Flexibilnost / varijabilnost / adaptabilnost

organizaciji

stana

A HOME...

.... IT IS A PLACE OF DREAMS....

I Gaston Bachelard I

Velike promjene u suvremenom nainu ivota:

sve vea uloga novih informacijskih tehnologija (ICT)

globalizacija i individualizacije - bazirana na novim ICT
transformacija obitelji parovi bez djece, samci...
sve vea nezavisnost unutar obitelji
promjenljive individualne potrebe
substitucija privatnog prostora difuznim servisnim prostorima (rad kod kue)
konverzija stambenih prostora, multifunkcionalnost
konstantna fluktacija radne snage vezana na ekonomsku nestabilnost
prihvaanje ideje o mobilnosti
promjene u odnosu prema privatnom vlasnitvu...

EVOLUCIJA U SOCIJALNOM PONAANJU

Measurement of emerging forms of families and households
by UNITED NATIONS ECONOMIC COMMISSION FOR EUROPE
obitelji
kuanstva
> velike promjene /Europa & Sjeverna Amerika/

BRAK
sve manja vanost
sve vei broj razvoda
> nove strukture obitelji i naina ivota

EU-27 _ 2011
najvei broj kuanstava
samci _ 31.4%
par odraslih' bez djece _ 24.7%
par odraslih' sa jednim djetetom _ 21.0%

EEA - European Environment Agency

Potronja domainstva - EU 2006.

FAMILY CYCLE

FAMILY TYPE I

FAMILY TYPE I

FAMILY TYPE II

FAMILY TYPE II

FAMILY TYPE III

FAMILY TYPE III

Evolucija u socijalnom ponaanju

koncept dizajna suvremenog stanovanja

koncept odnosa izmeu stanovanja i okolia

Gerrit Rietveld: Schrder House, Utrecht, 1924.

Investitor: ga Truus Schrder Schrader - majka troje djece
- kua sa to manje zidova

Gerrit Rietveld: Schrder House, Utrecht, 1924.

Gerrit Rietveld: Schrder House, Utrecht, 1924.

razliiti ljudi isti prostor

arhitektura - konstantno mijenjanje
dom - ne samo kao zadovoljenje primarnih potreba
dom - izraz identiteta
Heterogenost, polifunkcionalnost, polivalentnost - odlike novog naina stanovanja
razliitost - homogenost
otvorenost, fleksibilnost - specijalizacija
industrijalizacija - manufakturni rad
individualnost - kolektivizam

sve vei stupanj educiranosti

sve vei standard ivljenja = velike mogunosti izbora
mogunost izbora = vrijednosni kriterij

velika ponuda kvalitetnih mogunosti

+
visoki stupanj participacije
=
realizacija individualnih zahtjeva

HOUSING is not a field

for the self-aggrandizement of architects,
but A DISCIPLINE
in which we have to formulate
a relatively CLEAR INTERFACE
between the PUBLIC and PRIVATE realm
as part of a SOCIAL CONSENSUS
Dietmar Eberle

U ininjersko - tehnikom smislu:

razvijati dovoljno otvorene, transformabilne sisteme

kvaliteta ivota / stanovanja

=
mogunost svakog pojedinca da zadovolji svoje potrebe, elje i aspiracije

kvaliteta ivota / stanovanja

=
mnogoznana funkcionalnost
=
sloboda / demokratsko stanovanje

participacija (poznatih) korisnika - institucije civilnog drutva

neprofitni odnos
osiguranje bogatstva rjeenja
=>
kvalitet ivota, humanost, demokratinost i sloboda ivljenja

osnovne vrijednosne kategorije ininjersko tehnikog smjera

stanovanje budunosti:
FLEXIBILNOST
VARIJABILNOST
ADAPTABILNOST

FLEKSIBILNOST - oblikovni i ininjersko-tehniki proces

projektira se i izvodi na bazi nosivih konstrukcija

modularna koordinacija (Europa modul)
transformabilnost oblika
flexibilnost umjesto specijalizacije
ista podjela prostora
konstruktivni raster - fleksibilnost rjeenja

mogunost suhe ili mokre gradnje

mobilnost pokretljivost ovjeka unutar prostora
FLEXIBILNOST potreba za promjenom

mjesto stanovanja - socio-psiholoki proces

izmjena stambenog prostora

VARIJABILNOST - nenosive konstrukcije

koritenje pregradnih zidova kao kliznih stijena
jednostavna transformacija prostora

akustini zahtjevi
suha gradnja

ADAPTABILNOST
instalacijski vorovi
tehnoloka opremljenost
ugradbeni ormari,
kuhinje...

mora biti projektirana!

oslobaanje interijera
koncentracija servisnih prostorija
pregrade kao tehnoloke zone
fluidni i transformabilni prostori
prefabrikacija
klizne stijene
paneli...
istraivanje novih (eksperimentalnih) prostornih sustava
promjene potreba, elja i aspiracija korisnika
multifunkcionalnost
individualizacija
participacija
implementacija ICT
suvremeni dizajn
najsuvremenije dostupne tehnologije
inteligentni okoli
strategija odrivog razvoja & ekoloki pristup

STATUS STANA ZA NEPOZNATOG KORISNIKA =>

STATUS STANA ZA POZNATOG KORISNIKA
zavrno oblikovanje i definiranje stana

tlocrtna organizacija
postavljanje pregradnih stijena, internih stubita
terase, loggie...
kuhinje, kupaonice...

bez posljedica na oblikovanje zgrade

zahtjevi kupaca
trini uvjeti

Jedan od kljunih elemenata razvoja - ICT

u najranijoj fazi projektiranja - ICT, vizualizacije, interakcije, paralelno
procesiranje...
svijest i kultura o stanovanju - participacija ljudi
participacija korisnika - specifina metoda koju moramo uspostaviti
VIRTUALNO REALNO
...Virtualnost = demokracija...
Paralelno istraivanje realnog & simuliranje budueg kroz virtualno visoki
stupanj edukacije i participacije
realno prosuivanje na prividno empirijskoj razini

mogunost izbora = vrijednosni kriterij

kvaliteta je kvantitativna ponuda kvalitetnih rjeenja

istraivanja flexibilnosti

to je flexibilno stanovanje
flexibilno stanovanje prostor koji se prilagoava promjenljivim zahtjevima korisnika

zato flexibilno stanovanje?

mogunost biranja tlocrtnih dispozicija
mogunost adaptacije postojee tlocrtne dispozicije
potencijal implementacije novih tehnologija i nadogradnje postojeih tehnologija
prilagodba demografskim promjenama
... ak i potpuna promjena namjene objekta
smanjivanje prepreka i trokova adaptacije

University of Sheffield School of Architecture Prof. Jeremy Till & Sarah Wigglesworth & Dr Tatjana Schneider

Mies van der Rohe: Weissenhof, 1927.

Zalae se za elastinu kuu i ostvaruje primjenu flexibilnosti

Mies van der Rohe: Weissenhof, 1927.

elastina kua- primjena flexibilnosti

Prof. Grozdan Kneevi

Apsolutna
Obogaena
relativna

Relativna

Flexibilnost
Nazadanoj
povrini

Prof. Branko Kincl

Napromjenjivoj
povrini

Archigram,RonHerron:TheWalkingCity,1964.

Archigram,PeterCook:Plugincity,1964.

Archigram,PeterCook:Plugincity,1964.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

Nakagincapsuletower;KishoKurokawa,1970./72.

SAR Stichting Architecten Research

Nizozemska fondacija za arhitektonska istraivanja
osnovana1965.
aktivna do poetka 1990-ih
Osniva - JOHN HABRAKEN
1960-te & 1970-te
"Housing for the Millions"

N.J. Habraken,
icons or hieroglyphics
pertaining
to housing construction

osnovne znaajke sistema SAR:

sistem je razraen na bazi klasinih konstrukcija popreni nosivi zidovi
modularna koordinacija
podjela funkcija stana prema skupnim obiljejima
zone i margine

Modularna koordinacija Europa modul

60, 30, 10 cm

Modularna koordinacija
Kontinuirani sustav

diskontinuirana mrea kotska mustra

Konstruktivni sustav popreno nosivi zidovi

Konstruktivni sustav uzduno nosivi zidovi

Konstruktivni sustav skelet

sistem SAR
Podjela funkcija stana prema skupnim obiljejima podjela na zone i
margine
alfa zona

pojas uzdu proelja - glavne prostorije (DB, SP)

beta zona

pojas u unutranjosti zgrade (servisi)

gama zona pojas unutar ili izvan zgrade - javno komunikacije

delta zona pojas izvan zgrade (balkoni, terase, loggie)

Branko Kincl: stambeno-poslovna zgrada, Klaka, S2, Zagreb, 1979-83.

Branko Kincl: Stambeno poslovna zgrada, Zagreb, Dubrava, Klaka, S2, projekt 1977.

DB

KH
UL

KP
DB

SP
KP

UL
KH

Branko Kincl: stambeno poslovna zgrada, Klaka, S1, Zagreb, 1979-83.

KH

DB
UL

GP
BL

SP
KP

UL
KH

SP

DB

KP
SP

GAR
SP

Branko Kincl: stambeno poslovna zgrada, Klaka, S1, Zagreb, 1979-83.

Branko Kincl: viestambena zgrada, Klaka, , S1, Zagreb, 1979-83.

Miroslav Stella: Stambeni tornjevi, Zagreb, Sopot, projekt 1968.

Miroslav Stella: Stambeni tornjevi, Zagreb, Sopot, projekt 1968.

DB

SP

DB

KP UL

KH

KH

UL
SP

SP

KP

Miroslav Stella: Stambeni tornjevi, Zagreb, Sopot, projekt 1968.

SP
DB

SP

KH
KP
UL

SP

SP

KP
UL

KH
DB

UL

KP
SP

Miroslav Stella: Stambeni tornjevi, Zagreb, Sopot, projekt 1968.

DB
KH

Walter Stamm: Funktionsneutrale Rume, natjeajni projekt, vicarska, 1987.

Kako postii flexibilnost na relativno determiniranoj strukturi i tlocrtnom planu
Primarna struktura - serija fiksnih elemenata izmeu popreno nosivih zidova

Walter Stamm: Funktionsneutrale Rume, natjeajni projekt, vicarska, 1987.

Elementi (30cm duine) sugeriraju, ali ne odreuju podjelu prostora
razmak od 60, 90 ili 150 cm

Walter Stamm: Funktionsneutrale Rume, natjeajni projekt, vicarska, 1987.

Stubite privatni ili javni prostor
Etaa 1 stan ili 2 stana
Najmanji stan - 34 m2, pa do max 4-etani stan od 185 m2 ili 245 m2

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

najvei broj stanova od 97 m2 i 116 m2

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: NEMAUSUS, socijalno stanovanje, Nimes, 1985-1987.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: Nemausus, socijalno stanovanje, 1985.

Jean Nouvel, Jean-Marc Ibos: Nemausus, socijalno stanovanje, 1985.

SITUACIJA
R. Gaupp-Kandzora & H. Merkel: Flexible Wohnungen, socijalno stanovanje, 1973.

Struktura stanova i korisnika

PRVA ETAA

POVRINA 83,53 m2

POVRINA 65,13 m2

POVRINA 83,53 m2

POVRINA 91,73 m2

POVRINA 91,73 m2

POVRINA 83,53 m2

POVRINA 83,53 m2

POVRINA 101,43 m2

3 osobe roditelji + malo dijete

3 osobe roditelji + kolsko dijete

3 osobe roditelji + kolsko dijete

3 osobe majka + kolsko dijete + prijatelj

5 osoba roditelji + troje djece (11/16/18)

5 osoba roditelji + troje djece (5/8/9)

5 osoba roditelji + troje djece (2/7/8)

5 osoba roditelji + dvoje djece + djed

6 osoba roditelji + etvero

djece

8 osoba roditelji + estero

djece

Lhabitat Montreal - Parc Jean-Drapeau

Moshe Safdie, 1967.

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

koncept

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

Moduli - 11.7 x 5.3 x 3 m

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

158 stanova (danas 150) 16 razlicitih tipova, 354 modula

6% 1 modul
60% 2 modula
29% 3 modula
4% 4 modula
1% 5 modula
1 st 8 modula

Moshe Safdie & David, Barot, Boulva: Habitat, Montreal, Canada

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]

Habitat

[Moshe Safdie: Lhabitat Montreal ]