You are on page 1of 456
Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 19 ra hé thong GSM da dém thuc hién mot hy sinh 16n 1a dé tim kiém cdc thi trudng 6 chau Au va chau A ho khong thuc hién tuong thich giao dién vo tuyén giita GSM va AMPS. Nho vay c4c hang Ericsson va Nokia tré thanh cdc hing din dau 6 co sé ha tang v6 tuyén sé va bd lai sau cdc hang Motorola va Lucent. Tinh trang trén da tao co hi cho cdc nha nghién cttu 6 My tim ra mot phuong dn théng tin di dong sé mdi. Dé tim kiém hé th6ng thong tin di dong s6 mdi ngudi ta nghién cttu cong nghé da truy nhap phan chia theo ma (CDMA). Cong nghé nay sit dung ky thuat trai phd trudc dé da c6 cdc tg dung cht yéu trong quan su. Duge thanh lap vao nam 1985, Qualcom, sau d6 duoc goi 1a "Thong tin Qualcom" (Qualcom Communications) da phat trién cong nghe CDMA cho thong tin di dong va da nhan dugc nhiéu bang phat minh trong Iinh vuc nay. Ltic dau cong nghé dugc dén nhan mot cach dé dat do quan niém truyén thong vé vo tuyén 1a méi cudc thoai ddi hdi mot kénh v6 tuyén riéng. Dén nay cOng nghé nay da tré thanh cong nghé thong tri 6 Bac MY. Qualcom da dua ra phién ban CDMA dau tién duce goi 1a IS-95A. Cac mang CDMA thuong mai da duge dua vao khai thdc tai Han Quéc va Héng Cong. CDMA ciing da duge mua hoac dua vao thir nghiém 6 Ac-hen-ti-na, Bra-xin, Chi-lé, Trung Quéc, Dic, I-xra-en, Pé-ru, Phi-lip-pin, Thai Lan va méi day 6 Nhat Ban. Téng Cong ty Buu chinh Vién thong Viet Nam cing da c6 ké hoach thir nghigm CDMA. 6 Nhat Ban vio nam 1993, NTT dua ra tiéu chudn théng tin di dong s6 dau tién cla nudc nay: JPD (Japanese Personal Digital Cellular System - Hé thong té ong s6 cia Nhat Ban). Dé ting thém dung lugng cho cdc hé théng thong tin di dong, tan sé clia céc hé thong nay dang duoc chuyén tir ving 800-900 MHz vao ving 1,8 - 1,9 GHz. Mot s6 nuéc da dua vao sit dung ca hai tan s6 (Dual Band). Song song vi su phat trién ciia cdc hé théng thong tin di dong té ong noi trén, cdc hé thong thong tin di dong han ché cho mang ndi hat str dung may cém tay khéng day s6 (Digital Cordless Phone) ciing duge nghién ctu phat trién. Hai hé thong dién hinh cho loai thong tin nay 1a DECT (Digital Enhanced Cordless Telecommunications - Vién thong 20 Gido trinh Thong tin di dong khong day s6 tang cudng) cla chau Au va PHS (Personal Handyphone System - Hé théng may dién thoai cdm tay c4 nhan) cla Nhat Ban cing da dugc dua vao thuong mai. Ngoai cdc hé thong thong tin di dong mat dat, céc hé thong thong tin di dong vé tinh: Global Star va Iridium ciing duge dua vao thuong mai trong nam 1998. Nhu vay su két hop gitta cdc hé théng thong tin di dong noi trén sé tao nén mot hé théng thong tin di dong cd nhan (PCS: Personal Communication System) cho phép mdi c4 nhan cé thé thong tin 6 moi thdi diém va 6 bat ctf noi nao ma ho can thong tin. Hién nay dé dap tig nhu cau ngay cing tang cila cdc khéch hang vién thong vé cdc dich vu vién thong mdi cdc hé th6ng thong tin di dong dang tién téi thé hé ba (thé hé mot: thong tin di dong tuong tu; thé hé hai: thong tin di dong s6 nhu hién nay). G thé hé ba nay céc hé thong thong tin di dong cé xu thé hoa nhap thanh mot tiéu chudn duy nhat va cé kha nang phuc vu 6 téc do bit len dén 2 Mbps. Dé phan biét vdi cdc hé thong thong tin di dong bang hep hién nay cdc hé thong théng tin di dong thé hé ba dugc goi la cdc hé thong thong tin di dong bang r6ng. 6 Viet Nam, GPC va VMS hién dang khai thc hai mang thong tin di dong s6 VinaPhone va MobiFone theo tiéu chudn GSM. Cong ty SPT lién doanh véi cong ty SLD dy kién sé dua vao khai thdc hé th6ng thong tin di dong theo tiéu chudn IS-2000 1x (pha 1 cia cdma2000) vao cudi nam 2001. Hién nay s6 thué bao di dong 6 Viet Nam da chiém hon 20% téng s6 thué bao toan quéc. Su gia tang nhanh chéng s6 luong thué bao di dong da dan dén nay sinh van dé vé dung lugng hé thong. Dé giai quyét van dé nay cén cé cdc gidi phdp sau: , - Quy hoach t6i wu cho mang hién cé: quy hoach hop ly ving phir song, thu nho 6, sir dung bién phap nhdy tan (cho GSM), tang dung luong téng dai... - Chuyén sang sit dung bang tan cao hon (1800 MHz) Ngoai ra dé dap tg cdc dich vu méi nhat 1a cdc dich vu truyén so liéu, cdc hang khai thac dich vu thong tin di dong & Viét Nam dang nghién cttu chuyén dan sang théng tin di dong thé hé ba. Trudc mat cdc cong nghé Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 21 thong tin di dong thé hé 2,5 dugc dua vao sit dung. Hai nha khai thac mang VinaPhone va MobiFone da dua vao mang cua ho céng nghé WAP va GPRS, con SPT sir dung ngay tir dau tiéu chudn IS-2000 1x. Cac cong nghé nay cho phép tang dung luong truy nhap lén dén 144 kbps va truy nhap truc tiép vao mang Internet. 1.1.2 Cac dac tinh co ban cia hé thong thong tin di dong Ngoai nhiém vu phai cung cap cdc dich vu nhu mang dién thoai 06 dinh thong thudng, cdc mang thong tin di dong phai cung cp cdc dich vu dac thi cho mang di déng dé dam bao thong tin moi noi mai ltic. Dé dam bao dugc cdc chitc nang n6i trén cdc mang thong tin di dong phai dam bao mot sé dac tinh co ban chung sau day: 1. Sir dung hiéu qua bang tan dugc cap phat dé dat dugc dung lugng cao do su han ché ciia dai tan v6 tuyén str dung cho théng tin di dong. 2. Dam bao chat lugng truyén dan yéu cau. Do truyén dan duge thuc hién bang v6 tuyén 14 mOi trudng truyén dan hd, nén tin hiéu dé bi anh hudng ciia nhiéu va pha dinh. Cac hé thong thong tin di dong phai cé kha nang han ché t6i da cdc anh hudng nay. Ngoai ra dé tiét ki¢m bang tan 6 mang thong tin di dong s6 chi c6 thé sit dung cdc Codec téc do thap. Nén phai thiét ké cdc Codec nay theo cdc cong nghé dac biét dé duge chat luong truyén dan cao. 3. Dam bao an toan thong tin tot nhat. Moi trudng truyén din v6 tuyén IA moi trudng rat dé bi nghe trom va sit dung trom dudng truyén nén cn phai c6 bién phdp dc biét dé dam bao an toan thong tin. Dé dam bao quyén loi cia ngudi thué bao can gift bi mat sé nhan dang thué bao va kiém tra tinh hop 1é cia méi ngudi sir dung khi ho truy nhap mang. Dé chéng nghe trom can mat ma hod thong tin cha ngudi sir dung. 6 cdc he thong théng tin di dong mdi ngudi sit dung c6 mét khod nhan dang bi mat riéng dugc luu giit 6 bd nhé an toan. © hé théng GSM SIM-CARD duge sit dung. SIM-CARD cé kich thudc nhu mot thé tin dung. Ngudi thué bao 6 thé cim thé nay vao may di dong cia minh va chi cé ngudi nay cé thé sit dung nd. CAc théng tin luu gift 6 SIM-CARD cho phép thuc hién cdc thu tuc an toan thong tin. Gido trinh Thong tin di dong 4, Giam t6i da rét cudc goi khi thué bao di dong chuyén tir ving phi nay sang ving phi khac. 5. Cho phép phat trién cdc dich vu mdi, nhat 1a cdc dich vu phi thoai. 6. Dé mang tinh toan cdu phai cho phép chuyén mang quéc té (International Roaming). 7. Cc thiét bi cm tay phai gon nhe va tiéu thu it nang long. 1.1.3 GiGi thiéu chung xu thé phat trién cia mang thong tin di dong Tong két qué trinh va xu thé phat trién cia cdc hé thOng thong tin di dong trén thé gidi duge cho @ hinh 1.1. Hinh vé cho thay su phat trién cia hé thdng dién thoai di déng t6 ong (CMTS: Cellular Mobile Telephone System) va nhan tin (PS: Paging System) tién t6i mot hé thong chung toan cau tuong lai. Dé dai dién cho céc thé hé thong tin di dong hinh 1.1 chi dua ra cdc hé thong dién hinh nhat. Nam 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 2000 1981 - \ froma] 18-136 Rows (COMA S95 > GSM _ 4 Poy} ___ AMPS| O4BrunN~ccoNnGd ES Chau Au NMT450 NMT900] > -2 |-_fpect] —______ Nhat Ban »{PDC NTACS PHS POCSAG ERMES| FLEX} Hinh 1.1 Qué trinh phat trién ctia cdc hé théng thong tin di dng trén thé giéi Cac hé thdng thong tin di dong té ong tuong ty thé hé mot duge dua ra trén hinh vé bao g6m: Chuong 1: Téng quan vé thong tin di déng 23 - AMPS: Advanced Mobile Phone Service - Dich vu dién thoai di dong tién tién. - NAMPS: Narrow AMPS - AMPS bang hep. - TACS: Total Access Communication System - Hé théng thong tin truy nhap toan bé. - ETACS: Extended TACS - TACS mé r6ng. - NMT4S50: Nordic Mobile Telephone 450 - Hé thong dién thoai di dong Bic Au bang tén 450 MHz. - NMT900: Hé théng dién thoai di dong Bac Au bang tan 900 MHz. - NTT: Nippon Telegraph and Telephone - Hé-théng do NTT phat trién. - JTACS: Japanese TACS. - NTACS: Narrow TACS. Cadac hé thong thong tin di dong t6 ong s6 thé hé hai dugc dua ra trén hinh vé bao gém: - IS-54B TDMA - IS-136 TDMA - IS-95 CDMA - GSM: Global System for Mobile Communications - Hé théng thong tin di dong toan cau - PCN: Personal Communication Network - Mang thong tin cé nhan - CT-2: Cordless Phone-2 - Dién thoai khong day-2. - DECT: Digital Enhanced Cordless Telecommunication - Vién thong khong day sé tang cudng. - PDC: Personal Digital Cellular - Hé thong té ong s6 cd nhan. CAc hé théng nh4n tin trén hinh vé bao gém: - POCSAG: Post Office Code Standardization Advisory Group - Nhom cé van tiéu chudn hod ma buu dién. - ERMES: European Radio Message System - Hé th6ng nhan tin vo tuyén chau Au. Gido trinh Thong tin di dong Cac hé thong théng tin di dong s6 hién nay dang 6 giai doan thé hé hai cong. Dé dap ting cdc nhu cdu ngay cang tang vé cdc dich vu thong tin di dong ngay tir cdc nam dau cia nhiing nam 1990 ngudi ta da tién hanh nghién ctu hoach dinh hé thong thong tin di dong thé hé ba. ITU-R dang tién hanh c6ng tac tiéu chudn hod cho hé thong thong tin di dong toan cdu IMT-2000 (truéc day 1a FPLMTS). 6 chau Au, ETSI dang tién hanh tiéu chudn hod phién ban cla hé thong nay voi tén goi 1a UMTS (Universal Mobile Telecommunication System - Hé thong vién thong di dong toan cau). Hé thong mdi nay sé lam viéc & dai tan 2 GHz. NO sé cung cap rat nhiéu hinh loai dich vu bao gém tit cdc dich vu thoai va sé ligu thap hién nay cho dén cdc dich vu s6 liéu cao, video va truyén thanh. Téc dO cuc dai cha ngudi sit dung sé dén 2 Mbps. Téc d6 cuc dai nay sé chi c6 6 cdc 6 pico trong nha, cdn cdc dich vu véi téc do 14,4 kbps sé dugc dim bao cho di dong thong thudng 6 cdc 6 macro. Ngudi ta cing dang tién hanh nghién cttu cdc hé thong vo tuyén thé hé b6n cé téc do cho ngudi sit dung 1én hon 2 Mbps. © hé thong di dong bang rong MBS (Mobile Broadband System) du kién nang t6c dO cha ngudi sir dung dén STM-1. D6i véi MBS cac séng mang dugc sit dung 6 cdc budc séng mm va d6 rong bang tan 64 GHz. Du6i day liét ké mot s6 tinh nang dat dugc 6 thé hé hai cong (GSM): - Cac dich vu mang méi va cai thién cdc dich vu lién quan dén truyén sé nhu nén sé liéu cla ngudi sit dung, sé liéu chuyén mach kenh | t6éc dé cao (HSCSD: High Speed Circuit Switched Data), dich vu v6 tuyén géi chung (GPRS: General Packet Radio Service) va s6 liéu 14,4 kbps. C4c tinh nang lién quan dén dich vu tiéng nhu: Codec tiéng toan t6c tang cudéng (EFC: Enhanced Full Rate Codec), Codec da téc d6 thich tmg va khai théc tu do dau cudi cdc Codec tiéng. C4c dich vu bé sung nhu: chuyén hudng cudc goi, hién tén chi goi, chuyén giao cudc goi va cdc dich vu cam goi mdi. Cai thién lién quan dén dich vu ban tin ngén (SMS: Short Message Service) nhu: méc néi cdc SMS, mé rong bang chit cdi, m0 rong tuong tac giita cic SMS. Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 25 - Cfc cong viéc lién quan dén tinh cudc nhu: céc dich vu tra tién thoai trudc, tinh cudc néng va hé trg cho wu tién ving gia dinh. - Tang cudng cong nghé SIM. - Dich vu mang thong minh nhu CAMEL. - Caéc cai thién chung nhu: chuyén mang GSM - AMPS, cdc dich vu dinh vi, tuong tac véi céc hé théng thong tin di dong vé tinh va hé tro dinh tuyén t6i uu. Hé thong tin di dong thé hé ba sé phai 1a thé hé thong tin di dong cho cdc dich vu di déng truyén thong c4 nhan da phuong tién. H6p thu thoai sé dugc thay thé bang buu thiép dién ti dugc léng ghép v6i hinh anh va cdc cudc thoai théng thudng trudc day sé dugc bé sung cdc hinh anh dé tré thanh thoai c6 hinh... Dudi day 1a mot so yéu cdu chung déi véi hé thong tin di dong thé hé ba nay: - Mang phai la bang rong va co kha nang truyén thong da phuong tién. Nghia 1a mang phai dam bao dugc t6c dO bit cla ngudi sir dung dén 2 Mbps. - Mang phai c6 kha nang cung cap do rong bang tan (dung lugng) theo yéu cau. Diéu nay xudt phat tir vic thay déi t6c do bit cha cdc dich vu khdc nhau. Ngoai ra cin dam bao dudng truyén vo tuyén khong ddi xting voi: téc do bit cao & dudng xudng va téc d6 bit thap 6 dudng lén. - Mang phai cung cp thdi gian truyén din theo yéu cdu. Nghia 1a dam bao cdc két ndi chuyén mach cho tiéng, cdc dich vu video va cdc kha nang s6 liéu g6i cho cdc dich vu sé liéu. - Chat lugng dich vu phai khong thua kém chat lugng dich vu mang cé dinh, nhat 1a déi vdi tiéng. - Mang phai cé kha nang sit dung toan cau, nghia 1a bao g6m ca phan tir thong tin vé tinh. WARC-92 (The World Administrative Radio Conference held in 1992) da danh cdc bang tan 1885 - 2025 MHz va 2110 - 2200 MHz cho IMT-2000. Hién nay chau Au va nhitng ngudi sir dung GSM cing véi Nhat Ban dang phat trién W-CDMA (Wide Band Code Division Multiple 26 Gido trinh Thong tin di dong Access - Da truy nhap phan chia theo ma bang rng) trén co sé UMTS, con Mf thi tap trung phat trién thé hé hai (IS-95) va mé rong tiéu chudn nay dén IS-2000. Cac tiéu chudn di dong bang rong moi dugc xay dung trén co sé CDMA hoac CDMA két hyp TDMA. 1.2 CAU TRUC CHUNG CUA HE THONG THONG TIN DI DONG 1.2.1 M6 hinh tham khao hé thong thong tin di dong Mot hé théng di dong bao gdm nhiéu phan tir vat ly, ching c6 thé 1a cdc bo phan riéng ré hay dat cing v6i cdc phan tir logic khdc. Tuy nhién cdc phan tir nay phai tuong tac v6i nhau dé két hop hoat dong. Dé tuong tac, cdc ban tin phai duge phat di trén cdc giao dién gitta hai phan tir. Néu hai b6 phan chic nang tach biét va néu giao dién duge chudn hod thi nha cung cap dich vu c6 thé mua san phdm tir céc nha san xuat khdc nhau. Tuy nhién van chua thé dam bao hoat dong tot vi tiéu chudn lién két nay c6 thé khong bao ham duoc tat cd cdc khia canh khai théc. Phan nay sé trinh bay cdc bd phan chtic nang va cdc giao dién da duge chudn hod giita cdc b6 phan nay. M6 hinh tham khao hé théng thong tin di dong dugc cho 6 hinh 1.2. Os WE, PaAL@ Le 1) PSTN}-@-[Dce Zao (2) ISON }@)re? PLMN’ TA}W-HR Cac mang ngoai [Cac bé quan ly di ol (Cac VLR khac Hinh 1.2 Mo hinh tham khdo hé thong thong tin di dong Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 27 C4c phan tir chinh cua m6 hinh tham khao nhu sau: * Tram di dong, MS MS (Mobile Station) 1a thiét bi duy nhat ma ngudi sir dung c6 thé thudng xuyén nhin thay cla hé thong. MS cé tl thiét bi dat trong 6 to hay thiét bi xach tay hodc thiét bi cém tay. Loai thiét bi nhé cdm tay sé 1a thiét bi tram di dong phé bién nhat, Ngoai viéc chita cdc chtic nang vo tuyén chung va xt ly cho giao dién v6 tuyén MS con phai cung cap céc giao dién vdi ngudi sit dung (nhu: micro, loa, man hién thi, ban phim dé quan ly cudc goi) hodc giao dién véi mot s6 thiét bi khac (nhu: giao dién v6i mdy tinh cd nhan, FAX...). Hién nay ngudi ta dang c6 gang san xudt cdc thiét bi dau cudi gon nhe dé dau noi vdi tram di dong. Viéc lua chon cdc thiét bi dau cudi hién dé mé cho cdc nha san suat. Chitc nang chinh cia cdc thiét bi dau cui g6m: - Thiét bi dau cuéi (TE) thuc hién cdc chitc nang khdng lién quan dén mang di dong: FAX, may tinh. - Két cudi tram di dong (MT) thuc hién cdc chttc nang lién quan dén truyén dan 6 giao dién v6 tuyén. - Bé thich tng dau cuéi (TAF) lam viéc nhu mot cita néi thong thiét bi dau cuéi vdi két cudi di dong. Can sir dung b6 thich ting dau cudi khi giao dién ngoai tram di dong tuan theo tiéu chudn ISDN dé dau néi dau cuéi con thiét bi dau cudi lai c6 giao dién dau cuéi - modem. * Tram thu phat géc, BTS Mot BTS (Base Transceiver Station) bao gém cdc thiét bi phat thu, anten va xir ly tin hiéu dac thi cho giao dién v6 tuyén. Co thé coi BTS 1a cdc modem v6 tuyén phiic tap cd thém mét s6 cdc chic nang khac. Mot bo phan quan trong cia BTS 1a TRAU (Transcoder/Adapter Rate Unit: Khéi chuyén déi ma va téc do). TRAU 1a thiét bi ma 6 d6 qué trinh ma hod va giai ma tiéng dac thi riéng cho hé thong di dong dugc tién hanh, 6 day cing thuc hién thich tng téc do trong trudng hop truyén sé liéu. TRAU 1a mot bé phan cia BTS, nhung ciing c6 thé dat né cdch xa BTS va tham chi trong nhiéu trudng hop n6 dugc dat gitta BSC va MSC. 28 Gido trinh Thong tin di dong * B6 diéu khién tram géc, BSC BSC (Base Station Controller) cé nhiém vu quan ly tat ca giao dién vo tuyén thong qua cdc lénh diéu khién tir xa cla BTS va MS. Cac lénh nay chu yéu 1a cdc lénh an dinh, gidi phong kénh vo tuyén va quan ly chuyén giao (Handover). Mot phia BSC duge néi voi BTS con phia kia ndi voi MSC. Trong thuc té BSC 1a mot téng dai nho cé kha nang tinh todn ding ké. Vai trd chi yéu cla n6 1a quan ly cdc kénh 6 giao dién vo tuyén va chuyén giao. Mot BSC trung binh cé thé quan ly tdi vai chuc BTS phu thudc vao luu lugng cla cdc BTS nay. BTS ciing cé thé két hop chung vdi BSC vao mot tram géc. * Trung tam chuyén mach cdc dich vu di dong, MSC GO hé thong thong tin di dong chitc nang chuyén mach chinh dugc thyc hién boi MSC (Mobile Services Switching Center), nhiém vu chinh cla MSC 1a diéu phéi viéc thiét lap cudc goi dén cdc ngudi sir dung mang thong tin di dong. Mot mat MSC giao dién vi BSC, mat khdc no giao dién v6i mang ngoai. MSC lam nhiém vu giao dién véi mang ngoai duoc gi la MSC céng (GMSC: Gate MSC). Viéc giao dién vdi mang ngoai dé dam bao théng tin cho cdc ngudi sit dung mang thong tin di dong doi hdi céng thich tg IWF (IWF: InterWorking Function - Céc chtic nang tuong tac). Mang thong tin di dong ciing can giao dién véi mang ngoai dé sir dung cdc kha nang truyén tai cla cdc mang nay cho viéc truyén tai s6 liéu cla ngudi str dung hodc bao hie u gitta cdc phan tir cla mang. Chang han mang thong tin di dong c6 thé sit dung mang bdo hiéu kénh chung s6 7 (CCS No 7), mang nay dam bao hoat dong tuong tac gitta cdc phan tir trong mot hay nhiéu mang thong tin di dong. MSC thudng 1a mot téng dai Idn diéu khién va quan ly mot s6 cdc b6 diéu khién tram gc (BSC). Mot téng dai MSC thich hop cho mot ving do thi va ngoai 6 cé dan cuvao khoang m6t triéu ngudi (voi mat do thué bao trung binh). Dé két noi MSC véi mot sé mang khac cén phai thich ting cdc dac diém truyén dan cia mang thong tin di d6ng v6i céc mang nay. Cac thich ting nay duge goi la cdc chitc nang tuong tac (IWF: InterWorking Function). IWF bao gém mot thiét bi dé thich tng giao thttc va truyén din. N6é cho phép két n6i v6i céc mang: PSPDN (Packet Switched Public Data Network - Mang sé li¢u cong cong chuyén mach g6i) hay Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 29 CSPDN (Circuit Switched Public Data Network - Mang sé liéu cong cong chuyén mach kénh), n6 cing t6n tai khi cdc mang khdc chi don thudn la PSTN (Public Switched Telephone Network - Mang dién thoai chuyén mach cong céng) hay ISDN (Integrated Services Digital Network - Mang sé lién két da dich vu). IWF cé thé duoc thuc hién trong cing chtic nang MSC hay cé thé 6 thiét bi riéng. 6 trudng hop hai giao tiép gitta MSC va IWF duge dé mo. * BO ghi dinh vi thuong tri, HLR Ngoai MSC mang thong tin di dong bao gém ca céc co so dit liu. C4c thong tin lién quan dén viéc cung cap cac dich vu vién thong duge luu giit 6 HLR (Home Location Register) khong phu thuéc vao vi tri hién thdi cla thué bao. HLR ciing chtfa cdc thong tin lién quan dén vi tri thdi cua thué bao. Thudng HLR 1a mot may tinh ditng riéng khong cé kha nang chuyén mach va cé kha nang quan ly hang tram ngan thué bao. Mot chtfc nang con cia HLR 1a nhan dang trung tam nhan thuc AUC, nhiém vu cia trung tam nay quan ly an toan sé liéu clia cdc thué bao duge phép. * B6 ghi dinh vi tam tri, VLR VLR (Visitor Location Register) 14 co sé dit liéu thtt hai trong mang thong tin di dong. N6 dugc ndi v6i mot hay nhiéu MSC va cé nhiém vu luu gitt tam thdi s6 ligu thué bao cia cdc thué bao hién dang nam trong ving phuc vu cia MSC tuong ting va déng théi luu gitt s6 liu vé vi tri cia cdc thué bao néi trén 6 mic d6 chinh x4c hon HLR. Cac chtfc nang VLR thudng dugc lién két v6i cdc chiic nang MSC. * MSC cong, GMSC Mang thong tin di dong cé thé chtta nhiéu MSC, VLR, HLR. Dé thiét lap mot cudc goi tir mang ngoai dén ngudi sir dung thong tin di dong, trudc hét cudc goi phai dugc dinh tuyén dén mot téng dai céng duoc goi 1a GMSC ma khong céin biét dén hién thdi thué bao dang & dau. Cac téng dai céng cé nhiém vu lay thong tin vé vi trf cla thué bao va dinh tuyén cuéc goi dén tong dai dang quan ly thué bao 6 thdi diém hién thoi (MSC tam trii). Dé vay trudc hét cc téng dai cong phai dya trén s6 thoai danh ba ciia thué bao dé tim dting HLR can thiét va hoi HLR nay. Tong 30 Gido trinh Thong tin di dng dai céng cé mot giao tiép vdi cdc mang bén ngoai, thong qua giao tiép nay n6é lam nhiém vu céng dé két ndi cdc mang bén ngoai véi mang thong tin di dong. Ngoai ra téng dai nay ciing c6 giao dién bdo hiéu so 7 (CCS No 7) dé c6 thé tuong tac véi cdc phan tit khéc cla mang thong tin di dong. Vé phuong dién kinh té khong phai bao gid téng dai céng ciing ding riéng ma no thudng duge két hgp voi MSC. * Khai thac va bdo duéng mang Hé thong khai thac OS (Operation System) thuc hién khai thic va bao dudng tap trung cho mang thong tin di dong. Khai thac 1a cdc hoat dong cho phép nha khai thc mang theo déi hanh vi cia mang nhw: tai cla hé thong, mttc do chan, sé luong chuyén giao (handover) giita hai 6..., nho y nha Khai théc c6 thé gidm sat dugc toan b6 chat luong cia dich vu ma ho cung cap cho khdch hang va kip thoi xit ly cdc su cd. Khai thdc cing bao gém viéc thay déi cau hinh dé gidm nhing van dé xuat hién & thdi diém hién thoi, dé chudn bi tang Iuu lugng trong tuong lai, tang ving phi. Viéc thay déi mang cé thé thuc hign "mém" qua béo hiéu (chang han thay déi thong s6 chuyén giao dé thay déi bién gidi tuong d6i gitta hai 6), hoac thuc hién cting ddi hdi su can thiép tai hién trudng (ching han bé sung thém dung long truyén dan hay lap dat mot tram mdi). 6 he thong vién thong hién dai khai thac duge thuc hién bang méy tinh va dugc tap trung & mot tram. Bao duGng c6 nhiém vu phat hién, dinh vi va sita chita cdc su cé, hong héc. N6 cé mot sé quan hé véi khai thac. Cac thiét bi 6 mang vién thong hign dai co kha nang ty phat hién mot so su co hay du bao su c6 thong qua ty kiém tra. Trong nhiéu tru’ng hop ngudi ta du phong cho thiét bi dé thiét bi su c6 c6 thé thay thé bing thiét bi du phdng. Su thay thé nay cé thé thuc hien ty dong. Ngoai ra viée giam nhe sy c6 cé thé duge thuc hién béi ngudi khai thac bang diéu khién tir xa. Bao duGng ciing bao gém ca cdc hoat dong tai hién truéng nham thay thé thiét bi bi su c6. Hé thong khai thdc va bao dudng cé thé duge xay dung trén nguyén ly TMN (Telecommunication Management Network - Mang quan ly vién thong). Khi nay mot mat hé thGng khai thac va bao duGng duge néi dén cdc phan tir cia mang vién thong (céc MSC, BSC, HLR va cdc phan tir Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 31 mang khac trir BTS, vi truy nhap dén BTS dugc thuc hién qua BSC). Mat khdc hé thong khai théc va bao dudng lai dugc néi dén mot may tinh chi dong vai trd giao tiép ngudi may. Hé thdng nay thudng duge goi la OMC (Operation and Maintenance Center - Trung tam khai thac va bao duGng). *AUX: Thiét bi bé tro * Quan ly thué bao va trung tam nhan thuc, AUC Quan ly thué bao gém céc hoat dong quan ly dang ky thué bao. Nhiém vu dau tién 1a nhap va xod thué bao khéi mang. Dang ky thué bao ciing c6 thé rat phite tap, bao gém nhiéu dich vu va cdc tinh nang bd sung. Nha khai thdc phai truy nhap duge tat ca cdc thong sé ndi tren. Mot nhiém vu quan trong khdc cia khai thdc 1a tinh cudc cdc cudc goi. Cudc phi phai dugc tinh va giti dén thué bao. Quan ly thué bao 6 mang thong tin di dong chi lién quan dén HLR va mét sé thiét bi OS riéng ching han mang néi HLR véi cdc thiét bi giao tiép ngudi may 6 céc trung tam giao dich v6i thué bao. Viéc quan ly thué bao duge thuc hién thong qua mot khod nhan dang bi mat duy nhdat cho timg thué bao. AUC (AUthentication Center) quan ly cdc thong tin nhan thuc va mat ma lién quan dén timg c4 nhan thué bao dua trén khod bi mat nay. AUC c6 thé duge dat trong HLR hay MSC hay doc lap véi ca hai. Khoa nay cing duge luu gift vinh ciu va bi mat trong bd nhé MS. 6 GSM bo nhé nay c6 dang SIM-CARD cé thé rdt ra va cam Iai duge. * Quan ly thiét bi di dong, EIR Quan ly thiét bi di dong duge thuc hién béi bo dang ky nhan dang thiét bi EIR (Equipment Identity Register). EIR luu gif tat cd cdc dit ligu lién quan dén tram di dong MS. EIR duge néi dén MSC qua dudng bao hiéu dé kiém tra su duge phép cia thiét bi. Mot thiét bi khong duge phép im. (Luu y: khdc v6i thiét bi, su duge phép cia thué bao duge xac nhan boi AUC). * BO xik ly ban tin sé lieu, DMH DMH (Data Message Handler) dugc sit dung dé thu thap cac dit ligu tinh cudc. 32 Gido trinh Thong tin di dong * Cac mang ngodi C4c mang th6ng tin nay bao gém mang dién thoai chuyén mach cong cong PSTN (Public Switched Telephone Network), mang s6 lién két da dich vu ISDN (Integrated Services Digital Network), mang di dong cong cng mat dat PLMN (Public Land Mobile Network) va mang sé liéu cong cOng chuyén mach g6i PSPDN (Packet Switched Public Data Network). Cac giao dién sau day duoc dinh nghia giita céc phan tit khdc nhau cla hé théng: * BS dén MSC (giao dién A) Giao dién giita tram géc va MSC dé dam bao bdo hiéu va Iu lugng (ca sé liéu lan tiéng). * Giao dién BTS dén BSC (A-bis) Néu tram g6c dugc chia thanh BTS va BSC thi giao dién nay dugc dinh nghia. * Giao dién MSC véi PSTN (A,) Giao dién nay duge dinh nghia nhu giao dién tuong tu sit dung hoac bao hiéu da tan hai tong (DTMF) hay bdo hiéu da tan (MF). * MSC voi VLR (giao dién B) Giao dién nay dugc dinh nghia 6 tiéu chuan giao thitc GSM hoac TIA IS-41. * MSC voi HLR (giao dién C) Giao dién nay duge dinh nghia 6 tiéu chan giao thttc GSM hoac IS-41. * HLR voi VLR (giao dién D) Day 1a giao dién bdo hiéu giitta HLR va VLR duge xay dung trén co sé bao hiéu s6 7. Hién nay n6 dugc dinh nghia 6 tiéu chudn ciia giao thite GSM hoac TIA IS-41. * MSC voi ISDN (giao dién D,) Day 1a giao dién s6 v6i ISDN. Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 33 * MSC véi MSC (giao dién E) Day 1a giao dién luu lugng va bdo hiéu gitta cdc tong dai cha mang di dong. * Giita MSC va EIR (giao dién F) Vi EIR chua dugc dinh nghia nén giao dién nay cing chua dugc dinh nghia. * Gitta VLR véi VLR (giao dién G) Giao dién nay dugc sit dung khi can thong tin gitta céc VLR. * HLR v6i AUC (giao dién H) Giao thitc cho giao dién nay chi méi dugc dinh nghia cho GSM. * DMH voi MSC (giao dién I) Day 1a giao dién gitta bo xit ly ban tin dit li¢u voi MSC. * MSC voi IWF (giao dién F) Giao dién nay dugc dinh nghia béi chifc nang tuong tac. * MSC voi PLMN (giao dién M,) Day 1a giao dién vi mang thong tin di dong khac. * MSC véi OS (giao dién O) Day 1a giao dién voi hé thong khai thac. Hién dang dugc dinh nghia. * MSC véi PSPDN (giao dién P,) Day la giao dién gitta MSC vi mang chuyén mach géi. * BO thich ing dau cuéi TA (Terminal Adapter) véi thiét bi déu cudi TE (Terminal Equipment) (giao dién R) Day 1 giao dién dac thi cho tig loai dau cudi duge két noi voi MS. * ISDN véi TE (giao dién S) Day 1a giao dién dugc dinh nghia & hé thong ISDN. * BS voi MS (giao dién U,,) Day 1a giao dién v6 tuyén. 34 Gido trinh Thong tin di dong * PSTN véi DCE (giao dién W) Giao dién nay duge dinh nghia hé thong PSTN. * MSC voi AUX (giao dién X) Giao dién nay phu thudc vao thiét bi bé sung két néi véi MSC. Téng quat hé théng thong tin di dong thuong duge chia thanh cdc hé théng con sau day. Hé théng con chuyén mach SS bao gém cdc khéi chitc nang: MSC, VLR, HLR, AUC, EIR, GMSC Hé thong con tram géc BSS bao gém cdc khéi chite nang: BSC va BTS Hé thong con khai théc OSS thuc hién chitc nang: khai thic, bao dung va quan ly cho toan b6 hé thong. Tram di déng MS thuc hién hai chitc nang sau: - Thiét bi vat ly dé giao tiép giita thué bao di dong véi mang qua dudng v6 tuyén. - Dang ky thué bao. O chtic nang thit hai nay méi thué bao phai cd mot b6 nhé dé luu giit sé nhan dang bi mat (6 GSM bé6 nhé nay 1a SIM-CARD). 1.2.2 Cau tric dia ly cha hé thong thong tin di dong Do tinh chat di déng cia thué bao di dong nén mang di dong phai duge té chitc theo mdt cau tric dia ly nhat dinh sao cho cé thé theo doi duoc vi tri cla thué bao. 1.2.2.1 Phan chia theo ving mang Trong mot quéc gia cé thé cé nhiéu ving mang vién thong, viéc goi vao mot ving mang nao d6 phai dugc thuc hién thong qua téng dai céng. Céc ving mang di dong dugc dai dién bang téng dai céng GMSC. Tat ca cdc cudc goi dén mot mang di dong tir mot mang khdc déu duge dinh tuyén dén GMSC. Téng dai nay 1am viéc nhu mot téng dai trung ké vao cho mang GSM/PLMN. Day 18 noi thuc hién chttc nang héi dé dinh tuyén cudc goi két cudi & tram di dong. GMSC cho phép hé thong dinh tuyén cdc cudc goi vao tir mang ngoai dén noi nhan cudi cing: cdc tram di dong bi goi. Chuong 1: Téng quan vé théng tin di dong 35 Hinh 1.3 Cac ving phuc vu MSCIVLR 1.2.2.2 Phan chia theo ving phuc vu MSC/VLR Mot mang thong tin di dong dugc phan chia thanh nhiéu ving nhd hon, méi ving nhé nay duge phuc vu béi mot MSC/VLR (hinh 1.3). Ta goi day 1a ving phuc vu cla MSC/VLR. Dé dinh tuyén mot cudc goi dén mot thué bao di dong, dudng truyén qua mang sé duge néi dén MSC dang phuc vu thué bao di dong can goi. 6 méi ving phuc vy MSC/VLR thong tin vé thué bao duge ghi lai tam thi 6 VLR. Thong tin nay bao gém hai loai: - Thong tin vé dang ky va cdc dich vu cila thué bao. - Thong tin vé vj tri clia thué bao (thué bao dang 6 ving dinh vi nao). 1.2.2.3 Phan chia theo vang dinh vi Méi ving phuc vu MSC/VLR duge chia thanh mot sé ving dinh vi LA (Location Area) (hinh 1.4). Ving dinh vi 1a mot phan cia ving phuc vu MSC/VLR ma 6 d6 mot tram di dong cé thé chuyén dong ty do va khong c4n cap nhat théng tin vé vi tri cho MSC/VLR quan ly vi tri nay. C6 thé néi ving dinh vi 1a vi tri cu thé nhat cia tram di dong ma mang cdn biét dé dinh tuyén cho mot cudc goi dén nd. © ving dinh vi nay thong bdo tim sé duge phat quang ba dé tim thué bao di dong bi goi. Hé thong c6 thé nhan dang ving dinh vi bing cach sit dung nhan dang ving dinh vi (LAT: Location Area Identity). Ving dinh vi cé thé bao g6m mot s6 6 va thudc mot hay nhiéu BSC, nhung chi thudc mét MSC. 36 Gido trinh Thong tin di dng Lay Lag Lag { MSC [VLR Ag LAs Ag Hinh 1.4 Phan chia ving MSCIVLR thanh cdc viing dinh vi, LA 1.2.2.4 Phan chia theo 6 Ving dinh vi dugc chia thanh mot sé 6 (hinh 1.5). O 1a mot ving pha vo tuyén dugc mang nhan dang bang nhan dang 6 toan cau (CGI: Cell Global Identity). Tram di dong nhan dang 6 bang ma nhan dang tram g6c (BSIC: Base Station Identity Code). Ving phii cia cdc 6 thudng dugc mo phong bang hinh luc gidc dé tién cho viéc tinh todn thiét ké. Hinh 1.5 Phan chia ving thanh cdc 6 1.3 PHAN LOP MAT PHANG CHUC NANG CHO CAU TRUC Thuéng cau tric cia mot hé thong c6 thé dugc trinh bay 6 dang phan 1ép mat phang nhu 6 hinh 1.6, trong d6 méi mat phang thé hién cdc chitc Chuong 1: Téng quan vé thong tin di dong 37 nang ma céc thiét bi phai thuc hién. Truc thang ditng thé hién mite 46 tri tuong tang dan, con truc ngang thé hién phan bé theo khong gian. Khoi thing ditng thé hién thiét bi. Nhém vat ly (thiét bi) Tang mite | tritu tugng Mat phaing phan bé chitc nang Phan bé khéng gian Hinh 1.6 Phan lép mat phang chic nding 6 inh vuc vién thong phuong phdp tot nhat dé phan nhém cac chitc nang 1a sit dung mo hinh két noi hé thong mé (OSI: Open System Interconnection). Cac chifc nang duoc nhém thanh cdc mat phang chitc nang xép thanh cdc ting. Mat phang thap nhat dé truyén dan thong tin gitta céc phan tit céch xa nhau dya trén moi trudng vat ly cing, trong khi dé mat phang cao nhat thé hién canh nhin tir ngudi sir dung bén ngoai. Mdi mat phang (hay I6p) cung cap dich vu cho lép cao hon tiép theo, cdc dich vu nay ban than lai 1a su tang cudng cila cdc dich vu cung cAp béi lép ngay duéi thap hon. C4c thiét bi hay cdc phan tit hé théng duge trinh bay theo phuong thing ding cdn mat cat gitta thiét bi va mat phang Idp tuong ting vi cdc chitc nang ma thiét bi nay phai thuc hién theo cdc muc tiéu cila 16p. Ngoai té chttc phan 16p néi trén (dya trén khai niém cung cap dich vu cha l6p nay cho 1p khdc) cdn cé 16 chitc theo thdi gian. N6i chung cc l6p thap hon tuong tng véi pham vi thdi gian ngdn hon, trong khi d6 cac l6p cao hon sé nhém cdc chttc nang cé pham vi thdi gian lau hon. 6 mii lép cc phan tit cong téc voi nhau dé cung cap dich vu can thiét qua viéc trao di thong tin. Cac quy tac cita cc trao déi néi trén duge xac dinh bdi céc diém chudn noi ma dong thong tin cdt ngang mot giao dién gitta hai phan tit khéc nhau. C4c quy tac nay dugc goi 1a cdc giao thitc bao higu. Khong 38 Gido trinh Thong tin di dong nén nhdm gitfa giao dién va giao thitc. Giao dién 18 noi tiép xtic gitta hai phan tir ln can va vi thé n6 co thé mang cdc dong thong tin thudc nhiéu cap phan tir khac nhau: nhiéu giao thttc khdc nha. Chang han giao dién vo: tuyén 6 thong tin di dong 1a diém qua giang cho cdc ban tin thudc nhiéu giao thitc: gitta MS va BTS (truyén dan), gitta MS va MSC (dé quan ly truyén dan 6 giao dién vo tuyén), gita MS va MSC (dé quan ly didong cia ngudi sir dung va quan ly thong tin) hoac tham chf ca gitta MS va HLR dé thiét lap cdc dich vu bé sung (hinh 1.7). t ss HLR MM+CM xX Msc Giao dign v6 tuyén ky higu ‘SS: Supplementary Services - Dich vu bé sung CM: Connection Management - Quan ly néi thong MM: Mobility Management - Quan ly di dng RR: Radio Resource Management - Quan ly tai nguyén v6 tuyén Hinh 1.7 Giao thite va giao dién Hinh 1.7 cho thay viéc phan tich mot giao dién thanh mot ngan xép cdc giao thitc, trong d6 méi phan tit cla ngan xép (giao thifc) lién quan dén mat cat gitta mat phing chic nang va giao dién. Ngoai ra ta c6 thé nhin thay cdc ban tin cua mot giao thitc cho trudc & mot s6 giao dién doc theo duéng truyén cia ching, néu cdc phn tit déng cp véi nhau khong nam canh nhau. Tuy nhién su khéc nhau vé hai khdi niém ndi trén thudng khong dugc phan biét 6 cdc tiéu chudn. Vi vay tiéu chudn "giao dién” thuc chat 1a ti¢u chudn "giao thitc". Chwong 1: Téng quan vé thong tin di dong 39 Dé lap tieu chudn cho cdc giao thitc, cdc chite nang 6 cdc mat phang lai dugc cat manh thanh céc mang méng hé dé dam bao tinh 6n dinh cia cdc manh va tranh duc su qué phitc tap cla cdc giao thitc. Hinh 1.8 cho thay cdu triic tng quét cdc mat phang chic nang ciza hé thOng thong tin di dong. Mat phang dudi ciing 1a co sé ciia hé thong vién thong: mat phang truyén din. NO cung cap cdc phuong tién truyén dan cho cdc nhu cdu thong tin cla cdc ngudi sir dung ciing nhu trao déi thong. tin gitta cdc phan tir cong tac. Truyén dan 1a linh vuc ciia cdc su kién c6 pham vi thdi gian rat ngan, tir vai micro giay (diéu ché bit) dén vai giay (truyén dan ban tin). Mat cao hon tiép theo 1a mat quan ly cdc tai nguyén truyén din. O céc mang vién thong mat nay thudng dugc nhom chung véi cdc chitc nang quan ly thong tin vi quan ly mach cé dinh thé hién mot b6 phan nhd cia vin dé nay. Tuy nhién & mét hé théng té ong nhu thong.tin di dong viéc quan ly cdc tai nguyén truyén dan 1a mot van dé phitc tap va vi thé can mot mat phang chifc nang riéng. Mat phang nay duge goi 1a 1ép. quan ly tai nguyén vo tuyén hay l6p RR (Radio Resource Management). Lép RR dam bao cac két néi én dinh gitta cdc tram di dong MS va cdc MSC dé dam bao su di dong cia ngudi sir dung trong qué trinh goi (chuyén giao). Vé quan diém thdi gian mat phang nay va hai mat phang tiép theo. xit ly cdc su kién & pham vi cudc goi tir vai giay dén vai phit. Tiép theo 1a; mot mat phing nhd, mat phang nay khong duge nhém chung v6i mat quan ly théng tin vi né mang dac thi: cia mang thong tin di dong. Lop quan ly di dong hay l6p MM (Mobility Management) cé nhiém vu quan ly cdc co si dif ligu vé thué bao va dic biét Ia dit ligu vé vi trf ciia thué bao. Mot nhiém vu bé sung nifa cia 6p nay 14 quan ly tinh bao mat cia thué bao: nhan thuc. SIM-CARD, HLR va AUC 1a thi du vé cdc phan tit tham gia vao cdc hoat dong MM. Lép MM bé sung vao cdc chitc nang truyén din do céc lép duéi cung cp phuong tién dé theo déi thué bao khi né khong ban thong tin va céc chic nang lién quan dén an toan. Mat phang tiép theo it dac trung hon cho thong tin di dong. N6 sit dung co so én dinh do cdc lép RR va MM cung cap dé dam bao cdc dich vu vién thong cho ngudi sir dung. Ta goi né 1a 16p quan ly thong tin hay l6p CM (Connection Management). N6 bao g6m mot sé cdc phan tir doc lap voi nhau phy thudc vao kiéu dich vu. HLR, VLR, nhat 14 MSC tham gia r&t 16n vao lép nay. Cac l6p RR, MM, CM dam bao chat long phuc vu cao cho ngudi sit dung. Tuy nhién dé c6 mét bic tranh hoan thién cén phdi b6 sung them mot mat 40 Gido trinh Thong tin di dong phang khdc: mat phing khai thdc, quan ly va bao duéng (OAM: Operation Administration and Maintenance), mat phang nay cung caép Phuong tién cho cdc hoat dong cia nha khai thac. Vé mat dich vu Iép nay thuc ra kh6ng cao hon cdc Idp khdc, vi n6é khong truc tiép tang cudng céc dich vu ma cdc I6p khdc cung cp cho ngudi sir dung. Lép nay dugc dac trung béi pham vi thdi gian lau hon cdc lép khéc, thudng tir vai gid hay vai ngay dén vai nam. Tat nhién no quan hé véi OS. 1O@@on Bsc MSCIVLR HLR Gmsc — +——— cM MM. RR Truyén| dan Ms BTS Bsc MSC/VLR ky higu: GMSC: Gate Mobile Services Switching Center - Trung tam chuyén mach cac dich vu di déng céng Hinh 1.8 Caiu trtic giao thite ctia hé thong théng tin di dong CAU HOI: 1. Trinh bay cdc dic tinh co ban cita hé thong thong tin di dong? 2. Trinh bay mo hinh tham khdo ciia hé théng thong tin di dong? 3. M6 ta cau tric dia ly cita hé thong thong tin di dong? 4. Trinh bay cau tric cia hé thong théng tin di dong dudi dang phan I6p mat phang chttc nang? Chuong 2 CAC DICH VU THOAI VA PHI THOAI 6 THONG TIN DI DONG 2.1M6 BAU Mang thong tin di dong phai c6 kha nang cung cap da dich vu giéng nhu mang c6 dinh. C6 thé chia cdc dich vu nay thanh ba loai chinh sau day: Cac dich vu xa (Teleservices), cdc dich vu mang (Bearer Services) va cdc dich vu bé sung (Supplementary Services). Duéi day ta xét téng quan cdc dich vu nay. * Cdc dich vu xa (Teleservices) Theo Khuyén nghi [.112 dich vu xa (Teleservice) duge dinh nghia nhw sau: “La mot kiéu cia dich vu vién thong cung cap kha nang day di bao gém ca cdc chifc nang thiét bi dau cudi é thong tin giita hai ngudi str dung theo cc giao thttc dugc thoa thuan giita cdc co quan quan ly”. * Cac dich vu nay bao gom: = Dién thoai. - CAc cudc goi khan. - Dich vu ban tin ngan diém - diém két cudi 6 tram di d6ng. - Dich vu ban tin ngan diém - diém khéi xuéng tir tram di dong. - Dich vu ban tin ngan phat quang ba 6 6. - Tiéng va Fax nhém 3 (G3 Fax) luan phién (T/NT: Trong sudt/khOng trong sudt). - Fax tu dong nhém 3. 42 Gido trinh Thong tin di dong * Cac dich vu mang (Bearer Services) Thuat ngit dich vu mang dugc dinh nghia & Khuyén nghi 1.112 nhw sau: “La mot dich vu vién thong cung cp kha nang dé truyén dan tin higu gitta hai giao dién ngudi sit dung - mang”. * Cae dich vu b6 sung (Supplementary Services) Cac dich vu bd sung bao gém: - Trinh bay nhan dang dudng goi (CLIP: Calling Line Identification Presentation) Han ché nhan dang dudng goi (CLIR: Calling Line Identification Restriction) Trinh bay nhan dang dudng duge néi (CoLP: Connected Line Identification Presentation) Han ché nhan dang dutng duge noi (CoLR: Connected Line Identification Restriction). Cac dich vu bé sung cho goi: - Chuyén huéng cudc goi khong diéu kién (CFU: Call Forwarding Unconditional) Chuyén huéng cudc khi thué bao di dong ban (CFB: Call Forwarding Busy) Chuyén huéng cudc goi khi khong tra 1di (CFNRy: Call Forwarding No Reply) Chuyén huéng cuéc goi khi khong dén dugc thué bao di dong (CFNRc: Call Forwarding mobile subscriber Not Reachable). Cae dich vu bd sung khi hodn thanh goi: - Doi goi (CW: Call Waiting) - Chiém gitt goi (HoLD) Dich vu bé sung da phia: - Dich vu da phia (MPTY: MultiParty) Cac dich vu bé sung cho mot céng déng: - Nhém ngudi sit dung kin (CUG: Closed User Group) Chuong 2: Céc dich vu thoai va phi thogi thong tin di dong 43 Cac dich vu bé sung tinh cuéc: - Thong béo vé thong tin cuéc (AoCI: Advice of Charge Information) - Thong bio vé tinh cudc (AoCC: Advice of Charge Charging) Cac dich vu bé sung han ché cuéc goi: - Cam tat cd cdc cudc goi ra (BAOC: Barring All Outgoing Calls) ~ Cam tit cd cdc cudc goi ra quéc té trir cdc cudc goi huéng vé nudc c6 mang thong tin di dong’ thudng tri (BOIC- exHC: Barring Outgoing International Calls except to Home PLMN Country) - Cam tat cd cdc cudc goi vao (BAIC: Barring All Incoming Calls). - Caém tat cd cdc cudc goi vio khi chuyén mang (Roaming) khdi nuéc cé mang thudng tri. Phan nay sé xét.cdc dich vu thoai va phi thoai dugc cung cap & thong tin di dong.. Trudc hét ta xét cdc ting dung ma hod ‘ng 6 cdc hé thong thong tin di dong. Vi ma hod tiéng rat quan trong d6i véi truyén dan sé va 1a ing dung dau tién ma hau hét cc ngudi sit dung thoai di dong c4n, nén ta sé xét cdc thuat todn ma hod tiéng cho ca cdc hé thong thong tin di dong bang hep va: bang. rong. CDMA’ bang hep sit dung téc:dd 8 kbps (hay 13,2 kbps) cho truyén dan tiéng. GSM'sir dung t6c do 13'kbps cho cdc bO ma hod tiéng. Cc hé thong bang: rong cé thé sit dung hoac ADPCM 32 kbps hoc PCM 64 kbps dé dim bao dich vu gan giéng v6i cc dich vu & mang hitu tuyén hién nay hon. Sau d6 cdc dich vu s6 ligu khéc nhau nhu: s6 ligu khong déng b6, s6 ligu déng b6 va Fax sé duge xét. 2.2. QUA TRINH PHAT TRIEN CAC BO CODEC TIENG 6 THONG TIN DI DONG Dé thich hop vi thong tin:di dong cc bo codec tiéng phai cd t6c do thap dé tiét kiém ti da bang tan truyén din. Cac cong trinh nghién ctu phat trién cdc bO codec tiéng tdc do thdp nhung van dam bao chat lugng truyén din cao da dat duge cdc tién bo 16n trong nhiing nam gdn day. Téng két qué trinh gidm téc do bit ciia cic bd codec tiéng chudn hod duge cho 6 bang:2.1. 44 Gido trinh Théng tin di dong Bang 2.1 Téng két cdc bé codec tiéng (Vocoder) cho thong tin di dong Diém trung binh (Mos) Téc dé (kbps) RPE-LTP (GSM) 13,0 20,0 1 38 ADPCM 32,0 0,125 05 45 QCELP (IS-95) 85 20,0 1 >4,0 VSELP (IS-54) 8,0 20,0 3 3,7 MOS: Mean Opinion Score - Biém trung binh (danh gid theo phuang phap chi quan) 2.3 CAC CONG NGHE CO S6 CUA BO CODEC TIENG Mang hitu tuyén dugc xay dung trén co so phat tiéng bang cach diéu ché xung ma (PCM) 6 téc d6 64 kbps. Van cdn tén tai rat nhiéu phuong tién tuong tu ci, nhat 1a & cdc ving gia dinh, sit dung cdc modem tiéng 6 t6c do dén 28,8 kbps cho sO liéu va cdc tin higu dién tuong ty cho tiéng. Tai cdc co vu trung tam, ti€ng va s6 liéu tuong tu dug bién déi vao céc tin hiéu s6 bang PCM hay tuy chon bang tap hop cdc modem cho sé ligu. Sé 1a t6i uu néu cdc hé thong nhu vay dugc sit dung cho thong tin di dong. Dang tiée rang ty 1é 16i & cdc kénh vo tuyén cao hon nhiéu so véi ty 1é 18i 6 truyén din bang day déng hay soi quang. Ngoai ra PCM khong hiéu suat cho viéc sir dung cdc kénh vo tuyén dat tién va cé han. Vi thé ca thong tin di dong bang hep va bang rong déu sit dung phuong phdp hiéu suat dé ma hod tiéng va cdc ky thuat sita 16i manh dé khic phuc cdc nhugc diém co hit cia kénh v6 tuyén. Hé thong CDMA bang hep sir dung ky thuat ma hod du dodn tuyén tinh kich thich theo ma CELP (Code Excited Linear Prediction) & téc d6 8 kbps hay tuy chon 13 kbps; hé thong GSM sir dung RPE-LTP codec 13 kbps cdn cdc hé thong théng tin di dong bang rong co thé sir dung ADPCM 32 kbps cho hé thong ma hod chinh hodc tuy chon PCM 64 kbps. 2.3.1 Diéu ché xung ma Dang so dé ma hod don gian nhat la PCM. O so dé nay tin hiéu tiéng dugc han ché bang tan, lay mau, luong tir va ma hod (hinh 2.1). Chuong 2: Cac dich vu thoai va phi thogi & thong tin di dong 45 Vao tiéng Ra PCM tuong ty - - 64 kbps »| Loc han >| Benén >| Lay mau _,| 86 bién adi tong |_, ché bang luat hay AY | 8000 mau/s tu vao s6 (8 bit) Hinh 2.1 B6 ma hod PCM Phuong phap nay duge sit dung phé bién cho viéc bién déi tin hiéu tuong tu vao s6. G thong tin dién thoai va v6 tuyén khong nhat thiét phai truyén toan bO bang tan tir 20 - 20.000 Hz nhu thudng dugc sit dung cho am nhac chat luong cao. Théng tin thoai nghe r6 cé thé sit dung bang tan hep hon nhiéu vi thé tiét kiém tan s6. D6i v6i théng tin thoai, tin hiéu tiéng duoc han ché bang tan trong khoang 300-3400 Hz. Dé dat dugce tiéng thoai chat lugng cin cé 12 bit trén m&u 6 téc do lay mau 8000 mau/s. Tuy nhién sit dung hé thong lay m4u logarit chi can 8 bit 1a du. Méi mau dugc lugng tir hod theo 256 mitc. Thoai str dung hai dang PCM dé dat dugc tiéng chat long (PCM luat pt hay luat A). Ca hai déu sir dung lugng tit hod khong déng déu bién d6 tin hiéu theo thang logarit chit khOng theo thang tuyén tinh. Bo giai ma (hinh 2.2) thuc hién qué trinh ngugc vi ma hod. Ma hoa va gidi ma PCM 1a cdc so dé don gian, tuy vay chting doi hdi téc do truyén dan cao. Vao PCM 64 kbps. Ra B9 bién di s6 vao Lochan |_| 86 aan Loc han | {yong I tuong ty (8 bit) ché bang luat phay A ché bang Hinh 2:2 B6 gidi ma’PCM D6i véi PCM, Bac My va Nhat Ban sir dung ma hoé luat ps trong dé gid tri tin hiéu s6 ra s(x) lién hé v6i tin hiéu vao x(t) theo cong thitc: _ In +y)x/) 8= aaw” Os|x[<1 (2.1) Trong d6 6 Mf p = 255. 6 ptr.(2.1) tin higu vao x dugc chudn hod trong dai +1. Ta c6 thé thay rang khi x nhd, s(x) tién toi ham tuyén tinh va khi x 16n s(x) tién téi

You might also like