NESLUBENI PREIENI TEKST

ZAKON
O BANKAMA
("Sl. list Crne Gore", br. 17/08 od 11.03.2008, 44/10 od 30.07.2010, 40/11 od 08.08.2011)

I. OPTE ODREDBE
Predmet i cilj zakona
lan 1
Ovim zakonom ureuje se osnivanje, upravljanje, poslovanje i kontrola rada banaka i mikrokreditnih
finansijskih institucija i kreditnih unija i ureuju uslovi i kontrola poslovanja lica koja se bave kreditnogarantnim poslovima, sa ciljem uspostavljanja i odravanja zdravog i stabilnog bankarskog sistema koji
obezbjeuje zatitu interesa deponenata i drugih povjerilaca.
Primjena drugih zakona
lan 2
Na banke se primjenjuju odredbe zakona kojim se ureuje pravni poloaj privrednih drutava, ako ovim
zakonom nije drukije ureeno.
Pojmovnik
lan 3
Pojedine rijei i izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedea znaenja:
1) banka je pravno lice koje obavlja bankarske poslove na osnovu dozvole ili odobrenja Centralne
banke Crne Gore (u daljem tekstu: Centralna banka) za obavljanje tih poslova;
2) bankarski poslovi su poslovi primanja novanih depozita i odobravanja kredita za sopstveni
raun;
3) kreditno-garantni poslovi su poslovi izdavanja garancija za uredno izmirivanje obaveza korisnika
kredita;
4) depozit je novani iznos uplaen na raun kod banke, po osnovu ugovora ili drugog pravnog posla
iz koga nastaje obaveza banke na povraaj tog iznosa, na zahtjev deponenta ili po isteku ugovorenog roka, iskljuujui sredstva koja predstavljaju dopunski element sopstvenih sredstava banke;
5) filijala je dio banke koji nema svojstvo pravnog lica, a obavlja sve ili samo dio poslova te banke;
6) osnivaki kapital je kapital koji osnivai obezbjeuju prilikom osnivanja banke i koji moe biti u
novcu i stvarima i pravima koje procjenjuje ovlaeni procjenjiva;
7) kvalifikovano uee je:
- samostalno ili, zajedniki sa drugim povezanim licem, direktno ili indirektno, uee u
kapitalu ili glasakim pravima u pravnom licu od najmanje 5%,
- mogunost vrenja znaajnog uticaja na upravljanje, odnosno politiku nekog pravnog lica, na
osnovu dogovora ili sporazuma sa drugim licem ili na bilo koji drugi nain, bez obzira na
visinu uea u kapitalu ili glasakim pravima u banci;
8) povezana lica su dva ili vie lica izmeu kojih postoji najmanje jedan od sljedeih oblika
povezanosti:

- jedno lice kontrolie ili ima direktno ili indirektno uee u kapitalu ili glasakim pravima u
drugom licu od najmanje 20%,
- dva ili vie lica su kontrolisana od treeg lica,
- veinu lanova odbora direktora ili drugog organa upravljanja kod dva ili vie pravnih lica
ine ista lica,
- dva ili vie lica su lanovi porodice, (brani drug, lice koje sa tim licem ivi u zajednici koja
je po zakonu izjednaena sa branom zajednicom, kao i djeca i druga lica koja sa tim licem
ive u porodinom domainstvu),
- dva ili vie lica, na osnovu ugovora, sporazuma ili neformalno, zajedniki obavljaju poslovne
aktivnosti u znatnijem obimu,
- ako pogoranje ili poboljanje finansijskog stanja jednog lica moe dovesti do pogoranja
odnosno poboljanja finansijskog stanja drugog ili drugih lica ili izmeu tih lica postoji
mogunost prenosa gubitka, dobiti ili kreditne sposobnosti,
9) indirektno uee je uee u kapitalu ili glasakim pravima u pravnom licu preko treeg lica,
tako da je indirektni sticalac lice:
- za iji je raun drugo lice (direktni sticalac) steklo glasaka prava ili uee u kapitalu banke,
- koje kontrolie drugo lice (direktnog sticaoca);
10) znaajan uticaj su injenice koje upuuju na to da neko lice:
- moe ostvariti pravo na jednog predstavnika u odboru direktora ili u slinom organu tog
pravnog lica, bilo kroz vlasnitvo nad akcijama, na osnovu saglasnosti vlasnika akcija,
punomoja, ili na bilo koji drugi nain,
- uestvuje u donoenju odluka u tom pravnom licu, nezavisno od toga da li to lice moe
preovlaujue uticati na donoenje tih odluka, ili moe vriti uticaj nad tim pravnim licem;
11) kontrola je:
- samostalno ili, zajedniki sa drugim povezanim licem, direktno ili indirektno uee u
kapitalu ili glasakim pravima u pravnom licu od najmanje 50%,
- mogunost ostvarivanja preovlaujueg uticaja na odluivanje, poslovnu politiku, odnosno
strategiju rada pravnog lica, samostalno ili u saradnji sa drugim licima, bez obzira na visinu
uea u kapitalu;
12) lica povezana sa bankom su:
- lanovi organa banke, akcionari, zaposleni u banci, kao i lanovi njihove ue porodice (brani
drug i djeca),
- pravno lice u kojem lice koje ima kvalifikovano uee u banci takoe ima kvalifikovano
uee,
- pravno lice u kojem jedno od lica iz al. 1 i 2 ove take ima znaajan uticaj ili je lice iz alineje
1 ove take direktor ili lan odbora direktora ili drugog odgovarajueg organa tog pravnog
lica,
- lice koje ima uee u kapitalu ili glasakim pravima od najmanje 50% u pravnom licu koje
ima kvalifikovano uee u banci;
13) grupa povezanih lica su povezana lica iz take 8 al. 1 do 6 ovog lana i sa njima povezana lica;
14) nelikvidnost je stanje kada banka nema novanih sredstava da izvri svoje dospjele obaveze u
trenutku kada to zahtijeva povjerilac;
15) lice znai domae ili strano fiziko ili pravno lice;
16) bankarska grupa je skup povezanih lica u kojem su jedna banka ili finansijski holding sa
sjeditem u Crnoj Gori nadreeni u odnosu na jednu ili vie banaka, finansijskih institucija i/ili
drugih lica koja se bave pruanjem finansijskih usluga a ije je poslovanje ureeno drugim
zakonima;
17) nadreena banka u bankarskoj grupi je banka koja:
- kontrolie ostale lanove bankarske grupe, i /ili
- ima uee u kapitalu ili glasakim pravima od najmanje 20% pojedinano kod ostalih
lanova bankarske grupe;

18) finansijski holding je akcionarsko drutvo ili drutvo sa ogranienom odgovornou koje ima
uee u kapitalu ili glasakim pravima kod banaka ili drugih lica koje se bave pruanjem
finansijskih usluga, ukoliko kontrolie najmanje jednu banku;
19) nadreeni finansijski holding u bankarskoj grupi je finansijski holding koji:
- kontrolie najmanje jednu banku sa sjeditem u Crnoj Gori,
- kontrolie ili ima uee u kapitalu ili glasakim pravima od najmanje 20% u ostalim
lanovima bankarske grupe,
- nije istovremeno kontrolisan od banke ili finansijskog holdinga sa sjeditem u Crnoj Gori,
- nije istovremeno kontrolisan od banke koja ima dozvolu za obavljanje bankarskih usluga u
drugoj dravi;
20) mjeoviti holding je akcionarsko drutvo ili drutvo sa ogranienom odgovornou, koje ima
uee u kapitalu ili glasakim pravima kod lica koja se bave finansijskim, kao i lica koja se
bave nefinansijskim poslovnim aktivnostima, ukoliko kontrolie najmanje jednu banku.
Zabrana obavljanja bankarskih poslova
lan 4
Pravna i fizika lica ne smiju, bez potrebne dozvole Centralne banke, da se, u vidu djelatnosti ili
zanimanja, u Crnoj Gori bave bankarskim poslovima.
Ukoliko postoje indicije da se neko lice bavi poslovima iz stava 1 ovog lana bez potrebne dozvole ili
odobrenja Centralne banke, Centralna banka moe, radi prikupljanja dodatnih informacija, izvriti pregled
poslovnih knjiga i druge dokumentacije tog lica.
Lice iz stava 1 ovog lana duno je da ovlaenim kontrolorima Centralne banke omogui uvid u
dokumentaciju i poslovanje tog lica.
Korienje rijei "banka" i drugih rijei
lan 5
Banka u svom nazivu mora imati rije "banka".
Banka ne smije u svom nazivu imati rijei ili izvedenice iz rijei koje mogu da uzrokuju pogrene
zakljuke klijenata banaka i drugih lica o statusu i/ili konkurentskoj poziciji te banke, ili se njima
povrjeuju prava drugih lica, a naroito rijei ili izvedenice iz rijei koje mogu da stvaraju zabludu po
pitanju:
1) predmeta poslovanja banke;
2) identiteta banke, odnosno njenih osnivaa;
3) povezanosti banke sa drugim pravnim licima;
4) konkurentske prednosti te banke u odnosima prema klijentima.
Pravno lice ne smije u svom nazivu, odnosno nazivu svog proizvoda ili usluge, koristiti rije "banka",
niti izvedenice iz rijei "banka", osim u sluaju kada te rijei koristi u skladu sa ovim zakonom.
Poslovi banke
lan 6
Banka obavlja bankarske poslove.
Pored poslova iz stava 1 ovog lana, banka moe da obavlja i sljedee poslove:
1) izdavanje garancija i preuzimanje drugih vanbilansnih obaveza;
2) kupovinu, prodaju i naplatu potraivanja (faktoring, forfeting i dr.);
3) izdavanje, obradu i evidentiranje platnih instrumenata:
4) platni promet u zemlji i sa inostranstvom, u skladu sa propisima kojima se ureuje platni promet;
5) finansijski lizing;

6) poslove sa hartijama od vrijednosti, u skladu sa zakonom kojim se ureuju hartije od vrijednosti;

7) trgovanje u svoje ime i za svoj raun ili za raun klijenta:
- stranim sredstvima plaanja, ukljuujui mjenjake poslove,
- finansijskim derivatima;
8) depo poslove;
9) izradu analiza i davanje informacija i savjeta o kreditnoj sposobnosti privrednih drutava i
preduzetnika i drugim pitanjima u vezi poslovanja;
10) iznajmljivanje sefova;
11) poslove koji su dio bankarskih poslova, pomone poslove u odnosu na poslove banke i poslove
neposredno povezane sa poslovima te banke, u skladu sa statutom banke.
Banka moe, uz prethodno odobrenje Centralne banke, obavljati i druge poslove, u skladu sa zakonom.
Osnivai banke
lan 7
Banka se moe osnovati samo kao akcionarsko drutvo.
Banku mogu osnovati domaa i strana pravna i/ili fizika lica.
Banka moe imati jednog osnivaa.
Osnivaki kapital
lan 8
Novani iznos osnivakog kapitala banke ne moe biti manji od 5.000.000 EUR.
Osnivaki kapital iz stava 1 ovog lana mora biti u potpunosti uplaen prije registracije banke u
Centralni registar Privrednog suda (u daljem tekstu: CRPS).
Kvalifikovano uee u banci
lan 9
Pravno ili fiziko lice ne smije stei kvalifikovano uee u banci, bez prethodnog odobrenja Centralne
banke.
Lice koje ima kvalifikovano uee u banci ne smije dalje poveavati uee u kapitalu ili glasakim
pravima u banci tako da dostigne, ili dostigne preko, 20%, 33% ili 50% uea u glasakim pravima ili
kapitalu banke, bez prethodnog odobrenja Centralne banke.
Grupa povezanih lica za koju postoji osnov povezanosti iz lana 3 taka 8 al. 1 do 5 ovog zakona smatra
se jednim sticaocem uea u kapitalu banke, odnosno uea u glasakim pravima.
Ogranienja uzajamnog uea
lan 10
Pravno lice koje se bavi finansijskom djelatnou, a u kojem banka ima uee u kapitalu ili glasakim
pravima od najmanje 20%, ne smije u toj banci stei uee u kapitalu ili glasakim pravima od 20% ili
vie.
Pravno lice koje se bavi nefinansijskom djelatnou, a u kojem banka ima uee u kapitalu ili
glasakim pravima od najmanje 20%, ne smije u toj banci stei uee u kapitalu ili glasakim pravima od
5% ili vie.
U pravnom licu koje se bavi finansijskom djelatnou, a koje ima uee u kapitalu ili glasakim
pravima u banci od najmanje 20%, banka ne smije stei uee u kapitalu ili glasakim pravima od 20%
ili vie.

U pravnom licu koje se bavi nefinansijskom djelatnou, a koje ima uee u kapitalu ili glasakim
pravima u banci od najmanje 20%, banka ne moe stei uee u kapitalu ili glasakim pravima od 5% ili
vie.
Postupak po zahtjevu za izdavanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea
lan 10a
Centralna banka, u roku od dva radna dana od dana prijema zahtjeva za izdavanje odobrenja za sticanje
kvalifikovanog uea, u pisanoj formi obavjetava podnosioca zahtjeva o prijemu zahtjeva.
Ukoliko uz zahtjev za izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana nije dostavljena propisana
dokumentacija, Centralna banka duna je da, u roku od tri radna dana od dana prijema zahtjeva, u pisanoj
formi obavijesti podnosioca zahtjeva da, u roku koji nije krai od osam ni dui od 15 radnih dana, dostavi
nedostajuu dokumentaciju.
Centralna banka duna je da odlui o zahtjevu za izdavanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea
u roku od 30 radnih dana od dana upuivanja obavjetenja iz stava 1 ovog lana kada je uz zahtjev
dostavljena propisana dokumentacija, a u sluaju iz stava 2 ovog lana u roku od 30 radnih dana od isteka
roka ostavljenog za dostavljanje nedostajue dokumentacije.
Tokom sprovoenja postupka odluivanja po zahtjevu, a u roku od 20 radnih dana od dana upuivanja
obavjetenja iz stava 1 ovog lana, odnosno isteka roka ostavljenog za dostavljanje nedostajue
dokumentacije, Centralna banka moe u pisanoj formi traiti od podnosioca zahtjeva i drugih lica dodatne
podatke i informacije potrebne za odluivanje.
Od dana upuivanja zahtjeva iz stava 4 ovog lana nastupa mirovanje postupka, koje traje do dana
dostavljanja dodatnih informacija i podataka, a najdue 15 radnih dana od dana upuivanja zahtjeva.
Izuzetno od stava 5 ovog lana, mirovanje postupka moe trajati do 20 radnih dana ako podnosilac
zahtjeva za sticanje kvalifikovanog uea ima sjedite, odnosno prebivalite u inostranstvu ili ako nije
subjekt nadzora nadlenog organa.
U postupku odluivanja po zahtjevu za izdavanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea Centralna
banka duna je da obavijesti podnosioca zahtjeva o danu isteka roka za odluivanje po zahtjevu za
izdavanje odobrenja, i to u roku od pet radnih dana od dana dostavljanja potpune dokumentacije, odnosno
u roku od pet radnih dana od prestanka mirovanja postupka.
Ako Centralna banka ne odlui po zahtjevu za sticanje kvalifikovanog uea u rokovima iz ovog lana
smatrae se da je izdala odobrenje za sticanje kvalifikovanog uea.
Odluivanje o izdavanju odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea
lan 11
U postupku odluivanja o izdavanju odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea Centralna banka cijeni
podobnost i finansijsko stanje podnosioca zahtjeva na osnovu:
1) reputacije podnosioca zahtjeva koja se cijeni u odnosu na njegove finansijske i poslovne
aktivnosti, ukljuujui i da li je nad imovinom podnosioca zahtjeva bio otvoren steajni postupak
i/ili da li je podnosilac zahtjeva - fiziko lice bilo na rukovodeim poslovima u banci ili drugom
privrednom drutvu u vrijeme kada je nad tim drutvom otvoren steajni postupak;
2) pokazatelja koji mogu biti od znaaja za ocjenu uticaja podnosioca zahtjeva na upravljanje
rizicima u banci;
3) ugleda, odgovarajuih profesionalnih sposobnosti i iskustva lica koje e, nakon sticanja
kvalifikovanog uea, podnosilac zahtjeva predloiti da vodi poslove banke;
4) finansijskog stanja podnosioca zahtjeva, posebno u odnosu na vrstu poslova koje obavlja banka u
kojoj se stie kvalifikovano uee;
5) mogunosti banke da ispunjava uslove utvrene ovim zakonom, a posebno da li grupa iji lan
treba da postane banka ima vlasniku strukturu koja omoguava sprovoenje efikasne kontrole,

efikasnu razmjenu informacija izmeu nadlenih nadzornih tijela i odreivanje podjele

odgovornosti meu nadlenim tijelima;
6) postojanja opravdanih razloga za sumnju, u skladu sa propisima o sprjeavanju pranja novca i
finansiranja terorizma, da se u vezi sa sticanjem kvalifikovanog uea sprovodi ili namjerava
sprovesti pranje novca ili finansiranje terorizma ili to sticanje moe uticati na poveanje rizika od
pranja novca ili finansiranja terorizma.
Odbijanje zahtjeva
lan 12
Centralna banka e odbiti izdavanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea u banci, ako:
1) podnosilac zahtjeva ne dostavi Centralnoj banci propisanu, odnosno zahtijevanu dokumentaciju u
rokovima iz lana 10a ovog zakona;
2) podnosilac zahtjeva ne ispunjava kriterijume za ocjenu podobnosti i finansijskog stanja iz lana
11 ovog zakona;
3) se sticanjem kvalifikovanog uea vri prekoraenje ogranienja iz lana 10 ovog zakona;
4) bi izdavanje odobrenja dovelo do koncentracije uesnika na finansijskom tritu, kojom se bitno
sprjeava, ograniava ili naruava konkurencija, prvenstveno stvaranjem ili jaanjem
dominantnog poloaja na finansijskom tritu.
Sticanje kvalifikovanog uea bez odobrenja Centralne banke
lan 13
Kada postoje injenice koje ukazuju da neko lice ima kvalifikovano uee u banci za koje nije
pribavilo odgovarajue odobrenje, Centralna banka moe od tog lica, drugih akcionara banke, od
matinog pravnog lica tog lica i banke zahtijevati da joj dostave podatke i dokumentaciju koji su od
znaaja za utvrivanje postojanja kvalifikovanog uea tog lica u banci.
Lica iz stava 1 ovog lana duna su da traene podatke i informacije dostave Centralnoj banci
najkasnije u roku od osam dana od dana prijema zahtjeva iz stava 1 ovog lana.
Kada Centralna banka na osnovu podataka i informacija iz stava 1 ovog lana, ili na osnovu drugih
podataka i informacija kojima raspolae, utvrdi da je neko lice steklo, odnosno povealo kvalifikovano
uee u banci bez odgovarajueg odobrenja Centralne banke, pisano e obavijestiti to lice da u roku od
osam dana od dana prijema obavjetenja moe podnijeti zahtjev Centralnoj banci za izdavanje
odgovarajueg odobrenja i upozoriti to lice na posljedice iz lana 14 stav 2 ovog zakona.
Pravne posljedice nezakonitog sticanja kvalifikovanog uea
lan 14
Lice iz lana 13 stav 3 ovog zakona ne smije ostvarivati glasaka prava iznad nivoa glasakih prava
koje je to lice imalo prije sticanja, odnosno poveanja kvalifikovanog uea u banci, ni ostvarivati pravo
na isplatu dividende po osnovu tako steenih akcija, do dobijanja odgovarajueg odobrenja Centralne
banke.
Licu koje u roku iz lana 13 stav 3 ovog zakona ne podnese zahtjev za izdavanje odgovarajueg
odobrenja, ili zahtjev za izdavanje odobenja bude odbijen, Centralna banka e rjeenjem naloiti da u
roku koji ne moe biti krai od tri niti dui od est mjeseci otui akcije na osnovu kojih bi to lice
ostvarivalo prava iznad nivoa kvalifikovanog uea za koji ima odgovarajue odobrenje Centralne
banke.
Ukoliko nezakoniti sticalac akcija ne otui akcije u roku koji je odreen rjeenjem Centralne banke,
nezakonito steene akcije postaju akcije bez prava glasa, do njihovog otuenja.

U sluaju otuenja akcija iz stava 2 ovog lana, novi zakoniti sticalac tih akcija stie sva prava po
osnovu tih akcija.
Rokovi za sticanje kvalifikovanog uea
lan 15
Lice koje je dobilo odobrenje za sticanje kvalifikovanog uea u banci duno je da u roku od est
mjeseci od dana dobijanja odobrenja stekne kvalifikovano uee u banci.
Izuzetno, na zahtjev lica iz stava 1 ovog lana, Centralna banka moe produiti rok iz stava 1 ovog
lana najdue za jo est mjeseci.
Prestanak vaenja odobrenja
lan 16
Ako u rokovima iz lana 15 ovog zakona lice kojem je izdato odobrenje za sticanje kvalifikovanog
uea u banci stekne kvalifikovano uee u banci ispod nivoa za koji je trailo odobrenje, odobrenje e
vaiti samo za uee u kapitalu ili glasakim pravima u banci koje je to lice steklo.
Ako lice sa kvalifikovanim ueem u banci otuenjem akcija ili na drugi nain smanji kvalifikovano
uee u banci, odobrenje vai samo za nivo uea u kapitalu ili glasakim pravima koje to lice ima
nakon smanjenja kvalifikovanog uea.
Oduzimanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea
lan 17
Centralna banka moe oduzeti odobrenje za sticanje kvalifikovanog uea ukoliko:
1) sticalac kvalifikovanog uea, koji je nadreeno drutvo u bankarskoj grupi, kri odredbe ovog
zakona koje se odnose na kontrolu banaka na konsolidovanoj osnovi;
2) nastupi neka od okolnosti iz lana 12 ovog zakona.
Oduzimanjem odobrenja o sticanju kvalifikovanog uea nastupaju pravne posljedice iz lana 14 ovog
zakona.
Obavjetavanje Centralne banke od strane kvalifikovanih sticalaca
lan 18
Lice sa kvalifikovanim ueem u banci koje namjerava da prodajom akcija ili na drugi nain smanji
kvalifikovano uee u banci ispod nivoa za koji je dobilo odobrenje, duno je da o tome obavijesti
Centralnu banku.
Pravno lice koje ima kvalifikovano uee u banci duno je odmah obavijestiti Centralnu banku o
restrukturiranju tog pravnog lica.
Finansijski ili mjeoviti holding, koji predstavlja nadreeno drutvo u bankarskoj grupi, duan je da
obavijesti Centralnu banku o svakoj promjeni u sastavu odbora direktora ili o promjeni izvrnog
direktora.
Akcionarski sporazum
lan 19
Grupa akcionara banke ije ukupno uee u kapitalu ili glasakim pravima ne predstavlja
kvalifikovano uee u banci, a koji su zakljuili pisani ili usmeni sporazum o zajednikom vrenju
upravljakih funkcija (u daljem tekstu : akcionarski sporazum), duni su da o tom sporazumu obavijeste
Centralnu banku.

Akcionarskom sporazumu iz stava 1 ovog lana ne smije, bez prethodnog odobrenja Centralne banke,
pristupiti novi akcionar, ukoliko se pristupanjem tog akcionara ukupno uee grupe akcionara u kapitalu
ili glasakim pravima poveava do nivoa koji predstavlja kvalifikovano uee u banci.
Grupa akcionara banke ije ukupno uee u kapitalu ili u glasakim pravima predstavlja kvalifikovano
uee, ne smiju zakljuiti akcionarski sporazum bez prethodnog odobrenja Centralne banke.
Uesnici u sporazumu iz stava 3 ovog lana ne smiju, bez novog odobrenja Centralne banke, poveavati
uee u kapitalu ili u glasakim pravima kojim se poveava ukupno uee uesnika u sporazumu u
kapitalu ili glasakim pravima u banci, iznad nivoa za koji imaju odobrenje.
Akcionarskom sporazumu iz stava 4 ovog lana ne smije, bez prethodnog odobrenja Centralne banke,
pristupiti novi akcionar, ukoliko se pristupanjem tog akcionara ukupno uee uesnika u sporazumu u
kapitalu ili glasakim pravima u banci poveava iznad nivoa za koji je izdato odobrenje.
Na izdavanje odobrenja za zakljuenje akcionarskog sporazuma primjenjuju se odredbe ovog zakona
koje se odnose na izdavanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea u banci.
Odobrenje za zakljuenje akcionarskog sporazuma smatra se odobrenjem za sticanje kvalifikovanog
uea u banci.
Registar Centralne banke
lan 20
Centralna banka vodi registar banaka, mikrokreditnih finansijskih institucija i kreditnih unija, filijala
stranih banaka i predstavnitava stranih banaka.
Podaci iz registra iz stava 1 ovog lana su javni i objavljuju se na internet stranici Centralne banke.
Propisom Centralne banke blie se ureuje sadraj i nain voenja registara iz stava 1 ovog lana.
II. IZDAVANJE DOZVOLE ZA RAD I ODOBRENJA
1. Izdavanje dozvole za rad
Zahtjev za izdavanje dozvole za rad
lan 21
Osnivai banke podnose Centralnoj banci zahtjev za izdavanje dozvole za rad banke, uz koji prilau:
1) ovlaenje za lice sa kojim e Centralna banka saraivati u postupku razmatranja zahtjeva za
izdavanje dozvole za rad banke;
2) predlog statuta banke;
3) izjavu osnivaa banke o uplati novanog iznosa osnivakog kapitala i dokaze o izvorima tih
sredstava;
4) dokumenta i informacije o pravnim licima sa kvalifikovanim ueem u banci, koja naroito
obuhvataju potvrdu o registraciji ili drugi odgovarajui izvod iz javnog registra, finansijske
izvjetaje za posljednje tri godine sa miljenjem ovlaenog spoljnjeg revizora, pregled s njima
povezanih lica i opis povezanosti, ukljuujui i podatke o licima koja po osnovu vlasnitva, ili na
drugi nain, imaju znaajan uticaj na poslovanje te grupe povezanih lica;
5) odgovarajui akt nadzornog organa o nepostojanju smetnji da strana banka ili druga finansijska
institucija bude osniva banke;
6) dokumenta, podatke i informacije o fizikim licima sa kvalifikovanim ueem u banci, koja
naroito obuhvataju njihova imena i adrese stanovanja, odnosno prebivalita i druge
identifikacione podatke, odgovarajue dokaze o izvorima novanih sredstava na ime osnivakog
kapitala, pregled s njima povezanih lica i opis povezanosti;

7) biografske podatke o predloenim lanovima odbora direktora koji minimalno moraju da sadre:
informacije o identitetu, obrazovanju i radnom iskustvu i podatke o ostvarenoj i planiranoj
edukaciji tih lica;
8) poslovni plan banke za prve tri godine poslovanja, koji naroito sadri optu strategiju banke,
oekivano ciljno trite, projekcije bilansa stanja i bilansa uspjeha i projekcije novanih tokova;
9) predlog strategije upravljanja kapitalom i strategije upravljanja rizicima u banci;
10) dokumentaciju o tehnikoj osposobljenosti i organizacionoj strukturi, koja naroito sadri
podatke o osnovima korienja poslovnog prostora i opreme potrebne za obavljanje planiranih
aktivnosti, predlog akta o organizaciji, predlog akta o sistematizaciji i detaljan opis organizacije
raunovodstva i programske podrke.
Pored dokumentacije iz stava 1 ovog lana, Centralna banka moe zahtijevati od osnivaa banke da
dostave i dodatne informacije i podatke.
Sastanak prije podnoenja zahtjeva
lan 22
Prije podnoenja zahtjeva iz lana 21 ovog zakona, na zahtjev lica koja namjeravaju da osnuju banku,
organizuje se sastanak ovlaenih predstavnika Centralne banke sa potencijalnim osnivaima banke
kojima osnivaki ulog omoguava ostvarivanje kvalifikovanog uea u banci, a kojem mogu
prisustvovati i ostali osnivai banke.
Na sastanku iz stava 1 ovog lana potencijalni osnivai banke informiu predstavnike Centralne banke
o:
1) planiranim rokovima za osnivanje banke i podnoenje zahtjeva o izdavanju dozvole za rad banke;
2) poslovnoj strategiji banke;
3) svom finansijskom stanju i poslovanju, ukljuujui i podatke o povezanim interesima;
4) dinamici razvoja banke sa aspekta uveanja kapitala, depozitnog i kreditnog potencijala;
5) nainu upravljanja rizicima u poslovanju banke.
Na sastanku iz stava 1 ovog lana vodi se zabiljeka, koju potpisuje po jedan predstavnik Centralne
banke i potencijalnih osnivaa.
Odluivanje o zahtjevu
lan 23
Centralna banka je duna da odlui o zahtjevu iz lana 21 ovog zakona, u roku od 180 dana od dana
podnoenja zahtjeva.
O zahtjevu iz lana 21 ovog zakona Centralna banka odluuje rjeenjem.
Rjeenje iz stava 2 ovog lana je konano.
Protiv rjeenja iz stava 2 ovog lana moe se voditi upravni spor.
Odbijanje zahtjeva
lan 24
Centralna banka e odbiti zahtev iz lana 21 ovog zakona, ako:
1) osnivai nijesu dostavili propisanu, odnosno zahtijevanu dokumentaciju i podatke, ili dostavljena
dokumentacija sadri neistinite, odnosno netane podatke;
2) predloeni statut banke nije usklaen sa zakonom;
3) predloeni lanovi odbora direktora banke ne ispunjavaju uslove da budu izabrani za lanove
odbora direktora, utvrene ovim zakonom;
4) jedan ili vie osnivaa sa vie od 5% uea u kapitalu banke ili glasakim pravima ne ispunjava
uslove za sticanje kvalifikovanog uea u banci, utvrene ovim zakonom;

5) poslovni plan nije metodoloki kvalitetno uraen, postoji kontradiktornost izmeu pojedinih
elemenata poslovnog plana, ili projektovani bilans stanja i uspjeha banke ili novani tokovi nijesu
zasnovani na realnim pretpostavkama;
6) vlasnika struktura banke onemoguava efektivnu kontrolu banke;
7) zakon i drugi propisi zemlje osnivaa banke onemoguavaju vrenje kontrole na konsolidovanoj
osnovi.
Poslovi kojima se moe baviti banka
lan 25
Rjeenjem o izdavanju dozvole za rad odreuju se poslovi koje banka moe da obavlja.
Pored poslova utvrenih rjeenjem o izdavanju dozvole za rad, banka moe, uz prethodno odobrenje
Centralne banke, obavljati i:
1) poslove iz lana 6 stav 2 ovog zakona koji nijesu utvreni rjeenjem o izdavanju dozvole za rad;
2) poslove iz lana 6 stav 3 ovog zakona.
Centralna banka e odbiti izdavanje odobrenja za obavljanje poslova iz stava 2 ovog lana ako:
1) banka nije kadrovski i tehniki osposobljena za obavljanje poslova za koji se trai odobrenje;
2) obavljanje tih poslova nije opravdano sa aspekta uticaja na rizini profil banke.
Registracija
lan 26
Prijava za registraciju banke u CRPS podnosi se najkasnije u roku od 60 dana od dana uruenja rjeenja
o izdavanju dozvole za rad banke.
Banka je duna da otpone obavljanje djelatnosti najkasnije u roku od 60 dana od dana registracije u
CRPS.
2. Izdavanje odobrenja
Rok za odluivanje
lan 27
Centralna banka je duna da o odobrenjima iz ovog zakona odlui u roku od 60 dana od dana uredno
podnijetog zahtjeva za izdavanje odobrenja, ukoliko ovim zakonom nije propisan drugi rok.
Dokumentaciju koja se prilae uz zahtjeve za izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana, a koja nije
propisana ovim zakonom, utvrdie propisom Centralna banka.
Rjeenje po zahtjevu
lan 28
Centralna banka o izdavanju, odbijanju izdavanja i oduzimanju odobrenja iz ovog zakona odluuje
rjeenjem.
Rjeenje iz stava 1 ovog lana je konano.
Protiv rjeenja iz stava 1 ovog lana moe se voditi upravni spor.
III. KORPORATIVNO UPRAVLJANJE
Skuptina akcionara
lan 29

Skuptina akcionara banke:

1) donosi statut banke;
2) razmatra godinji izvjetaj o poslovanju banke sa izvjetajem nezavisnog spoljnjeg revizora;
3) bira i razrjeava lanove odbora direktora banke;
4) odluuje o raspodjeli dobiti;
5) odluuje o poveanju i smanjenju kapitala banke;
6) odluuje o restrukturiranju i prestanku rada banke;
7) utvruje visinu naknade za lanove odbora direktora banke;
8) odluuje o drugim pitanjima utvrenim statutom banke.
Odbor direktora
lan 30
Bankom upravlja i nadzor nad njenim poslovanjem vri odbor direktora.
U odbor direktora mogu biti birani strani dravljani.
Odbor direktora se sastoji od najmanje pet lanova, s tim da najmanje dva lana odbora moraju biti lica
nezavisna od banke.
Nezavisnim od banke smatra se lice koje:
1) nema kvalifikovano uee u banci ili u nadreenom drutvu u bankarskoj grupi kojoj ta banka
pripada;
2) u prethodne tri godine nije bilo zaposleno u banci ili u njenom zavisnom pravnom licu.
Zaposleni u banci ne smiju biti lanovi odbora direktora.
Izuzetno od stava 5 ovog lana, izvrni direktori banke mogu biti lanovi odbora direktora s tim da
ukupan broj izvrnih direktora u odboru direktora ne moe biti vei od jedne treine ukupnog broja
lanova odbora direktora.
Predsjednika odbora direktora bira odbor direktora iz reda svojih lanova.
Za predsjednika odbora direktora ne moe biti izabran izvrni direktor banke.
Predsjednik i lanovi odbora direktora biraju se na period od etiri godine i mogu biti ponovo birani.
lan odbora direktora moe biti samo lice koje ima visoko obrazovanje, priznati lini ugled i strune
kvalifikacije, profesionalnu sposobnost i iskustvo za upravljanje bankom, uz primjenu pravila sigurnog i
opreznog poslovanja, a ako za njegov izbor nema smetnji iz lana 31 ovog zakona.
Blie uslove iz stava 10 ovog lana utvuje Centralna banka.
Ogranienja za izbor lana odbora direktora
lan 31
lan odbora direktora ne moe biti lice:
1) koje kontrolie ili je lan odbora direktora ili izvrni direktor druge banke ili finansijske
institucije, pravnog lica koje kontrolie druga banka ili finansijska institucija ili finansijskog
holdinga;
2) koje je povezano sa pravnim licem:
- u kojem druga banka ima kvalifikovano uee,
- koje je podreeni lan bankarske grupe kojoj pripada ta banka;
3) koje je u posljednjih 12 mjeseci radilo u Centralnoj banci na poslovima na kojima je imalo uvid u
podatke o poslovanju banaka koji se smatraju tajnom, a ije bi poznavanje moglo da dovede do
konkurentske prednosti u odnosu na druge banke;
3a) koje je u posljednjih 12 mjeseci bilo direktor ili lan Upravnog odbora Fonda za zatitu depozita;
4) nad ijom je imovinom bio otvoren steajni postupak, odnosno sprovedeno izvrenje u
znaajnijem obimu;

5) koje je bilo na rukovodeim poslovima u banci ili drugom privrednom drutvu u vrijeme kada je
nad tim drutvom otvoren steajni postupak ili postupak likvidacije, osim ako Centralna banka
ocijeni da ne postoji odgovornost tog lica za steaj, odnosno likvidaciju tog privrednog drutva;
6) koje je bilo lan odbora direktora ili rukovodei radnik u banci u vrijeme kada je u toj banci
uvedena privremena uprava;
7) kojem je odlukom nadlenog suda izreena zatitna mjera zabrane obavljanja poziva, djelatnosti
ili dunosti;
8) koje je osuivano za djelo koje ga ini nedostojnim za vrenje funkcije lana odbora direktora;
9) prema kojem banka ima ukupnu izloenost veu od 2% iznosa sopstvenih sredstava, ili je to lice
vlasnik, lan odbora direktora ili izvrni direktor privrednog drutva prema kojem banka ima
veliku izloenost.
Odobrenje za izbor lanova odbora direktora
lan 32
Za lana odbora direktora ne moe biti izabrano lice koje nije dobilo prethodno odobrenje Centralne
banke.
Uz zahtjev za izdavanje odobrenja za izbor lana odbora direktora moraju se priloiti dokazi o
ispunjavanju uslova za izbor iz lana 30 ovog zakona.
Centralna banka izdaje odobrenje iz stava 1 ovoga lana, ako na osnovu dokumenata iz stava 2 ovoga
lana i ostalih podataka s kojima raspolae, ocijeni da kandidat ispunjava uslove za imenovanje za lana
odbora direktora banke.
Odobrenje Centralne banke iz stava 1 ovog lana je uslov za registraciju u CRPS.
Centralna banka e oduzeti odobrenje iz stava 1 ovog lana ukoliko je izdato na osnovu neistinitih
podataka ili ako nastanu smetnje za izbor iz lana 31 ovog zakona.
Odobrenje iz stava 1 ovog lana prestaje da vai:
1) ako lice za iji je izbor izdato odobrenje ne bude izabrano ili ne otpone sa obavljanjem funkcije u
roku od est mjeseci od dana izdavanja odobrenja;
2) danom prestanka funkcije lana odbora direktora.
Odobrenje iz stava 1 ovog lana ne prestaje da vai u sluaju reizbora lana odbora direktora u toku
trajanja mandata.
Obaveze odbora direktora
lan 33
Odbor direktora:
1) uspostavlja i odrava sistem upravljanja rizicima kojima je banka izloena u svom poslovanju;
2) utvruje ciljeve i strategije banke i obezbjeuje njihovo sprovoenje;
3) utvruje politike i procedure za upravljanje svim rizicima kojima je banka izloena u svom
poslovanju;
4) utvruje godinji plan banke, ukljuujui i finansijski plan;
5) usvaja godinji izvjetaj o poslovanju banke sa izvjetajem spoljnjeg revizora i izvjetaje o
poslovanju banke tokom godine;
6) odobrava transakcije koje znaajnije utiu na strukturu bilansa i rizinost poslovanja banke, u
skladu sa politikama i procedurama za upravljanje rizicima;
7) periodino razmatra i ocjenjuje izuzetke uinjene u odnosu na utvrene politike i procedure;
8) usvaja godinji plan interne revizije i izvjetaje interne revizije;
9) uspostavlja osnove za funkcionisanje sistema interne kontrole, adekvatne veliini banke,
sloenosti poslova i nivou preuzetog rizika;
10) razmatra izvjetaje Centralne banke o izvrenoj kontroli;

11) bira izvrne direktore i druga lica odgovorna za voenje poslova unutar pojedinih podruja
poslovanja banke i odreuje im zaradu;
12) bira spoljnjeg revizora banke;
13) bira lanove odbora za reviziju;
14) razmatra godinji izvjetaj o radu odbora za reviziju;
15) utvruje predloge odluka koje donosi skuptina akcionara i stara se o sprovoenju odluka
skuptine akcionara;
16) donosi opte akte banke, osim akata koje donosi skuptina akcionara;
17) donosi etike standarde ponaanja zaposlenih u banci;
18) odobrava uvoenje novih proizvoda i usluga u poslovanje banke;
19) saziva sjednice skuptine akcionara;
20) obavlja i druge poslove utvrene zakonom i statutom banke.
Odgovornost odbora direktora
lan 34
Odbor direktora je odgovoran za:
1) uspostavljanje sistema upravljanja svim rizicima kojima je banka izloena u svom poslovanju;
2) obezbjeivanje poslovanja banke u skladu sa zakonom, propisima Centralne banke i aktima
banke, kao i za sprovoenje izreenih mjera Centralne banke;
3) sigurnost poslovanja i finansijsku stabilnost banke;
4) tanost svih izvjetaja o poslovanju banke koji se objavljuju ili dostavljaju skuptini akcionara,
Centralnoj banci i nadlenim organima.
Sjednice odbora direktora
lan 35
Sjednice odbora direktora odravaju se po potrebi, a najmanje jednom mjeseno.
Odbor direktora moe odluivati ako sjednici prisustvuje veina lanova odbora direktora.
Odbor direktora odluuje veinom glasova ukupnog broja lanova.
U sluaju konflikta interesa, lan odbora direktora je duan da obavijesti odbor direktora i nema pravo
glasa u odluivanju o pitanjima u vezi sa kojima postoji konflikt interesa.
Poslovnikom o radu odbora direktora blie se ureuje nain rada i druga pitanja u vezi sa radom odbora
direktora.
Centralna banka moe zahtijevati odravanje vanredne sjednice odbora direktora radi zajednikog
razmatranja pojedinih pitanja od interesa za sigurno i stabilno poslovanje banke.
Izvrni direktori
lan 36
Banka ima najmanje dva izvrna direktora, od kojih je jedan glavni izvrni direktor.
Za izvrnog direktora banke moe biti izabrano samo lice koje ima visoko obrazovanje, priznati lini
ugled i adekvatne strune kvalifikacije, profesionalnu sposobnost i iskustvo na rukovodeim poslovima u
banci ili u finansijskom sektoru, ako za njegov izbor nema smetnji iz lana 31 ovog zakona.
Izvrni direktori mogu biti strani dravljani, s tim da najmanje jedan izvrni direktor mora poznavati
jezik koji je u slubenoj upotrebi u Crnoj Gori.
Izvrni direktori su zaposleni sa punim radnim vremenom u banci.
Odobrenje za izbor izvrnog direktora

lan 37
Za izvrnog direktora moe biti izabrano lice koje je dobilo prethodno odobrenje Centralne banke.
Uz zahtjev za izdavanje odobrenja za izbor izvrnog direktora moraju se priloiti dokazi o ispunjavanju
uslova za izbor iz lana 36 ovog zakona.
Prilikom odluivanja o izdavanju odobrenja za izvrnog direktora Centralna banka moe traiti od
kandidata za izvrnog direktora prezentaciju voenja poslova banke.
Centralna banka izdaje odobrenje iz stava 1 ovoga lana ako, na osnovu dokaza iz stava 2 ovoga lana,
prezentacije iz stava 3 ovog lana i podataka sa kojima raspolae, ocijeni da kandidat ispunjava uslove za
izbor za izvrnog direktora banke.
Odobrenje Centralne banke iz stava 1 ovog lana je uslov za registraciju u CRPS.
Centralna banka e oduzeti odobrenje iz stava 1 ovog lana ukoliko je izdato na osnovu neistinitih
podataka ili ako izvrni direktor prestane da ispunjava uslove na osnovu kojih je odobrenje izdato.
Odobrenje iz stava 1 ovog lana prestaje da vai:
1) ako lice za iji je izbor izdato odobrenje ne bude izabrano ili ne otpone sa obavljanjem dunosti
u roku od 30 dana od dana izdavanja odobrenja;
2) danom prestanka dunosti izvrnog direktora;
3) danom isteka ugovora o radu u banci.
Obaveze i odgovornosti izvrnih direktora
lan 38
Izvrni direktori organizuju i vode poslovanje banke i vre nadzor nad radom zaposlenih u banci, na
dnevnoj osnovi.
Glavni izvrni direktor predstavlja i zastupa banku.
Pri preduzimanju pravnih radnji u ime i za raun banke glavni izvrni direktor mora obezbijediti potpis
najmanje jo jednog izvrnog direktora.
Izvrni direktori naroito:
1) sprovode utvrene strategije banke;
2) izvravaju odluke skuptine akcionara i odbora direktora banke;
3) odluuju o poslovnim transakcijama u skladu sa aktima banke;
4) obezbjeuju da zaposleni u banci budu upoznati sa propisima i drugim aktima banke kojima se
ureuju njihove radne obaveze;
5) obezbjeuju sigurnost i redovno praenje sistema informacione tehnologije banke;
6) informiu odbor direktora o postupanjima koja nijesu u skladu sa propisima i aktima banke;
7) izvjetavaju odbor direktora u skladu sa aktima banke;
8) bez odlaganja informiu odbor direktora i Centralnu banku o svakom pogoranju finansijskog
stanja banke ili opasnosti od tog pogoranja, kao i o drugim injenicama koje mogu znatno uticati
na finansijsko stanje banke;
9) odluuju o drugim pitanjima koja nijesu u nadlenosti skuptine akcionara i odbora direktora
banke.
Izvrni direktori odgovaraju za upravljanje rizicima kojima je banka izloena u svom poslovanju i za
izvravanje drugih obaveza u skladu sa zakonom i statutom.
Odbor za reviziju
lan 39
Odbor za reviziju ine najmanje tri lana, od kojih veina nijesu povezani sa bankom, a imaju iskustvo
na poslovima iz oblasti finansija.
Za lana odbora za reviziju ne mogu biti birani izvrni direktori banke.
Odbor za reviziju:

1) analizira i prati funkcionisanje sistema upravljanja rizicima kojima je banka izloena u svom
poslovanju i daje predloge za unaprjeenje strategija, politika i procedura za upravljanje rizicima;
2) analizira i prati funkcionisanje sistema interne kontrole;
3) razmatra program i izvjetaje interne revizije i daje miljenje o nalazima interne revizije;
4) prati realizaciju preporuka interne revizije;
5) analizira finansijske izvjetaje banke prije njihovog dostavljanja odboru direktora;
6) ocjenjuje kvalitet izvjetaja i informacija prije njihovog dostavljanja odboru direktora, a naroito:
- primjenu raunovodstvenih politika i procedura,
- odluke koje zahtijevaju visoki stepen procjene,
- uticaj neuobiajenih transakcija na finansijske izvjetaje,
- kvalitet politika objedinjavanja podataka,
- promjene nastale kao posljedica izvrenih revizija,
- pretpostavke o trajnosti poslovanja,
- usklaenost sa Meunarodnim standardima finansijskog izvjetavanja i propisima;
7) daje miljenje o izboru spoljnjeg revizora banke i predlae iznos naknade za vrenje revizije.
Odbor za reviziju priprema predloge, miljenja i stavove iz djelokruga rada za odluivanje odbora
direktora o tim pitanjima.
Odbor za reviziju podnosi godinje izvjetaje o svom radu odboru direktora.
Tijela odbora direktora
lan 40
Odbor direktora moe formirati stalna ili povremena tijela za nadzor nad upravljanjem rizicima u
pojedinim podrujima poslovanja banke, za predlaganje iznosa zarada, predlaganje izbora izvrnih
direktora i odreenih kategorija zaposlenih sa posebnim ovlaenjima i dunostima i dr.
Sastav i djelokrug rada tijela iz stava 1 ovog lana blie se ureuje aktima banke u skladu sa zakonom i
propisima o poslovanju banke.
Funkcija praenja usklaenosti poslovanja banke sa propisima
lan 41
Banka je duna da, zavisno od veliine i sloenosti poslovanja, u svojoj organizacionoj strukturi odredi
organizacioni dio ili lica zaduena za praenje usklaenosti poslovanja banke sa zakonom, propisima
kojima se ureuje sprjeavanje pranja novca i finansiranja terorizma, propisima Centralne banke i aktima
banke.
Zaposleni u organizacionom dijelu, odnosno lica iz stava 1 ovog lana ne mogu obavljati druge poslove
u banci, ije obavljanje moe dovesti do konflikta interesa.
Rukovodilac organizacionog dijela, odnosno lica iz stava 1 ovog lana, duni su da:
1) odmah obavijeste odbor direktora o utvrenim nepravilnostima koje se odnose na usklaenost
poslovanja banke sa propisima;
2) periodino, a najmanje jednom godinje, podnose odboru direktora izvjetaj o usklaenosti
poslovanja banke sa propisima.
IV. ORGANIZACIONI DJELOVI I RESTRUKTURIRANJE
Osnivanje organizacionih djelova i zavisnih pravnih lica
lan 42

Banka moe u Crnoj Gori i inostranstvu osnivati filijale, predstavnitva i druge organizacione djelove
koji nemaju svojstvo pravnog lica (u daljem tekstu: djelovi banke) i zavisna pravna lica, u skladu sa ovim
zakonom.
Osnivanje zavisnih pravnih lica i djelova banke u inostranstvu vri se uz prethodno odobrenje Centralne
banke.
Restrukturiranje banaka
lan 43
Banke se mogu restrukturirati:
1) spajanjem banaka, koje se vri:
- osnivanjem nove banke,
- pripajanjem drugoj banci;
2) podjelom na dvije ili vie banaka,
3) odvajanjem uz osnivanje jedne ili vie banaka.
Spajanje banaka osnivanjem nove banke
lan 44
Banke koje namjeravaju da izvre restrukturiranje spajanjem koje se vri osnivanjem nove banke,
podnose Centralnoj banci zahtjev za izdavanje dozvole za rad banke koja se osniva spajanjem, uz koji
prilau:
1) odluke skuptina akcionara tih banaka o spajanju;
2) akt o osnivanju banke koja nastaje spajanjem banaka;
3) predlog statuta banke koja nastaje spajanjem;
4) podatke o imenima, kvalifikacijama i radnom iskustvu predloenih lanova odbora direktora i
izvrnih direktora banke koja nastaje spajanjem;
5) poslovni plan banke koja nastaje spajanjem, za naredne tri godine;
6) konsolidovani bilans stanja i bilans uspjeha banaka koje se spajaju, prema podacima iz mjeseca
koji prethodi podnoenju zahtjeva iz ovog stava;
7) podatke o kadrovskoj i tehnikoj osposobljenosti banke koja se osniva spajanjem;
8) dokumenta o uslovima i razlozima spajanja;
9) odobrenje Centralne banke za sprovoenje koncentracije na finansijskom tritu.
Centralna banka moe od banaka koje se spajaju zahtijevati da dostave i druge podatke i dokumente.
O zahtjevu iz stava 2 ovog lana Centralna banka odluuje rjeenjem u roku od 120 dana od dana
prijema urednog zahtjeva.
Na izdavanje dozvola za rad banke koja se osniva spajanjem banaka shodno se primjenjuju odredbe
ovog zakona koje se odnose na izdavanje dozvole za rad banke.
Pripajanje banke
lan 45
U sluaju restrukturiranja spajanjem koje se vri pripajanjem jedne banke drugoj banci, banka kojoj se
pripaja druga banka (u daljem tekstu: banka preuzimalac) podnosi Centralnoj banci zahtjev za davanje
odobrenja za pripajanje, uz koji prilae:
1) odluku skuptine akcionara banke koja se pripaja, o pripajanju banci preuzimaocu;
2) odluku skuptine akcionara banke preuzimaoca o prihvatanju pripajanja;
3) dokumenta o uslovima i razlozima pripajanja;
4) konsolidovani bilans stanja i bilans uspjeha banke koja se pripaja i banke preuzimaoca, sainjen
na osnovu podataka iz mjeseca koji prethodi podnoenju zahtjeva za pripajanje;

5) odluku o emisiji akcija po osnovu restrukturiranja pripajanjem banke;

6) odobrenje Centralne banke za sprovoenje koncentracije na finansijskom tritu.
Centralna banka moe od banke kojoj se pripaja druga banka zahtijevati da dostavi i druge podatke i
dokumente.
Centralna banka e izdati odobrenje iz stava 1 ovog lana, ako:
1) pripajanje ne ugroava finansijsko stanje banke preuzimaoca;
2) banka preuzimalac posjeduje sistem organizacije, upravljanja, odluivanja i informacione
tehnologije koji joj omoguava da banku koja joj se pripaja potpuno integrie u svoj sistem, na
nain koji ne ugroava njegovo funkcionisanje;
3) je pripajanje ekonomski opravdano.
O zahtjevu iz stava 1 ovog lana Centralna banka odluuje rjeenjem u roku od 90 dana od dana prijema
urednog zahtjeva.
Podjela banke
lan 46
Banka koja se restrukturira podjelom podnosi Centralnoj banci zahtjev za izdavanje dozvola za rad
banaka koje se osnivaju podjelom banke, uz koji prilae:
1) odluku skuptine akcionara banke o podjeli banke;
2) akt o osnivanju banaka koje nastaju podjelom banke;
3) predloge statuta banaka koje nastaju podjelom banke;
4) podatke o imenima, kvalifikacijama i radnom iskustvu za predloene lanove odbora direktora i
izvrnih direktora banaka koja nastaju podjelom;
5) poslovne planove banaka koje nastaju podjelom banke, za naredne tri godine;
6) dokumenta o uslovima i razlozima podjele banke;
7) podatke o kadrovskoj i tehnikoj osposobljenosti banaka koje nastaju podjelom.
O zahtevu iz stava 1 ovog lana Centralna banka odluuje rjeenjem u roku od 90 dana od dana prijema
urednog zahtjeva.
Na izdavanje dozvola za rad banaka koje nastaju podjelom banke shodno se primjenjuju odredbe ovog
zakona koje se odnose na izdavanje dozvole za rad banke.
Odvajanje uz osnivanje jedne ili vie banaka
lan 46a
Banka koja se restrukturira odvajanjem uz osnivanje jedne ili vie banaka, Centralnoj banci istovremeno
podnosi zahtjev za davanje odobrenja za odvajanje dijela svoje imovine i obaveza na jednu ili vie banka
koje se osnivaju (u daljem tekstu: nova banka) i zahtjev za izdavanje dozvole za rad nove banke, uz koje
prilae:
1) odluku skuptine akcionara banke o odvajanju dijela svoje imovine i obaveza uz osnivanje nove
banke;
2) bilans stanja i bilans uspjeha banke koja odvaja dio svoje imovine i obaveza uz osnivanje nove
banke, prema podacima iz mjeseca koji prethodi podnoenju zahtjeva iz ovog stava;
3) akt o osnivanju nove banke;
4) predlog statuta nove banke;
5) podatke o imenima, kvalifikacijama i radnom iskustvu za predloene lanove odbora direktora i
izvrnih direktora nove banke;
6) poslovni plan nove banke za naredne tri godine;
7) uslove i razloge odvajanja dijela imovine i obaveza banke uz osnivanje nove banke;
8) podatke o kadrovskoj i tehnikoj osposobljenosti nove banke.

O zahtjevima iz stava 1 ovog lana Centralna banka odluuje rjeenjem u roku od 90 dana od dana
prijema zahtjeva sa propisanom dokumentacijom.
Na izdavanje dozvole za rad nove banke primjenjuju se odredbe ovog zakona kojima je ureeno
izdavanje dozvole za rad banke.
V. POSLOVANJE BANKE
1. Upravljanje rizicima u banci
Obaveza upravljanja rizicima
lan 47
Banka je duna da, u skladu sa zakonom, propisima Centralne banke i dobrim praksama za upravljanje
rizicima u bankama, kontinuirano upravlja svim rizicima kojima je izloena u svom poslovanju.
Centralna banka moe donijeti smjernice za primjenu dobrih praksi za upravljanje rizicima u bankama.
Uspostavljanje sistema za upravljanje rizicima
lan 48
Banka je duna da uspostavi sistem za upravljanje rizicima, kojim se obezbjeuje:
1) identifikacija rizika koji proizilaze iz postojeih, kao i rizika koji mogu proizai iz novih
poslovnih proizvoda ili aktivnosti;
2) mjerenje rizika kroz uspostavljanje mehanizama i procedura za tanu i blagovremenu procjenu
rizika;
3) praenje i analiziranje rizika;
4) kontrolisanje rizika, limitiranjem i minimiziranjem rizika.
Sistem za upravljanje rizicima mora odgovarati veliini banke, sloenosti proizvoda i usluga u njenom
poslovanju i nivou preuzetog rizika.
Elementi sistema za upravljanje rizicima
lan 49
Sistem za upravljanje rizicima, kao minimum, obuhvata:
1) definisanu odgovarajuu strategiju za upravljanje rizicima;
2) usvojene politike i razvijene procese za upravljanje rizicima;
3) jasno definisana ovlaenja i odgovornosti za upravljanje rizicima;
4) efikasan i pouzdan sistem informacione tehnologije;
5) planove za nepredviene situacije;
6) stresno testiranje.
Strategija za upravljanje rizicima
lan 50
Strategija za upravljanje rizicima kojima je banka izloena u svom poslovanju, kao minimum, treba da
sadri:
1) ciljeve koje banka eli da ostvari strategijom;
2) opredjeljenje za poslovne aktivnosti, proizvode i usluge, koji e biti dominantni u poslovanju
banke;
3) oekivani odnos prinosa i rizika za djelove baninih portfolija i ukupnu aktivu;
4) opte kriterijume i metode koji su relevantni za kreiranje okvira za upravljanje rizicima.

Strategija za upravljanje rizicima kojima je banka izloena u svom poslovanju donosi se za vremenski
period koji nije krai od tri godine.
Banka je duna da periodino, a najmanje jednom godinje, preispituje adekvatnost strategije za
upravljanje rizicima.
Politike za upravljanje rizicima
lan 51
Banka je duna da politikama za upravljanje rizicima obezbijedi ostvarivanje strategije upravljanja
rizicima na dnevnoj osnovi.
Politike za upravljanje rizicima moraju minimalno da sadre:
1) utvrene oblasti u kojima se vri identifikacija rizika i metode za identifikaciju rizika;
2) metode, parametre i vremenske okvire za mjerenje pojedinih rizika;
3) limite i postupke kontrolisanja pojedinanih izloenosti rizicima i ukupne izloenosti pojedinim
rizicima koji odgovara veliini banke, sloenosti proizvoda i usluga u njenom poslovanju i nivou
preuzetog rizika;
4) nain i dinamiku izvjetavanja i informisanja odbora direktora i rukovodstva banke o upravljanju
pojedinim rizicima;
5) naine povezivanja aktivnosti upravljanja pojedinim rizicima u banci sa aktivnostima koje se
obavljaju u zavisnim i drugim licima koja podlijeu kontroli na konsolidovanoj osnovi i nain
inkorporiranja tih aktivnosti u strukturu upravljanja rizikom na konsolidovanoj osnovi;
6) metode i vremenske okvire naknadne provjere kvaliteta upravljanja rizicima.
Banka je duna da periodino, a najmanje jednom godinje, preispituje adekvatnost usvojenih politika i
procesa za upravljanje pojedinim rizicima.
Centralna banka moe zahtijevati od banke da dokumentuje procese za upravljanje pojedinim rizicima.
Ovlaenja i odgovornosti u procesu upravljanja rizicima
lan 52
Banka je duna da u svojim aktima jasno definie ovlaenja i odgovornosti za upravljanje rizicima u
banci za sve nivoe radnog procesa i odluivanja.
Banka je duna da obezbijedi da poslovi preuzimanja rizika budu odvojeni od poslova identifikacije,
mjerenja, praenja i kontrolisanja rizika.
Banka je duna da, zavisno od veliine i sloenosti poslovanja, u svojoj organizacionoj strukturi, odredi
organizacioni dio ili lica koja e biti neposredno odgovorna za upravljanje pojedinim rizicima na dnevnoj
osnovi.
Organizacioni djelovi, odnosno lica iz stava 3 ovog lana duni su da po potrebi, a najmanje jednom
mjeseno, dostavljaju odboru direktora izvjetaje o aktivnostima vezanim za upravljanje rizicima.
Informacioni sistem banke
lan 53
Banka je duna da uspostavi i odrava pouzdan informacioni sistem koji na adekvatan nain
obezbijeuje prikupljanje i obradu podataka za:
1) mjerenje i praenje izloenosti rizicima na dnevnoj osnovi i u drugim utvrenim periodima;
2) praenje potovanja uspostavljenih limita za upravljanje rizicima;
3) kreiranje izvjetajnih formi za potrebe organa banke i drugih lica ukljuenih u proces upravljanja
rizicima.
Banka je duna da obezbijedi kreiranje dnevnih sigurnosnih elektronskih kopija informacija i podataka i
njihovo uvanje na bezbjednoj lokaciji.

Centralna banka moe propisati minimalne zahtjeve za funkcionisanje informacionog sistema banke.
Stresno testiranje
lan 54
Banka je duna da testira osjetljivost banke na pojedine vrste rizika i na zbirnoj osnovi, korienjem
vie vrsta stres scenarija.
Pod stres scenariom, u smislu ovog zakona, podrazumijevaju se pretpostavke o promjenama trinih i
drugih faktora koje mogu imati znaajan materijalni uticaj na poslovanje banke.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za testiranje osjetljivosti banaka na rizike,
korienjem stres scenarija.
Vrste rizika
lan 55
Rizici kojima je banka izloena u svom poslovanju i za koje mora biti uspostavljen sistem upravljanja
rizicima su:
1) rizik likvidnosti;
2) kreditni rizik;
3) trini rizici;
4) operativni rizik;
5) rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz trgovakih aktivnosti banke;
6) rizik zemlje;
7) ostali rizici (reputacioni rizik, rizik usklaenosti i dr.).
Rizik likvidnosti
lan 56
Rizik likvidnosti predstavlja vjerovatnou da banka nee moi obezbijediti dovoljno novanih sredstava
za izmirenje obaveza u trenutku njihove dospjelosti, ili vjerovatnou da e banka za izmirivanje dospjelih
obaveza morati pribavljati novana sredstva uz znaajne trokove.
Banka je duna da posluje tako da moe izmirivati sve svoje novane obaveze u trenutku njihove
dospjelosti.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za upravljanje rizikom likvidnosti u
bankama.
Kreditni rizik
lan 57
Kreditni rizik predstavlja vjerovatnou ostvarivanja gubitaka u poslovanju banke zbog dunikovog
neispunjavanja obaveza prema banci.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za upravljanje kreditnim rizikom u bankama.
Limiti izloenosti
lan 58
Ukupna izloenost banke prema jednom licu ili grupi povezanih lica ne smije biti vea od 25%
sopstvenih sredstava banke.
Izloenost banke prema jednom licu, odnosno grupi povezanih lica, predstavlja ukupan iznos svih
potraivanja banke po kreditima i drugoj aktivi, ukljuujui i iznos vanbilansnih obaveza i nenaplaene

otpisane aktive, umanjen za iznos potraivanja koji je obezbijeen kvalitetnim instrumentima

obezbjeenja potraivanja, u skladu sa propisom Centralne banke.
Izloenost banke prema jednom licu ili grupi povezanih lica, koja je jednaka ili vea od 10% sopstvenih
sredstava banke, smatra se velikom izloenou banke.
Zbir svih velikih izloenosti banke ne smije biti vei od 800% sopstvenih sredstava banke.
Za izloenosti prema licima povezanim sa bankom banka je duna da primijeni sljedea ogranienja:
1) ukupna izloenost banke prema svim licima povezanim sa bankom ne smije biti vea od 200%
sopstvenih sredstava banke;
2) ukupna izloenost prema licu koje je lan odbora direktora, odbora za reviziju ili izvrni direktor,
ukljuujui i lanove njegove ue porodice, smije iznositi najvie 2% sopstvenih sredstava banke;
3) ukupna izloenost prema pravnim licima koja su pod kontrolom lica iz take 2 ovog stava i/ili
lanova njihove ue porodice smije iznosti najvie 10% sopstvenih sredstava banke;
4) ukupna izloenost prema zaposlenom koji nije lice iz take 1 ovog stava smije iznositi najvie 1%
sopstvenih sredstava banke;
5) ukupna izloenost prema akcionaru koji nema kvlifikovano uee u banci, ukljuujui i
izloenost prema pravnim licima koja su pod kontrolom tog akcionara, smije iznositi najvie 10%
sopstvenih sredstava banke;
6) ne smije iznositi vie od 20% sopstvenih sredstava banke zbir ukupne izloenosti banke prema
sljedeim licima:
- akcionarima koji imaju kvalifikovano uee u banci, ukljuujui i izloenost prema pravnim
licima koja su pod kontrolom tih akcionara,
- pravnim licima koja kontrolie lice koje kontrolie i banku,
- pravnim licima koje kontrolie banka.
Centralna banka moe propisati i druge limite izloenosti.
Banka je duna da ustanovi i vodi centralnu evidenciju izloenosti, koja sadri podatke o ukupnoj
izloenosti banke prema jednom licu, grupi povezanih lica i licima povezanim sa bankom.
Razvrstavanjenje aktive i utvrivanje potreba za kapitalom
lan 59
Banka je duna da vri razvrstavanje stavki aktive prema stepenu kreditnog rizika i procijenjuje visinu
gubitaka koji proizilaze iz kreditnog rizika.
Razvrstavanje aktive po osnovu koje je banka izloena kreditnom riziku zasniva se na procjeni:
1) kreditne sposobnosti dunika, uzimajui u obzir:
- trenutno finansijsko stanje dunika,
- budue primarne izvore sredstava za ispunjavanje obaveza dunika;
2) kvaliteta instrumenata za obezbjeenje potraivanja banke (u daljem tekstu: kolateral), uzimajui
u obzir:
- neto vrijednost kolaterala,
- trine uslove za realizaciju kolaterala u sluaju dunikovog neizmirenja obaveze;
3) urednosti dunika u izvravanju ranijih obaveza prema banci;
4) optih ekonomskih uslova;
5) ostalih informacija relevantnih za procjenu izloenosti kreditnom riziku.
Banka je duna da mjeri izloenost kreditnom riziku i utvruje potrebni kapital za sve stavke aktive i
vanbilansa, po osnovu kojih je banka izloena kreditnom riziku.
Pojedinane izloenosti kreditnom riziku se mogu grupisati ukoliko imaju zajednike karakteristike
rizika.
Za svaku pojedinanu izloenost kreditnom riziku banka utvruje potreban kapital, na osnovu procjene
stepena rizika i klasifikacije izloenosti zasnovane na toj ocjeni.
Izloenosti kreditnom riziku prilikom izrauna potreba za kapitalom, ponderiu se odgovarajuim
ponderom za tu vrstu rizika.

Propisom Centralne banke utvrdie se metodologija i kriterijumi za razvrstavanje pojedinanih

izloenosti u rizine grupe i izraun ukupne rizikom ponderisane aktive za kreditni rizik.
Primjena eksterno utvrenih rejtinga
lan 60
Banka moe, uz odobrenje Centralne banke, za razvrstavanje pojedinanih izloenosti u rizine grupe
primjenom metodologije iz lana 59 stav 7 ovog zakona, koristiti rejtinge dunika koje utvrde nezavisne
specijalizovane institucije i agencije ( u daljem tekstu: eksterne institucije i izvozne kreditne agencije).
Centralna banka e izdati odobrenje za korienje rejtinga koji je utvrdila eksterna institucija ili izvozna
kreditna agencija ukoliko su zadovoljeni kriterijumi objektivnosti metodologije ocjenjivanja,
institucionalne nezavisnosti, transparentnosti nalaza i pristupa informacijama, adekvatnosti resursa i
kredibilnosti eksterne institucije, odnosno izvozne kreditne agencije.
Propisom Centralne banke blie e se utvrditi uslovi za izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana.
Metodologija na bazi internih rejtinga
lan 61
Banka moe, uz odobrenje Centralne banke, za izraun potreba za kapitalom za kreditni rizik koristiti
metodologiju baziranu na internim rejtinzima dunika, umjesto metodologije iz lana 59 stav 7 ovog
zakona.
Propisom Centralne banke utvrdie se uslovi pod kojima banke mogu za utvrivanje potreba za
kapitalom za kreditni rizik koristiti metodologiju baziranu na internim rejtinzima dunika.
Trini rizici
lan 62
Trini rizik je vjerovatnoa ostvarivanja gubitaka po finansijskim instrumentima evidentiranim u
bilansu i vanbilansu banke, uzrokovana promjenama u kamatnim stopama, deviznim kursevima,
cijenama, indeksima i/ili ostalim trinim faktorima koji utiu na vrijednost finansijskih instrumenata, kao
i rizicima povezanim sa prometom finansijskih instrumenata na tritu.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za upravljanje trinim rizicima u bankama.
Utvrivanje potreba za kapitalom za trine rizike
lan 63
Banka je duna da, u skladu sa standardizovanom metodologijom koju propie Centralna banka, mjeri
izloenost prema trinim rizicima i utvruje ukupni potrebni kapital za trine rizike.
Za izraun potreba za kapitalom za trine rizike banka moe, uz odobrenje Centralne banke, koristiti
interne modele umjesto metodologije iz stava 1 ovog lana ili u kombinaciji sa tom metodologijom, pod
uslovima utvrenim propisom Centralne banke.
Operativni rizik
lan 64
Operativni rizik je vjerovatnoa ostvarivanja gubitaka u poslovanju banke, usljed neadekvatnih internih
sistema, procesa i kontrola, ukljuujui i neadekvatnu informacionu tehnologiju, zbog angaovanja lica
izvan banke za obavljanje odreenih poslova za banku, slabosti i propusta u izvravanju poslova,
protivpravnih radnji i spoljnih dogaaja koji mogu izloiti banku gubitku, ukljuujui i pravni rizik.

Banka je duna da, u sluaju angaovanja lica izvan banke za obavljanje poslova za banku, ugovorom o
angaovanju tih lica ili na drugi nain, obezbijedi da Centralna banka, u postupku kontrole operativnog
rizika, moe izvriti uvid u kvalitet pruanja tih usluga, ukljuujui i neposredan uvid kod davaoca tih
usluga.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za upravljanje operativnim rizikom u
bankama.
Utvrivanje potreba za kapitalom za operativni rizik
lan 65
Banka je duna da, u skladu sa metodologijama koje propie Centralna banka, mjeri izloenost
operativnom riziku i utvruje ukupne potrebe za kapitalom za operativni rizik.
Rizik zemlje
lan 66
Rizik zemlje predstavlja vjerovatnou ostvarivanja gubitka za banku zbog nemogunosti naplate
potraivanja od lica izvan Crne Gore, iz razloga koji su vezani za politiki, socijalni i ekonomski ambijent
zemlje u kojoj se nalazi sjedite, odnosno prebivalite dunika (u daljem tekstu: zemlja dunika).
Rizik zemlje obuhvata:
1) politiko-ekonomski rizik, pod kojim se podrazumijeva vjerovatnoa ostvarivanja gubitka, koja
proizilazi iz nemogunosti naplate potraivanja banke zbog ogranienja utvrenih aktima
dravnih i drugih organa zemlje dunika, kao i optih ekonomskih i sistemskih prilika u toj
zemlji;
2) rizik transfera, pod kojim se podrazumijeva vjerovatnoa ostvarivanja gubitka zbog nemogunosti
naplate potraivanja iskazanih u valuti koja nije zvanina valuta zemlje dunika, a koja proizilazi
iz ogranienja plaanja obaveza prema povjeriocima iz drugih zemalja u odreenoj valuti,
utvrenih aktima dravnih i drugih organa zemlje dunika.
Banka je duna da, u skladu sa metodologijama koje propie Centralna banka, mjeri izloenost riziku
zemlje i utvruje ukupne potrebe za kapitalom za rizik zemlje.
Rizik kamatnih stopa koji ne proizilazi iz trgovakih aktivnosti banke
lan 67
Rizik kamatnih stopa koji ne proizilazi iz trgovakih aktivnosti banke je rizik nastanka gubitka u
poslovanju banke usljed promjena kamatnih stopa za stavke bilansa i vanbilansa koje nijesu namijenjene
za trgovinu.
Banka je duna da identifikuje aktivu koja nije namijenjena za trgovinu i evidentira je u svojim
poslovnim knjigama odvojeno od aktive namijenjene za trgovinu, u skladu sa Meunarodnim
raunovodstvenim standardima.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za upravljanje rizikom kamatne stope koji ne
proizilazi iz trgovakih aktivnosti banke.
2. Adekvatnost kapitala
Utvrivanje adekvatnosti kapitala
lan 68
Banka je duna da utvruje adekvatnost kapitala na bazi sopstvenih sredstava kao apsolutnog i
koeficijenta solventnosti kao relativnog pokazatelja adekvatnosti kapitala banke.

Sopstvena sredstva banke

lan 69
Sopstvena sredstva banke predstavljaju zbir uplaenog akcionarskog kapitala i drugih osnovnih i
dopunskih elemenata sopstvenih sredstava, umanjen za odbitne stavke.
Centralna banka propisuje osnovne i dopunske elemente sopstvenih sredstava i odbitne stavke od
sopstvenih sredstava banke.
Iznos sopstvenih sredstava banke mora uvijek biti na nivou koji je jednak ili vei od:
1) iznosa minimalnog novanog dijela osnivakog kapitala utvrenog ovim zakonom;
2) ukupnog iznosa potrebnog kapitala za sve rizike.
Koeficijent solventnosti
lan 70
Banka je duna da odrava koeficijent solventnosti i druge pokazatelje adekvatnosti kapitala minimalno
na nivou utvrenom ovim zakonom i propisom Centralne banke.
Koeficijent solventnosti, na individualnoj i konsolidovanoj osnovi, ne smije biti manji od 10%, niti
manji od nivoa koji je banka duna da obezbijedi u skladu sa lanom 71 ovog zakona.
Koeficijent solventnosti predstavlja procentualni odnos sopstvenih sredstava banke prema zbiru:
1) ukupnog iznosa rizikom ponderisane aktive za kreditni rizik, izraunatog u skladu sa lanom 59
ovog zakona;
2) iznosa rizikom ponderisane aktive za trine rizike, koji se izraunava tako to se iznos potrebnog
kapitala za trine rizike, utvren u skladu sa lanom 63 ovog zakona, pomnoi sa 10;
3) iznosa rizikom ponderisane aktive za operativni rizik, koji se izraunava tako to se potrebni
kapital, utvren u skladu sa lanom 65 ovog zakona, pomnoi sa 10;
4) iznosa rizikom ponderisane aktive za druge rizike.
Propisom Centralne banke e se utvrditi i drugi pokazatelji adekvatnosti kapitala i metode za njihov
izraun.
Dodatni zahtjevi za adekvatnou kapitala
lan 71
Banka je duna da obezbijedi vei nivo sopstvenih sredstava od postojeeg, vei koeficijent solventnosti
i/ili vei nivo drugih pokazatelja adekvatnosti kapitala od propisanih, ako:
1) upravljanje rizicima u banci nije adekvatno nivou preuzetog rizika, veliini banke i sloenosti
proizvoda i usluga koje banka prua;
2) su obim i/ili struktura preuzetog rizika takvi da nijesu dovoljno pokriveni postojeim nivoom
sopstvenih sredstava, a naroito kada postoji:
- znaajna izloenost rizicima zbog koncentracije kredita i druge aktive ili veeg obima
problematine aktive,
- rizik koji proizilazi iz novih poslovnih aktivnosti,
- znaajan rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz trgovakih aktivnosti banke,
- nedovoljan nivo likvidnih sredstava i/ili slabosti u upravljanju rizikom likvidnosti,
- znaajna izloenost riziku reputacije;
3) postoje okolnosti koje mogu dovesti do materijalnih gubitaka koji ne mogu biti pokriveni
postojeim nivoom sopstvenih sredstava;
4) je sposobnost akcionara banke da prue podrku banci nezadovoljavajua;
5) je odnos nivoa kapitala i preuzetih rizika znaajno nepovoljniji od uporednih pokazatelja za druge
sline banke;

6) Centralna banka ima pojaane kontrolne aktivnosti prema banci, zbog njenog rizinog profila;
7) banka ima, ili se oekuje da e imati, gubitke koji e dovesti do neadekvatnosti kapitala;
8) postoji nagli porast nivoa aktive banke i/ili rizika;
9) na banku nepovoljno utiu aktivnosti matine banke i drugih lanova bankarske grupe.
3. Sistem interne kontrole i interna revizija
Sistem interne kontrole
lan 72
Banka je duna da uspostavi, odrava i unapreuje efektivan sistem interne kontrole, koji odgovara
veliini banke i kompleksnosti njenog poslovanja i koji minimalno obuhvata jasne principe delegiranja
nadlenosti i odgovornosti, podjele poslova, raunovodstveno evidentiranje aktive i pasive, usklaivanje
raunovodstvenih podataka, osiguranje sredstava banke i obezbjeivanje nezavisne interne revizije i
ostvarivanje funkcije praenja usklaenosti radi ostvarivanja potovanja pozitivnih zakona i propisa.
Propisom Centralne banke uredie se osnove sistema interne kontrole u bankama.
Interna revizija
lan 73
Banka je duna da organizuje internu reviziju kao nezavisnu funkciju u banci, kojom se obezbjeuje:
1) ocjena adekvatnosti i efektivnosti sistema interne kontrole;
2) identifikacija kljunih rizinih podruja poslovanja banke i ocjena primjene i efektivnosti politika
za upravljanje i metodologija za procjenu rizika;
3) procjena kvaliteta i pouzdanosti informacionog sistema;
4) preispitivanje tanosti, pravovremenosti i pouzdanosti raunovodstvenih i finansijskih izvjetaja i
evidencija;
5) ocjena usklaenosti nivoa kapitala i rizika u poslovanju banke;
6) testiranje transakcija i funkcionisanja posebnih procedura sistema interne kontrole;
7) ocjena funkcije praenja usklaenosti akata i poslovanja banke sa zakonom, propisima i
utvrenim politikama i procedurama;
8) davanje odgovarajuih preporuka za otklanjanje uoenih nepravilnosti i za unapreenje postojeih
postupaka i sistema rada.
Interni revizor
lan 74
Funkciju interne revizije, zavisno od obima i sloenosti poslovanja banke, vri interni revizor ili
poseban organizacioni dio banke.
Za obavljanje poslova interne revizije banka moe, izuzetno, uz prethodno odobrenje Centralne banke,
angaovati lice koje nije zaposleno u banci.
Lice koje obavlja poslove interne revizije ne moe obavljati druge poslove u banci.
Interni revizor, odnosno lice koje rukovodi organizacionim dijelom za internu reviziju, mora imati
visoku strunu spremu i radno iskustvo od najmanje tri godine na raunovodstvenim ili poslovima
revizije u finansijskom sektoru.
Na izbor internog revizora primjenjuju se ogranienja koja su lanom 31 ovog zakona propisana za
imenovanje lanova odbora direktora.
Plan interne revizije

lan 75
Banka je duna da donosi godinje planove interne revizije, zasnovane na ocjeni rizika, kojima se kao
minimum definiu:
1) ciljevi i zadaci interne revizije;
2) podruja poslovanja u kojima su posebno izraeni rizici;
3) oblasti poslovanja koje e biti predmet revizije;
4) stepen obuhvatnosti i detaljnosti interne revizije po odreenim podrujima poslovanja banke;
5) procedure revizije za najvanije oblasti poslovanja banke;
6) rokovi za izvrenje planiranih aktivnosti;
7) dinamika izvjetavanja o nalazima interne revizije.
Standardi organizovanja interne revizije
lan 76
Funkcionisanje interne revizije u banci se organizuje na nain kojim se obezbjeuje trajnost obavljanja
funkcije interne revizije, dostupnost reviziji svih poslova u banci, nezavisnost, objektivnost i
nepristrasnost u radu internog revizora, adekvatna organizacija izvravanja funkcije interne revizije i
blagovremeno izvjetavanje o nalazima interne revizije.
Propisom Centralne banke blie se ureuju principi organizovanja i funkcionisanja interne revizije u
bankama.
4. Ogranienja i zabrane u poslovanju banke
Zabrana povrede konkurencije
lan 77
Banka ne smije da ostvaruje nepoeljnu koncentraciju na bankarskom tritu.
Nepoeljnom koncentracijom na bankarskom tritu, u smislu ovog zakona, smatra se restrukturiranje
banke spajanjem ili druge radnje, ukoliko se tim restrukturiranjem ili radnjama bitno sprjeava,
ograniava ili naruava konkurencija na bankarskom tritu.
Nepoeljna koncentracija na bankarskom tritu se utvruje primjenom sljedeih kriterijuma:
1) uee bilansne sume banke u ukupnoj bilansnoj sumi banaka u Crnoj Gori;
2) uee aktive banke u ukupnoj aktivi banaka u Crnoj Gori;
3) uee banke u pokrivenosti trita pojedinim proizvodima i uslugama;
4) koncentracija kreditnih aktivnosti banke prema odreenim ciljnim grupama;
5) drugi kriterijumi od znaaja za utvrivanje postojanja nepoeljnih koncentracija na fnansijskom
tritu.
Banka je duna da prije podnoenja zahtjeva Centralnoj banci za odobrenje restrukturiranja spajanjem
banaka, podnese Centralnoj banci zahtjev za odobrenje ostvarivanja koncentracije na tritu.
Odobrenje za ostvarivanje koncentracije na finansijskom tritu je preduslov za podnoenje zahtjeva za
odobrenje restrukturiranja banaka spajanjem.
Poslovanje sa licima povezanim sa bankom
lan 78
Kada banka prua ili koristi usluge lica povezanih sa bankom, ne smije tim licima pruati usluge po
uslovima koji su povoljniji od uslova po kojima te usluge prua drugim licima, niti smije koristiti usluge
lica povezanih sa bankom po uslovima koji su nepovoljniji od uslova po kojima bi druga lica pruala te
usluge banci.

Banka je duna da uspostavi procedure za redovnu identifikaciju i evidentiranje svih lica povezanih sa
bankom, kao i svih poslova, aktivnosti ili transakcija sa licima povezanim sa bankom.
lanovi odbora direktora, izvrni direktori i drugi zaposleni u banci ne smiju uestvovati u procesu
donoenja odluka koje se odnose na pruanje ili korienje usluga lica koja su sa njima povezana.
Propisom Centralne banke blie e se urediti poslovanje sa licima povezanim sa bankom.
Kupovina elemenata sopstvenih sredstava banke
lan 79
Kupovina elemanata sopstvenih sredstava banke, sredstvima koja su direktno ili indirektno pribavljena
iz kredita ili drugog pravnog posla zakljuenog sa tom bankom, nitav je pravni posao.
Sticanje elemenata sopstvenih sredstava banke
lan 80
Ukupni iznos sopstvenih akcija i drugih elemenata sopstvenih sredstava, steenih od strane te banke, ne
smije prelaziti 5% sopstvenih sredstava banke.
Banka je duna da steene sopstvene akcije otui u roku od est mjeseci od dana sticanja.
Ukoliko u roku iz stava 2 ovog lana banka ne otui steene sopstvene akcije, duna je da te akcije
poniti.
Zabrana uzimanja u zalogu sopstvenih akcija
lan 81
Banka ne smije uzimati u zalogu sopstvene akcije niti druge elemente sopstvenih sredstava te banke.
Sticanje nekretnina i osnovnih sredstava
lan 82
Ulaganja banke u nekretnine i osnovna sredstva ne smiju prelaziti nivo kojim se obezbjeuje potrebna
tehnika osposobljenost banke za obavljanje poslova.
Propisom Centralne banke utvrdie se minimalni standardi za ulaganja banaka u nekretnine i osnovna
sredstva.
Zabrane i organienja isplate dividendi
lan 83
Banka smije vriti isplatu dividendi u novcu iznad iznosa neto profita ostvarenog u godini za koju se
vri isplata dividende, samo uz prethodno odobrenje Centralne banke.
Centralna banka e odbiti izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana ukoliko je stanje banke takvo da bi
isplata dividendi negativno uticala na adekvatnost kapitala ili finansijsko stanje banke.
Centralna banka moe zabraniti ili ograniiti isplatu dividendi akcionarima, ili isplatu kamata na ostale
elemente sopstvenih sredstava, ako su ugroeni ili ako bi isplata dividendi ugrozila adekvatnost kapitala,
likvidnost ili poslovanje banke.
5. Bankarska tajna
Pojam bankarske tajne
lan 84

Bankarskom tajnom smatraju se:

1) podaci o vlasnicima i brojevima rauna otvorenih u banci;
2) podaci o pojedinanom stanju depozita i prometu na pojedinanim raunima pravnih i fizikih lica
otvorenih u banci;
3) drugi podaci o klijentu do kojih je banka dola na osnovu pruanja usluga klijentu banke.
Bankarska tajna predstavlja poslovnu tajnu.
Obaveza uvanja bankarske tajne
lan 85
lanovi odbora direktora, akcionari, svi zaposleni u banci i druga lica koja u obavljanju poslova sa
bankom ili za banku dou u posjed informacija i podataka koji su ovim zakonom utvreni kao bankarska
tajna, duni su da za vrijeme rada u banci i nakon prestanka rada u banci, uvaju te podatke i informacije i
ne smiju ih upotrebljavati u svoju linu korist, niti uiniti dostupnim drugim licima.
Izuzetno od stava 1 ovog lana:
1) svi podaci koji predstavljaju bankarsku tajnu mogu se uiniti dostupnim:
- Centralnoj banci;
- nadlenom pravosudnom organu;
- drugim licima, a na osnovu izriite pisane saglasnosti klijenta.
2) organu nadlenom za sprjeavanje pranja novca i finansiranja terorizma mogu se uiniti
dostupnim podaci u skladu sa zakonom kojim se regulie sprjeavanje pranja novca i finansiranja
terorizma;
3) Fondu za zatitu depozita mogu se uiniti dostupni podaci u skladu sa zakonom kojim se ureuje
zatita depozita;
4) podatak o broju rauna pravnog lica i fizikog lica koje obavlja registrovanu djelatnost moe se
uiniti dostupnim poreskom organu, kao i povjeriocu klijenta banke koji banci prezentira izvrnu
sudsku odluku ili drugu izvrnu ispravu utvrenu zakonom;
5) podaci o bonitetu i kreditnom zaduenju klijenta kod te banke mogu se uiniti dostupnim drugoj
banci ili lanu bankarske grupe za svrhe upravljanja kreditnim rizikom;
6) podaci o kreditnom zaduenju klijenta kod te banke i urednosti u vraanju odobrenog kredita
mogu se uiniti dostupnim licima koja po osnovu tog kreditnog zaduenja imaju potencijalnu
obavezu prema banci, kao iranti, garanti i slino.
Postupanje sa podacima koji predstavljaju bankarsku tajnu
lan 86
Lica koja, u skladu sa lanom 85 st. 2 i 3 ovog zakona, dou u posjed podataka koji predstavljaju
bankarsku tajnu, duni su da te podatke koriste iskljuivo u svrhu za koju su dobijeni i ne smiju ih uiniti
dostupnim treim licima, osim u sluajevima propisanim zakonom.
6. Zatita klijenata
Obaveza informisanja klijenata
lan 87
Banka je duna da informie klijenta, na njegov zahtjev, o stanju kredita ili depozitnog rauna klijenta,
kao i da mu obezbijedi pristup drugim podacima koji mogu biti dostupni klijentu u skladu sa ovim
zakonom.

Objavljivanje optih uslova poslovanja

lan 88
Banka je duna da na vidnom mjestu u svojim poslovnim prostorijama istakne opte uslove poslovanja,
kao i njihove izmjene i dopune.
Optim uslovima poslovanja, u smislu ovog zakona, smatra se svaki dokument koji sadri standardne
uslove poslovanja koji se mogu primijeniti na sve klijente banke, opte uslove koji se odnose na
uspostavljanje odnosa izmeu klijenata i banke, postupak komunikacije izmeu klijenata i banke, kao i
opte uslove obavljanja transakcija izmeu klijenata i banke.
Klijent moe od banke traiti dodatna objanjenja i instrukcije koja se odnose na primjenu optih uslova
poslovanja.
Obraun i iskazivanje efektivne kamatne stope
lan 89
Banka je duna da obraunava i iskazuje aktivne efektivne kamatne stope na date kredite i efektivne
pasivne kamatne stope na primljene depozite i da informie klijente i javnost o visini efektivnih kamatih
stopa, na nain utvren propisom Centralne banke.
Uslovljavanje klijenata
lan 90
Banka ne moe davanje kredita uslovljavati korienjem drugih usluga ili usluga drugih lica povezanih
sa bankom, koje nijesu u vezi sa osnovnim poslom.
Postupak po prigovoru klijenta
lan 91
Klijent koji smatra da se banka ne pridrava obaveza iz zakljuenog ugovora moe podnijeti prigovor
nadlenoj organizacionoj jedinici ili tijelu banke nadlenom za odluivanje po prigovorima klijenata.
Banka je duna da podnosiocu prigovora iz stava 1 ovog lana odgovori u razumnom roku, a najkasnije
u roku od 30 dana od dana podnoenja prigovora.
Bankarski ombudsman
lan 92
Klijent banke ili mikrokreditne finansijske instutucije i kreditne unije koji nije zadovoljan aktom,
radnjom ili nepostupanjem banke, odnosno mikrokreditne finansijske institucije i kreditne unije, moe se
obratiti zatitniku prava klijenata (u daljem tekstu: bankarski ombudsman), kao nezavisnom licu koje u
vansudskom postupku uestvuje u rjeavanju spornih pitanja izmeu klijenata i banaka, odnosno
mikrokreditnih finansijskih institucija i kreditnih unija.
Bankarskog ombudsmana bira Skuptina Crne Gore, na predlog odbora nadlenog za finansije.
Bankarski ombudsman se bira na vrijeme od pet godina i nakon isteka mandata moe biti jo jedanput
izabran.
Za bankarskog ombudsmana moe biti izabrano lice koje nije povezano sa bankama, odnosno
mikrokreditnim finansijskim institucijama i kreditnim unijama, ima znaajno iskustvo iz oblasti
bankarskog poslovanja i u iju se nepristrasnost ne moe sumnjati.
Prava iz rada i po osnovu rada bankarski ombudsman ostvaruje u Centralnoj banci.
Bankarski ombudsman:

1) razmatra prigovore klijenata i predlae stranama u sporu poravnanje ili drugi nain okonanja
spora;
2) daje preporuke bankama i mikrokreditnim finansijskim institucijama i kreditnim unijama za
poboljanje odnosa prema klijentima;
3) daje savjete klijentima, vezane za dalje voenje spora;
4) obavlja i druge poslove koji doprinose ostvarivanju zatite prava klijenata.
Bankarski ombudsman duan je da se u svom radu pridrava principa objektivnosti, nezavisnosti,
pravde, pravinosti, raspoloivosti, konzistentnosti i neformalnosti.
Klijent banke se moe obratiti bankarskom ombudsmanu samo ukoliko je prethodno iskoristio sve
pravne mogunosti zatite svojih prava u postupku pred bankom, odnosno mikrokreditnom finansijskom
institucijom i kreditnom unijom.
Postupak pred bankarskim ombudsmanom ne sprjeava klijenta da po istom predmetu pokrene spor
pred nadlenim sudom.
Propisom Centralne banke blie e se urediti uslovi koje treba da ispunjava bankarski ombudsman,
principi na kojima se zasniva rad bankarskog ombudsmana, ovlaenja i obaveze bankarskog
ombudsmana, nain obezbjeivanja materijalno-tehnikih uslova za njegov rad i postupak zatite prava
klijenata pred bankarskim ombudsmanom.
VI. RAUNOVODSTVO, REVIZIJA I IZVJETAVANJE
1. Raunovodstvo
Voenje poslovnih knjiga
lan 93
Banka je duna da vodi poslovne knjige, sastavlja knjigovodstvene isprave, vrednuje imovinu i obaveze
i sastavlja finansijske iskaze u skladu sa ovim zakonom, propisima donesenim na osnovu ovog zakona,
Meunarodnim raunovodstvenim standardima i Meunarodnim standardima finansijskog izvjetavanja.
Banka je duna da vodi poslovne knjige po kontnom okviru koji propisuje Centralna banka.
2. Spoljna revizija
Obaveza vrenja spoljne revizije
lan 94
Obavezi spoljne revizije podlijeu godinji finansijski iskazi banke i godinji konsolidovani finansijski
iskazi bankarske grupe.
Uslovi za obavljanje poslova revizije
lan 95
Revizija finansijskih iskaza banaka ili bankarske grupe vri se u skladu sa posebnim propisima koji
ureuju oblast revizije u Crnoj Gori.
Za reviziju finansijskih iskaza banaka ili bankarske grupe moe se izabrati revizor, odnosno drutvo za
reviziju, uz odobrenje Centralne banke.
Centralna banka e odbiti izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana, ako:
1) revizor, odnosno lice koje rukovodi revizijom, nema tri godine iskustva na poslovima revizije
banaka;
2) je revizor, drutvo za reviziju, odnosno lice koje angauje drutvo za reviziju povezano sa
bankom ili lanom bankarske grupe;

3) revizor, drutvo za reviziju, odnosno lice koje angauje drutvo za reviziju ima direktni ili
indirektni finansijski interes u banci ili lanu bankarske grupe koji proizilazi iz poslovnog odnosa
sa bankom;
4) je revizor, drutvo za reviziju, odnosno lice koje angauje drutvo za reviziju prualo
konsultantske usluge banci u poslovnoj godini za koju se vri revizija;
5) je revizor, drutvo za reviziju, odnosno lice koje angauje drutvo za reviziju prethodne tri godine
uzastopno vrilo reviziju finansijskih iskaza te banke;
6) iz podataka kojima raspolae Centralna banka proizilazi da revizor, odnosno drutvo za reviziju
nijesu na zadovoljavajui nain vrili reviziju finansijskih iskaza banaka.
Revizorski izvjetaj
lan 96
Revizor sainjava izvetaj i daje miljenje o:
1) usklaenosti godinjih finansijskih iskaza banke sa ovim zakonom, Meunarodnim standardima
finansijskog izvjetavanja, odnosno Meunarodnim raunovodstvenim standardima, zakonom
kojim se ureuju raunovodstvo i revizija i drugim propisima i da li godinji finansijski iskazi
istinito i objektivno prikazuju finansijski poloaj banke, rezultate poslovanja i novane tokove za
tu poslovnu godinu po svim materijalno znaajnim pitanjima;
2) potovanju propisa o upravljanju rizicima u banci;
3) kvalitetu informacionog sistema u banci.
Revizija u sluaju restrukturiranja banke
lan 97
U sluaju restrukturiranja banaka, banka koja je osnovana spajanjem, banka kojoj se pripojila druga
banka, odnosno banke koje su nastale podjelom ili odvajanjem od banke, dune su da angauju revizora
radi obavljanja revizije svojih finansijskih iskaza sa stanjem na dan spajanja, podjele ili odvajanja.
Banka iz stava 1 ovog lana duna je da, u roku od 60 dana od dana registracije u CRPS, dostavi
Centralnoj banci izvjetaj revizora o istinitosti i objektivnosti svog poetnog bilansa stanja na dan
spajanja, pripajanja, podjele ili odvajanja.
Saradnja revizora sa Centralnom bankom i odborom direktora banke
lan 98
Revizor je duan je da, odmah po saznanju, obavijesti odbor direktora banke i Centralnu banku o svakoj
injenici koja predstavlja:
1) povredu zakona i propisa Centralne banke;
2) materijalno znaajnu promjenu finansijskog rezultata iskazanog u nerevidiranim godinjim
finansijskim iskazima;
3) povredu unutranjih procedura ili akata banke ili bankarske grupe kojoj banka pripada;
4) okolnost koja bi mogla dovesti do materijalnog gubitka za banku ili lana bankarske grupe ili bi
mogla ugroziti njihovo poslovanje.
Obavjetavanje o prestanku rada revizora
lan 99
Banka i nadreeno drutvo u bankarskoj grupi duni su da, u sluaju razrjeenja ili prestanka
angaovanja revizora banke ili bankarske grupe iz drugih razloga, najkasnije u roku od 15 dana, pisano
obavijeste Centralnu banku o razlozima za prestanak angaovanja tog revizora.

Dostavljanje i objavljivanje izvjetaja revizora

lan 100
Godinje finansijske iskaze, sa izvjetajem i miljenjem spoljnog revizora, banka je duna da dostavi
Centralnoj banci u roku od 150 dana od isteka poslovne godine na koju se izvjetaj odnosi.
Godinje konsolidovane finansijske iskaze bankarske grupe, sa izvjetajem i miljenjem spoljnog
revizora, nadreeno drutvo u bankarskoj grupi je duno da dostavi Centralnoj banci u roku od 180 dana
od isteka poslovne godine na koju se izvjetaj odnosi.
Banka, odnosno nadreeno drutvo u grupi banaka, duni su da objave izvjetaj revizora u skraenom
obliku u najmanje jednim dnevnim novinama koje se distribuiraju na teritoriji Crne Gore.
Angaovanje drugog revizora
lan 101
Ako Centralna banka utvrdi da revizija godinjih finansijskih iskaza banke ili bankarske grupe nije
obavljena u skladu sa vaeim propisima iz oblasti revizije nee prihvatiti izvjetaj o toj reviziji i
zahtijevae da drugi revizor ponovo izvri reviziju o troku Centralne banke.
Posebna revizija
lan 102
Centralna banka moe da zahtijeva posebnu reviziju banke i lana bankarske grupe ako su njihovi
izvjetaji netani ili su zakljuili transakcije koje su po banku mogle imati ili su imale znatnu tetu.
Centralna banka moe da imenuje revizora radi posebne revizije banke ili lana bankarske grupe.
Banka ili lan bankarske grupe duni su da revizoru uine dostupnim sve podatke i dokumente
neophodne za reviziju.
Trokove posebne revizije snosi banka, odnosno lan bankarske grupe.
3. Izvjetavanje
Izvjetavanje Centralne banke
lan 103
Banke, filijale stranih banaka i mikrokreditne finansijske institucije i kreditne unije i druga lica kojima
Centralna banka daje dozvolu za rad duni su da pripremaju i blagovremeno dostavljaju Centralnoj banci
tane izvjetaje i druge podatke o svom finansijskom stanju i poslovanju.
Propisom Centralne banke utvrdie se vrste, forma i sadraj izvjetaja i podataka iz stava 1 ovog lana i
rokovi za njihovo dostavljanje Centralnoj banci.
Objelodanjivanje podataka
lan 104
Banka je duna da javno objavljuje kvantitativne i kvalitativne podatke, koji su od znaaja za
informisanje javnosti o njenom finansijskom stanju i poslovanju, a minimalno podatke o:
1) obuhvatu primjene meunarodno prihvaenih dokumenata o upravljanju rizicima u bankama i
utvrivanju adekvatnosti kapitala;
2) nivou i adekvatnosti kapitala;
3) izloenostima rizicima u poslovanju i nainu upravljanja tim rizicima.

Podacima iz stava 1 ovog lana smatraju se svi podaci ije neobjavljivanje ili pogreno objavljivanje
moe negativno uticati na korisnika tih podataka prilikom opredjeljivanja za uspostavljanje ili
nastavljanje poslovnog odnosa sa bankom.
Banka je duna da svojim aktima, zavisno od veliine, obima i sloenosti poslovnih aktivnosti, nivoa
preuzetog rizika i finansijskog stanja banke, utvrdi:
1) vrste podataka koji se objelodanjuju;
2) rokove i nain objelodanjivanja podataka.
Centralna banka moe propisati minimum podataka, nain i minimalne rokove za objelodanjivanje
podataka iz stava 1 ovog lana.
VII. KONTROLA BANAKA I DRUGIH LICA
Subjekti kontrole
lan 105
Centralna banka u obavljanju kontrolne funkcije vri kontrolu:
1) banaka;
2) filijala stranih banaka;
3) mikrokreditnih finansijskih institucija i kreditnih unija i drugih lica kojima Centralna banka daje
dozvolu za rad;
4) lica koja se bave kreditno-garantnim poslovima.
1. Kontrola banaka
Nadlenost za vrenje kontrole
lan 106
Centralna banka, u skladu sa zakonom i meunarodno prihvaenim standardima efikasne kontrole
banaka, a u cilju uspostavljanja i odravanja zdravog bankarskog sistema i zatite deponenata i drugih
povjerilaca banaka, vri kontrolu poslovanja banaka ocjenjujui sposobnost upravljanja rizicima i
usklaenost poslovanja sa zakonom i propisima Centralne banke.
lanovi Savjeta Centralne banke, ovlaeni kontrolori i drugi zaposleni u Centralnoj banci kao i
zastupnici, privremeni upravnici, spoljni revizori i druga lica koja angauje Centralna banka u vezi sa
izvravanjem funkcija u skladu sa ovim zakonom, ne mogu odgovarati za tetu koja bi mogla nastati
prilikom obavljanja dunosti u skladu sa zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona, osim ako se
dokae da su odreenu radnju uinili namjerno ili grubom nepanjom.
Trokove zatite lica iz stava 2 ovog lana, u sudskim sporovima koji se odnose na obavljanje dunosti
iz stava 1 ovog lana, snosi Centralna banka.
Saradnja sa drugim institucijama
lan 107
U ostvarivanju kontrolne funkcije Centralna banka sarauje sa predstavnicima stranih institucija
nadlenih za kontrolu poslovanja banaka i sa domaim organima i institucijama nadlenim za nadzor u
oblasti finansijskog poslovanja, sa kojima je zakljuila odgovarajui memorandum o saradnji i
povjerljivosti razmijenjenih podataka.
Razmjena podataka u skladu sa stavom 1 ovog lana ne smatra se odavanjem tajne.

Komunikacija sa bankama
lan 108
Centralna banka, kao dio stalnog procesa kontrole, odrava komunikaciju sa bankama, koja se
prvenstveno ogleda u:
1) odravanju, po potrebi, konsultativnih sastanaka sa rukovodstvom banke prije poetka neposredne
- on site kontrole banke;
2) odravanju sastanka sa odborom direktora i rukovodstvom banke nakon sainjavanja izvjetaja o
izvrenoj kontroli;
2a) davanju preventivnih upozorenja u cilju obezbjeivanja poslovanja banke u skladu sa propisima;
3) prisustvovanju ovlaenih predstavnika Centralne banke sjednicama odbora direktora banke;
4) korespondenciji vezanoj za praenje izreenih mjera za ozdravljenje banke;
5) odravanju sastanaka i korespondenciji koji se odnose na pitanja regulatorne prirode, dobre prakse
upravljanja rizicima u bankarskom poslovanju i druga pitanja iz oblasti funkcionisanja
bankarskog sektora.
Nain vrenja kontrole
lan 109
Kontrolu iz lana 105 ovog zakona Centralna banka vri:
1) analizom izvjetaja, informacija i drugih podataka koje banka dostavlja u skladu sa zakonom i
propisima Centralne banke, informacija i podataka koje banka dostavlja na zahtjev Centralne
banke i drugih podataka o poslovanju banke kojima Centralna banka raspolae;
2) neposrednim pregledom poslovnih knjiga, knjigovodstvene i druge dokumentacije u banci i kod
drugog uesnika u poslu koji je predmet kontrole.
Ovlaeni kontrolori
lan 110
Kontrolu banaka vre zaposleni u Centralnoj banci, koje Centralna banka ovlasti za vrenje tih poslova.
Izuzetno od stava 1 ovog lana, za obavljanje pojedinih zadataka u postupku kontrole banaka Centralna
banka moe ovlastiti i lica koja nijesu zaposlena u Centralnoj banci.
Obavjetavanje banke o kontroli
lan 111
Centralna banka obavjetava banku o planiranoj neposrednoj kontroli po pravilu 10 radnih dana prije
poetka kontrole.
Izuzetno od stava 1 ovog lana, ukoliko iz izvjetaja i informacija koje posjeduje Centralna banka
proizilazi da postoje nepravilnosti koje mogu biti od znaaja za sigurnost i stabilnost poslovanja banaka,
neposredna kontrola moe otpoeti i bez prethodne najave.
Obaveze banke u postupku kontrole
lan 112
Banka je duna da ovlaenim kontrolorima Centralne banke omogui nesmetani uvid u poslovne
knjige, drugu poslovnu dokumentaciju i evidencije, uvid u funkcionisanje informacione tehnologije i
kompjutersku bazu podataka i da obezbijedi na zahtjev ovlaenih kontrolora, kopije poslovnih knjiga,
druge poslovne dokumentacije i evidencija, u papirnoj i/ili elektronskoj formi.

Izvjetaj o kontroli
lan 113
O izvrenoj kontroli sainjava se izvjetaj.
Izvjetaj o izvrenoj kontroli ima povjerljiv karakter i ne moe se objavljivati djelimino ili u cjelosti
bez saglasnosti Centralne banke.
Postupak po primjedbama na izvjetaj
lan 114
Banka moe dostaviti Centralnoj banci primjedbe na izvjetaj o izvrenoj kontroli u roku od osam
radnih dana od dana njegovog prijema.
Centralna banka moe neposredno provjeriti navode banke sadrane u primjedbama na izvjetaj o
izvrenoj kontroli i u tom sluaju sainjava dopunu izvjetaja na koju banka moe dostaviti primjedbe u
roku od tri radna dana od dana njenog prijema.
Centralna banka u roku od osam dana od prijema primjedbi na izvjetaj, odnosno primjedbi na dopunu
izvjetaja o izvrenoj kontroli, razmatra prispjele primjedbe i pisano obavjetava banku o prihvatanju,
odnosno neprihvatanju tih primjedbi.
Izricanje mjera prema banci
lan 115
Ako banka, u rokovima propisanim ovim zakonom, ne dostavi primjedbe na izvjetaj o izvrenoj
kontroli ili dostavljenim primjedbama osnovano ne ospori nalaze iz izvjetaja, odnosno dopune izvjetaja
u kojima su konstatovane nepravilnosti u poslovanju banke, Centralna banka e banci izrei mjere za
otklanjanje utvrenih nepravilnosti.
Pod nepravilnostima u poslovanju banke, u smislu ovog zakona, smatraju se:
1) neodgovarajue upravljanje rizicima kojima je banka izloena u svom poslovanju;
2) postupanje banke (injenjem, odnosno neinjenjem) koje nije u skladu sa zakonom i propisima
donesenim na osnovu zakona;
3) primjena nesigurnih ili nesolidnih praksi u poslovanju banke.
Nesigurnim ili nesolidnim praksama u poslovanju banke iz stava 2 taka 3 ovog lana smatra se svaka
radnja ili odsustvo radnje koja je u suprotnosti sa opteprihvaenim standardima opreznog poslovanja i
ije su mogue posljedice, u sluaju da rizik potraje, gubitak ili teta za banku.
Izuzetno od stava 1 ovog lana, Centralna banka moe i tokom trajanja neposredne kontrole, na predlog
lica koje rukovodi kontrolom, banci izrei mjere za otklanjanje utvrenih nepravilnosti:
1) ako je utvreno da banka kri zakonske i druge propise u mjeri koja zahtijeva hitno otklanjanje tih
nepravilnosti;
2) kada ocijeni da je finansijsko stanje u banci takvo da je ugroen nastavak njenog poslovanja.
Vrste mjera
lan 116
Ukoliko utvrdi nepravilnosti u poslovanju banke, Centralna banka moe prema banci preduzeti jednu od
sljedeih mjera:
1) pisano upozoriti banku o utvrenim nepravilnostima i zahtijevati od banke da preduzme jednu ili
vie aktivnosti za otklanjanje tih nepravilnosti;
2) zakljuiti sa bankom pisani sporazum kojim e se banka obavezati da u odreenom roku otkloni
utvrene nepravilnosti u poslovanju;
3) donijeti rjeenje kojim e izrei jednu ili vie sljedeih mjera:

- naloiti banci da otkloni utvrene nepravilnosti u poslovanju i/ili preduzme druge aktivnosti
za poboljanje stanja u banci,
- naloiti banci da smanji ili prekine jednu ili vie aktivnosti za koje je Centralna banka utvrdila
da su prouzrokovale gubitke za banku ili su suprotne dobrim bankarskim praksama,
- naloiti banci da utvrdi stroije limite u poslovanju od limita utvrenih ovim zakonom,
propisom Centralne banke ili aktima poslovne politike banke,
- naloiti razvrstavanje aktive po osnovu izloenosti kreditnom riziku u riziniju grupu,
- naloiti banci da izdvoji adekvatne rezervacije po osnovu izloenosti riziku zemlje,
- naloiti banci da povea iznos sopstvenih sredstava, obezbijedi vei koeficijent solventnosti
i/ili vei nivo drugih pokazatelja adekvatnosti kapitala od propisanih, ukoliko je ispunjen
jedan ili vie uslova iz lana 71 ovog zakona,
- naloiti banci da razrijei lana odbora direktora, izvrnog direktora ili lice sa posebnim
ovlaenjima i dunostima i utvrditi rok za sprovoenje postupka razrjeenja i, po pravilu,
zabraniti tim licima obavljanje funkcije do okonanja postupka po nalogu za razrjeenje,
- oduzeti odobrenje izdato lanu odbora direktora za izbor na tu funkciju,
- naloiti da banka, u roku od 60 dana, napravi plan obnove kapitala prihvatljiv za Centralnu
banku,
- naloiti banci da smanji opte trokove, ukljuujui i ograniavanje zarada i drugih primanja
lanova odbora direktora, izvrnih direktora i drugih lica sa posebnim ovlaenjima i
odgovornostima,
- naloiti da sve kamatne stope koje se plaaju na depozite ne prelaze trine kamatne stope za
uporedive iznose i rokove dospjea,
- naloiti banci da zahtijeva od njenog zavisnog lica da smanji ili prekine aktivnost za koju je
Centralna banka utvrdila da je prouzrokovala znaajne gubitke za banku ili da predstavlja
veliki rizik za banku,
- zabraniti ili ograniiti porast aktive banke,
- naloiti banci prodaju dijela aktive,
- zabraniti banci ulaganja u druga pravna lica,
- naloiti banci da raskine ugovor zakljuen sa licem izvan banke o pruanju usluga za banku, a
koji banku izlae visokom operativnom riziku,
- privremeno zabraniti obavljanje pojedinih ili svih poslova,
- privremeno zabraniti ili ograniiti otvaranje novih organizacionih djelova ili uvoenje novih
proizvoda,
- privremeno zabraniti primanje novih depozita i drugih povratnih sredstava,
- privremeno zabraniti isplatu dividende ili bilo kojeg oblika isplate dobiti,
- naloiti banci da prestane sa primjenom nesigurnih ili nesolidnih praksi,
- naloiti banci da sprovede mjere za obezbjeivanje sigurnog i efikasnog platnog prometa,
ukljuujui i mjere zabrane raspolaganja sredstvima sa rauna i mjere zabrane odobrenja ili
zaduenja rauna,
- naloiti banci da donese i sprovede mjere za poboljanje postupaka naplate dospjelih
potraivanja, pravilno vrednovanje bilansnih i vanbilansnih stavki, poboljanje
raunovodstvenog i informacionog sistema i/ili poboljanje sistema internih kontrola i interne
revizije;
4) donijeti rjeenje kojim e naloiti banci da u odreenom roku napravi plan za poboljanje stanja u
banci, koji mora da sadri detaljno razraene mjere i aktivnosti koje e banka preuzeti za
obezbjeenje adekvatnog upravljanja rizicima kojima je izloena u svom poslovanju i/ili za
otklanjanje utvrenih nepravilnosti, kao i rokove za njihovo sprovoenje;
5) uvesti privremenu upravu u banci, u skladu sa lanom 120 ovog zakona;
6) oduzeti dozvolu za rad banke.
Plan za poboljanje stanja u banci, sainjen u skladu sa stavom 1 taka 4 ovog lana, banka dostavlja
Centralnoj banci na odobrenje.

U postupku davanja odobrenja iz stava 2 ovog lana Centralna banka moe zahtijevati od banke da
izvri izmjenu ili dopunu plana za poboljanje stanja u banci.
Ukoliko je nivo sopstvenih sredstava banke, koeficijent solventnosti i/ili drugi pokazatelj adekvatnosti
kapitala banke ispod propisanog nivoa, Centralna banka, prije preduzimanja drugih mjera utvrenih ovim
zakonom, moe rjeenjem zabraniti banci obavljanje jednog ili vie poslova utvrenih rjeenjem o
izdavanju dozvole za rad, odnosno odobrenjem Centralne banke.
U postupku izricanja mjere iz stava 4 ovog lana ne primjenjuju se odredbe lana 114 ovog zakona.
Polazne osnove za utvrivanje vrste mjera prema banci
lan 117
Pri odluivanju o vrsti mjera koje e biti preduzete prema banci polazi se od:
1) ocjene uticaja utvrenih nepravilnosti na:
- trenutni i budui finansijski poloaj banke,
- izloenost banke pojedinim vrstama rizika;
2) broja i teine utvrenih nepravilnosti, kao i broja, uestalosti i trajanja nepravilnosti u ranijem
poslovanju banke;
3) ocjene spremnosti i sposobnosti organa i rukovodstva banke da otklone utvrene nepravilnosti,
zasnovane na procjeni:
- sposobnosti organa i rukovodstva banke da upravljaju rizicima u poslovanju banke,
- efikasnosti sistema interne kontrole u banci,
- efikasnosti organa i rukovodstva banke u otklanjanju ranije utvrenih nepravilnosti u
poslovanju banke,
- stepena saradnje rukovodstva banke sa ovlaenim kontrolorima tokom kontrole banke;
4) ocjene stepena uticaja utvrenih nepravilnosti na finansijsku disciplinu, sigurnost i stabilnost
funkcionisanja bankarskog sistema.
Rjeenje o izricanju mjera
lan 118
Rjeenjem iz lana 116 stav 1 taka 3) ovog zakona utvruju se i :
1) rokovi za otklanjanje utvrenih nepravilnosti,
2) rokovi u kojima je banka duna da obavjetava Centralnu banku o preduzetim mjerama za
otklanjanje utvrenih nepravilnosti,
3) iznos sredstava koji je banka duna da uplati Fondu za zatitu depozita, s tim to taj iznos moe
biti utvren u visini od 0,1% do 1% sopstvenih sredstava banke.
Rjeenjem iz lana 116 stav 1 taka 3) ovog zakona Centralna banka moe:
1) utvrditi iznos koji su izvrni direktori i lanovi odbora direktora duni da uplate Fondu za zatitu
depozita, s tim da pojedinani iznos tih sredstava moe biti utvren u visini od dvostruke do
desetostruke prosjene neto zarade zaposlenih u banci,
2) imenovati ovlaeno lice koje e neposredno u banci pratiti sprovoenje izreenih mjera.
Rjeenje iz lana 116 stav 1 taka 3) ovog zakona je konano.
Protiv rjeenja iz lana 116 stav 1 taka 3) ovog zakona moe se voditi upravni spor.
Rjeenje iz lana 116 stav 1 taka 3) ovog zakona, u dijelu koji se odnosi na stav 1 taku 3) i stav 2
taku 1) ovog lana, predstavlja izvrnu ispravu.

Ovlaeno lice Centralne banke

lan 118a
Kada Centralna banka preduzme prema banci mjere iz lana 116 ovog zakona ili ako ocijeni da su
potrebne pojaane kontrolne aktivnosti za praenje finansijskog stanja i poslovanja banke, moe
rjeenjem odrediti lice za praenje sprovoenja izreenih mjera prema banci ili lice za praenje stanja u
banci (u daljem tekstu: ovlaeno lice).
Rjeenjem iz stava 1 ovog lana odreuje se i vremenski period u kojem e ovlaeno lice biti
angaovano na izvravanju obaveza iz stava 3 ovog lana.
Ovlaeno lice duno je da prati sve aktivnosti koje banka preduzima po izreenim mjerama ili da prati
stanje u banci i da o tome izvjetava Centralnu banku.
Ovlaeno lice, u toku praenja sprovoenja izreenih mjera ili praenja stanja u banci, ima pravo da
neposredno u banci prati izreene mjere, odnosno stanje u banci, ukljuujui i pravo prisustvovanja
sjednicama skuptine akcionara, odbora direktora, odbora za reviziju i tijela odbora direktora i
uestvovanja u njihovom radu, ali bez prava glasa.
Ovlaeno lice ima pravo da trai sazivanje sjednice odbora direktora.
Banka je duna da ovlaenom licu omogui ostvarivanje prava iz st. 4 i 5 ovog lana, nesmetani uvid u
poslovne knjige, drugu poslovnu dokumentaciju i evidencije, kao i uvid u funkcionisanje informacione
tehnologije i kompjutersku bazu podataka.
Postupak nakon izricanja mjera
lan 119
Banka je duna da po otklanjanju utvrenih nepravilnosti, a najkasnije odmah po isteku rokova za
otklanjanje utvrenih nepravilnosti, podnese Centralnoj banci izvjetaj o otklanjanju nepravilnosti, sa
odgovarajuim dokazima.
Centralna banka donosi zakljuak kojim utvruje da je banka otklonila nepravilnosti u poslovanju, kada
na osnovu izvjetaja iz stava 1 ovog lana ili neposrednom kontrolom, utvrdi da je banka otklonila sve
utvrene nepravilnosti u poslovanju.
Ukoliko banka u rokovima iz stava 1 ovog lana ne otkloni utvrene nepravilnosti, Centralna banka e
na osnovu raspoloivih dokaza, ili po potrebi na osnovu neposredne kontrole, prema banci preduzeti
mjere u skladu sa ovim zakonom.
Uslovi za uvoenje privremene uprave
lan 120
Centralna banka e donijeti rjeenje o uvoenju privremene uprave u banci, ako:
1) su sopstvena sredstava i/ili koeficijent solventnosti banke ispod jedne polovine propisanog nivoa;
2) je banci izrekla jednu ili vie mjera iz lana 116 stav 1 taka 3 ovog zakona, a banka nije u
potpunosti sprovela izreene mjere u roku utvrenom za njihovo sprovoenje, a nesprovoenje
mjera moe ugroziti njenu likvidnost, odnosno solventnost;
3) je banci izrekla mjeru iz lana 116 stav 1 taka 4 ovog zakona a banka nije Centralnoj banci u
ostavljenom roku dostavila plan za poboljanje stanja u banci, ili banka nije u utvrenom roku
ispunila obaveze iz tog plana, ili plan nije odobrila Centralna banka.
Centralna banka moe donijeti rjeenje o uvoenju privremene uprave u banci, ako:
1) su sopstvena sredstva i/ili koeficijent solventnosti banke ispod dvije treine propisanog nivoa;
2) utvrdi da je banka nelikvidna ili se likvidnost banke pogorala do nivoa koji ugroava interese
deponenata i drugih povjerilaca banke;

3) utvrdi da je tokom trajanja roka za otklanjanje utvrenih nepravilnosti u poslovanju banka postala
nelikvidna ili se likvidnost banke pogorala do nivoa koji ugroava interese deponenata i drugih
povjerilaca banke;
4) je banka, primjenom nesigurnih ili nesolidnih praksi ili postupanjem suprotno odredbama zakona i
propisa donijetih na osnovu zakona ugrozila interese deponenata banke ili umanjila imovinu
banke;
5) banka onemoguava ili ometa obavljanje kontrolne funkcije Centralne banke, ukljuujui
prikrivanje ili nedostavljanje informacija i drugih podataka i dokumentacije o poslovanju banke.
Rjeenjem o uvoenju privremene uprave imenuje se privremeni upravnik i utvruje rok trajanja
privremene uprave.
Rjeenja iz stava 1 ovog lana je konano.
Protiv rjeenja iz stava 1 ovog lana moe se pokrenuti upravni spor.
Rjeenje o uvoenju privremene uprave objavljuje se u Slubenom listu Crne Gore i dostavlja
nadlenom sudu.
Uslovi za imenovanje privremenog upravnika
lan 121
Za privremenog upravnika moe biti imenovano lice koje:
1) posjeduje znaajno iskustvo iz oblasti bankarstva;
2) nije lice povezano sa bankom;
3) nije kanjavano za djelo koje ga ini nedostojnim za obavljanje te dunosti.
Naknada i nagrada privremenom upravniku
lan 122
Privremeni upravnik ima pravo na naknadu za rad, u mjesenom iznosu u visini prosjene zarade
izvrnih direktora u banci ostvarene u mjesecu koji prethodi uvoenju privremene uprave u banci.
Privremenom upravniku moe se utvrditi i posebna nagrada, srazmjerno postignutim rezultatima, a
najvie u visini petostruke prosjene zarade izvrnih direktora u banci ostvarene u mjesecu koji prethodi
uvoenju privremene uprave u banci.
Iznos naknade iz stava 1 i nagrade iz stava 2 ovog lana utvruje Centralna banka, a isplauje banka.
Preuzimanje ovlaenja organa banke
lan 123
Danom donoenja rjeenja o uvoenju privremene uprave sva ovlaenja skuptine akcionara, organa
upravljanja izvrnih direktora i zastupnika banke prenose se na privremenog upravnika.
Danom donoenja rjeenja o uvoenju privremene uprave lanovima odbora direktora banke prestaje
funkcija na koju su imenovani, a izvrnim direktorima prestaje dunost na koju su izabrani.
Dosadanji lanovi odbora direktora, izvrni direktori druga lica sa posebnim ovlaenjima i
odgovornostima i ostali zaposleni u banci duni su da privremenom upravniku omogue pristup
cjelokupnoj poslovnoj i ostaloj dokumentaciji banke, kao i da sastave izvjetaje o primopredaji poslova.
Razrjeenje privremenog upravnika
lan 124
Privremeni upravnik se razrjeava dunosti prije prestanka privremene uprave:
1) ako na zadovoljavajui nain ne izvrava dunosti utvrene ovim zakonom;
2) na lini zahtjev.

U sluaju razrjeenja privremenog upravnika prije prestanka privremene uprave, u roku od sedam dana
od dana njegovog razrjeenja Centralna banka e imenovati novog privremenog upravnika.
Razrijeeni privremeni upravnik je duan da novoimenovanom privremenom upravniku preda dunost i
prui sve informacije i dokumentaciju o svom radu, o emu e se sainiti zapisnik o primopredaji koji
potpisuju oba upravnika.
Prilikom primopredaje dunosti, razrijeeni privremeni upravnik duan je da saini bilans stanja i bilans
uspjeha banke sa stanjem na dan razrjeenja.
Ovlaenja Centralne banke
lan 125
Centralna banka moe izdavati privremenom upravniku obavezna uputstva za voenje poslovanja banke
tokom trajanja privremene uprave.
Centralna banka moe od privremenog upravnika zahtijevati dostavljanje informacija o sprovoenju
privremene uprave.
Centralna banka moe, na predlog privremenog upravnika, izdati nalog za obustavu isplata drugim
licima sa svih rauna koje ima neuredni dunik banke pod privremenom upravom, do izmirenja dospjelih
obaveza koje postoje u trenutku izdavanja naloga.
Centralna banka moe, na predlog privremenog upravnika, izdati i nalog za privremenu obustavu
plaanja obaveza banke pod privremenom upravom (moratorijum), na period do 90 dana, sa mogunou
produenja do 90 dana.
U toku trajanja moratorijuma privremeni upravnik obustavlja sva plaanja, izuzev plaanja po osnovu
potraivanja koja se odnose na zarade i druga lina primanja povjerilaca banke, naknade tete nastale po
ivot i zdravlje i tekuih trokova koji su neophodni za redovno funkcionisanje banke.
Izuzetno od stava 5 ovog lana, Centralna banka moe tokom trajanja moratorijuma, na predlog
privremenog upravnika, odobriti isplatu depozita, do visine garantovanih depozita i samo licima koja
imaju pravo na isplatu garantovanih depozita u skladu sa zakonom kojim je ureena zatita depozita.
U toku trajanja moratorijuma:
1) svi postupci koji se vode protiv banke i privremenog upravnika, a koji proizilaze iz poslovanja
banke, privremeno se prekidaju;
2) imovina banke ne moe biti predmet izvrenja;
3) banka ne moe preuzimati nove obaveze, osim obaveza prema Vladi Crne Gore, Centralnoj banci
i Fondu za zatitu depozita.
Obaveze privremenog upravnika
lan 126
Privremeni upravnik duan je da preduzme sve potrebne mjere i aktivnosti koje su neophodne za
nastavak poslovanja banke i zatitu njene imovine, a naroito:
1) otklanjanje utvrenih nepravilnosti u poslovanju banke;
2) naplatu potraivanja banke, a posebno nekvalitetnih kredita;
3) ograniavanje rasta imovine i vanbilansnih obaveza banke;
4) smanjenje trokova poslovanja banke.
Privremeni upravnik duan je da, odmah po imenovanju, obezbijedi imovinu i dokumentaciju banke,
ukljuujui i njihovu fiziku zatitu.
Privremeni upravnik duan je da, u roku od 30 radnih dana od dana uvoenja privremene uprave u
banci, Centralnoj banci dostavi:
1) izvjetaj o finansijskom stanju i uslovima poslovanja banke koji, najmanje sadri:
- podatke o imovini banke po izvrenom popisu,
- bilans stanja i bilans uspjeha banke na dan imenovanja privremenog upravnika,

- pregled svih potraivanja i obaveza banke po pojedinanim dunicima, odnosno povjeriocima

banke,
- procjenu mogunosti nastavka poslovanja banke, koja ukljuuje i procjenu sposobnosti i
spremnosti akcionara banke da dokapitalizuju banku;
2) plan aktivnosti privremenog upravnika tokom privremene uprave, koji sadri predlog za
rjeavanje stanja u banci, sa obrazloenjem prednosti i nedostataka predloenih aktivnosti u
odnosu na ostale mogue aktivnosti za rjeavanje stanja u banci.
Predlog za rjeavanje stanja u banci moe da sadri sljedee mjere i aktivnosti:
1) usaglaavanje poslovanja banke sa ovim zakonom i drugim propisima, koji moe da obuhvati:
- dinamiku naplate potraivanja i izmirenja obaveza banke, iskazanu po mjesecima,
- racionalizaciju trokova poslovanja banke,
- predlog promjene unutranje organizacije banke i sistematizacije radnih mjesta,
- prodaju aktive banke,
- dokapitalizaciju banke,
- druge mjere i aktivnosti u skladu sa zakonom;
2) prenos imovine i obaveza banke na drugu banku, u skladu sa lanom 127c ovog zakona;
3) restrukturiranje banke;
4) oduzimanje dozvole za rad banke.
Rok iz stava 3 ovog lana Centralna banka moe, na zahtjev privremenog upravnika, produiti za 30
radnih dana, ukoliko ocijeni da je to neophodno zbog sloenosti i obima poslova za utvrivanje stanja u
banci.
Privremeni upravnik je duan da, prije sprovoenja dokapitalizacije banke, prenosa imovine i obaveza
banke na drugu banku i restrukturiranja banke, pribavi odobrenje Centralne banke.
Privremeni upravnik je duan da Centralnoj banci dostavlja mjesene izvjetaje o svom radu i realizaciji
plana aktivnosti iz stava 3 taka 2 ovog lana.
Ukoliko Centralna banka ocijeni da je neophodno sprovesti hitne mjere za rjeavanje stanja u banci u
privremenoj upravi radi odravanja stabilnosti bankarskog sistema, plan aktivnosti privremenog
upravnika ne mora da sadri obrazloenje prednosti i nedostataka predloenih aktivnosti u odnosu na
ostale mogue aktivnosti za rjeavanje stanja u banci iz stava 3 taka 2 ovog lana.
Dokapitalizacija banke u privremenoj upravi
lan 126a
Prije pokretanja postupka dokapitalizacije banke u privremenoj upravi privremeni upravnik duan je da:
1) utvrdi iznos gubitaka banke;
2) pripremi bilans stanja banke.
Nakon izrade bilansa stanja iz stava 1 taka 2 ovog lana, privremeni upravnik utvruje iznos potrebnog
dodatnog akcijskog kapitala najmanje u visini kojom se obezbjeuje potreban nivo sopstvenih sredstava
i/ili koeficijent solventnosti adekvatan rizinom profilu banke za koji treba izdati nove akcije banke.
Privremeni upravnik utvruje cijenu po kojoj e se vriti prodaja emitovanih akcija, i to na sljedei
nain:
1) visinu ukupne nominalne vrijednost postojeih akcija banke uveava za iznos emisionih premija
iskazanih u bilansu banke, a dobijeni iznos uveava ili smanjuje za iznos dobiti ili gubitka
iskazanog u bilansu stanja banke;
2) iznos izraunat u skladu sa takom 1 ovog stava dijeli sa ukupnim brojem postojeih akcija banke,
a dobijeni rezultat predstavlja cijenu po kojoj e se vriti prodaja emitovanih akcija.
Privremeni upravnik duan je da najprije sprovede emisiju akcija koje mogu da kupe iskljuivo
postojei akcionari banke u roku koji odredi, osim u sluaju kada:
1) je Centralna banka, prije uvoenja privremene uprave, naloila dokapitalizaciju banke, ali ta
dokapitalizacija nije uspjela;

2) Centralna banka ocijeni da je neophodno hitno rjeavanje stanja u banci u privremenoj upravi radi
sprjeavanja ugroavanja stabilnosti i sigurnosti bankarskog sistema.
Ukoliko postojei akcionari ne dokapitalizuju banku u skladu sa stavom 4 ovog lana, privremeni
upravnik donosi odluku o emisiji akcija banke radi njihove prodaje licima koja nijesu postojei akcionari
banke (u daljem tekstu: novi akcionari).
U sluaju iz stava 5 ovog lana postojei akcionari banke nemaju pravo pree kupovine, niti pravo
kupovine dodatno emitovanih akcija.
Akcije emitovane u postupku dokapitalizacije banke u privremenoj upravi mogu kupovati samo lica
koja od Centralne banke prethodno pribave odobrenje za sticanje kvalifikovanog uea, osim ukoliko
kupovinom tih akcija ne stiu kvalifikovano uee u banci ili imaju odgovarajue odobrenje Centralne
banke.
Izuzetno od lana 10a ovog zakona, o zahtjevu za izdavanje odobrenja iz stava 7 ovog lana Centralna
banka odluuje u roku od pet radnih dana od dana prijema zahtjeva.
Komisija za hartije od vrijednosti i Centralna depozitarna agencija (u daljem tekstu: CDA) duni su da o
odobravanju prospekta, odnosno evidentiranju emisije akcija emitovanih u skladu sa ovim lanom odlue
najkasnije u roku od osam dana od dana prijema zahtjeva.
Emisija akcija za dokapitalizaciju banke smatra se uspjenom samo ako se prodajom emitovanih akcija
dostigne nivo potrebnog dodatnog akcijskog kapitala najmanje u visini kojom se obezbjeuje potreban
nivo sopstvenih sredstava i/ili koeficijent solventnosti adekvatan rizinom profilu banke.
Privremeni upravnik duan je da, bez odlaganja, obavijesti Centralnu banku o rezultatima
dokapitalizacije banke u privremenoj upravi.
Prodaja akcija akcionara banke, uz obaveznu dokapitalizaciju
lan 127
Ako emisija akcija koja je sprovedena na osnovu odluke privremenog upravnika o dokapitalizaciji
banke u skladu sa lanom 126a ovog zakona ne uspije, Centralna banka moe naloiti privremenom
upravniku da organizuje prodaju akcija koje posjeduju akcionari banke u toj banci (u daljem tekstu: akcije
postojeih akcionara) novim akcionarima, uz obaveznu dokapitalizaciju najmanje u visini kojom se
obezbjeuje potreban nivo sopstvenih sredstava i/ili koeficijent solventnosti adekvatan rizinom profilu
banke.
Izuzetno od stava 1 ovog lana, Centralna banka moe odobriti privremenom upravniku da organizuje
prodaju akcija postojeih akcionara uz obaveznu dokapitalizaciju i bez sprovoenja emisije akcija iz lana
126a ovog zakona ,u sluaju kada ocijeni da je neophodno hitno rjeavanje stanja u banci u privremenoj
upravi u cilju odravanja finansijske stabilnosti.
Iznos potrebnog dodatnog kapitala za koji treba emitovati nove akcije banke radi sprovoenja obavezne
dokapitalizacije banke i cijenu akcija privremeni upravnik utvruje u skladu sa lanom 126a st. 2 i 3 ovog
zakona.
Prodaja akcija postojeih akcionara
lan 127a
Privremeni upravnik je duan da putem elektronskih i tampanih medija koji se distribuiraju na cijeloj
teritoriji Crne Gore obavijesti potencijalne ulagae o planiranoj prodaji akcija postojeih akcionara,
nainu prodaje i poetnoj cijeni akcija, kao i visini potrebnih sredstava za obaveznu dokapitalizaciju
banke.
Kupac akcija postojeih akcionara za vrijeme privremene uprave moe biti samo lice koje tom
kupovinom stie kvalifikovano uee u banci i koje dobije prethodno odobrenje Centralne banke za
sticanje kvalifikovanog uea u banci, u skladu sa ovim zakonom.

Centralna banka o zahtjevu za sticanje kvalifikovanog uea iz stava 2 ovog lana odluuje u roku od
10 radnih dana od dana podnoenja zahtjeva.
Privremeni upravnik daje nalog ovlaenom uesniku na tritu hartija od vrijednosti za prodaju akcija
postojeih akcionara na berzi, sa podacima o poetnoj cijeni akcija i vremenu trajanja ponude, sa nalogom
da se te akcije mogu prodati samo licima iz stava 2 ovog lana.
Ponuda za prodaju akcija po poetnoj cijeni traje dva radna dana, a svakog narednog radnog dana se
umanjuje za po 10%, s tim da umanjenje cijene akcija moe iznositi najvie 70% od poetne cijene akcija.
Prodaja akcija postojeih akcionara moe se, osim na nain utvren u stavu 4 ovog lana, izvriti i kao
prodaja bloka akcija, u skladu sa zakonom.
Prodate akcije postojeih akcionara CDA prenosi, nakon kliringa i saldiranja, na privremene raune
hartija od vrijednosti novih kupaca, a novana sredstva od prodaje tih akcija kupci uplauju na poseban
privremeni raun kod CDA, koja na tim raunima ostaju dok kupci ne izvre potrebnu dokapitalizaciju
banke, odnosno do isteka roka za uplatu sredstava za kupovinu novih akcija banke.
Obavezna dokapitalizacija banke
lan 127b
Privremeni upravnik je duan da, narednog dana od dana prodaje akcija postojeih akcionara, donese
odluku o emisiji akcija banke putem zatvorene ponude u visini utvrenoj u skladu sa lanom 127 stav 3
ovog zakona, radi njihove prodaje kupcima akcija postojeih akcionara.
Kupci akcija postojeih akcionara duni su da kupe dio nove emisije akcija koji je proporcionalan
njihovom ueu u kupovini akcija postojeih akcionara.
Emisija akcija iz stava 1 ovog lana smatra se uspjenom samo ako se prodaju sve akcije te emisije.
Kada emisija akcija iz stava 1 ovog lana uspije, CDA prenosi akcije sa privremenih rauna iz lana
127a stav 7 ovog zakona i kupljene akcije nove emisije na raun hartija od vrijednosti kupaca akcija i
istovremeno prenosi novana sredstva sa privremenog rauna na raune prethodnih akcionara, a sredstva
od prodaje akcija nove emisije na raun banke.
Ako emisija nije uspjela, CDA vraa akcije postojeih akcionara sa privremenih na raune vlasnika
akcija banke, a novac sa privremenog rauna iz lana 127a stav 7 ovog zakona vraa kupcima koji nijesu
uspjeli da izvre potrebnu dokapitalizaciju banke.
Prenos imovine i obaveza na drugu banku
lan 127c
Privremeni upravnik moe prenijeti dio ili ukupnu imovinu i dio ili ukupne obaveze banke na drugu
banku ili banke ugovorom (u daljem tekstu: druga banka).
Prenos iz stava 1 ovog lana vri se bez saglasnosti deponenata i drugih povjerilaca i bez saglasnosti
dunika banke.
Na prenos iz stava 1 ovog lana ne plaaju se porezi, doprinosi, takse i druge naknade utvrene
zakonom.
U skladu sa ugovorom o prenosu imovine i obaveza banke na drugu banku moe se vriti i prenos
imovine koja je optereena hipotekom ili drugim stvarnim pravima.
Ne moe se vriti prenos imovine koja je predmet izvrenja ili imovine za koju je utvrena zabrana
raspolaganja.
Vrijednost imovine i/ili obaveza koje se prenose na drugu banku utvruju se ugovorom o prenosu
imovine i/ili obaveza banke na drugu banku.
Centralna banka odobrava prenos imovine i/ili obaveza banke na drugu banku odobrenjem predloga
ugovora iz stava 6 ovog lana.

Odobrenje iz stava 7 ovog lana Centralna banka moe izdati ukoliko utvrdi da, nakon prenosa imovine
i/ili obaveza banke, druga banka moe nastaviti da posluje na nain koji ne ugroava finansijsko stanje te
banke i usklaenost njenog poslovanja sa ovim zakonom.
O izvrenom prenosu imovine i/ili obaveza u skladu sa ovim lanom privremeni upravnik obavjetava
deponente, druge povjerioce i dunike banke u roku od pet radnih dana od dana izvrenog prenosa.
Ako je prenos imovine i/ili obaveza vri uz plaanje premije od strane druge banke, premija se uplauje
banci pod privremenom upravom.
Trajanje privremene uprave
lan 128
Privremena uprava traje do est mjeseci, s tim da se moe produiti za jo tri mjeseca, ako Centralna
banka procijeni da u sljedeih est mjeseci banka moe dostii zahtijevani nivo sopstvenih sredstava ili
koeficijenta solventnosti i redovno ispunjavati dospjele obaveze.
Istekom roka trajanja privremene uprave Centralna banka je duna da:
1) banku vrati pod kontrolu akcionara;
2) otvori steajni postupak nad bankom.
Privremena uprava u banci prestaje i prije isteka roka iz stava 1 ovog lana:
1) vraanjem banke pod kontrolu akcionara, ako Centralna banka ocijeni da su mjere za ozdravljenje
banke dale zadovoljavajue rezultate;
2) donoenjem rjeenja o otvaranju steajnog postupka nad bankom.
U sluaju vraanja banke pod kontrolu akcionara, Centralna banka nalae privremenom upravniku da
najkasnije u roku od 45 dana pripremi svu potrebnu dokumentaciju i akta i sazove i odri skuptinu
akcionara banke.
Danom odravanja skuptine akcionara banke sazvane u skladu sa stavom 4 ovog lana, skuptini
akcionara vraaju se ovlaenja koja su prenijeta privremenom upravniku u skladu sa lanom 123 stav 1
ovog zakona, s tim da funkciju odbora direktora i dunost izvrnih direktora privremeni upravnik obavlja
do imenovanja novog odbora direktora i izvrnih direktora.
Oduzimanje dozvole za rad banke
lan 129
Centralna banka oduzima dozvolu za rad banke, ako:
1) prijava za registraciju u CRPS nije podnesena u propisanom roku ili banka nije poela sa
obavljanjem poslova u roku od 60 dana od dana registracije;
2) je dozvola za rad banke izdata na osnovu neistinitih podataka;
3) banka vie ne ispunjava uslove na osnovu kojih joj je izdata dozvola za rad;
4) banka due od est mjeseci ne obavlja poslove primanja depozita ili odobravanja kredita, osim
ako je to Centralna banka naloila;
5) je banka vie puta ili trajnije postupala suprotno zakonu, drugim propisima ili standardima
opreznog poslovanja, ime ugroava sigurnost depozita;
6) je nadleni organ banke donio odluku o likvidaciji banke;
7) koeficijent solventnosti padne ispod jedne etvrtine propisanog nivoa;
8) banka ne isplauje svoje dospjele novane obaveze pet dana uzastopno;
9) su obaveze banke vee od njene imovine.
Centralna banka moe oduzeti dozvolu za rad banke, ako:
1) utvrdi da je banka kritino potkapitalizovana;
2) banka ima kritino nizak nivo likvidnosti;
3) je banka poinila jednu ili vie teih povreda ovog ili drugih zakona;
4) banka ne ispunjava obaveze koje se odnose na zatitu depozita;

5) su aktivnosti banke povezane sa pranjem novca i/ili finansiranjem terorizma ili sa vrenjem drugih
kanjivih radnji;
6) poslove primanja depozita ili odobravanja kredita obavlja u obimu koji je znaajno nesrazmjeran
ranijem ili planiranom obimu tih aktivnosti;
7) banka ne sprovodi mjere koje je naloila Centralna banka;
8) preduzete mjere za ozdravljenje banke ne dovedu do poboljanja stanja u banci;
9) je Centralna banka naloila banci da razrijei lana odbora direktora, izvrnog direktora ili lica sa
posebnim ovlaenjima i dunostima i zabrani tim licima obavljanje funkcije do okonanja
postupka po nalogu za razrjeenje, a banka nije sprovela izreenu mjeru u odreenom roku;
10) banka vie puta ne dostavi blagovremeno ili dostavi netane izvjetaje Centralnoj banci;
11) banka vie puta Centralnoj banci onemogui obavljanje kontrole.
Rjeenje o oduzimanju dozvole za rad banke objavljuje se u "Slubenom listu Crne Gore" i dostavlja
CRPS.
Donoenjem rjeenja iz stava 3 ovog lana prestaju da vae i izdata odobrenja banci za obavljanje
drugih poslova.
Kad Centralna banka oduzme dozvolu za rad banke, odmah donosi rjeenje o otvaranju steajnog
postupka nad bankom ili rjeenje o likvidaciji banke.
Rjeenje o otvaranju steajnog postupka nad bankom Centralna banka donosi kada su obaveze banke
vee od njene imovine, a rjeenje o likvidaciji banke donosi kada nijesu ispunjeni uslovi za sprovoenje
steajnog postupka.
Rjeenje iz stava 5 ovog lana objavljuje se u "Slubenom listu Crne Gore" i u najmanje dva dnevna
tampana medija koja se distribuiraju na teritoriji Crne Gore i dostavlja CRPS.
Rjeenja iz st. 3 i 5 ovog lana su konana.
Protiv rjeenja iz st. 3 i 5 ovog lana moe se voditi upravni spor.
2. Kontrola na konsolidovanoj osnovi
Nain vrenja kontrole
lan 130
Centralna banka vri kontrolu bankarskih grupa na konsolidovanoj osnovi.
Kontrolu na konsolidovanoj osnovi Centralna banka vri:
1) analizom konsolidovanih finansijskih izvjetaja bankarskih grupa i konsolidovanih finansijskih
izvjetaja grupe lica iz lana 135 ovog zakona;
2) neposrednom kontrolom tanosti podataka iz konsolidovanih finansijskih izvjetaja i rizika
kojima je izloena banka kao lan bankarske grupe;
3) ocjenom stanja bankarske grupe korienjem primjenljivih meunarodnih metodologija za ocjenu
stanja bankarske grupe.
Predmet kontrole
lan 131
Kontrolom banaka na konsolidovanoj osnovi obuhvataju se konsolidovani finansijski izvjetaji:
1) bankarske grupe sa nadreenom bankom;
2) bankarske grupe sa nadreenim finansijskim holdingom;
3) bankarske grupe sa nadreenim mjeovitim holdingom;
4) grupe lica iz lana 135 ovog zakona.
Centralna banka moe vriti neposrednu kontrolu tanosti podataka iz konsolidovanih finansijskih
izvjetaja, kod svih lanova bankarske grupe.

Konsolidacija grupe sa nadreenim mjeovitim holdingom

lan 132
Banka kojoj je nadreen mjeoviti holding duna je da dostavi Centralnoj banci podatke o svim licima
koja su podreena tom mjeovitom holdingu.
Na osnovu podataka iz stava 1 ovog lana Centralna banka ocjenjuje da li postoji potreba izrade
konsolidovanih izvjetaja za grupu sa nadreenim mjeovitim holdingom.
U sluaju utvrivanja obaveze izrade konsolidovanih finansijskih izvjetaja za grupu lica sa nadreenim
mjeovitim holdingom, Centralna banka istovremeno utvruje i koja se podreena lica iz grupe ukljuuju
u konsolidovane finansijske izvjetaje, kao i obim i metode konsolidacije.
Grupa lica sa nadreenim mjeovitim holdingom, za koju Centralna banka utvrdi obavezu izrade
kosolidovanih finansijskih izvjetaja, predstavlja bankarsku grupu sa nadreenim mjeovitim holdingom,
u smislu ovog zakona.
Obveznik izrade konsolidovanih izvjetaja
lan 133
Konsolidovane finansijske izvjetaje za bankarsku grupu sa nadreenom bankom sainjava nadreena
banka.
Konsolidovane finansijske izvjetaje za bankarsku grupu sa nadreenim finansijskim ili mjeovitim
holdingom sainjava banka koja je pod kontrolom tog holdinga, a koja ima sjedite u Crnoj Gori.
lanovi bankarske grupe duni su da obvezniku izvjetavanja na konsolidovanoj osnovi blagovremeno
dostavljaju sve podatke neophodne za sprovoenje konsolidacije.
Iskljuivanje iz konsolidacije
lan 134
U konsolidovane finansijske izvjetaje bankarske grupe ne ukljuuju se podreeni lanovi bankarske
grupe iji je bilans stanja manji od 1% bilansa stanja nadreenog lana grupe.
Ukoliko vie podreenih lanova bankarske grupe ispunjava uslov iz stava 1 ovog lana, Centralna
banka moe naloiti ukljuivanje tih lanove bankarske grupe u konsolidovane finansijske izvjetaje,
ukoliko ocijeni da je zbir njihovih bilansa stanja od znaaja za utvrivanje finansijskog stanja bankarske
grupe.
Nadreena banka, uz prethodno odobrenje Centralne banke, moe iskljuiti iz konsolidovanih
finansijskih izvjetaja podatke o podreenom lanu bankarske grupe:
1) ije je sjedite u dravi u kojoj postoje pravne smetnje za dostavljanje nadreenoj banci podataka i
informacija neophodnih za izradu konsolidovanih finansijskih izvjetaja;
2) ije ukljuivanje u konsolidovane finansijske izvjetaje nije od znaaja za utvrivanje finansijskog
stanja bankarske grupe;
3) ije bi ukljuivanje u konsolidovane finansijske izvjetaje navodilo na pogrene zakljuke u
finansijskom stanju bankarske grupe;
4) u drugim sluajevima predvienim Meunarodnim raunovodstvenim standardima.
Zahtjev za izdavanje odobrenja iz stava 3 ovog lana, sa obrazloenjem, nadreena banka podnosi
Centralnoj banci najkasnije 30 dana prije isteka perioda za koji se sainjava izvjetaj.
Konsolidacija u drugim sluajevima
lan 135
Centralna banka moe naloiti banci koja je nadreena licima koja se bave nefinansijskom poslovnom
aktivnou da sprovede konsolidaciju pojedinih poslova, grupe poslova, ili potpunu konsolidaciju

finansijskog stanja i poslovanja ovih lica, nezavisno od njihove djelatnosti, ukoliko je to potrebno radi
potpunog i objektivnog prikazivanja finansijskog stanja i poslovanja banke.
Lica iz stava 1 ovog lana duna su da blagovremeno dostavljaju banci sve podatke potrebne za izradu
konsolidovanih finansijskih izvjetaja.
Metodi konsolidacije
lan 136
Propisom Centralne banke utvrdie se metodi konsolidacije koje banke treba da koriste pri izradi
konsolidovanih finansijskih izvjetaja.
Obaveza potovanja utvrenih limita
lan 137
Nadreena banka u bankarskoj grupi treba da obezbijedi da sljedei pokazatelji poslovanja bankarske
grupe, iskazani na konsolidovanoj osnovi, ne prelaze limite koji su zakonom i propisima Centralne banke
utvreni za banke:
1) koeficijent solventnosti;
2) kapitalna ulaganja, ulaganja u nekretnine i ulaganje u osnovna sredstva;
3) izloenost prema jednom licu, odnosno grupi povezanih lica;
4) zbir velikih izloenosti;
5) izloenosti prema licima povezanim sa bankom.
3. Naknada za kontrolu
Utvrivanje iznosa naknade
lan 138
Za vrenje kontrolne funkcije Centralna banka naplauje naknadu.
Naknadu iz stava 1 ovog lana ine:
1) naknade za izdavanje dozvola za rad banaka i mikrokreditnih finansijskih institucija i kreditnih
unija;
2) naknade za izdavanje odobrenja iz ovog zakona;
3) naknade za kontrolu banaka, filijala stranih banaka, mikrokreditnih finansijskih institucija i
kreditnih unija.
Ukupan godinji iznos naknada iz stava 2 ovog lana ne moe biti vei 0,5% ukupnog iznosa aktive
banaka u Crnoj Gori na kraju godine koja prethodi godini za koji se obraunava naknada.
Visinu ukupne godinje naknade iz stava 2 ovog lana i iznose pojedinanih naknada utvruje Centralna
banka posebnim propisom.
VIII. POSLOVANJE STRANIH BANAKA U CRNOJ GORI
Filijale stranih banaka
lan 139
Strana banka moe poslovati u Crnoj Gori posredstvom filijale, uz prethodno odobrenje za rad filijale
izdato od strane Centralne banke.
Odobrenjem za rad iz stava 1 ovog lana odreuju se poslovi koje filijala strane banke moe obavljati u
Crnoj Gori.

Zahtjev za izdavanje odobrenja za rad filijale

lan 140
Zahtjev za izdavanje odobrenja za rad filijale podnosi se Centralnoj banci.
Uz zahtjev iz stava 1 prilau se :
1) izvod iz odgovarajueg registra drave u kojoj se nalazi sjedite strane banke, koji ne moe biti
stariji od 30 dana;
2) statut ili drugi odgovarajui akt strane banke;
3) akta strane banke o upravljanju rizicima u poslovanju;
4) podaci o lanovima upravnih i drugih organa strane banke;
5) finansijski izvjetaji strane banke za posljednje tri godine, sa miljenjem spoljnjeg revizora;
6) dokaz o dugoronom kreditnom rejtingu strane banke, utvrenom od strane meunarodno priznate
agencije za utvrivanje rejtinga banaka;
7) opis poslova koje e obavljati filijala i poslovni plan za naredne tri godine poslovanja;
8) podaci o vlasnicima strane banke;
9) dokumenta i informacije o akcionarima strane banke, pravnim licima, sa ueem preko 5% akcija
sa pravom glasa, koja naroito obuhvataju potvrdu o registraciji ili drugi odgovarajui izvod iz
javnog registra, pregled s njima povezanih lica i opis njihove povezanosti;
10) dokumenta, podaci i informacije o akcionarima strane banke, fizikim licima sa ueem preko
5% akcija sa pravom glasa, koji naroito obuhvataju njihova imena i adrese stanovanja, odnosno
prebivalita i druge identifikacione podatke, pregled s njima povezanih lica i opis njihove
povezanosti;
11) dokaz da je strana banka ukljuena u sistem zatite depozita, podatke o nivou zatienog
depozita, kao i dokaz da e filijala biti ukljuena u sistem zatite depozita u zemlji matine
banke, najmanje u visini i obimu pokria propisanom za banke koje posluju u Crnoj Gori;
12) akt nadzornog organa drave u kojoj je sjedite strane banke kojim se odobrava stranoj banci da
preko filijale otpone sa radom u Crnoj Gori ili odgovarajui akt tog organa da po propisima te
drave takvo odobrenje nije potrebno;
13) podaci i informacije o licima za voenje poslova filijale;
14) dokumentacija o poslovnom prostoru i tehnikim mogunostima za rad filijale.
Centralna banka moe zahtijevati od strane banke dodatne podatke i informacije u postupku izdavanja
odobrenja iz stava 1 ovog lana.
Odluivanje o zahtjevu
lan 141
Centralna banka je duna da odlui o zahtjevu iz lana 140 ovog zakona, u roku od est mjeseci od dana
podnoenja urednog zahtjeva.
O zahtjevu iz lana 140 ovog zakona, Savjet Centralne banke odluuje rjeenjem.
Rjeenje iz stava 2 ovog lana je konano.
Protiv rjeenja iz stava 2 ovog lana moe se voditi upravni spor.
Odbijanje zahtjeva
lan 142
Centralna banka e odbiti izdavanje odobrenja za rad filijale, ako:
1) uz zahtjev nije dostavljena propisana dokumentacija i podaci, ili dostavljena dokumentacija sadri
neistinite podatke;

2) ako je dugoroni kreditni rejting strane banke, utvren od strane agencije Standard & Poors nii
od A, odnosno nii od rejtinga utvrenog od strane druge meunarodno priznate agencije, koji je
ekvivalentan rejtingu A;
3) poslovni plan filijale ne sadri potrebne elemente, ili projektovani bilans stanja i uspjeha filijale
nije zasnovan na realnim pretpostavkama;
4) ako sistem zatite depozita u dravi u kojoj je sjedite strane banke ne prua zatitu depozita
najmanje u nivou zatite depozita u Crnoj Gori.
Registracija i poetak rada filijale
lan 143
Odobrenje za rad filijale je uslov za registraciju u CRPS.
Filijala je duna da se registruje u roku od 60 dana od dana uruenja odobrenja za rad.
Filijala je duna da otpone sa radom u roku od 60 dana od dana registracije.
Ogranienja u poslovanju filijale
lan 144
Filijala strane banke je duna da posluje tako da prema matinoj banci u svakom trenutku ima vei
iznos obaveza od potraivanja.
Mjere prema filijali
lan 145
Ukoliko filijala na adekvatan nain ne upravlja rizikom likvidnosti, Centralna banka moe pisano
zahtijevati od filijale:
1) da otkloni ronu neusklaenost aktive i pasive;
2) da filijala poloi depozit kod Centralne banke u visini najmanje 4% obaveza filijale prema licima
u Crnoj Gori;
3) da filijala odrava nivo kvalitetne aktive najmanje na nivou obaveza prema deponentima fizikim licima u Crnoj Gori;
4) da od matine banke pribavi odgovarajuu garanciju za ispunjenje obaveza filijale, do otklanjanja
nepravilnosti u upravljanju rizikom likvidnosti.
Zahtjevom iz stava 1 ovog lana utvruju se i rokovi za postupanje filijale po tom zahtjevu.
Zahtjev iz stava 1 ovog lana dostavlja se i instituciji nadlenoj za kontrolu matine banke te filijale.
Oduzimanje odobrenja za rad filijale
lan 146
Centralna banka e oduzeti odobrenje za rad filijale, ako:
1) nadzorni organ strane banke oduzme dozvolu ili odobrenje za rad stranoj banci;
2) je odobrenje izdato na osnovu neistinitih i netanih podataka;
3) se filijala ne registruje u roku od 60 dana od dana izdavanja odobrenja za rad;
4) filijala ne otpone sa radom u roku od 60 dana od dana registracije u CRPS;
5) filijala ne ispunjava svoje obaveze.
Centralna banka moe oduzeti odobrenje za rad filijale, ako:
1) filijala ne posluje u Crnoj Gori u skladu sa zakonom i propisima;
2) filijala ne postupi po pisanom zahtjevu Centralne banke iz lana 145 ovog zakona;
3) se rejting strane banke koji je utvrdila meunarodno priznata agencija za utvrivanje rejtinga
banaka znaajno pogora u odnosu na rejting prilikom izdavanja odobrenja za rad filijale;

4) je prema stranoj banci preduzeta mjera privremene uprave, ili druga mjera pojaanog nadzora.
Predstavnitvo strane banke
lan 147
Strana banka moe, uz prethodno odobrenje Centralne banke, osnovati svoje predstavnitvo u Crnoj
Gori.
Predstavnitvo strane banke predstavlja interese te banke i ne moe se baviti poslovima banke.
Poslovanje i kontrola poslovanja filijala
lan 148
Odredbe ovog zakona kojima se ureuje poslovna tajna (l.84-86), zatita klijenata (l.87-92) i nain i
postupak kontrole banaka (l.108-114), primjenjuju se i na filijale stranih banaka.
IX. MIKROKREDITNE FINANSIJSKE INSTITUCIJE I KREDITNE UNIJE I LICA KOJA SE
BAVE KREDITNO - GARANTNIM POSLOVIMA
1. Zajednike odredbe
Izdavanje dozvole za rad
lan 149
O zahtjevu za izdavanje dozvole za rad mikrokreditne finansijske institucije i kreditne unije Centralna
banka odluuje rjeenjem.
Rjeenje iz stava 1 ovog lana je konano.
Protiv rjeenja iz stava 1 ovog lana moe se voditi upravni spor.
Sticanje svojstva pravnog lica
lan 150
Mikrokreditna finansijska institucija i kreditna unija stie svojstvo pravnog lica registracijom kod
CRPS.
Prijava za registraciju mikrokreditne finansijske institucije i kreditne unije podnosi se u roku od 60 dana
od dana uruenja dozvole za rad.
2. Mikrokreditna finansijska institucija
Osnivanje MFI
lan 151
Mikrokreditna finansijska institucija (u daljem tekstu: MFI) se osniva kao akcionarsko drutvo ili kao
drutvo sa ogranienom odgovornou.
MFI mora u svom nazivu imati rijei "mikrokreditna finansijska institucija".
Kapital MFI
lan 152
Minimalni novani iznos osnovnog kapitala MFI iznosi 100.000 EUR.

Poslovi MFI
lan 153
MFI moe da obavlja sljedee poslove:
1) odobrava iz sopstvenih sredstava i sredstava pribavljenih na tritu novca namjenske kredite za
realizaciju projekata razvoja privrednih drutava, kredite za unapreenje djelatnosti preduzetnika i
namjenske kredite fizikim licima;
2) investira u kratkorone hartije od vrijednosti koje emituje Vlada Crne Gore i u druge
visokokvalitetne kratkorone instrumente finansijskog trita;
3) prua usluge finansijskog lizinga;
4) prua konsalting usluge.
Mjere prema MFI
lan 154
Ukoliko utvrdi da je MFI postupila suprotno propisima ili aktima poslovne politike, ili se upustila u
nesigurne ili nesolidne poslove, Centralna banka moe:
1) pisano upozoriti MFI;
2) zakljuiti sa MFI pisani sporazum kojim e se MFI obavezati da u odreenom roku otkloni
utvrene nepravilnosti;
3) rjeenjem naloiti MFI da otkloni utvrene nedostatke i uskladi poslovanje sa propisima;
4) zahtijevati privremeno suspendovanje lana organa, organa ili rukovodstva MFI.
Rjeenje iz stava 1 taka 3 ovog lana je konano.
Protiv rjeenja iz stava 1 taka 3 ovog lana moe se pokrenuti upravni spor.
Oduzimanje dozvole za rad
lan 155
Centralna banka moe oduzeti dozvolu za rad MFI:
1) ako MFI ne otpone sa obavljanjem djelatnosti u roku od est mjeseci od dana registracije kod
CRPS;
2) ako MFI ne postupi po nalozima iz lana 154 stav 1 taka 3 ovog zakona;
3) ako je MFI ukljuena u nezakonite radnje;
4) ako se prilikom kontrole ometaju ovlaeni kontrolori Centralne banke, odnosno ako se
onemoguava ili izbjegava dostavljanje traene dokumentacije;
5) ako MFI podnosi Centralnoj banci neistinite izvjetaje o svom poslovanju.
Centralna banka e oduzeti dozvolu za rad MFI kada utvrdi da je dozvola za rad MFI izdata na osnovu
neistinitih podataka.
Rjeenje o oduzimanju dozvole za rad MFI je konano i objavljuje se u "Slubenom listu Crne Gore".
Protiv rjeenja iz stava 3 ovog lana moe se pokrenuti upravni spor.
Steaj i likvidacija
lan 156
Na steaj i likvidaciju MFI primjenjuju se propisi kojima se ureuju steaj i likvidacija privrednih
drutava.

Poslovanje i kontrola poslovanja MFI

lan 157
Odredbe ovog zakona kojima se ureuje izdavanje dozvole za rad banke (l.21 do 24), poslovna tajna
(l.84 do 86), zatita klijenata (l.87 do 92) i nain i postupak kontrole banaka (l.108 do 114),
primjenjuju se i na MFI.
Propisom Centralne banke uredie se minimalni standardi za upravljanje rizicima u MFI.
3. Kreditna unija
Pojam
lan 158
Kreditna unija je finansijska institucija u vlasnitvu lanova unije, organizovana na principima
dobrovoljnosti udruivanja, povezanosti, uzajamnosti i ravnopravnosti lanova unije, koja prvenstveno iz
sopstvenih sredstava i depozita lanova unije odobrava kredite i prua druge finansijske usluge lanovima
unije.
Osnivai
lan 159
Uniju moe osnovati najmanje 30 poslovno sposobnih fizikih lica ili preduzetnika koji su strukovno ili
na drugi nain povezani, pod uslovima utvrenim ovim zakonom.
Pod povezanou iz stava 1 ovog lana smatra se naroito povezanost lica po osnovu obavljanja iste
djelatnosti, pripadnosti istom udruenju, teritorijalne pripadnosti, zaposlenosti kod istog poslodavca,
pripadnosti istom strukovnom sindikatu i drugi oblici povezanosti prihvatljivi za Centralnu banku.
Osnivaki kapital
lan 160
Minimalni novani iznos osnivakog kapitala unije iznosi 10.000 EUR.
Kapitalom iz stava 1 ovog lana smatraju se lanski ulozi i donatorska sredstva.
Poslovi unije
lan 161
Unija moe da obavlja sljedee poslove:
1) prima depozite od lanova unije;
2) odobrava kredite lanovima unije iz sopstvenih sredstava, depozita lanova unije i sredstava
pribavljenih na tritu novca;
3) izdaje garancije i preuzima druge sline obaveze za lanove unije;
4) obavlja usluge platnog prometa u zemlji za lanove unije, na osnovu ugovora sa bankom kod koje
ima raun za redovno poslovanje;
5) investira slobodna sredstva u kratkorone hartije od vrijednosti koje emituje Vlada Crne Gore ili u
druge visokokvalitetne kratkorone instrumente trita novca;
6) vri usluge finansijskog lizinga za lanove unije.

Steaj i likvidacija
lan 162
Na steaj i likvidaciju kreditnih unija primjenjuje se zakon kojim se ureuje steaj i likvidacija banaka.
Poslovanje i kontrola poslovanja kreditnih unija
lan 163
Odredbe ovog zakona koje se odnose na osnivanje, poslovanje i kontrolu banaka odnose se i na kreditne
unije, ako propisom Centralne banke nije drukije odreeno.
3. Lica koja se bave kreditno-garantnim poslovima
Uslovi za obavljanje kreditno-garantnih poslova
lan 164
Kreditno-garantnim poslovima mogu se baviti pravna lica koja za obavljanje tih poslova dobiju
odgovarajue odobrenja Centralne banke.
Centralna banka odluuje o zahtjevu za izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana u roku od 120 dana
od dana podnoenja zahtjeva.
Propisom Centralne banke uredie se uslovi za izdavanje odobrenja iz stava 1 ovog lana, ukljuujui i
minimalni osnivaki kapital, poslovanje, kontrola poslovanja i oduzimanje odobrenja iz stava 1 ovog
lana.
X. KAZNENE ODREDBE
lan 165
Novanom kaznom od 5.000 eura do 15.000 eura kaznie se za prekraj banka i drugo pravno lice, ako:
1) se bez potrebne dozvole, odnosno odobrenja Centralne banke bavi bankarskim poslovima (lan
4);
2) u svom nazivu, odnosno nazivu svog proizvoda ili usluge koristi rije banka ili izvedenicu od
rijei banka, osim u sluaju kada te rijei koristi u skladu sa odredbama ovog zakona (lan 5);
3) stekne ili povea kvalifikovano uee u banci, bez odgovarajueg odobrenja Centralne banke
(lan 9);
4) bez odobrenja Centralne banke osnuje dio banke u inostranstvu (lan 42 stav 2);
5) ne uspostavi sistem za upravljanje rizicima (lan 48);
6) ukoliko prekorai propisane limite izloenosti (lan 58);
7) ne izvri razvrstavanje stavki aktive ili ne procjenjuje visinu gubitaka koji proizilaze iz kreditnog
rizika (lan 59);
8) licima povezanim sa bankom prua usluge pod uslovima koji su povoljniji od uslova pod kojima
te usluge prua drugim licima, ili koristi usluge lica povezanih sa bankom, pod uslovima koji su
nepovoljniji od uslova pod kojima bi druga lica pruala te usluge banci (lan 78);
9) stekne akcije banke ili druge elemente sopstvenog kapitala iznad dozvoljenog nivoa ili u
propisanom roku ne otui steene sopstvene akcije (lan 80);
10) ima ulaganja u nekretnine i osnovna sredstva iznad nivoa utvrenog propisom Centralne banke
(lan 82);
11) davanje kredita uslovljava korienjem njenih usluga ili usluga drugih lica povezanih sa bankom,
koje nijesu u vezi sa osnovnim poslom (lan 90);

12) ne vodi poslovne knjige po propisanom kontnom planu ili ne sastavlja izvjetaje u skladu sa
Meunarodnim raunovodstvenim standardima, meunarodnim standardima finansijskog
izvjetavanja i posebnim propisima (lan 93);
13) ako izabere spoljnjeg revizora ili drutvo za revizuju bez odobrenja Centralne banke (lan 95);
14) dostavi Centralnoj banci netane izvjetaje i druge podatke o svom finansijskom stanju i
poslovanju, ili ih ne dostavi blagovremeno (lan 103);
14a) ako ovlaenom licu ne omogui prisustvovanje sjednicama skuptine akcionara, odbora
direktora, odbora za reviziju i tijela odbora direktora ili ako, na njegov zahtjev, ne sazove
sjednicu odbora direktora ili ako mu ne omogui nesmetani uvid u poslovne knjige, drugu
poslovnu dokumentaciju i evidencije ili uvid u funkcionisanje informacione tehnologije i
kompjutersku bazu podataka (lan 118a).
15) obvezniku izvjetavanja na konsolidovanoj osnovi ne dostavi blagovremeno svoje finansijske
izvjetaje i druge podatke neophodne za izradu konsolidovanih finansijskih izvjetaja (lan 133
stav 3).
Za prekraj iz stava 1 ovog lana kaznie se i odgovorno lice u banci i drugom pravnom licu novanom
kaznom od 500 do 1.000 EUR.
Za prekraj iz stava 1 ta. 1) i 3) ovog lana kaznie se fiziko lice novanom kaznom od 500 eura do
1.000 eura.
Za prekraj iz stava 1 ovog lana kaznie se preduzetnik novanom kaznom od 1.000 eura do 6.000
eura.
XI. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE
Donoenje i primjena propisa
lan 166
Centralna banka je duna donijeti propise za koje je ovlaena ovim zakonom najkasnije u roku od est
mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Do donoenja propisa iz stava 1 ovog lana primjenjivae se propisi doneseni na osnovu Zakona o
bankama ("Slubeni list RCG", br. 52/00 i 32/02), ukoliko nijesu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Rokovi za usaglaavanje
lan 167
Banke su dune da:
1) svoje akte i korporativno upravljanje usaglase sa ovim zakonom najkasnije u roku od est mjeseci
od dana stupanja na snagu ovog zakona;
2) svoje poslovanje usaglase sa ovim zakonom i propisima donijetim na osnovu ovog zakona
najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Centralna banka e prema banci koja nije ispunila uslove iz stava 1 ovog lana preduzeti mjere u skladu
sa zakonom.
Odredbe st.1 i 2 ovog lana odnose se i na afilijacije banaka ije je sjedite van Crne Gore.
Dozvole za rad
lan 168
Dozvole za rad banaka i afilijacija banaka ije je sjedite van Crne Gore, izdate do dana stupanja na
snagu ovog zakona, ostaju na snazi.

Nevladine organizacije
lan 169
Nevladine organizacije koje na dan stupanja na snagu ovog zakona imaju odobrenje Centralne banke za
obavljanje poslova iz lana 8 Odluke o mikrokreditnim finansijskim institucijama ("Slubeni list RCG",
br. 1/03), mogu te poslove obavljati najdue godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Istekom roka iz stava 1 ovog lana prestaje da vai izdato odobrenje iz stava 1 ovog lana.
Lica sa kvalifikovanim ueem
lan 170
Lica koja na dan stupanja na snagu ovog zakona imaju uee u kapitalu ili glasakim pravima u banci
koje po ovom zakonu predstavlja kvalifikovano uee, a za koje ne posjeduju odgovarajue odobrenje,
duna su da, u roku od tri mjeseca od dana stupanja na snagu ovog zakona, podnesu Centralnoj banci
zahtjev za izdavanje odobrenja za sticanje kvalifikovanog uea.
Izbor bankarskog ombudsmana
lan 171
Skuptina Crne Gore e u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona izabrati
bankarskog ombudsmana.
Prestanak vaenja propisa
lan 172
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o bankama ("Slubeni list RCG", br.
52/00 i 32/02).
Stupanje na snagu zakona
lan 173
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom listu Crne Gore".
NAPOMENA:

U preien tekst propisa nijesu ule odredbe lanova 40 i 41 Zakona o izmjenama i dopunama Zakona
o bankama ("Sl. list Crne Gore", br. 44/10 od 30.07.2010) koje glase:
"lan 40
Banke su dune da usklade opte akte i korporativno upravljanje sa ovim zakonom, u roku od est
mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
lan 41
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom listu Crne Gore".