Pengenalan Kepada

Rangkaian Komputer

Sharing information/ device

Security enhancement

Backup storage

Database & system management

Online application such as e-banking, e-commerce, ext..

Without networking this is happen to us

Breakdown security

Unmanaged/ not centralized

Sneakernet
energy & time
Communication

gap

Waste

This is also might

happen..

Pirates, hackers, world benyond border, data

loss.ext

Sistem rangkaian tidak mampu dibangunkan

tanpa memenuhi kriteria-kriteria yang tertentu.
Kriteria tersebut ialah;

Sambungan fizikal
Sambungan logikal
Aplikasi yang menyokong sistem untuk penghantaran dan
penerimaan data serta data yang dihantar dapat difahami
oleh penerima.

Definisi Rangkaian
Komputer
Rangkaian komputer dirujuk sebagai sekumpulan peranti,
dikenali juga sebagai nod, yang berhubungan dengan media
penghubung.
Nod boleh terdiri daripada komputer, mesin pencetak atau

lain-lain peranti yang menghantar dan menerima data

yang dihasilkan oleh nod-nod lain dalam rangkaian. Media
penghubung ini juga dikenali sebagai media komunikasi,
manakala sekumpulan nod yang berkomunikasi dengan
nod-nod lain dikenali sebagai rangkaian.

Rangkaian Komputer terdiri daripada dua atau lebih

komputer yang disambungkan untuk membolehkan

perkongsian sumber, (contoh : pencetak, pengimbas,
storan dan sebagainya) pertukaran fail, atau dengan erti
kata lain untuk membolehkan perkongsian secara
elektronik.

Definisi Rangkaian
Komputer

Berdasarkan Oxford dictionary,rangakaian

komputer ditakrifkan dengan chain of
interconnected computer.
Menurut Knot, Waites dan Callaghan ia
merujuk kepada A number of computers
connected together for the purpose of
communication processing.

Gambar Rajah 1.1: Satu rangkaian mudah

Kepentingan Rangkaian
Kepentingan/Sumbangan
Rangkaian

Ciri Utama Urusan

1. Perkongsian Sumber

2. Pengurusan Sistem Dan

Data Terpusat

3. Keselamatan Data

4. Utusan Elektronik (E-mail)

5. Sokongan (Backup)

Perkongsian fail data,

pencetak sumber tenaga
manusia (workgroup) dan
lain-lain.
Memudahkan tugas,
menjimatkan masa serta
membolehkan data
dipindahkan dengan selamat.
Membolehkan fail dan data
bersaiz besar dikongsi dan tidak
perlu dipindahkan
secara fizikal.
Kawalan data terpusat memudahkan
pengurusan dan boleh diakses pada
bila-bila waktu

Aplikasi

Maklumat inventori
Syarikat, dokumen
dsb.
Perkongsian Perkakasan.

Menggunakan server
untuk mendapatkan data

Program ini akan mengawas

dan melaporkan pada pentadbir data
sebarang aktiviti tidak
normal dalam rangkaian.

Menggunakan password

Dapat bertukar-tukar maklumat

secara elektronik.
Dokumen elektronik boleh dilekatkan
gambar atau dibuat salinan secara
elektronik.

Komunikasi lebih pantas

Menjaga data daripada

kerosakan dan kehilangan

Maklumat yang tersimpan di server

sahaja.
Integriti data dalam server lebih tinggi
dari yang tersimpan dalam setiap
komputer.

Sejarah Rangkaian Komputer

Masa
Awal 1940 an
1947

Pembangunan
Kegagalan perkakasan elektromekanikal disebabkan oleh saiznya
yang terlalu besar.
Inovasi semikonduktor membuka lebih banyak ruang untuk
menghasilkan komputer yang mempunyai saiz yang lebih kecil.

1950 an

Inovasi didalam penghasilan litar bersepadu (integrated circuit)

1960 an

Komputer Kerangka Utama (Mainframe computer)

digantikan dengan komputer yang lebih kecil apabila penggunaan
litar bersepadu telah meluas digunakan.

Akhir 1960 dan 1970 an

Komputer kecil atau Minikomputer telah berjaya dibangunkan.

1977

Apple memperkenalkan minikomputer yang juga dikenali dengan

komputer peribadi (personal computer - PC).

1981

IBM memperkenalkan PC yang pertama

Pertengahan 1981

Pengguna komputer tersendiri (standalone computer) memulakan

perkongsian fail dengan komputer tersendiri yang lain melalui
modem. Komunikasi ini dikenali dengan point to point atau
dialup communication.

Kategori pengguna rangkaian komputer

Kategori pengguna rangkaian, bergantung kepada
betapa kompleksnya rangkaian yang dibina itu. Berikut
dinyatakan serba ringkas kategori pengguna yang
melibatkan rangkaian.
Pentadbir Pangkalan Data

Bertanggungjawab untuk membina program dan

menguruskan pangkalan data hubungan, yang bersaiz
besar, dalam suasana rangkaian dan memberi
kemudahan capaian maklumat pangkalan data kepada
pengguna rangkaian.

Penyelengara Rangkaian

Bertanggungjawab dalam membaikpulih dan naik taraf

perkakasan rangkaian dan mengesan kerosakn
rangkaian.

Kategori pengguna rangkaian komputer

Kakitangan Sokongan

Bertanggungjawab dalam memberi bantuan teknikal

kepada pentadbir sistem dalam satu rangkaian yang
besar; dari segi menyelesaikan masalah rangkaian secara
berkala dan memberi latihan kepada pengguna-akhir
rangkaian.

Pentadbir Web

Bertanggungjawab dalam melancarkan dan menguruskan

kandungan serta corak laman Web syarikat, memastikan
maklumatnya adalah tepat dan terkini, dan menarik.

Pengguna Akhir

Pengguna biasa yang hanya menggunakan komputer

dalam rangkaian untuk mencapai maklumat bagi
menjalankan tugasan atau menggunakan kemudahan
yang disediakan dalam rangkaian tanpa menghiraukan
bagaimana rangkaian itu diuruskan.

Peranan komputer rangkaian

Tiga peranan komputer dalam rangkaian :
Client
mengguna sumber-sumber rangkaian
Peer
mengguna dan menyediakan sumber-sumber
rangkaian
Server
menyediakan sumber rangkaian

Setiap peranan komputer ini ditentukan oleh jenis

sistem pengoperasian yang dipasang pada komputer

tersebut.
Server selalunya dipasang dengan sistem
pengoperasian Windows NT Server, Windows 2000
Server, atau Novell Netware.
Client pula dipasang dengan sistem pengoperasian
client seperti Windows 95/98 atau 2000 Professional,
NT Workstation, atau Novell Netware client.
Peer dipasang dengan sistem pengoperasian peer;
Windows 95/98, atau Macintosh.

Jenis rangkaian
Berdasarkan kepada peranan komputer dalam

rangkaian, rangkaian boleh dibahagi kepada tiga

jenis :

terdiri dari client dan server

yang menyokongnya
Peer tiada server dan rangkaian digunakan untuk
perkongsian peranti di antara peer yang
berdikari
(independent peer)
Hybrid

rangkaian client-server dan juga

mengandungi peer.Kebanyakan rangkaian adalah
dari jenis hybrid.
Client-Server

Rangkaian client-server
Rangkaian client-server mempunyai server berdedikasi

kepada rangkaian yang menyediakan keselamatan dan

kemudahan perkongsian sumber.
Server berdedikasi adalah komputer yang hanya
berfungsi sebagai server dan tidak sebagai client atau
workstation.
Tugas pemprosesan dibahagi di antara server dan client.
Client (selalunya dipanggil front end) memohon
servis, seperti storan fail dan mencetak
Server (selalunya dipanggil back end) akan memberi
servis yang diminta.

Rangkaian client-server
Dalam Windows 2000, rangkaian berdasarkan server

diuruskan dengan menggunakan active directory

domains.

Domains adalah sekumpulan rangkaian dan pelanggan

yang berkongsi maklumat keselamatan.

Server khas yang dipanggil domain controller. Pengguna

rangkaian boleh mencapai sumber dalam domain tertentu

hanya selepas semakan ke atas pengguna itu di lakukan
oleh domain controller.

Domain keselamatan dan kebenaran untuk logon

dikawal oleh server yang khas yang dipanggil sebagai

Primary Domain Controller (PDC) yang selalunya disokong
oleh domain controller kedua yang dinamakan sebagai
Backup Domain Controller(BDC).

BDC akan ambil alih tugas semasa PDC sedang sibuk atau

semasa ketiadaan PDC atas sebab tertentu.

Rangkaian client-server

Rangkaian client-server
Kelebihan Rangkaian Client-Server
Keselamatan pusat yang kuat
Storan fail berpusat, yang membenarkan semua
pengguna menggunakan data yang sama dan data yang
kritikal boleh dibuat backup dengan mudah.
Menurunkan kos kerana server berupaya mengumpulkan
(pool) semua sumber perkakasan dan perisian
Berupaya berkongsi peralatan yang mahal seperti
pencetak laser berwarna, pemplot saiz A0.
Prestasi server adalah tinggi, pencapaian adalah lebih
cepat dari peer.
Memudahkan pengguna hanya perlu guna satu katalaluan untuk capai semua sumber.
Servis bilangan pengguna yang ramai
Kelemahan Rangkaian Client-Server
Kos perkakasan berdedikasi adalah tinggi
Kos sistem pengoperasian rangkaian dan lesen client adalah
tinggi
Perlukan seorang pentadbir rangkaian.

Rangkaian client-server
Jenis-Jenis Server
Server di dalam rangkaian menjalankan tugas yang
spesifik. Satu server boleh menjalankan beberapa
tugas atau dikhaskan untuk satu tugas tertentu
sahaja.
a)
File server
Menguruskan pencapaian pengguna dan
penggunaan sumber fail dan pencetak. Pengurusan
fail adalah seperti mengalihkan fail, simpan fail,
keserentakan kemaskini fail, arkib fail (backup).
b)
Print Server
Kawalan mencapai pencetak, pemplot dan mesin
fax.

Rangkaian client-server
c) Message

Server
Menguruskan perutusan elektronik, E-mail, aplikasi
workgroup (pengurusan workflow), directory services
(bantu pengguna mencari, simpan dan menjaga
keselamatan maklumat dalam rangkaian contoh:
Windows NT domain uruskan sumber mana dapat dicapai
oleh pengguna mana dalam domain tersebut) dikalangan
pengguna.

d)Application Server
Membolehkan aplikasi client/server dan juga datanya
dicapai oleh pengguna. Sebagai contoh, server
menyimpan banyak data yang mempunyai struktur yang
mudah supaya mudah dicapai oleh pengguna. Dengan
application server, pangkalan datanya akan berada dalam
server, hanya keputusan yang terhasil dari permintaan
pengguna sahaja yang akan diterima oleh komputer client.
e)Database Server
Menjalankan perisian untuk pelanggan dalam rangkaian.

Jenis- jenis server

Rangkaian peer ( peer to peer )

Tiada pengawalan pusat atau server dalam rangkaian.

Pengguna berkongsi ruang cakera dan sumber-sumber seperti
pencetak atau fax mengikut kesesuaian masing-masing.

Rangkaian Peer diurus dalam kumpulan-kerja

(workgroup) dimana kawalan keselamatannya sangat
terhad. Tiada terdapat proses login. Jika anda telah login kepada
satu peer dalam rangkaian, anda dapat menggunakan manamana sumber dalam rangkaian yang tidak dikawal dengan katalaluan tertentu.

Capaian kepada setiap sumber boleh dikawal jika

pengguna memerlukan kata-laluan. Oleh kerana tiada
wujudnya kawalan pusat, anda perlu mengetahui kata-laluan
bagi setiap sumber yang dikawal itu.

Perkongsian sumber dikalangan peer tidak dapat

dioptimumkan. Apabila ramai pengguna mencapai sumber dari
satu peer tertentu, prestasi peer berkenaan akan menurun.
Selalunya peer mempunyai had lesen tertentu yang menetapkan
capaian serentak pada sumber yang sama hanya pada beberapa
bilangan peer sahaja.

Rangkaian peer ( peer to peer )

Komputer dalam rangkaian peer boleh berfungsi sebagai server dan

Rangkaian peer ( peer to peer )

Kelebihan Rangkaian Peer
Tidak perlu tambah kos untuk beli server atau

perisian yang mahal.

Mudah untuk dipasang
Tidak memerlukan pentadbir rangkaian
Pengguna boleh mengawal capaian kepada
sumber yang dikongsi

Rangkaian peer ( peer to peer )

Kelemahan Rangkaian Peer

Beban tambahan ke atas komputer kerana perkongsian

sumber
Peer tidak mampu menguruskan sambungan rangkaian
sebanyak yang diuruskan oleh server.
Data sukar untuk dicari kerana tidak diuruskan di satu pusat.
Tidak boleh mencapai fail untuk storan kerana tidak
diuruskan di satu pusat.
Pengguna perlu menguruskan komputer masing-masing
Keselamatan lemah
Tiada pengurusan pusat menjadikan rangkaian peer yang
besar tidak boleh berfungsi dengan baik (saiz maksima =
10 PC).

Rangkaian Hybrid
Rangkaian hybrid

mengandungi kedua-dua jenis

peranan komputer di atas dan selalunya
mempunyai active domains dan workgroup.

Ini bererti bahawa semasa semua sumber, yang

dikongsi, dikawal oleh server, pengguna
rangkaian masih boleh mencapai sumber yang
dikongsi dikalangan peer dalam workgroup.

Dengan itu pengguna rangkaian tidak perlu

logon kepada domain controller untuk mencapai
sumber dalam workgroup.

Rangkaian Hybrid

Rangkaian hybrid mengandungi server berdedikasi dan komputer

Rangkaian Hybrid
Kelebihan Rangkaian Hybrid
Semua kelebihan rangkaian client-server
Kebanyakan kelebihan rangkaian peer
Keupayaan pengguna dan pentadbir rangkaian mengawal

keselamatan bergantung kepada perlunya sumber tertentu

itu dikongsikan.

Kekurangan Rangkaian Hybrid

Sama seperti kekurangan rangkaian client-server.

Bandingan keselamatan dalam

Rangkaian Peer dan Rangkaian ClientServer : Peer
Server
Kurang selamat kerana menggunakan
Menggunakan keselamatan
keselamatan paras-berkongsi (share-level paras-fail (file-level security)
atau keselamatan kebenaran
security)
mencapai (access permission
security)
Hanya perlukan satu kata laluan
Share-level security : pengguna boleh
untuk mencapai semua sumber
menetapkan kata laluan untuk mencapai
dalam rangkaian
sumber dalam rangakain, tetapi pengguna
ini tidak boleh mengawal pengguna yang
mana satu untuk mencapai sumber
tersebut sesiapa yang tahu kata laluan itu
boleh mencapainya.
Setiap sumber yang hendak dikawal
perkongsiannya perlukan kata laluan
berasingan akhirnya terlalu banyak kata
laluan yang perlu diingat.

Pemilihan jenis rangkaian

Keputusan untuk memilih jenis rangkaian yang

sesuai, perlu dipertimbangkan kemampuan anda

membeli server rangkaian, perisian sistem
pengoperasian rangkaian dan kos seorang
pentadbir rangkaian. Jika anda mampu, anda
bolehlah pertimbangkan jenis rangkaian hybrid
(persekitaran lan yang luas). Jika anda tidak
mampu, maka anda harus pertimbangkan jenis
rangkaian peer.

Rekabentuk rangkaian

Topologi rangkaian juga dirujuk sebagai kaedah komputer,

pencetak, peranti rangkaian dan lain-lain peranti
disambungkan.

Dengan erti kata lain, topologi rangkaian menjelaskan

bentangan reka letak (layout) pendawaian dan laluan
penghantaran data.

Topologi akan memberikan kesan yang besar kepada

perjalanan sistem rangkaian yang dibangunkan. Topologi
adalah istilah piawai yang digunakan oleh profesional
rangkaian apabila mereka merujuk kepada rekabentuk asas
rangkaian.

Memilih topologi tertentu akan mempunyai kesan ke atas

perkara berikut :

Jenis peralatan yang diperlukan dalam rangkaian.

Keupayaan peralatan.
Perluasan rangkaian.
Cara bagaimana rangkaian akan diuruskan.

Rekabentuk rangkaian
Membina rangkaian bukan hanya sekadar

menyambungkan komputer-komputer dengan kabel

rangkaian. Kombinasi jenis kabel tertentu, NIC yang
berbeza-beza, sistem pengoperasian rangkaian dan
lain-lain komponen memerlukan susunatur yang
berbeza.

Setiap topologi rangkaian mempunyai implikasi ke atas

beberapa perkara seperti satu topologi tertentu akan

memerlukan bukan sahaja jenis kabel yang tertentu
tetapi juga bagaimana kabel itu akan ditarik
disepanjang lantai, siling dan dinding.

Topologi juga akan menentukan bagaimana komputer

berkomunikasi dalam rangkaian. Topologi berlainan

memerlukan kaedah komunikasi yang berbeza dan
kaedah komunikasi ini amat mempengaruhi rangkaian.

Rekabentuk rangkaian
Rangkaian mempunyai dua jenis topologi iaitu;
Topologi Fizikal didefinisikan sebagai
susunatur fizikal penyambungan dalam
rangkaian, terutama sekali lokasi
komputer dan lain-lain peranti rangkaian
Topologi Logikal didefinisikan sebagai
struktur rangkaian di tahap yang lebih
tinggi dan menggambarkan aliran trafik
rangkaian.

Latihan
a.

Apakah yang dimaksudkan dengan Rangkaian?

b .Senaraikan Enam ( 6 ) kelebihan menggunakan rangkaian

i)
ii)...
iii)
iv)..
v)
vi)..
c . Kesemua dibawah ialah merupakan kelebihan menggunakan rangkaian
kecuali:
a)Pertukaran maklumat
c) Pertukaran perkakasan
b)Menyimpan maklumat
d) Perhubungan rangkaian
d .Di antara perkongsian yang dapat dilakukan di dalam sistem rangkaian
komputer ialah kecuali :a) Perkongsian perisian
b) Perkongsian Folder
c) Perkongsian Pencetak
d) Perkongsian nama Komputer

Latihan
e)
Anda ingin membangunkan satu rangkaian yang
membolehkan pengguna mengakses sistem maklumat
pelajar Kolej Komuniti di seluruh Malaysia.
Bincangkan ciri-ciri rangkaian yang sesuai untuk
tujuan tersebut dari segi:
i.
ii.
iii.
iv.
v.

Jenis rangkaian
Kos
Jenis pengguna
Perisian yang digunakan oleh server dan
pengguna
Lakaran rangkaian yang anda banggunkan

f.

Anda melanggan satu leased line daripada syarikat

Telekom Berhad. Leased line yang anda langgan adalah
untuk kegunaan peribadi di rumah anda. Sila lakarkan
rajah rangkaian anda dengan mengambil kira ciri-ciri
berikut:
i.
ii.
iii.
iv.
v.

Satu leased line untuk kegunaan internet dan telefon

Satu router bertindak sebagai modem dan access point
2 buah desktop yang menggunakan cable
1 buah laptop yang menggunakan wireless.
1 buah switch

FAKTA

IDEA

untuk
rangkaian
Anda Tafsiran
merupakan
seorang
pekerja baru disalah sebuah syarikat
dari pelbagai
sudut. Apabila masuk ke dalam organisasi
telekomunikasi
yang terkenal.
tersebut, anda melihat terdapat pelbagai jenis sambungan rangkaian.
Disini anda terfikir bahawa tafsiran untuk sistem rangkaian adalah sangat
luas. Sebagai seorang pekerja baru yang komited, anda perlu
mengetahui tafsiran untuk rangkaian dari pelbagai sudut.
ISU PEMBELAJARAN

PELAN TINDAKAN
Saya berpendapat
rangkaian
merupakan.

kUIZ
a. Apakah yang dimaksudkan dengan Rangkaian?

(1M)
b. Senaraikan empat ( 4 ) kelebihan menggunakan rangkaian
i)
ii)...
iii)
iv).........................................................................................
(2 M)
c.

Senaraikan tiga (3) kriteria penting untuk membangunkan Sistem Rangkaian.

i)
ii)...
iii)

d. Senaraikan 2 Jenis Rangkaian .

i)
ii)...

(2 M)

e. Takrifkan NOD dari segi rangkaian.

(1M)

f. Takrifkan MEDIA dari segi rangkaian.

(3M)

(1M)