Netcad Kitap

NETCAD
Bu belgedeki tm bilgiler nceden uyar yaplmadan deitirilebilir ve Ulusal CAD ve

GIS zmleri Mhendislik Bilgisayar A.. adna verilmi herhangi bir taahht
nitelii tamaz. Bu belgede aklanan yazlm bir lisans ya da snrl kullanm
szlemesine tabidir. Bu yazlm lisans ya da snrl kullanm szlemesinde aklanan
amalar dnda herhangi bir ortama kopyalanmas yasalara aykrdr.
Copyright Ulusal CAD ve GIS zmleri Mhendislik Bilgisayar A.. 1999-2004
Btn Haklar Sakldr. Telif hakk kanunlar erevesinde izin verilen haller dnda,
nceden yazl izin alnmakszn oaltlmas, uyarlanmas ve tercme edilmesi
yasaktr.
NETCAD Apache Software Foundation tarafndan gelitirilen XML Parser
ktphanesini kullanmaktadr. Bu nedenle devam eden not eklenmitir.
"This product includes software developed by the Apache Software Foundation
(http://www.apache.org/)."
Birinci bask, Nisan 1999
Basld Yer: Ankara
Versiyon: V.5
Revizyon Tarihi:16.08.2006
Revizyon No: 011
Dokman No: NC_NETCAD_01
www.netcad.com.tr
teknik@netcad.com.tr
1. Kitap hakkndaki gr ve dnceleriniz iin bilgi@netcad.com.tr
2. Teknik Destek almak iin http://www.netcadportal.com
adreslerinden ulaabilirsiniz.
NETCAD 5.0 GIS
NDEKLER
1.
BLM: Program Kurulumu.............................................................1

Kurulum................................................................................................ 1
2.
BLM: Genel Kavramlar ile NETCAD ......................................... 2-1
NETCAD Ekran ...................................................................................2-1
Proje Ad......................................................................................2-3
Tabakalar.....................................................................................2-3
izgi Tipleri ..................................................................................2-4
Fontlar.........................................................................................2-4
Yakalama Modlar..........................................................................2-5
NETCAD Menleri ................................................................................2-6
NETCAD Objeleri .................................................................................2-6
Doru ..........................................................................................2-6
oklu Doru .................................................................................2-7
Nokta ..........................................................................................2-7
Yay ve Daire.................................................................................2-7
Sembol ........................................................................................2-7
Grup............................................................................................2-8
Pafta ...........................................................................................2-8
Yaz.............................................................................................2-8
(Eri) Mnhani..............................................................................2-8
gen..........................................................................................2-8
Tarama........................................................................................2-8
Blok ............................................................................................2-9
Genel Bilgiler .................................................................................... 2-10
Szgeler................................................................................... 2-11
NETCAD Nokta Yaps......................................................................... 2-13
NETCAD Nokta Yaps................................................................... 2-13
NETCAD 'de Noktalarn Elde Edilmesi ............................................. 2-13
NETCAD'de Nokta Seme Kurallar................................................. 2-14
Tabaka Yaps ................................................................................. 2-135
izgi Tipi.......................................................................................... 2-28
Fontlar............................................................................................. 2-29
Obje Seim Mens........................................................................... 2-30
Yntemler .................................................................................. 2-32
Szge ...................................................................................... 2-36
Snflar....................................................................................... 2-39
Kme ........................................................................................ 2-40
Dier ......................................................................................... 2-41
Nokta Yakalama Modlar..................................................................... 2-42
Std............................................................................................ 2-42
Dier ......................................................................................... 2-52
Yakalama Modlar.............................................................................. 2-56
Tabaka Modlar ................................................................................. 2-59
NETCAD 5.0 GIS
3.
BLM: Proje Mens ................................................................. 3-1

A..... ................................................................................................3-1
Yeni... ...............................................................................................3-3
Kapat ................................................................................................3-4
zellikler............................................................................................3-4
Proje Bilgileri ................................................................................3-4
lek...........................................................................................3-4
Projeksiyon ..................................................................................3-5
Parsel Servisi.............................................................................. 3-58
Yardmc lemler .............................................................................. 3-79
Proje Dzenle ...............................................................................3-9
Rulo eklinde Kaydet................................................................... 3-12
Ruloya Uygun Grid ret ............................................................... 3-14
Plot (Kalemli Plotter iin).............................................................. 3-14
Oku........................................................................................... 3-14
Yaz ........................................................................................... 3-16
Blok Kaydet...................................................................................... 3-16
Blok Ekle.......................................................................................... 3-18
izdir............................................................................................... 3-18
Kaydet............................................................................................. 3-18
Farkl Kaydet .................................................................................... 3-19
k................. ................................................................................. 3-19
4.
BLM: iz Mens ..................................................................... 4-1
Tarama..............................................................................................4-1
Alan Taramalar ............................................................................4-1
Dz Tarama .................................................................................4-2
Bina Taramas ..............................................................................4-4
Bina Kenar Taramas .....................................................................4-5
Merdiven Taramas ........................................................................4-5
Daire izimi........................................................................................4-6
3 Noktadan Geen Daire ................................................................4-6
1 Teet - 2 Noktadan Geen ...........................................................4-6
2 Teet - 1 Noktadan Geen ...........................................................4-6
Teet - 1 Noktadan Geen..............................................................4-6
2 Teet Yarap ..........................................................................4-7
3 Objeye Teet .............................................................................4-8
Yarap ve Merkezi Belli .................................................................4-8
Bir Doruya Teet Daire ................................................................4-9
Yay Merkez ve 2 Nokta ...............................................................4-9
3 Noktadan Geen Yay................................................................. 4-10
Elips .......................................................................................... 4-10
Yaz ilemleri .................................................................................... 4-11
zellikli Yaz ............................................................................... 4-11
Bul Deitir ................................................................................ 4-12
Paragraf Yaz ............................................................................... 4-13
NETCAD 5.0 GIS
Aktif Fonta evir ......................................................................... 4-14

Normale evir ............................................................................ 4-14
talie evir ............................................................................... 4-14
Altn iz .................................................................................... 4-14
Text Dosya Ykle ........................................................................ 4-14
Koordinat Yazdr ......................................................................... 4-15
Nokta Ad ret ............................................................................ 4-16
Yardmc lemler .............................................................................. 4-17
oklu Doruya evir.................................................................... 4-17
Taslak iz .................................................................................. 4-17
Dizi Yarat ................................................................................... 4-18
2 Daireye Teet Doru................................................................. 4-21
Kutu iz..................................................................................... 4-21
Rleve ............................................................................................. 4-22
Poligon Hatt............................................................................... 4-22
Cephe Yaz .................................................................................. 4-22
Kutur Bala ................................................................................ 4-22
Dik D ..................................................................................... 4-23
AraMesafe Yaz ............................................................................ 4-23
Alnmana Cephe Yaz .................................................................... 4-23
Alan Yaz .................................................................................... 4-24
Nokta Yazs ............................................................................... 4-24
Hzl Kaydr................................................................................. 4-24
Hzl Sil ...................................................................................... 4-24
Poligon Kaydr ............................................................................ 4-25
Poligon Hatt (Yn) ...................................................................... 4-25
Koordinat Yaz ............................................................................. 4-26
Z Yaz......................................................................................... 4-26
Z Yaz (Etkileimli) ....................................................................... 4-26
l.. .............................................................................................. 4-27
Yatay llendir.......................................................................... 4-27
Dikey llendir.......................................................................... 4-27
Paralel llendir ........................................................................ 4-27
Paralel llendir (Yay) ............................................................... 4-27
A llendir ............................................................................. 4-28
Yarap llendir ....................................................................... 4-28
Uzunluk Yazdr............................................................................ 4-28
Paralele Dik Hat .......................................................................... 4-29
izgi iz........................................................................................... 4-30
oklu Doru iz ................................................................................ 4-31
Noktadan Geen Eri iz .................................................................... 4-32
Yumuatlm Eri iz ........................................................................ 4-33
Paralel Doru iz .............................................................................. 4-33
Nokta At/ Deitir ............................................................................. 4-33
Ardl Nokta At................................................................................. 4-34
NETCAD 5.0 GIS
Sembol Yerletir................................................................................ 4-35

Blok lemleri ................................................................................... 4-37
5.
BLM: Referans Yneticisi ........................................................ 5-1
Referans Yneticisi lemleri .................................................................5-3
Kategori lemleri................................................................................5-7
Referanslar zerindeki ilemler ........................................................... 5-10
Referanslarn Ortak zellikleri............................................................. 5-11
Dnm ....................................................................................... 5-112
lemler ........................................................................................... 5-13
Referans Trleri ................................................................................ 5-14
Tematik Harita Hazrlama.................................................................... 277
Projeksiyon lemleri .......................................................................... 366
Pafta A ............................................................................................ 377
Paftaya Yakla: .................................................................................. 388
6.
BLM:Balant Yneticisi .......................................................... 6-1
Desteklenen Veri Taban Ynetim Sistemleri (VTYS) ................................6-1
Balant Yneticisi Temel Kullanc Arayz.............................................6-2
Yeni bir Proje Oluturmak.....................................................................6-3
Varolan bir veritabanna balanmak ................................................6-3
NCSPATINFO nedir?.......................................................................6-6
Tablolar Gizlemek.........................................................................6-6
SPATIAL TABLOLAR .............................................................................6-7
NCZ Tablolar ......................................................................................6-9
NETCAD SPATIAL tablolar.....................................................................6-9
Kullanc Tanml SPATIAL Tablolar.........................................................6-9
ESRI Personal GeoDatabase Tablolar .................................................. 6-10
Snf Eklemek ................................................................................... 6-10
Projelerin Tanmas .......................................................................... 6-11
Balant Yneticisi ve Referans Yneticisi likisi.................................... 6-11
Balant Yneticisi lemleri ................................................................ 6-11
Access Balant zellikleri ............................................................ 6-14
Balant lemleri ........................................................................ 6-15
Yeni Tablo Oluturma lemleri ..................................................... 6-17
Tablo lemleri............................................................................ 6-22
Kolon lemleri ........................................................................... 6-26
Snf lemleri ............................................................................. 6-30
Veritaban Tablolar zerinde Yaplabilecek lemler.......................... 6-41
likili Verileri Grmek ................................................................. 6-53
Balantsz Kaytlar...................................................................... 6-53
Tablo Grntlerinin Birbirine Yapma zellikleri............................ 6-53
Raporlama lemleri (MANUEL) ........................................................... 6-55
Raporlama lemleri (OTOMATK)........................................................ 6-60
SQL Oluturucu................................................................................. 6-69
7.
BLM: Dzenle Mens ............................................................. 7-1
Alan lemleri .....................................................................................7-1
Alan kart ...................................................................................7-1
NETCAD 5.0 GIS
Alan Birletir.................................................................................7-1
Alan Kesiimi................................................................................7-2
Alan Bl .......................................................................................7-2
Yardmc lemler ................................................................................7-3
Ayrtr ........................................................................................7-3
Ke Yuvarlat ...............................................................................7-6
Obje Bl ......................................................................................7-6
X,Y Ynnde lekle.....................................................................7-7
izgi Ynn Deitir.....................................................................7-8
okludoru Kesi Sil ....................................................................7-8
Geri Al (Undo) ....................................................................................7-8
Yeniden Yap .......................................................................................7-9
Sil.... .................................................................................................7-9
Tabaka Deitir...................................................................................7-9
izgi Tipi Deitir .............................................................................. 7-10
Toplu Obje Deitir ........................................................................... 7-11
Birletir............................................................................................ 7-12
Paralel ............................................................................................. 7-12
Uzat... ............................................................................................. 7-14
Kes... .............................................................................................. 7-15
Kr.... .............................................................................................. 7-15
Edit... .............................................................................................. 7-16
Kaydr ............................................................................................. 7-18
Dndr ............................................................................................ 7-19
lekle ............................................................................................ 7-19
Aynala ............................................................................................. 7-20
2 Noktadan Dnm ........................................................................ 7-20
8.
BLM: Grnt Mens............................................................. 8-1
Yardmc lemler ................................................................................8-1
Noktaya Yakla ........................................................................... 8-11
Noktadan Uzakla ....................................................................... 8-11
Grnt Ekle .............................................................................. 8-11
Grntye Git............................................................................. 8-22
Pencere Byt .................................................................................. 8-22
nceki Pencere ................................................................................. 8-33
Tmn Gr .......................................................................................8-3
Yeniden iz ........................................................................................8-3
Yakla ...............................................................................................8-3
Uzakla..............................................................................................8-4
Ekran Kaydr ......................................................................................8-4
Limit Bul ............................................................................................8-4
9.BLM: Pencere Mens ................................................................. 9-1
Pencere .............................................................................................9-1
Tek Pencere Yap ...........................................................................9-1
2 Pencere A ................................................................................9-1
3 Pencere A ................................................................................9-2
NETCAD 5.0 GIS
4 Pencere A ................................................................................9-3
Pencere Ekle.................................................................................9-4
Men Listesi ........................................................................................9-1
Menleri Sakla.....................................................................................9-1
Proje Listesi ........................................................................................9-1
10. BLM : Sorgu Mens ............................................................. 10-1
Bul... ............................................................................................... 10-1
Proje... ............................................................................................ 10-1
Balant Yneticisi ............................................................................. 10-4
Pafta. .............................................................................................. 10-5
Parsel .............................................................................................. 10-6
Obje zelliklerini Sor ......................................................................... 10-7
Multimedia Sorgu .............................................................................. 10-8
Alan Sor......................................................................................... 10-12
XYZ Sor ........................................................................................ 10-13
Dik Ayak/Dik Boy Sorgu................................................................... 10-13
Ardl Mesafe/Semt/A ................................................................... 10-13
Tek Nokta Mesafe/Semt/A ............................................................. 10-14
Hesap Makinas............................................................................... 10-14
11. BLM : Aralar Mens ........................................................... 11-1
Saysallatrma ................................................................................. 11-1
Topoloji ........................................................................................... 11-9
Alanlar Otomatik Kapat ............................................................... 11-9
Birletir.................................................................................... 11-12
Dzelt ( Kr ) ............................................................................ 11-15
Dzelt ( Kesiim ) ..................................................................... 11-16
Dzelt ( Son Nokta ).................................................................. 11-19
Dzelt (Uzat/Kes ) .................................................................... 11-20
Dzelt ( Hat Sil )....................................................................... 11-22
Dzelt (Srala) .......................................................................... 11-23
Sonraki arete Git .................................................................... 11-24
aret Dzelt ............................................................................ 11-24
aret Sil.................................................................................. 11-25
izgileri Basitletir..................................................................... 11-25
Overlay.......................................................................................... 11-26
Poligon Overlay......................................................................... 11-26
Uygulama Gelitirme ................................................................. 11-27
Komut Satr............................................................................. 11-27
Grnt Alanlarn Kaydet .......................................................... 11-28
Veri Szl ............................................................................. 11-29
Servis Yneticisi........................................................................ 11-33
12. BLM: Raster Mens ............................................................. 12-1
Raster Yneticisi ............................................................................... 12-1
Register (ki Nokta)........................................................................... 12-7
Raster Dntr................................................................................ 12-8
Raster Dzenle ............................................................................... 12-24
NETCAD 5.0 GIS
Raster Kenarlarn Sil ....................................................................... 12-26

Raster Bl ...................................................................................... 12-27
Histogram ...................................................................................... 12-28
Griye evir ..................................................................................... 12-29
Boyut Deitir................................................................................. 12-29
Renk Ayarlar.................................................................................. 12-30
Renk Derinlii ................................................................................. 12-30
Raster Aktif Alan Se ....................................................................... 12-31
13. BLM: Genel Mens............................................................... 13-1
Genel Ayarlar ................................................................................... 13-1
Genel ........................................................................................ 13-1
Ekran ........................................................................................ 13-2
Nokta ve Obje Seim ................................................................... 13-4
Grnm ................................................................................... 13-5
llendir .................................................................................. 13-6
Rleve ....................................................................................... 13-7
Aktif Proje .................................................................................. 13-8
Raster ..................................................................................... 13-10
Renk Dzenleyici............................................................................. 13-11
Metin Dzenleyici ............................................................................ 13-13
Font evir ...................................................................................... 13-14
Ekran Sakla.................................................................................... 13-14
Eski komutlar ................................................................................. 13-14
14. BLM: Yardm Mens ............................................................ 14-1
indekiler ........................................................................................ 14-1
Yenilikler.......................................................................................... 14-1
Program Hakknda............................................................................. 14-2
p Ular........................................................................................... 14-4
NETCAD E-Posta ............................................................................... 14-5
NETCAD nternet Habercisi................................................................. 14-5
15. BLM: izim lemleri ............................................................. 15-1
Plot (Kalemli Plotter iin).................................................................... 15-1
izdir............................................................................................... 15-1
Kat ......................................................................................... 15-1
Szge ...................................................................................... 15-3
Kalemler .................................................................................... 15-3
nizleme ................................................................................... 15-3
Yazc......................................................................................... 15-4
16. Terimler ..........................................................................................1
17. Dizin................................................................................................3
NETCAD 5.0 GIS
NETCAD 5.0 GIS
1. BLM: Program Kurulumu

Kurulum
Temel Bilgiler
NETCAD iki ekilde kurulur ve kullanlr.
A. Tek Kullancl Lisans Kurulumu
B. ok Kullancl (Network) Lisans Kurulumu
Kurulum ncesi Gerekli Minumum Donanm htiyac
Pentium (PIII 650Mhz veya daha st ilemci) veya Celeron tabanl

Microsoft Windows uyumlu PC
letim Sistemi Windows 2000,2003, XP
Bilgisayarnzn kurulum yaplacak srcsnde 250 MB bo alan
256 MB bellek veya daha st RAM
En az 256 rengi destekleyen ekran kart ve monitr
CD Srcs veya Yerel A zerinden CD eriimi
6.0 veya daha zeri Internet Explorer
NETCAD Kurulum CDsi.
Beyaz Paralel Port veya Lacivert USB lisans kilidi
Mouse (fare)
NETCAD 5.0 KURULUMU

Programn kurulumu aadaki ilemler uygulanarak yaplr;
1. Program kurulumu Administrator (Bilgisayar yneticisi) haklar ile
yaplmaldr.
2. Bilgisayarnzn cd srcsne NetCAD 5.0 GIS cdsini taknz.
3. Bir sre sonra otomatik kurulum balayacaktr. Aadaki gibi CD
setup tablosu kacaktr.
NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-1
Kurulum tablosundan Anamodul ile beraber kurulmak istenen

dier moduller seilir.
Aralar blmnden network kurulumlar iin Network Lisans
Datcs da seilmelidir.
Kur butonuna basldnda kan Dizine, Netcadin kurulaca dizin
ad verilir.
Tamam butonuna basldktan sonra gelen ara yzde ilemler takip
edilir.
Bu aamada tek kullanc veya network kurulum seilir.
Network kurulumun en nemli zellii tek bir bilgisayara kurulmas

ve dier kullanclarn lisans saylar kadar bu bilgisayar zerinden
alabilmeleridir. Ana bilgisayarda Netcadin kurulduu dizindeki
Nc32.exe dosyasn btn kullanclar kendi bilgisayarlarna ksayol
yaparlar ve buradan alrlar.
kan tabloda Son butonu tklanr. Bylece NetCAD kurulumu

tamamlanm olur.
Ayrca CD Setuptablosunda satn alm olduunuz programlar, eitim video

ve dier materyaller, programlarn tantm, modllerin alabilmesi iin ek
programlar ve firmann sunduu hizmetler ile ilgili bilgiler bulunmaktadr.
Modller:Bu
kategoride
satn
alm
olduumuz
modller
kacaktr.Kullanacanz
modller
dnda
baka
modl
kmayacaktr.Kurmak istediiniz modln kutucuunu aktif yapmalsnz.
Eitim Videolar: Baz programlarn yardm dosyalar video grntleri ile
zenginletirilmitir. Hard diskte yer kaplamamas amacyla bu video
grntlerin yklenmesi kullanc tercihine braklmtr. stenilen video
grntsnn
kutucuu
aktif
yaplmaldr.Sktrlm
(*.zip)
dosyalardr.Kurulum sonunda NETCAD/HELP/SC dizini iine atlrlar.
Digital Kitaplar: Her modl iin kullanm kitap ve eitim dkman
dzenlenmitir.Bu dkmanlar digital (*.pdf) ortamdadr.Bu kategoride ismi
sonunda _E olanlar eitim dkman,ismi sonunda _K olanlar ise kullanm
kitapdr.Kurulmak
istenen
dkmann
kutucuu
aktif
yaplmaldr.Kurulum sonunda NETCAD/DIGITAL KITAPLAR dizini iine
atlrlar.
Aralar: Bu blmde yardmc bir takm programlar bulabilirsiniz.Satn
alnan modle gre gerekli olan yardmc programlar seili olarak
kacaktr.Buradan herhangi bir program kaldrlmak istendiinde kurulmak
istenen modllere bal olarak aadaki hata mesajn verecektir.Seili
programlarn kurulmas tavsiye edilir.Mutlak gereken bir aracn kaldrlmas
durumunda aadaki uyar ile karlarsnz ve sylendii gibi salkl bir
alma sz konusu olmayacaktr.
1. Cd erii blmnde anamodul ile birlikte kurulmak istenen

moduller , eitim videolar ve digital kitaplar( eitim dkman ve
kitaplar) seilir.
2. Kur butonuna baslr.kan dialogdan programn kurulaca dizini
belirleyiniz.(Programn kurulaca dizin ad standart olarak
C:\NETCAD kacaktr.Varsaylan dizin haricinde bir dizin vermeniz
genel olarak gerekli deildir. Kurulumu tekrarlamanz veya yeni bir
srm kurmanz durumunda da ayn dizini verebilirsiniz.)
Bu dialogda Tek Nokta Kurulumu kutucuu bulunmaktadr.Bu kutucuk aktif

yapldnda Netcadin kulland sistem dosyalar programn kurulduu dizin
iine atlrlar.Eer kurulum yaplan makine server ise dier kullanclar
servera kurulan Netcadi altrabilirler.Kullanclar kendi makineleri
zerinden
serverdaki
Nc32.exe
dosyasn
ksayol
yaparlar
ve
alrlar.Bylece her makineye program kurulmak zorunda kalnmaz.Bu

ekilde kurulum yaplarak allmas tavsiye edilir.
3. Tamam
butonuna
bastnzda
kurulum
otomatik
olarak
balayacaktr.
4. Bir sre sonra ilem tamamlanr ve program almaya hazr hale
gelir.
Kurulum CDnizde varsa gereken Lisans dosyalarn da C:\NETCAD\LISANS
dizinine kopyalayacaktr. Bu dosyalar *.LIS uzantldr ve satn aldnz tm
opsiyonlarn eksiksiz almas iin gereklidir.
kinci Yntem:
kinci yntem olarak da anamodl ve modlleri tek tek kurmaktr.Bunun iin
Bilgisayarm/Cd zerine gelip farenin sa tuuna basarak a komutu ile Cd
iine
giriniz.Her
bir
modl
iine
ayr
ayr
girip
setup.exe
altrnz.Programn kurulacai dizin adn vererek ilemlere devam ediniz.
Cdkur dnda manuel olarak Tek Nokta Kurulumu yaplmak isteniyorsa ortak
dll ve dosyalarn kurulum yaplan dizine gitmesi iin aadaki uygulama
yaplmaldr:
1. altr komut satrna girilir.
2. Kurulum dosyalarnn olduu adres yazlr ya da seilir.
3. Kurulum yaplacak olan setup.exe dosyasnn sonuna
parametresi eklenir.
4. Bu ilem anamodul ve her bir modul iin ayr ayr yaplmaldr.

5. Kurulum ilemleri tamamlandktan sonra satn alnan opsiyonlarn
sorunsuz olarak alabilmesi iin Cd iindeki LISANS klarnde
bulunan lisans dosyalarn NETCAD/LISANS dizinine kopyalaynz.
Hasp Kilit Srcs Kurulumu
1.
Tek Kullanc Lisans iin HASP Kilit Srcs Kurulumu
Netcad Kur CDsi ile kurulum yaparken Aralar kategorisi altnda bulunan
Hasp Kilit Srcs standart olarak seili olduundan netcad programnn
almasn salayan kilit srcleri bilgisayarnza yklenmi olacaktr.
Yklemeyi Netcad kurulumu haricinde yapmak isterseniz Kurulum Cd sini
takarak Hasp Kilit srcsn iaretleyerek kuruluma balayabilirsiniz.
Kurulum ilemi tamamlandktan sonra ;
Size iletilen USB yada Paralel Port kilidinizi netcadi altracanz bilgisayara
taknz ve netcadi altrnz.
Herhangi bir sorunla karlarsanz, Hasp Problemlerinin zm balkl
konuyu inceleyebilirsiniz.
2.
Network Lisanslar (Network Kilitleri) in Lisans Datcs

Kurulumu
Network Lisansna sahip kilitler iinde kilidin takl olaca bilgisayara Hasp
Kilit Srcs kurulmaldr.
Alm olduunuz Lisans Network Lisans ise kilidin takld bilgisayara
Network Lisans Datcs programnn kurulmas gerekmektedir. Kurulum
CD sinde otomatik seili gelmedii iin program seerek altrnz.
Size iletilen USB yada Paralel Port kilidinizi netcadi altracanz

bilgisayara taknz. Balat/Programlar altnda bulunan Hasp Licence
Manager programn altrnz.
Program alr durumda iken bilgisayarnzn sa alt kesinde krmz hasp
ikonunu grmelisiniz. konun zerine gelerek fare sa tuuna basarak a ile
uygulamay anz.
(Kullanlan a iletiim protokollerinden en azndan biri ile iletiim kuruluyor

olmas gereklidir)
Netcad i altracanz istemci bilgisayarlar ile kilidin takl olduu sunucu
bilgisayarlar a zerinde birbirlerini gryor olmaldr. Bilgisayarlarda netcad
in alabilmesi iin sunucu bilgisayarn ak Nethasp Lisans Manager
programnn alr olmas gerekmektedir.
Herhangi bir sorunla karlarsanz, Hasp Problemlerinin zm balkl
konuyu inceleyebilirsiniz.
Not: Network kilidinin almas iin bilgisayar sisteminizde protokol ayarlar
dediimiz A Yaplandrma ayarlarnn yaplmas gerekmektedir.Buradan
letiim Kurallar olarak TCP/IP,Netbios ya da IPX yollarndan birinin
eklenmesi gerekmektedir.
Hasp Programnn altrlmas

Netcad,Windowsda sorunsuz olarak almaktadr.Netcadi altran hasp
program CdKur ilemi srasnda Windows iine kurulmaktadr.Portlardan
kaynakl sebeplerden dolay NETCADi altrrken Hasp Not Found(-100)
Kilit Bulunamad (-100) ya da hinstall /i kurulumu yaplmam gibi
uyarlar alrsanz Netcad kurulumu ile beraber sistem iine atlan Hinstall.exe
dosyasn altrmanz yeterli olacaktr.Bu durumda aadaki gibi
ilemlerinizi yapabilirsiniz.
1. Balat/altr ilemine girerek hinstall.exe /i
program altrlr.
yazarak ok ile
Tamam ikonuna basldktan bir

sre sonra hinstall kurulumu
yaplacak ve
yandaki mesaj
verecektir.
2. Bu mesaj tamam ile kapatlarak bilgisayar yeniden balatnz ve
NETCADe giri yapnz.
Eer Windows Xp iletim sisteminde yukardaki ilem yaplm olmasna
ramen programa giri yaplamyorsa, bu drumda gerek USB kilitler
gerekse paralel port kilitlerinin sisteme tantlmas gerekir.(Sistem direkt
olarak da tanyabilir) Bunun iin hdd32.exe program kullanlmaktadr.Bu
dosyaya aada verilen linkten ya da size gelen Netcad kurulum
cdlerinin iindeki HASP adl klasr iinden ulalabilir.
Bunu altrmak iin;

a.
b.
c.
d.
Cd iinde Hasp adl bir dizin bulunmaktadr.Bu dizinin iine

giriniz. ( Cd ierisinde yok ise aada not blmnde linki
bulunan siteden bilgisayarnza indirerek zip dosyasn acnz.
Daha sonra aadaki ilemleri yapnz. )
Burada hdd32.exe dosyasna ift klikleyerek altrnz.
alma esnasnda srekli olarak next ve evet butonlarna

basnz.
Setup opsiyonlarndan Typical seiniz.
e.
f.
kan btn mesajlar ileri ile geerseniz kurulum yaplm

olacaktr.
Bilgisayarn oturumunu yeniden balatnz ve NETCADe giri
yapnz.
Not: Gncel hasp driverslarn http://www.netcad.com.tr/update.asp veya

http://www.ealaddin.com/support/hasp/enduser.asp#utilities
adresinden
bulabilirsiniz.
2. Ayn A zerinde Birden Fazla Netcad Network Kilidinin

altrlmas
Ayn a zerinden birden fazla netcad kilidi kullanlabilir. Bu durumda
kullanclarn lisanslarn doru kilitlerden alabilmeleri iin nemli kk baz
ayarlarn yaplmas gerekmektedir. ncelikle Kilidin takl olduu
sunucularda Network Lisans Datcs kurulmal ve aktif hale
getirilmelidir. Kurulumdaki prosedrler yukardakilerle ayndr.
Kullanclarn hangi sunuculardan lisans alacaklarn belirlemek iin ise
nethasp.ini dosyasnda aadaki deiiklikler yaplarak netcad in kurulu
olduu dizin ierisine kopyalanr.
Netcad dizini altndaki nethasp. tem dosyasn not defteri ile anz.1.
NH_SERVER_ADDR = karsna kilidin takl olduu bilgisayarn ip numarasn
yaznz ve bu dosyay saklaynz.
2. Nethasp. tem dosyasnn adn nethasp.ini olarak deitiriniz.

Not: Nethasp.ini dosyasnda kilidin takl olduu bilgisayarn ip numaras
olduundan internet zerinden de program altrabilir.
Network Kilidine Kullanclarn Eriimlerinin Kstlanmas
Ada bulunan kullanclarn bir ksmnn Network Lisansna sahip Netcad
programna girmesi bir ksmnn girmemesinin istendii durumlar olabilir.
Kullanclarn program girilerinin ayarlanmas iin ;
Kilidin takl olduu sunucu bilgisayarda Hasp Licence Manager
programnn altrld klasre
c:\program files\Aladdin\NetHasp LM
dizinde nhsrv.ini adl dosyas oluturulur. (Kurulum CD ierisinde HASP
dizini altnda bu dosyann bo hali bulunmaktadr. Bu dosyada kopyalanarak
kullanlabilir.)
Bu dosya iine sras ile aadaki satrlar yazlr.
[NHS_SERVER]
NHS_IP_LIMIT = 198.147.166.157, 198.147.166.158
NHS_ADAPTER_IP = 198.147.166.32-255.255.255.0, 198.147.166.33255.255.255.0
Bu bilgiler yazldktan sonra dosya saklanr.
Aklama
NHS-IP_LIMIT= Buraya kilidi kullanacak olan makinelerin ip numaralar
yazlr. IP adresleri araya virgl konularak yada alt alta yazlarak belirlenir.
Bu IPleri kullanan bilgisayarlar haricinde baka bilgisayarlar bu kilitten
faydalanamaz.Eer bir ip grubuna hak verilmek isteniyorsa 10.1.1.* gibi

yazlabilir.
NHS_ADAPTER_IP = Kilidi kullanmayacak olan bilgisayarlarn IP adresleri

buraya girilir. IP adresleri araya virgl konularak yada alt alta yazlarak
belirlenir.IP adresi ile birlikte MASK da arada iareti ile girilmelidir.
Not: Burada yazlan ip numaralar rnektir.
p Numaras Nasl renilir?

Win95/98/ME letim Sistemlerinde:
Balat / altr alanna winipcfg yazlarak altrlr.
Ekrana gelen IP Yaplandrlmas formundan ilgili badatrc

(Ethernet Kart) seilir.
IP Adresi alannda grlen numara o bilgisayara ait IP

numarasdr.
WinNT/2000/XP letim Sistemlerinde:
Balat / altr alanna command yazlp altrlarak DOS

ekran alr.
Alan DOS ekrannda IPCONFIG yazlarak o bilgisayarn IP adresi

renilebilir.
Btn letim Sistemleri in:
Balat / altr alanna command yazlp veya ksa yolundan

DOS penceresi alr.
Alan DOS ekrannda PING <isim> yazlarak ilgili bilgisayarn IP
adresi renilebilir. (<isim> ksmna IP adresi renilmek istenen
bilgisayarn a zerinde grlen ad yazlmaldr.)
2.BLM:
NETCAD
Genel
Kavramlar
ile
NETCAD Ekran
NETCAD Ekran arayz, Netcad 5.0 GIS ile tamamen XP ofis stili olmutur.
NETCAD XP Windows ekran; srkle brak ile ekrann istenilen tarafna
braklabilen pop-up menler, izim ekran, komut penceresi ve pek ok alt
ve st ara ubuklarndan oluur.
En st satr, standart Windows satrdr. Program adnn yer ald bu satrn

sol kesinde yer alan ikon Windows 200x, XP ve Windows NT ortamna
bal olarak farkl ilevlere sahip olacaklardr.
nceki Boyut, ekran kltmek iin kullanlr.

Simge Durumuna Klt ise ekran minimize eder.
Kapat (Alt+F4), ekran kapatr ve bylelikle programdan da klm olur.
NETCAD 5.0 GIS Genel Kavramlar ile NETCAD 2-1
Yukardaki Windows satr Windows NT iindir.
(nceki Boyut), Minimize (Simge Durumuna Klt) ve Close (Kapat)

ilemleri, yukarda akland gibidir.
stten ikinci satr, yine birok Windows uygulamasnda olduu gibi,

ana menlerin yer ald satrdr.
Bu satrda, NETCAD Ana Modlnn menleri ve eklenen modllerin (mar,

Harita, Planet, 3D, Kamu,, vb.) menleri yer alr.
Ara ubuklar
Ara ubuklarnda, ana veya ana menlere bal alt menler sunulur.
zerlerinde, ilem ile ilgili yaz veya ekillerin bulunduu butonlarn olutuu
bu Menler, istenilen yere kaydrlabilir. Bu ekilde menler, en kolay
eriilebilen, alma zevkine uygun yerlere srkle brak yntemiyle
tanabilir ve yerletirilebilir. Tama ilemi sonras menler hep ayn
yerlerde alacaklar iin, farkl farkl yerlerde almalarnn yarataca
uyumsuzluk nlenebilir.
Koordinatlar
Bu satrda, projede gezinirken hangi koordinatlarda dolatnz gsteren X
ve Y koordinat deerlerinin yan sra Ekran lei de belirtilebilir. Daha
print almadan istenen print leinde projenin nasl grnd istenen
ekran leinin girilmesi ile ayarlanabilir. lek yazsnn zerinde fare sol
tuu ile ift tklanmasyla alan lek penceresine, ekrann getirilmek
istenen lek deeri yazlr.
En alt satrda ise, o anda aktif durumda olan Projenin Ad, Tabakas,
izgi Tipi, Aktif Yaz Fontu ile Yakalama Modlar, Karelaj Modu,
Eksene Dik, Referanslar Yakalama Modu, Kopyalama Modu, Grnt
ve Komut Pencereleri yer alr.
Fare imlecinin buton zerine getirilmesi ile butonlarn ilevi ile ilgili ksa
aklamalar grlebilir.
Proje Ad
O anda allan aktif projenin ismini belirtir. konun stne baslarak o anda
bellekte bulunan projelerin listesinin yer ald pencere ekrana getirilebilir.
zerinde allmak istenen proje, listeden seilerek aktifletirilebilir.

Proje isimlerinin yannda yer alan say projenin alma leini belirtir
(1000, 5000 vb.).
Klavyeden ESC tuuna baslarak bu menden klabilir.
Tabakalar
Tabaka yaps, bir CAD yazlmnn vazgeilemeyecek zelliklerinden birisidir.
Ekrandaki farkl zelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrlabilmesi iin
gerekli ayratr. Her tabaka ismi, rengi ve izgi tipiyle tanmlanr. rnein;
projenizde ada kenar izimleri iin bir tabaka ismi, izgi tipi ve rengini
belirlediniz. Bundan sonra artk her ada kenar iziminizde ayn tabakay
seerek belirttiiniz tipte ve renkte izim yapabilirsiniz. Bylelikle her
izimde yeni izgi ayarlar yapmak zorunda kalmazsnz.
NETCAD' de 255 tabaka aabilirsiniz.
izgi Tipleri
Farkl izgi tipleri kullanlarak deiik amal izimlerde kullanlan izgiler
birbirlerinden ayrt edilebilirler. izgi tipleri, birbirini takip eden nokta, ksa
izgi ve boluklardan oluur. Farkl alma leklerine gre izgi tipleri
bulunmaktadr. Default olarak DZ izgi tipi gelir.
izgi tiplerine rnekler:
Fontlar
Fontlar
Fontlar, yaz ilemlerinde kullanlan harflerin karakterini belirtir. NETCAD' de
istenilen tm fontlar kullanlabilir. NETCAD' de *.NCF uzantl dosyalar font
dosyalardr ve seilen bu dosyalardan istenilen font kullanlabilir. Eer
kullanlmak istenilen font bu dosyalarda yoksa Font evirme ilemi yaplr ve
bylelikle istenilen font kullanlabilir.
Fontlar penceresi zerinde yer alan

alan pencereden seilebilir.
butona baslarak istenilen font
Bkz. Font Deitirmek

Bkz. Font evirmek
Yakalama Modlar
Yakalama modlar kullanlarak koordinatlar bilinmeksizin obje zerinde
belirli noktalar yakalanabilir. rnein; bir dorunun orta noktas, semboln
uygulama noktas ya da iki objenin kesiim noktalar bu modlarla
yakalanabilir.
Nokta Yakalama: Bkz.Nokta Yakalama Modu
Son Nokta Yakalama: Bkz. Son Nokta Yakalama Modu
Kesiim Noktasn Yakalama: Bkz. Kesiim Noktasn Yakalama Modu
Orta Nokta Yakalama: Bkz. Orta Nokta Yakalama Modu
Uygulama Noktas Yakalama: Bkz. Uygulama Noktas Yakalama Modu
Karelaj Modu: Bu butonun aktifletirilmesi ile farenin ekranda belirlenen
aralktaki gridlerde dolamas salanr.
Eksene Dik: X veya Y eksenine dik izimler yapmak iin kullanlr.
zellikle X ve Y eksenine gre dz izgiler izilmek istenirse bu komut
kullanlabilir. mlecin durumu ne olursa olsun yatay ve dey izgi izilebilir.
Kopyala: Bu ikon aktif yapldktan sonra, obje kaydrma, dndrme,
aynalama ya da lekleme ilemlerinde seilen objeler kopyalanarak
oaltlr.
Referanslar Yakalanabilir Yap: Referanslar yakalanabilir yapan bu
modla, dier tm modlar kullanlabilir. Referans Yneticisini kullanarak
hazrladnz referans dosyalar zerinden l almak, bu referanslar
zerinden tadilat yapmak ya da yeni objeler oluturarak ilemler yapmak
istiyorsanz, u yakalama, kesiim ya da nokta yakalama modu gibi rutinleri
kullanabilmeniz gerekir. Referanslar normal dosya ykleme rutininden farkl
bir teknoloji ile ekrana getirildiklerinden standart yakalama modlar ancak
bu modun aktifletirilmesiyle birlikte kullanlmaya balanr. Ayrca Referans
dosyalar zerinde sorgulama yapabilmek iin bu butonunun aktif yaplmas
gerekir.
Grnt Modu: Objelerin ve Referans Bitmapin grntleme
zelliklerinin dinamik olarak ayarland penceredir. Klavyeden G tuuna
baslarak bu pencereye ulaabilirsiniz.
Komut Penceresi:
Komut Penceresinde, o anda yaplmas gereken ilem ile ilgili ksa
aklamalar grntlenir. LK NOKTAYI SE, KAYDIRILACAK OBJEY SE
vb. Bu komutlar ile kullanc ynlendirilerek ilemin kolayca yaplmas
salanr.
Bu satrn sa kesinde bulunan ikonlar
NETCAD Menleri
NETCAD ekrannasa klik yapnca gelen mende yer alan ara ubuklar
programn men ikonlarndan oluur.
Men ikonlar, arayz eklinde veya toolbar olarak ekranda yer alr.
Ekranda alan men yardmyla ilemlerin komutlarna ulamak daha
hzl olur ve bu kullancya zaman kazandrmas asndan nemlidir.
NETCAD ekrannn alt blmnde yer alan ara ubuklar ise, Tabaka
mens yakalama modlar, izgi tipleri, vb. alt menlerle ilgilidir.
NETCAD Objeleri
NETCAD OBJELER
NOKTA
DORU
DARE
YAY
GEN
ER
KUTU
OKLUDORU
SPRAL
EKL
YAZI
PAFTA
BLOK
TARAMA
GRUP
Doru
Her trl hat balamak iin kullanlan obje trdr. Doru izerken, dz
izginin dnda deiik tipte izgilere de ihtiya olur. Farkl izgi tipleri
ekrann altndaki izgi mensnden seilerek kullanlabilir. Bu izgi tipleri
NETSHAPE (Netshape NETCAD programnn sembol, hat tipi ve tarama
gruplarnn oluturulduu programdr) program yardm ile oluturularak
kullanlabilir.
Doru izerken, ihtiyalara gre deiik kalnlkta doru izmek gerekebilir.

Program bu tip ihtiyalara gre istenilen kalnlkta dorular retebilir.
zellikle planclarn, haritaclarn, serbest tasarm yapan i kollarnn ihtiya
duyduklar obje trleridir.
oklu Doru
Birok doru parasndan olutuu halde bir btn olarak alglanan bir obje
tipidir. izgilerin yumuatlm halleri de oluturulabilir. Yumuatlm izgiler
programda yol, kavak, ev izimlerinde izgileri yumuatarak geirmek
istendiinde kullanlr.
Nokta
zellikle haritaclarn vazgeemeyecei obje trdr. Noktalara serbest
olarak koordinat, kot, isim, renk, pafta bilgileri verilebilir. Kot ve
koordinatlar hesaplatlabilir.
Yay ve Daire
Merkezlerine
teet
durumlarna,
serbest
noktalara
kombinasyonlarna gre retilebilen obje trleridir.
ve
bunlarn
Sembol
Birden fazla doru ve/veya daireden oluan, ilem grdnde tek bir obje
gibi davranan obje trleridir. NETSHAPE program tarafndan oluturulabilir.
Program tarafndan *.NCS uzantl dosyalarda tutulur.
Program sembol dosyalar NETCAD'in yklendii dizin altnda SEMBOL dizini
iinde bulunur. Birden fazla sembol dosyalar ayn anda program tarafndan
kullanlabilir. Ayn zamanda Netcad ekran zerindeki objeleri kullanarak
kullanc tanml semboller de oluturulabilir.
Grup
Program tarafndan oluturulan her tip objeleri, belirli amalar
dorultusunda seip isim verilerek oluturulan yeni obje tipleridir. Grubu
oluturan herhangi bir obje ile ilem yapldnda, grubu oluturan tm
objeler ileme girmi olur (silme, kaydrma, kopyalama gibi). Program
tarafndan otomatik olarak gerekli hallerde oluturulur.
Pafta
Paftalandrma bilgilerinin (pafta koordinatlar, pafta dilim orta boylam vb.)
tutulduu obje tipidir. ki tip pafta tr vardr. Standart ve Topografik.
Paftalandrma ilemi bu objeye gre yaplr.
Yaz
Her trl yaz bilgilerinin bulunduu obje gurubudur. Program deiik font
tiplerini destekler. Ayn anda birden fazla font dosyas programa yklenerek
allabilir. Font ykleme ilemi, ekrann en alt satrnda Font mensnden
Font Deitir butonuna
baslarak yklenebilir.
Program fontlar NETCAD'in yklendii dizin altnda FONT dizini iinde

bulunur. Font dosyalarnn uzants *.NCF dir.
Program Windows iinde kullanlan fontlar da Genel mens altnda Font
evir ilemi yardm ile NETCAD'in kullanabilecei yapya dntrr.
(Eri) Mnhani
Kotlu noktalar yardm ile oluturulan obje eididir. Noktalar genleme
yaptktan sonra oluur. Halihazr haritalarda, arazi eimlerinin gsteriminde
kullanlr. Bu obje zerinde silme, kaydrma gibi ilemler yaplamaz. Bu gibi
ilemlerin yaplabilmesi iin mnhani objesini DZENLE\YARDIMCI
LEMLER\AYRITIR ilemi ile ayrtrmak gerekir. Mnhani zerindeki
ilemler, genelde Halihazr Modlnde yaplabilir (silme, kot yazdrma gibi).
gen
Kotlu noktalar yardm ile oluturulan obje eididir. geni oluturan tm
hatlarn ucunda kotlar vardr. Bu kotlar yardm ile mnhani objeleri
oluturulabilir. gen objeleri zerinde de herhangi bir dzenleme ilemi
yaplamaz.
Tarama
Tarama ilemi yaplabilmesi iin oluturulmu objelerdir. Tarama obje tipleri
NETSHAPE program yardm ile oluturularak kullanlabilir. Taramalar
zerinde her trl ilemler yaplabilir.
Blok
NETCAD ekranndan istenilen herhangi bir blm, yakalama noktas
verilerek saklanp oluturulan obje grubudur. Projelerin istenilen yerlerine
braklabilir. ap bloklar, aplikasyon bloklar, beyanname bloklar gibi bloklar
oluturulup kullanlabilir.
Genel Bilgiler
Bu blm NETCAD ekrann en st ve en alt satrlar hakknda bilgi vermek
iin ayrlmtr. En alt satrda o anda sizden istenen ilem yazlr. LK
NOKTAYI SE, KAYDIRILACAK OBJELER SE gibi. Yine alt taraftaki
satrda, o anda aktif durumda olan Tabaka, izgi Tipi ve zerinde allan
Dosya Ad grntlenir.
En st satr, fare imlecinin o anda bulunduu koordinat deerlerini gsterir.
Ekrann en altnda, ekran ynetimi ve yakalama modlar ile ilgili kon
mens bulunur. Bu menye her zaman eriim vardr. rnein; bir obje
seerken, bir doru izilirken ilk nokta KESM modu alp kesiim noktas,
ikinci nokta ORTA NOKTA modu alp bir orta nokta olarak alnabilir. Ya da
bir obje seilirken istenmeyen tabakalar kapatlp seim sonrasnda tekrar
alabilir. Yakalama modlarna klavyeden de eriilebilir.
Ayrca klavyeden aadaki tularda her zaman etkindir:
* Ekran yeniden izilir
+ Ekran bytr
- Ekran kltr
Mouse Scroll Bar tuu ile ekran kaydrlr, ekran bytr ve kltr.
Ctrl+Aa-Yukar ve Ctrl+Sa-Sol tular ekran aa-yukar ve saasola kaydrr.
Ctrl+Mouse tuu ile ekran kaydrlr.
Ctrl+Shift tuu ile ekran bytlp kltlr.
alt-Z Gsterilen pencere ekrana bytlerek getirilir.
alt-X Ekran kaydrlr
alt-C nceki pencere getirilir
f 4 NOKTA Yakalama Modu
f 5 SON NOKTA Yakalama Modu
f 6 KESM Yakalama Modu
f 7 ORTA NOKTA Yakalama Modu
f 8 UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu
f 9 KARELAJ Modu
f 11 EKSENE DK Modu
A EN YAKIN NOKTA YAKALA Modu
K Koordinata Git
Dier ilemler, ana veya ana menlere bal alt menlerde sunulur.
zerlerinde, ilem ile ilgili yaz veya ekillerin bulunduu butonlar olumu
bu pencereler, istenilen yere kaydrlabilir. Bu ekilde, pencereler en kolay
eriilebilen, alma zevkine uygun yerlere tanabilir. Tama ilemi sonras
pencereler hep ayn yerlerde alacaklar iin, farkl farkl yerlerde
almalarnn yarataca uyumsuzluk nlenebilir.
Son kullanlan ileme tekrar girmek iin, ekrann herhangi bir yerinde sol
fare tuuna baslmas yeterlidir.
Alt-K komutu ile herhangi bir ilem iersinde iken istenilen koordinata
gidilebilir. rnein; izgi izme ilemi yapacaksnz, izginin balang
koordinatnn
(1000,1000) olmasn istiyorsanz, izgi izme ilemini setikten sonra Alt-K
yaparsanz Y-X penceresi gelir. Y ve X deerlerini girdikten sonra Tamam
butonuna baslrsa izgi balang koordinatlar (1000,1000) olacaktr. Ayn
ekilde dndrme, kaydrma, lekleme gibi ilemlerde kullanlabilir.
Szgeler
Koordine zet almak, dnm noktalarnn seilmesi, alan hesab gibi bir
ok ilem ile ilgili noktalarn veya ada/parsellerin seilmesi gerekecektir.
Szgelerin amac, byk kmeler ierisinden istenilen kk kmelerin
seilmesini salamaktr. Szgeler ierisinde parantezler ve aadaki
ilemler (operatrler) kullanlabilir:
-
Deil operatr
Veya ( Biri,dieri yada her ikisi)
&
Ve (her ikisi)
% dir. (her ikisi ya da hibiri)

Bu operatrler dnda iki karakter dizininin (string) birbirine benzeyip
benzemediini bulmak iin aadaki karakterler/operatrler tanmlanmtr:
* karakteri herhangi bir dizin anlamndadr. rnein; A*, A ile balayan
tm dizinlerin kabul edilmesini salar. Benzer ekilde *12, 12 ile biten tm
dizinleri kabul eder.
~, iinde ~ y takip eden karakterlerin bulunduu dizinleri seer.
rnein; ~/ iinde / olan dizinleri, -(~/) iinde / olmayan dizinleri
seer.
-(~/)yalnzca adalar semek iin kullanlabilir.
# ile, istenilen karakterlerin, bir dizin ierisinde yerlerinin belirlenmesi de
salanabilir. rnein; 3. rakamdan itibaren 569 rakamlarnn olduu bir say
dizininin bulunmas iin, @3,569 eklinde bir filtre verilmelidir. @4,ABC ise,
4.karakterden itibaren ABC harflerinin yer ald dizinleri seer.
.. aralk belirmek iin kullanlr. rnein; P.125..P.2569 , P.125 dahil
P.2569 numaral poligona kadar seimi salar. Snrlar, seilen kmeye
dahildir.
Ayrca, nmerik ilemlerde geerli olmak zere > (byk), < (kk)
iaretleri de seme amacyla kullanlabilir. rnein; >500 filtresi, 500'den
byk rakamlarn seimi iin kullanlabilir.
Yukarda anlatlan ikili operatrler ve dizin benzetme kurallar kullanlarak
hazrlanabilecek bir filtre tamamen kullancn gereksinimlerine baldr.
Aadaki rnekler bu konuda daha ak bir fikir verebilir.
-A*: Ad A ile balayanlar dnda her eyi seer. Bu rnekte nemli nokta
ikili ve benzetim operatrlerinin bir arada kullanlarak sonucun nasl
kolaylkla deitirilebileceidir.
A* A ile balayan tm adlara uyar. Ancak - operatr bunu tam tersine
evirir.
-(A*+B*): Bu kural ile ad A veya B ile balayanlarn dnda her ey seilir.
-A* + AH*:Kuralnn 1. rnekten en nemli fark seilen kmeye ad AH ile

balayanlarn eklenmi olmasdr. Bu kural u ekilde okunabilir. Ad A ile
balamayanlar ile AH ile balayanlar.
-(#2,A) + MEHMET..MUSTAFA: Ad srasnda Mehmet ile Mustafa arasndaki
herkes ile Adnn ikinci harfi A olmayanlar seer.
Bu seme kurallar ile istenilen nokta kmesi kolaylkla seilebilir.
rnein; P.* + N.12 + 100/1+ 201/* + S* kural ile, tm poligonlar,
Nirengi 12'yi, 100 adann 1 nolu kesini, 201 adann tm kelerini ve tm
S ile balayan noktalarn seilmesi salanabilir. Sk kullanlan kurallar ksa
bir ad altnda (makro) saklanabilir ve daha sonra yalnzca bu ad ile tekrar
arlabilir.
NETCAD Nokta Yaps
NETCAD Nokta Yaps

ncelikle NETCAD ortamnn gelimi nokta numaras verme sistemi ile ilgili
baz bilgiler vermek istiyoruz.
Nokta adlar 10 karakterden fazla olamaz. Nokta ad ierisinde "~, !, @, #,
$, %, ^, &" karakterleri olmamaldr. Bu karakterlerin dnda kalan tm
rakam
ve
harfler
kombinasyonlu
olarak
nokta
adlandrmasnda
kullanlabilirler
(Alfa nmerik yap).
zellii olmayan dier noktalardan kolayca ayrlabilmeleri iin Poligonlar
"P.", Nirengiler "N.", Binderler "B." ile balanmaldr.
rnein; P.101/237, P.234, N.107 , N.123-A , B.123B gibi.
Kullanm kolayl olarak, bir adann ke noktalar Ada/Ke No formunda
olmas nerilir. Rastgele verilmi numaralar otomatik olarak bu formata
eviren rutinler mevcuttur.
rnein; 1000/1, 37256/256, SINIR/1, K/12 gibi.
Bu kurallara uyulmas zorunlu olmamakla birlikte programn noktalar
arasnda ayrm yapabilmesinin tek yolu adlandrmadr ve ileride greceiniz
pek ok kolaylk salayc ilemlerin yrtlebilmesi iin gereklidir.
NETCAD 'de Noktalarn Elde Edilmesi

in doal ak ierisinde noktalar u yollarla elde edilebilir:
Saysallatrma yolu ile elde edilebilir,
Nokta At ilemi ile elde edilebilir,
Grafik Nokta Editrne girilerek elde edilebilir,
Dardan, NETVER Nokta editrne girilmi olabilir,
Yan Nokta, Kesiim, Kutupsal Uygulama vb. hesaplama sonucu olumu
olabilir,
Baka veri yaplarndan aktarlm olabilir,
Noktasz oluturulmu doru ve alanlar iin otomatik olarak retilmi
olabilir,
Grafik blme sonucu olumu olabilir,
Yukardaki yntemlerin karm yolu ile elde edilmi olabilir,
Noktalarn gerekte nasl retildikleri nemli deildir. Deerlendirme ve
ileme ayn ekilde yaplacaktr.
NETCAD'de Nokta Seme Kurallar

Noktalarn toplu olarak ilenecei ilemlerde seim iin bu szge sorulur.
rnek olarak :
*: Tm noktalar
P.*: Poligon noktalar
N.*: Nirengi noktalar
P.*+N.*: Poligon ve Nirengi noktalar
-(P.*+N.*): Poligon ve Nirengi noktalar dndakiler
101: Sadece 101 nolu nokta
-101: 101 nolu nokta hari tm
101/*: 101 ada noktalar
101/*+102/*: 101 ve 102 ada noktalar
101..125: 101 ile 125 ada arasnda kalanlar
10*: 10 ile balayanlar
2*+*2: Ba veya sonu 2 olan noktalar
2*&*2: Ba ve sonu 2 olan noktalar
*1: Sonu 1 ile bitenler
PARK*: Park noktalar
*1+*3+*5+*7+*9: Tek noktalar
*0+*2+*4+*6+*8: ift noktalar
~: Bu iaretten sonra yazlacak karakterler nokta ad ierisinde olmas arzu
edilen karakterler olmaldr.
~/: Tm Ada/parsel noktalar
-( ~/ ): Ada/parsel noktalar olmayanlar
~PARK: Park noktalar
~/12: her adann 12. Kesi
~A+~B: Ad iinde A veya B olan noktalar
~A &~B: Ad iinde A ve B olan noktalar
Ada/Parsel adlandrmasnda ve seme ilemlerinde noktalar ile ilgili ayn
kurallar geerlidir.
Ada ve parsel ayrm yalnzca adlandrma yolu ile yaplabilir. Bir adann ad
ierisinde / iareti yoktur. Bir parselin ad ise Ada/Parsel No eklinde
verilir.
134, 256, 20850, A, SINIR, K1011, K1000, E1: Geerli ada adlar
1101/1, 231/A, CD/D, 0/1001, 201/PARK: Geerli parsel adlar.
Tabaka Yaps
Tabaka Yaps:
Tabaka Yaps, bir CAD yazlmnn vazgeilemeyecek zelliklerinden birisidir.
Ekrandaki farkl zelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrlabilmesi iin
gerekli ayratr. Tabakay bir rnekle aklamaya alalm.
Bir saydam paftada kadastro durumu krmz renkte, ikinci saydam paftada
yeni oluan imar adalar sar renkte, nc paftada imar parselleri mavi,
drdnc paftada evler ve duvarlar vb. yeil renkte izilmi olsun. Tm
proje, ancak bu drt saydam paftann st ste gelmesi sonucu
grlebilecektir. te bilgisayarn grafik ekrannda, bu sistemi oluturmak
iin kullandmz saydam paftalar Tabaka olarak adlandrabiliriz.
NETCAD'de 255 tabaka aabilirsiniz.
Aktif tabaka, o anda geerli olan tabakadr. Projeye eklenen her trl izgi,
ekil vb. objeler aktif tabakaya yerletirilirler. Tabakay aktifletirmek iin
tabaka adnn sol fare tuu ile gsterilmesi yeterlidir. Ayn anda yalnzca 1
tabaka aktif olabilir. Aktif tabaka mavi renkte grlr. Aktif tabaka her
istenildiinde deitirilebilir.
NETCAD'e ilk girildiinde yalnzca 0 tabakas vardr ve aktiftir. Eer yeni
tabaka almazsa tek renk ve tek kalemli bir izim elde edilecektir. alma
srasnda hangi tabakann aktif olduu ekrann en alt satrnda sol taraftan
renilebilir. Aktif tabaka silinemez ve kapatlamaz. Gerekiyorsa baka bir
tabaka aktifletirildikten sonra, silme veya kapatma ilemi yaplmaldr.
Hiyerarik (Balantl) Tabaka Yaps:

Normalde tabakalar birbirlerinden bamszdr. lemleri tabaka baznda
tekrarlamak gerekir. Ancak, baz tabakalar birbirlerine balanabilir. Bu
balanma daha ok bir tu ile balantl dier tabakalar amak/kapamak
isteinden domutur. zellikle bloklar, lejantlar, tip izimler (kanal, kesit
vb) gibi bir btn olarak ilem grebilecek yaplarda bu tip bir
tabakalandrmaya gidilebilir.
Bunun iin dier ana tabakann bana (@) karakteri getirilmeli ve dier alt
tabakalarn Ana tabakaya (_) iareti ile balanmalar gerekmektedir. Tabaka
yaps ierisinde, ana tabakalar farkl renkte grnrler.
rnein;
@ADA
ADA_NO
ADA_ALN
ADA_NOK
tabakalar @ADA tabakas ile balantldr. Sadece @ADA tabakasn amak
veya kapamakla ona bal tm tabakalarda alacak veya kapanacaktr.
Ancak, tabakalar bamsz olarak amak ve kapatmak da olasdr.
Tabaka Adn Girmek/Deitirmek:

Tabakalar penceresinde tabaka ad zerinde sol fare tuu ift tklanarak,
tabakann yeni ad pencereye yazlr. Eer pencereye var olan bir Tabaka ad
yazlrsa, Tabakaverdim katlarm ad deiiklii gereklemez. Pencereden
kta o tabaka aktifletirilir ve tabakann bulunduu pencere ekrana
getirilir. Bu zellik, kalabalk Tabaka yapsna sahip projelerde istenen
tabakaya ulamak iin de kullanlabilir. Tabaka adndaki deiikliin geerli
olabilmesi iin enter ile klmas gerekir.
Yeni Tabaka Eklemek:

Butonuna basldktan sonra alan pencereye, alacak tabaka ad
girilmelidir. Alan yeni tabaka, aktif tabaka yaplacak ve srayla girilecektir.
Rengi istenilen renge evrilebilir. Yaplan ilemin geerli olabilmesi iin,
pencereden, Tamam butonu ile klmaldr. Pencereden ESC veya sa fare
tuu ile klmas durumunda yaplan eklenti veya deiiklikler kabul
edilmeyecektir.
Tabaka ad olarak mevcut bir tabakann ad verilirse, Tabaka daha nceden

aldna dair bir mesaj verecek ve yeni tabaka ismi isteyecektir.
Tabaka zellikleri:
Standart Sekmesinde:
Tabaka Rengi : Tabaka rengi
tabakaya
iki
ekilde
verilebilir. Tabaka aldktan
sonra tabaka ismi karsndaki
renk butonuna baslr. Gelen
renk paletinden istenilen renk
seilerek Tabaka rengi verilir.
kinci yntem ise yeni tabaka
alrken veya tabaka ismi
zerine fare sol tuu ile ift
tkland zaman
Standart
zelliklerinden
renk
seeneine sol fare tuu ile ift
tklanarak
gelen
renk
paletinden seilebilir.
Tabaka Taramas: Standart
Kalem No: Kalem no blmne ploter
blme girilerek
tarama
kalem numaras girilir. Detayl bilgi
zelliklerinden
istenilen
Tabakadan
Plotter
Kalem
No
Ayar
zellikler
verilir.
Tabaka
blmnde anlatlmtr.
taramalar iin detayl bilgi
Tabakadan
Alan
taramas
blmnde anlatlmtr.
lek Sekmesinde:
Yaz Boylar Sabit: Yazlar lek bydke

daha kk ve belli bir lekten sonra
yazlar izgi eklinde grntlenmektedir.
Bu leklerde de yazlarn okunmas
istenirse bu zellik aktif yaplmaldr.
Yazlarn dayanma noktas sabit kalacak
ekilde
her
lekte
yaz
boylar
sabitlenmitir.
lee
Bal
Grnrlk:
Byk projelerde alrken
belli bir lekte tm objelerin
grnmesi
alma
hzn
yavalatacaktr.
Bu
yavalatmay
minimum
seviyeye indirmek amac ile
objelere tabaka bazl lek
verilebilir. Bylece alma
srasnda
ekran
lei
deitirildike detay artrlabilir
veya azaltlabilir. Tabakadaki
objeler
lek
zelliklerinin
girilmesi sayesinde istenilen
lek aralklarnda
ekrana
izdirilir.
Ekran
lei
bydke obje kalnlklar,
yaz boylar ve sembol boylar
klmektedir. Bundan dolay
belli bir lee gelindiinde bu
zellikleri seilemeyecek hale
gelecektir.
izgi Kalnlklar Sabit: Verilen

deerlere gre izgi kalnlklar
her
lekte
sabit
olarak
her
lekte
sabit
grntlenecektir.
olarak
gen Sekmesinde:
gen (Arazi Modeli)
mens ierisinde hzl eri
izimi modunun ak
olup
olmamas seilebilir, hzl eri
iziminde kullanlacak Grid
aralklarnn tespiti yaplabilir,
erilere yn oku izdirilebilir.
Nokta Sekmesinde;
Bu sekmede nokta objelerine,
Netcad
Sembol
Ktphanesinde
bulunan
semboller yerletirilir. Seilen
tabakaya ait nokta objelerine
ilem
uygulanm
olur.Pencerenin
sol
st
kesine bulunan
butona
basldnda Netcad Sembol
Ktphanesi
mens
kacaktr.
Bu
menden,
kullanlmak istenilen sembol
ift kliklenerek seilir. Seilen
sembol, tabaka mensnde
bulunan
nizleme
penceresinde
grntlenecektir. Semboln
boy veya yarap Boy/Yarap
blmnden
deitirilebilir.
Ayrca,
A
blmnden
sembole a verilebilir.
Tabaka
Bazl
Deerler
kutucuu
iaretlendiinde,
sembol
ile
ilgili
verilen
deerler
nokta
objelerine
uygulanarak
ekranda
grntlenecektir. Bu check
iareti kaldrldnda sembol
deerleri
grntlenmeyecektir.
izgi Sekmesinde;
Bu sekmede izgi objelerinin
hattipleri deitirilir. Bu ilem,
tabaka
baznda
izgi
karakterinde bulunan objelere
(oklu Doru iz, izgi iz,
Yumuatlm Eri iz, Daire
vs..) uygulanr. Bu ekilde,
tabakalara izgi tipi atanarak
izgi Tipi mensnde bulunan
deerler, Netcad ekrannda o
an
aktif
olan
hattipi
dosyasndaki
izgi
tipi
deerleridir.
Mende bulunan izgi Tipi
seim kutusundan, istenilen
izgi tipi deeri seilerek
uygulanr.
Netcad
Genel/
Genel Ayarlar mensnden
seilen Hat Dosyas' nda
bulunan izgi tipleri aktiftir.
Kalnlk:
verilir.
izgilere
kalnlk
Kalnlklar
Obje Bazl: izginin orjinal
kalnln koruyarak izer.
Tm Ortadan: izginin orta
ekseni baz alnarak izgiye
kalnlk verilir. Yani izginin
sana ve soluna eit kalnlkta
kalnlk vererek izer.
aretlerine Gre Sa + /
Sol - : izginin izim ynne
gre, izgiye kalnlk verir. +
deer izgi ekseninin sana, deer izgi ekseninin soluna
kalnlk verir.
Alan Sekmesinde;
Bu sekme ayn tabakada Alan
olarak tanmlanm objeleri
ayn raster imajlar ile taramak
iin kullanlr. Pencerenin sol
st kesinde bulunan
butona basldnda Netcad
Tarama
Ktphanesi
mens
kacaktr.
Bu
menden,
kullanlmak
istenilen
tarama
ift
kliklenerek
seilir.
Seilen
tarama, tabaka mensnde
bulunan
n
zleme
penceresinde
grntlenecektir. Taramann
grntlenme
zellikleri
Byltme
veya
A
blmnden deitirilebilir.
Renkli
Tarama
blm
iaretlenir ise, taranacak alan
hem renklendirilmi hem de
taranm olur.
Tabaka Silmek:
Tabaka Sil butonuna basldktan sonra ekrana gelen pencereden
silinmek istenilen tabakalar seilir. Tamam komutu ile pencereden klr.
Eer silinecek tabaka bo deilse ekrana bir uyar mesaj gelir.
Sil komutuna baslarak tabaka silinir ya da Vazge komutuna baslarak

ilemden klr.
Tabakaya Ulamak:
Ulalmak istenilen tabakann ilk harfi tulanarak, o harf ile balayan
tabakalarn listeye gelmesi salanr, her basta bir sonraki tabakaya ulalr.
Tabaka liste iersinde ise fare ile seilebilir.
lemler:
Tabaka yapsn kullanrken, iinizi kolaylatracak ekstra ilemlerden oluan
komutlar dizisidir. Drt balktan oluur:
Gsterim Sras
Srala
Tabaka Yapsn Ykle - Sakla
zellikler
Gsterim Sras:
Tabakalar alrken, isimleri rastgele girilebilir veya varolan tabaka yaps
zerine diskten baka tabaka dosya (*.LYR) yklenebilir. Tabakalar kark
bir ekilde gelecektir. Tabakalarn belirli bir srada olmas, eriim asndan
byk kolaylk salayacaktr.
Sralamada sunulan seenekler:
Giri Sras: Tabakalar ilk giri sranza gre
sralar.
A - Z: Tabakalar alfabetik sraya gre A'dan
Z'ye olacak ekilde sralanr. Eer nmerik
karakterle balayan tabakalar varsa en baa
gelir.
Z - A: Tabakalar yine alfabetik sraya gre ,
ancak tersten Z'dan A'ye olacak ekilde
sralanr. Yine nmerik karakterle balayan tabakalar varsa en sona sral
ekilde gelir.
Ana Tabakalar nce: Banda @ karakteri olan Ana Tabakalar en baa
gelecek ekilde sralama yaplr.
Aklar nce: Ak tabakalar bata, kapal tabakalar sonda olacak ekilde
sralanr.
Kilitliler nce: Kilitli tabakalar sonda, aklar bata olacak ekilde sralanr.
Kalem Numarasna Gre: Tabakalar Kalem numaralarna gre kkten
bye gre sralanr.
Tabaka Sakla\Ykle:
Daha nceden allm projenin tabaka yapsnn yeniden kullanlmas ya da
allan projenin tabaka yapsnn saklanmas iin kullanlan ilemlerdir.
zellikle mar ve Halihazr projelerinde eitli tabakalarn kullancnn
isteine gre almas gereklidir. Her seferinde birtakm yeni Tabakann
almas yerine, oluturulmu ve o anda mevcut tabaka sistemi;
Tabaka Sistemi:
Tm Tabaka adlar
Ak/Kapal durumlar
Renkleri
Kalem numaralar
Tabaka Ek zellikleri ile verilecek dosya ad altnda saklanabilir.
Bu dosyann uzants *.LYR dir. Daha sonra, bu tabaka yaps, dier
projelere istee bal olarak yklenebilir.
Daha nce oluturularak saklanm *.LYR dosyalar yklenebilir. Ykleme
ilemi, o anda zerinde allan projenin her hangi bir aamasnda
yaplabilir. Mevcut tabakalar varsa, kaybolmazlar, yeni gelen tabakalar
listenin sonuna ekleneceklerdir. Bu kolaylktan yararlanmak iin her projede
deiik tabakalar amak yerine belli bir standartlamaya gidilmesi nerilir.
mar ve Halihazr Tabaka Sistemi neri olarak tarafmzdan hazrlanmtr.
Bu yap yeniden oluturulabilecei gibi MAR.LYR veya HHAZIR.LYR dosyalar
yaplacak almaya bal olarak yklenebilir.
Tabakada yaplmas gereken renk, kalem numaras belirleme gibi ilemlerin
projenin paftalarna ayrlmadan yaplmas nerilir. Aksi durumda pafta izim
srasnda, saklanm kalem yaplar yklenecek veya ayarlamalar
tekrarlanacaktr.
zellikler:
Bu ilem ile Tabaka zellikleri penceresi
alr. Tabaka yneticisi zerinden Seili
haldeki tabaka/tabakalar fare sa tuu ile
Tabaka zellikleri penceresini aarz. Yine bu
pencere zerinden tabakalara ait renk,
tarama,
lek,...,vb.
zellikleri
deitirebilirsiniz. Tabaka yneticisindeki
tabakalar toplu olarak seilebilir ve bu
sayede gsterim zelliklerini (kat taramaalan snrlar vb..) ortak belirleyebilirsiniz.
lem iin Tabaka Yneticisinden seimi
yapp fare sa tu zellikler penceresine girmek gerekiyor.
k:
Tabaka Yneticisi zerinden sa fare tuu ile
gelen k komutu ile Tabaka Yneticisinden
klarak deiiklikler ekrana yklenmi olur.
Tabaka Rengini Deitirmek: Tabakann
renk kutusunun seilmesi ile 256 rengin
bulunduu renk paleti gelir. Dier renklere
ulamak iin, renk paletinin sandaki aayukar yn tular ile dier renklere
ulalabilir. Renk paleti zerinde hangi renk
kliklenirse tabakann rengi o renge evrilmi
olur.
Deiim, tabakalarn karlarndaki
kutularndan anlalabilir.
renk
Rengi 0'dan farkl objeler bulunduklar tabakann renginden bamsz olarak

her zaman tabaka renginde izilir.
Tabaka A/Kapa:
Tm Tabakalarn almas kapatlmas veya ters evrilmesi ayn buton
zerinden yaplabilir.
Tabakalar Tek Tek Amak/Kapatmak:
Tabaka adlarnn yanndaki gzlerin ak olmas tabakann ak olduunu
gsterir. Bu gzlerin gsterilmesi ile gzler kapanr ve tabaka kapatlr.
Tekrar gsterilmesi ile tabaka alabilir. Kapatlan tabakalardaki objeler,
ekranda, izicide ve yazcda izilmezler. Ayrca obje seme ilemlerinin
dnda tutulurlar.
Aktif tabaka kapatlamaz. O anda aktif olan tabakann kapatlmas
gerekiyorsa baka bir tabaka aktif yapldktan sonra ilgili tabaka
kapatlmaldr.
Tm Tabakalar A/Kapa/Ters evirmek (Kapal
--->Ak):
Tabakalarn tmne ynelik ilemler tek tula salanabilir. konlar sras ile ,
tm kapal tabakalarn almasn, tm ak tabakalarn kapanmasn ve tm
aklarn kapanmasn / tm kapallarn almasn salayacaktr.
Kilit:
Bu ikonun pasifletirilmesi ile sadece bu tabakada yer alan objeler
kilitlenmi olurlar. Kilitlenmi bir tabakadaki objeler, ekranda grnmelerine
karn her trl seme ileminin dnda tutulurlar. Bu yntem ile kilitli
tabakada bulunan objelerin yanllkla silinmesi veya deitirilmesi
nlenebilir.
rnein; Halihazr harita zerine ehir plan izen bir planc kendisini
ilgilendirmeyen tabakalar kilitleyebilir.
Nokta Adlar Ak/Kapal:

Programa girite nokta adlar kapaldr.
Butonu
tklanarak
aktifletirilir. Tabaka penceresinden kta nokta numaralar grnr hale
gelecektir. Tekrar basta krmz arp gelecek ve nokta adlar kapanacaktr.
Bu buton genel olarak alan bir butondur. Tabakaya zel Nokta No butonu
pasifletirilmise, bu buton aktif olsa bile, o tabakada yer alan noktalarn
numaralar grnmeyecektir.
Nokta Kotlar Ak/Kapal:

lgili buton tklanarak aktifletirilir.
Tabaka penceresinden kta
nokta kotlar grnr hale gelecektir. Tekrar basta krmz arp kaybolacak
ve nokta kotlar kapanacaktr.
Nokta Kodlar Ak/Kapal:
lgili
buton tklanarak aktifletirilir. Tabaka

penceresinden kta nokta kodlar grnr hale
gelecektir.
Tekrar
basta
krmz
arp
kaybolacak ve nokta kodlar kapanacaktr. Nokta
kodlamas arazi lm srasnda yaplabilecei
gibi, zellikle NETPRO Yol programnda program
tarafndan gerekletirilebilir. Noktalara Obje Sor
ilemi ile de kod verilebilir.
Alan Adlar Ak/Kapal:

Alan (ada/parsel) adlarnn grnmesini
veya kapanmasn
salayan
bir zelliktir. Alan adlarnn boylar ve yazm ekilleri Genel/Genel
Ayarlar/Harita sekmesinde Ada/P parsel yaz boyu toplu olarak
deitirilebilir.
Blastro Ak/Kapal:
Bu butonun aktif olmas durumunda
bu tabakadaki noktalara Blastro
koyulacak ve dorular, blastrolar ezmemeleri iin ularndan dinamik olarak
krplacaktr. Noktalarn baka, izgilerin baka tabakada olmas durumunda
her iki tabakada da Blastro butonu aktifletirilmelidir. NETCAD'in Blastro
yaps dinamiktir. Blastro yarap Genel/Genel Ayarlar/Harita sekmesi
zerinde Balastro Yarap istee bal olarak deitirilebilir.
Dorularn balant yerlerinde veya kelerde nokta yoksa, Blastro daireleri

doal olarak grlmezler. Ancak, dorular her iki utan, Blastro yarap
kadar krplacaktr.
Otomatik blastrolu alanlarda, Alan Kapat ilemi
1. izginin ve noktann blastrosu kapal.

2. izginin blastrosu ak, noktann blastrosu kapal.
3. izginin blastrosu kapal, noktann blastrosu ak.
4. izginin ve noktann blastrosu ak.
Plottere Gnder/Gnderme:
Bu butonun pasifletirilmesi ile sadece bu tabakadaki objeler ekranda
grnecek ancak tabaka ak olsa bile iziciye gnderilmeyecektir. Kapal
alanlar oluturmak iin kullanlan geici tabakalar veya sadece bilgi iin
izime eklenmi obje tabakalarnn izdirilmesi bu yntem ile nlenebilir.
Alan Taramalar Ak/Kapal:
Kapal oklu dorularn (Bina, ada, parsel vb) boyamalarnn
grnmesini veya kaybolmasn salayan bir zelliktir. lgili buton tklanarak
aktifletirilir.
Tabaka penceresinden kta oklu dorulardan olumu kapal alanlar
tabaka renginde boyanacaktr. Tekrar basta krmz arp kaybolacak ve
kta boyamalar kaybolacaktr.
Ancak, oklu dorudan olumu bir alann boyanabilmesi iin, oluturulmas
srasnda tarama (Boyama) zellii aktif yaplm olmaldr. Eer
yaplmamsa ve alanlarn boyanmas isteniyorsa, ilgili alanlarn tarama
zellii Obje Sor ilemi ile almaldr. Bu ilem tek tek yaplabilecei gibi
tmden de yaplabilir.
Alan Taramas:
Alanlarn boyama tipi normalde kat boyama
eklindedir. Ancak mende yer alan tarama
tiplerinden herhangi birisi seilebilir. Taramalar
renklerini tabakadan alrlar. Genel Alan
Tarama butonu aktif deilse taramalar
grlmezler.
Tabaka
baznda
verilen
alan
tarama
patterninde ilk seenek (ii bo kutu) kat
ancak effaf tarama yapar. Yani bir baka
taramann zerine geldiinde nceki taramay
korur. kinci seenek (ii dolu kutu) ise nceki taramalar tamamen ezer.
Kat tarama trdr. Bu taramann altnda kalan objeler grnmezler. A2
Saydam tarama trdr. Bu taramann altnda kalan objeler grnrler.
Dier tm taramalar da altndaki objeleri gsteririler.
A1
A2
Tabaka baznda verilen tarama seeneklerinden ilki A1 kat tarama yapar.

Yani bir baka taramann zerine geldiinde nceki taramay ezer.
kinci seenek A2 ise nceki taramalar korur yani effaftr. Yukardaki
rnekteki A2 taramadr. Bu tarama tipi effaf olmas nedeni ile alttaki Raster
veriyi gstermektedir.
Aadaki rneklerde alttaki tarama stteki taramalar ise, dier tarama

eitleridir. Bu taramalar effaftr.
Plotter Kalem No:

Her Tabakaya ayr ayr, izici kalem numaras atanabilir. Herhangi bir
deiiklik yaplmazsa tm tabakalar, izicideki 1 numaral kalem ile izilirler.
Kalem numaras deiiklii iin, pencerede yer alan 1-16 aras rakamlardan
birisinin tklanmas yeterlidir. izim, burada belirlenen kalem numaralarnn
izicideki karlklarna uygun kalemlerin (tip, renk ve kalnlk) kullanlmas
ile gerekletirilir. Halihazr harita izimlerinde, kalemlerin 1 ince siyah, 2
kaln siyah, 3 ince krmz, 4 kaln krmz olarak ayarlanmas ve
standartlamaya gidilmesi nerilir.
Pencereden kta o tabakaya ait kalem numaras ilgili stunda belirecektir.
Verilen kalem numaralarna ait kalnlk, renk vb. dier bilgiler PRINT veya
PLOT ileminde belirlenecektir.
Renkli print ilemlerinde rengi sfrdan farkl objeler kendi renklerinde
izilirler.
izgi Tipi
NETCAD'de Ynetmeliklerde belirtilen tm izgi tipleri tanmlanmtr. Doru,
oklu doru, daire ve yay objelerinin izgi tipleri, ekrann alt satrnda yer
alan izgi Tipi pencersinde yer almtr. izgi tipleri bu buton zerinde
farenin tklanmas ile alan pencereden grsel olarak seilebilir. Seilen aktif
izgi tipi butonun zerinde grlecektir.
Doru tipleri NETPLOT.LIN dosyas ierisinde bulunurlar. Eer baka bir
dosyann yklenmesi isteniyorsa bu dosyann ad Genel/Genel Ayarlar
mensnden Aktif ekil dosyas seilerek verilmelidir. Yeni dosyadaki izgi
tipleri, programdan klp tekrar girilmesi durumunda geerli olacaktr.
Gerekli grlen ve istee bal hazrlanacak dier izgi tipleri NETSHAPE'de

(ekil / Doru Tipi ve Tarama Tasarm Program) hazrlanr ve NETCAD'e
yklenebilir.
izgi (HAT) Tipini Seme:
Alan izgi tipi penceresinde o anda mevcut tm izgi tipleri grntlenir.
Programa veya pencereye ilk girildiinde dz izgi tipi aktiftir. Seilmek
istenen izgi tipi tklanarak aktifletirilmelidir. Seilen satrn maviye
dnmesi aktifletiinin gstergesidir.
Seilmek istenen izgi Tipi o andaki pencerede grlmyorsa ilgili butonlarla
pencerede Aa-Yukar dolalabilir. lemden kldktan sonra izilecek
dorular, oklu dorular, daireler ve yaylar aktif izgi tipinde izilirler. Sa
fare tuu ile pencereden klabilir. izgi Tipinin seilmesi ilemi izimin her
aamasnda, ilemden kmadan gerekletirilebilir.
izgi tipi tabakadan tamamen bamsz olarak tanmlanabilir. Dier bir
deyile, bir tabakada farkl izgi tipleri bulunabilir.
Aktif izgi tipi ekrann en alt satrnda grntlenir.
Eer izgi tipi olarak, ekranda mevcut bir izgi tipi ve tabakas seilecekse,
Referans mens\Ekrandan Tabaka ve izgi Tipi Deitirme butonu
kullanlabilir.
Daha nce izilmi bir izginin, izgi tipi deitirilecekse izgi Tipi Deitir
komutu kullanlabilir. stenilen izgi tipi daha nce aktifletirilmi olmaldr.
Daha nce izilmi bir izginin, yn veya taraf deitirilmek isteniyorsa
izgi Yn Deitir komutu ile yaplabilir. Daha ok duvar, it gibi dorularn
sembol taraflarnn deitirilmesi iin kullanlr. Ayn zamanda kaln
dorularn, kalnlk taraf da bu yntemle deitirilebilir.
Fontlar
Program deiik font tiplerini destekler. Ayn anda birden fazla font dosyas
programa yklenerek allabilir. Font ykleme ilemi, ekrann en alt
satrnda font penceresinden Font Deitir + butonu ile yklenebilir.
bulunur. Font dosyalarnn uzants *.NCF dir.
Font Deitirme:
Deiik fontlarla alabilmek iin NETCAD ekrannn altnda F1 butonuna
basldnda font penceresi ekrana gelir. + butonuna basldktan sonra font
ykleme penceresi alr.

bulunur. Font dosyalarnn uzants *.NCF dir. Bu pencereden istenilen font
seilerek kabul edilir. Seilen font mavi bir bantla rtlecektir. Artk
yazdmz tm yazlar bu fontta yazlacaktr. stenilen ayn anda font tipi bu
pencereden deitirilebilir veya says arttrlabilir.

Obje Seim Mens
Kaydrma, Dndrme, Silme, lekleme, Bloklama vb. ilemler gerei
istenilen obje veya objeler grubunun seilmesi gerekecektir. Seim mens
bu ilemlerden herhangi birine girdikten sonra klavyeden boluk tuuna
(space bar) veya fare orta tuuna basldktan sonra ekrana gelir. NETCAD
dndaki yerli yazlmlarda, obje taban olmad iin, farkl nitelikteki her
obje iin, ayn ilemin farkl trevleri tanmlanm durumdadr. rnein; Yaz
Sil, Nokta Sil, Sembol Sil, Hat Sil gibi bir ok komutun, NETCAD'deki karl
sadece Sil komutudur. Ayn ekilde Yaz Kaydr, Nokta Kaydr, Sembol
Kaydr gibi bir ok komutun, NETCAD'deki karl sadece Kaydr
komutudur. lgili ileme girildikten sonra, aada aklanacak yntemler
kullanlarak gerekli objeler seilecektir.
Aada aklanan yntemler tamam ile kullancnn tercihine braklmtr.

Kullanc, yntemlerden biri veya birkan istekleri dorultusunda
kullanmay burada renecek. okgen bir blge veya pencere ierisine
alnarak, bir kerede ve kolaylkla seilecek objelerin, teker teker gsterilerek
seilmesinin zaman kayb olaca aktr. Tm Obje Seme yntemleri,
ardk veya kark olarak kullanlabilir.
Objelerin Pencere erisine Alnarak Seilmesi
Doruyu Kesen Objelerin Seilmesi
Daire ine Giren Objelerin Seilmesi
Seilenleri Tersine evir
Obje Szgeleri
Objelerin okgen Blge erisine Alnarak Seilmesi
okgen Blge Hatlarn Kesen Objelerin Seilmesi
Objelerin Blgeden Krplmas (Makaslanmas)
Blgenin Dnda Kalanlarn Seilmesi
Obje zelliklerine Gre Seim
Obje Szgeleri
Noktadan Geenleri Semek
Ada/Parsel (Kapal Alan) Semek
Tmn Semek/Seilenleri Semek
Gruplanm Objelerin Seimi
Son Seilenler
Obje seme yntemlerinin iyi kavranlmas gerekir. Byk bir kme
ierisinden istenilen zellikteki objelerin kolaylkla seilmesi iin yntemler
bilinmelidir.
Objeleri teker teker semek iin fare imleci seilecek objenin herhangi bir
yeri zerine getirilir ve sol fare tuu tklanr.
Objelerin seildii renklerinin deimesinden anlalr.
lemden kmadan birden fazla obje arka arkaya seilebilir.
Objenin mutlaka bir blmnn imle iareti iinde olmas gereklidir.
Yanllkla seilen objeler tekrar seilerek braklabilir.
Obje seimi srasnda Menlere ulalabilir.

Denemeler sonucu seilemeyen objelere yaklalmal veya seme yntemi
deitirilmelidir.
Seme ilemi sa fare tuuna tklanarak bitirilir.
Objelerin toplu olarak seilmesi de mmkndr. Seme ilemi srasnda
klavyedeki boluk tuuna veya fare orta tuuna (3 tulu farelerde geerlidir)
tklanarak kan OBJE SEME MENS'ne ulalr.
Yntemler
Objelerin Pencere erisine Alarak
seilmesine ynelik rutinlerden biridir.
Seme:
Objelerin
topluca
Kesenler Seenei ile Beraber: Alacak drtgen pencerenin kestii

objeler seilecektir.
indekiler Seenei ile Beraber: Alacak drtgen pencere ierisine tam
olarak giren objeleri semek amacyla kullanlr. Pencere ierisine tam
girmeyen objeler seilmezler. rnein; bir ucu pencerenin dnda kalan bir
doru seilmeyecektir.
Kesenler ve indekiler Seenei ile Beraber: Alacak drtgen pencere
ierisine tam olarak giren ve pencerenin kestii objeler seilir.
zerindekiler Seenei ile Beraber: Bir hat zerindeki sembollerin,
noktalarn seilmesine ynelik bir ilemdir. Kesenler seenei ile
kullanldnda oluturulacak pencere tarafndan kesilen hatlar zerindeki
semboller ve noktalar varsa seilir. indekiler
seenei ile beraber kullanlrsa alacak
pencere ierisine tam olarak giren ve pencere
tarafndan
kesilen
hatlarn
zerindeki
semboller ve noktalar seilir.
Szge dzenleri kullanldysa seilmesi
istenmeyen objeler, pencere ierisine girseler
bile seilmezler.
Kullanm Zoom penceresi ile ayn ekildedir.
Pencere aldktan sonra, sol fare tuu yerine
orta tua baslrsa, alan pencere serbest
olarak kaydrlabilir. Yeniden orta tua
baslmas ile de boyutlar deitirilebilir. mle ile seilemeyen bir yaz,
sadece onun girebilecei kk bir pencere alarak seilebilir.
Ayn ekilde tm proje de pencere ierisine alnarak seilebilir. Kesenler,
iindekiler, zerindekiler seeneklerinden bir veya birka ile beraber
kullanlr.
Semboln yars darda fakat yakalama noktas seim penceresinin iinde
kald iin seilir.
Dorunun balang ve biti noktalar seim penceresinin iinde kald iin
seilir.
Semboln tamam seim penceresinin iinde kald iin seilir.
Dorunun bir ksm darda kald iin seilemez.
Dairenin tamam seim penceresinin iinde kald iin seilir.
Dairenin yarsna yakn blm seim penceresinin iinde fakat merkezi

darda kald iin seilmez.
Semboln yars ierde, fakat yakalama noktas seim penceresinin dnda
kald iin seilmez.
Dairenin yars darda fakat merkezi seim penceresinin iinde kald iin
seilir.
ve j. seeneklerinde dairelerin merkezi, sembollerin yakalama noktalar
seim penceresi zerinde ise seme ilemini yapmaz.
Daire ine Alarak Seme: Ekranda merkezi gsterilip, bykl
etkileimli olarak belirlenen dairenin iindekiler seilir.
Oluturulacak dairenin merkezi belirlendikten
sonra ikinci nokta iin orta tu referans
penceresi kullanlabilir.
Kesenler Seenei ile Beraber : Oluturulacak dairenin kestii objeler

seilir. indekiler seenei ile beraber; Oluturulacak dairenin ierisine tam
olarak
giren
objeler
seilir.
Kesenler,
iindekiler,
zerindekiler
seeneklerinden bir veya birka ile beraber kullanlr.
okgen Blge erisine Alarak Seme:
Tanml veya tanmsz okgen blgeler ierisine giren objeler ilem iin
seilebilirler. Seim ilemi, bir ok ilemdekine benzer ekilde seenekli
olarak gerekletirilebilir.
Kapal alann ortas gsterilebilir, F3 ile alan
belirleyen oklu doru seilebilir. Kapal alan
yoksa F2 tuu ile seilecek objeleri ierisine
alacak ekilde okgen bir alan oluturulabilir.
sa Fare tuu ile son nokta, ilk noktaya
birletirilerek, okgen otomatik olarak kapatlr.
Gerektiinde Yakalama modlar etkin ekilde
kullanlabilir.
Kesenler
Seenei
ile
Beraber:
Oluturulacak veya seilecek okgen blgenin
kestii objeler seilir.
indekiler Seenei ile Beraber: Oluturulacak veya seilecek okgen

blgenin ierisine tam olarak giren objeler seilir.
zerindekiler Seenei ile Beraber: Bir hat zerindeki sembollerin,
noktalarn seilmesine ynelik bir ilemdir. Kesenler seenei ile
kullanldnda oluturulacak veya seilecek okgen tarafndan kesilen hatlar

zerindeki semboller ve noktalar varsa seilir. indekiler seenei ile
beraber kullanlrsa oluturulacak veya seilecek okgen ierisine tam olarak
giren ve pencere tarafndan kesilen hatlarn zerindeki semboller ve noktalar
seilir.
Szge dzenleri kullanldysa, seilmesi istenmeyen objeler, okgen blge
ierisine girseler bile seilmezler. Kesenler, iindekiler, zerindekiler
seeneklerinden bir veya birka ile beraber kullanlr.
Obje Tipi Szgeci: Mende bulunan kk ikonlar seim ilemine katlacak
obje tiplerini snrlama amac ile kullanlr. Tabaka Szgecine benzer ekilde
objeler iin de szge kullanlabilir. Seim ilemine katlmas istenmeyen
objelerin kutularna bir kez tklanarak iareti silinmesi bu objelerin seme
ilemi dnda tutulmas iin yeterlidir.
Yandaki
obje
seim blmnden
semek istenilen objeler iaretlenir.
okludoru
seenei
ile
ak
okludorular, Alan seenei ile kapal
okludorular seilir.
lemin kullanm konusunda aadaki
rnek verilebilir.
Dier bir programdan veri aktarld ve dorular ile yazlar ayn tabakada
geldi. Ancak yazlarn tabakasnn deitirilmesi gerekebilir. Buna neden
farkl renkte grmek, farkl kalem ile izdirmek veya hi izdirmemek
olabilir. Bu durumda Tabaka Deitir ilemi ierisinde seim yaplrken
yalnzca YAZI seeneinin aktif olmas durumunda, sadece yazlar
seilecektir.
Ayn ekilde kroki balarken sembollerin yerletirilmesi srasnda
tabakalandrmaya dikkat edilmemi olabilir. Sadece sembol seenei
aktifken pencere yntemi ile seme ilemi yaplarak binlerce obje arasndan
sadece semboller seilerek baka bir tabakaya alnabilirler.
Tm projedeki noktalar seilerek blok olarak saklanabilir. Tm oklu
dorular (ada/parseller) seilerek silinebilir. Ayrca obje gruplarnn kendi
ilerinde de ayrm yaplmas gerektiinde yukarda anlatlan szge dzenleri
kullanlabilir.
Yan taraftaki gz ikonlar seim ilemlerini kolaylatrmak iin kulanlabilir.
Tm seeneklerin iaretli olmas salanr. Bu yntem ile btn objeler
seme ilemi ierisine dahil edilecektir.
Bir seme ileminde dorular ve noktalar seme ilemi dnda tutmak
istedinizde ve X iaretlerin kaldrdnz fakat ilemi sonulandrmadan
vazgetiniz ve btn objeleri semek istiyorsanz bu butona basarak tm
seeneklerin iaretli olmasn salayabilirsiniz.
Btn seeneklerin iaretli olmamas salanr .Bu yntem ile btn
objeler seme ilemi darsna alnp ilerinden herhangi biri veya birka
seilebilir.
Silmek iin sadece dorular semek istiyorsanz bu yntem ile btn
iaretleri kapatp dorularn kutusunu tklayarak sadece dorularn seili
olmasn salayabilirsiniz.
aretli olanlarn braklp iaretli olmayanlarn seili olmas salanr. Bu

yntem ile seili olanlarn braklmas dier seeneklerin seili olmas
salanr.
Silmek iin sadece dorular semek istiyorsanz dorularn iaretini kapatp
bu buton ile (tersine evir) sadece dorularn seili olmasn salayabilirsiniz.
Doruyu Kesen Objeleri Seme:
Ekrana izilecek doruyu kesen objeler seilirler.
Yan yana konumlanm dorularn
amacna ok uygun bir rutindir.
seilmesi
Gerekirse tek bir doru paras bile bu yntemle

dierlerinden ayrlarak seilebilir.
Eer seim kmesi bir oklu doru tarafndan
evrelenmi durumda ise F3 tuu ile bu doru
seilmelidir. Benzer ekilde objeler seilecektir.
okgen Alan Kesen Objeleri Seme: Doruyu kesenler rutinine benzer

ekilde, ekrana izilecek kapal bir okgen kenarlarn kesen objeler
seilecektir. Doruyu kesenler rutininin ardl olarak uygulanan eklidir.
Noktay eren Objeleri Seme: Belirtilen noktay ieren objelerin
seilmesinde kullanlan bir ilemdir. Obje seim penceresinde bu ikon seilir
ve
ekranda fare ile nokta gsterilir.
Eer noktay ieren birden fazla alan var ise, ekrana gelen pencereden
istenilen alan seilir.
Noktadan Geen Objeleri Seme: Bu rutin, gsterilecek bir noktadan
geen veya o noktada kesien objelerin tek seferde seilmesi amacna
yneliktir.
Obje Seme mensnde bu butona tklandktan sonra ekranda nokta
seilir ve bu noktadan geen objeler seilmi olur.
Tm Objeleri Seme:
Gerekli ayarlamalar yapldktan sonra, Obje Seme mensnden, bu
butona baslarak klrsa, seilmesi gereken tm objeler seilecektir.
Herhangi bir szge dzeninin kullanlmamas durumunda, doal
olarak projedeki tm objeler ilem iin seilecektir. rnein; projedeki tm
yazlarn seilmesi iin, Obje Szgeci butonlarnn, yaz butonu dndakiler
tklanarak pasifletirildikten sonra, menden bu ikon ile klmas yeterlidir.
Herhangi bir szge dzeni kullanlmamas durumunda, bu butona baslmas
ile projedeki tm objeler ilem iin seilecektir.
Son Seilenler:
Herhangi bir seim yaparken, son seilen objelerin tekrar seilmesi
istenirse kullanlr.
Objeleri Blgeden Krpma: Pencere iini seme ilemi ile beraber
kullanlr. Alacak pencerenin ierisine tam olarak giren objeler ile
pencerenin kestii objelerin pencere ierisinde kalan blmleri seilecektir.
Bunun iin seme ilemi sonras alacak pencereden ONAYLA butonu
seilmelidir. KESME butonu seilecek olursa sadece pencere ierisine giren
objeler seme ilemine alnr. Yazlar, semboller, mnhaniler kesme ilemine
tabi tutulmaz yakalama noktalar pencere ierisine giriyorsa yazlarn ve
sembollerin tamam seilir, krplmak isteniyorsa Dzenle/Yardmc
lemler/Ayrtr ilemine tabi tutulmas gerekir. "PTAL" butonu ile ilem
iptal edilebilir.
Seilenleri Tersine evirme: Kesenler, indekiler, zerindekiler
seeneklerini tersine evirmek iin kullanlr. rnein; seme ilemi iin
Kesenler seenei iaretlendiyse Tersine evir ilemi ile zerindekiler ve
indekiler seme ilemine alnabilir.
Gruplanm Objeleri Seme: NETCAD'de baz objelere otomatik olarak
grup olma zellii verilmitir. Gruplandrlm objeler bu seenek
aktifletirilerek ilem iin ayn anda seilebilir.
Taramalar, evler, grafik olarak oluturulan izelgeler (alan hesaplar,
koordinat zetler vb.) gruplandrlm objelerdir. Bu yolla yanl yaplm bir
tarama, yanl yerletirilmi bir izelge herhangi bir objesinden tutularak
silinebilir veya baka yere kaydrlabilir.
Szge
Kullanc semek istedii obje veya objelere gre gerekli satrlar
doldurmaldr. Bulunulan satrn seme ilemine etki etmemesi isteniliyorsa
satrlarda herhangi bir deer yerine * veya 0 karakterleri bulunmaldr.
Doal olarak hepsini ayn anda kullanmann pratikte bir anlam yoktur.
Sembol No, Renk No, izgi Tipi, Uzunluk ve Boy deerlerinin, seme
ilemlerinde etkin kullanlabilmesi iin sa taraflarnda bulunan kutucuklara
iaretinin konmas gerekir.
Szgeteki seme ilemleri bittikten sonra, tekrar yntemler blmne

geilerek ilemler yaplabilir.
Tabaka Ad Szgeci:
Seilmek istenilen objelerin tabaka ad szgeci kullanlarak seilmesi iin
kullanlan szgetir.
Tabaka blmne seilecek objelerin tabaka isimleri yazlr ya da yandaki
butona baslarak ekrana gelen pencereden istenilen tabakalar iaretlenebilir.
Burada kullanlacak szgeler Genel Bilgiler blmndeki szgeler ksmnda
ayrntl olarak anlatlmaktadr.
Obje Ad Szgeci: Bu zellik ile numaras veya numaralar verilen
Ada/Parseller (oklu dorular) ilem iin seilirler. Genel szge kurallar
geerlidir.
Yaz Szgeci: Bu zellik ile bir yaz ilem iin
seilebilir. Genel szge kurallar geerlidir. A*,
~OKUL, 3189* gibi szgeler kullanlabilir.
Sembol Numaras Szgeci: Bu zellik ile
istenen bir sembol veya semboller izimdeki
dier tm sembollerden ayrlarak kolayca
seilebilir. rnein; sa dece pilonlar dier
sembollerden ayrlarak farkl bir tabakaya
yerletirilebilirler. Bunun iin seilmesi istenen
semboln numarasnn verilmesi yeterlidir. Eer
sembol
numaras
bilinmiyorsa,
sembol
kutucuuna iki defa tklanarak sembol kart
gelir. Bu karttan istenen sembol seilerek, bu
alana sembol numaras yazlmas salanabilir.
Genel szge kurallar geerlidir.
Sembol numaralar, Obje Sor ilemine girilerek
mevcut,
bir
semboln
gsterilmesi
ile
renilebilir.
Yanllkla elektrik direi (Sembol No 6) yerine, tm noktalara telefon direi
(Sembol no 7) sembol yerletirilmi olabilir. Bu durumda, Sorgu\Obje
zelliklerini Sor ilemi kullanlmaldr. Bu rutine girildikten sonra sembollerin
seilmesi gerekecektir. Yanllkla yerletirilen 7 numaral telefon direinin

seilmesi sembol szgeci ile yaplacaktr. Sembol numaras olarak 7
verilerek Tmn Se butonuna baslmaldr. Seim ilemi sonras, Sembol
zellikleri ileminde, sembol numaras olarak 6 verilerek dnm ilemi
gerekletirilmi olacaktr.
Forml: leme girmesini istediimiz objelerin formllerini yazarak ilemi
uygularz.
$XX Obje Deerlerinden istenilen seilir. Seim yapldktan
sonra uymas gereken komut yan taraftaki bolua yazlr.
Bylece verilen formle gre seim ilemi yaplm olur.
rnek: Obje deerlerinden: $YAZI seilir,
Komut boluna: *2 yazlrsa; 2 ile biten yazlar seilmi olur.
Ad: Alan, nokta ve blok gibi ad olan objeleri semek iin kullanlr. Genel
Szgeler blmnde anlatlan zellikler geerli olacaktr.
Yaz: leme girecek olan yaz objesinin seilmesi iin kullanlr. rnein
proje iindeki DS yazlar bu ekilde seilebilir.
Sembol No: Proje iindeki sembolleri semek iin kullanlr. Proje iinde
farkl sembol dosyalarndan gelmi deiik semboller yer alabilir. Burada
verilen szge ile bu sembollerin numaras girilir ve bu numaradaki
semboller seilir.
Eer sembol numaras bilinmiyorsa yannda bulunan [...] butonuna baslarak
Netcad sembol ktphanesine girilir ve buradan istenen sembol seilir.
Renk Numaras Szgeci: Bu ilem objelerin, renk numarasna gre
seilebilmesi olanan verir. Renk numarasna gre seim yaparken, ya
Obje Sor ilemi ile renk no renilip girilebilir, ya da renk no kutucuuna ift
tklanarak gelen renk paletinden seme yaplabilir.
izgi Tipi Szgeci: Bu ilemde objelerin, izgi tiplerine gre seilebilmesi
olanan verir. Bunun iin seilmesi istenen izginin, izgi tipi kutucuundan
seilmesi yeterlidir. izgi tipi, Obje Sor rutinine girilerek mevcut bir hattn
gsterilmesi ile renilebilir. Bu yolla izimdeki tm tarla snrlar, dier
izgilerden ayrlarak ilem iin seilebilir.
Anlatlan szgeleme yntemleri ile gerek sembol, gerekse izgi
mensndeki her bir obje iin ayr ayr ilem yapmak olanakl hale gelmitir.
Bu zellikler ile hat balarken veya sembol yerletirirken tabakalandrmaya
dikkat etmek eski nemini yitirmitir. nk, kaln veya farkl renkte
izilmesi gereken noktalar, semboller ve izgiler dierlerinden kolaylkla
ayrlarak tabakalar deitirilebilmektedir.
Ayn ekilde 1/1000 leinde grnmesi gereken, ancak 1/2000 leinde

grnmesi gerekmeyen semboller de dierlerinden kolayca ayrlabilecektir.
Uzunluk Szgeci: izgisel objelerin verilen minimum ve maksimum deer
ile seilmesi iin kullanlan szgetir.
Boy Szgeci: Verilen deer, yazlarda boy, sembollerde bytme katsays
olarak alglanr ve bu deere uyan yaz ve sembolleri semek iin kullanlr.
Bu ilem ok ksa dorularn seilip silinmesi, bir imar projesinde ksa
cephelerin bulunmas gibi amalar iin kullanlabilir.
izgi Kalnl Szgeci: Bu ilem objelerin, izgi kalnlklarna gre
seilebilmesi olanan verir. izgi kalnlna gre seim yaparken izgi
kalnl kutucuuna semek istenilen objelerin kalnlk deerleri yazlr.
rnein; izgi kalnl 0 ile 3 arasnda olan objeler seilmek isteniyorsa izgi
kalnlnn 1. kutucuuna "0", 2. kutucuuna "3" yazlr.
Nokta Kodu Szgeci: Bu ilem noktalarn kodlarna gre seilebilmesi
olanan verir. Nokta Kodlarna gre seim yaparken nokta kodlar
kutucuuna seilmek istenilen noktalarn kodlar yazlr. Bu kutucua nokta
kodlar yazlrken genel seimde kullanlan szgeler geerlidir. rnein; A*:
Nokta kodu A ile balayan noktalar, ~A+~B: Nokta kodu iinde A veya B
olan noktalar, ~A&~B: Nokta kodu iinde A ve B olan noktalar vb.
Snflar
Obje Seim penceresinin snflar sekmesine girdiinizde NCZ tabanl ve
veritaban ilikili objelerin seimi iin geerli bir ilemdir.
Snflar sekmesi pencersinde projenize ait snflar yer alacaktr. Snflara ait
tablo zerinde sa fare tuu ile gelen Obje Se komutu ile grafik veriler
zerinde setiiniz objeleri Obje seim penceresinde Snflar sekmesine
dnerek ilgili snf ad zerinde ift tklayarak objeler zerinde ilemler
yapabilirsiniz.
Kme
Seilen obje gruplarna isim verilerek, bu guruplar arasnda ilem
yaplmasna olanak veren ilemler dizisidir. Seme ilemi, ilemi
terketmeden yaplabilecei gibi, Sorgu mens altndan, Obje zelliklerini
Sor komutu ile obje veya objeler seilerek isim verilir. Verilen bu isimler
kme ilemine girildiinde ekrana gelir. Seilen kmeler saklanabilir ve daha
sonra kullanlabilir. Seilen kmeler arasnda birletirme, karma ve kesiim
ilemleri yaplabilir. Hazrlanan seim kmeleri proje kapatldnda yok
olurlar .
ki kme arasnda toplam fark veya arpm ilemi yapldktan sonra

oluan seim kmesine bir isim vermek iin kullanlr. Bir ilem yapldktan
sonra bu butona baslrsa, seim kmesi ad eklinde bir pencere alr. Bu
pencereye verilen isimle yeni bir kme oluturulmu olur. sim verilen bu
kmeyi baka bir ilemde tekrar kullanabilirsiniz.
smi seilen kme, ekrandan da seilmi olur .
ve
butonlar ile ilem yaplacak kme isimleri seilir. Seme ilemi,
yaplacak ileme gre deiir. rnein; ADA kmesinden PARSEL kmesinin
fark alnacaksa, ADA kmesi
aktarlmaldr.
satrna, PARSEL kmesi
satrna
Seilen iki kmenin toplamn alr.
Seilen iki kmeden, A 'nn B 'den farkn

alr.
Seilen iki kmeden, B 'nin A 'dan farkn alr

.
Seilen iki kmenin kesiim noktasn bulur.
Dier
leri seviye GIS sorgulamalar yapmak iin kullanlan penceredir. Pencereye
herhangi bir seme ileminde iken boluk tuuna (space bar) basarak
girebilirsiniz. Anamodl kurulumu ile gelen ksm GIS-leri Konumsal
Sorgulamalar ksmdr. Dier sekmeler modl kurulumlar ile gelmektedir.
leri Konumsal Sorgulamalar ksmna girildiinde yukardaki sorgulama

kriterleri grlecektir. Burada sorgu tiplerinden, kriter objeler ile Ayn,
Kesien, inde gibi birok karlatrma yaplabilecek sorgulama eidi
seilebilir.
Ayrca Tampon ksmna geilerek kriter objelere belli bir tampon

tanmlanabilir ve sorgulamalarn sadece bu tampon iine den/dna
kan/dokunan vb objelerde yaplmas salanabilir. Bu pencere ile veritaban
balantl GIS objeleri arasnda sorgulama yaplabilecei gibi, veritaban
balants bulunmayan CAD objeleri arasnda da sorgulama yaplabilir.
Nokta Yakalama Modlar
iz mensnde yer alan obje izim komutlarndan herhangi biri seilip
balang noktas iaretlendikten sonra boluk tuuna (space bar)
basldnda Referans mensne (Koordinat Hesap Makinesi) ulalr.
Std
Dy / Dx :
O anda fare imlecinin bulunduu
yerden m (metre) cinsinden
verilecek DY ve DX deerleri kadar
gidilebilir veya deer Se mens
kullanlarak ilem yaplabilir.
Bu
pencereden
mesafe
forml
seilerek O, N, Y ve X referanslar verilebilir. Yatay ve dey bileenlerin
bilindii durumlarda kullanlr.
Dy ve Dx'in karsndaki butona baslnca ekrana gelen pencerede 2
Noktadan Mesafe, Mesafe Forml ya da istenilen deer seilebilir.
Mesafe Forml seilirse ekrana gelen pencereye istenilen forml yazlr.
rnek: Genilii 300 m (1:1000 leinde 30 cm) ve ykseklii tam olarak
bilinmeyen, ancak ekranda mevcut bir dorunun yar boyu kadar olmas
gereken bir dikdrtgen izilmesi gerekebilir.
Tm Yakalama modlar kapatlr, Doru
rutinine girilir, ilk nokta seilir. Fare orta
tuuna (veya klavyeden boluk tuuna)
baslr. Dy/Dx seilir. Dy olarak 300 (m)
verilir (-300 deeri sola gider). Dx iin 0
verilir. Saa doru 300 m lik yatay doru
izilir.
Fare orta tuuna (veya klavyeden
boluk tuuna) baslr. 1 nolu buton
(Dy/Dx) seilir. Dy olarak 0 verilir. Dx
iin Mesafe Forml mensnden O/2
verilir. (Obje/2). Ekranda mevcut
doru
gsterilir.
Yukar
doru,
gsterilen doru boyunun yars kadar
izilir.
Fare orta tuuna (veya klavyeden boluk tuuna) baslr. 1 nolu buton
(Dy/Dx) seilir. Dy olarak -300 (m) verilir. Dx iin 0 verilir. Sola doru 300
m'lik yatay doru izilir.
U Nokta Yakalama
(Dikdrtgen hazrdr)
modu
aktifletirilir.
lk
nokta
tekrar
gsterilir.
Yukardaki rnekte, dikdrtgenin ykseklii olarak alnmas gereken iki

nokta arasnda balanm bir doru olmasa idi, N/2 seenei kullanlacakt.
Bu durumda bir doru yerine iki noktann gsterilmesi gerekecektir.
A/Mesafe:
O anda fare imlecinin bulunduu

yerden, verilecek Mesafe kadar ve
verilecek a dorultusunda gidilir.
A forml penceresinden O, N, Y ve X referanslar verilebilir. Alar yatay

eksenden ve ters saat ynnde alnrlar.
Mesafenin karsnda bulunan butona baslarak
ekrana gelen pencereden 2 Noktadan Mesafe,
Mesafe Forml ya da deer seilir.
Mesafe Forml seenei seilirse ekrana gelen
pencereye istenilen forml yazlr.
A'nn karsndaki butona baslrsa ekrana gelen
pencereden 2 Noktadan A, A Forml ya da
istenilen deer seilebilir.
A Forml seilirse ekrana gelen pencerede
istenilen forml seilebilir.
rnein; bir dorunun birbirlerine
dik olarak, doru uzunluu kadar
izgi
izmek
iin;
Doru
iz
komutuna girilerek ilgili dorunun
ucu yakalanr. Referans penceresi
alarak bu rutin seilir. Mesafe
olarak O, a deeri olarak N+100
verilir. nce, uzunluk iin doru
objesi gsterilir, ardndan dorunun iki ucu gsterilir. Noktalarn gsterilme
srasna gre dik dorunun yn belirlenecektir. Yanl gsterimlerde son
noktann tekrar gsterilmesi ile izgi serbest braklr ve ilem yenilenir.
Dik:
Binalarn oluturulmas srasnda, llemeyen, ite kalan baz kelerin
daha kolay oluturulmasna ynelik bir rutindir. Daha ok doru ilemi
ierisinde kullanlr. En son noktada, bir nce izilen noktann
gsterilmesiyle, ancak o izgiye dik dorultuda ilem yaplabilir.
rnek izimde ama, llemeyen 2
noktasn oluturmaktr. 1 numaral noktada
iken Referans mens alarak bu ilem
seilmelidir. N noktas gsterildikten sonra,
sadece, 1-N dorusuna dik olacak ekilde
doru izilebilir. Bu durumda, 3 noktas
gsterilecek olursa, 2 noktas oluturulmu
olur, daha sonra, doru 3 noktasna ardl
olarak balanr.
Bu sorun, Referans mens dier ilemleri ile de kolaylkla zlebilir.
Teet:
Bulunulan yerden, gsterilecek bir daire veya yaya teet olacak ekilde
gidilir.
En Yakn Nokta:
Gsterilecek objenin (doru, yay, daire vb.) o anda imlecin bulunduu
noktaya en yakn yerine balanlr. Bu yolla, bir dorunun tam zerine nokta
atlabilir veya tam zerine doru ile balanlabilir.
Bu yntemle, dorultu belirlemek amac ile uzun bir dorunun her iki
ucunun gsterilmesi yerine, ardl olarak zerinde iki nokta oluturulabilir.
Nokta Ad:
Bulunulan yerden numaras verilecek bir noktaya balanlabilir. Bu rutin
nokta numaras vererek hat balamak veya seilen sembol, numaras
verilecek noktalara yerletirmek iin kullanlr.
Noktalar tek tek verilebilecei
gibi, ardl giden noktalar
125..133 eklinde tek ilemle
verilebilir. Hat balanacak
veya sembol yerletirilecek
noktalar ardl deil de,
2'er,
3'er
vb.
deerler
atlayarak gidiyorsa, bunun
iin (125..133 2) eklinde bir boluktan sonra atlanacak deerin yazlmas
yeterlidir. Bylece sadece ilk rakama bal olarak tek veya ift noktalar
arasnda hat balamak olasdr. Bu yntemle, apraz olarak llm yol,
kanal, ev kenarlar da ardl olarak balanabilir.
Semboller de ayn ekilde grmeden ilgili Nokta Numaralar verilerek

yerletirilebilir. rnein; some sembol, S.* eklinde tm some noktalarna
bir seferde yerletirilebilir. Genel nokta szgeleri geerlidir.
Dik Ayak/abs:
Bulunulan yerden iki nokta ile gsterilecek bir referans izgiye gre, dik
ayak, dik boy deerleri verilecek koordinata veya noktaya gidilir veya bu
noktadan k yaplabilir.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereye dik ayak-dik boy mesafeleri
girilir.
rnek: Ekranda mevcut bir dorunun ilk 10 metresinden balayacak ve
doruya dik bir ekilde 30 m uzunluunda bir doru izimi gerekebilir.
Doru ilemi seilir. Referans mens alr. Bu rutin seilir. Referans
dorunun her iki ucu gsterilir. Dik Ayak Deeri olarak 10 m verilir. Dik Boy
olarak 0 deeri verilir. izilecek Dorunun balangc bulundu, sra dik
kmakta.
Referans mens yeniden alr. A/Mesafe ilemi seilir. Mesafe olarak 30

verilir. A olarak N-100 (veya N+100) verilir. Referans 2 nokta ardl
olarak gsterilir. lem tamamlanr. (Alar noktalarn gsterilme ynne ve
dorularn balanma ynne gre 200 grad farkl olabilir.)
Bu durumda son nokta, fare ile tekrar gsterilerek izilen doru geri alnr ve
ilem, a deerine N+100 veya O+100 verilerek tekrarlanr.
eyrek:
Bulunulan yerden, gsterilecek bir dairenin 4 asal noktasndan en yakn
olanna balanlr.
2 Noktal Kesiim:
Bu ilem ile ilem ierisinde, 2 nokta ve uzaklktan kesiim olana
salanmtr.
ncelikle iki nokta seilir.
Daha sonra kestirme noktasnn bu iki noktaya olan uzaklklar verilir.

Kesiim 2 tarafta olacandan uygun kesiim noktas fare imleci ile gsterilir.
Eim:
Bulunulan yerden verilecek eim deeri ile verilecek mesafe kadar
gidilir. Eim x, y dzleminde hesaplanr. A mesafeye denktir.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereye eim ve uzunluk deerleri

yazlr.
Uzunluk kutusunun sonundaki butona baslrsa ekrana gelen pencerede 2
Noktadan Mesafe, Mesafe Forml ya da istenilen deer seilir.
Mesafe Forml seilirse ekrana gelen pencerede istenilen forml yazlabilir.

Kesiim:
Bu rutin ile ilem ierisinde, 4 noktadan
kesiim olana salanmtr.
Kesiim sonras dorudan kesiim noktasna
balanlr. Dorultular oluturan noktalarn
ardl olarak gsterilmesi yeterlidir. Nokta atma,
hat balama veya benzeri ilemlere devam
ederken, kesiim hesab yaplmas gerekebilir.
Aksi durumda ilemden kmak, kesiim hesabn
yapmak ve geri dnerek kalnan yerden devam
edilmesi gerekir.
Referans Nokta:
zellikle ve numaral ilemlerde verilen
Dy, Dx, A ve mesafe deerleri o anda
bulunulan noktadan deil de, referans olarak
gsterilecek
bir
noktadan
alnmas
gerekiyorsa, Nokta Referans verilebilir. Bu
durumda ncelikle bu rutine girerek referans
noktann gsterilmesi gerekir. Daha sonra,
ilgili rutine girerek deerlerin verilmesi
gerekir.
rnein; bulunulan noktadan herhangi bir
noktaya olan Dy, Dx uzakl bilinen bir
noktaya dorudan hat balanlabilir.
Layer-Tabaka:
izgi izerken veya sembol yerletirirken, Tabaka ayarlamalar veya
izgi tipi seimleri, bilindii gibi ekrann altndaki Tabaka ve izgi tipi
penceresinde yaplmaktadr.
Burada, ilemlerin daha kolay ve hzl yaplabilmesi iin ek yntem

salanmtr. Tabaka ve izgi tipi deiiklii, ayn anda gerekletirilebilir. Bu
rutine girdikten sonra, ekranda gsterilecek objenin, tabakas ve izgi tipi
aktifleecektir. Bu ilemden sonra, yeni izilecek dorular, o objenin
tabakas ve izgi tipi ile izilmeye balayacaktr. izgiler, semboller, daire ve
yaylar vb. ilem iin seilebilir.
Verilen Koordinata Git:
Y, X deerleri bilinen bir yere nokta atlabilir. Veya herhangi bir yere
nokta atlmas srasnda Y ve X deerlerine, arzu edilen koordinat
deerlerinin yazlmas ile , noktann koordinatlara atlmas salanabilir.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereye istenilen Y ve X deerleri

girilir.
Y ve X'in karsndaki butona baslrsa ekrana gelen pencereden 2 Noktadan
Mesafe, Mesafe Forml ya da istenilen deer seilebilir.
Mesafe Forml seilirse ekrana gelen pencerede
istenilen forml yazlabilir.
Bu ileme Alt-K tuuna baslarak da eriilebilir.

Son Noktaya Git:
Projede en son atlan noktaya veya son izilen izginin son noktasn
yakalar.
Uzunluk Deerleri Verme:

Referans mens ierisinde yer alan, herhangi bir ilem ierisinde 5 ekilde
uzunluk deeri verilebilir:
1.Saysal Deer Verme:
Uzunluk deerleri metre cinsindendir. Mesafeler, o anda bulunulan yerden
itibaren alnrlar. Saysal deer, bir formln sonucu olarak da ortaya
kabilir.
rnein; Uzunluk deeri olarak benzer deerler verilebilir.
100
150.48
25.5+16-2.75
50+40.87/3-COS(50)*125 (Forml sonucu program tarafndan hesaplanr.)
2. N :2 Nokta:
Uzunluk deerinin rakamsal karl tam olarak bilinmiyorsa, ancak ekranda
bu uzunluu belirleyen en az iki nokta varsa, uzunluk deeri ekrandan
alnabilir. Ekranda ardl olarak gsterilecek iki nokta arasndaki mesafe,
ilem iin alnabilir. Noktalarn gsterilme sras nemli deildir. Birden fazla
N harfi kullanlabilir. Bu durumda, noktalar uygun srada gsterilmelidir.
Nokta yakalama modlarna dikkat edilmelidir.
rnein; uzunluk deeri olarak:
N: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki nokta aras uzunluk alnr
N+N: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki uzunluk toplam alnr
N+100: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki nokta aras uzunluktan 100
m. fazlas alnr.
(N+N)/2: Ekrandaki iki uzunluun ortalamas kadar
2*N-N+100: Birinci uzunluun 2 kat, eksi, ikinci uzunluk ve art 100 m.
N/3: Ekrandaki iki nokta aras uzakln 1/3 uzunluu kadar
3. O: OBJE Referans:
Kullanm N ile ok benzerdir. Tek fark, uzunluk deeri olarak, ekranda
mevcut 2 nokta yerine, bir dorunun, dairenin, yayn veya oklu dorunun
gsterilmesidir. Bu durumda saylan objelerin uzunluu, uzunluk deeri
olarak alnacaktr.
N ve O referanslar ayn formln ierisinde kark olarak kullanlabilir. Bu
durumda Objelerin ve Noktalarn gsterilme sras, formldeki sraya uygun
olmaldr.
O: Ekranda gsterilecek objenin uzunluu alnr
O+125.50: Ekranda gsterilecek obje uzunluundan 125.50 m daha fazla
bir uzunluk
(O+O)*2: Ekrandaki ardl
uzunluunun iki kat kadar
olarak
gsterilecek
iki
objenin
toplam
O/4: Gsterilecek dorunun 1/4 uzunluu kadar

2*N-O/3+100+N-O: Birinci uzunluun 2 kat, eksi, gsterilen dorunun 1/3
uzunluu, art, 100m., art, birinci uzunluk ile gsterilen dorunun
arasndaki fark
4. Y ile Gsterilecek ki Nokta Arasndaki DY Uzakln Vermek:
Ekranda ardl olarak gsterilecek iki nokta arasndaki uzakln yatay

bileeni (Dy), uzaklk deeri olarak alnmas gerekirse Y sembolik gsterimi
uzaklk deeri olarak verilmelidir.
5. X ile Gsterilecek ki Nokta Arasndaki DX Uzakln Vermek:
Ekranda ardl olarak gsterilecek iki nokta arasndaki uzakln dey
bileeni (Dx), uzaklk deeri olarak alnmas gerekirse X sembolik gsterimi
uzaklk deeri olarak verilmelidir.
Tm zelliklerin forml eklinde ortak kullanm salanabilir. Bir forml dizisi
ierisinde birden fazla O, N, Y ve X harflerini kullanarak farkl referanslar
verilebilir. O/3+N/2+12.56+O-Y gibi. Ayn harften birden ok kullanlmas
durumunda ayn veya farkl objeler gsterilebilir.
A Deeri:
Referans mens ierisinde yer alan, herhangi bir rutin ierisinde, A deeri
verilmesi gerektiinde 3 ekilde a verilebilir.
1. Saysal Deer:
A deerleri grad cinsindendir. Alar yatay eksenden ve saat istikametinin
tersine doru alnrlar. Saysal deer, bir formln sonucu olarak da ortaya
kabilir.
rnein; a deeri olarak benzer deerler verilebilir.
100
100.25
25.5+16-2.75
50+40.87/3-COS(50) (Forml sonucu program tarafndan hesaplanr.)
2. N: 2 Nokta;
A deerinin rakamsal karl tam olarak bilinmiyorsa, ancak ekranda bu
dorultuyu belirleyen en az iki nokta varsa, a deeri ekrandan alnabilir.
Ekranda ardl olarak gsterilecek iki noktann oluturduu dorultunun,
yatayla yapt a ilem iin alnacaktr. Noktalarn gsterilme sras
nemlidir. Ters gsterimlerde a deeri 200 grad farkl alnacaktr.
Genellikle, ekranda mevcut dorultulara, paralel/dik/belli bir a yapan
dorular oluturmak veya kaydrmalar yapmak amac ile kullanlr. Birden
fazla N harfi kullanlabilir. Bu durumda, dorultular, ardl olarak ve uygun
srada gsterilmelidir. Nokta yakalama modlarna dikkat edilmelidir.
rnein; A deeri olarak:
N: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki nokta ile belirlenen dorultunun
yatayla yapt a alnr.
N+N: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki dorultunun (4 nokta) yatayla
yaptklar alarn toplam alnr.
N-N: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki dorultunun (4 nokta) yatayla
yaptklar alarn fark alnr.
N+100: Ekranda ardl olarak
dorultuya dik bir a alnr.
gsterilecek
iki
nokta
ile
belirlenen
(N+N)/2: Ekranda ardl olarak gsterilecek iki dorultunun a ortay

kadar.
2*N-N+100: Birinci ann 2 katnn 100 g fazlasndan, ikinci a deeri
kartlacak.
N/2+N+50.25-N/4: Birinci ann yars+ ikinci a+50.25 grad - nc

ann 1/4
3. O: OBJE Referans:
Kullanm N ile ok benzerdir. Tek fark, ekranda mevcut 2 nokta yerine, bir
dorunun gsterilmesidir. Bu durumda, bu dorunun dorultusu a deeri
olarak alnacaktr. Dorunun balama yn nemlidir. A deerinin
ekrandan alnmasnda, her durumda O yerine, N kullanlabilir. Bu durumda
dorunun her iki noktasn n gsterilmesi yeterlidir. Nokta yakalama
modlarna dikkat edilmelidir.
N ve O referanslar ayn formln ierisinde kark olarak kullanlabilir. Bu
durumda Objelerin ve Noktalarn gsterilme sras, formldeki sraya uygun
olmaldr.
O: Ekranda gsterilecek doru dorultusunun yatayla yapt a alnr.
O+100: Ekranda gsterilecek doruya dik bir a
(O+O)*2: Ekrandaki ardl olarak gsterilecek iki dorunun yatayla yapt
alarn toplamnn iki kat kadar
2*N-O+100+N-O eklinde ardl kullanmlar da gerekletirilebilir.
Dier
Yakalama modlar penceresinden dier sekmesinde;
Paralel Nokta:
izgi izmek veya nokta atmak vb.
ilemlerde paraleli referans alnacak obje
gsterilerek objeye paralel doru izimi
yaplabilir, nokta atlabilir ya da sembol
yerletirilebilir.
rnein; ekranda izili bir doruya paralel
bir doru izmek isteyelim. Bunun iin
izim mensnden doru iz ilemine
girilir. Daha sonra orta tua baslarak
Yakalama Modlar mensne girilerek
Dier blmnden Paralel Nokta ikonuna
baslarak
ekrandan
paraleli
referans
alnacak doru gsterilir.
Ekrana gelen pencerede Paralel Mesafe
deeri dorudan ne kadar mesafede
paralel alnacan belirtir. Hat Ucundan
Sapma ise, hat ularndan ne kadar
uzaklkta sapma ile paralel noktalarn
gsterir. Bu deerler istee bal olarak
pencereden girilir ve izim ilemine devam
edilir.
Dier bir rnek doruya paralel sembol yerletirmek olabilir. Bunun iin
izim mensnden Sembol Yerletir ilemine girilerek istenilen sembol
seildikten sonra orta tua baslarak Yakalama Modlar mensne ulalr.
Dier blmnden Paralel Nokta seilerek ekranda sembol paraleline
yerletirilecek doru gsterilir ve sembol yerletirilir.
Hat zerinde a/b Noktasnda:
Seilen dorunun n eit paraya ayrlarak farenin bu noktalara gre
referans alp hareket etmesi ve izimin yaplmasn salar.
rnein; ekrandaki bir dorunun 1/6'lk referans noktasndan balayarak

izime devam etmek istiyorsunuz. Bunun iin izim mensnde Doru iz
ilemine girdikten sonra orta tua basarak Yakalama Modlar mensne
ulaabilirsiniz. Burada Dier blmnden Hattn a/b Noktasnda seilir ve
ekrana gelen mende Blme Says ve Blme Aral deerleri girilir. Daha
sonra ekrandan referans doru seilir ve istenilen noktadan izime devam
edilir.
Yay Dik ABS:

Yay zerinde verilen parametreye gre istenilen noktaya ya da verilen
sapma deerine gre yayn evresinde bir noktaya gitmek iin kullanlabilir.
Butona tkladktan sonra ekrana gelen pencereden Balang Mesafesi ve

Sapma deerleri girilir.
Balang Mesafesi balangtan itibaren yay zerinde gidilecek uzunluu
belirtir.
Buraya istenilen deer girilir ya da yandaki ikona baslarak ekrana gelen
Deer Seme penceresinden 2 Noktadan Mesafe ile ekranda gsterilen nokta
arasndaki uzunluk yazdrlabilir, Mesafe Forml ile istenilen forml
yazlabilir ya da aada bulunan deerlerden biri seilir.
Sapma ise yaya olan dik mesafeyi belirtir. Buraya istenilen deer girilir ya
da yandaki ikona baslarak ekrana gelen Deer Seme penceresi kullanlr.
Bu referans ile yay zerine istenilen noktaya yaz yazdrlabilir. Yaznn
uygulama noktas bu referans kullanlarak yay zerinde ya da yaya istenilen
dik uzaklkta olacak ekilde yazlar ekrana yerletirilebilir.
Modl
Yakalama modlar penceresinden modl sekmesinde NETCAD anamodulu

zerinde alan bamsz mesuyu, Netpro, Netsurf, FotoCAD gibi
modllerde yaygn olarak kullanlan nokta yaplarn yakalamak iin
kullanlr. Yakalama modlarndaki Modl sekmesi penceresinin grnm
NETCAD zerinde ykl olan bamsz modllere gre deiiklik gsterir.
rnein; mesuyu modl iin zel nokta yakala satrna sol fare tuu ile
ift tkladnzda ebeke projesinde kullanlan nokta yaplarnn Nokta Ad, Y
ve X bilgilerine ulaabilirsiniz.
Alan pencerede yakalanacak nokta satr zerine ift tklayarak o noktay

yakalayabilirsiniz.
Rapor butonuna baslarak ebeke noktalar ile ilgili tablo halinde dkmana
ulalr.
Yakalama Modlar
Bu blmde, kullanclarn mutlaka bilmesi gereken nemli zelliklerden bir
bakasn, Yakalama Modlarn aklamaya alacaz. Yakalama Modlar
NETCAD' in CAD tabanna ilikin zelliklerden bir tanesidir. Nokta tabanl
yazlmlara gre nemli farklardan bir tanesidir. Doru izmek iin mutlaka
nokta gerekmedii daha nce belirtilmiti. Nokta kavram, haritaclk ve
benzer uygulamalarda doal olarak nemlidir. Ancak her ey deildir.
Kullanclar program tandka, farkl projeler gerekletirdike, noktann bir
ok durumda hemen hemen hi gerekmediinin farkna varacaklardr.
Yakalama modlar olarak tanmladmz kavram, bir dorunun balama ve
biti noktalarnn, bir semboln veya bir yaznn yerletirilecei noktalarn
istee gre belirlenmesidir. Bu seme ileminde, aada belirtilen modlar
istee bal olarak ayarlanmaldr.
Aadaki aklanan yakalama modlar iin birer ikon bulunmaktadr. (Bu
ikona atanm tular yannda belirtilmitir.) Dier yakalama modlarna nasl
eriilecei ileride anlatlacaktr. (En yakn, dik vb.)
SERBEST Mod
NOKTA Yakalama Modu F4
U NOKTA Yakalama Modu F5
KESM Yakalama Modu F6
ORTA NOKTA Yakalama Modu F7
UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu F8
EN YAKIN NOKTA Yakalama Modu
KARELAJ Modu F9
EKSENE DK Modu F11
Hat balama, sembol yerletirme, alan evirme, izim penceresinin
braklmas veya referans yakalama noktasnn gsterilmesi gibi nokta seme
ilemlerinde, fare imleci seilmek istenilen noktann zerine gtrlr ve sol
fare tuuna baslr. Bu aamada seilen nokta ve koordinatlar o anda aktif
durumda olan Yakalama Moduna gre deiir. Eer fare imleci altnda o
anda aktif durumda olan yakalama modlarna uygun bir durum
bulunamamas durumunda, yakalama ilemi gereklemez.
Yakalama modlarnn aktif olup olmad ilgili ikonun renginden anlalr. Gri
renk kapal, Krmz aktif anlamndadr. Modlar arasnda gei ve deiim,
her aamada kolaylkla yaplabilir. Modlar, ayn zamanda, fare orta tuu
veya klavye boluk tuu ile alan, Referans mensnden de deitirilebilir.
Serbest Mod:
Serbest yakalama modu, tm yakalama ikonlarnn kapal olduu durumdur.
Sol fare tuuna basld an, o andaki imle koordinatlar, ekrann duyarl
ile doru orantl olarak alnr. Herhangi bir nokta aramas yaplmaz. mle
altna rastgelse bile bir nokta olup olmad aratrlmaz. Varsa bile, nokta
yakalanmaz. Dorular serbeste izilebilir, semboller istenilen yere
braklabilir.
Noktadan noktaya ev balarken, bu moda geip arada baka nokta olmasa

da yumuatma amac ile izgiler istenildii ekilde balanabilir. Pafta
Lejantlar, izelgeler, rnek Kanal kesitleri (Kamulatrma), fraz
Beyannameleri, Kadastro Ayrma ap, Malik izelgeleri, Koordinat
izelgeleri, Alan hesap izelgeleri, Binalarn llmeyen keleri, mar plan
tasarmlar ve izimleri, mimari izimler, kavak tasarmlar, alan taramalar,
ev taramalar vb. gibi herhangi bir noktaya baml olmayan saysz alma
bu yolla ve kolaylkla yaplabilir.
Bir ayrcalk olarak Doru/oklu doru izme ileminde, kapal bir alan
oluturacak ekilde, son nokta, ilk nokta zerine braklmak istenirse, Nokta
veya U Nokta Yakalama modu aktif olmasa bile ilk nokta otomatik
yakalanarak, alan kapatlr.
Nokta Yakala:
Bu mod Haritaclk Modudur. Bu mod aktifken, imle altnda bir NOKTA
var ise yakalanr. Yoksa yakalama ilemi yaplmaz. Nokta yoksa, Yakalama
Modlar deitirilerek veya uygun nokta gsterilerek ileme devam edilebilir.
Yakalanacak nokta imle iersinde olmaldr. mle iaretinin ierisine birden
ok nokta giriyorsa, ilk oluturulan nokta yakalanr. Dier noktann
yakalanmas
gerekiyorsa
Referans mens kullanlarak
nokta numaras verilmeli veya o
blge byltlmelidir. mar ve
Halihazr
harita
projelerinde
genelde aktif olmaldr.
Bu moda F4 tuu ile ulalabilir.
Son Nokta Yakala:
Bu mod aktifken, imle iareti altnda bir doru ucu veya okludoru
kesi alan kesi, yay ucu var ise u noktasndan yakalanr, NOKTA var ise
yakalanmaz.
Yukardakilere uygun bir durumun bulunmamas durumunda seim ilemi
yaplmaz. Bu durumda Yakalama Modlarn deitirilerek veya uygun nokta
gsterilerek ileme devam edilebilir. Yukardakilere ek olarak, ayn zamanda
Nokta objelerinin de seilmesi isteniyorsa, Nokta Yakala ikonu da
aktifletirilmelidir.
stee gre ayn anda birden ok mod aktifletirilmelidir. Bu durumda,
yaklama ncelii, NOKTA, KESM, U , ORTANOKTA srasndadr.
Kesiim Noktas Yakala:
Bu ikon aktifken, varsa, imle iareti ierisine giren iki objenin kesiim
noktas otomatik olarak bulunur ve ilem iin yakalanr. Yakalanan kesiim
noktasna nokta atlmaz. Kesiim noktasn bulma ilemi doru, daire ve yay
objelerinin ikili kombinasyonlarnn tmnde yaplabilir. Bu moda F6 tuu ile
ulalabilir.
Orta Nokta Yakala:

Herhangi bir yeri gsterilen doru, oklu doru veya yayn orta noktas
alnr.
Genellikle izelge hazrlamada ve zel projelerde kullanlr.

Uygulama Noktas Yakala:
Bu modla dairelerin ve yaylarn merkezleri ile yazlarn, ekillerin ve
bloklarn tutma noktalar yakalanabilir. Bu moda F8 tuu ile ulalabilir.
En Yakn Objeyi Yakala:
Gsterilecek objenin (doru, yay, daire vb.) o anda imlein bulunduu
noktaya en yakn yerine balanlr. Bu yolla, bir dorunun tam zerine nokta
atlabilir veya tam zerine doru ile balanlabilir.
Bu yntemle, dorultu belirlemek
amac ile, uzun bir dorunun her iki
ucunun gsterilmesi yerine, ardl
olarak
zerinde
iki
nokta
oluturulabilir.
Tabaka Modlar
Tabaka Modlar penceresine NETCAD ekrannn alt ubuunda bulunan

butonun tklanmas ile ulalr. Objelerin ve Referans Bitmapn grntleme
zelliklerinin dinamik olarak ayarland penceredir. Tabakada ak olduu
halde baz zellikleri, bu pencereden de mdahalede bulunarak dzenleme
yapabilirsiniz. Seilen zelliklerin solundaki kutucuk iaretli olarak gelir.
Seme ilemi bittikten sonra Tamam komutu ile pencereden klr.
Hzl Eri iz :
gen modelin yklenmesi ile krkl
mnhaniler
otomatik
olarak
geirilecektir. Bu aamada, hatal
kotlar dzeltilebilir ve her trl
model
iyiletirme
almalar
yaplabilir.
Krkl
mnhanilerin
ekrana gelip gelmemesini, gelirse
hangi
aralklarda
geleceini
ayarlamak
iin
kullanlr.
Mnhanilerin ka metrede bir
geeceini
sa
taraftaki
butonlardan
aa
ve
yukar
hareket ettirerek kullanabilirsiniz.
Karelaj modu:
Karelaj noktalarnda dolama modunu aktif hale getirmek iin kullanlr.
mlecin hangi aralkta dolaaca sa taraftaki butonlardan aa ve yukar
hareket ettirerek kullanabilirsiniz.
Kaln Obje izimi:
NETCAD'de dorulara kalnlk verilebilmektedir. zellikle mar Plan
izimlerinde vazgeilmez olan, izgi kalnlklarnn alp kapatlmasn salar.
Bu seenek ile daha nce kalnlk verilmi dorularn kaln olarak grnp
grnmeyeceini belirler. Dorulara tek tek veya topluca kalnlk verilebilir.
Doru kalnlklar, Obje Sor ilemi ile sorgulanabilir ve deitirilebilir.
Nokta Adlar , Kotlar , Kodlar, Taramalar:

Tabaka penceresine girmeden toplu olarak, alp kapatlmasn salar.
Nokta Adlar:
Nokta Kotlar:
0 izgi Kalnl:
Proje genelinde kalnl olmayan izgiler 1 piksel kalnlnda izilirler.
zellikle referans bitmaplar zerinde bu kalnlk yetersiz kalabilir, grnrlk
debilir. Bu gibi durumlarda 0 izgi kalnl deerini 2 veya 3 vererek ok
daha iyi sonular alabilirsiniz.
Referans
Bitmapleri Gster:
Ekrana yklenen bitmapn (Raster verinin) grnp grnmemesini salar.
Aktif Referans aretle:
Ekrana birden fazla referans bitmap
dosya yklenebilir. Bu ilem ile yklenen
dosyalardan hangisinin aktif olduunu
belirlemek iin kullanlr. Aktif olan
referans
bitmap
dosyann etrafna
krmz bir ereve izerek belirli hale
getirir.
Raster Liste:
Bkz.11.
Blmde
Referans
Bitmap
mensne
baknz.
3. BLM: Proje Mens

A
CAD programna girildii zaman PROJE1.NCZ otomatik olarak alr ve

aktiftir. stenirse daha nce oluturulmu bir dosya yklenebilir. Ykleme
ilemi, zerinde herhangi bir deiiklik yaplmamsa, PROJE1.NCZ dosyas
zerine yaplacak, yeni bir pencere almayacak ve bu dosya kaybolacaktr.
Deiiklik yaplm ise, yklenilen dosya farkl bir pencere oluturacaktr.
NETCADe 30 adet dosya yklenebilir. Bu say dosya byklne gre daha
da artabilir. Geili olarak istenilen herhangi birinde allabilir. Dosyalarn
ismi, pencere balnda yer alacaktr.
Ykleme ilemi A ilemi ile yaplr. Pencerenin kullanm, genel Windows

Saklama\Ykleme pencerelerine benzer ekildedir.
Dosya Ad:
Yklenecek dosya ad bu blme yazlmaldr. Dosyann adnda bir deiiklik
isteniyorsa Dosya Ad Penceresi zerinde tklanarak istenilen deiiklik
yaplabilir. rnein; yklenecek dosya ad dorudan yazlabilir. Dosya listesi
ok uzunsa, dosya adnda uygun deiiklikler yaplarak, dosya listesi
deitirilebilir. rnein; 19*.NCZ yazlarak, listede sadece 19 ile balayan
NETCAD 5.0 GIS Proje Mens 3-1
.NCZ dosyalarnn grntlenmesi salanabilir. Bu yntem, ad tam

hatrlanamayan yada farkl tip bir dosya yklemek istediimizde, rnein bir
nokta dosyasn yklemek istersek *.NCN yazarak nokta dosyalarnn
listelenmesini salayabiliriz.
Dosya Tipi:
NETCADe farkl tipte dosyalar yklenebilir. Yklenecek dosya tipi, Dosya
Tipi penceresinden seilerek aktifletirilmelidir. Seilen tipe uygun uzantlar,
dosyalar penceresinde belirecektir.
NETCAD for Windows izim dosyalarnn tipi .NCZdir.
NETCAD ile ilgili baz dosya tipleri ve uzantlar aadadr.
Projeye Ekle:
zerinde allan aktif proje zerine, bir baka proje eklenebilir. Bu yolla
detaylarn zerine mnhani eklenebilir. Paftalar birbirlerine eklenebilir.
Bylece 1/1000 leinde 4 pafta, 1/2000 leinde bir pafta retmek iin
yanyana getirilebilir. mar planlarnn zerine kadastro eklenebilir.
Ekleme ilemi sonucunda iki proje koordinatlarna gre konumlanrlar.
DOSYA TP
UZANTISI
izim (Win)
NCZ
Yedek izim (Win)
$NC
izim (Dos)
PLT
Nokta
NCN
Tabaka Parametreleri
LYR
AutoCAD DXF Dosyas
DXF
ASCII Yazc kts
CKS
Tanm Dosyas
DEF
Dnm Deerleri
DNS
Projeye Ekleme ileminde, mevcut objeler ve tabakalar birleerek tek bir

proje olutururlar. Geri Al ilemi hari, birbirleri zerine eklenen iki dosyay
ayrmak mmkn olmayabilir. Ayn isimdeki tabakalar birleecektir.
Dosyalarn eklenmesi ile ift hat ve/veya ift nokta olumas durumunda ift
Hatlar Aykla ve/veya ift Objeleri Aykla ilemi kullanlabilir.
Eklenecek dosyann herhangi bir deiiklie izin verilmeksizin, sadece altlk
olarak kullanlmas amalanyorsa Referans Yneticisi ilemi kullanlmaldr.
n zleme Penceresi:
Sadece *.NCZ dosyalar iin geerli olan bir zelliktir. Dosyann saklanmas
srasndaki ekran grnts bu pencerede belirecektir. Bylece dosyalarn
yklenmeden ieriinin grlebilmesi, farklarnn anlalabilmesi mmkn
olacaktr.
Dosya saklanrken kullanc bilgisi ve proje ile ilgili aklama da girdii

taktirde n zleme Penceresinde bu bilgilerde grnr. Ayrca dosyann
sakland tarih, dosyann kaplad alan da gelen bilgiler arasnda yerini alr.
Son Dosyalar:
Bu butona baslnca ortaya kan pencerede en son yklenen 10 projeye
ulamak mmkndr.
Bu butona baslnca ortaya kan pencerede en

son yklenen 10 projeye ulamak mmkndr.A:
Dosya seme ilemi tamamlandktan sonra A butonuna baslarak dosyann
NETCAD ekranna yklenmesi salanr. Bu ilem yerine dosya zerinde fare
sol tuu ile ift tklanarak yine dosyann yklenmesi salanr.
ptal:
Dosya seiminden vazgemek veya dosya seim penceresini terketmek iin
kullanlr.
Yeni
NETCADde ayn anda birden ok proje ile allabilir. Herhangi bir proje
zerinde alrken, mevcut baka bir dosya yklenebilir veya bo bir ekran
alarak yeni bir projeye balanabilir. Mevcut dosyalarn rutini ile
gerekletirilir.
Yeni Proje A ilemi ile bo alma ekran oluturulabilir veya mevcut bir
dosyann alacak bo ekranlara altlk olarak yklenmesi salanabilir.
Pencerede yeralan dosya otomatik olarak yklenecektir. En son ilem
yaplan dosya ad, n deer olarak pencerede yer alr. Bu dosya pencereye
ift tklanarak veya fare orta tuu ile alan Dosya Ad penceresi ile
deitirilebilir. Bu dosyann altlk olarak yklenmesi istenmiyorsa seenek
pasifletirilmelidir. Bu durumda, dosya mevcut olsa bile yklenmeyecektir.
Benzer ekilde, dosya bulunmasa da ykleme ilemi yaplmayacaktr. Bu
ilem ile yaplan yklemeler, yeni alan bo dosyaya bir altlk olmas
amacn tamaldr. Bu yntemle alacak projenin cinsine gre tabaka

yaplar ayarlanm bir dosya altlk olmas amac ile yklenebilir. Ykleme
ilemi yaplm olsa bile, alan bo ekranlar PROJE1.NCZ, PROJE2.NCZ
eklinde ardl olarak isimlendirilirler.
Kapat
Ekranda allan projeler kapatlabilir. Kapatlacak proje ncelikle
aktifletirilmelidir. Proje penceresi fare ile tklanarak aktifletirilebilir. Birden
ok proje ile allmas durumunda, aktif proje, en ndeki projedir ve
pencere bal mavi renktedir. Projenin kapatlmas srasnda, projede bir
deiiklik olmusa, uyar mesaj grntlenir.Aktif proje kapatlmak
isteniyorsa sa st taraftaki arp iaretinden kapatlmamaldr. nk bu
yntemle dosya kapatlmamaktadr. Aadaki proje listesinde durmaya
devam eder. Eer tamamen proje listesinden kaldrlmak isteniyorsa Proje /
Kapat ilemi yaplarak kaldrlabilir.
zellikler
Proje Bilgileri
Projede kullanlan tabaka says,izgi tipi says,obje says,raster dosya
says,referans says ve referans dosya boyutu hakknda bilgiler
verilir.Burada yer alan deerler (Tabaka Says,izgi Tipi Says ve Obje
Says) Proje Dzenle ilemi sonunda deiebilirler.
lek
Bu blmde lek olarak projenin alma lei kutucua yazlr. alma
lei, izim lei deildir. Proje banda yaplmas gereken, projenin lei
dnlerek verilecek bir deerdir. Sonradan da projeyi istenen lee
getirmek mmkndr. alma lei, Yaz boylarn, ekil (sembol)
boylarn ve Blok boylarn etkiler. alma lei proje ile birlikte saklanr.
Baka bir projenin alma lei farkl aktif projeye eklenmesi durumunda,
aktif proje alma lei ngrlr.
Projeksiyon
Her proje iin Projeksiyon deerleri giri penceresidir. Bylece Farkl
projeksiyonlarda allm projeler ayn anda projeksiyon deerlerinin
eletirilmesiyle ayn projeksiyon ve datumda kullanlabilir. Deerler Projeyle
birlikte saklanr ve dosya yklenirken bu deerlere gre konumlandrlr.
Ayrca Netcad 4.0 Gis versiyonu ncesinde hazrlanan projelerin UTM
sistemindeki dilim orta boylam deeri ve dilim genilik deerleri buradan da
girilebilir. Her proje iin bu ayarlarn yaplmas gerekir. Deerler projeyle
birlikte tutulur. Eklenen iki proje Dilim Genilik ve Dilim Orta Boylam
deerleri dikkate alnarak ayn sistemde birletirilir. Daha nce oluturulmu
paftalar varsa buradan gerekli deerler girilmelidir. lke Koordinat
sisteminde Hesap / StpPafta Editrnden alan paftalarda projenin Proje
Parametrelerinden girilen deeri dikkate alnr. lke pafta amak iin bu
deerlerin girilmesi gerekir.
lke paftalarnn gerek deerleriyle grlebilmesini salar.lenecek
paftann dilim orta boylamnn girilmesi yeterlidir. Bu deiiklii yapmak iin
mevcut deerin zerine mouse ile tklayp eski deer silinir ve yeni deer
yazlr. Deerin ileme gemesi iin mennn altndaki tamam butonuna
mouse ile tklamak yeterlidir.
Eer projenizin Projeksiyon ayarlarnda deiiklik yapmak istiyorsanz

Projeksiyon kutusunun sonunda yer alan
butona baslr.
Alan Projeksiyon Parametreleri penceresinden Projeksiyon kutusunun

sonunda yer alan ok butonuna baslarak alan menden yeni projeksiyon
tr seilir. Yine Datum kutusunun sonunda yer alan ok butonundan yeni
datum tr belirlenir. D.O.M (Dilim Orta Meridyeni) kutusuna ilgili deer
girildikten sonra Dilim No kutusuna deer otomatik olarak gelir. Tamam
komutu ile ileme devam edilip Proje zellikleri penceresinden Projeksiyon

sekmesinde yeni tanmlanan projeksiyon bilgileri yer alr. Yine bu pencerede
Tamam komutu ile geildiinde yeni tanmlanan projeksiyon ayarlar proje
geneline uygulanm olur.
Projeksiyon Dnm:
Projeksiyonu daha nce verilmi bir projede projeksiyon dnm yapmak
iin; Projeksiyon Parametreleri penceresinden Projeksiyon kutusunun
sonunda yer alan ok butonuna baslarak alan menden yeni projeksiyon
tr seilir. Yine Datum kutusunun sonunda yer alan ok butonundan yeni
datum tr belirlenir. D.O.M (Dilim Orta Meridyeni) kutusuna ilgili deer
girildikten sonra Dilim No kutusuna deer otomatik olarak gelir. Tamam
komutu ile ileme devam edilir.
Bu ilem sonunda gelen Projeksiyon Deiti penceresinde ;
Dnsn: Bu sekme iaretlenerek dnm gerekletirilir.

Dilim Orta Boylam:
Trkiye zerinde bulunan herhangi bir yerin dilim orta boylam ile corafi
koordinat bilgileri yine bu sekmede renilebilir. Dilim Orta Boylam
hanesinde yer alan [...] butonuna basldnda Trkiye haritas ve dilim
bilgileri kacaktr. Bu harita zerinde istenen yer tklandnda haritann
altnda bilgiler grnecektir.
Parsel Servisi
Proje iinde herhangi bir ada, parsel, binay bulmak iin yaplan bir ayar
penceresidir. Burada yaplan ayar sorgu mensnde ve ap modlnde
kullanlr. Yalnz bu ayar yapabilmek iin netcad de ak bir GIS Projesinin
olmas gerekmektedir.
Makro Parametreleri
Makro Parametreleri, makrolardan eriilebilen deerlerin girildigi mendr.
Bu mende verilen deikenler, seilen makroya parametre olarak geirilir.
Makro Parametreleri mens proje bazl olarak alr. Yani verilen
parametreler aktif proje ile beraber saklanr. Bylece, kullanlan
parametreler tekrar kullanlmak zere saklanabilir.
Bilindii gibi netcad kullanclar NcMacro (Aralar/ Uygulama Gelitirme/
Makro Dzenleyici mens) ile script yazabilir yazlan scriptler derlenip
eitli projelerde kullanlabilir. Macro parametreleri, yazlm scriptlerin
ihtiya duyaca baz deikenlerin aktif projeden alnmasna olanak salar.
rnein alan bir projede proje ad, proje tarihi, projeyi yapann ad gibi
sabit deikenler bu menye girilerek seilen makroyla beraber kullanlabilir.
Yardmc lemler
Proje Dzenle
Kullanlmayanlar:
Proje Dzenle penceresi zerinden kullanlmayanlar sekmesine girilir. Bu
ilem projede kullanlmayan tabakalar, izgi tiplerini, fontlar, ekilleri ve
bloklar temizlemek amacyla kullanlr.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereden temizlemek istenilenler

iaretlenir ve temizle butonuna baslarak ilem balatlr.
Temizle butonuna basldktan sonra ekrana gelen pencereden kullanlmayan
tabaka, izgi tipi, font dosyas ve sembol dosyas ile ilgili bilgiler elde edilir.
ift Objeler:
Proje Dzenle penceresi zerinden ift Objeler sekmesine girilir. Ad ayn
olan nokta, alan ve paftalar ayklamak isteyebileceiniz durumlar iin
retilmi bu komuta girildikten sonra, ift olan nesnelerin seiminin
yaplmas gerekir.
Bu aamada szge kullanabilirsiniz. Ayklama ileminden sonra, objelerin

tabakas deitirilerek FT_OBJE tabakasna alnr.
ift Koordinatl Objeler:
Proje Dzenle penceresi zerinden ift Koordinatl Objeler sekmesine girilir.
Herhangi bir nedenle oluan ve ad ayn olan ift nokta, sembol, blok, yaz
ve izgiler bu rutinle ayklanabilir. ift koordinatl objeler genelde, ayn proje
paralarnn birbiri zerine yanllkla eklenmesi ile oluurlar. ift koordinatl
obje ayklamas koordinat ayn olan objelere gre yaplr. Tabaka kontrol
yaplmaz. Bulunan ift koordinatl objeler, FT_ZG tabakasna alnrlar.
Bu tabakann silinmesi, kapatlmas vb. ilemler kullancnn isteine
braklmtr.
ift koordinatl objelerden hangisinin ift koordinatl obje olarak ayrlaca

istee bal olarak Ayklanacak Olanlar ksmndan belirlenebilir. Bylece
nceki veya daha sonra ste gelen objelerin belirlenmesi salanabilir. Bu
ilem oklu doru ile izilen hatlar iin geerli deildir. Ayklanacak olanlar
ve tabaka ad girildikten sonra Aykla butonu ile ilem balatlr.
Tabaka Srala:
Proje Dzenle penceresi zerinden Tabaka Srala sekmesine girilir.
Bu ilem ile seilen tabaka srasna gre objeler ekranda grntlenir.

rnein; en altta ada, stnde parsel ve en stte bina objeleri
grntlenmek isteniyorsa bu objelerin tabakalar ada, parsel, bina sras ile
sralanr.
Sralama ncelikleri blmne istenilen sralamada tabakalar oklarn yardm
ile bu blme aktarlr. Srala butonuna basldktan sonra ekrana gelen
pencerede Mevcut Tabakalar blmnde projede kullanlan tabaka isimleri
bulunur. Tamam butonuna basldktan sonra ekran yenilendiinde objeler

istenilen sraya gre grntlenmi olurlar. 1/1000 lekte izilmi planlama
projelerinin 1/5000 lee evrilirken yollarn ve adalarn gsteriminde bu
ilem kullanlarak proje retilebilir.
Rulo eklinde Kaydet

Rulo iin, erit harita, plan vb. projeler normal ekilde hazrlanmal ve izime
hazr hale getirilmelidir. Proje izime hazr hale getirildikten sonra aadaki
sra izlenmelidir.
ncelikle RULO adl bir tabaka almal ve aktifletirilmelidir. iz

Mens\Paralel Doru iz'e girilerek erit genilii verilmelidir. Genilik
metre cinsindendir. 1:2000 leinde 30 cm lik bir erit oluturmak iin,
genilik deeri, saa 300 ve sola 300 olarak verilmelidir veya genilik tek bir
tarafa toplanarak, bir tarafa 600, dier tarafa 0 verilebilir.
Genilii ayarlanm, Paralel doru iz ilemi ile istenilen utan balanarak,
erit harita ortalanarak ve olabildiince az krkl paralel hat geirilmelidir.
erit iin uygun hat ve krklarn belirlenebilmesi ve daha iyi bir erit
oluturmak amacyla bir nceki deneme altlk olarak kullanlmaldr. Bunun
iin; o andaki RULO tabakasnn ismi deitirilmeli rnein RULO1
yaplmaldr.
Yeni bir RULO tabakas ap aktifletirilmeli ve erit geirme ilemleri
yenilenmelidir. Daha nce geirilen hatal erit ekranda duracandan,
yenisi, eski hatalar tekrarlamakszn geirilmelidir. eritler zerinde
kaydrma, uzatma, birletirme gibi edit ilemleri gerekirse yaplabilir.
erit uygun ekilde geirildikten sonra, Proje\Yardmc ilemler\ Rulo in
Grid ilemi ile erit ierisine denk gelen karelaj noktalar oluturulur ve
kenarlara gelen gridlerin koordinatlar otomatik yazdrlabilir.
Grid aralklar istee gre belirlenebilir.
Proje\Yardmc lemler\Rulo eklinde Kaydet ilemine girerek erit haritann

oluaca yeni dosya ismi verilmeli.
Bu ilem krklemeleri otomatik olarak oluturacak, yazlar ve sembolleri
uygun ekilde evirecektir.
lem sonras oluacak dosya ismi verilerek diske saklanr. Daha sonra
hazrlanan rulo dosyas yklenerek zerinde gerekli grlen deiiklikler
eklentiler varsa yaplr ve dosyaya son durumu verilerek izim iin hazrlanr.
Yaplan dzeltmelerin saklanmas unutulmamaldr.
erit haritann izimi iin, izici penceresindede, uygun lek ve kat boyutu
seilmelidir. RULO butonu pencerelerin ardl olarak izime gnderilmesini
salayaca iin aktifletirilmelidir. lk pencereyi yerletirerek izime
balanmaldr, dier komu pencereler ardl olarak iziciye gnderilecektir.
Pencerelerin ardl olarak deil de, daha kontroll bir ekilde iziciye
gnderilme ilemi izici mensnden yaplabilir. izicinin Mutlaka RULO
Mekanizmas olmas gereklidir.
Ruloya Uygun Grid ret

Bu ilem ile alan erit ierisine denk gelen karelaj noktalar oluturulur ve
kenarlara gelen gridlerin koordinatlar otomatik olarak yazdrlabilir.
Grid aral istee gre verilebilir.
Plot (Kalemli Plotter iin)

ktdaki plot kalemleri iin ayar bu menden yaplmaktadr. Bu pencerede
kalem nolar ve kalem kalnlklar ayn eyi ifade etmemektedir. Her kalem
iin kalem numaras ve her kalem numarasnn temsil ettii kalem kalnlklar
bulunur. stendii takdirde kalem kalnlklar deitirilebilir. stenirse
kalemlere kalnlk da verilebilir.
Oku
NETCAD
farkl
formatlardaki
dosyalar
veri
kayb
olmakszn
okuyabilmektedir. Okuma ilemi Proje--Yardmc lemler--Oku admlarn
takip etmektedir.
Oku komutu seildikten sonra NETCADin tand raster ve vektr dosya
biimlerinin olduu bir pencere gelir. Bu pencerede istenilen dosya tr
seilir ve Okunan bilgiyi yeni projeye al iaretlenmi ise yeni bir NETCAD
ekrannda, iaretlenmemi ise varolan projeye eklenerek dosya okuma
ilemi balatlr. Her dosya zerine gelindiinde sadaki pencerede onunla
ilgili ilem aklamalar grnecektir.
Aadaki mende grld gibi, Vektr sekmesinde, Netcad' in

destekledii birok formatta vektr dosyalar bulunmaktadr. Her dosya
zerine gelindiinde sadaki pencerede onunla ilgili ilem aklamalar
grnecektir. Netcad ekrannda grntlenmek istenen vektr fare sol klik
ile seilerek okuma ilemi veri kayb olmadan gerekletirilir.
Aadaki mende grld gibi, Raster sekmesinde, Netcad' in

destekledii birok formatta raster dosyalar bulunmaktadr. Her dosya
zerine gelindiinde sadaki pencerede onunla ilgili ilem aklamalar
grnecektir. Netcad ekrannda grntlenmek istenen raster fare sol klik
ile seilerek okuma ilemi veri kayb olmadan gerekletirilir.
Seilen Vektr veya Raster dosya, Netcad ekrannda ak olan bir proje
zerine eklenmek isteniyorsa, Netcad Oku penceresinde bulunan "Projeye
Ekle" iaretlenir. Eer iaretlenmemi ise seilen dosya yeni bir projede
alr. Projeye Ekle, default olarak iaretlenmemi olarak gelir.
Yaz
NETCAD
oluturduu
dosyalar
farkl
dosya
formatlarnda
saklayabilmektedir. Yazma ilemi Proje--Yardmc lemler--Yaz admlar ile
yaplmaktadr.
NETCAD Yaz penceresinde tannan raster ve vektr dosya formatlar

grntlenmektedir. lem admlar sa taraftaki pencerede yer almaktadr.
Bu pencereden istenilen dosya format seilir ve ilem balatlr.
Blok Kaydet
Bir izim veya izimin bir paras, baka projelerde kullanlmak zere blok
*.NCZ olarak saklanabilir. Genellikle pafta pindeksi, onay yazlar, tip
kesitler, firma amblemleri gibi, serbeste yerletirilmesi gereken proje veya
proje paralarnn saklanmas amacyla kullanlr.
Blok Saklama ilemi bir anlamda Seilen Objelerin saklanmas amac ile
kullanlr. Bu yntemle bir proje ierisinde sadece istenilen obje gruplarnn
seilerek saklanmas salanabilir. rnein; byk projelerde sadece
noktalar, kadastro parselleri, taramalar vb. obje gruplar seilebilir ve ayr
dosyalar altnda saklanabilir. Bu tr dosyalarn ana projeye ekleme ilemi
Dosya Ekle rutini ile yaplabilir. Ayrca bu dosyalar Dosya Ykle rutini ile tek
olarak yklenerek zerlerinde gerekli ilemler yaplabilir.
Saklanacak Objeleri Semek:
nce blok yaplacak objelerin seilmesi ilemi yaplr. Seim ilemi tek tek
veya fare orta tuu ile alan Obje Seme mensnn kolaylklarndan
faydalanlarak yaplabilir. Seim ilemi sonras, bloun yakalama noktas
sorulacaktr. Bu nokta, bloun eklenirken tutulaca noktadr. Ykleme

srasnda bloun konumu serbeste belirlenecekse, bu noktann zel bir
nokta olmas gerekli deildir, herhangi bir nokta gsterilebilir. Ancak
yerletirme srasnda, blou oluturan objelerin konumlar dier objelere
gre belirlenecekse uygun ekilde belirlenmelidir.
rnein; pafta lejant gibi bloklarn tutma noktalar belirlenirken, bloun
kullanmnda yerletirilecei yere gre lejant kutusunun herhangi bir
kesini tutma noktas olarak belirlemek genel olarak kolaylk salayacaktr.
Aadaki rnekte grld gibi sol tarafta taranm olarak gsterilen
bloun sol st kesi paftaya tam olarak yerletirebilmek iin en uygun
nokta olacaktr. Dier rnek iin ise sa alt uygun olacaktr.
Blok dosyalarnn yaps izim dosyalar ile tamamen ayndr. Haritaclkta sk

kullanlan bir rnek verelim. Alm herhangi bir pafta zerinde, Pafta
Lejant, pafta kenar onay yazlar ve alt yazlarn hazrlandn varsayalm.
Dier paftalarda da olmas gereken bu zelliklerin, tm paftalarda tekrar
tekrar oluturulmamas iin dierlerine uygun ekilde eklenmesi akllca bir
zm olacaktr.
lem Sras:
Blok Kaydet ilemine girilmelidir. Dosya ismi olarak en st pencereye
rnein LEJAND yazlarak Kabul butonuna baslr. Sonra ilgili objeler ardl
olarak seilmelidir. Seim ilemi, tek tek objelerin gsterilmesi veya Obje
Seme Mens yardmyla yaplabilir. Seim ilemi sonras sa fare tuuna
tklandnda Yakalama Noktas sorulacaktr. Ekrann sol alt tarafnda yer
alan, U Nokta Yakala ikonu aktifken, paftann sa alt kesi gsterilebilir.
Blok, LEJAND.NCZ olarak saklanm olacaktr.
Ekrandaki paftann saklandn ve dier bir pafta yklemesi yapldn
varsayalm. Blok Ekle ilemine girilerek LEJAND.NCZ seilerek kabul
edilmelidir. Blok, Yakalama Noktasndan tutulmu olarak, serbeste
dolatrlarak istenilen yere konulabilir. Ancak brakma noktas olarak,
ekrandaki paftann sa alt kesi seilmelidir. Bu ke o anda ekranda
deilse ilemden kmadan, ekran kaydrlabilir, tm proje grlebilir veya
sa alt ke Zoom yaplarak byltlebilir. Braklma sonras, blok, bir
nceki paftaya gre tam ayn konumda yerlemi olacaktr. Sadece pafta
lejantndaki taramalarn, pafta numarasna gre kaydrlmas gerekecektir.
Blok Ekle
Daha nce NETCAD'de hazrlanarak saklanan bir izim o andaki projeye
etkileimli olarak eklenebilir. Bu yntemle Pafta kenar bilgileri, pafta lejand
paftaya eklenebilir.
Dosya Eklemek ileminde iki izim koordinatlarna gre konumlanacaktr.
Blok Ekle ileminde ise getirilen izim istenilen yere braklarak koordinatlar
serbeste belirlenebilir.
Blok eklemede, ilgili blok, saklanrken verilen noktadan tutulacaktr. Bu
yzden blok oluturma aamasnda yakalama noktasna dikkat etmek
gerekmektedir.
izdir
Bu ilem Blm
anlatlmtr.
14de
(izim
lemleri
Blmnde)
ayrntl
olarak
Kaydet
Saklamann esas amac, proje zerinde yaplan deiikliklerin kalc
olmasnn salanmasdr. zerinde allan projeler, elektrik kesintileri veya
oluabilecek eitli bilgisayar sorunlarna kar nlem olarak istenilen sklkta
saklanmaldr. Saklama ilemi, pencereden Dosya Sakla ileminin seilmesi
ile otomatik olarak salanabilir. Dosya, ayn ad ve takda saklanacaktr.
Proje yeni oluturuluyorsa veya proje ad olarak PROJE1.NCZ eklinde
program tarafndan verilmi bir ad kullanyorsa, saklama ilemi ncesi
projeye bir ad verilmesi istenecektir. Bu durumda saklama ilemi DOSYA
SAKLA penceresi ile yaplr. Pencerenin kullanm, genel Windows
Saklama\Ykleme pencerelerine benzer ekildedir.
Saklama zamannn belirlenecek srelerde program tarafndan hatrlatlmas
salanabilir. Genel\Genel Ayarlar\Genel sekmesinden saklama skl dakika
olarak belirlenebilir. Saklama ileminde kullanc ad , aklama ve ifre gibi
ek bilgiler girilebilir
Dosyalarn Saklama ncesi Otomatik Yedekleme:
Daha nce mevcut bir dosya ad zerine yaplan saklamalarda, dosyann
saklamadan nceki durumu otomatik olarak yedeklenir. Yedek dosyalarn
uzants, dosya taksnn nne $ iareti getirilerek oluturulur. rnein;
.NCZ tipi dosyalarn yedei $NC dir. Varolan bir dosyann zerine, yanllkla
baka bir dosya sakland zaman, o dosyann *.$NC uzantl hali yklenerek
tekrar doru isimde saklanabilir.
Farkl Kaydet
Bazen, projenin orijinalini bozmamak iin, yaplan deiikliklerin farkl bir
dosya ad altnda saklanmas gerekebilir. Bir dosyann farkl isimde
yedeinin alnmas da ayn ekilde salanabilir.
Yeni isimle saklama ilemi, Farkl Kaydet ilemi ile
yaplr. Saklama ilemi ncesi Dosya Tipinin Seilmesi
ile farkl formatlarda dosya oluturma salanabilir.
Dosya
Bilgileri
blmne
kullanc ismi, aklama ve ifre
gibi bilgiler girilebilir.
k
NETCAD programndan k ilemini gerekletirir.
4. BLM: iz Mens
Tarama
Bu blmde, bir CAD yazlmnda olmas gereken gelimi tarama zellikleri
anlatlacaktr. Tarama tipleri, NETCAD tabakalar blmnde sz edilen,
kapal alan boyamalarndan tamam ile farkldr. Tm taramalar, doru
paralarndan olumaktadr. Bu doru paralar ile her hangi bir dorunun
tm zellikleri tamam ile ayndr. Taramay oluturan dorular zerinde her
trl kaydrma, dndrme, sndrme, kesme, vb. ilemler yaplabilir.
Taramalar tek tek silinebilecei gibi, grup olarak da silinebilir. Yeni
taramalar NETSHAPE Doru\Sembol\Tarama editrnde oluturulabilir.
Taramalar aktif tabakaya yerletirilirler.
Taranacak Alann Seilmesi
Taranacak Alann erisinde Taranmayacak Blge Varsa Seilmesi
Taranacak Alann erisinde Dikkate Alnacak Objeler Varsa Seilmesi
Standart tarama tiplerinden bazlar unlardr:
Alan Taramalar
Bu blmde, genellikle ehir Planclar, Mimarlar veya Tematik harita/plan
yapan kiiler tarafndan kullanlan, bir alann en basitinden en karmaa
kadar, dorulardan olumu, eitli zellikte geometrik desenlerle
kaplanmasna ilikin taramalara yer verilmitir. Bu desenler ok farkl,
aralk, uzunluk, a ve sayda binlerce doru parasndan oluabilir.
NETCAD 5.0 GIS iz Mens 4-1
Her taramaya bir isim verilmitir. Taramalar listeden seilebilir. Ok tular ile
listede aa yukar dolalabilir.
stenen tarama tipi tklanarak butona ait tarama aktifletirilmi olur ve
pencerede grntlenir. Taramann as ve lei deitirilebilir. Uygun
tarama tipinin seilmesi ile tarama ilemine balanlabilir.
Alan taramalar tek tek yaplabilecei gibi toplu olarak da yaplabilir. Tek tek
tarama iin pencereden Tara butonu ile klmaldr.
Tarama
ilemi,
genel
tarama
zelliklerinde
belirtildii
ekilde
gerekletirilmelidir. Ayn anda birden ok alann taramas tek seferde
yaplacaksa pencereden oklu Tara butonu ile klmaldr. Alanlarn daha
nce kapatlarak oklu doru haline getirilmi olmas gereklidir. Sz konusu
alanlar, tek tek veya Obje Seme mens yardm ile topluca seilerek
taranabilirler.
Dz Tarama
Bir alann paralel dorularla taranmasdr. Dorularn as ve aral
pencereden ayarlanabilir. Alar, grad cinsindendir. Yatay eksenden balar
ve ters saat ynnde artar. Aralk deerleri metre cinsindendir.
Sk kullanlan bir tarama cinsidir. Ayrca bir sembol numaras verilerek

seilen alan sembol olarak da tarama yaplabilir.
Yukardaki taramalar dz taramalar iin rneklerdir.

Taranacak Alann Seilmesi:
Alan Kapal ise:
Taramann yaplaca alan kapal ise ierisinin gsterilmesi yeterlidir. Alan
kapatlacak ve ii seilen tarama cinsi ile taranacaktr.
Alan Kapal Deilse:
F2 tuuna baslarak taratlacak alan keleri gsterilebilir. Bu yntemle tam
kapanmayan veya tamamen ak alanlar evrilerek taratlabilir. Alan
evirmelerinde ayn noktann ikinci kez gsterilmesi ile ilem geri alnabilir.
Yakalama Modlar amaca uygun ekilde kullanlmaldr.
Alan oklu Doru ise:
Bir oklu dorunun ii taratlacaksa F3 tuuna basldktan sonra, taratlacak
okludoru gsterilmelidir. Seenekler ile bilgiler ekrann en alt satrnda yer
almaktadr.
Alan kart:
Tarama yaplacak alann ierisinde, tarama d kalmas (taranmamas)
istenen bir alan varsa, ilemler benzer ekilde gerekleir.
Bu alan kapalysa, ii gsterilmelidir. Kapal
deilse F2 tuuna baslarak evrilmelidir.
oklu doru ise F3 tuuna baslarak
seilmelidir. Bu yntemle tarama yaplacak
alann iinde, varsa yaz ve benzeri alanlar
kartlarak taramalarn bu objeleri veya
alanlar ezmesi kolayca engellenebilir.
Dier Objeler:
Bir alan taramas yerine, doru, oklu doru, daire, yay gibi objeler arasnda
kalan alanlar taranacaksa; ileme girildikten sonra fare sa tuuna
tklanarak Taramada dikkate alnacak objeleri se aamasna gelinir.
Aralar taranlacak objeler gsterilir. Fare sa tuu ile bu objelerin aras
taranacaktr. Bu yntemle bir dairenin, yayn ii, refjlerin ileri taratlabilir.
Aralar taranacak paralel dorular ardl olarak gsterilebilir.
Taramalar otomatik olarak gruplanrlar. Obje
Seme penceresinde yer alan Grup ikonu
aktifletirilerek
topluca
seilebilirler,
silinebilirler, kaydrlabilirler.
Tm tarama yntemlerinde belirtilen ortak
zellikler geerlidir.
Bina Taramas
Bina veya benzeri kapal alanlar oluturan tm dorularn taramas tek
seferde yaplabilir. Bina kenar taramasndan farkl olarak tm kenarlar tek
seferde taranr.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereden saak uzunluu, tarama

aral ve a deerleri girilir.
Saak Uzunluu: Bina kenar vb. kapal alanlarn taranmasnda saaklarn
deeri metre cinsinden belirtilir.
Tarama Aral: Tarama ileminde saaklar arasnn metre cinsinden
uzunluudur.
A: Saaklarn a deerini grad cinsinden belirtir.
Tamam komutu ile pencereden ktktan sonra taranacak kapal alan F2 tuu
ile evrilir ya da alan oklu doru ile izilmi ise F3 tuu ile seilerek taranr.
Bina Kenar Taramas

Bina veya benzeri kapal alanlar oluturan tm dorularn teker teker
taramas yaplabilir. leme girdikten sonra ekrana gelen pencereden saak
uzunluu, tarama aral ve a deerleri girilir. Bina taramas ile ayn ilem
admlarn kullanr. Tamam komutu ile pencereden ktktan sonra taranacak
kenar ve taramann taraf seilir. 1.kenar tarandktan sonra ayn ilem dier
kenarlar iin tekrarlanr.
Merdiven Taramas
zellikle halihazr projelerde kolaylk salayan bir ilemdir. ki yan dorunun
gsterilmesi ile araya basamaklar yerletirilir. Tarama aral istee bal
olarak ayarlanabilir.
Daire izimi
3 Noktadan Geen Daire

Daireyi belirleyecek 3 nokta etkileimli olarak
gsterilmelidir.
Yarap
ve
daire
merkezi
gsterilen noktalara gre program tarafndan
belirlenecektir.
1 Teet - 2 Noktadan Geen

Daireyi belirleyecek 2 nokta ve teet doru
etkileimli olarak gsterilmelidir. zmn birden
fazla
olmas
durumunda,
gerekli
daireler
seilmelidir.
2 Teet - 1 Noktadan Geen

Dairenin teet olaca iki obje ve 1 nokta
gsterilmelidir. zmn birden fazla olmas
durumunda gerekli daireler seilmelidir.
Teet - 1 Noktadan Geen

Bu ileme girdikten sonra ncelikle yarap deeri verilmelidir. Dairenin
teet olaca obje gsterilmelidir. Teet obje olarak doru, daire, yay vb.
objeler gsterilebilir. Objeye teet daireler yarap deerine gre
oluacaktr.
R'nin karsndaki butona baslmasyla ekrana Deer Se penceresi gelir.
2 Noktadan Mesafe seenei, iki nokta

arasndaki mesafenin ekranda gsterilmesi ile
mesafe kutucuuna deer otomatik olarak
yazlr.
Mesafe Forml seenei ile ekrana gelen pencereye yazlacak forml ile
hesaplanan uzaklk otomatik olarak mesafe kutucuuna yazlr.
Noktann yeri etkileimli olarak belirlenmelidir. zmn birden fazla olmas

durumunda, gerekli daireler seilmelidir.
2 Teet Yarap
Bu ilem ile 2 doruya teet
ve yarap belli daireler
izilebilir.
Dairenin teet olaca iki
obje gsterilmelidir. Teet
obje olarak doru, daire, yay
vb.
objeler
gsterilebilir.
Objelere
teet
daireler
yarap
deerine
gre
oluacaktr. Yarap deeri
0.00
olarak
girilmesi
durumunda daire yaraplar
etkileimli
olarak
gsterilebilir.
R'nin karsndaki butona
baslmasyla ekrana Deer
Se penceresi gelir.
2 Noktadan Mesafe seenei, iki nokta arasndaki mesafe netcad ekrannda
sol fare tuu ile iki nokta belirlenerek iki nokta aras mesafe deeri
otomatik olarak yazlr.
Mesafe Forml seenei ile

ekrana
gelen
pencereye
yazlacak
forml
ile
hesaplanan uzaklk otomatik
olarak mesafe kutucuuna
yazlr.
Noktann
yeri
etkileimli
olarak
belirlenmelidir.
zmn birden fazla olmas
durumunda, gerekli daireler
seilmelidir.
3 Objeye Teet
Dairenin teet olaca 3 obje
gsterilmelidir. Teet obje olarak
doru, daire, yay vb. objeler
gsterilebilir.
Objelere
teet
daireler oluacaktr. Bu tr
daireler
zellikle
kavak
zmlerinde
ska
kullanlmaktadr.
zmn
birden fazla olmas durumunda,
gerekli daireler seilmelidir.
Yarap ve Merkezi Belli

Klasik bir daire izim eklidir. Yarap deeri girilmelidir. Yarap deerine
gre daire oluacaktr. Merkezin belirlenmesi etkileimli olarak yaplabilir.
Yarap deeri olarak 0.00 girilirse, dairenin merkezinin gsterilmesini

takiben yarap etkileimli olarak belirlenecektir. Bu durumda, merkezi ve
bir noktas belli daire izilmi olacaktr.
Yarap deerinin karsndaki butona baslrsa

ekrana Deer Se penceresi gelir.
Burada 2 Noktadan Mesafe ya da Mesafe Forml
seeneklerinden biri seilir.
Mesafe Forml seilirse ekrana gelen pencerede iki formlden biri tercih
edilerek forml yazlr.
Bir Doruya Teet Daire

Bu ilem ile 1 doruya teet daireler
izilebilir. Daireyi belirleyecek teet doru
gsterilmelidir. zmn birden fazla olmas
durumunda gerekli daireler seilmelidir.
Yay Merkez ve 2 Nokta

ncelikle yayn merkezi gsterilir. Gsterilecek
ilk nokta, yarap ve yayn balangcn
belirleyecektir. Yayn sonunu belirleyecek dier
nokta etkileimli olarak seilmelidir.
3 Noktadan Geen Yay

Yay belirleyen nokta gsterilmelidir. Birinci
nokta yay balangcn, ikinci nokta yay sonunu
gsterecektir. Etkileimli olarak belirlenen
nc nokta ise yarap belirleyecektir.
Elips
Elips iin A ve B parametreleri i yarap uzunluu manuel girilir ya da
yandaki butondan deer seilir. Eer a 0 verilmise A yatay yarap, B
dikey yarap uzunluunu belirtir.
2 Noktadan Mesafe seenei seilirse ekran zerinde iki nokta gsterilir ve

deer otomatik A ve B olarak yazlr. Mesafe Forml seilirse istenilen
forml yazlarak deerler yine otomatik
yazdrlr.
Balang ve Biti as iin girilecek deerler
de uzunluklarla ayn yntemle girilir. Farkl
olarak
A Forml penceresine deer girilir.
Deerler girildikten sonra ekranda elipsi
yerletirmek iin orta nokta belirtilir.
Yaz ilemleri
zellikli Yaz
Herhangi bir yaz yazmak iin kullanlr. Yaznn boyu, as, italik ve alt izili
olup olmama durumu ayarlanr. Yaznn nereden tutulup ekrana braklaca
belirlenir. Yaz yazlarak ekrana braklr.
Yaz penceresi normalde kapanmaz. Yazlan yaznn boyu, as, italik ve alt
izili olup olmama durumunu tekrar tekrar deitirerek ekrana braklabilir.
Pencereyi kapatmak iin, fare pencere zerinde iken ESC tuuna baslr. En
son yazlan metin ileme yeniden girildiinde pencerede yer almaktadr.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencerede Yaz kutucuuna istenilen
yaz yazlabilir.
Boyu: Yaznn boyu ile ilgili parametredir.
A: Yaznn as ile ilgili parametredir.
Boyu ve Ann karsndaki kilitler alrsa serbest olarak yaznn boyu

ve as belirlenebilir.
Sktrma Katsays, yaznn skma orann belirleyen parametredir.

Ayrca arttrmal olarak Ada/Parsel isimleri yazdrmak iin de kullanlabilir.
Bu ilem iin penceredeki ++ seeneini aktif hale getirmek gerekir.
Yaznn talik ya da Alt izgi olmas iin bu
seeneklerin aktif olmas gerekir.
Fon,
yaznn
ekranda
grntlenmesinde
etrafnda
oluturulan
arka
fonun
olup
olmayacan belirten parametredir. Bu seenek
iaretlenirse yaznn arkasnda fon oluturularak
yaz grntlenir.
Bul Deitir
Bu ilem ile projede seilen yazlar istenilen yazlarla yer deitirilebilir ya da
yazlarn bana ve sonuna ek yaz eklenebilir.
Aranan: blmne deitirilecek yaz yazlr.

Yeni: Deer blmne istenilen yaz veya ek yazlr.
Bul: Aranan yazy ekrann ortasna gelecek ekilde ekrana getirir.
Deitir: Bulunan yazy deitirir.
Tm: Deitirilmek istenen tm yazlar deitirir.
Ayrnt: Seilen yaz obje says, indeksi ve kurala uyan obje saylarn
belirtir.
Szge Kullan:
seilmelidir.
Deitirilecek
yaz
iin
szge
kullanlmak
istenirse
BYK/Kk Harf Duyarl: Deitirilecek yaznn aranmasnda byk/kk

harf duyarlna dikkat edilir. Bu seenein aktif olmas durumunda yaznn
byk harf ya da kk harf olmasn gz ard ederek tm yazlar bulunur.
Paragraf Yaz
stenilen uzunlukta metin yazlabilir. Yaz boyu, satr aral ve as
belirlenir. Yaz sol st noktasndan tutularak istenilen yere etkileimli olarak
braklr.
Kelimeden Bl:
Ekranda grnen satra sacak kadar kelime girilmesini salar. Eer
krmz renkte ise satr blmeden devam etmesini salar.
Dosyadan Ykle:
Daha nceden oluturulmu metin *.TXT dosyalarn yklemek iin
kullanlr.
Dosyaya Sakla:
Daha nceden oluturulmu veya yeni oluturulmu yazlar saklamak
iin kullanlr.
Projeden Paragraf Al:
Daha nceden bu mende oluturulmu paragraflar ekrandan okuyup,
zerinde deiiklik yaparak saklamak iin kullanlabilir.
Genilii Kullanma:
Yazy ekrana brakrken paragraf geniliini kullanmadan ekrana
braklmasn salar.
Genilii Kullan Olduu Gibi Yaz:
Olduu gibi yazmak, yazy ekrana brakrken paragraf geniliini
kullanlarak ekrana braklmasn salar.
Genilii Kullan, Paragraf Gibi Yaz:
Paragraf gibi yazmak, yazy ekrana brakrken paragraf geniliini

kullanlarak, paragraf eklinde ekrana braklmasn salar.
Paragraf Genilii:
Yazy
butondur.
ekrana
brakrken,
paragrafn
geniliini
deitirebildiimiz
Yaz Boyu: Yazy ekrana brakrken, yaz boyunu deitirebildiimiz

butondur. Satr Aral: Yazy ekrana brakrken, satr araln
deitirebildiimiz butondur.
A: Yazy ekrana brakrken, yaz asn deitirebildiimiz butondur.
Aktif Fonta evir

Grsel olarak seilebilecek deiik yaz fontlarn kullanabilme olana
salayacaktr. Aktif Fonta evir ilemini kullanabilmek iin daha nceden
ekrann altndaki font mensnden istenilen fontlar yklenmelidir ve aktif
hale getirilmelidir. Aktif fontu deitirdikten sonra bu ilem ile seilen
yazlarn fontlar deiecektir. Seme ileminde Obje Seme mens
kullanlabilir.
Normale evir
Seilen talik ve/veya Alt izili yazlar normal hallerine dntrlr. Seme
ileminde Obje Seme mens kullanlabilir.
talie evir
Seilen yazlar talik (Saa Yatk) yaplrlar. Seme ileminde Obje Seme
mens kullanlabilir.
Altn iz
Seilen yazlarn altna izgi izilir. Seme ileminde Obje Seme mens
kullanlabilir.
Text Dosya Ykle

Yazc kts olarak hazrlanm herhangi bir ASCII dosya NETCAD'in grafik
ortamna getirilebilir. Fare ile uygun bir yere braklabilir.
Bu aktarmdan nce yaz boyu byklerine uygun deerler verilmeli veya n
deerler kabul edilmelidir.
Yaz Boyunun karsndaki butona

ekrana Deer Se penceresi gelir.
baslnca
2 Noktadan Yaz Boyu seenei ile ekranda belirtilen 2 nokta arasndaki

mesafe yaz boyu olarak otomatik olarak yazlr.
Yaz Boyu Forml seenei ile ekrana gelen pencereye yazlacak forml ile
hesaplanan mesafe otomatik olarak mesafe kutucuuna otomatik olarak
yazlacaktr.
Bu yolla, bir malik tablosu, alan hesab, koordinat ktlar vb. ktlar veya
.CKS dosyalar, etkileimli olarak izime eklenebilir. NETCAD'in zgn
yntemlerinden birisidir.
Koordinat Yazdr
Seilen gridlerin koordinatlar
yazlr.
erit
harita
izimlerinde
bu
ilem
otomatik yaplabildii gibi, bu
rutin ile manuel olarak da
yaplabilir. Gridler tek tek
veya topluca seilebilirler.
Pafta almayan kroki, ap tipi
izimlerde
kullanlan
bir
zelliktir.
Bir alana, belirli aralklarla
grid attrmak iin Karelaj
(grid)
retme
ilemi
kullanlabilir. retilen Grid,
koordinat yazlar otomatik
olarak
alan
GRIDKOOR
Tabakasna yerletirilirler.
Nokta Ad ret
Daha ok Poligon ve Nirengi noktalarna ad ve kot deerleri yazlmas amac
ile kullanlr. Obje Seme mens kullanlarak seilen noktalarn kot ve
adlar bamsz YAZI objeleri haline getirilir.
Genel kullanm dorultusunda, (P.*+N.*), szge dzeni n deer olarak

gelir. Deiiklik yaplabilir. * verilmesi ile tm noktalarn kod ve ad yazlar
retilecektir. Ad ve kod yazlar istenilen tabakaya alnabilirler. Yaz boylar
istee gre belirlenebilir.
Bu ekilde yeni oluturulan yazlar, noktadan bamsz olarak ilem grebilir.
rnein; kaydrlarak uygun yerlere tanabilir. Yazlarn boyu ve tabakas
kullanc tanmldr. Yanllklarda, ilgili tabaka silinerek ilemler yenilenebilir.
zellikle dier detaylarn zerine gelen Poligon ve Nirengi nokta numaralar
ve kodlar bu yntemle retilerek noktadan bamsz olarak kaydrlabilir.
Bu rutin kullanlarak poligon ve nirengi noktalarnn kaydrlabilir ad ve
kodlar retilmise; izici penceresinde Nokta Ad ve Kodu blmlerine (P.*+N.*) eklinde bir szge verilerek normal nokta numaras ve kodunun
yazlmamas salanmaldr. Aksi durumda izimde ift yaz oluacaktr.
Yardmc lemler
oklu Doruya evir

Birbirine balanm normal dorularn, oklu doru yaplmasna yneliktir.
Doru paralar ardl olarak gsterilmelidir. oklu doru, aktif tabakada yer
alacaktr. Gsterilen dorularn tipleri farkl ise, oklu doru, en son
gsterilen doru tipinde izilecektir.
Aadaki seenekler ile okludoru yapma ilemleri ayarlanabilir:
Dz hatlar otomatik takip et: Dz hatlar takip eder, kavaklara geldiinde

hangi yne gideceinin seilmesi gerekir.
Tabaka ncelikli obje izleme: nceki seenek ak ise ayn tabakadakileri
otomatik olarak oklu doruya evirir.
oklu dorular dz takip et: oklu dorular dz takip eder.
Aktif Tabaka ve izgi tipini al: O an aktif olan tabaka ve izgi tipini alr.
zerinden geen objeleri sil: okludoru yaparken zerinden geen objeleri
siler
Szge: Bir tabaka verilerek ilemlerin sadece o tabakadaki dorular iin
yaplmas salanabilir.
Yukardaki ilemler tek tek veya toplu olarak kullanlabilir.
Taslak iz
Bu ilem ekranda belirtilen parametrelerle serbest izim yapmak amacyla
kullanlr.
leme girdikten sonra ekrana Taslak iz penceresi gelir.
Adm Uzunluu: izimde doru paralarnn uzunluudur.

Z Deeri: Kelerine verilecek standart kot deeri girilir.
Adm Uzunluunun karsndaki butona baslarak Deer Se penceresine

ulalr.
2 Noktadan Mesafe seenei, iki nokta
arasndaki mesafenin ekranda gsterilmesi
ile mesafe kutucuuna o deer otomatik
olarak yazlr.
Mesafe Forml seenei ile

ekrana
gelen
pencereye
yazlacak
forml
ile
hesaplanan uzaklk otomatik
olarak mesafe kutucuuna
yazlr.
Fare imleci ekranda serbest dolatrldnda otomatik olarak izgi izilir,

ke noktalarnn fare sol tuu ile kabul edilmesine gerek yoktur. ki kesi
arasndaki standart deer ve kelere verilecek kot deeri girite verilir.
Biti noktasnn mutlaka kabul edilmesi gereklidir.
Dizi Yarat
Bu rutin, seilen objelerin verilecek zellikler dorultusunda oaltlmas
amacna yneliktir.
deiik yntemi vardr :

1. Kartezyen( Dik Koordinat Sisteminde oaltmak):
ncelikle, retilecek objelerin, saa (yatay) ve yukar (dey) ynde kaar
adet (N) retilecei ve ara mesafelerinin (d) ne olaca, ayr ayr
verilmelidir. Mesafeler metre cinsindendir. Yukar ve saa artrmlar iin
pozitif aralk deerleri, aa ve sola artrmlar iin negatif aralk deerleri
verilmelidir. Adet deerine, orijinal dahil toplam obje says verilmelidir. Bir
(1) deeri, o ynde artrm yaplmayaca anlamn tar.
Gerekli deerler verildikten sonra, oaltlacak obje veya objelerin seilmesi

gerekir. Fare sa tuu ile ilem tamamlanr. Yanllklarda Geri Al tuu ile
ilem iptal edilebilir.
2. Obje zerinde oaltmak:
Bu ilem ile seilen obje veya objeler, bir doru, oklu doru, yay veya daire
zerine verilen aralkta yerletirilebilir. Objelerin yerletirme aral, metre
olarak verilir. oaltlacak objeler, baz olarak alnan, oklu doru, yay veya
daire zerinde, eime bal olarak dndrlebilir. Bu durumda dndr ikonu,
Kopyala Dndr yaplmaldr. Aksi durumda Kopyala Dndrme olarak
kalmaldr. oklu dorular, krkl veya yumuatlm olarak ilem grebilirler.
Bu yntemle uzun bir doru veya oklu dorunun zerine aa sembolleri
yerletirilebilir.
Aada anlatlacak km. deerlerinin yazdrlmasnda, balang km. deeri

verilebilir. Seilen obje veya objelerin dier bir obje zerine dizi olarak
yerletirilmesinde, balangta verilecek deer kadar boluk braklmas
salanabilir. Dorular zerine, istenilen
aralklarla balangca olan mesafeleri
yazdrlabilir. Bu ilemi yazdrmak iin
yaz mensnden ??KM yazlr. Obje
zerinde ilemini seerek ??KM yazsn ve
yakalama noktasn daha sonra da hangi
doru zerine yazlacaksa, o doru
gsterilir. Menden Aralk parametresine
hangi mesafe verildi ise o aralkla
dorunun zerine mesafeleri yazlr.
3. Karelaj (Grid) retmek:
izimin istenilen blgesine, istenilen sklkta, + yerletirilebilir. Kapal bir
alan varsa iinde bir nokta gsterilmelidir. Alan kapatlacak ve + iaretleri
verilen aralklara uygun olarak yerletirilecektir. Kapal bir alan yoksa, F2 ile
serbeste alan evrilebilir. Bu evirme srasnda, projenin tm girinti
kntlar takip edilebilir. Obje tarama ilemi bir oklu doru ierisinde
yaplacaksa, F3 ile oklu doru gsterilmelidir. + sembolleri, otomatik
olarak alan Grid tabakasna yerletirilirler.
Daha sonra, Yaz Mens ierisinde yer

alan Grid Koordinatlarn Yaz ilemi ile,
istenilen gridlere koordinat deerleri
yazlabilir.
nemli Not: Karelaj retme ilemi, pafta
amadan
izdirilecek
projelerde
kullanlmaldr. Paftalandrma ileminde,
gridler ve koordinat yazlar otomatik
olarak oluturulduu iin byle bir ileme
gerek yoktur.
2 Daireye Teet Doru

Dairelerin gsterilmesi ile teet doru
izilecektir.
Teet
doru,
dairelerin
gsterilen taraflarna teet olacak ekilde
geirilecektir.
Kutu iz
Ekranda pencere alarak kutu izilir.
Ekrana
gelen
pencerede
kutunun
ad
girilebilir.
dy,
dx
ve
a
deerleri
deitirilmeden
geildii
gibi,
istenilen
deerlerde verilir.
Verilen dy, dx ve a deerlerine gre kutucuun sol alt kesi sabit kalarak
kutu izilir.
Rleve
Poligon Hatt
Bu ilemde ilk olarak l dorusu olarak seilen hattn balang ve biti
noktalar gsterilir. Hesaplanan uzaklk deeri etkileimli olarak ekrana
yerletirilir.
Cephe Yaz
Bu ilem, alnmanda
dorularn cephelerinin
iin kullanlr.
olmayan
yazlmas
Kutur Bala
Aralarnda balanm hat olmayan, ancak ara mesafenin yazlmas gerektii
durumlarda
kullanlr.
Cephe
etkileimli olarak gsterilen tarafa
yazlr. rnein; parsel keleri ile
poligon
noktalar
arasndaki
mesafeler yazlabilir.
Dik D
Bu ilem, bir dorudan istenilen
noktaya dik dmek amacyla
kullanlr.
leme girdikten sonra ncelikle
mevcut l dorusu gsterilir. Bu
doru, poligon dorusu, ada\parsel
kenarlar gibi dorular olabilir.
Sonra
dik
dlecek
noktalar
srasyla gsterilir. Dik ayak dik boy deerleri uygun yerlere yazdrlr. Dik
dlecek objenin nokta olma zorunluluu yoktur. lem srasnda Nokta
Yakalama Moduna dikkat edilmelidir.
AraMesafe Yaz
Bu ilem ile paralel dorular arasndaki uzunluk bilgileri yazlr. leme
girdikten sonra paralel dorular ardl olarak gsterilir ve uzunluk deeri
etkileimli olarak yazlr.
Yol
gibi
paralel
dorularn
genilikleri
yazdrlabilir.
ki
dorunun ardl olarak gsterilmesi
yeterlidir. Dorularn orta noktalar
arasndaki mesafe yazlr.
rnein; binann oturaca alann,
parsel kenarlarna olan ekme
mesafeleri bu ilemle yazlabilir.
Alnmana Cephe Yaz

Bu ilem almandaki nokta cephelerinin yazlmas amacyla kullanlr.
leme girildiinde ncelikle dorultuyu belirleyen iki u nokta gsterilir.

Sonra ara noktalar belirtilir. Cepheler etkileimli olarak uygun yere braklr.
Dorultudan sapan noktalar rapor edilir. Sapma tecvizi parametreler
blmnde verilebilir.
Alan Yaz
Seilen
objelerin
alan
bilgisi
renmek amacyla kullanlan bir
ilemdir. Obje eer okludoru ile
izilmi ise F3 tuu ile seilerek,
doru ile izilmi ise F2 tuu ile
evrilerek seilebilir. Kapal alann
m2 ' si hesaplanr ve etkileimli
olarak uygun yere braklr. Parsel
alanlar ya da binann oturaca
alan deerleri bu yntemle yazlabilir.
Nokta Yazs
Parsel kelerindeki noktalarn yaz
olarak retilmesini salar. Bu ilem
manuel olarak yaplr. Otomatik
olarak
retme
ilemi
Netmap/Yardmc lemler/Otomatik
Ke No Yaz ilemi ile yaplr.
Hzl Kaydr
Birbiri stne gelen yazlar, uygun yerlere kaydrlabilir. st mendeki
kaydrma ileminden farkl olarak, seilen obje dorudan kaydrlarak,
istenilen yere braklabilir. Referans nokta sorulmaz ve objeler teker teker
hzl bir ekilde kaydrlabilir.
Hzl Sil
NETCADde tm objelerin
silinmesi Dzenle/Sil ilemi
ile yaplr. Burada farkl
olarak
gsterilen
objeler
annda silinir. Her seferde
tek obje silinebilir. Yanllkla
silinen objeler Geri Al tuu
ile getirilebilir.
Poligon Kaydr
zellikle dik dme mesafelerinin ok ksa olmas nedeniyle dik ayak-dik boy
yazlar i ie girebilir. Bu gibi durumlarda, poligon noktalar istenilen yere
kaydrlarak, yazlarn daha okunakl hale gelmesi salanabilir. O poligon
noktasna bal l hatlar, dik ayak-dik boy yazlar otomatik olarak yeni
konuma uyum salarlar. Tm poligon noktalar, bu yntemle kaydrlabilirler.
leme girdikten sonra kaydrlmak istenilen noktalar seilir ve etkileimli
olarak istenilen yere yerletirilirler.
Kaydrma ileminden sonra
poligon noktalar GPOL isimli
tabakaya
otomatik
olarak
yerletirilirler.
Ancak kaydrma ileminden
yaplan dik dme, cephe
hesaplamalar
poligon
noktasnn
eski
koordinat
deerlerine gre yaplr. Bu
kaydrma
ilemi
projenin
grsellii ile ilgilidir.
Daha
sonra,
kaydrlm
hatlara dlen dikler veya
kutur balamalar gibi yaplan
ilavelerde yine gerek deerler
hesaplanarak grntlenirler.
Kaydrma ilemi iin noktalarn POL tabakasnda olmalar gerekir. Bu
noktalar POL tabakasnda deillerse, tabaka deitir ilemi ile bu tabakaya
alnmaldrlar. Kutur Balantlarnn yaplmas aralarnda balanm hat
olmayan, ancak ara mesafenin yazlmas gerektii durumlarda kullanlr.
Cephe, etkileimli olarak gsterilecek tarafa yazlr. rnein; parsel keleri
ile poligon noktalar arasndaki mesafeler yazlabilir.
Poligon Hatt (Yn)

Bu ilem ile gsterilen poligon noktalarndan bak ynleri belirtilir.
leme girdikten sonra poligon noktalar gsterilir ve bak yn oklarla
belirtilir.
Koordinat Yaz
Gsterilen noktann X/Y deerlerini ekrana yazar.
Z Yaz
Gsterilen noktann Z Deerlerini yazar.
Z Yaz (Etkileimli)
stenilen noktann kot deerlerini ekrann istenilen yerine yerletirir.
Yatay llendir
leme girdikten sonra l deeri yazdrlacak objenin
balang ve biti noktalar imle ile gsterilir. Program
imle ile gsterilen mesafede l deerlerini yatay olarak
ekrana izer. l deeri OLCU_YATAY tabakasna otomatik
olarak yerletirilir.
Dikey llendir
leme
girdikten
sonra
l
deerleri
yazdrlacak objenin alt ve st noktalar imle
ile gsterilir. Program imle ile gsterilen
mesafede l deerlerini dikey olarak ekrana
izer.
Paralel llendir
leme
girdikten
sonra
l
deerleri
yazdrlacak obje imle ile gsterilir. Program
l deerlerini objeye paralel olacak ekilde
imle ile gsterilen mesafede ekrana izer.
l deeri OLU_EGIK tabakasna otomatik
olarak yerletirilir.
Paralel llendir (Yay)

leme
girdikten
sonra
l
deerleri
yazdrlacak yay imle ile gsterilir. Daha
sonra yay zerinde gsterilecek iki nokta
arasndaki
yayn
l
deeri
program
tarafndan imle ile gsterilen mesafede
ekrana izilir. l deeri OLCUEGIK_YAY
tabakasna otomatik olarak yerletirilir.
A llendir
Gsterilen iki hat arasndaki a deerinin
grad cinsinden etkileimli olarak yazdrlmas
ilemidir. leme girdikten sonra a deeri
yazlacak objeler seilir ve a deeri farenin
hareketi ile etkileimli olarak istenilen
noktaya yerletirilir. A deeri olarak i ve d
a deerleri yazdrlabilir.
Yarap llendir
ok
l deerleri yazdrlacak daire imle ile

gsterilir. Program merkezden da doru bir
sembol ve yarap deerini imle ile
gsterilen ada ekrana izer. l deeri
OLCU_YARICAP tabakasna otomatik olarak
yerletirilir.
Uzunluk Yazdr
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereden parametreler ayarlanr.
Toplam uzunluk yazdr: Ardl olarak

uzunluklarn yazdrmak iin kullanlr.
gsterilen
objelerin
toplam
oklu dorular paralama: Uzunluk deeri yazlacak oklu dorularn

paralanmadan llendirilmesi iin kullanlr.
A Objeden Alnsn: Yazlacak deer objenin asna gre ekrana yerletirilir.
Eik Mesafe: Bu seenek iaretlendiinde seilen hattn eik mesafesi de
ekrana yazdrlr.
Fazla Uzunluk: Bu kutucua yazlan deer llen obje uzunluuna
eklenerek ekrana yazlr.
A: Bu kutucua yazlan aya gre yaz ekrana yazdrlr.
Paralele Dik Hat

Paralel iki doru arasna dorulara dik olacak ekilde kontroll hat izer.
leme girdikten sonra ekrana gelen menden istenilen parametreler
ayarlanr..
Hatlardan Uzaklk:
mesafedir.
Paralel
dorularla
izilecek
dik
hattn
arasndaki
Kenar Boyu: izilen dik hattn iki ucunda paralel dorulara paralel dik hatta
bitiik izilecek hattn uzunluudur.
Oklarn Boyu: izilen dik hattn iki ucundaki ok izgilerinin uzunluunu
belirler.
Oklarn Eni: izilen dik hattn iki ucundaki ok izgilerinin u noktasnn hatta
olan dik mesafesidir.
1. U Yukarda: Kutu iaretli iken dik hattn solundaki ok izgisi hattn
stnde, kutu iaretsizken hattn altnda izilecektir.
2. U Yukarda: Kutu iaretli iken dik hattn sandaki ok izgisi hattn
stnde, iaretsizken hattn altnda izilecektir.
izilen hatlar ve oklar OLCU_PARALELYARAT tabakasna otomatik olarak
yerletirilir.
izgi iz
NETCAD' de hangi amala olursa olsun izgi izmek Doru rutini kullanlarak
gerekletirilir. Detay krokilerinin ve takeometrik krokilerin balanmas da
ayn ekilde doru rutini ile yaplr. izgi iz ilemi iz mensnde yer
almtr.
Ekrana bir doru veya ardl dorular izmek iin bu komutun seilmesi
gerekir. Dorunun balama noktas sol fare tuu ile gsterilmelidir. Balama
ve biti noktalarnn gsteriminde daha nce anlatlan Yakalama Modlar
nokta seme ilemine uygun konumda olmaldr. Altta Ekran Ynetim
mensnde yer alan Yakalama Modlarnn hepsi kapal ise (serbest mod) sol
fare tuuna her basta ekrana ardl olarak dorularn izilmesi
gerekleecektir.
Ancak
Nokta/Kesiim
/Orta/U
Nokta
yakalama
ikonlarndan en az biri aktifken (krmz) ekranda gelii gzel doru
izilemeyecektir.
Tabaka almam ise dorular mavi renktedir
ve 0 (Sfr) tabakasna yerleeceklerdir.
Doru izerken tm ikonlarna ilemden
kmadan eriim salanmtr.
nceden doru tipi seimi yaplmam ise
doru
tipi
olarak
Dz
doru
tipi
kullanlacaktr. Doru tipi Ekran Ynetim
Mensnde yer alan izgi Tipi Mens
tklanarak deitirilebilir. Dorunun ucunu
brakmadan izgi Tipi Mensne girerek
istenilen doru tipi seilebilir.
Sa fare tuu ile pencereden kldnda, izilecek dorular artk seilen
aktif doru tipinde olacaktr.
Hatlar balarken st satrda hattn uzunluu ve semti ve koordinatlar her
aamada grlebilir. Bu zellik o andaki ekran lei hakknda fikir
verebilecei gibi, yaklak cephe kontrol de salayacaktr.
izime ok uzaktan baklyorsa (bu ekrann kaplad alann bykl ile
ilgilidir) uzaktan doru tipi deiiklii fark edilmeyebilir. Bu durumda izim
yaplan blgenin Zoom ikonu ile veya Byt ikonu ile bytlmesi
salanabilir. Doru izerken veya izmeden nce Tabaka mensne girerek
tabaka ilemlerinin yaplmas gerekebilir.
Hat balama Halihazr amac ile yaplacaksa Dosya\Nokta Ykle ile mevcut
noktalarnz daha nce yklenmi olmaldr. Eer izilecek dorularn tam
noktalar yakalamas isteniyorsa (Haritaclk Modu) soldaki Nokta Yakalama
ikonunun aktif (krmz) olmasna dikkat edilmelidir.
Gsterilecek noktalar arasnda seilen hat tipine bal olarak hatlar
oluturulurken her aamada, yani ilemden kmadan sol taraftaki ikonlara
eriim vardr.
Doru izerken:
Zoom yaplabilir,
Ekran kaydrlabilir,
Noktalara, Nokta adn vererek ulalabilir,
Aktif hat, yani, doru tipi deitirilebilir,
Tabaka ile ilgili her trl ilem yaplabilir,
Referans Mensne ulalabilir,
Dorunun Tipi ve Tabakas o anda aktif olan Hat tipi ve tabakadr.
Otomatik Tabaklandrma Modu (OTM) hat mensnde istenilen hat tipinin
karsna, istenilen tabaka yazlarak ilgili buton yardm ile devreye istenildii
an sokulabilir veya kartlabilir.
Yanl birletirmelerde, hattn baland son noktann tekrar gsterilmesi ile
hat serbest kalr ve baka bir noktaya balanabilir. Geri alnan hat yeniden
ayn hatann yaplmamas iin ekran deiene veya yenilenene kadar silik
olarak grnecektir. Ayrnts daha nce akland ekilde boluk veya fare
orta tuu ile ortaya kan Referans mensnn sunduu olanaklardan
faydalanlabilir.
Eer, evler, evler gibi daha sonra ilerindeki erilerin temizlenecei kapal
alanlar oluturulmas gereken detaylarla ilgili dorular iziliyorsa; bir sonraki
hattn, bir ncekinin tam sonundan balamasna ve son kapatmann da tam
ilk noktaya balanmasna (Nokta yakalama modu aktif olmal) zellikle
dikkat edilmelidir.
lemden kmadan dorular ardl olarak iziliyorsa, dorular doal olarak
ucuca olacaklardr.
Hatlarn balama yn sadece Duvar gibi ift elemanl hatlar iin nem
kazanr. ikinci elemanlarn hep ayn tarafta olmasna zen gsterilmesi
nerilir.
Bu
zenin
gsterilemedii
durumlarda
Dzenle/Yardmc
lemler/izgi Ynn Deitir rutini ile zellikle ift hatl veya semboll
doru tiplerinde yardmc hatlar ve semboller dier yne alnabilir. Dier bir
deyile dorunun izim yn deitirilebilir. Fare sa tuu (veya ESC tuu)
ile ilemden her aamada klabilir. Yanl balanan hatlar Dzenle/Sil
ilemi ile silinebilir. Ksa yol tuu Ctrl+L 'dir.
oklu Doru iz
oklu doru, birok doru parasndan olutuu halde bir btn olarak
alglanan bir obje tipidir. NETCAD'e byk g katan obje tiplerinden
birisidir.
oklu dorunun genel zellikleri:
Bir btn olarak alglanr,
Kapal alan oluturabilir (Ada/Parsel),
i otomatik Taratlabilir (Boyanabilir),
Adlandrlabilir (Ada/Parsel),
erisindeki Eriler otomatik Temizlenebilir,
Yumuatlabilir (Seenekli),
Dorularna Ayrtrlabilir,
Dorulardan Yeniden Oluturulabilir,
Sndrlebilir,
Kaydrlabilir/Dndrlebilir/leklenebilir vb.,
boyutlu olabilir,
Snrsz sayda krk hattan oluabilir,
Dorunun tm zelliklerini tar,
Doru tipi deitirilebilir,
Veri Taban ile ilikilendirilebilir,
Kelere otomatik nokta retilebilir,
Seenekli alan kts alnabilir,
Ke eklenebilir/silinebilir.
oklu dorular, iz mens altnda ilgili komutun seilmesi ile ve normal hat
balama kurallar ile oluturulurlar. Balama ileminin ardl yaplmas
gereklidir. lem arasnda doru tipi ve tabaka deitirilebilir. Tabaka
deiimi yaplmsa oklu doru en son
seilen tabakada yer alacaktr.
oklu doruyu bitirmek iin sa fare tuuna
baslmasn
takiben
yandaki
pencere
alacaktr. Alan oklu Doru Bilgisi
penceresinden,
seenekler
iaretlenerek
istenilen deiiklikler ve ayarlar yaplabilir.
Butonlar dnmldr. En stteki satrlar,
oklu dorunun kapal olmas durumunda,
alan ve evre bilgilerini verirler.
Ksa yol tuu Ctrl+C 'dir.
Noktadan Geen Eri iz

Gsterilen krk noktalarndan geen
oklu doruyu yumuatarak izer.
Balama ileminin ardl yaplmas
gereklidir.
Balanlm
noktaya
basldnda o noktadan geen eriyi
iptal edecektir. lem srasnda doru
tipi ve tabaka deitirilebilir. Tabaka
ve hat tipi deitirilmise eri en son
seilen
tabaka
ve
hat
tipinde
olacaktr. lem ierisinde yakalama modlar ve fare orta tuu ile referans
mensne eriilerek ll eri izilebilir.
Araziye uyum salayan bir yaps vardr. ev taramas, yol birletirmesi gibi
ilemlerde kullanlabilir.
Yumuatlm Eri iz
Gsterilen krk noktalarndan gemeyecek ekilde ve kelerden ieriye
doru yumuatarak eri izer. Balama ileminin ardl yaplmas gereklidir.
Balanlm noktaya basldnda o noktadan geen eriyi iptal edecektir.
lem srasnda doru tipi ve tabaka
deitirilebilir. Tabaka ve hat tipi
deitirilmise eri en son seilen
tabaka ve hat tipinde olacaktr. lem
ierisinde Yakalama Modlar ve fare
orta tuu ile Referans mensne
eriilerek ll eri izilebilir.
Paralel Doru iz
izim ynne gre saa ve sola, metre cinsinden, genilik bilgisi verilir.
Verilen genilikte ve aktif doru tipinde paralel dorular izilebilir. Orta hat
izilmez.
Genilik
tek
bir
ynde
toplanarak, dier yne olan
genilik sfr verilebilir. Bylece
dorulardan biri zerinde tam
kontrol salanabilir.
Paralel Doru iziminde krlma
noktalar hesaba katlarak uygun
ekle getirilir. Sadece orta hatt
veya kenar hatlarndan biri llm, kanal, yol gibi detayn izilmesinde,
imar plan tasarmlarnda kullanlabilir. Rulo izimlerde, erit genilii bu
ilem ile kolayca belirlenebilir.
Nokta At/ Deitir
Ekrandan nokta girmek, girilmi noktalar deitirmek amacna ynelik bir
ilemdir. Ekranda istenilen bir yerde fare sol tuuna baslrsa, o anda aktif
olan
Yakalama
Modlarna
gre
seilecek
noktann
koordinatlar
grntlenecek ve nokta ad sorulacaktr.
Nokta ad olarak en son verilen

deer bir artrlarak getirilecektir.
Nokta Ad, kabul edilebilir veya
deitirilebilir.
Nokta
adnn
kabul edilmesi sonras Y, X ve Z
deerleri kabul edilebilir veya
istenilen
deerler
yazlabilir.
Deerlerin deimesi durumunda
nokta, doal olarak, girilen Y, X
koordinatlarna atlm olacaktr.
Bir dorunun ucu, iki dorunun
kesiimi gibi belli bir koordinata
nokta atmak iin Yakalama
Modlar
uygun
konuma
getirilmelidir. Ancak ama koordinat belli noktalarn girilmesi ise Yakalama
Modlar, Serbest Mod'da olmaldr.
Verilen ad tayan eski bir nokta varsa Nokta Mevcut uyars alnacaktr.
stee bal olarak mevcut nokta koordinatlar yenilenebilir. Veya nokta ad
deitirilerek ileme devam edilebilir.
Mevcut nokta koordinatlarnn deitirilmesi durumunda, bu noktaya bal,
tabakas ak veya kapal tm doru ve alanlar da deiime urayacaklardr.
mle altnda, bir nokta var ise ayn yere ikinci bir nokta atlmaz. O noktaya
ilikin deerler ekrana getirilir. stenirse noktaya ait No, Y, X gibi deerler
deitirilebilir.
Nokta at seenei ile hatal saysallatrlm noktalar, ada/parsel keleri
doru yerlerine kaydrlabilir.
lem ierisinde, klavye boluk tuu veya fare orta tuu ile Referans
mensne eriilerek ll nokta atma ilemleri gerekletirilebilir.
Alt-K ile Y, X deerleri bilinen bir yere nokta atlabilir. Veya herhangi bir
yere nokta atlmas srasnda, Y ve X deerlerine, arzu edilen koordinat
deerlerinin yazlmas ile, noktann o koordinatlara atlmas salanabilir.
Yeni noktalar o anda aktif olan tabakada yer alrlar. Nokta numaralar,
Tabaka penceresindeki, Nokta Numaras butonu aktifletirilerek grnebilir.
P. ile balayan noktalar Poligon, N. ile balayan noktalar Nirengi olarak
kabul edilir, daire ve gen sembolleri otomatik olarak yerletirilir. Bu
noktalar POL tabakasna yerletirilirler.
Noktalara ilikin ad, koordinat vb. zellikler Obje Sor ilemi ile sorgulanabilir
ve deitirilebilir. Ksa yol tuu Ctrl+N 'dir.
Ardl Nokta At
Ardl olarak nokta atma amacna ynelik bir ilemdir. Saysallatrma
fonksiyonunda ardl nokta girmede kullanlr.
Nokta balang numaras ve kot (Z) deeri girildikten sonra ekrann
istenilen yerine fare sol tuu ile nokta atlabilir. lem ierisinde yakalama
modlar ve klavye boluk tuu veya fare orta tuu ile Referans mensne
eriilerek ll nokta atlabilir.
Sembol Yerletir
Vektr Sembol Yerletirmek:

Sembol
Yerletirme
ilemi,
Sembol rutininin seilmesi ile
yaplr.
Alan
pencereden
istenilen
Sembol
tklanarak
seilir. Yakalama Modlarnn
konumuna gre, istenen nokta
veya noktalara braklr. Yanl
yerletirmelerde, ayn noktann
tekrar gsterilmesi Semboln
geri alnmasn salar.
Semboller Orta Tu veya fare
orta tuu ile kan Referans
mens yardm ile, numaralar
verilen noktalara da yollanabilir.
Semboller
aktif
tabakaya
yerletirilirler.
Bitmap Sembol yerletirmek:
NETCAD/Z/SEMBOL YERLETR
mensnde
lemler/Sembol
Dosya Ekle blmnden 3D.NCS,
Trafik_Isaret_BMP.NCB,
Trafik_Levha_BMP_NCB,
Lj_Kuzey_Oklar_BMP.NCB,
Kartografik_Gosterim_BMP.NCB,
Kartografik_Gosterim2_BMP.NCB
dosyalar kullanlarak elde edilen 3
boyutlu sembollere (aa, trafik
levhalar, kent mobilyalar vb.
gibi) kullanc tercihine bal
olarak ekler yaplabilir. Kullanc
tarafndan BMP uzantl olarak
taratlm aa bitmapleri NETCAD
sembol dosyasna aktarlabilir.
Bitmap
semboller
tanmldr.
kullanc
Sembol Bitmap Dzenle

butonu
ile
gelecek
pencere sa fare tuu ile
sembol
bitmap
oluturulabilir
veya
oluturulmu bir sembol
bitmap
buradan
silinebilir.
Piksel/Metre,
Genilik veya Ykseklik
deerlerinden
sadece
birisi girilir.
Aklama Ksmna istenirse semboln ismi yazlr.
Sembol Yerletir penceresinde fare sembol zerinde iken semboln ismi
pencerede yer almaktadr.
Liste:
Sembollerin listesinden de semboller
seilerek yerletirilebilir.
2 Nokta ile seenei seilir ise sembol
ekranda 2 noktadan yerletirilir. Fare
ile nce 1. Nokta sonra 2. Nokta
iaretlenir ve sembol yerletirilir.
Boy:
Semboller hazrlanrken, ynetmeliklerde belirtilen 1:1000 leindeki
boyutlarna gre hazrlanrlar. Sembollerle ilgili sorulan veya grntlenen
tm deerler onlarn boylar deil, Byltme Katsaylardr.
Tm semboller iin bu deer 1:1000 lei iin 1 dir. Yani byklk deeri
1 olan bir sembol hazrlanrken ona verilen boyutlarn tayor demektir.
Aksi durumda kullancnn tm sembollerin boylarn bilmesi gerekirdi.
Burada NETCAD'i dierlerinden ayran nemli bir zelliin aklanmas
gerekiyor. NETCAD'de hibirey lekten bamsz deildir.
Dosya/lek blmnde alma lei 2000 yaplrsa, normalde 1 olan
sembol katsaylar da otomatik olarak byyecek ve 2 olacaktr. Katsaynn
bymesi, sembol boyunun bymesi demektir. Byklk Katsays alma
lei ile dinamik olarak deitirilebildii iin bir izim almadan, farkl
leklerde nasl bir grntnn oluaca nceden ekranda grlebilir.
alma lei 2000 olan bir projenin, 2000 leinde izimi alnrsa, tm
semboller, kat zerine, 1000 leinde olmas gereken byklkte
kacaktr. (Hatrlatma: alma lei izim leinden bamszdr) Obje
Sor ileminde Katsays 2 olarak grnen bir sembol 2000 leinde izim
alnrsa 2 kat klecei iin normal byklnde kacaktr.
lekleme Yazlar, Semboller ve izgi Tipleri iin geerlidir. Dinamik
lekleme sadece NETCAD'e zgdr. Dier yazlmlarda, projenin 2000
leinde nasl grlecei ekrandan anlalamaz. Ancak izim alnarak kat
zerinde grlebilir. Sembol boylar, yaz boylar vb. sabittir.
Byk lekli Harita Yapm Ynetmeliinde yer alan tm semboller
tarafmzdan
hazrlanmtr.
Bu
semboller
F2.NCS
dosyasndadr.
stenildiinde Genel\Ayarlamalar\Aktif ekil Dosyas satrn kullanlarak
baka sembol dosyasnn yklenmesi salanabilir. Semboller NETSHAPE
programnda hazrlanrlar ve deitirilirler. Aktif ekil dosyasnn dnda
baka bir ekil dosyasn yklemek iin + butonuna baslr.
Sembollerin boylar, cinsleri ve alar Sorgu/Obje zelliklerini Sor ilemi ile
toptan deitirilebilir. Semboller, dier objeler gibi Dzenle/Yardmc
lemler/Ayrtr ilemi ile kendisini oluturan doru ve yay paralarna
ayrlabilir.
Blok lemleri
Bir projede sk kullanlan obje veya obje gruplarnn btn olarak saklama
ve gerektiinde kullanma ilemine yneliktir. Genellikle pafta indeksi, onay
yazlar, Kent Bilgi Sisteminde rapor dosyas oluturma gibi ilemlerde
kullanlabilir.
kan pencerede YEN BLOK ile objelerin seilmesi ilemi yaplr.
Bu
ilemde
Obje
Seme
mens
kolaylklarndan
faydalanlabilir. Seim ilemi
sonras,
bloun
yakalama
noktas sorulacaktr. Bu nokta
bloun eklenirken yakalanaca
noktadr. Blok ad verilerek
saklanr. Saklanan blok ad
pencerenin
sol
tarafnda
grnr. Birden fazla blok
oluturulabilir
ve
dosyann
saklanmas
ile
bloklar
saklanabilir. Hangi blok aktif ise
pencerenin
sa
tarafnda
grnts gelir.
Yerletir: Bu butonuna tklanarak aktif olan blok, ekranda istenilen yere
veya Referans mens kullanlarak etkileimli olarak braklabilir. Blok
iindeki objelerin hepsi aktif olan tabakada gelir. Blok sil ile seilmi blok
silinebilir. Blok yenile ile seilmi blok yeniden tanmlanabilir. Yeni ad ile
seilmi olan bloun ad deitirilebilir.
Sil: Blok penceresinde istenmeyen bloklar silmek iin kullanlr. Silme
ilemini balatmak iin silinecek blok aktif hale getirilir (fare ile blok ismi
seilir ve mavi bant zerine beyaz blok ismi yazlr.) Sil butonuna baslr.
Blok ve bu blou kullanan objeler silinsin mi ? mesaj gelir. Evet seilirse

blok silinir.
Blok Renkleri Tabakadan: Bu seenek iaretlenirse, blok objeleri aktif
tabaka renginde ekrana yerletirilirler.
Yenile: Daha nceden oluturulmu bir bloktaki objeleri, yeniden
oluturmak iin kullanlr. nce yenilenecek blok aktif hale getirilir. Yenile
butonuna baslr. Blok yeniden tanmlanacak mesaj gelir. Bu mesaj
onaylandktan sonra blok oluturulmas istenen objeler iaretlenir.
Yeni Ad: Blok ismini deitirmek iin kullanlr. Yine ismi deiecek blok
seilir ve yeni ad butonuna baslr. Blok ad deitirme penceresi iinde eski
ve yeni blok ad gelir. Yeni blok ad satrna yeni blok ad girilir ve onaylanr.
Yeni Blok: lk defa bir blok oluturmak gerekirse bu ilem seilir. leme
girince, nce blok oluturacak objeler seilir. Seme ilemi ESC ile kesilince
bloun yakalama noktas gsterilir. Referans noktas gsterilirken orta tu
Referans mens kullanlabilir, Alt-K ile belirli bir koordinat verilebilir.
Daha sonra aadaki pencere gelir :
Bu pencereden blok ad girilir.
Eer blou oluturan objelerin
silinmesi isteniyorsa Yeni Blok
penceresindeki Seilmi objeler
silinsin satr aktif hale getirilir.
Bu ilemin amac, sadece blok
oluturmak amacyla kullanlan
objelerin silinmesine yneliktir.
Blok
objelerinin
tabaka
renklerinin
korunarak
blok
oluturulmak isteniyorsa Tabaka Renkleri Korunsun iaretlenmelidir. Tamam
komutu seildikten sonra yeni blok kullanlmaya hazr olur ve blok isimleri
penceresindede yerini alr.
Yerletirmek: Seilen bir blou istenen herhangi bir noktaya brakmak iin
kullanlr. Yerletirme ilemi yaplrken Referans mens kullanlabilir.
2 Noktadan Yerletirmek: Seilen bir blou istenen herhangi iki nokta
arasna brakmak iin kullanlr. Yerletirme ilemi yaplrken Referans
mens kullanlabilir. Blou yerletirmek iin gsterilen ilk nokta bloun
yakalama noktasdr. Birinci nokta gsterildikten sonra ikinci nokta da
bloun ynn ayarlamak iin kullanlr.
Boy: Blok bytme katsaysdr. Bu satra yazlacak rakam, bloun ka kat
bytlecei veya kltleceini belirler.
Parala Yerletir: Bu butona bastktan sonra blok ekrana yerletirilirse
blok objesi kendisini oluturan objelere ayrarak ekranda grntlenir.
rnein; yaz ve oklu dorudan oluan bir blok Parala Yerletir butonuna
basldktan sonra ekrana yerletirilirse Obje zelliklerini Sor ilemi ile
objelere sorulduunda onlarn blok deil okludoru ve yaz olduklar
gzlenecektir.
5. BLM: Referans Yneticisi

Referans Yneticisi; farkl tr ve formattaki snrsz verinin NETCAD zerinde
grntlenmesini ve ynetimini salar. NETCAD, Referans olarak kendine
zgn format NCZ yannda pek ok raster, vektr, grid format ve dinamik
veri sunucularn referans olarak destekler.
Desteklenen Referans Veri Trleri:
kon
Ksaltma
Aklama
NETCAD Dosyalar
NCZ
DXF ve DWG Verileri
DXF/DWG
NETCADin
Destekledii
tm
raster
formatlar. TIFF, ECW, MrSID, JPEG ..
Raster
Tam
Liste
EK-FORMATLAR
blmnde
On-Line Yardm iindedir.

NETCADin
Destekledii
Formatlar. NCD, DTED, ..
Grid
Tam Liste EK-FORMATLAR

OLE Dkmanlar
Netcad
Dosyas
Macro
NETCAD Spatial
Grid
blmnde
Windows OLE Dkmanlar. Word, Excel,

PowerPoint ..
Tam Liste EK-FORMATLAR
Open GIS
istemcisi.
WMS
tm
Uyumlu
Web
blmnde
Map
Server
Tamamen Kullanc Tanml dinamik veri

kayna.
NETCAD Corafi Veri Taban
Netcad
Referans
Dosyas (*.sea)
Netcadde
hazrlanm
ve
saklanm
referans dosyalarn saklayabilirsiniz.
CADRG Dosyas
CADRG formatndaki (Compressed ARC

Digitised
Raster
Graphics)
raster
dosyalarn ierik yapsn tutan .TOC
(Table of Contents) uzantl referans
trdr.
DGN Dosyalar
Microstation Dosyalar
NETCAD 5.0 GIS Referans Yneticisi 5-1
Henz dnlmemi farkl tip veriler de

eklenebilir. NETCADin ak mimarisi buna
izin verir.
Referanslar paylalabilir. Bu ekilde ayn anda birden ok kullanc ayr

kopyalar tutmadan veriye eriebilir. Referanslar sorgulanabilir. Bu ekilde
GIS analizlerinde ve sorgulamalarnda kullanlabilirler. Referanslar genel
olarak dzenlenemezler. Dzenleme iin verinin NETCADe standard ykle
komutu ile yklenmesi gerekir. Dzenleme srasnda dier kullanclar
kullanmaya devam edebilirler. Dzenlemenin sona ermesi ile veri tm
kullanclarda otomatik olarak gncellenecektir. Bu konuda bir istisna
NETCAD Spatial Veri Yapsdr. Bu veri yaps referans halinde iken de
dzenlenebilir. Ayrntlar yeri geldike anlatlacaktr.
NETCAD 4.0 ile gelen Referans Yneticisi sayesinde eriilebilir ve ilenebilir
veri hacimlerinde snrlar tamamen kalkmtr. Hacmi Tera Bytelara varan
(1000GB) raster ve vektr veri sorunsuz ve nerede ise sabit bir hz ile
desteklenebilmektedir.
Referanslarn Temel Ortak zellikleri kullanmlarnda yeni imkanlarda
beraberinde getirmektedir. Bu zellikler referans baznda verilebilmektedir.
Referanslarn grnrl lee bal klnabilir
Referanslar istenirse printer/plotter da izdirilebilir.
Refaranslara kendi Projeksiyon veya Lokal koordinat sistemlerine

sahip olabilirler. Bu veriler projenin sistemine otomatik olarak
evrilirler. Bu ekilde verilerinizi yalnzca tek kopya ve projeksiyonda
tutmanz yeterli olacaktr. Dilimden dilime veya lokal lke
evrimleri kendiliinden olacaktr.
Referanslarn aktif/grnr alanlar belirlenebilir. Bu ekilde bir

raster haritann erevesi haricinde kalan yerler, bir vektr haritann
yalnzca
ilgilenilen
yeri
(rnein;revize
edilecek
yeri)
grntlenebilir. Bu ilem herhangi bir kopyalama ve orijinal veride
deiiklik gerektirmez.
Referanslara kaydrma, dndrme, lekleme gibi dnmler

uygulanabilir. Bu zellik ve grnr alanlarn verilebilmesi ok farkl
izimler oluturmanza imkan tanr. Ayn koordinatlara denk den
haritalar yanyana, ayn yerden farkl leklerdeki grntleri vb pek
ok durum kolayca oluturulabilir.
Referanslar zerinde tematik harita, tampon blge vb. ilemler

dinamik olarak gereklenir.
Referans Yneticisi verilerini bir aa eklinde gsterir ve ynetir. Bu aacn

en tepe noktas Referanslar noktasdr ve her zaman vardr. Bunun altnda
ileride anlatlacak olan Kategoriler bulunacaktr. Kategorilerin altnda
referanslar yer alacaktr. Referanslarn altnda ise referans cinsine gre alt
noktalar bulunacaktr. Her bir noktann kendisine ait ilemlerin tanmland
sa fare tu menleri vardr.
Referans Yneticisi lemleri

Referans Yneticisi pencere zellikleri;
butonu ile referans yneticisine yeni kategoriler ve bu kategorilerin iine
yeni referanslar eklenir.
butonu ile referans yneticisinden seilen
kategorilerin iinden seilen referanslar siler.
kategorileri
butonu ile seili

penceresine ulalr.
referansn
haldeki
kategorinin
veya
ve
bu
zellikler
butonu ile aa yaps alr.
butonu ile aa yaps toplanr.
butonu ile aa yapsndaki verilerin tmnn ekranda grnmesi

salanr.
butonu ile aa yapsndaki

kaldrlmasn salar.
verilerin tmnn ekrandan ayn anda
Referans Yneticisine ilk girdiinizde ynetici bo gelir. Yeni bir referans

yaps oluturuyorsanz, kategorileri eklemeniz gerekir. Referanslar satr
aktif iken sa fare tuu tklanr;
Ekle:
Referanslar
noktas
zerinde iken Kategori, Kategori
Noktasnda iken Referans eklenmesini
salar. Ayn ilem ilgili noktann sa
fare tu mensnde de mevcuttur.
Sil: Kategori
silmek iin kullanlr.
veya
Referans
Dosya: Referans Yneticisinde yaplan

tanmlarn gereinde baka projelere
aktarlabilmesi iin gerekli ilemleri
ierir. Yeni/A/Kaydet. Yeni ile yaplan
tm eklemeler iptal edilir ve yeni
balanm duruma dnlr. A ile
yaplanlar iptal edilir ve seilen dosya
geerli olur. Eer ekleme yapmak
isterseniz seilen SEA dosyasn
Referans olarak tanmlamalsnz.
Pafta : (Bkz. Pafta A ksmnda ayrntl olarak anlatlmtr.)

Lejant: Lejant eklemek iin kullanlr. Btn referanslar iin tek lejant ayar
yaplr. Ak olan tm referanslar lejantta grnr.
Buradan, Lejand iz seilip Lejant Yerini Gster butonuna basldnda

lejant ekranda belirir. Daha sonra lejandn grnts ile ilgili dzeltmeler
yaplr. Lejant Bal blmne Lejanta koyulacak balk yazlr. Baln yaz
sitili
butonuna tklayarak ayarlanr.
Referanslarn ve Slotlarn yaz zellikleri ayarlanabilir.
Lejant Gsterim Stili butonuna baslarak lejandn fon rengi ve ereve rengi
ile ilgili dzenlemeler yaplr.
Paragraf zellikleri butonu ile lejanttaki paragraflarn satr saylar ve satrlar

boluklar ayarlanr.
Lejandn grnts ile ilgili yaplan tm deiiklikler annda ekrana yansr,

istenilen grnt elde edildiinde Tamam ile klr.
zellikler:
Toplam Referans Says; Referans Yneticisi mensnde bulunan toplam
referans saysn verir.
Toplam Referans Boyutlar; Referanslarn toplam boyutunu verir.
Dosya Adlar; referanslarn sadece dosya adlar ile ya da dosyann

bulunduu dizin ve dosya adyla grntlenmesi salanabilir.
Grnrlk Alanlar; Referans zelliklerinden belirlenebilen Grnr ya da
grnmez alan tespitleriyle de orjinal datalar zerinden oluturulacak farkl
sea dosyalar ile pek ok ey yapmanz mmkn. Bu alanlar tanmlarken
farkl geometrik alanlar da kullanabilirsiniz. sterseniz bir kare, bir drtgen
hatta bir dairesel alan, blge snrlarn belirlemede size yardmc olabilir. Bu
alanlar birbirinin iinde olabilir, ya da datanzn bir baka kesinde. Refere
ettiiniz btn dosyalarnzda bu alanlar kullanabilirsiniz. Bu dosyalarnz
ister spatial veri, ister OLE dokman isterseniz koordinatl resim ya da vektr
olsun grnr ya da grnmez alan belirleyebilirsiniz.
Referanslarn izim alanlarn belirleme kullanacanz her blgeyi belirlerken
Yakalama Modlarn kullanabilirsiniz.
Tm referanslar zerinden, allmak istenilen alan iin grnrlk

alan verilir. Butona bastktan sonra Netcad ekrannda F2: evir ile
grnrlk alan verilecek snr izilir ya da F3: Se ile daha nce oluturulan
snr seilerek grnrlk alan verilebilir.
butonu ile de izdirilmesini istemediiniz alan snr evirebilirsiniz.
butonu ile de grnr alanlar iptal edilir.
Dnm
Kaydrma ilemine girildiinde kaydrma iin kullanlacak herhangi bir

nokta ve dosyanz tayacanz yeni referans noktas gsterilir.
Dndrme ilemine girdiinizde, size Dndrme noktas iin referans

nokta sorulur, ardndan ka derece dndrmek istediinizi girdiiniz bir
parametre kutusu alr ve girdiiniz oranda dndrme gerekleir.
lekle
leklenebilir.
ilemi
ile
Byltme
Oran
verilerek
tm
referanslar
Dnm ptal butonu ile Dnm yaplan bir dosyann dnm

ileminin iptali yaplr.
Matris ilemi ile tm dnm yaplabilir. Matris ilemi; mar

koordinatlarn, Kadastro koordinatlarna dntrme ileminde sk kullanlr.
Aadaki rnekte Local pafta sisteminin dnm matris katsaylaryla lke
koordinat sistemine dnm gsterilmitir. lk ekil pafta indexinin imar
koordinat sistemindeki halidir. Dosya baznda yaplan dnmle blge iin
bilinen
matris
katsaylar
girilerek
lke
koordinat
sistemine
dntrlmtrreferanslara dnm matrisi ekleyerek.
Kategori lemleri
Kategoriler referanslarnz snflandrmanz salar. Referanslar kategorilerin
altnda yer alr.
Kategoriler altlarnda yer alan referanslar iin baz
zelliklerin
toplu
verilebilmesini
de
salar.
Grnrlk
lei,
yakalanabilirlik, izdirilebilirlik gibi. Kategoriler ile referanslarn toplu olarak
kapanp alabilmesi de salanr. Kategoriler; Referanslar satr aktif iken
+ butonuna tklayarak veya ayn satrda sa fare tuu ile gelen Ekle
komutu ile eklenirler.
Referans Yneticisi zerinde aktif durumdaki kategori zerinde sa fare tuu
tklandnda;
Ekle:Kategori iersine yeni bir referans yklemek iin kullanlr. Komut
seildiinde Referans trlerinin listelendii bir pencere alr.
Yeni kategori
verilir.
ad
otomatik
olarak
Buradan istenilen referans tr seilir ve seim iin gerekli pencere kar.

Bu pencere herbir tr iin farkldr ve trlerin ayrntl aklamalarnda
anlatlacaktr. .NCZ trleri iin alldk dosya seim penceresi gelir ve seim
sonras referans yneticisi aadaki ekli alr.
Sil: Kategoriyi silmek iin kullanlr. (Kategori iersindeki referanslar da

kaldrlr.)
Limit Bul: Seili kategori iersindeki referanslar ekrana tam sacak ekilde
zoomlama ilemi yapar.
izim Sras: Kategorilerin izim srasn belirlersiniz. lerdeki sayfalarda bu
fonksiyon referans baznda anlatlmtr, ayn yntemler kategoriler iin de
geerlidir. (Bkz.Referanslarn Ortak zellikleri)
zellikler: Burada size, kategoriniz altna attnz referanslarn izime
gnderilmesi,Obje Yakalama,Web de smi Gsterilmesi ve Web de
izdirilebilmesi iin 4 ayr yardmc fonksiyon seenei sunulur.
Bununla birlikte eklenen kategorilerin hangi lek aralnda izdirileceinin

deerleri de bu pencereden girilir.
Referanslar zerindeki ilemler
Referans yneticisine eklenen aktif durumdaki referans zerinde sa fare
tuu tklandnda;
Ekle: Komutu ile Referans Yneticisine yeni bir referans ekleyebilirsiniz.

Sil: Komutu ile
kaldrabilirsiniz.
aktif
durumdaki
referans
Referans
Yneticisinden
Limit Bul: Komutu ile aktif durumdaki referansa zoomlama ilemi yaparsnz.
zellikler: Referansa ait bilgilerin verildii ve ayarlarn yaplmasn salayan
zellikler penceresi alr. Bu pencerede baz zellikler ortakdr.
Ortak zellikler Referanslarn Ortak zellikleri blmnde anlatlmtr.
Dier zellikler referans baznda anlatlmtr.
Referanslarn Ortak zellikleri

Referans yneticisinde referanslar zerinde sa fare tuu ile zellikler
komutu seildiinde alan pencerede tm referanslar iin ortak olan ksm
Genel sekmesidir. Projeksiyon Sekmesi de destekleyen referanslar iin
ayndr. leride anlatlacaktr.
izim Sras: Referansn ekrana izilme srasn belirler. En nce izilen en

altta kalr. konlar bu kurguya gre tasarlanmtr. izim sralar kategori
baznda ayarlanr ve referansn kateori altndaki konumu ile ilgilidir. lk
izilen en stte, son izilen en altta yer alr.
veya son izilmesini
salayabilirsiniz. Dier iki ikon
veya bir ne alr.
ve
ve
ile referansn ilk
sras ile izim srasn bir arkaya
rnekler:
l Alanlar lke alanlarndan sonra izilmelidir. Yani il stte yer almaldr.
Bir ehre ait uydu grnts, ehrin sokak izgilerinden nce izilmelidir.
Grnrlk Alanlar: Grnrlk Alanlar ile orijinal datalar zerinden
datann bir ksmnn grnmesini yada grnmemesini belirleyebiliriz.
Grnrlk alanlar standard NETCAD alan olutur yntemine tabidir. Bu
yntemde var olan izgilerin oluturduu alan otomatik kapatlabilir veya F2
tuu ile manuel gsterim yaplabilir veya F3 ile var olan herhangi bir alan
seilebilir. Grnecek
100Alanlar
tuuna baslarak eklenir. Dilendii kadar kesien veya ayrk
alan verilebilir. Bunlarn birleimi grnen alan olacaktr. Grnen alanlarn
iinde baz yerlerin grnmemesi isteniyor ise
ile karlacak alanlar
belirlenmelidir.
ile tanmlar iptal edilir. Raster Referanslar iin var olan
aktif/pasif alan tanmlar bir Raster Referans yapldnda otomatik olarak
Grnrlk Alan olarak kaydedilir.
rnek:
Taranm Raster Paftalarn yalnzca pafta snr Grnr olarak tanmlanarak
Lejand ve Dier koordinat vs. Bilgiler bu ekilde grnmez klnabilir. Bu
ekilde paftalarn kenarlamas grsel olarak sorun yaratmaz. Mutlak bir
kenarlama salanr. Bu zellikle lke Pafta sistemindeki dikdrgen olmayan
paftalar iin tek zmdr.
Bir poster veya proje sunumu hazrlnda grnrlk alan zellii
kullanlarak ok farkl etkilerin oluturulmas mmkndr. Grnrlk alan
koordinatlar referansa uygulananan dnm ilemlerinde etkilenmezler.
Dnm
Bir referansa Kaydrma, lekleme, Dndrme ve Matris Girerek dnm

ilemi tanmlamak mmkndr. Dnmler toplanr. Yani bir kaydrma
tanm ardndan dndrme tanmlanabilir ve bu ilemler birikir. ptal
opsiyonu ile tm dnmler iptal edilebilir. Matrisler NETCAD haritaclk
zmleri ile uyumludur.
rnek:
Bu ilem yerel kordinatlardaki verilerin uygun dnm matrisi girilerek lke
sisteminde grntlenmesi, paftalanmas, izidirilebilmesi mmkndr.
Poster tasarmnda ayn koordinat sisteminde olan verilerin stste
gelmemesi iin kaydrma kullanlabilir. Ayn verinin izimde farkl lekleri
isteniyor ise lekle kullanlabilir.
lemler
Seilen Referans Ykle: Bu komut destekleyen referanslar ve yetkilerinizin

yeterli olmas durumunda geerlidir. Seilen Referansn dzenleme amal
olarak ayr bir projeye ykler. Bu projede gerekli deiiklikler yaplp
saklandnda tm kullanclarda otomatik olarak gncellenecektir.
Orijinal Tabaka Bilgilerini Oku: Komutu .NCZ formatndaki referanslar iin
yaplm tabaka zellik deiimlerini iptal eder ve .NCZ dosyasndan yeniden
okur. NETCAD Spatial Referanslarda ise ayn yerde Tablo limitlerini
hesapla komutu bulunur.
Referans Trleri
NETCAD (*.NCZ) Referanslar

NETCAD For Windowsda oluturulmu *.NCZ formatndaki dosyalar
referans olarak ekler. Dosya boyutlar ne kadar byk olursa olsun ekranda
daha hzl olarak izimini salar. Eklenen dosyalarn projeksiyon bilgileri
girilmi ise On The Fly Projeksiyon zelliini kullanlabilir.
.NCZ referanslar dosyada mevcut tabaka zelliklerine gre izilirler. Ancak
istenildiinde bu zellikler dosya etkilenmeden deitirilebilir. Bu ilem iin
Tabakalar sekmesinden Tabaka Bilgilerini Dzenle ilemi ile yaplr.
Alan pencere NETCAD penceresinin aynsdr. Ancak NETCAD iin geerli

olan baz ilemler yoktur. Yaplan tabaka dzenleme ileri yalnzca ilgili
referans iin geerlidir.
NCZ ifresi : Projeyi kaydetme aamasnda

ifre verilerek saklanan
projeler Referans Yneticisinde almak istendiinde; bu blme ifre
yazlarak grntlenmesi salanr.
Raster Referanslar
NETCAD de register edilmi tm rasterlar Referans olarak kullanlabilirler.
Taranm resim grntlerini, raster register ilemi ile koordinatl resim
dosyalar NETCAD ortamna alrken kullandmz bu format, referans
yneticisi ierisinde de yerini almtr. Bu resim grntleri normal ykleme
ve ekleme hzndan ok daha hzl olan bir yntem ile grntlenir.
Raster referanslarn izim sralarnn ilk izilecek ekilde ayarlanmas nerilir.
Aksi durumda raster referans kendisinden nce izilmi tm referanslar
rtecektir. Ancak tek renk rasterlarda arka plan rengi effaf verilerek
aralarda izilmeleri de salanabilir.
Raster referansa zel bilgiler Raster sekmesinde bulunur.
seenekler NETCAD Standard Raster zellikleri ile benzeir.
Sunulan
Grnt sekmesinde raster referansn Dosya dizini, rasterda yer alan renk
says ve piksel baznda Genilik-Ykseklik bilgilerine ulaabilirsiniz.
effaf kutucuu iaretlenerek istenilen renk effaflatrlabilir.
Raster Dosya: Raster Dosyann bilgisayarda kaytl yerini gsterir.
Renk Says: Rastern renk saysn gsterir.
Aktif Alan Se: Bu komut ile rasterin istenilen blm ekranda kesmeden
grntlenebilir. Bu bilgiler eer NETCADde verilmi ise otomatik olarak
ayarlanr.
Aktif Alan ptal Et: Bu komut ile aktif yaplan alan iptal edilir.
Raster Snrlarn Gster: Bu komut iaretlenerek ilgili rastern snrlar
vektrel olarak belirlenir.
Noktalar sekmesinde ise, rastern rektifikasyon ilemi iin kullanlan nokta
says, m0 deeri ve ke koordinatlar hakknda bilgi edinebilirsiniz.
NETCAD Spatial Referanslar

Referans olarak Spatial (Konumsal verilerin bir veritabannda tutulduu veri
yaps) datalarn da eklenmesi mmkndr. Bylelikle corafi bilgi ieren
veritabanlar ierdikleri corafi bilgiler ile grntlenebilir. Bunun iin
ncelikle Balant Yneticisi'nde gerekli veritaban ilemlerinin yaplm
olmas gerekir. (Bkz. Balant Yneticisi-Spatial Veriler)
Spatial trler aadaki pencereden seilirler. Bu pencerede Balant
Yneticisinde tanmlanm NETCAD Spatial Tablolar bulunur.
Spatial referanslar zerinde sa fare tuu ile zellikler komutu seildiinde

alan pencerede Tablo, Tampon, Etiket, tematik ve Network sekmeleri
sadece Spatial referanslar iin geerli ilemlerdir. Tematik harita hazrlama
ilemlerinide spatial veriler zerinde yapabilirsiniz. (Bkz. Tematik Harita
Hazrlama)
Tablo: Tablo sekmesinde

ilgili spatial tabloya ait
bilgiler yer alr.
Gsterim Ad: Kullanc bu
referansa ait istedii ismi
verebilir.
Alias:
kurulan
yer alr.
Veritaban
balantnn
ile
ad
Snf: Kutusunun sonunda

butona
yeralan
baslarak spatial referansa
ait snf zellikleri bilgisine
ulalabilir.
Tampon:
Spatial
referanslara,
belirlenen
mesafede tampon blge
tanmlamak iin kullanlr.
lemi yapmak iin;
Tampon
Alan
Aktif
kutusunu
iaretleyip
Tampon Makro kutusunun
yanndaki butona basmak
gerekiyor.
kan
pencereye
dorudan
tampon alan mesafesi
yazlabilecei
gibi
istenirse veritabanndaki
ya da objenin grafik
zelliinden alnacak bir
deerde
tampon
alan
mesafesi
olarak
kullanlabilir.
Etiket: Veritabanndaki istenilen bir yada birka kolon veya istenilen baka
tanmlanm veri harita zerine etiket olarak eklenebilir, eklenen etiketler
kaldrlabilir, dzenlenebilir. Spatial verilerin zerine yazlacak etiket yazlarn
ve bu yazlarn zelliklerinin belirlendii penceredir. Etiket sekmesi penceresi
zerinde fare sa tuu tklandnda;
Ekle komutu ile dilendii kadar etiket eklenir. Sil ile istenilen etiket tanm
silinir. Etiketler Tm Etiketleri Sil komutu ile toplu olarak da silinebilirler.
Ekle:
Bu
komut
ile
komutu
Etiket
olarak
yazdrlacak
deeri
semek ve eklemek iin
kullanlan
pencereye
ulalr.
Bu pencerenin Genel sekmesinde:

Etiketin Makrosu: Makrolar kullanarak istenilen yaznn yazlabilmesi iin
kullanlr.
Tabaka zellikleri: Yazlan yazlarn hangi tabakada yer alaca, ne renkte
olaca vb. zellikleri belirlenir.
Yaz Boyu: Yazlan yaznn boyunu belirler.
Saysal Duyarllk: Girilen a deerinin virglden sonraki rakam says
A makro (Radyan): Etiketi objenin dorultusuna gre konumlandrmak iin
kullanlr.
talik: iaretlendiinde
olmasn salar.
yazlan
yaznn
italik
Alt izgi: iaretlendiinde yazlan yaznn altnn

izili olmas salanr.
Fon: iaretlendiinde yazlan yaznn arkasnda
dikdrtgen bir fon olmasn salar.
Makro komutuyla yaz yazdrabilmenin eitli yollar vardr.
1)Yazdrlmak istenen yaz dorudan
pencereye yazlarak grafik verinin stne
ilenmesi salanabilir.
2)Etiket
Makrosu
kutusunun
sonunda
bulunan
butona
basldnda
veritaban
tablosundaki
stunlarn
bulunduu
bir
pencere
alacaktr.
Buradan veritaban tablosundaki istenilen
bir kolonu yaz olarak grafik veriye
yazdrmak zere seilebilir.
Pozisyon Bilgilerini kullan

seenei iaretlenip,
oklara baslarak nokta
objesi merkez alnarak
etiketi
istediiniz
konuma
gre
ayarlayabilirsiniz.
Yatay
Ofset:
Yaz
pozisyonu
veritabanndaki
seilen
kolon
verisine
bal
yatay deer olarak alnr.
Yatay ve Dey ofset makrolarnn her ikisinin

seiminde ise orijinde hareketle yatay ve dey
deerlere gre kesiim noktalar yaz pozisyonu
olarak belirlenir.
Dey
Ofset:
Yaz
pozisyonu
veritabanndaki
seilen
kolon
verisine
bal
dey
deer
olarak
alnr.
Etiketi
Grnr
olma
Kurallarn
Kullan:
Komutu
iaretlenip
veritabanna bal belirli
kriterler
dahilinde
etiketleme ilemi yaplr.
rnek: le isimlerini
etiketlemek iin Alan
100000 m2 deerinden
kk olan ile adlarn
etiketle
gibi.
Makro
kutusundan le Alanlar,
lem kutusundan kk
komutu, Deer kutusuna
100000 deeri girilir.
Tamam
komutu
ile
devam
edilir.
Sonu
ekranda
belirlediiniz
kriterler
dahilinde
etiketleme yaplr.
Network:
Network
opsiyonu sadece izgisel
referanslar
iin
geerlidir.
Network
sekmesinden
veritabannda tuttuunuz
yol verilerin iinde ksa
yol
hesaplamalar
srasnda
dikkate
alnacak baz zelliklerle
genel
baz
zellikleri
belirleyebilirsiniz. Ksayol
kullanm iin on line
yardma
bavurunuz.
Ksayol
opsiyonel
bir
zelliktir.
Tematik Harita: (Bkz. Tematik Harita Hazrlama)
OLE Dokman Referanslar

OLE (Object Linking and Embedding) teknolojisi Microsoftun farkl
programlarn birinin verisini ierebilmesini salar. NETCAD bu teknolojiyi
kullanarak OLE dkmanlarnn corafi olarak grntlenebilmesini ve
izdirilebilmesini salar. Bylece bir Excel tablosunu, Word dokman yada
bir power point sunusunu NETCAD referans yneticinize OLE destei ile
yerletirebilirsiniz. Bu da plan notlar gibi yazl birok dokmann referansa
aktarmn kolaylatrr. OLE dokman ekleme ilemi srasnda, dokmann
gelecei yer kullanc tarafndan belirtilir. Blge seildikten sonra dokmann
gsterim ad belirlenebilir, dosyaya ulalarak dzenleme yaplabilir ve
dokman snrlarnn gsterim ad seilebilir.
Referans Yneticisine eklenen OLE dkman zerinde sa fare tuu ile
zellikler komutu seildiinde;
OLE sekmesinde:
Dosya Ad: Bu alanda OLE dkmannn dizin adresi yer alr. Yeni bir
dokman yklemek istediinizde kutu yanndaki butona basarak yeni
dkman seebilirsiniz.
Gsterim Ad: Bu alana ilgili OLE dkmanna, kullanc bu referansa istedii
ismi verebilir.
Snrlarn Gster: Bu komut iaretlendiinde OLE dkmannn NETCAD
ekrannda kaplad alan snrlar krmz renk ile belirginletirilir.
Dzenle: Bu komut ile ilgili dkmann hazrlanm olduu program alarak
dokman zerinde dzenleme ilemleri yapabilirsiniz.
Snrlarn Se: Bu komut ile NETCAD ekran zerinde dkmann kaplad
alann istenilen sol st ve sa alt koordinat deerlerine gre
boyutlandrabilirsiniz.
Referans Ynetici (*.SEA) Referanslar

.SEA uzants Referans Yneticisinin meta verilerinin uzantsdr. Balantlar
noktasndan Dosya/Kaydet ile oluturulur. Bir .SEA dosyas referans olarak
da kullanlabilir. erii kesinlemi referans yaplarnz bir st yapda bu
ekilde kullanmay tercih edebilirsiniz.
Referanslar Ayrtrp Ekle iaretlenirse .SEA ekleme esnasnda ayrtrlp

ayr ayr eklenir. Aksi durumda tek bir referans olarak eklenecektir. .SEA
iinde baz referanslar (rnek: NETCAD Spatial) eer uygun Balant
Yneticisi balantlar yok ise geersiz olacaktr.
DWG/DXF Referanslar
Eklenen bir dier dosya format Autocad DWG dosyalardr. Bununla birlikte
herhangi programdan gelen DXF dosyalar da ekranda hzl bir ekilde
grntlenebilir.
Macro (*.NVB, *.NJV) Referanslar

NETCAD uygulama gelitirme modl NCMacro ile JavaScript ve VisualScript
zerinde yazlan macrolar da bu yapyla birlikte kullanlabilmektedir. Bylece
Kategori leklerine bal olarak bu macrolarn almas salanabilir.
Yalnzca izim yapan makrolar nerilir. Bu mekanizma ile izimlerinize
dinamik olarak oluturacanz ekler izebilirsiniz.
Grid Referanslar
GRIDler NETCADin ierisinde saysal ykseklik verilerini tutan dosyalardr.
GRID Dosyalar bir matris olarak dnebilirsiniz. Matrisin her bir hcresinde
genellikle ykseklik olan bir deer vardr. Yatay ve dey koordinat aral
sabittir. Desteklenen GRID dosyalar iin tam liste EK-FORMATLAR
blmnde
On-Line
Yardim
icindedir.
GRID
dosyalar
kendi
projeksiyonlarnda
dikdrgen
bir
alan
kapsarlar.
Ancak
baka
projeksiyonlarda bu zellik salanmaz.
Grid dosyalar zerinde Tematik haritalar hazrlayabilirsiniz. Bu ekilde
dinamik olarak eim, bak vb. analiz haritalar hazrlanabilir. (Bkz. Tematik
Harita Hazrlama)
gen Boyutlar (Pixel): genlerin piksel baznda kullanc tarafndan girilen

deerdir. GRID Referanslar GRID Boyutu ne kadar byk olursa olsun,
ekranda verilen gen boyuna uygun sayda GRID karesi grntlenir. Bu
deerin kk verilmesi daha fazla GRID karesinin izilmesine ve
grntnn iyilemesine yol aar, ancak performans olumsuz etkilenecektir.
Gsterim Ad: Kullanc bu grid referansna istedii ismi verebilir.
Dosya Ad: Grid dosyasnn bulunduu dizin adresini verir.
SatrXKolon Says: Grid dosyasn oluturan gridlerin satr ve kolon saysdr.
Yatay/Dey Aralk: Gridlerin yatay ve dey aralk mesafesidir.
Sol Alt Koordinat: Grid dosyasnn sol alt ke koordinat bilgisini verir.
WMS stemci Referanslar

OpenGIS uyumlu WMS (Web Map Server) Harita Referans Internet veya
ntranet zerinden harita almak ve gelen grntleri izlemek veya
saysallatrma yapmak iin kullanlabilir.
NETCAD WEBGIS Sunucular OGC WMS Uyumludur. Bu ekilde NETCAD ve
dier OGC Uyumlu WMS Sunucular NETCAD de refarans olarak
destekleyebilirsiniz. Bu kurumsal kullanmlarda ok eitli ve esnek ve
gvenli konfigrasyonlarn yaplabilmesini salar.
WMS referans zerinde sa fare tuu ile zellikler komutundan alan
pencerede Web Harita Sunucusu sekmesinde 3 alt sekme bulunur:
Genel:
Harita Sunucusu Web Adresi : Harita majlarnn istenecei sunucunun web

adresi. Bu sunucu internet zerinde olmak zorunda deildir. ntranet de
olabilir. Eer Sunucu NETCAD harita sunucusu ise ve ncwebgis.dll IIS de
"scripts" adl sanal bir dizinde duruyor ise Web adresinin devam yle
olmaldr: http://..../scripts/ncwebgis.dll/wms?
Gsterim Ad: Refman Aa yapsndaki gsterim ad.
Tabakalar: Bu D kaynakl harita sunucular iin gerekli.
WMS Versiyon: WMS sunucusunun versiyonu.
TimeOut (msec): Balant Kurma sresi milisaniye cinsinden. Bu sre iinde
Balant kurulamaz ise veya Data indirilemez ise lem durdurulur.
SRS (Spatial Reference System): Koordinat sistemi. Sunucunun destekledii
bir SRS seilmeli.
Raster:
Raster Tipi: Sunucudan istenecek haritann Imaj format. Bu format istenen
tipe gre imaj boyutlarn kontrol etmek iin kullanlabilir. Image/gif vektr
haritalar iin, Image/jpeg, Image/png raster haritalar iin daha kk imaj
boyutunu salar.
Arka Fon effaf: GIF ve PNG gibi trlerde alr. effaf renk RRGGBB
eklinde Hex olarak verilmelidir.
DGN Format
Microstation DGN format ile kastedilen Microstation'n *.dgn uzantl
dosyalardr. 8.0 ncesi versiyona ait dosyalar okunmaktadr.
NETCAD:
NETCAD Harita Servisi zelliklerini Kullan: Bu sunucunun bir NETCAD Harita
Sunucusu olduunu belirtir. Bu durumda OGC Uyumluluk haricinde Proje
semek, gelen raster zerine lek bar izdirmek, vb.. ilemler yaplabilir.
Kullanc Bilgileri: NETCAD Harita servislerinde kullanclara yetki
verilebilmektedir. Eer Yetkilendirilmi bir sunucudan harita isteniyorsa
Login servis Web Adresi yazlmaldr (Normalde bu otomatik oluan bir
adresdir. Asl sunucu adresi deitike bu adres otomatik olarak
oluturulur.) Ayrca Kullanc ad ve Passwordu girilmelidir.
Not: D Kaynakl OpenGIS uyumlu WMS servisler bulabilmek
http://www.geographynetwork.com/ adresini inceleyebilirsiniz.
iin
Tematik Harita Hazrlama

Tematik harita oluturma NETCAD Spatial ve Grid referans dosyalarnn
zelliklerinden biridir. Tematik harita; verileri sunmann ve analiz etmenin
baka bir yntemidir. Kaynak referansn sunduu kolon bilgilerine bal
olarak haritann deiik ekillerde gsterilmesi olarak tanmlanabilir. Burada
temel yap elde mevcut verilerin belli kriterlere gre snflandrlmas ve her
snfa bir Tabaka veya Stil atanmasdr. Bu ekilde belli zellie sahip
kaytlar krmz, bazlar sar ve dier bazlar yeil yaplabilir. Bir kaydn
zellii deitiinde rengi otomatik olarak sardan yeile dnebilir. NETCAD
szedilen bu snflandrma iin 5 farkl seenek sunar
1. Varsaylan Stil ile Tek Katman
2. zgn ile seilen bir deerin olas deerlerine gre
3. Saysal Aralk ile verilen bir saysal deerin belirlenen aralklarna gre
4. Grafik ile verilen deerlere gre Pasta veya ubuk Grafik ile
5. Younluk ile verilen bir nmerik deere gre
deitirerek
tarama younluunu
1.Varsaylan
Bu seenek aslnda bir
tematik seenek olarak
adlandrlamaz. Ancak
ortadan
henz
bir
tanm yokken objelerin
hangi
zelliklerde
izileceini
belirler.
Bylece harita zerine
herhangi bir tematik
harita yapldnda ve
kaldrldnda yine bu
grnt
elde
edilecektir.
2.zgn :
zgn deerlere gre
tematik
harita
hazrlama iin bir makro
vermelisiniz.
Bu
makronun
alabilecei
olas
tm
deerler
hesaplanarak her biri
iin
bir
satr
oluturulacaktr.
zgn Deerler Makrosu: Aralklar oluturmak iin ilk admdr. Burada daha
nceden de aina olduunuz makro deerleri kullanlr. Yandaki + butonuna
basarak Makro Dzenle penceresine geilir.
Makro olarak seilen deerler
balk altnda toplanmtr. Saysal
bal altnda kaynak referansn
sunduu kolonlarda yer alan saysal
deerli kolonlar, Alfasaysal bal
altnda kolon deerleri alfanumerik
olan kolonlar ve son balk altnda
ise NETCAD in kendine zg
otomatik olarak hesaplad Obje
Deerleri makrolar yer alr.
Yandaki
rnekte
zgn
deer
makrosu olarak alfasaysal balk
altndaki MAHALLE_ADI tklanmtr,
bylece
o
kolon
deerleri
seilmitir.
Makro seimi birden fazla kolon deeri kullanlarakta yaplabilir. Tamam
komutu ile bu pencere
kapatlr. Artk penceremizde aralklarmz
belirlenmitir.
Aralklar olutuktan sonra bu deerler zerinde de deiiklikler yapabiliriz.

Dier blm tematik harita ilk hazrlandnda bo olacaktr. Ancak daha
sonra bilinmeyen bir deer gelir ise dier kapsamnda izilecektir. Herhangi
bir satr aktif hale getirdikten sonra zerinde sa fare tuu tklandnda
zellikler sekmesinden zgn Deerler zellikleri penceresi gelir.
Slot
No:
Araln
numarasn gsterir.
aralk
Deer:
Araln
karsnda
yazan makro ya da sabit
deeri gsterir.
Aklama: Eer o aralkla ilgili
bir bilgi girilmek isteniyorsa
buraya yazlabilir.
iz: Her slotun yan tarafnda
yer
alan
kutular
iaretlendiinde
o
araln
izdirilip
izdirilmeyecei
belirlenir.
Stil: Bu buton aktif halde iken pencerede
grnen stiller izdirilir
durumundadr. Stil aktif deilken hibiri izilmez, bu durum sadece
sembolleri grntlemek iin kullanlabilir.
Sembol: Eer aralk iin bir sembol yaratldysa bu butonun iaretli olmas
gerekir. Aktif deilse sembol haritanz zerinde grntlenmeyecektir.
3.Saysal Aralk:
NETCAD spatial veriler ile tematik harita hazrlamann bir dier yolu da
saysal aralk metodunu kullanmaktr. Bu yntem ile kaynak referansn
sunduu kolonlarda bulunan saysal veriler ile belli metodlara gre aralklar
oluturup haritanz bu yntemle analiz edebilirsiniz.
lem yapmak iin ncelikle Saysal Aralk Makrosu blmne, kullanlacak

kolon ya da kolon deerlerini setirmek iin sa fare tuu ile Ekle komutu
seilir. Makro ilemleri zgn deerlerdeki ile ayn ekilde yaplr. Yani
istenen deerler Makro Dzenleden seilir. zgn deerlerden farkl olarak
bu blmde alfasaysal kolon deerleri grntlenmez. Seim ilemi
yapldktan sonra sayfa zerinde sa fare tuu ile gelen pencereden
hesaplama metodu seilir.
Ekle: Seilen kolon deerleri iin aralklar manuel olarak belirlemeyi salar.
Sil: Oluturulan aral silmeye yarar.

Sembol: Her aralk iin bir sembol oluturmaya ve deerleri o sembolle
gstermeye yarar. (Sembol oluturma ilemleri)
Renk Aral Se:
Eklenen slot aralklarnn balang ve biti arasndaki slot renkleri butonlara

baslarak belirlenen iki renk arasnda dalmlar otomatik olarak belirlenir.
Deiik renk kombinasyonlar yaplabilir; HSV, 2 Renk Aral, 3 Renk
Geili, yada Depodan seilebilir.
Obje statistiklerini Gncelle: Objelere ait veritabanna girilen bilgilerin

gncellenerek sonularn saysal aralk penceresine yanstlmasdr.
(Min+Max)/2den ikiye bl: Hesaplamalarda bu metoda gre iki aralk
oluturuyor.
Toplamn Ortalamasndan kiye Bl: Saysal deerlerin ortalamasndan
blerek iki aralk oluturur.
Standart Ortalama Hesabn Kullan: Bu metod ile saysal deerlerden 4
aralk oluturur.
Standart Ortalama hesab icin ilk nce 3 adet say hesaplanr:
Saysal Ortalama = DeerlerinSaysalToplam / DeerSays
Ortalama1 = EnKucukDeer + (SaysalOrtalama - EnkucukDeer) /

2
Ortalama2 = SaysalOrtalama + (EnBuyukDeer - SaysalOrtalama)

/2
Bu sayidan 4 slot retilir.

a) X < Ortalama1
b) Ortalama1 < X < SaysalOrtalama
c) SaysalOrtalama < X < Ortalama2
d) X > Ortalama2
Slot Aralklar Kullanc Tanml:
Oluturulan slot aralklar min, max ve slot aralk deerleri kullanc
tarafndan belirlenebilir.
Aralklar Eit olarak Dzelt: Oluturulan aralklar iin eit dalm salar
zellikler: Oluturulan aralklar ile ilgili zelliklerin deitirilmesi yaplr.
4.Grafik:
Grafik tematik haritalama ile pasta ve ubuk grafikler oluturulabilir.
Tematik Gsterim Ksmnda; Obje izim Sitilleri yer alr.
Tematik Harita ksmnda bo ekran zerinde sa fare tula gelen Ekle
komutunu seeriz. Alan Dilim zellikleri penceresinden Makro ksmna
tklayarak Makro Dzenle penceresi alr. Makro ad seildikten sonra
Tamam komutuna baslarak ileme devam edilir. Gsterim ad ksmna da
lejantta kmasn istediiniz ismi verebiliriz. Ayrca sitil ksmnda istediimiz
rengi seebilirsiniz.
Slot oluturma ilemlerini bitirdikten sonra Tamam komutu seilerek Grafik

tipi tematik harita oluturulur.
5. Younluk:
Referans Yneticisi penceresindeki Spatial Referanslar kategorisinde spatial
referans zerinde sa fare tuu ile zellikler penceresine girin. Gelen
Referans zellikleri penceresinden Tematik Harita sekmesini tkladktan
sonra Younluk blmne girilir.
Alan pencerede Younluk Makrosu kutusunun sonundaki

baslarak referans olarak kullanlacak makro ad seimi yaplr.
butonuna
Younluk iin oluturulacak Tematik Harita penceresinde Makro Deeri

ksmna belirlenen bir deer girilir. Makro deeri setiimiz kritere gre
atlacak nokta saysn belirler. Renk paletine tklayarak younluk iin
seilecek renk deeri belirlenebilir. Nokta kalnl ise girilen makro deere
bal atlacak noktalarn piksel baznda kalnlk deeri belirlenir.
Objeler izilsin iaretlenmez ise younluk haritas sreklilik kazanr. Yani
younluklarn alnd alanlarn snrlar izilmez.
Projeksiyon lemleri
NETCAD annda Projeksiyon dnmn destekler. Bu amala her bir
referans iin projeksiyon tanm yaplr. Baz referanslar kendi projeksiyon
bilgisine sahiptir. Referans zelliklerinde yer alan Projeksiyon sekmesinde
bu bilginin tanmlanmas ve zaten tanml olanlarn deitirilmesi salanr.
izim Projeksiyonu tanml ise asl dosyann projeksiyonudur. Ancak baz
durumlarda referansn dosyann asl projeksiyonu yerine verilecek bir baka
projeksiyonda izilmesi istenebilir. Bu durumda Projenin Projeksiyonunun
Kullan komutunun iareti kaldrlmal ve gereken yeni sonu projeksiyon
tanmlanmaldr. Projeksiyon ayarlarnn nasl yaplaca proje zelliklerinde
ayrntl ekilde anlatlmtr. Projeksiyon ayarlar ile yaplabileceklerden baz
rnekler:
Orijinal dosyann projeksiyonu

erimeden sorun zlebilir
yok
veya
hatal
ise
dosyaya
Bir referansn 2 farkl projeksiyonda nasl grnd merak

edilebilir. Bu udurumda ayn veri 2 farkl referans olarak tanmlanp
birisinin izim projeksiyonu deitirilmelidir.
Bir poster tasarmnda veri Lambert Projeksiyonunda olabilir ancak

bir ksmnn UTM de izilmesi gerekebilir.
Projenin projeksiyonunun tanmsz olmas veya gibi tanmsz braklmas

durumunda koordinatlar deimeden kullanlrlar. Tanml olmas durumunda
koordinatlar Referansn Projeksiyonundan Verilen projeksiyona otomatik
olarak dnecektir.
Pafta A
Referans Yneticisinde pafta numaras bilinen bir yerin, pafta erevesini
oluturmak ve grntlemek iin kullanlr.
Pafta Tipi: Kadastro yada ller Bankas standartlarndan hangisine gre

paftalama yaplaca seilir. Bu kurumlarn pafta ama standard znde
ayn olsa da biimsel farklar iermektedir. 2004 veya 2005 ylnda yrle
girecek ynetmelik sonrasnda ayn olacaktr.
Pafta Ad: Pafta pindeksi oluturulacak paftann adnn yazlaca yer.
Paftalarn yerel veya lke sisteminde olduu pafta adndan otomatik olarak
belirlenir. Belirlenen sistem krmz ile hemen altta yer alr. lke sisteminde
paftalarn koordinatlar
ve lei pafta adna gre otomatik olarak
hesaplanr.
Hesaplanan
koordinatlarda
varsaylan
datum
projenin
datumudur. Projenin datumu verilmemi ise ED50 varsaylr. Yeni
ynetmelikte baz paftalar GRS80 Elipsoidinde almaldr. Bu amala
projenin elipsoidinin GRS80 yaplmas yeterlidir.
Pafta Ad
lek
I29
1/100000
I29-a
1/50000
I29-a1
1/25000
I29-a-01
1/10000
I29-a-01-a
1/5000
I29-a-01-a-1
1/2000
I29-a-01-a-1-a
1/1000
Tabakalar: Paftalama ile oluacak tabakalarn renkleri, ak/kapal vb

zellikleri buradan ayarlanabilir.
l-le: Paftaya ilenecek l-le adnn yazlaca yer.
Pafta Bal: Paftaya bir balk verilmek istenirse, pafta balnn
yazlaca yer. Seilen Pafta tipine gre balklarn yerleri deiecektir.
dY/dX: Yerel paftalar iin paftann en ve boyunun verilmesi gerekir.
Genellikle 800mx600m olacaktr.
Sol Alt: Paftann Sol alt ke koordinatlarnn yazlaca yer. (Yerel
koordinat sistemleri iin geerlidir. lke koordinat sisteminde bu deer pafta
isminin yazlmas ile otomatik hesaplanabilmektedir.) Yerel Paftalar iin
verilmesi gerekir. Dier ke koordinatlar otomatik olarak hesaplanacaktr.
Sa Alt, Sol st, Sa st: Paftann dier kelerine ait koordinatlar.
Paftaya Yakla:
Projede, Pafta A ilemi ile semi
snrlarna
yaklar.
Yani
olduunuz paftann bulunduu blge

zoomlama
ilemi
yapar.
6. BLM:Balant Yneticisi
NETCAD GISin Temel GIS yeteneklerine Balant Yneticisi aracl ile
ulalr. Balant Yneticisi Aralar mens altnda yer alr.
Balant Yneticisi le Neler Yaplabilir?
Bir
GIS
Projesine
balamadan
nce
gereken
Veritaban
Balantlarnn oluturulmasn salar. Bu veritabanlarnda gereken
tablolarn oluturulmasn salar. Veri tabanlarna SQL ile
ulalabilmesini ve Veritaban Ynetim Sisteminin izin verdii lde
ynetilebilmesini salar.
Grafik veriler ile szel veriler arasnda iliki kurulabilmesi iin zellik
Snflar yaratlmasn salar.
NETCAD
grafik
objelerinin
dorudan
veritaban
zerinde
oluturulabilmesini salar.
NETCADde oluturulmu grafik objeler zerinde yaplacak tm
deiikliklerin veritabannda gncellenmesini salar.
Yeni oluturulan grafik objeler iin veritabannda kayt almasn
salar. Silinen objenin veritaban kaydnn da silinmesini salar.
Grafikten Szele ve Szel veriden grafik veriye ulalabilmesini
salar. SQL ile eitli sorgulama ve analizlerin yaplabilmesini salar.
Grafik Objelere ait hertrl multimedya tipi veriyi, veritabannda
tutabilme ve grntleme (imaj, video, ses kayd vb..) olana
salar.
Grafik veri destekli raporlama fonksiyonlarn barndrr.
Desteklenen Veritaban Ynetim Sistemleri (VTYS)

NETCAD
balanr.
Microsoft
Microsoft
veritaban ynetim sistemlerine evrensel eriim yntemleri ile

Genellikle ADO kullanarak salanan balantlarla,
ORACLE,
SQL Server, IBM DB2, Sysbase, Informix, MySQL, PostGreSQL,
ACCESS ve pek ok dier VTYS zerinde ilem yaplabilir..
NETCAD 5.0 GIS Balant Yneticisi 6-1
Herhangi bir GIS oluturabilmek iin bu VTYSlerden herhangi birisinde en az

bir tane veri taban ve iinde gereken tablolar oluturulmu olmaldr.
NETCAD bu VTYSlerden MS ACCESS iin VT oluturabilir. Dierleri iin
VTYSnin yneticisi gerekli VT oluturma ilemini yapmaldr. NETCAD GIS
de Veri Tabannn dengi bir balantdr.
Balant Yneticisi Temel Kullanc Arayz
Balant yneticisinin temel kullanc arayz bir aa eklindedir. Bo
aata Balantlar vardr. Daha sonra bunun altna gerekli yap oluturulur.
Aa kolon noktalar ile son bulur. Arada bir VTYS de yer alacak her trl
tablo, kolon, sorgu bunlarn ilikileri ve GIS balantlar ile ilgili noktalar yer
alr. Her bir noktann kendine zg sa fare tuu ile gelen komut mens
vardr.
Bir GIS Projesi bir balant ekleyerek balar. (Eer bu aamada
balanacanz bir kaynak yok ise Veritaban Olutur ilemi ile bo bir MS
ACCESS Veri Taban oluturabilirsiniz. Veritaban Olutur ilemi blmne
baknz.).
Yeni bir Proje Oluturmak
Varolan bir veritabanna balanmak

Balantlar ADO Tarafndan sunulan pencere aracl ile eklenir. Burada
sisteminizde balantya uygun seenekler sunulur. Sisteminizde alacak
olan pencerede farkl seenekler sunabilir.
Balantlara sa tklanr, balant ekle seilir. Salayc Seimi Penceresi

alr. Buradan gelen seenekler iinden alacak veritabannn tr seilir.
Sa tarafta balant ad ve almak istenen veritaban seilir.
Balant ad:Veritaban ile balanty salamak iin balantnza vermeniz

gereken addr.
Balant Cmlecii Oluturmak:

Alan
Veri
Balants
zellikleri
penceresinden Salayc sekmesine
geilerek
buradan
MS
ACCESS
balants iin Microsoft Jet 4.0 OLE
DB Providor seenei seilerek leri
butonu ile ileme devam edilir.
Alan penecerede Access verisine

erimek iin verinin dizin adresi
1.Veritaban adn sein veya girin
kutucuuna
yazlr
veya
kutu
yanndaki butona baslarak Access
dosyanz
seerek
yklersiniz.
Alan pencerede setiiniz balant

iinde yer alan Tablo adlar yer alacaktr.
Bu tablolardan kullanmak istediklerinizi
iaretleyerek Tamam komutu ileme
devam edilir.
Alan mesaj penceresinde iaretlediiniz tablolar ile ilgili baz ykleme

bilgileri gelecektir. Tamam komutu ile ilem sonlanr.
Eklenen balantnn ve tablolarn Balant Yneticisinde gsterimi.
NCSPATINFO nedir?
NCSPATINFO, projedeki spatial tablo bilgilerini ve bunlara ait metadatay
tutar. Bylelikle spatial veriyi taban alan projelerde Balant Yneticisi
yapsn oluturmak iin gereken tm bilgiler hem tek merkezde tutulmu
olur, hem de multi-user kullanm taban oluturur.
erisinde, o veri tabannda bulunan spatial tablo isimlerini, tablonun
snflarn, snflarn bal olduu kolon bilgisini, tablonun projeksiyon ve limit
bilgisini tutar. Kullanc tarafndan editlenmemesi gereken, projede
programatik olarak kullanlan bir tablodur.
NCSPATINFO, ierisinde Spatial veri bulunduran herhangi bir NETCAD
projesine dahil edilmi veritabanna, kurulan ilk balant annda eklenir.
Yeni eklenmi bir veritabannda, eer bu tablo mevcut ise, tabloda bulunan
bilgilere gre, tablolara eklenecek snf tanmlar belirlenir ve otomatik
olarak, veri tabanna balant kurulmas ile bu snf tanmlar Balant
yneticisi aacnda yerlerini alrlar.
Bu tablo, veritabannda bulunmasna ramen kullanc tarafndan grlmez.
Tablolar Gizlemek
Balant Yneticisi zerinde balant ad altnda yeralan Tablolar noktas
zerinde sa fare tuunu
tkladnzda balant ad altnda yeralan
tablolarla ilgili birka ilem grlr.
Sadece Tablolar Gster: Bu komut
ile balant ad altnda yeralan
yalnzca
tablolarn
adlarnn
grntlenmesi salanr. Tablo adlar
yanndaki kutucuklardaki + ikonlarna
basarak tabloya ait kolon balklarna
ulaabilirsiniz.
Yeni Tablo: Bu komut yeni bir tablo oluturmak iin kullanlr. (Bkz. Yeni
Tablo Oluturma lemleri)
Gizli Tablolar A: Balant Yneticisine veritaban eklenirken baz
tablolarn grnmemesi istenilebilir. Daha sonra bu tablolar kullanmak iin
Tablolar yazs zerine gelerek Gizli Tablolar A ile tablolarn seildii
pencereye ulalr. Bu pencerede almak istenen tablo seilir ve ilem
sonunda seilen tablo balantya eklenir.
Gizle: Veritaban tablosunun balant yneticisi penceresindeki adnn, kolon
isimlerinin ve ilikilerinin gizlenmesi iin kullanlr.
SPATIAL TABLOLAR
Spatial Tablolar geometri bilgisi ieren yaplardr. Bu tablolar ayrca szel
bilgi de ierebilirler. NETCAD farkl nitelikte Spatial Tablolar oluturabilir.
Bunlar .NCZ, NETCAD Spatial, Kullanc Tanml ve ESRI Personel
GeoDatabase (ESRIye ait bir format) yaplardr.
Spatial Tablolar iin bir SINIF Tanm yaplmaldr. Bu tanm tablonun ne cins
geometrik bilgi ierdiini ve GIS fonksiyonlar iin gereken dier baz bilgileri
ieririr. Spatial tablolar zerinde sorgulama yaplabilir. Hem kayt ve grid
grntsnde grnrler. Szel veriden grafik veriye ulalabilir. SINIF
Tanmlar bir kolon zerinde yaplr ve aa zerinde ekildeki gibi
grnrler.
BNA BLGLER SINIF Tanmdr. Krmz alan bu SINIFn alan tipi

geometrik elemanlar barndrdn belirtir. SINIF Genellikle Tablonun birincil
anahtarnn olduu kolona eklenir. Baz Spatial Tablolarda SINIF otomatik
olarak eklenir. Bu durum ilerde anlatlacaktr. Dier bazlarnda manuel
olarak eklenmelidir. Manuel SINIF eklemek iin ilgili kolonun sa-tu
mensnden Snf Ekle kullanlmaldr.
NCZ Tablolar
Bu spatial trnde, grafik objeler, *.NCZ dosyas ierisindedirler. Grafik
nesnelere ait tm bilgiler bu dosya ierisinde bulunur. Bu gibi projelerde,
objelere ait znitelik bilgileri veri tabannda tutulurlar. Bu tablolar, herhangi
bir zel yapda olmak zorunda deilerdir. Tek kstas, bal olduklar objelerin
snflar ile ayn isimde snfa sahip olmalar, ve kaytlarnn, GIS Balant
anahtar ile rten kaytlar iermeleridir. .NCZ Tablolarda SINIF Tanm
NETCAD .NCZ Nesnelerindeki GIS Balant Anahtar deerini ieren kolondan
yaplmaldr. Ayrca .NCZ Objelerinin GIS Snf deeri snf ile ayn olmaldr.
NETCAD SPATIAL tablolar
Bu tablolar, Obje adn tutan bir kolon ve NETCAD spatial kolonlarn (POLY,
CLLX, CLLY, CURX, CURY) ieren tablolardr. Bu tip tablolar, grafik veri ve
szel veriyi ierlerinde tutabilirler. Grafik veri, bu tip bir spatial tabloya
uygun bir snf eklenip referans olarak Referans Yneticisine eklendii zaman
izilir ve sorgulanabilir hale gelirler. Bu tablolarn SINIF Tanm OBJECTID
kolonu zerinde otomatik yaplr. sim tablo fiziksel ad ile ayn olacaktr.
Daha sonra istenirse deitirilir.
Kullanc Tanml SPATIAL Tablolar
NETCAD zerinde konumsal bilgi barndran tablolar da Spatial Tablo olarak
deerlendirebilir. Bu kapsamda TOOLS/SPATDEF dizininde bulunan .XML
tanmlar ile X,Y veya edeeri kolon ieren tablolar otomatik olarak
tannrlar. Bu tablolarn SINIF Tanmlar otomatik yaplr.
ESRI Personal GeoDatabase Tablolar

Bu tip MDB dosyalar otomatik olarak tannr ve ierisindeki konumsal
tablolar izilir ve sorgulanabilir. Bu tablolarn Snf tanmlar otomatik yaplr.
Snf Eklemek
Balant yneticisi zerindeki tablo kolonlar zerinde sa fare tuu
tklandnda alan komut mensnden;
Snf Ekle: Veritaban tablosunda bulunan birincil anahtar stunu ile grafik
verilere ait GIS Balant Anahtar arasndaki ilikiyi kurabilmek iin, grafik
objeye ait snf bilgisinin veritabanna tantlmas ilemidir. Bu yolla
veritaban tablosu ile grafik objeler aras iliki kurulmu olur.
liki kurulacak kolon deeri seildikten sonra fare sa tuu ile gelen
menden Snf Ekle komutu seilir. Alan Snf zellikleri penceresinde
Snfn Ad yazlr. Eer projede .NCZ objeleri kullanlyor ise, bu snf isminin,
objeye ait snf ismi ile ayn olmas gerekmektedir.
Aklama: Bu blme istenen tanm yaplabilir.

Geometri tipi: Nokta izgi Alan dan biri olarak seilir. Eer bu alan bo
braklrsa farkl dosya formatlarndan dnm yaparken data kayb olabilir.
Snf zellikleri penceresine gerekli bilgiler girildikten sonra Tamam komutu
ile snf ekleme ilemi tamamlanm olur.
Projelerin Tanmas
Oluturduunuz projelerde, eer kullanlan veri taban MS Access ise,
tanmasnn kolaylk olmas iin greli dizin zellii tanmlanmtr. Eer veri
tabannn bulunduu dizin, proje dizini ile ayn veya proje dizininin altnda
herhangi bir dizinde ise, bu projeyi, dizin yapsn bozmadnz taktirde,
herhangi bir yere tayabilirsiniz, veritaban balantlarnz kopmayacaktr.
Balant Yneticisi ve Referans Yneticisi likisi
Referans Yneticisi temel izme ilemlerini zer ve ynetir. Balant
Yneticisi yine izilebilecek bir yap olan NETCAD Spatial Dosyalarnn
salaycsdr. Bu konuyu u ekilde de ele alabiliriz. GIS kapsamnda analiz,
sorgulama, raporlama vb. lerden Balant Yneticisi sorumludur. Bu
sonulardan izilebilecek nitelikte olanlar Referans Yneticisi izer.
Balant Yneticisi lemleri
Balant Ekle: Bkz. Varolan bir veritabanna balant oluturmak.
Dosya:Balant Yneticisindeki yapy kaydetmek ve gerektiinde geri
yklemek iin kullanlr. Kaydettiiniz yapda tablo zellikleri, obje izleme
zellikleri gibi zellikler aynen saklanacaktr. Fakat grafik verileriniz
saklanmayacaktr. Bu yzden daha sonra bo bir projede bu yapy amak
isterseniz tablolardaki btn kaytlar balantsz kayt olarak gelecektir.
Veritaban Olutur:
Alan veritaban tr seimi penceresinde;

Yeni veritaban yaratmak istiyorum seeneini iaretleyerek altndaki combo
kutucuundan Access 5.0 dosyasn seerek Sonraki butonuna tklaynz.
(Oluturulacak access dosyas iin kullanlan ofis programna gre
veritabannn tr seilir.)
Access 5.0 = MS Office 2000 ve sonraki versiyonlar.
Access 4.0 = MS Office 97

Alan Veritaban Sihirbaz penceresinde Dosya Ad kutusunun yannda yer
alan
butona tklayarak ilgili dizini seip klasrnz gsterdikten sonra
Dosya Adn yaznz. Balant Ad blmne de Oluturduunuz veritaban
Balants iin bir isim veriniz. Burada verilecek Balant Ad deikendir.
Ayn veritaban iin farkl balant isimleri kullanlabilir. Farkl veritabanlarna
balanabilmek iin Balant Ekle komutu kullanlmaldr.
Sonraki butonuna tklayarak veritabannn tanmlandna ait aadaki

pencereye
ulaabilirsiniz.
Bitir
butonuna
tkladnzda
NETCAD
NCSPATINFO tablosu yaratld mesajn Tamam ile getiinizde Balant
Yneticisinde EGITIM isimli Balantnzn olutuunu grebilirsiniz.
NCSPATINFO tablosunda veritaban tablolarnn yapsyla

tutulmaktadr. Bu tabloya dorudan mdehale edilmemelidir.
ilgili
bilgiler
Buradan Tamam komutu seilerek veritaban balama ilemi tamamlanm

olur.
Oluturmu olduunuz yeni veritaban balantnzn Balant Yneticisi

penceresinde grnm.
Access Balant zellikleri

Balant Noktas zellikler penceresinden pek ok zellik ayarlanr. Bunlar
balant yneticisinin ayarlardr. Pencere zerinde sa fare tuu ile
zellikler komutunu setiinizde;
Balant lemleri
Balant Yneticisi zerinde Balant ismi zerine gelip sa fare tuu ile
aadaki ilem seenekleri gelir.
Balan: Eer balant koptuysa tekrar balanmak iin kullanlr.

Balanty Kes: Aktif durumdaki balanty kesmek iin kullanlr.
Aktif: Balant yneticisi ile birden ok veritaban dosyasna balant
kurabilirsiniz. Bu balantlardan istediiniz birini aktif hale getirerek, o
balant zerinde ilemlerinizi gerekletirebilirsiniz. zellikle oku-yaz
ilemi srasnda aktif balantnn belirlenmesi, okunacak-yazlacak tablonun
aktif balantdaki tablolardan biri olmas gerektii iin nemlidir. Balant
ismine sa tu yaparak aktif seeneini iaretlediiniz takdirde, setiiniz
balant aktif hale gelecektir.
Komut altr: Veritaban ile ilgili SQL komutlar yazmak ve altrmak
iin kullanlr. leri seviye kullanclar iin program iindeki standart SQL
sihirbaz ile yaplamayan baz ilemlerin yaplmasn salar. (Insert, Update,
Drop, Create ilemleri gibi) bunun yansra, geici olarak sorgular yazlp
sonular alnabilir.
Komut altrc penceresinde st ksmdaki blmeye SQL cmlecii yazlr.

Yazlan SQL buton kmesindeki ilk butona baslarak altrlabilir. Sonular
aadaki blmecie gelecektir. Daha nceden yazlm bir SQL komutunu
buton kmesindeki ikinci butona basarak ykleyebilir, yazlm bir SQL
cmlesini ve sonularn nc butona basarak silebilirsiniz.
Gncelle: Hali hazrda projede saklanan veritaban yapsn, veritabannda
olmu olmas muhtemel herhangi bir deiiklie gre gncelleme yapar.
Veritabanndaki tablo ve kolon yaplar ile ilgili bilgiler tekrar istenir ve
balant yneticisi aa yaps gncellenir. Bu gncelleme balangcnda, veri
tabanndan tablo listesi getirilerek hangi tablolarn gncellenmek istendii
sorulur.
Seilen tablo yaplar, veritabanndaki ile
gncellenir.
lem
sonrasnda
bulunamayan
tablolar/kolonlar
aa
yapsnda krmz arp ile iaretlenir.
Hibir fonksiyonu kalmayan bu noktalar,
kullanc tarafndan silinebilir.
Sil: Varolan balanty silmek iin

kullanlr. Bu ilem dosya yapsn
bozmaz,
Yeni Tablo Oluturma lemleri

Yeni tablo balant noktasnn altnda Tablolar noktas zerinden oluturulur.
Burada yeni tablo komutu seilince tablo dzenleyici alr. Tablo yapnz
serbeste oluturabileceiniz gibi, daha nceden hazrlanm ablonlar da
kullanabilirsiniz. Hazrlanm olan tablo tanmlarn ablon olarak saklamanz
da mmkndr. ablon yaps srekli kullanmak zorunda olduunuz tablo
yaplarnn
ikinci
ve
daha
sonra
kolayca
ve
hatasz yeniden
oluturulabilmesini salar.
ablonlar NETCAD kurulum dizinininde TOOLS/TABLEDEF dizinininde
saklanrlar. Baka kaynaklardan edindiiniz ablonlar kullanabilmek iin
buraya kopyalamanz yeterlidir.
Tablo Dzenleyicisi penceresi zerinde sa fare tuu tklandnda;
Kolon Ekle ilemine girdiimizde Kolon dzenleyici alr. Kolon Ad, Kolon
Tipi bilgilerini girmeniz gerekir. Tablomuzda oluturacamz her kolon iin
Kolon Ekle ilemiyle tek tek bilgileri girmemiz gerekir.
Kolon adlandrma kurallar VTYS ye gre deiebilir. Genel olarak bir sorun
ile karlamamak iin nerimiz
Trke Karakter kullanmamak
Boluk Kullanmamak, boluk yerine altizgi kullanmak
Byk harf kullanmak
+-/%^$# vb iaretleri kullanmamak
NAME, DATE, TIME ... gibi VTYS ya da SQL tarafndan ayrlm szckler
kolon isimleri olarak kullanmamaktr.
Bu kurallara uyulmas oluturduunuz ablonlarn farkl VTYS ler arasnda da
tanabilmesini byk lde garantiler.
Kolon Tipleri:
Karakter Dizisi : Verileri karakterlerden ve iinde sembollerden

oluan tablo alanlar iin seilir. AHMET, STANBUL, GRS80 ..
Maksimum uzunluk 250 karakterdir.
Tamsay: Verileri tamsaydan oluan tablo alanlar iin seilir.

1,2,8000
Mantksal: 1&0 Var&Yok Evet&Hayr gibi mantksal deerler iin

seilir
Reel Say: Ondalk say olan tablo alan iin kullanlr. 1,2, 1.12,
98765.3456
Tarih: Verileri tarih olan tablo alanlar iin kullanlr.
Tarih ve Saat: Verisinde saat deeri de olan tablo alan iin seilir.
Not: 250 Karakterden daha uzun metinler iin kullanlr.
Blob: Tablo alannda resim, dosya vs. gsterilmesi isteniyorsa

seilir. rnein; binalarn cephe fotoraflar tablo iinde ilikili obje
ile birlikte gsterilebilir. NETCAD Grafik Objeleri de bu tip bir
kolonda saklanr.
Gerekli kutucuu iaretlendiinde Minimum ve Maximum Uzunluk deeri

girerek kolonlar iin deer belirtilebilir. Web' den veri girii yapldnda
girilen deerlerin kontrol iin max. ve min uzunluk deerleri girilir.
Kolon deeri BLOB ise Format penceresinde kolonda bulunan deerleri
grmek iin girilmesi zorunlu olan Mime Tipi girilir. Bylece orada belirtilen
tipe gre kolon bilgisine ulalr. Kolondaki deeri grmek iin tablo zerinde
istenilen satra tklanr ve yan tarafnda bulunan butondan farkl pencerede
grnt alnr.
Dzenlenebilir seenei iaretli deil ise, tablodaki kolon zerinde
herhangi bir deiiklik yaplamaz. Eer seenek iaretlenirse, tabloda ilgili
kolon zerinde deiiklik yaplabilir.
Aadaki BINA snfna ait tabloda PAFTANO kolonunda Dzenlenebilir
seenei iaretlenmi, dier kolonlarda iaretlenmemitir. Bu nedenle
PAFTANO kolonu beyaz renklidir ve zerinde deiiklik yaplabilir. Dier
kolonlar ak sar renk almtr ve zerlerinde deiiklik yaplamaz.
Gncelleme Kodu: Sz konusu kolonun otomatik olarak doldurulabilmesini
salar. Bu kod atanm kolonlar kodun deerine gre grafik nesnelerin baz
zelliklerini (alan, evre, uzunluk vb.) veya genel baz deerleri (tarih, saat,
bilgisayar ad, kullanc ad vb.) otomatik olarak alrlar.
Tablo ablonu Ykle: Tablo ablonu ykle ile daha nceden kaydedilen tablo
ablonu ya da netcad ile default olarak gelen ablonlardan biri seilir ve
zellikleri ayarlanm kolonlar tabloya yklenir. rnein, NETCAD SPATIAL
seilir ve tablonun staial olmasn salayan kolonlar tabloya eklenir.
Anahtarlar (KEYS) ksmndan sa fare tuu ile anahtar kolon tanmlar
eklenir. Anahtar kolonlar veriye daha hzl ulaabilmek , veriyi srekli sral
tutabilmek, master-detay ilikileri kurabilmek ve baz durumlarda ift
kaytlara izin vermemek iin kullanlr. Bu yaplarn kullanm performansa
genelde olumlu etki yapmakla birlikte daha fazla sistem kaynana ihtiya
duyulmasna yol aar. Anahtarlar bir den ok kolona ayr ayr
tanmlanabildii gibi, kolon gruplarna da uygulanabilir. Anahtar
tanmlamada dikkat edilecek nokta, anahtarlarn ok eriim ve sralama
yaplan, kolonlar zerinde yaplmalardr.
Anahtar Ekle komutu seilerek Indeks Tanmla penceresine gein.
ndeks Tanmla penceresinde rnein PARSEL_KODU kolonunu sein ve

(ok butonu) butonuna basarak sa tarafa atn ve Tamam komutu ile indeks
tanmlama ilemini bitirin.
BRNCL ANAHTAR: Tablodaki bir kayd dier tm kaytlardan ayrmak iin

kullandmz bileene, birincil anahtar ad verilir. Primary key, o kayd tek
yapar. Genellikle her tablo iin, kaytlar birbirinden ayrmaya yarayacak bir
birincil anahtar tanmlanmas nerilir. Balant yneticisinde , tablolar
arasnda ilikiler tanmlamak ve bu ilikileri tablo grntlerinde + eklinde
grebilmek iin detay tablolarn birincil anahtara ihtiyac vardr.
Anahtarlarmzda oluturduktan sonra Tamam komutu ile Tablo
dzenleyiciden klr. Daha sonra oluturulacak olan tablonun ad
sorulacaktr. Yeni tablonun ad konusunda kolon ad kurallar geerlidir.
lem sonucunda Balant Yneticisine yeni noktalar eklenecek ve tablolar

blm altnda PARSEL ve onun altnda oluturduumuz kolonlar yer
alacaktr.
Bu ilem tekrarlanarak ayn balant altnda istenildii kadar tablo
oluturulabilir. Oluturulmu tablolar daha sonra yeniden dzenlenebilirler.
Kolon adlar, tipleri, uzunluklar vb. tm zellikler yeniden dzenlenebilir.
Yeni kolon ekleme ve kartmakta mmkndr. Bu ilemler tablo dolu iken
de yaplabilir. Var olan veriler olabildiince korunacaktr.
Tablo lemleri
Balant Yneticisinde oluturulan Tablo ad zerinde sa fare tuu ile alan
komut mensnde;
Gncelle: Veritaban tablosunda
yaplabilecek
herhangi
bir
deiikliin
(tablodaki
veriler,
tablonun kendisi vb. ) projeye
yanstlabilmesini
salayan
komuttur. Bu ilem, Balant daki
gncelleme esnasnda, sadece tek
tablonun seilmi olmas durumu ile
ayn alr. rnekte, sadece BINA
tablosuna
ait
gncelleme
yaplacaktr.
Rapor Al: Rapor alma ilemi
veritabannzdaki bilgilerin farkl
sunulmas
iin
kullanlan
bir
yntemdir.
Tm
tablonuzdaki
veriler iin ya da belli kriterlere
gre oluturduunuz tablolar iin rapor alnmas mmkndr.
Bu ilemi yapmak iin ncellikle kullanacanz ablonun hazrlanmas
gerekmektedir.
ablon
hazrlandktan
sonra
isterseniz
balant
yneticinizdeki tablo zerinden ya da ak olan tablonuz zerinden rapor
alma ilemini yapabilirsiniz. (Bkz. Raporlama lemleri)
Gizle: Veritaban tablosunun balant yneticisi penceresindeki adnn, kolon

isimlerinin, ilikilerinin gizlenmesi iin kullanlr.
Sakla: Balant yneticisinde bulunan bir sorgu sonucunun bir tablonun
tm kaytlarn yada filtrelenmi bir blmnn vektr veya raster
sekmelerinde yer alan formatlarn seilen birinde saklanmasdr.
Yeniden Yaplandr: Tablonun kolon zellikleri ve kolon yaps ile ilgili

deiiklikleri yapmanza yarayan komuttur. Komuta girdiiniz zaman
veritaban tablosunun mevcut kolon yaps gelecektir.
Tablo Dzenleyici zerinde sa fare tuu tklandnda;
Tablo ablonu Olarak Sakla: Veritaban tablonuzun yapsn, yani kolon ad,
tipi, uzunluk bilgisini, varsa anahtarn ve indekslerini ablon olarak
saklamaya ve daha sonra oluturacanz yeni tablolarda kullanmanza
yarar.
Tablo ablonu Olarak Sakla komutu sadece tablo yapsn saklamaktadr.
Tablo ierisindeki veriler saklanmamaktadr.
nemli Not: NETCAD Spatial ve NETCAD Network kolonlarda ablon olarak
saklanm hazr tablo ablonlardr!
Mevcut bir kolonun yapsnda deiiklik yapmak isterseniz, kolonun stne
gelerek fare ile ift tklayn.
Alacak pencerede, mevcut kolon yaps zerinde istediiniz deiiklii

yapabilirsiniz.
Kolon Tipi bilgisinde yaplacak deiiklikler; eer kolonda mevcut veri varsa
ve yeni belirlenen tipe uygun yapda deilse; bu verilerin kaybolmas ile
sonulanabilir.
rnek: l isimlerinin bulunduu (Ankara, Konya, zmir,...) karakter dizisi
tipteki bir kolonun yapsnda deiiklik yaparak tipini tamsay yaparsak, bu
kolondaki veriler tamsay tipine uygun olmad iin kaybolacaklardr.
Balant Yneticisi zerinde tablo isminin altnda yer alan Kolonlar noktas
zerinde sa fare tuu tklandnda kolonlar arasnda Birletirme ve Blme
ilemlerinin gerekletirebileceiniz komutlar yer alr.
Kolon Birletir: Ayn tablo iersinde yer alan iki kolonun yeni bir kolon ad
altnda birletirilme ilemidir. Bu ilem iin Tablo Alan Birletiricisi penceresi
zerinde sralanan sol ksmdaki kolonlar srkle brak yntemi ile Birleecek
1.Alan ve Birleecek 2.Alan kutularna yerletirilir. Birletirme ileminde
kolonlar veriler arasnda bulunmasn istediiniz boluk karekteri Birletirme
Karekterleri kutusuna girilir. Yeni Alan Ad kutusuna birletirilmek istenen iki
kolon bal aralarnda _ sembol gelecek ekilde otomatik isimlendirilir.
Uzunluk ksmna oluacak yeni kolon iin otomatik olarak bir deer
gelecektir veya sizde bir deer girebilirsiniz. Tamam ile ilem bitirilir.
Kolon Bl: Bu ilem iki tablo alann paralanmas iin kullanlr. rnein;
parsellerin numaralar tabloda ADA\PARSEL olarak girilmi olabilir. Ancak
sonra bu tablo alan ADA ve PARSEL olarak ayr tablo alanlarna
dntrlmek istenebilir.
ADA/PARSEL
ALAN
ADA
PARSEL
ALAN
110/1
120
110
120
110/2
135
110
135
eklinde olan bir tablo zerinde ilem yaparak iki farkl kolon yaratabiliriz.
Paralanacak tablo kolonu srkle-brak yntemi ile Alanlar ksmndan

Paralanacak Alan ksmna tanr.
Ayrm Karakteri, tablo alannn hangi sembol ile ayrldn belirtir. Buraya
kullanlan sembol ya da boluk braklmsa @ iareti yazlr.
1.Alan ksmna paralanan tablo alannn ilk blm, 2.Alan ksmnda ikinci
blm yazlr.
1.Uzunluk ve 2.Uzunluk ksmna paralanacak tablo alan alfanmerik ise
karakter says girilir.
Anahtar kutucuuna tablonun indeksi srkle-brak yntemi ile alanlar
ksmndan tanr ve tamam ile ilem yaplr.
Kolon lemleri
Snf Ekle: Bkz. Snf Eklemek
liki Ekle: Veritaban tablolar arasnda iliki kurmak iin kullanlr.
Buradaki kullanm alanlar aada belirtilmitir.
liki Ad: Kullanc belirler. Kurulacak ilikinin isminin yazlaca alandr.
Balantlar: Veritaban balantlarnn hangisinin kullanlacann seilecei
alandr.
Tablo Ad: Balant kurulacak tablonun seilecei alandr.
Kolon Ad: Balant kurulacak
kurulacann seildii alandr.
tablodaki
hangi
kolonla
balantnn
liki Tanm: Veritaban balantsnn trnn belirlendii alandr.

Tablolar arasnda oluturulacak ilikiler 3'e ayrlr:
1 - 1 iliki
1 - N iliki
N - N iliki
1 - 1 ilikiye rnek mahalle ve muhtarlk arasndaki ilikidir. Bir mahalle

zerinde onunla ilikili bir muhtarlk vardr.
MAHALLE
MUHTARLIK
MAHALLE_KODU
MAHALLE_KODU
MAHALLE_ADI
1-1 LK
MAHALLE_ADI
ALAN
MUHTAR_ADI
TOPLAM_NUFUS
ADRES
YOUNLUK
TELEFON
1 - N ilikiye rnek bina ve daire arasndaki iliki verilebilir. Binada 1'den

fazla daire vardr.
BNA
BNA_NO
DARE_NO
1-N LK
BNA_NO
ADA/PARSEL
AILEREISI
PAFTA_NO
HHSAYISI
zgn Deerler: Bir veritaban tablosundaki bir kolona ait kaytlarn

ierisinde tekrarlananlar bulur ve sadece zgn olanlarn getirir. Bu ekilde
ok satrl bir kayt ierisinde sadece tek deerlere gre ansmz olur.
Kolon zellikleri: Tabloda bulunan kolonlara ait zellikleri belirlemek iin
kullanlan penceredir.
Genel:
Gsterim Ad: Satrna yazlacak deer kolonun o deerle gsterilmesini

salayacaktr.
Gncelleme Kodu: Seilen makrolar o kolonu otomatik gncelleyecektir.
rnek olarak $Alan Gncelleme kodu olarak seildiyse her objeye ait alan
deerini otomatik olarak kolonlara dolduracaktr. Yeni bir obje ekleyip
gncelleme ilemi yapldnda kolon deeri yine otomatik yazlacaktr.
Seilen kolon zellii alfanumerik ise ikinci pencerede aadaki zellikler
grnecektir.
zellikler butonu ile kan pencerede, kolona ait balant yneticisi zellikleri
deitirilebilir.
Genel zellikler Sekmesinde:
Kolonun veri tabanndaki zellikleridir. Kolon ad, tipi ve uzunluu bilgileri,
veri tabanndan alnr.
Balant Yneticisi zellikleri Sekmesinde:

zellikleri sorulan kolonun tipine gre farkl zelliklerin belirdii bu ksmda,
kabaca bulunacak zellikler - blob ve alfanmerik olmayan kolon tiplerinde
Maksimum ve minimum deerler, alfanmerik ve blob kolonlarda mime tipi,
tarih ve ondalk saylarda ayra, ve ondalk saylarda ondalktan sonraki
basamak says belirecektir. Bu deerler, genellikle WebGis uygulamalarnda
anlam kazanrlar. Blob ve alfanmerik alanlar iin sz konusu olan Mime tipi
ise, rnein blob kolonun iinde bulunan verinin cinsini tanmlamaya
yardmc olurken, blob kolonlarn yannda bulunan dmelerle, bu kolonlarn
iindeki veriler, mime tipi bilgisi ile okunup kullancya gsterilir.
Kolonlar iin greceli olan bu seenekler dnda, her kolon iin sol st
kede beliren Gerekli kutucuu ise kolonun, her veri satr iin bir deer
almasnn gerekli olup olmadn belirtir.
Liste: Kolonlara deer alabilecekleri liste tablolar tanmlayabiliyoruz.
Balant Ad: Projenize verdiiniz balantnn ad gelir.

Kaynak Tablo: Bu ksmndan liste tablo olarak kullanlacak tablo seilir.
Kod Kolonu: Bu kutuya ana tablomuzdaki kodlara denk den kodlarn, liste
tablodaki karlk kolonu seilir.
Deer Kolonu: Bu ksmndan ana tablomuzdaki kodlara karlk, look-up
tablodan gelecek deerlerin olduu kolon seilir.
rnek: le bilgilerinin tutulduu bir tabloda o ilenin bal olduu illeri
gsteren bir kolon var ise, bu iller kolonunda olabilecek yazm hatalarn
engellemek (ANKIRI, cankiri, ankiri, ankr vb.) iin liste tablo
kullanlabilir. Kullanclar ller ve plaka kodlarnn bulunduu bir tablo
hazrlayp, bu tabloyu liste olarak kullanabilirler. Bylece ana tabloya il ismi
(ANKIRI) yazmak yerine ilin plaka kodunu (18) yazarak hem zaman
tasarrufu hem de data standartlamas salanacaktr. Liste tablo sayesinde
NETCAD il kodunun (18) karsndaki il ismini (ANKIRI) bularak ana
tabloda gsterecektir.
NOT:Blob tipi kolonlara, snf verilen kolonlara ve spatial kolonlara liste
tablo tanm yapamazsnz.
Snf lemleri
Balant Yneticisi penceresinden Snf Tanmlar sekmesi zerinde sa fare
tuu ile tkladnzda alan komut mensnden;
Tablo: Seili haldeki snfn veri tablosuna ulalr. Ayn zamanda snf
zerinde sol fare tuu ile ift tklayarak veri tablosuna ulaabilirsiniz.
Aktif: Veritabannzda bulunan snflar arasnda hangisi zerinde almak

istiyorsanz o snf aktif hale getirir. Snf tanm zerinde sa tu ile gelen
menden Aktif seeneini seerseniz o snf aktif hale gelmi olur. Aktif snf,
Veri aktarma gibi ilemlerde, varsaylan olarak ileme girecek olan snftr.
Dzenlemeye Bala: Spatial datalar zerinde dzenleme yapabilmek iin

ncelikle editlenebilir hale getirmek gerekmektedir. Komut seildikten sonra
dzenlemek
istediiniz
blgeyi
seip,
nesneleri
dzenlemeye
balayabilirsiniz. Dzenleme ilemleri bittikten sonra, dzenlenen verilerin
gncel halleri ile tablonun gncellenmesi iin
GIS iliki sihirbaz
altrlmaldr. Bu ilem, snf mensndeli Dzenlemeyi Bitir ilemi ile
ya da snf tablosu zerinde sa fare tuu zerindeki GIS liki Sihirbaz
komutu ile gerekletirilebilir.
Tabloda kayd olmayan .NCZ objeleri iin kayt oluturulsun komutu

iaretlenirse, veri tabannda bulunamayan .NCZ objeleri iin spatial kaytlar
oluturulur. Sonraki komutu ile ileme devam edilir.
leme giren .NCZ objeleri silinsin komutu iaretlendiinde dzenleme

ilemi iin setiiniz .NCZ objeleri silinecektir. Bitir komutu ile dzenleme
ilemi bitirilir.
Rapor Al: Rapor alma ilemi veritabannzdaki bilgilerin farkl sunulmas iin
kullanlan bir yntemdir. Tm tablonuzdaki veriler iin ya da belli kriterlere
gre oluturduunuz tablolar iin rapor alnmas mmkndr. Bu ilemi
yapmak iin ncellikle kullanacanz ablonun hazrlanmas gerekmektedir.
ablon hazrlandktan sonra isterseniz balant yneticinizdeki tablo
zerinden ya da ak olan tablonuz zerinden rapor alma ilemini
yapabilirsiniz.
Sil: Daha nceden belirlenmi bir snfn silinmesi iin kullanlr.
Ayarlar:
Veritaban tablosundaki baz zellikleri belirleyebilmek iin kullanlr.
Salt okunur: Veritaban dosyasndaki verilerde herhangi bir deiiklie izin

verilip verilmeyeceini belirler.
Balantsz Kaytlar Gster: Veritaban tablosundaki veri satrlarndan,
grafik olarak karl olmayanlar iaretler.
Font: Veritabanndaki yaz karakteri
belirlenebilir.
butonuna baslarak bu blmden
Seilen Kayt Rengi: Veritaban tablosundaki

iaretlendikleri andaki rengini belirler.
iaretlenen
kaytlarn
Balantsz Kayt Rengi: Balantsz kaytlarn iaretlendikleri andaki

renklerini belirler.
Seilen Obje Rengi: Grafik verilerde seilen objenin seildii andaki rengini
belirler.
Kolonlar:
Veritaban tablosunda yer alan kolonlar ve bunlarn tablo aldnda
grnme zelliklerini gsterir. Herbir kolonun yan tarafnda bulunan check
iaretinin durumuna gre kolonlar tabloda grnr ya da grnmez duruma
gelir.
Kolon zleme:
Grafik verideki objelerin izlenme zelliini belirlemekte kullanlr.
zle: Veritaban tablosunda iaretlenen bir verinin, grafik objesinin o an iin

farkl bir renkte gsterilmesini salar. Renk zerine tklandnda renk
paletinden farkl renk deerleri de kullanlabilir.Renk yannda bulunan
butona basldnda ise Netcad tabaka zellikleri mens kacaktr. Buradan
izleme zelliklerine renk dnda tarama bilgiside atanabilir.
Objeye Yakla: Veritaban tablosunda iaretlenen bir verinin, grafik
objesinin ekrandaki grnt bykln belirler (zoom). Eer sabit lek
belirlenirse grnt hep o sabit lekte grnr. Eer yaklama katsays
verilirse objenin etrafnda verilen katsay kadar boluk grntlenir.
Snf znitelik lemleri
Balant Yneticisinde Snf tanmlarndan istenilen snf zerinde sol fare
tuu ile ift tklama yaplarak o snfn veri tablosuna ulalr. Alan veri
tablosu kolon balklar zerinde sa fare tuu tklandnda;
Kolon/Bul lemleri: Bul komutu ile tablo iindeki bir kayd ya da kaytlar
izleyerek gsterir. Eer o kayttan baka ayn deere sahip satr varsa
istenilen kayd bulana kadar arama ilemine Sonraki butonuna basarak
devam edebilirsiniz. Tm tablo arandnda ve kayt bulunmadnda
aadaki mesaj alrsnz. Bu ekilde tabloyu tekrar aratabilirsiniz. Eer tek
kolon zerinde arama yaplacaksa, kolon isminin bulunduu sekmeye
bulunacak deer yazlr.
Kolon Doldur: Seilen kolonun istenilen bir deer ile doldurulmasn salar.
Bu doldurma ilemi iki trl olabilir.
Makro penceresine doldurulmak istenen deer manuel olarak girilerek btn
kolonlara bu deerin atanmas salanabilir.
*Doldurmak istediiniz kolon birincil anahtar yada daha nceden gncelleme
kodu tanmlanm bir kolon ise , kolon doldur ilemi yaplmayacaktr.
Makro penceresinin yanndaki butona basarak, kacak pencereden

NETCAD'in gncelleme kodlarndan birini seerek, iaretlediiniz kolona
deer olarak atayabilirsiniz.
zgn Deerler: Bir veritaban tablosundaki bir kolona ait kaytlarn

ierisinde tekrarlananlar bulur ve sadece zgn olanlarn getirir. Bu ekilde
ok satrl bir kayt ierisinde sadece tek deerleri gre ansnz olur.
indeki Objeden Bilgi Al: Kapal alan objelerinin iinde yer alan bilgilerin
otomatik olarak veritabanna aktarlmas iin kullanlr.
.NCZ Objelerinden Bilgi
Al: Bu komut iaretlenir
ise, proje ierisindeki
.NCZ objelerinden bilgi
alnr.
Snftan
Bilgi
Al:
Bulunan
objelerden,
belirtilen snf isminde
olanlardan bilgi alnr.
Burada kstas, snf ismi
olacandan,
objenin
.NCZ ya da spatial
olmas
sonucu
deitirmez.
.NCZ objelerinden bilgi
al seildiinde Sonraki
komutu
ile
ileme
devam edilir.
Tabaka: Bilgi alnacak

objenin tabakas seilir.
Obje
zellikleri:
Oobjenin
hangi
zelliinden
(bu
bir
makro cmleciidir) bilgi
alnaca belirlenir.
leme
girmi
.NCZ
objelerinin
ilem
sonunda ne yaplaca
belirlenir.
Objeler Silinsin: Bilgi
alnan
.NCZ
objeleri
silinir.
Tabaka Deitir: Bilgi
alnan .NCZ objeleri,
belirtilen
tabakaya
aktarlr
ve
ilem
sonlanr.
Snftan Bilgi Al: Bu

komut
iaretlenirse,
alan pencerede
bilgi
alnacak Snf ad Snf
ksmndan seilir.
Obje zellikleri: Objenin

hangi zelliinden (bu
bir makro cmleciidir)
bilgi alnaca belirlenir.
Alan ekranda herhangi

bir
ilem
yaplmasn
komutu hari dierleri
deaktif durumda gelir
Bitir komutu ile ilem
tamamlanr.
evreleyen Objeden Bilgi Al: Komutu Objenin evresindeki yaz objelerini

veritabanna aktarr. lem admlar iindeki ojeden bilgi al komutu ile
ayndr.
zellikler: (Bkz. Snf ilemleri)
Veritaban Tablolar zerinde Yaplabilecek lemler

Burada Tablo grnts zerinde genel bir bilgi verirken aadakilere
deinilebilir daha sonra ilem tanmlarna geilir.
Snf zniteliklerine ait pencerede,
tkladnda alan komut mens ile;
satrlar
zerinde
sa
fare
tuu
Bul:
"Bul", balant yneticisindeki verileri ve paftalar bulmaya yarayan bir
fonksiyondur. Proje iinde aranlan herhangi bir objeyi kolayca bulmak iin
tasarlanmtr.
Projenin spatial objeler iermesi durumunda "Balant Yneticisi" sekmesi

ekrana gelir. Bu sekmenin sol ksm projedeki tablolara, sa ksm ise tablo
kolonlar iin arama kriterlerinin girilmesine ayrlmtr.
Sol ksmda snf tanm olan her tablo kk dm olarak yer alr. Eer bir
tablo iin detay tablolar varsa bu tablolara ulamak iin ilgili tablo isminin
yanndaki "+" iareti tklanr.
Arama ilemine balanmadan nce sol ksmda arama yaplacak tablo seilir.
Seilen tablonun kolon isimleri ve ilgili arama kriterleri sa tarafta ekrana
geldikten sonra kullanc isterse sa ksmda kendi belirledii kolonlara
istedii kriterleri girebilir.
Arama kriterleri girildikten sonra arama ilemi iin "ileri" ya da "geri"

tularna baslr. Eer bir detay tabloda arama yaplyorsa bulunan kayt iin
master tablodaki ilgili kayt kullancya gsterilir. Master tabloda byle bir
kayt yok ise tularn sa tarafnda "lgili kayt bulunamad" diye bir uyar
belirir.
leri : leri ynde arama yaplmasn salar. Kayt sonuna eriildiinde yan
ksmda "Kayt sonuna ulald." eklinde bir uyar belirir. Tua tekrar
baslmas halinde arama ilemi kayt bandan devam eder.
Geri : Geri ynde arama yaplmasn salar. Kayt bana eriildiinde yan
ksmda "Kayt bana ulald." eklinde bir uyar belirir. Tua tekrar
baslmas halinde arama ilemi kayt sonundan devam eder.
Kaytlar arasnda bulma ilemi yaparken kaydn tam ismini yazarak kayda
hzl bir ekilde ulaabilirsiniz. Bulma ileminden kapat ile kabilirsiniz.
Seim Kmesi: NETCADde, belirlenen kriterlere gre seilen objeler
zerinde toplu halde ilem yapabilmek iin, objeleri bir seim kmesinde
toplamak gerekecektir. Snf tabanl seim kmeleri, Obje Se ilemi ile
grafikten seerek ve shift tuu basl tutularak seilmek istenen kaydn
zerine fare ile tklamak ya da yine shift tuu basl iken, tabloda yukar
aa tular ile seilebilir. Seilen objeler, zellikler diyaloundaki Seilen
Obje Rengine boyanrken, seilen kaytlar, tabloda Seilen Kayt
Rengine boyanacaktr.
Obje Se: Grafik verideki objeleri seebilmek iin kullanlr. Bu komutla

seilen objelerin veritaban tablosundaki kaytlar farkl bir renkte
iaretlenecek ve seim kmesine eklenecektir.
Seimi Kaldr: Oluturulan alt seim kmesini iptal eder. Tablo zerinde
iaretlenmi olan satrlar ve buna bal olarak harita zerinde highlight
grnen objeler normale dner.
Seimi Tersine evir: Veritabannda seim kmesindeki kaytlar seimden
karp-seim kmesinde olmayan kaytlar seim kmesine eklemek iin
kullanlr.
Seim ncesi grnt:
Seime tersine evir ileminden sonraki ekran grnts:
Tmn Se: Veritaban tablosundaki btn kaytlar seim kmesine

eklemek iin kullanlr.
Seime Git: Veritaban tablosundaki seim kmesine eklenmi bir kaydn
grafik objesinin grntlenebilmesini salar. Birden fazla seilmi obje var
ise hepsinin ekranda grntlenebilecei bir lek oluturur.
Etiket: Grafik objelerin stne yaz yazdrabilmek iin kullanlr.
Makro: Makrolar kullanarak istenilen yaznn yazlabilmesi iin kullanlr.

Tabaka: Yazlan yazlarn hangi tabakada yer alaca belirlenir.
Yaz Boyu: Yazlan yaznn boyunu belirler.
MAKRO
Makro komutuyla yaz yazdrabilmenin eitli yollar vardr.
1) Yazdrlmak istenen yaz dorudan pencereye yazlarak grafik verinin
stne ilenmesi salanabilir.
2) Sa tarafta bulunan butona basldnda
stunlarn bulunduu bir pencere alacaktr.
veritaban
tablosundaki
Rapor Al: (Bkz. Raporlama ilemleri)

Filtrele: Veritaban tablosundaki kaytlar arasnda belli deerleri seebilmek
iin kullanlr. Filtre penceresine tablo zerinde sa fare tuu ile gelen
menden eriilir. Gelen pencerede veritabannda bulunan tm kolon
deerleri gelir. Tek bir deer iin filtreleme yaplaca gibi birden fazla kriter
kullanlarak da seim yaplabilir.
Yaplan filtreleme sonucunda tablodaki veriler sizin setiiniz kritere gre

gelmi olur.
Tablonuzdaki tm kaytlara ulamak iin yine filtre penceresine giderek

orada bulunan tmn se butonuna baslr. Bylece tm tablo yaps
grntlenmi olur.
Her kolon iin tek deer belirtilebilecei gibi kolon deerleri iinde operatr
kullanarak farkl filtrelemeler de yaplabilir. Kolona ait zgn deerler bu
pencerede grnecei iin kolona hakimiyette salanr. Bu ilemler SQL
sorgulamann daha kolaylatrlm halidir.
rnein; bina tablosu zerinde Ada/Parsel numaras 20892 ve 20974 ile

balayan parselleri birlikte grmek istiyoruz. Filtre penceresinde
ADA_PARSEL kolonunun szge blmne nce 20892* yazyoruz ve
operatrlerden Veya (biri, dieri, yada her ikisi) + seeneini
iaretliyoruz, sonra 20974*

oluturmu oluyoruz.
diyerek
her
ikisinin
grnecei
filtreyi
Sadece Seilenleri Gster: Veritaban tablosunda seime eklenmi

durumda olan kaytlarn birarada grntlenmesini salar. Bu seimler obje
se ile ya da tablo zerinden manuel olarak shift ile seilmi olabilir. Bu
zellikle belli kriterlere gre snflandrdnz alt seim kmelerini
grntleyebilirsiniz.
GIS liki Sihirbaz: Bu komutu bir rnek ile aklayak olursak;
Karmza Grafii Olmayan Szel Kaytlarla ilgili bir pencere kacaktr.
Burada Balantsz Kaytlar Sil zelliini iaretlersek veritabannda kayd
bulunan
fakat
grafik
karl
olmayan
kaytlar
veritabanndan
silecektir.Veritabanmzda kaytl herhangi bir bilgi bulunmad iin bu
zellii iaretlemeden Sonraki butonuyla dier pencereye geebiliriz.
Yeni alan Szel Kayd Olmayan Grafik penceresinde Balantsz Nesneler

iin Szel Kayt Ekle zelliini iaretleyerek Bitir tuu ile ilemden kabiliriz.
Karmza Balantsz Nesneler iin Szel kayt ekleme ileminin

gerekletirildiine dair pencere gelir. Bu pencereyi Tamam butonuna
tklayarak kapattmzda Veritabanmzda grafik objelere ait kayt aldn
grebiliriz.
Grafikte izilmi olan her bir Mahalle iin bir kayt almtr. Mahalle Bilgileri
Tablosunda kaytlar zerinde gezindiimizde ilikili grafik objelerinde
NETCAD ekrannda seildiini grebiliriz.Grafik objelerin ilikilendirilme
ilemi bu ekilde gerekletirildikten sonra tablomuzda bo olan dier
kaytlarn doldurabiliriz. ALAN kolonuna grafik olarak izilmi Mahalle
snrlarnn ALAN deerini otomatik atayabiliriz.
Grafikle likilendir: Veritabannda bulunan kaytlara ait grafik obje yok
ise yani kaytlar balantsz ise bu ilem ile haritanz zerinden seeceiniz
objelerle kaytlar birbirine balayabilirsiniz. Bir seferde tek bir kayt, tek bir
obje ile balanabilir. lem sonrasnda kaydn yapldna dair bir mesaj
gelecektir.
Sakla: Bu komut komutu ile seilen tablodaki kaytlar Html, Excel ve .Xml
olarak kaydedilebilir. Ayn yapda oluturulan Tabloya kaydedilen bu kaytlar
Ykle ilemiyle eklenebilir.
zellikler:
kullanlr.
Veritaban tablosundaki baz zellikleri belirleyebilmek iin
Tablo Sekmesinde:
Salt okunur: Veritaban dosyasdaki verilerde herhangi bir deiiklie izin

verilip verilmeyeceini belirler.
Balantsz Kaytlar Gster: Veritaban tablosundaki veri satrlarndan, grafik
olarak karl olmayanlar iaretler.
Font: Veritabanndaki yaz karakteri bu blmden belirlenebilir.
Seilen
Kayt
Rengi;Veritaban
tablosundaki
iaretlenen
kaytlarn
iaretlendikleri andaki rengini belirler.
Balantsz Kayt Rengi: Balantsz kaytlarn iaretlendikleri andaki
renklerini belirler.
Seilen Obje Rengi: Grafik verilerde seilen objenin seildii andaki rengini
belirler.
Kolonlar Sekmesinde:
Veritaban tablosunda yer alan kolonlar ve bunlarn tablo aldnda
grnme zelliklerini gsterir. Herbir kolonun yan tarafnda bulunan
kutucuklarn iaretinin durumuna gre kolonlar tabloda grnr ya da
grnmez duruma gelir.
Obje zleme Sekmesinde:

Grafik verideki objelerin izlenme zelliini belirlemekte kullanlr.
zle: Veritaban tablosunda iaretlenen bir verinin, grafik objesinin o an iin

farkl bir renkte gsterilmesini salar. Renk zerine tklandnda renk
paletinden farkl renk deerleri de kullanlabilir.Renk yannda bulunan
butona basldnda ise NETCAD tabaka zellikleri penceresi alacaktr.
Buradan izleme zelliklerine renk dnda tarama bilgiside atanabilir.
Objeye Yakla: Veritaban tablosunda iaretlenen bir verinin, grafik objesinin
ekrandaki grnt bykln belirler (zoom). Eer sabit lek belirlenirse
grnt hep o sabit lekte grnr. Eer yaklama katsays verilirse
objenin etrafnda verilen katsay kadar boluk grntlenir.
likili Verileri Grmek

Tablolar arasnda tanmladnz master-detay ilikiler, balant yneticisi
zelliklerinde eer ilikileri gster seeneini iaretledi iseniz, tablo
grntlerinde, ilikili verilerin de gsterilmesini salayacaktr. Gsterilecek
iliki saysnda snr yoktur.
Balantsz Kaytlar
Veritabannda, herhangi bir snf tanmlanm tablolarda, bir kayda ait
objenin bulunamamas durumunda, kayt balantsz kayt olarak
nitelendirilir. Bu kaytlar, GIS iliki sihirbaz vastasyla silinebilirler ya da
Grafikle ilikilendir komutu ile gsterilen bir obje ile ilikilendirilebilirler.
Tablo zerindeki balantsz kaytlar grebilmek iin, Grid zelliklerindeki
Balantl kaytlar gster seeneini iaretlemeniz ve istediiniz bir
Balantsz kayt rengi tanmlamanz gerekmektedir.
Tablo Grntlerinin Birbirine Yapma zellikleri
Ayn anda ak birden fazla snf tablosu ile allyorsa, alma ortamnda
yer sknts olabilir. Byle durumlarda pencereler gerek sekme eklinde,
gerekse yanyana birletirilebilir.
Raporlama lemleri (MANUEL)

NETCAD Balant Yneticisinde tutulan veriler Exel, Word ve Html sayfas
olarak hazrlanan ablon zerine raporlanabilir. Raporlama ilemlerinde
ncelikli olarak ablon tasarmn yaplmas gerekir.
ablon Hazrlama:
ablonunuzda #TemplateParams(A = ablon Ad)

parametresi vererek ablonun adn belirlemeniz gerekiyor.
Balant Yneticisi verdiiniz bu ismi size rnek ablon ad
olarak gsterecektir.
A
1
B
#TemplateParams(A=rnek
ablon)
2
3
4
A
1
Daha sonra hangi kolon bilgisinin Excelde hangi hcreye

gelmesini istiyorsanz o hcreye #tablo_ad.kolon_ad
eklinde bir parametre atayn.
B
#TemplateParams(A=rnek
ablon)
ADA NUMARASI
#bina.ada
D E
BNA
NUMARASI
#bina.bina_no
4
En basit ablon tanm bu ekilde yaplabilir. ablon tasarmnda kullanlacak
parametreleri aklamalar aadadr.
ablon Parametreleri:
ablonla ilgili genel tanmlar ierirler. Bu deerler ablon iinde
#TemplateParams tagnda bulunmaldrlar. #TemplateParams tag
sonu raporda grnmeyecektir. ablon iinde herhangi bir yerde olabilir.
Metin tipindeki parametre deerleri kk-byk harf duyarl deildir.
Parametre
Aklama
Raporun
aklamas
Listenin
byme
yn
(Direction)
Tm
Satr
ekleme
Tm
Geerli
olduu
rapor tipi
Tm
Alabilecei
deerler
Raporun
aklamas.
Rapor
seerken gsterilecek bilgi. Bo
geilebilir. Bo geilirse, rapor
seme ekrannda dosya ad
gsterilir.
Bu parametre deerine listeler
saa
yada
aaya
doru
geniler. u an iin aktif deil,
rezerve.
Listeler
iin
eklenmeyecei.
satr
eklenip
Right
(liste
doru byr)
Varsaylan
saa
Down(liste
aa
doru byr)
yes (listeye satr
eklenir)
Down
No
modu
(Insert)
Ek
bilgi
(Other)
Rapor tipi
Default no
no (satr eklenmez)
Tm
Excel
ablon hakknda ek bilgi ierir.

Raporlama ile ilgisi yoktur,
raporu hazrlayan uygulamaya
gre
anlam
deiebilir.
rnek
kullanm
:
Raporun
master kaytlar ile ilgili bilgi iin
parsel yada malik olabilir.
Raporun
sayfalandrmas
ile
ilgilidir.
ss (single sheet):
tm bilgilerin tek
sayfada
raporlanr.
eski
hali
single
sheet
ss
ms (multi sheet):
her bir ana kayt iin
farkl sayfa kullanlr.
eski
hali
multi
sheet
FC
FR
Otomatik
kolon
genilii
(Auto
Fit
Columns)
Excel
Otomatik
satr
ykseklii
(Auto
Fit
Rows)
Excel
Filtreleme
Tm
Kolonlar
boyutlarnn
rapor
retildikten
sonra
otomatik
olarak ayarlanmas iin kullanlr.
Satrlarn
boyutlarnn
rapor
retildikten
sonra
otomatik
olarak ayarlanmas iin kullanlr.
reserved, u anda almyor.
mf (multi file): her

bir ana kayt iin
farkl dosya kullanlr.
eski hali multi file.
u
anda
mf
seenei aktif deil,
rezerve.
yes
(kolon
genilikleri ayarlanr)
no
(kolon
genilikleri
deitirilmez)
yes
(satr
ykseklikleri
ayarlanr)
no
ykseklikleri
deitirilmez)
no
no
(satr
Rapor,
xmli
retecek
uygulamaya
kendi
filtresini
verebilir. Rapor, filtrenin ierii
ile
ilgilenmez,
sadece
uygulamaya gnderir.
Filtre kullanmna rnek olarak
Tasarruf modl gsterilebilir.
rnek filtre tasarm
rnek kullanm:
#TemplateParams(A=Parsel
Listesi;D=down;I=yes;R=multi
sheet)
ablonunuzda NETCAD Image (seilen kayda ait haritann imaja evrilmi

hali) kullanacaksanz, imajn gelmesini istediiniz hcreye
#IMG_tablo_ad.NI eklinde parametre atayn.
ablonunuzda, veritabannda dizini tutulan bir resmin (resimler link eklinde
tutulmaz ise ablonda grntlenemiyor.) grntlenmesini istiyorsanz,
grntlenmesini istediiniz hcreye
#IMG_tablo_ad.kolon_ad eklinde parametre atayn. Balant
yneticisinde rapor alnacak tabloda resim dizini yazan kolonun zelliklerformat-mime tipi seeneini image/* olarak seiniz.
ablonunuzda her bir kayt iin ayr sayfa oluturulmasn istiyorsanz,

ablon adnn verildii parametreye R=MS ekleyin.
#TemplateParams(A=rnek ablon;R=MS)
ablonunuzda ana tabloya bal detay tablolara ait bilgilerinde
grntlenmesini istiyorsanz, ablon adnn verildii parametreye O=IR=1
ekleyin #TemplateParams(A=rnek ablon;O=IR=1) ve detay tablo
bilgisinin gelmesini istediiniz hcreye #detay_tablo_ad.kolon_ad
parametresini ekleyin.
Liste eklinde oluturulan ablonda (birden ok kaydn liste halinde
raporlanmas) excel program tarafndan yaplmas gereken ilemler varsa
(rnek: birka hcrenin toplanmas ve yeni bir hcreye yazlmas gibi)
#tablo_ad.NC_End_Mark
parametresini
parametrelerin
bulunduu
kolonlardan en sonuncusunun ilk satrna yazn. Bylece ilemi her satr iin
yaptrm olursunuz.
Tag Yaps
ablondaki
taglar
#TAG(Param1=Deer1;Param2=Deer2;...)
dzeninde olacaktr.
Parametre olmamas durumunda parantezlere gerek yoktur. #TAG

geerli bir durumdur.
Tag Parametreleri
Her tag kendisine ait bir parametre listesi bulundurabilir.
Parametre listesinde bir snr yoktur. leride ortaya kabilecek
ihtiyalara
gre
yeni
parametreler
eklenebilir.
Baz parametreler hem ablonda hem de tag iinde bulunabilir. Bu
durumda tagda belirtilen deer, ablondaki deeri override eder.
Tag parametreleri, tagdan sonra parantez iinde yazlrlar.
Tag parametreleri parametre ad=deer dzenindedir.
Tag parametreleri, birbirinden noktal virgl (;) ile ayrlrlar.
rnek: #MALIK(B=3;E=5;I=no)
Parametre
Aklama
Balang
(Begin)
Biti (End)
Geerli
olduu
rapor tipi
Excel
Excel
Tag deerinin bir liste olmas

durumunda
balang
liste
indeksi
Tag deerinin bir liste olmas

durumunda biti liste indeksi.
Alabilecei
deerler
Varsaylan
0..N
Sfr
deeri
listedeki
ilk
elemandan
balanaca
anlamndadr.
0..N
Sfr
deeri
listedeki son
elemana
kadar
listelenecei
anlamndadr.
D
I
Listenin byme
yn (Direction)
Satr
ekleme
modu (Insert)
Tm
Bkz. ablon parametreleri.
Tm
Bkz. ablon parametreleri.
Format
Tm
Veriyi
istenilen
gstermeye yarar.
PW, PH
maj genilii ve
ykseklii
Excel
AFR
Hcre
yksekliini
otomatik ayarla
(AutoFit
Row
Height)
Excel
Hcre
(yada
birletirilmi
hcreler) iinde yer alacak
imajn boyutlarn belirtir. Eer
belirtilmez ise hcrenin kendi
geniilii alnr. Aspect ratio her
zaman korunu ve imaj her
zaman istenilen hcreler iinde
kalr, bir tama yaplmaz.
Hcre iindeki yaz, hcreye
smyorsa, hcre yksekliini
ayarlar. Yazy doru grmek
iin hcrenin (metni sar, warp
text) zelliinin ak olmas
gereklidir. Yatayda birletirilmi
(merged) hcrelerde alr,
dey birletirme varsa sadece
ilk satr iin alr. Metin, zaten
hcreye syor ise bir deiikik
(daraltma) yaplmaz.
Word
raporlamada
detay
kaytlar istenilen bir ayra ile
birbirlerinden
ayrlabilirler.
rnein
virglle
ayrlp
yanyana, yada enter ile alt alta
yazlabilir.
DD
Detay
kaytlar
arasnda
kullanlacak
ayra
(Detail
Delimiter)
Word
formatta
Psj
fonksiyonun
parametreleri
0..N
0
(hcre
ykseklii
olduu
gibi
kalsn)
1
(hcre
ykseklini
ayarla)
Herhangi bir
metin.
rnein
virgl,
#13#13, ...
Not: Enter iin
#13
yazlabilir.
#13
rnek ablon (Excel)

#TemplateParams(A=Mteebbis
Bilgi
Word;C=TAHSIS;O=IR=1;NI=1,NIWidth=530,NIHeight=380;R=ms)
Formu
Harital
MTEEBBS BLG FORMU
DOSYA NO:
#TAHSIS.DOSYA_NO
MTEEBBS:
ARAZ BLGLER
#FIRMA.FIRMA_ADI
TURZM YATIRIM BLGLER
#MAHALLE_KOY.IL_KODU
BELGE TR
TA/TM ADI
#PARSEL.TA_TM_ID
BLGTARH/NO
MEVK
#PARSEL.MEVKI
TESS BLGLER
ADA NO
#PARSEL.ADA
TESS ADI
TR / SNF
KAPASTE
PARSEL NO
#PARSEL.PARSEL
#TESIS.TESIS_ADI
#TESIS.TESIS_TURU
#TESIS.KAPASITE
YZLM (m2)
#PARSEL.TAPU_YUZOLCUM
MLKYET
#PARSEL.MULKIYET_DURUM
#KIMLIK.SOYADI
HISSE ORANI
#ORTAK.HISSE_O
RANI
TAHSS DURUMU
#TAHSIS.BELGE_TURU
#TAHSIS.TYB_ALIM_TRH
/ #TAHSIS.TYB_NO
RKET ORTAKLARI
LAN NO
#TAHSIS.ILAN_ID
ADI SOYADI
Z ZN
#TAHSIS.ON_IZIN_TRH
#KIMLIK.ADI
KESN TAHSS
#TAHSIS.KESIN_TAHSIS_TRH
RTFAK
HAKKI
#TAHSIS.IRTIFAK_HK_TRH
TESS
EK TAHSSLER
TESS ADI
TESS TR
KAPASTE
ADA
PARSEL
#EK_TAHSIS_TESI #EK_TAHSIS_TESIS.TESIS_TU #EK_TAHSIS_TESIS.K #EK_TAHSIS_PARSEL.AD #EK_TAHSIS_PAR
S.TESIS_ADI
RU
APASITE
A
SEL.PARSEL
NOTLAR
#TAHSIS_NOT.NOT_ICERIGI(AFR=1;DD=#13#13)
rnek Rapor (Excel)
MTEEBBS BLG FORMU
DOSYA NO:
220580001
MTEEBBS:
KARS
BELGE TR
YATIRIM
TA/TM ADI
BLGTARH/NO
13.09.2004 / 344
MEVK
TESS BLGLER
ARAZ BLGLER
L
MENLER TUR. TC. VE SAN A..
TURZM YATIRIM BLGLER
ADA NO
432
TESS ADI
PARSEL NO
OTEL 1 MEN TESS 2
YZLM (m2)
9695000
MLKYET
BELEDYE
TAHSS DURUMU
RKET ORTAKLARI
LAN NO
ADI SOYADI
Z ZN
NECLA FAKIR SERKAN AL
TR / SNF
KAPASTE
27 D. GOLF SAHASI
TATL KY
100 YATAK 687
HISSE ORANI
FAKIR DENZ
30 30 40
KESN TAHSS
RTFAK
HAKKI
TESS
EK TAHSSLER
TESS ADI
TESS TR KAPASTE
EK - MEN OTEL
ADA
PARSEL
3300 EK YATAK
NOTLAR
ANTALYA L, DEMRE KIYI BANDI TURZM MERKEZNDE, ARALARINDA ANKARA UN SAN. A.. LE BRLKTE
N ZN VERLEN 6 PARSELN YERALDII ALANA LKN 1/25000 LEKL PLANLA BELEDYE ONAYLI MAR
PLANI ARASINDAK EKSKLKLERN GDERLMES AMACIYLA PARSELLERDE.......
Raporlama lemleri (OTOMATK)
Rapor Al ilemi seildikten sonra karmza Rapor ablonu Se mens

gelir. Balant Yneticisi/ Balantlar/ zellikler mensnde, belirtilen rapor
dizininde, eer rapor ablonu kaytl ise bize hangi ablonlarn kaytl
olduunu gsterir. Eer rapor dizinini doru verdiyseniz gelen pencerede
dizin iindeki tm rapor ablonlar grntlenecektir.Ve bunlardan biri
seilerek rapor alnabilir.
Gelen pencerede Yeni Rapor ablonu ikonuna basarak yeni rapor ablonu
oluturulur.
ncelikle; yeni oluturulacak rapor ablonu iinde
grnmesi isteniyorsa raporlanacak kolonlar seilir.
hangi
kolonlarn
Karmza gelen Rapor zellikleri mensnden raporun yn ve

sayfalandrmann tek bir sayfada m yoksa ayr ayr sayfalarda m olaca
seilir.
Daha sonra, Alt Toplamlar mensnden alt/ yan toplamlar alnmas istenen
kolonlar seilir.
En son adm olarak, oluturulacak rapor ablonunun ismi yazlr.
Rapor aldktan sonra oluan tablo;
Balant Yneticisinde Yaplmas Gereken Ayarlamalar:

Balantlar n zelliklerine sa fare tuu ile girilir. Genel sekmesi seilir.
Burada rapor dizini olarak ablonu kaydettiimiz klasrn dizini seilir.
nemli Not: ablonu, tablo adnzla ayn isimli bir klasr iine
kaydetmelisiniz. Ayrca rapor dizini gsterirken ablonun deil klasrn
dizinini gstermelisiniz.
RNEK:
ablon ad: malik.xls
Tablo ad :parsel
ise ablonunuzu parsel isimli bir klasr aarak iine kaydetmelisiniz.
C:\ncrapor\parsel\malik.xls diye bir yap oluturabilirsiniz.
Rapor dizini olarak
C:\ncrapor dizinini gstermelisiniz.
Bir dizine birden ok ablon kaydedebilirsiniz. Fakat kaydettiiniz ablonlar
doru tablo isimleri iermiyorsa raporlamaya uygun deildir eklinde bir
mesaj kacaktr.
pucu: Eer balant yneticisinde filtreleme yaparak raporu alnmayacak
kaytlarn tabloda grnmesini engellerseniz, hem gereksiz raporlar
oluturmam olacaksnz hem de raporlamanz daha hzl olacaktr.
nemli Not: Eer NETCAD Image (ekran grnts) tr bir grntnn
raporda olmasn isterseniz, tablonun zelliklerinden obje izlemenin ak
olmas gerekmektedir.
Balant Yneticisinden aadaki ilem admlarn izleyerek rapor alma
ilemlerini gerekletirebilirsiniz.
1. Rapor alnacak Balant Yneticisi zerindeki tablo zerinde sa
buton filtrele ilemine girilir.
2. Rapor alnmak istenen obleler girilen kriterlere gre listelenir.
3. Tablomuz zerinde sa tua basalm ve menden Rapor Al seelim.
4. lk pencerede ablonlarmz grnecektir, seelim ve sonraki pencereye

geelim.
5.
Bu pencerede veritabanndan bamsz olarak vermek istediimiz
deikenler varsa tanmlayabilirsiniz. Genel deikenler penceresinde
rapor ablonu seildikten sonra, eer ablonunuzun iine veritabanndan
bamsz bir deikende yazdrmak istiyorsanz, ikinci bir pencere
gelecektir. Bu pencereye istenilen sayda farkl deiken atanabilir.
Aadaki rnekte ablona yerletirilen #ILI ve
"#KURUM_ADI"
yazsnn olduu her yere "ORUM ve ORUM BELEDYES" yazs
gelecektir.
Bitir komutu ile ileme devam edilir.

6. NETCAD rapor alnacak satrlar ve objeleri tarayacaktr. lem bittiinde
aadaki gibi excell dosyas alr. Oluan dosyalar TEMP dizinine atlr.
rnek bir ablon ve sonu grnts:
SQL Oluturucu
SQL, (Structred Query Language) veritabanndaki bilgileri tanmlamak,
sorgulamak, deitirmek iin kullanlan bir dildir. SQL Sorgulamada tablodan
kayt semek iin o kaytlar seebilecek bir koul belirtilir. leme girdikten
sonra ekrana gelen pencerede sa fare tuu ile ekrana gelen Tablo Se
penceresinden sorgulama yaplacak tablolar seilir. SQL sorgu yaplacak tm
tablolar eklenebilir ve mende bu tablolar kolon isimleri ile birlikte
grntlenebilir.
Tek Tablo ile Sorgulama:
Oluturulan tablolar zerinde sorgulamalar yaplarak alt seim kmeleri ve
tablolar oluturulabilir. Bu ilemi yapmak iin NETCADe herhangi bir .NCZ
uzantl dosya ykleyelim. ncelikle tek tablo zerinden sorgu oluturalm.
Bunun iin Balant Yneticisi penceremizde Sorgular zerinde sa fare
tuuna basp Yeni Sorguyu seelim.
Alan pencerede kullanacamz tabloyu semek iin alan zerinde sa fare

tuuna tklayalm ve Tablo Ekle ikonuna basalm. Gelen pencereden BINA
tablosunu seelim.
Ekrana, kolonlaryla birlikte tablomuz gelecektir. ncelikle sorgu sonucunda
oluacak yeni tablonun kolonlarn semeliyiz. Bunun iin kullanlacak
kolonlar srkle-brakla Kolonlar ksmna atabileceimiz gibi, BINA tablosu
zerinde istenilen kolonlarn isimlerinin bana tklanarak da bu ilem
yaplabilir. Yeni tablomuz iin aadaki kolonlar iaretleyelim. Spatial
kolonlar iaretlendiinde yeni tablonun objeleri gelir bu kolonlar dahil
edilmezse sadece szel sorgu yaplm olur.
kinci sekme olan kriterler blmnde sorgumuzu yazmak iin kolonlar

srkle-brak ile ilk blme ekleyelim. Daha sonra istenilen sorguya gre
operatrlerden birini seelim. Biz sorgumuzda snma tr sobal olan ve kat
says 4den byk olan binalar setireceiz. Sorguyu aadaki ekilde
tamamlayalm.
Bu ilemden sonra sql cmleciini oluturmak iin SQL ret
butona
basn, sorgu adn BINA_SOBA_DORT yazn ve Aktif SQL altrla

Sonular grntleyin. Tamam komutu ile ilemi bitirin.
lem sonunda ana tablo ile ilikili bir sorgu tablosu oluacaktr. Bu tabloya
ait objeler ise referans yneticisine spatial obje olarak eklenecektir.
Sorgu tablomuzdaki objelerin grntlenebilmesi iin tablo zerinde sa fare

tuuna basarak izdir seeneini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.
kinci sorguyu birden fazla tablo zerinden yapalm. Bunun iin yine Balant
Yneticisi penceresinde Sorgular zerinde sa fare tuuna tklayarak yeni
sorguyu seelim. Pencere zerinde sa tua basarak Tablo Ekle ile BINA,
PARSEL, MAHALLE tablolarn seelim. Sorgulama iin tablolar arasnda iliki
tanmlanmaldr. Bina ile Parsel arasnda ADA_PARSELden Bina ile Mahalle
arasnda MAHALLE_ADIndan kolonlar birbiri zerine srkleyerek ilikileri
aadaki ekilde tanmlayalm.
Kriterleri oluturalm. Bu sorguda mahallesi Anttepe, snma tr soba,

parsel alan 700 m2 den byk olan kamu parsellerini sorgulayacaz.
SQL ret ile ilemi yapalm, sorgumuza PARSELSQL adn verelim ve Aktif
SQL altr ile bitirelim. Kriterlere uygun kayt aadaki gibi olacaktr.
Tamam ile ilemi bitirdiimizde objemiz spatial referans olarak Referans

Yneticisine eklenmi olacaktr.
7. BLM: Dzenle Mens

Alan lemleri
Alan kart
Bir alann (oklu doru veya Ada/Parsel) dier bir alan veya alanlarla olan
fark otomatik olarak hesaplanr. ncelikle kesen alann gsterilmesi
gereklidir. Daha sonra dier alanlar tek tek veya Obje Seme mens ile
toplu olarak seilebilirler. Oluacak yeni alanlar yine oklu doru
olacaklardr.
ekil 1
ekil 2
Bu yolla, kadastro parselinin bir imar adasna gre ifraznda, yola giden
blm, veya parselin dzenlemeye girmeyen blm kolaylkla
hesaplanabilir, istenirse ayr parsel numaras verilebilir.
Alan Birletir
Bir alann (oklu doru veya Ada/Parsel) dier bir alan veya alanlarla olan
toplam alan otomatik olarak hesaplanr. ncelikle kesen alann gsterilmesi
gereklidir. Daha sonra dier alanlar tek tek veya Obje Seme mens ile
toplu olarak seilebilirler. Oluacak yeni alanlar yine oklu doru
olacaklardr.
ekil1
ekil2
NETCAD 5.0 GIS Dzenle Mens 7-1
Bu yolla kadastro parselinin, dier bir kadastro parseli ile tevhidi (alan
birletirmesi) yaplabilir.
ekil 1deki 20100/11-12 nolu parseller alan birletirme ileminde nce
20100/12, sonra 20100/11 parselleri sras ile gsterilirse, yeni kapal alan
ad 20100/11 olur. Obje Deitir komutu ile yeni oluan parselin ad
deitirilebilir. Alttaki 20100/11-12 nolu parseller silinebilir.
Alan Kesiimi
oklu doru olarak evrilmi bir alann (Ada/Parsel) dier bir alan veya
alanlarla olan kesiimi otomatik olarak hesaplanr. ncelikle kesen alann
gsterilmesi gereklidir. Daha sonra dier alanlar tek tek veya Obje Seme
mens ile toplu olarak seilebilirler. Oluacak yeni alanlar yine oklu doru
olacaklardr.
Bu yolla, kadastro parselinin bir imar adas ierisinde kalan ksm
hesaplanabilir. Veya yolun geniletilmesi durumunda, hangi parsellerden,
ka m alann yola gidecei (kamulatrlaca) ok ksa srede
hesaplanabilir.
ekil1
ekil2
ekil 1de 20108/4 ile K98in kesiim alan ekil 2deki gibi hesaplanabilir.
Yeni oluacak kapal alan ad kesiim ileminde son gsterilen kapal alann
adn alr. Sorgu ile bu alann ad deitirilebilir. Eer kesiim ileminde nce
20108/4 sonra K.98 alan verilirse, oluan alann ad K.98 olur.
Alan Bl
Bir oklu doru ile kesilen alanlarn oklu doru tarafndan kesilen
blmlerinin farkl bir alan olarak tanmlanmasn salayan bir ilemdir. Bu
ilem veritaban balants olan objelerle yapldnda blnme sonucunda
oluan objelerden ilki ayn kayda bal kalrken ikinci
ksm iin veritabannda yeni kayt oluur.
Alan blme ilemi srasnda ilk nce alan blen obje gsterilmelidir. Blen
obje gsterildiinde Alan Bl penceresi alacaktr. Bu pencere zerinde
blnmek istenen alann ke kotlarnn; blen objeden veya orjinal
kotlarndan alnmas ile ilgili bir kutucuk bulunmaktadr.
Yardmc lemler
Ayrtr
Bu ilem, bir btn olarak alglanan:
Alanlarn
oklu Dorularn
Sembollerin
Yazlarn
Hatlarn (Semboll)
Dairelerin
Yaylarn
Elipslerin
Alan Ayrtr:
izgi ve Noktalara
Bu ilem ak ve kapal alanlar iin geerlidir. lem sonunda kapal alana ait
tm hat paralar, ayr birer izgi objesi haline gelirler. Kapal alann ad da
bir yaz objesi olarak eklenir.
/ D Alanlara
Bu seenek ile ilem yapldnda, kapal alandaki tm d ve i alanlar ayr
birer kapal alan objesi olurlar. lem sonucunda d alan ve i alan toplam
says kadar kapal alan objesi ortaya kar. Tek bir d alana sahip kapal
alanlar iin deien bir ey olmaz.
ekil 1 de bulunan obje, i alanlar Dzenle/ Alan lemleri/ Alan kart
ilemiyle karlm olan tek bir kapal alan objesidir. / D Alanlara
seenei ile ayrtrlacak obje seilirse ekil 2 de grlen objeler oluur.
ekil 2, 4 adet kapal alan olan objelerden oluur.
D Alanlar Ayr
Bu seenek ile ilem yapldnda, kapal alandaki tm d alanlar ayr birer
kapal alan olurlar. lem sonucunda d alan says kadar kapal alan ortaya
kar. Tek bir d alana sahip kapal alanlar iin deien bir ey olmaz.
ekil 3 de obje, Alan kart ilemiyle i alanlar karlm ve Alan Birletir
ilemi ile de iki alan birletirmi tek bir kapal alan objesidir. D Alanlar
Ayr seenei ile ayrtrldnda ortaya kan sonu ekil 4 de
grlmektedir. Toplam 2 adet ayr kapal d alan oluur.
leri Ayr
Kapal alana ait d alanlar ve i alanlar 2 ayr kapal alan haline getirir.
alan olmayan alanlar iin bir deiiklik olmaz.
ekil 5 te, Dzenle/ Alan lemleri/ Alan kart ilemiyle i alan karlm
tek bir obje bulunmaktadr. leri Ayr seenei ile ayrtrlacak alan
seildiinde 2 kapal alan oluur. ekil 6 da, ilem sonucunda oluan 2 ayr
alan grebiliriz.
Ke Yuvarlat
mar ada kelerindeki krklarn dzeltilmesi iin kurp oluturarak nokta
sklatrlmas yaplr.
Yarap deeri girilir. Sol fare tuu ile iki kez tklatldnda orta tua geilir.
2 Noktadan Mesafe ve Mesafe formlne gre yarap girilebilir. Yarap
girildikten sonra kesi yuvarlatlacak dorular gsterilerek ilem
tamamlanr.
Eer yarap deeri 0 olarak geilirse ke yuvarlatma etkileimli olarak
yaplacaktr.
Obje Bl
lem yapacamz doru parasn eit paralara yada belli miktarda
birimlere blmeyi salar.
Blnecek doru paras seildikten sonra, nasl bir blme yapmak istiyorsak
pencereden ona uygun olann semeliyiz.
rnein; bir doruyu 3 eit paraya blmek istiyorsak, blme yntemi
olarak eleman says olarak da 3' semeliyiz.
Eer dorularmz boyutlu dorular ise blm noktalarnn kotlar program
tarafndan hesaplanacaktr.
X,Y Ynnde lekle

Seilen objelerin, yatay ve/veya dey lekleri (boyutlar) deitirilebilir.
Her iki deer ayr ayr belirlenebilir.
Deiim istenmeyen dorultuda, lekleme deeri 1 verilmelidir. Deiimin

merkezindeki nokta gsterildikten sonra, leklenecek objeler seilmelidir.
izgi Ynn Deitir

Seilen doru objelerinin balama yn deitirilir. zellikle duvar,
parmaklk, tel it gibi hatlarn yn deitirilerek sembol gsterimleri dier
tarafa alnabilir. Sembol gsterimleri mlkiyetin ait olduu tarafta yer
almaldr.
Bu ilem ayn zamanda kalnlk verilmi dorularn, kalnlklarnn tarafnn
deitirilmesinde de kullanlr.
okludoru Kesi Sil

Kapal ve ak oklu dorularn kelerini silmek amacna yneliktir.
Keleri
silinmek
istenilen
okludorular seilir. Seme
ilemi klavyeden ESC tuuna
baslarak bitirilir.
Geri Al (Undo)
Bu komut, yanl yaplan veya deitirilerek yeniden yaplmas gereken
ilemlerin, sras ile iptal edilmesi amacna yneliktir. Her basta en son
yaplan ilemden, yanllkla silinen bir doru veya sembol geri getirilebilir.
Ayn ekilde leklenen, kaydrlan, dndrlen objeler de eski durumlarna
dndrlebilir.
Yanllk ile veya kontrol amac yaplan bir dosya ekleme ilemi, iptal
edilebilir. Bir anlamda Pardon tuu olarak nitelenebilir.
Programa girilip klmas veya baka projenin yklenmesi gibi durumlarda
nceki ilemler saklanmazlar. Ksa yol tuu Ctrl+Z' dir.
Yeniden Yap
Yaplan bir ilemi ters evirmek iin Geri Al ilemini kullandnzda, Yeniden
Yap komutu, Yinelenecek komutuna dnr. rnein; bir objeyi silip Geri
Al komutunu setikten sonra, silme ilemini yeniden uygulamak iin,
Yeniden Yap komutunu seebilirsiniz. Bu komut sadece en son yaptnz
Geri Al ilemini, geri alabilir. Ksa yol tuu Ctrl+Y' dr.
Sil
stenilmeyen objeler silinebilir. Silme ilemi objelerin seilme ilemi sonras
gerekletirilir. Objeler tek tek veya ardl olarak seilebilir. Obje Seme
kurallar geerlidir.
Yanllkla silinen objeler Geri Al ilemi ile geri

getirebilir.
Silinecek objelerin seilme ilemi bittikten sonra
sa fare tuuna tklanr. Silmeyi onaylyor
musunuz? mesaj kar. Evet ile seilen
objeler silinir.
Tabaka Deitir
Objelerin tabakas deitirilebilir. Seilen objeler aktif tabakaya alnabilir. Bu
yzden ncelikle, objelerin alnaca Tabakann aktifletirilmesi gerekir.
Objelerin seilmesinde, Obje Seme mensnde anlatlan szge dzenleri

ve ekrann sa alt kesindeki seme butonlar kullanlabilir. Farkl tabakada
yer almas gereken objeler yanllkla ayn tabakada yer almsa kolaylkla
ayrlabilirler.
Bu buton seilirse ekranda yer alan tm objeler seilir.
Bu buton seildiinde ekran zerinde izilecek iki nokta arasnda

yeralan dorunun kestii objeler seilecektir.
Bu buton seildiinde ekrana izeceiniz herhangi bir kapal alan
iersine den objeler seilecektir.
Bu buton seildiinde ekrana izilecek olan kutu iersine den objeler
seilecektir.
Objeler seildikten sonra fare sa tuu ile seilen
objeler aktif tabakaya dnr.
izgi Tipi Deitir

Seilen doru, oklu doru, daire ve yay objelerinin tipleri aktif izgi tipine
dntrlr. Bu yntemle gerekirse ev stleri dz izgi tipine veya duvar
tipine dntrlebilir.
Bir kullanm rnei; Kadastro Ada/parsellerinin kesikli (Tre-Tre) olan izgi

tiplerinin dz doru tipine evrilmesi bu yolla yaplabilir. Dz Doru Tipi
aktifletirilmeli. Boluk tuu ile kan Obje Seme mensnde tabaka
szgeci olarak kadastro hatlarnn bulunduu tabaka verilmeli ve Tm proje
seilmeli.
Dier bir rnek; ev taratmas yapld. Ancak ev stnn, duvar tipi ile
izilmesi gerekiyor. Duvar tipi doru aktifletirilmeli ve deiecek ev st
hatlar gsterilmelidir.
Toplu Obje Deitir

Toplu obje deitirme ilemi hem ayn tip objelerin, hemde farkl tiplerdeki
objelerin ortak zelliklerini deitirmek iin kullanlan bir ilemdir. Bu ileme
Dzenle--Toplu
Obje
Deitir
admlarndan
ulalabilir.
leme
girdiinizde deitirmek istediiniz objeleri semeniz istenir. Seim
ileminden sonra eer farkl obje tipleri var ise ortak zellikler penceresi
gelir. Obje Tipleri: NOKTA, DOGRU, COKLUDOGRU, DAiRE, YAY, YAZI,
SEMBOL, SPIRAL, EGRI, KUTU, STPAFTA, GEN, BLOKtur. Farkl trler bir
arada seilebilecei gibi seme zellikleri kullanlarak tek tip obje seimi de
yaplabilir.
Tabaka deitirmek: Seilen yazlarn
tabakas daha nce alan baka bir
tabaka seilerek deitirilebilir.
Renk deitirmek: Seilen tm yazlarn
rengi tabakasnn rengi ne olursa olsun,
deitirilebilir. Tabakasnda bir deiiklik
olmazsa, sadece seilen tabakann rengi
deiir.
GIS Snf: Seilen yazlarn snf varsa
deitirilir, yoksa snf ad verilebilir. Yan
taraftaki ok butonuna baslarak veritaban
varsa ilerinden seim yaplabilir.
GIS Balant Anahtar: Seilen objelerin veritabanndaki anahtar isimlerini

deitirme ilemleri, tm objeler iin ortak yaplr. Bu seim penceresinde
alan, yaz, nokta ve izgi seilmitir. Bu yzden sadece 4 ortak bilgi
gelmitir. Gelen pencerenin sa tarafndaki bilgiler ilk gelen objeye aittir.
Eer hepsi iin ortak bir deer girilirse bunu uygulanmas iin ENTER tuuna
basmak gerekmektedir. Bylece objelere ait dier bilgiler deimeyecektir.
Deitirilen satr ilem sonunda renklenir. Bu da ilemin tm objeler iin
gerekletiini gsterir. Yukardaki rnekte sadece tm objeler iin renk
deiimi yaplmtr. Tamam ile ilem bitirildiinde dier deerler ayn
kalmtr. Bu ilem tek tip obje seerekte yaplabilir. Obje semeden nce
orta tua (space bar) baslarak obje tipi seilir ve tamam setirilir. Bylece
toplu obje deitirme ilemleri yaplabilir.
Birletir
Ardl olarak seilecek 2 dorunun ular kesiim noktalarna uzatlarak,
dorular birletirilirler. Kesiim noktas, dorulardan birinin veya her ikisinin
zerine rastlarsa dorularn ksa olan taraf otomatik olarak silinerek, tam
kesiim salanacaktr.
Ekranda kesien iki dorunun, kesiim noktasnn gsterilmesi halinde ise,
her iki dorunun ksa olan taraflar iptal edilecektir.
Nokta Yakalama Moduna dikkat edilmeden oluturulmu ve kapal olmas
gereken alanlarn ak olan keleri bu ilem ile kolaylkla birletirilebilir.
U Uca Getir: Bu seenek iaretlenirse objeler kesiim noktalarna uzatlarak
ya da kesiim noktasndan sonra fazlalklar kesilerek birletirilir.
Tek Obje Yap: Bu seenek iaretlenirse objeler birletirilir ve objeler oklu

doruya evrilir.
Paralel
Doru, oklu doru, daire, yay ve pafta tipi objelerin paralelleri
oluturulabilir. Paralel mesafesi dorudan girilebilecei gibi, fare sol tuu ile
ift tklandnda orta buton mensnden de mesafe girilebilir.
oklu dorularda, paralel alma ilemi seenekli
olarak yaplabilir.
okludorular parala: Bu seenekle
dorunun paraleli bir btn olarak alnr.
oklu
Tabakas Ayn: Bu seenek iaretli ise, dorunun

paraleli ayn tabakada izilir.
Hattipi Ayn: Bu seenek iaretli ise, dorunun
paraleli de ayn hat tipinde olacaktr.
Kalnl Ayn: Paraleli alnacak objelere kalnlk
verilmise, bu seenek istee bal olarak
kullanlr.
Ters\Dz: Bu seenek iaretli ise, izginin

yn deitirilerek paraleli alnr.
Keleri Yuvarlat: Bu seenek iaretli ise, paraleli alnan dorularn keleri

yuvarlatlr.
Asl izgiyi Sil: Bu seenek iaretlendiinde paraleli alnan objeyi ekrandan
siler.
Mesafe: Parametresinin yannda bulunan butona baslarak uzaklk ekrandan
llerek de kutucua otomatik olarak yazlabilir.
Uzat
Doru objeleri, dier bir doru, yay veya daireye kadar uzatlabilirler.
ncelikle, dorularn uzatlaca referans obje seilir. Sonra seilen objeye
kadar uzatlacak doru objeleri tek tek gsterilirler.
Kes
Birbirleri ile kesien, doru, daire ve yay tipi objelerin, kesim noktalar
arasndaki blmleri kesilebilir. nce kesen referans objeler seilir. Seilen
referans objeler silik renkte grnrler. Tekrar seilen objeler braklrlar.
Kesen referans objelerin seimi sonras fare sa tuuna tklanr. Daha sonra,
kesilecek objeler, kesilecekleri taraftan, ardl olarak gsterilirler.
Seilmeyen objelerin yan sra, kesen olarak seilen objelerde kesilebilir.
Kesilme ilemi iin, kesilecek objenin, iki kesen obje arasndaki blm
gsterilmelidir. Objelerin, kesen iki obje arasndaki blmleri yerine, u
taraflar gsterilecek olursa, kesen objeye kadar olan taraflar kesilecektir.
Kr
Bu ilem ile doru objeleri gsterilen yerden krlarak iki paraya ayrlabilir.
ncelikle krlacak doru gsterilmelidir. Dorunun krlaca nokta dorudan
gsterilebilir veya referans mens kullanlarak ll blme ilemleri
yaplabilir.
Edit
Seilen obje, u noktalarndan ve merkezinden iaretlenir. aretleme
ileminden sonra u nokta gsterildiinde seilen obje istenilen uzunlua ve
bykle getirilir. Merkez gsterildiinde byltme ve kaydrma ilemi
yaplr. rnein; Daire iaretlendiinde merkez seilirse, daire istenilen
bykle getirilebilir. aretlenen obje okludoru ise, u nokta
gsterildiinde doru istenilen uzunlua ve yere getirilebilir. Merkez
seildiinde Yeni nokta eklemek istiyor musunuz? mesaj kar. Evet
denilirse yeni nokta eklenir. Tekrar merkez seildiinde oklu doru
gsterilen yerden krlarak yeni ke eklenir.
Objelerin yeni yerleri gsterilirken ORTA TU veya BOLUK tuundan kan
Referans mensnden yararlanlabilir.
rnek 1:
ekildeki doruda 1 ve 3 nolu noktalar setiimizde dorunun boyunu
istediiniz mesafeye getirebilirsiniz. 2 nolu noktay seerseniz, istediiniz
yere kaydrabilirsiniz.
rnek 2:
ekil 1'deki oklu dorunun 1-3-5-7 nolu noktalarndan herhangi biri
seilirse, oklu dorunun uzunluu deitirilebilir (sndrlebilir). 2-4-6
nolu noktalar seilirse, aralara yeni krlabilecek noktalar eklenebilir.
ekil 1'de 2 nolu nokta seilirse Poligona yeni nokta eklenecek sorusuna
Evet butonu seilerek cevap verilirse ekil 2'deki gibi 3 nolu krlma noktas
eklenir.
rnek 3:
Aadaki yazda 1 nolu nokta seilirse yaz, istenilen yere kaydrlabilir. 2
nolu nokta seilirse yaz boyu istenilen ekilde yukar-aa sndrlebilir. 3
nolu nokta seilirse yaz, 400 grad dndrlerek istenilen ada braklabilir.
4 nolu nokta seilirse yaz, yaz boyu istenilen ekilde saa-sola

sndrlebilir. 5 nolu nokta seilirse yaz, 3 nolu noktada olduu gibi 400
grad dndrlerek istenilen ada braklabilir.
rnek 4:
ekilde 1 nolu nokta seilirse daire istenilen yere kaydrlabilir. 2-3-4-5
nolu noktalar seilirse dairenin yarap deiir.
rnek 5:
ekilde 1 nolu nokta seilirse yaya istenilen yere kaydrlabilir. 2-3-4 nolu
noktalar seilirse yayn yarap deiir.
rnek 6: ekilde 1 nolu nokta semboln yakalama noktasdr. Bu nokta

seilirse sembol istenilen yere braklabilir. Bir nokta objesi iinde ayn
kaydrma ilemi geerlidir.
Kaydr
Seilen objelerin yerleri etkileimli olarak deitirilebilir. Kaydrlmak
istenilen yazlar, dorular, semboller vb. objeler teker teker veya fare orta
tuu ile eriilebilen Obje Seme mens kullanlarak grup olarak ayn anda
seilebilirler. Seilen objelerin renkleri deiir.
Tekrar seilen objeler geri braklrlar.

Kaydrlacak objelerin seilme ilemi bittikten sonra fare sa tuuna tklanr.
YAKALAMA NOKTASI sorulacaktr. Bu noktann koordinatlar, uygun
yakalama modlar kullanlarak seilir. Yakalama noktasnn yeri yaplacak
kaydrmann zelliine gre belirlenmelidir. Bir yaznn, yeri deitirilecekse,
bu noktann yeri nemli olmayabilir. Kaydrlacak objelerin yeni konumlarnn
belirlenmesinde yakalama noktasnn nemi byk olacaktr. rnein bir
doru kaydrlarak dier bir dorunun ucuna eklenecekse kaydrma noktas
olarak, dorunun ucu seilmelidir (Nokta/U Yakalama Aktif olmal), ayn
ekilde dier dorunun ucuna braklmaldr.
Objeler yakalama noktas iaretleyici olacak ekilde serbeste kaydrlr.
Seilen objeler Alt-K ile verilen koordinata gnderilebilirler. Yakalama
noktasnn yeni koordinat gsterilerek kaydrma ilemi etkileimli olarak
tamamlanr ya da fare sa tuu ile ilem iptal edilir.
Ekran byltp, kltmek, tabaka ap kapamak veya yakalama modlarn
dinamik olarak deitirmek mmkndr.
Kaydrma ilemi srasnda fare orta tuu veya boluk tuu ile eriilebilen
Referans mens yardm ile ll kaydrma ilemleri yaplabilir. Kaydrma
ilemi srasnda Kopyalama Modu aktifse kaydrmalarda seilen obje
orijinalleri yerlerinde kalacak yani kopyalama yaplacaktr.
Bir projeden dier projeye kaydrma ve
kopyalama ilemi de yaplabilir. Projeler iki
ayr
pencerede
grlmelidir.
Seilen
objelerin yeni yeri ikinci projede gsterilir.
Dndr
Seilecek objelerin, bir merkez etrafnda dndrlmesi amacna yneliktir.
Objeler, Kaydr ileminde anlatld ekilde teker teker veya Obje Seme
mens kullanlarak seildikten sonra, fare sa tuuna baslr.
YAKALAMA NOKTASI sorulacaktr. Yakalama noktas, seilen obje veya

objelerin, etrafnda dndrlecei, merkez noktadr. Bu noktann
koordinatlar uygun Yakalama modlar kullanlarak seilir.
Seilen objeler, Yakalama Noktas etrafnda etkileimli olarak dndrlrler.
ll dndrme ilemi yapmak iin, yakalama noktas seildikten sonra,
Referans mens alr. A/Mesafe ilemi seilir. Mesafe iin 1 verilir
(Dndrme ileminde mesafe deeri nemli deildir, herhangi bir deer
verilebilir). A deeri olarak istenilen + veya - deer yazlabilir. O ve N
referanslar geerlidir.
Kopyalama Modu aktif hale getirilerek seilen obje kopyalanarak dndrlr.
lekle
Seilecek objelerin,
amacna yneliktir.
byltlmesi
veya
kltlmesi
Objeler, Kaydr ileminde anlatld ekilde, teker teker

veya Obje Seme mens kullanlarak seildikten sonra
fare sa tuuna tklanr. Yakalama noktas sorulacaktr.
Yakalama noktas, seilen obje veya objelerin, lekleme
ilemi srasnda sabit kalacak, konumu deimeyecek,
merkez noktadr. Bu noktann koordinatlar uygun
Yakalama Modlar kullanlarak seilebilir.
Seilen objeler, Yakalama Noktas sabit kalacak ekilde, etkileimli olarak

leklenebilirler.
Kopyalama modu aktif ise, seilen obje kopyalanarak leklenir.
Aynala
Bu ilem ile seilen objelerin belirtilen
eksene gre aynadaki grntleri elde
edilir. leme girdikten sonra ayna
grnts elde edilecek objeler Obje
Seme
mens
ile
seilir.
Seim
ileminden sonra aynalama yaplmak
istenilen eksen ekranda fare ile belirtilir.
Bylelikle objelerin belirtilen eksene gre
aynadaki grntleri alnm olur. Kopyalama Modu ak ise objeler
kopyalanarak aynalama ilemi yaplr.
2 Noktadan Dnm
NETCAD'e zg rutinlerden bir tanesidir. Normal dnmlerden fark,
dnmn grafik ve etkileimli olarak yaplabilmesidir. Dnmle, bir
projenin, dier proje zerine, aktrmas etkileimli olarak yaplabilecei
gibi bir projenin, dier bir koordinat sistemindeki konumu da belirlenebilir.
En az iki noktann her iki sistemdeki, yerleri veya koordinatlar bilinmelidir.
nce dntrlecek objeler seilmelidir. Obje Seme mens kolaylklar

kullanlabilir. Seim ilemi sonras fare sa tuuna baslmaldr. Birinci sabit
nokta sorulacaktr. Bu nokta ekranda mevcut ise fare sol tuu ile
gsterilmelidir. Mevcut deilse, Alt-K ile YX koordinat deerleri verilebilir.
kinci sabit nokta sorulacaktr.
Ayn
ekilde
ekranda
gsterilebilir,
deilse
koordinatlar verilmelidir.
mevcut
Alt-K
ise
ile
Birinci noktann, yeni yeri gsterilmelidir.

Ekranda, bu noktann etkileimli olarak
braklaca bir nokta yoksa, Alt-K ile
koordinat deerleri verilebilir. ikinci sabit
noktann yeni yeri etkileimli olarak
gsterilebilir veya Alt-K ile koordinat
deerleri verilebilir. Dnm ilemi
tamamlanmtr. Limit Bul butonuna
baslmas gerekebilir.
Noktalarn seilmesi ve yeni yerlerinin
gsterilmesi
srasnda
Yakalama
Modlarna dikkat edilmelidir.
Dnm, grafik paftalardan, geici
koordinat
verilerek
saysallatrlm,
kadastral mlkiyetin, imar paftalar ile etkileimli olarak aktrlmasn da
salayabilir. Byle bir durumda projelerden biri, dieri zerine eklenmeli
yani her iki proje, ayn dosyada birletirilmelidir. Projeler, koordinatlar farkl
olduu iin, birbirlerinden ok uzakta konumlanacaklardr. Ayrca projeler
ayr ayr yklenip ikisi de, iki pencere ile ekranda grlebilir. Projelerden
birisine, rnein kadastral mlkiyete zoom yaplr.
Proje, pencere ierisine alnarak seilir. 1. ve 2. noktalar yukarda anlatld
ekilde seilir. Her iki noktann yeni yeri, dier projeye yaklalarak
seilebilecei gibi, Alt-K ile koordinatlar da verilebilir.
Seilen objeler grubu, dndrlecek ve/veya boyutlar deitirilecekse,
dnm ile kolaylkla yaplabilir. Bu durumda, objeler ncelikle seilmelidir.
iki nokta olarak, ekranda mevcut noktalardan ikisi ardl olarak
gsterilebilir. Bu iki nokta rnein bir dorunun her iki ucu olabilir. Birinci
noktann yeni yeri olarak, eski yeri gsterilebilir. Bylece bu nokta, gerek
byme, gerekse dndrme ileminde sabit kalacaktr.
nemli olan, ikinci noktann yerini belirlemektir. Amaca gre Referans
mensndeki farkl yntemler kullanlabilir. Ayn anda lekleme ve
dndrme yaplmas gerekiyorsa, A/Mesafe seilebilir. A deeri olarak,
dndrme mesafesi - veya + olarak verilebilir. O ve N referanslar geerlidir.
Mesafe deeri olarak, O*1.2 (%20 byltme iin), O/3 (3 kat kltmek
iin), O (lekleme yaplmaz), gibi deerler verilebilir. Buradaki O olarak
refere edilen obje, doal olarak, iki sabit nokta arasndaki dorudur. Bu
doru gsterilmelidir. ki nokta arasnda balanm bir doru yoksa, N ile iki
nokta referans verilebilir.
Dnm ilemi tamamlanmtr.
8. BLM: Grnt Mens

Yardmc lemler
Noktaya Yakla
Gsterilen noktaya %20 orannda yaklalacaktr. Byltmenin yeterli
olmad durumlarda ardl olarak baslabilir. ESC ile grntnn ekrana
gelii istenildii anda kesilerek tekrar baslabilir.
Noktadan Uzakla
Gsterilen noktadan %20 orannda uzaklalacaktr. Her basta ekrana giren
alan byyecektir. ESC ile grntnn ekrana gelii istenildii anda
kesilerek tekrar baslabilir.
Grnt Ekle
Bu ilem ekrann o anki grntsn saklamak iin kullanlr. Herhangi bir
projede alrken, projenin deiik blgelerinde ilemler yapabilirsiniz.
nceki altnz blgelere dnmek iin, bu ilemi kullanarak altnz
blgelere dnebilirsiniz. Blgelere isim vererek saklar. Grntye Git ilemi
ile bu blgelere tekrar ulaabilirsiniz. Projeyi kapatp tekrar yklediinizde
saklam olduunuz grntler kaybolur.
Bu ilemi kullanabilmek iin, altnz blgeyi Zoomlayn ve Grnt
ilemi iindeki Grnt Ekle komutunu sein. Alan pencereden Grnt Ad
ksmna bir isim vererek Ekle komutuna basn. Ekran grnts verdiiniz
isimde panoya kaydedilir. Birden fazla grnt kaydetmek isterseniz, ilemi
tekrarlamalsnz.
NETCAD 5.0 GIS Grnt Mens 8-1
Eer daha nceden yerletirdiiniz grnty bir baka grnt ile

deitirmek
isterseniz,
grnt
ekle
butonunu
setikten
sonra
deitireceiniz grntye tklayarak eski grnt adn Grnt ad ksmna
gelmesini salaynz yada eski grnt ismini yaznz. Sonra Yerletir
butonuna baslarak deitirilir.
Eklenen grntleri silmek iin, silinecek grnt seilir ve Sil butonuna
baslr.
lemden kmak iin ESC tuuna veya Kapat butonuna basabilirsiniz.
Grntye Git
Bu ilem daha nceden grnt ekle ile saklanm grntlere ulamak iin
kullanlr. leme girildiinde saklanm grntler panosunda isimleriyle
birlikte gelir. stenen bir grnt sol fare tuu ile aktif hale getirilir. Tamam
komutu seildiinde grnt ekrana gelir.
NETCADde alrken birden fazla proje ekrana yklenmi olabilir ve grnt

ekle ile aktif proje dndaki dosyalarda da grnt saklanm olabilir. Eer
saklanan tm grntleri grmek istiyorsanz tm grntler, sadece aktif
projedeki grntleri istiyorsanz yalnz aktif proje seilir.
Pencere Byt
Herhangi bir ilem yaplrken, ekrandaki ayrnt yeteri kadar ak
grlemiyorsa, o alan byltlebilir. mle bytlecek blgenin herhangi
bir kesine sol fare tuu ile getirilir ve fare hareket ettirilerek imle apraz
keye gtrlr ve sol fare tuuna tklanr. ereve ierisine alnan alan
ekran kaplayacak ekilde byyecektir.
Pencere aldktan sonra Sol tu yerine fare orta tuuna baslrsa, Zoom
penceresi serbeste hareket ettirilebilir, yeniden orta tua baslarak pencere
boyutlar deitirilebilir, gerekirse orta tu ile yeniden kaydrma yaplabilir.
Bu ileme her durumda eriim salanmtr. lem ierisinde Alt-Z tularna
baslarak da zoom yaplabilir.
nceki Pencere
Bu komut ekran bir nceki durumuna dndrr. 30 kez geri gidilebilir.
rnein; Zoom yaplarak ve ekran kaydrlarak yolun veya evin bir taraf
balandktan sonra bu komutla geri geri gidilerek ikinci taraflar da
balanabilir. Kark bir yere zoom yapldktan sonra kalnan yere kolaylkla
dnlebilir.
lem ierisinde Alt-C tularna baslarak da bir nceki ekran durumuna
ulalabilir.
Tmn Gr
Bu komut ile tm proje ekrana getirilir. ESC ile bu ilem istenilen bir
zamanda kesilebilir. Eer proje, ekran tam dolduracak ekilde gelmiyorsa,
Limit Bul ilemi kullanlmaldr. Yine de proje bir yere toplanyor, ekran
dolduracak kadar bymyorsa, mutlaka projenin uzanda, hatal
koordinatl en az bir obje vardr. Bu uzak bir nirengi veya koordinatlar ok
yanl bir nokta olabilir. Bu durumda Obje Sor ilemi ile objeler
sorgulanabilir veya silinebilir. Daha sonra Limit Bul ilemi ile proje snrlar
yeniden hesaplatlmaldr.
Yeniden iz
Ekran yenilenir. Alan Sor, Alan Temizle gibi ilemler sonras ekrandaki kalc
olmayan deiiklikler giderilir. Klavyeden * (yldz) tuuna baslarak da
kullanlabilir.
Yakla
Bu butona her basta veya komut seildiinde ekrandaki grnt %20

orannda byyecektir. Detaya yaklalacaktr. Ekrana giren alan
klecektir. lem klavyedeki + (art) tuu ile de ulaabilirsiniz.
Byltmenin yeterli olmad durumlarda, ardl olarak butona baslabilir.
ESC tuu ile grntnn ekrana gelii istenildii anda kesilerek, tekrar
baslabilir. Bylece, zellikle byk projelerde zaman kazanlabilir. Bytmekltme yzdeleri Genel\Genel Ayarlar\Ekran sekmesinden deitirilebilir.
Uzakla
Bu butona her basta veya komut seildiinde ekrandaki grnt %20

orannda klecek, uzaklaacaktr. Her basta ekrana giren alan
byyecektir. Bu ilemi klavyedeki - (eksi) tuuna basarak da yapabilirsiniz.
zellikleri Byt ilemi ile ayndr.
Ekran Kaydr
alma yaplrken, zaman zaman ekrandaki proje parasnn kaydrlarak
komu alanlara ulalmas gerekebilir. Sol fare tuu ile belirlenen ilk nokta,
ikinci olarak belirlenecek noktaya gelecek ekilde alttaki proje kaydrlr.
Bu ilem genellikle hat balanrken, ev taratlrken vb. ilemlerde ekrann
hemen dndaki noktalara veya detaya ulamak iin kullanlan etkili bir
yoldur. Bu yntemle ekran lei ayn kalarak tm proje kontrol edilebilir.
Kaydrma istenilen yne yaplabilir.
lem ierisinde klavyeden Alt-X tularna baslarak da kaydrma ilemi
yaplabilir.
Limit Bul
Tm komutunun seilmesine karn, proje, ekran kaplayacak ekilde
gelmiyorsa, projenin snrlar bu ilem ile yeniden hesaplatlmaldr.
9. BLM: Pencere Mens

Programda birden fazla pencere alarak, birden fazla projeyle allabilir.
Ayn proje iin de, birden fazla pencere alarak da allabilir. rnein; bir
ekranda halihazr projenizin tamam varken, yeni bir pencere aarak
projenizin bytlm ksmnda alabilirsiniz.
Yine bir pencerede imar projeniz varken dier pencerede rleve krokileriniz
olabilir, bunun iin iki projenizin de yklenmi olmas gerekir. Ayn ekilde
birden fazla proje ile deiik pencerelerde alrken pencereler aras
kopyalamalar veya kaydrmalar yaplabilir. leklerinin farkl olmas sorun
yaratmaz, program bunu otomatik olarak hesaplar.
Tek Pencere Yap

Ekranda bulunan projelerden aktif olan, bu komut ile ekrann tamamn
kaplar. Programda birden fazla pencere alarak, birden fazla projeyle
allabilir. Ayn proje iin de, birden fazla pencere alarak da allabilir.
rnein; bir ekranda hali hazr projenizin tamam varken yeni bir pencere
aarak projenizin bytlm ksmnda alabilirsiniz.
Yine bir pencerede imar projeniz varken dier pencerede rleve krokileriniz
olabilir, bunun iin iki projenizinde yklenmi olmas gerekir. Ayn ekilde
birden fazla proje ile deiik pencerelerde alrken pencereler aras
kopyalamalar veya kaydrmalar yaplabilir. leklerinin farkl olmas sorun
yaratmaz, program bunu otomatik olarak hesaplar.
2 Pencere A
Ekrana iki ayr pencere alr. ki ayr proje varsa ekranda yanyana getirir.
Ayn anda iki pencerede allabilir. Projeden projeye kopyalama, kaydrma
gibi ilemler yaplabilir.
NETCAD 5.0 GIS Pencere Mens 9-1
3 Pencere A
Ekrana ayr pencere alr. ayr proje ekranda grlebilir ve ayr
proje zerinde alma yaplabilir.
4 Pencere A
Ekrana drt pencere alr. Drt ayr proje ayn anda ekranda grlebilir ve
ilem yaplabilir.
Pencere Ekle
Yeni bir pencere eklenir.
Men Listesi
Men Listesi mens, ana veya ana menlere bal alt menlerin kullanc
tanml olarak dzenlenebildii bir uygulamadr. Bu ekilde kullanc tanml
olarak dzenlenen ve Ofis stili kayan menler/ara ubuklar; en kolay
eriilebilen, alma zevkine uygun yerlere srkle brak yntemiyle
tanabilir ve yerletirilebilir. Tama ilemi sonras menler hep ayn
yerlerde alacaklar iin, farkl farkl yerlerde almalarnn yarataca
uyumsuzluk nlenebilir.
Men Listesinde dzenlenmi ara ubuklar listelenir. Ara ubuklarnn
yannda bulunan kutucuklar iretlenerek grnrlkleri deitirilebilir.
Men Listesi/zelletir mens ile ara ubuklar dzenlenir. 3 ayr
sekme bulunur.
Ara ubuklar:
Bu mende mevcut ara ubuklar bulunur. Her bir ara ubuuna ait
grnrlk/grnmezlik
ayarlar
yanlarnda
bulunan
kutucuklar
iaretlenerek yaplr. Ayrca, yeni ara ubuu bu menden eklenir.
Yeni: Yeni ara ubuu eklemek iin kullanlr.
sim Ver: Mevcut ara ubuklarnn ismi deitirilir.
Sil: Fare ile zerine gelinerek aktif yaplan ara ubuu silinir.
Komutlar:
Komutlarn yer ald mendr. Kategoriler bal altndaki her bir kategori
grubu iinde yer alan komutlar, sa stunda bulunan Komutlar bal
altnda bulunur. Bu mende yer alan komutlar Ara ubuklar iine srkle
brak yntemiyle eklenir.
Seenekler:
Netcad ekrannda bulunan menler ve ara ubuklar ile ilgili kullanm
seeneklerinin yer ald mendr.
10. BLM: Sorgu Mens

Bul
Proje
izim ierisindeki herhangi bir yaz, alan,alan, yerel veya memleket
paftalarna bu komut ile ulalabilir. Ekrana gelen pencereden aranacak obje
tr ve szge belirtilir. Ayrca bulunan objelerin ekrann ortasna
getirildiklerinde braklacak boluk iin deer belirtilir. Kapal Tabakalar da
Ara seenei iaretlenir ise, aranacak objenin tabakas kapal olsa da obje
proje iinde bulunup ekrana getirilir.
Bul penceresinin "Proje" sekmesinde, projede bulunan spatial olmayan
nesneler ve NCZ referanslar arasnda arama yaplr.
Bulunacak
Obje
Tr:
Buradan
aranlacak
olan
objenin
tipi
seilir.Yaz,nokta,alan,yerel pafta,lke pafta ve blok tipleri seilir.Bunlarn
dnda btn obje tiplerinin aranmasn salayan "Tm "seenei
bulunmaktadr.
Szge: Bulunacak obje tr seimine bal kalarak buraya szge
verilir.Baz szgeleme rnekleri;
NETCAD 5.0 GIS Sorgu Mens 10-1
Szge Ad
P.*+N.*
K*
500/2
500/1..500/9
Aklama
Btn poligonlar ve nirengiler
Ad K ile balayan objeler. rnein Kadastro parselleri
500/2 nolu obje.rnein bu isimde nokta ve alan olabilir.
Ad 500/1 ile 500/9 arasnda olan objeler.rnein bu
isimlerde nokta ve alan olabilir.
Ad 500/1 ile 500/9 arasnda olan objelerin dndakiler.
(500/1..500/9)
*
Btn objeler
I29A12B
Ad I29-A-12-B olan memleket paftas
29K4B
Ad 29K-4-B olan yerel pafta
HUZUR EV HUZUR EV yazlar
Referans ndex Grid: Referans index gridde szgece yazlan kriterlere

uyan objelerin listesi grlr. stenirse bu listeden aranan obje seilebilir.
Proje ekrannda iken sa tua basldnda aadaki gibi bir Popup Mens
alr.
Kapal Tabakalar ierisinde de ara: Bu kutucuk iaretlendiinde kapal

tabakalarda bulunan objelere de baklacaktr.Objenin tabakas kapal
olmasna ramen ekrana grsel olarak gelecektir.
Sadece grlen objeler arasnda ara: Arama ilemi ekranda grnen
objeler iinde yaplr.Ekran dnda kalan yani grnmeyenlerde arama
ilemi yaplmaz.
Aranacak obje says: Szge verilip ileri ya da geri butonlarna basldktan
sonra tablonun altnda 2518/835747 2519 gibi rakamlar kacaktr.rnek
olarak verilen bu rakamlarda;
835747 rakam, tabakas kapal ya da ak proje iindeki tm

objelerin saysn ifade eder.
2518 rakam, 835747 tane obje iinden 2518.inci objenin arandn
ifade eder.
2519 rakam ise 835747 tane obje iinden 2519.uncu objede

olduunu ifade eder.
leri: Arama ilemi ilk bulunan objeden ileri doru yaplr.Her obje iin
baslmaldr.
Geri: Arama ilemi ilk bulunan objeden geri doru yaplr.Her obje iin
baslmaldr.
Ayarlar
Bulunan obje iin birtakm grnrlk ayarlar yaplr.lek,renk,kalnlk vb..
Bulunan Obje Stili: Burada bulunan obje iin grnrlk stili belirlenir.[...]
butonuna basldnda Tabaka zellikleri tablosuna geilir ve buradan gerekli
ayarlamalar yaplr.Objenin grnrlk rengi,kalnl,tarama tipi gibi
zellikler
belirlenir.Seilen
obje
rengi
Obje
Rengi
hanesinde
grnecektir.Obje bulunduktan sonra burada belirlenen zelliklerde ekranda
geici olarak grnecektir.
Sabit lek: Bulunan objenin ekranda grnme leidir.Aada sabit
lek deeri 2000 ve 5000 olduunda bulunan objenin ekrandaki
grnmleri yer almaktadr.
Yaklama Katsays: lekten farkl olarak bulunan objeleri ekranda
grebilmek iin verilen bir katsay deeridir.Bu deer bydke bulunan
obje ekranda daha uzak grnecektir.Aada yaklama katsays 2 ve 5
olduunda bulunan objenin ekrandaki grnmleri yer almaktadr.
Balant Yneticisi
Projenin spatial objeler iermesi durumunda "Balant Yneticisi" sekmesi
ekrana gelir.
Pencerenin sol tarafnda balantya ait snflar gsteren aa yaps grlr.

Byk/kk harf duyarl
steniyorsa "Byk/kk harf duyarl" onay kutusu iaretlenir.
Ara snflarda izle :
Dorudan aranacak objenin tablosuna ait bir veri aranyorsa "Ara snflarda
izle" onay kutusu iaretlenmez. rnein, "Parseller" tablosu seilir,
"ada/parsel no" yazlr, ve "ileri"ye baslarak arama yaplr.
Eer bir obje, onunla ilikili bir tablodaki veri yazlarak aranacak ise, "Ara
snflarda izle" onay kutusu iaretlenir.
likili tabloya ulamak iin, tablo adnn yanndaki "+"ya baslr. Her yeni
tablo ad seildiinde pencerenin sanda seilen tabloya ait kolon isimleri
grlr.
rnein, belli bir kiinin oturduu binay bulmak iin binay temsil eden
"Yaplar" snfnn solundaki "+"ya baslr, ayn ekilde btn ilikili tablolar
aldktan sonra "kimlik" tablosuna ulalr ve pencerenin sanda kimlik
tablosuna ait kolonlar grlr.
Bu alan yerdeki ilgili kolona arama kriteri yazlr. rnein, aranan kiinin
ad yazlr ve "ileri"ye baslarak arama yaplr.
Pafta
stenilen pafta tipine gre pafta bulma mensdr. ki farkl ekilde arama
yaplabilir; serbest ya da listeden.
Pafta Tipi - Serbest:

Pafta tipi Serbest seilirse pafta tipi lke paftas olarak varsaylr. Pafta ad
biliniyordur ve elle girilir. Bu paftann projede ak olmasna gerek yoktur.
Pafta ad doru bir paftay temsil ediyor ise yazlan pafta snr ekrana gelir.
Pafta Tipi - Listeden:
Pafta tipi Listeden seilirse, yan blmde bulunan butona baslarak bir pafta
dosyas (Netcad Pafta Dosyalar .*PAF) seilir. Bu ekilde pafta listesine
seilen dosyadaki pafta tanmlar eklenir. Dosya yerel ve lke pafta
bilgilerinin her ikisini de ierebilir. Yerel paftalar iin pafta dosyasnda pafta
koordinatlar olmaldr. Listeden seenei aktif iken listenin yanndaki Git
butonu ile ilgili pafta koordinatlarna ulalr. Eer leri veya Geri seenei
tklanr ise listedeki aktif paftaya ulalr. leri tklanm ise listede bir sonraki
pafta aktif yaplr, Geri tklanm ise aktif paftaya gidilir ve listeden bir
nceki pafta aktif yaplr.
Pafta blmne aranmak istenen paftann ismi yazlr ve pafta ad doru bir
paftay temsil ediyor ise
pafta koordinatlarna gidilir.
seenei veya leri ve Geri komutlar ile o
Parsel
Spatial veriler iin bir Geoparsel Servis Ayarlar yaplm ise yaplan tanma
gre belirlenen parsel snf ve parsele ulam anahtarna gre Parsel
sekmesi aktif olur ve parsel kaydna ulalabilir. Geoparsel servis ayarlar
Genel/ Uygulama Ayarlar/ Bul/ Parsel Servis Ayarlar mensnden
veya ap modl ile metadata tanmlarndan yaplabilir.
Bu ayarlar proje bazl olarak saklanmaktadr. Yukarda bulunan pencereden

Ky/ Mahalle/ Pafta, Ada, Parsel veya Ada/ Parsel parametreleri ile yaplan
ayarlara gre parsel tablosundan tarama yaplr ve ilgili parsele gidilir.
Ky/Mahalle/Pafta: Bu alana Ky, Mahalle yada Pafta adlar yazlarak

arama yaplr. Hangisi ile arama yaplaca "GeoParsel Tablo Tanmndan"
belirlenir.
Ada, Parsel, Ada/Parsel den hangisi ile arama yaplaca GeoParsel Tablo
Tanmndan belirlenir.
Ada: Bu alana Ada Nosu yazlarak arama yaplr.
Parsel: Bu alana Parsel Nosu yazlarak arama yaplr.
Ada/Parsel: Bu alana Ada/Parsel Nosu yazlarak arama yaplr.
Hzl Ara:
Hzl Ara seenei aktif ise parsel listesinde leri/ Geri gezilmez ilk bulunan
parsel kaydna gidilir.Yukardaki pencerede bulunan parametreler Parsel
Servis Ayarlar nda yaplan ayarlara gre aktif olmaktadr.

Obje zelliklerini Sor
Ekrandaki mevcut objelerin obje zellikleri ve veritabanna bal bilgileri bu
komut yardm ile sorgulanabilir ve deitirilebilir. Obje zellikleri
penceresinde her obje iin farkllklar gsteren zellikler bu aamada
deitirilebilir. Noktalar, dorular, yazlar, oklu dorular, semboller, paftalar
gibi desteklenen tm obje tipleri sorgulanabilir. Obje zelliklerinde deiiklik
yaplmas durumunda, ekran yenilenir ve deiikliklerin sonucu grlebilir.
ok sk kullanlan bir rutindir.
Sorgu/ Obje zelliklerini Sor veya klavye zerinden CTRL+O ile menye
ulalr. Obje zelliklerini Sor mens seildikten sonra, ekran zerinde
sorgulanacak obje kursor ile seilir ve seilen objeye ait znitelikler tablosu
otomatik alr. Pencerenin zerinde objeyi tanmlayan zellik bilgisi bulunur.
rnein bir okludoru objesi sorgulandnda pencere zerinde OKLU
DORU yazs belirir.
Pencere zerindeki dier sekmede objenin veritabannda bulunan kolon

deerleri deitirilebilir olarak grntlenir. Eer objeye bal detay bilgiler
var ise bunlar da ayn pencere zerinde grntlenerek deitirilebilir. Bu
sekme eer objeye ait bir snf tanmlanm ise grntlenir.
Multimedia Sorgu
Multimedia Sorgu nedir?
Kullancdan ald parametreleri kullanarak, bir URL oluturup, sonular bir
browser penceresinde gsterebilen programdr.
NETCAD web zmlerinin masastnde almasn salayan NETCAD
modldr.
Multimedia Sorgu ne ie yarar?
NETCAD zerinden tklanan objenin balant anahtar deerini URL

iinde %s ile belirtilen alana yazar. Bu ekilde her yere parametre
olarak verilebilir.
Altyap olarak NCWebGis mimarisini kullanabildii iin, web
zmlerimizde salanan her trl fonksiyonalite ve grsel
imkanlarn masa stnde de kullanlabilmesini salar.
Makro altrma fonksiyonu bulunduu iin makrolar ile yaplabilen
her ey yaplabilir.
Uzak makinalarda bilgilerin masastnde grntlenebilmesini
salar.
Multimedia Sorgu Mimarisi:

Multimedia sorgunun temel olarak yapt, bir URL oluturup, bunu bir
browser penceresinde amaktr. Bu URL'nin oluturulmasnda iki aama
vardr:
Birinci aama: Kullancdan alnan parametreler ile URLnin bir ksmnn
oluturulmasdr. Bu parametreler, proje ad, HTML sorgunun arlaca
NCWebGis in URLsi, ablon sayfa ad, dataset ad, Layout ad ve dataset
teki anahtar kolon addr. Aadaki ekilde kullancdan alnan parametreler
gsterilmektedir.
ekil 1: Multimedia Sorguda kullancdan alnan parametreler

kinci aama: NETCAD zerinde tklanan noktann VT Kodu'nun alnmasdr.
Bunlar birletirilerek sonuta u ekilde bir URL oluturulur :
http://serdars/mapserver/ncwebgis2.dll/htmlsorgu?ProjectName=infoplus_il
iskili&TABLE_NAME=PARSEL.INFOPLUS.Parsel&LAYOUT_NAME=PARSEL&TE
MPLATE_FILE_NAME=f:\NETCAD\modul\gishtml\template.htm&SQL_TYPE=
ALL&EXTRA_SQL=ADA_PARSEL='%s'&L
Bu URL nin sonular, ilikili ablon sayfa iine dolar.
Multimedia Sorgu kullanm
URL Snflar penceresi:
URL Dzenleme:
Menden, Genel>Uygulama Ayarlar>Multimedia Sorgu Ayarlar tklannca
projedeki snflar ve eer girilmise, bu snflara ait URL ve aklamalar
grntlenir. Snf kolonunda yazlanlar, projedeki snflardr. Program,
Balant Yneticisinden, projedeki snflar okuyarak, buraya doldurur. Eer
bu snflara ait girilmi URL ve aklamalar varsa bunlar da grntlenir. Bu

pencere zerinden sa klik yaplarak seili snf aklama ve URLsi edit
edilebilir.
ekil 2: URL snflar

Browser sekmesinde ise, alacak browser penceresi ile ilgili ayarlar
yaplabilmektedir. Bunlar ekil 3den anlalabilecei gibi, pencerenin
boyutlar, penceredeki ara ubuklar ve her sorgu iin yeni pencere alp
almamas ile ilgili ayarlardr.
ekil 3: Browser penceresi ayarlar

ekil 2de, bir snf seili iken sa fare tuu ile edit e tklandnda aadaki
pencere alr. Bu pencere zerinden, snf URLsinin aklamas ve kendisi
deitirilebilir. Ayrca, URLyi deitirmek iin sa tarafta yer alan butona da
baslabilir.
ekil 4: Snf URL zelliklerinin edit edildii pencere

ekil 4de bulunan URL kutusu sonunda yer alan butona basldnda URL
zelliklerin deitirilebildii aadaki form alr. Formdaki deerler, ekil
4de bulunan URLden ayrtrlarak yerletirilmitir.
ekil 5: HTML sorgu URL hazrlama penceresi

Sorgu Sonras URL Dorudan alsn:
Bu seenekte eer URL iinde %s geiyorsa, %s, tklanan nesnenin GIS
anahtar deeri ile deitirilir ve URL dorudan browser penceresinde alr.
Bu seenekte, URL direk yazlabilir, yanndaki butona baslarak, NCWebGise
zel URLler de grsel olarak oluturulabilir. Eer URL metin kutusu boken
baslrsa aada pencere ile istenen tip seilir. Burada ilk seenek eski ile
uyumluluk korunsun diye bulunmaktadr. Webgis 3.0 kullanclar XML

Servisleri tipini semelidir.
nemli Not: Server tipi uzak seilip, lokal makinadaki URL yazlmamaldr.
ekil 6: Sunucu tipi setirme formu

Multimedya Sorgu Nasl Yaplr?
Multimedya Obje Sorgulama ilemi, Netcad ekrannda Genel/ Uygulama
Ayarlar/ Multimedya Sorgu Ayarlar mens seilerek yaplr. Bu
mende gerekli ayarlamalar yapldktan sonra hazrlanan explorer
penceresine; seilen obje ile ilgili bilgileri getirir. Daha sonra Sorgu/
Multimedia Sorgu mensnden istenilen sorgulama yaplabilir.
Multimedya sorgunun nasl altnn anlalmas asndan NETCAD
kurulumu ile gelen ve Netcad\Tools\Multimedya klasrne yerleen
HTML.NCZ datas rnek olarak kullanlabilir. ncelikle Multimedia Sorgu
komutunun alabilmesi iin iletim sistemi zerinde Internet Information
Service(IIS) kurulu olmas gerekir. Bu servisin bilgisayarnzda kurulu olup
olmadn anlamak iin masastnden Bilgisayarm'a sa tu yaparak Ynet
komutu ile gelen pencerede "Hizmetler ve Uygulamalar" bal altnda
"Internet Information Service(IIS)" seeneinin grlyor olmas gerekir.
Aksi takdirde Multimedia Sorgu almayacaktr.
Bu servisi kurmak iin Windows kurulum CD'sini CDROM a takarak "Program
Ekle Kaldr" altndaki "Windows Bilesenleri Ekle/kar" mensnden Internet
Information Service(IIS) seenei seilmelidir.
rnek Uygulama:
lem Admlar
1. Netcad\Tools\Multimedya klasr altndaki HTML.NCZ dosyasn an.
Bu dosya zerindeki Balant yneticisindeki HTML.MDB dosyas bal olmas
gereklidir. Deilse "Balant Ekle" diyerek ekleyiniz.
2. Netcad\Tools\Multimedya klasr altndaki HTML.asp, HTML.mdb ve

nl_scale30.bmp
dosyalarn
C:\Inetpub\wwwroot
klasr
altna
kopyalaynz.
3. Genel/ Multimedia Sorgu Ayarlar ile gelen pencerede URL bilgileri
dzenlenmelidir. Projedeki snf bilgilerinin listelendii blmde sorgu
yaplacak snfa ift tklayarak editlenmesi salanr.
Gelen pencerede "Obje Deeri" satrna Objenin GIS Anahtar Deeri (bu
rnekte: VTKODU) seilmelidir.
4. Sorgu Sonras URL Dorudan alsn seenei iaretlenerek URL

satrna Netcad\Tools\Multimedya klasr altndaki HTML.dat dosyasndan
adres satr kopyalanarak yaptrlmaldr.Yada bu bilgi elle yazlabilir.
NOT: Netcad, Genel/ Multimedia Sorgu Ayarlar mensnden projedeki
snflar ve deer girilmise, bu snflara ait URL ve aklamalar grntlenir.
Snf kolonunda yazlanlar, projedeki snflardr. Program, Balant
Yneticisinden, projedeki snflar okuyarak, buraya doldurur. Eer bu
snflara ait girilmi URL ve aklamalar varsa bunlar da grntlenir. Bu
pencere zerinden sa kliklenerek Edit mens seilir ve seili snfa ait
aklama ve URL si edit edilebilir.
Artk herhangi bir parsele Sorgu/Multimedya Sorgu ile sorgulama
yaparak sonular browser penceresinde grntleyebiliriz.
Alan Sor
Hatlarla evrilmi kapal blgelerin, alan deerleri hesaplanabilir. Bu kapal
alanlar oklu doru yaplabilir. Hesaplanacak alann kapal olmas gerekir.
Alan kapal deilse, bu durumda F2 tuuna baslarak alan belirleyen
kelerin ardl olarak gsterilmesi gerekir. Bu ekilde, evrilen her trl
alan hesaplanabilir ve oklu doru (ada/parsel) yaplabilir.
F3 tuu ile oklu dorularn alanlar hesaplanabilir. lem iin oklu doruyu
oluturan dorulardan birinin gsterilmesi yeterlidir. Kapatlan alanlar istee
bal olarak oklu doru haline getirilebilirler. Bylece oklu doru zellikleri
kullanlabilir. rnein; alan kts alnabilir.
XYZ Sor
Gsterilen noktalarn koordinatlar Aktif Projeksiyon kolonunda UTM olarak,
Dier kolonunda ise Corafi olarak grntlenir. Bu yntemle, uygun
yakalama modlar kullanlarak, kesiim noktalarnn, pafta kelerinin

koordinatlar elde edilebilir.
Bu pencere sadece bilgi amacn tar. Nokta ile ilgili herhangi bir deiiklik
yaplamaz. lemden kmadan ardl olarak baka noktalar ile ilgili bilgi
alnabilir.
Dik Ayak/Dik Boy Sorgu
Ekranda seilen iki nokta birletirilir. Ekrana gelen pencereden gsterilen
noktalarn dik ayak-dik boy deerleri grntlenir.
Ardl Mesafe/Semt/A
Ardl olarak gsterilen noktalar arasndaki uzaklk, dy, dx, eim, toplam
uzaklk ve semt deerleri hesaplanarak grntlenir. Her seilen nokta bir
sonraki uzaklk hesab iin balang noktas olarak alnr.
Tek Nokta Mesafe/Semt/A

lk gsterilen nokta sabit kalmak zere dier noktalara olan uzaklk, dy, dx,
eim, aralk as ve semt deerleri hesaplanarak grntlenir.
Hesap Makinas
Hesap ilemleri iin kullanlan komuttur. Ekrana gelen hesap makinesi
programnda istenilen matematiksel ilemler yaplabilir.
11. BLM : Aralar Mens

Saysallatrma
Buraya kadar anlatlan konular, yeni bir proje zerinde almaya
balamadan nce yaplmas gereken veritaban oluturma ilemlerini
kapsamaktadr. Veritaban oluturduktan sonra harita penceresi zerinde
yaplacak ilemlere geilebilir. ncelikle projeyi oluturacak objelerin tespit
edilmesi gerekmektedir. Bunun iin izgi tipleri, semboller, nokta isimleri,
obje yaz zellikleri bilinmelidir. Objeler iin tanmlar saysallatrma
mensnden bir kez yapldktan sonra hzl bir ekilde saysallatrma imkan
salar. Saysallatrma mens ile izilen her obje iin otomatik olarak
veritabannda bir satr alr.
Her izilen objenin tabloda bir satra sahip olabilmesi iin ilk yntem
Aralar---Saysallatr admn takip etmektir.
Saysallatrma mensyle Byk lekli Haritalarn Yapm Ynetmelii
(BHYY) veya mar Ynetmeliine uygun saysallatrma menleri
hazrlanabilir.
Gelen
saysallatrma
penceresinde
yaplmas
gereken
ilk
ilem
oluturacanz ablonlar saklamak iin bir tanm dosyas oluturmaktr.
Bunun iin pencere zerinde sa fare tuu ile gelen menden Tanm
Dosyas Se seilir ve dosyaya bir isim verilerek .ODF olarak saklanr.
Bundan sonra Saysallatr penceresine eklenenler otomatik olarak
belirtilen adreste kayt altna alnm olacaktr. Daha nceden oluturulan bir
dosya kullanlmak isteniliyorsa ayn ilem yaplarak istenen dosya seilir.
Bylece tanml dosya gelmi olur. Saysallatrma ile ilgili ayrntl bilgi ilgili
blmden alnabilir.
NETCAD 5.0 GIS Aralar Mens 11-1
Dosya ad saklandktan sonra pencere zerinde sa fare tuu ile Dzenle

komutu seilir ve Saysallatrma Men Editr penceresine geilir. Bu
pencerede nceden kullanmas dnlen nesnelerin tanmlar yaplabilir.
Tanmlar blmnde pencere zerinde sa fare tuu tklanarak nce Ana
Balk girilir. Ana Balk belirli obje tiplerini bir grup altnda toplamaya yarar.
Bylece saysallatrma yaparken aranan obje daha kolay bulunabilecektir.
Bu ekilde balanan *.odf mensnn hazrlanmas ilemi aada ilem
admlar eklinde anlatlmtr.
.ODF Dosyas Oluturma:

1. Aralar mensnden Saysallatr ilemi seilir. Sa fare tuu ile Tanm
Dosyas Se tklanr. Bu dosyay saklamak amac ile bir dosya ismi
isteyecektir. Saysallatrma ilemine gre dosya ismi belirlenir. Gelen
pencerede sa fare tuu ile Dzenle komutu seilir.
2. Alan Saysallatrma Men Editr penceresinde Ana Balk Ekle komutu

tklanarak, oluturulacak grubun ana balk ad yazlr. Tamam ile klr. Ana
balk ismi alt balktaki obje grubununa zelliklerine ve tabaka yapsna
gre verilir alma asndan kolaylk salam olur. Saysallatrma ile ilgili
tm ana balklar oluturulmaldr.
3. Ana balk seilir. Sa fare tuu ile Alt Balk Ekle ilemine girilir. Ana
bala ait alt balk isimleri verilir. Ayn Ana bala ait birden fazla alt
balk olabilir.
rnein yol ana bal altnda tali, asfalt, stabilize vb. alt balklar olabilir.
4. Alt balk ismine sol fare tuu ile ift tklanarak objeye ait zellikler
belirtilir. Noktasal obje, izgi, Kapal Alan, Yaz obje tiplerinden birisi seilir.
zellik kodu yazlr. Veritaban varsa ve izilen objenin veritabanna
ilenmesini istiyorsak Veritaban Balant satr Var olarak iaretlenir. Snf
satrndan veritabannn ait olduu snf listeden seilir ve Makro altr
satrnda gelen makro seilir. Saysallatrma esnasnda baz deerlerin
otomatik olarak dolmas isteniyorsa Kolon ndeer Bilgileri seilir ve bu
snfa ait snf zellikleri tablosundaki satrlar gelir. stenilen deerler
doldurulur. Tabaka ismi, objenin ana ve alt balna bal olarak verilir.
Tabaka Rengi, Obje Rengi, Snf yazlr, zel kategorisi belirtilir.
5.Sonraki komutu tklanarak obje tantlr;

Oluturulan Alt Balk Noktasal Obje ise: nokta kategorilerinden seim
yaplabilir. Noktasal obje tipleri, sembol, blok
*.NCZ dosyalar olarak
gruplandrlmtr. Bu obje tipinin seilmesiyle aadaki pencereye ulalr.

Eer bir sembol kullanlacaksa, sembol onay kutusu iaretlenip ktphane
dosyas, sembol numaras, boyu ve nasl yerletirilecei seilir. Kullanlacak
obje tipi blok ise, ad boyu ve nasl yerletirilecei seilir. Belli noktalara
baka *.NCZ dosyalar yerletirilmek isteniyor ise dosya onay kutusu
iaretlenir ve alt tarafta bulunan buton tklanarak dosyann yolu belirlenir.
Oluturulan Alt Balk izgisel Obje ise: izgi tipi ve izgi kalnlklar
belirtilir. oklu dorulardan oluan bir alt balk ise ok Noktal onay kutusu
iaretlenir ve Yumuatma tipi belirlenir. Dorulardan oluan objelerde ise
ok Noktal onay kutusu iaretlenmez.
Oluturulan Alt Balk Obje Tipi Kapal Alan ise: izgi tipi, izgi kalnl
seilir. Kapal alan ierisinde Sembol varsa, Sembol dosyas, sembol
numaras, sembol boyu seilir.
Kapal alan ierisinde Tarama varsa: Tarama tipi,tarama as, ve boyu

girilir.
Kapal alan ierisinde Kot yazlacaksa: Kot bilgisi zellikleri, yaznn yeri,
yaznn boyu ve duyarll belirtilir.
Oluturulan Alt Balk Obje Tipi Yaz ise: Yaz obje tipi seilirse, yaznn
fontu, boyu, genilik arpan gibi aada grlen deerleri tanmlanabilir.
6. Saysallatrma ileminde kullanlacak tm objeler ve tabakalar bu

ekilde oluturulur. Tamam komutu ile karak *.ODF formatndaki dosyay
otomatik olarak oluturacaktr. ODF saklanrken mutlaka hat tipleri aktif
projede ykl olmas gerekir,ayrca blok objeleri desteklenmemektedir.
7. Daha sonra Saysallatr

penceresinden,
projede
oluturulacak obje seilir ve
obje zerinde sol fare tuu
ile
ift
tklanarak
saysallatrma
ilemi
balanr.
8.Saysallatrma ilemi liste
oluturulduktan
sonra
yaplabilecei gibi, ilemi
oluturulan
dosyaToolbar
ekline
dntrldkten
sonrada yaplabilmektedir.
Bylece lemlere daha hzl
bir ekilde ulam salanm olacaktr. Toolbar'n oluturulmas iin liste
oluturulmu olmaldr.
ODF saysallatrma Toolbarn oluturmak iin ilem admlar unlardr :
1.Saysallatrma penceresi zerinde sa fare tuu ile
Dzenle
seilmelidir.
2. Alan Saysallatrma Men Editrnde sa taraftaki Saysallatrma

Men Aac ksmnda Komutlar satrnda Mouse sa klik ile Komut Listesi
Ekle iaretlenir. Tanmlar ksmnda oluturduumuz ana balklardan bu
ksmda da komut listesi bal oluturulur.
3. Gelen Men Editr penceresinde hazrladnz odf saysallatrma
objeleri de gelecektir. Ana balk isimleri yandaki butona sra ile Buton
Bal ismi yazarak, Buton Ekle ilemi ile ayr ayr tantlr. Yeni Komut
Listesi oluturulduktan sonra zerinde Mouse sa tuu ile kan menden
zellikler seilir. Men zellikleri penceresinde Men Ad ve ekranda
butonun bykln belirleyecek olan piksel baznda Genilik satrlar
doldurulur.
4. Saysallatrma Men Editrnn Tanmlar blmnde, obje tipi belirleyip
tanmlarn yaptmz elemanlar, Mouse kullanarak srkle brak ilemiyle
uygun komut listesinin altna tanr.
5. Gerekli tm komut listeleri oluturulduktan sonra Tamam ile ilem
bitirilir.
6.
Tamam ile ilemi bitirince Saysallatrma Mens karmza liste
grnmnde gelir. Liste penceresinde Mouse sa tuu ile kan menden
Toolbar
seilir
ve
liste
grnm
Toolbar
grnmne
dnr.
7. Ekranda da Toolbar kelerinden ekilip uzatlp ksaltlabilir, yeri ve

dorultusu deitirilebilir.
8. Deiiklik yaplmas gereken komut, sol fare tuuna ift tklanarak, Alt
Balkta gereken deiiklikler yaplr. Bu ayn zamanda Saysallatrma Men
Aacna da yansr. ayet deiiklik ncesi Saysallatrma Mensnden o
zelliin ilk hali ile yaplm izimler deiiklik sonrasnda deimezler.
Gerekli deiiklik tanmlar ksmnda yapldktan sonra tekrar eklenebilir.
9. Hepsi bittikten sonra sa st kedeki kapama tuu ile pencereden klr.
Ekranda .ODF Saysallatrma toolbar grlecektir.
10. Saysallatrma iin, toolbarn sol st kesindeki S komutu aktif
olmaldr. Ekranda daha nceden izilmi saysal objelerimiz varsa Toolbar
kullanlarak tanmladmz obje tipiyle ilikilendirilebilir. Bunun iin
Toolbarn sol st kesindeki S harfi zerine tklanr ve harfi aktif hale
getirilir.
11. Saysallatrmak iin, saysallatrlacak obje .ODF Saysallatrma
penceresinden seilir ve saysallatrlr.
Saysallatrma Sihirbaz penceresi zerinde sa fare tuu tklanldnda;
Adn Deitir: Oluturulan Ana veya alt balklarn adlar deitirilebilir.

Sil: Kaldrlacak olan Ana veya Alt balklar seilerek sil komutu ile
saysallatrma penceresinden kaldrlr.
Blok Tanm Dosyalar: Saysallatrma mensnde noktasal objelere sa

Mouse tuuyla Blok Tanm Dosyas seilerek istenen blok noktasal objeyle
ilikilendirilebilir. Bunun iin blok olarak tanmlanm *.ncz uzantl bir blok
dosyamzn olmas gerekir. Saysallatrma Men Editrnde alt balk
zerine sa Mouse klikle alan menden Blok Tanm Dosyas seilir ve
alan pencerede sa Mouse tuuyla Dosya Ekle seilir ve blok dosyas
seilir. Daha sonra tanmlar penceresinde obje zerine sol Mouse tuuyla ift
klik yaplarak Saysallatrma Sihirbaz alr. Burada nokta tipi olarak blok
seilir ve Blok Ad satrndaki nokta tklanarak oluturduumuz blok dosya
seilir. Bylece saysallatrma ileminde bu blok izimi nokta gibi
retilebilecektir.
Alan pencerede sa fare tuuna tklayn ve bloklarnzn iinde gml

olduu ncz uzantl dosyay sein ve pencereyi Tamam komutu ile kapatn.
Bloklar kullanmak istediinizde bu dosya ierisindeki blok adlarndan birini
yazmanz yeterli olacaktr.
zel Katagoriler:
Saysallatr iindeki obje tanmlarn zel olarak gruplamak iin kullanlyor.
Bu sayede Obje tanmlarnn snf, tabakas vs. bilgileri farkl bile olsa
bunlarn hepsi rnein kot bilgisi ierir diyebiliriz.
Bunun iin Kategori Kodu (bir harf), Aklama ve bu zellik hangi obje
trlerinde kullanlabilir (lerde obje tanmlarna kod seerken kolaylk olmas
iin) bilgilerinden zel kategoriler tanmlanr.
Daha sonra her bir obje tanmna zel kategori se dersek, bu obje tipini
destekleyen zel kategorilerden oluan bir liste karmza kar. Bu listeden
iaretlediklerimizden oluan bir Kategori Kod Kmesi bilgisi obje tanmnda
saklanr.
Bu zel kategoriler kavram, uygulamalar tarafndan obje semek iin
kullanlabilir.
Yani projedeki belli Kategori kodlarna uyan objeleri bulabilmek iin
kullanlr.
Raporla:
Saysallatrma sihirbaz zerinde Ana veya alt balklardan biri seilip sa
fare tuu tklandnda Raporla komutu seildiinde seilen balkla ilgili Ana
Balk, Alt balk, Obje Tipi, Tabaka ve Obje Renk hakknda bir rapor
kartr.
GIS Bilgilerini Dzenle

GIS balants oluturulmu alt balklarn GIS bilgilerini girebileceimiz
meny gsteren komuttur. Eer GIS Bilgilerini Dzenle mensne check
atlrsa, Saysallatrma ilemi gerekletikten sonra, izilen objenin Obje ve
GIS zelliklerini girip deitirebileceimiz men karmza kar. Eer
check kaldrlrsa Obje zellikleri mens ekranda grnmez.
GIS lemlerini Kullan
GIS balants oluturulmu objelerin, izim ilemi yapldktan sonra direk
veritabanna aktarld komuttur. Eer GIS lemlerini Kullan komutu check
edilmi ise Saysallatrma ileminden sonra izilen obje, veritabanna
otomatik eklenir. Eer check kaldrldysa objenin GIS Balants koparlm
olur.
Topoloji
Alanlar Otomatik Kapat

Bu ilem izgi ve/veya alan geometrileri tarafndan oluan alanlar, otomatik
olarak oluturur. Sonu alanlar yeni bir katmanda oluurlar. lem
sayllatrma sonucu olumu verilerden alan topolojisi oluturma amal
olarak kullanlabilir. lem ncesi baz topolojik dzeltmelerin yaplmas
gerekebilir.
Alanlar Otomatik kapat komutu seildiinde Kapatlacak alan tr penceresi
zerinde:
Alan: iaretlenirse i blmde
yeralan objeler kapatlarak kapal
alana evrilirler Alan, oklu doru,
doru
gibi
objelerle
snrlar
belirlenmi, fakat kapal alan
oluturulmam
alanlar
oluturabilmek iin bu seenek
seilir. lem sonunda yeni bir alan
oluur.
D
Alan:
iaretlenirse
d
blmdeki
objeler
kapatlarak
kapal alana
evrilirler. Alan,
oklu doru, doru gibi seilen
objelerin
d
snrlarnn
oluturduu alan, tanml tek bir
Kapatlacak alan tr iaretlendikten sonra alan haline getirebilmek iin bu
Sonraki komutu ile ileme devam edilir.
seenek seilir. lem sonunda
yeni bir alan oluur.
Yaknlk:
Alan
snrlarn
oluturacak objelerin arasndaki
maksimum mesafe yaknlk deeri
olarak girilir. Mesafe ls objeler
aras maksimum uzaklk deeri
olacaktr.
Objelerin
arasndaki
mesafe
verilen mesafeden daha
fazla olursa bu objeler yeni alan
oluumunda dikkate alnmazlar.
Yaknlk deeri girildikten sonra
Sonraki komutu ile ileme devam
edilir.
Alan kapatma ilemi sonucunda
oluacak yeni alan yada alanlarn
veri taban balants olup olmad
belirlenir.
Veri taban balantl seenei
seilir ise yeni alanlar iin bir
spatial tablo oluturulur ve bu
alanlar bu tabloya yazlr. Veri
taban
balantl
seenei
iaretlenmez ise yeni alanlarn
tabakas girilir ve oluacak olan
alanlar bu tabakaya eklenir.
Yeni
Alanlarn
Obje
Tipi
penceresinde
Yeni
Alanlar
veritaban
Balantl
komutu
iaretlenmez ise:
Oluacak yeni alanlarn tabaka ad
girilir ve oluacak alanlar otomatik
olarak bu tabakaya eklenir. Bitir
komutu
ile
program
alanlar
oluturacak objelerin seilmesini
soracaktr.
Eer Yeni alanlarn Obje tipi

penceresinde Yeni alanlar veri
taban balantl komutu iaretlenir
ise yeni alanlar iin bir spatial
tablo oluturulur ve bu alanlar bu
tabloya yazlr.
Balant
zellikleri
ekrannda
mevcut
balantlar kullanmak
istiyorsanz Sonraki komutu ileme
devam edilir.
Varolan bir veritabanndan yeni bir
balant oluturmak istiyorsanz
Yeni Balant Olutur butonu ile
ilgili veritaban seilir.
Yeniden bir balant ve veritaban
oluturmak
istiyorsanz
Yeni
Veritaban ve Balant Olutur
butonu ile ileme devam edilir.
(Bkz. Balant yneticisi)
Veritaban belirlendikten sonra
alan Yeni Alanlarn zellikleri
penceresinde alan kapatma ilemi
sonucu oluacak yeni alanlarn
hangi snfta oluturulaca Yeni
Snf kutusuna girilerek belirlenir.
Yeni
snfta
mevcut
nesneler
silinsin komutu iaretlendiinde
oluan nesneler silinecektir.
Bitir komutu ile program alanlar
oluturacak objelerin seilmesini
soracaktr. Seim ilemini fare sa
tuu
ile
tamamlayarak
alan
kapatma ilemini balatabilirsiniz.
Alanlar otomatik kapat ilemi
sonucu
oluan
dosya
spatial
referans
olarak
referans
yneticisine
otomatik
olarak
yklenecektir.
Birletir
Bu ilem ayn zellikteki izgisel ve alansal
objelerin birletirilmesi iin kullanlr. rnein;
parselin yars bir paftada dier yars komu
paftada saysallatrlm olabilir. Ancak bu
parsel tek obje haline getirilmelidir. Objelerin
seilen kriterler dorultusunda gruplanarak
birletirilmesi amac ile kullanlr.
Burada birletirme kriteri kullanc tarafndan
seilir, gelen pencerede
obje zelliklerine
gre veya obje zniteliklerine gre birletirme
kriteri seilir.
Obje
zelliklerine
Gre:
Objelerin tabaka, renk vb. ortak
zelliklerine gre gruplanarak
birletirilir.
Birletime ilemi sonucunda,
birletirilen
objeler
korunmazlar.
Birleen
yeni
objeler ve birlemeyen tek
kalan objeler eklenir.
Birletirme
penceresinden
zelliklerine
Gre
iaretlenir ise:
kriteri
Obje
seenei
izgisel
Objeler:
Seilen
izgilerden
balang-biti
noktalar
akanlar
birletirilerek tek izgi haline
getirilir.
Alansal
Objeler:
Seilen
alanlardan
snrlar
stste
bitiik olanlar birletirilerek tek
alan haline getirilir.
Obje tipi belirlendikten sonra
Sonraki komutu ile ileme
devam edilir.
Birletirilecek olan objeler iin

yaknlk
mesafesi
deeri
Yaknlk Deeri Kutusuna girilir
veya kutu sonundada yer alan
butona
baslarak
NETCAD
ekran zerinde farenin sol tuu
ile iki nokta aras mesafede
belirtilebilir.
Sonraki komutu
devam edilir.
ile
ileme
Alan obje zellikleri ekrannda

birletirilecek objelerin hangi
ortak
zellie
gre
birletirilecei belirlenir. rnek:
$TABAKA
seildiinde
ayn
tabakadaki
objelerden
seilenler
birletirilir.
Birletirmelerde,
objelerin
$RENK, $TABAKA ve $CIZGITIP
zellikleri,
sonu
nesnelere
tanr.
Bitir komutu ile program sizden
alansal
objelerin
seimini
isteyecektir. Seim ilemini fare
sa tuu ile tamamlayarak
objelerin
birletirme
ilemi
balatlr.
Eer Birletirme kriterlerinden
Obje
zniteliklerine
gre
seenei iaretlenirse:
Objelere ait veritabanndaki
ortak bir (kolon) zellie gre,
objeler gruplanarak birletirilir.
Birletime ilemi sonucunda,
birletirilen objeler korunur.
Birleen
yeni
objeler
ve
birlemeyen tek kalan objeler
yeni katmana eklenir.
Sonraki komutu ile ileme
devam edilir.
Alan
Obje
zellikleri
penceresinde
birletrilecek
objelerin snf ve hangi ortak
kolon zelliklerini kullanaca
belirlenip sonraki komutu ile
ileme devam edilir.
Birletirilecek olan objeler iin

yaknlk
mesafesi
deeri
Yaknlk Deeri Kutusuna girilir
veya kutu sonundada yer alan
butona
baslarak
NETCAD
ekran zerinde farenin sol tuu
ile iki nokta aras mesafede
belirtilebilir.
Sonraki komutu
devam edilir.
ile
ileme
Birletirilmi
objeler
iin
oluturulacak yeni snf ve tablo
ad belirlenir. Belirlenen snf
daha nce var olan bir snf ise,
tablonun
boaltlp/boatlmayacan
belirlenir.
Bitir komutu ile program sizden
alansal
objelerin
seimini
isteyecektir. Seim ilemini fare
sa tuu ile tamamlayarak
objelerin
birletirme
ilemi
balatlr.
Dzelt ( Kr )
Bu ilem ile hatlar dier hatlarla birleim noktalarndan otomatik olarak
krlr. rnein; birinci aamada dik hat yatay ile birlemekte fakat birleim
noktasnda krk bulunmamaktadr. lem, dik hatt birleim noktasndan
krarak iki para haline getirir. leme girildiinde Topoloji Dzelt (Kr)
penceresi ekrana gelir.
aretle: Bu seenek seilirse,
seilen objelerin tmn test
edilerek,
krlmas
gereken
noktalara iaret koyulur. aretler
aret_Kr tabakasna atlr. Bu
ilem eer krlacak noktalar ilem
yaplmadan
nce
grmek
ve
onaylamak isteniyorsa uygulanr.
aretlileri Dzelt: Bu seenek
iaretlenerek iaretleme ilemi
sonrasnda, iaretlenen noktalar
test edilip istenenler silindikten
sonra bu ilem kullanlr. Bir nceki
aamada belirlenen tm iaretlere
krma ilemi uygulanr.
Tmn
Dzelt:
Bu
seenek
iaretlenirse,
seilen
objelerin
tm
test
edilerek,
krlmas
gereken
noktalar
bulunur ve
otomatik olarak krlr.
Dzetme trlerinden aretlileri
Dzelt seenei seildikten sonra
edilir.
Alan Krlma Yntemi ekrannda
eer ilem sonucunda dorularn
krlma noktalarndan koparlmasn
istiyorsanz Krlma Noktasndan
kopar seenei iaretlenir.
Bitir komutu ile ilem tamamlanr.
Eer dzeltme trlerinden aretle

ve Tmn Dzelt seeneklerinden
biri iaretlenip Sonraki komutuna
basldnda
alan
yaknlk
penceresi zerinde;
Yaknlk:
Referans
alnacak
balang
ve
biti
noktasnn
krlacak/paralanacak
doruya
olabilecek
maksimum
mesafe
belirlenir.
Girilen mesafeden daha fazla
mesafede olan dorular ilem d
braklacaktr.
Yaknlk deeri belirtildikten sonra
edilir.
Alan Krlma Yntemi ekrannda
eer ilem sonucunda dorularn
krlma noktalarndan koparlmasn
Bitir
komutu
ile
dzeltilecek
hatlarn
isteyecektir.
program
seimini
Dzelt ( Kesiim )
Kesien hatlar, kesime noktalarndan krar.
Aadaki rnekte, ilem ncesinde dik ve yatay dorular krksz tek bir
doru iken ilem sonrasnda, kesime noktalarndan krlmlardr.
leme girildiinde Topoloji-Kesiim penceresi ekrana gelir.
aretle: Seilen objelerin tmn

test ederek, krlmas gereken
noktalara iaret koyar. aretler
aret_Kr tabakasna atlr. Bu
ilem eer krlacak noktalar ilem
yaplmadan
nce
grmek
ve
aretlileri
Dzelt:
aretleme
ilemi
sonrasnda,
iaretlenen
noktalar test edilip istenenler
silindikten
sonra
bu
ilem
kullanlr. Bir nceki aamada
belirlenen tm iaretlere krma
ilemini uygular.
Tmn Dzelt: Seilen objelerin
tmn test ederek, krlmas
gereken
noktalar
bulur
ve
otomatik olarak krar.
Dzeltme
trlerinden
seenei
iaretlenip
butonu
ile
ileme
edildiinde:
aretle
sonraki
devam
Alan Yaknlk penceresi zerinde

krlacak dorularn birbirlerine
olan
maksimum
mesafeleri
belirlenir.
edilir.
Alan
Krlma
Yntemi
penceresinde
eer
ilem
sonucunda
dorularn
krlma
noktalarndan
koparlmasn
Bitir
komutu
ile
dzeltilecek
hatlarn
isteyecektir.
program
seimini
Eer Topoloji-Kesiim penceresi

zerinde aretlileri Dzelt veya
Tmn Dzelt seeneklerinden
biri seilip Sonraki komutu ile
ileme devam edilir.
Alan
Krlma
Yntemi
penceresinde
eer
ilem
sonucunda
dorularn
krlma
noktalarndan
koparlmasn
Bitir
komutu
ile
dzeltilecek
hatlarn
isteyecektir.
program
seimini
Dzelt ( Son Nokta )

lem, hatlarn son noktalar bir noktada birleiyor ve birleim noktalar
akmyorsa, otomatik olarak aktrma ilemini iin kullanlr.
aretle: Seilen objelerin tmn
test ederek, birletirilmesi gereken
noktalara iaret koyar. aretler
aret_Son Nokta tabakasna atlr.
Bu ilem eer birleecek noktalar
ilem yaplmadan nce grmek ve
aretlileri
Dzelt:
aretleme
ilemi
sonrasnda,
iaretlenen
silindikten
sonra
bu
ilem
belirlenen
tm
iaretlere
birletirme ilemini uygular.
Tmn Dzelt: Seilen objelerin
tmn test ederek, hatlarn son
noktalarnda
birletirilmesi
gereken
noktalar
bulur
ve
otomatik olarak birletirir.
aretle
veya
tmn
dzelt
seeneklerinden biri seilip sonraki
komutu
ile
ileme
devam
edildiinde;
Alan
Yaknlk
penceresinde
birletirilecek
doru
ucunun
birleecei
uca
olabilicek
maksimum
mesafesi
Yaknlk
(metre) kutusuna girilir veya
yandaki butona baslarak NETCAD
ekranndan iki nokta arasnda bir
mesafe belirtilebilir. Bitir komutu
ile program sizden dzeltilecek
olan hatlarn seimini isteyecektir.
Eer Son nokta penceresinde

Dzeltme Trlerinden aretlileri
Dzelt seenei iaretlenir ise ayn
penecere zerinde bitir komutu ile
ilem tamamlanr.
Dzelt (Uzat/Kes )
Bu ilem, dorular birlemesi gerekirken birlemiyorsa, otomatik olarak
birlemeyen hatt dierine uzatmak iin kullanlr.
leme girildiinde Topoloji-Uzat/Kes penceresi ekrana gelir.
aretle: Verilen kriterlere gre

dorularn
birleim
noktalarn
grebilmek
iin
bu
seenek
iaretlenir.
aretlileri
Dzelt:
aretleme
ilemi
sonrasnda,
iaretlenen
silindikten
sonra
bu
ilem
belirlenen
tm
iaretlere
birletirme ilemini uygular.
Tmn
Dzelt:
Bu
seenek
iaretlenirse,
seilen
objelerin
tmn test edilerek, hatlarn son
noktalarnda
birletirilmesi
gereken noktalar bulunur ve
otomatik olarak birletirilir.
aretle: Bu seenek seilirse,

edilerek, birletirilmesi gereken
noktalara iaret koyulur. aretler
aret_Son Nokta tabakasna atlr.
Bu ilem eer birleecek noktalar
ilem yaplmadan nce grmek ve
birletirilecek
doru
ucunun,
birleecei
doruya
olabilecek
maksimum mesafe deeri Yaknlk
kutusuna girilir. Bitir komutu ile
Birletirme ilemi balatlr.
aretlileri Dzelt: Bu seenek

iaretlenirse
dorularn
daha
nceden
iaretlenen
birleim
noktalarna gre uzatlp/kesilmesi
iin bu seenek iaretlenir.
Bitir komutu ile ilem balatlr.
Tmn
dzelt
seenei
iaretlenirse
seilen
dorularn
tamamnn birleim noktasna gre
uzatlp kesilmesi iin bu seenek
iaretlenir.
Tmn
dzelt
seenei
iaretlenip Sonraki komutu ile
ileme devam edildiinde:

birletirilecek
doru
ucunun,
birleecei
doruya
olabilecek
maksimum mesafe deeri Yaknlk
kutusuna girilir. Bitir komutu ile
Birletirme ilemi balatlr.
Dzelt ( Hat Sil )

Bu ilem, Topoloji Dz Kesiim ileminden sonra veya pafta retimi
aamasnda oluan gereksiz ksa hatlar siler.
leme girildiinde Topoloji Hatlar Sil mens ekrana gelir.

aretle: Bu seenek iaretlenirise,
edilerek, silinecek ksa hatlara
iaret koyulur. aretler aret_Hat
Sil tabakasna atlr. Bu ilem eer
silinecek hatlar ilem yaplmadan
nce
grmek
ve
onaylamak
isteniyorsa uygulanr.
aretlileri
Dzelt:
aretleme
ilemi
sonrasnda,
iaretlenen
silindikten
sonra
bu
ilem
belirlenen tm iaretlere silme
ilemini uygular.
Tmn
Dzelt:
Bu
seenek
iaretlenirse,
seilen
objelerin
tmn
test
edilerek,
temizlenecek ksa hatlar silinir.
Alan Doru Boyu penceresinde

silinecek dorularn maksimum
uzunluk
deeri
Doru
Boyu
kutusuna girilir ve Bitir komutu
ilem balatlr.
Dzelt (Srala)
Bu ilem, belirtilen alan iindeki objelerin dzenlenmesi iin kullanlr.
Bylelikle, obje sorgulamalarnda ya da seimlerinde kolaylk ve ilem hz
salanm olur.
leme girdikten sonra ekrana Alan Boylar penceresi gelir. Burada obje
sralamas yaplacak alann boyutlar yazlarak Tamam komutu ile ilemden
bitirilir.
Sonraki arete Git

Topolojik dzeltme ilemleri srasnda dzeltme yaplmas gereken noktalar
iaretle seenei ile iaretlenmise, bu iaretlere belli bir yaklama orannda
yaklalmasn, iaretlerin grntlenmesini, iaretlere sras ile ulalmasn
salayan bir ilemdir.
Sonraki iarete git ilemi, iaretleri kontrol edip ilem yaplmayacak

iaretleri belirlemekte kullanlr. stenen iaretler silinebilir. lem yenilenirse
bir sonraki iarete gider.
aret Dzelt
Projede pek ok topolojik ilem iin iaretleme yaplm olabilir veya
projenin bir ksmnda topolojik dzeltme yaplmak isteniyor olabilir. Bu ve
baka nedenlerden dolay topolojik dzeltme yaplacak yerdeki iaretlerin
seilmesi gerektiinde kullanlr.
Topolojik dzeltme ilemlerinde iaretlemeler
yapldktan sonra, manuel olarak iaretler dzeltir.
leme girdikten sonra, dzeltilmesi istenen
iaretler seilir ve otomatik olarak dzeltme ilemi
tamamlanr.
aret Sil
Topolojik dzeltme ilemlerinde iaretlemeler ve dzeltmeler yapldktan
sonra, toplu olarak iaretleri siler.
leme
girildiinde,
ekrana
seme penceresi gelir. Silinmesi
istenen iaret tiplerinin onay
kutucuklar iaretlenerek seilir.
Tamam
komutu
ile
onaylandktan sonra otomatik
olarak istenen iaret tipleri silinir.
izgileri Basitletir
oklu dorular istenen delta deerinde basitletirir. oklu dorular ok
krkl izilmi ve aralarda gereksiz hatlar varsa basitletirilir.
leme girildiinde, Delta Deeri penceresi

ekrana gelir. Silinecek
noktalarn hatlara olan uzakl belirlenir. stenen okludorular seildikten
sonra, program otomatik olarak basitletirmeyi yapar.
Overlay
Poligon Overlay
Overlay analizi GIS projelerinde referans yneticisinde farkl tabakalarda
bulunan, yani farkl veritaban tablolarnda kaytl olan objelerin kesiim
alanlarn bularak yeni tablo oluturma ilemidir. lemi yapabilmek iin daha
nceden NETCAD Spatial olarak oluturulmu bir proje balant yneticisi ve
referans yneticisi kullanlarak NETCADde grntlenir. Daha sonra Aralar
mensnden Overlay komutu seilir.
Overlay ilemi iin iki tablo Seim bal altndan iaretlenir. Overlay iin
kullanlacak tablo objeleri etrafnda bir tampon blge oluturularak bunlarn
kesiimi bulunmak isteniyorsa Tampon bal altndaki kutu iaretlenir.
Aktif hale geldiinde yan taraftaki butondan deer girmek iin makro
penceresine girilir. Makro penceresinde nne $ iareti konularak manuel bir
deer girilebilecei gibi, tablodaki herhangi bir saysal kolon da kullanlabilir.
rnein; yol orta izgileri bulunan haritann kolon deerlerinde bulunan her
yol iin yol genilii var ise tampon blge bu deerlere gre yaratlr. Yada
aadaki rnekte olduu gibi elektrik hatt evresinde 15 metrelik bir
tampon blge yaratarak etki alanna giren binalar ile kesiimi bulunabilir.
Overlay yaplacak snflar seildikten sonra Sonraki butonuyla devam edilir
ve Overlay zellikleri penceresi alr. Burada overlay ilemine sokacamz
snflarn obje tipleriyle ilgili seimler yaplr. Alan izgi snf ikilileri iin
konum bilgisi Spatial, oluacak obje modeli ise Tekli obje olacaktr. izgi
Alan snf ikilileri iin konum bilgisi LRS (Linear Reference System), oluacak
obje tipi ise oklu obje olarak seilecektir. Alan - Alan snf ikilileri iin
konum Spatial, model tekli olacaktr.
Overlay zellikleri penceresi Sonraki ile geilir. Alan Yeni Snf zellikleri
penceresinde Overlay Tablo Ad ve Overlay Snf Ad deerleri girilir. Bitir
tuuyla ilemi bitirdiimizde Overlay ilemi yaplr, balant yneticisinde
verdiimiz isimde yeni bir snf oluur. Bu yeni snfa ait tabloda oluan
kolonlar Overlay Yaplacak Snflar Seiniz penceresinde seilen tablolar ve
tablolara ait kolonlardan oluur. Eer seilen tabloya ait tm kolon bilgisinin
alnmas istenmiyorsa, kutunun yan tarafndaki butona baslarak istenilen
kolonlar seilir. Bu ilem her iki tablo iinde yaplabilir. Eer kullanlan
tablolarda ayn kolon isimleri var ise bu kolonlar yeni tabloya Tablo
Ad_Kolon Ad bal ile gelirler. Overlay ileminin sonunda referans
yneticisinde de oluan snfa ait objeler grntlenir.
Uygulama Gelitirme
Komut Satr
Komut satr, bir takm netcad fonksiyon ve komutlarna hzl ve kolay
anlalr eriim sunar. Komutlarn uygulanmas netcad ve modller
tarafndan gerekletirilir. Bu konuyla ilgili ayrntl yardm dokmanlarna
netcad portal vastas ile ulaabilirsiniz.
Bu komutlara Aralar/Uygulama Gelitirme/Komut Satr ile ulalabilir.

Ayrca makro ortamndan da Netcad.NC_NetcadCommand ( ) ile eriilir.
Komutlar 3 eit sonu dndrrler.
1- Bilinmeyen Komutlar:
2- Baarsz Komut: -2 den farkl deerler komut baznda dkmente
edilir.
3- Baarl Komut: 0 dan farkl deerler komut baznda dkmente edilir.
Birden ok komutu ayn anda kullanmak istiyorsanz "BATCH" komutu
kullanlmaldr.
// ile balayan satrlar ihmal edilirler.
Bu konu ile ilgili daha ayrntl bilgiye Netcad Help Dosyalarndan (F1 tuu)
ulaabilirsiniz.
Grnt Alanlarn Kaydet
WEBGIS
de
grntlemek
iin,
projedeki
tm
referanslarn
Grnr/Grnmez alanlarn deitiren ve bunu *.xml olarak kaydeden
mendr. Aralar/Uygulama Gelitirme'den Grnt Alanlar Kaydet
mensne ulalr.
Aralar/ Uygulama Gelitirme/ Servis Yneticisi mensnde bulunan ve
WEBGIS de kullanlan servislerden REFMAN.CLIP servisinde daha ayrntl
aklamalar bulunmaktadr.
Grnt Alanlar Kaydet mens seildikten sonra, Grnr/ Grnmez

Alanlar semek iin ekrann sa alt kesine bulunan F2-evir kullanlarak
alan izilebilir ya da F3-Se ile nceden oklu doru ile izilen bir alan snr
gsterilebilir. Alan seildikten sonra ilgili dizine *.xml olarak kaydedilir.
Veri Szl
Bir Netcad projesinde, web sayfalarnda gsterilecek olan tablolarn,
grnm biimlerini ayarlamaya yarayan NETCAD modldr. Aralar/
Uygulama Gelitirme/ Veri Szl komutlarndan Veri Szl
penceresine ulalr.
Veri Szl kullanlarak neler yaplabilir?
Bir tablo, birden fazla biimde web sayfasnda grntlenebilir. Bu zellik

"Grnt" kavram ile baarlmaktadr.
Bir tabloya istendii kadar grnt eklenebilir.
Bir grntye istenen tablo kolonlar istenen srada ve sayda eklenebilir.
Bir grntye Sanal Kolon eklenebilir. Sanal kolonlar, deeri ve eylemi
kullanc tarafndan belirlenen kolonlardr.
Bir grnt kolonuna, "Haritaya Git", "Detay Tabloya Git", "Detay Tablonun
Haritasna Git", "Kolon Bilgilerini Gncelle" komutlar balanabilir. Bylece,
web sayfasnda, kolona tklandnda bu ilemler yaplabilir.
Bir tablo, web sayfalarnda, klasik HTML tablosu eklinde, combo box
eklinde, veri giri formu eklinde ve izelge eklinde gsterilebilir.
Tablolar
Balant Yneticisi'nden okunan tablolar gsterir.

rnein; BINA.EGITIM.BINA
lk blm snf ad, ikinci blm balant ad, nc blm tablo adn
gsterir. likili tablolar ve sorgular da ayn ekilde burada grntlenir.
Grntler
Bir tabloya eklenen grntleri gsterir.

Seilen tablonun web sayfasnda grntlenecek kolonlarnn, gsterim
zelliklerinin belirtildii ksmdr. Sa tu mensyle girildiinde kan
komutlardan
Yeni Grnt Ekle: Tabloya yeni bir grnt eklemeye,

Grnt Sil: Var olan bir grnty silmeye,
Yeniden Adlandr: Var olan bir grntnn adn deitirmeye,
n zleme Yap: Seilen gsterim zelliklerinin sayfada nasl
grneceini grmeye,
XSL Sakla: Yapy *.xsl dosyas olarak saklamaya,
CSS Snf Se: Tablonun font, renk vb gibi zelliklerini belirleyen css
dosyasn semeye yarar.
zellikler: HTML_TEMPLATE tipi bir grnt seildiinde,

kullanlacak olan html ablonunu oluturmaya ya da varsa hazrdaki
bir ablonu semeye yarar. Hazr bir ablon dosyay seebileceiniz
gibi ablon ieriini, pencereye html kodlar kullanarak da
yazabilirsiniz.
Grnt Tipi Seme kutusu
Kullancnn bir tablo grntsne tip atamasn salar. Var olan grnt
tipleri unlardr:
Table: Klasik tablo grntsdr. Balklar en st satrdadr.

Aaya doru geniler.
Record: Kayt grntsdr. Balklar en sol stundadr. Saa
doru geniler.
Combo: Kaytlar seme kutusuna dolar.
Form: Veri girii iin kullanlr. Record tipindeki gibi tek kayt
gsterir. Gnder butonu ile girilen verileri gnderir.
PieChart: Sorgu sonularnn pasta grafii eklinde gsterilmesini
salar. lk kolon, deiken adn, ikinci kolon da deerini gsterir.
rnein, doktor saylarna gre hastaneler PieChart eklinde
gsterilecek olsa, birinci kolon hastane ad, ikinci kolon ise doktor
saylarn gsterirdi.
LineChart:
Sorgu
sonularnn
izgi
grafii
eklinde
grntlenmesini salar. lk kolon X eksenini, sonraki kolonlar ise y
eksenindeki deerleri temsil eder.
BarChart:
Sorgu
sonularnn
ubuk
grafii
eklinde
grntlenmesini salar. lk kolon X eksenini, sonraki kolonlar ise y
eksenindeki deerleri temsil eder.
Grnt Kolonlar Paneli: Grntye eklenen kolonlar gsterir. Bu

kolonlar, tablonun kendi kolonlar olabilecei gibi, kullancnn tanmlad
sanal kolonlar da olabilir.
HTMLTEMPLATE: Tablodaki verileriniz ve sorgu sonularnz hazr

bir html ablon zerinde grntlemek iin kullanlr.
Grnt Kolonlar
Tablodaki kolonlardan, web-sayfasnda grnmesini istediimiz kolonlar ve

grntlenme sralarnn belirlendii ksmdr. Men zerinde fare sa klik
yaplrsa aadaki komutlar gelir.
Tablodan Kolon Ekle: Tablonuzdaki kolonlardan grntlemek istediinizi
semeye yarar.
Sanal Kolon Ekle: Tablonuzun ilikili olduu dier tablolardan kolon
eklemenizi salar.
Kolon Sil: Eklenmi Kolonlar silmek iin kullanlr
Aa-Yukar Butonlar: Kolonlarn web sayfasndaki grntlenme srasn

deitirmeye yarar.
Aa-Yukar Butonlar: Kolonlarn web sayfasndaki grntlenme srasn
deitirmeye yarar.
Kolon Bilgileri
Kolon Ad: Kolonun adn tutar. Grnt Kolonlar blmne eklenen

kolonlar fare sol klik ile setiimizde, bu blmdeki Kolon Ad otomatik
olarak setiimiz kolonun adn alr.
Yukardaki tabloda, Grnt Kolonlar blmnde BINA_ADI kolonu
seildiinde Kolon Bilgileri blmnde Kolon Ad otomatik olarak BINA_ADI
olarak gelir.
Gsterim Ad: Kolonun kullanc tarafndan girilen ve web de gsterilen
adn tutar.
Tipi: Kolonun, web sayfalarnda hangi tipte gsterileceini tutar. Var olan
tipler unlardr:
Value: Kolon deeri metin olarak tablo hcresinde grntlenir.

Icon: Kolon deeri, imajn yolunu gsterir.
Button: Kolon deeri buton zerinde grntlenir.
Textbox: Kolon deeri metin kutusunda grntlenir.
Check: Tablo kolonu yerine check box grubu grntlenir.
Elemanlar, editrdeki bir formla kullanc tarafndan girilir.
Radio: Tablo kolonu yerine radio button grubu grntlenir.
Elemanlar, editrdeki bir formla kullanc tarafndan girilir.
Combo: Tablo kolonu yerine combo box grntlenir. Elemanlar,
editrdeki bir formla kullanc tarafndan girilir.
Password: Kolon deeri password tipli metin kutusuna sakl olarak
gelir.
Deer: Web sayfalarnda kolonun zerinde grlecek olan deeri tutar.

Adres: Web sayfalarnda kolonun zerine tklandnda gerekletirilecek
olan eylemi tutar. Bunlar, Haritaya Git, Detay Tabloya Git, Detay Haritaya
Git ve Gncelle eylemleridir. Metin kutusunun yan tarafndaki Adres
Oluturma butonuna basldnda kullancya bu eylemlerden biri setirilir.
Bu eylemler unlardr:
Haritaya Git: Web sayfasnda tablo kolonu zerine tklandnda,

kolonda bulunan koordinatlara gre haritaya gidilmesini salar.
NetcadMapClient1.setWindow fonksiyonunu arr.
Detay Tabloya Git: Web sayfasnda tablo kolonu zerine
tklandnda, belirtilen ilikili tabloya gidilmesini salar. rnein iller
tablosundaki
bir
kolona
tklayarak,
tklanan
ilin
ileleri
grntlenebilir. stteki pencereden Detay Tabloya Git seildiinde
kullancdan ilikili tablolardan birini semesi istenir.
Detay Haritaya Git: Web sayfasnda tablo kolonu zerine
tklandnda, belirtilen ilikili tablonun haritasna gidilmesini salar.
rnein ileler tablosundaki bir kolona tklayarak, tklanan ilenin
ilinin haritas grntlenebilir. Kullanc Detay Tabloya Git seeneini
setiinde, kullancdan ilikili tablolardan birini semesi istenir.
Gncelle: Web sayfasnda tablo kolonu zerine tklandnda, ilgili
kaydn gncellenmesini salar. Bunun olabilmesi iin tablonun form
tipinde bir grnts olmas gerekmektedir. Kullanc Gncelle
seeneini setiinde, eer varsa form grnt tipindeki
grntlerden bir setirilir.
pucu: Bu blme yazlan ipucu, Web de seilen, sorgu yaplacak balnkolonun ipucu aklamasn ifade eder.
Balk Gsterim CSS snf: Web de gsterilen sorgu sonularnn
balklarnn CSS snflarn tutar.
Satr Gsterim CSS snf:
satrlarnn CSS snflarn tutar.
Web
de
gsterilen
sorgu
sonularnn
Sakla, Tablo zerinde oluturulan kaytlar *.ndd uzantl Veri Szl

Dosyalar olarak kaydeder. Ykle, daha nce oluturulmu *.ndd uzantl
Veri Szl Dosyalarn tabloya aar.
Servis Yneticisi
Servis: (NetcadXMLService) Netcad modullerinin fonksiyonlarnn darndan
da kullanlabilmesi iin tanmlanan, XML paketleri eklinde parametre alp
XML sonu retebilen, arayzlerdir.
Servis Yneticisi: (NetcadXMLServiceManager) Netcad XML servisleri ile
servis istemcileri arasnda arayz vazifesi grr. stemciler hibir zaman
direk servisle konumazlar, konuamazlar. Servislerin ne zaman
arlacana, n bellee eklenip eklenmeyeceine servis yneticisi karar
verir. Servislere, kendilerine parametre olarak gelen XML paketinin
sonucunu oluturmak dnda bir i brakmaz.
Servis Tipi (ServiceType): Servisler, arlmalar srasnda stlendikleri

greve gre ikiye ayrlr. Sonu oluturulan servisler yani ana servisler ve
ana servislere parametre oluturan servisler. Parametre servisler
arldnda n bellee eklenir. Bal olduu servis arldnda altrlp
sonuca etki ederler.
Servis Bamll: (Default dependency) Parametre servislerin (Servis
tipi: 1) hangi servise baml olduunu belirler. Bal olduu servisin adn
tutar. Ana servisler iin anlamszdr. Bir servisin hangi servise bal olduu
istemciler tarafndan belirlenebilir, serviste tanml da olabilir. stemcinin
belirttii bamllk, serviste tanml olandan daha geerlidir.
Servis ncelii: (Priority) Baml servislerin hangi srada altrlacan
belirler. Bu deer 0dan kkse ana servisten nce, bykse de sonra
arlr.
n Bellek: n bellekte parametre servislerin, hangi oturum numaras ile

hangi servise baml olarak ve hangi XML veri ile arld bilgisi tutulur.
Bu veriler servis yneticisi tarafndan girilir. Ana servis arldnda kendisi
ile
ayn
oturumda
bulunan
ve
kendisine
bal
servisler,
NetcadServiceManager tarafndan Servis ncelii srasna gre artlr.
Makro Dzenleyici: Bu konudaki aklama Netcad Help Dosyalarnda (F1
tuu) bulunabilir.
Makro Men Dzenleyici: Bu konudaki aklama Netcad Help Dosyalarnda
(F1 tuu) bulunabilir.
Makro altr: Bu konudaki aklama Netcad Help Dosyalarnda (F1 tuu)
bulunabilir.
12. BLM: Raster Mens

Netcad ekrannda herhangi bir raster dosya ykl deil ise raster mens
iindeki Raster Yneticisi ve Raster (2 Nokta) zellikleri hari dier
zellikler pasif olarak gelir. Ekrana raster yklendikten sonra btn pasif
olan zellikler aktif hale gelir.
Raster Yneticisi
Dosyalardan bitmap formatnda olanlar resim niteliindeki grntlerdir. Bu

grntler, paftalarn, fotoraflarn, izimlerin Scanner (Tarayc) yardm ile
saysal ortama aktarlm Windows bitmap (.BMP), .PCX, .TIF .JPEG, .GIF,
.TGA, .ECW formatndaki dosyalar olabilir.
Eer referans bir bitmap yklemiseniz ve tekrar bir bitmap dosyas daha
yklerseniz eski bitmap dosyas silinerek son yklediiniz bitmap referans
olarak gelir.
Ekrana bir raster grnt yklemek iin Raster mens altndaki Raster
Yneticisi satrna tklanr. Ekrana bu komuttan sonra bir Dosya A penceresi
gelir ve yklenecek raster dosyann seilmesi istenir. Bu seim sonucunda
yklenilen raster imaj sa tarafta nizlemesini grdmz Referans
Yneticisi penceresi alr. Bu pencere Tamam ile geilir.
Raster Yneticisi Penceresinden Yaplacak lemler:
Raster Yneticisi mens zerinden fare sa tuuna baslarak alan
menden, rasterlar zerinde eitli ilemler yapabiliriz.
NETCAD 5.0 GIS Raster Mens 12-1
Dosya :
Raster ekle:
Ekrana raster dosya eklemek iin kullanlr. birden ok
raster dosya eklenebilir ve eklenen grntler ekranda kendi koordinatlarna
gre yerleir. Ykleme iin raster dosyann kendisi deil projeksiyon ve
koordinat bilgilerinin tutulduu .DRE uzantl dosya seilir.Raster sil:
Seili olan raster dosyay listeden silmek iin kullanlr.
Silinen dosya projeden de karlm olacaktr.
Raster Sakla:
Raster istenilen imaj formatnda (TIF, PNG, JPEG, ECW
vs..) saklar. Sakla mens seildiinde Proje/ Yardmc lemler/ Yaz
mens alr. Mennn sol stununda bulunan listeden istenilen raster
format seilerek saklama yaplr. maj trlerine ait zellikler ise mennn
sa blmnde bulunur. Netcad birok format desteklemektedir.
Referans yap:
Raster Yneticisi penceresinde ykl olan raster
Referans yapabilmektedir. Seili raster Referans Yap komutuyla Referans
Yneticisi mensne yeni bir kategori olarak eklenir.
zellikler:
zellikler mensnden, Raster imajlarn mevcut zellikleri grlebilir. Bunun
dnda projeksiyon, renk ayarlar gibi rasterlar zerinde deiiklikler
yaplabilir.
Grnt :
effaf: effaf zellii seilerek raster grntnn altnda kalan detaylarn
grnmesi salanabilir. Renk butonu ile effaf olmas istenilen renk raster n
penceresinden deitirilebilir. effaf zellii renkli dosyalarda da
kullanlabilir.
Monochrome Grnt zellikleri:

yiletirme Yntemi: yiletirme yntemi 4 deer alabilir:
Olduu gibi imaj zerinde iyiletirme ilemi yaplmaz.
Siyahlar koru seenei beyaz zerine siyah taranm imajlarda

siyah nokta ve izgilerin net grnmesini salar. Siyah oran Siyah
Limit parametresi ile denenerek bulunmaldr.
Gri Skalaya evir seenei siyah beyaz taranm renkli imajlarn

iyiletirilmesi iin kullanlr.
Beyazlar koru seenei, siyah zerine beyaz imajlarda (negatif)

beyaz izgi ve noktalarn daha net grnmesini salar. Beyaz oran
siyah limiti (0...100) blmnden ayarlanabilir.
Aralkl rnekleme: Tm imajlarn izilme hzn artrr ancak kalite biraz

der.
Dosya: Rastern tam yerini, boyutunu ve son saklama tarihini gsterir.
Noktalar:
Nokta Says: Register ileminde atlan nokta saysn belirtir.

MO (cm): Register ileminde dnm iin girilen noktalarla hesaplanan
deerdir. Yerleme duyarlln cm cinsinden gsterir.
Noktalar ekle: Dnmde kullanlan noktalarn ekranda grlmesi iin
kullanlr. Noktann dnm iin verilen koordinat ve dnm sonras
hesaplanan koordinat olmak zere 2 nokta gelir. Seili olan raster dosyann
noktalar ekrana gelir.
ereve iz : Seilen rastern, harita koordinatlarnda Netcad ekranna kutu
izmek iin kullanlr. izilen kutu rastern ismini tayacaktr. (Kutu objesi
sanal deildir. Patlatlabilir, zerinde istenilen deiiklikler ( edit ilemleri
vb.. ) yaplabilir )
Rapor Al: Dnmde kullanlan noktalarn verilen koordinat noktalarn
gsteren raporu alr.
Palet:
Grntden Renk Deitirmek:
Raster imaj oluturan renkler palette ykl gelir. rnein siyah beyaz
rasterlarda palette sadece siyah ve beyaz renkleri mevcuttur. Bu renkler
zerine tklanarak renk deiiklii yaplabilir.
Mouse sa klikle gelen menden Grntden Renk Deitir seilerek de
Raster dosyalarn hat renkleri ile zemin renkleri deitirilebilir.
Bylelikle birlikte grntlenmek istenilen kadastro, imar ve plan bitmap
dosyalar farkl renklerde gsterilerek proje hazrlanabilir. Bu dosyalarn
farkl renklerde gsterilmesi ile dosyalar daha kolay birbirinden ayrlp
alma kolayl salanm olur.
Palet ksmnda deitirilecek rengin zerinde sa fare tuu ile Grntden

Renk Deitir komutu seilir. Seilen renk n izleme penceresinden
belirlenir. Ekrana gelecek renk paletinden istenilen renk seilebilir.
Paleti Sakla: Seilen rastern paletini *.NPL dosyas olarak saklar.
Paleti Ykle: Saklanan bir paleti daha sonra farkl rasterlarnda ayn renk
olabilmesi iin ykleme yapar.
Paleti Griye evir: Renk paletini gri tonlama yapar.
Orjinal Paleti Ykle: Raster orjinal renklerine evirir.
Raster Dosyalar Proje ile Saklamak: Eklenen raster dosyalar proje ile
birlikte saklanr. Proje yklenirken projeye ekli raster dosyalarn ka tane
olduu mesaj gelir ve yklenip yklenmeyecei sorulur. Kabul edilirse proje
ile birlikte yklenir.
Projeksiyon:
Raster veriye ait projeksiyon bilgilerine Projeksiyon sekmesinden ulalabilir
ve Projeksiyon kutusunun sonunda yer
projeksiyon deiikliklerini yapabilirsiniz.
alan
butona
baslarak
Aktif Yap: Listede birden ok raster dosya var ise zerinde alma
yaplacak raster grntnn aktif yaplmasn salar.
Sonra izilsin: Seilen Raster dosya, ekranda en stte grlecektir.
nce izilsin: Seilen Raster dosya, ekranda en altta grlecektir.
Register (ki Nokta)

Bu ilem ile sol alt ve sa st ke koordinatlar bilenen dosyalarn gerek
koordinatlarna dntrlerek ekranda grntlenmesi iin kullanlr.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereden tarayc (scanner) ile

taranm *.TIF, *.PCX, *.BMP, *.JPEG vb. formatlardaki dosya seilir.
Paftann sol alt ke noktas orta fare tuuna basarak Referans mensndeki
Verilen Koordinata Git ikonuna ya da K harfine baslarak ekrana gelen
pencereden koordinatlar girilir. Paftann sa st ke koordinatlar da ayn
yntem ile girilir.
Raster Dntr
1. Pafta ndeksinden (Pindeks) Koordinat Alarak Dnm lemi:

Scanner ile taranm raster dosyalar koordinatlandrmak iin kullanlan
ilemdir.
Ekranda ykl olan rasterlarn koordinat dnmlerini gerek kontrol
noktalar kullanarak, gerekse projeksiyon dnmleri ile yapmak iin
gelitirilmitir. Monochrome imajlar, 4 bit imajlar, 8 bit(renkli ve gri) imajlar
ve 24 bit imajlar desteklenir.
Raster dnm ilemi yapabilmek iin ilk olarak koordinatlandrlacak
paftaya ait pafta indeksi ekrana yklenmelidir. Pafta ndeksi ama ilemi
HESAP mens altndaki StpPafta Editr veya Pafta Editr ilemlerinden
gerekletirilir. StpPafta Editr memleket koordinat sistemindeki paftalarn
otomatik olarak indeksi amaya yarar. Pafta ndeksi ilemi ise yerel
koordinatl paftalar iin pafta indeksi retme ilemini yapar. Pafta ndeksi
ama ilemi Hesap Mens Kitap ve Eitim Dkmannda ayrntl olarak
anlatlmtr.
StpPafta ya da Pafta Editrnden dntrlecek olan paftaya ait indeks
ekrana yklenir. Daha sonra Raster mens altndaki Register (2 nokta)
ilemine girilir. Karmza Raster Ykle penceresi alr. Buradan
dntreceimiz raster seeriz. Raster Ykle ile *.BMP, *.PCX, *.TIF,
*.JPG, *.TGA, *.GIF uzantl dosyalar yklenebilir. Register (2 Nokta) ilemi
sol alt ve sa st ke kooordinatlar bilenen dosyalarn gerek
koordinatlarna dntrlerek ekranda grntlenmesi iin kullanlr.
Program bizden ekrana yerletireceimiz imajn sol alt ve sa st
koordinatlarn gstermemizi ister. Oluturduumuz pindeksin iinde nce
sol alt keyi sonra sa st keyi gstererek raster rasgele yerletirilir. Bu
ilemin ardndan Raster Koordinatlarnn Kalc Olmasn ster Misiniz? sorusu
ekrana gelir. Evet dersek Netcad ayn isimli bir *.DRE dosyas oluturacaktr.
Biz dnm yaptracamz iin bu mesaj Hayr ile gemeliyiz.
Daha sonra Raster Dntr ilemine geilebilir. lk olarak raster dnm
yntemini semek gerekir. Affine, Poligon, Projeksiyon Dnm ya da
Inversed
Distance
Weighted
(IDW)
yntemlerinden
biri
seilir.
Enterpolasyon yntemi olarak En Yakn Komu, Bilinear veya Cubic Spline
yntemlerinden biri tercih edilir. Dnm sonrasnda dosyann yeni bir
isimle kaydedilmesi isteniyorsa bu seenek iaretlenir. Arka fon rengi ve
rnekleme aral belirlenir. Noktalar listesinde bolua sa klik yaplr ve
kan menden Nokta Ekle seilir. lk olarak raster imajn herhangi bir
kesi fare sol tuu ile tklanr. Daha sonra atmz pafta indeksinin kesi
kenar yakalama modu akken fare sol tuu ile tklanr. Bu ilem drt ke
iin de uygulanmaldr. 4 ke de tamamlandktan sonra fare sol tuu ile
ilem bitirilir ve Raster Dntr penceresi alr. Noktalar listesi bizim
attmz drt nokta ile dolmu olarak gelir. Her noktaya ait X ve Y hata
oranlar, iaretlediimiz resim koordinatlar ve dntreceimiz harita

koordinatlar listede bulunur. Pencerenin altndaki Ortalama Hata, m0 deeri
koordinatlandrma ile ilgili hata orann bildirir. Kabul edilebilir bir hata
oranysa ileme devam edilir, deilse hata oran yksek olan nokta veya
noktalar silinerek daha hassas olarak atlmaya allr.
Dntr butonuna basldnda raster dntrlr ve son hata orann

gsteren bir ilgi penceresi gelir. Bu pencere tamam ile geilir. Raster
Deiiklik Onay penceresi alr. Bu pencerede dnm yaplan raster var
olan orjinal raster zerine yazabilme ya da yeni bir raster olarak saklanacak
konum belirtilerek saklama seenekleri vardr. Orijinal rastern listede
kalmas isteniyorsa bu seenek de iaretlenmelidir. Tamam ile geildiinde
dnm yaplm olan raster pafta indeksinin iine oturmu ve
koordinatlanm olarak ekrana gelir.
2. Koordinatlar Bilinen Noktalardan Dnm Yapmak
Pafta zerinde bulunan ve koordinat bilinen en az drt nokta zerinden
dnm yaplr. Bu noktalar paftalarn ke koordinatlar, gridler(karelaj),
poligon ya da nirengi noktalar olabilir.
1.
Raster Yneticisi ile daha nce koordinat dnm yaplm bir

Raster dosya ya da Register(2 Nokta) ilemiyle daha nce koordinat
dnm yaplmam bir Raster dosya ekrana ykleyiniz.
2. Raster /Raster Dntr ilemine giriniz. Buradan istenilen dnm
yntemi seilir ve Noktalar balkl bo listede fare sa tuu ile alan
menden Nokta Ekle komutunu seiniz.
3. Resim koordinatlarn gstermemiz istenecektir. Netcad grafik

ekranda ykl olan koordinat bilinen noktaya zoom komutu ile
yaklanz. Zoom yaplacak noktay belirlemek iin fare ile
pencerenin 1.kesini belirleyip basl tutarak 2.keye gelindiinde
fareyi braknz.
4. Yeterince yaklatnzda zoom yaplan noktay fare sol tuuyla
gsteriniz.
5.
Noktay tkladktan sonra ekrann altndaki komut satrnda harita

koordinatlarn gsteriniz mesaj gelecektir. Klavyenin space (boluk)
tuuna basnz. Koordinat Hesap Makinesi adnda bir pencere
alacaktr. Buradan XYZ (Verilen Koordinata Git) komutunu seiniz
ve alan pencereden noktann gerek koordinatlarn X ve Y
satrlarna yaznz.
6. Baka bir noktann koordinatn yazmak iin limit bul komutu ile tm
Raster grp dier noktaya zoom yapnz.
7.
Bu ekilde en az drt noktann koordinatn giriniz. Yalnz, koordinat

girilen noktalarn birbirine mmkn olduunca uzak olmasnda fayda
vardr. nk dnm sonucunda oluacak olan hata oran bu
ekilde daha iyi belirlenecektir.
Drtten fazla nokta atlarak bunlarn kontrolleri de yaplabilir.
8.
Pafta zerindeki noktalarn gerek koordinat deerleri verildikten

sonra sa fare tuuyla ilem bitirilir. lem bitirilince Raster
Dntr penceresi alr. Burada koordinatlarn verdiimiz
noktalarn listesi dolmu olarak karnza gelir. Her bir noktaya ait
hata oranlar grlmektedir. Pencerenin altnda ise Ortalama Hata,
m0 deeri grlebilir. Ortalama Hata dorultusunda yeni nokta
eklenir ya da kartlr.
Toplam Hata Orannda kan deer kadar dnm hatas olacaktr. Bu

deer paftann leine gre belirlenir. Bunu hesaplamann en kolay yolu
udur:
Gz Yanlmas * lek
Gz yanlmas deeri 0.2dir.
rnein: 1/1000 leindeki bir paftann toplam hata oran 0.2 *1000= 200
mmdir.Yani, 20 cm maksimum tecviz deeri olarak alnabilir.
9. Dntr ilemi ile dnm ilemi gerekletirilir. lem sonunda
Son dnm hata oran bir bilgi penceresi olarak gelir.
Bu ilem ile pafta gerek koordinatlarna dnm olur. Fakat dnm
sonucunun saklanmas gerekecektir.
Raster Deiiklik Onay ileminde Orijinal Rastern zerine Yazlsn

iaretlenirse ileme soktuumuz Rastern koordinat bilgileri deitirilmi
olarak kaydedilir. Yeni Eklensin seenei iaretlenirse alt satrdan yer
gsteriniz. Bylece orijinal Raster korunmu olacaktr ve yeni bir *.dre
uzantl Raster dosya oluturulmu olacaktr.
Dnm Yntemleri:
lemin zelikleri;
1- Bu ilemde yntem kullanlr.
Afine Dnm
Polinomsal Dnm
Projeksiyon Dnm
nverse
Distance
Weighted(Ters
Enterpalasyon Yntemi)
mesafe
Arlk
2- Dnm ilemlerinin hz ve dnm sonrasndaki grnt kalitesi iin

enterpolasyon yntemleri kullanlr.Bu yntemler tanedir.
En Yakn Komu: Bu yntem en hzl olandr. Fakat grnt

kalitesi dktr.
Bilineer: Bu yntem en yakn komu yntemine gre biraz daha
yava ve kalitelidir.
Cubic Spline: Bu yntem en yava olandr.Grnt kalitesi
yksektir.
3- Afine ve Polinomsal Dnm noktalar saklanarak tekrar kullanlabilir.

4- Dnm ilemleri sonunda kaynak raster korunur ve sonu rastern ayr
dosya olarak saklanmas salanr.Bu ilemin sonunda;
Kaynak rastern effaf rengi varsa, oluan sonu raster dosyada ayn
effaf renk korunur.
Kaynak rastern Renk Paleti sonu raster iin de ayn olur.
Afine ve Polinomsal dnmler de Kaynak rastern projeksiyon
bilgisi sonu raster iin de geerlidir.Eer kaynak rastern
projeksiyon bilgisi yoksa Proje/zellikler/Projeksiyon blmnden
verilen projeksiyon bilgisi sonu raster iin geerli olur.
Kaynak raster monochrome ise grnt zellikleri (iyiletirme
yntemi,siyah limiti ve aralkl rnekleme) sonu raster iin de ayn
olur.
Afine ve Polinomsal Dnm yapmak iin yeterli sayda nokta
yoksa dnm ilemi gereklemez.
rnekleme Katsays verilerek sonu rastern boyutlar kltlebilir
ve znrl drlebilir.
Affine Dnm
En az 4 ortak nokta kullanlarak yaplan dnm yntemidir. Nokta
saysnn 4'den az olmas durumunda dnm ilemi gereklemez.
Bu ilemin yaplabilmesi iin;
Raster mens iinde yer alan "Raster A" ilemi ile daha nce
koordinat dnm yaplm olan bir raster dosya (*.dre)
yklenmi olmal (Daha nce dnm yaplarak ekrana yklenmi
olan bir raster dosya baka koordinatlara tekrar dntrlebilir) ya
da Raster mens iinde yer alan "Register(2 Nokta)" ilemi ile daha
nce koordinat dnm yaplmam olan raster dosya ekrana
yerletirilmeli.
Ekranda yer alan raster dosya zerinde dnm yaplacak olan
referans noktalar belirlenmelidir.Bu noktalar, raster keleri, pafta
pindeksleri, gridler ya da poligon ve nirengi gibi bilinen noktalar
olabilir.
Referans noktalarn dnecei yeni noktalar ekran zerinde
belirlenmelidir. Her bir referans noktann karl mutlaka olmaldr.
rnein mevcut raster, ke koordinatlarna gre dntrlecekse
pafta pindeksi kullanlabilir ya da bu kelerin karl olan noktalar
atlabilir.
Nokta Ekle: Ekrandaki rastern, dnmde kullanlacak olan resim ve harita

koordinatlarn seerek nokta listesine eklemek iin kullanlr.Afine ve
Polinomsal dnmlerde alr.
Nokta Sil: Nokta Listesine eklenen kontrol noktalarnn her birini ayr olarak
Paftadan Nokta ret: Raster koordinatlarnn dnecei kontrol

noktalarn,pafta pindeksinden ya da Kutu imajndan almak iin
kullanlr.Bunun iin;
Pafta Editr ilemleri ile kontrol noktalarnn alnaca pafta

pindeksi alm olmal
ya da
iz/Yardmc lemler/Kutu iz ilemi ile pafta snrlar oluturulmu

olmaldr.
Noktalar Dosyaya Sakla: Nokta Listesine eklenen kontrol noktalarn tekrar

kullanlmak zere saklar.htiya duyulduunda yklenir ve ayn noktalarn
tekrar oluturulmas nlenmi olur.
Noktalar Dosyadan Ykle: Noktalar Dosyaya Sakla ilemi ile saklanan

kontrol noktalarn tekrar yklemek iin kullanlr.
Noktalar Temizle: Nokta Listesine eklenen kontrol noktalarn toplu olarak
Polinomsal Dnm
Polinom denklemleri kullanlarak yaplan dnm yntemidir.Hata oran
Afine yntemine gre daha azdr.nk noktalarn yeni yerleri polinomsal
denklemler kullanlarak daha fazla alternatifle aranyor.
Polinomsal dnmde kullanlabilecek en byk polinom derecesi 4'tr.Bu
durumda ihtiya duyulan en az kontrol nokta says;
1.Derece
2.Derece
3.Derece
4.Derece
5.Derece
6.Derece
dnm
dnm
dnm
dnm
dnm
dnm
iin
iin
iin
iin
iin
iin
en
en
en
en
en
en
az
az
az
az
az
az
3 nokta,
6 nokta,
10 nokta,
15 nokta
21 nokta,
28 nokta gereklidir.
Dnmn salkl yaplmas iin istenilen karesel ortalama hata miktarn

salayan en kk polinom derecesinin seilmesi ve kontrol noktalarnn
raster veri zerine homojen olarak datlmas salanmaldr.Genelde
4.derece polinom dnmnn kullanlmas nerilir.Yeterli sayda nokta
bulunamad zaman dier dereceler kullanlabilir.
Bu ilemin yaplabilmesi iin;
yklenmi olmal (Daha nce dnm yaplarak ekrana yklenmi
olan bir raster dosya baka koordinatlara tekrar dntrlebilir) ya
da Raster mens iinde yer alan "Register(2 Nokta)" ilemi ile daha
nce koordinat dnm yaplmam olan raster dosya ekrana
yerletirilmeli.
Ekranda yer alan raster dosya zerinde dnm yaplacak olan
referans noktalar belirlenmelidir.Bu noktalar,raster keleri,pafta
pindeksleri,gridler ya da poligon ve nirengi gibi bilinen noktalar
olabilir.
Referans noktalarn dnecei yeni noktalar ekran zerinde
belirlenmelidir.Her
bir
referans
noktann
karl
mutlaka
olmaldr.rnein
mevcut
raster,ke
koordinatlarna
gre
dntrlecekse pafta pindeksi kullanlabilir ya da bu kelerin
karl olan noktalar atlabilir.
Projeksiyon Dnm
Farkl projeksiyon ve datumlar arasnda rasterlar dntrme yntemidir.Bu

ilemin yaplabilmesi iin;
yklenmi olmal ya da Raster mens iinde yer alan "Register(2
Nokta)" ilemi ile daha nce koordinat dnm yaplmam olan
raster dosya ekrana yerletirilmeli.
Mevcut rastern daha nce tanmlanm Projeksiyon bilgilerininin
olmas gerekir.Eski projeksiyon bilgileri Raster/Register Afine ilemi
srasnda dosya saklama aamasnda verilebilecei gibi "Raster A"
tablosunda bulunan Projeksiyon sekmesinden de verilebilir.
Dnm Yntemi blmnden Projeksiyon Dnm seilir.

Enterpolasyon Yntemi blmnden uygun olan seilir.(En Yakn
Komu,Bilineer,Cubic Spline)
Dnm sonrasnda farkl dosya olarak kaydet fonksiyonu aktif
yapldnda,kaynak raster bozulmadan sonu rastern ayr bir
isimde saklanmas salanr.
Raster Dntr tablosunda Eski Projeksiyon Bilgisi ve Yeni
Projeksiyon
Bilgisi
blmleri
yeralmaktadr.Eski
Projeksiyon
Bilgisi,daha nce rastera verilmi olan projeksiyon,datum ve D.O.M.
bilgilerini ierir.Burada kullanc herhangi bir deiiklik yapamaz.Yeni
Projeksiyon
Bilgisi
blmne
rastern
dnmesi
gereken
projeksiyon,datum ve D.O.M. bilgisi kullanc tarafndan verilmelidir.
Yeni Projeksiyon Bilgisi blmnde yer alan butona baslarak kan
parametre tablosundan rastern dnmesi gereken projeksiyon ve
datum seilir ve D.O.M. girilir.
Dntr"
butonuna
basldktan
sonra
ilem
yaplmaya
balanr.lem,istenirse ESC tuu ile kesilebilir.
lem tamamlandktan sonra sonu raster iin bir isim verilir.Bylece

kaynak raster korunmu olur.
sim verilerek saklanan raster dosya,yeni projeksiyon ve datum
bilgisine gre dnm olacaktr.Ekranda da bu koordinatlara
gitmi olacaktr.
nverse Distance Weighted (Ters Mesafe Arlkl Enterpolasyon

Yntemi)
Bu dnm ekli,referans olarak alnan dnm noktalarnn hata paylarn
sfr yapar.lemin yaplmas iin;
Daha nceden Afine ya da Polinomsal dnmn yaplm olmas

gerekir.
Afine ya da polinomsal dnm sonunda M0 hata paylarnn dk
olmas gerekir.
Mmkn olduu kadar ok yeni nokta alnarak ilemin yaplmas
gerekir.
1. Afine
ya
da
Polinomsal
dnm
ilemi
gerekletirilir.
2. Bu ilemlerin sonunda referans noktalar incelendiinde tam olarak

olmas gereken yerde olmadklar grnecektir.
3. Raster
Dntr
ilemine
girilir.
4. Aadaki gibi dnm tablosu kacaktr.
5. Bu tabloda Dnm Yntemi hanesinden nverse Distance

Weighted (IDW)seilir.
6. Enterpolasyon Yntemi hanesinden bir yntem seilir.Burada En
Yakn Komu ( En Hzl ),Bilineer ( Normal Hzl) ve Cubic (En
Yava) olmak zere 3 yntem bulunur.Bu yntemlerin hz arttka
hassasiyet der.Yani En Hzl olduu zaman hata oran daha yksek
kar.
7. Noktalar blmnde daha nceden eklenen referans noktalar
temizlenir.temizleme ilemi fare sa tua baslmas ile kan
menden Noktalar Temizle fonksiyonu ile yaplr.
8. Noktalar blmnde referans noktalarn resim ve harita koordinatlar
eklenmelidir.Bunun iin fare sa tua baslmas ile kan menden
"Nokta Ekle" ilemi seilir.
9. Grafik ekrana dnlr.Ekranda referans noktalarn mevcut noktas
ile dnmesi gereken harita koordinatlar fare ile seilebilir.
10. Ya da referans nokta gsterildikten sonra klavyeden boluk tuuna

baslarak kan menden [xyz] butonuna baslr ve referans noktann
harita koordinatlar girilir.
11. Btn koordinatlar girildikten sonra Dntr butonuna baslr.Bir

sre
sonra
ilem
tamamlanr.
12. Aadaki mesaj alnr.
13. Bu mesaj Tamam ile geildikten sonra isim verilerek saklanr.(Raster

Dntr tablosunda dnm sonrasnda farkl dosya olarak
kaydet aktif yaplrsa yeni isim verilerek saklama yaplr. Aksi halde
mevcut dosya zerine saklama yaplr.)
Raster Dzenle
Yatay Aynala: Mevcut raster kendi snrlar iinde yatay eksene gre
aynalayan ilemdir.
Dey Aynala: Mevcut raster kendi snrlar iinde dey eksene gre
aynalayan ilemdir.
Dndr ( 90 derece ): Ekrandaki raster kendi snrlar iinde saat ibresi

ynnde 90 derece dndren ilemdir.
Dndr ( 180 derece ): Ekrandaki raster kendi snrlar iinde saat ibresi
ynnde 180 derece dndren ilemdir.
Dndr (- 90 derece ): Ekrandaki raster kendi snrlar iinde saat ibresinin

tersi ynnde 90 derece dndren ilemdir.
Kaydr: Ekranda ykl olan raster bir referans noktadan tutarak baka bir
yere kaydrmak iin kullanlr.
lekle: 2 Noktadan Dnm ilemi ile ayn mantkta alr.Mevcut raster
2 referans noktaya gre lekler.
Raster Kenarlarn Sil
Bu ilem ile raster dosyalarn kenarlar ya da raster dosyann belirli bir
blm istenilen snrdan kesilir ve raster dosya bylelikle grntlenir. Bu
ilem paftalarn kenarlamalarn ortadan kaldrmak iin de kullanlabilir.
Eer ekranda birden fazla
raster var ise istenilen
raster kenarlar silinebilir.
leme
girdikten
sonra
kesilmesi istenilen pafta ve
blge iin snrlar sol fare
tuu ile bir kutu izilerek
belirtilir.
Snr
izildikten
sonra
ekrana bir mesaj gelir. Sil
komutuna baslrsa izilen
snrn
dndaki
alanlar
silinir.
Raster Bl
Bu ilem ile seilen raster dosya istenilen sayda paraya blnr. Bylelikle
raster dosyann tm deil istenilen paralar ekranda grntlenir.
Eer ekranda birden fazla raster var ise istenilen raster blnebilir. leme
girdikten sonra blnecek pafta seilir. Daha Sonra ekrana gelen pencerede
oluturulacak raster dosyalarn balang isimi, para says ve oluacak
raster dosyalarn saklanaca dizin belirtilir.
Balang sim: Bu alana, oluacak raster dosyalarn balang ismi yazlr.
rnein; pencereye RASTER1 yazlp raster dosya 4 paraya ayrlrsa
RASTER2, RASTER3, RASTER4 olarak adlandrlrlar.
Satr: Bu alana, raster dosyann satrda ka paraya ayrlmas isteniyorsa o

say buraya yazlr.
Stun: Bu alana, raster dosyann stunda ka paraya ayrlmas isteniyorsa
o say buraya yazlr.
Yeni Rasterlar in Dizin: Bu alana, oluacak raster dosyalarn saklanaca
dizin yazlr ya da yandaki butona baslarak ekrana gelen pencereden dizin
seilebilir.
Tamam komutuna basldktan sonra raster dosya belirtilen satr ve stun
saysna gre paralara ayrlr. Raster Bitmap/Ykle ilemi ile istenilen
paralar ekrana yklenebilir.
Histogram
Seilen Rastern renk zelliklerini gsteren histogram penceresini oluturur.
Histogram penceresi renklerin dalmn gsteren grafik ksm, imaj

zerinde yaplan deiiklikleri grmemizi salayan n izleme penceresi ve
bilgi ksm ile aamal olarak kullancya sunulmutur. Histogram
penceresi zerinde yaplacak deiiklikler pencerenin en altnda bulunan
uzat, eitle, sfrla butonlar yardm ile yaplr.
Griye evir
Raster grnty istenilen yntemle gri skalaya evirir. evrim ilemi
srasnda sonu grnt n izleme penceresinden annda grntlenebilir.
Bu ekilde istenilen grnty salayan yntem seilebilir.
Boyut Deitir
Bu ilem ile seilen raster verinin boyutlar seilen yntemlerle birlikte
deitirilebilir.
Oranlar Koru seenei iaretlenir ise raster verinin boyutlarnn oranlar

korunarak genilik ve ykseklik deerleri deitirilir.
Renk Ayarlar
Bu komut ile tarama esnasnda oluan renk hatalar renk ayarlar (Kontrast,
Parlaklk vb.) ilemler ile dzenlenebilir.
Renk Derinlii
Taranan grntlerin renk saysnn fazla olmas verinin bymesine neden
olur ve almay yavalatr. Bu ilem ile renk azaltma yaplarak daha rahat
bir alma salanabilir.
leme girdikten sonra ekrana gelen pencereden Ortalama Renk, ounluk
Renk, Bayer, Difzyon ve Octree yntemlerinden biri seilebilir.
Bit/Piksel blmnde renk azaltmada istenilen oran girilebilir.
Raster Aktif Alan Se

Rastern istenilen blm raster kesmeden ekranda grntlenebilir.
Seilen blgenin koordinat bilgilerini oluturulan *.dre dosyasnda saklar.
Aktif Alan Se: Raster zerinden aktif alan belirler. Burada raster seildikten
sonra aktif alan belirleyen alann seilmesi istenecektir. Bu aamada ya
daha nce raster zerine izilen bir okludoru F3 tuu yardm ile seilerek
ya da istenen alan F2 tuu yardm ile alan kapatlarak belirlenmelidir.
Pasif Alan Se: Aktif alan se yntemi ile ayn ekilde kullanlr. Burada
grntlenmek istenen alan deil , grntlenmek istenmeyen alann seimi
yaplr. Bu aamada ya daha nce raster zerine izilen bir okludoru F3
tuu yardm ile seilerek ya da istenen alan F2 tuu yardm ile alan
kapatlarak belirlenmelidir.
Aktif Alan Sil: Daha nce seilen bir aktif alann silinmesi amac ile kullanlr.
Pasif Alan Sil: Daha nce seilen bir pasif alann silinmesi iin kullanlr.
Alanlar izdir: Raster zerinde seilen aktif ve pasif alanlar raster zerine
bu yntem ile izdirilebilir. NETCAD otomatik olarak izdirilmek istenen bu
alanlar
RASTER_AKTIF_ALAN ve RASTER_PASIF_ALAN katmanlarn aarak bu
katmanlarda izecek ve saklayacaktr. (Katmanlarn silinmesi aktif ve pasif
alanlarn da silinmesini salamaz, aktif ve pasif alanlarn bilgileri .DRE
dosyasnda saklanmaktadr.
13. BLM: Genel Mens

Genel Ayarlar
Genel:
Aktif Font Dosyas: O an iin geerli olan font dosyasn gsterir. Bu font
dosyasn deitirmek iin satr sonundaki butona baslarak ekrana gelen
pencereden NCF uzantl font dosyas seilir. Ekranda deiikliin grlmesi
iin programn kapatlp yeniden almas gereklidir.
Aktif ekil Dosyas: O an iin geerli olan ekil dosyasn gsterir.
Deiiklik iin hizasnda yazan deerin zerine fare ile tklayp eski deer
silinir ve yeni deer yazlr. Deerin ileme gemesi iin pencerenin altndaki
Tamam komutuna tklamak yeterlidir.
Hat Dosyas: O an iin geerli olan hat dosyasn gsterir. Deiiklik iin
hizasnda yazan deerin zerine fare ile tklayp eski deer silinir ve yeni
deer yazlr. Deerin ileme gemesi iin pencerenin altndaki Tamam
komutuna fare ile tklamak yeterlidir.
Saklama zaman (1-100 dk.): Programn yaplan deiiklikleri periyodik
olarak bellee atmasn salar. Verilen deer 5 ise program yaplan
deiiklikleri 5 dakikada bir bellee atar. Deitirmek iin hizasnda yazan
deerin zerine fare ile tklayp eski deer silinir ve yeni deer yazlr.
Deerin ileme gemesi iin pencerenin altndaki Tamam butonuna fare ile
tklamak yeterlidir.True Type Karakter Seti: Win95 ve NT4.0 'da True Type
fontlarnn ekranda Trke grnmesini salar.
Win95 iin 1
NT4.0 iin 162 deeri girilmelidir.
NETCAD 5.0 GIS Genel Mens 13-1
Modelden Kot Oku: Bu seenek aktif duruma getirilirse gen arazi modeli
zerinde izilen izgiler, yerletirilen objeler ve noktalar modelden
hesaplanarak Z deerine sahip olurlar.
Noktalardan Kot Hesapla: Bu iaret
objelerinden otomatik Z deerini okur.
aktif
duruma
getirilirse
nokta
Sol Mouse Tuu Son lemi Tekrarlasn: rnein; pencere byt ilemi
yapldktan hemen sonra sol farenin tuu tklandnda pencere byt
ileminin tekrarlanmas isteniyorsa bu seenein aktif hale getirilmesi
gereklidir. Yanndaki kutucua fare ile tklayp iareti konulmas gerekir.
leme gemesi iin pencerenin altndaki Tamam komutuna fare ile tklamak
yeterlidir.
Son Seimi Saklamak: Bu seenek iaretlenirse herhangi bir ilem iin
yaplan son seim saklanr. Obje Seme mensndeki Son butonuna
baslrsa son seilen objeler yeniden seilmi olur.
Ekran:
Yakla/Uzakla Faktr (>1) %: Bu ksma verilen deer 1den byk

olmaldr. Deer yaklama uzaklama miktarn % olarak belirler. rnein;
verilen deer 1,20 ise miktar %20dir. Bu deiiklik iin hizasnda yazan
deerin zerine fare ile tklayp eski deer silinir ve yeni deer yazlr.
Deerin ileme gemesi iin pencerenin altndaki Tamam komutuna fare ile
tklamak yeterlidir.
Kursor Boyu (Piksel): Herhangi bir ilem yaplrken ekranda grlen + ve
eklindeki imlecin boyutlarn belirler. Bu deerin birimi pikseldir. stenilen
deiiklik iin hizasnda yazan deerin zerine fare ile tklayp eski deeri
silinmeli ve yeni deeri yazlmaldr. Deerin ileme gemesi iin pencerenin
altndaki Tamam komutuna tklamak yeterlidir.
Kursor Rengi: Herhangi bir ilem yaplrken ekranda grlen + ve
eklindeki imlecin rengini belirler. stenilen deiiklik iin kutu iersine fare
ile tklayp burada istenilen renk numarasn girmek yeterlidir. Deerin

ileme gemesi iin pencerenin altndaki Tamam komutuna tklamak
yeterlidir.
Kursor Kalnl: mlecin kalnlk deeri bu kutucua yazlacak deer ile
ayarlanr.
Ayrnt Grnme Kriteri (piksel): Ekranda olan verinin belirli bir lekten
sonra gz ile ayrt edebilme ynnden anlamszlaaca iin
gsterilmemesini salar. rnein; 1/1000 lekte 1 metrenin piksel karl
bu deerin altna dnce ayrntlar ekrana getirilmez. 800x600
znrlkteki bir ekranda, ekrana gelen grnt 800 metrenin zerinde ise
ayrntlar grntlenir.
Kugz penceresi grnsn: Bu seenek mercek grevini gren bir
penceredir. Bu pencere yardm ile projenin tamam veya bir blm
ekranda grnrken seenek iaretlenir. Herhangi bir ileme girilir ve imle
proje zerinde hareket ederken, imlecin bulunduu blge bytlm halde
kugzne gelir. mle hareket ettii takdirde kugzndeki grntde
hareket eder. Pencere bytme oran, pencere zerindeki + ve - tular
yardm ile ayarlanabilir.
lek Grnsn: stenen ekran leinin belirlendii alandr. Buradan ekran
lei deeri verilerek, projenin ktda nasl grnecei de kontrol edilebilir.
lek deeri koordinat bilgilerinin yannda grntlenir. zerinde sol fare
tuu ile ift tklanmas sonucu lek deerini girebileceiniz bir deer giri
penceresi kacaktr. Projenin getirilmesini istediiniz ekran leini yazarak,
projenin bu lekte ekranda grntlenmesini salarsnz.
Ekran lei Referans Yneticisinde de nemli bir kavramdr. Ayn zamanda
tabakalarn da belirlenen ekran lekleri arasnda grntlenmesi
salanabilir. Bu kavramla birlikte, alglanabilir aralklar verilerek daha az
objenin izdirilmesi ve alma hznn arttrlmas salanabilir.
Durum ubuu Grnsn: Ekrann altnda tabaka hattipi gibi rutinlerin
bulunduu barn grlp grlmemesini salar. Eer yannda iareti varsa
bar grlr yok ise grlmez.
Kestirme tular Alt +M
Ana Men Grnsn: Ekran zerinde yer alan komut menlerinin grnp
grnmemesidir. Bu fonksiyonun iareti kaldrldnda komut menleri
NETCAD ekranndan kaybolur. Menleri geri getirmek iin Alt+M komutu ile
Genel Ayarlar mensne dnerek seenei iaretlersiniz.
Toolbarlar grnsn:
Netcad ekrannda ara ubuklarnn grnmesini
salar.
Nokta ve Obje Seim :

Kurala Uyan Nokta Yoksa Kabul Et: Bu kutucuk aktif yapldnda

yakalama modlarnn bir ksm geersiz olacaktr. rnein nokta yakala, u
yakala, kesiim yakala, orta nokta yakala gibi modlar yanl alacak ve
objeye baml olmadan bo ekrana yine de ilem yaplacaktr.
Sol Mouse Tuu Son lemi Tekrarlasn: En son yaplan ilem
yaplmak istendiinde ileme girmeden fare sol tuuna baslmas
olacaktr. rnein Pencere Bylt(Zoom) ilemi yapldktan sonra
ileme girmeden fare sol tuuna baslarak ardl olarak zoom
gerekletirilebilir.
tekrar
yeterli
tekrar
ilemi
Sa mouse tuu: ki seenek bulunur. "Sa Tu Popup Mensn Asn"

seilirse, sa mouse tuu her zaman Netcad Ara ubuklar popup
mensn aar. "lemi Bitirsin" seilirse, sa mouse tuu yaplan ilemi
sonlandrr.
Sa Tu Popup Mens: Netcad ekrannda Sa tu popup mens olarak
gelecek mennn seimi salanr. Listeden popup olarak grntlenmek
istenen men seilir. "Yok" seilirse popup men olumaz, "Netcad Ana
Men" seilirse ana mende bulunan tm ikonlar grntlenir.
Seilince Yanp Snsn: Yakalama modlar kullanlarak obje seildiinde
objenin bir kere titremesini salar.Yani objenin seilmi olduunu ifade eder.
Modelden Kot Oku: Bu kutucuk aktif yapldnda, arazi modeli (gen
model) zerinde allyorsa oluturulan doru, oklu doru, spline ve
noktalarn kotlar(Z) otomatik olarak hesaplatlacaktr.
Noktalardan Kot Hesapla: Bu kutucuk aktif yapldnda, nokta dosyas
zerinde allyorsa oluturulan doru, oklu doru, spline ve noktalarn
kotlar(Z) otomatik olarak hesaplatlacaktr.
Noktalardan Kot Hesapla Yarap: Noktalardan kot hesaplanrken burada
verilen yarap iinde kalan noktalardan enterpole yaplr. rnein atlan bir
noktann 100 m yarapl evresinde kotlu nokta yoksa o zaman bu noktaya

kot retilmeyecektir.
Grnm:
Koordinat Duyarll: Obje koordinatlarnn ondalkl ksmlarnn hane

says girilir. Objelerin koordinat deerleri noktadan sonra burada yazlan
hane kadar gsterilir. Gerek ekranda gerekse ktlarda bu ekilde
grnecektir. Ekrann stndeki blmde kordinat ayarlarnn yaplp
yaplmad anlalabilir ya da iz/ Nokta At ilemi ile kan bilgi tablosundan
grnebilir.
Kot Duyarll: Obje kotlarnn(Z) ondalkl ksmlarnn hane says girilir.
Objelerin kot deerleri noktadan sonra burada yazlan hane kadar gsterilir.
Gerek ekranda gerekse ilgili ktlarda bu ekilde grnecektir. iz/ Nokta At
ileminde kan tablodan kot deeri girildiinde ayarn yaplp yaplmad
anlalabilir.
Alan Duyarll: Alan miktarlarnn ondalkl ksmlarnn hane says girilir.
Alan deerleri noktadan sonra burada yazlan hane kadar gsterilir. Gerek
ekranda gerekse ilgili ktlarda bu ekilde grnecektir. oklu Doru iz
ilemi sonunda kan bilgi tablosundan ayarn yaplp yaplmad
anlalabilir.
Uzunluk Duyarll: Obje uzunluk deerlerinin ondalkl ksmlarnn hane
says girilir. Objelerin uzunluk deerleri noktadan sonra burada yazlan hane
kadar gsterilir. Gerek ekranda gerekse ilgili ktlarda bu ekilde
grnecektir. Ekrann stndeki blmde ayarn yaplp yaplmad
anlalabilir.
Nokta Ad, Kot, Kod Boyu: Ekrandaki noktalarn isimlerini, kotlarn ve

kodlarn grmek iin ekrann altndaki Tabaka Modlarndan ilgili kutucuklar
aktif yaplr. Bu deerlerin boyutu buraya verilen deer ile belirlenir.
Nokta No Uzunluu: Ekranda grnen nokta adlarnn hane saysn
belirler. Noktalarn ekranda grnen isimleri bu fonksiyon ile ksaltlr.
Hafzadaki hane says ayn kalmasna ramen ekranda grlen rakam says
1 ile 4 arasndadr. Her 10 noktada bir noktann tam ad grnecektir.
Bunun amac, ekranda kalabalk bir grnt yaratmamak ve alma hzn
arttrmaktr. Eer bu deer sfr (0) verilirse noktalarn ad tam grnecektir.
Ada/Parsel Yaz Boyu (mm): Ekrandaki alanlarn isimlerini grmek iin
ekrann altndaki Tabaka Modundan Alan Adlar kutucuu aktif yaplr. Alan
adlarnn byklkleri buradan verilen deer ile ayarlanr. Verilen deer
izime de yansyacaktr.
Blastro Yarap (mm): Noktalarn blastro aplar (noktann evresindeki
daire) buradan ayarlanr. Buradan verilen deer kadar blastro aplar deiir
ya da oluur. Bu durum izime de yansyacaktr.
Kiri Dik Boy: Daireleri oluturan dorularn kiri dik boy deerleridir. Bu
deer ne kadar kk olursa daireyi oluturan dorularn saylar da
artacaktr.
llendir:
izgi Boluu: llendirilecek objenin noktalar ile l izgilerinin

balangc arasndaki mesafeyi belirler, verilen deer kadar boluk braklr.
izgi Fazl: l izgilerinin kesitii yerden taan izgi uzunluunu

belirler.
Sembol No: l izgilerinin kesime noktasndaki Sembol Numarasdr.
Sembol Boyu: l izgilerinin kesime noktasndaki Semboln boyunu
belirler.
Yaz Boyu: l deerinin ekrana yazdrlaca yaz boyunu belirler.
Uzunluk Duyarll: llendirme ileminde
noktadan sonra ka hane yazlacan belirtir.
uzunluk
deerlerinin
A Duyarll: A llendirme ileminde a deerlerinin noktadan sonra

ka hane yazlacan belirtir.
A Tr: A llendirme ileminde a deerlerinin grad ya da derece
cinsinden ekranda gsterilecei bu blmnde belirtilir.
Ok Sembol Boyu: Daire yarap yazdr ikonuyla izdirilen ok balnn
boyuna olan uzunluu belirler.
Ok Sembol Eni: Daire yarap yazdr ikonuyla izdirilen ok balnn enine
olan uzunluunu belirler.
Rleve:
Rleve Parametreleri, rleve ilemindeki yaz boylar, alinman kriteri gibi
parametrelerin ayarland blmdr. Genel/ Genel Ayarlar/ Rleve ile
ileme girdikten sonra ekrana gelen menden istenilen dzenlemeler yaplr.
Dik Yaz Boyu: Yaz boylarn belirten deerdir. stenilen deer buraya
yazlabilir.
Nokta Ad Boyu: Nokta adlarnn boyutunu belirten parametredir.
Alinman Kriteri: Alinmana Cephe Yaz ileminde verilen parametreye gre
noktalarn dorunun zerinde kabul edilmesiyle ilgili deerdir. Tabloda
olduu gibi alinman zerinde 5cm. uzakla kadar olan noktalar alinman
zerinde varsaylr.
Cephe \ Kutur Yazlar Etkileimli: Bu ikon aktif ise, Kutur Yaz ileminde
kutur zerine cephe bilgisi de yazlr.
ller Aktif Fontu Kullansn: Bu ikon aktif ise, l yazdrlmasnda aktif
font kullanlr.
Ara Mesafelerde 0'lar (Sfrlar) Kaldr: Bu ikon aktif ise, ara mesafe
yazmlarnda noktadan sonraki 0' yazmaz.
Aktif Proje:
lek: Bu blmde projenin alma lei ilgili haneye yazlr. Bylelikle

projenin alma leine gre kts alnabilir. alma lei izim lei
deildir. Proje banda yaplmas gereken projenin lei dnlerek
verilecek bir deerdir. Sonradan da projeyi istenen lee getirmek
mmkndr. alma lei, yaz Boylarn, ekil (Sembol) boylarn ve Blok
Boylarn etkiler.
alma lei proje ile birlikte saklanr. Baka bir projenin alma lei
farkl aktif projeye eklenmesi durumunda, aktif proje alma lei
ngrlr.
Projeksiyon: Her proje iin Projeksiyon deerleri giri penceresidir. Bylece
Farkl projeksiyonlarda allm projeler ayn anda projeksiyon deerlerinin
eletirilmesiyle ayn projeksiyon ve datumda kullanlabilir. Deerler Projeyle
birlikte saklanr ve dosya yklenirken bu deerlere gre konumlandrlr.
Ayrca, Vektr verilerin projeksiyon dnm ilemleri projeksiyonu
deitirmek suretiyle Proje/ zellikler/ Projeksiyon penceresinden yaplr.
Projeksiyon deitirildiinde, vektr verilerin projeksiyonu da otomatik
olarak deiir.
Netcad 4.0 GIS versiyonu ncesinde hazrlanan projelerin UTM sistemindeki
dilim orta boylam deeri ve dilim genilik deerleri buradan da girilebilir.
Her proje iin bu ayarlarn yaplmas gerekir. Deerler projeyle birlikte
tutulur. Eklenen iki proje Dilim Genilik ve Dilim Orta Boylam deerleri
dikkate alnarak ayn sistemde birletirilir. Daha nce oluturulmu paftalar

varsa buradan gerekli deerler girilmelidir. lke Koordinat sisteminde Hesap
/ StpPafta Editrnden alan paftalarda projenin Proje Parametrelerinden
girilen deeri dikkate alnr. lke pafta amak iin bu deerlerin girilmesi
gerekir.
Projeksiyon Dnm: Projeksiyonu daha nce verilmi bir projede
projeksiyon
dnm
yapmak
iin;
Projeksiyon
Parametreleri
penceresinden Projeksiyon kutusunun sonunda yer alan ok butonuna
baslarak alan menden yeni projeksiyon tr seilir. Yine Datum
kutusunun sonunda yer alan ok butonundan yeni datum tr belirlenir.
D.O.M (Dilim Orta Meridyeni) kutusuna tklanr. Ekrana Trkiye haritas gelir
ve haritadan bulunulan yer seildiinde D.O.M. ve Dilim No kutucuuna ilgili
deerler otomatik olarak gelir. Tamam komutu ile ileme devam edilir.
Bu ilem sonunda gelen Projeksiyon Deiti penceresinde;
Dnsn: Bu sekme iaretlenerek dnm gerekletirilir.
Dilim Orta Boylam: Trkiye zerinde bulunan herhangi bir yerin dilim orta
boylam ile corafi koordinat bilgileri yine bu sekmede renilebilir. Dilim
Orta Boylam hanesinde yer alan [...] butonuna basldnda Trkiye haritas
ve dilim bilgileri kacaktr. Bu harita zerinde istenen yer tklandnda
haritann altnda bilgiler grnecektir.
Proje Bilgileri: Projede kullanlan tabaka says, izgi tipi says, obje says,
raster dosya says, referans says ve referans dosya boyutu hakknda
bilgiler verilir. Burada yer alan deerler (Tabaka Says, izgi Tipi Says ve
Obje Says) Proje Dzenle ilemi sonunda deiebilirler.
Macro Parametreleri: Makrolardan eriilebilen deerlerin girildigi
mendr. Bu mende verilen deikenler, seilen makroya parametre olarak
geirilir. Makro Parametreleri mens proje bazl olarak alr. Yani verilen
Raster:
Burada rasterlar ECW formatna evirirken sktrma oranlar verilir. 8 bit

ve 24 bit iin sktrma oranlar girilir.Dnm ilemi sonunda *.eww
uzantl koordinatlarn sakland dosyann olumas salanr.Bu format
destekleyen baka programlarn dnm olan raster okumas
salanabilir.Bunun iin ise "World File Olutur" kutucuunun aktif yaplmas
gerekir.
Ada/Parsel Yaz Boyu: Ada ve parsel numaralarnn boyutlarnn
ayarlanmasn salar. Verilen deer izime de direkt olarak yansyacaktr. Bu
deiiklik iin hizasnda yazan deerin zerine fare ile tklayp eski deer
silinir ve yeni deer yazlr. Deerin ileme gemesi iin pencerenin altndaki
Tamam komutuna fare ile tklamak yeterlidir.
Macro Parametreleri:
Makro Parametreleri, makrolardan eriilebilen deerlerin girildigi mendr.
Bu mende verilen deikenler, seilen makroya parametre olarak geirilir.
Makro Parametreleri mens proje bazl olarak alr. Yani verilen
Makrolar ve makrolara ait deikenler sabit Saysallatrma Mens ile
kullanlabilir.
Veya, bu men ile Multimedia Sorgu da kullanlacak makrolar iin parametre

olarak URL eklenebilir. Yazlan URL seilen makroya parametre olarak
geirilir. Bu URL ile makro dosyasnn ne yapaca yazann tercihine
kalmtr. MMQ tarafndan kullanlacak olan makrolar [NETCAD_DIR]\
TOOLS\SCRIPT\MMQ altnda aranr. Bu ekranda girilecek olan parametreler
krmz ile iaretlenmi parametrelerdir.
Renk Dzenleyici
Netcad iinde kullanlan btn renkler bu palet zerinden alnr. Tabaka
rengi, obje rengi, ekran arka plan rengi gibi zellikler renk paleti zerinden
alr.
256 Renk Paleti: Netcad'de kullanlan renklerin alnd blmdr.Burada

256 adet renk ve tonlar bulunmaktadr.Her bir renk iin program iinde bir
numara verilmitir.Sol stten itibaren sfr(0) dan numaralama balar ve sa
alttaki en son renkte 255 numarada biter.
16 Renk Paleti: Burada 16 renk ve tonlar bulunur.Bu renkler genelde arka
plan rengi olarak kullanlr.256 Renk paletindeki aktif olan renk buradaki
renklerin herhangi birisiyle abuk bir ekilde deitirilebilir.Yani 256 renk
paleti ile etkileimlidir.
Orjinal: 256 renk paleti zerinde seilen herhangi bir renkte deiiklik
yaplacaksa,o rengiin orjinali burada grnr ve deitirme sonuna kadar
kalr.Yani eski renk ile yeni rengi karlatrmak iin vardr.
Renk Ayar konlar: Deitirilmek istenen renk iin yeni renk ve tonlar
ayarlar.Oluacak olan renkler,krmz,yeil ve mavinin tonlardr.Yani bu
renkler kullanlarak btn renk ve tonlar elde edilir.Buradaki saa ve sola ok
botonlarna baslmasyla renk deiimi gerekleir.Palette aktif olan renk
kutucuundaki deiim annda gzlenebilir.Ayrca ayar ikonlarnn sa
tarafnda oluan ton renklerinin numaras vardr. Buradaki ton numaralar ile
de oynanabilir.
Sakla: Renk paleti saklanp tekrar kullanlmak zere yklenebilir.Renk
paletinin sakland dosya *.PAL uzantldr.Mevcut olan dosya NETCAD.PAL
dosyasdr.Renk paletinde yaplan deiiklik ister NETCAD.PAL dosyasna
ister farkl bir isimle saklanabilir.
Ykle: Saklanan renk paleti dosyasnn (*.PAL) yklenmesini salar.
Tamam: Renk paleti zerinde yaplan deiikliin kabul edilebilmesi iin
Tamam butonu ile klmaldr.
ptal: Renk paleti zerinde yaplan deiikliin iptal edilebilmesi iin ptal
butonu ile klmaldr.
Metin Dzenleyicisi
Netcad raporlarnn alnd, uzun ya da ksa metinlerin yazld ASCII
zellikteki bir editrdr. Bu editrde kan ya da yazlan btn metinler ve
raporlar istenildiinde proje zerine yaptrlarak izime kabilirler.
Bu editrdeki metinlerin projeye yaptrlabilmesi iin yine bu editrden

saklanmal ve iz/Yaz/Text Dosya Ykle ilemi yaplmaldr.
Dosya: Ykleme,saklama,printera gnderme ve yazc ayarlarnn yapld
blmdr.
Sol Boluk: kan raporun seilen kada gre sol boluk miktardr.Yani
dosyalama paydr.
izgi Kalnl: Raporlarda oluan kenar ya da satr izgilerinin kalnlk

deeridir.
Kat Sonu izgileri: Bu editrde raporun en sanda dikey,en altnda ise
yatay ynde krmz renkli izgiler kacaktr. Bu izgiler seilen kada
editrdeki metnin sp smadn gsterir. Eer metin bu izgileri tayorsa
kt alnamayacaktr.
Satr/Stun Numaralar: Bu deer editrn sol altnda yer alr.O an aktif
olan satr ve stunlar gsterir. Aa-yukar ya da saa sola imle hareket
ettirildiinde deiecektir.
Font evir
Netcad iinde kullanlan yaz fontlarnn zenginletirilmesini salar. Windows

iinde bulunan fontlar bu ileme tabi tutularak Netcad'in kullanabilecei
fontlara dntrlr.
Se: Bu butona basldnda Windows'un font klasrne girilir ve buradan
Netcad' e aktarlacak font seilir.
Font evir: Font seimi yapldktan sonra bir isim verilerek Netcad' in
okuyaca formata evrilir. Netcad font dosyalar *.ncf uzantl dosyalardr.
Sembol evir: Windows font klasrnden seili olan font dosyas, *.ncs
uzantl netcad sembol dosyasna dntrlr. Bu ekilde, TrueType fontlar
sembol dosyasna dntrlerek projeye eklenebilir ve sembol olarak
kullanlabilir.
Ekran Sakla
Ekranda allan proje blgesini jpeg ve bmp formatlarnda saklayan ya da

hafzaya alarak baka programlara kopyalanmasn salayan ilemdir. Bu
ilem sonucunda ekrandaki menler ve ikonlar kopyalanmazlar. Sadece
projenin grnts alnr. Klavye ksayol tular Shift+Ctrl+F12 'dir.
Saklanan grnt Paintbrush, Coreldraw gibi programlarda grntlenebilir.
Eski Komutlar
4.00.32 versiyonundan nceki versiyonlarda yer alan sorgu ve deitir
mens bulunmaktadr.
Bu ksmdaki sorgunun sorgu mensndeki Obje zelliklerini Sor
komutundan fark; art arda objeler iaretlenir ve btn sorgulanmak istenen
objeler iin tek pencere alr. Ok iaretiyle arasnda geiler yaplr.
14.
BLM: Yardm Mens
indekiler
Bu ilem ile Yardm mensnn balklarnn bulunduu ana pencere ekrana
gelir.
Bu pencerede istenilen konu bal seilerek yardm metinlerine ulalabilir.

Yenilikler
NETCAD Programnn son versiyonuna kadar geen zaman iinde Netcad
iinde yaplan yenilikler ve deiiklikler yer alr. Bu ekilde, nceki
versiyonlar ile son kullanlan versiyon arasndaki fark renilebilir. leme
girildiinde kan editrden yenilikler izlenebilir.
NETCAD 5.0 GIS Yardm Mens 14-1
Program Hakknda
Bu ileme girdikten sonra ekrana gelen pencereden programn versiyonu,
programn kilide yazlma tarihi ve kilit numaras hakknda bilgi alabilirsiniz.
Modller Hakknda:
Bu ileme girdikten sonra ekrana gelen pencereden programda yer alan
modller hakknda bilgi alabilirsiniz. Burada modln versiyonu, versiyon
tarihi, modln ismi, boyutu ve modln ka kez gncellendii bilgileri yer
alr. stenirse print edilebilir.
Modl Dzenleyici:
NETCAD altnda bulunan modllerin listesi verir. stenmeyen modller
kaldrlabilir. Networklerde kolaylk salamaktadr. Hangi Makinede hangi
modllerin alaca modl yneticisi ile belirlenebilir. stenmeyen
modllerin yan taraflarndaki kutucuklarn iaretler kaldrlarak NETCAD
tekrardan alr.
p Ular
p ular yardm menlerinin bir at altnda toplanm halidir. Netcad Gnn
pucu ksmna NETCAD program ilk aldnda veya Yardm Mens/p
Ular komutundan ulalabilir. Program her aldnda farkl bir ip ucu gelir.
Eer kullanc isterse
ikonuna basarak istedii ipucu mensne ulaabilir.
NETCAD E-Posta
Bize e posta yoluyla ulamak iin bu komutu kullanabilirsiniz.
NETCAD nternet Habercisi

Bu haberci ile teknik destek konusunda internet sitemize balanarak ilgili
konularda yardm alabilirsiniz.
15.
BLM: izim lemleri
Plot (Kalemli Plotter iin)

Ayrntlar on-line yardm dngsndedir.
izdir
Kat
Kat Kenar Boluklar: Blmne izim kadnn kenarlarnda braklacak,
boluk miktarlar mm olarak verilebilir. Bylece, izimin kat zerindeki
konumu veya izim alan belirlenebilir. Boluk miktarlar uygun ekilde
dzenlenerek, rnein bir A4 kadn ortasnda 5x5cmlik bir alana izim
yaplabilir. erevenin d izilmeyecektir. Bu seenek zellikle belli yerleri
izim iin ayrlm basl formlar zerine izim yapma olana salayabilir.
Braklan boluklar kat zerinde mm cinsindendir.
izim Opsiyonlar:
Referans Bitmapler izilsin: Raster ilemler ile gerekli dnm admlar
yaplarak projeye referans olarak eklenmi rasterlarn izimini salar.
Referans Bitmapler Tabaka Modlar mensnden kapatlp alabilir.
Referanslar izilsin: Referans Yneticisinin yardmyla destekledii
formattaki referans dosyalarn izimini salar. Bylece izim srasnda
NETCAD 5.0 GIS izim lemleri Mens 15-1
referans olan dosyalarn da yazdrlmas salanr. Referans Yneticisinden

belirlenen grnr/ grnmez alanlar da dikkate alnr.
Daha detayl bilgiyi Referans Yardmc Kitabndan edinebilirsiniz.
ereve iz: Kenarlardan braklan boluk miktarlarna gre ereve
izilmesine ynelik bir parametredir. Aktifletirilmesi durumunda, kadn
kenarlarndan verilen boluk deerleri kadar ieriden bir ereve izilecektir.
Renkli Bask: Bu seenek izim renkli olarak alnmak isteniyorsa
aktifletirilmelidir. Renkli izim alnabilmesi iin Kullanlan yazcnn renkli
olmas gereklidir.
Taramalar Renkli: Bu seenek iaretlenirse projede kullanlan taramalarn
renkli olarak ktlar alnabilir. Bask, Alan gen snrlar ve Yalnzca
Taramalar onay kutular iaretlenmi ve ktda sadece alanlar var.
Kalem Renklerini Kullan: Bu seenek iaretlenir ise Kalemler blmnde
belirtilen renklerde projenin kts alnr. Bylelikle objelerin tabaka rengi ya
da obje renkleri deil bu blmde belirtilen renkler gz nne alnarak kts
alnacaktr.
lek: Standart lekler listeden seilebilir. Standart d zel lekler iin
pencere tklanarak istenilen lek deeri yazlabilir. lek tam olarak
bilinmiyor, ancak, izimin kada tam oturacak ekilde otomatik belirlenmesi
isteniyorsa Kada Uydur seenei iaretlenmelidir. Bu durumda, proje
pencere ierisine alnarak seilmelidir. Pencere ierisine alnacak alan,
seilen kada tam oturacak ekilde, lek program tarafndan
belirlenecektir. Bu seenek, daha ok lein nemli olmad, izimin tam
olarak kada sdrlmas gerektii zaman kullanlr. lek, izimin kada
etkileimli olarak yerletirilmesi srasnda, dinamik olarak deitirilebilir. F5
ile arttrlabilir, F6 ile azaltlabilir. O andaki lek deeri, st satrda
grntlenmektedir. Klavyeden F7 ve F8 tularn kullanrsanz, kad
dinamik olarak dndrr ve istediiniz ayla izim alabilirsiniz.
Kada Uydur: Bu seenek iaretlenirse, izim almak istediiniz lek ne
olursa olsun belirleyeceiniz bir drtgene giren alanda yazdrma ilemini
yapabilirsiniz.
Proje lei: Bu botonun tklanmas ile, izim lei, alma lek
deerinize getirilir. Proje banda belirlenmi bir alma lei varsa ve
Yazlar bloklar ve semboller bu lek dnlerek oluturulduysa, print
leinin de alma lei olmas gerektii durumlarda kullanlabilir.
iz Butonu: Gerekli ayarlarn yaplmasndan sonra izim alnmak iin
kullanlr. leme girdikten sonra yazc ayarlarnn tekrar dzenlenebilmesi
iin Yazc seim penceresi tekrar grntlenir. Onaylandktan sonra,
setiiniz kat ve lee gre farenizin ucunda print alnabilecek alan
gsteren bir drtgen belirir. izim yaplmak istenen alana drtgen
yerletirilerek izim alnabilir. stenirse klavyeden ya da ekrann sanda
bulunan F7 ve F8 butonlar ile kat istendii ekilde dndrlebilir.
Kapat:
izdirme
ilemini
iptal
eder
ve
komuttan
kar.
Szge
Szge blmnden, nokta kotlar, nokta adlar ve sembol byklkleri ile
ilgili izim zellikleri belirlenebilir. izimde kmas istenen zellik butonu
aktifletirilmelidir. stenen noktalarn adlarnn ktda grnmesi iin nokta
adlar
szgelerini
kullanabilirsiniz.
Bu
ksm
gemi
sayfalarda
Proje/Yardmc lemler/ Plot (Kalemli Plotter iin) blmnde ayrntl olarak
anlatlmtr
Kalemler
NETCAD'de her tabakaya bir kalem numaras atanabilmektedir. Kalem
numaras, o tabakadaki objelerin ka numaral kalemle izileceini belirleyen
bir zelliktir. Gerek kalemli, gerekse Mrekkep Pskrtmeli iziciler kalem
mantna dayal olarak alrlar. Kalem renkleri, izgi kalnlklar ve hzlar
istee bal olarak ayarlanabilir.
Kalemli izicilerde: Kalem numaralar, kalemlerin izici kalemliindeki
(Carasor) srasdr. Taklacak kalemin cinsi, rengi ve kalnl tamamen
kullancya baldr. Bu yzden kalem kalnlk ve renklerinin ayarlanmasnn
bir anlam yoktur. Kalem hzlar, izici zerinden veya pencereden
ayarlanabilir. Verilen deerler Cm/saniye cinsindendir. 0 (sfr) deeri, o
kalemin izici zerindeki ayar hz ile izim yapaca anlamn tar. Ama, en
hzl ama yer yer bozuk bir izim almak deil, kaliteli izim almaktr.
iziciler, ok yksek hzlara kabilseler bile, kalemler, cinslerine gre
deimekle beraber, teknolojileri gerei ortalama 20-40 cm/sn hzn stnde
verimli kullanlamazlar. Kalem h z ayarlar her izici iin geerli olmayabilir.
Mrekkep Pskrtmeli izicilerde: Kalemlere renk ve izgi kalnl
programn ierisinden atanabilir. Ayarlamalar, ayn zamanda izici zerinden
de yaplabilir. Kalem hzlarnn bir anlam yoktur. izgi kalnlklar listeden
istee bal olarak seilebilir veya deitirilerek istenilen kalnlk deeri mm
cinsinden yazlabilir. Menye ilk girildiinde standart gelen kalem kalnlklar,
kalnlk deerinin sol fare tuu ile ift tklanmasyla alan deer giri
penceresinden deitirilebilir.
nizleme
Pencerede gerekli ayarlamalar yapldktan sonra, n zleme blmnde n
zleme butonu ile kat yukarda belirtilen esaslar erevesinde
yerletirilecek olursa izimin kat zerine oturmas, renk ayarlar vb.
zellikler izim almadan nce grlebilir. zellikle daha uzun zaman alan
renkli imaj izimlerinde bu zelliin kullanlmas nerilir. nizleme alrken
F5,
F6,
F7
F8
yardmc
butonlarn
kullanabilirsiniz.
Yazc
Print ilemleri yazc sekmesinden AYAR butonunun tklanmas ile sistemle
tanml yazclarn bulunduu pencereye gidilir. NETCAD, print ilemlerinde
Printerlarnzn bulunduu klasr sistemden alr. Bu yzden sistemde
tanml yazc yoksa print ilemlerine Tanml Yazc yok mesajn alr ve
giremezsiniz. Balat/Ayarlardan Yeni yazc ekle ile sisteminize yazc
tanmlamal ve ardndan yazdrma ilemine girmeniz gerekir.
izim
Kalibrasyon
Hatasnn
Giderilmesi:
izimlerde,
izicinin
kalibrasyonundan kaynaklanan uzunluk hatalar varsa Y ve X ynnde ayr
ayr hesaplanan kalibrasyon (dzeltme) katsaylar girilebilir. Kalibrasyon
katsaylar aadaki rnekte aklanan ekilde hesaplanabilir. Bir izim
alnarak karelajlar arasndaki uzunluk deeri kontrol edilir.
Y dorultusunda llen uzaklk = 301 mm.
Olmas gereken = 300 mm.
Y dzeltme katsays = 300/301 = 0.99667774
X dorultusunda llen uzaklk = 198.7 mm.
Olmas gereken = 200 mm.
X dzeltme katsays = 200/198.7 = 1.006542526
Hesaplanan katsaylar, Y ve X dzeltmeleri pencerelerine yazlmaldr. Eer
dzeltme
iin
iterasyona
gerek
duyulursa,
katsaylar
yeniden
hesaplanmaldr. Ancak, hesaplanan yeni katsaylar, o andaki katsaylarla
arplarak girilmelidir. nk, izimden alnan ikinci deerler dzeltme
getirilmi deerlerdir. Bu durumda, dzeltme deerlerine dzeltme
getirilmelidir. Dzeltme katsaylarnn ileme alnmas iin Dzelt onay
kutusunun aktifletirilmi olmas gereklidir. Katsaylar kalcdr. stee bal
olarak deitirilebilir.
Dzeltme Deerlerini Saptamak: Standart lekler listeden seilebilir.
Standart d zel lekler iin pencere Yazcdan alnan izimlerde lek
sorunlar varsa, Y ve X dzeltme deerleri hesaplanarak penceredeki
yerlerine
girilmelidir.
Dzeltme
deerlerinin
hesaplanmas
izici
mens\Kalibrasyon blmnde ayrnts ile anlatlmtr. Y ve X ynndeki
hatalarn saptanmas iin, ekrana izilen 100X100 metrelik bir karenin,
yazc
iziminin
alnmas
yeterli
olacaktr.
16.
Terimler
Affine Dnm
Raster grntnn koordinat bilinen (pafta keleri,
grid, poligon, nirengi) minimum 4 nokta ile koordinatlarnn hesaplanarak
dnm yaplmasdr.
Affine Dnm Raporu
Affine dnm ncesinde bu ilem ile dnme
esas nokta yaps, dnklk as, toplam hata oran ve nokta baznda hata
oranlarn gsteren tablodur.
Aktif izgi Dosyas
O an iin geerli olan izgi dosyasdr. NETCAD'in
altndaki istenilen *.LIN uzantl dosyalar seilerek aktif izgi dosyas
deitirilebilir.
O an iin geerli olan ekil dosyasdr. NETCAD'in
Aktif ekil Dosyas
altndaki istenilen *.NCS uzantl dosyalar seilerek aktif ekil dosyas
deitirilebilir.
Alan Blme
Doru ya da oklu doru ile kesilen alanlarn doru ya da
oklu doru tarafndan kesilen blmlerin farkl bir alan olarak
tanmlanmasn salayan ilemdir.
Alan Duyarll Alan ktlarnda deerlerin virglden sonraki hane saysn
belirtir.
ASCII
(American Standart Code For Information Interchange) Bilgisayar
veri iletiiminde kullanlan saysal kod.
Bitmap
majlarn dijital gsterimi.
Bu dosyalarn paftalarn, fotoraflarn, izimlerin

Bitmap Referans Dosya
tarayc ile saysal ortama aktarlm Windows Bitmap (.BMP), .PCX, .TIF,
.JPEG, .GIF, .TGA formatndaki dosyalar olabilir.
Balastro Yarap
Dorularn kesiimlerindeki noktalarn seilmesi iin
nokta etrafna izilen dairelerin yarapdr.
Blok
Bir veya birden fazla NETCAD objesinin gruplanarak tek bir obje
haline getirilmesidir.
alma lei
NETCAD'de yaplan projelerin varsaylan lei 1:1'dir.
Ancak istenildiinde alma lei deitirilebilir. izimi oluturan sembol,
yaz ve hat tipleri otomatik olarak lee getirilebilir. alma lei ile izim
lei birbirinden farkldr. 1:1000 leinde hazrlanan bir izim, lek
blmnde deiiklik yaplmadan, rnein 1:5000 leinde izim yaplrsa,
yazlar, hat tipleri ve semboller 5 kat kk kacaktr. Bu nedenle, lek
nceden izim leine getirilmelidir.
ift Hat
ift Nokta
Her iki u koordinat ayn olan hatlardr.

Ayn isimli noktalardr.
izgi Kalnl
verilebilir.
izgi Tipi
Objelere 2 boyutlu olarak + ve - ynnde kalnlk deeri
izim srasnda kullanlan izginin karakterini belirtir.
izim lei
kt almnda izilecek projenin leidir. Bu deer ekran
leinde bamsz olabilir. Ancak, 1:1000 leinde hazrlanan bir izim,
lek blmnde deiiklik yaplmadan, rnein 1:5000 leinde izim
NETCAD 5.0 GIS Terimler 1
yaplrsa, yazlar, hat tipleri ve semboller 5 kat kk kacaktr. Bu nedenle,

lek nceden izim leine getirilmelidir.
znrlk
Yatay ve deydeki piksel saysdr. Bu deer arttka
ekrandaki izimin grnt kalitesi artar
Default
Varsaylan deerdir.
Digitizer
Paftalarn, fotoraflarn ve izimlerin saysal ortama aktarlmas
iin kullanlan aratr.
Dik Ayak
Bir dorunun balangcna bir noktann dik iz dmnn
balang noktasna olan uzakldr.
Dik Boy
Bir noktann bir doruya olan dik uzakldr.
Dilim Orta Boylam

Eri
Projenin yer ald boylamdr.
NETCAD'in zel obje tipidir. oklu dorularn genel zelliklerin tar.
Ekran Kaydrma
Ekrann, belirlenen ilk noktann ikinci olarak belirlene
noktaya gelecek ekilde kaydrlmasdr.
Font
Yaz karakter seti.
Grafik Dnm
ki referans noktadan seilen objelerin grafik ve
etkileimli olarak dnmlerinin yaplmasdr.
Grid
izim zerinde koordinat okuyabilmek iin oluturulan karelaj adr.
Hzl Eri
gen modelin oluturulmas ile otomatik olarak oluturulan
krkl erilerdir.
Hiyerarik Tabaka Yaps
Baz tabakalarn birbirine hiyerarik dzen iinde
balanmasdr.
Bylelikle
bir
tu
ile
balantl
tm
tabakalar
alp/kapatlabilir.
Karelaj
Seilen izim blgesinde istenilen aralkta grid (+) retilmesidir.
Kartezyen
Seilen objelerin yatay ve dey ynde belirtilen sayda ve
aralkta retilmesidir.
Obje ayrtrma ileminde daire ve yay objeleri iin ilem
Kiri Dik Boyu
sonunda oluan dorularn boyutudur.
Koordinat Duyarll
Koordine zet, dengeleme ktlar, dnm ktlar
gibi koordinatl ktlarda, koordinatlarn virglden sonra ka hane kacan
belirler.
Komut Penceresi
Herhangi bir ilem iinde yaplacak ilemle ilgili srann
belirtildii penceredir.
Kot Duyarll
Kot (Z deeri) deerinin virglden sonraki hane saysdr.
Kugz
Projenin belli bir blmnn yakn lekte 1:1 boyutta
izlenebilmesi iin kullanlr.
Kme
Seilen objelerin gruplanmasdr. Bylelikle birden fazla objenin
editlenmesi, silinmesi vb. iin seimlerinde kolaylk salanm olur.
Limit Bulma
Proje snrlarnn hesaplanarak izimin ekrana getirilmesidir.
Men
lemleri gsteren ikonlardr.
.NCZ
NETCAD'in Windows dosyalardr.
.NCN
NETCAD'in nokta dosyalardr.
Obje Ayrtrma
Bir btn olarak alglanan oklu dorularn, sembollerin,
yazlarn, dairelerin ve yaylarn ayrtrlarak onlar oluturan doru paralar
haline getirilmesidir.
Obje Bl
Seilen objelerin uzunluk ya da elemen saysna gre paralara
ayrlmasdr.
Obje Edit
Seilen objelerin u ve merkez noktalarndan iaretlenerek
gsterilen u noktalarndan yakalanarak uzatlmas ya da merkez
noktasndan yakalanarak bytlmesi ve kaydrlmasdr.
Obje Kr
Seilen objelerin gsterilen noktadan krlmasdr.
Kaydrma, dndrme, silme, lekleme vb. ilemleri

Obje Seme Mens
iin istenilen obje ya da obje grubunun seilmesinde kullanlan men dr.
Otomatik Koordinat
Sol alt X ve Y deerleri ve pafta boyutlar bilinen
Raster verileri otomatik olarak koordinatlamasdr.
Otomatik Tabaklandrma Modu (OTM) izim srasnda belirlenecek doru
tiplerinin, aktif tabaka ne olursa olsun, nceden belirlenmi tabakalara
otomatik olarak yerletirilmesidir.
Pafta
Yaftalandrma bilgilerinin (pafta koordinatlar, pafta dilim orta
boylam vb.) Tutulduu objedir.
Password
Dosyalarn baka kullanclar tarafndan kullanmn engellemek
amacyla kullanlan ifredir.
Piksel
Bilgisayar ekrannda grlen kk noktalardr.
*.PLT
NETCAD'in DOS dosyalardr.
Referans Dosya
Referans (altlk) dosya yklenmesi NETCAD'e Windows
versiyonunda eklenmi bir zelliktir. Referans dosyalar esas proje ile
btnlemezler. Yaplar kilitlidir. rnein; bir blgeye ait kadastro, imar
adalar, semboller, pafta bilgileri vb. katmanlar ayr ayr dosyalarda
tutulabilir. htiya duyulduunda gerekli katmanlar yklenerek almalar
yaplabilir. ki eit referans dosya vardr: Bitmap ve izim Referans Dosya.
Register
Tarayc yardm ile saysal ortama aktarlm Raster dosyalar
koordinatlandrmak iin kullanlan ilemdir.
Seim Penceresi
dikdrtgen alandr.
Objeleri grup olarak semek amacyla kullanlan
Sembol
NETSHAPE program ile oluturulmu ekillerdir. Semboller ilem
grdnde tek bir obje gibi davranrlar. NETCAD'in altndaki istenilen.NCS
uzantl sembol dosyas seilerek kullanlabilir.
Semt A
Kuzeyle yaplan adr.
Szge
Objelerin silinmesi, zelliklerinin deitirilmesi, kaydrlmas,
editlenmesi vb. ilemler iin seiminde kullanlrlar. Bylelikle ok sayda
obje ierisinden objeler kolaylkla seilebilirler.
Tabaka
Ekrandaki farkl zellikteki objelerin birbirinden ayrlabilmesi iin
gerekli ayratr.
Tabaka Kilitleme
Baz objeleri alma srasnda editlenme, silme vb.
ilemlerden etkilenmesini engellemek amacyla bu objelerin bulunduu
tabakann kilitlenmesidir.
Tarama
Seilen alann dzenli ablon ile gsterilmesidir.

Taslak izim
Belirtilen parametrelerle serbest izim yapmaktr.
Text Editr
NETCAD'in *.CKS uzantl dosyalarnn ya da ASCII
formatndaki dosyalarn yklendii editrdr. Burada her trl yazm ilemi
yaplabilir ve saklanabilir. Ayrca, yazlan textler iz/Yaz/Text Dosya Ykle
ilemi ile ekrana yazdrlabilir.
True Type Karakter Seti
Win 95 ve NT 4.0'da True Type fontlarn ekranda
Trke grlmesini salar. Win 95 iin 1, NT 4.0 iin 162 deeri verilmelidir.
Uzunluk Duyarll
Uzunluk deerlerinin virglden sonraki hane saysdr.
Yakalama Modlar
stenilen noktalarn yakalanarak izimin yaplmasn ya
da editlenmesini salayan modlardr.
Ekrann belirtilen % deerine gre yaklatrlmas
Yakla/Uzakla Faktr
ve uzaklatrlmasdr. Bu deer 1'den byk olmaldr.
Yeniden izme
Projenin yaplan son deiikliklerle yeniden izilmesidir.
16.Dizin
2
2
3
3
3
4
Daireye Teet Doru 4-22

Pencere A 8-2
Noktadan Geen
4-6, 4-10
Objeye Teet 4-8
Pencere A 8-2
Pencere A 8-3
A
A/Kapa
2-21
Ada/Parsel
2-14, 2-31, 2-37,
4-12, 4-34, 4-35, 6-48, 7-1, 72, 12-7, 12-1
Ad Szgeci
2-37
Ad ret
4-17
Affine 11-8, 11-10, 11-15
Affine
Dnm
Raporu
11-10, 11-15,
Affine Dnm
11-10, 1115
Aktif Font Dosyas
12-1
Aktif ekil Dosyas
12-1
Alan Adlar
2-23
Alan Adlar Ak/Kapal 2-23
Alan Sor
8-6, 9-7
Alan Taramalar
2-24, 4-1
Alan Taramalar Ak/Kapal
224
Alan Taramas 2-25
Alann Seilmesi
4-1, 4-3
Alt ubuk
11-13
Ana Tabakalar 2-19
Ardl 4-38, 7-12, 9-9
Ardl Mesafe/Semt/A
99
ASCII 4-15, 12-13, 12-1
Ayrtr 2-36, 4-40, 7-4, 7-5
Azalt 11-11
B
Balant Yneticisi
5-13,
19, 6-1, 6-2, 6-3, 6-6, 6-7,
8, 6-12, 6-13, 6-14, 6-15,
19, 6-20, 6-24, 6-25, 6-28,
NETCAD 5.0 GIS Dizin
5666-
33, 6-34, 6-38, 6-55, 6-61, 662, 6-66, 6-68, 9-4, 12-3
Balastro Yarap
2-23, 128, 12-1
1-1, 4-41, 6-39, 6-40, 6-41, 642, 6-59, 11-9
Bir Doruya Teet
4-9
Blok Ekle
3-14, 3-15
Blok lemleri 4-41
Blok Kaydet
3-13, 3-14
Blok Sakla
3-13
Blge Varsa Seilmesi 4-1
Byt 4-33, 8-6, 8-7
C/
alma lei 3-4
ereve iz
11-2, 14-2
izgi izme
1-1, 2-54, 3-10,
4-30, 4-32, 4-36, 4-37, 7-13
izgi Kalnl 2-38, 2-62
izgi Tipi
2-2, 2-10, 2-27,
2-36, 2-38, 3-4, 3-12, 4-33, 711
izgi Tipi Deitir
2-27, 7-11
izgi Tipi Szgeci
2-38
oklu Doru
2-7, 4-3, 4-18, 434, 4-35, 7-5
E
Edit
2-54, 7-17
Eri
2-8, 2-60, 4-36, 11-23
Ekran Kaydr 8-7
Ekran Sakla
12-14
Ekran
Alt
ubuk
lemleri
11-13
F
Font evir
2-4, 2-8, 2-29, 230, 12-13
Font Deitirmek
2-4
3-12, 12-1
Foto
8-6
G
Genilii
2-43, 3-10, 4-14,
4-15
Genilii Kullan, Paragraf Gibi Yaz
4-14
Genilii Kullanma
4-14
Geri Al 3-2, 4-20, 4-26, 7-9, 710, 12-3, 12-1
Grnt Ekle 8-4
Grntye Git 8-4, 8-5
Gruplanm Objelerin Seimi 231
D
Daire 2-7, 2-31, 2-33, 4-6, 4-9,
4-29, 11-25, 12-7, 12-1
Dik Ayak
2-46, 2-47, 9-8
Dik Ayak/Dik Boy
9-8
Dik Boy 2-47, 9-8, 12-7, 12-1
Dizin 11-17, 11-19
Doruyu
Kesen
Objelerin
Seilmesi
2-31
Dosya Ekle
3-13, 3-15
Dosya Sakla
3-15
Dosya Tipinin Seilmesi
316
Dosya Ykle
3-1
Dndr 4-20, 7-20
Dnm Raporu
11-8, 1110, 11-15
Dz Tarama
4-2
DX Uzakln Vermek 2-52
DY Uzakln Vermek 2-52
H
Hat Dosyas
Hzl Eri
12-1
2-60
yiletirme
11-3
K
Kalemli izicilerde
14-3
Kaln Obje izimi
2-61
Karelaj 2-2, 2-4, 2-61, 4-17, 420, 4-21, 4-22
Karelaj Modu 2-2, 2-4
Kategori
5-3, 5-5, 5-6, 519, 10-9
Kaydr 2-30, 4-26, 4-27, 7-19, 720, 8-7
Kelimeden Bl 4-14
Kenar Boluklar
14-1
Kes
6-19, 7-16, 10-21
Kesiim 2-4, 2-13, 2-47, 2-49, 259, 4-33, 7-12, 10-17, 10-19,
10-23
Kr
7-16, 10-16, 10-18
Kilit
2-21
Kiri Dik Boyu 12-7, 12-1
Komut Penceresi
2-5
Koordinat
2-58, 4-17, 4-20,
4-28, 5-21, 11-13, 11-14, 124, 12-1
Koordinatlar 11-15
Kopyalama Modu
2-2, 7-19,
7-20, 7-21
Kotlar 2-22, 2-61
Ke Yuvarlat 7-6
Kesi Sil
7-8
Kullan, Paragraf Gibi Yaz
414
Kursor 2-32, 2-58, 4-37, 8-6, 125, 12-6, 12-1
Kursor Boyu
12-5
Kursor Rengi 12-5
Kurulum
1-1
Kugz
12-5, 12-1
Kutu iz
4-22
Kme 2-39
L
Limit Bul
6, 8-7
5-6, 5-7, 7-22, 8-
M
Men Editr 10-7
Men Sakla
12-10
Mesafe/Semt/A
9-9
Modelden Kot Oku
12-2, 12-1
Modller Hakknda
13-2
Mrekkep Pskrtmeli izicilerde
14-3
N
Negatif Yap
11-11
NETCAD Ekran 2-1, 5-35
NETCAD Menleri
2-6
NETCAD Objeleri
2-6
Nokta Ad ret 4-17
Nokta Adlar
2-21, 2-61
Nokta Kaydr 2-30

Nokta Kodlar Ak/Kapal
22
Nokta Kotlar 2-22, 2-61
Nokta Kotlar Ak/Kapal
22
Nokta Seme Kurallar 2-14
Noktaya Yakla 8-4
2-
2-
O
Obje Ad
2-37
Objeler Varsa Seilmesi
1
Orta Nokta
2-4, 2-59
4-
lekle 7-7, 7-20

n zleme
3-2
n zleme Penceresi
3-2
nceki Pencere 8-6
zellikli Yaz
4-12
zgn Deerler5-25, 5-26, 6-31,
6-39
P
Paragraf
4-14, 4-15
Paragraf Genilii
4-15
Paralel 2-54, 3-10, 4-30, 4-32, 436, 4-37, 7-13
Plotter 2-17, 2-26, 3-12
Program Hakknda
13-1
Proje Dzenle 3-7, 3-8, 3-9
R
Raster Ekran Alt ubuk lemleri
11-13
Raster Sakla
11-2, 11-9, 11-15
Raster Ykle
11-9
Referans Mens
4-34
Referans Yneticisi
2-5, 3-2,
5-1, 5-2, 5-3, 5-5, 5-7, 5-18,
5-19, 5-32, 5-38, 6-10, 6-12,
6-37, 6-69, 12-6, 14-2
Register lemi 11-14
Rengi 2-16, 2-17, 2-21, 3-12,
10-3, 12-5, 12-1
Rengini Deitirmek
2-21, 11-5
Renk Azalt
11-11
Renk Numaras 2-38, 3-12

Renkli Bask
14-2
Tmn Gr
8-6
U
S
Satr Aral
4-15
Seimi Sakla 12-2, 12-1
Seme Kurallar
2-14, 7-9
Seme Mens 2-30, 2-35, 2-36,
3-13, 3-14, 4-2, 4-15, 4-17, 441, 7-1, 7-2, 7-10, 7-11, 7-19,
7-20, 7-21, 7-22, 12-2, 12-1
Sembol 2-7, 2-30, 2-36, 2-37, 238, 2-54, 3-4, 3-12, 4-1, 4-29,
4-38, 4-39, 4-40, 7-8, 10-4
Sembol Numaras
2-37,
312, 4-29
Sembol Yerletirme
4-38
Sembol Yerletirmek 4-38
Serbest Mod
2-58, 4-37
Son Nokta
2-4, 2-50, 2-58,
10-20, 10-22
Son Seimi Sakla
12-2
Szge 2-32, 2-34, 2-35, 2-36, 413, 4-18, 14-3
effaf 5-12, 5-22, 5-30, 11-2

ekil Dosyas 4-40, 12-1
eklinde
3-10, 12-7, 12-1
T
Tabaka A/Kapa
2-21
Tabaka Deitir2-34, 6-41, 7-10
Tabaka Rengini Deitirmek
221
Tabaka Silmek 2-18
Tabaka Szgeci 2-34
Tabakaya Ulamak
2-19
Tabaklandrma Modu (OTM)
227, 4-34
Tek Nokta Mesafe/Semt/A
99
Tek Pencere Yap
8-1
Tematik Harita 5-13, 5-17, 5-20,
5-24, 5-30, 5-32, 5-33, 5-34
True
Type
Karakter
Seti
12-2, 12-1
Tm Objeleri Seme
2-36
Uygulama Noktas
2-4, 2-59
Uzakla 8-4, 8-7, 12-5, 12-1
Uzat
7-15, 10-21
zerinde oaltma
4-20
V
X
Y
Yakalama Modlar
2-2, 2-4,
2-43, 2-54, 2-57, 2-58, 4-3, 433, 4-36, 4-37, 4-38, 7-20, 722, 12-2, 12-1
Yakla 5-4, 5-39, 6-53, 8-4, 8-7,
12-5, 12-1
Yakla/Uzakla Faktr 12-5, 12-1
Yay
2-7, 2-55, 4-10, 4-30, 1125
Yaz Boyu
4-15, 4-16, 4-23,
4-29, 5-15, 6-46, 12-7, 12-1
Yeni Proje A 3-3
Yeni Tabaka Eklemek 2-16
Yeni Tablo Oluturma 6-8, 6-21
Yeniden Yap
6-26, 7-9
Yerletirme
4-38, 4-42
Younluk
5-24, 5-32, 5-33

Netcad Kitap

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Netcad Kitap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NETCAD

Bu belgedeki tm bilgiler nceden uyar yaplmadan deitirilebilir ve Ulusal CAD ve

NETCAD 5.0 GIS

BLM: Program Kurulumu.............................................................1

BLM: Proje Mens ................................................................. 3-1

Aktif Fonta evir ......................................................................... 4-14

Sembol Yerletir................................................................................ 4-35

Raster Kenarlarn Sil ....................................................................... 12-26

NETCAD 5.0 GIS

NETCAD 5.0 GIS

1. BLM: Program Kurulumu

Pentium (PIII 650Mhz veya daha st ilemci) veya Celeron tabanl

letim Sistemi Windows 2000,2003, XP

Bilgisayarnzn kurulum yaplacak srcsnde 250 MB bo alan

256 MB bellek veya daha st RAM

En az 256 rengi destekleyen ekran kart ve monitr

CD Srcs veya Yerel A zerinden CD eriimi

6.0 veya daha zeri Internet Explorer

NETCAD Kurulum CDsi.

Beyaz Paralel Port veya Lacivert USB lisans kilidi

NETCAD 5.0 KURULUMU

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-1

Kurulum tablosundan Anamodul ile beraber kurulmak istenen

Bu aamada tek kullanc veya network kurulum seilir.

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-2

Network kurulumun en nemli zellii tek bir bilgisayara kurulmas

kan tabloda Son butonu tklanr. Bylece NetCAD kurulumu

Ayrca CD Setuptablosunda satn alm olduunuz programlar, eitim video

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-3

1. Cd erii blmnde anamodul ile birlikte kurulmak istenen

Bu dialogda Tek Nokta Kurulumu kutucuu bulunmaktadr.Bu kutucuk aktif

alrlar.Bylece her makineye program kurulmak zorunda kalnmaz.Bu

4. Bu ilem anamodul ve her bir modul iin ayr ayr yaplmaldr.

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-5

Hasp Kilit Srcs Kurulumu

Tek Kullanc Lisans iin HASP Kilit Srcs Kurulumu

Network Lisanslar (Network Kilitleri) in Lisans Datcs

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-6

Size iletilen USB yada Paralel Port kilidinizi netcadi altracanz

(Kullanlan a iletiim protokollerinden en azndan biri ile iletiim kuruluyor

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-7

Hasp Programnn altrlmas

Tamam ikonuna basldktan bir

Bunu altrmak iin;

Cd iinde Hasp adl bir dizin bulunmaktadr.Bu dizinin iine

alma esnasnda srekli olarak next ve evet butonlarna

kan btn mesajlar ileri ile geerseniz kurulum yaplm

Not: Gncel hasp driverslarn http://www.netcad.com.tr/update.asp veya

2. Ayn A zerinde Birden Fazla Netcad Network Kilidinin

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-9

2. Nethasp. tem dosyasnn adn nethasp.ini olarak deitiriniz.

Bu bilgiler yazldktan sonra dosya saklanr.

faydalanamaz.Eer bir ip grubuna hak verilmek isteniyorsa 10.1.1.* gibi

NHS_ADAPTER_IP = Kilidi kullanmayacak olan bilgisayarlarn IP adresleri

p Numaras Nasl renilir?

Balat / altr alanna winipcfg yazlarak altrlr.

Ekrana gelen IP Yaplandrlmas formundan ilgili badatrc

IP Adresi alannda grlen numara o bilgisayara ait IP

WinNT/2000/XP letim Sistemlerinde:

Balat / altr alanna command yazlp altrlarak DOS

Alan DOS ekrannda IPCONFIG yazlarak o bilgisayarn IP adresi

Balat / altr alanna command yazlp veya ksa yolundan

NETCAD 5.0 GIS Program Kurulumu 1-11