A

LIJEENJE MEDOM

Lijeenje
medom

ANIS ALJI

UVOD

Med je tokom cijele istorije bio koriten zbog svoje

velike hranljive i ljekovite vrijednosti. Pored toga,
med se lahko vari, ima nisku kalorijsku vrijednost,
brzo ulazi u krv, pomae u izgradnji krvi, unitava
bakterije...
Vitamini B1, B2, C, B6, B5 i B3, magnezijum, kali
jum, kalcijum, natrjum-hlorid, sumpor, gvoe, bakar,
jod, cink jesu neki od sastojaka meda.
U knjizi koja je pred vama upoznaete se i sa
mnogim drugim vanim aspektima proizvoda koji
stvaraju pele. Oigledno je da je med, koji pele
proizvode u mnogo veim koliinama nego to im je::
potrebno, namijenjen i ovjeku.

Anis A!Ji

LIJEENJE MEDOM

Med je slatka, sirupasta, aromatina materija, spe

cifinog mirisa i ukusa koju proizvode pele nakon
prerade nektara i pelena ili drugih slatkih sokova bi
ljaka. Medom se ne mogu nazvati proizvodi nastali
prehranom pela niti proizvodi koji sadre vie od
22% vode i 5% saharoze. Med moe biti nektarski,
medljini i mjeovit, sve u zavisnosti od prirode mate
rijala od kojeg je dobiven.
Nektarski med se dobija od nektara cvijetnih bil

jaka. Nektar se mijea sa fermentima pele, a nakon

toga se nosi u votane elije saa. Nektar je sladak,
aromatian sok koji se lui iz mednih cvjetova. Da bi
pele sakupile l kg meda one moraju obraditi 3 kg
nektara, preletjeti

140.000 km, posjetiti najmanje

1.600.000 cvjetova od bagrema ili 6.000.000 cvjetova

djeteline.
Medljini med. Medljika je sladunjava tenost

koja se lui po povrini nekih biljaka (bor, bukva, vr7

ba, klen itd.) od strane insekata koji se hrane sokovi

ma lia. Insekti zabijaju svoje jezike u zeleni list, sok
ulazi u njihov probavni kanal i mijea se sa fermenti
ma. Viak progutanog soka insekti pvraaju na .list
biljke u vidu bistre prozirne kapljice. Medljini med je
obino zelene boje. Zbog visokog sadraja mikro ele
menata u njemu, pogodan je za anemine bolesnike.
Najsigurniji metodi za raspoznavanje nektarskog
od medljinog meda su alkoholna proba i proba po
mou krene vode.
Porijeklo meda, u odnosu na biljnu vrstu od koje
potiu, iskusni pelari i dobri poznavaoci meda mogu
da odrede na osnovu organoleptikih osobina: kon
zistencije, boje, mirisa i arome. Pouzdano se moe
prepoznati porijeklo meda analizom cvijetnog praha
koji se uvijek, u manjoj ili veoj mjeri, nalazi u medu.
Osobine meda kao to su boja i aroma mogu varirati
zavisno od tipa zemljita, vremenskih i ekolokih us
lova, a i godine proizvodnje. Med ni poslije viego
dinjeg uvanja ne gubi svoje bitne osobine, ali aro
matine materije isparavaju i zbog toga je stari med
slabije aromatian, bez obzira na jainu arome i vri
jeme proizvodnje.
Bagremov med je blijedoukasto - zelenkaste
boje. Ima blag i prijatan ukus, veoma sporo kristalie

u vidu sitnih zrnaca i tada dobija mlijeno blijedu bo

jU.

Lipov med ima prijatan miris lipe. ut je, brzo se

kristalie u sitna zrnca, ima izraena antibakterijska
svojstva.
Suncokretov med je zlatnout. Opor je i vrlo brzo
se kristaHe.
Med pitomog kestena je taman, pomalo gorak.
Kristalie u krupna zrna. U narodnoj medicini se ko
risti kod oboljenja eludca i crijeva, kao i kod obol
jenja bubrega. Ima visok sadraj polena i mineralnih
materija.
Od davnina se pridaje velika vanost medu i
pelinjim proizvodima.

tradicionalnoj kineskoj

medicini proizvodi pela su se koristili za uspostavl

janje funkcije jetre, neutraHzaciju otrova, smanjenje
boli, ali i kao dodatak toplim napitcima za ublaavan
je kalja ili upale grla. Ljekari u staroj Grkoj koristiH
su ga kao osnovu za meleme kod konih oboljenja.
Vanost meda u ishrani ovjeka je neprikosnovena i
ve dugo godina se koristi u lijeenju i prevenciji
mnogih bolesti.
Med sadri vane antioksidanse koji eliminiu slo
bodne radikale, djeluje antiinflamatirno, pojaava
imunitet organizma prema razliitim infekcijama, a
postoje i nauni dokazi da polen iz neftltriranog meda
9

i saa moe da ima efekat desenzibilizacije kod astme

i polenske groznice.
Med djeluje i kao antiiritant, pa se koristi u krema
ma za bebe i proizvodima namijenjenim osjetljivoj
koi. Njegova blaga antiseptika svojstva ine ga od
linim sredstvom da se smanje upale. S obzirom da je
hidroskopan (vezuje vlagu iz vazduha) pomae da
rane bre zarastu i da ne ostanu oiljci od rana i
opekotina.

HEMIJSKI SASTAV MEDA

Med sadri:
- ugljene hidrate (glavni pedstavnici su monosa
haridi-fruktoza i glukoza) do 85%
- mineralne materije (aluminij, bor, vanadijum, el
jezo, bakar, magnezij,...)
- fermenti (enzimi) -oni su bjelanevinaste prirode
i reguliu biohemijske procese u organizmu
- organske kiseline Oabuna, mlijena, vinska,
ilibarna, buterna, ...)
-vitamini
-bjelanevine i azotne materije

BIOLOKA VRIJEDNOST MEDA

Med je koncentrovana punovrijedna bioloka
hrana koja sadri preko 300 za ljudski organizam
lU

neophodnih materija (minerali, vitamini, hormoni,

fermenti i dr). eeri u medu imaju niz prednosti u
odnosu na fabriki eer koji se smatra neprijateljem
broj jedan modernog ovjeanstva. Kao preventiva za
brojne bolesti srca i krvnih sudova uzrokovanih ho
lesterolom preporuuje se zamjena fabrikog eera
medom. Bjelanevine koje sadri med igraju ulogu
konstruktivnih materija u organizmu i uestvuju u
stvaranju hormona i enzima. Fermenti koji se nalaze
u medu pomau procese varenja u organizmu, sekre
tornu funkciju eludca i crijeva. Kada se koristi kao
hrana, med se u organizmu iskoritava 100 %. Pomo
u meda mogu se konzervirati kompoti, voe, de
movi, sokovi itd.
Veliki je znaaj meda za normalan razvoj djeijeg
organizma. Savremene hemijske i bioloke analize
meda pokazuju da povoljna kombinacija hranljivih
matrija u njemu ne optereuje i ne angauje probavni
sistem djeije& organizma. Za djecu med predstavlja
gotovu hran-u koja se 1 OO% iskoritava u organizmu i
ukljuuje se u njegove ivotne funkcije. Med se brzo
resorbuje u tankom crijevu i sprjeava alkoholnu fer
mentaciju, njegove slobodne kiseline potpomau
iskoritavanje masnoa i potronju kalcija.
Med poboljava varenje, unitava patogenu floru
criJeva, poveava hemoglobin, izbacuje crijevne
11

parazite, prekida povraanje, lijei zatvor itd. Neki

pedijatri preporuuju zaslaivanje mlijeka medom ka
ko bi se vratili vrijedni sastojci mlijeka koji su izgub
ljeni zbog visoke temperature kuhanja. Poznato je da
se nakon uzimanja meda javlja osjeaj krepkost.i, nes
taje umor i pojavljuje se elja za fizikom aktivnou.
Redovno konzumiranje meda poveava imuno
bioloku reakt.ivnost organizma i ini ga otpornim na
infekcije, nomalizuje hematopoezu, te obezbjeuje
dug ivot.
PRO PO LIS
Propolis je ljekovit proizvod pela radilica. Ima
prijatan miris pupljaka, meda i voska, ljepljiv je i ako
se uva due, tamni. U hladnoj sredini se pretvara u
tvrdu, lomljivu materiju. Propolis ima sloen hemijski
sastav tj. sadri oko 55% biljnih smola, 30% voska,
10% etarskih ulja, 5% polena itd. Propolis djeluje
protiv virusa, bakteria i gljivica, a rana istraivanja po
kazuju i njegova dobra svojstva protiv zraenja, te
protivkancerogena i prot.ivtumorska dejstva.
Propolis se moe terapijski primjenjivati oralno

(u

vidu praka, tableta, vodeno-alkoholne emulzije itd);

unoenjem putem ultrazvuka; aerosolnih metoda; ter
malnih inhalacija; spoljanje primjene (u vidu mehle
ma, masti, vodenih rastvora itd).
12

U poreenju sa drugim preparatima, prcimustvo

propolisa je u tome to je potpuno bezopasan za or
ganizam i to se moe upotrebljavati kako u kombi
naciji sa drugim lijekovima, tako i samostalno. Upo
treba propolisa kao i drugih pelinjih proizvoda u
humanoj medicini, sprovodi se pod kontrolom i uz
savjet ljekara zbog moguih alergijskih reakcija.

MEDU SAU
Med u sau je pelinji proizvod. Sastoji sc od eli
Ja saa - prirodnog pelinjeg voska i zrelog meda.
Kao sredstvo za prevenciju kod polenske kihavice
upotrebljava se kocka meda u sau 2

2 cm; vaka

njem 4- 6 puta u toku dana. Osim toga, med u sau

podstie luenje pljuvake i eludanog soka, uva
desni, isti zube odkamenca i naslaga (posebno kod
puaa). Djeluje blagotvorno na razmjenu materija u
organizmu, regulie rad krvotoka i miia. Vosak se
stvara u specijalnim lijezdama pela radilica. Boja je
varijabilna ( ut ili bijel ), ovisno od koliine propolisa
i vrste polena koje sadri. Ima prijatan, specifian
miris. U farmaciji se koristi vosak koji se dobije od
saa nakon vrcanja meda. Sae se topi u kipuoj vodi
i vosak ispliva na povrinu. Kada se ohladi i stvrdne
ponovo se topi i lije u kalupe. Nakon toga spreman je
za upotrebu. Upotrebljava se u medicini, farmaciji,
13

kozmetici i parfimeriji. Ima omekavajua i protivu

palna svojstva.
Od davnina se vosak upotrebljava za lijeenje rana
i konih bolesti. Ulazi u sastav mnogih melema i mas

ti, a u kozmetici se upotrebljava za spravljanje krema

i masti.

MATINA MLIJE
Matinu mlije proizvode mlade pele od 6

14

dana starosti. Postoje dvije vrste mlijei: matina i

pelinja. Matina mlije sadri mnogo vie eera, li
pida od matine mlijei, te vodo-rastvorljivih materi
ja, dok pelinja mlije sadri vie proteina.
Matina mlije je visoko hranljiva materija, lako
prihvatljiva za organizam koja sadri elemente pot
rebne za normalnu egzistenciju organizma. Mnoga
istraivanja su dokazala antimikrobna, antiprotozojna
i antivirusna svojstva matinog mlijea. Dokazano je
i da utie na razmjenu materija, regulaciju centralnog
nervnog sistema i disanje tkiva, poveava radnu spo
sobnost, smanjuje umor i malaksalost,poveava masu
tijela, ubrzava rastenje, poboljava pamenje, proiru
je krvne sudove, regulie krvni pritisak, normalizuje
razmjenu masti i tako sprjeava nastanak arteroskle
roze. U terapijske svrhe matina mlije se najee
upotrebljava oralno, zatim u vidu ubrizgavanja (injekl 't

ijski potkono ili miino ) i spoljno tj. lokalne apli

kacije u kombinaciji sa medom.

POLEN (CVIJETNI PRAH )

Ve due vrijeme su poznata ljekovita svojstva po
lena koji pele skupljaju sa procvjetalih biljaka, obra
uju nektarom i sopstvenim izluevinama i skladite u
votanim elijama saa kao nezamjenjivu hranu za
pelinje drutvo. Razliite sorte polena p o sjeduju raz
liita svojstva: poJen od bagrema djeluje sedativno; od
kestena poboljava cirkulaciju krvi; od maslaka
poboljava funkciju bubrega i mokranih kanala; od
jabuke ima opte pojaavajue dejstvo; od kupine to
nizi rajue itd.
Lij e enje polenom se preporuuje kod raznih obo
ljenja tankog i debelog crijeva; oboljenja srca i krvnih
sudova; anemije i edemine guavosti; dijab etesa itd.
Davanjem tri puta dnevno po kafenu kaiku pole

novog praha poslije zabrane alkohola skrauje se "ap

stinencijalni sindrom

"

alkoholiara na 2-3 dana, dok

kod uobiajenog naina lijeenja ovaj sindrom tr aje

ne dj elju dana.
U terapijske svrhe polen se najee upotrebljava
oralno i u vidu spoljne primjene (najee vodeni ili
alkoholni ekstrakti za s pravljanje krema).

15

Primjena cvijetnog praha - polena je kontraindici

rana kod svih vrsta polenskih alergija. Treba biti na
roito oprezan pri upotrebi polena kod osoba koje su
preosjetljive na ostale pelinje proizvode, te je prepo
ruljivo da se terapija polenom sprovodi pod kon
trolom ljekara. Blagovremenim korienjem meda u
sau moe se desenzibilisati organizam prema polenu.

PELINJI

OTROV

Kao pomo u otklanjanju i lijeenju raznih obo

ljenja esto se koristi pelinji otrov koji podrazumije
va nanoenje pelinjeg otrova koristei ujed ive. To
se tradicionalno koristilo jo u staroj kineskoj medici
ni u otklanjanju bolnih stanja i lijeenju hroninih
upalnih bolesti kao to je reumatski artritis.
Pelinji otrov se sastoji od brojnih aktivnih sasta
jaka kao to su enzimi i proteini koji imaju protivu
palna i protivartrotina svojstva tako to vjerovatno
modificira funkcionisanje imunog sistema. Takode
postoje dokazi koji sugeriu da pelinji otrov ima
analgetska svojstva. Pelinji otrov moe pomoi iz
ljeenje nervnih poremeaja jer je otkriveno da olak
ava obnavljanje nervnih oteenja i pomae uspos
tavljanje pokretljivosti. U tom smislu je pelinji otrov
testiran u otklanjanju miinih bolova, iijasa i bolova
u nervima. Dodatno svojstvo pelinjeg otrova je nje16

gova sposobnost da uniti kancerogene stanice i in

hibira rast tumora.
U terapiji pelinji otrov se koristi za otklanjanje
simptoma koji su u vezi sa multiplom sklerozom.
Osnovni aktivni sastojak pelinjeg otrova je melitin,
mona anti - upalna supstanca 7.a koju se kae da je
100 puta efikasnija od hidrokorti7.0na. Melitin moe

stimulisati nadbubrenu lijezdu na proizvodnju kor

tizola koji pomae u prirodnom p1 ucesu izljeenja
tijela. Postoje pak neke mjere predostronosti kojih se
treba pridravati prije nego to se odlui koristiti tera
pija pelinjim otrovom. To moe uzrokovati ozbiljne
alergijske reakcije koje mogu dovesti do anafilak
tikog (alergijskog) ok i smrti. Stoga je neophodno
prvo utvrditi da li je osoba alergina na otrov. To se
ini tako to se osobi ubrizga mala koliina otrova u
kou da bi se utvrdilo hoe li se pojaviti alergijska
reakcija u odreenom vremenskom intervalu. Uko
liko se ne pojavi, onda se broj pelinjih uboda koji se
daju kao lijek postepeno uveava tokom odreenog
vremena koji zavisi od prirode i teine bolesti.
l ako postoje neki sluajevi koji potvruju efikas
nost terapije pelinj.im otrovom, ipak mali broj istih
kao i razliiti rezultati te terapije, ukazuju na potrebu
daljnih studija ove vrste terapije prije nego to se ona
uvede u klasini medicinski tretman.
17

BOLESTI DISAJNIH
PUTEVA
AN GINA- je oboljenje bakterijske etiologije koje
je praeno bolovima i inflamatornim promjenama u
grlu. Karakteristino je otean govor, vakanje i gu
tanje.
Za lijeenje ove bolesti najbolje je uzimati planin
ski med, med od majine duice ili lipov. Najee se
primjenjuje jedna kaiica na svaka tri sata u leeem
poloaju, drei med due u ustima kako bi se isko
ristilo njegovo antibakterijsko dejstvo, jer se u elucu
smanjuje antibakterijsko dejstvo 7.bog djelovanja e
luanih sokova.
Dnevna doza za odrasle iznosi 100- 120 grama, a
za djecu jedan do dva grama po kilogramu tjelesne
teine. Ukoliko kod ovih inflamatornih bolesti posto
je i gnojne naslage na krajnicima, mogu se preporui
ti i aerosolne, ultra7.vune ili parne inhalacije medom,
a takoe i grgutanje 20 o;;,- nim rastvaram meda koje
treba da traje do njihovog uklanjanja.

18

INFLUENCA (GRIP) - predstavlja oboljenje

koje je najee virusne etiologije. Med, propolis i
matini mlije sadre antivirusne dejstvo.
U lijeenju gripa preporuuje se po dvije kaike

meda, 100 miligrama matinog mlijea i 30 kapi 30

%- nog alkoholnog ekstrakta dnevno uzimati oralno.
Dobro je prilikom epidemija gripa svakodnevno ma
zati sluznicu nosa matinim mlijeom. Protiv gripa se
koristi kaika meda i bijelog luka (oljuteni bijeli luk se
istuca, protrlja i mijea sa istom koliinom meda),
rastvori u ai tople vode, 2-3 puta dnevno.

TONZILITIS (ZAPALJENJE KRAJNIKA)

je oboljenje izazvano bakterijama. Predisponirajui

momenti su prehlada i promjena vremena.
To je veoma esta infekcija. Moe biti sa simpto
mima ili bez njih. Najee se manifestuje bolovima u
grlu, suhim kaljem, neprijatnim zadahom i dr.
Lijei se ueerenim planinskim medom ili medom
u sau. Uzima se po kaiica na svaka tri sata u le
eem poloaju sa zadravanjem u ustima.
K.rajnici se tuiraju sa 20%-nim alkoholnim ek
straktom propolisa, 1

2 puta dnevno, 2

3 puta

dnevno se grgulja 20%-nim vodenim ekstraktom pro

polisa kome se doda kaiica meda.
Lijeenje traje do ozdravljenja, obino 5 -10 dana.
19

HRONINI BRONHITIS

predstavlja zapa

ljenje sluzokoe bronhija kao posljedica infekcije ili

profesionalnih oteenja. Najee izraeni simptomi
su kaalj, tegobe u grudnom kou, brzo zamaranje,
obilan ispljuvak, oteano disanje itd.
Lijeenje se vri inhalacijom meda ili votano propolisove smjee u odnosu 8 : 2, uz oralno uzima
nje meda i ma7.anje grudnog koa smjeom meda i
brana od poljske goruice (S

1 u korist meda).

Osim toga u lijeenju hroninog bronhitisa se mo

e koristiti i rotkva u kombinaciji sa medom. Naime,
izdubi se unutranjost rotkve i puni medom, ostavi se
nekoliko dana i poslije uzima po jedna kaika tri puta
dnevno.

ASTMA BRONHIJALNA

predstavlja alergi

jska oboljenje sa napadima guenja, oteanim disan

jem, kaljem i poveanim luenjem sekreta. Uzroci
oboljenja su najee virusi i bakterije, ali ga mogu
izazvati i polen, dlake, praina itd.
Za lijeenje ove bolesti se koriste med, propolis,
pelinji otrov i matini mlije.
Kod bolesnika sa alergijom infekcijsko - upalnog
karaktera za lijeenje najvie odgovara kraj proljea,
ljeto ili poetak jeseni. Kod bolesnika sa oboljenjem
koje je izazvano polenom, travama i biljkama dobra
20

sezona za lijeenje je kraj jeseni, zima ili poetak pro

ljea. Lijeenje treba zapoeti poslije utvrivanja da li
je bolesnik alergian na pelinje proizvode. Lijeenje
se sprovodi u periodu bez napada. Istovremeno sa in
halacijama, oralno se uzima odgovarajua vrsta meda
100- 120 grama dnevno u est obroka sa zadrava

njem u ustima. Pozitivan terapijski efekat je u 95%

sluajeva.
Med se primjenjuje u vidu aerosolnih, ultrazvunih
i parnih inhalacija, lokalnih aplikacija, elekroforeze
grudnog koa i oralnog uzimanja po receptu.
Propolis se primjenjuje u obliku tableta ili vodenog
rastvara. Lijeenje traje 30 dana.
Pelinji otrov se esto koristi u lijeenju bronhi
jalne astme. Primjenjuje se direktni ubod, masti sa
pelinjih otrova i injekcije. Lijeenje traje est do
deset nedjelja i obuhvata 250

SOO uboda ili pet do

osam miligrama pelinjeg otrova injekcijama u lea

izmeu pleki. Pozitivan rezultat je u 85/t, sluajeva.
Ovakav uinak se moe objasniti uticajem otrova na
hipofizno nadbubreni sistem.

GNOJNA UPALA PLUA

je inflamatorno

oboljenje plua koje je praeno sa simptomima bron- .

hitisa, pneumonije, sa obilnim sekretom, temperatu
rom, kaljem i gubitkom apetita.
21

Preporuuje se oralno uzimanje 100- 120 grama

meda dnevno rasporeeno u tri obroka. Istovremeno
se preporuuje uzimanje 30

40 kapi 30 /cJ- nog alko

holnog ekstrakta propolisa u ai mlake vode ili mli

jeka. Lijeenje treba kombinovati sa antibioticima, jer
med viestruko uveava aktivnost antibitika.

KAALJ (TUSIS)

moe se lijeiti na sljedei

nain:

- 2SO g meda i sitno nastrugani hren se mijealu i

uzimaju po kaiku prije jela.
- 120 g lanenog sjemena u ve;.:anoj platnenoj vrei
se kuha u 1litar vode, zatim se cijedi i vodi dodaje sok
od limuna i SOO g meda, uzima se po kaika prije jela.
- aa meda se pomijea sa 1 kaikom samljevene
biljke Arum maculatum, dodaje se sok od l limuna, l
kaika laga i dobro se izmijea. Uzima se po jedna
kaika prije jela tri puta dnevno.

- SOO g crnog luka se veoma sitno nastrue i kuha

na slaboj vatri u 1litar vode 3 sata. Stavi se 100 g meda
a onda se smjesa sipa u flau i dobro zatvori. Uzima
se po jedna kaika 4

KIHAVICA

S puta dnevno.

izazivai su razliiti virusi i pato

gene bakterije. U lijeenju se koriste med, propolis i

matina mlije. Matina mlije se uglavnom primje22

njuje kod virusnih rinitisa: nekoliko puta dnevno se

stavi pod jezik 100-200 mg dnevno. Najee se ko
risti stavljanjem u nosnice dva puta dnevno. Mogu se
koristiti i inhalacije propolisa ili stavljanje tampona sa
20%-nim vodenim ekstraktom propolisa. Ako je
upalni proces zahvatio i grlo, lijeenje treba kombino
vati sa oralnim uzimanjem meda po 1 kaiica est pu
ta dnevno sa zadravanjem u ustima.
KIHAVICA VAZOMOTORNA- karakterie se
estim kihanjem, sa luenjem bistre tenosti iz nosa i
oteanim disanjem. Uzroci mogu biti mehanike, ter
mike, psiholoke, klimatske ili druge etiologije.
Dobri rezultati u lijeenju ove bolesti postiu se
aerosolnom ili parnom inhalacijom meda i propolisa,
te stavljanjem meda u nosnice. Obavezno kombino
vati sa oralnim uzimanjem meda sa zadravanjem u
u suma.
KIHAVICA POLENSKA- predstavlja iznenad
no oboljenje sezonskog karaktera koje izaziva polen u
periodu cvjetanja biljaka. Prvo se javlja osjeaj gue
nja u nosu i grlu, glavobolja, kihanje, zapuenost nosa
i bistar sekret. Lijeenje se vri inhalacijom meda u
sezoni kada nema napada. Preporuuje se da med
bude iz oblasti u kojoj bolesnik ivi.
23

ZAPALJENJE PLUNE MARAMICE

je

bolest izazvana bakterijama, predisponirajui faktori

su prehlada, bronhitisi i dr.
Preporuuje se stavljanje obloga od meda i brana
od slaice na lanenoj krpi i stavljati na oboljela mjes
ta. Istovremeno treba oralno uzimati po 200 grama
meda u najmanje tri obroka.

BOLESTIPROBAVNOG
SISTEMA
HRONINI GASTRITIS

je zapaljenje slu

zokoe eludca praeno poremeajem sekretorne i

pokretake funkcije eludca.
U lijeenju ovog oboljenja preporuuje se oralno

uzimanje meda, jedan do dva grama po kilogramu tje

lesne teine tri puta dnevno.
Kod hiperacidnog gastritisa med treba uzimati dva
sata prije jela, a kod hipoacidnog preporuuje se uzi
manje meda u mlakoj vodi l O min prije jela. Lijeenje
traje 20 - 30 dana. Lijeenje se moe vriti i uziman
jem kapi propolisa 20 kapi tri puta dnevno prije jela
u ai tople vode. Ovaj vid lijeenja traje 3
lje, a bolovi nestaju ve poslije 6
24

7 dana.

4 nedje

GASTROENTEROKOLITIS

je zapaljenje

sluzokoe u predjelu od eludca do debelog crijeva.

Najei simptomi su kolike, zatvor, dijareja, oteen
trbuh, itd.
U lijeenju se moe koristiti med, polen ili propo
lis, a najbolje je kombinovati sva tri proizvoda. Naj
bolje vrste meda za ovu vrstu oboljenja su: livadski,
planinski i med od kestena. Dnevno se uzima po tri
kaike prije jela, rastvoren u toploj vodi. Lijeenje tra
je 4- S nedjelja.
Ukoliko se za lijeenje konzumira propolis, najbo
lje ga je uzimati tri puta dnevno prije jela 1

2 kaike

10%-nog vodenog ekstrakta propolisa ili po 30 - 40

kapi 30/.,-nog alkoholnog ekstrakta propolisa u ai
vode ili mlijeka. Ako se za lijeenje primjenjuje samo
propolis, najbolje je koristiti tri puta dnevno po jednu
kaiku prije jela.
Preporuka je da se u ljekovite svrhe koristi med
dobijen hladnom preradom, i sae, koje daje speci
finu aromu. Hladno preraeni med unitava itav ni7.
bakterija u eludcu i crijevima, to ga ini efikasnim
lijekom protiv gastroenterokolitisa.

BOLOVI U ELUDCU (GASTRALGIJE)

porijeklo bolova u eludcu moe biti razliite eri
ologije, a najee je neurogenog porijekla. Za sprje25

avanje bola preporuuje se uzimanje 20 - 40 kapi

30%-tnog alkoholonog ekstrakta propolisa ili 1 kaike
1 O 0/1)

tnog vodenog ekstrakta propolisa. Kod estih

bolova potrebno je sistematsko uzimanje 30- 40 kapi

u ai mlijeka ili vode tri puta dnevno, prije jela.
Lijeenje traje dvadesetak dana nakon ega dolazi do
ozdravljenja.
Med, uzima li se sam ili u kombinaciji s drugim
namirnicama, utjee na smanjenje vika eluane kise
line, pa se moe upotrebljavati kao lijek ili dijetalno
sredstvo kod mnogih bolesti eludca koje su pove
zane s poveanjem eluane kiseline. Djelovanje me
da kod ira na eludcu oituje se u normalizaciji izlu
ivanja eludanog soka, ime prestaje garavica,
podrigivanje, smanjuju se i prestaju bolovi, a nerijetko
zarasta i nestaje i sam ir. U tom sluaju med se uzima
1,5- 2 h prije jela. Najbolji se rezultati postiu ako se

med konzumira rastvoren u toploj, prokuhanoj vodi,

ija temperatura ne smije prelaziti

35':C.

NEDOSTATAK APETITA (ANOREKSIJA)

predstavlja stanje koje dovodi do malaksalosti, sman
jene radne sposobnosti, loeg sna, blijede koe i slu
zokoa.

Matina mlije je pravi lijek protiv ove

bolesti, jer vraa izgubljeni apetit, dovodi do priliva

energije i svestrano jaa organizam.
26

Propisuje se u prirodnom obliku po 100- 200 mg

ispod jezika prije jela 2 - 3 puta dnevno.
Ova bolest se takoe lijei medom i polenom u
odnosu 1:1. Smjesu uzimati po jednu kaiku prije jela
tokom 30 dana.

KOLITIS (ZAPALJENJE DEBELOG CRI

JEVA)- predstavlja oboljenje praeno bolovima tzv.
kolike, meteorizam, este stolice sa sluzi i gnojem,
oteenost trbuha.

Lijeenje se vri primjenom meda, propolisa, pole

na ili njihovom kombinacijom. Dnevna doza meda

koja se primjenjuje iznosi 100 - 120 grama podije
ljeno u tri obroka, rastvoren u ai mlake mineralne
vode, pije se l

2 sata prije jela. Lijeenje traje 20 -

30 dana, a po potrebi ponavlja se za jedan do dva

mJeseca.

U lijeenju zapaljenja debelog crijeva propolisom

koristi se 30%-ni alkoholni ekstrat propolisa, po 20 40 kapi tri puta dnevno, sat prije jela u ai mlake vo
de ili mlijeka. Lijeenje traje 20

30 dana. Kod lije

enja polenom treba uzimati po jednu kaiku polena

prije jela tri puta dnevno. Kod kombinovanog Hjee
nja 500 gr. U zima se po jedna kaika tri puta dnevno,
jedan do dva sata prije jela, rastvorena u mineralnoj
vodi.ama meda se pomijea sa 1OO grama polena i 50
27

grama dobro istucanog propolisa, mijea dok se ne

dobije jednolina masa.

ZATVOR

se javlja usljed slabosti nervno -

miinog sistema crijeva. Lijei se medom, jer djeluje

na stimulaciju tonusa i funkciju glatkih miia, kao i
stomano- crijevni sekret. Uzima se rastvoren u mli
jeku ili u mlakoj vodi 60- 120 g dnevno u nekoliko
obroka, obavezno uvee prije spavanja. Polen takoe
normalizuje stomano - crijevne funkcije. Ujutru i
uvee uzimanje kaike meda rastvorenog u ai koz
jeg mlijeka, ili uvee prije spavanja med u aju biljke
Cassia angustifolia.

PROLJEV (DIJAREJA)

za lijeenje proljeva

preporuuje se piti au vode u kojoj je rastvorena

jedna kaka polena i jedna kaika meda. Pije se tri pu
ta dnevno. Djeci treba dati polovinu ii etvrtinu doze
za odrasle.

DIJABETES -

je bolest koja se javlja usljed ne

dovoljnog luenja sekreta pankreasa ili disfunkcije

prednjeg dijela hipofize. Bolesnik ima povean sad
raj eera u krvi i mokrai, esto urinira, osjea e,
ima izraenu slabost, malaksalost i gubitak teine, a
apetit je pojaan. Uzrok pojave eerne bolesti nije
28

poznat, ali faktori koji doprinose njenom javljanju

jesu nasljednost, gojaznost, trudnoa, slaba tjelesna
aktivnost, stres i starenje.
U lijeenju dijabetesa med se pokazao uinkovit

zahvaljujui fruktozi i mikroelementima koji djeluju

slino inzulinu i stimuliu pankreas u produkciji hor
mona. Lijeenje se vri pod kontrolom ljekara. Jedan
dio ugljika - hidrata se zamjenjuje medom u koliini
40

50 g u etiri obroka. Prikladne su vrste sa veim

sadrajem fruktoze i vitamina tj. bagremom med,

med od suncokreta djeteline, Jucerke itd. Kada se e
?
er u krvi normalizuje, lijekovi protiv dijabetesa se
postepeno smanjuju i ostavljaju.

BOLESTIKARDIO-VASKU
LARNOG SISTEMA
ANGINA PEKTORIS

je praena stezanjem u

grudima, napadima jakih bolova u predjelu srca sa

irenjem u pravcu lijeve ruke istovremeno praena
napadima izrazitog straha. Moe biti izazvana raznim
faktorima, a veoma esti su skleroza venskih sudova
ili njihovim neurogenim grevima.

29

Kao vaan lijek preporuuje se med i matini mli

je. Uzima se najee livadski ili bagremov med, je
dan do dva grama dnevno po kilogramu tjelesne te
ine.
Uzima se etiri puta dnevno rastvoren u ai mlake
vode. Lijeenje traje od jedan do dva mjeseca. Nakon
prestanka bolova tretmani se moraju nastaviti i to je
dna kaiica uvee i ujutru. Lijeenje se moe vriti i
kombinacijom med i matini mlije. Matini mlije se
uzima po 100-200 mg dnevno ujutro i u podne prije
jela, ispod jezika ili moe da se pomijea sa medom i
uzima po erni uzimanja meda.

ASTMA SRANA

karakterie se nonom boli,

osjeajem guenja, osobito nou.

Za lijeenje se preporuuje med i matini mlije.
Uzima se med jedan do dva grama po kilogramu tje
lesne teine i to etiri puta dnevno rastvoren LJ ai
mlake vode. Lijeenje traje jedan do dva mjeseca.
Moe se lijeenje provoditi i u kombinaciji med matini mlije. Matini mlije se uzima po l OO - 200
mg dnevno ujutro i u podne prije jela, ispod jezika ili
se moe pomijeati sa medom i uzima po erni uzi
manja meda.

30

ARITMIJA - predstavlja patoloku promjenu u

miokardu najee kao posljedica arterioskleroze ven
skih sudova. Moe biti izazvana stresom, prekomjer
nim puenjem, upotrebom kafe, aja i dr.
Med i pelinji proizvodi zahvaljujui svom sastavu
utiu na regeneraciju oslabljenog sranog miiia.
Kod aritmija se preporuuje dugotrajno uzimanje
meda

dozama 1 OO

200 grama dnevno, u etiri

obroka, rastvoren u ai mlake vode. Lijeenje obino

traje jedan do dva mjeseca do uspostavljanja nor
malne srane aktivnosti. Med moe da se kombinuje
sa matinim mlijeom i polenom u poznatim dozama.
ARTERIOSKLEROZA- je staraka bolest koja
se manifestuje vrtoglavicom, slabljenjem pamenja,
nemirnim snom, podrhtavanjem udova i dr. Konzu
macijom meda i pelinjih proizvoda smanjuje se ho
lestera! i masti u krvi, poboljava funkcija srca i krv
nih sudova, poboljava apetit, san, pamenje, vid i dr.
U toku lijeenja uzima se po jedan do dva grama

meda po kilogramu tjelesne teine, podijeljeno u etiri

obroka, a poslije toga se prelazi na odravajuu dozu
tj. jedna kaika ujutro i uvee prije jela u ai mlake
vode matinog mlijea, 1 00- 200 miligrama dnevno,
ujutro i u podne prije jela, ispod jezika.

31

Kod lijeenja polenom uzima se jedna kaiica tri

puta dnevno u toku jednog mjeseca. Nakon toga pra
vi se pauza od mjesec dana i ponavlja lijeenje.
Pelinji otrov se takoe preporuuje u lijeenju
arterioskleroze. Savjetuju se ubodi pela po emi, a to
ukljuuje 80- 120 uboda.
ARTERIOSKLEROZA PERIFERNIH KRV
NIH SUDOVA- je veoma esta bolest krvnih sudo
va osobito nogu, koja se manifestira osjeajem hlad
noe i utrnulosti udova. Kasnije se pojavljuju i bolovi
u predjelu listova.
Preporuuje se lijeenje pelinjim otrovom zbog
njegovog dejstva na irenje krvnih sudova, analge
tikog dejstva, jaanje kolateralnog krvotoka i anti
sklerotinog dejstva, moe da se lijei i pomou ma
tinog mlijea u dozi od 1 OO

200 mg dnevno u dva

do tri obroka. U terapiju se moe ukljuiti i propolis

oralno ili spolja, kao i polen u poznatim dozama.

32

BOLESTI DRUGIH
SISTEMA
ADINAMIJA

predstavlja stanje gubitka snage,

osjeaj slabosti i malaksalosti usljed napornog rada,

bolesti ili starosti.
Za lijeenje se preporuuje kombinacija meda,
matinog mlijea i polena.
Treba napraviti homogenu smjesu od 1 kg meda,
10 g matinog mlijea i 200 g polena. Preporuuje se
uzimati po jednu kaiku tri puta dnevno, rastvoreno u
ai mlijeka ili mlake vode, jedan ili tri sata poslije jela,
u toku jednog mjeseca. U sluaju potrebe lijeenje se
moe ponavljati.
AVITAMINOZA- je bolest koja nastaje usljed

nedostatka vitamina u hrani. Med i pelinji proizvodi

sadre mnoge vrste vitamina, te se mogu koristiti u
lijeenju avitaminoze.
Kod avitarninoze se primjenjuju sve vrste meda i
polen, kao i matina mlije.
Kao lijek se koristi smjesa od 1 kg meda, 22 g
polena i 1 O g matinog mlijea, koji treba uvati na
tamnom mjestu u dobro zatvorenoj posudi. Ako je
33

med tean, potrebno je da se prije svake upotrebe

muti, jer polen izlazi na povrinu smjese. Upotreblja
va se jedna kaika tri puta dnevno prije jela za odrasle,
a za djecu jedna kaiica rastvorena u ai toplog mli
jeka ili mlake vode. Moe se koristiti do momenta
postizanja eljenog rezultata.
ALERGIJA

predstavlja neuobiajeno stanje

organizma karakterizirano kao bolest, kada dolazi do

nenormalne reakcije odbrambenog sustava na odre
ene nadraaje. esto se alergiji pripisuje stanje sman
jene odbrambene sposobnosti, kada u momentu kon
takta organizma sa izazivaem alergije isti burno
reaguje. Med i prirodni preparati na bazi meda se ve
oma esto koriste u lijeenju i prevenciji alergija. P e
linji proizvodi sadre hiposenzitivno dejstvo i mogu
se koristiti u lijeenju koprivnjae, polenskih alergija,
bronhijalne astme, koprivnjae itd.
Svega 0,008/tl ljudi je alergina na med. Posmat
rano je preko 40.000 ljudi koji su lijeeni i niti jedan
nije bio alergian na med.

}-J stanovljeno je da do aler

gije prema medu dolazi nakon jednokratnog uziman

ja vee koliine meda, preko S g po kg tjelesne teine.
BOLESTI JETRE

povoljno djelovanje meda

tumai se njegovim hemijsko -biolokim osobinama

34

osobito visokim sadrajem glukoze koja, ne samo da

hrani stanice tkiva, ve poveava i rezerve glikogena u
jetri i poboljava proces obnove tkiva. Glikogen neu
tralizira bakterijske otrove i pridonosi jaanju otpor
nosti organizma na infekcije. Treba ga uzimati u kom
binaciji s mladim kravljim sirom.

PROSTATITIS (ZAPALJENJE PROSTATE)

je bolest bakterijskog ili protozojnog karaktera.
Pacijent se ali na bolove i teinu u oblasti perineuma,
uestalo mokrenje pri emu osjea peenje, sa polnim
poremeapma.
Preporuuje se dnevno uzimati 1 OO - 150 grama
meda obogaenog 20%- nim polenom,rasporeeno
u etiri obroka. Smjesa se rastvara u mineralnoj vodi i
pije prije jela. Poeljno je toj smjesi dodati matini
mlije 1/t,-tni, 30/.-tni alkoholni ekstrakt propolisa se
uzima u koliini od 30 - 40 kapi 3

4 puta dnevno

prije jela.

CISTITIS (ZAPALJENJE MOKRANE

BEIKE) je oboljenje koje je najee prouzroko
-

vano bakterijskim infekcijama. Predisponirajui fak

tori su uretritis, kamen u beici, prostatitis i dr. Cistitis
je praen uestalim mokrenjem, jakim bolovima, po
nekad i hematurijom (krv u urinu).
35

U lijeenju cistitisa moe se koristiti med, propolis

i polen. Lijeenje traje 20

30 dana. Prilikom sprav

ljanja smjese treba dobro izmijeati jedan kilogram

meda, 200 grama polena i SO grama propolisa u prahu
i uzimati jednu kaiku u ai mlake vode 3

4 puta

dnevno prije jela. Simptomi bolesti poputaju obino

nakon 6

7 dana.

BOLESTI IVANOG SISTEMA

odavno

poznat uinak meda na :ivani sistem oituje se u

smanjenju glavobolje, dobrom spavanju, smanjenju
slabosti i razdraljivosti i vraanju dobrog raspoloe
nja. Nervoznim i esto umornim ljudima preporuu
je se uvee popiti au tople vode u kojoj je rastoplje
na kaiica meda i sok od pola limuna, ili pojesti dvuje
kaiice meda.

MLADALAKE AKNE

javljaju se najee za

vrijeme puberteta, a nastaju kao posljedica poremt:{l

ja u radu lojnih lijezda.

U lijeenju mladalakih akni veoma uinkovita je

pimjena meda u formi stavljanja maski od istog me
da, alkoholnog rastvora 30%-tnog propolisa i oral
nom primjenim meda.
Maske od istog meda - prije stavljanja maske.
Oteeno mjesto se dobro ispere toplom vodom i sa36

punom, a zatim se nanosi tanak sloj meda. Poslije sat

vremena koa se ispere samo toplom vodom. Ovaj
postupak moe da se ponavlja dva puta dnevno, a
lijeenje traje oko petnaest dana.
Alkoholni rastvor 30%-tnog propolisa se koristi. za
mazanje koe. Tretmani traju do o:zdravljenja.
Za vrijeme lijeenja preporuuje se i oralno uzi
manje meda koji se moe kombinovati kod djeaka sa
polenom (SOO g meda i 100 g polena), a kod djevoji
ca sa matinim mlijeom (SOO g muda i 1 g matinog
mlijea). Lijeenje ovim metodama daje bolje rezul
tate od lijeenja medikamentima.

ZAPALJENJE VENA (TROMBOFLEBITIS)

-

karakterie upalno oboljenje vena najee donjih

ekstremiteta.
Za lijeenje ove bolesti primjenjuje se pelinji ot
rov u vidu uboda, injekcija ili masti sa pelinjim otro
vom. Pelinji otrov ima antikoagulativno, anestetino,
protivupalno i vazodilatatorno dejstvo.

HEMOROIDI

predstavljaju varikozno proi

renje vena u donjim dijelovima crijeva, unutar ili van

mara. Obino se pojavljuje kao rezultat neaktivnosti
i zatvora, praeno je bolom, svrabom i krvarenjem.
Lijeiti se moe oralnim uzimanem meda; vodenim
37

rastvorom 10- 12%-tnog propolisa (po jedna kaika

3 puta dnevno prije jela); 30%-tnog alkoholnog
ekstrakta propolisa (po 30 - 40 kapi tri puta dnevno
u ai vode). Lokalno se aplicira propolisova mast na
gazi 1 - 2 puta dnevno. Djeluje dobro na zidove vena
i propolisova mast na bazi biljnog ili ricinusovog ulja.
DERMATITIS- je najee uzrokovan strepto
kokama, stafllokokama i drugim bakterijama. U lije
enju se koristi med i propolis.
Oteeno mjesto se mae medom ili 20o;;,-tnim
propolisom mau ili 30%-tnim alkoholnim ekstrak
tom propolisa. U sluaju eventualne potrebe moe se
povremeno koristiti zavoj.
FALI obroka, rastvoren u ai mlake mineralne
vode, pije se 1 - 2 sata prije jela. Lijeenje traje 20 30 dana , a po potrebi ponavlja se 7.a jedan do dva
mjeseca.
U lijeenju zapaljenja debelog crijeva propolisom
koristi se 30%-ni alkoholni ekstrat propolisa, po 20 40 kapi tri puta dnevno, sat prije jela u ai mlake
vode ili mlijeka. Lijeenje traje 20 - 30 dana. Kod
lijeenja polenom treba uzimati po jednu kaiku pole
na prije jela tri puta dnevno. Kod kombinovanog li
jeenja SOO gr. Uzima se po jedna kaika tri puta
dnevno, jedan do dva sata prije jela, rastvorena u mi38

neralnoj vodi.ama meda se pomijea sa 100 grama po

lena i SO grama dobro istucanog propolisa, mijea dok
se ne dobije jednolina masa.

ZAPALJENJE KOE (EKCEM)

Je veoma

esta dermatoza. Moe biti akutna i hronina. U lije

enju se primjenjuju med i propolis. Oteena mjesta
se mau medom, a zatim se previjaju. Od poetka
lijeenja potrebno je i oralno primjenjivati med i to 60
- 100 g meda dnevno podijeljeno u tri doze.
Propolis se primjenjuje u vidu 15%-tne propali
sove masti ili 30%-nog alkoholnog ekstrakta propo
lisa kojim se mae oteeno mjesto i po potrebi se sta
vi zavoj. Oralno se uzima 20 - 40 kapi propolisa u
ai vode, tri puta dnevno. Lijeenje traje do izlijee
OJa.

GNOJNA UPALA TKIVA

je upalni proces
moe biti izazvan brojnim rnikroorganizmima,
-

koji

pri emu se skuplja gnoj u tkivima na odreenom

mjestu.
U lijeenju se koristi jedan od pelinjih proizvoda
ili

njihova kombinacija.

Med se mae u debelom sloju

preko zagnojenog tkiva i pokriva zavojem od sterilne

gaze. Zavoj treba mijenjati svaki dan, med zaustavlja
razvoj upalnog procesa, pomae brzo probijanje rane
39

i isticanje gnoja, i ubrzava zarastanje tkiva. Propolis u

istom obliku se malo zagrije i stavi kao flaster na
ranu i privrsti zavojem. Pelinji vosak se koristj kao
i propolis. Mijeanje jednakih koliina meda i brana.
Dobijeno tijesto se stavi na lanenoj krpi na oboljelo
mjesto, i mijenja svakog dana.

FLEGMONA (ZAPALJENJE VEZIVNOG

TKIVA) - predstavlja lokalno akutno gnojne zapa
ljenje vezivnog tkiva koje nije ogranieno opnom.
Izazivaju ga mikroorganizmi.
Za lijeenje ovih zapaljenja uspjeno se koristi ma
zanje propolisove masti.

LIJEENJE RANA I OPEKOTINA- da bi se

rana zalijeila i oistila od sitruh zagaenja izvanredno
pomae isti med. Mnogi znanstveni radovi poznatih
hirurga savjetuju upotrebu meda kod zalijeenja rana
gdje druga sredstva nisu pomagala. Naime, med ima
izrazito baktericidno djelovanje i stavlja se na sterilnu
gazu direktno na ranu.
Nanoenjem meda na ranu pospjeuje se cirkulaci
ja, ispiru tetne tvari i dezinficira je. Ljekovita mast se
mo7.e spraviti ako se lica meda pomijea s 30 kapi
tinkture echinaccee.

40

Med se pokazao pouzdanimi kod opekotina te

oparenih rana: treba ih prvo ohladiti pod mlazom vo
de, a onda staviti oblog od meda.
Kineska medicina uveliko preporuuje med kao
djelotvorno sredstvo u lijeenju rana vatrenim oru
jem, zagnojenih rana, kod tekog zaraivanja rana
ireva i dr. med sam ili u smjesi s drugim tvarima u
rawim melemima, mastima i sl. Kod mnogih konih
bolesti med i medni melemi stoljeima, pa i danas, pa
i danas, upotrebljavani su u lijeenju.

ZAPALJENJE MLIJENE LIJEZDE (MA

STITIS) je veoma esto oboljenje kod ena za vri
-

jeme dojenja. J .ijeenje se vri tako to se na upalno

mjesto stavlja zavoj sa medom obogaenim do 10%
tnim propolisom. Tretmani se prave svakodnevno ili
svakog. drugog dana. Upaljeno mjesto se previje sa
1511>-tnom propolisovom mau ili mjeavinom 40%
tne alkoholne emulzije propolisa i ribljeg ulja u odno
su 1:1.

EPIDERMOFITIJA

predstavlja konu bolest

koju izazivaju gljivice koje parazitiraju po koi ovje

ka. Lijeenje se vri tako to se na arite upale u
debelom sloju nanosi propolisova mast, zatim prekri-

41

je flasterom i ostavi da stoji oko sedam dana. Kod

svih bolesnika se posti7.e pozitivan rezultat.
ULJ

organsko izrastanje ronatog sloja elija

koe, ukljuujui i duboke slojeve ko7.e, obino ko

nusnog oblika. Lijeenje se vri propolisom oie
nim od primjesa. Pravi se topla kupka za noge sa u
ljem. Omekalo tkivo se zatim ukloni sterilnom ig
lom, a na povrini 7.ulja se stavi tanak sloj zagrijanog
propolisa koji se fiksira flasterima ili zavojem i ostavi
da odstoji 4

S dana. Nakon toga skida se zavoj i

ponovo pravi topla kupka. Veoma estO se poslije

ovog tretmana 7.ulj otklanja bezbolno zajedno sa kori
Jenom, a ako je bilo bezuspjeno, postupak treba
ponoviti.
ZAPALJENJE SLUZOKOE DESNI- prae
no je osjeajem peenja, bolova, obilnim luenjem
pljuvake, suhoom usta, loim zadahom itd. U lije
enju 7.apaljenja sluzoko7.e desni i usta preporuuje se
ispiranje U.,.<;ta 5/o-tnim vodenim ekstraktom propolisa
svaka dva do tri sata.
STOMATITIS AFTOZNI

predstavlja pojavu

malih mjehuria ispunjenih tenou na sluzokoi us

ta koji se kasnije pretvaraju u rane. Javljaju se bolovi
42

kod gutanja, poveano luenje pljuvake, neprijatan

zadah, uveanje regionalne lijezde. Najee obolije
vaju djeca,odrasli pri nicanju umnjaka, a takoe i trud
ruce.
Lijeenje:
- tretiranje 30%-tnirn alkoholnim ekstraktorn pro
polisa 1

2 puta dnevno;

- ispiranje usta 5%-tnirn vodeno - alkoholnim

ekstraktom propolisa, svaka 2

3 sata;

- 7.vakanje malih kuglica propolisa, 3 - 4 puta

dnevno.
Lijeenje traje do ozdravljenja, obino oko 5 dana.
Kod epidernijskog stomatitisa (dobija se od zara
enog mlijeka i mlijenih proizvoda) najbolje je va
kati i sisati na svaka 2- 3 sata kaiicu meda, viekrat
no ispirati usta 5%-tnirn vodeno - alkoholnim ek
straktom propolisa, sa zadravanjem u ustima. Lije
enje traje 2 - 3 dana. Lijeenje stomatitisa kataralno
- gnojavog (zapaljenje sluzokoe usne duplje) vri se

takoe ispiranjem 5/tl-tnim vodeno-alkoholnim ek

straktom propolisa. Lijeenje traje do ozdravljenja
obino od 2- 4 dana U7. oralno uzimanje 1 OO

200 g

meda, po kaiica na svaka 3 sata., sa zadravanjem u

usnma.

43

KRVARENJE DESNI

.lijeenje treba vrs1t1

ispiranjem usta 5%-tnom vodeno - alkoholnom emul

zijom propolisa ili 10%-tnim vodenim ekstraktom
propolisa ili tretiranje desni 30%-tnim alkoholnim
ekstraktom propolisa.

Moe sa

takoe

koristiti

mjeavina meda i polena (SOO g meda pomijeati sa

100 g polena). Uzimati po jednu kaiicu 6 puta dnev

no sa zadravanjem u ustima. ljjeenje traje do oz

dravljenja.
ZUBOBOLJA

uinkovito sredstvo za lijeenje

zubobolje je propolis koji sadri anestetina, protivu

palna i regenerativna svojstva, a takoe i zaustavljan
je krvarenja. Mo:e se koristiti u prirodnom vidu tj.
moe se lijepiti kao flaster na zub, zatim mo:e se
primijeniti vata umoena u propolisov ekstrakt ili ispi
ranje usta 5/u-nim vodenim ekstraktom propolisa.
Bolovi prestaju za oko 15 minuta.

44

MED I CIMET KAO LIJEK

Dokazano je da mjeavina meda i cimeta lijei
mnoge bolesti. Dananja nauka ukaz uj e na to da med
iako je sladak, ako se uzme u pravoj dozi kao lijek ne
teti dijabetiarima.
Artritis

(upala zglobova)

Za lijeenje artritisa primjenjuje se kombinacija

meda i cimeta i to jedan dio meda na dva dijela mlake

vode

te dodati malu ajnu kaiku cimetovog praha,

napraviti masu i polako masirati bolne dijelove tijela.

Primijeeno

je

da bol smanjuje u roku od jedne do

dvije minute.
Osobe koje boluju od artritisa mogu ujutro i
navee

uzeti

jednu olju vrue vode sa dvije kaike

meda i jednom malom ajnom kaikom cimctovog

praha. Ako se pije re:: dovno, aki hronini artritis
moe biti izlijeen.
Pre hlada
Osobe koje esto pate od uobiajenih prehlada
trebaju uzeti tri dana po jednu supenu kaiku mlakog
meda sa 1/4 ajne kaike

c imetovo g

praha dne::vno.
45

Mravljenje
Svako jutro pola sata prije doruka i navee prije
spavanja popiti med i cimetov prah prokuhan u jed
noj olji vode.
Ako se u;ima redovno, smanjuje teinu ak i naj
deblje osobe. Takoe, uzimanfe ove mjeavine redov

no ne dozvoljava masnoama da se akumuliraju u

tijelu ak i ako je osoba na visokokalorinoj dijeti.
H olesterol

Ako se pacijentu koji ima povien holesterol daju

dvije supene kaike meda i tri ajne kaike cimetovog
praha pomijeane sa 4,5 dec aja, to e smanjiti nivo
holesterola u krvi 7.a 10% u roku 2 sata.
Kao to je navedeno za pacijente koji boluju od
artritisa, ako se uzima tri puta dnevno, lijei se bilo
koje hronino povienje holesterola.
Imunoloki sistem
Dnevna upotreba meda

cimetovog praha jaa

imunoloki sistem i titi tijelo od bakterija i virusa.

Naunici su dokazali da redovnom upotrebom meda
i cimeta u kombinaciji moe izrazito oslabljeni imu

noloki sistem dovesti u normalu.

46

Bolsti srca
U lijeenju bolesti srca preporucuje se napravltl
masku od meda i cimetovog praha te mazati na hljeb
umjesto elea ili dema i jesti redovno za doruak. To
smanjuje holesterol u arterijama i spaava pacijenta
od sranog udara. Moe se koristiti i kao prevencija
od sranog udara. Redovna upotreba navedenog sma
njuje gubitak daha i jaa otkucaje srca.

47

SARD AJ
LIJEENJE MEDOM

...... . . . . ........... . . . . . . ........

HEMIJSKI SASTAV MEDA

...... . . . ....

.... ......................................... ............

MED U SA1J

...................................... . . . . ..........

MATINA ML IJE
POLEN

.............. .............

BIOLOKA VRIJEDNOST MEDA

PROPOLIS

. 1

.................. . . . . . . ............ . . ....

. . .. . ........... . . . . ............. . . . .........

PELINJI OTROV

.... . . . ........

....................... .. .......... . . . . . .

4
5
7
8
9

10
11

BOLESTI DISAJNIH PUTEVA

Angina

. . . . ........................................... . . . ..... . . . . . . . . .

14

Influenca ............................................................ 1 5
Tonzilitis

......... . . . .....................

Hronini bronhitis
Astma bronhijalna

......... . . . . . ............

16

................... .........................

17

.................... ......... . . . ............

18

Gnojna upala plua

I<aalj

....... ..... .............. . . . . . . ... . ......

19

....... ............ . . . . ...........................................

20

Kihavica, kihavica vazomotorna

.... . . ..............

21

Kihavica polenska, zapaljenje plune

maramice

... . . ........ .................... . . . ........... . . . . ........

22

BOLESTI PROBAVNOG SISTEMA

Hronini gastritis

................................ . . ............

Gastroenterokolitis
48

...... . . . . . . ........... . . . .... . . ...... . . . .

23
24

Bolovi u eludcu

...............................................

Anorcksija,dizenterija
f(olitis

...... . . . . . . . . . . . .....................

......................................... . . ......................

25
26
27

Zatvor, proljev .................................................. 28

Zapaljenje pankreasa
Dijabetes

........................................

29

....................... . . . . . . ...............................

29

BOLESTI KARDIO-VASKULARNOG
SISTEMA
Angina pektoris

............ . . .. . . . . . . . ..........................

Astma srana, aritmija

Arterioskleruza

......................................

. . ...............................................

Arterioskleroza perifernih krvnih sudova

.....

30
31
32
33

BOLESTI DRUGIH SISTEMA

Adinamija, avitaminuza
Alergija

...... . . . . . . . . ..... ................

....... .................... ....... ..................... . .......

Bolesti jetre

..........................

Prostatitis, cistitis

.................. ...................... ......

Bolesti ivanog sustava

Mladalake akne

................................ . .

............... . . . . .

Zapaljenje vena, hemuroidi

Dermatitis

.............................

. .
..

....

...................

...

................

Zapaljenje mlijene lijezde

37
38
39

...............

Flet'l
, lona, lijeenje rana i opekotina

36

. . 40

.......

..................... .... . . . ............. .................

Zapaljenje koe, gnojna upala tkiva

34
35

..............

................ . . . ....... . .

41
42
43
44
49

Epidermofitija, ulj

..... . ....................................

Zapaljenje sluzokoe desni

Stomatitis aftozni

................ ..............

..... . . . . . ..... . . .......... ............... ....

Krvarenje desni, zubobolja

.... .........................

45
46
47
48

MED I CIMET KAO UJEK

Artritis

....................... .........................................

Prehlada, mravljenje, holesterol

Imunoloki sistem, bolesti srca

so

..... . . .. . . . . . ......

............ . . . ........

44
SO
Sl

""'

LIJE CE NJ
medom
Med je tokom cijele istorije bio koriten zbog svoje
velike hranljive i ljekovite vrijednosti. Pored toga,
med se lahko vari, ima nisku kalorijsku vrijednost,
brzo ulazi u kr v, pomae u izgradnji krvi, unitava
bakterije...
Vitamini B1, B2, C, B6, B5 i

, magnezijum, kalijum,

kalcijum, natrjum-hlorld, sumpor, gvoe, bakar,

potrebno,
namiJenjen l ovjAu.