Etilbenzen Ve Uretimi

www.KimyaMuhendisi.
com
ETL BENZEN VE RETM
1. Etil Benzen ve Tanm
Etil benzen, aromatik hidrokarbonlardan olan kimyasal organik bir bileiktir. Etil benzen, sv
bir hidrokarbon olup, etilen ve benzenden retilir. Kimyasal forml C8H10dur. Molekl
arl 106.6 g/mol, younluu 0.867 gr/cm3tr. Erime noktas -95 C ve kaynama noktas
136 Cdir. Fenil etan, etil benzol ve EB olarak da adlandrlr. Etil benzen, renksiz, yanc ve
kokusu benzine benzeyen sv organik bir bileiktir. Etil benzen, doal yollarla, benzin ve
kmr katranlarnn iinden bulunmutur. Hatta, mrekkep, boya, bcek ilac gibi maddelerin
retilmesi srasnda da etil benzene rastlanmtr.
En byk kullanm alan, petrokimya endstrisidir. Stirenin retilmesinde kullanlan nemli
bir ara maddedir. Etil benzenin katalitik dehidrojenasyonu, hidrojen, gaz ve stiren verir ve
stirenin byk bir ksm, ok bilinen bir plastik olan polistirene polimerletirilir. Ayrca,
zc olarak, dier kimyasal maddelerin oluumunda ,yaktlarda, nafta ve asfaltn
oluumunda nemli bir yeri vardr. Boya endstrisinde karmda bulunan madde olarak
kullanlr.
1.1. Etil Benzen retiminin Dnyadaki Durumu
Petrol rnlerinin daha deerli rnlere dntrld petrokimya sanayi, geni bir katma
deeri yksek rn yelpazesine sahiptir. Gnmzde, petrokimya sanayinden elde edilen
rnler, yan sanayide geni lde kullanlmaktadr. Salk, hijyen, barnma ve gda gibi
temel insani ihtiyalarmzn karlanmasnda nemli rol oynayan bir alan olan petrokimya
sanayi, ayn zamanda yksek teknoloji, ulam ve elence sektrleri gibi kritik alanlarda da
uygulama alan bulmutur. Yeni evrelere uyum salamakta olan ve yeni zorluklara gs
www.KimyaMuhendisi.com
geren petrokimya endstrisi etkileyici bir gemie ve en az onun kadar heyecan verici bir
gelecee sahiptir. Genel olarak, petrokimya sanayinin gelecei olduka pozitif grnmektedir.
Gnmzde petrol ve/veya doal gaz ksl kimyasallarn, yani petrokimyasallarn kimya
sanayi iinde nemli bir yeri vardr. Petrokimya sanayi kresel olaylar, ekonomik koullar ve
blgelerin pazardaki rolne bal olarak inili-kl bir byme ve karllk dnemsellik
eilimi gsteren bir sektrdr. Fiyatlarn ve marjlarn artt zamanlarda retici firmalar, bir
ou ayn zamana denk gelen yeni yatrm projelerine arlk verdiklerinden, piyasalar arz
fazlal olan yeni bir dneme girer. Sektrdeki bu evrim yllardan beri devam etmektedir.
Tarihsel olarak bakldnda, petrokimya sektrndeki konjonktrel dalgalanmalarda iki tepe
noktas arasndaki srenin yaklak 6-8 yl olduu bir evrimde, reticiler asndan iyi piyasa
koullarnn yaand dnem genellikle 18-24 aydr. Fakat bir sonraki konjonktrel
dalgalanmada bu srenin 10 yl olarak gereklemesi beklenmektedir. 2005-07 dneminde
karlln yksek olmas, 2008den itibaren Orta Doudaki yeni yatrmlarn miktarna ve
zamanlamasna bal olarak yeniden konjonktrel ini eilimine girmesi beklenmektedir ve
bu ini eiliminin ka tane irketin nerede ve ne oranda byyeceine bal olarak 2009-2010
yllarnda da devam edecei tahmin edilmektedir.
ekilden grld gibi, dnya etilen tketiminin yaklak %58i PE retiminde
kullanlmaktadr. kinci en byk etilen tketicileri EO ve EDC olup bunu srasyla EB, Alfa
Olefinler ve dierleri izlemektedir. Ortalama olarak dnya etilen talep bymesi dnya
GDPsinin 1,5 katna eittir. nmzdeki be yllk dnemde dnyada ekonomik bymenin
ve buna bal olarak etilen talebindeki bymenin de yksek olmas beklenmektedir. Dnya
GDP ve etilen talebinin srasyla ylda ortalama % 3,2 ve % 4,8 byyecei tahmin
edilmektedir.
Rafinerilerde naftadan reformlanarak veya buhar paralama tesislerindeki aromatike zengin

yan rnlerden elde edilen benzen, petrokimya sektrnde merkezi konumunu devam
ettirmektedir. ABD de en byk benzen kayna rafineriler iken, Avrupada benzenin
ounluu krakerlerden elde edilen piroliz benzininden (Py-gas) retilir. Benzen, aromatike
zengin yan akmlardan direkt ekstraksiyon ile retildii gibi, dier aromatiklerin dntrme
reaksiyonlar ile de elde edilebilmektedir. Toluenden alkil grubu koparlarak, paraksilen de ise
seimli disproporsiyonlama ile benzene dnm yaplmaktadr.
Benzen ok sayda retim alannn hammaddesi durumundadr. En nemlisi stirenlerdir.
Benzen etilenle birlikte etil benzene evrilir, buradan da stiren ve trevleri elde edilir. En
nemli stiren trevi de polistirendir. Benzenin fenolik halkasnn propilenle birlemesi sonucu
kmen retilir. Bu rn de fenol, fenolik reineler, epoksi reineleri ve polikarbonatlarn
retiminde kullanlr.
Benzen ayn zamanda hidrojenlenerek siklohegzana dntrlr. Bu rn de kaprolaktam
yolu ile naylon6 ve naylon 6,6 retiminde kullanlr. Benzenin kullanld drdnc byk
saha da nitrobenzen ve anilinden gidilerek, poliretan ham maddelerinin retimidir. Benzenin
%53 etil benzenin retiminde kullanlmaktadr. Fenol retiminde kullanlan kmen ile
naylon/naylon6 trevlerinde kullanlan siklohegzan benzenin dier nemli tketim alanlarn
oluturmaktadr. Bu ana tketim alan toplam benzen talebinin yaklak %85ine karlk
gelmektedir.
2. Etil Benzen retimi
2.1. Etil Benzen retim Reaksiyonlar
Etilbenzen, son yllarda GR-S sentetik lastii ve plastikler iin stiren retiminde, bir reaksiyon
adm olarak, ok byk miktarlarda retilmektedir. Stirenin balca ticari sentezlerinden
birinin balang maddesi, benzenin Friedel-Craft alkillenmesi ile oluan etilbenzendir.
Alkilasyon; izobtann olefin hidrokarbonlaryla (rnein, propilen ve btilen), genellikle
slfrik asit veya hidroflorik asit gibi bir asit katalizr eliinde scaklk ve basn kontrol
altnda kimyasal olarak birletirilmesine ynelik bir artma ilemidir. Organik bileiklerin
molekllerine, alkil gruplarnn eklenmesiyle oluan reaksiyonlara alkilleme denir.
Etilbenzen (C6H5-C2H5), sanayide nemli bir monomer olarak bilinen strinenin elde edilmesi
iin hammadde olarak kullanlr.
C6H5-C2H5 C6H5CH=CH2
Stiren
Etilbenzen, benzenin AlCl3 katalizr ortamnda etilenle tepkimesi sonucu retilir.

C6H6 + C2H4 C6H5-C2H5 Etilbenzen
C6H6 + C2H4 C6H5C2H5
H= -24500 kcal/kg (95Cde)
EB(Etil Benzen) ve etilen arasnda, dietil benzen (DEB) oluturan reaksiyon da meydana
gelir:
C6H5C2H5 + C2H4 C6H4(C2H5)2
Etil benzen
etilen
dietil benzen
DEB ve etilen arasnda, tri- ve daha fazla etil benzen oluturan katlma reaksiyonlar da
mmkndr. Ancak, bu katlma reaksiyonlarn minimize etmek amacyla, benzenin molar
kesri etilene gre yksek tutulur, yaklak 8:1 orannda. Dietil benzen retimi istenmeyendir
ve yan rn olarak deeri dktr. Ayrca, EB iindeki kk miktarlarda DEB, alt akm
stiren prosesinde ciddi problemlere yol aar. Bu nedenle, EB ierisindeki maksimum DEB
miktar 2 ppm olarak belirtilmitir.
stenen EBnin retimini en yksek dereceye karmak amacyla, DEB ayrlr ve aadaki
denge reaksiyonu yardmyla EB retmek iin fazla benzenin eklendii ayrma reaktrne geri
dndrlr :
C6H4(C2H5)2 + 2C2H4 C6H5C2H5 + C3H6
toluen
etilen
etil benzen propilen

5
Reaksiyon kinetii u ekildedir:
i yukardaki reaksiyon numaralarn gsterir ve
r ilerin birimi kmol/s/m3-reaktr, Ci lerin birimi kmol/m3-gazdr ve k0,ilerin birimi eitliin

biimine gre deiir.
retim, gaz haindeki etilen, iersinde katalizr olarak alminyum klorr (veya baka bir
katalizr) bulunduran ve orta bir scaklkta (40-100C) tutulan, sv benzen ierisinden
geirilir. Reaksiyon, klorl hidrojen tarafndan hzlandrlr.
Etilbenzen retiminde kullanlan srekli bir proseste anhidr artlar salanmaldr. Bu
sebepten, %99 saflkta benzen, azeotropik kurutma kolonu yolu ile reaktre gnderilir.
Kurutma kolonundan geen benzen, 30 ppmden daha az su bulundurur. Bu benzen geriye
dndrlerek katalizr kompleksi ve taze katalizr (anhidr AlCl3) ile kartrlr.
Hzlandrc (promotr) etki yapan klorlu hidrojen, dolayl bir ekilde, daha nce etilen (%9095 saflkta) ile kartrlm, etil klorr tarafndan temin olunur.
Ar organik maddeler ve kat anhidr alminyum klorrden oluan katalizr kompleksi,
separatrde ayrlr ve taze AlCl3 ile kartrldktan sonra dolama sokulur. Katalizr
kompleksinin yaklak bileimi aadaki gibidir:
AlCl3 (hidrokarbonlarla birlemi halde).. %26

AlCl3 (serbest)%1
Yksek molekl arlk hidrokarbonlar.%25
Benzen ve etilbenzen.%46
Alkilasyon esnasnda benzen, 94C scaklk ve atmosfer basncnn biraz zerinde bir
basnta, etil ve polietil benzenlere dnr. Reaksiyon ekzotermik olduu iin s,
evaporasyon veya soutma yolu ile uzaklatrlmaldr.
Ham alkilat, katalizr kompleksinden ayrlr, soultur, nce su ve sonra sodyum hidroksid
zeltisi ile ykanr. Bu ham rn %40-45 benzen, %15-20 polietil-benzen, az miktarda katran
ve geri kalan etilbenzendir.
ekil 2.1. Benzenin 95 Cdeki etilasyonu ile ilgili denge ilikileri

Ayrma, ekil 2.1de gsterildii gibi, bir seri alm kolonlar ile gerekletirilir. Bunlardan
ncs yaklak olarak 50 mm mutlak basn altnda alr ve ba rn olarak
polietilbenzenler veriri. Bunlar sonradan, dealkilasyon-realkilasyon proseslerine (AlCl3
kullanarak ve daha yksek temperatrde ve eitli katalizr oranlarnda) sokulurlar.
Etilbenzen ve dimetilbenzen elde olunur.
2.2. Etil Benzenin retim Prosesi ve Proses Ak Diyagram
Tasarladmz bu fabrikada byk miktarda; petrolden elde edilen, solvent, monomer ve

polimerin retimi yaplmaktadr. Fabrikada retilen ve yllk kapasitesi 80000 ton olan
%98lik etil benzen, ayn mekanda olan stiren fabrikas tarafndan tketilmektedir. Bu
fabrikada, etil benzen ve stiren arasnda nemli bir s birlemesi vardr. Bu iki maddenin
retim prosesinde aa kan snn, bir dierinde retilirken dierinde harcanmas sayesinde,
tesiste enerji dengesi kurulmutur. Etil benzen reaksiyonu ekzotermik bir reaksiyon olup, s
aa kmaktadr. Stiren retim reaksiyonu ise, etil benzenin aksine endotermik bir
reaksiyondur. Bylece, bu iki reaksiyon arasnda enerji dengesi salanm olur. Etil benzen
reaksiyonunda, eitli deiim ve dnmlerin proses zerindeki etkileri ve maliyet
zerindeki olumlu sonular incelenecektir.
ekil 2.2.de grlen proses ak diyagram, etil benzen fabrikasnn retim prosesini
gstermektedir. 25Cde ve 110 kPa basncndaki rafineri benzen, depolama tankndan,
sistemdeki toplama tankna beslenir (V-301) ve burada geri dnen benzen akmyla karr. V301 depolama tankndan pompalanarak, reaksiyon basnc olan 2000 kPa (20 atm) getirilen
akm, H-301 s deitiricisine gnderilerek, yaklak olarak 400C olan reaksiyon scaklna
ykseltilir. n stmaya tabi tutulan benzen akm, adyabatik dolgulu reaktrden oluan
reaktr sisteminin (R-301den R-303e) ilk kademesinde, bu reaktr sisteminin ara
kademesinden gelen ve soutulan etilen akmyla kartrlr. Bu reaktrde meydana gelen
reaksiyon, gaz faznda ve ekzotermik olarak gerekleir. Reaksiyon sonucu oluan, birinci
dolgulu yataktan ayrlan, scak ve ksmen dntrlm akm, ilave etilenle kartrlr ve E301 s deitiricisine beslenir ve akm burada, reaksiyonun devam edecei ikinci reaktre (R302) gemeden nce 380Cye soutulur. lerde gerekleen reaksiyonu buraya alr. E8
301den kan, yksek basntaki buhar, daha sonra stiren nitesinde kullanlr. R-302den
gelen akmda, ayn ekilde, E-302den gelen soutulmu etilen beslemesi ile kararak,
reaktr sisteminin son kademesi olan R-303e girer. R-303 reaktrnden ayrlan atk akm,
rnleri, yan rnleri, reaksiyona girmeyen benzeni, az miktarda reaksiyona girmemi etileni
ve dier younlamam gazlar ierir. Yksek ve alak basntaki buharlarn retildii iki
atk kazannda( E-303 ve E-304 ) reaktr atklar soutulur.Ve bu akm stiren nitesinde
harcanr. E-304 s deitiricisinden ayrlan iki fazdan oluan karm, soutulmas iin, E-305
s deitiricine, scakln 80Cye drmek iin gnderilir. E-305ten kan akm, iki faz
birbirinden ayrmak iini separatre (V-302) gnderilir. Separatrde ayrlan hafif gaz, s
deitiricisinde yanma gaz olarak ayrcnn st blmnden ayrlr. Youmu sv, T-301,
benzen kulesine gnderilir ve burada reaksiyona girmeyen benzen st rn olarak ayrlr ve
prosesin balang aamasna geri dndrlr. Birinci kolondan alnan alt rn, T-302
kulesine gnderilir ve buradan alnan st rn direk olarak stiren nitesine yollanr. T302den gelen alt rn ise; dietil benzen ve yksek miktarda etil benzen ierir. Bu akm,
benzenin arsnn dietilbenzene dnt ve reaksiyona girmeyen maddelerin bulunduu
R-304 dolgulu yataa girmeden nce H-301 frnndan geen benzen geri dngsyle
kartrlr. Bu reaktrden kan atk akm, sv akmla kartrlr ve E-303 s atk kazanna
gnderilir.
Tablo 1. Akm Ak Tablosu
10
Tablo 2. Servis Akmlar
11
Tablo 3. Ksmi Ekipman Aklama zeti

Is Deitiriciler
E-301
A = 62.6 m2
1-2 deitirici, sabit olmayan ba, karbon elii
proses buhar tplerin iinde
Q = 1,967 MJ/h
maximum basn oran 2,200 kPa
E-303
A = 546 m2
Q = 10,080 MJ/h
E-305
A = 348 m2
proses buhar kabuk iinde
Q = 4,943 MJ/h
E-307
A = 54.6 m2
E-302
A = 80.1 m2
Q = 2,592 MJ/h
E-304
A = 1,567 m2
1-2 deitirici, sabit ba, karbon elii
Q = 12,367 MJ/h
E-306
A = 57.8 m2
Q = 9,109 MJ
E-308
A = 22.6 m2
12
Q = 7,276 MJ/h
maximum basn oran 200 kPa
E-309
A = 17.5 m2
Q = 5,262 MJ/h

Q = 5,281 MJ/h
Pompalar
P-301 A/B
Karbon elii positif yerdeitirme
Gerek g = 15 kW
Verim %75
P-302 A/B
Karbon elii - santrifjl
Gerek g = bilinmiyor
Verim bilinmiyor
P-303 A/B
Gerek g = bilinmiyor
Verim bilinmiyor
P-305 A/B
Karbon elii positif yerdeitirme
Gerek g = 2.7 kW
Verim %75
P-304 A/B
Gerek g =1.4 kW
Verim %80
Istc
H-301
Gerekli sl yk = 22,376 MJ/h
tasarm (maksimum) sl yk = 35,000 MJ/h
%75 sl verim
Reaktrler
R-301
Karbon elii dolgulu yatak, ZSM-5 mol. elek
katakizr
V = 20 m3
11 m uzunluk, 1.72 m ap
Maksimum izin verilen katalizr scakl = 500C
R-303
katakizr
V = 30 m3
R-302
katakizr
V = 25 m3
R-304
katakizr
V = 1.67 m3
13

Tanklar
V-301
V=7 m3
Maksimum iletme basnc = 250 kPa
yatay
ykseklik = 4.35 m
ap = 1.45 m
V-302
V=10 m3
Maksimum iletme basnc = 250 kPa
dikey
ykseklik = 4.90 m
ap =1.62 m
Kuleler
T-301
Karbon elii
45 elek tepsi art kaynatc ve toplam youturucu
%42 verimlilikte tepsiler
Besleme 19.tepsiden
Toplam besleme tepsi 14 ve 24ten girer
Reflux oran = 0.3874
24 inch tepsi aral
Kolon ykseklii 27.45 m
ap = 1.7 m
T-302
Karbon elii
76 elek tepsi art kaynatc ve toplam youturucu
45% verimlilikte tepsiler
Besleme 56.tepsiden
Toplam besleme tepsi 50 ve 62den girer
Reflux oran = 0.6608
15 inch tepsi aral
Kolon ykseklii 28.96 m
ap = 1.5 m
3. Tasarm Hesaplamalar
Aadaki tasarm hesaplamalar bu proses iin kullanlabilir. Eer bilgi verilmezse uygun
deildirler (kullanlamaz).
3.1. Proseste Kullanlan Ekipmanlar
E-301
Q = 1,967 MJ/h
Tlm = 146.9C
Proses akkan hi = 60 W/m2K

bfwden hpsye ho = 6000 W/m2K
U 1/hi + 1/ho = 59.4 W/m2K
A = 62.6 m2
14
E-302
Q = 2,592 MJ/h
Tlm = 151.4Ci

U 1/hi + 1/ho = 59.4 W/m2K
A = 80.1 m2
E-303
Q = 10,080 MJ/h
Tlm = 86.4C

U 1/hi + 1/ho = 59.4 W/m2K
A = 546 m2
E-304
Q = 12,367 MJ/h
Tlm = 44.3C

bfwden lpsye ho = 5000 W/m2K
U 1/hi + 1/ho = 49.5 W/m2K
A = 1567 m2
15
NOT : E-301 ve E-304n rettii i miktar, bfwden doygunluk scaklna spesifik s
deiimi ierir ancak kabuk tarafnn, iyi kart ve doymu buhar scaklnda olduu
varsaylr.
E-305
Q = 4,943 MJ/h
Tlm = 83.7C
Proses akkan ho = 50 W/m2K

cw hi = 1000 W/m2K
U 1/hi + 1/ho = 47.6 W/m2K
P = 90/10 = 9
R = 10/140 = 0.07
F = 0.99
A = 348 m2
E-306
Q = 9,109 MJ/h
Tlm = 14.6C

Youan lps hi = 6000 W/m2K
U 1/hi + 1/ho = 3000 W/m2K
A = 57.8 m2
E-307
Q = 7,276 MJ/h
Tlm = 46.2C

cw hi = 1000 W/m2K
16
U 1/hi + 1/ho = 800 W/m2K
A = 54.6 m2
E-308
Q = 5,281 MJ/h
Tlm = 18.9C

Kslm youan hps hi = 6000 W/m2K
U 1/hi + 1/ho = 3429 W/m2K
A = 22.6 m2
E-309
Q = 5,262 MJ/h
Tlm = 103.92C

cw hi = 1000 W/m2K
U 1/hi + 1/ho = 800 W/m2K
A = 17.5 m2
T-301
Tepsi/kule boyutlandrmas chemcadte yaplmtr.Verim OConnell korelasyonundan distilat
ve alt akm zerinde fla altrma;
tepede top = Kbenzene/Kethylbenzene = 6.01
17
dipte bottom = Kbenzene/Kethylbenzene = 3.93
avg = (topbottom)0.5 = 4.9

Chemcadten feed = 0.003612 Pa s = 0.3612 cp
verimlilik 0.42
21 basamak = 19 tepsi + youturucu + kaynatc
19/0.42 = 45 actual trays + youturucu + kaynatc
Besleme 9.basamaktan= tepsi 8
8/0.42 = 19, bu yzden besleme tepsi 19dan
T-302
Tepsi/kule boyutlandrmas chemcadte yaplmtr.Verim OConnell korelasyonundan distilat
ve alt akm zerinde fla altrma;
tepede top = Kethylbenzene/Kdi-ethylbenzene= 3.84

dipte bottom = Kethylbenzene/Kdi-ethylbenzene = 3.2
avg = (topbottom)0.5 = 3.5

Chemcadten feed = 0.003612 Pa s = 0.3612 cp
verimlilik 0.45
36 basamak = 34 tepsi + youturucu + kaynatc
34/0.45 = 76 gerek tepsi + youturucu + kaynatc
Besleme 26.basamaktan = tepsi 25
25/0.45 = 56, bu yzden besleme tepsi 56dan
V-301
18
Chemcadten, sv k (Akm 3n hacimsel ak hz) = 21.4 m3/h = 0.3567 m3/min
varsaylan 10 min kalma sresi, o halde hacim = 3.567 m3
Tank boyutunun bu hacmin yaklak iki kat olduunu varsayalm= 7 m3
Yatay tank
, burada D = tankn ap and L = tankn uzunluu
P-301
Normal iletme artlarnda svnn ak, =17,912 kg/h, T = 58.4C, pm&ben* = 50.6 kPa
Svnn hacimsel ak hz, Q = 21.36 m3/h = 5.93 L/s
l = 839 kg/m3, l = 0.000404 kg/m.s
P-301 A/Bdeki akn yaklak %15i V-301e geri gnderilir. Svnn P-301 iin, pompa ve
NPSH erileri Figr 2 ve 3 olarak eklenmitir.Normal alma artlar normal alma seviyesi
pompann giriinden 1.5m yukardadr. ekme ve boaltma borularnn 100fti iin boru
hesaplamalar :
19
NPSHA = Psupply + hg (-Pf) P* = 101,000 + (1.5)(839)(9.81) 2937 50,600

= 59,810 Pa
= (59,810)/(839)/(9.81) = 7.3 m sv kavitasyon(boluk oluumu) nemli deildir.
ekme borusunun edeer uzunluu (Leq,suct) yaklak 100 ft, boaltma borusu(Leq,disch) = 500ft
Pf = 2,937 + (500)(9,107)(5.93/6.8)2/(100) + PH-301 + PR-301 + PR-302 + PR-303 + PE301
+ PE-302 + PE-303 + PE-304 + PE-305 = 2,937 + 34,627 + 15,000 + 15,000 + 15,000 +
15,000 + 10,000 + 10,000 + 10,000 + 10,000 + 10,000 = 147,560 Pa

V-301den V-302ye ME(Madde-Enerji) dengesi:
P12 + gz12 + 0.5v12 + (Pf) + Pcv = -ws
Pompa knda 200kPa basnca ihtiyacmz var bu yzden
(-ws) + 101 + (1.5)(9.81)(839)/1000 2.937 = 2,000
-ws = 1890 kPa
Normal akta sistem erisi= (110 - 101) +(839)(9.81)(4.0 - 1.5)/1000 +(0)+147.6 = 177.2 kPa
Pcv = 1890 177 = 1,723 kPa
20
21
V-302
3
Chemcad den hacimsel debi = 29.7 m /h = 0.495 m /min

3
Kalma zaman 10 dk kabul edilirse, hacim = 4.95 m
Reaktr kabnn hacmibunun yaklak olarak 2 kat kabul edilirse = 10 m

3
Buhar ak(no:15)= 476 m /h = 0.1322 m /s, = 2.17 kg/m

g
Dikey kap
2
V = D h/4, D = ap and L = kap ykseklii (PFD olarak izilmi)

L/D = 3 alnrsa
Gaz hznn kontrol
Seperatr faz iin kriter
V-302 den H-301 e Fuel Gaz besleme dizayn

V-302 (No:15) den gelen buhar H-301 de condense olan fuel gazdr.
V-302 den H-301 e kadar en uygun basn d 10 kPa dr.
Istcda valf akn 2 kPa a ayarland kabul edilir
22
V-302 den H-301 e boru uzunluu 110 ft tir.
D deerlerinden -P deerleri hesaplanr

f
R-301
Dolgulu yatak
Katalizr ieren reaktrn hacmi, V
reac
reac
= 20 m
= 20 = V /(1-)
cat
= 0.4
3
V = 12 m katalizrn
cat
Katalizr boyu = 2 mm
Dikey kap
2
V = D L/4, D = ap and L = katalizr ieren reaktrn uzunluu

L/D = 5
23
1 m de buhar dalm iin eklenir, L = 11 m olur.
R-302
Dolgulu yatak
reac
reac
= 25 m
= 25 = V /(1-)
cat
= 0.4
3
V = 15 m katalizrn hacmi
cat
Dikey kap
V
reac
= D L/4, D = ap and L = Katalizr ieren kabn uzunluu
L/D = 5 olarak kabul edilir
1 m de gaz dalm iin eklenirse, L = 12 m olur.
R-303
Dolgulu yatak
reac
= 30 m
24
V
reac
= 30 = V /(1-)
cat
= 0.4
3
cat
Katalizrn boyu = 2 mm
Dikey kap
V
reac
= D L/4, D = ap ve L = katalizr ieren kabn uzunluu
L/D = 5
1m de buhar dalm iin eklenirse L = 12 m olur.
R-304
Dolgulu yatak
reac
reac
= 1.67 m
= 1.67 = V /(1-)
cat
= 0.4
3
cat
Dikey kap
2
V = D L/4, D = ap ve L = katalizr ieren kabn uzunluu,

L/D = 2.5 olarak kabul edilirse
1m de buhar iin eklenirse, L = 5 m olur.
25
Tablo 4. R-301 R-304 Arasndaki Basn D Hesaplamalar
3.2. Katalizrlerde difzyon direnlerinin incelenmesi

En hzl reaksiyon Reaksiyon 1 de gerekletii iin bu reaksiyon ana reaksiyon olarak kabul
edilir.
Benzenin ars bulunduu iin,etilene gre limitleyen reaktan olarak kabul edilebilir.
Reaksiyon sisteminde kullanlan uygun scaklk deeri 450C = 723K
R-301 (Stream 6) reaktrne giren benzenin mol fraksiyonu = 226.34/259.3 = 0.8729
R-301 (Stream 6) reaktrne giren etilenin mol fraksiyonu= 27.9/259.3 = 0.1076
Reaktr(Stream
6)
giriindeki
toplam
molar
konsantrasyon=
P/RT
(1985000)/(8.314)/(383+273) = 363.9 mol/m = 0.3639 kmol/m
Reaktr giriindeki benzen konsantrasyonu = (0.8729)(0.3639) = 0.3177 kmol/m

6
Limitleyen reaktann sabit oran k C

1
benzene
= 1.0010 exp(-22,500/1.986/723)(0.3177) =
0.04974 m -gas/m -reactor/s

3
Katalizr hacminin deiimi k = k /(1-) = (0.04974)/(1-0.4) = 0.08290 m -gas/m 1
catalyst/s
-8
Katalizrn efektif difizvitesi= 610 m -gas/m-catalyst/s
26
Bu yaklak olarak bir efekftifsizlik faktr verir,yaklak olarak 0.95-1 aralndadr,bunun

ardndan ktle transfer denklikleri kontrol edilir.
3.3. Kataliz Yzeyine Doru Ktle Transferi

Partikl reynold says,
Froessling [N. Froessling, Gerlands Beitr. Geophys., 52, 170 (1938).] e gre ktle transfar
katsays
-2
-6
Bu artlar altnda etilenin benzen iindeki difzivitesi D , 110 cm /s = 110 m /s tr.

AB
Yzeysel filmin diren fraksiyonu
27
Sonu olarak d yzeydeki ktle transferi toplamn sadece%3.5 i kadardr ve ihmal

edilebilir.Reaksiyon reaksiyonun gerek kinetikleri tarafndan kontrol edilir ve simlasyonda
kullanlabilir.
3.4. Yeni Katalizrlerin zellikleri

Yeni katalizrler 4 mm apnda ve 8 mm uzunluunda silindirik ekilde salan tanecikler iin
uygundur.Hesaplamalar yapabilmek iin,katalizrler davranlarn 5.8 mm apnda bir
silindir ve =0.52 olarak kabul edebiliriz.Maksimum katalizr scakl 500C olarak
alnmaldr.
Firmalara gre reaksiyonun gerek oranlar aadaki tablodaki gibi verilmitir:
-8
reticiler efektif difziviteyi 110 m -gas/m-catalyst/s olarak verirler ve yeni katalizrn

3
younluu 1,200 kg/m tr.
28

Etilbenzen Ve Uretimi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Etilbenzen Ve Uretimi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.KimyaMuhendisi.

ETL BENZEN VE RETM

1. Etil Benzen ve Tanm

1.1. Etil Benzen retiminin Dnyadaki Durumu

Rafinerilerde naftadan reformlanarak veya buhar paralama tesislerindeki aromatike zengin

2. Etil Benzen retimi

2.1. Etil Benzen retim Reaksiyonlar

Etilbenzen, benzenin AlCl3 katalizr ortamnda etilenle tepkimesi sonucu retilir.

C6H6 + C2H4 C6H5C2H5

H= -24500 kcal/kg (95Cde)

etil benzen propilen

Reaksiyon kinetii u ekildedir:

i yukardaki reaksiyon numaralarn gsterir ve

r ilerin birimi kmol/s/m3-reaktr, Ci lerin birimi kmol/m3-gazdr ve k0,ilerin birimi eitliin

AlCl3 (hidrokarbonlarla birlemi halde).. %26

ekil 2.1. Benzenin 95 Cdeki etilasyonu ile ilgili denge ilikileri

2.2. Etil Benzenin retim Prosesi ve Proses Ak Diyagram

Tasarladmz bu fabrikada byk miktarda; petrolden elde edilen, solvent, monomer ve

Tablo 1. Akm Ak Tablosu

Tablo 2. Servis Akmlar

Tablo 3. Ksmi Ekipman Aklama zeti

proses buhar kabuk iinde

maximum basn oran 2,200 kPa

Proses akkan hi = 60 W/m2K

Proses akkan hi = 60 W/m2K

Proses akkan hi = 60 W/m2K

Proses akkan hi = 50 W/m2K

Proses akkan ho = 50 W/m2K

Proses akkan ho = 6000 W/m2K

Proses akkan ho = 4000 W/m2K

Proses akkan ho = 8000 W/m2K

Proses akkan ho = 4000 W/m2K

tepede top = Kbenzene/Kethylbenzene = 6.01

avg = (topbottom)0.5 = 4.9

tepede top = Kethylbenzene/Kdi-ethylbenzene= 3.84

avg = (topbottom)0.5 = 3.5

NPSHA = Psupply + hg (-Pf) P* = 101,000 + (1.5)(839)(9.81) 2937 50,600

+ PE-302 + PE-303 + PE-304 + PE-305 = 2,937 + 34,627 + 15,000 + 15,000 + 15,000 +

15,000 + 10,000 + 10,000 + 10,000 + 10,000 + 10,000 = 147,560 Pa

Chemcad den hacimsel debi = 29.7 m /h = 0.495 m /min

Kalma zaman 10 dk kabul edilirse, hacim = 4.95 m

Reaktr kabnn hacmibunun yaklak olarak 2 kat kabul edilirse = 10 m

Buhar ak(no:15)= 476 m /h = 0.1322 m /s, = 2.17 kg/m

V = D h/4, D = ap and L = kap ykseklii (PFD olarak izilmi)

Gaz hznn kontrol

Seperatr faz iin kriter

V-302 den H-301 e Fuel Gaz besleme dizayn

D deerlerinden -P deerleri hesaplanr

V = D L/4, D = ap and L = katalizr ieren reaktrn uzunluu

1 m de buhar dalm iin eklenir, L = 11 m olur.

= D L/4, D = ap and L = Katalizr ieren kabn uzunluu

L/D = 5 olarak kabul edilir

1 m de gaz dalm iin eklenirse, L = 12 m olur.

= D L/4, D = ap ve L = katalizr ieren kabn uzunluu

1m de buhar dalm iin eklenirse L = 12 m olur.

V = D L/4, D = ap ve L = katalizr ieren kabn uzunluu,

1m de buhar iin eklenirse, L = 5 m olur.

3.2. Katalizrlerde difzyon direnlerinin incelenmesi

(1985000)/(8.314)/(383+273) = 363.9 mol/m = 0.3639 kmol/m

Reaktr giriindeki benzen konsantrasyonu = (0.8729)(0.3639) = 0.3177 kmol/m

Limitleyen reaktann sabit oran k C

0.04974 m -gas/m -reactor/s

Katalizr hacminin deiimi k = k /(1-) = (0.04974)/(1-0.4) = 0.08290 m -gas/m 1

Katalizrn efektif difizvitesi= 610 m -gas/m-catalyst/s