Professional Documents
Culture Documents
Roman Polanski
Roman Polanski
Roman Polanski, 1933te Polonyal bir Yahudi ile bir Rus gmeninin olu olarak Pariste
dnyaya geldi. yanda ailesi ile birlikte Krakova tand. 1940da ehrin Almanlar
tarafndan igal edilmesi ardndan ailesi bir toplama kampna gnderildi.
Naziler tarafndan gtrlmesinden hemen nce babasnn sayesinde kamay baaran
Polanski, iyiliksever Katolik ailelerin yardm sayesinde hayatta kalmay baarr. Annesi
Auschwitzde lr. Kamptan sa olarak kurtulmay baaran babas, oluyla birlikte Krakova
dner. Babasnn tekrar evlenmesi zerine, artk bir yetikin olan Polanski evden ayrlr.
Babas, Polanskiyi bir teknik okula gnderir. 1950de bir sinema okuluna devam etmek zere
okulu terk eder. Ayn zamanda, Krakov tiyatrosunda aktr olarak ie balar. 1954te Lodzun
nl Devlet Film Okulunda ynetmenlik blmne girer, yl sonra rencilik dneminin
ilk filmi olan Break Up The Party yi eker.
SANAT HAYATI
lk tannan filmi 1962de ektii Knife in The Water - Suda Bak olur. Bu filmde senaryo
zerinde kendisi almtr. Sonraki iki filmini ekmek zere ngiltereye giden ynetmenin
burada yapt ilk film olan Repulsion - Tiksinti, parlak bir baar elde edemez. Repulsion
ynetmenin en ok sevdii filmi olduu sylenir. Polanski 1968de ektii korku filmi
Rosemary'nin Bebei ile Hollywooda ayak basar. nceki eserlerinde olduu gibi bu filmde
de ynetmen, uursuzluklara iaret eden bir dehet havas yaratr.
1968 yapm Rosemarynin Bebei eytanl film diye adlandrlan korku alt trnn
ketalarndan biri oldu. Bu filmden hemen sonar lgn bir tarikat lideri olan Charles
Manson ve adamlar, evlerine girerek Polanskinin hamile ei Sharon Tate ve o srada evde
olan drt misafiri bak darbeleriyle feci ekilde katletmeleri, Polanskinin sanatna daha ok
sarlmasn salad.
Bir sonraki filmi Macbeth (Mac Bethad) bir Shakespeare uyarlamasdr. Bu film Polanskinin
einin lmnden sonra ekmesi ynetmenin hissettii ac ve iddetin filme yansmasna
sebep olmutur. Bu filmin ardndan klk deitiren ynetmen, talyaya gidip bir seks
komedisi eker. Ardndan, en iyi filmlerinden biri saylan Chinatownu ekmek zere tekrar
Hollywooda dner. Film, Polanskiye bir Oscar, bir de ngiliz Akademi dl getirir. 1976
ylnda ektii heyecan verici ve gerekst The Tenant- Kirac ile baarlar devam eder.
Uursuz, paranoyak bir delilik, suistimal ve intikam hikyesini anlatan filmin Polanskinin
Parise geldii ilk yllarda yaad mahallede ekildii sylenir. Bu film ayn zamanda
"apartman lemesinin" Repulsion ve Rosemary'nin Bebei'nden sonraki nc ve son filmi
olma zelliini tamaktadr.
Bir yl sonra, ynetmenin ad ok farkl bir sebeple gazete sayfalarnda yer almaya
balayacaktr: Polanski, Samantha Geimer adndaki 13 yanda bir kza tecavzden sulu
bulunur. Bu olayn ardndan almalarna Hollywoodda devam etmesi imknszlanca,
Parise yerleir ve Fransz vatandalna geer. 1979 ylna kadar da film yapmaz. Thomas
Hardynin bir romanndan uyarlanan saat uzunluundaki Tess Fransada o zamana kadar
ekilen en pahal film olur. Bunun karln, Polanskiye bir Oscar dl olarak gelir. Bir
sonraki filmi olan Pirates-Korsanlar (1986) ise tam bir hayal krkl yaratr. 1987de
ektii ve Harrison Fordun rol ald gerilim filmi Frantic, de ne eletirmenlerden, ne de
iin ticari ksmyla ilgilenenlerden olumlu puan alamamtr. 1992deki Bitter Moon- Ac
Ay u eker ama beenilmez. Polanski eletirmenlerin vgsn ancak 1994te ektii
Death and the Maiden ile kazanabildi. ki yl sonra deneysel bir alma olan Gli Angeliye
imza atan ynetmen, 1999da The Ninth Gate- Dokuzuncu Kap ile esrarl gerilim
filmlerine dn yapt. Dokuzuncu Kapda Johhny Depp ve ei oynamtr.
Ynetmen, 2002 ylnda, kendi yaam-yksnn aynas niteliindeki The Pianist- Piyanisti
ekti. II. Dnya Sava srasnda, Varovann varo sokaklarnda yaam sava veren bir
adamn hikyesini konu alan film, 55. Cannes Film Festivalinde Altn Palmiye dl'ne
layk grld. 2005 ylnda ise Charles Dickens'in Oliver Twist romann filme ekmitir.
Hikye, 19 yzylda, yetim bir ocuun, Londra sokaklarnda yaamak zorunda kald
sefillii anlatr.
Usta ynetmenin hayat trajedilerle sarslmaya devam edecekti. Ynetmen bu kez de 13
yanda bir kzla cinsel ilikiye girmekten suland. Kzn annesi de grg tan olarak ifade
verdi ve Polanskinin sulu olduuna karar verildi. Psikiyatrik testten geirilmeyi talep eden
ynetmen, 50 yla kadar hapis istemiyle yargland. Polanski, mahkeme tarafndan kendisine
yneltilen 13 yandaki bir kz ocuuna tecavz sulamasn kabul etmesinden 1 yl sonra
1978'de Fransa'ya kamt. Roman Polanski, kendi yaam yksnden yola kan "Piyanist"
adl filmiyle 2003 ylnda "En yi Ynetmen" Oscar layk grlm ancak hakkndaki
tutuklama karar nedeniyle dl trenine katlamamt. nk burada yakalanarak tutukland
olan oluna tapan cadlar olduunu fark eder. eytan ocuu ldrmeyi dnen, ocuk
Roman tarafndan tatl diliyle ikna edilir ve oluna bir ninni sylemeye balar.