Professional Documents
Culture Documents
Khawtlang
Nun Editor : H. Lalduhawma
Ph.9615558328
Siamthat
Champhai Asst. Ed. : F.Zirliana
District Ph.9615333491
YMA Joint Ed : F.Lalhriatpuia
Chanchinbu http://www.byma.webs.com. Ph. 9862614280
Chhuak News Ed.: Lalhrima K
Hmasa ber Ph. 9862775433
BETHEL BRANCH YMA CHANCHINBU PATHIANNI CHHUAK KUM 24-na ISSUE NO.6 Dt.7.2.2010. PHEK-1 NA
Vawiin Thuvawn :
Khawtlang Nun Siam that Fiamthu lamah aw niang Lehkhabu awmlohna pindan chu
(Phek 3 ) (Phek 4 ) thlarau awmlohna taksa ang a ni.
Lehkhabu te hi thi ve theilo awm
KAN BRANCH PIANCHAM LAWM A NI chhun chu an ni..
Bethel.Pa wl Kut Th la Ni 7 th
(P athianni) : Ni 1.2.2010
(Thawhtan) zan khan Bethel Community Hall, Chhura Hmun-ah VENGCHHUNG
Branch din champha ropui taka lawm a ni. THING LEI
He kan Branch piancham vawi 27-na lawmna hun hi Pu Tunkar ralta khan chhiatni/
Lalsanglura Zote, Branch President in hneh takin a kaihruai a. Mem- thatni a hman tur Tuahthing Rs.
bers 180 vel kan kal thei a ni. He hun ah hian Kum 2010 Y.M.A thupui 3500/- lei fel a ni.
‘Kha wtla ng Nu n Si amth at’ tih chu kan hr uaitu hlun Pu PE FEL
H.Vanlalthanga’n a hawng a, hawnna thu a sawina ah hian members Section hrang hrangte chuan
te fuihna thu tha tak a sawi bawk a ni. Tin, kan veng zaithiam tak tak
kum 2010 chhung atana section
Nl. Lalnunthari leh Nl. Zairemthangi (Zaitei) te’n members kalkhawm
Budget Rs. 1500/- an pe fel ta.
te hi thiam takin an awi reng bawk a, an zaithiamin mipui te beng
pawh a tlai hle a, an zai ngaihthlak a nuamin mipui te pawhin an NEI THAR
khamlo hle a ni. Kan Senior Adviser Pu H. Lalmawia’n Y.M.A mem- Pu B Biakvela Ch-Sec te
bers kalkhawmte hi fuihna thu tha tak hmanga fuihin, ‘He kan veng hi chuan Car nalh tak mai Wagon R,
Vengdang/Ramdang ten an rawn Siamtha dawn lova, a siamtha tur chuan an tih chu an nei thar,
keimahni, he a vengchhung ngeia chengte hi kan pawimawh a ni’ tih sawiin khawtlangin kan hman tangkai
mimal tinte Khawtlang Nun Siamthatna kawnga tan la thar theuh turin pui ngei kan beisei.
a chah a ni.
Tin, tunlaia kan ram leh hnam min run mektu HIV/AIDS HNATLANG NEI
chungchang pawh New Hope Society lam atangin Pu Thangromawia’n Neuva Section Member te
thiam takin thu a sawi bawk a, helam kawnga harsatna nei leh zawhfiah chuan ni 1 Thawhtan zing khan
duh nei tan a hnenah engtiklai pawha zawhfiah theih reng anih thu a inhlawh hnatlang an nei a, mem-
sawi a ni. Tin, he hunah hian lam thiam tak ‘THE L ITTLE BIRDS’ ten lam ber 42 an thawkchhuak a ni.
hmuhnawm tak an entir bawk. Thu leh hle mai bakah hian ei leh in Hnatlanga chhuak zawng
lam pawh Neuva Section ten hneh taka buatsaihin kalkhawm mipui te chungah te, inhlawhna siamsaktu
Thingpui leh chhang tuihnai tak min hlui bawk a, kan tlai tlang hle a Pu H.Sangkhuma te chungah leh
ni. He hunah hian Article Inziahsiak lawmman semna hun pawh hman Pu K.Lalkhumliana ten chini a
nghal a niin Pu K. Zakhuma, Br. Senior Adviser-in lawmman te hi a tum bawk avangin Section
sem a ni. Kalkhawmten hi thingpui tui hnai tak in bawk a ni . He hun
hruaitute an lawm hle.
hi khamlo takin zan dar 10:00 P.m velah hmanliam a ni ta a ni.
YMA CHHANG HRUAITU KAN THIL NEIH
ARTICLE RESULT
Ni 5.2.10 (Zirtawpni) zan khan Kan Branch hian tunah hian
‘Khawtlang Nun Siamthat’
Neuva Section YMA Chhang thlanna tih hmanga Article inziahsiak ah Chhiatni/thatni hman atana kan
YMA Office-ah neih a ni a, Leader, khan mi 14 in thehlut in hetiang bungraw neih tlangpui te : Ketli -
Secretary leh Treasurer chu Section-in hi result a ni e. 10, Dekchi - 7, No Box - 7,
ruatin a bak chu inthlanna neih a ni. Tuichhawpna (Um) - 50, Tea Tray-
1st Tv. Vanlalhruaia, Ch-Sec.
Leader : Zalawmsanga 14, Baltin - 4, bucket - 3 te an ni.
2nd Tv. Thanglianmanga, N-Sec.
Hengte hi an ni mai a, mahni ina
Asst Leader Matthews Suandeihenga 3rd Pu H. Lalrindika, T-Sec.
YMA bungraw lo kawl palh kan
Secretary : Thangdeihmanga Tin, Consolation Prize Pu C.
awm chuan a rang lamin Property
Asst. Secy : Chindeihtuanga Lalpekliana, N-Sec. leh Tv.
Incharge Pu Zoherliana hnenah
Treasurer : Joseph Lalnunmawia Dalsiankhama, N-Sec te hlan an
hriattir tur a ni.
Fin. Secy. : Thangkapsinga te an ni. He ni. hnenah hlan a ni bawk.
hunah hian Mister leh Miss thlanna te EXAM MEK Kan Lawm e.
neiin an hlim tlang hle. Article ziak zawng zawng
Tunlai hian Class X, XII leh
Thiat chungah te, hun chep tak kara en
IBA-IIIBA zirlai te chuan
Nimin chhun khan Kawna Taffic kumtawp Exam an nei mek, Veng diktu Pu K.Zakhuma leh Pu
Point chu Traffic lamin an thiat a, a ti hmingthatu an nih ngei kan LR.Nunmawia chungah chungah
dang tha zawk siam an tum. kan lawm tak meuh meuh a ni.
beisei.
Internet atanga chhiar duh tan www.byma.webs.com ah leh www.centralyma.org.in ah link kan nei e.
Khawtlang Nun siamtha tur chuan tudang nilovin keimahni insiam tha phawt ang.
2
BETHEL BRANCH YMA CHANCHINBU PATHIANNI CHHUAK THLAKHAT-AH Rs. 10/- PHEK-2 NA
Pitar leh Putar pakhat an boral hian Library tha tak pakhat chhe vek ang a ni.
hCjjjAWkjjljkl
CACAW
BETHEL BRANCH YMA CHANCHINBU PATHIANNI CHHUAK THLAKHAT- AH Rs. 10/- PHEK-3 NA
3
Branch Din Kum 1.2.1983 Chanchinbu Chhuah Tan Kum 1986
KHAWTLANG NUN SIAMTHAT
( He Article hi Tv. Vanlalhruaia ziak a ni a, article inziahsiak ah khan lawmman Pakhatna dawngtu a ni )
Khawtlang nun siamthat han tih hian a huam theih chu a zau hle awm e. Siam that a ngai anih chuan a chhe lai a awm tihna
a ni a, a tha lai chu tha lehzual a kal pui mai tawh tur a ni ang. A chhe lai siam tha tur chuan a chhiatna chhan te pawh kan hriat a
ngai dawn a, a chhiat dan a zir zela siamthat tum tur a ni.
* A Zungpui .. : Thingkung pawhin a zung pui chu a rinchhan a, a zung peng te hmangin lei tha tui tha lakhawmin a tui chu a chawm
puitling thin a, rah tha a chhuah thin. Khawtlang nun siamthat nan pawh mimal rilru tin a that phawt a ngai a, chumi rilru dik leh ngil
put tir tur chuan Pathian leh A rawngbawltu te an pawimawh hmasa a, chu chu a zungpui chu a ni.Mitin,darkar tin mihring suala a
tluk lohna turin rawngbawltu ten an beram te chu an enkawl that a ngai a, anmahni pawh entawn tlakin an nung tur a ni. Chutichuan
mi zah leh entawn ber an lo ni ang a,mipuite rilru put hmang an thlaksak thei dawn a ni.Joshua pawh khan Jeriko kulhpui an tih
chhiat dawn khan ka kal ang a, ka tihdan apiangin rawn ti rawh u a ti anih kha. A sawitu lam chu min en lo ula a ti miah lo.
* Nu leh Pa.. : Nu leh pa mawhphurhna hi a tam hle mai a, sawi zawh vek sen leh thiam chi pawh niin a lang lo. Nu leh pa te chuan
an inchhung khur an hlim leh hlim loh an thlithlai thin tur a ni a, eng kawngah nge an chak a, eng kawngah nge an chak loh tih pawh
an chhut ngun tur a ni. Fate suala an tluk chuan eng nge a chhan ni thei ang? Fate kiang a hun hmang lek lovin sum leh pai ka um
em? Nihna leh hmingthatna duh vangin inchhung khur ka luahlum hman lovem? Hunawl leh thawl neih chhun pawh fate nen a neih
ho dar dar aiin thenawmpa nen politics sawiin hun ka hmangral tamzawk em? Chhungkua min siamtha hmasa lovinkhawtlang nun
siamthat ka tum em? Inchhung khurah tawngkam mawilo leh bawlhhlawh chhak chhuah ka ching em? tih te thleng hian chhut ngun
a ngai.Naupang te hian aia upa te zilhna ngaithlapeihlo/duhlo mahse an nungchang an entawn/lachhawng (imitate) hmaih ngai lo.
Khing a chunga kan sawi tak zawng zawngte khi a kungpui lawn lova a zik thuai chhum tum ang a ni a, mahni huan pawh
thlofai peih si lova, khawlai phiah fai;YMA park, VC ram etc. sam fai peih em em ang chauh a ni. Lan mawi leh lansarh duhvang
mai chauh a ni. A tlo lo a, a daih rei lova, kar lovah a tuiek thin a ni.Khawtlang tana hmantlak loh mai ni lovin mi hnawksak siam
chhuaktu chhungkua ah a chang duh hle a ni. Rah tha chhuah lo thingkung chu kih thlukin a la awm dawn si a.
* Fate (Thalai te).... : Nu leh pa mawhphurhna chu sang teh mahse a puitlinna tak tak chu fate ah hian a innghat a ni.Nu leh paten
hah thikula an thawh chhuah sa keinin nawm chennan mai kan hmang em? Hmathlir nei miah lovin kan hun hlu tak kan khawhral
mai mai thin em? Inchhung khur aiin khawlai nuam kan ti zawk em? Nu leh pa te zilhna leh fuihna thu tha ngaihthlak aiin thiante fak
derna thu puarpawleng kan bengah a rimawi zawk em?Chhungkua tan a fa tha leh duhawm nih aiin thilsual ti tur pawhin thiante tan
a rinawm (der) kan thlang zawk thin em tihte kan chhut ngun a ngai a ni.
‘Kan nu leh pa ten min chawm hi an bat a ni’ tih ngaihdan kan pu ta a ni mai lo maw?!.. Chu pawh chu ni teh reng se nu
leh pa dinhmun ah ka la ding ve dawn a, chhungpui nu; chhungpui pa ka la nih ve dawn avangin tuna ka awmdan ang chiah hian
ka fate rawn awm ve tase ka lungawi ang em? tih thleng hian kan ngaihtuah chian a ngai a ni. Tum mumal tak neiin hun hmang thiam
ila, i tlawm ngai lovang u. Chutichuan kan tumna te chu a lo hlawhtling chho bek bek ang a, khua leh tui tha, mi hmantlak kan lo
ni chho zel ang. Kan ramin nghakhlel takin min thlir reng ania.....
Khawtlang hruai tute.... :Mipuiin an ring ngam che a, hruaitu dinhmunah an dah che tih i hriat ang zelin nangpawh rin ngam turin
awm zel ang che.Mi rilru hrang, ngaihdan hrang hrang nei; mizia in ang lo,eizawnna kawng hrang hrang zawh leh Kohhran pawh
in anglo nuaih te khai khawmtu i nih avangin i tawngkau chheh tinah fimkhur la, in veng thiam takin fing var ang che.I nitin hunah
pawh sawisel bo nih tum buai duh suh, entawn tlak nih a tawk mai.
He khawvel ah hian mifing aiin mimawl kan tam (a bik takin Mizo khawtlang ah) tih hria ang che. Thil eng amaw
chungchang ah mipui ngaihdan chu a thalo zawk a, nagma ngaihdan a that zawk chuan kal tlang pui ngam la, a tul hunah chuan tim
miah lovinthu pawtchat ngam ang che.Chumi rual chuan mipuite hmuh fuhloh chu hailang la, an hmuh phakloh ram chu kawhhmuh
la, thiam takin mipuite tana i hmathlir chu kawhhmuh la, an ngaihdan famkim tawk lohna te chu ‘a chhan’ leh ‘a nghawng’ tur
thlengin i hrilh hriat (convince) theih chuan a tha hle dawn a ni.
Hruaitu nih hi tlin a har hle ang. Mi zawng zawng lungawina siam theih a ni kher lo. I that lohna lai te leh i fel hlelhna te chu
la vawngin mi in an dem che a; i thatna lai sawi lan an tum loh hunah pawh lung ngaiin kun mai suh. M.K Gandhi-a pawhin “ Min
ngaisang tu te aiin min sel thin tute lak atangin hlawkna ka chhar hnem zawk” a lo ti daih tawh a ni. Hruaitu te dem ching chu hruaitu
dinhmun chelh tlak a ni ngai lo.Nangmah a i nihna tha (Good quality/Traits) chauh thlirin ti pung la, i hlawhtlin hun tur mit thla ran
chungin hma lam pan zel rawh. Sawi leh selna te chu i nun khalh ngiltu ah i hmang hlauh dawn nia. Theikung rah lo chu tu mahin an
vawm ngai lo (a rah vawm thlak tur a awm lo). Roreltu leh hruaitu te hi Pathian ruat in ni si a.
* Mipui te.... : Mipuite hian kan thil thlir dan leh kan ngaihdan (attitude) kan thlak ngam a tul. Ngaihdan leh chin dan hlui, hman
tlak tawh loh (obsolete tawh) kan paih a hun tawh. Hruaitu ten thil tihdan thar leh kalphung thar an duan in ‘He tiangin kan ti ngai
lo hrim hrim’ tih vanga hnawl leh pawm loh ngawtkan duhna rilru tak hi hnawl a hun tawh zawk (kan changkang duh takzet a nih
chuan). Mipui kan ni a, mimal hamthatna chauh kan thlir leh thin hi i sim ngam ang u. Hruaitu te sawisel reng lovin thuawih takin i
zui mai ang u. Kan aiawh atan kan ring ngamta sa sa. Israel fate pawh khan ramtiam chu la hmu lo mahse an hruaitu Mosia chu an
zui mai a, Pathian in a hruai thleng ta a nih kha. Harsatna tam tak tawk bawk mahse an zui zel tho a ni. Hruaitu tha nei tur chuan
zuitu rinawm (mipuite) an awm a ngai a ni. Hun khirh leh harsa in hruaitu tha a hring chhuak angin zuitu tha (te) chuan hruaitu
hlawhtling a chher chhuak thin.Hruaitute chu fak an phu hunah fak thiam ila, an tlin lohna a lo lan in sawi bawrhbang tu nih ai chuan
tanpuitu leh thlamuantu nih i tum theuh ang u.
A tlem thei ang bere rorelna hi rorelna tha ber a ni.A chhan chu mipuite kha anmahni theuh an in thunun (discipline) hneh
a, dan zawm that peihna (loyalty) an neih vang a ni. Hruaitu te dan zam reng reng i chhutpui peih ila, a famkim lohna laiah finchhuah
thin ila, tlai khawhnu a sawisel leh ai chuan a tha zawk a ni. Dan hnuaia leng vek kan nih avangin dan chu zawm tur a ni.Mipuite
zingah hian sawm loh Speaker, Ukil (lawyer) rawihloh, reporter leh correspondent pawisa hlawh pha lova mi ‘huat’ chauh hlawh
pha te hi kan tam duh thin a, mahni theuh i in enfiah ngam ang u. Chirhdiak in mi vawm suh; i thelh palh hlauh chuan i kut bal (berh)
chauh kha i chan tur a ni tih hria ang che. Midangte chungchangsawi reng tu chungchang chu sawi a la ni ve ngei ang.
* A rah chu le.... : Hun hi a hlu a, i vawng dik ang u. A chunga kan sawi tak zawng zawng te khi kan zawm peih chuan khawtlang
nun nuam leh awhawm tak kan siam thei dawn a ni. Hun in a liam pui hnu pipu nun (Khawtlang nun) kha din thar leh turin nang leh
kei hian mawhphurhna kan nei a ni.Rinawmna leh tlawmngaihna te, dikna leh sual huat te, that leh that in lawm tawnna te kha in
zirtir thar leh i la, rui buaia in puh buai tawh lovin ngaihtuahna fim hmang tawh zawk ila, eiruk leh hlemhletna te do chung zelin kal
zel ang u.Hun liam ta a kan mangchhia te kha tlan san i la, ramtiam ‘Ramthar’ lam chu i pan zel ang. Kan thleng tep tawh a nia.....
In fawh hi naupang chuan a thlawnin a dawng thei a, putar chuan a leiin a lei thin
BETHEL BRANCH YMA CHANCHINBU PATHIANNI CHHUAK THLAKHAT-AH Rs. 10/- PHEK-4 NA