Koncept virtualizacije

Duan Stamenkovi, M.Sc.

Beograd, 2012.

Razvoj koncepta virtualizacije

Od svog nastanka ranih 2000-ih, virtuelna maina i hypervisor software
tehnologija ubrzo je postala jedna od novih tehnologija u IT infrastrukturi koja
se najvie razmatrala.
Do 2003.godine, virtualne maine i tehnologije za virtualizaciju su uglavnom
koriene za testiranje i razvoj softvera.
Ova godina (2003. god.) predstavlja prekretnicu u organizaciji raunskih
centara jer se smatra da je tehnologija postala stabilan proizvod (reenje).

Pojam virtualizacije
Virtualizacija u raunarskoj nauci, predstavlja kreiranje virtualne verzije
neega, kao npr.
hardverske platforme,
operativnog sistema,
mrenih resursa,
...
Virtualizacija moe biti:
hardverska,
softverska,
mrena,
aplikacijska i
virtualizacija skladitenja podataka.

Pojam virtualizacije

Tradicionalna arhitektura

Virtualna arhitektura

*koriene slike su preuzete sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

Znaaj koncepta virtualizacije

Interes od virtualizacije su u najveem delu videli raunski centri koji su se
suoavali sa velikim problemima hlaenja, potrebom za dodatnim prostorom,
novim IT kapacitetima koji zahtevaju pojedinani raunari i sl.
Virtualizacija otvara mogunost konsolidacije infrastrukture, smanjenje
trokova odravanja i iskoriavanje dosad neiskorienih kapaciteta
postojee opreme, a jo jedna od prednosti je to znatno pojednostavljuje
administraciju.
Mogunost da vie virtualnih servera bude instalirano na jednom fizikom
serveru poveava njegovu iskorienost sa prosenih 5 - 8% na 60 - 80%.

Tipovi virtualizacije
Virtualizacija je tehnologija koja prua mogunost transformacije hardvera u
softver tako da se uz pomo ove tehnologije moe:

virtualizovati skladita podataka (storage virtualization - povezivanje vie fizikih

storage ureaja u jedan virtualni),

virtualizovati mreu (network virtualization - omoguava razdvajanje dostupnih

bandwith-a u zasebne kanale kako bi se mogli dodeljivati pojedinim resursima),

virtualizovati server (server virtualization, esto nazivana i hardverska virtualizacija prikriva fizike karakteristike servera, virtualni serveri dele resurse fizikog servera),

virtualizovati desktop raunar (desktop virtualization - radne stanice tzv. thin clients
nemaju svoj operativni sistem ve se on u potpunosti izvodi na serveru),

virtualizovati aplikacije (application virtualization - poslovne aplikacije se pokreu

virtualno sa radnih stanica ali se zapravo troe resursi servera).

Hardverska podrka
Savremena virtualizacija dozvoljava pokretanje vie instanci operativnih sistema na
jednom raunaru.
Svaka virtualna maina predstavlja nezavisan operativni sistem sa svojim sopstvenim
hardverom, ali svi operativni sistemi dele resurse zajednikog (fizikog) hardvera.
Kontrolu hardvera sprovodi softver nazvan virtualna maina (VM), koji se bavi
pristupima procesoru, memoriji, ulazno-izlaznim ureajima, hard diskovima i mrenim
hardverom.

*koriene slike su preuzete sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

Hardverska podrka
Da bi se na raunaru kreirale virtualne particije, sistemu se dodaje tanki softverski sloj
po imenu Virtual Machine Monitor, skraeno VMM. Ovaj sloj je odgovoran za
upravljanje hardverskim resursima i arbitraciju zahteva operativnih sistema korisnika,
odnosno aplikacija koje su na njima pokrenute.

*koriena slika je preuzeta sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

Hardverska podrka
VMM predstavlja virtualni skup procesora, memorije, hard diska i mrenog adaptera
ka svakom od korisnika.
Osnovne funkcije koje VMM obavlja su:
emulacija hardvera prema operativnim sistemima korisnika,
izolacija rada pojedinane virtualne maine u odnosu na ostale,
alokacija potrebnih resursa svakoj virtualnoj maini,
odranje balansa meu zahtevima.

Nain virtualizacije
Hosted (ugoen):

Softver za virtualizaciju je instaliran kao

aplikacija na noseem operativnom sistemu,
Pored njega se mogu koristiti i druge
konvencionalne aplikacije,
Potrebno je voditi rauna o hardverskim
zahtevima fizikog raunara i virtualnih
maina,
Pogodan je za privatne desktop raunare.

*koriena slika je preuzeta sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

VMM

APP
Host OS
Hosted

APP

Nain virtualizacije
Bare Metal (direktno na disk):

Softver za virtualizaciju je instaliran umesto

operativnog sistema,
Visoke nivo performansi i dostupnosti,
Kompletna kontrola hardverskih resursa,
Izuzetno efikasna I/O arhitektura i pristup
mrenim i skladinim kapacitetima,
Mogunost brze Live migracije,
Pogodan je za produkcijska okruenja.

*koriena slika je preuzeta sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

VMM
Bare Metal

Live migracija
Brza migracija omoguava jednostavno i lako preseljenje virtualne maine
sa jednog servera na drugi.

*koriene slike su preuzete sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

Optimizacija usled preoptereenosti

hardverskih resursa
Brza optimizacija usled poveanih zahteva virtualnih maina.

Neoptimizovani
serveri

Zahtevne VM
Nezahtevne VM
*koriene slike su preuzete sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

Konsolidacija hardverskih resursa

Konsolidacija omoguava utedu elektrine energije i do 20%

PWR

APPs

*koriene slike su preuzete sa VMware-ovog sajta (dostupne na www.vmware.com)

Popularne implementacije
Veina proizvoaa softvera je za VMM ili hypervisor uzela proizvod po imenu Xen,
proizveden na Univerzitetu Kembrid u Velikoj Britaniji. To je open source projekat
koji sada vodi kompanija po imenu XenSource, koja je i sa Microsoft-om potpisala
ugovor o stratekom partnerstvu.
U 2010. je 23% aplikacija radilo na virtualnim mainama, a prognoza je da e do kraja
2012. ovu tehnologiju koristiti 48%. Proizvoa VMware dominira tritem,
pretpostavka je da na tritu trenutno postoji 10.8 miliona virtualnih maina, a da
VMware ima udeo u tritu od 84%, Microsoft 11%, Citrix 4%, ostali proizvoai 1%.

*korieni podaci preuzeti od Gartner Inc. (dostupno na www.gartner.com)

Popularne implementacije
Danas na tritu postoji mnogo softvera (za sve operativne sisteme) ija je namena
virtualizacija, pa je, u principu mogue napraviti bilo koju kombinaciju virtualizacije.
Najpoznatiji softverski alati za virtualizaciju su:

VMware Player, Server, Workstation, ESX, ESXi i vCloud

Microsoft Virtual PC i Hyper-V
Oracle (Sun) VirtualBox
Citrix XenServer
Parallels Parallels Desktop
QEMU
KVM