Ndikimi i personalitetit mbi kontratat psikologjike

N prgjithsi, karakteristikat e personalitetit dhe pika e kontrollit jan t lidhura me raportin

e llojit t kontrats. Gjithashtu kto karakteristika kan qen t prirura t parashikojn
perceptimet e shkeljes s kontrats dhe pr t moderuar marrdhniet ndrmjet ktyre
perceptimeve dhe ndjenjave t shkeljes s kontrats. Llojet e kontratave dhe ndjenjat e
shkeljes s kontratave psikologjike, t dyja, ishin t lidhur me knaqsin n pun,
angazhimin organizativ dhe synimet pr tu larguar.
Vitet e fundit sht par nj rritje t interesit n dy fenomene historike t krkimit t
personalitetit n sjelljen organizative dhe kontratave psikologjike. N kt material do t
shqyrtohet lidhja ndrmjet ktyre dy fenomeneve t trajtuar n t dy fushat. Pavarsisht
interesit n fushn e personalitetit, i nxitur pjesrisht nga konvergjenca mes studiuesve n
dobi t modelit pes faktorsh t personalitetit (Gold Berg, 1990), dhe pavarsisht nga provat
n rritje t lidhjeve ndrmjet personalitetit, qndrimeve n pun dhe sjelljes (p.sh., Barrick &
Mount, 1991, Judge & Bono, 2001), mekanizmat e sakta me t cilat personaliteti ndikon
sjelljen organizative, nuk jan t specifikuara mir. Kjo sht nj mangsi serioze n dritn e
faktit se dshtimi pr t specifikuar mekanizmat lidhs t tipareve t personalitetit t veant
ose kritereve t dimensioneve, ishte pjesrisht prgjegjs pr rnien e hulumtimeve mbi
personalitetin n vendin e puns (Hough & Schneider, 1996).
Kontratat psikologjike jan prcaktuar si perceptimet dhe pritshmrit n lidhje me detyrimet
reciproke n nj marrdhnie kmbimi t punsimit (Rousseau, 1989) t nj personi.
Kontratat e transaksioneve jan afat-shkurtr, kan nj fokus t pastr ekonomik apo
materialiste dhe sjell prfshirje t kufizuar nga t dyja lidhjet.
Kontratat relacionale jan afat-gjat dhe t gjera, pasi ata nuk jan t kufizuara n ndryshime
thjesht ekonomike, por edhe n prfshirjen e kushteve pr besnikri, pr sigurin ose rritje n
nj organizat (Morrison & Robinson, 1997, Rousseau & McLean Parks, 1993). Konceptet
q kan trhequr vmendjen n krkimet mbi kontratat psikologjike prfshijn shkeljet e
perceptuara dhe ndjenja e shkeljeve. Sipas Morison dhe Robinson, shkelja e perceptuar i
referohet njohjes se organizata e dikujt nuk ka arritur t prmbush nj ose m shum
detyrime brenda kontrats psikologjike t dikujt n mnyr proporcionale me kontributet e
dikujt... Shkelja e perceptuar paraqet nj vlersim njohs t realizimit t kontrats q sht
bazuar n perceptimin e nj punonjsi t asaj q secili antar ka premtuar dhe dhn te t
tjetrt (1997: 230). Shkelja, gjithashtu, i referohet shqetsimeve emocionale dhe ndjenjave
t tradhtive dhe zemrimit q rrjedhin nga realizimi se organizata e dikujt nuk e ka
prmbushur nj premtim shum t spikatur (Morrison & Robinson, 1997, Rousseau,

1989). Ky dallim tregon qart shkeljen si produkt i nj krkimi m t qllimshm dhe njohs
q ka pr qllim monitorimin sa m t mir t kontrats psikologjike t dikujt q sht duke
u mbshtetur nga organizata e dikujt.
Shkelja sht, n ann tjetr, nj prgjigje e thell emocionale q sht m shum emocionale
dhe si rezultat i fajsimit t organizats s dikujt pr nj premtim t thyer. Gjra t tjera jan
t barabarta, nj shkelje m serioze duhet t oj n ndjenjat e shkeljes m t
forta. Megjithat, personaliteti do t ndikoj edhe prirjen pr t zbuluar shkeljet dhe pr t'iu
prgjigjur shkeljeve me ndjenjat e shkeljes.
Personalitetit, Kontratat dhe Rezultatet
Lidhur me tipet e kontratave, shkelja e perceptuar dhe Shkelje t personalitetit
Personaliteti mund t ndikoj n dinamikn e kontrats psikologjike prmes tri proceseve:
zgjedhje, mnyrs se si njerzit mendojn dhe miratojn.
Zgjedhja i referohet sjelljes s krkuesit t puns dhe sht m me vend pr llojin e kontrats
s krkuar ose t negociuar. Implikimet motivues t personalitetit jan m t rndsishme pr
preferencat pr llojin e kontrats.
Mnyra se si njerzit mendojn i referohet perceptimit t llojit t kontrats dhe
shkeljes. Implikimet njohse dhe emocionale t personalitetit jan m t rndsishme pr
mnyrn se si mendojn njerzit. Rousseau (1989) ka vn theksin te personalja, veantia dhe
vet natyra e kontratave psikologjike. Kto karakteristika tregojn se ka disa kufizime t
jashtme n mnyrn se si mendojm, duke ndjekur apo lejuar n ndikimin e personalitetit (cf.
Mischel, 1968).
S fundi, miratimi i referohet ndikimit t personalitetit n sjelljen dhe qndrimet e
organizats. Sjellja dhe qndrimet t tilla mund t ndikojn n kushtet e kontrats t ofruara
nga nj pundhns ose ndryshimin e nj kontrate me kalimin e kohs.
Duke pasur parasysh se personaliteti mund t ndikoj sjelljen organizative pjesrisht prmes
ndikimit t tij n kontraktimin, jan zgjedhur variablat e personalitetit me nj histori t
demonstruar t rndsis pr sjelljen n organizatat.
Vet-respekti sht themelues sepse implikimet e tij pr vetbesim dhe vigjilenc
respektivisht kan t bjn me formimin dhe mirmbajtjen e kontrats. N mnyr t
ngjashme, pika e kontrolli u zgjodh pr shkak se rndsia e saj pr ndjeshmri ndaj ngjarjeve
t ardhshme dhe vigjilenc respektivisht kan t bjn me formimin e kontrats dhe

mirmbajtjen e saj. Tiparet e tilla si optimizmi ose pesimizmi konsiderohen t rndsishme,

por nuk maten pr shkak t mbivendosjes konceptuale t prfshirjes s efektivitetit negativ, i
cili sht i lidhur ngusht me Big Five neuroticism dimension (atson & Clark, 1997), dhe
prgjithsisht vet-efikasitetin, i cila sht shum i lidhur me vet-respektin (e.g., Judge,
Locke, Durham, dhe Kluger, 1998).
Neuroticism
Neuroticism sht nj tipar i personalitetit gjersisht i trajtuar nga Big Five. sht i lidhur me
paqndrueshmrin emocionale, mosbesimin, ankthin dhe mungesa e pershtatjeve
psikologjike (Gold Berg, 1990; Judge, Higgins, Thoresen & Barrick, 1999). Neurotik jan t
kufizuara n aftsit sociale dhe shmangin situatat e krkess pr marrjen e kontrollit (Judge,
Locke & Durham, 1997). Ka nj korrelacion negativ ndrmjet neuroticizmit dhe knaqsis
n pun (Judge et al, 1999;. Judge, Heller & Mount, 2002), suksesi jothelbsor n karrier
( Judge et al, 1999), kompleksiteti i puns (Judge, Bono & Locke , 2000), dhe performanca
(Barrick & Mount, 1991) mbi nj shumllojshmri t gjer t vendeve t puns.
Ankthi lart, nj aspekt i rndsishm i neuroticismit, sht i lidhur negativisht me
performancn n detyrat komplekse (Spector, 1982). Karakteristikat e lidhura me
neuroticismin sugjerojn se individt e till nuk do t angazhohen n marrdhnie q
krkojn angazhime afatgjata nga ana e tyre dhe aftsi t larta, besimin e t tjerve dhe
iniciativa. Ata do t formojn kontrata psikologjike q jan afatshkurtra dhe thjesht
ekonomike, q prfshijn shkmbime pr aspekte t veanta t performancs, q nuk
krkojn iniciativa t larta dhe konfidenca.
Nga njra an, besimi i ult i neurotikve n disa studime tregon se ata, gjat kohs q jan
t punsuar, presin q shkelja t ndodh.
Nga ana tjetr, neurotik nuk pritet t jen krkuesit aktiv t informacionit si dhe
monitorimit se si kontrata e tyre psikologjike po mbahet, sepse proceset e tilla mund t oj
n zbulimin e informacioneve psikologjikisht turbulluese. Gjithashtu, duke qen nj tipar i
lidhur me ndikimin, neuroticismi ka m shum gjasa t ndikoj n reagimin emocional t nj
individi (shkeljes) sesa n ndikimin pr shkelje t supozuar, e cila sht m e konjitive
(Morrison & Robinson, 1997).
Extraversion.
Ekstrovertst jan shum sociale, fols aktiv, energjik, entuziast, t sigurt dhe ambicioz
(Costa & McCrae, 1992). Ata kan dshira t larta pr prfitime materiale, status, njohje dhe
fuqi (Kosta & McCrae, 1988). Komponent i sigurt i extraversionit sht i lidhur me nj

dshir pr rritjen e pagave dhe statusit (Cattell, 1981). Extraversioni sht gjithashtu i lidhur
pozitivisht me performancn (Barrick & Mount, 1991) dhe knaqsin e puns (Judge et al.,
2002). Edhe pse extrovertst n mnyr aktive krkojn shprblime ekonomike n
marrdhniet e kmbimit, ata do t tentojn t formojn kontrata psikologjike
afatgjata. Arsyeja sht se kontratat afat-shkurtra, thjesht ekonomike jan shum t limituara
dhe kufizuese. Kontratat e tilla psikologjike nuk mund t ofroj mundsi pr t fituar statusin
e dshiruar, fuqi, ose njohjen q krkon pozita qendrore n rrjetet sociale (Krack Hardt,
1990). Argumentohet se extrovertst do t formojn kontrata relacionale me m shum theks
n terma materiale dhe mundsish pr t fituar nga marrdhniet e tyre t shkmbimit. Duke
qen shum t sigurt, energjik, ambicioz dhe t ndjeshm ndaj ndikimeve materialiste,
extrovertst do t jen shum vigjilent edhe n monitorimin se si kontratat e tyre jan duke u
prmbushur nga organizatat e tyre. Duke prdorur aftsit e tyre t larta sociale, ata do t
krkojn n mnyr aktive informacion pr tu siguruar q organizata nuk ju mohon atyre
mundsi pr t fituar n afat-shkurtr apo n afat-gjat.
Prpikmria.
Individt me prpikmri t lart jan metodike, t besueshm dhe t prirur pr t ndrrmarr
rrisk (Goldberg, 1990). Ata priren t shfaqin performanc t lart dhe t jen t knaqur me
punn e tyre (Barrick dhe Mount, 1991;. Judge et al, 1999, 2002). Njerz me vlersim t lart
motivimi pr arritje dhe ata jan m t shqetsuar pr realizimin e detyrave se sa me
shprblimet ekonomike (Steart, 1996). Njerzit me prpikmri t lart do t priren pr
t krijuar marrdhnie afat-gjat punsimi n shkmbimin e mardhnieve. Ata do t prpiqen
t zgjedhin nj mjedis n t cilin ata kan mundsi m t mdha, shanseve pr arritje dhe
sukses, edhe pse ata mund t ken pak knaqsi pr mundsit e rritjes n t ardhmen. Edhe
pse njerzit me prpikmri (ndrgjegje) t lart do t formojn kontrata relacionale, ata do t
jen shum aktive edhe n monitorimin se si kontratat e tyre jan duke u mbajtur. Duke qen
se ata nuk ju plqejn rrezikun, do t t krkoj informacion n lidhje me marrdhniet e tyre
t kmbimit me organizatat, n mnyr q ata t mos prballen me ndonj surpriz t
pakndshme. Gjithashtu, dshira e tyre pr rritje dhe sukses do t stimuloj vigjilencn pr t
monitoruar kontratat e tyre psikologjike.
Ndjeshmria e drejtsis.
Propozuar nga Huseman, Hatfield dhe Miles (1987), ndjeshmria sht nj variabl q
shpjegon ndryshimet individuale n reagimet pr pabarazi (O'Neil & Mone, 1998). Personat
me ndjeshmri t larta jan t orientuar nga rezultati, duan m shum se t tjert nj nivel t
caktuar t inputeve (Sauley & Bedeian, 2000). Nga ana tjetr, ata me ndjeshmrin t ult
harxhojn m tepr vmendje pr inputet e tyre dhe jan m pak t ndjeshm ndaj shtjeve

t kapitalit n marrdhniet e kmbimit (Huseman et al, 1987;. Sauley & Bedeian,

2000). Miles, Hatfield, dhe Huseman (1994) kan gjetur se njerzit ndjeshmri t lart, i vn
rndsi rezultateve t prekshme jothelbsore si paga, statusi dhe prfitimeve
shtes. Punonjsit me ndjeshmri t ult vendosin rndsi t veant n rezultatet e
paprekshme t brendshme t tilla si ndjenja e kryerjes (prfundimit) t dikaje, vnien n
pun, prdorimin e aftsive t dikujt dhe ndjenjat e vlerave personale. Ndjeshmria e barazis
sht e lidhur negativisht me knaqsin n pun dhe angazhim organizativ, dhe e lidhur
pozitivisht me qllimet pr tu larguar nga puna(O'Neil & Mone, 1998). Ndjeshmria
barazis sht e lidhur edhe me nj etik t dobt t puns dhe prgjegjsi shoqrore t ult
(Mudrack, Mason, dhe Stepanski, 1999). N at se far u tha m sipr, pritet q njerzit me
ndjeshmri t lart t kapitalit do t formojn kontrata transaksionale. Duke u prqendruar n
paga, status dhe fitime materiale, ata do t formojn kontrata q ofrojn mundsi t qarta pr
kto. Duke qen shum t ndjeshm ndaj shtjeve t barazis, ata do ti japin m pak rndsi
n mardhnieve se sa fitimet jothelbsore. Duke qn se shfaqin prgjegjsi t ulta sociale
dhe kan tendenc t sakrifikojn etikn n pun pr t br fitime (Mudrack et al., 1999), ata
nuk do t formojn kontrata psikologjike afatgjata q mund t krkojn rritjen e knaqsi
dhe / ose ekspozitn e prgjegjsive m t larta shoqrore n organizatat e tyre. N mnyr t
ngjashme, duke qen shum t shqetsuar me shtjet e barazis, ata do t jen shum
vigjilent n monitorimin e ruajtjen e kontratave t tyre psikologjike.
Pika e kontrollit.
Pika e kontrollit sht nj variabl q reflekton se si njerzit perceptojn fuqin e lidhjes
ndrmjet veprimeve t tyre dhe rezultateve t ktyre veprimeve (Rotter, 1966). Njerzit me
pik brendshme t kontrollit, n krahasim me ata me pik kontrolli t jashtme, besojn m
fort se rezultatet (t tilla si shprblimet) jan nn kontrollin e tyre (Rotter, 1966; Spector,
1982 ). T jashtmit kan m pak gjasa t perceptojn nj lidhje midis inputeve ose
prpjekjeve dhe tyre dhe nga vin. Ata ia atribuojn suksesin ose dshtimin faktorve t
jashtm t kontrollit t tyre, t tilla si shanset apo fuqive t tjera. Pika e brendshme e
kontrollit sht e lidhur pozitivisht me angazhimin emocional (Meyer, Stanley, Herscovitch,
dhe Topolnytsky, 2002) dhe knaqsin n pun (Judge & Bono, 2001). Krahasuar me ata me
pik t brendshme, t jashtmit gjejn pun q ju prshtaten m t mir atyre, jan m pak t
knaqur dhe t motivuar dhe t shfaqin performanc t ult n pun (Judge et al, 2000).
(Gjykatsi & Bono 2001;. Judge et al, 2000). Te jashtmit tregojn vigjilenc t ult dhe nuk
jan t ndjeshm ndaj informacionit n lidhje me situatat dhe rezultatet e ardhshme (Miller,
Kets De Vries & Toulouse, 1982; Phares, 1976; Spector, 1982). Duke i kushtuar pak
vmendje situatave t ardhshme, ata me pik t jashtme do t jen m pak t shqetsuar me
marrdhniet afatgjata. Ata do t formojn kontrata q ju ofrojn atyre prfitime t arritshme
afat-shkurtra sesa mundsi t ardhshme t mbushur me pasiguri. N krahasim me ata me pik

t brendshme, t cilt jan m t axhustuarit n punt e tyre, ata me pik t jashtme do t

formojn kontrata psikologjike q lejojn maksimizimin e rezultateve afatshkurtra t inputeve
t tyre. Ata nuk do t jen vigjilent t monitorojn mjedisin e tyre t kmbimit, pasi ata
besojn se rezultatet t jen nn kontrollin e faktorve t till me ndikim si fati apo t tjera.

Vetvlersimi.
Vetvlersimi, i cili i referohet vendosjes s vlerave te vetja, sht quajtur komponenti
vlersues i vet-konceptit (Rosen Berg, 1979). Njerzit me vetvlersim t lart pr veten e
tyre, t treguarit t besimit dhe zgjedhjes s profesioneve q prputhen me aftsit e tyre dhe
tipare t vetperceptuara ( Judge et al, 1997, 2000, Tharenou, 1979). Vetvlersimi sht i
lidhur pozitivisht me knaqsin n pun, motivimin nga detyra dhe kryerjen e puns (Erez &
Judge, 2001, Judge & Bono, 2001). Individt me vetbesim t lart kan tendenc q t ket
nj dshir pr arritje dhe jan shum konkurrues (Brockner, 1988). Duke qen interpretues
t fort dhe dshira pr rritje dhe sukses, ata do t formojn kontrata psikologjike q premtojn
mundsi t tilla. Preferenca pr karrier dhe arritja sht e padshirueshme q t plotsohen
nprmjet nj marrdhnie krejtsisht ekonomike afat-shkurtr. Krkesa pr nj afat t gjat
marrdhniesh n t ciln kushtet ekonomike shoqrohen nga faktor t till si statusi dhe
prestigji, lidhen me nj performanc t lart. Gjithashtu, ashtu si ata zgjedhin pun q
prputhet me aftsit dhe personalitetin e tyre (Judge et al., 2000), ata do t rregullojn edhe
n punt e tyre, duke i konsideruar ato pr t mundsi maksimale pr sukses. Prandaj,
individt me vetbesim t lart do t formojn kontrata afatgjate q jan deri diku t
balancuara n aspektin e mardhnieve dhe kritereve t performancs /shprblimit. Besimi i
tyre i lart dhe perceptimi i lart vetvlersimit do t'i bj ata aktive dhe vigjilente n
monitorimin e informacioneve prkatse pr marrdhniet e kmbimit. N mnyr q t
ruajn vet-konceptin e tyre pozitiv, ata do t shfaqin vigjilenc t lart pr tu siguruar q
kontratat e tyre psikologjike po mirmbahet ashtu si duhet dhe ata po marrin at q pritet
nga organizatat e tyre.
Lloji i kontrats dhe Rezultatet personale dhe organizative
Teoria parashikon baza t mira pr t pritur q kontratat relacionale do t lehtsoj rezultatet
pozitive personale dhe organizative m mir se kontratat transaksionale (Rousseau, 1995,
Rousseau & McLean Parks, 1993). N t vrtet, kontratat relacionale, sipas krkimeve,
lidhen pozitivisht (dhe kontratat transaksionale, negativisht) me angazhimin n vendin e
puns, apo angazhim organizativ dhe qndrimet q priten n pun (Millard & Hopkins,

1998, Rousseau, 1990). Prova n rezultatet e ndryshme t ktyre llojeve kontratash sht
indirekte (e.g., Robinson, Kraatz, dhe Rousseau, 1994; Shore & Barksdale, 1998).
Shkeljet e perceptuara, Shkeljet dhe Rezultatet
Shkelja e perceptuar sinjalizon nj ekuilibr n procesin e kmbimit n mnyr zyrtare, n t
ciln nj punonjs nuk merr rezultatet e pritura nga nj organizat pr prmbushjen e
detyrimeve t tij/saj (Morrison & Robinson, 1997).
Teoria n dispozicion dhe disa prova empirike justifikojn nj marrdhnie pozitive midis
shkeljeve t perceptuara dhe rezultateve t padshirueshme, si synimet pr tu larguar dhe
qarkullimin aktual (Bunder birit, 2001, Robinson, 1996). N mnyr t ngjashme, literatura
mbshtet iden e nj marrdhnie negative q perceptohet ndrmjet shkeljeve t perceptuara
dhe rezultateve t dshiruara t tilla si knaqsia n pun, angazhimin organizativ dhe
performanca (Bunderson, 2001, Robinson & Morrison, 2000). Shkelja prshkruan ndjenjat e
zemrimit, shqetsimit, padrejtsis dhe mosbesimit q dalin nga realizimi se organizata ka
dshtuar n prmbushjen e detyrimeve t veta n rregullimin e dispozitave (Morrison &
Robinson, 1997; Rousseau, 1989). Shkelja e perceptuar konvertohet n ndjenja t shkeljes,
varet nga madhsia dhe spikatja e premtimit apo pritjes q organizata dshton prmbushjen e
saj (Morrison & Robinson, 1997). Shkelja sht nj nga mekanizmat me t cilat shkelja e
perceptuar prkthehet n rezultate t tilla si qllimet pr tu larguar, knaqsi e ult n pun
dhe angazhim i ult organizativ. Punonjsit t cilt kuptojn se organizata e tyre ka dshtuar
n ofrimin e atyre gjrave q ata jo vetm i kan merituar, por q gjithashtu sht e
rndsishme pr ta, rrisin ndjenjat e zemrimit, mosbesimit dhe tradhtis. Kto ndjenja nga
ana e punonjsve i bjn punonjsit t paknaqur, m pak t angazhuar pr organizatn, dhe
ka t ngjar t largohen prej saj.
Robinson dhe Morrison (2000) kan treguar se atribuimi dhe perceptimi paanshmris
ndrveprojn me shkeljet e perceptuara pr t parashikuar shkeljet. U prshpejtuan prfundimet se personaliteti do t shrbejn pr nj funksion t ngjashm moderues. Personaliteti
shpjegon se si njerzit ndryshojn n ndrveprimet e tyre shoqrore, reagime ndaj
padrejtsis s perceptuar dhe lidhja me rndsi n rezultatet e ndryshme jothelbsore dhe t
brendshme.
Njerzit e ndrgjegjshm jan m t shqetsuar pr plotsimin e detyrimeve se sa me
shprblimet (Steart, 1996). Ata jan t gatshm t heqin dor nga shprblimet e
menjhershme jothelbsore pr suksesin e ardhshm (Goldberg, 1990). Kta njerz nuk pritet
t jen t gatshm t konvertojn realizimin e do premtim t paplotsuara n ndjenja t
shkeljes. N mnyr q t mbaj marrdhnie t shndetshme me pundhnsit e tyre dhe

mundsi optimale pr rritje n karrier dhe arritje, ata do t tentojn t fokusohen m shum
n inpute e tyre pr t dhn m t mir t tyre. Njerzit me vetbesim t lart priren t jet t
mir pr analist dhe pr t zgjedhur profesionet q m s miri ju prshtaten aftsive t tyre t
forta (Judge et al, 1997, 2000; Tharenou, 1979). Duke qen t mir prshtatur, ata do t
besojn n organizata dhe mund t mos tregojn reagimet emocionale pr do shkelje q ata
zbulojn. N mnyr t ngjashme, personat me pik t jashtme kontrolli ka m pak t ngjar
t ndjehen t shkelur, pr shkak se ata ia atribuojn suksesin dhe dshtimin t faktorve t
rastsis (Spector, 1982). Ata nuk do t jen shum t ngacmuar n lidhje me nj sukses, as
shum t habitur n qoft se disa nga pritjet e tyre nuk jan plotsuar. Extroverts nuk do t
shfaqin reagime shum t forta emocionale pr fardo shkelje t zbuluara pr t ruajtur
marrdhniet e tyre me pundhnsit dhe pr t ruajtur reputacionin e social. Njerzit me
neuroticizm t lart shqetsohen shpejt, kan munges besimi dhe e perceptojn dshtimet
n jet (Judge et al., 1999). Ata pritet t tregojn reagime t forta emocionale n nj shkelje t
perceptuar, sapo e zbulojn, krahasuar me ata q kan neuroticism t ult. Skarlicki, Folger
dhe Tesluk-s (1999) kan gjetur se ndikimi negativ, i cili sht i lidhur shum ngusht me
neuroticismin (atson & Clark, 1997), moderon marrdhniet ndrmjet perceptimeve t
drejta dhe hakmarrse q t kto sjellje t zgjerohen dhe t mbshtesin kt ide. N mnyr t
ngjashme, njerzit me ndjeshmri t lart t kapitalit, duan m shum rezultate pr nj nivel
t caktuar t inputeve dhe m pas referojn t tjert (Huseman et al., 1987). Ata gjithashtu e
shohin botn si t padrejt dhe nj shkelje e vogl mund ti bj ata t ndjehen se jan trajtuar
n mnyr t padrejt. Duke qen shum t ndjeshme pr shtjet e barazis dhe duke u
fokusuar m shum n rezultatet se sa n t dhna, njerzit me ndjeshmri t lart t kapitalit
kan m shum gjasa t prjetojn ndjenjat e shkeljes. Prandaj, sugjerohet q personaliteti do
t ndrveproj me shkeljet n parashikimin shkeljeve.