Betonske konstrukcije II primjeri

Zlatar/Madarevi/Medi

4. Dimenzioniranje temelja
Primjer 1. Dimenzionirati betonski temelj ispod centrino optereenog zida od opeke
debljine c = 24 cm. Klasa vrstoe betona je C20/25, doputeni napon pritiska u tlu je dop
= 250 kN/m2 za karakteristina djelovanja gk = 173 kN/m, qk = 70 kN/m.
Rjeenje.
Pretpostavimo da je napon pritiska u tlu usljed vlastite teine temelja g,temelj 15 kN/m2.
Dakle, dozvoljeni pritisak u tlu za optereenje gk + qk iznosi:
dop

g+q = 250 -15 = 235 kN/m2

Potrebna irina temelja je:

pot

b=

gk + qk
dop

g+q

173 + 70
= 1.03 m
235

Visina temeljne trake:

tan min tan tla , C20/25 = 1.1

tan =

hpot min

hpot

hpot
tan
b - c min
a
2
b-c
1.03 - 0.24
tan
= 1.1
= 0.44 m
2
2

Odabrano:

b/h=11/0.5 m

Dokaz sa odabranim dimenzijama:

Naponi u tlu: tla =
Dimenzije temelja:

243 1 24 1.0 1.1 0.5

+
= 220.9 +12 = 232.9 kN/m2 dop,tla = 250 kN/m2
11.1
1.0 1.1
h
0.5
=
= 1.162 min tan = 1.1
a 1.1- 0.24
2

Armatura u temelju nije potrebna.

35

Betonske konstrukcije II primjeri

Zlatar/Madarevi/Medi

Primjer 2. Armirani trakasti temelj ispod zida od opeke. dop = 120 kN/m2. Klasa vrstoe
betona je C12/15, armatura B500S. Vlastita teina zida je gk,zid = 100 kN/m, korisno
optereenje sa zida qk,zid = 115 kN/m.
Rjeenje.

Optereenje temelja:
-

24 kN/m30.15 m = 3.60 kN/m2

20 0.50 = 10 kN/m2
25 0.35 = 8.75 kN/m2

pod
nasip
teina temelja

gtem = 22.35 kN/m2

Naponi u tlu od vlastite teine temelja, nasipa i poda: g1, tla = 22.35 kN/m2
Potrebna irina temelja:

pot

b=

115 +100
= 2.20 m
120 - 22.35

Naponi u tlu u stanju granine nosivosti (bez teine temelja i nasipa):

Ed, tla =

1.35 115 +1.50 100 kN/m 1.0 m = 138.75 kN/m2

2.20 1.0 m2

Naponi u zidu:

Ed, zid =

1.35 115 +1.50 100 kN/m 1.0 m = 1017.5 kN/m2

0.3 1.0 m2

Proraunski model:
Za zid od opeke (spoj temelja i zida nije monolitan3) vrijedi:
mEd =

MEd kNm
b m'

= Ed, tla

b2
b
= NEd = 83.94 kNm/m'
8
8

sa NEd = Ed, tla b = Ed, zid c = 1.35 gk 1.50 qk

c N b c
red
mEd
= mEd 1- = Ed = 83.94 0.863 = 72.49 kNm/m'
b 2 4 4
ili
m

Ed

b b
c c
2.22
0.32
red
1017.5
mEd
= Ed, tla Ed, zid = 138.75
= 83.94 11.44 = 72.49 kNm/m'
2 4
2 4
2
2

U sluaju monolitnog spoja vai: MEd = MEd 1red

36

Betonske konstrukcije II primjeri

Zlatar/Madarevi/Medi

Dimenzioniranje:
C12/15 fcd = 0.85
B500S fyd =

12
= 6.8 N/mm2
1.5

500
= 435 N/mm2
1.15

72.49 kNm/m'
= 0.104 = 0.11
32 cm2 0.68 kN/cm2
f
6.8
a sl = b d cd = 0.11 100 32
= 5.50 cm2 /m'
fyd
43.5

Eds =

Usvojeno:
B500S
10/10
2
stv a sl = 7.85 cm /m'

37

Betonske konstrukcije II primjeri

Zlatar/Madarevi/Medi

Primjer 3. Potrebno je dimenzionirati centrino optereen temelj samac. Optereenje i

materijali su: NEk,G = 1390 kN, NEk,Q = 590 kN, C30/37 (stub), C25/30 (temelj), B500S.
Doputeni napon u tlu je dop = 275 kN/m2.
Rjeenje.

Prvo biramo dimenzije temelja i provjeravamo doputeni napon pritiska u tlu.

bx/by/h = 2.80/2.80/0.65 m

tla =

NEk,G NEk,Q
1390 590
+ h bet =
+ 0.65 25 = 269 kN/m2 dop, tla = 275 kN/m2
2
bx by
2.80

Optereenja u graninom stanju nosivosti:

NEd = 1.35 1390 +1.50 590 = 2762 kN
MEd = 0
Presjene sile (vl. teina temelja ne utie na presjene sile):
Mjerodavni moment savijanja prema (1.6) i (1.7) sa predavanja:

M1-1
Ed,x = MEd,y =

2762
2.80 - 0.35 = 845.86 kNm
2

Meutim, u sluaju krutog spoja izmeu temelja i stuba, moemo dimenzionirati temelj za
moment savijanja na spoju stuba i temelja, tj. u presjku 2 2:
*
M2-2 = NEd
e*

NEd
c
b c
tlo b y = tlo
2
2
2 2
b c

b-c
e* = 2 2 =
2
4

*
NEd
=

b2 c NEd b c
1
1
1
2
M2-2 = tlo b - c b - c = tlo b - c = tlo
1- =
1-
2
4
8
8
8 b
b

Dakle,
2

MEd,x = MEd,y =

2762 2.80 0.35

1 = 740 kNm
8
2.80

VEd = NEd = 2762 kN

za proraun probijanja !

Dimenzioniranje na savijanje

Klasa izloenosti XC2

cmin = 20 mm, c = 15 mm.

38