PR O RA U N S E D LAS T O G N O SAA

PROMJENLJIVE VISINE PRESJEKA

POZ

301

varijanta A - bez redukcije visine nosaa u apeksu

ZADAN E V E LI I N E
Geometrija
h

x = 5,39 m

hap

hap,1

hx
ha

b = 20,0 cm
R

ri

ri = 17507 mm

cin = 6080 mm
l = 20,00 m

Skica nije u mjerilu!

Raspon
Duljina strehe od osi leaja

l = 20.00 m
ln1 = 0.400 m
l1 = 5.00 m

Razmak glavnih nosaa

irina poprenog presjeka
Debljina lamela
Duljina projekcije zakrivljenog ruba ( cin = kcin L )

b = 20.0 cm
t = 32 mm
kcin = 0.304
ka = 62%

Iskoritenje naprezanja na leaju

Nagib gornjeg ruba
Nagib donjeg ruba

= 14.0
= 10.0

L
= 66.7 mm
300
L
ufin =
= 100.0 mm
200

uQ , inst =

Doputeni vertikalni progib

u0 = 0.0 mm

Nadvienje
Djelovanja

g' 0.65 kN/m

Stalno (bez vlastite teine)

Teina elinih veza (postotak uveanja stalnog opt.)
Podruje djelovanja snijegom
Snijeg
Vjetar
Podruje djelovanja vjetrom
Nadmorska visina
Visina iznad tla
Razred uporabljivosti
u 12 %

LLD
k =

Razred drva
Karakteristina gustoa
vrstoe

fm,k =
ft,0,k =
fc,0,k =

5.0%
I
I
125 m n. m.
10.0 m
1
GL24h
380 kg/m
2.70 MPa

16.50 MPa

fv,k =
ft,90,k =

24.00 MPa

fc,90,k =

2.70 MPa

E0,05 =

9400.0 MPa

Gmean =

720.0 MPa

24.00 MPa

Karakteristini modul elastinosti paralelno vlaknima

Modul posmika
ljustina.net63.net

0.40 MPa

trenutni
konani

D I M E N Z I O N I RAN J E
Najvei statiki utjecaji
Reakcije:

Rmax,V1
Rmax,V2
Rmax,H1
Nmax,ap
Nspreg,ap
Map,d

Uzduna sila u polovini raspona

Uzduna sila u 1/2 raspona od prostornog veza
Projektni moment savijanja u apeksu

=
=
=
=
=
=

l ha , v
x=
=
2 h ap, 1

Udaljenost mjesta najveih naprezanja od leaja

127.92 kN
123.92 kN
0.87 kN
2.06 kN
5.00 kN
630.18 kNm
5.391 m

Mx,d = 509.66 kNm

Moment na mjestu najveih naprezanja

Dimenzije nosaa
Duljina vodoravnog zasjeka do osi leaja

ln - ln1 = 180 mm

l n =l n1 + ( l n -ln1 ) = 580 mm

Duljina vodoravnog zasjeka

(ha,v - ha) = 32 mm

Visina vodoravnog zasjeka u osi leaja

f v ,k
f v , d=k mod
=
M

Projektno posmino naprezanje

3 Rmax, V
ha =
=
2 bk af v ,d
h1 =hal n1tg =
c in = k cin l=

Visina nosaa na leaju

Visina nosaa na vanjskom rubu
Duljina projekcije zakrivljenog dijela nosaa

r in =

Radius zakrivljenosti intradosa

1.87 MPa

822 mm
722 mm
6080 mm

cin
= 17507 mm
2sin

l
hap , 1=h a ,v + ( tg tg )= 1584 mm
2
c intg
hap=hap , 1+
r in( 1cos )= 1854 mm
2

Visina nosaa
u sljemenu

R=r in +

Radijus zakrivljenosti lamela u sredini nosaa

ha, v
+
cos
=
hap , 1
2

1220 mm

hr [ h ap, 1r insin ( tg tg ) ]cos =

1321 mm

Visina nosaa na mjestu

najveih naprezanja
Visina na poetku
zakrivljenja

hap
= 18434 mm
2

h x =ha , v 2

Volumen nosaa
Zakrivljeno
podruje
u sljemenu

V 1=bh2r 0,5+
2

r in 2

= 1.676 m
hr 180

V 2=bh 1+ in sin2 tg +sin cos

=
hr
180
2
r

( )(

0.127 m

r
V 3=bh 1+ in sin2 ( tgtg )=
hr
2
r

ljustina.net63.net

( )

0.156 m

Broj polja u spregu:

V =V 1 +V 2+V 3 =

Vb = 4.982 m

Ukupni volumen

ljustina.net63.net

1.959 m

/kom

Naprezanja

3 R max
v, d =
=
2 bh a

1. Posmina naprezanja na leaju

1.17 MPa

k v = min
1;

( h

6,5

Utjecaj zasjeka na leaju

h a , v

3
a, v

+1,1( ctg ) 2

ha
ha
1
ha , v
ha , v

v ,d
=
k vf v, d

1.00

0.62

2. Tlak pod kutem (90-) na leaju

Duljina gornje ploe leaja

f c ,0, k
f c ,0, d =k mod
=
M

la = 360 mm

f c ,90 , k
f c , 90, d =k mod
=
M
1
kc , =
=
f c, 0,d
2
2
sin ( 90 ) +cos ( 90 )
f c , 90 ,d
R
c, ,d = max =
bl a
16.62 MPa

c , ,d
=
k c , c ,0, d
3. Naprezanja u polovini raspona s dokazom stabilnosti
Koeficijent za naprezanja paralelno vlaknima
Za moment

0.93

0.116

1.78 MPa

(bono izvijanje sprjeava prostorni vez)

hap
2
k l , M =1+1,4tg +5,4 tg + ( 0, 358tg ) +
R
2
3
h ap
h ap
2
2
+ ( 0,6 +8,3tg 7,8tg )
+6tg
=
R
R

( )

Za uzdunu silu

1.87 MPa

( )

k l , N =1+2tg +4,35tg2 + ( 0,8752,65tg 14tg 2 )

hap
h ap 2
2
+ (0,67513,25tg +51tg )
=
R
R

( )

1.542

1.695

Koeficijent za naprezanja okomito vlaknima

Za moment

hap
2
k , M =0,2tg + ( 0, 251,5tg +2,6tg ) +
R
2
hap
2
+ ( 2,1tg4,0tg )
=
R

( )

ljustina.net63.net

0.056

Za uzdunu silu
2

k , N =0,2tg 0,34tg + (0,075+0,29tg1,16tg )

2
hap
hap
2
+ (0,20,083tg +2,49tg ) tg = = 0.2493
R
R

( )

z=

Izvijanje oko jae osi:

l12
=
h ap

rel , z= z

37.4

1+ c( rel, z 0,5 ) + rel , z

k z=
=
2
Koeficijent izvijanja

kc , z =

1
k z + k
2
z

2
rel, z

f c, 0,k
2

E0, 05

0.69

-0.079

0.60

c =

0.98

Savijanje i vlak paralelno s vlakancima

f t , 0,d =k mod

t ,0, d=

f t ,0, k
=
M

k l , NF t ,0, d
=
0,8bhap

f m, k
f m , d =k mod
=
M

11.42 MPa

m ,ap , d =

0.04 MPa

k l , MM ap , d6
0,8bh2ap

16.62 MPa

10.60 MPa

kr = 1.000
kh,ap = 1.000

rin / t 240

t , 0,d
m , ap ,d
+
=
k h , apf t , 0,d k rk h , apf m , d

0.64

Savijanje i tlak paralelno s vlakancima s izvijanjem

k l , NFc ,0, d
=
bh ap
k l , MM ap , d6
m ,ap , d =
=
2
bh ap
c , 0,d
m , ap ,d
+
= 0.51
k c , zf c , 0,d k rk h , apf m , d

f c ,0, k
f c ,0, d =k mod
=
M

c, 0,d =

16.62 MPa

0.03 MPa

8.48 MPa

Naprezanja okomito na vlakna

f t ,90 , k
=
M

0.28 MPa

kdis =

k , NFc , 0,d k , MM ap ,d6

+
=
bh ap
bh2ap

0.31 MPa

V0 =

f t , 90 , d=k mod

t ,90 , d =

t , 90 , d

0,2

( VV ) f

k dis

ljustina.net63.net

t ,90 , d

1.90

> 1 ==> konstruktivno ojaanje!

4. Naprezanja u presjeku "x" s dokazom stabilnosti

b2E0, 05 G0, mean

m ,crit =
=
l efhx
E 0,mean

Bono izvijanje

rel ,m =
rel,m 0,75
Naprezanje paralelno vlaknima na donjem rubu (vlak)

f m, k
=
m , crit

46.81

0.72

k crit = 1.00

M x ,d6
2
m ,0, d= ( 1+4tg ( ) )
=
2
bh x

10.47 MPa

Naprezanje na gornjem rubu presjeka (tlak)

2

m , , d= ( 14tg ( ) )
f m , ,d =

M x, d6
bh2x

f m,d
f m, d
f c, 90 , d

10.07 MPa

16.00 MPa

sin ( ) +cos ( )
kh,x = 1.000

m , ,d
=
f m , , d

0.63

m ,d
m , 0, d
=
=
k critk h , xf m ,d k critk h , xf m , d

0.63

Dokaz nosivosti i stabilnosti

Potrebno je poveati dimenzije poprenog presjeka i/ili konstruktivno ojaati nosa!

Napomena: nosa se lijepi u tri maha tako da su zasjeene lamele ekstradosa u zakrivljenom dijelu nosaa
"pokrivene" s najmanje tri nezasjeene lamele.

ljustina.net63.net

e nosaa u apeksu

b = 20,0 cm

ljustina.net63.net

Broj polja u spregu:

4 polja

ljustina.net63.net

ljustina.net63.net

prjeava prostorni vez)

ljustina.net63.net

10

0.1

1.70

0.01

konstruktivno ojaanje!

ljustina.net63.net

11

krivljenom dijelu nosaa

ljustina.net63.net

12

Osnovno optereenje vjetrom

prema visini, vjetrovnom podruju i zemljitu
[HRN ENV 1991-2-4]

Podruje djelovanja vjetra

Kategorija zamljita
Poredbena brzina

vref,10 =

I
II
22.0

Ograeno poljoprivredno zemljite

m/s

c ALT =1+0, 0004as =

1.05

nadmorska visina

125 m n. m.

gustoa zraka

1.25 kg/m

Poredbeni tlak

q ref =

( c ALTv ref , 10 )
2

0.33

Visina iznad tla

z=

Koef. izloenosti

c e ( z )=c2r ( z )c 2t ( z ) 1+

kN/m

10.0 m

(srednja)

7k r
= 2.35
c r ( z )c t ( z )

z
=
z0

1.01

=H / Lu=

0.05

c r ( z )=k rln

Koef. hrapavosti
Nagib padine

co = 1.00

Koef. orografije
Srednja brzina vjetra

v m ( z )=c ALTv ref ,10cr ( z )ct ( z )=

lijeva str.

ljustina.net63.net

23.3 m/s (84 km/h)

desna str.

max cp =

0.19

-0.10

min cp =

-0.41

-0.70

wmax = qref ce(z) max cp =

0.15

-0.08

kN/m

wmin = qref ce(z) min cp =

-0.33

-0.55

kN/m

Koef. tlaka (vanjski+unutranji)

Djelovanje vjetra

s= 0

K a r a k t e r i s t i n e v r i j e d n o s t i o p t e r e e n j a s n i j e g o m sk ,
z a n a d m o r s k e v i s i n e i z n a d 1 0 0 m u kN/m
[HRN ENV 1991-2-3]
1. Podruja optereenja snijegom

2. Karakteristine vrijednosti optereenja snijegom

Nadmorska
sk [kN/m]
visina do
[m n. m.]
I
II
III
IV
100
1.10
1.10
0.45
0.35
200
1.30
1.40
0.80
0.50
300
1.55
1.75
1.20
0.70
400
1.80
2.20
1.65
0.90
500
2.05
2.65
2.15
1.15
600
2.35
3.15
2.70
2.70
700
2.65
3.70
3.30
3.30
800
2.95
4.25
3.95
3.95
900
3.25
4.90
4.65
4.65
1000
3.60
5.55
5.40
5.40
1100
3.95
6.25
6.20
6.20
1200
4.30
7.00
7.05
7.05
1300
7.80
7.95
7.95
1400
8.65
8.90
8.90
1500
9.50
9.90
9.90
1600
10.40
10.95
10.95
1700
11.40
12.05
12.05
1800
13.20
13.20
3. Odabir
Podruje djelovanja snijegom
Nadmorska visina
Koeficijent oblika,
Toplinski koeficijent, Ct

I
200
0.80

Koeficijent izloenosti, Ce

1.00

Vodoravno optereenje snijegom:

ljustina.net63.net

1.00

m n. m.

s' = sk Ct Ce =

ljustina.net63.net

1.04

kN/m

ANALI ZA D J E LO VAN JA
Parcijalni koeficijenti sigurnosti (normalni)
Djelovanje

Stalno
G
1.00
1.35
1.00

GSN Povoljan utjecaj

GSN Nepovoljan utjecaj
GSU

Promjenjivo
Q
0.00
1.50
1.00

Koeficijenti kombinacije djelovanja

Vrsta promjenjivog djelovanja

Dj. na stropne konstr.

kombinac.
0
0.70
0.80
0.80
0.60
0.70
0.80

1.
2.
3.

Vjetar
Snijeg
Sva ostala djelovanja
Djelovanja
Pretpostavljena srednja visina nosaa
Pretpostavljeni volumen
za 1 kom
1. Stalna:
Stalno (bez vl. teine)
eline veze

2. Snijeg (projekcija):
3. Vjetar:

hSR = 1300 mm
V = 5.20 m

bh SRk
=
l1

kmod
0.60

kdef
0.60

0.80

0.25

0.90

0.00

0.20 kN/m

s = s' cos = 1.01 kN/m

lijeva str.
max w = qref ce(z) max cp = 0.15 kN/m
min w = qref ce(z) min cp = -0.33 kN/m

Djelovanje
Stalno
Vl. teina
Snijeg
Vjetar

nazovistalna
2
0.30
0.50
0.80
0.00
0.00
0.50

g' = 0.65 kN/m

gs = 0.01 kN/m
g = 0.66 kN/m

gV .T . =

Vlastita teina

vrijednost
esta
1
0.50
0.80
0.80
0.50
0.20
0.70

RV1
g
gvt
s
max wL
max wD
min wL
min wD

desna str.
-0.08 kN/m
-0.55 kN/m

Karakteristine vrijednosti reakcija, uzdunih sila i momenata

RV2
RH1
Nap
Map

34.01
10.22
52.00
5.51
-1.06
-12.12
-7.30

34.01
10.22
52.00
1.99
-2.94
-4.38
-20.20

0
0
0
-0.37
-0.20
0.82
-1.37

0
0
0
0
0.20
0.00
1.37

170.05
51.12
260.00
19.92
-8.14
-43.81
-55.93

Mx
133.92
40.26
204.76
28.52
-4.39
-62.74
-30.15

Napomena: proraun podrava samo simetrino djelovanje snijega.

A/ Krajnje granino stanje - kombinacije djelovanja

RV1

Proraunske vrijednosti reakcija, uzdunih sila i momenata

RV2
RH1
Nap
Map

Mx

1. G g

45.92

45.92

0.00

0.00

229.57

180.80

2. G g + Q max w

52.59

44.50

-0.87

0.30

247.24

217.00

3. 1 g + Q min w

16.79

9.05

-0.83

2.06

79.96

41.46

4. G g + Q s

123.92

123.92

0.00

0.00

619.57

487.94

5. G g + Q w + 0 Q s

107.19

99.10

-0.87

0.30

520.24

432.00

6. G g + Q s + 0 Q w

127.92

123.07

-0.52

0.18

630.18

509.66

ljustina.net63.net

ljustina.net63.net

B/ Granino stanje uporabljivosti - provjera pomaka

E0,mean = 11600 MPa

Srednji modul elastinosti paralelno vlaknima

( h a /hap , 1)
k =
=
0,15+0,85( ha /hap ,1 )
2

k =

1+ ( h ap, 1 /ha )

2/3

0.237

0.785

Trenutni progib

M ap
5 M l 12
6
uinst =uinst , +uinst , =k ap
+k
48 E 0,meanbha
5 G 0, meanbha
3

Konani progib

ufin = ( i( 1+k def ,i )u inst , i )

i

uinst [mm]

stalno
22.1

Kombinacije
uG
1.
uG + umaxW
2.

snijeg
25.9

vjetar-max
1.2

vjetar-min
-9.9

uQ,inst
L/300
66.7 mm
0.0

uQ,fin

unet,fin

L/200
100.0 mm
0.0

35.3

1.2

1.2

36.5

3.

uG + uminW

-9.9

-9.9

25.3

4.

uG + uS

25.9

32.4

67.7

5.

uG + 1 uS + uW

6.4

7.7

42.9

6.

uG + uS + 1 uW

26.5
40%

32.6
33%

68.3
68%

(moe se uporabiti 1 umjesto 0)

Za najnepovoljnije kombinacije (apsolutna vrijednost)
uQ,inst = 26.5 mm
uQ,inst / (L / 300) = 0.40
uQ,fin = 32.6 mm
uQ,fin / (L / 200) = 0.33
unet,fin = 68.3 mm
uner,fin / (L / 200) = 0.68

1
1
1

Pretpostavljene dimenzije poprenog presjeka zadovoljavaju.

Vodoravni pomak na pokretnom leaju nosaa
Polovina duljine osi nosaa

s=

hr
l
+
r in + sin
2
2
2

+
cos
2

h
+
r + )
(
2
2
+
=
r

in

180

10167 mm

Uspravna projekcija polovine duljine osi nosaa

hr
l
+
+ +
+
f 2= tg
+ r in+ 1sin
tg
cos
=
2
2
2
2
2
2

)(

1720 mm

Promjena udaljenosti leajeva

l=l net , finl=

4unet , fin
ha
f 2 +1,6 =
l
2

Konstrukcija leaja treba omoguiti vodoravni pomak veliine

ljustina.net63.net

32 mm
60 mm

O J A A N J E Z A K R I V L J E N O G P O D R U J A N O S A A (DIN 1052:2004)
Ojaava se radijalno ulijepljenim navojnim ipkama
Materijal

dr = 12 mm

Promjer ipki
Duljina zakrivljenog dijela osi nosaa

l =

M12
4.8

h +
2
r in + r
=
180
2
2

400 MPa

As =

84.3 mm

7610 mm

a1 = 600 mm
n = 1 kom
13 kom

Razmak ipki po krivulji osi nosaa

Koliina ipki u jednom presjeku nosaa
Ukupna koliina ipki
Sila koju prenosi jedna ipka

fub =

a1,min
.

b a1
Ft ,90 , d= t , 90 ,d
=
360n

hap
= 927 mm
2
hr
l ad , r= = 661 mm
2

l ad , ap=

Polovina duljine navojne ipke

lad ,min =max { 0,5d 2r ;10d2r }=

Naprezanje u lijepljenom spoju

20.80 kN

ef ,d =

2F t , 90, d
=
l add r

120 mm

lad,r

1.19 MPa

Karakteristina vrstoa lijepljenog spoja elina navojna ipka-drveni nosa

4,0
za lad 250 mm
5, 250, 005l
ad

za 250 < lad 500 mm

za 500 < lad 1000 mm

3,5 0, 0015l ad

f k 1, k = { {

Proraunska vrstoa lijepljenog spoja

f k 1, d =k mod

Dokaz lijepljenog spoja elina ipka-nosa

ef , d
=
f k 1,d

vrstoa jedne navojne ipke

Dokaz nosivosti

ljustina.net63.net

Fax ,d =

f k 1, k
=
M

0.81

2.11 MPa

1.46 MPa

Ft , Rk 0,9f ubA s
=
=
M
M

24.27 kN

F t , 90 ,d
=
F ax, d

0.86

Karakteristine vrijednosti vrstoe i krutosti u N/mm i

karakteristine gustoe u kg/m
razred

homogeno
LLD
EN 1194:1999
kombinirano
LLD
EN 1194:1999

ljustina.net63.net

GL24h
GL28h
GL32h
GL36h
GL24k
GL28k
GL32k
GL36k

LLD
LLD
LLD
LLD
LLD
LLD
LLD
LLD

vrstoe [N/mm]

Moduli [N/mm]
Karakteristini
Srednji
E modul II
E modul

Gustoa [kg/m]

Savijanje

Vlak II

Vlak

Tlak II

Tlak

Posmik
i torzija

Srednji
E modul II

Srednji
G modul

fm,k

ft,0,k

ft,90,k

fc,0,k

fc,90,k

fv,k

E0,mean

E0,05

E90,mean

Gmean

24

16.5

0.4

24

2.7

2.7

11600

9400

390

720

380

28

19.5

0.45

26.5

3.2

12600

10200

420

780

410

32

22.5

0.5

29

3.3

3.8

13700

11100

460

850

430

36

26

0.6

31

3.6

4.3

14700

11900

490

910

450

24

14

0.35

21

2.4

2.2

11600

9400

320

590

350

28

16.5

0.4

24

2.7

2.7

12600

10200

390

720

380

32

19.5

0.45

26.5

3.2

13700

11100

420

780

410

36

22.5

0.5

29

3.3

3.8

14700

11900

460

850

430

mean

Razred
trajanja
djelovanja

Koeficijent
modifikacije
(za PD i LLD)

Koeficijent
deformacije
(za PD i LLD)

Razred vlanosti
(kl. uporabljivosti)

Razred vlanosti
(kl. uporabljivosti)

1
0.60
0.70
0.80
0.90
1.10

Stalno
Dugotrajno
Srednjetrajno
Kratkotrajno
Trenutno

2
0.60
0.70
0.80
0.90
1.10

3
0.50
0.55
0.65
0.70
0.90

1
0.60
0.50
0.25
0.00

2
0.80
0.50
0.25
0.00

3
2.00
1.50
0.75
0.30

Parcijalni koeficijenti sigurnosti za gradiva

GSN

Osnovne kombinacije
Izvanredne kombinacije

GSU

ljustina.net63.net

DRVO i gradiva na osnovi drva

ELIK u detaljima spojeva

1.3
1.1
1.0
1.0