -gaa-gogan
pnya dhts jad acyutge ||40|| (rpaknumnpahnuty-utprek )
gop -mano-dhnya-caynya-vsan
tu pahrottara-sask tau vidhi |
n lopalolkhalatninya yat
k valagnah di ye cakstu tat ||41|| (rpakam)
k valagnasya mi d umpater
vispardhayrdhanayrdite muhu |
prvpara-sthla-vibhga-sayuto
dhtr vit ro amaru smarya kim ||42|| (utprek pahnut )
harer vak a-kakudmatyo visargam antar-sthitam |
madhya-dambh-dvayor navyajaihv-mlk aravyadht ||43|| (utprek )
d y bakrer avalagna-sau hava
nijvalagnasya kuk rti-akay |
durgsu durg janakasya bh-bh to
dar u pr ndra-ga vililyire ||44|| (utprek )
lvaya-vany-bhrama-bhaga-pre
bak ripor nbhi-hrade gabh re |
t rta-gop -h dayebha-plimagnaiva nonmajjati s kadpi ||45|| (rpakotprek e)
r -k a-vigraha-tamla-sura-drume'smin
obh-maranda-bh ta-nbhi-suko aro'sti |
lobhd vadh-d g-aliplir iha pravi yat
s punar nahi nireti rase nimagn ||46|| (rpaknumne)
vi or gagjani bali-nutn n cag'gre'ghri-padmt
tan mtsaryt trivali-mahitd rdhvag nbhi-padmt |
aure k 'jani tanuruhli-cchalt payat
y tasmin pr tijanayati parvsansavidhya ||47||
(apahnuty-utprek -vyatirek)
nbh -bilt smi samutthit harer
y bhti romvali k a-pannag |
svapayatsk matampy ahar nia
cittniln saculuk karoti s ||48|| (rpakam)
lavaima-madhu p tv nbhi-padmn murrer
vraja-yuvati-jannnetra-bh grbhakli |
udara-nalina-patre y paptoccalant
tanuruha-tati-dambht saiva ete pramatt ||49|| (rpakpahnut )
jita-caladala-n lmbhojin para-jla
madhurima-h ta-payal-loka-netrli-mlam |
tilakitam iva loma-rei-kl yakena
tribhuvana-jaya-lak my bhti govinda-tundam ||50|| (vyatireka-rpakotprek )
kastrik-lipta-tamla-navyadalo ma-h t-saurabha-mrdavbham |
atundilatundilitkhilk ibh gli d vyaty udarabakre ||51|| (vyatireka-rpakotprek )
h dy ucchalat-tanuruha-cchala-nis tar -nbhi-hradnupatitdi-rasa-pravham |
alpocca-prva-yugaladara-nimna-madhya
madhye mano mama harer udaracakstu ||52||
(apahnuty-utprek -svabhvoktaya)
rdh-citta-marla-d k-apharik-avad-vilsspadam
kc -srasa-pli-nisvani-ta alomli-aiblakam |
lvaym ta-pritatrivalik sk mormi-vibhrjita
r -nbh -nalinalasaty agharipo r -tunda-sat-palvalam ||53|| (rpakam)
r -rdhik-prva-matallik-yugasva-preyas -spara-samutsukau sad |
r -prva-san-ngara-tallajau hare
suvartulau snigdha-m d virjata ||54|| (rpaka-svabhvokt )
rekh-svarpa-ramayrita-vma-bhga
r vatsa-sac-chavi-virjita-dak iam |
ka ha-stha-kaustubha-gabhasti-virjamna
avad-vilsa-lalitavana-mliky ||55||
r -ballav -h daya-dohada-bhjana
r -rdh-mano-n pa-harinmai-siha-p ham |
trailokya-yauvata-manohara-mdhur ka
vak a-sthalasuvipulavilasaty aghre ||56|| (yugmakam, rpaka-svabhvokt )
muktval -suradhun -tanu-romarj bhsvatsut-tarala-knti-sarasvat nm |
sagena magala-karatrijagaj-jann
k asya naumi tam ura-sthala-t rtha-rjam ||57|| (rpakam)
do-stambha-yugmam anuknti-ba -nibaddh
vak a-sthal -lavaimocchalit murre |
arnta-dolana-vihri-rat a-ynor
doleva ji u-mai-sagha it vibhti ||58|| (rpakotprek e)
vak o harer madana-kunikasya manye
gopgan-nayana-khajana-bandhanya |
r vatsa-kualikaynvitam aka-k lalvaya-jla-vitati-sthalatprapede ||59|| (rpakotprek e)
r -ymimruimayor milana-pradee
stokonnatyata manohara-s ma-obham ||88|| (svabhvokty-utprek e)
bimbti-majv-adhara-madhyagatlpa-rekha
svapayatm itara-rga-hara-svabhvam |
avan-nijm ta-suvsita-maju-va sk myata-dhvanibhir h ta-viva-cittam ||89|| (svabhvokti-vyatirekau)
sarvasva-ratna-pi ako vraja-sundar
j vtu-s dhu-ca akav abhnujy |
tac-chr -lasad-daana-lak aa-lak itar k dharau ham aniah di me cakstu ||90|| (rpaka-svabhvokt )
svkra-sau hava-vinindita-kunda-v ndasat-korakn ikhara-h raka-mauktiknm |
obhbhimna-bhara-khaana-knti-len
vma-bhruvm adhara-bimba-ukyamnn ||91|| (luptopam)
jtyaiva paktrima-sudima-b ja-majn
avat-priydhara-rassvdanena on |
kntau ha-oa-mai-bhedana-kma- akn
r man-mukunda-daann subhag smaranti ||92|| (yugmakam, rpakotprek e)
j yn nija-praayi-v nda-manas-tamo-ghn
r -rdhik praaya-sgaram edhayant |
tma-prasda-kaikok ita-viva-lok
gop -priynana-vidho smita-kaumud s ||93|| (rpakam)
padmdi-divya-rama -kaman ya-gandha
gopgan-nayana-bh ga-nip yamnam |
k asya veu-nindrpita-mdhur kam
symbuja-smita-marandam ahasmarmi ||94|| (rpakam)
nn-rashya-kavit-mai-janma-bhmir
arnta- a-vidha-rassvdana-prav |
vivya viva-rasadpi hare rasaj
rdhdharm ta-rassvdand yathrth ||95|| (rpaka-kvyalige)
anta-prema-gh ta-smitottama-madhu-narmaik avai sayut
abdarthobhaya-akti-scita-rasd ndullasat-saurabh |
bh r -madanrka-tpa-aman vivaika-santarpan
s j yd am tbdhi-darpa-daman v rasl hare ||96|| (rpaka-vyatirekau)
arv-mukhendra-mai-s a-tila-prasnaknti smaruga-vie a ivendran la |
n lma-k pta-uka-cacu-vinindi-roci
r -nsikocca-ikhar vilasaty aghre ||97|| (vyatirekotprek e)
lolendu-knta-mai-golaka-baddha-cacadindrma-golaka-samna-kan nike ye |
antar-bhramad-bhramara-phulla-sitbja-ko asaubhgya-garva-bhara-khaana-paite ca ||98|| (upam-vyatirekau)
prnte'ruimn parita sitimn
madhye'sitimn ca yute vilole |
obh-riya kundaka-golake te
sucitrite r -vidhi-kru kim ||99|| (svabhvokty-utprek e)
lvaya-sra-samudya-sudhtivar ai
kruya-sra-nicaym ta-nirjharoghai |
kandarpa-bhva-visarm ta-vanyay ca
samplvya sarva-jagad ullasat samantt ||100|| (rpakodtte)
atyyate suvipule mas e suoe
susnigdha-p na-ghana-cacala-pak ma-ramye |
truya-sra-mada-ghrana-manthare ca
netre harer mama h di sphuratsad te ||101||
(caturbhi rpakam, svabhvokti)
sdhv -sva-dharma-d ha-varma-vibhedadak a-kme u-t k a-ka hin vilasanty aghre |
svapne'pi durlabha-samasta-daridra-go h
vchbhipraa-vadnya-var ka k ||102|| (rpakam)
y viva-yauvata-vilola-mana-kurangn
vidhya ghrayati nartana-mrgaai svai |
s bhrlat muraripo ku ilpi k rty
kandarpa-pu pa-t att atninya ||103|| (rpaka-vyatirekau)
kikliyena haraye sva-sut vis
tenrpit bhruvi hriypa tad-tmaty |
spatnyato vrajavadh-h dayni sarp
d vaiva s vitanute'tra vimrcchitni ||104|| (utprek )
cill -latlaka-varthaka-ramya-prva
k am -ai-nibhagiri-dhtu-citram |
rdh-mano-haria-bandhana-kma-yantrakm ra-cru-tilakahari-bhlam e ||105|| (svabhvokti-rpaknumnni)
alaka-madhupa-ml-r la-bhlopari d
vilasati lalit y ballav -vallabhasya |
nayana-aphara-bandhe jlatm agannm
alabhata kila seyakma-kaivartakasya ||106|| (rpakotprek e)
laghyyato bhramara-gajana-cikkabha
sk ma sukucitataro'tighana samagra |
kastrik-yuga-sitotpala-gandha-h dya
kma-dhvajsita-sucmara-cru-obha ||107|| (svabhvokti-vyatirekopam)
c-dviphlaka-varrdhaka-j a-ve
j di-kla-k ta-bandha-vie a-ramya |
yo h t-sudh-ruci-kuragati-rdhiky
citte sa na sphuratu keava-kea-pa ||108|| (rpakopam-svabhvoktya)
apra-mdhurya-sudhravni
nnga-bh caya-bh ani |
jagad-d g-secanakni aurer
varyni ngni sahasra-vaktrai ||109|| (svabhvokti-rpakk ep)
it rayitv virate ukee
sa-srike gadgada-ruddha-ka he |
tad-vk-sudhmbhodhi-nimagna-citt
k aasabh s stimit tads t ||110||
r -caitanya-padravinda-madhupa-r -rpa-sev-phale
di e r -raghuntha-dsa-k tin r -j va-sagodgate |
kvye r -raghuntha-bha a-varaje govinda-l lm te
sarga oaa e a smpratam agn madhyhna-l lm anu ||o||
||16||
o)0(o
(17)
saptada a sarga
r -rdhay preritaytha v nday
sallita svsthyam upgata uka |
di a ca k asya gunuvarane sasrika
prha sabhsa nandayan ||1||
kavibhir anavaghyatamahadbhir varko'py
aham ajita-gubdhijihvay lehum he |
yadapi phalam abhedyalgal yasupakva
sp ati tadapi cacv tan muhur lubdha-k ra ||2|| (nidaran)
ihnin mi karea bhskara
mrdhn bibhitsmi sumeru-parvatam |
dorbhytit r mi mahravo yato
gun vivak ymi harer apatrapa ||3|| (ml -nidaran)
y y jt hari-gua-lava-spara-pt rasaj
s s jtu sp ati nitarkvpi vrttad anym |
mkand ya-prathama-mukulsvda-pu ny apu a
re y s rasayati kathaku malapaicumardam ||4|| (d nta)
yad uktagargea vraja-pati-puras te'sya hi ior
guais tais tai smyalabhata iha nryaa iti |
gunm nantyaparama-ubhat gokula-vidhor
mahattvagmbh rydikam api ca tenaiva kathitam ||5|| (udtta-svabhvokt )
sva bhakte vtsalya praaya vaatder guatater
anantatvt sakhy danuja jayino naiva gha ate |
bahutvt plynm aniam uruv tte samudayd
ihpyekaikasypi hi bhavati samyanagaanam ||6|| (udtta-svabhvokt )
rpabh aa bh aanavavaya kaiora madhya sthita
v ryakandkitdri ilam amalal l jagan mohin |
audryasva samarpavadhi day yasykhila plvik
k rtir viva viodhin katham asau k o'stu varya k itau ||7|| (udtta-svabhvokt )
tat kaiorasa ca guacaya s ca gopganli
s vea-r sa ca madhurim s ca kandarpa-l l |
s vaidagdh sa ca uci-rasa s ca cpalya-lak m r
ag krd ajani saphal r la-gopendra-sno ||8|| (d paka-tulya-yogite)
r -k asykhilgn m gamada-rasa-salipta-n lotpaln
kak a-bhr-roi-ked aguru-rasa-lasat-prijtotpalnm |
r -ns-nbhi-vaktrt kara-pada-nayanc cendu-liptmbujn
nryaasyeva cid-khya-akti
k asya va psita-siddhidbht ||38|| (sdharmye mlopam)
sudhdhareva madhura-kaumud va su tal |
k rti r -k a-candrasya gageva jana-pvan ||39|| (vaidharmye mlopam)
k asynupamga-r r aga-r r iva mdhur |
mdhur va gulyasya gul va su tal ||40|| (sdharmye rasanopam)
kntval -prema-pariplut hare
kntval va pracur vidagdhat |
vidagdhatevsya rasajatottam
rasajatevnupam vilsit ||41|| (vaidharmye rasanopam)
sakhyavicitrasubaldikn
k asya vijya nigha-t m |
ayynikuje viracayya yatnd
n ya kntramayanty amm ye ||42||
(18)
a ada a sarga
atha pr tevar k ram dya vatsal kare |
ap hayal llayant tadvat k a ca rikm ||1||
stuhi k rbh ra-v ran radbha-ar rabham |
gir ndra-dhriadh rasaras-t ra-ku ragam ||2||
vada uka sad-gua-mai-nikarkara
taru -mdaka-madhu-madhurdhara |
sundara-ekhara uci-rasa-sgara
vraja-kula-nandana jaya vara ngara ||3||
agha-baka-aka aka-dava-bhaya-haraa
nava-dala-kamalaja-mada-hara-caraa |
caraa-jalaja-nata-jana-caya-araa
pa ha khaga jaya jaya dhara-vara-dharaa ||4||
majula-kala-maj ra
gua-gambh rasurri-raagav ram |
giri-vara-dhraa-dh ra
bhaa dh ta-h raharik ra ||5|| (bh -samvea)
klind -jala-kallola-vihra-vara-vraam |
rama -kari -sagagiri-kandara-mandiram ||6||
vilsa-lahar -sindhucapalodra-kualam |
k ra cintaya govindasarasabhsurgadam ||7|| (yugmakabh -samvea)
stuhi sri manohri vrijli-jidnanm |
jagan-nr -garv-hri-guodrmama priym ||8||
ngari nagadhara-ngara-h daya-marli asi rdhike dhany |
trijagat-taru -re kalsu i yyate yat te ||9||
gua-mai-khanir udyat-prema-sampat-sudhbdhis
tribhuvana-vara-sdhv -v nda-vandyehita-r |
bhuvana-mahita-v ndraya-rjdhi-rj
vilasati kila s r -rdhikeha svayar ||10||
sal-lak aai sad-gua-sacayai parair
ananyagai sat-praayai ca nirmalai |
vaavidhyjitam apy anena y
lasaty a avym iha s svayaram ||11||
dhardhara-dharadh radharoddhra-dhurandharam |
dhradhrarurodhrardh dh rdhare'dharam ||12|| (dvy-ak aram)
t re t re tata-tarau tairrt taittir -tati |
(19)
ekonavi a sarga
o)0(o
r -rdhprpta-gehnija-ramaa-k te k pta-nnopahr
susntramya-vepriya-mukha-kamalloka-pra-pramodm |
k acaivparhe vrajam anu calitadhenu-v ndair vayasyai
r -rdhloka-t ptapit -mukha-militamt -m asmarmi ||1||
harir atha dala- g veu-v -prav ai
sakhibhir akhila-l l-llasais tasya sagt |
sapadi samuditai svai svai svabhvair manojair
alabhata mudam uccai sevyamno'mbu-jsya ||2||
lpair anulpai ca pralpair vipralpakai |
salpai supralpai ca vilpair apalpakai ||3||
kecid grastair avispa air nirastair bh itai pare |
avajair vitathair anye sagatai sun tai pare ||4||
soplambhai ca sotprsai stuti-garbhai ca nindanai |
narmci-gha-kvyai ca samasy-dna-praai ||5||
anyo'nye citra-kvyai ca samasy-dna-praai |
hasanto hsaymsur vayasy bala-keavau ||6|| (caturbhi kulakam)
savyne baddha-naivedyanihnuvnasakhi-vrajt |
caurd iva dhanarmo babh e madhumagalam ||7||
savyne kim idaba o dina-pater naivedyam ptakuto
yjyebhya ka ime'khil vraja-jan vro'dya yad bhsvata |
muktv daraya kinv idana hi bhavn lubdha sakhya ca te
tebhyo dehi vibhajya bhuk va ca na me dits bubhuk sty alam ||8||
ete jigh k anti balt tavaitat
t ya manye na bhavad-vayasyn |
ete tu ke tvm api bhsuro'ha
var t ano manuve sva-akty ||9||
atha rmegita-js te gop sa-vinayapura |
aycanta ba ubhak yatan nihnutya sa maunya-bht ||10||
p hato'bhyetya tasynya karbhypidadhe'k i |
savynam apare trasa-naivedyam apharan ||11||
vilu hydu ca tat sarve mudrik subalo'grah t |
abhyetya p hato'syaika pact kaccham amocayat ||12||
agrato'bhyetya tasynya puro vastrasamk ipat |
tam abhidravatas tasya prvato'bhyetya cpare ||13||
u aithilacakru kea-bandham amocayan |
(20)
vi a sarga
syardh sva-sakhy nija-ramaa-k te pre itneka-bhojy
sakhyn tea-e ana-mudita-h datca taca vrajendum |
susntaramya-veag ham anu janan llitaprpta-go ha
nirvyhosrli-dohasva-g ham anu punar bhuktavantasmarmi ||1||
athgat s sadanavrajevar
sutau vidhyplava-vedikgatau |
niyujya dsn api tan-ni evae
dhani hikm ha nijntika-sthitm ||2||
rdhprayhi ba akai saha laukni
svdni k a-ruci-dni tay k tni |
tprrthya putri ubhadny adhunnaya tva
sytsutau yad adanc cira-j vinau me ||3||
s gatv rdhikm etvrajevary nideata |
bhak yy aycataite svayaprasthpanotsukm ||4||
mlat tvad abhyetya v nday prahit sakh |
saketa-kujam cakhyau r -govinda-sthalbhidham ||5||
r -rdhikpi bhak yi tni k tv p thak p thak |
vastrcchnnsya-sannavya-m t-ptre u bh tny alam ||6||
tni cdhya vist re citrite dru-sampu e |
sa-kastrytulasytanyasya uklmbarv tam ||7||
tmbla-v ik csynyasya tat sakalapuna |
jta-saketa-kujyai dhani hyai samarpayat ||8||
spi tbhytad n ya vrajevaryai nyavedayat |
s tbhis tni ptre u p thak p thag akrayat ||9||
te tath svlaya-sask tn
kiyat kiyat s tad-upyannm |
vidhya patre u dadau tad dau
nryyrpayituba ubhya ||10||
aga-prak lanbhyagon-mardanodvartanplavai |
mrjanodgaman yccha-navyuka-samarpaai ||11||
kea-saskra-tilaklepa-mlya-vibh aai |
k dy sevit dsair nivi bhoktum sane ||12||
kramn mt tebhyo nrikelny athgrata |
pnakdi-rasldi-phalni vividhni ca ||13||
p y a-granthi-karpra-kelikm ta-kelik |
ba akn laukny jya-sask tnndikni ca ||14 || (yugmakam)
(21)
ekavi a sarga
rdhsl -gantm asita-sita-ni-yogya-veprado e
dty v ndopaded abhis ta-yamun-t ra-kalpga-kujm |
k agopai sabhyvihita-gui-kallokanasnigdha-mtr
yatnd n ya sayitam atha nibh taprpta-kujasmarmi ||1||
athyayau hare pit bahi-sabhvrajeit
nijgrajnujair yuta sumut-samudra-sampluta |
sahkhila-vraja-prajs tam gaman gui-vraj
harer vilokanay sam ddhay sitaya ||2||
rei-mukhya-loka-vipra-gopa-v nda-sagina
sva-sva-vidyay'ghavairi-to atiragia |
yayu sva-g ta-vdya-hsya-lsya-nandina
sta-vaa-asi-n tya-gna-kart -vandina ||3||
te gopa-rj milit yathyatha
sa-gauravam sa-praaynukampitam |
sammnits tena mudnvit sthit
k ek aotka hita-netra-cetasa ||4||
ete suta rama-bhard vihitano'sau
loks tad- k aa-t o bata kividheyam |
itthavicintayati gopa-patv akasmt
k a svayasakhi-kulai sahita samyt ||5||
svntmbudhinetra-cakora-v nda
romau adhi ca smita-kairavl m |
samphullayan gho a-k tlaynam
sabhodaydrv udito har ndu ||6||
viprn gurn svjali-bandha-vandanai
samn sakh ca smita-miritek aai |
plys tathnyn sadayvalokanai
sambh ya tn so'pi vivea sagibhi ||7||
veda-dhvnair jaya-jaya-ravai prva-vaynuvdais
tat-tal-l l-viruda-pa hanair vditair bhri-vdyai |
har odgho ai stuti-kalakalai sagatnjann
gho a k e vyatanutatarsvasya nmno niruktim ||8||
vrajendreerita k att loknutkara-clanai |
kolhaln nivryaitn yath-sthnanyaveayet ||9||
te pavi e u n pegitena te
yto'hapreyas sgat me
kiv netthak a s t tadotka ||106||
itas tvaj jyotsnojjvalita-pavanndolita-dala
tamlardhrt-kanaka-citam lokya mudit |
priyamatvyntavihasitum amukautukavat
nil ns t kujlayam anuvayasyly-anumat ||107||
ratna-prad pdika-dhri-bhittipralagna-haima-pratimli-madhye |
sthit priyaprek ya pura sphuranta
d smy aneneti muhur nililye ||108||
tvat k o'pi tatryd v k cchannena vartman |
v ndbhyetya dadau tasmai karikrvatasakau ||109|| (sandnitakam)
pulaka-mukula-jl-b pa-dhr-marand
vik ti-malaya-vtotkampit sli-pli |
smita-kusuma-sitg gadgadli-svans d
udayati dayite'smin mdhav mdhav va ||110||
k o'pi tsm avaloka-jtnandottha-bhvli-vibh itga |
kntvalokottara-lk i-cet
kntm apayann avadat tadl ||111||
vayasy va sakhya kva nu nija-g he tad-virahit
kathayyaprpt kusumam avaceturavi-k te |
kutas tat-saurabhyaprasarati tad-agena militc
charird asmkavitattham idam astv eva vitatham ||112||
tvin na vane yu mad-gati sambhvyate kvacit |
candra-mrtivinke nek yante tan-mar caya ||113||
neyacandra-tan kintu r r iyav abhnuj |
yaika-dee sthit vypnoty amtvca sva-d ptibhi ||114||
evanarmlibhis tanvan v ndaysau d erita |
knt sandaranotka ha prviat svara-mandiram ||115||
rdh-knty-ucchalat-svara-geha-kntykhile k te |
p tdvaite'ntare'payat sarvahema-mayahari ||116||
tvat sva-knti-milant procchalanty ca tat-tvi |
vyptaspayad atratyasarvamarakata-prabham ||117||
paclikntare'nvi ya payann api muhu priym |
stabdhsvloka-mud-bh bhymene paclikpriya ||118 ||
tllas dayita-sagataye purastd
drag-vmatpas taye ca cakar a pact |
tvan mud-uttha-jaataitya nivrya tt
vm sakh va nirurodha hare purastt ||119||
o)0(o
(22)
dvvia sarga
tv utkau labdha-saghau bahu-paricaraair v ndayrdhyamnau
pre hl bhir lasantau vipina-viharaair gna-rsdi-lsyai |
nn-l l-nitntau praayi-sahacar -v nda-sasevyamnau
rdh-k au niysu-kusuma-ayane prpta-nidrau smarmi ||1||
v nd sa-v ndtha sahli-v ndau
v ndvanev anunthya nthau |
tad-laylindam aninda-obha
prendu-knty-ujjvalitaninya ||2||
s tatra tau pu pa-citntary
suc na-vastrstaranvitym |
kalinda-kanynila- taly
nyav viat kcana-vedikym ||3||
veand li-gaopan tair
vicitra-pu pbharaai ca nlyai |
tmbla-gandha-vyajanai sutoyai
s tau nijeau sagaau si eve ||4||
tat knanatrajan priys t
k ca ttat-pulinni tni |
sam k ya k o h di jtaybhavat
sa prerito rsa-vilsa-vchay ||5||
sa-gaoraya-vih ti cakra-bhramaa-nartanam |
hall sakayugma-n tyatavalsyam ekakam ||6||
tat-tat-prabandha-gnaca san tya-rati-narma |
jala-khelety amny e a rsgni vyadht kramt ||7|| (yugmakam)
jyotsnojjvalamanda-sam ra-vellita
sva-sagamodd pta-vasanta-j mbhitam |
n tyan mayrapika-bh ga-ndita
vanasam k ytra vihartum aicchat ||8||
va -gnena tsv e a jpaymsa vchitam |
tan-nmnaivnugnena sa tbhi cnumodita ||9||
knane sudhu-knti-ubhra-maju-vigrahe |
pu pite samas tvaydya me priyli-varga he |
rantum atra vchitni citta-v ttir udvahed
evam astu k a k a k a k a knta he ||10||
utthita svara-ma -gaa-sag
sukhayati k am it va ik ay |
api surabhau sphu ittha tan
mude tam ali-rutair iha nauti mlat ||20||
cacan-matta-bhramara-vilasitpglok kusuma-vihasit |
n tyant vnila-cala-vapu mall -vall -hari-mudam atanot ||21||
sva-savidham ayitav k ya k alatl
pramudita-vihaga-dhvna-nnd mukh yam |
malayaja-pavanolllasat-pallavaijatkara-viv ta-nayair n tyat va pramodt ||22||
praayati kujvalir api guj-tati-k ta-citr kusuma-vicitr |
nava-dala-talptyali-pika-jalp sa-dayita-k dika-h di t ||23||
rdh-ampligita-dehe'm ta-var e
mandra-dhvne k a-payode sphurite'gre |
kek-dhvnair unnata-pichai ikhin bhir
n tyaty rn matta-mayrvalir uccai ||24||
dhvanad-ali-vihaga ta-vterita
pariata-phala-yuk candrik-r itam |
vikaca-kusuma-sat-saurabhar -harer
vanam idam atanod indriymudam ||25||
atha dara-phullam aoka-latstavaka-yugav abhnu-sut |
svayam avacitya hare ravaso
capala-karea dadhau sumukh ||26||
tad anu ca calit svayahari'py asau
praaya-kalahe sad'py aparjit |
tad api sa ca tat-kard apah tya tatstavaka-yugalapriy-ravasor nyadht ||27||
suka h bhi ka h -rava-madhura-madhybhir
abhita kalagyant bhi sarasam anug tmala-guai |
sp ann agny sstavaka-kusumdy-arpaa-mi d
aku hm utka hnibh ta-rataye'vardhayad ayam ||28||
kilakicita-vivvoka-vilsa-lalitdikai |
k as t bh it cakre sva-sagd bhva-bh aai ||29||
sva-varitbhir vall bhir ali-dhvani-mi d asau |
anug to'nandayat t pu pdna-mi t sp an ||30||
yad yaj jagau candra-latdikaharis
tenaiva pact priyay yutaharim |
(23)
trayovia sarga
atha prabandhagnam sa nntlai p thag vidham |
kartum rabhataitbhir vidagdhbhi sanartanam ||1||
r -rdhay n tyati k acandre
gyantya san lalitdayas tad |
citrdayo'ny kila tladhrik
v nddaya sabhyatay vyavasthit ||2||
k e n tyatyekale rdhikdy
gyanti smcaryatlair durhai |
tasmin sabhye rdhikdy kramecarya
n tyasgahravyadhus t ||3||
rage kramcchrei taysthitnm
anta pa atvana atgatnm |
v di vdyvali dhriknn
prabandhdika gyiknm ||4||
tata ghana u irhynaddha ka ha svaraughe
m du vividha gatitve'py aikyam pte'gannm |
tad anuga padatlair bhrukargk iclai nan tur
iha sak s t praviya kramea ||5||
k a r mn muhur iha samgatya tssamadhyn
nn-tla kramavaatay clayan r -padbje |
dhunvan pr na ati nigadann ittham nandayas
ts tatt tatthe d giti d gi thai d k tathai d k tathai th ||6||
thodik ddki a ki a kaajhethokku tho dikku re
jhedrjhedrki i ki i ki idhjhekujhejhekujhejhem |
thodik ddd mi d mi d mi dhkkujhekkujhedrm
gatyaivana ati sa hari cru p ha prabandham ||7||
kjat kc ka akaviraan npura dhvna ramya
pi dvandvamuhur iha nadat kakaaclayant |
rdh k a dyuti ghanacaye cacaleva sphurant
n tyant tthagadati tathathai thaitathai thaitathaith ||8||
dhdhd k d k cacaninaninanin
tuttuk tutuguu guu guu dhdrguu drguu drm |
dhek dhek dho dho kiri i kiri i drdrimi drdrimi drm
gatyaivamuhur iha mud r -mad nanarta ||9||
jhajhakurvat kanaka balaye dhunvat pipadme
sva-sparotpulakk re tat-sparotpulakcitam |
k asyse bhujanyasya viarma k aapar ||43||
kuca-irasi nidhynyonya-saspara-har t
pulakin pulakhysvedi-nisveda-yuktam |
ata-ata-ai- tan tyaja-klnti-digdh
sva-ramaa-karam ek rnti-ntijagma ||44||
muhu karbjena dybdhi-magnas
tsmukht sveda-jalni k a |
samrjayann apy aakann amr u
tat-spara-saukhyd dvigu -k tni ||45||
eksu sakhym ta-digdha-buddhi
kntasya savyna-pa calena |
mamrja sa-sveda-jalanijsya
svasypi tensya ca td atat ||46||
k ga-sagdi-vilsa-sindhv
nanda-jlasya taraga-magn |
bhrayat-sva-mlymbara-kuntaln
nsann alasavarae m gk ya ||47||
itthasampya vividhgam ananya-siddha
tbhi samasarasa-rsa-vilsa-n tyam |
prodyat-smarapunar amurati-keli-n tya
kartusamutka-manasahi vividya v nd ||48||
hima-bluka-bluke'male puline saha rdhaycyutam |
viniveya tayo pura sakh -nicayasa-ga nyav viat ||49||
kusuma-phala-rasais tair bhri-bhedai
k tni mai-ca aka-bh tni svdu-vaii ya-bhji |
vividha-phala-vidaair anvitni nyadht s
hari-hari-dayitnm agrata san-madhni ||50||
pratyagan-yugala-madhyam asau sva-akty
k a sphuras tad-adharm ta-vsitni |
hsair vidasa sad air api tair vidaais
t pyayann apibad e a madhni tni ||51||
kandarpa-mdhv ka-madkulg
kandarpa-mdhv ka-madnui e |
rdhsamdya harau pravi e
vinyasta-talpapulinnta-kujam ||52||
kandarpa-mada-vaiklavyd ghra-prek a sakh |