NOVOSADSKI KNJIEVNI DOGOVOR 1954.

Pravopis hrvatskosrpskoga knjievnog jezika s pravopisnim rjenikom.

Zagreb: Matica hrvatska; Novi Sad: Matica srpska, 1960, str. 9-10
(prepisano iz faksimila teksta pisanog latinicom)
Potpisani uesnici sastanka koji je sazvala Redakcija Letopisa Matice
srpske na zavretku ankete o srpskohrvatskom jeziku i pravopisu poslIJEe
svestrane diskusije odrane 8, 9. i 10. decembra 1954. godine u Novom
Sadu donijelieli su ove zakljuke:
1.

Narodni jezik Srba, Hrvata i Crnogoraca jedan je jezik. Stoga je i knjievni

jezik koji se razvio na njegovoj osnovi oko dva glavna sredita, Beograda i
Zagreba, jedinstven, sa dva izgovora, ijekavskim i ekavskim.

2.

U nazivu jezika nuno je uvijek u slubenoj upotrebi istai oba njegova

sastavna dijela.

3.

Oba pisma, latinica i irilica, ravnopravna su;

Zato treba nastojati da i Srbi i Hrvati podjednako naue oba pisma, to
e se postii u prvom redu kolskom nastavom.

4.

Oba izgovora, ekavski i ijekavski, takoer su u svemu ravnopravna.

Novosadski knjievni dogovor | 1

5.

Radi iskoritavanja cjelokupnog rjenikog blaga naeg jezika i njegovog

pravilnog i punog razvitka neophodno je potrebna izrada prirunog
rjenika savremenog srpskohrvatskog knjievnog jezika.

Stoga treba pozdraviti inicijativu Matice srpske koja je u zajednici sa

Maticom hrvatskom pristupila njegovoj izradi.
6.

Pitanje izrade zajednike terminologije takoer je problem koji zahtijeva

neodlono reenje.

Potrebno je izraditi terminologiju za sve oblasti ekonomskog, naunog i

uopte kulturnog ivota.
7.

Zajedniki jezik treba da ima i zajedniki pravopis.

Izrada toga pravopisa danas je najbitnija kulturna i drutvena potreba.

Nacrt pravopisa izradie sporazumno komisija srpskih i hrvatskih
strunjaka.
Prije konanog prihvatanja nacrt e biti podnijet na diskusiju
udruenjima knjievnika, novinara, prosvetnih i drugih javnih radnika.
8.

Treba odluno stati na put postavljanju vetakih prepreka prirodnom i

normalnom razvitku hrvatskosrpskog knjievnog jezika.

Treba spreiti tetnu pojavu samovoljnog prevoenja tekstova i

potovati originalne tekstove pisaca.

Novosadski knjievni dogovor | 2

9.

Komisiju za izradu pravopisa i terminologije odredie naa tri

univerziteta (u Beogradu, Zagrebu i Sarajevu), dvije akademije (u
Zagrebu i Beogradu) i Matica srpska u Novom Sadu i Matica hrvatska u
Zagrebu.

Za izradu terminologije potrebno je stupiti u saradnju sa saveznim

ustanovama za zakonodavstvo i standardizaciju, kao i sa strunim
ustanovama u drutvima.
10.

Ove zakljuke Matica srpska e dostaviti Saveznom izvrnom veu i

izvrnim veima: NR Srbije, NR Hrvatske, NR Bosne i Hercegovine, NR Crne
Gore, univerzitetima u Beogradu, Zagrebu i Sarajevu, akademijama u
Zagrebu i Beogradu i Matici hrvatskoj u Zagrebu, te e ih objaviti u
dnevnim listovima i asopisima.

Novosadski knjievni dogovor pridonio je jezikom unitarizmu, nazivajui dva

jezika zajednikim imenom hrvatskosrpskim ili srpskohrvatskim jezikom sa
dvjema varijantama.
Na osnovi dogovora izgraeni su Pravopis i rjenik dviju matica u dva
izdanja- zagrebakom i novosadskom.
U Novom Sadu, 10. decembra 1954.
Potpisnici:
Ivo ANDRI, knjievnik i akademik iz Beograda;
dr. Aleksandar BELI, profesor univerziteta i predsjednik Srpske
akademije nauka iz Beograda;
ivojin BOKOV, knjievnik i urednik "Letopisa Matice srpske" iz Novog
Sada;

Novosadski knjievni dogovor | 3

 Mirko BOI, knjievnik i predsjednik Drutva knjievnika Hrvatske iz

Zagreba;
dr. Milo URI, profesor univerziteta iz Beograda;
Marin FRANIEVI, knjievnik iz Zagreba;
dr. Kreimir GEORGIJEVI, profesor univerziteta iz Beograda
Milo HADI, sekretar Matice srpske iz Novog Sada;
dr Josip HAMM, sveuilini profesor iz Zagreba;
dr. Mate HRASTE, sveuilini profesor iz Zagreba;
dr. Ljudevit JONKE, sveuilini docent iz Zagreba;
Marijan JURKOVI, knjievnik iz Beograda;
Jure KATELAN, knjievnik iz Zagreba;
Radovan LALI, profesor univerziteta iz Beograda;
Mladen LESKOVAC, knjievnik i profesor univerziteta iz Novog Sada;
Svetislav MARI, profesor i potpredsjednik Matice srpske iz Novog Sada;
Marko MARKOVI, knjievnik iz Sarajeva;
ivan MILISAVAC, knjievnik i urednik "Letopisa Matice srpske" iz Novog
Sada;
dr. Milo MOSKOVLJEVI, profesor i nauni saradnik Srpske akademije
nauka iz Beograda;
Boko PETROVI, knjievnik i urednik "Letopisa Matice srpske" iz Novog
Sada;
Veljko PETROVI, knjievnik i akademik, predsjednik Matice srpske, iz
Beograda;
uza RADOVI, knjievnik iz Beograda;
dr. Mihailo STEVANOVI, profesor univerziteta iz Beograda;
dr. Jovan VUKOVI, profesor univerziteta iz Sarajeva.

Novosadski knjievni dogovor | 4