You are on page 1of 46

a':

cif}uD;
a':cif
1939 -40 Armjynfw0Srf;vHk; a&eHajroydwf/
ausmif ; om;oyd w f w k d @ rS }uD ; us,f v maom ocif r sm;
acwfxcsdefu usronf q&mjzpfoifaumvdyfausmif;Y
q&mjzpfoifwef; wufaeolwOD;jzpfcJhonf? xkdtcgu
Ekid if aH &;[laom pum;vH;k . t"dym` ,fudk Si;f vif;jywf om;
pGm rodem;rvnfcyhJ g? Ekid if aH &;orm; ocifrsm;ukd vla[mh&rf;
vlaomif;=urf;rsm; taejzifh txif tjrifao;cJhonf?
qef;=u,fwmuawmh 'DtcsdeftcgrSmbJ usr
onf ocifaygufp EkdifiHa&;orm;wa,mufESifh arwWm
ouf0if cspfcifcho
J nf?
olum;rnfolenf;? 1938-ckESpf/ a&eHajr
oyd w f / ausmif ; om;oyd w f w k d @ Y emrnf } uD ; cJ h a om
axmifxGuf ausmif;om;acgif;aqmif ukdA[def;yif jzpfchJ.?
olonf usrwkd@tdrfESifh rsufESmcsif;qkdif/ usr
ta':ykdif ESpfxyftdrfuav;Y ol@nDrsm;ESifhvma&muf
iSm;&rf;aecJo
h nf? xkt
d csed u
f olonf aumvdyaf usmif;om;
wa,mufjzpfaeavonf?
olESifcifrif&if;ESD;vmaomtcg ol.wnf+idrfI
jrifhjrwfaom pdwfxm;/ ,Ofaus;odrfarG@aom tajymtqkd
trlt&m rsm;udk jrif&ojzifh 'DEkdifiHa&;orm;uawmh
tqef;bJvkd@ atmufarhrdchJonf?
ol.kyf&nfum; El;nHhaysmhaysmif;.? okd@aomf
yifeDzsif=urf;tay:tus/ ykqkd;'l;zHk;/ ykodrfxD; csdKif;=um;
nyfum ol@ukd jrif&wkdif; &ifav;rdonf? wnaerSm olESifh
usrwk d @ q&mjzpf o if a usmif ; {nf h c ef ; Y aS @ aea&;

xkdifa&;rsm;ukd aqG;aEG;wkdifyifcJh=u.? 'DtcgwkHk;u usr


oli,fcsif;rsm;u eifawmhEkdifiHa&;orm; ,l&if r=umcif
yifeDtus0wf&rSmbJvkd@ ajymqdkchJao;onf? 'Dawmh usru
ukd,fht0wftpm;ukd csKyfcs,fvkd@bm&rvJvkd@ jyefajym
vku
d w
f ,f? 'Dta=umif;ukd ol@uadk jymjyvku
d yf gonf? olvnf;
tawmf o abmusaom +yH K ;&,f j cif ; jzif h Ek d i f i H a &;ES i f h
vScsiw
f m wjcm;pDygv@kd tajzay;onft
h wGuf usrvnf;
tawmfoabmusrdonf?
ol trsm;qHk;oHk;aom pum;rsm;rSm ukd,fu
awmh wkdif;jynfeJ@ vlrsdK;twGuf woufywfvHk; }udK;yrf;
aqmifGufrSmbJ[laompum;yif jzpfygonf? usrESifh
ywfoufI ol@cspfZeD;taeESifh ol@vkyfief;rsm;ukd ukd,fxd
vufa&muf rulnED idk af pumrl ol@tvkyu
f dk taESmifh t,Suf
ray;v#if a=ueyfygrnf[k ajymygonf?
EkdifiHa&;pdwf"mwfoGif;ay;cJh.? usrwkd@vufxyf
+yD;I tdrfcGJaecJh=uonfrSm 6 vcef@ SdcJh=uav+yD? usrwkd@
tdrfcGJae=uonfhae@rSpI ol@rdwfaqG 4 - 5 a,mufrSm
usrwk@d EiS t
hf wl vmIae=uonf? tdraf xmifw
h m0efjzpfaom
csujf yKwfau|;arG;&jcif;/ wtdro
f m;vH;k . t0wftpm;rsm;ukd
zGwfav#mfay;&jcif;wkd@jzifh rtm;&ay?
tarmajyaq;? tarmajyaq;rSm tqef;r[kwf
yg? b,fujyefvmvm tdrft0if0rS cifa&ac:vkdufaom
ol@toHESifh ukd,fhrdef;rawmh armae+yDxifw,f? ukd[def;
bmvkyfay;&rvJponfh uk%mESifhjynfh0aom pum;
yifjzpf.?
55

wnaerSm oltdrfodk@apmapm jyefvmonf?


rdwfaqGwa,mufu wtdrfom;vHk;ukd npmau|;rnfh
ta=umif; ajymjy.? 'DnaerSmbJ olESifhusrwkd@ urBmh
tvkyo
f rm;ae@jzpfwhJ ara';pDwef;vSnv
hf nfyo
JG @dk oGm;=u.?
ara';w&m;yGrJ S ara'; b,fuo
hJ @kd jzpfay:vm&yHu
k dk aS;OD;pGm
=um;&.? }uD;rm;aom vlxk}uD;udk awG@jrif&.? trsKd;
om;oDcsif;ukd yxrOD;pGm =um;&bl;.? tvHkyef;+cHrS ykZGef
awmif vdyfuefyef;+cHtxd/ pDwef;vSnfhvnf=u.? xkd
tiftm;jyyGYJ olEiS u
hf sr vufwyJG gc&hJ .? vrf;wav#mufv;kH
[pfatmfau;a=umf=uaom Zmwdrmef/ ZmwdaoG; wufu
bG,&f maumif;onfh au;a=umforH sm;ukd =um;&ojzifh usr
tzkd@ zdef;ueJSdef;ueJ jzpfoGm;rdawmhonf?
aemufwae@owif;pmrsm;Y ara'; vSnv
hf nfyJG
okd@ yg0ifonfh wOD;wnf;aom trsKd;orD;rSm ocifA[def;.
ZeD;jzpfonf[k ygSdvmavonf? 4if;owif;ukd rdbawG
awG@SdI usrukd qJa&;}udrf;armif;=uawmh.?
tcgwkdif; t}udrf;tarmif;cH&onfhtcg rsuf&nf
w0J0Jjzpfwwfaom usrtbkd@ Tt}udrf rnfokd@r# rwkef
v_yfawmh ay?
tuJ h & J @ S d u tcsD ; rG r f ; S d . ? csD ; r$ r f ; onf h o l r S m
tjcm;olr[kwfbJ usrcspfvifyifjzpf.? vl}uD;rdbrsm;
t}udrf;tarmif;ukd cHEkdif&nfSdjcif;ESifh ara';vSnfhvnfyrJG Sm
vku
d yf gvmaom trsK;d orD;rSm ukAd [de;f ZeD;bJqw
dk mukad wmh
*k%f,lrdw,f[k ajym.?
cifa& cifhbkd@ ukd[def;vufaqmifwckawmh 0,f
vmw,f qkad omol@toHudk a&csK;d cef;rS t0wfav#maf e&if;
=um;&.? usrifxifwmuawmh usr}udKufwwfaom tpm;
rsm;vm;/ 'grSr[kwf&if usrESpfoufaom t0wftpm;
rsm;vm; [kxifrd.? okd@aomf ol@vufaqmifum;
usrtawG;ESifhvHk;0roufqkdif?
vufaqmifaumif;rSm qkAd ,
D uf trsKd ;orD;rsm;.
wkdif;a&;jynfa&; aqmifGufchJ=uyHkrsm;ukd a&;om;xm;onfh
(Soviet Women)ac: *sme,fwapmifjzpf.? *sme,fukd
ol E S i f h usrtwl w G J b wf . ? ol u tcsKd @ ae&mrsm;uk d
tus,fcsJ@I Sif;jy.? bwf+yD;v#if bmomjyefbkd@ ajym.?
bmomjyef+yD; paee*g;eD *sme,fY xnfhay;cJh.?
wqif h w uf j yef + yD ? 1941- ck E S p f trsKd ; om;
atmifyaJG e@ txdr;f trSwf w&m;yGu
J dk ykZeG af wmif jrLeDpyg,f
ausmif;Y usif;yjyKvkyfonf? usrcspfvif ukdA[def;onf
56

usrukd trsK;d om;atmifyaJG e@ w&m;yGYJ qkAd ,


D uf trsK;d orD;
rsm;. trsdK;om;a&;}udK;yrf;r_rsm;ukd ta[mckdif;cJh.?
olckdif;onfhtwGuf usrvnf; a[mcJh&.? uHaumif;wm
uawmh 'Dtcg usrvnf; ra[mwwfrajymwwf? usr
pum;ajymbkd@ tvSnfhusrS toHcsJ@puf ysufoGm;I usr
a[majymwJt
h xJrmS tqDtai: rwnfah om a[majymcsuf
rsm;ukd y&dowfr=um;&ay? okd@aomf usrcspfvifum;
tawmfoabmusv#uf SdaecJhonf?
ocifr rcif}uD;? rsm;r=umrD ajreDukef; 'kd@Arm
tpnf;tHk;OuU ocifA[kefxH ESpfa,muftwloGm;I
ydkufqHSpfyJay;=uum 'kd@Armtpnf;tHk;0if tjzpf oGif;cJh
onf? xkad e@rpS I ocifA[de;f .ZeD; ocifr rcif}uD; jzpfvm
avawmhonf?
1941-ck/ Oa&mywcGiYf 'kw,
d urBmppfr;D }uD;um;
tSdefjyif;pGmawmufavmifvsuf Sdav+yD? taS@tmSrSm
vnf; e,fcsJ@zufqpf*syefwkd@ ArmjynfwGif;odk@ 0ifa&muf
vm=u&ef ajcvSrf;wjyifjyif Sdae=ucsdef jzpfavonf?
ukAd [de;f ESit
hf azmfwpkrmS e,fcs@J tE &W m,frsm;ukd
wGef;vSef+zdKzsuf=u&eftwGuf jynfol@ta&;awmfyHkpmwrf;/
rD;yGm; pmapmif/ ArmhawmfvSefa&;pmwrf;rsm;udk ae@rtm;
nrtm;atmifyif v#K@d 0u
S pf mG xkwaf 0 cJ=h uavonf? usrrSm
olwdk@vkyfief; rsm;twGuf ywf0ef;usifrS tapmifhtaSmuf
tultnD ay;cJh&onf?
t*Fvdyftpdk;&onf ArmjynfSdEkdifiHa&; acgif;
aqmif[lor#udk ykdufpdyfwkdufzrf;qD; aeayonf?
usrrSm 'Dtcsdefu tdrfaemufaz;Sd pdef@Aifqifh
ausmif;Y tvkyfvufcHxm;+yD;jzpfavonf? ae@cif;tcsdef
rsm;Y ol v nf ; ol @ vk y f i ef ; S d & mod k @ oG m ;I usrvnf ;
ausmif;wufaecJh&avonf?
iSufqkd;xkd;oH? wae@aomeHeufcif;Y ol@rdwfaqG
rsm;vmar;v#if bke;f }uD;ausmif;rSm Sad =umif; ajym&efrmS cJ+h yD;
xGuo
f mG ;avonf? n 6 em&Dx;dk aomfvnf; olay:rvmay?
n 11 em&D t csd e f wH c g;acguf o H = um;&I
zGifhay;vkduf.? ol@ukdrawG@&? ukdwifjr(,cktvHeD)ukdom
awG@&.? ukw
d if jruyif ukAd [de;f ukd tckbJ vrf;xdyt
f 0ifrmS
ykvdyfawGu zrf;oGm;+yD[k ajym.? usrrSm wkefv_yfoGm;
av.?
iSufqkd;xkd;oH =um;vkduf&ouJhokd@yif jzpf.? ol
vkyfaeaomtvkyfrsm;rSm axmifE_wfcrf;avsmufaeaom

tvkyjf zpf I wae@'v


D rf;ukad &mufrmS bJ qkw
d mukd tpuyif
}udKwifajymjyxm;I ,ck=um;&jcif;rSm tqef;r[kwf?
okd@aomfxdkowif; =um;ptcsdefY kwfcsif; a=umifoGm;rd.?
rsufaphjymoGm;.? vufESpfbufrSm tvkdvkdem;ESpfbufudk
ydwfvkdufrd.? b,fac:oGm;vJ? b,fvkdtdyf&rvJ? b,fvkd
pm;&rvJ? b,fawmhvGwfrSmvJ ponfjzifh vJaygif; ajrmuf
jrm;pGmaom ar;cGef;aygif; acgif;xJokd@ tpDt&D 0ifvm=u
awmh.?
aemufwae@ yef;qkd;wef; tcsKyfcef;okd@ awG@&ef
oGm;.? awG@cGifhr&cJh? 4 - 5 &uft=umrSm armfv+rdKif
axmifokd@ ykd@vkduf+yD[k =um;od&.?
armfv+rdKifaxmifokd@ wvtwGif; 2 acgufoGm;I
awG@&.? awG@wkdif;awG@wkdif; olut+yHK;rysuf/ usrukdyif
tm;ay;um; ajymazmf&ao;.? usrtbkd@ [efvkyfIrS r+yHK;
Ekdif? olwpdrf;awGaS@rSm rsuf&nfrusrdatmif renf; tm;cJ
xm;&.?
olaxmifus+yD; wvausmfavmufrSm *syefu
t*Fvyd u
f dk ppfausnmav&m/ taS@tmSppfr;D pwifavmif
vmcJhav awmhonf?
usrwkd@tdrfom;tm;vHk; txufArmjynfokd@
ajymif;a$@ch=J u&.? ol@xHrS om,m0wDaxmifokd@ a&mufae
a=umif;ESihf use;f rmpGm rdwaf qGa[mif;rsm;ESit
hf wl aysmaf ysmf
yg;yg;Sda=umif;ukd aemufqHk;pmY ygvm.? xkd@aemufpmay;
pm,l tqufjywf oGm;cJh&.? e,fcs@J pepfrkef;aom pdwfxm;
rsm; ykdrkdjyif;xefvmcJh&awmhonf?
vlqkd;vnf;r[kwf/ olckd; "m;jyvnf;r[kwf/
wkid ;f oljynfom;wk@d ysupf ;D &mysupf ;D a=umif; tE &W ,fjyKaeol
r[kwfaom usrcspfvifukd e,fcsJ@vl,kwfrmrsm;onf
rw&m;csKyfcs,fI vlqkd;rsm;twGufomjzpfaom axmifeH&H
twGif;odk@ oGwfoGif;cJh=u.?
usrwkd@ cspfjcif;udkvnf; cGJcJh=u.? e,fcsJ@orm;
rsm;. ,kwfrmnpfnrf;r_a=umifh toJemcJh.? xkdtcsdefrSpI
touf Siaf eor# igonfe,fcs@J pepfudk +zdKcGi;f &mY toH;k cs&
rnfh vufeufaumif;wck jzpfvmygap[k &nfoefrdcho
J nf?
1942-ckEpS ?f ArmjynfrS t*Fvyd w
f @dk qkwcf mG xGuf
ajy;oGm;=uav+yD? axmifrSvGwfajrmufvmaom usr
cspv
f ifEiS hf jyefawG@&av+yD? wrsK;d om;vH;k zufqpf*syefrsm;.
zdESdyfcsKyfcs,fr_/ rw&m;!Of;yef;r_/ &uf&ufpufpuf ESdyfpuf
r_rsm;ukd tvl;tvdrfhcH=u&awmhonf?

zufqpfpepfonf e,fcsJ@pepf. tazmufjyef


qHk;tqifh jzpfonfhtwkdif; rw&m;ojzifh tEkdifusifh=uum
pkd;rkd;tkyfcsKyf vm=uawmhonf?
Tt}udrf usrcspfvifonf jynfol@vGwfvyfcGifh
rsm;twGuf zufqpfqef@usifa&;vkyfief;rsm; vkyfcJhaomf
aorif;ESifh opPmESH&awmhrnfhta&;ukd awG;rdcJh.? cspfvif
twGuf ylro
d nfEiS hf Ekid if aH &;aqmifu
G v
f pdk w
d rf sm; aysmufysuf
cJah wmh.? at;at;csr;f csr;f vkyu
f idk pf m;vkpd w
d rf sm; ay:ayguf
ygap[k }udwf+yD;qkawmif;rdchJ.?
olum; +idrfaecJhygovm;? +idrfraecJhyg? olum;
*syeftpdk;&vufxuf EkdifiHjcm;a&;XmeY tvkyfvkyfchJonf?
yxrawmh usrqkawmif;jynf+h yD[k 0rf;ajrmufc.
hJ ? ok@d aomf
usrtxifrsm; ygpifatmif vGcJ hJ&jyefavonf?
wae@aomtcg ol;kH utjyef pmtkyw
f tkyf usr
ukd ay;cJh.? zuffqpf*syefrsm;vufatmufY tvl;tvdrf@
cHpm;=u&onfh wkwftrsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf
vHk;yrf;=uaom wkwfrsKd;cspfrsm;ukd zufqpf*syefwkd@u
ESdyfpuf!Of;yef;=uyHkrsm;ukd a&;om;xm;aom pmtkyfjzpf
avonf?
a&aEG;ylavmif;/ aeylvSrf;/ vufoJcGm/ xkwf
aZmufxkd;qG+J yD; oHvHk;ESifhkduf/ pD;u&ufrD;ESifh rsufvHk;ukdxkd;/
qHyif wacsmif;pDqEJG w
_ /f usipf ufEiS w
hf @dk ponfjzifh rzG,rf &m
a=umufcref;vdvd ta=umif;t&mrsm;ukd bwfSK&.?
bwf&if; bwf&if; &ifzv
kd m.? olum; usrteD;Y xkid af e.?
a=umuf p&m}u;D awG/ rzwfcsiaf wmhb;l [k pmtkyu
f dk ol@jyefI
aumufay;vkduf.?olu jyefIay;um a=umufpdwfawG
azsmuf+yD; t!Of;qJcH&olawGtwGuf oem;pdwfxm;+yD;
qH;k atmifbwfyg[k wku
d w
f eG ;f +yef.? olEiS t
hf wlwJG bwf&.?
pmtkyfbwfIqHk;oGm;+yD? olbmajymovJ?
ArmjynfrmS ae@pOfEiS t
hf r# zufqpfawG&@J nO;f qJ
owfjzwfr_a=umifh tajrmuftjrm; aoqHk;ae&a=umif;?
trsKd;orD; tajrmuftjrm;rSm zufqpfwkd@. rw&m; apmf
um;r_rsm;ukd cHae&a=umif;? rw&m;aompepfukd wkdufzsuf
ypfEkdifvsif 'Dab;rS vGwfuif;rnf? 'Drw&m;aompepfukd
wkdufzsufrypfEkdif=uvsif 'DpepfatmufrS vGwfajrmuf&ef
vrf;rSda=umif;? 'ga=umifhwrsKd;om;vHk;tay: usa&muf
aeaom pepfqkd;}uD;ukd wkdufzsufypf&efwm0ef0wW&m;
Sda=umif;rsm;ukd pDumywfuHk;ajymjyavonf?
zuf q pf v uf a tmuf r S m vk y f u k d i f a e&onf h
57

vkyif ef;rsm;rSmvnf; v#K@d 0u


S pf mG vkyu
f idk =f u&rnft
h a=umif;?
'Dvkd trsKd;om;a&;twGuf aqmifGufaepOf zuffqpf.
nO;f qJowfjzwfjcif;ukd cHcsicf &H rnfjzpfa=umif;? 'Dvzdk ufqpf
atmufrSm ae=u&I zufqpfawGvufxJ ao=u&apumrl
raumif;aompepfqkd;. jyKrlr_rsm;ukd acgif;iHk@cHae&jcif;xuf
wrsKd;om;vHk; vGwfajrmufa&;vkyfief;rsm; vkyfukdif=u&&if;
aooGm;=u&jcif;u jrwfao;a=umif;? aowm tqef;
r[k w f ? aoab;ud k a jy; aS m if I rvG w f E k d i f ? aowae@
arG;wae@? vlwidk ;f wae@rmS rkcs{uef ao=u&rnft
h a=umif;?
'Dawmh wkdif;jynf. om;aumif;orD;aumif;rsm;taeESifh
usa&mufvmrnfh ab;tE &W m,frsm;ukd jrif=u+yD; aSmifwrd ;f
ae=u&efroifha=umif;ukd ajymjyaeavonf?
ol@vkyfief;um; bGif;bGif;ay:+yD? cspfcifolESifh
auGuGif;ae&jcif;onfvnf; }uD;pGmaom qif;&Jjcif; jzpf
a=umif; em;vnfxm;+yD; jzpfonft
h wkid ;f aotwl Sirf uGm/
ac:&muk d v k d u f / ck d i f ; &mud k v k y f / bmrqk d rwG e f @ rqk w f
vku
d ef maqmifu
G yf grnf[k uwday;vku
d .
f ? olrsuEf mS um;
odef;xDaygufoxufyif 0rf;omjcif;/ yDwdjzpfjcif;wkd@ESifh
jynfh0vsufSdaeayonf?
use;f rma&;ta=umif;jy+yD; H;k rSciG w
hf v,lvu
dk .
f ?
Ekid if aH &;oifwef;,l&eftwGuf ola&musryg/ ocifAode;f wif
ud k y g ac:I uG r f ; +cH u k e f ; +rd K @e,f tif * vH k G m uav;ok d @
a&mufSdcJh=uavonf? ocifpdk;a&m tjcm;&Jabmfrsm;yg
awG@qHk=uum &ufaygif; 20 ausmf oifwef;,l=u+yD; &efukef
okd@jyefvmcJh=u.?
ajratmif;cJ+h y;D tif*vHk mG u jyefvmI 15 &ufcef@
t=um zufqpf*syefawmfvSefa&;twGuf awmifilckdifokd@
uk d , f azsmuf I xG u f c J h = u.? tcsd e f r S m vuf e uf u k d i f
awmfvSefa&; ra&mufrD (8)vausmfuyif jzpfavonf?
usrwkd@ukd ukdxGef;v_dif/ roef;jrifh[k awmifilckdif &Jabmf
rsm;u od=u.?
usrtrsm;qH;k aexkid &f aoma'orsm;rSm awmifil
ckid /f jzL;+rdK@e,f teD;w0du
k f dS awmGmuav;rsm;Y ukeo
f nf
a&mif aqmifI aexkdif=u&.?
olua&mufonfhae@upI awmfvSefa&; +yD;qHk;
onftxd ae@rtm;nrtm; oifwef;ay;jcif;/ aysmuf=um;
ppfqifa&; avhusifhjcif;/ pnf;Hk;jcif;/ oabmw&m;a&;
pmwrf;rsm; ku
d Ef ydS x
f w
k af 0jcif;wk@d jzifh tvkyrf sm;aeawmh.?
*syefvpHS yG rf sm;t=um;0,f wGmESiw
hf Gm rkid af ygi;f
58

20 ausmf/ &Jabmfrsm;/ v,form;}uD;rsm;ESifhtwl c&D;jyif;


oGm;vm vkyfukdifae&I ol@usef;rma&;rSm xkdtcsdefrSp+yD;
csKd@,Gif;vmawmh.?
befawmifGmY usrwkd@wnf;ckdaexkdifaom tdrf
rSm GmtpGefqHk;Y Sd.? olum; tdrftay:xyfY zl;0g;
bwfac: pmtkyu
f dk bmomjyefaepOf cyfvrS ;f vSr;f v,fjyif
rS qif (10)pD;cef@ vmaeonfukd awG@&I usrukd tdrfSif
ta': }uD;rsm; ,mcif;xJ yJacsmufaumufae=uonfukd
oGm;a&muful&if; qifESifhvmolrsm;ukd pHkprf;ckdif;onf? usr
vnf; opfacgufqkd;vHkcsDukd0wf/ zsiftusa[mif;udk0wf/
ykq;dk wxnf acgi;f aygi;f aygi;f I awmif;wvH;k cg;apmif;wif
um ,mcif;qDodk@ okwfajcwifchaJ vonf?
tE W&m,fay;rnfholrsm; jzpfcJhv#if acgif;rSaygif;
xm;aom ykqkd;ukdc|wfIcgjy&efESifh ta=umif;rxl;u
ajEN&pGm jyefchJ&ef rSmvkduf.?
a&}uD;pOfu wifSdaom opfrsm;qGJ=u&ef vm
onfhqifrsm; jzpfa=umif; od&I jyefchJ&av.?
xkd@aemuf vufeufukdif awmfvSefa&;twGuf
olum; rtdyrf ae tjyif;}udK;yrf;&awmh.? usrrSm 'Dtcsed u
f
ukd,fav;vuf0efSdaeI ol@vkyfief;rsm;ukd ukd,fxd v u f
a&muf tultnD ray;EkdifchJawmhay?
rwfcsv
f 27 &u/f wjynfv;kH vufeufuidk f ykeu
f ef
cJ h = u+yD ? ol @ xH r S usef ; rma&;*k p k d u f & ef / pmay;pm,l
tqufjzwf xm;&efESifh olvnf;usef;usef;rmrmSda=umif;
pmwapmif a&mufvm.?
xk d t cg usrES i f h t wl roef ; qif h a c: ocif
oef;xGe;f .ZeD; a':cif}uD;ESihf orD;uav;yg rke;f Gmuav;Y
ykef;atmif;ae =u&.?
usrwk d @ ES p f a ,muf u k d 'D r d e f ; rES p f a ,muf [ m
wa,muf u uav;i,f a v;ES i f h wa,muf u vnf ;
ukd,f0ef}uD;eJ@ olwkd@ vifawGvnf; wcgrSvmwm rjrif&?
b,f u rd e f ; rawG v nf ; [k txif a o;/ tjrif a o;cH c J h
=u&ao;.?
awmifil *syefcHppfrS +ydKqif;vmaom *syefppfwyf
rsm;ab;&efrS uif;a0;&eftwGuf rkef;ESifhreD;ra0; awmtkyf
wcktwGif;Y ckdatmif;ae=upOf ajymuf=um;wyfpdyfwpdyf
tula&mufvm.? ukdA[def;u tm;vHk; jzL;okd@ ajymif;vm
=u&ef tac:ckdif; a=umif;od&.? xkdae@naerSmyif jzL;okd@
a&mufSd=u&.? urRmef;kyfESifh umbkdifvG,fxm;olwOD;

c&D;OD;}udKjyKae.? usrwkd@vm vrf;rS c&D;OD;}uddKjyKaeolum;


ukdA[def;jzpfae.? olum;tiftm;ukefcrf;I aoG;rSd
awmhaom tom;ta& tm[m& jywfvyfaeI tkd;ay:
ta&wifr# ydefcsHK;Iaevsuf umbkdifaoewfukd ycHk;csdwf+yD;
apmifah eaom ukAd [de;f yif jzpfawmhonf? oluyif usrwk@d udk
aevkd@xkdifvkd@rsm; aumif;=u&J@vm; ar;ayao;onf?
a&mygpu
JG yfav+yD? ol@a&m*grmS tpOft+rJ tdy&f m
xJ vSrJ ae&aomfvnf; (15) &ufwcg jyif;jypGm a&m*ga0'em
zdpD; jcif;ukd cHpm;ae&avonf?
&efuek jf yefa&muf+yD; use;f rma&; twGut
f em;,l
&ef rdwfaqGwkdif;u owday;=u.? okd@aomf Ttcsdefum;
ta&;}uD;ao;onf? Ttcsdefum; ypfxm;I rjzpfao;
ponfjzifh tdy,
f mxJrmS wkid ;f jynftusKd ;ukd o,fy;dk cJah o;.?
awmfvSefa&;+yD; ol@vkyfief;? zqyv A[kdOD;pD;
tzG@J 0ifwOD;taejzifh zqyvukdvnf; wnfaxmifch.
J ?
ypPnf;rJhygwD jzpfaom uGefjrLepfygwDukdvnf;
pepfwus pnf;Hk;cJhavonf?
ArmEkdifiHvHk;qkdif&m tvkyform;or*~ukdvnf;
ukd,fbd&ifbd wnfaxmifI ae@a&mnyg vHk;yrf;aecJh&av
onf?
aemufqHk; rnfonfhtvkyfukdrS tSif;rvkyfEkdif
rudkifEkdifjzpfvmonfh tqHk;okd@a&mufvmavrSyif rE Wav;
+rdK@dS ol.rdbrsm;xH tem;,laq;uk&ef jyefc=hJ u&av awmh
onf?
ol@a&m*gukd vsifjrefpGm aysmufuif;apvkdaom
pdw"f mwfjzifh rE aW v;aq;Ho
k @dk wufa&mufuo
k cJah vonf?
'Dtawm twGif;rSmbJ ol@pdwfESvHk;wkefv_yf
acsmufjcm;aponfh owif;qkd;w&yf a&mufvmcJh.? xkd
owif ; um; zqyvxJ r S Armjynf u G e f j rLepf y gwD u k d
xkwyf pfvu
dk af =umif;/ xkwyf pfvu
kd +f yDqadk om owif;yif jzpf
avonf? xkad e@up+yD; rpm;Ekid f raomufEidk f wr_id rf id_ f waxG
axGESifh 'Davmufta&;}uD;wJhtcsdefrSm ig[m aq;Hkay:
a&mufaewm cufwmyJ[k awmufwacgufacgufESifhyif
a&m*g tajctaeqkd;vmonf? 'Davmuftajctaeqkd;
xJrSmyif igrusef;rrm jzpfae&wJhtwGuf tvkyfawGawmh

vpf[if;ukef+yDqkdwJh pum;udk t+rJnnf;nL&if;jzifhyif


toufaysmufcJh&avonf?
usrcspv
f if 0dnmOfcsKyf+idr;f onft
h csed rf mS rdbrsm;
tpfrrsm; ylaqG;=uum atmf[pfikdau;=uaomfvnf;
usrtbkd@ rsuf&nfwpufrSrxGufEkdif/ ESajrmwo 0rf;enf;
jcif;jzifh }udwfrEkdifcJr&jzpfum kwfw&ufawmh bmvkyf&
rSef;rodatmif ua,mifacsmufcsm; jzpfchJrdonf?
aoaocsmcsmawG;=unfhrS ighcspfvifukd aorif;
EkdifiHodk@ ydk@aqmifolum; e,fcs@J orm;om wum;? e,fcs@J
pepfqkd;ukd +zdKcGif;a&;twGuf yifyef;}uD;pGm qif;qif;&J&J
ttdyfysuf tpm;ysufcH+yD; t}udwfte,f wkdufyGJtvDvD
qifEcJ$ &hJ aom aqmifu
G cf surf sm;twGuf ckvt
dk ouftG,f
i,fi,fESifh aoqHk;oGm;&w,f? aorif;ESifhwlaom e,fcsJ@
orm;ukd b,fawmhrS tav#mrh ay;bJ wku
d af om wku
d yf JG [l
or# igyg0ifwkdfufckdufr,f? ol@&nfrSef;csuf jzpfaom ypPnf;rJh
tm%mSif bHEk idk if w
H nfaxmif zefw;D a&;twGuf b,fuo
hJ @dk
aom tcuf t cJ r sm;awG @ &awG @ & *k r jyK yrmrxm;/
b,f0,
J m aoGzaD &;awGudk rqdk aSmifuiG ;f I ypPn;f rJrh sm;ESihf
vufwu
JG m atmifyq
JG if&eftwGuf cspv
f ifaoqH;k +yD;aemuf
wvausmaf usmu
f wnf;u ypPn;f rJh qif;&J om;rsm;. orD;
tjzpfcH,lvkduf&ayonf?
cspf v if u k d tm;uk d ; tm;xm;I ol u k d , f w k d i f
toufay;wnfaqmufxm;cJhaom trsKd;om; wyfaygif;pk
}uD;rSm tckduftwef@tm;jzifh uGjJ ym;aeapumrl 'gukdrjzpf
rae t&wnfaqmufI wrsK;d om;vH;k uwbuf aorif;e,f
csJ@orm;wkd@uwbuf wkdufckduf=u&rnfh trsdK;om; vGwf
ajrmufa&; ppfyGJ}uD;twGif; AkdvfygtvHk;t&if;ESifh aoe*F
AsL[mcif;I ypPnf;rJhqif;&Jom;rsm; ESifh vlwrsKd;twGuf
toufudk rESajrmbJ rukecf rf;Ekid af omZG/J tqH;k tprSad om
0d&,
d ukd tm;xkwu
f m cspv
f ifocifA[de;f twGuf vSv}S uD;
vufpm;acsygawmhtHh?

rSwfcsuf?
jzpfygonf?

rcif}uD;
(ocifA[def;.ZeD;)
? rl&if;owfyHkrsm;twdkif; azmfjyxm;jcif;

59

=unf;(8563) 'kAkdvfr;}uD;at;jrifh(+idrf;)
*syefzufqpfudk awmfveS cf w
hJ m vmr,frh wfv (27)&ufae@q&dk if q,fpEk pS f ajcmufcjk ynfah yawmhrnf? *syefzufqpf
&ufpuf=urf;=uKwf &rf;um;pGm jynfoal wG ni;f yef;ESyd pf ufv@dk wyfrawmf[m wkid ;f &if;om; aoG;csi;f jynfoal wGe@J a&m t,l0g
'uGjJ ym;um tjrifrwl=uol EkdifiHa&;orm;rsm;eJ@yg pnf;vHk;ckdifrmpGm yl;aygif;vufwGI
J pdwfa&mukd,fyg awmfvSefchJ=uwmrkd@
(1945)rSm orkdif;wGifatmif/ aygufajrmuf atmifjrifchJygw,f?
'Dae@ypPuQ (e0w)wjzpfvJ (etz)trnfcH ppftpk;d &[m tawG;tac:t&a&m ajymqkv
d yk pf m;aer_/ vkyef nf;vkyf
[ef t}uHtpnfawG t&yg *syefzufqpfxuf q,fjyefomvk@d &ufpuf=urf;=uKwf pkwyf phJ ufqyk pf &m awG@vmjrifvm&wmrk@d
jynfwGif;jzpf zufqpfppftpdk;&vkd@ orkwfum/ orkdif;tuQ&m wifvkdygw,f? wyfrawmfukd awmfrSefpGm usifh}uHvkd=uwJh
rsKd ;csppf pfom;/ aemifwacwf&@J atmifppfonfrsm;[m aus;Zl;&Sif rdbjynfo/l wkid ;f &if;om; aoG;csi;f rsm;eJ@a&m/ tjrifrwlo/l
EkdifiHa&; tHwkolrsm;eJ@yg [efcsufnDnD yl;aygif;vufwu
JG m jynfwGif;jzpf zufqpfrsdK;rppfawGukd awmfvSef=uavmh - vkd@
E_d;aqmf wkduf wGef;vkdufyg&ap?
tvsO;f oifh }uHK}udKufwek ;f rSm tpOftvmaumif;cJw
h hJ wyfrawmf&@J orkid ;f a=umif;ukd waphwapmif; &ifziG w
hf ifjyyg&
ap? usaemfppfom;b0ra&mufcifuwnf;u wyfrawmf}uD;[m orkdif;tpOftvm }uD;rm;&Sifoef aumif;cJhwm awG@& yg
w,f? vGwv
f yfa&;eJ@twl ayguzf mG ;vmcJw
h hJ jynfwiG ;f ppftwGi;f rSm a&mifpo
kH yl ek rf sm;ukad &m jynfyusL;ausmo
f l wkwjf zLukyd g
Ekid if aH wmfe@J Ekid if o
H m;wk@d tay: awmfreS pf mG opPmapmifo
h w
d m/ wGe;f vSeaf csre_ ;f cJw
h m orkid ;f oufao od=um;ap wkid w
f nf&ygvrd hf
r,f?
(1948 - 50)&efukeftpkd;&b0/ wkdif;jynfuEkEk/ rkefwkdif;uxefxefumvrSm wyfrawmf[m tusyftwnf;
tcuftcJtrsdK;rdsK;=um;u pGrf;pGrf;wrH/ avScGufcsnf;usef/ tvHrvSJ wkdufyGJ0ifum wkdif;jynfeJ@ vlrsdK;ukd/ trSefwu,f
umuG,fu,fwifcJhwm b,folrS jiif;vkd@r&Ekdifygacs? wyfrawmfukd i,fpOfuyif tm;us twk,l/ ppfom;jzpfcsifol
usaemf[m ausmif;om; b0rSmuwnf;u pdwf0ifpm;um jrifatmif=unfhvmcJhol jzpfygw,f?
xifomjrifom&Scd v
hJ @dk vnf; ppfom;jzpfvm&wmyg? ppfO;D pD;csKyf[m rlvADZ arG;&mygZmwdt& tm%ml;/ ESmbl;/
jrif;orm;wOD;qkdwm =um;zl;em;0 &SdchJzl;ygw,f? wkdif;jynfuEkEk/ rkefwkdif;xefvSwhJ tcgor,rSm ppfOD;pD;csKyfu ESmxum
usnfvGwfajr wmarGrSm bZlum}uD;xk vkyfpm;aecsdefrSm Akdvfr;}uD;cspf+rdKif/ Akdvfr;}uD;wifarmif/ Akdvfr;}uD;=unfarmif
pwJhrsKd; cspf ppfacgif;aqmifrsm;[m ppfol}uD; &JabmfoHk;usdyf0if Akdvfr;csKyfausmfaZmeJ@twl ppfajrjyifrSm pGef@v$wfpGef@pm;pGm
&efo[
l l or#udk wku
d cf u
dk af csre_ ;f ae=uwm awG@&ygw,f? 'ga=umifv
h nf; 'DawmfreS w
f hJ ppfacgi;f aqmif}u;D rsm;udk =unfnKd w,f?
60

av; pm;w,f? tm;xm;cJhrdygw,f?


usaemfppfom;jzpfvmwJh tcsdeftxd wyfrawmf}uD;[m tpOftvm aumif;qJyv
J kd@ qkdcsifygw,f? ppfOD;pD;csKyf
ESmx jrif;avmif; tusifhysufayr,fh awmfrSefwhJ ppfacgif;aqmif AdkvfcsKyfarmifarmifausmf0if;/ wkdif;r; Akdvfr;csKyfausmfaZm/
Akv
d rf ; csKyf bvdyef @J wyfr[mr;rsm;u 0kid ;f &Hxed ;f ausmif;/ oGeo
f ifyjhJ yif/ uGyu
f J ae=uvk@d trsKd ;tpm; ykad umif;wJh wyfrawmf/
jynfole@J wqufwnf; wom;wnf;&SdwhJ wyfrawmftjzpf &yfwnfEkdifchw
J ,fvkd@ em;vnfcH,lygw,f?
usaemfppfom;wOD; jzpfvmcsed [
f m (1 - 6 - 55)uyg? 'Dumvwke;f u wyfrawmfom; tm;vH;k eD;yg;[m ppfonf
awmf usifh0wf(60)ukd tm*Hkaqmif ESvHk;ykdufum wdwdyyvkdufem usifh}uHaexkdif v_yf&Sm;=u&ygw,f? t}uD;tuJrsm;&J@
qHk;r yJhjyif xdef;ausmif;r_ukd tjynfht0 cH,lum/ aqmif&ef a&Smif&efawGukdyg tav;*kjyK apmifhxdef;cJh=u&ygw,f?

wyfrawmf[m 'Dae@txd uwdu0wfawGukd azmufzsuf+yD;


(90)jynfha&G;aumufyGJ&v'fukd todtrSwfrjyKwm[m
trsdK;om;a&;wm0efukd rausyGefwmvkd@ usaemf em;vnfw,f?
'gxuf ykd+yD;&Sif;atmifa&;&&if wyfrawmf[m trsdK;om;
a&;wm0efukd opPmazmufoGm;+yDvkd@ orkdif;armfuGef; wif&
ygawmhr,f? 'gwif ruao;ygbl;? jynfol@qENeJ@ uif;uGmum
,kwWdaA'qefwJh t}uHtzef qifvHk;/ xGifvHk;awGeJ@
okyfysuf (ROAD MAP)eJ@ t[kwftvkyfrjzpfr,fh
OD;wnfcsuf(6)csuf/ tajccHrl(104)csufqdkwmawGukd
w&m;aoukdifum anmifESpfyif tif nDvmcHrSm twif;t"rR
oGwfoGif;usif;yae=uwm tvGeftifrwefrS tusnf;wef
vSygw,f?

usaemf'Dae@t xd ynwfowfrSwfcsufrsm;ukd arhvkd@r&yg?


bmyJvyk v
f yk f jynfo@l qENudk tpOfO;D xdyyf efqif &r,fw?hJ rif;vky&f yf[m jynfo@l qENe@J uku
d n
f v
D #irf eS +f yD; jynfo@l
qENe@J ruku
d n
f v
D #if rif;vky&f yf[m rSm;+yDom rSww
f chJ ifAs? 'Dae@wyfrawmfu nDi,f aemifwacwf&@J atmifppfonfrsKd ;quf
opfrsm;ukd tvsOf;oifhvkd@ yef=um;wifjycsifygw,f? nDi,fwkd@&@J ypPuQ vkyfenf;vkyf[efawGukd aoaocsmcsm jyefvnf
qef;ppf =unfh=uprf;yg? jynfol@qENe@J wajy;nD &Sd=uyg&@J vm;? jynfolwkd@&@J qENu bmvJ? jynfolwkd@[m olwkd@&@J &ifwGif;u
qENreS af wGudk (8)av;vH;k orkid ;f 0if ta&;awmfy}kH uD;rSm ac|;aoG;awGe@J &if;ES;D paw;+yD; jycJ=h uovk/d (90)jynfh a&G;aumufyrJG mS
vnf; toJ=um;u qENrjJ ym;av;awGe@J jycJh=uygw,f? wyfrawmfu 'gawGukd ypfypfcgcg ajymifajymifwif;wif; vpfvsL_
rsufuG,fjyKwJh vkyf&yf[m rSefygovm;? rSm;ae+yDnDi,fwkd@? rSm;rSef;od&if jyif&rSmayghAsm?
'gt
h jyif jynfow
l @dk r+yHK;wm[m rrJ&h v
J @dk rw
S ?f jynfoal wG rJv
h m+yDq&dk if wyfrawmfudk wyfrawmfv@dk awmif rac:Ekid f
awmhbl;wJh? vufeufudk,fpD ukdifxm;wJh vl&rf;um;wpkvkd@om qkdprSwfjyK&r,fwh?J nDi,fwkd@a& - 'Dae@ jynfolawG[m
rJhjyHk ru pufqkyf&GH&SmwJh [eftrlt&mawGe@J jrnfwGefawmufwD; jypfwif_wfcs aeav&J@? vufeufukd,fpD ukdifxm;wJh
61

vl&rf;um;wpkvkd@ orkwfae=uHkru *syefzufqpfxuf q,fjyefru o'<gvefatmif qkd;0g;&ufpuf =urf;=uKwfwJh


jynfwGif;jzpf zufqpfwyfvkd@ jrifae=uwm &ifeifhatmif a=uuG&J ygw,f nDi,fwkd@&,f?
usaemfrvkdwrm tmCmweJ@ rawmfrw&m; wzufowf tykyfcsaewm r[kwfygbl;? tESpf (40)ausmf tm%m
orkdif;u od=um;ap oufaonef;vkd@ a&mifjyef[yf jyoaeygw,f? wyfrawmf[m trsdK;om;a&; wm0efukd b,fawmhrS
opPmrazmufbl;? (90)jynfh a&G;aumufyGJ+yD;&if wyfrawmf[m ppfwef;vsm;udk jyef+yD; umuG,fa&;eJ@ vHk+cHKa&; t"du
wm0ef awGukdom xrf;aqmifoGm;rSmygvkd@ vlkd;ppfom;}uD; ppfOD;pD;csKyf AkdvfcsKyfr;}uD; apmarmifu vlod&Sif=um;/ w&m;0if
uwdpum;awG opPmjyKwkdifw,fchw
J m nDi,fwkd@ trSwf&ae=uOD;r,fvkd@ ,Hk=unfygw,f?
wyfrawmf[m 'Dae@txd uwdu0wfawGukd azmufzsuf+yD; (90)jynfh a&G;aumufyGJ&v'fukd todtrSwf
rjyKwm[m trsKd ;om;a&;wm0efudk rausyeG w
f mvk@d usaemf em;vnfw,f? 'gxuf yk+d yD;&Si;f atmif a&;&&if wyfrawmf[m
trsdK;om;a&;wm0efukd opPmazmufoGm;+yDvkd@ orkdif;armfuGef;wif&ygawmhr,f? 'gwif ruao;ygbl;? jynfol@qENeJ@
uif;uGmum ,kwWdaA'qefwJh t}uHtzef qifvHk;/ xGifvHk;awGeJ@ okyfysuf(ROAD MAP)eJ@ t[kwftvkyfrjzpfr,fh
OD;wnfcsuf(6)csuf/ tajccHrl(104)csufqdkwmawGukd w&m;aoukdifum anmifESpfyif tif nDvmcHrSm twif;t"rR
oGwfoGif; usif;yae=uwm tvGeftifrwefrS tusnf;wefvSygw,f?
wyfrawmf&@J rlvyxr zcif tppf Akv
d cf sKyfatmifqef;eJ@ &Jabmfo;kH usyd 0f if trsKd ;om; ol&aJ umif; ppfacgi;f aqmif
awGe@J twl wyfrawmf}uD;ukd pwifzpJG nf;pOfu tajccHr}l uD;(4)&yfudk owfrw
S jf ymef;cJ=h uwm owdjyKrdygw,f? tJ't
D ajccH
rl (4)&yfu1? EkdifiHawmfukd umuG,fwhJ wyfrawmf
2? jynfol@qENe@J tnD aexkdifusifh}uHwhJ wyfrawmf
3? EkdifiHa&;rSm 0ifrpGufwhJ wyfrawmf
4? EkdifiHawmfe@J jynfol@tusdK;ukd vkdvm;wJh wyfrawmfrsdK; jzpf&r,fwhJ?
'Drl(4)csuf rSefrrSefqkdwmukd 'Dae@txd ouf&Sdxif&Sm; &Sdae=uao;wJh trsdK;om; ol&aJ umif; orkdif;0if ppfol}uD;
AkdvfcsKyfausmfaZmeJ@ &JabmfoHk;usdyf0if Akdvfr;}uD;&JxGwfwkd@ ESpfOD;ukd wkdifwnfvkd@ orkdif;oufao xljyvkdygw,f?
'Dae@ wyfrawmf[m y"meuswhJ tajccHrlawGe@J tH0if*Gifusyg&@J vm;? ppftkyfpku a&S@wef;wif cif;usif;jyifqif
ZGwfoGif; twif;twnfjyKcsifae=uwJh OD;wnfcsuf(6)csuf/ tajccHrl(104)csufe@J vkdufavsmnDaxG obm0us w&m;r#
wyg&J@vm;? usaemfuawmh pdk;pOf;r# b0ifrusyg? rawmfrSefbl;vkd@ cH,lygw,f? jynfolawGua&m EkdifiHwumuyg
vufcHEkdifp&m tvsOf;r&Sd Ekdifygbl;?
usaemf&@J toJESvHk;xJrSma&m OD;aESmufxrJ Smyg ppfom;a[mif;wOD;rkd@ tpOfp+JG rJaewJh zcifAkdvfcsKyf&@J tqkdtrdef@
oGeo
f ifcsuaf wGt& wyfrawmf}uD;ukd vly*k Kd~ vf wOD;/ vlwpk/ wzG@J wygwt
D wGuf pkz@JG wnfaxmifcw
hJ m r[kwb
f ;l ? wEkid if v
H ;kH /
wrsKd;om;vHk; twGufjzpfw,fvkd@ jywfom;pGm rdef@qkd vrf;nefwmukd tm%ml;/ ESmbl;/ jrif;orm;/ ppfbk&ifae0if;vnf;
odygw,f? 'gayrJh (62) rwfvrSm wyfrawmfudk olykdifvkyfcJhw,f? awmfvSefa&;aumifpDykdif vkyfcJhovkd (rqv)ykdifyg
vkycf w
hJ ,f? 'Dorkid ;f trSm;wckudk aemufxyftrSm;wcke@J jyifum wyfcsKyfrif;=wm;l;}u;D u olyidk v
f yk x
f m;qJ? aomuf&u
S v
f ufpf
Akdvf,kwf}uD; wkd@ykdif vkyfpm;aewJhtjyif (etz) ykdif vkyfxm;jyefygw,f?
wyfrawmf[m wdkif;jynftwGuf jzpf&r,f? wkdif;jynf[m wyfrawmftwGuf rjzpfap&vkd@ zcifAkdvfcsKyfu ynwfchJ
w,f? 'Dae@widk ;f jynf[m jynfwiG ;f jzpf zufqpfwyftwGuf jzpfaewm rsu0f g;xifxif jrifaevk@d &ifem&ygw,f? jynfow
l @dk au|;
wmpm;/ jynfow
l @dk ay;wm0wf/ tpmpm;&dwyf g,/l vufeuf cJ,rf;yguidk =f u&vk@d aus;Zl;&Sijf ynfou
l dk OD;xdyx
f m;+yD;jynfol
omv#if trd/ jynfoo
l mv#if tzvk@d aqmify'k f xGicf w
hJ myg? (e0w)wjzpfvJ (etz)AmveHAv
dk rf u
dk w
f @dk u wyfrawmfom
v#it
f rd/ wyfrawmfomv#if tzqkyd gvm;? ukid ;f - aumif;=uao;&J@vm;? olw@dk vyk pf m jynfou
l pm;ae&ovk?d olw@dk om
v#if jynfol&@J aus;Zl;&Sif us aewmav?
vwfwavm jzpfpOfawGudkvnf; qifjcif=unfhygOD;? ravsmfuefwhJ (MI)ppfrvkdifukd acsr_ef;+yD; jynfol@tusdK;ukd
62

a&S;&SL vkd@ rw&m;zrf;xm;wJh tusOf;om; ESpfaomif;eD;yg;cef@ukd axmifcgcJhygw,f? tJ'DtxJ rif;ukdEdkiftygt0if


Ekid if aH &;orm; &m*%ef;yif rjynfyh gb;l ? usew
f mu &mZ0wfom;/ olc;dk / "m;jy/ Zdraf cgi;f / Zdrrf ,f/ arSmifc0dk o
d r avmborm;/
olwkd@eJ@t+rD;pm; bufacgif;pm;bufawGom jzpfygw,f? w&m;Oya'&J@ txufrSm rnfolr#r&Sdap&? Oya'eJ@ wajy;nD
&Sad p&r,fv@dk &mpkopf tajym0dZm a&$ref;u tmvl;tvH;k }uD;}uD; ay;oGm;wm =um;vku
d &f ygw,f? ravsmu
f efwhJ ppfrvkid u
f dk
ukdifjy+yD; ppfwyfu awmfrSefpGm usifh}uHawmhra,mif teH@ay;um yHkaqmifch=J uygw,f?
r=umygb;l ? axmifae&mvGwaf wGxu
J dk tHwpk ed af c:olawGudk xyfxnfv
h u
dk jf yefygw,f? axmifvw
G &f ufausmaf ewJh
a'guw
f moef;ndr;f ukd csKyf&ufw;kd ovk/d 'Dy,
J if;r[mvky}f urH r_ mS raoHk cH&&SmwJh wyfrawmfzcif}u;D &J@orD;&wem w&m;vku
d dk
tdrfcsKyfwESpfwkd;vkd@ csKyfjyefygw,f? vkyf}uHr_*kd%f;csKyf}uD;uawmh pifay:rSm yef;yefvsufawG@&wm ppftm%m&Sifacwf&@J
EkdifiHa&; [mowyk'fygyJAsm? olwkd@yaxG;axmifuJ}uD; vkyfenf;vkyf[eftwkdif; ausmufusd,efukd jyKpkovkd usifh}uH
r,fxifyg&J@?
usaemftygt0if tHwpk ed af c:ol rSeo
f r#udk jynfytm;uk;d ykqed f ;dk wJch ifAs? 'Dawmhvnf; ,Ofaus;odraf rG@pmG olw@dk
vnf; rlt& rv$rJ a&Smifom OD;wnfbmG ; tm;uk;d r - - vd@k om wk@H jyefcsiyf gw,f? trsm;oligu (etz)twGi;f vufiif;jzpf
pOfukd taumif;jrif=uwm awG@&ygw,f? usaemfuawmh acG;xef;vsufcv
J kwmvdk@om jrifygw,f? tcsdKoum&wJh acG;uyJ
ukefatmifvsuf=urSmyg? tckukdy=J unfhyg? tcsdKoum&Hke@J yif rauseyfEkdif=uao;bJ rmefzDum ukdufae=uwm awG@ae&yg
w,f?
ppfrvkid &f mZm Akv
d cf ifneG ef @J taygi;f ygawGudk rnmrwm &uf&ufpufpuf acsre_ ;f Hrk u uk;d uG,cf b
H &k m;om;awmf
bke;f bke;f rsm;ukyd g csr;f omray;wm jrif&awmh w&m;oHa0*&rdygw,f? wyfcsKyfrif;=wm;l;}u;D [m ol@taz}u;D Akv
d af e0if;xuf
yif tnKd ;taw; tmCmw }u;D rm;jyif;xefveG ;f wmaygah emf? aemufvmwJh armifyv
k J 'kid ;f 0efxufuJ qkw
d m 'grsKd ;xifyg&@J Asm?
'gt
h jyif ppfrvkifd f &mZm}uD;ukd vlowfre_ @J yg }udK;pifwifz@dk }uHaejyefwm wpGe;f wp =um;ae&jyefygw,f? 'gawGtm;
vH;k [m tm%m&Sipf epf&@J tedmHak wGyg? tvSnu
hf spifwifay;+yD; rvkad wmh&if csau|;paw;wJh tESpaf v;q,fausmf usiphf Of
w&yfom jzpfygw,f? 'Dpepfe@J 'DvlnpfawG t"Gef@&Snf &Sifoefaeor# 'DtedmHkawG[m u&Gwfuif;av#mufovkd oHo&m
vnfaeOD;rSm aocsmygw,f? 'g[m jynfwGif;jzpf zufqpfppftm%m&SifawG&@J arG;&myg^mOfvkd@ qkd&ygr,f?
'Dr;dk 'Dav 'Dval wGe@J omqk&d if qH;k pr&Sd wwdwed @J vH;k vnfvu
dk af e=urSmukd jrifa,mifryd gw,f? trdEidk if aH wmf}uD;
a&m t"du wyfrawmf}uD;yg tqufquf wpwp wk;d wufysupf ;D vk@d vmae+yD nDi,fw@dk ? 'ge@J y"metusq;kH vufonfw
&m;cH[m jynfwGif;jzpf zufqpf/ rsdK;rppf rjzpfnpfus,f/ Akdvfpyg,f&S,f ppftpkd;&om jzpfygw,f?
'gukd nDi,fwkd@ yuwd t&Sdtwkdif; jrifoifh=uyg+yD? 'ga=umifh tESpf(60)jynfh awmfvSefa&; ae@xl;ae@jrwf}uD;ukd
owd&*k%fjyKaomtm;jzifh (45)ckESpf pHerlemukd ,lI/ jynfwGif;zufqpftpkd;&udk awmfvSef=uavmh? 'grSr[kwf lar;eD;,m;
wyfrawmfx;kH ESv;kH rlI vufpwH;k acsre_ ;f =uavmh? wyfcsKyfrif;=wm;l;}u;D eJ@ taygi;f ygwpkudk acsmifpufpul;yHo
k iG ;f pD&if=uavmh?
'grSom wyfrawmf}uD;[m orkdif;wywfvnf+yD; jyefvnfawmfrSefvkd@ orkdif;au;qyf&ma&mufr,f? orkdif;tpOf
tvmaumif;awG jyefvnfawmufajymifum *k%foduQmwuf+yD; jynfole@J wom;wzufwnf;jzpfvmrSm ajr}uD;vufcwf
rvGJEkdifygbl;? tjcm;a&G;p&mvrf; r&Sdawmhbl; nDi,fwkd@?
?
=unf; (*563) 'kAkdvfr;}uD; at;jrifh(+idrf;)

63

a'gif;tdk;a0 jrnfusL;&Sm
+idrf;+idrf;
zufqpf*syef awmfveS af &;ae@udk a&mufwidk ;f usrpdwx
f rJ mS uav;b0u trSwx
f ifxif&cdS w
hJ hJ tjzpftysuw
f ckudk
pG+J rJpGm owd&vsufyg?
tcsed u
f (1944)ckEpS /f ESpu
f ek af vmufrmS yg? usrwk@d [m ppfab;ppf'%f a&Smif&if; +rdK@ta&S@buf (3 - 4)rkid af vmuf
a0;wJh qifao qkdwJh &Gm}uD;w&GmrSm ajymif;ae&ygw,f? tJ'D&GmrSm&SdwJh a':av;u v,fvkyfawmh v,fodrf;csdefrSm
v,fawmxJ a&$@ae&w,f? a':av;u uav;ti,fr&Sdawmh usrukd odyfcspf+yD; olwkd@e@J v,fxt
J wlaezkd@ acsmhac:awmh
usruvnf; (9) ESpaf usmaf usmaf v;? uav;b0qkad wmh awmxJawmifxrJ mS ae&wm tvGeaf ysmyf gw,f? 'ge@J a':av;wk@d
eJ@vkdufaew,f? a':av;rSm arG;pm;orD; racG;r qkdwm&Sdw,f? oluvnf; usrukd odyfcspfw,f? nDrav; t&if;vdky?J
nDtpfr ESpfa,muf upm;vkduf/ vkyfp&m&Sdwm usru ulnDvkyfay;qkdawmh odyfaysmfwmyJ?
aqmif;&moD&@J ae@wae@
aqmif;&moDqadk wmh ae0if;dk &Djzpfayr,fh tat;"mwfu pdr0hf ifvmyg+yD? 'ga=umifh xrif;pm;+yD; rD;zked m;uyf xkid af e
wke;f rSmyJ OD;}uD;cufw@dk wJbufu tk;d pnfoaH wG =um;ae&ygw,f? a':av;u [Jh omat;wk@d tk;d pnf0idk ;f awmif a&muf
vm+yDy/J oGm;=uawmhav rr,fwifhu ar#mfvSa&mhr,fwJh? a':av;u ajymawmhrS nDtpfr ESpfa,muf wJxJu
xGufvm=uwm racG;ru ajcvSrf;oGufoavmuf usru roGuf? nus&if b,fvkdvkyf&yghrvJ? igajym&r,fhpum;
rSefatmifrS ajym Ekdifyghrvm;eJ@ pOf;pm;&if; t&D;wkd@wu
J kd a&mufrSef;rod a&mufoGm;cJhw,f?
'Dae@[m OD;}uD;cufwkd@ v,fupyg;odrf;+yD; wESpfvHk;armyef;cJh&wmawG ajr}uD;u a&$oD;vkd@ rdwfaqGoli,fcsif;
v,form;awGu awm"avhx;kH pHtwkid ;f vufpm;(tjyeftvSef ulnv
D yk t
f m;ay;)vky=f uwm +yD;oGm;+yDr@dk tarmajy tyef;
ajy 'Dn atmifyG(J aysmf&$ifyG)J vkyf=urSm jzpfygw,f?
*syefacwfqadk wmh tppt&m&m &Sm;yg;cufc=J uwmrk@d aysmpf &m yGv
J rf;obifqw
dk mvnf; tifrwef enf;ygw,f?
'ga=umifh ukd,fhenf; ukd,fh[efe@J aysmf&$ifr_ukd &Sm=u&ygw,f? (OD;}uD;cufwkd@ t&D;rr,fwifwkd@ZeD;armifESH ESpfa,muf[m
i,fpOfu t&yfqkdif; 'kd;orm;eJ@ t&yfxJu t+idrfhorav;wkd@ jzpf=uawmh olwkd@ESpfOD;uarG;vmwJh om;orD;awG
tm;vH;k uvnf; tEkynm 0goemtk;d awGyJ jzpf=uw,f/ orD;ESpaf ,muf/ om;av;a,mufxrJ mS om;t}uD;qH;k u ykavGrmS
emrnfausmfovkd orD;ti,f rodef;&Du tom;ndKndK rsufcHk;rsufvHk;aumif;aumif;eJ@ &GmxJrSm tvtwef; rSefor#
olruzl;wm r&Sdatmif jzpfcJhygw,f? 'ga=umifh olwkd@v,f+yD;wkdif; vma&mufulnDolrsm;udk vufzuf&nf=urf;eJ@
aumufnif;aygif; {nfhcHHkru tuav;twD;av;uvnf; ygp+rJyg? vl}uD;awGa&m vli,fawGyg vGwfvGwfvyfvyf
64

aysm=f uyg;=u&ygw,f? 'gu ESppf Of vkyaf eusyg)? ol wk@d wJuek ;f rSm OD;}uD;cufw@dk u aemufq;kH odr;f wmrk@d tm;vH;k u zdzpd ;D pD;eJ@
ulnDEkdif=uygw,f? tm;vHk;u wufnDvufnDe@J 0kdif; vkyf=uwmrkd@ aysmfp&mvnf; aumif;ygw,f?
usr &ifav;ae&wmu rode;f &Du olt&ifxu
G rf ,fw?hJ usrukd aemufxu
G v
f yk yf g? oDcsi;f ukv
d nf; olu tm&S
vli,focD si;f qk+d yD; u - r,fw?hJ usrukad wmh a&$a'gi;f vHocD si;f ukq
d +dk yD;uygw?hJ usru t&ifxu
G yf J vkycf siw
f ,f? b,fvdk
rS ajymr&? oDcsi;f ukv
d nf; a&$a'gi;f vH oDcsi;f qdyk g? olu rqk&d ?J tJ'o
D cD si;f u pum;awG trsm;}uD;ajym&wmrk@d a=umufw,f
wJh? eifajym&if &ygw,f[m qkd+yD; usrukdyJ twif;ckdif;aew,f? usrvnf; a=umufw,f? cuf+yD? b,fvkd+iif;vnf;r&?
aemufq;kH OD;}uD;cufuyg 0if+yD; uvku
d yf g uav;r&,f nnf;eJ@qdk oifyh gw,f? OD;}uD;uvnf; yg;pyfqidk ;f aumif;aumif;
wD;ay;rSmaygh? wkd@vnf; =unfh&wmayghatvkd@ 0if+yD;ajymaewmeJ@ usrvnf; +iif;&cufcufeJ@ acgif;ndwfvkduf&w,f?
wu,fu uav;qkad wmh (u, uvnf; u csi/f 0goemuvnf; ygwmrk@d awmfawmfcufygw,f?) *syefacwfrmS awmfa&m+rdK@yg
a&$a'gi;f vH oDcsi;f u awmfawmf acwfpm;ygw,f? vlwidk ;f yg;pyfzsm;rSm acwfpm;aewJh olcsi;f yg? tvy/JG r*FvmyGJ b,fyrJG mS yJ
jzpfjzpf 'DoDcsif;ryg&if r+yD;yg? wu,fawmh vomwJh nwkdif; usrwdk@uav;wokduf[m(rodef;&Dtyg) u,wrf;upm;
aeusyg? 'Dwvif;jyifxrJ Sm aumufv_dif;awGe@J axG;vm;vHk;vm;eJ@ u=u ckef=uupm;aeusyg? rodef;&Dwdk@ armifESrwawG
tm;vHk; rdbrsm;uyg 0goem}uD;=uwmrkd@ vom&ufrsm;rSm aysmf&$if&wmyg? tck wvif;odrf;+yD; pyg;odrf;yGJrSmusawmh
vma&mufulnDolrsm;ukd omru &GmxJu eD;pyf&mrdwfaqGrsm;ukdyg vufzuf&nf=urf;eJ@ aumufnif;aygif; au|;arG;+yD;
aysmfyGJ&$ifyGJeJ@yg {nfhcHrSmyg? t&if ESpfawGwkef;uawmh rodef;&D wa,mufwnf; uwmyg? 'DESpfrSmawmh usrwkd;vm+yD;
ykdtm;jynfhvmwmayhg?
bk&m;a& yG=J unfhy&dowfuvnf; renf;ygvm;? vl (50) ausmf (60) avmuf &Sdygw,f? 'Dvkd vlrsm;rsm;
jrif&av usrpdwx
f rJ mS a=umufavavygy?J qkid ;f eJ@0idk ;f eJ@/ pnf;eJ@0g;eJ@ wcgrS vl=um;xJ rubl;wJh usr[m 'l;wkev
f mygw,f?
2
rode;f &D [m uvk@d +yD;umeD;rk@d ('k@d wuk,
d af umif; pdwx
f m;y,f/ trsm;tusKd ;wGuf xrf;&Gurf ,f) aerif;a&mif vrif;a&mif
'kd@tpGrf;jy&atmifqkdwJhtykd'fukd xyfwvJvJ jyefqkd+yD; w}udrfeJ@w}udrf u}udK;awG rxyf&atmif ujyaewmyg?
tom;ndKndK oG,foG,fav; qHaxmufaemufauG;av;eJ@ =unfhvkd@tifrwef aumif;vSygw,f? }udK;=umysH cifodef;&Dqkd+yD;
vlysuf(vl&$ifawmf)awG u atmf[pftm;ay;aeygw,f? y&dowfuvnf; vufckyfoH wajzmif;ajzmif;eJ@ =obmay;ae=u
ygw,f? usrvnf; rodef;&D &J@u[efav;awG =unfh+yD; pdwfxJrSm rSwfom;aeygw,f?(twkckd;aeygw,f)?
usrukv
d nf; t&D;av; rr,fwifu tvSjyifay;xm;ygw,f? usru qH&pfqaH xmufuav; (*syefqaH xmuf)qkd
awmh acgif;rSm qHxHk;xHk;ay;/ rsufESmukdvnf; vSaeatmif cs,fr_ef;ay;xm;ygw,f? azmhyef;tjzLav;awG oDuHk;xm;+yD;
qHxkd;ukd 0kdufyefay;xm;w,f? ESif;qDyef; yef;a&mifav;awG qHxHk;ab;rSm yefay;xm;ao;w,f? oeyfcg; vdrf;+yD;
olodrf;xm;wJh yef;Eka&mif yef;yGifh +rdKif+rdKifygwhJ o&ufxnf vHkcsnf wxnf xkwfay;um cg;rSmwif;usyfaeatmif0wfum
cg;ywf ywfay;xm;w,f? y0gu awmh rodef;&D u,+yD;oGm;vkd@ ol@qDu ,lxm;+yD;yg+yD? rodef;&Duawmh atmifjrifoGm;yg+yD?
usryJ usefygawmhw,f?
rode;f &Du usrab;em;ukd +yHK;&$ipf mG a&mufvm+yD; usrvufxu
J yef;Eka&mify0gav;ukd usrvnfyif;ay: vSvyS y
av; wifay;&if; uJ uJ oGm;awmh eifhtvSnfha&muf+yD? bmrS ra=umufe@J ? &J&o
J mvkyfwJh? usrvnf; ZmwfcHktjzpf
owfrSwfxm;wJh }udK;wef; nmbufab;u rD;zkdem;rSm &yf+yD; toifhapmifhaeygw,f? vl&$ifawmf (3) a,muf pum;ajym
ae=uyg +yD? tck aemufxu
G rf ,fh rif;orD;av;u b,fow
l v
hJ J ? wa,mufu tpcsv
D u
dk af wmh useEf pS af ,mufu lygkH
atmifpef;=unf wJh Asm? atmf atmf ? uJ uJ rif;orD;ac:&atmif ? uJ b,fol ac:rvJ ? uko
d ed ;f armif(rode;f &D&@J
tpfukdi,f)u usaemf t&ifac:r,fvdk@ajymvkdufawmh (3) a,mufom; olac:r,f/ igac:r,feJ@ +iif;ae=u+yD;awmh
t}uD;qHk;jzpfwhJ OD;av;ukdomat;u uJ uJ rif;u ti,fqHk;qkdawmh rif;ukdyJ wkd@u OD;pm;ay;vkdufygr,f? uJuJ ac:?
uko
d ed ;f armif[m acgi;f u qHyifudk oyfvu
dk /f t0wftpm;awG oyfoyf&yf&yf jyifvu
dk ef @J vyk +f yD; uJ ac:+yDaemf?
tEktvSwiG f xdyw
f if/ tEktvSwiG f xdyw
f if tvSwiG f t,Ofqifyh gv@dk - vk@d q+dk yD; wD;0kid ;f ukd vSr;f =unfv
h u
dk af wmh yvk@d *sd qkd
65

wJh toHxGufvmw,f? tvSwGif t,OfqifhygwhJ tkd As/ t&D;ra&$yGifh ta=umfwyGaJ vmuf ay;ygOD;vkd@ vuf[ef
ajc[efeJ@ vkyfvkdufawmh 0g;ueJ yGJusoGm;awmhw,f? a&S@qHk;u aq;vdyfrD;wzGm;zGm;eJ@ yGJ=unfhaewJh ta=umfonf}uD;
t&D;ra&$yGifhu w[m;[m; &,fae&mu [Jh - aoemav;/ eifh[meif rif;orD;ukd ac:wm aumif;aumif; ac:yghvm;?
bmjyK vk@d igeh mrnfudk xnfah c:aewmvJ wJh &efawG@vu
dk af wmh y&dowfu yd+k y;D oabmus/ &,faevku
fd w
f m tawmrowfEidk f
atmifygy?J yG+J idrfoGm;awmh ukdukvm;}uD;(rodef;&D&@J tukd}uD;) u uJ uJ/ 'Daumife@J rjzpfbl;? rif;orD;ukd ac:w,f
qkdwm ,Ofaus;odrfarG@+yD; vSvnf;vS&r,f/ ynmom;vnf; yg&r,f? uJ 'DrSm=unfh igac: jyr,f? t[rf; t[rf;
ezl ; qH p txl ; [ef o ygwJ h yvk d @ *sd ? wD ; 0k d i f ; uyg ul v k d u f y gw,f ? ezl ; qH p / txl ; [ef o ygwJ h tk d A s
OD;y0ukd,fawmf}uD; qGrf;pm; uawmfrlygbk&m; vkd@ usr&SdwJhbufufkd rsmufESmrl+yD; xkdifuefawmhvkdufawmh
bmajymaumif;rvJ vlawGqkdwm uav; vl}uD; a0gueJ &Dvkduf=uwm ywfwkwfvkd@awmif rEkdifbl;? 'Dtcg usrvnf;
awmfawmf&SufoGm;w,f? ucsifpdwfawmif aysmuf oGm;w,f? usrpdwfxu
J }udwf+yD; a&&Gwfvkdufrdygw,f?(aoem}uD;
woufvHk; rdef;r r&ygapeJ@ )vkd@ usdefqJ aerdw,f? 'DDwcsD y&dowf+idrfawmh aemufqHk;jzpfwhJ OD;av;ukdomat;u xwJh+yD;
rif;wk@d wawG wa,mufrS r[efb;l ? rif;orD; rac: wwfb;l ? y&dowfu =unfch siw
f mu rif;wk@d udk r[kwb
f ;l ? rif;orD;av;ukd
od&@J vm;? y&dowfukdvnf; av;pm;&r,f? rif;orD;av;udkvnf; cGef;qufysLiSm ,Ofaus;pGm &Sd&r,f? 'Dwcg igac:r,f?
t[rf; t[rf; tacsmtvSw@dk &J xdyw
f if/ oloil gig wk,OS rf Ekid w
f hJ (yvk@d *sd wD;0kifd ;f u ulvu
dk yf gw,f) oloil gig wk,OS rf Ekid w
f hJ
tEkt,Of rSefor#wkd@&@J zl;iHk/ tkdu@GJ lygHk av;/ OD;av; ac:ouG@J ?
'DwcsDawmh OD;}uD;cuf&@J yg;pyfqkdif;eJ@twl ykavGoH AHkacgufoHawG[m +idrfh+idrfhanmif;anmif; pD;0g;awGe@J twl
xGufay: vkd@vmyg+yD? usrvnf; ,kd;',m;[efe@J aysmhaysmhaysmif;aysmif;av; xGufuvkdufygw,f? OD;av; ukdomat;u
0g; vufckyfwacsmif;udk ,l+yD; 0g;vkdufay;aeHkru yg;pyfuvnf; wlES,fwhEJ S,f/ wlES,fwhEJ S,fe@J OD;}uD;cuf&@J oHpOfe@J twl
qkid ;f vku
d af y;+yD; useEf pS af ,mufuawmh ,k;d ',m;/ ,k;d ',m;eJ@ 0kid ;f atmfay;ae=uw,f? wcsD u t+yD;rSmawmh =obmoHawG
qlnpH mG ay:xGuv
f @dk vmygw,f? aemuf bmoDcsi;f eJ@ uefawmhyef;qifrmS vJvk@d ar;awmh a&$a'gi;f vH oDcsi;f eJ@ uefawmh
yef; qifyghr,fvkd@ ajymvkdufygw,f? 'Da&$a'gif;vH oDcsif;[m qkdvkd@aumif;/ uvkd@aumif;/ tvGefvnf; acwfpm;ygw,f?
ZmwdaoG; Zmwdrmef wufur_ tjynfhygwhJ oDcsif;vnf; jzpfygw,f? oDcsif;uawmh 'Dvkdyg?

a&
a&$$a'gif
a'gif;vHoDcsif;
(Zmwdrmef xufoefapzk@d &m trdjrefrmjynf ZmenfbmG ;wk@d vufcarmif;cwfum owWad &mifawGjzm)2 (b,fvl
rsdK;rS ra=umufchJyg ocifrsdK;a[h 'kd@Arm) 2 (q&mpdeftzGJ@awmfom;u qef;or# vrf;jyay&Sm)2 pnf;pdrf&wem qkdwm
vlwkdif;yif pD;yGm;wufzkd@&m atmf tzG@J awmfom;uom arwWmvufaqmif a&$a'gif;awmif yg?
oH+ydKif - ( omuDtaygif; aumif;zkd@&m a'gif;tkd;a0 jrnfusL;&Sm oHk;rsdK;aom a&mif,Sufjzm eD0ga&mifpdrf;
A[kd tvnfrSm)2 rGefjrefrmtaygif;wkd@ tm;wufEkdifap&m a&$a'gif;vHeJ@ aiGarmif;cwfum ArmjynfrSm
ZmenfaoG;*k%fjzm
a&S;a&S;u rif;taygi;f &mZm rif;taygi;f &mZm wu,fu
h v
dk pl rG ;f aumif;aywm ([kwyf gayoAsK@d rSeyf gayoAsK@d )
a&S;a&S;u rif;taygif;&mZm rif;taygif; &mZm wu,fhukd vlpGrf;aumif;aywm(a[vm; a,mufsm; bom;av;av;)
(aoao ausaus Armh*k%fukd ,l a'gif;tvHxlvkd@ ppfa&;jycJhwm )2 (tcJrausp&m xD;&,f eef;&,f
ckawmh aysmufvkd@om b,faom b,fcg pkd;rdk;tkyfcsKyfr_ay:rSm)2 (q&mpdeftzG@J u pDa&;wm)2 owWdvnf; &SdwhJ
igwkd@jrefrm omuDtaygif; ArmjynfrSm ZmenfaoG; *k%fjzm
aumif;olrsm;ukd u,fwifap&m a'gi;f rif;uvm raumif;olrsm;ukd z,f&mS ;rSm tm;vH;k csr;f om a&$a'gi;f
vH trnfcvkd@ trsdK;om; orD;wkd@ tm;vHk; r,ap&m?
66

usr[m 'Dtykd'fukd xyfjyefwvJvJ oDqkd+yD; u}udK;rxyf&atmif }udK;pm;+yD;uaeygw,f? 0JysHckefayguf+yD; u


aewm y&dowfuvnf; =obmoHawG rpJatmif jzpfaeygw,f? usrvnf; u, &if;/ u, &if;eJ@ uk,
d u
hf ,
dk u
f ,
dk f wu,fh
lygHk atmifpef;=unf vkdvkd/ bmvkdvkd pdwfxJrSm xifvmygw,f? tJ'Dvkd qkdvkdufuvkdufeJ@ tpGrf;ukefvkyfaeawmh
aqmif;wGif;}uD; ayr,fh ac|;'D;'D;us aeygw,f? vlysufawGuvnf; lygHk atmifpef;=unfuG/ bmwJhwkef; - uav;ra& eJ@
0kdif;+yD;tm;ay;tm; ajrmufvkyf=u&if; a&ay;wkdufoluwkduf/ ,yfcwfay;oluay;eJ@ c%tarmajz&if; em;aevkdufygw,f?
'Dtcsdef vlysufawGu vnf; &,fp&m ysufvHk;awG xkwf&if; usrtem;&atmif 0kdif;ulnDay; =uygw,f? 'Dvkde@J usrvnf;
tarmajyawmh xoGm;+yD; vlysufawGe@J pum;ajymygw,f? 'DtcsdefOD;av; ukdomat;uaeprf;ygtHk; uav;r&,f/ 'Da&$a'gif;vH oDcsif;xJu-a'gif;tkd;a0 jrnfusK;&Sm oHk;rsdK;aom a&mif,Sufjzm
eD0ga&mifpdrf; A[kdtvnfrSm - qkdwhJ tykd'fuav;ukd t"dy`m,frodvkd@ uav;r od&if wqdwfavmuf &Sif;jyygvm;uG,f
'Dvkdyg OD;av;&,f okHk;rsdK;aom a&mif,Sufjzm eD0ga&mifpdrf; A[kdtv,frSm qkdwmu 'Dvkdyg&Sif teD
a&mif qkdwmu jrif&olb0iftoJrSm &Jpdwf&rJ mef xufoefap&r,f? t0ga&mifqkdwmu bmom/ omoem/ ynmawG
wkd;wuf ap&r,f? tpdrf;a&mifqkdwmu pyg;qefa&/ a&$/ aiG&wem taxGaxG aygrsm;ap&r,f qkdwhJ &nf&G,fcsufe@J tckvkd
owfrw
S f xm;wmyg&iS ?f A[kt
d v,frmS awmh usrwk@d trdjrefrmjynf&@J oauF wjzpfwhJ usuo
f a& r*Fvm taygi;f eJ@jynfph w
kH hJ
a'gif;kyf jzpfygw,f&Sif? tifrwef jrifhjrwfwhJ r*Fvmtaygif;eJ@ jynfhpHkwhJ a&$a'gif;vH jzpfygw,f&Sif
[m 'DvkdwJhvm;? w,fvnf; r*Fvm &SdwJh pum;ayukd;As?
rSefygayw,f
'Dvkd &Sif;jy+yD;wJhaemuf usr[m rqHk;ao;wJh oDcsif;ukd jyefqufqkdvkdufygw,f?
aumif;olrsm;ukd u,fwifap&m a'gi;f rif;uvm raumif;olrsm;ukd z,f&mS ;rSm tm;vH;k csr;f om a&$a'gi;f vH
trnfcvkd@ trsdK;om; orD;wkd@ tm;vHk; r - ap&m 'kd@jynf&Ekdifp&m a[h 'kd@ajr&Ekdifp&m a[h owWdnDnD
wnf=unf=uyg? csdK;ESdrf=u/ vlrsdK;jcm;ukdom
oH+ydKif -(omuDtaygif; aumif;zkd@&m a&$a'gif;vHeJ@ aiGarmif;cwfum ArmjynfrSm
ZmenfaoG;*k%fjzm )
usr u+yD;vkd@ rodfef;&Dwkd@&SdwhJ rD;zdkab; oGm;vkdufygw,f? OD;}uD;cufwkd@ t&D;rr,fwifwkd@u aumif;w,fa[h/ odyf aumif;wmyJ/ [efuswmyJa[h/ aEGayguf&if (aEGa&muf&if) armifaxG;ukd &SifjyKwJhtcg
yG0J ifwhaJ e@ {nfhcHrSm nnf;wkd@ nDtpfr ESpfa,mufukd u ckdif;r,f? wu,fhy}JG uD;ae@usrS +rdK@ay:u t+idrfhukd xnfhr,f
tkdusru,wm 'Davmufraumif;ygbl;? rodef;&DurS tuvnf;aumif;vSvnf;vSwm
aumif;ygw,fat&,f? tckukd yGJ =unfh&if; olrsm;awGu ajymae+yDath/ +rdK@ay: u t+idrfhiSm;p&mawmif rvkdbl;wJh
awmf
'Dtcsdef OD;av;ukdomat;u acgif;aqmif+yD; tkd;pnfwzG@J +rdKif+rdKifqkdifqkdif wD;xGufvmwmukd aumufnif;aygif;
pm;&if;u vSrf;=unfhvkdufrdw,f?
[,f tkd;pnfrif;om;u atmif=unf }uD;awmh? atmif=unf uaew,f rodef;&Du wtHhw=oeJ@ 0rf;om
tm; &ajymaeygw,f?
[kwfyg&@J ? ukdatmif=unf}uD;u rupzl; uaeygvm;? usrwkd@uwkef;u +cHKwJh yef;a&mify0gukdyJ vSvSyy acgif;
aygif;+yD; y0gpukd vSvSav;csvdk@? rsufESmrSmvnf; yg;uGufawGe@J &Gmu rdef;uav;wodkuf pkxkdifaewJhbufukd rsufp ypfjy+yD;
uaeygw,f? olu rsufpypf+yD; u wkdif; y&dowfu oabmus+yD; wa0ga0g&,faeygw,f?
tykwkd@uawmh rif;om;wvuf arG;xm;wmukd;'kd@rsm;odaygifawmf? tckrS od&w,ft&D;rykuvnf;
at;awmh? usKyfvnf;rodbl;? wcgrS rawG@zl;bl;? ol@ b od&if/ bmrsm;ajymrvJ rodygbl;
bmajym&rSmvnf; ath? raumif;wm vkyfwmvnf; r[kwf? [kdrSm =unfhyghvm;? ol@tb&,f? yg;pyf}uD;+zJ+yD;awmh
67

&,faewm oDcsif;uvnf; a&$a'gif;vH oDcsif;xJu wykd'fukd xyfcgwvJvJ qkd+yD; uaeawmh aumif;olrsm;ukd u,fwifap&m a'gif;rif;uvm raumif;olrsm;ukd z,f&Sm;rSm tm;vHk; csrf;om
a&$a'gif;vH trnfcvkd@ trsdK;om;orD;wkd@ tm;vHk; r,ap&m wJh?
'kd@jynf &Ekdifp&m - a[h - 'kd@ajr&Ekdifp&m owWdnDnD wnf=unf=uyg csdK;ESdrf=u vlrdsK;jcm;ukdom
tJ'v
D dk w0g;0g; w[m;[m;eJ@ aysm=f u+yD;aemuf OD;av;uko
d mat;u odyn
f Ofeh ufomG ;rSm pk;d vk@d 0kid ;f awmfom;awGudk
xdr;f +yD; yGo
J rd ;f rSm - atmifygav oajyndKqkw
d hJ yef;&,fe@J a&csr;f ukad vmif; vk@d q+dk yD; pnfawmfoeH @J yGo
J rd ;f vku
d yf gw,f?
aysmfvkdufwhJjzpfjcif; bmajymaumif;rvJ?
aumif;nif;aygif; rsm;rsm;pm;=uyg? tm;rem=uygeJ@awmf? aumufnif;aygif;xm;wm trsm;}uD;yJ? [Jh ode;f =unf wk@d / ode;f &Dw@dk tykyd JG rsm;rsm; vku
d =f uprf;yg? bk&m;vnf; v+yD;+yD/ bke;f }uD; ausmif;vnf;v+yD;+yD? yke;f ruseD wfvnf;
wif+yD;+yD? pm;=uprf;yg tm;&yg;&? yJvGef;apheJ@ aoaocsmcsm aygif;xm;wm awmfa&@? aumif;rS aumif;
OD;}uD;cufw@dk t&D;rr,fwifw@dk rdom;pk[m aysmw
f +yHK;+yHK;eJ@ jzpfaeygw,f? tm;vH;k uvnf; aysmaf ysmyf g;yg; pm;=u+yD;
aemuf/ Gmu vlawGvnf; jyef=uyg+yD? usew
f v
hJ al wGvnf; uk,
d w
hf u
J ,
dk f jyef=uyg+yD? wJa&mufawmh tm;vH;k armarmyef;yef;eJ@
tdyf=uygw,f? b,favmuftxd tdyfaysmfoGm;w,frod? noef;aumifausmf tcsdefavmufrSm rkd;csKef;oH}uD;vkd toHe@J
twl aoewfoH qlqn
l n
H aH wG &Gmbufu =um;&ygw,f? usrwk@d tm;vH;k vef@E;dk =uygw,f? wJtjyifbuf =unfv
h u
dk af wmh
arSmife@J rJrrJ kd@ bmrS rjrif&yg? usr&J@ OD;}uD;(a':av;&J@cifyGef;)u [kdbufwu
J kd vSrf;atmfajymvkdufygw,f?
a[h - ukdkd; =um;ovm; a[h &Gmbufu bmjzpfovJ rodbl;? reufrkd;vif;rS od&awmhrSmyJ?
'Dvedk @J usrwk@d wJuek ;f wckv;kH Ek;d vm=u+y;D bmjzpf wmygvrd ?hf bmjzpfwmygvrd hf qdw
dk hJ tawG;eJ@r@dk tdyv
f @dk vnf;r&?
aevkd@vnf;r& jzpfae&ygw,f?

rk;d vnf;vif;a&m OD;}uD;cuf a&mufvmygw,f? tajctae od&atmif ti,faumif(uko


d ed ;f atmif)ukd &Gmbuf
v$wfvkdufw,fAsKd@? oljyefvm&ifawmh od&rSmyJvkd@ vmajymw,f? reuf qGrf;cHcsdefavmufrSm ukdodef;atmif wa,muf
rsufpdysuf/ rsufESmysufe@J jyefa&mufvmw,f? wJukef;u vlawGvnf; odcsifaZmeJ@apmifhae=uwm
jzpfyHku 'DvkdAs? atmif=unf&,f/ nu *syefawG&@J bm;wkdufukd vufypfAHk;eJ@ 0ifypfwm / iykawGu tdyfaumif;
wkef; qkdawmh tikdufrdoGm;wmaygh? iyk (2)a,mufaow,f (3) a,muf '%f&m&oGm;w,fwh?J uif;uvGwfaeawmh
uif;u vkdufypf wm atmif=unfaygifukd rSefoGm;w,f? qufrajy;EkdifawmhbJ iykawG vufxJ zrf;rdoGm;w,f? xHk;pHtwkdif;
ppfaq;wmaygAh sm? bmrS r&awmh? vSpH yG ef @J 0kid ;f xk;d =uw,f wJ?h aemufawmh acgi;f jzwf+yD; aps;em;u &Gmv,facgif vrf;qHrk mS
ikyfkduf+yD; csdwfjyxm;w,f? usKyfoGm;=unfhchw
J ,f
uko
d ed ;f atmif[m ajym&if; toHawG wkev
f mw,f? awmufwcsuf acgu+f y;D vufo;D ukd uspu
f spyf gatmif qkyx
f m;
w,f? atmif=unf[m wu,fh owWcd AJ s? tHudk wif;aeatmif }udwx
f m;w,f? ol@rsuv
f ;kH u rke;f wD;pdwef @J ta&mifwzdwf
zdwf awmufae+yD;/ a&S@wnfw
h nfu
h dk =unfah ew,fvk@d ajym&if; rsu&f nfawG usvmygw,f? +yD;awmhrS ol@pw
d u
f dk ol xde;f +yD;
b}uD;r_efu rSmvkdufw,f? OD;}uD;dk;eJ@ t&D;rykav;wdk@ &Gmukd rvm=ueJ@wJh? olu(b}uD;r_ef &Gmol}uD;)u &efrD;awG
qufryGm;&atmifvkd@ 'Daumif[m 'D&Gmu r[kwfbl;? tnmu vm+yD; ol&if;iSm;(v,fulvD)vm vkyfaewmvkd@
ajymxm;w,fwJh? igajymwJhtwkdif; ydyd&d&d ae=uygvkd@ t}udrf}udrfrSmvkdufw,fAs
'gjzifh ig armifkd;eJ@ ryk}uD;wkd@ukd oGm;ta=umif;=um;vkduf tHk;r,f? rif;wkd@vnf; owd/ 0d&d,eJ@ ae=u? [kd
i=oqkd wJh pum;jyefu bmawG 0ify_ t
f ;kH r,frodb;l ? b}uD;r_eu
f uk=d oukv
d nf; aumif;aumif; ajymxm;+yDw?hJ 'Daumif
,D;wD; ,m;wm; rvkyf&yJ gbl;wJh? usrwkd@ uav;wokduf[m OD;}uD;cuf aemufu rodrom vkdufoGm;=uygw,f?
a[h - armif;kd armif;kd - tykaum &S=d uovm; a[h OD;}uD;cufu wJxu
J kd 0ifvu
fdk +f yD; OD;}uD;atmifjraum
&So
d vm;
68

r&Sdbl; ukd}uD;cufa& tb awmbuf c%xGufoGm;w,f?


'DvkduG nbufu tjzpftysufu vkd@tpcsD +yD; tjzpftysuf tvHk;pHkukd tukefajymjyvkdufygw,f?
OD;}uD;cuf&@J pum;vnf;qHk;a&m t&D;rykav;u oHukef[pf+yD; ikdcsvkduf w,f?
tr,fav; - om;}uD;&J@ tjzpfq;dk vScsv
D m; nuyG+J yD;awmh uko
d mat;wk@d e@J twl &Gmc%vku
d o
f mG ;csiw
f ,fv@dk
ajymawmh igrh mS taumif;rSwv
f @dk cGijhf yKvku
d w
f ,f? 'Dvrdk eS ;f od&if ay; rv$wyf gb;l ? om;}uD;a&atmif=unfa& tarhudk
yg owfoGm;ygawmh vlav;a& eJ@ 0rf;yef;wenf; ikdvkdufygw,f?
ukddk;a& usKyfwkd@ b,fvkd vkyf=urvJawmh
OD;}uD;ukd ;kd [m yifu,
dk u
f wnf;u vlat;qkad wmh bmrSrajymwwf? rqkw
d wf? [D;csv@dk om ikad eygw,f? wcsuf
wcsuf awmufvnf; acgufaeygw,f?
tr,fav; tH;k =uif&@J =um;=uw,f r[kwv
f m;? aumif;=uao;&J@vm;ath? nu oltaysmv
f eG +f yD; u,aewm
igh rsupf x
d u
J ukd rxGub
f ;l ? igo
h m;}uD; u,wwfvu
dk w
f m vk@d igrh mS =unfah umif;aumif;eJ@ =unfah evku
d w
f m vufpowf
awmh aoyef;yGiw
hf muk;d om;}uD;a& tr,fav; vlav; t&D;[m ik&d if;eJ@wufomG ;vku
d w
f m rsujf zL}uD;vefv@dk ?
tr,fav; vkyf=uygtHk;? tyk}uD; wufaew,f eJ@ xdwfxdwfjymjym atmf&if; [pf&if; trsdK;orD;wokduf
jym,m cwfoGm;w,f? reJ ESmeyf,l ae&w,f?
ryk}uD; ryk}uD; owd&+yDvm;? pdwfukdwif;wif;xm;ygat? jzpfvmrSawmh udk,fhpdwf ukd wif;wif; xm;yg?
igwkd@vnf; &SdaewmyJ a':av;u tm;ay;&if; ayG@csDxm;ygw,f?
'Dtckduf tzkd; OD;atmifjr 0ifvmwmukd jrifvkdufawmh - t&D;u tba& usKyfwkd@tjzpfukd od+yD;+yDvm;
tb&J@? tb&J@ajr;av; taoqkd;eJ@ ao&Sm+yD tb&J@? olr&Sdawmhbl;? vlav;a& tjzpfqkd;vSwJhom;}uD;a&
vlav;a&
'Dtcsdef bmwcGef;rS rajymbJ +idrfaewJh tb[m kwfw&uf ajymvkdufygw,f?
'Dr,ftyk igajymr,f? armif;kd aum tm;vH;k aumif;aumif; em;axmifprf;? tck igah jr;u igw@dk wawG rvkyEf idk w
f hJ
tvkyfukd olu &J&&J ifh&ifhe@J vkyfjyoGm;wmuG? igwkd@trsdK;u trsdK;xd&ifrcHbl;? ArmhowWdjywmuG? ightzkd; qkdwmuvnf;
ukvm;jzLawGudk wkduf&if; wkdfufyGJrSm usqHk;cJhwJh ol&Jaumif;uG? igukd,fwkdifuvnf; ajr&Sifqkd;awG/ pepfqkd;awGukd
awmfveS w
f u
dk f cku
d cf w
hJ hJ *VKefwyfz@JG 0if wyfom;a[mif;wa,muf/ rsuEf mS jzLawG t&m&Sq
d ;dk awG ol}uD;qk;d awGudk v,form;
xk (jynfol)bufuae awmfvSefwkdufcJhwmuG? tck ighajr;uvnf; ukd,fhArmjynf ukd,fhwkdif;jynfxJukd 0ifa&muf
usL;ausmfvm+yD; &Sdor# ypPnf;tukefvk/ tukef,l? bmomrSef;rod/ omoemrSef;rod? xifovkd apmfum;aewm?
rdef;uav;awGqkdvnf; rw&m;apmfum;/ a,musfm;awGqkdvnf; bkef;}uD;ra&Smif vl}uD;ra&Smif kdufESuf nif;qJ
owfjzwfaewm enf;a&mvm;? 'gawG tm;vH;k 'k@d u iH@k caH e=u&awmhrmS vm; - [if;? tcsed w
f efawmh oif;wk@d oyd gvrd rhf ,f?
aeao;oy csHKxJu? csdKaoG;oy wjrjr ayghuGm? wae@ ArmhowWdukd jy&ao;wmaygh tzkd; pum; tjywfvkdufrSm t&D;u
- xwJh+yD; - tr,fav; tb&J@/ tckawmh i,fi,f&,
G &f ,
G af v;eJ@ taoqk;d eJ@ ao&wm/ aumif;ao;&J@vm; tb&J@ [D;[D;
a[h - tyk awmf? wdw?f b,fol jzpfjzpf vlqw
dk m aorsKd ;csn;f yJ? }uD;}uD;i,fi,f wae@ao&rSmcsnyhf ?J eifvnf;
ao&rSmyJ? igvnf; ao&rSmyJ? uJ - raowJv
h &l &dS if igu
h jdk yprf;? tck igah jr;aowmu *k%&f dS rkH u jrwfawmif jrwfao;w,f?
olrsm;wum aowmu ao+yDqkd&if ukd,fwa,mufwnf;? tck[mu ole@J twl rdp>miyk ESpfaumifukdawmif ac:oGm;ao;
w,f? usefiyk oHk;aumifawmif raor&Sif usefchJao;w,f? tJ'g igh ajr;uG? ArmhowWdukd jycJhwhJ ighajr;av;
tzk;d [m ajym&if;u toHawGwek v
f mygw,f? awmuf wcsuaf cguv
f u
dk +f yD; tzk;d [m ol@pw
d u
f dk xde;f &if; aq;vdyf
ukd rD;ndaomufvkdufawmh vufawGwkef&Daeygw,f?
tcsdefrusao;vkd@a[h? tckvkdaewm? a=umufvGef;vkd@awmh rxifvkdufyge@J ? [if; - acgif;aqmifu a[hvkd@
69

tcsufay;vkduf&if tukefvHk; eD;&mvufeuf ukdqGJ+yD; wkdufr,fhvlawGyg? igwkd@vlxk}uD;[m tawG@t}uHK rsm;vSyg+yD?


txifr ao; vkdufyge@J ?

'Dae@[m ukad tmif=unfq;kH +yD; wywf&o


dS mG ;+yDr@dk &ufvnf;qGr;f oGww
f ahJ e@yg? nae xrif;pm;+yD; rD;zked m;rSm 0dik ;f xkid f
pum;ajym =uygw,f? t&D;rykav;u xH;k pHtwkid ;f ol@om;ukd w,+yD;ik&d if;eJ@ usKyfom;av; aumif;&m rGe&f m a&mufygapvk@d
tar qkawmif;ay;ygw,f vlav;&,f wJh?
usrwkd@tm;vHk;vnf; 0kdif;+yD;ikdae=uygw,f? tzkd;(OD;atmifjr)u uJ uJ ridk=ueJ@awmh? ighorD;wkd@/ ighajr;wkd@?
igah jr;atmif=unf[m rkcs aumif;&mrGe&f mukd a&mufrmS aocsmygw,fu?G bma=umifv
h nf;qkad wmh bmomrSe;f rod? omo
emrSef;rod ckd;qkd;vk,uf qkd;oGrf;wdkufckdfufaewJh vl,kwfrm rdp>m'ddawGukd awmfvSefwdkufckduf ArmhowWdukd jycJhwmrkd@uG?
ighajr;av;u aumif;wJhtvkyfudk vkyfoGm;wmyguGm
atmf atmif=unf/ atmif=unf - 'Dvkdrjzpfcif (3 - 4) &ufu ighukdvmajymao;w,f? tzkd; rae@u &GmrSm
jzpfwhJ udp?P tzk;d od+yD;+yDvm;? ausmif;0kid ;f xJ a&vmcyfwhJ aumifrav;awGudk *syefiykawGu vufqw
JG m? aumifrav;awGu
ik,
d dk atmf[pf+yD; ausmif;bufudk xGuaf jy;awmh bke;f }uD;aum/ OD;}uD;wkwef @J OD;}uD;vS(&Gmu v,form;or*~ acgi;f aqmif)wk@d
u 0if+yD; wm;=uw,fwh?J tJ'g OD}uD;wkwfe@J OD;}uD;vSukd kdufESufzrf;ac:oGm;w,fwh?J aemufae@reufusrS jyefv$wfvkduf
w,fwhJ? 'gwifruao;bl;? bkef;}uD;udkvnf; yg;kdufao;w,fwhJ? [kdwcg 0J}uD;&Gm (qifao eJ@(6) rkdifausmfavmuf a0;
w,f) rSmvnf; 'DvkdyJ apmfum;w,f? tckvnf; usKyfwkd@GmrSm vkyfvmjyef+yD? usKyfuawmh vuf,m; vS+yD tzkd;& wJh?
rvkyef @J O;D igah jr;? rvkyef @J O;D ? tcsed rf usao;bl;uG? tcsed rf usao;bl;? tcsed w
f efawmh igah jr;wif rubl;? tzk;d yg
0ifcsrSmaygh uGm? ighajr;uvnf; tzkd;ajymwm em;axmifprf;yg
tkd tzkd;uvnf; wcgvm tcsdefruao;bl;? wcgvm tcsdefrus ao;bl;eJ@ tzkd;&J@ tcsdefu b,fawmh
usrSmvJ? 'Dvdke@J tzkd;&J@ tcsdefvnf;usvma&m vlwa,mufrS usefawmhrSm r[kwfbl;? vlwifrubl;? wkdif;jynfvnf;
tcGHcsnf;yJ usefawmhr,f wJh?
igAh sm renf;}uD;ukd awmif;yef+yD; ajymae&w,f? tckawmh tckawmh tzd;k &J@ toH[m bmrSxu
G rf vmbJ
wdrf0ifvkd@ oGm;ygawmhw,f? aemufxyf bmwcGef;rS ay:rvmawmh ygbl;?
'Dwif t&D;u vlav;u [kdvxJwkef;u bmoifwef; tJ'Doifwef;qkdwm wufvm+yD;uwnf;uuu
uueJ@ t&ifvkd/ t&ifvkd r[kwfawmhbl;awmfh
tJ'g bmjzpfovJ? tJ'gbmjzpfovJ tzdk;&J@toH[m atmf[pf+yD; a'goeJ@ xGufvmjyefygawmhw,f?
bmjzpf&rSmvJawmfh? tJ'gawGa=umifh tckvkd taoqkd;eJ@ ao&wmaygh? tbwkd@ om;tza=umifh wuf&wm?
usKyfvkdqkd&if rwuf&bl;odvm;
a[h - tyk awmf/ awmf? w,fav igrajymvkdufcsifbl;? wjynfvHk;rSm vlawGukd zrf;csifovkdzrf;? owfcsifovkd
owf? rdef;uav;awG qkdvnf; rjrifvkdufe@J ? jrifvkduf&if twif;vkdufzrf;? rw&m;apmfum;? ypPnf;OpPmqkdvnf; bmwckrS
taumif;rusefbl;? vk,ufwkdufckdufaewm? wjynfvHk;&p&m r&Sdbl;? tJ'gawG eifr=um;bl;vm;? eif em;uef;aeovm;?
wwkdif;jynfvHk;&Jh ta&;? wEkdifiHvHk;&J@ ta&;[m ukd,fhta&;yJ? eifukd,fwkdif jzpfrSr[kwfbl;? tt,r&J@odvm;? tJ'Dvkd
b0u vGwaf jrmufEidk zf @dk wwkid ;f wjynfv;kH aumif;pm;zd@k / 'Dvv
dk ,
l w
k rf m rdpm> zufqpfaumifawGudk jyefawmfveS w
f u
dk cf u
dk Ef idk zf @dk
'D p pf oif w ef ; uk d a y;wm? 'D p pf o if w ef ; uk d ay;wmvnf ; omrn r[k w f b l ; ? uG e f j rLepf y gwD u wm0ef a y;vd k @
bDtkdifat(ArmhrsdK;cspf wyfrawmf)}uD;xJu Akdvf}uD;ukd,fwkdif OD;pD;+yD; vmoifay;wm? 'Dwae&mwnf; r[kwfbl;?
wjynfvHk;a[h/ wjynfvHk;? w,fav igajym&awmh raumif;bl;? eifwkd@vkd tt,awG/ ukd,fusdK;}uD;orm;awGa=umifh
wkid ;f jynf'v
D dk jzpfae&wm? igav awmuf - xGD ajym&&if raumif;awmhb;l tzk;d [m ajym&if;qk&d if;u pdwu
f x
dk ed ;f +yD;
teD;rSm &SdwJh "m;&Snf}uD;ukd qGJ+yD; - wJ tjyifbufrSm xGufum w&SJ&SJeJ@ "m;aoG;aeygawmhw,f? t&D;vnf; bmrS
70

jyefrajymawmhbJ/ wdwfwdwfuav; ikdaeyg awmhw,f? usrwkd@vnf; a=umufa=umufeJ@ ukyfukyfuav; wJukd


jyefvmcJh=uw,f?
tcsdefuawmh wjznf;jznf;eJ@ ylavmif rmef[kefjyif;vSwhJ aEGwaygif;ukd a&muf&Sdvkd@vmyg+yD? usreJ@ rodef;&Dwkd@
vnf; 'DaEGukdyJ ar#mfvifhaecJhwmav?
a[m - tckawmh vwaygi;f rk@d &Guaf [mif;awGvnf; aucJyh g+yD? O=oiSuu
f av;uvnf; om,mcsKd at; vGr;f arm
zG,faumif;vSwhJ aw;oHomukd oDqkd&if;eJ@ om,mvSywJh avmu"mwfwcGifvHk;ukd iHhvifh}udKqkdvkd@ aeyg+yD? oif;xHk}udKif
avSmufwhJ yef;&eH@av;awGe@J twl a&muf&v
dS mwJh owif; uawmh txufArmjynfbufrmS Akv
d rf ; Axl;wyfu zufqpf*syef
awGukd awmfvSef wkdufckdufvkduf+yDwJh?
aemufr=umrD &ufyidk ;f twGi;f rSmyJ wjynfv;kH rSm *syefawGudk jyefwu
dk af e+yD wJ?h rD;yGm;av;u awmufavmifvmwJh
'DawmrD;}uD;[m wjynfvHk;ukd awmufavmifvkd@ vmyg+yD? tv#HwnD;nD;eJ@ 'DawmrD;ukd b,fvkdvlrsdK;urS +idrf;owfEkdifpGrf;
r&Sd awmhyg? awma&m +rdK@yg? awmawmif a&ajrtm;vH;k rusef wjynfv;kH rSm cGyaf 'gi;f awG&@J wGeu
f sL;oH[m nHv@dk aeyg+yDaum?
om,m &ifhusL;vkdufwhJ cGyfa'gif;wkd@&@J toH[m aemufqHk;atmifyGJ yef;wkdif ukd vSrf;ukdif EkdifrSmawmh rkcsrvGyJ gy?J
tJ'o
D wif;ukd p=um;vku
d &f wJah e@u usrwk@d q&dk if wae@v;kH vlprk w
d hJ tcgwikd ;f ajym&wm rarmEkid rf yef;Ekid af tmif
ygy?J tJ'Dae@u tzdk;qkd&if iSuf}uD;awmif "m;}uD;wjyifjyife@J ighajr;twGufa&m wkdif;jynftwGufyg vufpm;acs&awmh
r,fuGeJ@ w}uddrf;wnf; }udrf;aeygawmhw,f?
nusawmh tzk;d wk@d wrJ mS vlawGppk k pkpek @J ? bmawG ajym=uw,fawmh rodb;l ? aemufae@usawmh tzd;k eJ@twl
a,musfm;awG tm;vHk;ukd rawG@&awmhbl;? aemuf ESpf&ufavmuf aeawmh tm;vHk;jyefa&mufvmw,f? 'Dvkde@J tzkd;u
'De,f rSm ajymufusm;wyfz@JG &@J acgif;aqmifwhJ? OD;}uD;cufu 'kwd, acgif;aqmifwhJ? tm;vHk;u oabmwl wifxm;wmwJh?
r=umr =um tzkd;wkd@ wyfzGJ@}uD;u bDtkdifat wyfr}uD;eJ@twl *syefukd wkdufzdk@ c&D;xGufoGm;wJh tcgrsm; =unfhvkd@ukd
r+i;D Ekid af tmifygy?J (ukad tmif=unf&@J tzk;d / tazeJ@ OD;}u;D wk@d oli,fcsi;f wk@d wawG? tkd renf;ygb;l ? tukev
f ;kH ygomG ;=uav&J@?
ukdatmif=unf rsm;&Sd&if b,favmufaysmfvdkufrvJvkd@ ) wyfxGufoGm;+yD; r=umcif &uftwGif; aoewfoHawG =um;&&if
aysmfp&m odyfaumif;wmyJ? usrwkd@ trsdK;orD;tzGJ@awGu xrif;xkyfawG(&duQmawG)/ usnfqHawG awmxJukd
vkdufykd@ay;&w,f? wkdufyGJ rSm wyfysuf +yD; upOfhuvsm; xGufajy;vmwJh *syefawG 'De,fxJ a&mufvm&if wa,mufrS
rvGwfap&bl;? tukefvHk;pm; ypfw,f (owf ypfwmyJ)?
wjynfvHk;rSm&SdwhJ wkdif;&if;om; vlrsdK;aygif;pHk jynfol vlxk}uD;w&yfvHk;u pnf;vHk;nDnGwfpGmeJ@ zufqpf*syefukd
awmfvSefwkdufckdufch=J uwm urBmodygy?J

tck zufqpf*syefawmfvSefa&; atmifyJG tESpf (60)wif;wif; &SdvmcJhyg+yD?


trdjrefrmjynfzGm; wkdif;&if;om;vl;rsdK;aygif;pHk jynfolw&yfvHk; zufqpfppfzdeyf oHcGmatmuf usa&mufaeqJyg?
vlrsdK;aygif;pHk jynfolw&yfvHk; pnf;vHk;nDnGwfpGmeJ@ at;csrf;om,mvSywJh wkdif;jynfukd jyefvnf wnfaxmif=u& ygvdrfhOD;
r,f?
wkdufyu
GJ m; r+yD;qHk;ao;? 'kwd,t}udrf zufqpfawmfvSefa&;ukd qifE=J$ u&ygvdrfhOD;r,f?
zufqpf*syefawmfveS af &;twGi;f jynfot
l wGuf toufay;vomG ;=uwJh v,form;av; ukad tmif=unfe@J wuG
tv$mtoD;oD; vlrsdK;toD;oD;u jynfolrsm; ol&aJ umif;rsm;ukd tEl;tnGwf OD;nGwf tav;jyKvkdufygw,f?
yef;ca&yGifh av;awGuawmh EGrf;a=uvkd@ auvGifhoGm;cJhyg+yD 'gayr,fh oif;ysH@aeqJ ?
?
+idrf;+idrf;(24-2-2005)
71

}uHKcJhwJh *syefacwf
&Jabmfp;dk cspf
(1)
4 - 5 - 6 ESpfom;b0u }uHKcJhonfrsm;ukd jyefa&;jyygrnf?
zufqpfawmfvSefa&; umvwkef;u yg0ifqifEcJ$ h=J uaom touf 20 - 25 0ef;usifvli,frsm;onf ,cktouf
*0ausmf 90 wGif; a&mufch=J u+yD? aS@wef;uwm0ef,lacgif;aqmifch=J uaom 1300jynfh rsdK;qufacgif;aqmif trsm;pk usqHk;
uG,f vGeu
f ek yf g+yD? wcsKd @wavyJ useyf gawmhonf? u|eaf wmfw@dk ygwt
D wGi;f xkrd sK;d quf acgi;f aqmifwcsKd @ oufx
dS ifmS ;usef
aeao;I pdwfoufom&m &rdonf?
rsK;d qufa[mif;rsm; a&;cJo
h m;cJ/h ajymcJah [mcJo
h r# yg;pyf[+y;D em;axmifc/hJ zwfczhJ ;l onf? GmxJ&yfxJ vl}u;D olrrsm;
ajymcJhonfrsm; em;xJwGif pGJusefcJhonf? okd@aomf xkdtcsdefu uav;oli,frsm; qefaumxJu qD;jzLoD;rsm;yrm
xkdacwfxJwGif yg0ifcHpm;cJh&onfrsm;awmh aumif;aumif; ravhvmcJhbl;yg? orkdif;wGif [muGufrsm;jzpfaervm;
pOf;pm;rdonf? Tta=umif; a=umifh TrSwfwrf;ukd a&;ygonf?
(2)
vGefcJhaom ESpf 60 rS ta=umif;t&mrsm;ukd jyefpOf;pm;&onfrSm r_efa&;a&;r#omyg? okd@aomf ppftwGif;wGif
cifyeG ;f qH;k yg;+yD; bmrS rvkyw
f wfrukid w
f wf use&f pfco
hJ l ta':h(a'G;av;) aus;Zl;a=umifh a&;Ekid af vmufatmif pGu
J seaf ewm
wcsKd@Sdyg onf?
ta':u ol@tpfukd&@J om;eJ@orD;(u|efawmfwkd@ armifESpfr)&,f/ ol@om;orD; 3 a,muf&,fukd &iftkyfruGm
apmifh aSmufarG;jrL&if; tdrfrSm ae&onfursm;onf? tazu *syefacwfwGif nDtpfukd0rf;uGJwOD;/ ESpfOD;ESifh
tnmukefwifum avSwpif;jzifh atmufjynfatmufGmukd pkefqif;a&mif;0,fygonf? tjyefrSm atmufjynfu ukefrsm;
wifjyefvmwwfonf? tazc&D;xGufcsdef usefaqGrsKd;rsm;u tdrfukd apmihfaSmufxm;&ygonf? (wcgwGif r[mrdwfwyfrS
u|n
J Daemifav,mOfysH 2 pif;u olwkd@avSukd ypfcwfESpf+rKyfwmcH&vkd@ vlcsnf;jyefvmcJh&zl;onf?)
tdrfrSmusef&pfwhJ a'G;av;u uav; 5 a,mufukd ppftwGif; yHkjyifrsm; ajymjyavhSdonf? jrif;+cH+rdK@ay:rSmaepOf
*syefawGe@J rdom;pkqufqHa&;/ rE Wav;eef;awmf}uD; AHk;}uJcH&yHkrsm;/ wykdif;wp wkdufyGrJ sm; ponf?
a'G;av;u yHak jymaumif;onf? pG0J ifaeatmifajymwwfonf? u|eaf wmfw@dk ausmif;om;awG jzpfvmcsed rf S }uD;vm
onftxd (}uHKwkdif;) xyfcgwvJvJ ajymjywwfwmrkd@ rSwfrdaejcif;rsm;yg?
(3)
nDtpfudk armifEpS rf 5 a,mufwiG f u|eaf wmfu t&yftykq;kH / tom;trnf;qH;k yg? a'G;av;cifyeG ;f u ykym` ;om;/
tom;jzLjzL? a'G;av;u tom;vwfvwfr@dk ol@om;orD; 3 a,muf tom;jzL=uonf? u|eaf wmft
h pfru u|eaf wmfEiS phf m
72

v#if tom;vwfonf?
ppftwGi;f wGif u|eaf wmfrh mS uk,
d yf idk ef mrnf 4 - 5 cko
dS nf? Gmom;awGu wjcm;emrnfww
l a,mufe@J uGaJ tmif
emrnfa&S@u u|AJ kdvf[k ac:csifwhJtcg ac:? ykvD[k ac:csifwhJtcg ac:wwfonf? aemufykdif; (r[mrdwfawG a&mufvm+yD;)
uy`vD[k ac: =ujyefonf? usefoli,fcsif;rsm;ukdvnf; a*:&m/ yxef ponfhemrnfawG ay;xm;wmawG@&onf?
tpfukd - tpfrawGu *syefa=umuf[k p, onf? a'G;av;uawmh ukvm;[kac:wwfovkd/ emrnf&if;xJu
+idrf;wvHk;zwf,l+yD; i+idrf;[k cspfpEkd;ac:wwfonf?
emrnf trsm;pku tom;rnf;vkd@ac: =uwmjzpf+yD; *syefa=umufac:wmrSmawmh orkdif;Sdonf?
OD;av;&J@+rdK@ay:em&Dqidk rf mS *syefawG t0iftxGurf sm;ygonf? +rdK@EiS hf u|eaf wmfw@dk mG u 3 rkid yf aJ 0;onf? a'G;av;u
vGr;f wJt
h cg u|eaf wmfw@dk armifEpS rf ukd vl}uHKESiv
hf rS ;f ac:onf? tazu vSn;f }uHKESix
hf nfah y;wwfonf? om;orD;awGe@J cv
JG m&
wJh *syefawGu uav;cspw
f wfonf? ac:awmfarm@ - ac:awmfarm@vk@d ac:+yD; rH@k yJ - oGm;&nfpm vufaqmifypPn;f ay;wwf
onf? Gmu OD;av;om;csi;f rsm;u *syefudk rke;f =uonf? *syef[m a=umufp&maumif;a=umif; u|eaf wmfu
h dk ajcmufvw
$ w
f wf
onf?
'ga=umifh +rdK@utdrfx/J qkdifxJ *syefawG0ifvm+yDqkdwmeJ@ u|efawmfhukd SmrawG@awmh? aSmifaeykef;aewwfonf?
vufaqmifypPn;f vnf; b,fawmhrrS &? wcgrmS awmh aSmifcsed rf &awmhv@dk ckwifatmuf0ifyek ;f aeonf? vSpcf eJ0ifomG ;wm
jrifvu
dk &f wJh *syef}uD;wa,mufu ckwifab;xkid u
f m csKd csO(f o=um;vH;k ukd ppftwGi;f ac:wJeh mrnf) jy+yD; ac:onf? u|eaf wmf
u rxGu?f aemufq;kH olvufav#mh oGm;onf? 'DrmS wif tpfut
dk pfrawGuay;wJeh mrnf *syefa=umufjzpfvmonf? aemuf
ykdif;wGif tom;uvnf; rnf;ao;w,f? *syefvnf; a=umufw,f? {uE W uy`vDppfom;aovkd@ 0ifpm;wmjzpfr,f vkd@
p,=ujyef onf?
*syefawGta=umif; jyefqufygrnf? *syefppfom;rsm;xJrS xrif;csupf pfom;wa,muf vmavho
dS nf? a'G;av;ESihf
tifrwefcifonf? cifrSmaygh? pD;yGm;bufawGukd;? a'G;av;uiacgif;[k emrnfay;xm;onf? u|efawmfwkd@GmwGif tvkyfr
vkyf away+yD; vpf&ifvpfovkd ckd;wwfol&@J emrnfukd ay;xm;jcif;jzpfonf?
*syefiacgif;u nOD;ykdif;rS txkyf}uD;wxkyfukd xrf;+yD; tdrfukdvmwwfonf? *syefwyfxu
J ckd;&or#ypPnf;awG/
txl;ojzifh qyfjym/ t0wftxnfawGukd av#mhaps;eJ@vma&mif;wmyg? a'G;av;u Gmukdykd@ay;onf? t0wftpm; csKd@whJ
wJh trsKd;awGukd cGaJ 0ay;wwfonf? jyif zsuf csKyf0wf=u&onf?
wjynfv;kH enf;wl u|eaf wmfw@dk mG rSmvnf; 0Jaygu=f uonf? uk&d ifwidk ;f . OD;jynf;acgi;f wk;H wGif 'ufo
dS nf? qyfjymu
rSd? acgif;oef;tjyif ukd,foef;vnf; Sd=uonf? aeylpmwGif csKyfkd;rsm;wGif oDaewwfonfh oef;Orsm;/ wGGoGm;vmae
wwfonfh ukd,foef;jzLjzLrsm;ukd xkdifwkyfae=uonf@ Gmolrsm;ukd jrifa,mifrdonf? a&csdK;t0wfav#mfvkdv#if oJqyfjymyJ
Sdonf? u|efawmfwkd@uawmh apmapmykdif;rSm iacgif; aus;Zl;a=umifh qyfjymoHk;Ekdifao;onf[k qkdonf?
*syefawmfveS af &;umv rE aW v;rSm AH;k }uJ+yDqadk wmh +rdK@ay:rSm a'G;av;wk@d rae&J? Gmukad jymif;vmonf? r=umvku
d f
yg jrif;+cH+rdK@ay:rSmvnf; ae@nAHk;}uJygonf? av,mOfysHoH=um;v#if OD;av;vkyfolu ol@om;vwfukd Ekd;+yD;v$wf?
tdyfarmusaewJh u|efawmfwkd@ armifESpfrukd ykef;usif;xJ xrf;csonf? orD;ukd aemufqHk;rS xrf;csonf? 'ga=umifh
GmolGmom;awGu olawmf aumif;}uD;[k emrnfay;xm;=ua=umif; a'G;av;. yHkjyifrsm;u qkdonf? tazu tdrfrSm
tdyfavhrSd? tpfukd}uD;u awm ausmif;rSm?
yHjk yifwcku av,mOfyso
H =H um;v#if yxrqH;k yke;f usi;f xJa&mufaeolrmS tdraf rG;a=umifuav;jzpfonf? av,mOf
ysHoHukd wkefaeatmifa=umufonf? *syef0ifpm;vkd@vm;rod - wJh?
ppfu b,favmuf=umrnfrod? a'G;av;wk@d Gma&mufprSyif u|eaf wmfw@dk nDtpfudk 3 a,mufukd Sijf yKay;onf?
ti,fq;kH u|eaf wmfu
h dk ouFe;f pnf;ay;Hyk J pnf;ay;Ekid o
f nf? tvwfaumifu ouFe;f ,m;onfqk+d yD; w&ufyJ 0wfonf?
73

tpfukd}uD;wa,mufom 2 0g&onf [kqkdonf? okd@aomf ol@jy\emu }uD;oGm;onf? ('Dtcsdef OD;av;rSdawmh)


csHKwcsKHxrJ Sm awG@&aom AHk;}uD;wvHk;ukd wjcm;ukd&ifwyg;ESifhtwl bkef;}uD;rsm;tvpfwGif qGrf;pm;ausmifrD;zkdxJ
ypfxnfh prf;=unfh=uonf? bkef;}uD;rsm;u qGrf;pm;+yD; ae@cif;usdef;pufaecsdef olwkd@ 2 yg;u uefaygifkd;wGif uG,f0yf+yD;
acsmif; =unfh=uonf qkdy?J
r=umrD 0ke;f ceJ xuGaJ wmhonf? ausmif;0if;}u;D w0if;vH;k wkeo
f mG ;onf? rkid 0f ufcef@a0;aomGmwGi;f wGif TtoH
a=umifh ajcmufjcm;ukef=uonf? Gmom;awG ausmif;udk ajy;vm=uonf?
qGrf;pm;ausmif; ysufpD;oGm;onfrSty txdtckdufrSd? tusKd;jyKcsufwckuawmh zsm;em&mrS csnfhe@J oGm;+yD;
vrf;rav#mufEkdif/ tdyf,mxJ acGae&aom OD;Zif;wyg; vef@+yD;xajy;&mrS vrf;av#mufoGm;Ekdifonf?
w&m;cH olwkd@ukd&if 2yg; ukdawmh ausmif;xkdif OD;awZ0Hu wkdiftzufckdif;xm;+yD; }udrfESifh ausmaumhatmif
aqmfyavmfwD;ygawmhonf?

aq;rSd 0g;rSd umvrkd@ tzsm;tem xlajymonf? tdrfajc 100 rSdwSdGmwGif taotaysmuf trsm;qHk;rSm
0ufoufESifh ausmufa&m*g jzpfonf? uav;awG raowJhtdrf rSdoavmufyJ - vkd@ a'G;av;u ajymonf? u|efawmfwkd@
armifESpfr 5 a,mufpvHk; ausmufaygufonf? ArmxHk;pHtwkdif; a!mfvnf; a=umufwwf=uwmrkd@ ydwfjcifaxmif}uD;
wvH;k wGif pkxnfh xm;+yD; b,frrS xGu=f u&yg? aqmhp&m ujrif;p&m urBmu usO;f oGm;+yD? 'DurBmav;xJrmS wGif &efjzpf=u/
ukwf=uzJh=ueJ@rdk@ aoG;xGufoluxGuf vlawGu ol&Jwap>yHk xGufae=uwmukd ti,fqHk;ru a=umuf+yD; atmfikdvkd@
t}uD;awGukd ku
d &f ao;a=umif; a'G;av;u aemufa=umif;jyefonf? ok@d aomfuaH umif;onfrmS uav;awGxw
J iG f u|eaf wmf
wkd@ wtdrfyJ taotaysmufvGwfonf? wGmvHk;rSm AdaE<mq&mu q&mwifhwa,mufwnf;Sdwm u|efawmfwkd@xJu
wa,mufa,mufom aoqHk;v#if q&m wifhemrnf tzwfqnfvkd@ &zG,frSd?
wGmvHk;u tm;us=uonf? aowGif;xGufuav;awG [k aumif;csD;ay;onf? okd@aomf uHqkd;onfrSm
tm;txm;&qH;k OD;av;jzpforl mS iSuzf sm;a&m*gEiS hf qH;k yg;oGm;onf? zsm;emaepOf q&mwifu
h x
k ;kH t& tke;f oD;qef/ tke;f &nf
vk d a e&m rk d i f 50 cef @ a0;aom yk y ` m ;ok d @ r,m;buf u a,muf z om;csif ; rsm; 2 a,muf w wG J tvS n f h u s
tkef;oD;xrf;xGuf=u&onf? olaorS txrf;orm;rsm; oufomoGm;onf?
(4)
*syefawG pwifqw
k cf mG ae=u+yD? r[mrdwf av,mOfawGu +rdK@uAdk ;kH }uJv@dk tm;&wJt
h cg ywf0ef;usif mG awGbuf
vSnfhvmonf? 'ga=umifh vl}uD;awGu eHeufapmapmx xrif;[if;csufjyKwf cHawmif;awG/ Aef;awGxx
J nfh GufolGuf/
xrf;olxrf;+yD; uav;awGvufqGu
J m awmausmif;wGif waeukef ae&onf? awmausmif;onf Gm 4 Gm. tv,fwGif
wnfSdonf? a&uef}uD; 2 uefSdI pm;yifaomufyifrsm;jzifh tkyftkyfqkdif;qkdif; Sdonf? Gm 4 Gm. ckdvHk&efae&m jzpf
onf? GmxJwGif trsm;tm;jzifh a,mufsm;}uD;rsm;om csefae&pfcJhonf?
naeapmif;rS rdef;reJ@uav;rsm; tdrfjyef=u&onf? csefaecJholrsm; csufjyKwfxm;onfh npmukd pm;=u&onf?
w&ufwGif eHeufpmpm;t+yD; a'G;av;u nDtpfrwcsKd@e@J t&JpGef@+yD; Gmbufjyefygonf? ol@cifyGef;trSwfw&
wkdifuyfem&D}uD;ukd pdwfrcsI Guf+yD; jyefvmcJhygonf? tazu GmxJrSm usefae&pfqJ
av,mOfysH 2 pif; wufvmum Gmukd AH;k }uJygawmhonf? rD;awmufr;D v#rH sm;ukd ausmif;ay:ua&m uefaygif ;dk ay:
uyg vSrf;jrifae=u&onf?
a'G;av;u vrf;w0ufyJ a&mufao;onf? bmrSEaS jrmraetm;awmhyg? acgi;f ay:u em&D}uD;udk csKH wcsKH xJ ypfxnfh
vku
d +f yD; om;orD;rsm;S&d m awmausmif;ta&muf ajy;vmygonf? GmxJu xGuaf jy;vmwJh Gmom;wa,mufu ode;f jra&
eifwkd@tdrfay: AHk;}uD;wvHk; wnfhwnfhuswm jrifch&J w,f [kajymygonf?
'DwiG f ol@tpfujdk zpfol ukad t; uk,
d x
f ifjyonf? aoyg+yD[k ajym+yD; ikyd gawmhonf? u|eaf wmfw@dk armifEpS rf wawG
74

uawmh t&m&mwGufcsufEkdifpGrf;rSd/ rsufpdoli,fe@J yJ a'G;av;idkv#ifikd a'G;av;&,fv#if&,fyJ vkyfwwf=uonf?


'DpOf ta':wa,muf a&mufvmjyefonf? odef;jr nnf;wkd@em&D}uD; csKHxrJ Sm 12 em&D xkd;aewmeJ@ igGufvmcJh
w,f[kajymygonf?
ok@d aomf tazurao/ av,mOfysaH wG xGuo
f mG ;+yD; r=umrD taza&mufvmonf? u|eaf wmfw@dk udk ac:+yD;Gmjyef=u
onf? GmxJ0ifrw
d meJ@ tdraf e&mukd ajy;=unf=h uonf? tdraf b; yke;f usiaf y: AH;k wvH;k wnfw
h nfu
h swm awG@&onf? tysut
f
pD;awGukd azmfxkwfSmazG=unfh=uawmh a=umifuav;u awmifhawmifhuav; jym;csyfaeonf? ti,fqHk;ru ikdonf? em&D
ypPnf;awGu rGpm}uJaeonf? rD;avmifAHk;csvkd@ wGmvHk;eD;yg; jymusoGm;yg+yD?
Gmutjrifhykdif;rSm Sdonf? ck rD;avmifoGm;awmh Gmajcatmufusif;rSm qif;ae=u&onf? aqmufcsHKawGukdckwf
ajr!+d yD; wJerd ehf rd hf xd;k ae=u&wm rSwrf o
d nf? u|eaf wmfacgi;f u '%f&mtpif;a=umif;av;onf tJ'w
D u
J dk rk;d xm;wJh oGyjf ym;S
wmvkd@ a'G;av;u rSwfwrf;wifonf?
jrif;+cH+rdK@ay:u *syefawG awmGmtESH@ wyfqkwfvm=uonf? wcsKd@upOf@uvsm; tuGu
J Gt
J +yJ+yJ ajy;=uonf?
wcsKd@ GmawGu uGv
J mwJh *syefppfom;awGukd qD;owf=uonf? jrif;+cH+rdK@ay: r[mrdwfwyf a&mufvmawmh *syefwcsKd@u
u|efawmfwkd@Gm taemufausmif; apwD&ifjyifay: tajrmufwif+yD; +rdK@qDvSrf;ypfonf? aemufawmh qkwfajy;=uonf?
'%f&m&aewJh *syefppfom;wa,muf ouFef;0wf+yD; usefae&pfonf?
u|eaf wmfw@dk +rdK@onf Ekid if aH &;Ek;d =um;aom +rdK@jzpfonf? Akv
d rf ; cspaf umif;uJo
h @kd aom zufqpfawmfveS af &;orm;rsm;
arG;xkw&f mt&yfjzpfonf? u|eaf wmftzrf;cH&I axmufvrS ;f a&;u ppfar;&if; rif;wk@d +rdK@u Akv
d w
f axmif+rdK@u?G uGejf rLepf
acgi;f aqmifawG xGuw
f ,f? qkd ,
S v
f pfacgi;f aqmifawGvnf; xGuw
f ,f? wk@d wyfxrJ mS vnf; jrif;+cHe,fom; Adv
k af wG trsm;
}uD;yJvkd@ ajymzl;onf?
zufqpfawmfvSefa&; jyif;jyif;xefxefjzpfaecsdef(a'G;av; ajymjycsuft&) wGmvHk;u *syefukdrkef;ovkd Gmukd rD;
avmifAHk;}uJcswhJ r[mrdwfawGukdvnf; aumfqaJ e=uwmyJ? jy\emwufvmwmu bkef;}uD;a,mifaqmif+yD; ykef;aewJ@
*syefukd b,fvkd vkyfrvJ? GmwGif oabmxm; 2 rsKd;uGJoGm;onf? ArmawG jzpfavhjzpfxSdwJhtwkdfif; taS@ausmif;
taemufausmif;qkdwmuvnf; wnfh=uonfr[kwf? okd@aomf 0denf;vGwf ae=uonf?
*syefudk rke;f wD;&mwGif wl=uaomfvnf; Ak'b
< momyDyD pmemoem;oluoem;onf? Gmom;trsm;pku owfcsi=f u
onf? ouf}uD;G,ftkdawGu r[mrdwfwyfukd tyfcsif=uonf? aemufqHk;owfrnfhbufu tm;omoGm;onf? jy\emrSm
uk,
d w
f idk f rnforl # rowfv=dk u? 'Dvedk @J iacgi;f xH v$v
J u
dk =f uonf? oluvnf; ol@cpH m;csuef @J oyl aJ v? wm0efudk vkv
d cdk sicf sif
vufcHonf?
(5)
jrif;+cH+rdK@ay: r[mrdww
f yfawG a&mufvm+yD; tajccsro
d mG ;onfEiS hf atmufusi;f qif;aewJh Gmom;awGudk ol}uD;OD;
azarmifu Gma[mif;ay: jyefwifonf?
uGuv
f yfjzpfomG ;wJh ae&mrSm r[mrdww
f yfawGu av,mOfuiG ;f av; vmaqmufygonf? olemwif av,mOfav;
awG qif;=uwuf=uonf? r[mrdwfwyfrS rsufESmjzLrsm;/ ukvm;ppfom;rsm;tjyif uy`vD[k ac:aom rJajymifaeaom
tmz &duefrsm;ukd Gmatmufusi;f wGif rjywfawG@ae&onf? wcgwiG f ol}uD;om;ukb
d q
dk efudk av,mOfysH wywfp;D cGijhf yKonf?
naeapmif;v#if vlemawGwifvmwJh av,mOfav;awG qif;vm=uwm Gmay:u jrifEkdifonf? jrifuGif;aumif;aumif;
=unfch sif v#iaf wmh taemufausmif; bk&m;&ifjyifay:u =unfEh idk o
f nf? a'G;av;ukd a=umuf&I wul;wu oGm;r=unfzh ;l yg?
tazac: vkd@ vkduf=unfhzl;wmyJ Sdonf?
,m,D av,mOfuGif;av;r#om jzpfonf? 0gqkd0gacgifa&mufwmESifh Tae&mukd {&m0wDjrpfa& a&mufvmyg
awmhrnf?
?
75

orkdif;tkwfwcsyfqifhzkd@
toufe@J awmif &if;cJh&
cHjyif;wufacguf
pdwfawGvJ rD;awmuf
'l;axmufol &ifaumhol
vltrsdK;rsdK;eJ@}uHK
olykef wjzpfvJ
atmifyG&J zkd@ a&S@csDwuf
vufwpGJ kd@&aJ bmf
tem*wfukd ar#mf=ur,f?

vlrSef&ifowWd&Sd&r,f
todpdwfjrifhrm;
w&m;udkcspfwwf&r,f?
trSm;EGHrepf
w&m;rGefcspfwwfrS
avmuopftkwfwcsyf
tem*wftwGuf pDEdkifr,f?

ukd,fusdK;ukd ajrjrKyf
ukd,fhtxkyfukd,frykduf
wkdufyGJomtouf
wkduf&Jwmvufeuf
aoG;pufpufusayap
tkwfjrpfcsvl@Adrmef
tusnf;rwefap&?

tacsmifuHxvkd@
atmifvHr&Ekdif?

atmifvHxlzkd@
vG,fulwhJ tvkyfr[kwf?

aemift+rJvSapzkd@
atmifyJt
G &csDwufavmh?

wifrdk;
28/ 01/ 2005
aom=umae@v,fcif;

76

acsmarG@ &Snfvsm;/ 0g;vHk; rsm;ukd


"m;jzifh pdyfjzm/ cGv
J kduf&mwGif
0g;rSm ysufpD; cJhav+yD?
=urf;wrf; &Snfvsm;/ 0g;jcrf; rsm;ukd
"m;jzifh jzwfowf/ ,ufygvwfrl
oyf&yfvSpGm/ awmif;jzpf vmvdrfh
awmif;rSm 0g;xuf/ wefbkd; wuf.
0g;wGuf ESajrm r&SdESifh?

armifprG ;f &nf
29-11-61

77

armifpGrf;&nf
rkwfokefTav
aEGukdeef;wif/ aqmif;ukdESif.?
&Gufa[mif;ukdESif/ &Gufopfqif.?
tpOftvm xl;jrwfpG?
aqmif;ukdzDqef/ rkwfokefxefpOf
w&Hcgu/ rwf-wvY
xuykefuef/ wkd@awmfvSefaomf
*syeffzufqpf ajy;&cJh?
cgwkdif;vkdyif
yifvufyHvnf;/ rD;v#HrD;wkwf
ukdifumqkyfI/ rkwfokefa&S@u
tcsufjyonf/ rwfvcgwkdif; 0wfrysuf?
awmrD;ukdxrf;/ &Srf;awmifwef;vnf;
atmifqef;, Axl;/ owWdxl;ukd
csD;usL;wifpm;/ aeonfhvm;okd@
a&S@zsm; &J&J eDvsuf?
xavmh uavmh! v_H@aqmfajymokd@
O=o&Jabmf/ cGef;qifha=umfv#if
awmfvSefch=J u/ rwfwvukd
rSef;q tm;tif 0ifrd.?
O=oppfcsD/ oDavmh-oDavmh!

78

kd;rrD;eD/ eDavmh-eDavmh!
vufyHyGifheD/ eDavmh-eDavmh!
rkwfokefaveD/ csDavmh-csDavmh!
rwfv rwfv
owd&I/ aoG;uqlvm
pmqkdigonf/ uAsmwyk'f
a&;oDxkwfckduf/ rkwfokefavv#if
ighqHyifukd/ a0S@iifv_yfqG
=uufoD;x+yD
x-x-olykef-atmfrd.?

armifpGrf;&nf
27-3-64

79

zkd;oH(vlxk)
aumif;uifxufrS/ wdrfjzLvGvG
yifhoufrvsuf/ ra&G@rvsm;
ausmufcsxm;?
rif;0Ha&$awmif/ apwDaxmifaomif;
acgif;avmif;rjrnf/ a=u;pnfrwD;
tHh=ow}uD;?
tif;0wHwm;/ oHr%dom;[m
rm;rm;&yfvsuf/ rsufarSmifukd=uKwf
vufoD;qkyf?
{&m0wD/ onfae@wGifum;
ig;rjrL;/ iSufrysH
v_dif;awGom rmefxae?
Twkdif;jynf/ TjynfoltwGuf
zufqpfpepf/ +zdKypfzkd@twGuf
urBmppf}uD;/ &yfypfzkd@twGuf
ightoufukd/ ay;qufygonf
Tawmifkd; oufaoxm;
TwHwm; wkdifwnfum
Tjrpfukd ocsKif;jyKr,f
q,foufq,fjyefyJ aoygapawmh?
igao+yD;aemuf

80

raumufe@J ightavmif;
ighta=umif;ukd odcsif&if
ighjynfolukdomar;
ighaoG;&J@ ta&mifukd odcsif&if
tJ'D*syefawGukdom ar;ayawmh?
zufqpfe@J uGefjrLepf
'Dppf}uD;rSm
b,fol[m atmifEkdifolvJ
igrrDayr,fh/ tajzukd odaew,f
E_wfqufchyJ gw,f &Jabmfwkd@?
(ArmjynfueG jf rLepfygw&D @J *syefzufqpfawmfveS af &; ajratmufvyk if ef;ukd ta=umif;jyK+yD; zufqpf*syef
wkd@u zrf;qD;nOf;qJ owfjzwfjcif;cHchJ&wJh ppfukdif;rS &Jabmfodef;wefukd 'DuAsmeJ@ *k%fjyKtyfygw,f?)

81

armifcspfcif
tkd EGrf;vsrdcif *smr%D
jynfolawG=um;rSm tarxdkifaeawmh
tarhwukd,fvHk; npfayaevkdufwm
oGm;ykyfavvGifh tajymcH&olawGt=um;rSm
tar[m acgif;armhxm;w,f?
tarh&@J tqif;&JqHk;om;[m
tkdufcH&vkd@ vJusaecsdefrSm
usefwJhom;awGu
AkdufqmaewJh ol@ukd
vufajrmuf G,fxm;=uw,f?
qkd;vSygw,f tar&,f?
olwk@d[m tJ'Dvkd vufawGajrmuf
ukd,fhnDav;ukd G,fxm;+yD;
rxDw&De@J tarhukd 0kdif;ywfav#muf=u
tarhrsufESm wnhfwnfh=unfh &D=uw,f
'g tm;vHk; todyg?
tarhtdrfxJrSm
rkom;awG us,fus,favmifavmif [def;vkd@
trSefw&m;[m E_wfqdwfae&owJh
tJ'g [kwfovm;tar?
zdESdyfolawGu
tarhukd ae&mwumrSm csD;rGrf;+yD;
tzdESdyfcHawGuawmh
tarhukd pGyfpGaJ e=uw,f?
vk,ufcH&olawGu

82

tarhukd vufnSKd;xkd;=u+yD;
vk,ufolawGuawmh
tarhtdrfxrJ Sm wnfaxmifxm;wJhpepfukd
csD;rGrf;ae=uw,f?
tarh taumif;qHk;om;awG&@J
aoG;awG pGef;ayaewJh
+cHKv$m&J@ tem;pGef;ukd
tar0Sufaewm
vlwkdif;u jrif=uw,f?
tarhtdrfxu
J &efaxmifoHawG =um;&awmh
vlawGu &,f=uw,f/
'gayrJh "m;jyuyfvmwJhtcgrSm
tar "m;vSrf;qGw
J mukd
b,foljrifvkd@vJ?
tkd tar&,f
tarhom;awGu
tarhukd qifay;vkdufwm
vl=um;xJrSm
txifao;p&m
xdwfvef@p&m}uD; jzpfaeygayghvm;?

t*FvdyfvkdrS bmomjyefol armifcspfcif

'DuAsmukd a&;ol Am;awmhb&uf(1898-1956)[m *smr%DEidk if o


H m;jzpf+yD; jyZmwfpmayavmurSm =oZm tifr
wef }uD;rm;ol wa,mufjzpfygw,f?
ol&@J uAsmwcsKd@ukd tem*wftwGufuAsm qkdwhJ trnfe@J wifarmifat;u 1970 ckESpfrSm Armbmomjyef
xkwf a0cJzh ;l ygw,f? tJ'u
D AsmawG[m rqvppftpk;d &ukd apmif;ajrmif;oa&mfaeovkd jzpfcw
hJ t
hJ wGuf pmzwfot
l =um;rSm
tifrwef vl}udKufrsm;cJhw,f? tJ'DpmtkyfrSm ygwJh uAsmq&mwifrkd;&J@ trSmpmrSm Am;awmhb&uf. uAsmrsm;ukd
zwf=unfh& aomtcg ppfarmif;oHukd =um;vkduf&ouJhokd@ =uufoD;ar$;nif;xvmygonf? qHyifar$;axmifvm ygonf?
uAsmrsm;. toH rSm [def;vSygonf? uAsmaw;oHrS [kwf&J@vm;/ usnfqHawGrsm;vm;/ Tokd@cHpm;rdygonfvkd@
a&;xm;ygw,f?
83

onfrSm
ajrZmyHkjyifav;wyk'f
armif v S 0 if ; (+rif ; +cH )
ed'gef;
=unfhjrifwkdif ausmif;u
pmjyol q&mr
pmoif,lol ausmif;ol
olwkd@ukd,feJ@vufawGay:
zef;ueJ kwfw&uf
rkd;xufu oGef;yufum
aoG;rkd;Gmava&mhvm;
aoG;&nfawGaoG;pufawG
pGef;uGufvl;ay eD&JoGm;
tH@tm;oifhzG,f/ wkefv_yfzG,f
&ifckefajcmufjcm; oGm;=uw,fwJh?
(2005/ rwfv a&'D,kd owif;wyk'frS)
jynfjrefrm&J@
tem*wf edrdwfayavm?
'DyJ,if;&J@
twdwfwap>/ t&dyfayavm?

(1)
vGefchw
J hEJ Spfajcmufq,fu
tpjyKum/ ajym&rSmyg?
awmifay:rSm ausmufzsm
ausmufzsmxufrSm apwD
awmifay:OD; apwDwJh
awmif&@J tajc/ cif;jyef@ajrrSm
84

ajrZmqkdwhJ Gmuav;
yavGaw;oHuvnf; om
t&dyfat;uvnf; jzm
avajyuav;awGvnf; vm
v,fuGufav;awGya'om
0ef;um&HumeJ@
'kd@tnmrSm
aecsifp&m aumif;cJhw,f?
awmifajcGmuav;/ ajrZmrSm arG;wJh
axG;vSaxG;jr
nDtpfr
tvSLyGrJ Sm uGrf;awmifukdif
umvom;awG&@J ESif;qDckdif
vomn awmif,HpGef;rSm
tyifxGef;wJh vESpfpif;vkd
0if;0if;yy vS=uowJh?
r@ay:rSm +cdrfh+cdrfhoJ
qifawG vlawG uwJhyGJ
ajrZmuvnf; yg0ifE$J
tJ'DESpfwkef;uaygh?
ol}uD;om;pHyeJ@axG;vSu wwGJ
qifuol armifOm%feJ@ axG;jru wwGJ
twGu
J kd,fpD/ tcspf&nf&$ef;vJh
rsuf0ef;csif;qkH/ &ifawGckefchJ=u
arwWmZmwfvrf; powJh?

okH;ESpf okH;rkd;/ cspfyifawG ysdK;cJh=u


0gvuif;vGwf/ oDwif;u|wfcsdef
pyg;ay:csdef aiGay:csdef
&ufaumif;&ufjrwf wcsdefcsdefrSm
ol@tdrfukd,fhtdrf
ESpftdrfhwtdrf/ wtdrfwnf;yrm
ysLiSmpdwf0rf;/ vufcsif;urf;vkd@
a$vrf; aiGvrf; cif;rwJh?
'DESpfxrJ Smu
pHyeJ@axG;vS?
aemifESpfcgus
armifOm%feJ@axG;jr
xdrf;jrm;=uzkd@
rdbpkHnD/ wlnDoabm
ar;jref;ajymqkd +yD;cJh+yD?
pHyeJ@axG;vS/ reD;=u&ao;
tawG;ukd,fpD tdyf&mxufu
vomnqkd tdyfpufraysmf
awmifay:omwJh aiGvrif;rSm
rsufESmcsif;qkH? &ifawGckef=u
0gvuif;vGwf
oDwif;u|wfcsdef ar#mf=uw,f?
(2)
rkd;OD; a&mufp/ r_dxGufp
awmawmif&$ef;jr/ pdrf;pkdp?
rmvmzl;u wkd@p&m
uifyGef;Gufu [if;csufp&m
awmifykd@r_du E_wf+rdefpm
naepm [if;&SmxGufzkd@
axG;vSu wbufuav; acgif;rSmaqmif;
axG;jru awmif;uav; cg;apmif;wif

xrDwkdwkd pGefawmifqJG
awmiftpGef;u awmtpG,fukd
aw;csdKcsKd qkdum nnf;umeJ@
xGufvmcJh=u/ nDtpfr?
'DrSma[h rmvmzl;
'DrSmvnf; uifyGef;Guf
awmifykd@xufrSm r_dyGifhawG
ukd,fOD;&m ukd,f,l/ ukd,fawG@&m ukd,fcl;/
acgufwkH@vl;vm
[kd+cKHajy;vkduf/ 'Dyiful;vkduf
nDrESpfOD;/ aysmfjrL;xufoef
0JysH vdyfjymav;awGES,f?
kwfw&uf csufcsif;
rkd;rif;rsufESm/ rom,mawmh
wdrfv$mwdrfc/J wdrfndKrJwkd@
r_dif;ndK@eufjym/ ytdvmaygh?
wacsmufacsmuf wcsyfcsyfeJ@
aoewfarmif;wifoHawG?
$H@ESpf ayuyf/ ppfzdeyfawG?
okefr_efwif;rm/ jzL0gaewJh rsufESmawG?
uif;yGef;GufEk/ cl;r,fjyKaewJh
axG;vS&J@vuf[m
wkH@ueJ wef@oGm;ygw,f?
rmvmzl;ukd/ cl;ae&mrS
armhvmwJh axG;jr&J@ rsufESm
a=umufvef@ jzLa&mfoGm;&Smw,f?
wawmifvkH;+idrf/ wawmvkH;wdwf
avoHvnf; wdwf/ iSufoHvnf; qdwf
t&dyfrnf;}uD; usvmaygh?
85

ppfqif ppfwuf/ ppftuGuftuGif;


ppfcif;usif;zkd@/ awmifay:okd@wufvmwJh
*syefwyfcGeJ @J / teD;uyf qkHvkduf&
uHqkd;vSwhJ nDtpfr?
"m;&SnfvG,fxm;wJh
*syefAkdvf}uD;&J@ rsufESm
orifawG@whJ usm;yrm
yg;pyf}uD; [ [ vm+yD;
pyf+zD;+zD;eJ@
w[D;[D; w[m;[m; &,fvkdufw,f?
ykuGuG ppfom;awGvnf;
0g;ueJ yifwl&,fvkduf=u
&,foHawG qlnH/ awmvkH;v#Hawmh
iSufav;awG vef@ysHoGm;=u?
ppfOD;bDvl;/ tpG,ftjyL;om;eJ@
&rf;um;cufxef/ &m*ckd;awGrefaewJh
*syefAkdvf}uD; ESpfOD;?
tm;ueJ pl;pl;0g;0g;/ atmfoHrsm;
w[m;[m;eJ@ &,foHrsm;
wGef;oHvo
SJ H/ kef;oHuefoH
}udrf;oHarmif;oH/ qJoHqkdoH
kef;&if;qefcwftoHrsm;?
onfaemufrSmjzifh
qkd@eifha=uuG/J toJa=urG
EGrf;vs0rf;enf;/ csKH;yGcJ svkd@
ikdvkduf=uwJh toHrsm;?

86

[if;Gufav;awG zdwftef
awmif;uav;vnf; arSmufvef
wbufuav; uif;yGef;csHKrSm+idae
aviif&m ,drf;cgvkd@
iSufuav;awGvnf; a=uuG&J Sm=uaygh?
(3)
*syefwyfu
awmifay:rSqif;vm/ ajrZmGmxJ csOf;eif;
ppfAsL[m tcif;tusif;/ awmifay:rSmrcif;
ajrZmGmrSm eif;=uawmh
wGmvkH; tkef;tkef;uufuufnH
tkd;tdrfawG arSmufvSef
ajAmif;qefatmif =urf;=u&rf;=u
=uuf0ufzrf;qG/J a$pvnf; ,l
vlukdvnf; kduf/ tkd;cGufkdufcGJ
rkdufrq
J kd;oGrf;/ bDvl;cef; yDjyifvSwhJtjzpf
zufqpfzdeyfatmufrSm
ajrZm a=urG cJhygw,f?
aemufykdif;usawmh
axG;vSwa,muf/ ajrZmu aysmufoGm;&Sm
vawG =umcJhaygh?
axG;jrwa,muf/ aumufumiifum
a0'emuyf+id/ ydefcsdyufvuf
tdyf&mxufrSm
&ufaygif;&Snf=um
ajcmuftdyfrufwkd@ rufae&Sm?

*syefawG 0ifwhJESpfu
awmifay:rSm a&wdrfepfchJ&
nDtpfr ESpfa,muf&@J tjzpf?

EGrf;a&mf nKd;us/ yef;tvS[m


rvef;vmawmh/ pdwWZa&m*g
ukdf,fwGif;emu
r&%Gm/ ac:oGm;&Sm+yD?

jrufcif;awG a=urG
rsuf&nfpufav;awG auus

armifOm%fwa,muf
wufwacgufacgufeJ@

aqmufwnf&mr&/ qifvnf; ru
pyg;cif;vnf; rqif;/ uefoif;kd;awmif reif;
xif;vnf; racG/ ao&nfukd ajzaq;vkyf&if;
wnaecif;rSm/ ajrZmGmrS
aysmufcsif;rvS/ aysmufoGm;&Sm
woufjyefrvmawmhbl;wJh?
axG;vS jyefvmEkd;eJ@
ar#mfukd; apmifhpm;aeolu pHy?

bD;vl;qkdif;oH nHwhn
J
bDvl;euQwfe@J ,SOf/ arG;vm&ifjzifh
pdwfwxifhxifheJ@armcJhEGrf;cJh
yifyef;cJhwhJ rD;aeonf axG;vS
tl0w
J ikdikd/ tESD;wpkdpkde@J
a,musfm;av;[Jh
vufonf&@J toH=um;vkduf&
0rf;enf;&rSmvm;/ 0rf;om&rSmvm;
0rf;om0rf;enf; rsuf&nf0J?
(5)

(4)
prkefjrpf[kdbufurf;
tvSrf;a0;wJhjrif;pkdif;Gm
ajrZmGmeJ@ jrpfjcm;awmjcm;
ul;vl;oGm;vm/ r&Sdyg?
t*Fvdyfwkd@ qkwfajy;=u
*syefeJ@ bDtkdifat
vkdufwkdufae=u/ ppfumv
umvraumif;ayr,fh
jrif;pkdif;qkdwJ@Gm[m
ppfvrf;ruscJhygbl;?
awmolaX;wOD;&J@ tvSLyGJ
jrif;pkdif;GmrSm qif,ifE$w
J kef;u
umvysufxJu xl;xl;jcm;jcm;
ZmwfiSm;vkd@yGJcif;
rkd;tvif; uwJhn
jrif;pkdif;om;wkd@ arhr&?
aemufykdif;ZmwfuGuf/ bDvl;xGufcsdef
nOfheufoef;aumif,H
bDvl;qkdif;oHnHaeqJ
GmtpGef tdrf0dkif;xJ
rD;aewJrSm
tl0J oHvnf; ay:cJw
h ,f?

t0wfxkyfuav;u wzuf/
uav;u wzuf
&SufGH@odrfi,fpGm/ acgif;razmfEkdif&Smbl;
rsufESmatmufcs
ajrZmGmukd axG;vSt0if
GmwHcg;em;u o&ufyifrSm
pHyu EGm;&SmtxGuf
a&Smifr& wdrf;r&
wnfhwnfhyufyif; qkH=uw,f?
r=umygbl;
zufqpfbDvl;/ rausbl;qkd+yD;
em=unf;pdwfeh/J tH}udwf&if;u
pHywa,muf[m
ajrZmukd cGcJ Gm
rdbESpfjzmukd xm;&pf
tkd;ypf tdrfypf/ Gmukd ypfcJh
awmfvSefppfxJ vkdufoGm;w,f?
(6)
yk&pfzl;p/ aus;Op?
&Gufvdyfajzp/ waygif;v?
zwyv
87

jrefrmhaoG;pnf;r_/ wyfaygif;pkzGJ@
awmfvSefcJh+yD?
zufqpfawmfvSefa&;/ aoG;toufwkd@
ay;qufpGef@vSL/ atmifyG,
J lch+J yD?
0oefrkd;OD;/ [if;Gufcl;xGufpOfu
&ifemp&mZmwfuGuf/ '%f&mrusuf
emaevsufu
t&dyfrrJ v$rf;wJh rdcif&@J arwWm
om;tay:csdK+rJ csdKonfom?
tarwlom;
tom;0if;pkd/ +yHK;csdKcsdK?
tarcspfom;
pum;wDwm/ ryDuvm
yDuvmeJ@
=uifemwG,fwm cspfp&m?
oem;pmem&mrSm
ajrZmwGmvkH;nD=u
[kd[kd'D'D rajymqkd
twdwfukd rvSef/ tjzpfrSefukd razmf
axG;vStay: aumif;cJhw,f?
*syef@om;vkd@/ pum;rqkd&uf
axG;vSrsufESm/ axmufxm;pmem
iJhnmcJh=u
axG;vS&@J om;/ 'kd@Gmom;wJh?
uav;tcsif;csif;/ upm;uGif;rSm
tcsif;rsm;=u/ &efjzpf=u
axG;vSom;[m yGJwkdif;yg?
Gmwvif;xJ/ upm;yGJ
wkww
f q
dk GJ u
dk /f xk;d vku
d }f udwv
f u
dk f
rkdufrJ&rf;um; axG;vSom;?
88

upm;azmfcsif;/ rkdif;yif;bJ
olu uJykd/ rmefrq
J q
J kd
t+rJAkdvfvkyfcsifowJh?
a=umifuav; acG;uav;/ Gmu arG;xm;
axG;vSom;vufcsuf/ toufxGuf=u
&uf&ufpufpuf owfowJh?
wcgom;rSm
Gm;om;csif;csif;/ &efcif;qkdqJ
xkd;}udwfyrGJ Sm/ "m;qGv
J kd@vkduf
rkdufowWdjy/ axG;vS&@J om;[m
uav;omom
tG,fawmif ra&mufao;ygbl;?
tarwlqkd+yD;/ tcspf}uD;cJh&
axG;vScrsm/ cktcg
rvdrRmbJ/ rkdufrJ jyKrl
om;jzpfol
tazukdrsm;/ wlavrvm;
pdwfajcmufjcm;vkd@
pOf;pm;vm& om;ADZ?
vdrRma&;jcm;/ ,Ofaus;oGm;atmif
ausmif;xm;pmoif
yJhjyifaz;r/ rdqkH;rrS
wefumusrnf
axG;vS pOf;pm;vm&+yD?
om;ynma&;/ pmoifay;zkd@
axG;vS aps;awmif; Gufav+yD?
&Sm&or#/
aiGpjcpfukyf/ odrf;qnf;xkyf
tvkyfe@J vuf rjywf+yD?
om;ynma&;/ ausmif;ra0;zkd@&m

om;&J@aemifa&;/ ukeful;au|;zkd@&m
GmukdpGef@vsuf/ r@ukdwuf
axG;vS ajcvSrf;oGufch+J yD?
(&)
om;&J@pkduf/ rqkd;rkdufatmif
acsmhvkduf ajcmufvkduf/ aysmhvkduf xefvdkuf
atmfvkduf aigufvkduf/ azsmif;zsvkdufe@J ?
om;rkdufqkd;ay/ +idrf0yfavatmif
pmaytHusuf/ ausmif;rysufzkd@
ae@&ufrjywf/ w&pyf
uGyfnyfchJ&/ xdef;ausmif;&
axG;vS ZG}J uD;cJh&Smw,f/
tarha=umifhyif/ pmrcifbJ
pmoifchJ&/ axG;vS&@J om;
vlvm;ajrmufvkd@ tG,fa&muf
q,fwef;a&mufvkd@ *k%f,lavmuf
axG;vSwa,muf
0rf;ajrmuf0rf;om/ =unfEl;&Sm+yD?
0rf;ajrmufvkd@rS/ rqkH;ao;ygvm;
wae@om;wGif/ om;vkvif
rdcifukd ypf/ tdrfukd ypf
rdcifukdyif/ rwkdifyif
ppfxJ0ifum oGm;yga&m?
ESpfaygif;rsm;pGm
rdef;rom;wefrJh/ &Sm[JhazG[Jh
kef;uefcJhor#
oif[h=J um;[Jh/ jyKjyifcho
J r#
au|;arG;jyKpk/ ,k,cJhor#
xm;cJh& ar#mfvifhcsuf
vSywJhtdyfruf
wppD ysufau/ a&pkefarsmacs+yD?

rdcifukd ajcuefoGm;onfrsdK;
owif;qkd; =um;vkduf&
axG;vScrsm/ &ifusdK;&Smaygh
rsuf&nfwmkd;/ oGifoGifusdK;aygh
vrf;qkd;rkdufarSmifae/ c&D;&SnfrSm
tazwlom;/ av#mufvSrf;oGm;cJh
tm;xm;r&/ onfom;vSa=umifh
b0rkd;csKyf cJh+yDaum?
(8)
zufqpf*syef/ awmfvSefonfhESpfrS
a&wGuf&v#if
tESpfajcmufq,f jynfhch+J yD?
ppftm%m&Sifpepfu/ zufqpfqkd;arG
&,lavcJh
wjynfvkH;ukd i&Jcef;oGif;
nif;yef;ESdyfpufcJhwm
=umvSacs+yD
EGHepfae& 'kd@wkdif;jynf?
t+idK;onf;xef/ rkd;}uD;oGefcs
tkH@ys&Da0/ r_efjymaeum
vGrf;p&maumif;wJh ae@wae@yg?
ajrZmGmrSm
wcgrS r}uHKpzl;/ xl;xl;jcm;jcm;
vmvkdufwJhum;awG
awmufajymifom;em;/
ZdrfcHum;awG rsm;ovkd
*spfum; ppfum;eJ@
ppfom;awGvnf; rsm;owJh?
oJaewJhrkd;/ b,ft+idK;vJ
xD;rkd;olawG&@J tv,frSm
ppf0wfwefqm/ awmufajymifpGmeJ@
&mxl;wHqdyfawG/ 0if;vufaevsuf
89

rsufESmEGrf;vs/ vGrf;wovsuf
ac&Hoif;yif; pkHvifpGm
AkdvfcsKyfwOD; ua&mufvmw,f?
awmiftpGef;u
awmwef;eab;/ ajrZmGm&J@ okomefav;?
okomefav;qD
waG@aG@ vSrf;csDae=u
pnfum;vSwhJ vlwef;}uD;?
tarhtkwf*lrSm
uefawmhzkd@vmwJh
AkdvfcsKyf&J@tvGrf;[m
a=uuGJp&mraumif;ayr,fh
wcrf;wem;awmh &Sdav&J@?
a':axG;vS tkwf*l[m
Gmuav;eJ@ rvkduf
okomefav;eJ@ rvkduf
'De,fw0kdufrSm
tx,f0gqkH;/ t}uD;qkH;?
Gmjyefvkd@ acgif;cschJwhJ
a':axG;vS&@J tkwf*l[m
wcgu nDtpfrESpfOD;
[if;Gufcl;cJhwhJ awmwef;av;eJ@
tvSrf;ra0; okomefab;?

90

b0csif; uGmayrSmaygh?
'gwifru/ uGmjcm;csufu
rsm;vSygw,f a':axG;jr?
AkdvfcsKyf}uD;v#if
rdcifukd &nfpl;
awmifay:OD;apwDwGif
a$xD;wifrwJh?
awmifajcu uGufvyfrSm
ausmif;eJ@p&yf
rkd;jywf&if paqmuf
ukefoavmufvSL'gef;rwJh?
xrif;&nfacsmif;pD;
tvSL}uD;ay;/ GmvkH;u|wf au|;arG;rwJh?
wrvGefrS/ taraxG;vS
om;'geukd
tr#,lEkdifacsrnfvm;?
Zmwfa=umif;pHkvif/ om;jzpftifukd
rdcifaxG;vS/ rod&
od&cJhv#if/ =um;cJhv#if
rdcifom"k ac:rnfavm?
(9)

axG;jr&J@ ajrykHav;vnf;
okomefxJu wae&m&mrSm
&SdaerSmyg?

ppfxu
J kd0if/ ppfajrjyifoGm;cJh&
yxrtacgufrSmyJ
Gmom;ESpfa,muf owfchw
J ,f?

uHqkd;cJh&or#
b0csif;wlcJh=uwJh
nDtpfrayr,fh
AkdvfcsKyftar tkwf*le@J
omrefGmol&J@ ajrykH[m

&Srf;jynf 0jynf/ jynfe,fwum


a&mufav&mwGif/ ajcawmfwifchJ
rk'def;usifhchJ/ apmfum;cJhwm
rsm;vSpGm
tazhajc&m eif;cJhw,f?

awmrSm awmifrSm/ olykef&Sm


[kdGm'DGm olykef&Sm
rouFm&if xdwfwkH;cwf
w&pyf kdufESuf/ ESdyfpufkHru
wcsdK@us&if
acgif;jzwfvkd@yif owfowJh?
rD;SdK@cJhwJhGm/ renf;ygbl;
jymykHay:rSmeif;cJhwJh
ol@&@J ajc&m/ xyfxyfvmav
&mxl;tqifh jrifhavav?
jynfwGif;ppfjymykHay:rSm
tm%myvif wnfchJw,f?
ay:wmcawG/ jzwfpm;ae&if;
aiGa=u;azmoD vmcJhw,f?
bdef;ukefonf"m;jyawGu
a0pkay;=uvkd@
a$paiGp aygu,f0?
awmxJrSm jzpfjzpf/ r@jyrSm jzpfjzpf
olykefjzpfjzpf/ vlxkjzpfjzpf
ppfom;ukdifwG,f/ csdef&G,fypfcwf
aoewfqkdwm
rkd;ukd razmuf/ &ifukd azmuf[k
armufrmapmfum;/ zufqpfpum;eJ@
tvkyform; v_yf&Sm;r_
ausmif;om;xk wkdufyGrJ Stp
&Spaf v;vk;H ta&;tcif;rSonf
'Dy,
J if; vkyf}uHowfjzwfr_xd
Armjynf vlxk}uD;
aoG;acsmif;pD;apatmif
vufoHajymifwhJ yg;uGufom;xJrSm
ol[m
xdyfqkH;u ygchw
J ,f?

wkdif;&ufwhyJ uUvm
rkd;GmwmeJhtukdufwJh?
ppftm%m&SifawGxJrSm
ol[m
wkdif;&ufxm;wJh yuUvmtppf
zufqpfusifhpOf/ oifrae&
ykHpHus?
jynfol@aoG;tkdifuGufrS
tm%mwufvm/ &mxl;wufvm
pnf;pdrfawGwkd;vkd@
aGrkd;aiGrkd; GmcJhw,f?
zufqpf*syefawG/ 0ifa&mufar$=u
wcsdefwcgu ajrZmGm a=urG&ovkd
,ckcsdefcg/ ajc&mtxyfxyf
ppfzdeyfawG/ eif;vkd@acs
ArmjynfGm/ a=urGaeyg+yD?
zufqpfom;u
zufqpfZmwdkyfeJ@
AkdvfcsKyfwufvkyfwJh'Dtjzpf
zufqpfom;aumifb0
usa&mufcJh&
uHqkd;vSwJhrdcifaxG;vScrsm
tr#,lum/ 0rf;ajrmufpGmeJh
om"kac:Ekdifygrnfvm;?
a':axG;vS tkwf*lehJ
ra0;vSwJhawmiftpGef;
awmwef;av;rSm }uKHchJ&
rvSywJh 'DZmwfvrf;[m
a=uuGJp&mvm; em=unf;p&mvm;?
vlr_b0u
tawG;tac:ukd jyXmef;w,fqkd&if
ppftm%m&Sifpepf &J@
qkd;npfwhJ ADZ
91

ol@kyfb0u
oaE<wnfarG;zGm;/ }uD;xGm;vmcJhwmyg?
onfpepf onfacwfawGxrJ Sm
ajrZmeJ@axG;vS
axG;vSeJ@om;AkdvfcsKyfwkd@[m
okyfaqmifwhJ Zmwfaumifrsm;om?
ajrZm&J@ onfykHjyif
oifr,kHv#if
ykHjyifvkd@yJ rSwf,lyg?
aocsmwmu
Armjynf[m
ajrZmemcJhovkd
jynfGmemae&
uH=urRm rvSwhJtjzpf
ppftm%m&Sifpepf
arSmifydef;rnf;npf/ zufqpfacwf?
ed*kH;
aocsmonfu
ppftm%m&Sifpepf
aoG;npfrnf;euf/ pGef;xif;vsuf?

zufqpf*syef/ awmfvSefchw
J hJ
wrsdK;om;vkH;&J@ aoG;pnf;r_
,ckacwfrSm
jyefvnftopfwnf
nD!Gwf=uavmh xuavmh?
zufqpf*syef/ awmfvSefatmifyGJ
wkduf&v
J kd@ &cJh=u
wkduf&aJ omowWd/ jynfolrSm&Sda=umif;
eDarmif;aomaoG; jy=upkd@?
[kdwcsdefwaygif;vu
pcJhwhJ c&D;&Snf
teDxu
J =u,fjzLyGihf
tvHawmfv$ifhcJhwm
c&D;rqk;H ao;ygb;l ?

tkdppfonfwkd@
aoG;&nfaoG;ykyf/ azmufxkwfypfum
oef@pifygavmh?

Gufvdyfajzp/ waygif;vwJh
yk&pfzl;+yD/ aus;O+yD
=unfhprf;a[m[kdqDrSm
'Dv_dif;yrm vdrfhwufvmwJh
{&mr vlxk}uD;eJh
ysHoef;aewJh tvHawmfrsm;
tH@rcef;vSy/ tm;&p&m
teDxrJ S =u,fyGifhrsm;
wyGifhESpfyGifh
qifhuJwkd;yGm; =u,fyGifhrsm;pGm?

orkdif;pmrsufESmxuf/ trnf;uGufukd
acszsufjyKjyif =uukefavmh?

yk&pfzl;+rJ/ aus;O+rJyg
'kd@rSm tem*wf &Sdygw,f?

aocsmonfu
Armhwyfrawmfonf
jynfol@wyfrawmfr[kwf
aoG;ykyfpD;jyef@/ aoG;roef@?

92

trsdk;om;*k%fyk'f
odrfEkyfnKd;EGrf;&
atmufusaemufus
rsufarSmufb0ukd
ajymif;rS&rnf/ jynfopfwnfavmh
jynfoltaygif;wkd@?

atmif+idrf;
a[refaqmif;&J@/ aysmhaysmif;at;puf
npfayvufe@J / ayG@zufqkyfacs
EGrf;a=uae@rsm;/ &Snfvsm;pGmvrf;av#muf
wHwm;atmufua&awG ykyftDa[mif;EGrf;
xrif;=urf;awGvnf; okd;+yD?
tcsdefqkdwm aysmfaewJha&cJwHk;vm;
eufarSmifwho
J pfyifrsm; qGwfqGwfjzLvkd@oGm;
jywif;wcg;awG eH&HrSmwJGavmif;csdwf
tdyfaewJhav aoaewJhteH@
rokd;roef@ rsufvHk;rsm;
abmif;bDtdwfxJ wnfhvkd@xm;?
ae@pOfw&mhav;acgu/f ajcmufyk'f*gxm
yg;pyfrygwJhig;rsm;/ ta&jym;uGJatmifatmf=u
acgufkd;usrkd',fawG
}udK;wef;ay: qwfawmuf uufav#mufav#muf=u
_H@wGvkd@&wJh abmif;bDrsm; acgif;zD;&if;&efjzpf=u?
a&cJaowWmxJ
at;cJrmawmifh ikwfoD;awmihfrsm;
yHkpHcGufxu
J a&cJzHk;acsmhuvufrsm;
rcsOfawmhwhJ pyspf0kdifrsm;
rvdkifwkH;yHk 0uftlacsmif;rsm;
jypfc|cJ |J 0rf;acgif;xJ nwkdif;yJnDvmcH
0kef;okef;um;aqmif; xD;aqmif;vkd@ae&J@

93

tjyifbufrSm tjyifbufrSmaygh
waygif;aEG&uf +ydK;jyuf0if;y
a&rsm;=umrsm; yef;rsm;vrf;rsm;
&GufEk&Gufopf zl;opfa&$a&mif
aea&mifva&mif =u,fa&mifxGef;vif;
&ifwGif;v_dufpm; }udwf+rHKxm;wJh
cGeftm;awGvJ
aygufuyGJ Gifhtef awmfvSef=uaygh?
aEGOD;*drSmef avxefv_dif;jrL;
yifv,ful;wJh aqmif;ckdiSuf
tdrfjyef&ufvJ eD;+yDav
ra[mif;ao;wJh twdwf
waygif;aoG;&J@ t&dyf
&Sifoefv_yf&Sm; Zmr%DiSufrsm;
rD;cJukdpm; rkefwkdif;xJrSmjzwfygav?

94

zkd;eD
cspf&Jabmfa&
tauapmvGef;vScsnfh
ESajrmwo
rkdif;okefawmifr&J@ d_ufoH
emcH+idrfouf
tdyfpuftem; ,lygawmh?
jzpfEkdifr,fqkd&if
oifusqkH;cJhaom
xkdtif=uif;awmpyfY
trSwfw&
tkwf*lvSvSwnf
vGrf;olyef;acGcs
tr#a0csifygonf?
a$vD {&m
rJZm weHwvsm;
ajc&mrsm;xyf
r&yfrem;
opPmw&m; &SmykHawmfzGifh
,kH=unfcsufjzifh Gufv$ifhol?
yuwd kd;om;
pdwfxm;jzLpif
jynfolawG&@J &ifxrJ Sm
oif[m
xkH&Dar$;jr
xm0&yGifhvef;
ESvkH;vS yef;wyGifhyif jzpfawmh?
95

jynfolawGu cspf
jynfolukd cspfwhJ
uGefjrLepfoif
cspfwJhZeD;
orD;eJ@ om;
cspftm;ykdvnf;
ypfxm;ovkd jzpfchJ.?
zufqpf*syef
vSHpGyfzsm;rSmoif[m
&ifwcsufrckef
ESvkH;wcsufrwkef
pl;&SwhJ rsufvkH;tpkHe@J
&efolukd wkefv_yfapcJhw,f?
owWd pGef@v$wfr_
oifh&@J rGefjrwfr_twGuf
wkESKdif;p&m
igazG&SmqJ?
tarSmifxkodyfonf;
c&D;vrf;r
!ef&yfjyonfh
tvif;wpyrm
=uifemaEG;axG;
oifurf;ay;aomvuf
qGJ,lwuf
a&S@quf?
?
(zufqpf*syefqef@usifa&;twGif;rS tmZmenfrsm;okd@ trSwfw&)

96

0if;wifhxGef;
(awmfvSefa&; rprD )

&Jabmfodef;wef wJh
awmfvSefwhJ ol&aJ umif;[m
acgif;wjcm; ukd,fwjcm;
zufqpfrsm;&J@ "m;csufatmuf
rwGef@ razmuf paw;cH
trdEkdifiHtay: opPmSd
ppfukdif;wHwm;}uD; odygw,f
{&m0wD ikdchJ&wJhae@ tJ'Dae@
b,fawmhrS rarh=ubkd@ rSwfwrf;wifxm;yg?

vufyHwef; OD;bwifuae
ocif ocifr
tmSvli,frsm; tygt0if
&[ef;Sifvl tajrmuftjrm;
uifaywkdifrsm;&J@ vufcsufatmuf
toufaysmufch&J wmawGvJ renf;vS
&ifemp&m aumif;vSw,f?

(awmfvSefa&; ed'gef;)
yJcl;pHjywyf&if;u
wyf&if;r; AkdvfausmfaZm&J@ ukwifay:rSm
ocifpkd;eJ@ AkdvfcsKyfatmifqef;
&nfrSef;csuf SdSSd &nfrSef;=u&mu
zwyv qkdwhJ oaE<om;
zufqpfvSHpGyf=um;rSm tajcwnf
uvva&=unf pcJhw,f?
uGefjrLepfygwD
Armhwyfrawmf
97

jynfol@ta&;awmfyHk ygwD
[efcsufnDnD aygif;pnf;
zqyv}uD; ay:xGef;vmcJhw,f?

98

(awmfvSefa&;}uD;twGif;)
vGwfvyfrS tr#a0yg wJh
a=uuGpJ Gm rSm=um;&if;
tHukdwif;+yD; toufay;
armfuGef;a&;oGm;=uwJh tmZmenfawG[m
a[m'DawmfvSefa&;}uD;xJrSmyg?

igwkd@ tkd;yHkawGay:rSm
acgif;aygif;pawG waxmifaxmife@J
EkdifiHa&;acgif;aqmifawG pnf;pdrfcH
awmfvSefa&; tay: opPmazmuf
vGwfvyfa&;vrf;a=umif; aysmufchJ&&if
a&muf&mb0uae urBmra=u
vufpm;acsoGm;r,fa[hvkd@ usdefpmwkduf
aoewfukdykduf+yD; ppfajrjyiftwGif;
&ifajruwkwfcif;+yD; aS@ukdwuf
toufe@J v+J yD; pGef@ch=J u
usqHk;oGm;=uwJh ol&aJ umif;awG[m
a[m'DawmfvSefa&;}uD;xJrSmyg?

EkdifiHa&;orm;
wyfrawmfom;
tvkyform; v,form;
ausmif;om;eJ@ &[ef;
EkdifiHw0Sef;u rsdK;cspfawG
us&mae&mu yg0if+yD;
a[m'DawmfvSefa&;}uD;twGif; pGef@chJwm
trdArmjynf&@J vGwfajrmufa&;
avmuygveJ@ jA[Rpkd&fw&m;
w&m;r#wr_e@J EkdifiHawmf
aygufzGm; ay:xGef;vma&; jzpfygw,f?

(awmf v S e f a &;t+yD ; - vG w f v yf a &;}uD ; aemuf )


zufqpfawmfvSefa&;}uD;&J@ *k%ftSdefe@J
t[kef wxdefxdef quf+yD;aoG;
vHk;0vGwfvyfa&;qD quf+yD;SK
rsufarSmufjyKEkdif=uawmhwhJ tcsdefrSm

yxrqHk;aom vGwfvyfa&;ae@ txdrf;trSwf


tvHawmf wzswfzswf pifjrifhxuf
tuste wuf+yD; xkdifae=u
vGwfvyfaom jrefrmEkdifiHawmf tpkd;&wJh wJh
acgifaygif;p waxmifaxmife@J
taqmifta,mifawG tjynfhqGJ
tdajEN}uD;wcGo
J m;eJ@ vlawGxJ
zufqpfawmfvSefa&;twGif;u ygzl;ol
aS@wef;tcef;u ygzl;ol
vlq,fOD; jynfhatmifawmif rSd - qkdyguvm;?

vGwfvyfa&; a=unm+yD;p
zufqpfawmfvSefa&;ae@ npmpm;yG}J uD;
pm;+yD;vkd@rS vufrajcmufao;cif
&ifemp&m rkdufkdif;
orkdif;wauG@ tjzpf

jynfwGif;ppf

w&m;cHtppfawG[m b,folv?J

zufqpfawmfvSefa&;&J@ ol&aJ umif;


EkdifiHom;aumif;wcsdK@
olykefvkd@trnfwGif
aomif;usef;olvkd@pm&if;wif
urnf;qifoGm;cJh&
kdfif;vSwJhtjzpf
w&m;cHtppfawGu b,folv?J

cktcsdefxdvJ
a=uuGpJ &m tjzpfqkd;eJ@

99

&ifusdK;p&mcsnf; }uHKae&
zufqpfa[mif;uae zuffqpfopf
ppftm%mSif pepftvDvD&@J vufatmuf
rkd;raomufEkdifao;wJh EkdifiHawmf
vif;=uufaqmfbkd@ a0;aeqJ
a&mifeDay:bkd@ a0;aeqJ

zufqpfawmfvSefa&; ol&aJ umif;wkd@&@J usdefpm


rSmwrf; &nfrSef;csuf - ysufch+J yDavm - jynfh+yDavm
twdwfawmtkyfxu
J yJhwifoH
wnHnH=um;ae&
rwfva&mufwkdif; ykdus,fvm

[kdwkef;u zufqpfawmfvSefa&;&J@ atmifyGu


J kd
tSufenf;olawGu tacsmifykduf
a=umifawmifE_dufwm cHch&J ovkd
tckusawmh
ppf"m;jyawGu armifykdifpD;
awmfvSefa&;ae@}uD;&J@ ae&m
ppfwyfae@}uD;ygvkd@ twif;xl
olckd;u vlvl[pf
zufqpf
vufopf

rlvzufqpfawmfvSefa&;}uD;&J@ yJhwifoH
wausmh jyef=um;&qJ
'kwd, zufqpfawmfvSefa&;}uD;twGuf
&ufcsdef;xyfrH aG;=u&OD;rvm;
orkdif;'%f&mrsm;eJ@ trdjynf
rsuf&nfSKdufoH rqHk;Ekdifao;ygwum;?
0if;wifhxGef;
18 - 1 - 2005

100

You might also like