Chc nng ca gio dc

C bao gi chng ta tm hiu gio dc c ngha g ? Ti sao chng ta n trng? Ti sao chng ta hc nhiu mn khc
nhau; ti sao chng ta d cc cuc thi ro rit c c nhng hng cao hn na? Nhng iu c ngha g? y l
mt cu hi tht s rt quan trng, chng nhng cho cc sinh vin, m cng cho cc bc ph huynh, cc ng thy v cho
bt c ai yu thng qu t ny. Ti sao chng ta chin u c gio dc? Phi chng ch gin d vi mc ch u
mt vi cuc thi v c c mt cng n vic lm? Hay l phi chng chc nng ca gio dc l chun b chng ta, trong
lc cn tr tui, thu hiu trn vn din trnh ca i sng? nh rng c mt cng n vic lm v nui ly thn mnh l
iu cn thit- nhng phi chng l tt c? Hi vy chng ta c gio dc cho mt vic thi sao? Chc chn i
sng khng phi ch n gin l mt ch lm vic, mt ngh nghip; i sng l mt ci g rng ln v su m l thng;
n l mt nim b n to tt, mt lnh vc mnh mng trong chng ta hot ng vi danh ngha l con ngi. Nu chng
ta ch c chun b tm k sinh nhai, chng ta s mt i trn vn im chnh yu ca i sng, v thu hiu i sng
th quan trng nhiu hn l n gin chun b cho nhng cuc thi v tr nn tht gii v mn ton php, vt l hay ci g
m bn mun.
Nh vy, d l ng thy hay sinh vin, tht quan trng v cng nu chng ta t hi ti sao chng ta ang gio dc, hay
c gio dc, v lm g? V i sng c ngha g? Phi chng i sng l mt iu ht sc l lng? Chim mung,
bng hoa, cy ci ang m bng, bu tri v cc v sao, sng ngi v cc loi c trong y; tt c nhng ci l i sng.
i sng l k ngho v ngi giu; i sng l cuc chin u khng ngng gia cc nhm ging dn v quc gia; i
sng l nhng g chng ta gi l tn gio, v n cng l nhng vic t nh n np trong tm hn: nhng thm thung,
nhng tham vng, dc vng, s hi, nhng thnh tu v lo u Tt c nhng th v nhiu hn na, l i sng.
Nhng, mt cch tng qut, chng ta ch c chun b thu hiu mt kha cnh b nh ca n. Chng ta u mt s
cuc thi, tm mt cng n vic lm, kt hn, c con v chng cng lc cng tr nn nh nhng ci my. Chng ta vn
t ra s st, u lo, au kh. V th, phi chng chc nng ca gio dc l gip chng ta thu hiu trn vn din trnh ca
i sng, hay l n ch n gin chun b cho chng ta mt ngh nghip, mt cng n vic lm tt p nht, m chng ta
c th tm ra c?
Hi vy, ci g s xy ra cho tt c chng ta khi trng thnh, tr nn nhng chng thanh nin hay ph n? C bao gi cc
bn t hi ln ln mnh s lm g? Cng nh bao nhiu ngi khc bn s lp gia nh, v trc khi bit mnh ang u,
bn l m, l cha v bn s b ct vo mt ngh nghip, hay vo vic bp nc, trong ln hi bn s ho mn. Phi
chng l tt c nhng g s l i sng ca bn? Ti sao bn khng hi n? Nu gia nh bn giu sang, bn c th c
mt a v tt, bo m trc; cha bn c th cho bn mt cng n vic lm vng bn v thnh vng; hoc bn c th kt
hn ni giu c; nhng cho d c hon cnh , bn cng s tn ri, ho mn. Bn c thy chng?
Chc chn gio dc khng c ngha g c, tr khi n gip bn thu hiu tm vc rng ln ca i sng, vi tt c ci t nh
ca n, tt c v p l thng, cc u phin v nim vui ca n. Bn c th c nhiu bng cp, tn bn mang nhiu chc
tc sau lng v bn ang gi mt a v tht tt p, nhng iu c ngha g u? N qu bu ch no, nu trong qu
trnh sng tm tr bn tr nn bun chn, mt mi, u tr? Vy, trong khi cn tr, phi chng bn phi tm hiu i sng l
g? V phi chng chc nng tht s ca gio dc l vun trng ni bn s thng minh, nh m n s c gng tr li tt
c mi bi ton? Bn c bit thng minh l g khng? y l kh nng suy t chn chn, t do, khng s hi, khng theo
mt cng thc no, nh vy bn bt u pht hin cho mnh ci g l tht, ci g l chn l. Nhng, nu bn s hi, khng
bao gi bn thng minh. Bt c hnh thc tham lam no- v tm linh cng nh v th tc- u ny sinh lo u; v th tnh
tham lam khng gip em li mt ci tr sng sut, n gin, trc tip v nh m thng minh.
Bn bit khng: tht l rt quan trng, khi bn cn tr tui, sng trong mt mi trng khng c s hi. Phn ng chng
ta, tr v ga, c tnh s hi; chng ta s sng, s mt cng n vic lm, s thay i, s nhng g ngi hng xm ni hay
nhng g m v hay chng bn ni, s cht, s c n,... Phn ng chng ta s di hnh thc ny hay hnh thc khc; v
ni no c s hi th khng c thng minh. V hi vy, tt c chng ta, khi cn tui tr, c th hay khng, sng khng

phi trong lo s- m l sng trong mt mi trng t do, t do khng phi ch lm nhng g mnh thch, m l thu hiu
trn vn din trnh ca s sng. i sng tht s rt ti p, n khng phi xu x nh chng ta to ra n. bn c th
nhn ra s phong ph, b su v v p phi thng ca n ch khi no bn hoi nghi mi s -hoi nghi cc tn gio c t
chc, hoi nghi tp qun, hoi nghi cc gi tr hi ht - Nh vy, vi danh ngha l con ngi, bn s khm ph cho chnh
mnh ci g l s tht. Khng phi bt chc, nhng pht hin ra; ci mi chnh l gio dc, phi vy khng? Lm
ging y nh nhng g x hi hay cha m hoc cc ng thy bn dn d, iu qu d. l mt li sng bo m v d
dng; nhng, nh th khng phi l sng, bi v trong c s s hi, rp khun, th ng, suy tn v cht chc. Sng l
pht hin cho chnh mnh ci g l s tht, v bn ch c th lm iu khi bn t do, khi c mt cuc cch mng ni tm
lin tc bn trong con ngi ca bn.
Nhng, bn khng c khuyn khch lm iu , khng mt ai yu cu bn nu cu hi, tm cho ra chnh mnh chn l
l g, bi v nu bn ni dy, bn s tr nn mt nguy c cho tt c nhng g gian di. Cha m bn v x hi mun bn
sng an ton, v bn cng vy na, mun sng an ton. Mt cch tng qut, sng an ton c ngha l sng rp khun, bt
chc v v th m sanh ra s hi. Chc chn chc nng ca gio dc l gip c nhn chng ta sng t do v khng s
hi, phi vy khng? V to dng mt bu khng kh trong khng c s hi, i hi ni bn mt s lng suy t to
tt, cng nh ni nh m phm.
Bn c bit iu c ngha g khng? To dng mt bu khng kh trong khng c s hi l mt iu rt phi thng!
V chng ta phi to dng n, bi v chng ta thy rng th gii ang vng mc vo nhng cuc chin tranh v tn do
nhng chnh tr gia lo li, v h lun lun tm kim quyn th. l mt th gii ca nhng ngi n ng, tt c u
mun a v v tt c u nh nhau c c n. Chng , c nhng ngi c gi l Thnh, nhng s ph tn gio
vi nhng tn ca h; h cng mun quyn th, a v, hin nay hoc trong kip sau. Trong mt th gii in khng,
hon ton hn lon, trong mi ngi u chng li vi mt ai , chin u t c mt v tr an ton, mt a v c
quyn th hay tin nghi. Th gii b cu x bi nhng tn ngng chng i nhau, nhng giai cp x hi, nhng quc gia
chia r, bng mi hnh thc ca ngu mui v tn nhn v l mi trng bn ang c gio dc sng theo ng
khun mu ca n.
By gi y, phi chng chc nng ca gio dc l ch gip bn sng ng vi khun mu ca mi trng mc nt ny,
hay l cho bn s t do hon ton t do ln khn v to dng mt mi trng mi? Chng ta mun s t do ,
khng phi trong tng lai, nhng ngay by gi, bng khng, tt c chng ta c th b hy dit. Chng ta phi to dng tc
khc mt bu khng kh t do bn c th sng v pht hin cho chnh mnh ci g l s tht, nh bn tr nn thng
minh bn c th ng u vi th gii v thu hiu n, khng phi ch va vn theo n, m thm su bn trong, v
tm l, bn lun lun hoi nghi, bi v ch c ai lun lun hoi nghi s pht hin ra ci g l s tht, ch khng phi con
ngi thch ng, chy theo mt s tp qun. Ch khi no bn tip tc tm kim, lun lun quan st, khng ngng hc hi,
bn s thy c s tht; v bn khng th thc thm su nu bn s hi. Cho nn, chc nng ca gio dc chc chn l
xa b bn trong cng nh bn ngai, ci s hi n ang tn ph con ngi chng ta.
J.K.