N

E
Y
HJ

Salkl yaama
ve
sal korumada
gerekli yol
ve
kurallardr.

SALIK
Ruhen, bedenen ve
sosyal bakmdan tam
bir iyilik halidir.

Dnya Salk rgtne gre; gelimekte olan

lkelerde ortaya kan bulac hastalklarn
%80ninden sanitasyon ve hijyen konusundaki
yetersizlik sorumludur.
Riskli davranlarn nlenmesi, hijyen eitimleri
ve uygulamalarna ek olarak toplum temelli
programlarn hazrlanmas ve yrtlmesi de
olduka nemlidir.

KSEL HJYEN
Bireyin saln
srdrmek iin yapt
ZBAKIM
uygulamalarn ierir

Konunun Genel Amac

Birimimizde;
salnn temel konular olan i
hijyeni konusunda bilgilenmelerini
salamak

 sal ve gvenlii
uygulamalarnda;
kiisel hijyen"ile"i
Hijyeni nin bire bir
rtmektedir.

Kiisel hijyen
Genel olarak bilindii gibi ;
sala zarar verecek ortamlardan
korunmak iin yaplacak uygulamalar
ve alnan temizlik nlemlerinin
tmkiisel hijyenolarak
tanmlanr.

 HJYEN
Sala zarar verecek
ortamlardan korunmak iin
yaplacak
uygulamalar ve alnan temizlik
nlemlerinin tm hijyen olarak
tanmlanr

 Hijyeni (Endstriyel Hijyen)

yerinde oluan, alann salk ve iyilik
halini etkileyen, alanlar ve toplumdaki
bireyler arasnda nemli lde
huzursuzluk ve verimsizlik yarataniyeri
ortam tehlikelerini ve risklerini;
Belirleme, kontrol altna alma. Kontrol
stratejilerini gelitirme ve izleme
faaliyetlerini ieren i sal bilim daldr.

 yerindeki lavabolar, dular,

tuvaletleri, soyunma odalarn en iyi
ekilde kullanmak her bir alann
sorumluluudur.
Zehirli kimyasal maddelerle, scakta
ve kirli ilerde alanlar iin iyi bir
hijyen(temizlik)temel arttr

TEHLKE! Kimyasal etkenler

Kimyasal maddeler alma ortam ve gnlk
yaantmzn iinde bir ok alanda yer
almaktadr ve kat, sv ve gaz hallerinde
kullanlmaktadrlar.
Dnyada her yl en az 400 milyon ton
kimyasal madde retilmekte ve her tr endstride
kullanlmaktadr
Gnmzde alanlarn birou kimyasal tehlikeye u
ya da bu ekilde maruz kalmaktadr.

11

Kimyasallarn salk zerine

etkileri

12

Kimyasal Tehlikeler
Bunlar, zehirli veya tahri edici
maddeler olabilir ve dorudan
doruya vcuda girerler.

TEHLKE! Biyolojik etkenler

RSKLER

Hastalar,

Kontamine ara ve gereler

SALIK SORUNLARI
konjoktivit(adenovirsler)
sitomegolavirus
difteri
hepatit A/B/C
kzamk
meningokoksik menenjit
kzamkk
tberkloz
su iei

14

Biyolojik Tehlikeler
Bunlar, bakteriler, virsler, mantarlar, kfler ve protista
(bir hcreliler) gibi mikrobiyolojik olanlar ve bcekler,
parazitler (asalaklar), bitkiler; ve hayvanlar gibi
makrobiyolojik tehlikeler.

Kiisel Hijyen

Tm i kazalar ve meslek hastalklar nlenebilir. Bunlar nleyebilecek en nemli

kii alandr (sizsiniz). Sal ve gvenlii korumak iin belirtilen kurallara eksiksiz
uyunuz. Kurallara isteyerek ve yeterince uyulmad takdirde iyeri alma ortamnda
bulunabilecek zararl ve zehirli, gaz, toz, duman, mist eklindeki kimyasal maddelerden
etkilenebilirsiniz

Fiziksel Tehlikelerin (evresel Koullarn

) Meydana Getirdii Tehlikeler
Bunlar ar grlt, titreim (sarsnt), n saan
enerji, olaan d scaklk deiimlerine (termal
konfor koullarna) maruz kalma durumlardr.

Ergonomik Tehlikeler
Fiziksel Stresrler (tekrarlanan hareketler, ar
kaldrma, uygunsuz veya statik(deimeyen) duru,
yorgunluk, ar g uygulama, dorudan/direkt
basn veya ar g uygulama gibi).
- Psikolojik stresrler (monotonluk, ar i yk gibi).

Yabanc Maddelerin
Vcuda Giri Yollar

A) Solunum Yolu le : alanlar

sanayide en ok bu yolla etkilenir.

B)Deriye Temas Yolu le

Deri yolu ile absorbe edilme, dorudan
doruya deriye temas etme ile
meydana gelir.
Asitler, alkaliler, solventler, yalar,
formaldehit, krom veya nikel, baz
organik tozlar, epoksi sertletiriciler,
neftya cilt iin tehlikelidir.

1- ldrc
zehirlenmeler
Nispeten, ok az
miktarlardaki zehirli
maddeler absorbe
edilebilir. Fakat, anilin,
kurun tetra etil veya
hidrojen siyanr
asidinin deriye ksa
sre temas ok
byk tehlikeler
3-meydana
zclergetirebilir.

2- Tahri Edici
Maddeler
Bunlar, dorudan
doruya deriye (cilde)
etki ederler.
Kuvvetli asitler (slfrik
asit, nitrik asit, hidroflorik
asit vb.).
Bazlar (sodyum hidroksit,
kostik, potasyum
hidroksit, kire vb.), klor,
flor, brom, fenol vb.

Bunlar, dorudan doruya deriyi tahri etmezler

ancak, bakterilere kar derinin direncini azaltrlar.
(Dermatosis) rnein: Benzin, Gazya ve Alkol vb.)

C) Sindirim Yolu le :
Atmosferde bulunan ve salya
ile karan zehirli maddeleri
yutmak, kimyasal maddeler
bulam gdalar yemek,
imek, inemek ve
tttrmek suretiyle sindirim
yolu ile vcuda girerler.
D) Enjeksiyon yolu ile
E) Gz tarafndan absorbe
edilerek

Gazlar:
Mesleki
zehirlenmelerin,
ou solunum yolu
ile alnan havann
iinde bulunan
klor, karbon
monoksit, hidrojen
slfr, amonyak,
azot dioksit,

Buharlar:
Normal scaklkta ve
atmosfer basncnda
buharlaabilen , gaz, sv
veya kat maddelerin
havada bulunan
buharlardr .
rnein: Benzol, alkol,
toluen vb

Sisler (mistler):
Bunlar, ok ince sv
damlacklarnn havada
dalmas sonucu meydana
gelirler, elektro metal
kaplama tanklarnda ve
tabanca ile boya yaplmas
durumlarnda olduu gibi.
(Kesme ve talama
ilemleri srasnda ya
sisleri (mistleri),
olumaktadr).

Tozlar
Bunlarn, ok ince kat madde
paracklarnn havada dalmas ile
meydana gelirler. Organik ve inorganik
partikllerden oluur.
a) Tahri Edici Tozlar:
Hububat, eker ve un tozlar bunlara
rnek olarak verilebilir.
b) Zehirli Tozlar:
Bu eit tozlar tahrie veya
zehirlenmeye birlikte neden olabilirler

c)Fibrosis Yapan Tozlar: (akcier

hastal)
Bunlar, akcierlerin hcrelerinde, fibros
meydana getiren serbest silika ve asbest
tozlardr.
Kmr madencilii ve dkm sanayisi gibi
sektrler iin bu risk zellikle ok nemlidir.
d) Skc - nert Tozlar:
Bunlar, tahri edebilen fakat zehirlenmeye
ve fibrosis'e neden olmayan, rahatszlk
verici tozlardr.
e) Allerji Yapan Tozlar:
Bunlar, bunlar baz kimselere etki eden,
polen, pamuk, yn, krk, ty , sa tozlar ile
baz cins odunlarn kesilmesinde meydana
gelen tozlardr.

Dumanlar:
Bunlar, kimyasal maddelerin meydana
getirdikleri
kat paracklarn gaz halindeki
dumanlardr.
rnein hidroklorik asit ve amonyak buharlar
havada beyaz dumanlar halinde amonyum
klorr meydana getirirler. zellikle kaynak ve
kesme ilemleri srasnda aa kan dumanlar
son derece nemlidir. nlem almay gerektirir.