Professional Documents
Culture Documents
I HC BCH KHOA
KHOA K THUT HA HC
Mn hc:
C T THC PHM
TI:
RU V C TNH CA
RU
GVHD:
Thng 4/2016
MC LC
DANH MC HNH...........................................................................................................
1.
bc cao)................................................................................................................................
4
2.
3.
a.
Alcoldehydrogenase (ADH)..............................................................................
b.
Catalase.............................................................................................................
c.
2.2
2.3
3.2
a.
b.
c.
Chng to ty th................................................................................................
d.
S nhim m...................................................................................................
4.
5.
nh hng ca acetate.............................................................................................
6.
6.2
6.3
DANH MC HNH
Hnh 1: S chuyn ho methanol v ethanol thnh aldehyde.............................................
Hnh 2: Qu trnh chuyn ho nhn heme ca cytochrome sinh ra cc hp cht c.........
Hnh 3: Con ng chuyn ha ru thnh acetaldehyde...........................................
Hnh 4: H renin-angiotensin...........................................................................................
Hnh 5: Tc ng acetate n gan....................................................................................
Hnh 6: Phn t etanol y cc phn t lipid v ph v s sp xp ca chng................
Hnh 7: Mt receptor ca protein mng cho hp thu etanol..............................................
Hnh 8: Tc ng ca ru ln mng t bo.....................................................................
H thng ny ln u tin c pht hin khi cho chut ung ru trong mt thi
gian di. Ti cc t bo gan ca chut xut hin s tng sinh mng li ni cht trn
trong t bo cht. S tng sinh ny cng tng t nh s tng sinh p li khi c
th tip nhn qu liu cc loi thuc v cc cht c. Trong h thng oxy ho ny,
enzyme in hnh nht l cytochrome P450. Cytochrome l mt h cc enzyme cha
nhn heme l cc enzyme monooxygenase c kh nng oxy ho c ethanol,
methanol, cc steroids, acid bo hoc thm ch l benzene, acetone, Ngoi gan,
ngi ta cng tm thy h enzyme ny t bo no v phi.
im ng ch nht ca enzyme ny l kh nng thch ng ca n vi
methanol v ethanol. Hng s Km ca P450 cao hn ADH gp 10 ln i vi c cht l
ethanol, do vy m nng thp, ADH gan c kh nng xc tc cao hn P450 rt
nhiu. Tuy nhin, P450 vt tri hn so vi ADH nng alcohol cao.
Mt khc, c mt hn ch khi P450 hot ng mnh, l s xut hin ca cc
th h oxi hot ng nh l O2 , H2O2 v cc gc t do khc. Cc tc nhn ny chnh
l nguyn nhn lm tn thng n cc t bo c P450 m c thu np qu nhiu
alcohol.
2.3 Qu trnh oxy ha acetic acid v cc hp cht gy c trong chu trnh Krebs
Acid acetic c to thnh s tip tc c chuyn ha nh cc phc h enzyme
ca chu trnh Krebs to ra sn phm cui cng l CO2 v H2O kt hp vi vic tch
ly nng lng. Thc t, sau khi ung ru cc kt qu o nhit lng cho thy vic
s dng nng lng t glucid hoc t lipid. V mt ny, ng trn quan im dinh
dng ru cng c th c coi l mt cht dinh dng tt, bi n c kh nng to ra
khong 29kJ/g. Nu kh nng oxy ha ru l 100mg/kg/h th mt ngy m mi
ngi c th s dng 160g ru (ng vi khong 2 lt ru vang) to ra 4,5MJ
tng ng vi 2/3 nng lng to ra t qu trnh trao i cht c bn. Tuy nhin,
vic tnh ton ny ch thun ty v mt ton hc, trn thc t qu trnh chuyn ha ny
khng th din ra vi mt lng ln nh vy v n cn chu tc ng ca yu t dc
l khc [7].
Thc t, khi s dng mt lng ln ru thng rt hay dn n tnh trng tha
nng lng. Cc ung c ru thng cha rt t hoc khng c ng, khng c
protein nhng ru li thng kch thch ngon ming, n ung nhiu ln, gy tha
nng lng v dn n bo ph. Ngc li, mt vi yu t sinh l v tm l xut hin
ngi ung ru li dn n hin tng chn n hoc n ung tht thng dn n
vic gim kh nng hp th nit v vitamin gy ri lon tiu ha v suy gim dinh
dng [7].
3. S ri lon trao i cht do oxy ha ru
3.1 S chuyn ha ru trong c th
Ru c hp th vo mu qua cc mch mu nh ca thnh d dy v rut
non. Trong vng vi pht ung ru, ru di chuyn t d dy n no, ni nhanh
chng to ra cc hiu ng ca ru, lm hot ng ca t bo thn kinh chm li.
Khong 20% lng ru c hp thu qua d dy. Hu ht (80%) cn li c hp
th qua rut non.
Ru cng theo mu n gan, thi tr ru trong mu thng qua qu trnh ti gan
gi l chuyn ha, ni m ru c chuyn i thnh cht khng c hi. Gan ch
c th chuyn ha mt lng ru nht nh ti mt thi im, li lng d tha
lu hnh khp c th. Do , cng tc ng trn c th c lin quan trc tip n
8
10
d. S nhim m
Mt trong nhng bnh v gan quen thuc ca ngi nghin ru l s nhim m.
Hin tng ny l kt qu tng tc ca ethanol vi cc qu trnh trao i lipid v
lipoprotein.
L tnh trng cc ht m tch t trong t bo gan chim trn 5% trng lng gan
v lm hn ch hot ng ca t bo gan
L biu hin sm ca bnh gan do ru, thng him khi c triu chng, i
khi thy mt mi, y hi, kh tiu, nng tc vng h sn phi, nng hn c
th thy vng da, bun nn, nn hay s thy gan to.
Cc xt nghim sinh ha mu nh men gan u bnh thng hoc tng nh.
Siu m l phng php chn on tng i chnh xc, sinh thit gan s gip
phn bit vi nguyn nhn khc.
Gan nhim m tuy lnh tnh, nhng t l pht sinh x ha cao
Chng ta u bit cung cp nng lng cho c th, ty th phi dng cc cht
nh NADH2 t qu trnh oxy ha ru v acetaldehyde c bit l cc cht kh ca
chu trnh Krebs khi oxy ha cc cu t hai carbon vn c phn ct ra t acid bo.
12
Khi c ru, chng s thay th cc acid bo lm ngun cung cp nng lng chnh cho
t bo. Vic gim oxy ha cc acid bo s dn n s tch t m gan.
Vic tng t l NADH/NAD+ cng lm tng s tch t lng glyceraldehyde 3
phosphate trong gan. T cht ny d dng ester ha vi cc acid bo t do to
thnh triglycerid.
4. Dc hc v c tnh ca acetaldehyde v cc hp cht gy c [6, 7, 8]
Phn ln lng ru ung vo c hp th vo mu v chuyn ha gan (85
ti 98%), mt s nh c thi trc tip qua phi hoc thn (2 ti 10%), hoc c
hp th v chuyn ha khu tr ti cc t bo tit nhy d dy (0 ti 5%). Chng ta
ch xt con ng chuyn ha quan trng ti gan, ni y din ra hai qu trnh khc
nhau p ng vi lng ru v thi gian ung ru khc nhau, cui cng gii phng
cc mc nng lng khc nhau dn n kt qu chnh l nghch l trong thc t. C 2
con ng chuyn ha ru thnh acetaldehyde.
Con ng chuyn ha th nht: thng qua hai h thng men ADH (alcohol
dehydrogenase) v ALDH (acetaldehyde dehydrogenase). y l con ng
chnh xy ra nhng ngi ung ru va phi. Sn phm cui cng l acetate,
theo mu n tiu th m c. Ton b con ng ny gii phng nng lng
xp x 7 kcal/gram ru nguyn cht. S chuyn ha tun theo ng hc bc 0,
ngha l mt khi lng c nh c chuyn ha trong mt n v thi gian.
Ngi ln khng nghin chuyn ha khong 7-10g ethanol mt gi vi s gim
dn nng ethanol trong mu xp x 15-20mg/dL/gi. Ngi nghin ru
hoc ung qu nhiu ru c th chuyn ha nhanh hn v nng ethanol
trong mu c th gim vi tc 30-40mg/dL/gi. Ethanol c chuyn ha
ch yu bi ng alcohol dehydrogenase bo tng ca t bo gan:
Ethanol + NAD+Acetaldehyde + NADH + H+
Alcohol Dehydrogenase
Acetaldehyde + H2O + NAD+Acetate + NADH + H+
Alcohol Dehydrogenase
Acetate AcetylCoA CO2+ H2O
Chu trnh Krebs
13
14
cng tn vi enzyme l ALDH. Gen ALDH c hai phin bn l Glu (tm vit tt l G)
v Lys (L); do , trong dn s c 3 nhm ngi vi 3 bin th gien: GG, LG v LL.
Ngi mang bin th LL c th khng c kh nng chuyn ha acetaldehyde mt
cch hu hiu, v do hot cht ny tch t trong c th. Chnh v l do ny m
ngi mang bin th LL khi ung ru mt tr nn ng, hay i ma, v tim p
nhanh. Bin th LL hin din trong khong 30-40% ngi ng (Nht, Hn
Quc, Trung Quc).
Ngi mang bin th LG c kh nng chuyn ha acetaldehyde tt, nn h c
tu lng cao hn nhng ngi vi bin th LL. Phn ln nhng ngi ung ru
nhiu Nht v Hn Quc mang trong mnh bin th LG v GG.
Nhng nguy c ung th ty thuc vo bin th gen. i vi nhng ngi ung
ru, ngi mang bin th LL c nguy c ung th cao hn ngi mang bin th LG v
GG. Chng hn nh nu ngi mang bin th LL m ung nhiu ru (trn 400 mg
mi tun) nguy c ung th thc qun tng gp 50 ln so vi ngi cng mang bin th
LL hay LG ung ru vi liu lng thp (di 200 mg ethanol mi tun). Tuy nhin,
v nhng bin chng bun nn, nn v nng bng, nn ngi mang bin th LL
thng khng ung nhiu ru. Do , ung th thc qun hay thy nhng ngi
mang bin th LG v GG. Tht vy, nghin cu Nht cho thy khong 60-70%
trng hp ung th thc qun l do bin th LG
S kch ng thn kinh c th gy ra bi Ethanol c th dn dn vic sao chp
gen, dch m protein sai hoc ri lon mt s h thn kinh dn truyn. Ngoi nhng tc
ng trc tip ca ru ethanol ln h thn kinh trung ng v cc chuyn ha sinh hc
th acetaldehyde c to ra bi qu trinh thy phn ru bng cc enzyme
dehydrogenase. Acetaldehyde lm gim s lu thng ca cc cht qua mng t bo v
lm ri lon chc nng ca cc protein vn chuyn qua mng. Ngoi ra acetaldehyde
cn c coi l mt cht ha hc tng t nh formaldehyde c kh nng gy ung th,
ph hy DNA, kch thch s pht trin, sn sinh ra cc t bo c tnh rn c th.
Acetaldehyde c th tc ng trc tip lm ph v cu trc thng thng trn DNA s
nh vi cc DNA ngi to thnh cc DNA adduct (DNA cng sinh) gy ra cc
t bin nhim sc th ca t bo. Cc DNA cng sinh s tng tc vi ADN bnh
thng v lm nhiu lon hot ng ca chng. Mc d c th ngi c c ch sa
cha nhng sai lnh trn cc DNA cng sinh, tuy nhin vic s dng ung c cn
15
16
5.
nh hng ca acetate
Qu trnh bin i acetat thnh acetyl CoA lm tng cng chuyn ha ATP
thnh AMP. Nhu cu tiu th ATP ny c th gy c cho gan v gy ra tnh trng tng
chuyn ha gan u l kt qu ca vic dng nhiu ru.
18
thi gian thch nghi di, mng t bo s bin i v nu nh vng ru chng s khng
thc hin c chc nng ca minh. Do , trong thi gian cai ru c th xut hin
mt vi ri lon chc nng ngc vi nhng ri lon ban u do ru gy ra.
6.3
C
c
vng mt vi vng c bit h tiu no, v thng thn (cortex). Thng t s nng
ca GMP vng v ca GABA (axit gama amino butyric) s quyt nh cho s biu
hin ca hi chng cai ru.
Ethanol gn trc tip vi cc receptor ca axit gama-amino butyric gy ra hiu
ng gim au tng t nh ca benzodiazepine.
23