stanbul'u dinliyorum, gzlerim Ak

-Suriyeli ocuklarbrahim zdemir

27 Mays 2015, Sultanahmet

Sultanahmetteyim. Akam yemeini Amerikal bir dostumla yedim.

Yryerek otelime dnyorum. Her yer cvl cvl.
Her rktan, dilden, dinden insanlar sel gibi akyor Divan yolunda.
Kaldrmlara tam, restoranlarda yer yok.
eit eit yemek kokular.
Gzel bir mays akam
Birden Orhan Velinin stanbul'u dinliyorum, gzlerim kapal iirini
mrldanyorum.
Dorusu Ankarada hi byle bir duygu yaamadm.
Ne zaman stanbula gelsem Yahya Kemal, Necip Fazl, Orhan Velinin
iirlerinden paralar aklma gelir. Hatrladm kadar ile kendi kendime
okurum.
Bu akam Orhan Veli hatrma geldi.
stanbul'u dinliyorum, gzlerim kapal
Ama ben stanbulu gzlerim ak grmek ve duymak istiyorum bu akam.
te, Suriyeli hanmlar kaldrmda bir eyler satyor:
Earp, fular, toka
Nijeryal bir bay ve bayan saat satyorlar. Hangi lkeden olduklarn
sormadm insanlar sraya girmi. Bu gzel saatlerden almak iin.
Saatlerin grn iyi. Fiyatlar da iyi. Mekn ise stanbul!
Kalitesi de iyi olmal diye dnyorlar.
stanbul hatras, ya da hediyesi.
Birden ezanlar balyor.
Grl grl. Sultanahmetin ezan bir baka muhteem.
En yakn Camii ise Firuz Aa.
Yllarca namaz kldm bir yer.
erisi de dars gibi: Her milletten ve renkten dindamla saf tutuyoruz.

Bir siyahi ile omuz omuza, diz dize secdeye gitmek ne gzel.
Ancak sana ibadet eder, ancak senden yardm dileriz.
kyorum.
Kaldm yerden yola devam.
Gzlerim ak yrdke Suriyeliler in her yerde olduunu gryorum.
Kaldrmda, duvar diplerinde, parklarda.
Dilenenler ounlukta.
En okta ocuklar paralyor iimi. Kirlenmi ocuklar. Ayaklar yaln
ocuklar.
Birisi m. Bzlm duvar dibine. Anne yok, baba yok. Ev yok.
Nerde uyur bu ocuk?
Byk bir pankart gzme iliiyor: Ulu Fethin 562. Yl Dnm.
Bakyorum Suriyeli ocuk meye ve dke de bzlmeye devam
ediyor.
Sultan II. Abdlhamitin trbesini geiyorum.
Oraya da snm Suriyeliler.
Hayatta iken rahat etmeyen Ulu Sultann ruhu da muazzep olmal.
Trbesinin duvar bile mlteci ocuklarn sndklar souk bir mekn
olmu.
***
Evet, bu akam stanbul'u dinliyorum, gzlerim ak.
Keke Orhan Veli gibi kapatabilseydim. Grmeseydim bu manzaralar.
Ama kapatamyorum.
Suriyeliler her yerde
Her yatan Suriyeliler.
Anneler, kzlar, olanlar, genler
Bir eyler satan da var. Ama ounluk dileniyor.
te Beyazt' geince iki Suriyeli ocuk farkl bir ey yapyor:
Bilek grei.
kii de seyrediyor.
Ben de katlnca drt kii olduk.
elimsiz, bakmsz ve gsz bilekler. Kazand-kazanacak. Biri kazanyor.
Ya da oyunu bitirmek iin kaybetmesi gerekiyor.

Alklyoruz. Biri glerken, dieri mahzun. kisinin de gz vereceimiz

bahilere taklp kalyor. Zafer kimsenin umurunda deil. Her ey ekmek
paras iin.
Bahi de bahi olsa. Eline cebine atan sakall ve uzun sal niversite
rencisi 50 Kuru veriyor.
Ben de elimi cebime atyorum.
Bam nme eip, stanbulu dinlemeye devam ediyorum.
Fatih Belediyesin icraatlarn anlatan bez afiler her yerde.
Kimisi de ngilizce.
Bir Suriyeli bir afii bedenine sarm. yor olmal. Bakyorum ksryor.
Yannda baka seim afileri.
Seim bunlarn umurunda m?
Sanmyorum.
Laleliye yaklarken Suriyelilerin says da artyor.
Abisinin dizlerine ban koyup uyuyan ocuk dokunuyor bana.
Annesinin kucanda veya yerde yatan bebeler!
Arapa ve Krte ninniler dinliyorum.
Ninniler ana dilde sylenir. Annenin dilinden.
Kynden, kentinden, memleketinden kopmu bu bebeler, ocuklar ve
anneler yreimi burkuyor.
Babalar savayor mu? ld m?
Bilmiyorum.
Bildiim, grdmden ibaret.
O da kaldrmda srnen Suriyeliler.
Necip Fazl ne kadar hakl!
"Kaldrmlar, ileke yalnzlarn annesi olmaya devam ediyor.
Devlet yok, Belediye yok. Var da yok.
Bu ocuklara bakmak ve onlara eitim vermek iin erez paras bile
ok gelir.
***
Bu akam Divan Yolunun kaldrmlarnda grdklerim bana ok ey anlatt.
"Kaldrmlar" ileke Suriyeliler in lisan oldu bu akam.
Ben ise insanlmdan utandm.

Mslmanlk diyemiyorum.
Fatih semtinden Mehmet Akif'in sesini duyuyor gibi oluyorum:
"Mslmanlk nerde bizden gemi insanlk bile".
Otelime geliyorum.
Biraz hava alaym diye pencereyi atm.
Laleli Camii muhteem grnyor.
Ama o da ne?
Duvarn dibinde bir anne ve kucanda yen ve uyumaya alan 2-3
yalarnda bir bebe
Torunlarm hatrma geliyor.
"Peki ne yaptn dede? diye sorarlarsa, "uyumaya altm" kzm
diyeceim.
Uyumaya altm, ama uyuyamadm.
Nasl uyuyaym ki?
Ama uyumam lazm. Yarn sabah erken kalkmam gerekiyor.
Necip Fazln "Dalp, sokaklar kadar esrarl bir uykuya" deyiini anlamaya
alyorum.
***
Sanyorum bu ayp bana yeter: penceremin karsnda buz gibi
kaldrmlarda oturmu bir anne.
Kucanda ocuu.
Vakit gece yarsna geliyor.
Onlar hala sokakta.
Gidecek bir yerleri mi yok?
Yoksa bu saatte insanlar daha merhametli ve yardmsever mi oluyorlar?
Bilemiyorum.
Ortalk tenhalamaya balyor.
Ses kesildike kaldrmlarn sesi daha iyi duyuluyor. Duvar dibindeki
kadnn sukut l da.
Ben ise rahat yatamda yatmaya hazrlanyorum.
Saat 24.
Haberlere bakaym dedim.
Ana haber Babakann lansmann yapt yerli uak projesi.

Haberi dinlerken elimden olmadan Cat Stevensn Mslman olmadan nce

besteledii o unutulmaz paras geliyor.
Medeniyeti ve sunduu tm teknolojik yenilikleri bir rpda bir kenara
atyor ve soruyor Cat Stevens:
But tell me where do the children play?..
Peki, syle bana ocuklar nerede oynayacak?
Dicle'nin kenarndaki kuzular deil konumuz.
stanbul'un gbeindeki Suriyeli ocuklardan bahsediyoruz.
Her ey gzel de bu ocuklar nerede ve ne zaman oynayacaklar?
Okula gidebilecekler mi?
En temel insan hakk olan eitim hakkna sahip olabilecekleri mi?
Okumay-yazmay renebilecekler mi?
Kim yapacak bunu?
***
Yatama girerken neden bu akam Yahya Kemali hatrlayamadm
dndm.
Nasl hatrlayaym ki!
Onun zamannda stanbul Aziz'di. O da elitlerin ve sekinlerin airiydi.
Necip Fazl'n ifadesi ile "Gleni yle dursun alayan bahtiyard"
stanbulun.
Ya imdi?
stanbulda aziz olanlar da var. Elenenler de Hem de sabahlara kadar
Ama bu akam Divan Yolunda gzlerimi kapatmadan yrynce farkl bir
stanbul grdm.
Memleketlerinden kopmu Suriyelilere park, sokak ve kaldrmlarn am
bir stanbul.
Kimsesizlerin kimsesi bir stanbul!
stanbul anne olmu, kimsesiz annelere ve ocuklarna.