Professional Documents
Culture Documents
elastomerowe
wydanie 2, 2013
Szanowni Państwo,
Firma Betomax Polska posiadając długoletnie doświadczenie w branży budowlanej, oferuje Państwu szeroki
zakres akcesoriów mostowych takich jak: kotwy talerzowe i punktowe, wsporniki do szalowania gzymsów,
elementy mocujące do wsporników lub pomostów oraz sprzętu budowlanego: wózki montażowe, formy stalowe,
pojemniki na beton i materiały sypkie, kosze do transportu osobowego i podesty rozładunkowe.
Oferta zawiera także łożyska konstrukcyjne wytwarzane zgodnie z obowiązującymi normami oraz posiadające
oznakowanie CE.
Jako szanująca się firma dokładamy wszelkich starań aby każdy dostarczany przez nas element był najwyższej
jakości, spełniał wymogi bezpieczeństwa i był gwarantem wysokiej trwałości i niezawodności.
Mamy nadzieję, że przekazując w Państwa ręce niniejszy katalog ułatwimy dokonanie wyboru właściwego
rozwiązania technicznego. W przypadku dodatkowych pytań do Państwa dyspozycji pozostają wyspecjalizowani
Przedstawiciele Handlowi oraz Doradcy Techniczni.
wydanie 1, 2012
wydanie 2, 2011
wydanie 1, 2012
2
spis treści
1. Łożyska elastomerowe
n Informacje ogólne
5
6
n Podstawa obliczeń i doboru łożysk 14
n Formularz zapytania 18
3. Łożyska elastomerowo-ślizgowe
n Informacje ogólne
27
28
n Typy łożysk 29
4. Zalecenia montażowe
n Informacje ogólne
31
32
n Prace montażowe 33
n Wymiana łożysk konstrukcyjnych 34
5. Certyfikaty, referencje
n Certyfikaty
35
36
n Referencje 37
n Lista referencyjna 39
6. Galeria
45
3
4
ŁOŻYSKA
ELASTOMEROWE
5
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE
INFORMACJE OGÓLNE
Oparcie elementów przejazdowych konstrukcji obiektów inżynierskich: mosty, wiadukty, kładki dla pieszych - realizowane jest najczęściej za
pośrednictwem elementów elastycznych. Elementami takimi są łożyska elastomerowe. Odporność na obciążenia zapewnia wewnętrzne
zbrojenie stalowymi płytami. Łożyska te wykonane są z kauczuku chloroprenowego CR lub naturalnego NR.
Dzięki różnym typom łożysk możliwe jest spełnienie wszelkich wymagań stawianych im na obiektach inżynierskich.
Zgodnie z PN-EN 1337-3 łożyska konstrukcyjne elastomerowe posiadają oznakowanie CE potwierdzające spełnienie przez producenta w tym
wypadku firmę GUMBA GmbH szczegółowych wymagań wspomnianej normy. Certyfikat CE nadany łożyskom konstrukcyjnym elastomerowym
firmy GUMBA GmbH przez jednostkę notyfikowaną w Unii Europejskiej MPA Stuttgart jednoznacznie potwierdza spełnienie wymogów normy PN
EN 1337-3. Jest on dokumentem dopuszczającym wprowadzenie na rynek europejski, w tym polski, łożysk mostowych.
Właściwości elastomeru umożliwiają, do pewnego stopnia, przesuw samego materiału oraz obrót poprzez deformację. W porównaniu do innych
typów łożysk posiadają one szczególną zaletę - w wielu przypadkach można zrezygnować z kosztownej konstrukcji z elementami ślizgowymi.
Jeśli przesuw wynikający z właściwości łożyska elastomerowego nie jest wystarczający dla danego przypadku, możliwe jest rozszerzenie
zakresu funkcjonalności.
UWAGA:
Efektem błędów na etapie projektowania i doboru łożysk może być blokowanie się konstrukcji obiektu, parcie konstrukcji głównej na przyczółki
i w konsekwencji pękanie ścian przednich, czołowych oraz ciosów podłożyskowych. Przewymiarowanie łożysk także powoduje
nieprawidłowości, a w konsekwencji niepotrzebnie zawyża koszty budowy i eksploatacji konstrukcji.
Każde łożysko elastomerowe posiada zwulkanizowaną naklejkę identyfikującą łożysko, która zawiera następujące informacje (zdjęcie poniżej):
- numer certyfikatu CE,
- norma według której wykonane jest łożysko,
- logo producenta
- numer łożyska
6
Typy łożysk
Ze względu na sposób kotwienia rozróżniamy cztery podstawowe typy łożysk elastomerowych: Typ B(1), Typ C(2), Typ B/C(1/2) oraz
Typ C-PSP(5).
Typ B(1) – łożysko zbrojone niekotwione, składające się z co najmniej dwóch stalowych płyt jako zbrojenie.
Spełnienie warunku minimalnego obciążenia oraz tarcie zapobiegają poślizgowi tego łożyska. Brak kotwienia
ułatwia wymianę i serwisowanie łożysk.
Typ B/C(1/2) – łożysko zbrojone jednostronnie kotwione. Zawulkanizowana blacha zewnętrzna zapobiega
poślizgowi tego łożyska i stanowi dolną powierzchnię podporową elementu. Możliwa jest dowolna konfiguracja
sposobu kotwienia łożyska: spawane kotwy, krążki zabezpieczające lub otwory gwintowane. W przypadku
mostów kolejowych niezależnie od obciążeń zawsze należy stosować Typ B/C(1/2)
Typ C(2) - łożysko zbrojone obustronnie kotwione. Zawulkanizowane blachy zewnętrzne (powierzchnie
podporowe) zapobiegają poślizgowi tego łożyska. Podobnie jak w przypadku wcześniej opisanego typu,
możliwa jest dowolna konfiguracja sposobu kotwienia łożyska: spawane kotwy, krążki zabezpieczające lub
otwory gwintowane. Wymiana tego typu łożyska jest dość skomplikowana i wymaga dodatkowych operacji.
spoina
Typ C-PSP(5) - łożysko zbrojone obustronnie kotwione. Zawulkanizowane blachy zewnętrzne żeberkowe
(powierzchnie podporowe) zapobiegają poślizgowi tego łożyska. Wymiana tego typu łożyska jest dość
skomplikowana i wymaga niszczenia nie tylko podlewki łożyska ale także części żelbetowej nad łożyskiem.
7
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE
Maksymalne dopuszczalne obciążenie pionowe Maksymalny dopuszczalny kąt obrotu wokół osi wzdłużnej lub kąt
obrotu dla łożysko osiowosymetrycznych
Obciąże- Wymiary Ilość Przesuw Wyso- Grubość Przesuw Grubość Grubość Grubość Przesuw Grubość Grubość Kąt obrotu
nie łożyska warstw +/- kość elasto- +/- łożyska łożyska elasto- +/- łożyska elasto-
elasto- łożyska meru Typ 2 Typ 5 meru meru
meru
Nz,k axb n ex d t ex d d t ex d t Ø
kN mm szt. mm mm mm rad/1000
1 7 14 10 - - - - - - - 4
2 11 21 15 7 42 32 10 9 31,5 12,5 8
100 100x100
150 100x150 3 14 28 20 11 49 39 15 12 38,5 17,5 12
4 16 35 25 14 56 46 20 15 45,5 22,5 16
5 18 42 30 16 63 53 25 17 52,5 27,5 20
6 - - - 18 70 60 30 - - - 24
1 7 14 10 - - - - - - - 3
2 11 21 15 7 42 32 10 9 31,5 12,5 6
3 14 28 20 11 49 39 15 12 28,5 17,5 9
4 18 35 25 14 56 46 20 16 45,5 22,5 12
300 150x200 5 21 42 30 18 63 53 25 19 52,5 27,5 15
6 23 49 35 21 70 60 30 22 59,5 32,5 18
7 25 56 40 23 77 67 35 24 66,5 37,2 21
8 27 63 45 25 84 74 40 26 73,5 42,5 24
9 28 70 50 27 91 81 45 28 80,5 47,5 27
10 - - - 28 98 88 50 - - - 30
1 9 19 13 - - - - - - - 3 4
2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 6 8
6 34 74 53 32 93 83 48 33 83,5 50,5 18 24
8 - - - 37 115 105 64 - - - 24 32
8
Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA
Obciąże- Wymiary Ilość Przesuw Wyso- Grubość Przesuw Grubość Grubość Grubość Przesuw Grubość Grubość Kąt obrotu
nie łożyska warstw +/- kość elasto +/- łożyska łożyska elasto- +/- łożyska elasto-
elasto- łożyska -meru Typ 2 Typ 5 meru meru
meru
Nz,k axb n ex d t ex d d t ex d t Ø
kN mm szt. mm mm mm rad/1000
1 9 19 13 - - - - - - - 3 4
2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 5 8
3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 8 12
4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 10 16
600 Ø250 5 32 63 45 28 82 72 40 30 72,5 42,5 13 20
1300 250x400
6 37 74 53 34 93 83 48 35 83,5 50,5 15 24
7 40 85 61 38 104 94 56 39 94,5 58,5 18 28
8 43 96 69 41 115 105 64 42 105,5 66,5 20 32
9 46 107 77 44 126 116 72 45 116,5 74,5 23 36
10 - - - 46 137 127 80 - - - 25 40
1 9 19 13 - - - - - - - 2 3
2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 4 6
3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 6 9
4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 8 12
900 Ø300 5 32 63 45 28 82 72 40 30 72,5 42,5 10 15
1800 300x400
6 37 74 53 34 93 83 48 35 83,5 50,5 12 18
7 43 85 61 39 104 94 56 41 94,5 28,2 14 21
8 46 96 69 44 115 105 64 45 105,5 66,5 16 24
9 50 107 77 48 126 116 72 49 116,5 74,5 18 27
10 52 118 85 51 137 127 80 52 127,5 82,5 20 30
11 55 129 93 53 148 138 88 54 138,5 90,5 22 33
12 - - - 56 159 149 96 - - - 24 36
1 11 24 16 - - - - - - - 4
2 19 39 27 15 56 46 22 17 47,5 24,5 8
3 27 54 38 23 71 61 33 25 62,5 33,5 12
4 34 69 49 31 86 76 44 33 77,5 46,5 16
1200 Ø350 5 42 84 60 39 101 91 55 40 92,5 57,5 20
6 50 99 71 46 116 106 66 48 107,5 68,5 24
7 55 114 82 52 131 121 77 53 122,5 79,5 28
8 59 129 93 57 146 136 88 58 137,5 90,5 32
9 63 144 104 61 161 151 99 62 152,5 101,5 36
10 66 159 115 64 176 166 110 65 167,5 112,5 40
9
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE
Obciąże- Wymiary Ilość Przesuw Wyso- Grubość Przesuw Grubość Grubość Grubość Przesuw Grubość Grubość Kąt obrotu
nie łożyska warstw +/- kość elasto- +/- łożyska łożyska elasto- +/- łożyska elasto-
elasto- łożyska meru Typ 2 Typ 5 meru meru
meru
Nz,k axb n ex d t ex d d t ex d t Ø
kN mm szt. mm mm mm rad/1000
3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 8
4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 10
5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 13
2400 350x450 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 15
7 55 114 82 52 141 121 77 53 127,5 79,5 18
8 59 129 93 57 156 136 88 58 142,5 90,5 20
9 63 144 104 61 171 151 99 62 157,5 101,5 23
10 66 159 115 64 186 166 110 65 172,5 112,5 25
3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 35,5 6 9
4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 12
5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 15
6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 18
1900 Ø400 7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 21
3000 400x500
8 62 129 93 60 156 136 88 61 142,5 90,5 16 24
9 67 144 104 65 171 151 99 66 157,5 101,5 18 27
10 70 159 115 69 186 166 110 70 172,5 112,5 20 30
11 74 174 126 72 201 181 121 73 187,5 123,5 22 33
12 - - - 75 216 196 132 - - - 24 36
3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 6 9
4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 12
5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 15
6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 18
2400 Ø450 7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 21
4050 450x600
8 65 129 93 62 156 136 88 63 142,5 90,5 16 24
9 70 144 104 67 171 151 99 68 157,5 101,5 18 27
10 74 159 115 72 186 166 110 73 172,5 112,5 20 30
11 78 174 126 76 201 181 121 77 187,5 123,5 22 33
12 82 189 137 80 216 196 132 81 202,5 134,5 24 36
13 85 204 148 83 231 211 143 84 217,5 145,5 26 39
10
Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA
Obciąże- Wymiary Ilość Przesuw Wyso- Grubość Przesuw Grubość Grubość Grubość Przesuw Grubość Grubość Kąt obrotu
nie łożyska warstw +/- kość elasto +/- łożyska łożyska elasto- +/- łożyska elasto-
elasto- łożyska -meru Typ 2 Typ 5 meru meru
meru
Nz,k axb n ex d t ex d d t ex d t Ø
kN mm szt. mm mm mm rad/1000
3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 6 6
4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 8
5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 10
6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 12
2900 Ø 500 7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 14
3600 Ø 550
4500 500x600 8 65 129 93 62 156 136 88 63 142,5 90,5 16 16
9 72 144 104 69 171 151 99 71 157,5 101,5 18 18
10 77 159 115 75 186 166 110 76 172,5 112,5 20 20
11 82 174 126 80 201 181 121 81 187,5 123,5 22 22
12 86 189 137 84 216 196 132 85 202,5 134,5 24 24
13 89 204 148 88 131 211 143 89 217,5 145,5 26 26
14 93 219 159 91 146 226 154 92 232,5 156,5 28 28
15 - - - 94 161 141 165 - - - 30 30
3 35 70 50 32 95 75 45 33 82,5 47,5 6 6
4 46 90 65 42 115 95 60 44 102,5 62,5 8 8
5 56 110 80 53 135 115 75 54 122,5 77,5 10 10
6 67 130 95 63 155 135 90 65 142,5 92,5 12 12
4100 Ø 600 7 77 150 110 74 175 155 105 75 162,5 107,5 14 14
5000 Ø 650
6300 600x700 8 86 170 125 84 195 175 120 85 182,5 122,5 16 16
9 93 190 140 91 215 195 135 92 202,5 137,5 18 18
10 99 210 155 98 235 215 150 98 222,5 152,5 20 20
11 105 230 170 103 255 235 165 104 242,5 167,5 22 22
12 109 250 185 108 275 255 180 109 262,5 182,5 24 24
13 113 270 200 112 295 275 195 113 282,5 197,5 26 26
11
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE
Obciąże- Wymiary Ilość Przesuw Wyso- Grubość Przesuw Grubość Grubość Grubość Przesuw Grubość Grubość Kąt obrotu
nie łożyska warstw +/- kość elasto- +/- łożyska łożyska elasto- +/- łożyska elasto-
elasto- łożyska meru Typ 2 Typ 5 meru meru
meru
Nz,k axb n ex d t ex d d t ex d t Ø
kN mm szt. mm mm mm rad/1000
3 35 70 50 32 95 75 45 33 82,5 47,5 6 6
4 46 90 65 42 115 95 60 44 102,5 62,5 8 8
5 56 110 80 53 135 115 75 54 122,5 77,5 10 10
6 67 130 95 63 155 135 90 65 142,5 92,5 12 12
5800 Ø 700 7 77 150 110 74 175 155 105 75 162,5 107,5 14 14
6600 Ø 750
8400 700x800 8 88 170 125 84 195 175 120 86 182,5 122,5 16 16
9 98 190 140 95 215 195 135 96 202,5 137,5 18 18
10 105 210 155 103 135 215 150 104 222,5 152,5 20 20
11 112 230 170 110 255 235 165 111 242,5 167,5 22 22
12 118 250 185 116 275 255 180 117 262,5 182,5 24 24
13 123 270 200 121 295 275 195 122 282,5 197,5 26 26
14 127 290 215 126 315 295 210 127 302,5 212,5 28 28
15 131 310 230 130 335 315 225 131 322,5 227,5 30 30
3 41 79 59 38 104 84 54 40 91,5 56,5 6 6
4 54 102 77 50 127 107 72 52 114,5 74,5 8 8
5 67 125 95 63 150 130 90 65 137,5 92,5 10 10
6 79 148 113 76 173 153 108 77 160,5 110,5 12 12
7500 Ø 800 7 92 171 131 88 196 176 126 90 183,5 128,5 14 14
8500 Ø 850
9600 800x800 8 104 194 149 101 219 199 144 103 206,5 146,5 16 16
9 115 217 167 113 242 222 162 114 229,5 164,5 18 18
10 124 240 185 122 265 245 180 123 252,5 182,5 20 20
11 131 263 203 129 288 268 198 130 275,5 200,5 22 22
12 138 286 221 136 311 291 216 137 298,5 218,5 24 24
13 144 309 239 142 334 314 234 143 321,5 236,5 26 26
14 149 332 257 147 357 337 252 148 344,5 254,5 28 28
12
Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA
Obciąże- Wymiary Ilość Przesuw Wyso- Grubość Przesuw Grubość Grubość Grubość Przesuw Grubość Grubość Kąt obrotu
nie łożyska warstw +/- kość elasto +/- łożyska łożyska elasto- +/- łożyska elasto-
elasto- łożyska -meru Typ 2 Typ 5 meru meru
meru
Nz,k axb n ex d t ex d d t ex d t Ø
kN mm szt. mm mm mm rad/1000
a ex
d
b M
a
Ø
d
Tabele dla zbrojonych łożysk elastomerowych odnoszą się do standardowej budowy łożysk GUMBA. Dotyczą wymiarów wstępnych, które
umożliwiają jedynie ogólne i szybkie oszacowanie wielkości łożyska. Wartości w nich zawarte są wielkościami charakterystycznymi dla stanu
granicznego użytkowalności (SGU). Dla dokładniejszego zwymiarowania łożysk konstrukcyjnych zapraszamy do kontaktu
z przedstawicielami w oddziałach handlowych, pracownikami działu technicznego lub skorzystania z programu EDV na stronie producenta
łożysk www.gumba.de. Program umożliwia optymalny dobór łożysk. Zamieszczono w nim ogólnie znane wielkości łożysk z budową warstwową
według standardów firmy GUMBA oraz regularne wielkości łożysk według EN 1337-3.
13
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE
Projektowanie i produkcja łożysk elastomerowych odbywa się w oparciu o polską normę PN-EN 1337-3, która jest z harmonizowana z dyrektywą
budowlaną 89/106/EWG. Norma ta obejmuję swym zakresem m.in. łożyska elastomerowe zbrojone o powierzchni 1200x1200 mm
użytkowanych w temperaturach od -25°C do 50°C.
Poniżej przedstawiono zalecany tok obliczeniowy, którego rozwinięcie znajduję się we wspomnianej wcześniej normie.
Uwagi i dalsze wskazówki dotyczące przedstawionych etapów obliczeń znajdują się w normie PN-EN 1337.
Do obliczeń łożysk elastomerowych należy stosować charakterystyczne wielkości obciążeń. Przeprowadzenie dowodu zaś następuje w stanie
granicznym nośności (SGN) dla łącznego odkształcenia wynikającego z obciążenia, przesuwu i obrotu jak i odkształcenia z wynikającego
przesuwu.
Tabela na str. 30 zawiera informacje konieczne do wymiarowania łożyska według PN-EN 1337-3. W tabeli tej znajdują się również konieczne
warunki brzegowe. Może ona posłużyć do wyznaczenia i określenia parametrów łożysk konstrukcyjnych projektowanych dla konkretnego
obiektu.
Uwaga:
Zgodnie z PN-EN 1337-3 projektant obiektu mostowego przedstawia wszelkie niezbędne informacje, które umożliwiają dobór łożysk
konstrukcyjnych dla tegoż obiektu. Nie jest możliwe wyliczenie tych danych przez producenta łożysk.
W dowolnym punkcie łożyska suma odkształceń (Ɛt,d) wywołanych efektami obciążenia obliczeniowego (Ed) jest dana wyrażeniem:
1,5 · Nz,d
Ɛc,d = G · Ar · S
(
Ar = A’ · 1-
vx,d
a’
vy,d
b’ )
A’- efektywne pole łożyska zbrojonego (powierzchnia blach stalowych zbrojenia)
A’= a’·b’ (dla łożysk prostopadłościennych bez otworów)
a’ - efektywna szerokość łożyska zbrojnego (szerokość blach zbrojenia)
b’ - efektywna długość łożyska zbrojnego (długość blach zbrojenia)
vx,d - max. poziome przemieszczenie względne części łożyska w kierunku wymiaru a łożyska wywołane wszystkimi efektami obciążenia
obliczeniowego
vy,d - max. poziome przemieszczenie względne części łożyska w kierunku wymiaru b łożyska wywołane wszystkimi efektami obciążenia
obliczeniowego
14
Obliczenia łożysk elastomerowych
S - współczynnik kształtu
A’
S=
lp · te
A’- efektywne pole łożyska zbrojonego (powierzchnia blach stalowych zbrojenia)
A’= a’·b’ (dla łożysk prostopadłościennych bez otworów)
a’ - efektywna szerokość łożyska zbrojnego (szerokość blach zbrojenia)
b’ - efektywna długość łożyska zbrojnego (długość blach zbrojenia)
lp - obwód łożyska nieobciążonego
lp = 2 ·(a’+b’)
vxy,d
Ɛq,d = ≤ 1,0
Tq
vxy,d - max. wypadkowe poziome przemieszczenie względne części łożyska otrzymane z sumy wektorowej vx,d i vy,d
Tq - całkowita grubość elastomeru przy odkształceniu postaciowym wraz z górną i dolną otuliną
2·Σ (ti )
a’ - efektywna szerokość łożyska zbrojnego (szerokość blach zbrojenia)
ɑa,d - kąt obrotu względem szerokości, a, łożyska
b’ - efektywna długość łożyska zbrojnego (długość blach zbrojenia)
ɑb,d - kąt obrotu (o ile występuję) względem długości, b, łożyska
ti - grubość pojedynczej warstwy elastomeru
Kp - współczynnik korekcyjny
Kp = 1,3
Nz,d - wartość obliczeniowa siły pionowej
t1, t2 - grubość elastomeru po obu stronach blachy
Kh - współczynnik naprężeń rozciągających wywołanych w blasze zbrojenia:
Kh =1 (bez otworów )
Kh = 2 (z otworami )
Ɣm - częściowy współczynnik bezpieczeństwa Ɣm= 1,0
Ar - zredukowane efektywne pole łożyska elastomerowego
fy - granica plastyczności stali
3. Warunki graniczne
n Warunek ograniczonego obrotu
W przypadku łożysk zbrojonych graniczny obrót nie powinien być osiągnięty wtedy, gdy całkowite pionowe ściśnięcie ∑Vz,d spełnia następujące
warunki:
W przypadku łożysk prostopadłościennych
Ʃvz,d=
Nz,d·ti
A’
∙ (1
+
1
5·G·S12 Eb )
(a’·ɑa,d+b’∙ɑb,d )
Ʃvz,d- ≥0
K r,d
n Stateczność wyboczeniowa
N z,d
W zbrojonych łożyskach elastomerowych nacisk Ar
powinien spełniać następujące wyrażenie:
Nz,d 2·a’·G·S1
<
Ar 3·Te
16
Obliczenia łożysk elastomerowych
Wystarczy sprawdzić, czy średni docisk na powierzchnię nie przekracza wytrzymałości materiału podstawy.
A·G·vxy,d
Rxy =
Te
Łożyska prostopadłościenne
ɑ ·a’5·b’
M = G·
n·ti3·K s
Łożyska kołowe
·π·D’6
M = G· ɑ
512·n·ti3
17
Łożyska konstrukcyjne
FORMULARZ ZAPYTANIA
FORMULARZ ZAPYTANIA
Inwestycja
Uwagi
Ilość Nośność [kN] Siły horyzontalne [kN] Przesuw [+/-mm] Typ konstrukcji
Lp Obiekt Typ łożyska
szt. Fzk,max Fzk,min Fxk Fyk vx vy
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Uwagi:
1. Nazwa, oznaczenie obiektu
2. Typ łożyska:
-łożysko stałe (V 1.6)
-łożysko jednokierunkowo przesuwne poprzecznie stałe (V1x 1.2)
-łożysko jednokierunkowo przesuwne podłużnie stałe (V1y 1.2)
-łożysko wielokierunkowo przesuwne (V2 1.1- z konstrukcją podtrzymującą, E - sam blok elastomerowy)
3. Ilość łożysk
4. Maksymalna siła pionowa (obciążenia charakterystyczne)
5. Minimalna siła pionowa (obciążenia charakterystyczne)
6. Siła horyzontalna wzdłuż osi obiektu (obciążenia charakterystyczne)
7. Siła horyzontalna w poprzek osi obiektu (obciążenia charakterystyczne)
8. Przesuw wzdłuż osi obiektu
9. Przesuw w poprzek osi obiektu
Załączniki:
1.Schemat łożyskowania
2. Przekrój obiektu
3. Specyfikacja Techniczna
18
Formularz zapytania - przykładowo wypełniony
Ilość Nośność [kN] Siły horyzontalne [kN] Przesuw [+/-mm] Typ konstrukcji
Lp Obiekt Typ łożyska
szt. Fzk,max Fzk,min Fxk Fyk vx vy
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Uwagi:
1. Nazwa, oznaczenie obiektu
2. Typ łożyska:
-łożysko stałe (V 1.6)
-łożysko jednokierunkowo przesuwne poprzecznie stałe (V1x 1.2)
-łożysko jednokierunkowo przesuwne podłużnie stałe (V1y 1.2)
-łożysko wielokierunkowo przesuwne (V2 1.1- z konstrukcją podtrzymującą, E - sam blok elastomerowy)
3. Ilość łożysk
4. Maksymalna siła pionowa (obciążenia charakterystyczne)
5. Minimalna siła pionowa (obciążenia charakterystyczne)
6. Siła horyzontalna wzdłuż osi obiektu (obciążenia charakterystyczne)
7. Siła horyzontalna w poprzek osi obiektu (obciążenia charakterystyczne)
8. Przesuw wzdłuż osi obiektu
9. Przesuw w poprzek osi obiektu
Załączniki:
1.Schemat łożyskowania
2. Przekrój obiektu
3. Specyfikacja Techniczna
19
20
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE
Z KONSTRUKCJAMI
PODTRZYMUJĄCYMI
21
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE Z KONSTRUKCJAMI PODTRZYMUJĄCYMI
INFORMACJE OGÓLNE
W celu zablokowania przesuwu, wprowadzenia obciążeń równolegle do powierzchni łożyska wyposaża się je w dodatkowe konstrukcje stalowe
zwane konstrukcjami podtrzymującymi. Zastosowanie konstrukcji podtrzymujących pozwala na przeniesienie znacznych obciążeń
horyzontalnych, niż tych wynikających z własności kauczuku i budowy wewnętrznej łożyska.
Ochrona antykorozyjna stalowych konstrukcji do łożysk elastomerowych GUMBA® spełnia wymogi normy PN EN 1337-9. Standardowo
stosowany jest system ochronny nr 1 podany w ZTV-ING.
Składa się on z:
n 100 μm nakładanej poprzez metalizowanie natryskowe cynku na powierzchni oczyszczonej do stopnia Sa3,
n 80 μm warstwy podkładowej,
n 80 μm warstwy wierzchniej.
Podane powyżej warstwy powłok przyporządkowane są według kolejności nakładania na powierzchnię metalu. Zastosowany system
antykorozyjny jest, jak wynika z naszego wieloletniego doświadczenia, najlepszy. Przy braku uszkodzeń mechanicznych powłoki gwarantuje
zachowanie stalowej konstrukcji łożyska w bardzo dobrym stanie na okres co najmniej kilkudziesięciu lat. Inne systemy powłok antykorozyjnych są
dostępne na zamówienie.
Konstrukcje podtrzymujące do łożysk elastomerowych dzielimy we względu na sposób działania łożyska i możliwości blokady kierunku przesuwu.
łożysko elastomerowe
płyta stalowa
z elementami oporowymi
łożysko elastomerowe
kierunek podłużny obiektu
łożysko elastomerowe
kierunek podłużny obiektu
płyta stalowa
z knagerami
łożysko elastomerowe
płyta stalowa
kierunek podłużny obiektu
z otworami
płyta stalowa
z elementami oporowymi
22
INFORMACJE OGÓLNE
W zależności od potrzeb konstrukcja podtrzymująca dostosowywana jest do potrzeb obiektu. Kotwimy łożyska w zależności od rodzaju
materiału z jakiego wykonany jest obiekt – obiekty stalowe lub żelbetowe.
mocowanie przy
element pomocy śrub
blokujący
warstwa
przyczółek/cios zaprawy wyrównującej przyczółek/cios
Stal / Beton
przęsło ze stali
przyczółek/cios
Stal / Stal
przyczółek/cios
przyczółek/cios
23
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWE Z KONSTRUKCJAMI PODTRZYMUJĄCYMI
Elementy te stosuje się w obiektach, których część przejazdowa mostu wykonywana jest z betonu. Dolne kotwy montowane są w ciosie
podłożyskowym, zaś kotwy górne w poprzecznicy lub betonowej części przejazdowej obiektu.
Łożysko elastomerowe wielokierunkowo przesuwne Typ 1.1 Łożysko elastomerowe jednokierunkowo przesuwne poprzecznie
wraz z konstrukcją podtrzymującą obustronnie kotwioną w betonie. stałe Typ 1.2 wraz z konstrukcją podtrzymującą obustronnie kotwioną
w betonie.
Łożysko elastomerowe jednokierunkowo przesuwne podłużnie stałe Łożysko elastomerowe stałe nieprzesuwne Typ 1.6 wraz z konstrukcją
Typ 1.2 wraz z konstrukcją podtrzymującą obustronnie kotwioną podtrzymującą obustronnie kotwioną w betonie.
w betonie.
UWAGA:
Wymiary, rozstaw kotew stalowej konstrukcji podtrzymującej łożyska dostosowywane są do potrzeb obiektu inżynierskiego.
24
PRZYKŁADY WYKONANIA ŁOŻYSK ELASTOMEROWYCH Z KONSTRUKCJAMI PODTRZYMUJĄCYMI
Elementy te są do zastosowania w obiektach, których część przejazdowa mostu wykonywana jest ze stali. Wskazują na to występujące w górnej
blasze konstrukcji podtrzymującej otwory do przytwierdzenia łożysk do konstrukcji stalowej. Do połączenia konstrukcji stalowej łożyska ze
stalową konstrukcja obiektu, należy stosować elementy złączne zgodne z PN-EN 14399. Dolne kotwy montowane są w ciosie podłożyskowym.
Łożysko elastomerowe wielokierunkowo przesuwne Typ 1.1 Łożysko elastomerowe jednokierunkowo przesuwne poprzecznie
wraz z konstrukcją podtrzymującą. Górna płyta łożyska stałe Typ 1.2. Górna płyta łożyska przystosowana do kotwienia
przystosowana do kotwienia w konstrukcji stalowej obiektu w konstrukcji stalowej obiektu mostowego.
mostowego.
Łożysko elastomerowe jednokierunkowo przesuwne podłużnie stałe Łożysko elastomerowe stałe nieprzesuwne Typ 1.6. Górna płyta
Typ 1.2. Górna płyta łożyska przystosowana do kotwienia w łożyska przystosowana do kotwienia w konstrukcji stalowej obiektu
konstrukcji stalowej obiektu mostowego. mostowego.
UWAGA:
Wymiary, rozstaw kotew i otworów stalowej konstrukcji podtrzymującej łożyska dostosowywane są potrzeb obiektu inżynierskiego.
25
26
ŁOŻYSKA
ELASTOMEROWE-ŚLIZGOWE
27
Łożyska konstrukcyjne
ŁOŻYSKA ELASTOMEROWO - ŚLIZGOWE
INFORMACJE OGÓLNE
Łożyska odkształcalno-ślizgowe GUMBA rozszerzają możliwości łożysk elastomerowych pod względem przenoszenia przesuwów
horyzontalnych.
Łożyska odkształcalno-ślizgowe składają się ze zbrojonego łożyska elastomerowego, urządzenia ślizgowego i jeśli to konieczne, konstrukcji do
przenoszenia sił horyzontalnych.
Łożysko elastomerowe przejmuje najmniejsze ruchy wynikające z obciążeń poziomych i pozwala na obroty wokół osi poziomych łożyska.
Przesuwy horyzontalne, które wykraczają poza możliwości odkształcenia łożyska elastomerowego, są realizowane przy pomocy urządzenia
ślizgowego, czyli współpracującego teflonu z blachą ze stali austenitycznej.
Ze względu na duże możliwości przesuwu łożyska te standardowo wyposażone są w urządzenie pomiarowe w celu kontroli przesuwu.
Przy konstruowaniu łożysk odkształcalno-ślizgowych konieczna jest bliska współpraca pomiędzy projektantem obiektu i producentem łożysk.
28
Typy łożysk
1.4 wielokierunkowo ślizgowe (VG2)
przód góra
płyta ślizgowa
urządzenie ślizgowe
łożysko elastomerowe
Stalpodłużnie
1.3 / Beton ślizgowe, poprzecznie stałe (VG1)
płyta ślizgowa
listwa prowadząca
płyta ślizgowa
listwa prowadząca
urządzenie ślizgowe
łożysko elastomerowe
29
30
ZALECENIA
MONTAŻOWE
31
Łożyska konstrukcyjne
ZALECENIA MONTAŻOWE
INFORMACJE OGÓLNE
Firma Betomax oprócz współpracy z biurami projektowymi i firmami wykonawczymi w zakresie doboru i projektowania łożysk konstrukcyjnych
oferuje nadzór oraz od 2010r również montaż łożysk konstrukcyjnych. Aktualnie dysponujemy dwoma wyspecjalizowanymi ekipami monterów
łożysk konstrukcyjnych. Montaż obejmuje ustawienie łożyska na podporze wypoziomowane i ustawienie łożyska w osiach, wykonanie szalunku,
wykonanie podlewki z zaprawy niskoskurczowej oraz zabezpieczenie łożyska po montażu. Nasze ekipy wyposażone są
w specjalistyczne narzędzia potrzebne do prawidłowego montażu łożysk. Posiadają przyrządy pomiarowe: poziomice o dużej dokładności,
niwelatory elektroniczne, termometry na podczerwień oraz niezbędne elektronarzędzia pomocne podczas montażu. Montaż kończy się
wystawieniem protokołu montażu łożysk przekazywanym wykonawcy obiektu.
Współpracujemy z największymi firmami budowlanymi działającymi na terenie naszego kraju, m.in. Skanska, Strabag, Polimex Mostostal,
Budimex. Braliśmy udział w realizacji pierwszych odcinków Autostrady A1, oraz kilku odcinkach Autostrady A2. W przypadku montażu łożysk
konstrukcyjnych kierujemy się obowiązującą normą PN-EN 1337-11 zachowując najwyższe standardy unijne co znajduje uznanie u
zadowolonych klientów.
Montaż łożysko poprzedzony jest stworzeniem dokumentacji rysunkowej i przekazaniem jej na budowę. Po jej zatwierdzeniu można przystąpić
do prac przygotowawczych. Pierwszym etapem jest wykonanie ciosów pod łożyskowych. Ciosy realizowane są indywidualnie pod każde
łożysko z uwzględnieniem wskazówek zawartych w rysunkach montażowych przekazywanych przez firmę Betomax. Cios musi być zazbrojony
i zaszalowany na odpowiednią wysokość. W przypadku łożysk kotwionych, wyposażonych w trzpienie należy pozostawić otwory w ciosie. Po
uzyskaniu odpowiedniej wytrzymałości betonu można przystąpić do montażu łożyska. Część na której będzie wykonywana podlewka musi być
odpowiednio przygotowana. Łożyska ustawiane są zgodnie z naniesionymi przez obsługę geodezyjną osiami. Następnie łożyska są
poziomowane a ich ustawienie sprawdzane kontrolnie i odbierane przez geodetę. Kolejnym etapem jest przygotowani szalunku po czym można
wykonać podlewkę. Podlewka wprowadzana jest w sposób zapewniający usunięcie powietrza spod łożyska tak aby nie powstały tzw. poduszki
powietrzne pod łożyskiem. W zależności od rodzaju podlewki po uzyskaniu odpowiedniej jej wytrzymałości można przystąpić do wykonywania
konstrukcji nośnej obiektu. Łożyska na czas transportu i montażu zabezpieczone są śrubami montażowymi które należy zwolnić gdy konstrukcja
obiektu zacznie sama przenosić obciążenie i pracować.
32
PRACE MONTAŻOWE
1. Przygotowanie powierzchni ciosu poprzez groszkowanie 2. Oczyszczenie powierzchni ciosu podłożyskowego
33
Łożyska konstrukcyjne
ZALECENIA MONTAŻOWE
W Polsce obecnie na szeroką skalę prowadzone są inwestycje związane z wykonywaniem nowych odcinków dróg oraz obiektów inżynierskich,
równolegle prowadzone są także naprawy oraz modernizacje istniejących obiektów oraz dróg. W przypadku istniejących obiektów stare,
wyeksploatowane łożyskowanie należy wymienić na nowe. Często spotyka się wiadukty i mosty oparte na skorodowanych łożyskach rolkowych,
które nie pracują prawidłowo, narażając całą konstrukcje obiektu na awarie. Firma BETOMAX oferuje pełną pomoc w doborze odpowiedniego
rozwiązania oraz w przeprowadzeniu montażu nowego łożyska. Pierwszym etapem jest zaprojektowanie odpowiednich łożysk, które zapewnią
przenoszenie obciążeń pionowych, sił horyzontalnych oraz odkształceń termicznych istniejącego obiektu. Powyższe rozwiązania muszą być
zaakceptowane przez biuro projektowe wykonujące projekt modernizacji obiektu. Sam etap wymiany dostarczonych łożysk polega na
podniesieniu istniejącego obiektu za pomocą siłowników hydraulicznych na odpowiednią wysokość, zapewniając tym samym przestrzeń
niezbędną do demontażu istniejących łożysk najczęściej poprzez ich odkucie oraz montaż nowych łożysk.
Fachowa ocena stanu łożysk elastomerowych wymaga w dużym stopniu znajomości i doświadczenia i musi być przeprowadzona przez
wykwalifikowany personel. W przypadku stwierdzenia odchyleń, zalecamy konsultacje z producentem łożysk.
W trakcie inspekcji mostu łożyska konstrukcyjne również podlegają kontroli. W czasie inspekcji sprawdzane są między innymi następujące
czynniki:
n pozycja łożyska elastomerowego,
n wielkość powierzchni kontaktowych łożyska elastomerowego z otaczającymi powierzchniami,
n jakość powierzchni łożyska elastomerowego (następstwa sprężynowania, powstanie pęknięć),
n przesuw horyzontalny w dopuszczalnym zakresie,
n obrót w dopuszczalnym zakresie,
n jakość powierzchni ślizgowych,
n jakość ochrony antykorozyjnej.
Poniżej przedstawiamy kilka przykładów przeprowadzonych renowacji. Zdjęcia udostępnione przez Other Montagen.
Przed Po Przed Po
34
CERTYFIKATY,
REFERENCJE
35
Łożyska konstrukcyjne
CERTYFIKATY
CERTYFIKATY
36
REFERENCJE
37
Łożyska konstrukcyjne
REFERENCJE
REFERENCJE
38
LISTA
REFERENCYJNA
39
Łożyska konstrukcyjne
LISTA REFERENCYJNA
LISTA REFERENCYJNA
40
LISTA REFERENCYJNA
41
Łożyska konstrukcyjne
LISTA REFERENCYJNA
LISTA REFERENCYJNA
42
LISTA REFERENCYJNA
Poniżej przedstawiono listę referencyjną ważniejszych inwestycji w Polsce, na których dostawę i montaż łożysk wykonała firma BETOMAX.
Nadmienić nalezy, iż prowadziliśmy także nadzór nad montażem łożysk na różnych inwestycjach m.in. Autostrada A1, odc. Rusocin - Nowe
Marzy; Autostrada A1 Nowe Marzy-Czerniewice k.Torunia; Południowa obwodnica Warszawy S2, od węzła Konotopa do węzła Puławska.
43
44
GALERIA
45
Łożyska konstrukcyjne
GALERIA
GALERIA
46
GALERIA
47
Łożyska konstrukcyjne
GALERIA
GALERIA
48
GALERIA
49
Łożyska konstrukcyjne
NOTATKI
Notatki
50
Gdańsk
6 Białystok
Toruń
4
Oddział handlowy Końskie Warszawa
7
Poznań
ul. Górna 2a, 26-200 Końskie, tel: +48 41 375 1347, fax: +48 41 375 1348
Zielona Góra
8
Łódź
Łukasz Mączyński Maciej Przygoda Lublin
1 Dyrektor Regionu
M: +48 665 139 210
l.maczynski@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 661 614 746
m.przygoda@betomax.pl
Wrocław
Końskie
1
3 Opole Kielce
2
Rzeszów
3 Dyrektor Regionu
M: +48 607 618 654
w.michon@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 693 445 458
d.klimczyk@betomax.pl
4 Dyrektor Regionu
M: +48 603 797 698
t.zieba@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 661 619 189
j.lewanda@betomax.pl
5 Dyrektor Regionu
M: +48 607 216 373
t.nitek@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 661 610 855
p.sawicki@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 661 612 470
p.bendek@betomax.pl
6 Dyrektor Regionu
M: +48 605 311 638
p.gardulski@betomax.pl
7 Dyrektor Regionu
M: +48 601 381 509
w.muszynski@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 693 445 438
m.maczynski@betomax.pl
Przedstawiciel Handlowy
M: +48 693 445 480
k.plichta@betomax.pl
Mirosław Mielczarek
8 Dyrektor Regionu
M: +48 602 316 103
m.mielczarek@betomax.pl
51
Siedziba główna
BETOMAX Polska S.A.
ul. Górna 2a, 26-200 Końskie
tel.: +48 41 375 1347
fax: +48 41 375 1348
e-mail: betomax@betomax.pl
www.betomax.pl
Doradca techniczny
Tomasz Kaczmarski
tel.: +48 41 375 6355
tel.: +48 693 567 438
e-mail: t.kaczmarski@betomax.pl