Rozdzia 8 Projektowanie nasypw posadawianych na gruntach o maej nonoci przy

pomocy struktur z gruntu zbrojonego

8.1 Zaoenia wstpne
Zbrojenie jest uyte w posadowieniu by zwikszy wytrzymao nasypu - unikn awarii w
postaci nadmiernych deformacji lub cicia gruntu w poziomie posadowienia. Obecnie mamy
dwa typy zastosowa:
a) nasypy posadawiane na gruntach mikkich lub bardzo mikkich,
b) nasypy na obszarach z gruntami skonnymi do osiadania.
S one przedstawione osobno w kolejnych punktach.
Problematyka opisywana w tym rozdziale ogranicza si do posadowie dla robt ziemnych,
gdy posiadamy mae dowiadczenie zwizane z budow innych konstrukcji.
8.2 Czciowe wspczynniki uywane przy projektowaniu nasypw posadawianych na
gruntach o maej nonoci przy pomocy struktur z gruntu zbrojonego
8.2.1 Zaoenia oglne
Wiele ze sposobw projektowania oraz analizy posadowie wykonanych z gruntu zbrojonego
wykorzystuje podejcie rwnowagi granicznej gdzie speniony musi by globalny
wspczynnik bezpieczestwa. Ze wzgldu na to e metody te opieraj si na zrwnaniu
obcie i wytrzymaoci mog by w prosty sposb dostosowane do zaoe metody stanw
granicznych poprzez zwikszanie ciaru jednostkowego gruntu oraz obcienia zmiennego
odpowiednimi wspczynnikami czciowymi oraz redukowanie wartoci parametrw gruntu
oraz zbrojenia odpowiednimi wspczynnikami materiaowymi. Podstawy projektowania
zawarte w rozdziale 2 oraz w punkcie 5.3 powinny by uywane jako baza dla wszystkich
procedur ujtych w rozdziale 8. Tabela 27 zawiera zestawienie wspczynnikw czciowych
ktrych uycie opisane jest w biecym rozdziale.

Tabela 27.
wsp. obcienia

Ciar jednostkowy
ffs=1.3
gruntu/zasypki
Zewntrzne obcienie ff=1.2

fs=1.0
ff=1.0

stae, liniowe lub

punktowe
Zewntrzne obcienie fq=1.3

fq=1.0

ruchome, np.: ruch

wsp. materiaowe
(grunt)

wsp. materiaowe
(zbrojenie)

wsp. interakcji
zbrojenia z gruntem

pojazdw
Dla efektywnego kta
tarcia wewntrznego
cv
Dla efektywnej
wartoci kohezji c
Dla kohezji cu
Dla charakterystycznej
wytrzymaoci
zbrojenia

fms=1.0

Fms=1.0

fms=1.6

fms=1.0

fms=1.0
fms=1.0
Warto fm powinna by zgodna z typem
zbrojenia jaki wybrany zosta do
zapewnienia odpowiednio dugiego okresu
ycia konstrukcji. Patrz 5.3.3 i aneks A
fs=1.3
fs=1.0

Polizg wzdu
paszczyzny
przecinajcej zbrojenie
Wytrzymao
fp=1.3

fp=1.0

zbrojenia na
wyciganie/wyrywani
e

8.2.2 Wspczynniki obcienia

Ciar jednostkowy gruntu do ktrego przypisany jest czciowy wspczynnik obcienia
powinien wyst. jako warto charakterystyczna (patrz 2.5) i powinien bra pod uwag zmiany
w ciarze waciwym, uziarnienie i stopie zagszczenia. Obcienia zewntrzne do ktrych
rwnie przypisane s czciowe wspczynniki take powinny wystpowa jako wartoci
charakterystyczne.
8.2.3 Wspczynniki materiaowe
Wspczynniki materiaowe dla gruntu przykada si do efektywnej wartoci kohezji c oraz
dla cu maj warto wysz od jednoci w przypadku szacowania SGU. Wspczynnik

materiaowy dla gruntu odnoszcy si do cv ma warto rwn jeden gdy parametr ten ju
odnosi si stanu granicznego.
Wspczynnik materiaowy dla zbrojenia redukuje charakterystyczn wytrzymao zbrojenia
i powinien mie warto zgodn z jego typem oraz projektowanym czasem w ktrym
zbrojenie peni naoone na niego funkcje. Wspczynnik materiaowy fm dla zbrojenia
powinien oszacowany zgodnie z procedur opisan w 5.3.3 i aneksie A
8.2.4 Wspczynniki w zwizku z interakcj grunt/zbrojenie
Wystpuj dwa gwne przypadki oddziaywania grunt/zbrojenie:
- Polizg wzdu paszczyzny przecinajcej zbrojenie,
- Wytrzymao zbrojenia na wyciganie/wyrywanie ze strefy aktywnej lub
pasywnej(stawiajcej opr).
8.2.5 Ekonomiczne skutki awarii
Wspczynnik czciowy uwzgldniajcy ekonomiczne skutki awarii fn stosuje si przy
obliczaniu wytrzymaoci obliczeniowej zbrojenia zgodnie z tabel 3.
8.3 Nasypy zbrojone posadowione na gruntach mikkich i bardzo mikkich.
8.3.1 Zastosowania
Istniejce techniki konstruowania nasypw z gruntu zbrojonego na gruntach mikkich i
bardzo mikkich dziel si na dwie grupy:
a) techniki, gdzie zbrojenie jest uyte by zapewni wstpn stateczno nasypu, bez
ograniczenia osiada. Patrz rys. 58
Uwaga: Techniki te obejmuj zastosowania pokazane na rysunkach 58a,b,c.
b) techniki, gdzie zbrojenie jest uyte jako cz systemu stabilizacji posadowienia, tak by
zapewni stateczno i ograniczy osiadania fundamentu. Patrz rys. 59.
8.3.2 Zbrojenie zapewniajce stateczno nasypu
8.3.2.1 Podstawy projektowania
Stateczno nasypw budowanych na gruntach mikkich jest ograniczana gwnie przez
wytrzymao fundamentu na cianie. Budowa nasypw na mikkim gruncie natrafia na
problem maej nonoci tego gruntu. Zbrojenie moe by uoone w poziomie posadowienia
by zapobiec cinaniu tak w gruncie na jakim posadawiamy jak i gruncie z ktrego wykonany
jest nasyp. Redukcja osiadania ma tutaj drugorzdne znaczenie.

Istotne jest to, e stateczno nasypu budowanego na gruncie mikkim jest najbardziej
naraona w trakcie budowy. Wynika to z faktu, e grunty te posiadaj wzgldnie nisk
przepuszczalno, a to z kolei prowadzi do tego e niemoliwa jest pena konsolidacja w
normalnym czasie budowy obiektu. Po zakoczeniu budowy nasypu przykadane s
obcienia lecz zysk w odpornoci na cinanie fundamentu moe by niewystarczajcy do
osignicia statecznoci. Gdy wystpi ju pena konsolidacja to wzrost wytrzymaoci na
cinanie w posadowieniu zazwyczaj sprawia, e przestaje by potrzebne zbrojenie gruntu by
polepszy stateczno. Dlatego podczas okresu od zakoczenia budowy do wystpienia
penej konsolidacji w posadowieniu wytrzymao zbrojenia w poziomie posadowienia jest
taka e w kadej chwili obliczeniowa wytrzymao zbrojenia jest nie mniejsza ni
obliczeniowe obcienie.
Zbrojenie umieszczone u podstawy nasypu stabilizuje go na mikkim gruncie poprzez
uniemoliwienie poprzecznego przemieszczania si gruntu zasypowego, wyciskanie gruntu
spod fundamentu i wywrcenie si konstrukcji. Sia zapewniajca utrzymanie statecznoci
jest generowana w zbrojeniu dziki napreniom cinajcym przenoszonym z warstw gruntu
zasypowego oraz tego na ktrym posadawiamy.
8.3.2.2 Stany graniczne
Rozwaane s nastpujce stany graniczne nonoci:
- stateczno miejscowa gruntu nasypu zbrojonego. Patrz rys. 60 a.
- stateczno ze wzgldu na moliwo wywrcenia (obrotu) nasypu. Patrz rys. 60 b.
- poziome przemieszczenia gruntu nasypu zbrojonego. Patrz rys. 60 c.
- stateczno ze wzgldu na wyciskanie gruntu spod nasypu. Patrz rys. 60 d.
- stateczno oglna. Patrz rys. 60 e.
Rozwaane s nastpujce stany graniczne uytkowalnoci:
- nadmierne odksztacenia w zbrojeniu. Patrz rys. 61 a.
- osiadanie posadowienia. Patrz rys. 62 b.
S one opisane w kolejnych punktach.
Maksymalna sia rozcigajca

Tr

musi by przeniesiona przez zbrojenie wystpujce u

podstawy nasypu. Jego wytrzymao powinna by wiksz z poniszych wartoci:

a) Maksymalna sia rozcigajca

T ro

przypadajca na metr dugoci nasypu, wynikajca z

moliwoci wywrcenia (obrotu). Patrz 8.3.2.5.

b) Suma maksymalnych si rozcigajcych
-

T ds

niezbdnej do przeniesienia si powstajcych przy poziomych przemieszczeniach

gruntu w zbrojonym nasypie (na metr d. nasypu). Patrz 8.3.2.6.

-

T rf

niezbdnej do przeniesienia si powstajcych przy wyciskaniu gruntu spod nasypu

(na metr d. nasypu). Patrz 8.3.2.7.

Aby upewni si, e nie zostanie osignity stan graniczny ze wzgldu na zerwanie zbrojenia
w trakcie projektowanego czasu pracy zbrojenia. Przestrzegany powinien by nastpujcy
warunek:
TD
Tr
fn
Gdzie:
T D - Obliczeniowa wytrzymao zbrojenia liczona zgodnie z 5.3.3
fn

- Wspczynnik czciowy ze wzgldu na ekonomiczne skutki awarii. Patrz tabela 3,

W celu nabrania pewnoci, e wytrzymao na rozciganie w zbrojeniu u podstawy nasypu

bdzie zgodna z zaoeniami metody stanw granicznych niezbdne jest zapewnienie
odpowiednich parametrw na granicy zbrojenia i gruntu. Dla kadej z si okrelajcej
wytrzymao na rozciganie (

T ds

T rf

T ro

) sprawdzone powinny by warunki na

styku gruntu i wzmocnienia.

Maksymalne odksztacenia

max

dozwolone w zbrojeniu nasypu ze wzgldu na stan

graniczny uytkowalnoci powinny by dobierane jak w 8.3.2.11

8.3.2.3 Stateczno dugoterminowa

Pierwszy etap projektowania suy generalnie sformuowaniu geometrii nasypu zgodnej z

zaoeniem statecznoci dugoterminowej. Su do tego tzw. konwencjonalne metody.
Wytrzymao gruntu zasypowego oraz gruntu na ktrym posadawiamy moe by okrelona
poprzez modyfikacj odpowiednimi wspczynnikami czciowymi efektywnych wartoci
c'

i ' , z odpowiednim odniesieniem do dugoterminowych warunkw oddziaywania

cinienia porowego w gruncie.

W przypadku, gdy grunt naley do bardzo mikkich skarpa nasypu o geometrii
dugoterminowej statecznoci moe okaza si zbyt stroma w przypadku analizy statecznoci
krtkoterminowej. Nawet w przypadku zastosowania zbrojenia. W takim przypadku kt
nachylenia skarp nasypu powinien zosta zmniejszony tak aby zapewni take
krtkoterminow stateczno. Po spenieniu tego warunku naley ponownie sprawdzi nasyp
ze wzgldu na warunki dugoterminowe, by upewni si e wszystkie warunki statecznoci s
osignite.
8.3.2.4 Stateczno miejscowa (lokalna)
Stateczno miejscowa skarp nasypw, patrz rys. 60 a, powinna by sprawdzana w
nastpujcy sposb:
H tan cv

Ls
f ms
Gdzie:
H

Wysoko nasypu

Ls Pozioma dugo skarpy nasypu u podstawy

cv efektywna warto kta tarcia gruntu na ktrym posadawiamy przy duych
odksztaceniach
f ms Wspczynnik czciowy redukujcy cv . Patrz tabela 27.
8.3.2.5 Stateczno na obrt

8.3.2.5.1 Zaoenia wstpne

Stateczno nasypu ze wzgldu na obrt, patrz rys. 60 b, moe by poddana analizie zgodnie
z rnymi technikami. Trzy najpopularniejsze to:
- analiza powierzchni polizgu,
- rozwizanie plastyczne,
- metody elementw skoczonych i rnic skoczonych.
8.3.2.5.2 Analiza powierzchni polizgu
Podstawy pokazane s na rysunku 62. Zbrojenie zapewnia tutaj dodatkowy moment
utrzymujcy, polepszajcy warunki statecznoci nasypu.
Procedura zawiera poszukiwanie potencjalnej powierzchni polizgu wzdu podstawy nasypu.
Ma to na celu zdeterminowanie geometrycznego miejsca przyoenia napre rozcigajcych
w zbrojeniu. Jest to niezbdne do zapewnienia waciwego zapasu bezpieczestwa. Patrz rys.
62 a. Szczeglna uwaga musi by zapewniona przy wyborze ksztatu potencjalnej
powierzchni polizgu tak by wzi pod uwag takie czynniki jak: pytkie posadowienie,
wystpowanie w posadowieniu wielu warstw gruntw o rnych parametrach. Analiza moe
by prowadzona przy uyciu efektywnych parametrw gruntu z uwzgldnieniem cinienia
porowego. Patrz rys. 62 a. Analiza prowadzona w warunkach gruntu zawodnionego upraszcza
obliczenia i dostarcza lepszego rozwizania dla analizy krtkoterminowej statecznoci.
Powysze parametry wytrzymaociowe gruntu mog by podstawione do wzorw na rys. 62
a.
Sia w zbrojeniu

T roj

w przeliczeniu na metr dugoci nasypu wzdu jego podstawy, patrz

rys. 62 a, mona wyznaczy z:

T roj Y j=M RRJ = M DjM RSj
Gdzie:
Yj

rami siy pionowego momentu dla krytycznej powierzchni polizgu w miejscu j u

podstawy nasypu.

M RRJ

maksymalny moment utrzymujcy pochodzcy od zbrojenia w punkcie j u

podstawy nasypu
M Dj maksymalny moment zakcajcy stateczno w punkcie j u podstawy nasypu (po
zmodyfikowaniu przez czciowe wspczynniki)
M RSj

maksymalny moment utrzymujcy pochodzcy od gruntu w punkcie j u podstawy

nasypu
Wykres wartoci

T roj

w przekroju nasypu u jego podstawy wskazuje miejsce przyoenia

si pokazanych na rys. 62 a. Maksymalna sia jak musi przenie zbrojenie

tam, gdzie

T roj

T ro

wystpuje

ma swoje maksimum.

Dla wikszoci ksztatw geometrycznych nasypw niezbdne jest wykonanie analizy

powierzchni polizgu z jednej strony nasypu, tak by otrzyma
niskich i szerokich nasypw do uzyskania wartoci

T ro

T ro

. Jednake dla bardzo

konieczne moe by ustalenie

powierzchni polizgu sigajcej poza o posadowienia. Poza metodami pokazanymi na

rysunku 62 a,do zdeterminowania wartoci

T ro

mog by wykorzystane zmodyfikowane

metody Bishopa i Janbu.

Zbrojenie powinno odpowiednio oddziaywa z gruntem. Jest to warunek konieczny by
obcienie w zbrojeniu

T roj

mogo zosta wygenerowane. Oddziaywanie to powinno

wystpowa na caej dugoci zbrojenia, na i poza potencjaln powierzchni polizgu. Patrz

rys. 62b. W obrbie powierzchni polizgu:
f n f p T roj h

Gdzie:

' tan cv
a 'C
L j+ bc u L j
f ms
f ms

f n wspczynnik czciowy uwzgldniajcy ekonomiczne skutki awarii Patrz tabela 6.2

f p - wspczynnik czciowy modyfikujcy wytrzymao zbrojenia na
wyrywanie/wyciganie. Patrz tabela 27.
T roj

Obcienie zbrojenia przypadajce na metr dugoci nasypu potrzebne aby

zachowana zostaa stateczno w punkcie j wzdu podstawy nasypu.

ciar jednostkowy gruntu w nasypie.

h - rednia wysoko gruntu nasypu przypadajca na ca dugo zbrojenia

Lj

cv - efektywna warto kta tarcia gruntu na ktrym posadawiamy przy duych

odksztaceniach
f ms - Wspczynnik czciowy redukujcy cv i Cu . Patrz tabela 27
Lj

niezbdna dugo zbrojenia na kontakcie z gruntem w obrbie uku tworzonego

przez powierzchni polizgu.

abc '

- wspczynnik interakcji gruntu ze zbrojeniem odnoszcy si do kohezji na granicy

tych orodkw
Cu

Cu

wytrzymao gruntu zawodnionego na cinanie(przylegego do zbrojenia)

Dugo powierzchni kontaktu zbrojenia z gruntem poza powierzchni polizgu moe by

obliczona poprzez podstawienie

BL j

za

Lj

w powyszym rwnaniu. B

jest

cakowit dugoci zbrojenia w przekroju nasypu. Patrz rys. 62 b.

8.3.2.5.3 Rozwizania plastyczne
Analizy tego typu mog by uywane do wstpnego okrelenia geometrii nasypu. S one
oparte o wytrzymao gruntu na ktrym posadawiamy na cinanie. Procedury zostay

ustalone tak by moliwe byo rozpatrywanie przypadkw, gdy wytrzymao nacinanie

ronie wraz z gbokoci oraz gdy mamy do czynienia z ograniczon gbokoci
posadowienia ze sta wytrzymaoci gruntu na cinanie.
8.3.2.5.4 Metody elementw i rnic skoczonych.
To metody wyrafinowane, uywane do analizy rozbudowanych i skomplikowanych
projektw.
8.3.2.6 Poziome przemieszczenia gruntu nasypu
Stateczno gruntu w nasypie gdy istnieje ryzyko takich przemieszcze powinna by
rozwaana dla kadej uprzywilejowanej powierzchni polizgu na granicy gruntu nasypu oraz
grnej powierzchni zbrojenia. Zbrojenie w podstawie nasypu jest niezbdne do przeniesienia
napre poziomych w gruncie nasypu. Naprenia w zbrojeniu

T ds

s najwiksze na

wysokoci krawdzi korony nasypu. Patrz rys. 63.

T ds =0.5 K a H (f fs H + 2 f q w s)
Gdzie:
T ds - naprenie rozcigajce w zbrojeniu, przypadajce na metr dugoci nasypu. Stawia
ono opr siom dcym do wyparcia gruntu na ktrym posadawiamy.
K a - Wspczynnik parcia aktywnego
H

wysoko nasypu
ciar jednostkowy gruntu w nasypie

w s - natenie obcie na koronie nasypu

f fs - wspczynnik czciowy modyfikujcy ciar jednostkowy gruntu. Patrz tabela 27.
f q - wspczynnik czciowy modyfikujcy obcienia zewntrzne. Patrz tabela 27.

Aeby w zbrojeniu powstaa sia rozcigajca

T ds

grunt nasypu nie powinien

przemieszcza si na zewntrz w odniesieniu do zbrojenia. Aby zjawisko to nie nastpio

minimalna dugo zbrojenia

Le

Le

powinna wynosi:

0.5 K a H (f fs H +2 f q ws )f s f n
' tan cv
h
f ms

Gdzie:
f s - wspczynnik czciowy modyfikujcy wytrzymao zbrojenia na przesuw w
paszczynie kontaktu gruntu ze wzmocnieniem. Patrz tabela 27.
f n - wspczynnik czciowy uwzgldniajcy ekonomiczne skutki awarii. Patrz tabela 3.
h - rednia wysoko gruntu nasypu przypadajca na ca dugo zbrojenia

abc '

Le

- wspczynnik interakcji gruntu ze zbrojeniem odnoszcy si do efektywnego kta

tarcia na granicy tych orodkw

cv '

cv - efektywna warto kta tarcia gruntu na ktrym posadawiamy przy duych

odksztaceniach
f ms - Wspczynnik czciowy redukujcy tan cv . Patrz tabela 27
8.3.2.7 Wyparcie gruntu spod fundamentu.
Geometria nasypu wywouje skierowane na zewntrz naprenia cinajce w gruncie
mikkim na ktrym posadawiamy. Tam gdzie podoe gruntowe jest bardzo mikkie i ma
ograniczon miszo naprenia cinajce skierowane na zewntrz mog spowodowa
wyciskanie gruntu spod nasypu. Patrz rys. 60 d. Aeby temu zapobiec dugo czci nasypu

pod jego skarpami

Ls

musi by na tyle dua by zapobiec mobilizacji tych skierowanych na

zewntrz napre cinajcych.

Mechanizm powstawania awarii zakada poziome przemieszczenie gruntu pod nasypem. Patrz
rys. 64. Aeby uniemoliwi wystpienie takiego stanu granicznego naley ograniczy
poziome przemieszczenia gruntu poprzez zastosowanie odpowiednich ogranicze
prostopadych do kierunku przemieszczania si gruntu. Ograniczenia te powinny by
zastosowane po spodniej stronie zbrojenia u podstawy nasypu, na odpowiedniej powierzchni.
Po pierwsze wytrzymao na cinanie po spodniej stronie zbrojenia powinna by
wystarczajca do przeniesienia owego prostopadego obcienia gruntu na ktrym ley nasyp.
Po drugie, zbrojenie u podstawy nasypu powinno mie wystarczajco du wytrzymao na
rozciganie aby przenie naprenia rozcigajce powstae poprzez przeniesienie napre
cinajcych z gruntu na ktrym posadawiamy.
Aby zapobiec wypieraniu gruntu spod nasypu, korzystamy z poniszego wzoru:
Rha Rhp + R s+ R R
Gdzie:
Rha - zmodyfikowana pozioma sia powodujca wyciskanie podoa gruntowego spod
nasypu,
Rhp - zmodyfikowana pozioma sia wynikajca z pasywnego parcia podoa gruntowego,
Rs

- zmodyfikowana pozioma sia wynikajca z wytrzymaoci podoa gruntowego na

cinanie na gbokoci
RR

zc

- zmodyfikowana pozioma sia wynikajca z wytrzymaoci podoa gruntowego na

cinanie w paszczynie kontaktu ze zbrojeniem.

Analiza podatnoci z uyciem rnych wartoci

zc

jest uyta do zdeterminowania

minimalnych wymiarw skarp nasypu szczeglnie dugoci

Ls

zapobiegajcej wystpienie

wyparcia gruntu spod nasypu.

Powszechna praktyk jest prowadzenie analizy przy uyciu parametrw gruntu
zawodnionego. Jeli podoe gruntowe jest mikkie i ma ograniczon miszo a jego
wytrzymao na cinanie w takich warunkach jest staa wraz ze wzrostem gbokoci, to
uycie rwnania na rysunku 64 b umoliwia wyznaczenie minimalnych wymaganych
dugoci podstawy skarp nasypu.

( f fs 1 H+ f q w s ) z c

Ls

(1+ abc ') c u

f ms

Gdzie:
f fs wspczynnik czciowy modyfikujcy ciar jednostkowy gruntu. Patrz tabela 27.
f q wspczynnik czciowy modyfikujcy obcienia zewntrzne. Patrz tabela 27.
1 Ciar jednostkowy gruntu w nasypie,
H

wysoko nasypu,

w s natenie obcie na koronie nasypu,

c u wytrzymao zawodnionego mikkiego gruntu na cinanie (grunt na ktrym
posadawiamy)
f ms wspczynnik czciowy modyfikujcy c u
z c gboko warstwy mikkiego gruntu, na ktrej posadawiamy.

abc '

- wspczynnik interakcji zbrojenie/grunt odnoszcy si do c u

Naprenia rozcigajce w zbrojeniu u podstawy

T rf

odniesione do metra dugoci nasypu

i wynikajce z istnienia napre cinajcych w podstawie nasypu.

T rf =

abc ' c uo L e
f ms

Gdzie:
Le dugo zbrojenia. Patrz rys. 64
c uo wytrzymao gruntu wystpujcego pod zbrojeniem na cinanie (w stanie
zawodnionym)
f ms czciowy wspczynnik materiaowy modyfikujcy c u . Patrz tabela 27.
Tutaj jest uwaga dot.

abc '

8.3.2.8 Stateczno oglna

Dla nasypw posadowionych na grubych pokadach gruntw bardzo mikkich stateczno
oglna powinna by sprawdzona w celu upewnienia si, e nie wystpi awarie zwizane z
powstaniem gboko pooonej, cylindrycznej powierzchni polizgu. Patrz rys. 60. Zwyczajne
metody analizy powierzchni polizgu z uyciem wspczynnikw czciowych mog by
uyte do zbadania moliwoci wystpienia tego stanu granicznego.
8.3.2.9 Nasypy wzmocnione poprzez zastosowanie materacy.
Materace s to struktury trjwymiarowe przypominajce plastry wosku pszczelego. S
tworzone bezporednio na mikkim gruncie z geosyntetykw w formie geosiatek lub
georusztw zasypywanych materiaem ziarnistym. Rezultatem tego dziaania jest powstanie
struktury zazwyczaj o gbokoci 1 m. Patrz rys. 58
Wprowadzenie takich materacy oddziaywuje z nasypem dajc:
a) dobr wspprac gruntu nasypu i gruntu wystpujcego w komrkach materaca,

b) wzgldnie sztywn platform, ktra zapewnia bardziej wyrwnan dystrybucj obcie na

grunt pod materacem.
Waciwoci te umoliwiaj materacom wpyw na deformacje mikkiego gruntu na ktrym
posadawiamy nasyp. Std podnosi si ich nono i wytrzymao na cinanie. Materace u
podstawy nasypu mog by analizowane z uyciem procedur wyszczeglnionych w 8.3.2.3 a
do 8.3.2.7. Jednake najczciej uywa si metody slip Line Fields . Uycie tej metody
umoliwia nam obliczenie odksztace plastycznych oraz nonoci granicznej podoa
gruntowego. Naprenia pionowe i dostpna nono podoa s porwnane w celu
sprawdzenia, czy zostanie osignity stan graniczny. Patrz rys. 65 b.
Materace s szczeglnie efektywne gdy mamy do czynienia z cienkimi warstwami gruntw
pod podstaw nasypu oraz gdy stosunek szerokoci nasypu u podstawy do miszoci
mikkiego gruntu jest wikszy od 4.
Gdy tylko warunki bezporednio zwizane z nonoci gruntu s spenione, mona
wyznaczy warto napre rozcigajcych w geosyntetyku budujcym materac.
8.3.2.10 Stateczno w kierunku rwnolegym do poziomej osi nasypu
Siy w zbrojeniu powinny by zdeterminowane przy uyciu takich samych technik jak
opisane uprzednio biorc pod uwag moliwe zmiany w wysokoci nasypu podczas jego
budowy.
8.3.2.11 Dopuszczalne odksztacenia w zbrojeniu
Odksztacenia w zbrojeniu powinny by wyznaczane na podstawie obcie przyoonych do
nasypu. Nie powinny one przekracza wartoci zgodnych z zaoeniami SGU. S take inne
przyczyny powstawania odksztace zbrojenia. S one jednak trudne do oszacowania, np.:
proces budowy.
Odksztacenia

max

w zbrojeniu u podstawy nasypu nie powinno przekroczy 5% dla

obiektw krtkoterminowych i 5-10% dla zastosowa dugoterminowych. Gdy wzmacniane u

podstawy nasypy s posada wiane na mikkich gruntach, maksymalne dopuszczalne
odksztacenia w zbrojeniu mog by zredukowane tak aby zapewni kompatybilno z owym
gruntem. Patrz 8.3.2.7

Brak jednej strony ;/ kolejna cz normy dotyczy nasypw posada wianych na palach j
pomijam.
8.4 Nasypy zbrojone na obszarach podatnych na osiadanie
8.4.1Zastosowania
Osiadanie wynika z zamykania si pustek w gruncie poniej poziomu terenu. Konsekwencj
osiadania poniej konstrukcji budowlanych noe by osignicie SGU lub SGN. Nasypy,
nawierzchnie and fills (?) s zasadniczo konstrukcjami podatnymi na odksztacenia. Dlatego
te techniki ktre uywamy by zminimalizowa uszkodzenia wynikajce z osiadania
zazwyczaj sprowadzaj si do ograniczenia niejednorodnych pionowych przemieszcze
konstrukcji by ich wartoci mieciy si w przyjtym zakresie tolerancji. Tak sztywne
materace (tratwy) jak i grunty zbrojone okazay si przydatne do tego celu.
8.4.2 Podstawy projektowania
Zbrojenie moe by uyte w celu zmniejszenia deformacji powierzchni terenu wywoanych
osiadaniem. Patrz rys. 73. Pustki powstajce pod wzmocnionym nasypem jaki czas po
wybudowaniu mona naprawi poprzez wypenienie owych pustek zaczynem cementowym.
W takim przypadku zbrojenie pracuje tymczasowo. Jeli pustki s pozostawione bez
ingerencji to zbrojenie bdzie potrzebne na przestrzeni pozostaego czasu ycia konstrukcji.
Powszechnie stosuje si wypenianie pustych przestrzeni pod konstrukcjami ktrych budowa
generuje wysokie koszty (nasypy pod autostrady). Dla struktur ktre nie s tak bardzo
kosztowne koszty zwizane z wypenianiem pustek pod konstrukcj mog by nie do
przyjcia.
Zbrojenie moe by uyte na dwa sposoby:
- zbrojenie w strukturze nasypu (wiele warstw zbrojenia/kompozyt),
- zbrojenie u podstawy nasypu.
4.8.3 Stany graniczne
Celem zbrojenia nasypw jest niedopuszczenie do osignicia przez konstrukcj stanu
granicznego uytkowalnoci. Wwczas nie istnieje ryzyko osignicia stanu granicznego
nonoci.

Maksymalne naprenie rozcigajce

Tr

ktre musi by przeniesione przez zbrojenie

nasypu u podstawy zgodnie z metod stanw granicznych powinno wynosi

T rs

. Patrz

8.4.4.5
Maksymalne obcienie jakie moe by przeniesione przez zbrojenie powinno wynosi:
TD
Tr
fn
Gdzie:
T D Obliczeniowa wytrzymao zbrojenia obliczana zgodnie z 5.3.3
f n czciowy wspczynnik uwzgldniajcy ekonomiczne skutki awarii. Patrz tabela 3.
Maksymalne dopuszczane przy obliczaniu SGU odksztacenia zbrojenia

max

powinny by

zdeterminowane przez 8.4.4.4 oraz 8.4.4.5.

8.4.4 Procedura projektowa
8.4.4.1 Zaoenia wstpne
Podczas gdy obecno w konstrukcji zbrojenia zapobiega wystpieniu stanu granicznego
uytkowania dla nasypu jako caoci to w trakcie projektowania powinno si sprawdzi stany
graniczne nonoci i uytkowania dla zbrojenia. Uzgadnianie charakterystycznych
waciwoci zbrojenia obejmuje:
- determinacj maksymalnego dopuszczalnego odksztacenia powierzchni dla nasypw oraz
nawierzchni.
- determinacj odpowiedniej obliczeniowej wartoci rednicy pustek

D . Patrz rys. 74.

- determinacja maksymalnego dopuszczalnego odksztacenia zbrojenia, takiego e pierwsze

kryterium jest spenione,
- uzgodnienie waciwoci zwizanych z rozcigliwoci zbrojenia potrzebnych do
projektowania.

8.4.4.2 Dopuszczalne odksztacenia powierzchni terenu

Dla gwnych drg (principal Road) poza drogami gwnymi wg Departamentu Transportu
(trunk road), maksymalne nierwnomierne odksztacenia (

d s / Ds

) powinny by mniejsze

lub rwne 1%. Dla non-principal Road osiadania powinny by nie wiksze ni 2%.
8.4.4.3 Obliczeniowa rednica pustek w gruncie
Ustalanie tej wartoci normalnie opiera si na dowiadczeniach przy pracy w podobnych
warunkach, pomiarach geotechnicznych i/lub metodach probabilistycznych. Warto powinna
by oszacowana zgodnie z moliwociami wystpienia przyszego osiadania oraz innych
konsekwentnych zjawisk.
8.4.4.4 Maksymalne dopuszczalne odksztacenie zbrojenia
Wygity ksztat zbrojenia rozpitego w pustce w orodku gruntowym moe by ujty jako
paraboliczny gdzie maksymalne dozwolone odksztacenie:
Dla paskiego stanu odksztacenia (dugie pustki)
8
max =

ds
Ds

( )(

D+

2H
tan d

3 D4

Warunki osiowosymetryczne (trjosiowy stan odksztacenia) (sferyczne pustki)

max =

ds
8
Ds

( )(

2H
D+
tan d

3 D

Gdzie:
max

maksymalne dopuszczalne odksztacenie w zbrojeniu,

d s / Ds maksymalne dopuszczalne odksztacenia w wyniku nierwnomiernego

osiadania powierzchni nasypu lub nawierzchni drogi. Patrz 8.4.4.2,
D

obliczeniowa rednica pustek w orodku gruntowym. Patrz 8.4.4.3,

wysoko nasypu,

draw of embankment fill ?? jest rwny ktowi tarcia wewntrznemu gruntu w

nasypie. Patrz rys. 74.

8.4.4.5 Waciwoci zbrojenia zwizane z rozcigliwoci
Dla zbrojenia rozcigliwego (polimerowe) naprenia rozcigajce

T rs

w wygitym

zbrojeniu s dane:

T rs =0.5 ( f fs H +f q ws ) D 1+

1
6

Gdzie:
T rs

naprenie rozcigajce w zbrojeniu na metr dugoci nasypu,

wspczynnik zaleny od tego, czy zbrojenie ma funkcjonowa w jednym czy w

dwch kierunkach (one way or two way shedding system),

ciar jednostkowy gruntu nasypu,

wysoko nasypu,

w s intensywno obcienia na koronie nasypu,

D

- obliczeniowa rednica pustek w orodku gruntowym. Patrz 8.4.4.3

odksztacenie zbrojenia, jest mniejsze lub rwne

max

. Patrz 8.4.4.4,

f fs wspczynnik czciowy modyfikujcy ciar jednostkowy gruntu. Patrz tabela 27,

f q wspczynnik czciowy modyfikujcy obcienie zewntrzne. Patrz tabela 27.
Gdy do czynienia mamy z pustkami o ksztacie sferycznym lub prostopadociennym
=0.67 , a gdy ksztat pustek jest wyduony to =1.0 .

T rs

Warto

liczona jest przy uyciu odksztace zbrojenia uzgodnione z 8.4.4.4.Warto

odksztacenia zbrojenia w powyszym rwnaniu powinna by rwna pocztkowemu

odksztaceniu zbrojenia, zanim powstanie moliwo pezania. Rwnanie to jest waciwe dla
rozcigliwych typw zbrojenia. Inne metody naley wzi do oceny wytrzymaoci zbrojenia
nierozcigliwego.
8.4.4.6 Paszczyzna kontaktu zbrojenia z gruntem
Aby wygenerowa naprenia rozcigajce

T rs

w zbrojeniu zapewnione powinny by

odpowiednie warunki na kontakcie orodka gruntowego i zbrojenia. Minimalna dugo

Lb
T rs
zbrojenia
niezbdna do tego by przenie
jest dana wzorem:
f n f p T rs

Lb
h

' 1 tan ' cv 1 ' 2 tan ' cv 2

+
f ms
f ms

Gdzie:
f n Wspczynnik czciowy uwzgldniajcy ekonomiczne skutki awarii. Patrz tabela 3,
f p - Wspczynnik czciowy modyfikujcy wytrzymao zbrojenia na
wyrywanie/wyciganie. Patrz tabela 27,
h - rednia wysoko gruntu w nasypie przypadajca na ca dugo podstawy nasypu,

ciar jednostkowy gruntu nasypu,

' 1 wspczynnik interakcji gruntu ze zbrojeniem modyfikujcy warto kta tarcia na

granicy tych orodkw z jednej strony

' cv1

' 2 wspczynnik interakcji gruntu ze zbrojeniem modyfikujcy warto kta tarcia na

granicy tych orodkw z drugiej strony

' cv2

f ms Wspczynnik czciowy modyfikujcy warto cv . Patrz tabela 27.