JU Gimnazija Ismet Mujezinovi

Isabela Muminovi

PISMENA PRIPREMA ZA NASTAVNI AS

DRUTVENE KARAKTERISTIKE ZAPADNE EVROPE

Tuzla, mart 2015. godine

kola: Gimnazija Ismet Mujezinovi

kolska godina: 2014/2015.
Datum: 16.03.2015.
Razred: III c i d
Predmet: Geografija
Nastavna tema: Evropa
Nastavna jedinica: Drutvene karakteristike Zapadne Evrope
Tip asa: Obrada nove nastavne jedinice
Ciljevi asa:
-

Obrazovni: Usvajanje osnovnih znanja o drutvenogeografskim karakteristikama

Zapadne Evrope, stanovnitvu i privredi.

Odgojni: Pokuati kod uenika razviti zanimanje za detaljnije izuavanje regije Zapadna

Evropa, pojedinih drava ove regije, ali i Evrope u cjelini.

Funkcionalni: Razvijati sposobnost snalaenja na geografskoj karti.

Mjesto izvoenja nastave: Uionica

Oblik rada: Frontalni , individualni
Nastavne metode: Metoda usmenog izlaganja, metoda demonstracije, metoda razgovora,
metoda pisanja i uslovno metoda itanja i rada na tekstu.
Nastavna sredstva i pomagala: Udbenik, fiziko-geografska karta Evrope, tabla, kreda.
Literatura: Udbenik geografije za III razred gimnazije.

STRUKTURA NASTAVNOG ASA

UVODNI DIO ASA( 5-10 min.)

U uvodnom dijelu asa postaviti uenicima nekoliko pitanja vezanih za prethodnu nastavnu
jedinicu i postepeno uvoditi ucenike u novu jedinicu.
Pitanja:
1. Ukratko objasniti geografski poloaj Zapadne Evrope i pokazati na karti.

2. Koje drave ubrajamo u Zapadnu Evropu?

3. Koji je najvii vrh Zapadne Evrope?
4. Koja klima preovladava na podruju Zapadne Evrope?
5. Navesti najznaajnije rijeke ove regije i pokazati ih na karti.

Odgovori:
1. Ova regija obuhvata prostor Britanskog otoja i zapadni dio evropskog kontinenta. Svojom
dugom obalom izlazi na Atlantski okean, Sjeverno i Irsko more, a junim dijelom na
Sredozemno more.
2. Zapadna Evropa obuhvata Veliku Britaniju i Sjevernu Irsku, Francusku, Belgiju, Nizozemsku,
Luksemburg i Monako.
3. Najvii vrh je Mon Blan visine 4 807 m u Alpama.
4. Preovladava okeanska klima.
5. Najznaajnije rijeke ove regije su: Sena. Loara, ironda i Rona u Francuskoj, donji tok Rajne
u Nizozemskoj i Temza u Engleskoj.

GLAVNI DIO ASA ( 25-30 min.)

Nakon uvodnog dijela asa u kome je ukratko ponovljeno prethodno gradivo, uenicima
saoptiti naslov nove nastavne jedinice i zapisati ga na tabli.

STANOVNITVO
Regija Zapadne Evrope je najgue naseljena evropska regija. Ukupna povrina regije iznosi 937
000 km, gdje ivi oko 153 miliona stanovnika. Sve zemlje Zapadne Evrope, izuzev Irske, imaju
gustinu naseljenosti veu od 100 st/km. Najgue su naseljene Belgija i Nizozemska, prostori uz
kanala La Man, Pariski i Londonski bazen, te drava-grad Monako u kojoj gustina naseljenosti
iznosi preko 16 000 st/km. Najrjee su naseljeni planinski prostori Alpa i Pirineja, te krajnji
sjeverni dijelovi Velike Britanije i Irske. Narodi koji ive u Zapadnoj Evropi, uglavnom,

pripadaju indoevropskoj skupini naroda. Najbrojniji su Germani, zatim slijede Romani i Kelti.
Od starosjedilakih naroda najzastupljeniji su Baski. Porast stanovnitva Zapadne Evrope je
usporen, prvenstveno zbog niskih stopa prirodnog prirataja. Sve zemlje regije, izuzev Irske,
imaju niske stope prirodnog prirataja. Monako ima negativne stope prirodnog prirataja. Zemlje
Zapadne Evrope prole su demografsku tranziciju. U religijskoj strukturi najzastupljeniji su
krani-protestanti i katolici. Podruje Zapadne Evrope je jedno od najurbanizovanijih podruja
svijeta. Stepen urbanizacije je vrlo visok i esto prelazi 90%. Najvei stepen urbanizacije ima
Belgija sa 97%. Sela su se jedino odrala u Irskoj. Najvie viemilionskih gradova nalazi se u
Fracuskoj i Engleskoj: Pariz, London, Manester, Marsej, Lion i Birmingem. Veina gradova je
srasla u konurbacije. Najpoznatija konurbacija se nalazi u Belgiji pod nazivom Zlatni trokut, u
kojem se nalaze Brisel, Antverpen i Gent.

PRIVREDA
Razvijenost zemalja Zapadne Evrope najbolje se primjeuje kroz visoku stopu nacionalnog
dohotka po stanovniku i udjelu zaposlenih u tercijarnom sektoru. Luksemburg, naprimjer, ima
najvei nacionalni dohodak po stanovniku u svijetu. Udio zaposlenih u tercijarnom sektoru
djelatnosti je izrazito visok i u prosjeku iznosi oko 72%. Sve zemlje regije su lanice Evropske
unije, a Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska se nalaze u okviru najrazvijenijih zemalja svijeta i
lanice su grupe G-8. Poljoprivredna proizvodnja je intenzivna i ostvaruje visoke prinose. U
poljoprivrednoj strukturi dominira stoarstvo koje se razvilo zahvaljujui velikim panjacima.
Ratarstvo je razvijenije u kontinentalnom dijelu Zapadne Evrope, gdje su zastupljene itarice i
industrijsko bilje. U sredozemnom dijelu Francuske znaajan je uzgoj mediteranskih kultura,
prije svega vinove loze i maslina. U Nizozemskoj je razvijeno uzgajanje cvijea, koju zbog toga
esto nazivaju zemljom lala ili tulipana. U strukturi poljoprivrede znaajnu ulogu ima i ribarstvo.
Intenzivan ulov ribe, haringi i bakalara ostvaruje se najveim dijelom u Sjevernom moru. Zemlje
Zapadne Evrope raspolau solidnim rudnim bogatstvima. Veliki dio regije ine paleozojski
masivi sa bogatim nalazitima uglja, eljeza, aluminija i bakra. Znaajna su nalazita nafte i
zemnog gasa u Sjevernom moru. Solidna prirodna osnova i grutveno-historijski razvoj ovih
zemalja uinili su da je industrija Zapadne Evrope jedna od najrazvijenijih u svijetu. Pored crne i
obojene metalurgije, znaajno je razvijena i petrohemijska industrija. U ostvarivanju ukupnog

nacionalnog dohotka zemalja, najveu vanost imaju tercijarne djelatnosti. Meu najvanijim
djelatnostima tercijarnog sektora moemo izdvojiti saobraaj i trgovinu. Kanal La Man izmeu
Velike Britanije i kontinenalnog dijela regije jedan je od najprometnijih pomorskih puteva na
svijetu. Znaaj La Mana poveava i injenica da u kanalu svoja tok zavravaju plovne rijeke
Rajna, Sena i Temza. Preko zemalja Zapadne Evrope ostvaruje se oko 1/3 ukupne svjetske
meunarodne trgovine. U veim zapadnoevropskim gradovima nalaze se vodee bankarske kue,
osiguravajua drutva i berze. Znaajni su i prihodi od turizma. Skojalini turizam u Francuskim
Alpama, kuplaini turizam na zurnoj obali, bogato kulturno-historijsko naslijee gradova (Pariza,
Londona, Amsterdama i dr.) sainjavaju bogatu turistiku ponudu zemalja regije.

ZAVRNI DIO ASA (10 min)

U zavrnom dijelu asa neko od uenika e ponoviti prethodno obraenu nastavnu jedinicu.
Uputiti uenike na literaturu tj. ukazati uenicima na koji se stranicama nalazi nastavna jedinica.
Nagraditi najaktivnije uenike.
Ukoliko bude dovoljno vremena, uenicima proitati par zanimljivosti koje se odnose na
Zapadnu Evropu.

PLAN TABLE
DRUTVENE KARAKTERISTIKE ZAPADNE EVROPE
- Najgue naseljena regija Evrope
- Stanovnitvo ine uglavnom Romani i Germani
- Visok stepen urbanizacije; najvei gradovi su London i Pariz
- Izuzetno visoka privredna razvijenost
- Najvie zaposlenih u tercijarnim djelatnostima