PRAENJE ZDRAVSTVENIH,

PROIZVODNIH I REPRODUKTIVNIH
PARAMETARA SOFTVERSKIM
PROGRAMIMA KAO OSNOVA
SAVREMENOG MENADMENTA SA
AKCENTOM NA REPRODUKCIJU
Milovan Joviin, Aleksandar Milovanovi,
2Tihomir Petrujki i Miodrag Lazarevi
1Nauni institut za veterinarstvo, Novi Sad,
2Fakultet veterinarske medicine, Beograd.
1

FOLLOWUP OF HEALTH,
PRODUCTIVE AND
REPRODUCTIVE DATA BY
SOFTWARE AS A BASE FOR
MODERN MENAGEMENT OF
REPRODUCTION IN CATTLE
BREEDING
Milovan Joviin, Aleksandar Milovanovi,
2Tihomir Petrujki, Miodrag Lazarevi
1Scientific Veterinary Institute, Novi Sad,
2Faculty of Veterinary Medicine, Belgrade.

Primarni
cilj
zdravstvenog
i
proizvodnog
programa
stada
ekonomskih ivotinja jeste ouvanje
zdravlja ivotinja i proizvodnje na
najefikasnijem
nivou
koji
e
obezbediti to veu ekonomsku
dobit za vlasnika ivotinja u odnosu
na uloena sredstva. Istovremeno se
trae i uvode nove tehnike koje e
dalje
unaprediti
proizvodnju
(Radostits, 2001).

 Monitoring

je
rutinsko,
saeto,
sistematsko sakupljanje i analiziranje
kljunih informacija farme. Da bi se
ispitala prolazna stanja, merene
vrednosti moraju biti kluni procesi u
proizvodnom sistemu.

Svrha

monitoringa nije praenje

problema sve dok ne postane evidentno
da postoji, ve da se problem to pre
otkrije i spree dalji gubici.

 Jedna

od osnovnh komponenti
menadmenta je voenje dobre
evidencije zdravlja, nivoa
proizvodnje i incidencije bolesti.

 Banka

podataka omoguava da
proizvodnja moe biti planirana i
predvidljiva (Jeffery i Kinsel, 2001).
Otkrivanje sistemskih greaka, davanje
sistemskih i brzih reenja mogue je
ukoliko se ima totalni uvid u istinite i
aktuelne biostatistike podatke.

Svako odstupanje od standarda se odmah

signalizira, i na otkrivenu promenu reaguje
znanjem i konkretnim radom. Kompjuterski
programi su u tom smislu odavno nali svoje
mesto.

Postavljanje ciljeva
PROIZVODNJA
Cilj

Preduzima- Zahtevi
nje mera
klijenta

PROIZVODNjA
34

31,78

Vrhunac
mlenosti (kg)

43,13

31,78

Vrhunac
kod
najboljih (kg)

36,32

40,86

Mleka po kravi
dnevno (kg)

Postavljanje ciljeva

REPRODUKCIJA
Cilj Preduzima- Zahtevi
nje mera
klijenta
Servis period (dana)
Procenat steonih po VO
Detekcija estrusa (%)
Procenat koncepcije
Period zasuenja (dana)
Procenat st. na pregledu
Teka teljenja (%)

110 130
25 20
70 50
50 40
55 40 i 70
80 75
7
10

Postavljanje ciljeva ZDRAVLJE

Cilj Preduzima- Zahtevi
nje mera
klijenta
Hipokalcemija
Zaostala posteljica
Metritis
Dislokacija sirita
Ketoza
Ciste jajnika
Oboljenje papaka
(epavost)

2
10
10
2
5
8
5

5
15
15
5
10
15
10

Postavljanje ciljeva REMONT

Cilj Preduzima- Zahtevi
nje mera
klijenta
Nakon prve laktacije (%)
Nakon druge, tree i
sledeih laktacija (%)

10
15

15
20

Ukupni remont (%)

Remont zbog neplodnosti
(%)

25
50

35
10

Prevod softverskog programa

Dairy Quest, nastao je kao
rezultat saradnje sa amerikom
firmom ProfitSource Inc., iz
Wausau-a, Wisconsin, SAD.

ODLIKE:
Za

pokretanje programa potrebno

je unositi elementarne podatke kao
to su indentifikacija grla, osemenjavanja, teljenja ili pojedinani
tretmani. U zavisnosti od
pedantnosti evidentiara,
predviene su brojne dodatne
opcije unosa podataka;

 lako

primenjiv softverski program.

Rukovanje je jednostavno, kao u
ostalim proizvodima Windows-a;
uva komletno sve podatke svih grla
i stalno ih osveava, tako da su svi
podaci neprestano aktuelni;
priprema liste aktivnosti;
korienje sopstvenih ili
programskih podeavanja;

 Opcija

filtriranja trijaa grla po eljenim

parametrima;
pripreme liste za periodini planski obilazak
farme;
Mogunost grupnog i pojedinanog rada,
praenja grla po normama, talama,
specifinim proizvodnim periodima,
fiziolokim ili patolokim stanjima i
otkrivanja povezanosti sa drugim
pokazateljima,..

 Podela

vremena na eljene periode (npr.

nedeljne, mesene, kvartalne, godinje ili
odreeni broj dana), na osnovu kojih e se
raditi analiza unetih podataka po zadatim
vremenskim blokovima i uoiti promene
kroz zadate vremenske okvire;
Malim
runim kompjuterom PALM
tehnologije omoguen je pregled svih
upisanih podataka, kao i unos podataka
na licu mesta koji se jednim pritiskom na
dugme ekspedituju u kompjuter;

 Omogueno

je slanje e-mailom
podataka strunim, veterinarskim i
stoarskim organizacijama,
mlekarama, centrima za proizvodnju
i/ili prodaju semena).
Podrava upise podataka iz programa
merenja mleka (npr. Westfalia,
Boumatic).

Tip upisa

Ikone u pomaganju
prepoznavanja polja upisa

Ikone u pomaganju
prepoznavanja polja upisa

Pregled sadraja izvetaja

Lista izvetaja 1/2

Lista izvetaja 2/2

Grafikoni rastura

Prikaz laktacionih kriva

Pregled sadraja prioriteta

Redovna konfiguracija upisa

Plan vet. pregleda - reprodukcija

Plan reprodukcije praenje ciklusa

Plan orezivanje papaka

Upis cene zarade i trokova

Ureivanje oznaka

Razne druge opcije

Opcije filtriranja

Opcije slanja podataka u PALM

Izgled ekrana prirunog

kompjutera

Cilj:

Ocena (presek) trenutnog stanja i usmeravanje

panje na mogunosti farme.
Omoguava i olakava dokumentovanje efikasnosti
rada, uspenosti preporuenog programa, isplativost
sprovedenih mera, otkrivanje greaka u radu,
otkrivanje slabih taaka farme i fokusiranje na
korekciju.
Korisnik programa (vlasnik), lake shvata i prati
dinamiku farme, aktivnije uestvuje u unapreenju
odlika koje su merljive, dokumentovane, i time se
lake odluuje na inoviranje i finansiranje
preporuenih investicija od strane strunjaka.

Zakljuak
Velika

stada imaju potrebu za brzim i tanim

monitoringom, sa velikim spektrom analiza,
uvanje velikog broja podataka jedinki i
celokupnog stada, integraciju proteklih podataka
sa trenutnim stanjem, i sadanjeg stanje sa
ciljevima (eljenim stanjem u budunosti).
Planski i ciljani periodinim obilasci farme treba
da spree stagnaciju programa.

Treba razmiljati o integrisanju

podataka to veeg broja farmi
odreenih regiona u jedinstveni
informativni sistem pod
nadlenou strunih slubi,
veterinara, nutricionista, stoara,
genetiara, ekonomista i bankara,
kako bi se uniformisalo i timski
nastupalo u uzdizanju govedarstva
SiCG iz tekog ekonomskog i
tehnoloki zaostalog poloaja.