Statistik Perihalan

Objektif Pembelajaran

Untuk menggunakan ringkasan statistik dalam

memerihalkan sesuatu koleksi data.
Untuk menggunakan min, median dan mod dalam
memerihalkan bagaimana data bertaburan.
Untuk menggunakan julat, varian dan sisihan piawai
dalam memerihalkan bagaimana data bertaburan.
Untuk mengkaji analisis data permulaan berdasarkan
komputer untuk melihat cara-cara lain yang berguna
dalam meringkaskan data.

Ukuran Kecenderungan Memusat

Satu jenis pengukuran yang digunakan
untuk memerihalkan set data .
Pengukuran kecenderungan memusat
menghasilkan maklumat berkaitan
dengan titik tengah pada satu
kumpulan nombor.
3

Data Tidak Berkumpul

Ukuran

biasa ialah:

Mod
Median
Min
Persentil (Percentiles)
Sukuan (Quartiles)

Contoh

Jadual 3.1
Harga Saham bagi 20 Kaunter KLSE (RM)

14.25

19.00

11.00

28.00

24.00

23.00

43.25

19.00

27.00

25.00

15.00

7.00

34.22

15.50

15.00

22.00

19.00

19.00

27.00

21.00

Mod

Mod adalah nilai yang paling kerap ujud

didalam set data

Sesuai digunakan untuk semua jenis paras

pengukuran data (nominal, ordinal, interval,
dan ratio)

Bimodal Set data yang mempunyai dua

mod model

Berbilang-modal Set data yang mempunyai

lebih dari dua mod

Contoh - Mod
Menyusun data didalam susunan yang menaik
(menyusun dari nombor terkecil hingga terbesar)
membantu kita menentukan mod.
7.00

11.00 14.25 15.00 15.00 15.50 19.00 19.00 19.00 19.00

21.00 22.00 23.00 24.00 25.00 27.00 27.00 28.00 34.22 43.25

Bagi data yang ditunjukkan didalam Jadual 3.1, mod

ialah RM19.00 kerana harga tawaran berlaku
7 sebanyak 4 kali.

Median
Median

ialah titik tengah sesuatu kumpulan

nombor yang disusun secara menaik.
Boleh digunakan untuk data ordinal, interval,
dan ratio
Tidak sesuai untuk data data nominal
Tidak dipengaruhi oleh nilai data ekstrim yang
besar atau kecil
8

Median:
Tatacara Pengiraan
Langkah

Susun data didalam susunan menaik

Jika bilangan data adalah ganjil, carikan sebutan ditengahtengah didalam susunan tersebut. Ia adalah median
Jika bilangan data adalah genap, kirakan purata dua angka
ditengah-tengah susunan tersebut. Purata ini adalah
median

Langkah

Kedudukan median dalam susunan menaik adalah

dikedudukan (n+1)/2.

Median: Contoh dengan Bilangan

Nombor Ganjil
Susunan Meningkat
3 4 5 7 8 9 11 14 15 16 16 17 19 19 20 21 22

10

Terdapat 17 nombor dalam susunan meningkat.

Kedudukan median = (n+1)/2 = (17+1)/2 = 9
Median ialah sebutan ke 9 = 15.
Jika 22 digantikah dengan 100, median masih 15.
Jika 3 digantikan dengan -103, median masih lagi 15.

Median: Contoh dengan

Bilangan Nombor Genap
Susunan menaik
3 4 5 7 8 9 11 14 15 16 16 17 19 19 20 21
Terdapat 16 sebutan dalam susunan menaik.
Kedudukan median = (n+1)/2 = (16+1)/2 = 8.5
Median terletak antara kedudukan 8 dan 9, iaitu (14
+ 15)/2 = 14.5.
Jika 21 digantikan dengan 100, median adalah 14.5.
Jika 3 digantikan dengan -88, median adalah 14.5.
11

Min Arimatik

12

Biasanya dipanggil sebagai min sahaja

Merupakan purata bagi kumpulan angka
Sesuai untuk data bertaraf interval dan ratio
Tidak sesuai untuk data bertaraf nominal atau ordinal
Dipengaruhi oleh setiap nilai didalam set data,
termasuk nilai ekstrim
Dikira dengan menjumlahkan semua nilai didalam set
data den membahagikan jumlah tersebut dengan
bilangan data dalam set data

Min Populasi

X X X X

24 13 19 26 11

5
93

5
18.6

13

... X N

Min sampel
X X X X

... Xn

57 86 42 38 90 66

6
379

6
63.167
14

Data Berkumpulan
Tiga ukuran kecenderungan memusat
akan dibincangkan bagi data
berkumpulan iaitu:
min,
median dan
mod.
15

Min Data Berkumpulan

Purata wajaran bagi titik tengah kelas
Kekerapa kelas digunakan sebagai wajaran
fM

16

fM

f 1M1 f 2 M 2 f 3M 3 fiMi

f 1 f 2 f 3 fi

Pengiraan Min Berkumpulan

17

Jeda Kelas

Kekerapan (fi)

Titik Tengah
(Mi)

fi Mi

13

16

32

35

57

24

79

24

9 11

10

90

11 13

12

72

Jumlah

40

fiMi

fi

fM = 252

250

6.25
40

Median Data Berkumpulan

Median L

N
2

- cf p

f med

L = had bawah jeda kelas median

cfp = jumlah terkumpul kekerapan sehingga kelas tersebut,
tetapi tidak melibatkan kekerapan median kelas
Fmed = kekerapan median
W = keluasan jedia kelas median (had atas kelas had bawah
kelas)
18 N = jumlah bilangan kekerapan

Median Data Berkumpulan - Contoh

19

Jeda
Kelas

Kekerapan
(fi)

Kekerapan
Terkumpul

13

16

35

57

79

9 11

10

11 13

12

Jumlah

40

Median L
5
5

N
2

20
2

- cf p

f med

- 18
(2)
4

1
(2)
2

5 1
6

Mod Data Berkumpulan

Jeda
Kelas

20

Kekerapan
(fi)

13

16

35

57

79

9 11

11 13

Jumlah

40

Titik tengah kelas mod

Kelas mod mempunyai
kekerapan yang terbesar

1 3
Mod
2

Ukuran Serakan:
Data Tak Berkumpul

21

Ukuran variabiliti menerangkan serakan atau

pencaran set data.
Ukuran serakan yang biasa ialah
Jeda (Range)
Purata Sisihan Mutlak (Mean Absolute Deviation,
MAD)
Varian (Variance)
Sisihan Piawai (Standard Deviation)
Skor Z (Z scores)
Pengkali variasi (Coefficient of Variation)

Jeda (Range)
Jeda

adalah perbezaan di antara nilai

terbesar dan nilai terkecil.
Mudah dikira
Tidak mengambilkira semua data
yang lain kecuali dua titik ekstrim
Contoh:
Jeda = Terbesar Terkecil
= 48 - 35 = 13
22

35

41

44

45

37

41

44

46

37

43

44

46

39

43

44

46

40

43

44

46

40

43

45

48

Sisihan dari Min

X 65

13

Set

Data: 5, 9, 16, 17, 18

Min:

Sisihan dari min: -8, -4, 3, 4, 5

-8
23

-4

+
+ + 5
3 4

Sisihan Purata Mutlak

Sisihan purata mutlak (SPM) adalah
purata nilai mutlak bagi sisihan disekitar
min bagi set nombor.

X -

SPM
N

24

Sisihan Purata Mutlak - Contoh

X-

|X - |

-8

+8

-4

+4

16

+3

+3

17

+4

+4

18

+5

+5

25X = 65

(X -) = 0

|X - | = 24

X 65

13
N

|X -|

SPM
N

24

5
4.8

Varian
Varian ialah purata sisihan kuasadua dari
min bagi set nombor. Populasi varian
ditandakan dengan huruf Greek, 2 dan
formulanya:

26

(X - )

Varian - Contoh
X

X-

( X - )

-8

64

-4

16

17

+3

17

+4

16

18

+5

25

X = 65

(X -) = 0

(X - ) = 130
2

Jumlah sisihan kuasadua

daripada min (X - )2 bagi set
nombor dipanggil sebagai
Jumlah Kuasadua X (SSX)
SSX = (X - )2 = 130

27

SSX
N
2
(X

130
26.0
5

Sisihan Piawai Populasi

Punca kuasadua varian

X

X-

( X - )2

-8

64

-4

16

17

+3

17

+4

16

18

+5

25

X = 65

(X -) = 0

(X - )2 = 130

28

SSX
N

(X - )

130

26.0
5

26.0 5.1

Varian Sampel
Purata

X
2,398
1,844
1,539
1,311
7,092

29

sisihan kuasadua dari min aritmatik

X X X X
625
71
-234
-462
0

390,625
5,041
54,756
213,444
663,866

X X

n 1
663,866

3
221,288.67

Sisihan Piawai Sampel

Punca kuasadua varian

sampel

X
2,398
1,844
1,539
1,311
7,092

30

X X X X
625
71
-234
-462
0

390,625
5,041
54,756
213,444
663,866

X X

n 1
663,866

3
221,288.67

221,288.67
470.41

Penggunaan Sisihan Piawai

Petunjuk
Kawalan

risiko kewangan

kualiti

Pembinaan carta kawalan kualiti

Kajian kebolehan proses
Perbandingan

populasi

Pendapatan isirumah antara dua bandar

Ponteng kerja diantara dua kilang

31

Sisihan Piawai sebagai Petunjuk

Risiko Kewangan

Sekuriti

32

Kadar Pulangan Tahunan

Kewangan

15%

3%

15%

7%

Skor Z
Skor Z mewakili nombor nilai sisihan piawai di atas atau di bawah
min bagi set nombor apabila data adalah bertaburan normal.
Menggunakan skor Z membolehkan kita menterjemahkan
nilai kasar jarak daripada min kepada unit sisihan piawai.

Populasi

33

X-
Z

Sampel

X-X
Z
s

Pengkali Korelasi

Pengkali variasi adalah statistik dimana kadar

sisihan piawai terhadap min dinyatakan sebagai
peratus dan ditandakan sebagai CV.
Ukuran serakan relatif

C.V. 100

34

Pengkali Korelasi

2 84
2 10

29

4.6

C.V .

100

4.6
100

29
15.86

35

C.V. 100
2

10
100
84
11.90

Varian dan Sisihan Piawai bagi Data

Berkumpulan
Sampel

Populasi

f (M )

36

__ 2

f (M X )

Varian dan Sisihan Piawai bagi Data

Berkumpulan
ClassInterval

fM

20-under 30
30-under 40
40-under 50
50-under 60
60-under 70
70-under 80

6
18
11
11
3
1
50

25
35
45
55
65
75

150
630
495
605
195
75
2150

-18
-8
2
12
22
32

37

f M
N

7200

144
50

1944
1152
44
1584
1452
1024
7200

324
64
4
144
484
1024

144 12

Peraturan Empirikal
Data adalah bertaburan normal (atau menghampiri
normal)

38

Jarak dari Min

Peratus Nilai Terletak

Disekitar Jarak dari Min

68.0

95.0

99.7

Teorem Chebyshev
Digunakan

untuk semua taburan

1
P( k X k) 1 2
k

39

untuk k > 1

Teorem Chebyshev

40

Bilangan
Sisihan
Piawai

Jarak dari Min

Bahagian Minimum Nilai

Terletak Disekitar Jarak dari Min

K=2

1-(1/2)2 = 0.75

K=3

1-(1/9)2 = 0.89

K=4

1-(1/4)2 = 0.94