Professional Documents
Culture Documents
CHNG 4
sao cho xac suat sai lam loai I khong vt qua , va trong ieu kien
o xac suat sai lam loai II c han che mc thap nhat. So nh
tren c goi la mc y ngha cua kiem nh.
2. Kiem nh gia thiet ve ky vong
2.1. Kiem nh hai pha
1) Bai toan: Xet am ong X co ky vong = M(X) cha biet.
Vi moi so (0 < < 1) kha be, hay da vao mau (X1, X2,, Xn) e
a ra mot qui tac kiem nh gia thiet:
Tn1 =
2
X N(, ).
n
P(| Tk |> tk ) = .
ngha la:
1
. Khi o theo Qui tac k-sigma trong phan phoi chuan,
2
bang cach chon k = z ta co:
(z ) =
| X |
P
n > t k =
S
) = 2(z ) = 1 .
n
Suy ra:
| X |
P
n t k = 1 .
S
Suy ra
| X |
P
n z = 1 .
P
n z = 1
| X 0 |
P
n > z =
ky vong
X 0
vi mc
nho hn hay bang t th ta chap nhan gia thiet H0. Ngc lai, khi
k
BANG 4A
KIEM NH GIA THIET VE KY VONG = M(X)
H0: = 0 vi gia thiet oi H1: 0 (mc y ngha )
(1)
z=
tk sao cho:
P(| X | z
X
S/ n
Trng hp
n . Neu |z|
nho hn hay bang z th ta chap nhan gia thiet H0. Ngc lai, khi
Bc
1) Tnh z
nh nh tren, xac suat sai lam loai I se bang . Ngi ta cung chng
minh c rang khi o, xac suat sai lam loai II la be nhat trong ieu
kien gii han xac suat sai lam loai I khong vt qua .
Trng hp 2: n 30; 2 cha biet. Trong trng hp nay ta
co qui tac kiem nh tng t trng hp 1, trong o c thay
bang o lech mau hieu chnh S.
n 30
2 a biet
z=
(X 0 ) n
n < 30
2 cha biet
z=
(X 0 ) n
S
(X 0 ) n
z=
(X 0 ) n
S
t k
|z| z
|z| z
|z| z
|z| t k
3b) Bac bo H0
|z| > z
|z| > z
|z| > z
|z| > t k
z=
2 cha biet
2) Tra Bang
2 a biet
X 0
P
n z2 = 1 .
Suy ra
X 0
P
n > z2 = .
).
P(X + z2
( + z2 n )
) =
()
1 2 1
= (z2 ) + (+) =
+ = 1 .
2
2
Suy ra
X
P
n z2 = 1 .
Khi gia thiet H0: = 0 la ung, ang thc tren cho ta:
n . Neu gia tr
co phan
gia tr z2 thoa
1 2
(z2 ) =
. Khi o theo cong thc ve gia tr cua phan phoi chuan
2
trong chng 2, bang cach chon k = z2 ta co:
X 0
Trng hp
Bc
1) Tnh z
n 30
2
a biet
z=
(X 0 ) n
n < 30
2
cha biet
z=
(X 0 ) n
S
a biet
z=
(X 0 ) n
2 cha biet
z=
(X 0 ) n
S
z2
z2
z2
t 2k
z z2
z z2
z z2
z t 2k
3b) Bac bo H0
z > z2
z > z2
z > z2
z > t 2k
2) Tra Bang
BANG 4C
Giai
Cac so lieu cua bai toan a tnh c :
- C mau n = 100.
- Ky vong mau cua X: X = 26,36 (cm).
n 30
2
n < 30
a biet
cha biet
a biet
2 cha biet
(X 0 ) n
z=
(X 0 ) n
z=
S
(X 0 ) n
z=
(X 0 ) n
z=
S
z2
z2
z2
t 2k
-z z2
-z z2
-z z2
-z t 2k
3b) Bac bo H0
-z > z2
-z > z2
-z > z2
t 2k
Bc
1) Tnh z
2) Tra Bang
-z >
= 15,1176 (cm).
2
2
2
- Phng sai mau hieu chnh cua XB: S B = (2,0580) (cm ).
V du: e khao sat ch tieu X cua mot loai san pham, ngi ta
quan sat mot mau va co ket qua sau:
X(cm)
So san pham
S 2 = (7,4827) 2 (cm 2 ).
z=
Bc 1: Ta co
z=
(X B 0 ) nB
SB
(15,1176 16) 17
= 1,7678.
2, 0580
(X B 0 ) n B
(15,1176 16, 5) 17
=
= 2,7696.
SB
2, 0580
t 2 nen ta bac bo
gia
thiet
10
BANG 5A
BANG 5C
Trng hp
Trng hp
nX 30 va nY 30
Bc
nX 30 va nY 30
Bc
1) Tnh z
z=
XY
z=
S2X S2Y
+
nX nY
t k
2) Tra Bang
|z| z
|z| > z
3b) Bac bo H0
XY
1) Tnh z
z=
S2X S2Y
+
nX nY
|z|
|z| >
t k
z=
t 2k
-z z2
-z t 2k
3b) Bac bo H0
-z > z2
-z > t 2k
Bc
1) Tnh z
z=
XY
z=
S2X S2Y
+
nX nY
XY
S2X S2Y
+
nX nY
z2
t 2k
z z2
z t 2k
3b) Bac bo H0
z > z2
z > t 2k
2) Tra Bang
V du: Theo doi gia co phieu cua hai cong ty A va B trong mot so
ngay, ngi ta tnh c cac so lieu sau:
Trng hp
XY
S2X S2Y
+
nX nY
z2
2) Tra Bang
t k
XY
S2X S2Y
+
nX nY
11
Cong ty A
Cong ty B
12
Bc 1: Ta co:
z=
Bc 3: Kiem nh:
V z = 1,9147 > 1,799 = t 2 nen ta bac bo H0: A = B, ngha
X A XB
S2A S2B
+
n1 n2
38, 24 37,1
= 2, 3838.
X A XB
S2A S2B
+
n1 n2
38, 24 37,1
(2, 2)2 (1, 5)2
+
20
20
= 1, 9147.
Fn N(p,
pq
).
n
gia tr z thoa
1
. Khi o theo Qui tac k-sigma trong chng 2 ve phan
2
phoi chuan, bang cach chon k = z ta co:
(z ) =
P(|Fn p| z
pq
) = 2(z ) = 1 .
n
Suy ra
|F p|
P n
n z = 1 .
pq
|Fn p 0 |
P
p (1 p )
0
0
n z = 1
14
|Fn p0 |
P
n > z =
p (1 p )
0
0
(1)
Fn p0
p 0 (1 p 0 )
n . Neu
|z| nho hn hay bang z th ta chap nhan gia thiet H. Ngc lai, khi
|z| ln hn z th ta bac bo H. Do (1) ta thay vi qui tac kiem nh
nh tren, xac suat sai lam loai I se bang . Ngi ta cung chng
minh c rang khi o, xac suat sai lam loai II la be nhat trong ieu
kien gii han xac suat sai lam loai I khong vt qua . Tom lai ta
co:
gia tr z2 thoa
1 2
(z2 ) =
. Khi o theo cong thc ve gia tr cua phan phoi chuan
2
trong chng 2, bang cach chon k = z2 ta co:
P(Fn p + z2
BANG 6A
KIEM NH GIA THIET VE T LE p = P(A)
H0: p = p0 vi gia thiet oi H1: p p0 (mc y ngha )
Bc 1: Tnh z
z=
(Fn p0 ) n
p 0 (1 p0 )
z
|z| z
|z| > z
Bc 2: Tra Bang
Bc 3a: Chap nhan H0
Bc 3b: Bac bo H0
pq
)p
(p + z2
pq
n
()
) =
n
pq
1 2 1
= (z2 ) + (+) =
+ =1
2
2
Suy ra
F p
P n
n z2 = 1 .
pq
Khi gia thiet H0: p = p0 la ung, ang thc tren cho ta:
Fn p0
P
n z2 = 1 .
p (1 p )
0
0
pq
).
n
Suy ra
Fn p 0
P
n > z2 =
p (1 p )
0
0
(2)
Fn p0
p0 (1 p0 )
n . Neu z
ta bac bo H0. Do (2) ta thay vi qui tac kiem nh nh tren, xac suat
sai lam loai I se khong vt qua . Ngi ta cung chng minh c
rang khi o, xac suat sai lam loai II la be nhat trong ieu kien gii
han xac suat sai lam loai I khong vt qua .
Tng t, qui tac kiem nh (ve pha trai) gia thiet
H0: p = p0 vi gia thiet oi H1: p < p0
15
16
z2 th ta chap nhan gia thiet H0: p = p0. Ngc lai, khi z > z2 th
Fn p0
p 0 (1 p0 )
n . Neu -z z2 th ta
chap nhan gia thiet H0. Ngc lai, khi -z > z2 th ta bac bo H0. Tom
lai ta co:
BANG 6B
KIEM NH GIA THIET VE T LE p = P(A)
H0: p = p0 vi gia thiet oi H1: p > p0 (mc y ngha )
Bc 1: Tnh z
z=
(Fn p0 ) n
p 0 (1 p0 )
z2
z z2
z > z2
Bc 2: Tra Bang
Bc 3a: Chap nhan H0
Bc 3b: Bac bo H0
BANG 6C
KIEM NH GIA THIET VE T LE p = P(A)
H0: p = p0 vi gia thiet oi H1: p < p0 (mc y ngha )
Bc 1: Tnh z
z=
(Fn p0 ) n
p 0 (1 p0 )
z2
-z z2
-z > z2
Bc 2: Tra Bang
Bc 3a: Chap nhan H0
Bc 3b: Bac bo H0
V du: e khao sat ch tieu X cua mot loai san pham, ngi ta
quan sat mot mau va co ket qua sau:
X(cm)
So san pham
17
t le p cac san
t le p cac san
18
Bc 1: Ta co
(F p0 ) n (0, 47 0, 4) 100
z= n
=
= 1, 4289.
p0 (1 p0 )
0, 4(1 0, 4)
da vao cac mau (X1 , X 2 ,..., X n ) va (Y1 , Y2 ,..., Yn ) ta co qui tac kiem
X
p0 a biet
Bc
1) Tnh z
z=
p0 cha biet
FnX FnY
1
1
+
p 0 (1 p 0 )
nX nY
Bc
1) Tnh z
z=
z2
z z2
z > z2
2) Tra Bang tm
3a) Chap nhan H0
3b) Bac bo H0
1
1
p 0 (1 p 0 )
+
nX nY
z=
Fn X Fn Y
2) Tra Bang
3a) Chap nhan H0
3b) Bac bo H0
z
|z| z
|z| > z
z2
z z2
z > z2
BANG 7C
Trng hp
1) Tnh z
n X FnX + n Y FnY
nX + n Y
z
|z| z
|z| > z
p0 a biet
Bc
1
1
+
p0 (1 p0 )
nX nY
vi p0 =
z=
p0 cha biet
FnX FnY
1
1
+
p 0 (1 p 0 )
nX nY
z=
Fn X Fn Y
1
1
+
p0 (1 p0 )
nX nY
vi p0 =
2) Tra Bang
3a) Chap nhan H0
3b) Bac bo H0
z2
-z z2
-z > z2
n X FnX + n Y FnY
nX + n Y
p0 cha biet
FnX FnY
1
1
+
p0 (1 p0 )
nX nY
vi p0 =
BANG 7A
p0 a biet
Fn X Fn Y
z=
20
n X FnX + n Y FnY
nX + n Y
z2
-z z2
-z > z2
V du: Khao sat mot so san pham cung loai hai kho I va II, ta
thu c cac so lieu sau:
Kho I
Kho II
Fn1 Fn2
1
1
p0 (1 p0 )
+
n1 n2
0, 04 0,12
7
7 1
1
+
1
75
75 100 200
= 2, 2454.
21
Ta kiem nh nh sau:
Bc 1: Tnh z nh trong Bc 1 cau a) ta c z= -2,2454.
Bc 2: Tra bang gia tr ham Laplace e tm z2 thoa
(z2) = (1 - 2)/2 = 0,98/2 = 0,49
ta c z2 = 2,33.
Bc 3: Kiem nh:
V -z = 2,2454 < 2,33 = z2 nen ta chap nhan gia thiet
H0: p1 = p2.
Ket luan: Vi mc y ngha 1%, khong the noi chat lng hang
kho I tot hn kho II.
22
Vi mc y ngha 3%, hay ket luan ieu nghi ng tren co ung hay
khong.
Bai 4.3: Nang suat lua trung bnh cua nhng vu trc la 5,5tan/ha.
Vu lua nam nay ngi ta ap dung mot phng phap ky thuat mi cho
toan bo dien tch trong lua trong vung. ieu tra nang suat 100ha lua,
ta co bang so lieu sau:
Nangsuat (ta/ha) 40-45 45-50 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 75-80
Dien tch (ha)
7
12
18
27
20
8
5
3
Theo bo phan tiep th th sieu th ch hoat ong co hieu qua tai khu
vc nay khi thu nhap bnh quan hang thang cua cac ho toi thieu la
vao khoang 250ngan/ngi/thang. Vay theo ket qua ieu tra tren,
cong ty co nen quyet nh m sieu thi tai khu vc nay hay khong vi
mc y ngha 5%?
Bai 4.5: e nghien cu nhu cau cua mot loai hang, ngi ta tien hanh
khao sat nhu cau cua mat hang nay 400 ho. Ket qua nh sau:
Nhu cau (kg/thang)
So ho
0
10
Gia s khu vc o co 4000 ho. Neu cho rang nhu cau trung bnh ve
mat hang nay cua toan khu vc la 14tan/thang th co chap nhan c
khong vi mc y ngha 2%?
Bai 4.6: Trong lng cua mot loai ga cong nghiep mot trai chan
nuoi co phan phoi chuan.Trong lng trung bnh khi xuat chuong
nam trc la 2,8kg/con. Nam nay, ngi ta s dung mot loai thc an
mi. Can th 25 con khi xuat chuong ngi ta tnh c trung bnh
mau la 3,2kg va phng sai mau hieu chnh 0,25kg2.
23
a) Vi mc y ngha 2%, co the xem nang suat cua hai giong lua
tren la nh nhau hay khong?
b) Vi mc y ngha 2%, co the xem nang suat cua giong lua 2 cao
hn cua giong lua 1 hay khong?
Bai 4.9: Mot may san xuat t ong, luc au t le san pham loai A la
45%. Sau khi ap dung mot phng phap san xuat mi, ngi ta lay ra
400 san pham e kiem tra th thay co 215 san pham loai A. Vi mc
y ngha 5%, hay ket luan xem phng phap mi co thc s lam tang
t le san pham loai A hay khong?
Bai 4.10: Thong ke 10650 tre s sinh mot a phng ngi ta
thay co 5410 be trai.
a) Vi mc y ngha 3%, hoi co s khac biet ve t le sinh be trai va
be gai hay khong?
b) Vi mc y ngha 1%, hoi t le sinh be trai co thc s cao hn t
le sinh be gai hay khong?
24
Bai 4.11: Benh A co the cha bang hai loai thuoc H va K. Cong ty
san xuat thuoc H tuyen bo t le benh nhan khoi benh do dung thuoc
cua ho la 85%. Ngi ta dung th thuoc H cha cho 250 benh nhan
th thay co 210 ngi khoi benh, dung th thuoc K cho 200 benh
nhan th thay co 175 ngi khoi benh.
a) Vi mc y ngha 1% co the ket luan thuoc K co kha nang cha
benh A tot hn thuoc H hay khong?
b) Xet xem hieu qua cha benh cua thuoc H co ung nh cong ty
quang cao vi mc y ngha 5% hay khong.
Bai 4.12: e khao sat ch tieu X cua mot loai san pham, ngi ta
quan sat mot mau va co ket qua sau:
X(cm)
11-15 15-19 19-23 23-27 27-31 31-35 35-39
Sosan pham 8
9
20
16
16
13
18
Nhng san pham co ch tieu X t 19cm tr xuong c goi la nhng
san pham loai B.
a) Gia s trung bnh tieu chuan cua ch tieu X la 29cm. Hay cho nhan
xet ve tnh hnh san xuat vi mc y ngha 2%.
b) Bang phng phap san xuat mi, sau mot thi gian ngi ta thay
gia tr trung bnh cua ch tieu X cua nhng san pham loai B la
16cm. Hay cho ket luan ve phng phap san xuat mi vi mc y
ngha 1% (GS X co phan phoi chuan).
c) Mot tai lieu thong ke cu cho rang t le nhng san pham loai B la
12%. Hay nhan nh ve tai lieu nay vi mc y ngha 5%.
Bai 4.13: e khao sat chieu cao X cua mot giong cay trong, ngi ta
quan sat mot mau va co ket qua sau:
X(cm)
So cay
95-105
10
105-115
10
115-125
15
125-135
30
135-145
10
145-155
10
155-165
15
a) Mot tai lieu thong ke cu cho rang chieu cao trung bnh cua giong
cay trong tren la 127cm. Hay cho ket luan ve tai lieu o vi mc y
ngha 1%.
Bai 4.15. e khao sat ng knh cua mot chi tiet may ngi ta kiem
tra mot so san pham cua hai nha may. Trong ket qua sau ay, X la
ng knh cua chi tiet may do nha may 1 san xuat con Y la ng
25
26
knh cua chi tiet may do nha may 2 san xuat. Nhng san pham co chi
tiet may nho hn 19cm c xep vao loai C.
X(cm)
So san pham
11-15
9
15-19
19
19-23
20
23-27
26
27-31
16
31-35
13
35-39
18
Y(cm)
So san pham
13-16
7
16-19
9
19-22
25
22-25
26
25-28
18
28-31
15
31-34
11
a) Co the ket luan rang ng knh trung bnh cua mot chi tiet may
do hai nha may san xuat bang nhau hay khong vi mc y ngha
1%?
b) Co the cho rang ng knh trung bnh cua mot chi tiet may do
nha may th 1san xuat ln hn ng knh trung bnh cua mot chi
tiet may do nha may th 2 san xuat hay khong vi mc y ngha
5%?
c) Xet xem ng knh trung bnh cua mot chi tiet may do nha may
th 2 san xuat co nho hn ng knh trung bnh cua mot chi tiet
may do nha may th 1 san xuat hay khong vi mc y ngha 2%?
d) Vi mc y ngha 4%, t le san pham loai C do hai nha may san
xuat co nh nhau khong?
e) Vi mc y ngha 3%, co the cho rang t le san pham loai C do nha
may th 1 san xuat ln hn t le san pham loai C do nha may th
2 san xuat hay khong?
f) Hay nhan xet ve y kien cho rang t le san pham loai C do nha
may th 2 san xuat nho hn t le san pham loai C do nha may th
1 san xuat vi mc y ngha 5%?
4.5.|z| = 12,2114 > 2,33 = z. Khong the cho rang nhu cau trung
bnh ve mat hang nay cua toan khu vc la 14tan/thang.
4.6. a) z = 4 > 1,711 = t2. Loai thc an mi lam tang trong lng
trung bnh cua an ga.
b) |z| = 1 < 2,064 = t . Chap nhan bao cao.
4.7. z = 5,3059 > 2,33 = z2. Nam sinh noi thanh thc s cao hn
nam sinh ngoai thanh.
4.8. a) |z| = 1,7418 < 2,33 = z. Nang suat cua hai giong lua tren la
nh nhau.
b) -z = 1,7418 < 2,06 = z2. Khong the xem nang suat cua giong
lua 2 cao hn cua giong lua 1.
4.9. z = 3,5176 > 1,65= z2. Phng phap mi lam tang t le san pham
loai A.
4.10. a)|z| = 2,3296 > 2,17 = z. Co s khac biet ve t le sinh be trai
va be gai.
b) z = 2,3296 < 2,33 = z2. Khong the noi t le sinh be trai thc
s cao hn t le sinh be gai.
4.11. a) -z = 1,0495 < 2,33 = z2. Khong the ket luan thuoc K co kha
nang cha benh A tot hn thuoc H.
b) -z = 0,4428 < 1,65 = z2. Hieu qua cha benh cua thuoc H ung
nh cong ty quang cao.
4.12. a) |z|= 3,5281 > 2,33 = z. Tnh hnh san xuat khong bnh
thng.
b) |z| = 1,7678 < 2,921= t . Phng phap mi khong lam thay
oi gia tr trung bnh cua ch tieu X cua cac san pham loai B.
c) |z| = 1,5386 < 1,96 = z. Tai lieu cu con phu hp.
4.13. a) |z| = 2,1942 < 2,58 = z. Tai lieu cu con phu hp.
b) |z| = 1,0206 < 1,96 = z. Phng phap mi khong lam thay
oi t le cac cay cao.
c) |z| = 3,5 > 2,797 = t . Phng phap mi lam thay oi chieu
cao trung bnh cua cac cay loai A.
4.14. a) z = 3,2913 > 2,33 = z2. Viec canh tac lam tang chieu cao
trung bnh cua giong cay trong.
b) z = 1,6457 < 2,06 = z2: Khong the ket luan rang viec canh
tac lam giam chieu cao trung bnh cua giong cay trong.
28
29