"Slubeni list SRJ" br.

21/2001,
"Slubeni glasnik RS", br. 101/2005
Na osnovu lana 96. taka 2) Ustava Savezne Republike Jugoslavije, donosim

UKAZ
O PROGLAENJU ZAKONA
O GENETIKI MODIFIKOVANIM ORGANIZMIMA
Proglaava se Zakon o genetiki modifikovanim organizmima, koji je donela Savezna
skuptina, na sednici Vea graana od 8. maja 2001. godine i na sednici Vea
republika od 8. maja 2001. godine.
PR br. 28
8. maja 2001. godine
Beograd

Predsednik
Savezne Republike Jugoslavije
dr Vojislav Kotunica, s. r.

ZAKON
O GENETIKI MODIFIKOVANIM ORGANIZMIMA
I. OSNOVNE ODREDBE
lan 1.
Ovim zakonom se ureuju uslovi za ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju i
stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama, kao i uslovi i mere za spreavanje i otklanjanje neeljenih
efekata prilikom ograniene upotrebe, proizvodnje i prometa genetiki modifikovanih
organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama.
lan 2.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledea znaenja:
1) organizam je svaki bioloki entitet koji moe da se razmnoava i da svoju
genetiku osnovu prenese na potomstvo;
2) genetiki modifikovani organizam je organizam, osim ljudskog, ija je genetika
osnova promenjena upotrebom tehnologije rekombinantne DNK (genetiko
inenjerstvo);

3) proizvod je svaki preparat koji je proizveden od genetiki modifikovanih

organizama ili sadri genetiki modifikovane organizme ili kombinaciju genetiki
modifikovanih organizama, a koji se stavlja u promet;
4) ograniena upotreba je svaka operacija kojom se organizmi genetiki modifikuju
ili pri kojoj se genetiki modifikovani organizmi i proizvodi od genetiki modifikovanih
organizama proizvode, skladite, koriste, transportuju, odlau ili unitavaju, a pri
kojoj fizike barijere ili kombinacija fizikih, zajedno sa hemijskim, odnosno biolokim
barijerama, slue da se onemogui njihov kontakt sa bilo kojim oblikom ivota i
ivotnom sredinom;
5) uvoenje u proizvodnju je proizvodnja genetiki modifikovanih organizama radi
njihovog umnoavanja u komercijalne svrhe, pri emu se ovi organizmi dovode u
kontakt sa ivotnom sredinom;
6) stavljanje u promet je snabdevanje ili injenje dostupnim genetiki
modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama treim
licima;
7) procena rizika je procenjivanje rizika za ljudsko zdravlje i okolinu (koja ukljuuje
i biljke i ivotinje) od unoenja genetiki modifikovanih organizama ili proizvoda od
genetiki modifikovanih organizama u ivotnu sredinu;
8) ivotna sredina je ona sredina koja odgovara uslovima spoljne sredine u koju
genetiki modifikovani organizmi i proizvodi od genetiki modifikovanih organizama
mogu da budu uneseni u toku istraivanja, proizvodnje ili prometa;
9) incident je svaki dogaaj pri ogranienoj upotrebi, proizvodnji ili prometu
genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih
organizama pri kome dolazi do nekontrolisanog oslobaanja genetiki modifikovanih
organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama izvan planiranih
objekata, a koji moe predstavljati neposrednu ili odloenu opasnost po ljudsko
zdravlje ili ivotnu sredinu;
10) nadleni savezni organ je savezni organ koji obavlja poslove iz oblasti
poljoprivrede;
11) nadlena savezna organizacija je savezna organizacija koja obavlja poslove
kontrole ograniene upotrebe, proizvodnje i prometa genetiki modifikovanih
organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama;
12) stvaralac je pravno lice, preduzetnik ili fiziko lice koje stvori genetiki
modifikovane organizme ili proizvode od genetiki modifikovanih organizama;
13) korisnik je pravno lice, preduzetnik ili fiziko lice koje koristi genetiki
modifikovane organizme i proizvode od genetiki modifikovanih organizama i koje je
odgovorno za njihovu upotrebu;
14) ovlaena organizacija je pravno lice koje vri ispitivanje i kontrolu genetiki
modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama.
lan 3.

Stvaralac, korisnik i ovlaena organizacija koji se bave ogranienom upotrebom,

proizvodnjom, prometom i kontrolom genetiki modifikovanih organizama i proizvoda
od genetiki modifikovanih organizama duni su da za obavljanje ovih poslova ispune
uslove u pogledu kadrova, objekata, opreme i ureaja, kao i da obezbede procenu
rizika pri ogranienoj upotrebi, proizvodnji i prometu genetiki modifikovanih
organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama.
Kriterijume i merila za ispunjenje uslova za ogranienu upotrebu, uvoenje u
proizvodnju i stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od
genetiki modifikovanih organizama, koje moraju ispuniti stvaralac, korisnik i
ovlaena organizacija, propisuje nadleni savezni organ.
Nadlena savezna organizacija kontrolie uslove iz stava 1. ovog lana i reenjem
utvruje da li su ti uslovi ispunjeni.

I. POSTUPAK ZA IZDAVANJE ODOBRENJA ZA OGRANIENU

UPOTREBU, UVOENJE U PROIZVODNJU ILI STAVLJANJE U
PROMET GENETIKI MODIFIKOVANIH ORGANIZAMA I
PROIZVODA OD
GENETIKI MODIFIKOVANIH ORGANIZAMA
lan 4.
Postupak za izdavanje odobrenja za ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili
stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama pokree se na osnovu prijave stvaraoca, korisnika ili
njihovog ovlaenog zastupnika u Saveznoj Republici Jugoslaviji za strane genetiki
modifikovane organizme i proizvode od genetiki modifikovanih organizama (u
daljem tekstu: podnosilac prijave).
Prijava iz stava 1. ovog lana podnosi se nadlenoj saveznoj organizaciji.
Nadleni savezni organ propisuje obrazac prijave.
lan 5.
Ako nadlena savezna organizacija utvrdi da prijava nije u skladu sa odredbama
lana 4. ovog zakona, nadlena savezna organizacija e, uz navoenje razloga,
pozvati podnosioca prijave da u roku od 30 dana od dana prijema obavetenja,
otkloni utvrene nedostatke.
Ako podnosilac prijave u odreenom roku ne otkloni nedostatke, prijava e se
zakljukom odbaciti.
lan 6.

Podnosilac prijave moe da oznai odreene informacije u podnetoj prijavi kao tajnu
ako njihovo iznoenje u javnost moe da ugrozi njegovu poziciju u odnosu na
konkurenciju.
Ako podnosilac prijave povue prijavu, nadlena savezna organizacija je duna da
uva poverljivost oznaenih informacija iz stava 1. ovog lana.
lan 7.
Na zahtev nadlene savezne organizacije, podnosilac prijave dostavlja odgovarajuu
koliinu materijala radi ispitivanja genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od
genetiki modifikovanih organizama.
Ispitivanje genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama vri ovlaena organizacija prema propisanim metodama.
Nadlena savezna organizacija zakljuuje ugovor sa ovlaenom organizacijom za
ispitivanje i kontrolu genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama.
lan 8.
Ovlaena organizacija dostavlja izvetaj sa nalazima i miljenjem nadlenoj
saveznoj organizaciji po zavretku ispitivanja genetiki modifikovanih organizama i
proizvoda od genetiki modifikovanih organizama.
lan 9.
Nadlena savezna organizacija procenjuje ispunjenost uslova na osnovu prijave i
izvetaja ovlaene organizacije i donosi reenje kojim se odobrava:
1) ograniena upotreba genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama;
2) uvoenje u proizvodnju genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od
genetiki modifikovanih organizama;
3) stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama.
Nadlena savezna organizacija reenjem utvruje vreme trajanja ograniene
upotrebe, proizvodnje i prometa genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od
genetiki modifikovanih organizama.
lan 10.
Svaki novi genetiki modifikovani organizam ili proizvod od genetiki modifikovanih
organizama koji sadri ili se sastoji od istih genetiki modifikovanih organizama ili
kombinacije genetiki modifikovanih organizama, a koji je namenjen za drugaiju

upotrebu od upotrebe koja je reenjem odobrena, mora biti ponovo prijavljen i

odobren.
lan 11.
Genetiki modifikovane organizme i proizvode od genetiki modifikovanih organizama
za koje je izdato reenje za ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili
stavljanje u promet nadlena savezna organizacija upisuje u Registar genetiki
modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama (u
daljem tskstu: Registar).
Nadleni savezni organ propisuje sadrinu i podatke koji se vode u Registru.
lan 12.
Nadlena savezna organizacija objavljuje u "Slubenom listu SRJ" spisak genetiki
modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama za koje
je izdato reenje za ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili stavljanje u
promet.
Pravno lice, preduzetnik ili fiziko lice koje ima opravdan interes moe podneti
prigovor na upis u Registar nadlenoj saveznoj organizaciji u roku od 15 dana od
dana objavljivanja u "Slubenom listu SRJ".
Prigovor se mora zasnivati na dokazima da nisu ispunjeni uslovi utvreni ovim
zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona.
lan 13.
Nadlena savezna organizacija je duna da prigovor razmotri i u roku od 30 dana od
dana podnoenja prigovora dostavi odgovor na prigovor.
Ako podnosilac prigovora ostane pri prigovoru, duan je da u roku od 30 dana od
dana dobijanja odgovora dostavi dodatne informacije ili materijal koji je potreban za
ispitivanje genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih
organizama da bi se utvrdili navodi iz prigovora.
Ako podnosilac prigovora ne ispuni uslove iz stava 2. ovog lana, prigovor e se
zakljukom odbaciti.
Nadlena savezna organizacija moe naloiti dodatno ispitivanje genetiki
modifikovanih organizama ili proizvoda od genetiki modifikovanih organizama.
Na osnovu izvetaja ovlaene organizacije, nadlena savezna organizacija donosi
reenje o prigovoru koje je konano u upravnom postupku.
lan 14.

Podnosilac prijave moe otpoeti ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili

stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama po dobijanju reenja od nadlene savezne organizacije.
lan 15.
Stvaralac ili korisnik kome je izdato reenje za ogranienu upotrebu, uvoenje u
proizvodnju ili stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od
genetiki modifikovanih organizama ne moe svoja prava ugovorom preneti na drugo
pravno ili fiziko lice.

II. PRESTANAK PRAVA NA OGRANIENU UPOTREBU,

UVOENJE U PROIZVODNJU ILI STAVLJANJE U PROMET
GENETIKI
MODIFIKOVANIH ORGANIZAMA I PROIZVODA OD
GENETIKI MODIFIKOVANIH ORGANIZAMA
lan 16.
Pravo na ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili stavljanje u promet
genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih
organizama, prestaje pre isteka roka utvrenog u reenju ako stvaralac ili korisnik u
pismenoj formi zatrai od nadlene savezne organizacije donoenje reenja o
prestanku prava sa datumom navedenim u zahtevu.
lan 17.
Nadlena savezna organizacija moe ukinuti reenje o ogranienoj upotrebi,
uvoenju u proizvodnju ili stavljanju u promet genetiki modifikovanih organizama i
proizvoda od genetiki modifikovanih organizama ako utvrdi da stvaralac, korisnik ili
ovlaena organizacija ne potuje propisane uslove ili u sluaju incidenta.
lan 18.
Ako je reenje o ogranienoj upotrebi, uvoenju u proizvodnju ili stavljanju u promet
genetiki modifikovanih organizama ili proizvoda od genetiki modifikovanih
organizama ukinuto ili je isteklo vreme utvreno u reenju za ogranienu upotrebu,
uvoenje u proizvodnju ili stavljanje u promet genetiki modifikovanih organizama i
proizvoda od genetiki modifikovanih organizama, nadlena savezna organizacija e
izvriti njihovo brisanje iz Registra.

IV. NADZOR
lan 19.

Nadleni savezni organ vri upravni nadzor nad sprovoenjem ovog zakona i propisa
donesenih na osnovu ovog zakona preko saveznog inspektora.
lan 20.
U vrenju inspekcijskog nadzora nad sprovoenjem ovog zakona, savezni inspektor
je ovlaen da:
1) vri kontrolu ograniene upotrebe, uvoenja u proizvodnju ili stavljanja u promet
genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih
organizama za koje je doneto reenje po odredbama ovog zakona;
2) vri kontrolu da li ovlaena organizacija ispunjava uslove za obavljanje
ispitivanja genetiki modifikovanih organizama ili proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama;
3) vri kontrolu metoda ispitivanja genetiki modifikovanih organizama ili proizvoda
od genetiki modifikovanih organizama u oglednom polju, na farmi ili u laboratoriji
kod ovlaenih organizacija;
4) vri kontrolu mera bezbednosti pri unoenju genetiki modifikovanih organizama
u ivotnu sredinu;
5) uzima uzorke genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama bez naknade, radi utvrivanja ispunjenosti uslova
propisanih ovim zakonom;
6) vri pregled poslovnih knjiga i isprava stvaraoca i korisnika u vezi sa
sprovoenjem propisa o ogranienoj upotrebi, proizvodnji ili prometu genetiki
modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama;
7) prikuplja podatke i obavetenja od odgovornih i drugih lica i sasluava svedoke i
vetake.
lan 21.
U vrenju inspekcijskog nadzora nad sprovoenjem ovog zakona, savezni inspektor
je ovlaen da:
1) zabrani ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili stavljanje u promet
genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih
organizama ako utvrdi da nisu ispunjeni propisani uslovi;
2) zabrani rad ovlaenoj organizaciji ako utvrdi da ne ispunjava propisane uslove
za obavljanje ispitivanja genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama ili ne obavlja ispitivanje i kontrolu genetiki modifikovanih
organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama u skladu sa
propisanim metodama za ispitivanje;
3) zabrani unoenje genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama u ivotnu sredinu ako utvrdi da nisu sprovedene mere
bezbednosti;

4) podnosi krivine prijave, prijave za privredne prestupe i zahteve za pokretanje

prekrajnog postupka zbog povreda odredbi ovog zakona;
5) naredi preduzimanje i drugih mera na osnovu ovlaenja iz ovog zakona.
O merama iz stava 1. ovog lana savezni inspektor donosi reenje.
Protiv reenja saveznog inspektora moe se izjaviti prigovor nadlenom saveznom
organu.
Prigovor se izjavljuje u roku od 15 dana od dana dostavljanja reenja i ne zadrava
njegovo izvrenje.
Reenje nadlenog saveznog organa doneto po prigovoru iz stava 3. ovog lana
konano je u upravnom postupku.
lan 22.
Savezni inspektori imaju slubenu legitimaciju, slubeno odelo i znak saveznog
inspektora.
Obrazac slubene legitimacije, izgled slubenog odela i oblik znaka iz stava 1. ovog
lana propisuje nadleni savezni organ.

V. TROKOVI
lan 23.
Trokove ispitivanja genetiki modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki
modifikovanih organizama snosi podnosilac prijave.
Trokove ispitivanja po nalogu saveznog inspektora snosi podnosilac prijave.
Za pokrie trokova nadlene savezne organizacije u vezi sa izdavanjem reenja za
ogranienu upotrebu, uvoenje u proizvodnju ili stavljanje u promet genetiki
modifikovanih organizama i proizvoda od genetiki modifikovanih organizama
podnosilac prijave iz lana 4. ovog zakona plaa naknadu.
Visinu naknade iz st. 1. do 3. ovog lana propisuje Savezna vlada.

VI. KAZNENE ODREDBE

1. Krivina dela
lan 24.

Ko zapone ogranienu upotrebu, uvede u proizvodnju ili stavi u promet genetiki

modifikovane organizme i proizvode od genetiki modifikovanih organizama za koje
nije dobio reenje i time prouzrokuje tetne posledice po zdravlje ljudi ili ivotnu
sredinu kaznie se zatvorom do jedne godine.
Genetiki modifikovani organizmi i proizvodi od genetiki modifikovanih organizama
iz stava 1. ovog lana oduzee se i unititi o troku lica koje je izvrilo krivino delo.

2. Privredni prestupi
lan 25.
Novanom kaznom od 200.000 do 2.000.000 dinara kaznie se za privredni prestup
preduzee ili pravno lice ako zapone ogranienu upotrebu, uvede u proizvodnju ili
stavi u promet genetiki modifikovane organizme i proizvode od genetiki
modifikovanih organizama za koje nije dobilo reenje (l. 4, 9, 10. i 12).
Za radnje iz stava 1. ovog lana kaznie se za privredni prestup i odgovorno lice u
pravnom licu novanom kaznom od 20.000 do 150.000 dinara i oduzimanjem
dozvole za rad sa genetiki modifikovanim organizmima na najmanje jednu godinu.
Tekst pre izmene

3. Prekraji
lan 26.
Novanom kaznom od 100.000 do 1.000.000 dinara kaznie se za prekraj
preduzee ili drugo pravno lice ako na zahtev nadlene savezne organizacije ne
obezbedi odgovarajuu koliinu materijala radi ispitivanja genetiki modifikovanih
organizama ili proizvoda od genetiki modifikovanih organizama (lan 7).
Za radnju iz stava 1. ovog lana kaznie se za prekraj i odgovorno lice u pravnom
licu novanom kaznom od 10.000 do 50.000 dinara.
Tekst pre izmene
lan 27.
Novanom kaznom od 1.000 do 50.000 dinara kaznie se za prekraj za radnje iz l.
25. i 26. ovog zakona preduzetnik ili fiziko lice.
Tekst pre izmene

VII. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 28.

Propisi za izvrenje ovog zakona donee se u roku od est meseci od dana stupanja
na snagu ovog zakona.
lan 29.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom listu
SRJ".