RTUtil500+Kullanıcı Kitabı - TR

RTU500 serisi
RTU500 serisi Uzak Ubirim

Kullanm klavuzu
RTUtil500 Kullanm Klavuzu
Revizyon
Revizyon
Tarih
Aklama
03/2013
Srm 11.0 iin ilk versiyon
06/2013
Kod sayfas bilgisi karld
12/2014
Yeni dzen
Srm 11.3 iin Excel arayz blm gncellendi
1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
indekiler
1
Balarken ................................................................................................................... 8
1.1
RTUtil500 ........................................................................................................ 8
1.2
Ykleme .......................................................................................................... 8
1.3
RTUtil500'de yardm alma ................................................................................ 9
Genel grnm ......................................................................................................... 10

2.1
RTUtil500 yaps ............................................................................................ 10
2.2
Genel Veri Yaps ve Grnm ..................................................................... 10
2.3
Genel Aa Yaps ......................................................................................... 11
Veri Mhendislii Kavram......................................................................................... 13
Aa levsellikleri .................................................................................................... 15
4.1
Aalar .......................................................................................................... 15
4.2
ebeke Aac ................................................................................................ 15
4.3
4.4
4.2.1
ebeke Aacndaki Mhendislik Fonksiyonlar ................................ 15
4.2.2
ebeke Aa Yaps....................................................................... 15
4.2.3
ebeke Aacndaki Eylemler .......................................................... 16
4.2.4
ebeke Aacnda Balantlar ve Balant Eylemleri ........................ 16
Sinyal Aac................................................................................................... 17
4.3.1
Mhendislik Fonksiyonlar .............................................................. 17
4.3.2
Yap .............................................................................................. 17
4.3.3
lemler.......................................................................................... 18
4.3.4
Balantlar ve Balant ilemleri ...................................................... 18
Donanm Aac .............................................................................................. 18

4.4.1
Mhendislik Fonksiyonlar .............................................................. 19
4.4.2
Yap .............................................................................................. 19
4.4.3
lemler.......................................................................................... 19
4.4.4
Balantlar ve Balant lemleri...................................................... 19
4.4.5
Donanm Aacndaki Parametre ..................................................... 20
Toplu Arayz ............................................................................................................ 21
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 3
5.1
Genel Bak ................................................................................................... 21
5.2
Proje Dosyasn Ama .................................................................................... 21
5.3
Excel e Aktarm ........................................................................................... 21
5.4
Toplu Prosedr Olarak CSV e Aktarm ......................................................... 23
5.5
Yaplandrma Dosyalarn Toplu Prosedr Olarak Oluturma ........................... 24
Kullanc Arayz ...................................................................................................... 25

6.1
RTUtil500 Kullanc Arayz ........................................................................... 25
6.2
RTUtil500 alma Alan ................................................................................ 25
6.3
Veri Sunum Penceresi.................................................................................... 26

Aa Penceresi.............................................................................. 26
6.3.2
Aa Grnm............................................................................. 27
6.3.3
Parametre Grnm .................................................................... 29
6.3.4
Veri Noktas Grnm .................................................................. 29
Aalarda Gezinme ve eleri Seme ...................................................................... 31
Dzenleme Fonksiyonlar .......................................................................................... 32
10
8.1
lem Ekleme - Silme - Kopyalama - Balama ................................................. 32
8.2
e Ekleme ................................................................................................... 32
8.3
eyi Silme (Dal) ........................................................................................... 33
8.4
eyi Kopyalama/Yaptrma (Dal) ................................................................. 33
8.5
eyi Bala ................................................................................................... 34
8.6
eyi Deitirme ........................................................................................... 35
8.7
eyi Tama (Dal) ........................................................................................ 36
Proje Fonksiyonlar ................................................................................................... 38

9.1
Proje Ayarlar ................................................................................................. 38
9.2
Tutarllk Kontrol ........................................................................................... 38
9.3
RTU Dosyalarn na Etme ............................................................................ 40

9.3.1
Dosya Oluturma Admlar ............................................................. 41
9.3.2
RTU Dosyalar ............................................................................... 42
Ekstra Fonksiyonlar .................................................................................................. 44

10.1
4 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
6.3.1
RTU dosyalarn karma ................................................................................ 44
10.2
Veri Arayz Excel e Aktarm ................................................................... 44
10.3
Veri Arayz Excel Da Aktarm ................................................................. 46
10.4
Veri Arayz Excel Donanm Da Aktarm ................................................... 49
10.5
Veri Arayz MULTIPROG wt Da Aktarm ................................................. 51
10.6
Ekstra MULTIPROG wt Ama ...................................................................... 53
10.7
Ekstra MS_DOS toplu i dosyas balatma ................................................... 53
10.8
Ekstra RTU200/232 Yaplandrma e Aktarm............................................. 53
10.9
Ekstra SCD e Aktarm ............................................................................... 54
10.10 Ekstra Dil .................................................................................................... 54

10.11 Ekstra - Seenekler ........................................................................................ 54
11
Excel Arayz .......................................................................................................... 56

11.1
Excel e Aktarma Giri ................................................................................. 56
11.2
Excel e Aktarm Genel Grnm ............................................................... 56
11.3
RTUtil500 Proje Dosyas ................................................................................ 57
11.4
Excel Dosyalar ve Sayfalar ........................................................................... 58
11.5
11.4.1
Excel Dosya ve Sayfalarnn erii ................................................. 58
11.4.2
rnekler ........................................................................................ 59
11.4.3
Excel Sayfa Trleri ......................................................................... 62
11.4.4
Stun ve Satrlar iin Genel pular ................................................ 63
11.4.5
Excel Sayfa Fonksiyonlar .............................................................. 63
11.4.6
Excel Sayfa Yaps ......................................................................... 65
Excel e Aktarm Gerekletirme .................................................................. 70

11.5.1
12
Excel e Aktarm Hata Ynetimi..................................................... 71
CSV Arayz ............................................................................................................ 72

12.1
Giri............................................................................................................... 72
12.2
CSV arayz balatma sihirbaz ....................................................................... 73
12.3
12.2.1
Sihirbaz balatma ......................................................................... 73
12.2.2
Veri trlerini girme .......................................................................... 75
12.2.3
Parametre konumlarn girme ......................................................... 76
12.2.4
Sihirbaz sonlandrma .................................................................... 77
CSV ie aktarm gerekletirme ..................................................................... 78
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 5
13
CSV ie aktarm balatma ............................................................. 78
12.3.2
Hatt seme ................................................................................... 78
12.3.3
CSV dosyasn seme .................................................................... 79
12.3.4
Excel dosyasn sein ve ie aktarmaya balayn ............................ 79
12.3.5
CSV ie aktarm sonucunu kontrol etme ......................................... 81
IEC61850 Mhendislik .............................................................................................. 84

13.1
IEC61850 Sisteminde RTU500 serisi .............................................................. 84
13.2
IEC61850 yaplandrmalar ............................................................................. 84
13.3
13.4
13.5
6 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
12.3.1
13.2.1
IEC61850 istemcisi olarak RTU500 serisi........................................ 85
13.2.2
IEC61850 sunucusu olarak RTU500 serisi ...................................... 85
IEC61850 mhendislik prosesi genel grnm .............................................. 86

13.3.1
IEC61850 istemci mhendislii ....................................................... 86
13.3.2
IEC61850 sunucu mhendislii ...................................................... 89
13.3.3
RTUtil500 veri modeli ..................................................................... 91
13.3.4
Yatay GOOSE Haberlemesi.......................................................... 92
13.3.5
IEC61850 Excel e Aktarm Sayfalar ............................................ 93
Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii .......................................................... 94

13.4.1
ebeke ve Donanm aac ............................................................. 94
13.4.2
IID dosyas da aktarm ................................................................ 97
13.4.3
SCD Dosya e Aktarm................................................................. 98
13.4.4
Excel e Aktarm Dosyas........................................................... 101
13.4.5
IEC61850 sunucu ilevsellii ........................................................ 104
13.4.6
Kullanc Arayz ......................................................................... 104
13.4.7
Kapsaml RTU istemci yaplandrmalar ........................................ 106
Ayrntl RTU sunucu mhendislii ................................................................ 108

13.5.1
ebeke ve Donanm aac ........................................................... 108
13.5.2
IEC61850 veri modelleme ............................................................ 111
13.5.3
IID dosyas da aktarm .............................................................. 115
13.5.4
SCD dosya ie aktarm................................................................ 116
13.5.5
Excel GOOSE alm verileri sayfas................................................ 118
13.5.6
Kullanc arayz ......................................................................... 120
14
15
16
17
Dizin Yaps ............................................................................................................ 123

14.1
Bal Dizin ................................................................................................... 123
14.2
Alt Dizinler ................................................................................................... 123
Mhendislik rnei ................................................................................................. 124

15.1
Proses Kontrol Sistemi ................................................................................. 124
15.2
RTU Yaplandrmas..................................................................................... 124

15.2.1
Projeyi Balatma .......................................................................... 124
15.2.2
Sinyal Aacn Balatma............................................................... 125
15.2.3
ebeke Aacn Oluturma........................................................... 126
15.2.4
Sinyal Aacn Oluturma ............................................................. 127
15.2.5
Donanm Aacn Oluturma ........................................................ 128
15.2.6
Yaplandrma Dosyalar ................................................................ 129
15.2.7
Yaplandrma Dosya ndirme ........................................................ 130
DIN rayna monte RTU Sihirbaz ............................................................................. 131

16.1
Sihirbaz balatma........................................................................................ 131
16.2
Sihirbaz admlar .......................................................................................... 132
16.3
Sihirbaz sonlandrma................................................................................... 134
Szlke ................................................................................................................ 136
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 7
Balarken
RTUtil500
1 Balarken
1.1
RTUtil500
RTUtil500 temel balklar unlardr:
RTU500 serisi projeler iin yaplandrma ve veri mhendislii
EN 81346-1'e gre kullanc arayz yaps prensipleri
RTUtil500 kullanc arayz Microsoft standart sunum biimine dayanan bir uygulamadr
Tm proje admlarnn dokmantasyonu
Harici veri arayz konsepti
ok dilli ara (kullanc arayz ve yardm dosyalar)
CD-ROM'da kurulum, ykleme ve kaldrma program teslimat srm
RTUtil500 veri mhendislik arac sistem gereksinimleri (zellikle bo disk alan) proje boyutuna
baldr. Temel gereksinimler unlardr:
letim sistemi: Microsoft Windows XP Professional SP3 veya Microsoft Windows 7 SP1
Bellek: 64 MB RAM
lemci: Pentium snf
Sabit disk: > 200MB bo disk alan
Kalc kilit: MULTIPROG wt export iin gvenlik cihaz (USB port)
1.2
Ykleme
RTUtil500 Windows iletim sistemleri iin gelitirilmitir ve CD-ROM srm olarak datlr.
RTUtil500 kurulum programnn yannda, CD'de baka yazlm bileenleri de vardr. Tm RTU
mhendislik platformunun (PC ve RTU arasndaki haberleme ile birlikte) yklenmesi iin,
"RTU500 serisi A Sunucusu Kullanm Klavuzu" dokmantasyonuna bakn.
Genellikle, yaplandrma mens CD'yi srcye yerletirdikten sonra otomatik olarak balar.
Manuel olarak altrmak iin, srcye CD'yi yerletirin, kk dizini sein ve "RTUtil.exeyi altrn.
Sadece RTUtil500' manuel olarak yklemek iin, datlan ortamdan kurulum programn bulun.
Eer
src
"D:\"
dizininde
"D:\Program\RTUtil500" olacaktr.
8 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
ise,
"setup.exe"
programnn
altrlaca dizin
Balarken
RTUtil500'de yardm alma
Kurulum programn altrdktan sonra, kurulum iletiim pencere admlarn takip edin:
1 Ho geldiniz sayfasna gelin
2 Dosyalarn yklenmesinin gerektii program yolunu sein
3 RTUtil500 program grubunu sein
4 Dosyalar yerel sabit diske kopyalamaya balayn
Kurulum program gerekli tm dosyalar CD'den yerel diskinize kopyalar. Ayrca tm gerekli kayt girileri kurulum program tarafndan yaplr. RTUtil500 Multiprog WT da aktarm arayzn kullanmak iin, bir gvenlik cihaz gereklidir.
1.3
RTUtil500'de yardm alma

Windows iin yazlan uygulamalar genellikle ierik asndan hassas yardm bileenleri ierir,
bununla kullancnn belli bir pencere, iletiim kutusu, komut veya ara ubuu dmesi hakknda yardm almas salanr. RTUtil500 bu yardm durum ubuunda ve ara ipucunda gsterilen metin mesaj olarak sunar. Ara ipular, kullanc fareyi bir dme zerinde belli bir sre
getirdiinde bu ara ubuu dmesinin amac hakknda ksa aklamalar sunan kk alr
pencerelerdir. RTUtil500 tm bu zellikleri kullanc tarafndan seilen dilde sunar.
ekil 1: Ara pucu rnei
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 9
Genel grnm
RTUtil500 yaps
2 Genel grnm
2.1
RTUtil500 yaps
RTUtil500, kullancnn RTU temelli sistemin tm mhendislik srecini kontrol etmesini salar.
Tm yaplandrma verileri RTUtil500'den ynetilir. Bu ilemi yapabilmek iin, veri depolama,
yap oluturma ve sunum iin belli fonksiyonel kavramlar gereklidir.
Gereksinimleri yerine getirmek iin, RTUtil500 dahili yazlm yaps aadaki ekilde gsterildii zere farkl fonksiyon ksmlarna ayrlmtr.
Kullanc
Arayz
(CC)
Tutarllk
Kontrol
(CC)
Excel e
Aktarma
(EI)
Excel Da
Aktarma
(EE)
PLC
Arayz
(PI)
Veri Modeli (AODM)
ekil 2: RTUtil500 Bileenlerinin Genel Grnm
2.2
Genel Veri Yaps ve Grnm

Kullanclarn mhendislik verilerini grntlemesi uluslararas standart EN 81346-1'e dayanarak uygulanr. Bu standart, endstriyel sistemler, kurulum ve ekipman iin yaplanma prensiplerini ve referans tanmlama bilgilerini tarif etmektedir.
Kullanc arayznde, bu standart aa biiminde gsterilerek RTU'yu farkl bak alarndan
gsterir. Tm prosesi tarif etmek iin, grnm aaca ayrlmtr. EN 81346-1 sistemin nasl
ayrlacan tanmlamaktadr (fonksiyona, rne ve konuma dayal yap).
Kullanc arayz yaps genellikle RTU iin kullanlan sistem yapsn tarif etmek amacyla
aa sunar.
10 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Genel grnm
Genel Aa Yaps
ebeke Aac
ebeke aac, veri noktalarn ebeke boyunca ynlendirmek iin hat ve protokolleri gsterir.
Sinyal Aac
Sinyal aacnda, sinyallerin konumu ve adlandrmas gsterilmektedir. Sinyal konumu birincil proseste veri noktalarnn yerini tarif etmektedir.
Donanm Aac
Donanm aac, bir RTU yapsn dzey kabinleri, raf, kart ve sinyal aacnda tanmlanan
veri noktalar referans ile gsterir.
Aalardaki yaplanma, ortak bir sunum biimi ile birlikte RTU veri ve ortamnn genel kullanc
arayz sunar.
2.3
Genel Aa Yaps
Aadaki rneklerde, EN 81346-1'e gre yaplanma prensipleri gsterilmektedir. ek. 2.2: ebeke - RTU - Proses ksmnda, RTU i yaplandrmasna kadar proje grnm gsterilir. Bu
ise, RTU ebekesi iin kk bir rnektir. 'RTU 01' bu ebekede toplayc istasyondur. Resmin
sa tarafnda elektrik prosesi gsterilmektedir (bir istasyonda tek blme ve ift nokta gstergesi
Q0). Bu senaryo aata olumutur: ebeke aac, sinyal aac ve donanm aac.
ekil 3: ebeke - RTU - Proses
Aacn kk dm aa trne benzerdir (rn. sinyal aac, donanm aac).

ebeke aac ebeke yapsn temsil eder. Toplayc 'RTU 01', ebeke aacnda kk dm
olarak seilmitir, nk toplayc RTU normalde RTU istasyon ebekesinde zel bir balang
noktasdr. Ana bilgisayarlar (merkezi sistemler) kk RTU altnda temsil edilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 11
Genel grnm
Genel Aa Yaps
Sinyal aacnda, elektrik proses yaplanmas ve tek nokta gsterge adlandrlmas yaplr. Her
veri noktas ad, elektrik prosesi yapsndan elde edilir.
Baz dmlerin, eitli aalarda farkl sunum konumlar (referanslar) vardr. Bu dmler
ebeke aacndan gelen hat ve istasyon dmleri ve sinyal aacndan gelen veri noktas dmleridir. Hat ve istasyon dmlerinin donanm aacnda ve ebeke aacnda referanslar
vardr. Veri noktas dmlerinin donanm aacnda ve sinyal aacnda referanslar vardr.
Donanm aac istasyon dmlerinin i yapsn aklamaktadr (rn. 'RTU 01'). RTU ve donanm aacndaki hat dm trleri ebeke aacndan gelen balantl dmlerdir. Elektrik prosesindeki ift noktal gsterim Q0, sinyal aacndan donanm aacndaki ikili girie balanr.
12 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Veri Mhendislii Kavram

Genel Aa Yaps
3 Veri Mhendislii Kavram

RTU500 serisi verilerin mhendislii, veri mhendislik prosesinde bir dizilim gerektiren eitli
bamllk admlar ierir. Mhendislik admlarn anlayabilmek iin, bkz. ayrca "Mhendislik
rnei".
Temel veri mhendislik admlar unlardr:
1 Proje yaplandrma (balama)
Proje ortam verilerini ayarlayn.
Aalar oluturmadan nce, sinyal aa yapsnn tanmlanmas gerekir (dzey says ve
bu dzeylerin adlandrlmas).
2 aa yapsn oluturun
ebeke aacnda istasyon ebeke topolojisini oluturun. stasyonlar arasndaki hat ve
haberleme protokollerini sein. ebeke aac RTU ebekesi boyunca proses veri noktalarn ynlendirmek iin gereklidir.
Sinyal aacndaki veri noktalarnn tanm. Bu tanmn sonucu her veri noktas iin zel bir
nesne tanmlaycdr (ObjID).
Tm RTU ve IED'lerin donanm aacnda veri noktalar ile tanm. Donanm aac kabin,
raf ve kartlar ile ilgili ayrntl bilgilerle birlikte RTU donanmnn tam aklamasn ierir.
Donanm aacn oluturmak iin, standart veri giri fonksiyonlar veya veri ie aktarm ilevsellii kullanlabilir.
Donanm aacndaki balant admlar aalar arasndaki ilikisi gsterir.
Veri tanm kaynaklarn (rn. RTU istasyonlar ve IEDler) ve Hat dmlerini ebeke dmnden donanm aacna balayn.
Tm veri noktalarn (rn. tek ve ift gstergeler) sinyal aacndan donanm aacnn IO
kartlarna balayn. Veri nokta balantsn hzlandrmak iin, birden fazla veri noktas bir
admda karta balanabilir
Donanm aacna yeni veri noktalar eklerken veya balant kurarken, bu veri noktas iin
otomatik sinyal ynlendirme ilevsellii yrtlebilir. Sinyal ynlendirme, ebeke aacndaki topoloji ve haberleme protokollerine baldr.
3 Parametreleri, adresleri ayarlayn

Proses veri noktalar iin adresleri ayarlayn
eitli aa nesneleri iin tekil parametreleri ayarlayn
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 13
Veri Mhendislii Kavram
Genel Aa Yaps
4 Tutarllk kontroln balatn.

5 Her RTU iin RTU dosyalarn oluturun.
Tm mhendislik prosesi boyunca, RTUtil500 kullancnn veri uyumsuzluklarn nlemesini

destekler. Mhendislik prosesi boyunca kullancy destekleyen temel fonksiyonlar unlardr:
1 Yanl bir aa oluturmay nleme
2 Her parametre iin aralklar kontrol etme
3 Aa dmleri arasndaki bamllklarn kontrol
4 Parametreler arasndaki bamllklarn kontrol
5 RTU dosyalarn oluturmadan nce, projenin tm tutarllnn kontrol
14 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Aa levsellikleri
Aalar
4 Aa levsellikleri
4.1
Aalar
Farkl aalar iin zel kavramlar genel sunum biimine ve ekleme, kopyalama, balant kurma
veya silme gibi genel fonksiyonlara dayanr.
Farkl aa yaplarndaki mhendislik verileri sunumu mhendislik prosesinin tmyle yeni bir
kavramyla sonulanr. Veri mhendislik kavramnda akland ekilde genel kurallar bir proje
oluturmak ve aalarn gl ilevselliini kullanmak iin gereklidir.
4.2
ebeke Aac
ebeke aac kullancnn tm RTU istasyon ebeke topolojisini oluturmasn, balanrlk verilerini, protokol parametrelerini ve bir projenin filtre ilevselliklerini ynetmesini salar. Bunu
yapmak iin, eitli ilevsellikler gereklidir. Kullancnn, ebeke aacn oluturmak iin verileri
girmesi amacyla bir dizi fonksiyon ve iletiim penceresi ile desteklenmelidir.
ebeke aac RTU i ebekesi hakknda herhangi bir bilgi vermez. ebeke aacyla oluan istasyon ebekesi, RTU'larn donanm aacnda tarif edilen i ebekesinden net bir ekilde ayrlr. ebeke aac, tm istasyon ebekesinin genel grnmn size sunar. RTU i yaps donanm aacnda oluturulmutur. Raflar arasndaki balantlar hakkndaki tm bilgiler, I/O bara
ebekesi ve sistem bara yaplandrmas donanm aacnn bir parasdr.
4.2.1
ebeke Aacndaki Mhendislik Fonksiyonlar

stasyon ebeke topolojisini oluturma
Hat nesneleri iin protokollerini ayarlama
Veri noktalarn ebeke a boyunca ynlendirme (bu fonksiyon eitli mhendislik admlarndan balatlabilir, ayrntl eylem aklamalarna bakn)
Veri noktalar iin filtre fonksiyonlarn ayarlama
4.2.2
ebeke Aa Yaps
ebeke aacn oluturmak iki standart aa dm tr istasyon ve hat dmleridir. rn. istasyon dmleri RTU istasyonlar, ebeke kontrol merkezi (NCC) veya IEDler (rn. SPABus).
Kullanc asndan bakldnda, baz istasyon dmleri sadece veri kaynadr (IEDler gibi),
dierleri ise ebeke kontrol merkezi gibi veri tketicileri ve bazlar da hem veri kayna hem de
ana bilgisayardr.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 15
Aa levsellikleri
ebeke Aac
Bu iki eleman tr ile, tm istasyon ebeke topolojisi ebeke aacnda oluturulabilir. ebeke
aac iin balang noktas, ebeke anda "dm RTU"dur. Dm RTU istasyon a iin
kk dmdr. Birden fazla RTU dm mmkndr, fakat sk karlanmaz.
Bir RTU ana bilgisayar arayz ile, eitli merkezi sistemler balanabilir. Kart arayz ve hat
atamas donanm aacnda yaplr. ebeke aac, sadece genel topolojiyi ve ebeke balantsn temsil eder.
Alt arayz alt istasyonlar ve IEDleri balamaya olanak verir. Arayze sahip donanm kart ayrca RTU trne baldr. Bu atama ayrca donanm aacnda yaplabilir.
4.2.3
ebeke Aacndaki Eylemler

ebeke aac veri girii genel fonksiyonlar (dmleri ekleme, kopyalama, balant kurma ve
silme) ile gerekletirilir. Bu fonksiyonlara ek olarak, veri noktalar iin zel grnmler veri
noktalar iin filtre ilevselliklerini semek amacyla gereklidir.
ebeke aacnda istasyon ve hat dmlerini eklemek iin, 'eyi ekle...' fonksiyonu normalde
kullanlr. Mevcut bir istasyonu ayrca donanm aacndan ebeke aacna balamak mmkndr. eitli istasyonlar ekleyerek ve bunlar hatlarla balayarak, istasyon ebeke topolojisi
oluturulur.
Hat eleman iin bir protokol semek amacyla, hat nesnesini sein. Aa penceresinin yannda, hat nesnesi iin parametre penceresi (parametre blmesi) grnr. Bu pencerede seili hat
iin protokol trn sein.
Otomatik protokol ynlendirmeyi balatmak iin, aadaki admlar uygulayn. Donanm aacnda RTU'ya yeni bir veri noktas ekleyin. Donanm aacnda RTU'ya yeni bir hat ekleyin. Ardndan, bu hattn tm veri noktalar iin protokol ynlendirme gerekletirilir.
4.2.4
ebeke Aacnda Balantlar ve Balant Eylemleri

Bir RTU donanm yaplandrma verisi girildiinde, ebeke aacndaki balantlar donanm aacnda yaplr. Normal yntem ebeke aacnda ebeke topolojisini oluturmak ve dmleri
donanm aacna balamaktr.
ebeke aacn tm ebeke aacnn genel grnm ve donanm aacn bu ebeke iin veri
kayna listesi olarak grntleyin. Merkezi sistem dm hari tm aa dmlerinin donanm aacna balanmas gerekir.
16 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Aa levsellikleri
Sinyal Aac
ncelikle tm veri kaynaklarn (RTUlar ve IEDler) donanm aacna balayn. Ardndan, hatlar RTU'larn haberleme arayz kartlarna (rn. seri hat arayz) balamak amacyla donanm yapsnn oluturulmas gerekir. Bu balant ilemlerinde kullancya yardmc olmak iin,
RTUtil500 'eyi bala...' iletiim penceresindeki bilgileri sunar, burada ebeke aacndaki
elerin donanm aacna balanmas gerekir.
Kullanc bu bilgileri eyi bala... iletiim penceresinden alabilir. eyi bala... iletiim penceresinde, seili dme balanabilen ve bu dme henz balanmam olan dm listesi sunulur. Bu ekilde, kullancnn donanm aac kk dmn semesi ve balant dm iletiim penceresini armas halinde, ebeke aacndan balantl olmayan istasyon dmleri
hakknda bilgi edinir.
4.3
Sinyal Aac
Sinyal aac, sistemde her veri noktas iin zel bir nesne tanmlayc salamak iin oluturulur.
Sinyal aac yaps projeye baldr. Belli bir sinyal yaps projenin balangcnda tanmlanr.
Sinyal aac, RTUtil500 projesinde IO verileri miktar hakknda genel bir grnm sunar.
4.3.1
Mhendislik Fonksiyonlar
Proses yapsn oluturma. Dzey says ve bunlarn adlandrlmas.
Sistemdeki her veri noktas iin zel bir tanmlayc verme.
4.3.2
Yap
Sinyal aac yaps projeye baldr. Sinyal aac, prosesteki veri noktalarnn yerini yanstr.
Projenin balangcnda, kullancnn projeye zel yapya gre sinyal aac oluturmas gerekir.
Bu aataki dzey sayn ve bunlarn anlamlarn belirlemektedir.
NER
Bu ayarlar, proje srasnda artk deitirilemez.
Veri noktas ad uzunluu 1'den 128 karaktere kadar yaplandrlabilir. zel nesne tanmlayc
maksimum uzunluu 32 karakterdir. Karakter dizisinde yaplandrlabilir bir konumdan balayabilir.
Sinyal aacnn hedefi, sistemdeki her veri noktas iin zel bir nesne tanmlaycs edinmektir.
Elektrik datm prosesi iin, yap aada gsterildii gibidir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 17
Aa levsellikleri
Donanm Aac
Dzey
Aklama
Karakter Says
Tanmlayc (rnek)
1.
Alan
E2_
2.
Trafo merkezi
MANNH_
3.
Blme
TRAN10
4.
./.
17
Q0
Tablo 1: Sinyal aa yaps
4.3.3
lemler
"Proje Sihirbaz", kullanclarn yeni bir proje balatmasna ve belli bir sinyal aac yapsn
oluturmasna yardmc olur. Dzey says seilebilir ve bu dzey trleri burada belirtilir.
Sinyal aacna aa dzeyleri ve veri noktalar eklemek iin, 'eyi ekle...' ve 'eyi bala...'
gibi genel ilem fonksiyonlar kullanlr.
Sinyal aa yapsn oluturmann baka bir yolu da verilerin belli listelerden alnmasdr. Bu
durumda, verilerin Excel gibi ortak bir biimde olmas gerekir ve sinyal aac yapsnn veri yapsna uymas gerekir.
4.3.4
Balantlar ve Balant ilemleri

Sinyal aacnn fonksiyonu, veri noktas iin zel bir nesne kodu sunmaktr. Bu nesne kodunu
elde ettiinde, kullanc veri noktalarn sinyal aacndan donanm aacndaki uygun karta balar (rn. ikili giri kartna tek nokta gsterimi) ve bylece veri kaynana sahip veri noktasn
balar (RTU, IED, vb.). Bu proses srasnda ve doru ina edilen ebeke aac ile, otomatik
protokol ynlendirme eylemi veri noktas balants ile tetiklenir.
Kullancy desteklemek iin, RTUtil500 sinyal aacndan elerin donanm aacna nasl balanaca ve verileri balamak iin hangi kartlarn kullanlmasnn gerektii hakknda bilgi sunar.
4.4
Donanm Aac
RTU yaps donanm aacnda gsterilir. RTU i yaps hakknda bilgi sunar. Veri noktalar iin
gerekli RTU ve IO donanm haberleme yapsnn ayrt edilmesi gerekir.
Bu yaplanma tm RTU hakknda bir fikir verir ve kullancnn istasyondaki her veri noktasnn
yerini belirlemesine olanak verir. Tek bir RTU iin gerekli tm yaplandrma verileri donanm
aacnda sunulur.
18 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Aa levsellikleri
Donanm Aac
4.4.1
Mhendislik Fonksiyonlar
RTU i donanm yapsn gsterme.
RTU'larn haberleme yapsn oluturma: haberleme kartlarna, I/O barasna, sistem barasna sahip i RTU,
IO donanmn oluturma: veri noktalarn (DP) RTU'ya ekleme veya bunlar Sinyal Aacndan balama.
4.4.2
Yap
Donanm aac yaps RTU'nun hiyerarik yapsdr. RTU ile bir nite olarak balar ve u dzeyleri ierir: kabin, raf, kart, arayzler ve veri noktalar. Aa dmlerinin yannda, parametre
blmelerinin dmleri parametrelendirmek iin gerekli zel veri giri kontrolleri vardr.
4.4.3
lemler
Genel ilemler 'eyi Bala...' ve 'eyi Ekle...' donanm aacn oluturmak iin kullanlr. Donanm aac, ebeke aacndan ve sinyal aacndan ayrca (bamsz olarak) oluturulabilir.
Sadece bir RTU ve birka veri noktasna sahip kk projeler iin, herhangi bir sinyal aacna
gerek yoktur.
Hem ebeke hem de sinyal aac ilevselliini kullanabilmek iin (otomatik sinyal ynlendirme
ve zel nesne kodu), ncelikle bu aalarn oluturulmas ve bunlara ait verilerin donanm aac ile balanmas nerilir.
4.4.4
Balantlar ve Balant lemleri

Sinyal aac ve ebeke aac, donanm aacn oluturmak iin kullanlan veri kaynaklardr.
ebeke aac, haberleme bamllklarn belirler. Sinyal aac IO-verilerini tanmlar. u mhendislik admlarnn ayrt edilmesi gerekir: haberleme verileri ncelikle oluturulur ve ardndan IO verileri oluturulur.
RTU ve hatlar ebekeden donanm aacna balanr. Dier yn ise baz durumlarda mmkndr. Ayn istasyonu ebekede ve donanm aacnda kullanmak nemlidir.
IO-verilerini donanm aacna balamadan nce ebeke aacna ait balantlarn yaplmas gerekir; nk otomatik sinyal ynlendirme istasyon ebekesi boyunca gider. Otomatik sinyal
ynlendirme ancak haberleme donanm eksiksiz olduunda baarl olur.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 19
Aa levsellikleri
Donanm Aac
RTU iin haberleme yaps eksiksiz olduunda, veri noktalarnn sinyal aacndan donanm
aacna balanmas, otomatik sinyal ynlendirme ilemini balatr. Veri noktalar, sinyal aacndan zel nesne kodunu alr. Sinyal aacndan donanm aacna veri noktas balantsn
hzlandrmak iin, birden fazla veri noktasn balamak amacyla zel bir balant mekanizmas
kullanlabilir.
4.4.5
Donanm Aacndaki Parametre

Her aa dm iin bir parametre kavram vardr. Donanm aacndaki eitli dmler iin,
bu parametre kavram geniletilir.
RTU Blm (sadece RTU560):
Bu blm, dahili RTU yaplanma prensibidir. RTU560 iin, her biri 1-6 uzatma rafn ieren 1-32
blm kurulmas mmkndr.
Bir RTU iin eitli blmler ina etmek iin, farkl I/O bara hatlarnn bir CMU kartna balanmas gerekir. Bu haberleme kartlarndan birine ait arayz bir blme atanmaldr. Drt adede
kadar blm olabilir. I/O baras bir blme alt genileme raf balayabilmektedir.
20 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Toplu Arayz
Genel Bak
5 Toplu Arayz
5.1
Genel Bak
Uygulamaya parametreleri sunmak amacyla, RTUtil500 yaplandrma aracn DOS penceresinden balatmak mmkndr.
5.2
Proje Dosyasn Ama

RTUtil500 yaplandrma arac alr, ad ve yolu toplu aramada sunulan proje dosyasn aar.
Ardndan, kullanc gerekli manuel deiiklikleri yapabilir.
Parametre: -pr
Arama: < RTUtil500 arac yolu > -pr < "Project-file-name.rtu" >
rnek:
D:\Programs\RTUtil500\bin\RTUtil500 -pr
"D:\Programs\RTUtil500\proj\User_Manual.rtu"
Bu toplu prosedr aramas aadaki ilemleri salar:
1 D:\Programs\RTUtil500 yolunda ykl RTUtil500 arac balatlr
2 D:\Programs\RTUtil500\proj\User_Manual.rtu projesi yklenir.
3 Proje araca yklendikten sonra, kullanc gerekli deiiklikleri yapabilir.
5.3
Excel e Aktarm
Tm Excel ie aktarma ilemi kapal bir dngdr. Bu dng herhangi bir kullanc ilemi olmakszn balatlp sonlandrlabilir. Excel ie aktarm dosyas RTUtil500 proje dosyasna yklenir ve RTU (*.rcd) blmne indirmek iin gerekli yaplandrma verileri oluturulur. Gvenilirlik
kontrolnn gerekli olup olmadna veya paketli proje dosyasnn yaplandrma verilerine eklenip eklenmeyeceine karar vermek amacyla ek opsiyonel parametreler kullanlabilir. Tm
Excel toplu ie aktarm prosedr "it" parametresi ile balatlr. Aadaki tabloda, tm gerekli/opsiyonel parametreler aklanmaktadr.
Komut
Anlam
Aklamalar
Seenek
-it
e Aktarm Tr
Excel e Aktarm iin sabit parametre: XLS

(Sonraki uzantlar iin kullanlr)
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 21
Toplu Arayz
Excel e Aktarm
Komut
Anlam
Aklamalar
-pt
Proje Dosyas
Proje dosyas yolu ve ad (*.rtu)
-if
e Aktarm Dosyas
Excel ie aktarm dosyas yolu ve ad (*.xlsx)
-tf
Hedef Dosya
k proje dosyas yolu ve ad (*.rtu)
-rtu
Uzak Ubirim
Yaplandrmaya aktarlacak RTU ad
-ln
Hatlar
Bu RTU iin ie aktarlacak Excel alma sayfa-
Seenek
s adlar.
(Birden fazla seim mmkn)
-kt
Hedefi Sakla
Hedef dosya (*.rtu) zaten varsa zerine yazma
Evet
-pcl
Gvenilirlik Kontrol
Gvenilirlik kontrol gerekletirin, kontrol sonu-
Evet
Gnl
larn gnlk dosyasna kaydedin
-rdf
RTU ndirme Dosyas
Yaplandrma k dosyas yolu ve ad (*.rcd)
Evet
-ip
Projeyi Dahil Et
Paketlenmi proje dosyasn (*.rtu) yaplandrma
Evet
dosyasna (*.rcd) dahil edin
rnek:
D:\Programs\RTUtil\bin\RTUtil500
-it XLS
-pt "D:\RTUtil_Files\RTUC.rtu"
-if "D:\RTUtil_Files\Excel_C_Sub.xlsx"
-tf "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project.rtu"
-kt
-rtu "C"
-ln "Signals"
-ln "Sub_Line"
-pcl "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project_Check"
-rdf "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project"
-ip
Bu komut satrlar Excel ie aktarm ile sonulanr:
1 "D:\RTUtil_Files\RTUC.rtu" proje dosyasn kullann (-pt "D:\RTUtil_Files\RTUC.rtu).
2 "D:\RTUtil_Files\Excel_C_Sub.xlsx" Excel dosyasn kullann (-if "D:\RTUtil Files\Excel_C_Sub.xlsx).
3 Sonular "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project.rtu" proje dosyasna kaydedin
(-tf "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project.rtu).
4 Proje dosyas zaten varsa zerine yazmayn (-kt).
5 "C" ad ile birlikte RTU iin ie aktarm gerekletirin (-rtu "C).
22 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Toplu Arayz
Toplu Prosedr Olarak CSV e Aktarm
6 e aktarm iin Excel sayfas "Sinyaller"i kullann (-ln "Sinyaller").

7 e aktarm iin Excel sayfas "Sub_Line" kullann (-ln "Sub_Line").
8 Gvenilirlik kontrol gerekletirin, sonular gnlk dosyasna yazn
"D:\RTUtil_Files\RTUC_Project_Check.log"
(-pcl "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project_Check).
9 Yaplandrma dosyalarn RTU iin u dosya adlar ile oluturun
"D:\RTUtil_Files\RTUC_Project.rcd" (-rdf "D:\RTUtil_Files\RTUC_Project).
10 Paketlenmi proje dosyasn u yaplandrma dosyasna dahil edin:
"D:\RTUtil_Files\RTUC_Project.rcd" (-ip).
5.4
Toplu Prosedr Olarak CSV e Aktarm

CSV e Aktarm herhangi bir kullanc ilemi olmakszn balatlp sonlandrlabilir. Aadaki
tabloda, tm gerekli/opsiyonel parametreler aklanmaktadr.
Komut
Anlam
Aklamalar
Seenek
-pt
Model Dosyas
Model dosyas yolu ve ad (*.rtu)
-it
e Aktarm Tr
CSV e Aktarm iin sabit parametre: CSV
-if
CSV Dosyasn e Aktar CSV ie aktarm dosyas yolu ve ad (*.csv)
-tf
Hedef Excel Dosyas
Excel dosyas yolu ve ad (*.xlsx)
-kt
Hedefi Sakla
Model dosyas (*.rtu) zaten varsa zerine yaz-
Evet
mayn
-rtu
Uzak Ubirim
Verilerin ie aktarlmasnn gerekli olduu RTU

ad.
-ln
Hat
Verilerin ie aktarlmasnn gerekli olduu hat

ad.
rnek:
C:\Program Files\ABB\RTUtil500\bin\RTUtil500
-pt "D:\RTUtil_Files\RTUCSVImport.rtu"
-it CSV
-if "D:\RTUtil_Files\StationXYZ.csv"
-kt
-tf "D:\RTUtil_Files\StationYXZ.xlsx"
-rtu "HostRTU"
-ln "Line 104 to CS1"
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 23
Toplu Arayz
Yaplandrma Dosyalarn Toplu Prosedr Olarak Oluturma
5.5
Yaplandrma Dosyalarn Toplu Prosedr Olarak Oluturma

RTU500 serisi yaplandrma dosyalar ayrca otomatik olarak oluturulabilir. Aadaki tabloda,
tm gerekli/opsiyonel parametreler aklanmaktadr.
Komut
Anlam
Aklamalar
-pr
Proje dosyas
Proje dosyas yolu ve ad (*.rtu)
-rtu
Uzak ubirim
RTU ad, yaplandrma dosyalar oluturulmaldr
-pcl
Gvenilirlik kontrol
Gvenilirlik kontrol gerekletirin, kontrol sonu-
gnl
larn gnlk dosyasna kaydedin
-rdf
RTU indirme dosyas
Yaplandrma k dosyas yolu ve ad (*.rcd)
-ip
Projeyi dahil et
Paketlenmi proje dosyasn (*.rtu) yaplandrma

dosyasna (*.rcd) dahil edin
rnek:
C:\Program Files\ABB\RTUtil500\bin\RTUtil500
-pr "D:\RTUtil_Files\User_Manual.rtu"
-rtu "Router_Mannheim"
-pcl "D:\RTUtil_Files\ConCheck"
-rdf "D:\RTUtil_Files\Config"
-ip
24 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Seenek
Evet
Evet
Kullanc Arayz
RTUtil500 Kullanc Arayz
6 Kullanc Arayz
6.1
RTUtil500 Kullanc Arayz

RTU iin ara standart bir Windows uygulamasdr (Win32 uygulamas). Ana bilgisayar penceresi proje verilerinin tm grnmlerini ierir. Uygulama ana bilgisayar grnm ve hissi dier
Win32 uygulamalarndan bilinir. Standart Windows kontrol mekanizmas uygulanabilir ve faydal olduunda kullanlr; bylece, kullancnn projeleri bu yeni arala balatmas iin daha az sreye ihtiyac olur.
erik yardm ilevsellii 'Ara pular'na dayanr ve ierik asndan hassas yardm desteine
olanak verir.
Genel veri grntleme ve yaplanma, genel mhendislik dizisini destekler. Tm ilevsellikleri
ieren kullanc arayz RTU yaplandrmas ve tm mhendislik prosesi iin temel tekil eder.
Kullanc arayz sunum nesnelerini ve yaplandrlan veri sunumu grnmlerini EN 813461'e uygun olarak ierir.
Bu blmde, kullanc arayz sunum biimi hakknda genel bir grnm sunulur. RTUtil500
ana penceresi ve genel aa yaps bu blmde gsterilir. Ayrca RTUtil500'de menlerin genel grnm verilir.
6.2
RTUtil500 alma Alan

RTUtil500 alma alan standart pencere uygulamas iin bir ereve oluturur. Uygulanabilir
durumlarda, sk kullanlan pencere kontrol bileenleri kullanlr. levsellik, bir RTU yaplandrmak iin gerekli zel fonksiyonlar ile tamamlanr.
ek. 6.1: RTUtil500 alma Ortam RTUtil500 kullanc arayznn genel yaps hakknda genel bir bak sunar. eitli paralar ve bunlarn yaps sonraki blmlerin bir parasn tekil
eder.
RTUtil500 kullanc arayz mens, RTU'yu yaplandrmak iin gerekli tm fonksiyonlar kullancnn semesini salar. Menlerde yer alan fonksiyonlarn aynsn etkinletirmenin daha ksa
bir yolu ise bunlarn dorudan ara ubuu dmesi ile seilmesidir.
Aa penceresi, bir RTU projesinin eitli aalarn grntlemeye izin verir. ebeke aacnda, donanm aacnda ve sinyal aacnda grnm mevcuttur. Ayn anda birden fazla aa
penceresi ak olabilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 25
Kullanc Arayz
Veri Sunum Penceresi
Ana pencere
Men ubuu
Durum ubuu
Ara ubuu
Aa grnm blmesi
Aa penceresi
Parametre grnm blmesi
ekil 4: RTUtil500 alma Alan
6.3

EN 81346-1 ile uyumlu olarak veri sunum biimi genel yaps farkl aa grnmlerinde uygulanr. Bunlar RTU'lar, sinyalleri, merkezi istasyona kadar gelen istasyon ebekesini ve otomasyon fonksiyonlarn yaplandrmak amacyla yapy ina etmek iin kullanlr. Bu yaplardaki
veriler hiyerarik sradadr; bylece aata elerin sunulmas kolaydr. Farkl grnmler unlardr:
Sinyal aac
Donanm aac
ebeke aac
Genel aa pencerelerinin yannda, veri giri fonksiyonlarn desteklemek iin liste pencereleri
vardr. Veri girii ve sunumu iin, gerekletirilmesi gereken farkl mekanizmalar vardr.
6.3.1
Aa Penceresi
Bir RTUtil500 projesindeki grnmler iki genel mhendislik admn yanstr. lk adm genel veri yapsnn oluturulmasdr; ikinci adm ise verilerin parametrelendirilmesidir. Bu iki adm arasnda, RTUtil500'den gelen baz otomatik eler vardr. Bu genel ayrma ile, alma penceresi
26 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Kullanc Arayz
blme olarak adlandrlan iki paraya ayrlr. Bu iki blme genel mhendislik admlarn destekler:
1 Proje verilerinin aa eklinde oluturulmas - aa grnm (sol taraf)
2 Dmlere zellik ve parametrelerin girilmesi - parametre grnm (sa taraf)
ekil 5: Aa Penceresi
6.3.2
Aa Grnm
Aa sunum penceresinin sol blmesinde, aa grnmlerinden biri gsterilir. Kullanc ayn
aa grnm veya farkl aa grnmleri ile birden fazla pencere aabilir. Bu ilevsellik kullancnn aalar arasndaki balantlar gstermesine, e gruplarn kopyalamasna ve dm bulmasna olanak verir.
Her aa dm iin sunum stili, kullancnn dm tanmlamas iin ihtiya duyduu temel
bilgileri sunar. Genel dm sunum yaps yledir:
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 27
Kullanc Arayz
Dm tr iin grnt
Dm tr iin bir simge, rn. 'kart' veya 'raf' gsteren bir simge. Simgeler, elerin kolay
tanmlanmas iin kullanlr; bu ekilde aa dm yerelletirilmesinde herhangi bir sorun
kmaz.
Yerel Tr (alternatif olarak)
Yerel tr bir dm iin n tanm olarak grlebilir ve dmn konumu hakknda bilgi verir.
Mevcut dme baml birim olarak eklenebilecek tr eidi ve dm saysn snrlamak
iin kullanlr. rn. bir '560CSR01' dmnn yerel tr 'Slot 10_P1'i vardr; burada sadece
'G kayna nitesi kart - 560PSU01' dm eklenebilir.
Yerel tr, dm sunumunun aaca bal bir parasdr. Bunun anlam, bir dm iin farkl
yerel trlerin olabilmesidir. Bu davran sadece veri noktalar ve hat dmleri gibi balantl
dm trleri iin nemlidir. Veri noktalarnn donanm aac sunumunda yerel bir tr olur.
rn. donanm aacndaki tek bir gstergenin yerel bir tr vardr ve bu tr veri noktasnn giri veya k olup olmadn tarif eder. Sinyal aacnda, donanm aacnn yerel tr ayn
dm iin sunum biiminin paras deildir.
e Tr
Dm tr aa dm davrann belirtir. Dm tr normalde dahili tr kodu ile dorudan program iine kodlanr. Kullanc, sadece aa grnmnde dm tr iin ksa bir
aklama grr. rn. tek bir gsterge iin 'SPI'.
Belli bir davran olmayan ve sinyal aacndaki eler gibi sadece yaplanma yardm dmleri olan baz eler iin, dm tr metnini deitirmek mmkndr. rn. sinyal aacnda dzey dmleri ('Alan', 'Tesis') varsaylan metni yeni bir proje balangcnda tanmlanacaktr.
e Ad
e ad aa eleri iin bir tanmlaycdr. Bir aataki tm elerin bir ad olabilir. Adlar,
eitli dm trlerine verilebilir.
Veri noktalar iin, ad, harici bir arayzde kullanlan yapl bir nesne tanmlayc olabilir. Yapl adlandrmay desteklemek iin, sinyal aacna zel ilevsellikler eklenir. Veri noktas
eleri iin adlar, otomatik adlandrlan ksm ve serbeste tercih edilen ksm eklinde ayrlabilir. Otomatik adlandrma ksm sinyal aac yapsndan verilebilir ve dorudan etkilenemez. Sinyal aac yolu tanmlaycya bir aa dmn verir; rn. tek bir gstergenin sinyal aa yolundan tek bir tanmlaycs vardr (rn. 'E_1_110KV_0101'). Serbest ksm kullanc tarafndan seilen aa esi iin bir addr. Her iki ad paras hep birlikte veri noktas
iin esiz bir tanmlayc olmaldr.
28 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Kullanc Arayz
6.3.3
Parametre Grnm
Aa penceresinin sa blmesi parametre grnmdr. Genel veri giri formlar, bir dmn
zellikleri ve mevcut parametreleri hakknda bilgi verir. e trne ve bunun aata yerelletirilmesine bal olarak, iletiim penceresi sunum biimini deitirir. Kolay bir parametre ynetimi
iin, iletiim penceresinin her dm iin ortak bir yaps vardr.
ekil 6: Aa dm iin genel sayfa
Sunum biimi bir zellik sayfasdr. Her aa esi iin ilk site, simge, e tr ve ad gibi 'Genel' zellikleri gsterir. Bylece, her e hakknda genel bir bilgi almak iin genel bir grnm
vardr.
Kullanc iin geerli dier zellik sayfalar, bir e parametresine baldr. Normalde parametre
gruplar iin bir sayfa vardr (rn. proses parametreleri 'PDP', protokol parametreleri 'Hat...
vb.).
6.3.4
Veri Noktas Grnm

Tm veri noktalar zerindeki grnm, ebeke aacnda seilen RTUlar, IEDler ve Hatlardan
biri iin kullanlabilir. Baka bir yol ise, ebeke aacnda RTUlardan veya IEDlerden birini
semek ve bu grnm iin veri noktalarn listelemektir.
'Veri Noktas Listesi' aadaki iletiim pencereleri ile sunulur:
menye gre, Grnm > Veri Noktas Listesi
ara ubuuna gre,
simgesine tklayn
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 29
Kullanc Arayz
ekil 7: Veri noktas listesi grnm
30 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Aalarda Gezinme ve eleri Seme

7 Aalarda Gezinme ve eleri Seme

Aalarda verileri oluturmak iin, aalarda gezinmek, yeni dmler girmek ve bunlarn parametrelerini deitirmek iin baz kurallar vardr.
Aata bir enin seimi ile ilgili olarak kullanc kontrolnde iki temel fark vardr. RTUtil500 ile
ilk defa alan kullanclar iin standart fare kontrol ile ok kolay bir yntem vardr. Ayrca
klavye ile tm fonksiyon ve hareketlerin kontrol mmkndr; bylece RTUtil500' kullanmay
bilen bir kii ok verimli bir biimde alabilir. Her fonksiyon, fare veya klavye ile yrtlebilir.
Aadaki tabloda, aata hareket etmek, bir e semek ve alan pencerelerin iki dzlemi
arasnda gei yapmak iin gerekli kontrol bileenleri tarif edilmektedir.
lem
Fare
Klavye
Dal ama
eye ift tklama
sa ok tuu
enin nndeki "+" simgesine tklayn

Dal kapatma
eye ift tklama
sol ok tuu
enin nndeki "-" simgesine tklayn

eyi seme
eye tklama
ok tularn yukar ve aa hareket

ettirerek, aata sonraki eye geme
daha hzl hareket iin sayfa yukar ve
aa dmelerini kullanma
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 31
Dzenleme Fonksiyonlar
lem Ekleme - Silme - Kopyalama - Balama
8 Dzenleme Fonksiyonlar
8.1
lem Ekleme - Silme - Kopyalama - Balama

Aa ilemleri, her aa yapsn oluturan temel ilevselliklerdir. Genel fonksiyonlar 'Ekle', 'Sil',
'Kopyala ve Yaptr' ve 'eyi Bala'dr. Bu ilevsellikler, aadaki blmlerde tarif edilen eitli mekanizmalarla balatlabilir.
8.2
e Ekleme
Bir aaca eler eklemek amacyla, kullancnn aa grnm blmelerinden birinde bir e
semesi gerekir. Ardndan, veri girii iin balang dzeyini seebilir. Bundan sonra seilen
dm iin 'eyi Ekle...' iletiim penceresi balatlabilir. letiim penceresini almak iin Windows standart uygulamalarnda drt farkl ortak yol vardr.
men ile, eyi Dzenleme/Ekleme...
ara ubuu ile,
seeneine tklayn
CTRL+A ksayol tuu ile

sa fare dmesi Alr Mens ile, fare ile sa dmeye tklayn, alr bir men grnr
eyi Ekle... seeneine tklayn
letiim penceresinde, kullanc seilen aa dm altndaki bir dzeyde tm verileri girebilir.

Seili dm, yeni giriler iin ana dmdr. Dm ekle iletiim penceresi olas baml birim
dm trlerini listeler. Baml dm trleri listesi ana dm trne ve mevcut yapya baldr.
Bir e eklendikten sonra, fare ile 'Ekle' dmesine tklayarak veya enter tuuna basarak ayn
dm eklemek mmkndr. Yazl e aa yapsna yerletirilir. Seili hiyerari dzeyinde
iletiim penceresi aktif kalr. Veri giriini durdurmak iin, 'Bitti' dmesine basn. letiim penceresi iptal olur ve kontrol ile aaca dnlr.
'eyi Ekleyin...' iletiim penceresi ak iken, kullanc 'Aa Penceresi'nin 'Aa Grnm'nde hareket edebilecektir. letiim penceresi Aa Grnm blmesinde seilen dme
bal olarak biimi deitirir.
32 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
eyi Silme (Dal)
ekil 8: e Ekleme iletiim penceresi
8.3
eyi Silme (Dal)

Bir dm veya dal silmek iin, kullancnn aa dm veya aa dm grubunu semesi ve aadaki yntemlerden biriyle e silme mekanizmasn armas gerekir:
men ile, eyi Dzenleme/Silme...
ara ubuu ile,
Ksayol tuu DEL ile
Alr Men ile, fare ile sa dmeye tklayn, alr bir men grnr eyi Sil... seeneine
tklayn
Bir e setikten ve 'Dm Sil' fonksiyonunu ardktan sonra, bir alr pencere gsterilir
ve kullancnn seili eyi silmek isteyip istemedii kendisine sorulur. Eer 'Evet' dmesine
baslrsa, e silinir. Seili aa dmnn baml elerinin olmas halinde, ikinci bir alr
pencere grnr ve tm dal silmek iin onay talep eder.
8.4
eyi Kopyalama/Yaptrma (Dal)

Dmleri, dallar ve e gruplarn kopyalama, ayn ilemi sadece bir kez yaparak size zamandan kazandrr. RTUtil500 kopyalama kavram veri mhendislii asndan gl bir ilev
sunar. Buradaki temel kural, kullancnn kopyalama srasnda RTUtil500'e ait gstergelerle
desteklenmesidir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 33
eyi Balama
Bir dm kopyalanrken, sadece veriler kopyalanr (balantlar kopyalanmaz). Aalar arasnda dmleri balarken olduu gibi, gizli ilevsellikler olmaz ve otomatizmler tetiklenmez.
Dmn baml dmleri yoksa, tm dal kopyalanr.
Kopyala/Yaptr ilemi eitli biimlerde balatlabilir:
men ile; ncelikle eyi panoya Kopyalayn, ardndan hedefe eyi Dzenle/Kopyala, Dzenle/Yaptr ile Yaptrn
ara ubuu ile; ncelikle eyi panoya Kopyalayn, ardndan hedefe Yaptrn,
Ksayol tular ile; ncelikle eyi panoya Kopyalayn, ardndan hedefe Yaptrn, CTRL+C,
CTRL+V
Alr Men ile; fareyi sa tklayarak eyi sein, alr men grnr, eyi panoya kopyalamak iin eyi Kopyala seimini yapn, ardndan hedefe Yaptrn
Srkle ve Brak ile; dm fareyle sein, sol fare dmesini basl tutun, eyi hedefe srkleyin, eyi brakmak iin fare tuunu brakn. Bu Srkle ve Brak yntemidir.
Srkle-brak ilevsellii dosya Gezgini gibi standart Windows aralaryla ayndr.

Dmn srkle-brak ilevsellii ile kopyalanmas halinde, dmn ayrntl konumu gerekli
ise sadece Brak iletiim penceresi grnr (yerel tipin seilmesi gerekiyorsa).
8.5
eyi Balama
eitli yerlerdeki farkl aalarda eleri Balama EN 81346-1 ile uyumlu olarak yaplandrmay ina etmenin temelidir. Bu nedenle, bu fonksiyonun her projede kullanlmas gerekir. Projenin baz dmlerinin farkl aalarda farkl zamanlarda yerletirilmesi gerekir. Bu dmler
istasyon dmleri (RTUlar ve IEDler), hat dmleri ve tm veri noktas dmleridir.
Verilen mhendislik rnei sonrasnda, istasyon ve hat dmleri ebeke aacndan donanm
aacna balanacaktr. Veri noktas dmlerinin sinyal aacndan donanm aacna balanmas gerekir.
'Bala' ilemi eitli biimlerde balatlabilir:
men ile, eyi Dzenle/Bala...
ara ubuu ile,
CTRL+L ksayol tuu ile
34 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
eyi Deitirme
Alr Men ile, eyi sein, fare ile sa dmeye tklayn, alr bir men grnr 'eyi
Bala...' seimini yapn
Srkle ve Brak ile; dm fareyle sein, sol fare dmesini basl tutun, eyi hedefe srkleyin, eyi balanmaya zorlamak iin STRG + SHIFT'i sein, eyi hedefe brakn
Seili e balant ileminin hedef dmdr. Hedef dme balanmas gereken dm

semek iin, 'eyi Bala...' iletiim penceresi grnr. Dzenleme kontrolnn alr listesinde, seili hedef dmne balanabilen tm dmler grnr. Kullancnn listenin bir dmn semesi gerekir. Seilen dm seili dm hedefine balamak iin, 'Bala' dmesine basn.
Dmn srkle-brak ilevsellii ile balanmas halinde, dmn ayrntl konumu gerekli
ise sadece 'eyi Bala' iletiim penceresi grnr (yerel tip varsa).
ekil 9: eyi Bala iletiim penceresi
Bir eyi baladktan sonra, e simgesi zerinde sar daire enin daha nce baland konusunda bilgilendirir.
Balant ncesi hat simgesi
Balant sonras hat simgesi, krmz daire ile iaretlenmi
8.6
eyi Deitirme
Deitir fonksiyonu sadece baz dmler iin kullanlabilir (rn. eski haberleme nitelerinin
deiimi iin). Kullanc, tm dm ayarlarn yeniden yaplandrma, tm alt satrlar ekleme ve
balama ihtiyac olmakszn bir eyi kolayca deitirebilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 35
eyi Tama (Dal)
Bir dm deitirmek iin, kullancnn aa dmn semesi ve aadaki yntemlerden

biriyle e deitirme mekanizmasn armas gerekir:
men ile, eyi Dzenle/Deitir...
CTRL+R ksayol tuu ile
Alr Men ile, fare ile sa dmeye tklayn, alr bir men grnr eyi Deitirin... seeneine tklayn
Bir eyi setikten ve 'eyi Deitir' fonksiyonunu ardktan sonra, deitirilebilir elerin
listesine sahip alr bir pencere grnr. Deitir fonksiyonunun dm iin desteklenmemesi
halinde liste botur.
Kullancnn yeni e trn semesi ve 'Deitir' dmesine basmas halinde, enin gerekten deitirilmesi gerektiinde baka bir gvenlik sorusu grnr. Evet seildiinde, seilen
e yeni eyle deitirilir.
ekil 10: Deitir iletiim penceresi
Konum bilgisi, parametre ayarlar ve ayrca baml eklenen ve balantl dmler deitirilen
elemanlardan alnr.
8.7
eyi Tama (Dal)

Ana DIN ray dahilinde DIN ray elemanlarnn doru konumunu yanstmak iin, bu elemanlar
tanabilir. Bu fonksiyon sadece DIN ray elemanlarndan desteklenir.
Bir dm veya dal yukar tamak / aa tamak iin, kullancnn bir Din ray dmn
semesi ve aadaki yntemlerden biriyle e tama mekanizmasn armas gerekir:
36 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
eyi Tama (Dal)
men ile, Dzenle/Yukar ta

mens, Dzenle/Aa ta
Ksayol tuu STRG+U, STRG+ - yukar ta ile; Ksayol tuu STRG+D, STRG+ - aa
ta ile
Alr Men ile, fare ile sa dmeye tklayn, alr bir men grnr Yukar ta / Aa ta
seeneini tercih edin
Bir e seildikten ve 'Yukar ta' fonksiyonu arldktan sonra, seilen e aa grnmnde nceki elemandan nce tanr. Seilen enin ana DIN raynda ilk e olmas halinde
hibir ey olmaz.
Bir e seildikten ve 'Aa ta' fonksiyonu arldktan sonra, seilen e aa grnmnde sonraki elemandan sonra tanr. Seilen enin ana DIN raynda son e olmas halinde
hibir ey olmaz.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 37
Proje Fonksiyonlar
Proje Ayarlar
9 Proje Fonksiyonlar
9.1
Proje Ayarlar
'Proje Ayarlar' iletiim penceresi, projenin genel bilgileri 'Projeyi Balat' sekmesini sunar. 'Sinyal Aacn Balat' sekmesinde, proje iin tanml veri noktas yaps tanmlanr.
Proje Ayarlar iletiim penceresini menyle getirmek iin, Proje/Ayarlar... seimini yapn
ekil 11: Proje Ayarlar letiim Penceresi
9.2
Tutarllk Kontrol
Yklenebilir dosyalarn oluturulmasna balamadan nce, verilerin tutarllk kontrol nerilir.
38 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Proje Fonksiyonlar
Tutarllk Kontrol
Tutarllk kontroln balatn:

menyle, Proje/Tutarllk Kontrol...
ara ubuu ile,
seeneine tklayn
Tutarllk kontrol sonucu aadaki hata dzeyleri ile birlikte ayr bir pencerede gsterilir:
Hata
Uyar
Bilgi
ekil 12: Doruluk kontrol sonular
Listedeki giriler, kontrol edilen projedeki aalardaki dmlere balanr. lgili girite vurgulanan ada fare imleci ile tklandnda, ilgili dm seilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 39
Proje Fonksiyonlar
RTU
ekil 13: Tutarllk kontrol sonular ve kullanc arayz arasndaki balantlar
9.3
RTU Dosyalarn na Etme

RTU dosyalarn oluturmaya balayn:
men ile, Proje/RTU dosyasn oluturun...
ara ubuu ile,
seeneine tklayn
RTU dosyalarndaki diziler UTF-8 biiminde kaydedilir.
40 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Proje Fonksiyonlar
Dosyalarn na Etme
9.3.1
Dosya Oluturma Admlar

1 lk sayfada, projeden RTU'yu sein.
ekil 14: RTU Olutur dosya iletiim penceresinin ilk sayfas
1 RTU dosyalar iin bir dosya ad sein. RCD dosyas iin bir ad verin, fakat tm dosyalar
oluturulur (*.rcd). Eer 'Bilgiyi uraya kaydet...' AIK ise, tm proje kaydedilir (tm proje
bilgilerine sahip I/O verileri, bkz. blm ). Eer seenek KAPALI ise, sadece I/O verileri I/O
dosyasnda kaydedilir.
2 leri dmesine tklayn
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 41
Proje Fonksiyonlar
Dosyalarn na Etme
ekil 15: RTU Olutur dosya iletiim penceresinin ikinci sayfas
1 RTU dosyalar oluturulmadan nce, veri noktalar says hesaplanr ve 'Tutarllk' dmesine baslarak bir tutarllk kontrol yaplr.
Tutarllk kontrol sonularnn kaydedilmesi gerekiyorsa, ileride deerlendirilmesi amacyla
sonularn kaydedilecei bir gnlk dosyasn belirtmek mmkndr. Bu zellik varsaylan
olarak devre ddr ve 'Kontrol sonucunu Gnlk Dosyasna yaz' seilerek etkinletirilebilir.
Tutarllk kontrol hakknda daha fazla bilgi Tutarllk Kontrol blmnde yer almaktadr.
2 Dosyalarn oluturulduu uyarsn onaylayn ve iletiim penceresini 'ptal' ile sonlandrn.
9.3.2
RTU Dosyalar
RCD Dosyas (RTU Yaplandrma Verileri) iletiimi kurmak iin gerekli tm bilgileri ierir. RCD
Dosyas eleri unlardr:
Proje bilgisi
Parametre ve sistem verileri bilgisine sahip RTU dm
Kabin dmleri
Adres ve I/O bara balantsna sahip raf dmleri
Besleme kartlar
Arayzler iin tm parametreler ile birlikte haberleme kartlar
Protokole zel parametrelere sahip hat dmleri
Sistem verileri bilgisine sahip Alt ve Ana istasyon I/O cihazlar
I/O kart tipine sahip I/O cihazlar
Tm parametrelere sahip proses veri noktalar (PDP, protokol adresleri)
42 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Proje Fonksiyonlar
Dosyalarn na Etme
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 43
Ekstra Fonksiyonlar
RTU
10 Ekstra Fonksiyonlar
10.1 RTU dosyalarn karma
RTUtil500, "...\rtufile" alt dizininden veya dier kullanc tanml dizinlerden RTU dosyas *.RCD
okuyabilmektedir. Eer 'Tm projeyi da karmak iin RTU dosyasna kaydet etkinletirilmi
ise, RTUtil500 proje bilgilerini bu dosyadan ayrr. Proje bilgileri, "...\proj" alt dizininde orijinal
dosya ad veya kullanc tarafndan tanmlanan yeni bir ad ile kaydedilir.
RTU dosyasn da aktarmaya balayn:
men ile, Ekstra/RTU dosyasn da aktar...
ara ubuu ile,
seeneine tklayn
Standart iletiim penceresi kullancdan alt dizin adn ve dosya adn ister.
10.2 Veri Arayz Excel e Aktarm

RTUtil500 Excel veri arayz kullancnn Excel sayfalarn kullanarak RTU verilerini ynetmesini salar. Bu arayz, belli bir donanm ablonuna veri noktalarn aktarr.
Bunu yapmak iin, ilk adm olarak, RTU RTUtil500 ile birlikte oluturulur. Excel ie aktarma belli bir donanm iin proses veri noktalarn tanmlar.
Excel e Aktarmay balatn:
men ile, Ekstra/Excel e Aktarm...
ara ubuu ile,
seeneine tklayn
RTUtil500 Excel e Aktarm Admlar:

1 RTUtil500 Excel e Aktarm fonksiyonunu menden veya ara ubuu dmesinden balatn.
2 e aktarm iin RTU'yu sein
3 Excel ie aktarm dosyasn sein ve leri dmesine tklayn
44 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Ekstra Fonksiyonlar
Veri Arayz Excel e Aktarm
ekil 16: Excel ie aktarm sihirbaz 1. adm
1 Gnlk dosyas oluturma ilemini etkinletirin, devre d brakn ve leri dmesine tklayn
1 Excel ie aktarm tamamlandnda, sonraki sayfada ie aktarm sonular gsterilir.

2 Ayrntl bir aklama iin, Gnlk dosyasn a'a tklayn, deiikliklerin genel grnm iin
leri dmesine tklayn.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 45
Ekstra Fonksiyonlar
Veri Arayz Excel Da Aktarm
1 Son sayfa, Excel ie aktarm ile yaplan deiikliklerin genel grnmn verir.
10.3 Veri Arayz Excel Da Aktarm

Proje dosyasnda yer alan veri noktalar Excel Da Aktarm fonksiyonu kullanlarak Excel alma sayfasna aktarlabilir.
46 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Ekstra Fonksiyonlar
Excel Da Aktarmay balatn:

men ile, Ekstra/Excel Da Aktarm...
ara ubuu ile,
seeneine tklayn
Excel Da Aktarm Admlar:

1 Excel Da Aktarm fonksiyonunu menden veya ara ubuu dmesinden balatn.
2 RTU'yu sein
3 Excel da aktarm dosyasn sein ve leri dmesine tklayn
ekil 20: Excel Da Aktarm sihirbaz 1. adm
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 47
Ekstra Fonksiyonlar
1 Gnlk dosyas oluturma ilemini etkinletirin, devre d brakn ve leri dmesine tklayn
1 Excel da aktarm tamamlandnda, son sayfada ie aktarm sonular gsterilir.

2 Ayrntl bir aklama iin, Gnlk dosyasn a'a tklayn.
48 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Ekstra Fonksiyonlar
Veri Arayz Excel Donanm Da Aktarm
10.4 Veri Arayz Excel Donanm Da Aktarm

Proje dosyasnda yer alan donanm, Excel Donanm Da Aktarm fonksiyonu kullanlarak
Excel alma sayfasna aktarlabilir. Da aktarm n tanml Excel dosyasna yaplr ve model
alt dizinlerinden eriilebilir:
..\patterns\ExcelExport.xlsx donanm verileri iin
Excel Donanm Da Aktarmay balatn:

men ile, Ekstra/Excel Donanm Da Aktarm...
Excel Donanm Da Aktarm Admlar:

1 Menden proje iin Excel Donanm Da aktarm fonksiyonunu balatn.
2 RTU'yu sein ve leri dmesine tklayn
ekil 23: Excel Donanm Da Aktarm sihirbaz 1. adm
1 k dosyas iin yol ve dosya ad yazn

2 lk giri iin satr says en azndan 7 olmaldr.
3 Balat'a tklayn
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 49
Ekstra Fonksiyonlar
Veri Arayz Excel Donanm Da Aktarm
1 Da aktarm sonucu son sihirbaz sayfasnda gsterilir.
Da aktarlan Excel dosyas drt adet alma sayfas ierir:

stasyon Parametre sayfas, RTU Global parametresi
Hat Parametre sayfas, Haberleme hatt parametresi
50 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Ekstra Fonksiyonlar
Veri Arayz MULTIPROG wt Da Aktarm
Hat Parametre Genel sayfas, Genel haberleme hatt parametresi

Donanm Tablosu sayfas, RTU donanm parametresi
ekil 26: rnek Excel Donanm Tablosu sayfas
NER
Donanm verilerin RTUtil500 proje dosyasna aktarmak mmkn deildir.
10.5 Veri Arayz MULTIPROG wt Da Aktarm

Bir RTUtil500 projesinin PLC bilgisinin *.mwt uzants ile proje dosyasnda da aktarlmas
gerekir.
RTUtil500'de 'Ekstralar' men ubuu elemannn 'MULTIPROG wt Export...' men giriini sein. MULTIPROG wt Da Aktarm sihirbaz balar.
ekil 27: MULTIPROG wt Da Aktarm men girii
Ayrca
ara ubuu simgesini kullanabilirsiniz.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 51
Ekstra Fonksiyonlar
Veri Arayz MULTIPROG wt Da Aktarm
Aadaki iletiim penceresi MULTIPROG wt projesini sorar.
ekil 28: MULTIPROG wt projesini sein
Yeni bir MULTIPROG wt projesi oluturabilir ve bu projeye aktarabilir veya da aktarm iin
mevcut bir projeyi seebilirsiniz. MULTIPROG wt projesi uzants *.mwtdir.
Bu aamada 'Balat' dmesine tklayn ve da aktarm fonksiyonu alarak aadaki sonu
iletiim penceresini gsterir.
52 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Ekstra Fonksiyonlar
Ekstra MULTIPROG wt Ama
ekil 29: Bitmi MULTIPROG wt da aktarm
Son iletiim penceresi MULTIPROG wt da aktarm sonucunu gsterir. Da aktarm baarl

olabilir veya sonlandrlabilir. Eer sonlandrlrsa, bir hata aklamas grnr. 'MULTIPROG
wt'de projeyi a' seildiinde, 'Bitir' dmesine tklandktan sonra MUTLTIPROG wt projesi alr.
10.6 Ekstra MULTIPROG wt Ama

RTU500 serisi PLC programlamay ve test arac MULTIPROG wt'yi balatr.
MULTIPROG wt balatmak iin ilgili ara ubuu simgesi:
10.7 Ekstra MS_DOS toplu i dosyas balatma

Toplu ileme parametrelerini yantladktan sonra eer RTUtil500 program dizininin alt klasr
"\batch" ksmnda mevcut ise, DOS toplu i dosyas "RTUtil500_Batch.bat" balatlr.
Toplu i dosyasn balatmak iin ilgili ara ubuu simgesi:
10.8 Ekstra RTU200/232 Yaplandrma e Aktarm

Yaplandrma arac RTUtil500, RTU200 veya RTU232 yaplandrma dosyalarn standart
RTU500 serisi proje dosyasna dntrmek iin kullanlabilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 53
Ekstra Fonksiyonlar
Ekstra
Yaplandrma ie aktarm ilemini balatmak iin ilgili ara ubuu simgesi:

RTU200 veya RTU232 yaplandrma iin yaplandrma ie aktarm ayrntl olarak Kullanm Klavuzu belgesi 1KGT 150 612'de ayrntl olarak aklanmaktadr.
10.9 Ekstra SCD e Aktarm

Bu fonksiyon, IEC61850 alt cihaz haberleme arayz mhendislii iin RTUtil500 balama
noktasndadr. IEC61850 mhendislik prosesinin ayrntl aklamas IEC61850 Mhendislik
blmnde bulunabilir.
10.10
Ekstra Dil
Bu iletiim penceresinde, RTUtil500 kullanc arayz dili seilir. Seim ilemi RTUtil500 yeniden balatldktan sonra gerekleir.
RTUtil500 men esi: Ekstra/Dil...
ekil 30: Dil letiim Penceresi
10.11
Ekstra - Seenekler
Proje Dosyalar ve RTU Dosyalar iin kaydetme dizinlerini deitirin. Microsoft Access'in yklenecei yol ve MULTIPROG wt projelerinin yolu da bu iletiim pencerelerinde deitirilebilir.
'Ekstra/Seenekler' mensnden genel seenekler iletiim penceresini aln.
54 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Ekstra Fonksiyonlar
Ekstra - Seenekler
ekil 31: Genel seenekler iletiim penceresi
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 55
Excel Arayz
Excel e Aktarma Giri
11 Excel Arayz
11.1 Excel e Aktarma Giri
Microsoft Excel uygundur ve mhendislik verilerinin tanm ve yaplandrlmas iin kullanlan
aratr.
RTUtil500 bir Excel arayz sunarak RTU ile ilgili mhendislik verilerinin Excel sayfalarndan
ie aktarlmasna olanak verir.
Aadaki blmlerde unlar aklanmaktadr
Excel Dosyalar ve Sayfalarnn yaps
Excel e Aktarm gerekletirme admlar
11.2 Excel e Aktarm Genel Grnm

Excel ie aktarm Excel dosyalarn RTUtil500 proje dosyasyla birlikte kullanr:
Excel dosyas
RTUil500 projesi
Excel
ie aktarm
RTUil500 projesi
ekil 32: Excel ie aktarm sras
56 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
RTUtil500 Proje Dosyas
NER
Excel ie aktarm nkoulu olarak, Excel ie aktarm dosyas gereklidir. Bu Excel ie aktarm
dosyasn oluturmak iin RTUtil500 projenizden bir Excel da aktarm oluturun (Men:
Ekstra - Excel Da Aktarm)
Excel dosyalar unlar iin bilgi ierir

proje sinyal aac (proje modeli proje ayarlarna gre yaplandrlan sinyal aac)
veri nesnesi donanmnn RTU I/O noktalarna veya IEDlere atanmas
veri nesnesi ileme parametreleri
ebeke aacnn tm dzeyleri iin haberleme protokol mesaj adresleri ve her beri nesnesi parametresi
Proje dosyas unlar iermelidir

tm ebeke aac (donanm aacna giden tm balantlar dahil)
RTU kart dzeyine ve IED dzeyine giden donanm aac
Excel ie aktarm gerekletirme admlar:

1 eer yoksa, RTUtil500 proje dosyasn oluturma
2 Excel ie aktarm dosyas elde etmek iin Excel da aktarm yrtme
3 Excel sayfasnda RTUtil500 projesine aktarlmak zere tm bilgileri doldurma
4 Excel ie aktarm ilemi gerekletirme (RTUtil500 mens 'Ekstra Excel e Aktarm')
5 veri noktas deiiklikleri ve geniletmeleri iin, 3. adm ve 4. adm tekrar yaplabilir
6 Donanm kurulumunda geniletmeler iin (rn. ek bir I/O modl eklenme gereklilii), RTUtil500 proje dosyasnn deitirilmesi gerekir
11.3 RTUtil500 Proje Dosyas

Excel e Aktarm iin, RTUtil500 proje dosyasnn mevcut olmas gerekir.
Bu dosya unlar iermelidir:
tm ebeke aac
ebeke aacna giden tm balantlar ieren RTU kart dzeyi veya IED dzeyine kadar giden donanm aac
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 57
Excel Arayz
Excel Dosyalar ve Sayfalar
Bu dosya unlar ierebilir:

donanm aacndaki veri nesneleri (yerel I/O sinyalleri ve IED'nin I/O sinyalleri)
ileme parametreleri ile balantl veri nesneleri
haberleme protokol tanmlamalar/adresler ve ilgili veri nesnesi parametreleri
11.4 Excel Dosyalar ve Sayfalar

Excel e Aktarm tasla Excel Da Aktarm ile oluturulabilir.
NER
Microsoft Excel 97-2003 alma Kitab (.xls) otomatik dnm desteklenmez. Excel 972003 alma kitabn ltfen mevcut bir Microsoft Excel srmnde (2007 - 2013) an ve alma kitabnz geerli dosya biiminde (.xlsx) kaydedin.
11.4.1
Excel Dosya ve Sayfalarnn erii

Bir RTUtil500 projesinin her RTU'su iin, en az bir sayfa ieren ayr bir Excel dosyasnn sunulmas gerekir.
Excel Dosyasndaki Sayfalar

Baml her IED hatt iin (alt dzey RTU'lara deil dorudan IEDlere dorudan balanan bir
hat), bir sayfann eklenmesi gerekir. RTU'nun iki baml IED hatt olmas halinde, excel dosyas sayfa ierir: bir sayfa RTU'nun yerel I/O ve bir sayfa her baml hat iin.
Sayfa erii
ebeke aacnn daha yksek dzeydeki hatlarda yer alan ileme parametrelerine ve ilgili haberleme adreslerine sahip her veri noktas sadece bir grup Excel dosyas sayfasnda ve bir
RTUtil500 projesine ait sayfalarda belirtilir. Bu zellik, en alt dzeydeki RTU'ya ait Excel dosyasnn ilgili Excel sayfasnda (Yerel I/O veya IED hatt) gereklemelidir. ebeke aacnn her
yksek hatt iin, veri noktasnn tanmland sayfaya protokole zel adres/ana bilgisayar parametre blounun eklenmesi gerekir.
58 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
11.4.2
rnekler
rnek 1: CS - RTU - Alt RTU
Aadaki ebeke topolojisinin iki Excel dosyasna ihtiyac vardr:
Kontrol Sistemi
(alt RTU)
ekil 33: CS - RTU1 - SubRTU2'li ebeke Topolojisi
Excel dosyalar: iki dosya - RTU1 ve RTU2

RTU 1: bir sayfa
Sayfa 1:
IEC 870-5-104 blou
Yerel I/O veri noktas parametre blou (RTU)
RTU 2: bir sayfa

Sayfa 1:
IEC 870-5-104 blou
IEC 870-5-101 blou
Yerel I/O veri noktas parametre blou (RTU)
rnek 2: CS - RTU - IED

Aadaki ebeke topolojisinin bir Excel dosyasna ihtiyac vardr:
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 59
Excel Arayz
Kontrol Sistemi
ekil 34: CS - RTU1 - n*IED'li ebeke Topolojisi
Excel dosyalar: bir dosya RTU 1

RTU 1: iki dosya
Sayfa 1: RTU 1 yerel I/O veri noktalar
IEC 870-5-104 blou
yerel I/O veri noktas parametre blou (RTU)
Sayfa 2: IED veri noktalar ile

IEC 870-5-104 blou
IEC 870-5-101 blou
IED veri noktas parametre blou (IEC 870-5-101)
rnek 3: CS1 - CS2 - RTU - Alt RTU - IEDler

Aadaki ebeke topolojisinin iki Excel dosyasna ihtiyac vardr:
60 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
Kontrol Sistemi
CS 1
Kontrol Sistemi
CS 2
ekil 35: CS1, CS2 - RTU 1 - RTU2 - n*IED'li ebeke Topolojisi
Excel dosyalar: iki dosya RTU 1, RTU 2

RTU 1: iki dosya
IEC 870-5-104 blou (CS 1)
IEC 870-5-101 blou (CS 2)
Sayfa 2: IED veri noktalar ile

IEC 870-5-104 blou (CS 1)
IEC 870-5-101 blou (CS 2)
IEC 870-5-103 blou (RTU 1)
IED veri noktas parametre blou (IEC 870-5-103)
RTU 2: dosya
IEC 870-5-104 blou (CS 1)
IEC 870-5-101 blou (CS 2)
IEC 870-5-101 blou (RTU 1)
Sayfa 2: IEC 870-5-101 hattna balanan IED'lerden IED veri noktalar ile
IEC 870-5-104 blou (CS 1)
IEC 870-5-101 blou (CS 2)
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 61
Excel Arayz
IEC 870-5-101 blou (RTU 1)

IEC 870-5-101 blou (RTU 2)
IED Veri noktas parametre blou (IEC 870-5-101)
Sayfa 3: IEC 870-5-103 hattna balanan IED'lerden IED veri noktalar ile
IEC 870-5-104 blou (CS 1)
IEC 870-5-101 blou (CS 2)
IEC 870-5-101 blou (RTU 1)
IEC 870-5-103 blou (RTU 2)
IED Veri noktas parametre blou (IEC 870-5-103)
11.4.3
Excel Sayfa Trleri

RTU'nun yerel I/O ve bal IED hatlaryla ilgili veri tanmlarn ie aktarmak iin, iki tr Excel
sayfa stun yaps kullanlr.
RTU'lar iin Excel Sayfas (Yerel I/O)
Stun bloklar:
Sinyal (Sinyal tr, Sistem veri tr ve RTUtil500 ie aktarma bayra)
Proses Nesne Tanmlama
RTU donanm adresi
Adres/ana bilgisayar parametre bloklar
Veri noktas parametre blou (tre zel)
Baml IED Hatlar iin Excel Sayfas

IED veri noktas parametre bloklar IED'nin baland baml hat protokolne baldr. Her
protokol trnn bamsz veri noktas parametre blok yaps vardr.
Baml hat sayfasnn donanm adres blou yoktur. Aadaki stun bloklarndan oluur:
Sinyal (Sinyal tr, Sistem veri tr ve RTUtil500 ie aktarma bayra)
IED Ad
Adres/ana bilgisayar parametre bloklar
IED hat adresi/alt parametre blou
62 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
11.4.4
Stun ve Satrlar iin Genel pular

zel Stun Ad
Verilerin RTUtil500 proje dosyasna aktarlmasnn zorunlu olduu her stunun zel bir tanmlaycs olmaldr. Sayfann tm tanmlayclar 5. satrda olmas gerekir. Bu tanmlayc ile, ie
aktarm ynetilir.
NER
Tanmlayc adlarn deitirmeye izin verilmez.
Veri Noktas Bana Satr

Her yerel proses I/O sinyali iin salanan satr says sinyal trne bal olabilir. Sinyalin kulland donanm I/O terminal says ile uyumludur. Her sinyal iin satr says excel dosyasnda
(1 ila n satr) projeye zel gereksinimlere uyarlanabilir. Sadece ayn sinyale ait satrlardan birinin, RTUtil500 projesinde ie aktarlmak zere sinyalleri iaretleyen STIM stunundaki 'Y' bayrak grubunu almaya izin verilmesi salanmaldr.
11.4.5
Excel Sayfa Fonksiyonlar

Excel sayfasnn Excel sayfasyla almay kolaylatran baz fonksiyonlar vardr.
n Tanml Deerlerin Alr Listesi

Snrl girilere sahip hcreler alr bir liste sunar.
Ok zerine tklayn ve ardndan listeden bir giri sein.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 63
Excel Arayz
ekil 36: Excel hcresi alr listesi
Aralk Denetimi
Kategori numarasna sahip hcreler iin, kullanclarn geersiz veri girmesini nlemek iin minimum ve maksimum snrlar belirtilmitir.
Geersiz veriler hcreye girildiinde, bir hata mesaj grntlenir.
ekil 37: Excel hcresi aralk denetimi
64 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
11.4.6
Excel Sayfa Yaps

Excel Sayfas Bloklar
Sayfadaki bilgiler mantksal bloklar eklinde dzenlenmitir:
Sinyal
RTU Donanm Adres veya IED ad
Adres/Ana Bilgisayar parametre bloklar
Adres/Alt parametre bloklar (sadece baml hat sayfalarnda)
Veri Noktas Parametre bloklar (sadece yerel I/O sayfasnda)
Adres/ana bilgisayar parametresi ve adres/alt parametre blou her protokol tr iin belirtilir.
Veri noktas parametre blou nokta trne zeldir.
Sinyal Trleri iin Excel Sayfas Blou

RTUtil500'e aktarmak iin veri noktasn iaretleyen veri noktas trn ve bayran belirtir.
Veri nokta tr 'SEV' veya 'SSC' olduunda, sistem veri trnn de belirtilmesi gerekir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 65
Excel Arayz
ekil 38: Sinyal Blou
Proses Nesne Tanmlama iin Excel Sayfas Blou

Proses nesne tanmlama veri noktas sinyal adn belirtir. Adn uzunluu 32 (128) karakterle snrldr. Sinyal ad yaps projeye gre ayrca tanmlanabilir.
66 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
SCADA nesnesi
Blme
Alt A
stasyon
ekil 39: Proses Nesne Tanmlama rnei
Bu rnekte, ad, her biri iin maksimum sekiz karakter uzunluunda drt elemana ayrlmtr (stasyon/Alt A/Blme/SCADA nesnesi). Yukardaki ekilde gsterilen ve RTUtil500 sinyal aacna aktarlm veri noktas ad udur: RTUNAME LADENBG TEST007 AMI:
ekil 40: Sinyal Aacnda Proses Nesne rnei
Yeni bir RTUtil500 projesini atktan sonra tanmlanan sinyal aac yap elemanlarnn Excel
ie aktarm sayfalarnda proses nesne tanmlama elemanlar ile ayn uzunlua sahip olmas
halinde, RTUtil500 sinyal aac iin yaplandrlan sinyal adnn doru ie aktarm salanabilir.
NER
Excel sayfasnda kullanlan nesne tanmlama yapsnn RTUtil500 proje dosyas iin tanmlanan sinyal aac yaps ile ayn olmas kesin olarak nerilir.
RTU Donanm Adresi iin Excel Sayfa Blou

Yerel I/O veri noktasnn donanm adresi RTU donanm adres blounda belirtilmektedir.
Donanm adresi unlardan oluur:
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 67
Excel Arayz
I/O bara blm

Raf adresi
Yuva adresi
Karttaki kanal
Engellenmi
Karttaki kanal
Yuva adresi
Raf adresi
I/O bara blm
Ayrca, veri nesne niteleyici "Engellenmi" donanm adres blounda belirtilmektedir.
RTU Donanm Adresi
ekil 41: RTU Donanm Adresi
Hat Adresi ve Ana Bilgisayar Parametreleri iin Excel Sayfas Blou

Her bal ana bilgisayar hatt iin, protokole zel adres/ana bilgisayar parametre blou Excel
alma sayfasna eklenir.
Aadaki ekran grnts IEC 870-5-104 adresi/ana bilgisayar parametre blou rneini gstermektedir. Bu rnekte, satrda 1:1 eklinde standart mesaj adres elemanlar yer almaktadr;
rn. her standart adres eleman iin giriin gereklemesi gerekir.
ekil 42: IEC 870-5-104 adresi/ana bilgisayar parametre blou rnei
68 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
Haberleme protokollerinin mesaj adres elemanlarnn yaplandrlm bir ekilde tasarlanmas

halinde (IEC 60870-5-101 ve 104 protokolleri ile mmkndr), yap elemanlar ve bit boyutlar
mteri projesinin erken aamasnda tanmlanmaldr (rn. proje modelini ve Excel sayfalarn
oluturmadan nce). Standart protokol mesaj adres elemanlar bit snrlarna dayanarak serbest bir ekilde yaplandrlmaldr. Bunun anlam 16 bit ASDU Adresinin 7 ve 9 bitlerini kapsayacak ekilde iki elemanl olarak yaplanmasdr. Ardndan adres elemanlar 0...1023'e karlk
gelecek ekilde 0...127 deer aralna sahip iki say eklinde girilmelidir (bkz. aadaki rnek).
Aadaki rnekte (rn. 1...127) olduu gibi olas aralklardaki kstlamalarn Excel ie aktarm
gerekletirildiinde kontrol edilmediine dikkat edin. Bu kstlamalarn mteri projesinde belirtilmesi halinde, kullancnn doru veri girii iin gerekli ilemleri yapmas gerekir.
ekil 43: Yaplandrlan IEC 870-5-104 adresleri
Excel sayfasnn, bir mesajn en alt dzeydeki RTU'dan ebeke aacnn st dzeydeki u dmne kadar getii haberleme hatt saysna karlk gelen adres/ana bilgisayar parametre
blou vardr (normalde ebeke Kontrol Sistemi olarak adlandrlr).
Yerel Veri Noktas Parametreleri iin Excel Sayfas Blou

Her veri noktas trnn kendi zel parametre blou vardr.
Aadaki veri noktas trleri izleme ynnde kullanlabilir:
Analog llen deer Girii (AMI)
Analog llen deer Hareketli Girii (MFI)
Bit Dizi Girii (BSI8/BSI16)
Dijital llen deer Girii (DMI8/DMI16)
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 69
Excel Arayz
Excel e Aktarm Gerekletirme
ift Noktal Giri (DPI)

Entegre Toplam Deer Girii (ITI)
Tek Noktal Giri (SPI)
Kademe Konum Girii (STI)
Komut ynnde veri noktas trleri:

Analog Ayar Noktas k (ASO)
Bit Dizisi k (BSO1/BSO2/BSO8/BSO16)
Dijital Ayar Noktas k (DSO8/DSO16)
ift Komut k (DCO)
Kayan Ayar Noktas Komut k (FSO)
Dzenleme adm Komut k (RCO)
Tekli Komut k (SCO)
Strob k Kanal (SOC)
rnek vermek gerekirse, analog llen deer girileri (AMI) iin parametre blou Excel sayfasnn aadaki blmnde gsterilmektedir.
ekil 44: Analog llen Deer Girii (AMI) Parametresi
11.5 Excel e Aktarm Gerekletirme

Excel ie aktarm RTUtil500 Ekstra Excel e Aktarm mensnden balatlr. Bir sihirbaz ile
iletiim pencereleri boyunca size klavuzluk yapar ve gerekli ayarlar size sorar. Sihirbaz, bu
belgenin Veri Arayz Excel e Aktarm blmnde aklanmaktadr.
70 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Excel Arayz
Excel e Aktarm Gerekletirme
11.5.1
Excel e Aktarm Hata Ynetimi

Excel ie aktarm srasnda, bir gnlk dosyas oluturulur. Bu dosya, otomatik olarak ie aktarlan Excel dosyas ile ayn ada sahip olur, fakat dosya uzants '.log'dur. Excel ie aktarm srasnda tespit edilen hata ve uyarlar gnlk dosyasna yazlr.
Ayrca, hata mesajlar Excel ie aktarm sihirbaz adm 3'te gsterilir:
ekil 45: Hata mesajyla birlikte Excel ie aktarm sihirbaz adm 3
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 71
CSV Arayz
Giri
12 CSV Arayz
12.1 Giri
CSV arayz ebeke kontrol sisteminden RTUtil500 mhendislik aracna verilerin aktarlmasna olanak verir. Veri noktalar ve bunlarn zellikleri CSV biiminde ebeke kontrol sisteminden
da aktarlr. CSV verileri RTUtil500 araclyla ek bilgilerin eklenebilecei Excel sayfasna aktarlabilir. Son adm ise, verilerin araca aktarlmas iin Excel ie aktarm yrtmektir.
Bilgiler tek ynde gider: ebeke kontrol sisteminden RTU mhendislik arac RTUtil500'e.
Bu blmlerde unlar aklanmaktadr
'CSV arayz balatma sihirbazn' kullanma
'CSV ie aktarm gerekletirme' admlar
1b) Veri noktalarn CSV'den

Excel ierisine aktama
1a) CSV e Aktarma

balatma
2. Excel ie aktarma
yrtme
ekil 46: CSV Arayz Ak
Aadaki CSV kaytlar ie aktarlabilir:

VER - Srm, (ie aktarlmaz, sadece bilgi amaldr)
RTU - RTU kayd, (ie aktarlmaz, sadece bilgi amaldr)
SEV - Sistem olay
FTR - Dosya aktarm
ve IO verileri:
AMI
ASO
72 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
CSV Arayz
CSV arayz balatma sihirbaz
BSI08, BSI16, BSI32

BSO1, BSO2, BSO8, BSO16
DCO
DMI8, DMI16
DPI
DSO8, DSO16
EPI
FSO
ITI
MFI
RCO
SCO
SPI
SSC
12.2 CSV arayz balatma sihirbaz

CSV arayz balatma sihirbaz ile, CSV arayz CSV dosya ieriine uyarlanr. Arayz, verilerin ieri aktarlmasnn gerekli olduu her ana bilgisayar hatt iin balatlmaldr.
12.2.1
Sihirbaz balatma
Proje - Ayarlar zerinden RTUtil500 men ubuuna tklayn
ekil 47: Men Proje ayarlar
Proje ayarlar penceresinde 'CSV Arayzn Balat' klasrn sein:
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 73
CSV Arayz
ekil 48: Proje ayarlar balatma CSV Arayz
Etkin RTUtil500 proje CSV arayz balatma durumu gsterilir.

letiim penceresinde, projenin tm ana bilgisayar hatlar nlerinde renkli bir nokta ile gsterilir.
Krmz bir nokta CSV arayznn hat iin henz balatlmadn gsterir. Yeil nokta ile CSV
arayznn balatld gsterilir.
NER
CSV arayznn bir ana bilgisayar hatt iin balatlmas halinde, nokta her zaman yeil kalr.
Bu hat iin CSV dosyas deitirilmi veya dzenlenmi olsa bile krmzya dnmez.
74 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
CSV Arayz
CSV arayznn balatlaca ana bilgisayar hattn sein. oklu seimler iin Windows'un
standart yntemi (Shift ile birlikte Ctrl tuuna basma + sol Fare tklamas) kullanlarak oklu
ana bilgisayar hatt seimi mmkndr.
'lk Kullanma Hazrlamay Balat' dmesi ile, CSV arayznn ilk kullanma hazrlama sihirbaz seilen ana bilgisayar hatlarnn ilki iin balatlr.
12.2.2
Veri trlerini girme

e aktarlabilecek standart veri trleri burada listelenmektedir. Veri tr adlar, standart veri trnn yannda CSV dosyasnda kullanld ekilde girilmesi gerekir. Adlar benzer olabilir. e
aktarm dosyasnda baz n tanml veri trleri kullanlmazsa, tr Ad stunlarnn bo braklmas gerekir.
NER
'RTU' ve 'VER' veri trlerinin ayarlanmas gerekir. Aksi halde CSV ie aktarm baarsz olur.
CSV ayracn sein; varsaylan deer noktal virgldr.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 75
CSV Arayz
ekil 49: Veri trlerini girme
Sihirbazla devam etmek iin 'leri' seeneine ve iptal etmek iin 'ptal' seeneine basn.
12.2.3
Parametre konumlarn girme

nceki admda girilen her kullanlan veri tr iin, bu sayfa gsterilir.
e aktarlabilir parametreler ilgili stunda listelenir. Parametre listesi veri trne ve seilen ana
bilgisayar hattna baldr.
CSV dosyasndaki parametre konumu Stun saysnda girilmelidir. Eer bir parametre kullanlmazsa, stun says iin alan bo kalmaldr.
'Stun says' 1 kayt tr iin sabittir ('AMI', ) ve deitirilemez.
Tablonun sralanmas 'Stun numaras' balk hcresi seilerek yaplabilir.
76 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
CSV Arayz
ekil 50: Konumlar girme
12.2.4
Sihirbaz sonlandrma
lk kullanma hazrlamay tamamlamak iin, Bitir seeneine dokunun. lk kullanma hazrlama
baarl ise, balatlan ana bilgisayar hatt nndeki nokta artk yeildir. Ayarlar, henz kaydedilmemitir. Ayarlar rtu dosyasndaki CSV arayz iin kaydetmek amacyla, projenin kaydedilmesi gerekir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 77
CSV Arayz
CSV ie aktarm gerekletirme
ekil 51: e aktarm bitirme
12.3 CSV ie aktarm gerekletirme

Bir n koul olarak, CSV verileri Excel dosyasna aktarldnda her iki CSV arayznn de
balatlmas gerekir.
12.3.1
CSV ie aktarm balatma

CSV ie aktarmn u ekilde balatn:
Men: Ekstra/CSV e Aktarm
Ara ubuu:
12.3.2
seeneine tklayn
Hatt seme
Verilerin ie aktarlaca ana bilgisayar hattn sein.
78 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
CSV Arayz
ekil 52: Ana bilgisayar hattn seme
12.3.3
CSV dosyasn seme

e aktarmak istediiniz CSV dosyasn sein.
ekil 53: CSV dosyasn seme
12.3.4
Excel dosyasn sein ve ie aktarmaya balayn

CSV verilerinin ie aktarlaca Excel dosyasn sein.
Excel dosyasnn yaps projeyle uyumlu olmaldr.
NER
Excel dosyas 'Deitirilme' ve DosyaTr adl iki stuna sahip olmaldr. 'CSV ie aktarm
sonucunu kontrol etme' blmne bakn.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 79
CSV Arayz
ekil 54: Dosya Tr stunu ekleme
'Deitirilme' stunu kaydn yeni olmas, gncellenmesi veya silinmesi halinde durumu hakknda bilgi iermektedir.
ekil 55: 'Deitirilme' stununu ekleme
Sadece CSV dosyasnda ve 'Deitirilme' stununda ayarlanan zellikler bu Excel dosyasnda

yazlr/zerine yazlr.
80 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
CSV Arayz
ekil 56: Excel dosyasn seme
NER
CSV dosyasnn ve Excel dosyasnn Microsoft Excel'de almadndan emin olun. Aksi halde, ie aktarm ilemi almaz.
CSV ie aktarmn balatmak iin 'Balat' sein.
12.3.5
CSV ie aktarm sonucunu kontrol etme
ekil 57: e aktarm bitmi
Son sayfa hata ve uyar sayalarn gsterir. Sihirbaz kapatmak iin 'Bitir'i sein.
e aktarm srasnda ortaya kan hata ve uyarlar hakknda bilgi almak iin 'CSVProcess.log'
gnlk dosyasn kontrol edin. Gnlk dosyas projeyle (*.rtu) ayn klasrde yer alr. Aadaki
hatalar ortaya kabilir:
Hata
Aklama
100
CSV arayz ayarlar kullanlamaz.

CSV arayz balatmay yrtn, bkz. ' CSV
arayz balatma sihirbaz'
blm
101
e aktarlan veri noktalar bilinmiyor.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 81
CSV Arayz
Hata
Aklama
102
CSV dosyas alamyor.

Dosyann mevcut olduunu ve henz almadn kontrol edin.
103
CSV dosyas veri setlerini okurken hata
1000
Excel dosyas alamyor.

Dosyay kapatn ve tekrar deneyin.
1001
Excel dosyas salt okunur.

Excel dosyasnn salt okunur zelliinin seimini kaldrn
1002
Excel dosyasn kapatrken sorun ortaya kt.
1003
Excel dosyas sayfa adlar okunamyor.

Doru sayfa adlarn seerek, tekrar Excel balatmay yrtn.
1004
Excel dosyas ie aktarm sayfas eksik.

Excel da aktarmn yrtn.
1005
Eletirme okunurken hata ortaya kt.

1006
Veritaban alrken hata ortaya kt.
1007
Balatma okuma baarsz.

1008
'Deitirilme' stunu bulunamad.

'Deitirilme' stununu Excel dosyasnn 'D' stununa ekleyin.
1009
'FTR' stunu bulunamad.

'FTR' stununu excel dosyasna ekleyin.
1010
Excel stunu bulunamad.

1011
Excel sayfas haritas bulunamad.

1012
Excel dosyasndan veri noktalar alrken hata ortaya kt.
1013
Excel dosyasna veri noktalarn uygularken hata ortaya kt.
1014
Veri noktalarn gncellerken hata ortaya kt
CSV verilerinin ie aktarlaca Excel dosyasn kontrol edin. 'Deitirilme' stunu veri noktalar
iin durum bilgilerini ierir:
Yeni kayt iin 'N': Bu veri noktas daha nce Excel dosyasnn paras deildi.
Gncellenmi kayt iin 'U': Bu veri noktas daha nce Excel dosyasndayd, tm CSV zelliklerinin CSV dosyas deerleri ile zerine yazlmtr.
CSV zelliklerinin deiip deimedii noktasnda herhangi bir kontrol yoktur.
Silinen kayt iin ' D': Bu veri noktas artk CSV dosyasnda yer almaz.
82 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
CSV Arayz
Son olarak Excel dosyas RTUtil500'e aktarlabilir. YEN, GNCELLENM ve SLNM etiketleri Excel ie aktarm tarafndan okunmaz. e aktarlmamas gereken satrlarn manuel olarak
silinmesi gerekir.
Ayrntl Excel ie aktarm aklamalar iin 'Excel Arayz blmne bakn.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 83
IEC61850 Mhendislik
IEC61850 Sisteminde RTU500 serisi
13 IEC61850 Mhendislik
13.1 IEC61850 Sisteminde RTU500 serisi
RTU, IEC61850 istasyon barasn NCC ile balayarak IEC61850 istemci NCC a geidi ilevsellii sunar. IEC61850 sunucusunda ise, IEC61850 ebekesine baml cihazlardan veya dorudan bal sinyallerden veri sunarak RTU IEC61850 IED olarak alr. Aadaki ekil,
RTU'yu IEC61850 sisteminde gsterir.
A Kontrol
Merkezi
Hata Tespiti
ebeke Kontrol dzeyi
stasyon dzeyi
A Geidi
RTU560
RTU560 istemcisi
Entegre
HMI
stasyon baras IEC 61850-8
Blme dzeyi
RTU560
sunucusu
Entegre
HMI
Proses dzeyi
ekil 58: IEC61850 sisteminde RTU
Yerel I/O'lar ve eski protokollerle balantlar gibi RTU500 serisinin standart ilevsellikleri, istemci ve sunucu yaplandrmasnda yer alr.
13.2 IEC61850 yaplandrmalar

Bir RTU, RTUtil500'de IEC61850 istemci IED veya IEC61850 sunucu IED olarak yaplandrlabilir. Farkl IED trlerinin farkl projelerde yaplandrlmas gerekir. Tm IEC61850 ebekesini
84 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
IEC61850 yaplandrmalar
ayn projedeki eitli RTU istemcileri veya sunucular ile yaplandrmak mmkn deildir. Aadaki blmlerde RTU istemci ve sunucu yaplandrmalar iin rnekler gsterilmektedir.
13.2.1
IEC61850 istemcisi olarak RTU500 serisi

IEC61850 istemcisi olarak, RTU, NCCye IEC61850 ebekesiyle balanr. Eski protokollere
sahip dier yerel I/O'lar ve balantlar mmkndr. Bu yaplandrmada, RTU herhangi bir GOOSE haberlemesini desteklemez. Aadaki ekilde, IEC61850 istemcisi olarak yaplandrlan
bir RTU gsterilmektedir.
NCC balants
ekil 59: IEC61850 istemcisi olarak RTU
13.2.2
IEC61850 sunucusu olarak RTU500 serisi

IEC61850 sunucusu olarak, RTU, IEC61850 ebekesine veri sunar. Veriler, eski protokoller ile
balanan IEDlerden, yerel I/O'lardan veya PLC uygulamalarndan salanabilir.
NER
Bu yaplandrmada, RTU dier IEC61850 IEDden de yatay GOOSE haberlemesini destekler.
IEC61850 ebekesinden alnan GOOSE verileri sadece PLC uygulamasnda kullanlabilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 85
IEC61850 Mhendislik
IEC61850 mhendislik prosesi genel grnm
Aadaki ekilde, IEC61850 sunucusu olarak yaplandrlan bir RTU gsterilmektedir.
ekil 60: IEC61850 sunucusu olarak RTU
13.3 IEC61850 mhendislik prosesi genel grnm

IEC61850 sisteminin mhendislik prosesi IEC standardnda yukardan aaya mhendislik
olarak tanmlanr. Bu proseste, RTUtil500, RTU iin IED yaplandrma aracdr. RTU olmas halinde, mhendislik prosesi IEC68150 istemci ve IEC61850 sunucu yaplandrmalar arasnda
ayrt edilmesi gerekir. Aadaki blmler, tm IEC61850 mhendislik prosesinin genel grnmn ortaya koyar. RTUtil500'deki ayrntl mhendislik admlar dier blmlerde aklanmaktadr.
13.3.1
IEC61850 istemci mhendislii

Aadaki ekilde, sistem mhendisliinin farkl admlarn genel olarak gstermektedir.
86 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
Sistem
Yaplandrma
. Birincil nesneler
. Mantksal Dmler
SA
Mhendisi
Sistem
Yaplandrma
. ebeke
. Haberleme
SA
Mhendisi
NCC
Mhendisi
SA
Mhendisi
RTU61850*1 kapsam
Mhendislik SA
Mhendislik NCC
ekil 61: RTU istemci mhendislik prosesi
Ayrntl admlar unlardr:

1 Trafo Merkezi Otomasyon (SA) mhendisi sistem yaplandrmasnda primer nesneleri, trafo
merkezi yapsn ve trafo merkezi Mantksal Dmlerini tanmlar.
2 Birincil sistem yaplandrma arac, unlar ieren Sistem zellikleri Aklama (SSD) dosyasn da aktarr:
- primer nesneler
- trafo merkezi yaps
- Mantksal dmler
3 SA mhendisi RTUtil500'de RTU ebeke ve donanm aacn yaplandrr. Buna IEC61850
istemcisi dahildir.
4 RTU istemcisi IEC61850 modeli bir IID dosyasdr.
5 Haberleme sistemi yaplandrma arac aadaki verileri ie aktarr.
- Primer sistem yaplandrma SSD dosyas
- IED'lerin ICD (IED zellikleri Aklamas) dosyas
- RTU (istemci) IID dosyas
6 SA Mhendisi IEC61850 ebekesini, Mantksal Dmler ve IEDler arasndaki ilikiyi ve
IED ile a geidi arasndaki haberlemeyi yaplandrr. Bu yaplandrma haberleme sistemi
yaplandrma aracnda yaplr.
7 Bu adm srasnda RTU560 IED yaplandrmasnn deitirilmesine izin verilmez; rn. uygun
dmler eklenmemeli, deitirilmemeli veya silinmemelidir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 87
IEC61850 Mhendislik
8 Haberleme sistemi yaplandrma arac, unlar ieren Sistem Yaplandrma Aklama

(SSD) dosyasn da aktarr:
- Primer nesneler
- Trafo merkezi yaps
- Mantksal dmler
- IEC61850 ebekesi
- Mantksal Dmler ve IED arasndaki ilikiler
- IED ve a geidi arasndaki haberleme
9 RTUtil500 SCD dosyasn ie aktarr.
10 RTUtil500, kullanlabilir tm veri noktalarn SCD dosyasndan karr. Veri noktalar
IEC61850 veri zniteliklerinden oluturulur. Aadaki koullar kullanlabilir durum veri znitelikleri iin gereklidir:
1. veri znitelii veri kmesi yesi olarak tanmlanr.
2. Veri kmesi iin bir Rapor Kontrol Blou tanmlanr.
3. Rapor Kontrol RTU'ya ynlendirilir.
4. Sunucu IED, ebeke aacnda RTU'ya atanr.
Veri kmesi yaplandrmasndan bamsz olarak kontrol edilebilir veri znitelikleri karlr.
RTUtil500 bu veri noktalarn trafo merkezi yap bilgisi ile birlikte Excel ie aktarm dosyasna yazar.
11 SA Mhendisi veya NCC Mhendisi unlar tanmlar
- hangi veri noktalarnn RTU i veri noktalarna eletirilmesi gerektii
- hangi veri noktalarnn NCC sinyal listesine eletirilmesi gerektii
- belli veri noktas ad gibi ek bilgi verileri
12 RTUtil500 tamamlanan Excel ie aktarm dosyasn ie aktarr. Yaplandrlan IEC61850 veri
noktalar (tm veya alt a) i verilere ve NCC sinyal listesine tanmlanm olarak eletirilir.
13 Veri noktas yaplandrmas RTUtil500 tarafndan oluturulur ve RTU'ya yklenir.
Birincil sistem yaplandrma arac ve haberleme sistemi yaplandrma arac bu belge kapsam
dndadr. Bu aralar RTUtil500'n paras deildir. RTUtil500 sadece 3, 4 ve 8 ila 12 admlarn kapsar. RTUtil500'de mhendislik iin ilk nokta tamamlanan SCD dosyasdr.
NER
RTUtil500'n eski srmlerinde kullanlan RTU'ya ait ICD dosyas artk kullanlmamaldr. ICD
dosyas RTU istemcisinin IEC61850 modelini ieren IID dosyasnn oluturulmas ile 4. admla
deitirilir. IID dosyas IEC61850 sistem yaplandrmas iin kullanlr.
88 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
RTUtil500 kurulumundaki ICD dosyas sadece dokmantasyon amacyla kullanlr. Bu dosyay

IEC61850 sistem yaplandrmas iin kullanmayn.
13.3.2
IEC61850 sunucu mhendislii

Aadaki ekilde, sistem mhendisliinin farkl admlarn genel olarak gstermektedir.
Mhendislik SA
Sistem
Yaplandrma
. Birincil nesneler
. Mantksal Dmler
SA
Mhendisi
SA
Mhendisi
SA
Mhendisi
ekil 62: RTU sunucu mhendislik prosesi
Ayrntl admlar unlardr:

1 Trafo Merkezi Otomasyon (SA) mhendisi sistem yaplandrmasnda primer nesneleri, trafo
merkezi yapsn ve trafo merkezi Mantksal Dmlerini tanmlar.
2 Birincil sistem yaplandrma arac, unlar ieren Sistem zellikleri Aklama (SSD) dosyasn da aktarr:
- primer nesneler
- trafo merkezi yaps
- Mantksal dmler
3 SA mhendisi RTUtil500'de RTU ebeke ve donanm aacn yaplandrr. Buna IEC61850
sunucu yaplandrmas dahildir. Bu RTU ablon yaplandrmas bir Excel dosyasna aktarlr.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 89
IEC61850 Mhendislik
4 Excel dosyasnda, RTU sunucusu IEC61850 veri modeli yaplandrlr. Buna unlar dahildir:
- Mantksal cihazlar
- Mantksal dm durumlar
- Veri nesneleri ve znitelikleri
- MMS veri kmeleri
- GOOSE veri kmeleri
- RTU veri nokta trleri ile eletirme
5 RTUtil500, Excel dosyasn IEC61850 veri modeli ile ie aktarr.
6 RTU sunucu IEC61850 modeli bir IID dosyasdr.
7 Haberleme sistemi yaplandrma arac aadaki verileri ie aktarr.
- Primer sistem yaplandrma SSD dosyas
- IED'lerin ICD (IED zellikleri Aklamas) dosyas
- RTU (sunucu) IID dosyas
8 SA Mhendisi IEC61850 ebekesini, Mantksal Dmler ve IEDler arasndaki ilikiyi ve
IED ile a geidi arasndaki haberlemeyi yaplandrr. Bu yaplandrma haberleme sistemi
yaplandrma aracnda yaplr.
9 Bu adm srasnda RTU560 IED yaplandrmasnn deitirilmesine izin verilmez; rn. uygun
dmler eklenmemeli, deitirilmemeli veya silinmemelidir.
10 Haberleme sistemi yaplandrma arac, unlar ieren Sistem Yaplandrma Aklama
(SSD) dosyasn da aktarr:
- Primer nesneler
- Trafo merkezi yaps
- Mantksal dmler
- IEC61850 ebekesi
- Mantksal Dmler ve IED arasndaki ilikiler
- IED ve a geidi arasndaki haberleme
11 RTUtil500 SCD dosyasn ie aktarr.
12 RTUtil500, SCD dosyasnda dier IED'lerden gnderilen tm kullanlabilir GOOSE veri noktalarn karr. Veri noktalar IEC61850 veri zniteliklerinden oluturulur. GOOSE veri noktalar iin, sadece durum verileri mmkndr. Aadaki koullar kullanlabilir durum veri znitelikleri iin gereklidir:
1. veri znitelii GOOSE veri kmesi yesi olarak tanmlanr.
2. GSE Kontrol Blou veri kmesi iin tanmlanr.
3. Kontrol Blou RTU'ya ynlendirilir.
RTUtil500 bu veri noktalarn trafo merkezi yap bilgisi ile birlikte Excel ie aktarm dosyasna yazar.
90 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
13 SA Mhendisi veya NCC Mhendisi unlar tanmlar:

- hangi GOOSE veri noktalarnn RTU dahili veri noktalarna eletirilmesi gerektii
- hangi GOOSE veri noktalarnn bir PLC fonksiyonunda ilenmesi gerektii
14 RTUtil500 tamamlanan Excel ie aktarm dosyasn ie aktarr (sadece GOOSE sayfas).
Yaplandrlan GOOSE veri noktalar (tm veya alt a) i verilere tanmlanm olarak eletirilir.
15 Veri noktas yaplandrmas RTUtil500 tarafndan oluturulur ve RTU'ya yklenir.
Birincil sistem yaplandrma arac ve haberleme sistemi yaplandrma arac bu belge kapsam
dndadr. Bu aralar RTUtil500'n paras deildir. RTUtil500 sadece 3 ila 6 ve 10 ila 14
admlarn kapsar.
RTUtil500 kurulumu RTU sunucusu iin bir ICD dosyas ierir. Bu dosya, sadece dokmantasyon amacna sahiptir. Bu dosyay IEC61850 sistem yaplandrmas iin kullanmayn.
13.3.3
RTUtil500 veri modeli

Bir IEC61850 sistem barasnda dikey ve ayrca yatay haberleme vardr. RTU istemci ve sunucu olarak dikey haberlemeyi destekler. Ayrca, RTU sunucusu yatay haberleme sunmaldr.
Yatay haberleme, IEC61850'de tanmlanan GOOSE haberlemesidir (daha fazla bilgi iin
IEC61850 standardna bakn). Yatay haberleme gereksinimini dahil etmek iin, RTUtil500 veri
modeli IEC61850 ana bilgisayar haberleme arayzlerine (sunucu) geniletilir, nk genellikle
ana bilgisayar haberleme arayz cihazlardan ayn dzeyde veri alamaz. Aadaki ekilde,
RTUtil500 veri modelinde IEC61850 haberleme hatlar entegrasyonu gsterilmektedir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 91
IEC61850 Mhendislik
Alt hat
IEC61850
IEC61850
istemcisi
IEC61850
sunucusu
IEC61850
sunucusu
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
Veri noktas dm
GOOSE
haberleme
RTU500 serisi
sunucu
RTU500 serisi
sunucu
ekil 63: RTUtil500 veri modeli
RTU sunucusu iin, IEDleri IEC61850 ana bilgisayar haberleme hattna eklemek mmkndr.
Bu IED'ler ayn istasyon barasna bal IEC61850 sunucularn temsil eder.
13.3.4
Yatay GOOSE Haberlemesi

RTU, GOOSE verilerini ayn istasyon barasndaki dier IEDlerden alr. Bu veri noktalar sistem
mhendisliinde tanmlanan GOOSE veri kmelerinde alnr. Aadaki kstlamalar RTUtil500'deki GOOSE veri noktalar iin geerlidir:
92 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
GOOSE veri noktalar sadece veri noktalarn izliyor olabilir. Komutlar GOOSE veri noktalar
olarak mmkn deildir.
GOOSE veri noktalar sadece PLC ileme iin kullanlabilir. Bunun anlam veri noktalarnn
dier etkinlikler iin kullanlamamasdr (rn. veri noktalarn dier ana bilgisayar hatlarna
gndermek mmkn deildir).
RTU tarafndan alnan GOOSE veri noktalar sistem mhendislik aracnda yaplandrlr
(GOOSE haberleme yaplandrmas ile). RTUtil500'de, bu veri noktalar SCD dosya ie aktarm ile oluturulur. Bu veri noktalarn dorudan GUI'da oluturmak mmkn deildir.
RTU tarafndan gnderilen GOOSE veri noktalar RTUtil500'deki veri modelinin bir parasdr ve veri noktasnda ayarlanm GOOSE veri kmesi tarafndan tanmlanr.
13.3.5
IEC61850 Excel e Aktarm Sayfalar

Excel ie aktarm dosyalar bir RTU'ya bal alt cihaz haberleme hatt bana bir sayfa eklinde organize edilmitir. Ana bilgisayar haberleme hatlar, her sayfadaki protokole zel veri noktalar ile temsil edilir. Bu ayrca IEC61850 hatlar iin geerlidir. Bunun anlam RTU istemcisinin
kendi Excel sayfas ve RTU sunucusunun her sayfadaki adres referanslar ile temsil edilmesidir.
Ek olarak, RTU sunucusu GOOSE alm veri noktalar ayr bir Excel sayfasnda yer alr. Bu
Excel sayfas projedeki her RTU sunucusu iin geerlidir ve IEC61850 adres bilgisi yannda
sadece PLC fonksiyonlarna atanmay ierir. Aadaki genel grnm farkl Excel sayfa trlerinde yer alan bilgi blmlerini zetler.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 93
IEC61850 Mhendislik
Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii
IEC61850 alt cihaz hat sayfas (RTU istemcisi)

- Sinyal (ek Deitirilmi stun ile)
- Proses Nesne Tanmlama
- IED ad
- IEC61850 trafo merkezi yaps
- Arivleme/Yazdrma
- PLC fonksiyon referanslar
- Ana bilgisayar arayz adresi ve parametresi (RTU sunucusu dahil)
- IEC61850 veri noktas adresi
- IEC61850 veri noktas parametresi
Dier alt cihaz hat sayfas
- Sinyal
- IED ad
- Arivleme/Yazdrma
- Ana bilgisayar arayz adresi ve parametresi (RTU sunucusu dahil)
- Alt cihaz arayz adresi ve parametresi
GOOSE alm veri sayfas (RTU sunucusu)
- Sinyal (ek Deitirilmi stun ile)
- IED ad
- IEC61850 trafo merkezi yaps
- IEC61850 veri noktas adresi
- IEC61850 veri noktas parametresi
IEC61850 verileri ile birlikte farkl bilgi blmlerine sahip biim sonraki blmlerde gsterilmektedir. Kullanc tarafndan deitirilmemesi gereken stunlar balk hcrelerinde ak gri arka
plan renginde iaretlenir.
13.4 Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii

13.4.1
ebeke ve Donanm aac

SCD dosyasnda tanmlanan ebeke RTUtil500 ebeke aacnda edeer bir yap ile eleir.
Aadaki ekilde tanml elemeyi gsterir.
94 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
ekil 64: stemci ebekesi eletirme
Mantksal dm ITCI (Uzaktan kontrol arayz) RTUtil500'de IEC61850 hatt ile eleir ve
IEDler birbiri ile eleir. Bir IED'nin iki IEC61850 ebekesinin paras olmas halinde, bu IED
RTUtil500'de iki IED tarafndan temsil edilir. rnek yaplandrma aadaki admlar ierir.
ebeke aacnda bir RTU ekleyin. Ardndan, RTU'da bir IEC61850 hatt ekleyin.
Trafo merkezi IEDyi ve/veya harici yaplandrlan baml RTU'yu sunucu olarak ekleyin
(bkz. aadaki ekil).
NER
IED ad olarak SCD dosyasnda tanmlanan ile ayn ad kullandnzdan emin olun. Bu ise
aada tarif edilen SCD dosya ie aktarm srasnda doru eletirme iin nemlidir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 95
IEC61850 Mhendislik
IEC61850 hattnda, IED adn ve eriim noktas adn SCD dosyasndan gelen tanml adlara
ayarlayn. Bunlar RTU istemcisi adlardr. Bir RTU'nun farkl IEC61850 ebekeleri ile balants varsa, her balant farkl bir hatla temsil edilir. Bu hatlardaki IED ad ayn olabilir, fakat
eriim noktas ad bu durumda farkl olmaldr. ok sayda RTU istemcisinin bir IEC61850
ebekesinde kullanlma olasl hakknda aklamalar iin bkz. blm Kapsaml RTU istemci yaplandrmalar. Aadaki ekilde IED ve eriim noktas ad ayar gsterilmektedir.
ekil 65: IED ve eriim noktas ad ayar
Sonraki admda tm RTU'lar ve IEDler donanm aacna balanr. Ardndan RTU donanmnz oluturun ve IEC61850 hattn CMU modlnde Ethernet arayzne balayn. Bu durum aadaki eklinde gsterilmitir.
ekil 66: RTU istemci rnek donanm aac
Temel yaplandrmay gerekli parametre ile RTU (rn. zaman ynetimi) ve CMU modlnde
(rn. IP adresleri) tamamlayn. Yaplandrmanz model proje olarak kaydettiinizden emin
olun
Sonraki IEC61850 yaplandrmas nkoulu olarak, Excel ie aktarm dosyas gereklidir. Bu
Excel ie aktarm dosyasn oluturmak iin model projenizden bir Excel da aktarm oluturun (Men: Ekstra - Excel Da Aktarm)
96 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
13.4.2
IID dosyas da aktarm

Daha nce oluturulan model projesi ile, istemci IEC61850 veri modeli bir IID dosyasna aktarlr. IID dosyas IEC61850 ebekesini, Mantksal Dmler ve IEDler arasndaki ilikiyi ve IED
ile RTU istemci arasndaki haberlemeyi tanmlamak amacyla sistem yaplandrmasnda kullanlr.
IID dosyas da aktarm Ekstra IID Da Aktarm ile mende balatlr. Bu seildiinde, bir
iletiim penceresi alarak da aktarlacak IID dosyas ad ve IEC61850 IED seilir. letiim
penceresi aada gsterilmektedir.
ekil 67: IID dosya da aktarm iletiim penceresi
Alr listede, da aktarlacak IEC61850 IED seilir. Burada listelenen IED ad IEC61850 hattnda tanmlanan addr (bkz. yukardaki blm). IID dosya ad yazlabilir veya Gzat dmesiyle dosya sisteminde seilebilir.
Da aktarm ilemi Da Aktar dmesine basarak balatlr. Da aktarm sonucu mesaj kutusunda gsterilir ve hatal sonular gnlk dosyasna yazlr. Eer IED da aktarm mmkn
deilse (Da aktar dmesi seilemiyorsa) bunlar IEC61850 yaplandrmasndaki hatalardr.
Bunlar, tutarllk kontrolnde gsterilir. IEC61850 tutarllk kontrol hakknda daha fazla bilgi
iin, Ayrntl RTU sunucu mhendislii blmne bakn.
letiim penceresi, projede tanmlanan tm IEC61850 IEDleri iin IID dosyalarn da aktarmak
amacyla kullanlr. letiim penceresinden Kapat dmesi ile klabilir.
NER
IID dosyasnda da aktarlan istemci IEC61850 veri modeli sistem yaplandrmas srasnda
deitirilmemelidir. Mantksal cihazlar, mantksal dmler veya veri znitelikleri gibi veri dmlerini ekleme, deitirme veya silme yasaktr. zellikle, veri modelinden gelen zel dmler elde edilen SCD dosyasnda kalmaldr. Sistem yaplandrma aracnn zel dmleri
bilmeden kaldrmadndan emin olun.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 97
IEC61850 Mhendislik
13.4.3
SCD Dosya e Aktarm

RTU istemcisi iin, SCD dosya ie aktarm sunucu IED'sinden alnan ve buradan gnderilen
veri noktalarn yaplandrmak iin kullanlr. SCD dosya ie aktarm srasnda tanmlanan veri
noktalar Excel ie aktarm veri sayfasna yazlr (daha fazla bilgi iin bkz. Excel e Aktarm
Dosyas).
NER
Yaplandrma arac RTUtil500, sadece IEC 61850 edisyon 1 ad alan ile birlikte SCD dosyalarn destekler (SCL2003). SCD dosyasnn belli geniletilmi znitelikler veya IEC 61850 edisyon 2 veri trlerini iermesi halinde, RTUtil500'de SCD dosyasnn zmlenmesi baarsz
olabilir.
Bir projenin aktif olmas halinde, SCD dosya ie aktarm ve Excel ie aktarm dosyas senkronizasyonu kullanc tarafndan balatlabilir. Men esi Ekstra SCD e Aktarm ksmnda
yer almaktadr. Bu seildiinde, kullancya ie aktarm ve senkronizasyon srecinde yardmc
olacak bir sihirbaz balar. Admlar yledir:
1 Kullancnn ie aktarlacak SCD dosyasn semesi gerekir. Kullanc dosyann tm yolunu
yazabilir veya dosya sisteminde dosyaya gz atabilir. Eer Mantksal Dm Girilerini Deerlendir etkinletirilmi ise, RTUtil500 ie aktarm etiketi ie aktarm blmnde listelenen
veri noktalar iin otomatik olarak ayarlanr. leri dmesine baslm ise, SCD dosyas ie
aktarlr ve zmlenir. Bundan sonra, iletiim penceresi sonraki admla devam eder.
ekil 68: SCD dosyasn seme
98 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
1 Kullanc, SCD dosyas ile senkronize olmas gereken Excel ie aktarm dosyasn semelidir. Kullanc dosyann tm yolunu yazabilir veya dosya sisteminde dosyaya gz atabilir.
Eer leri dmesine baslm ise, Excel ie aktarm dosyas okunur ve iletiim penceresi
ile sonraki adma geilir.
ekil 69: Excel ie aktarm dosyasn seme
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 99
IEC61850 Mhendislik
1 Son iletiim penceresinde, kullanc SCD dosyasnda yer alan RTU IEC61850 IED ve Excel
ie aktarm dosyasndaki sayfalar arasndaki elemeyi belirtir. RTU istemcisi iin, Excel ie
aktarm dosyasndaki her sayfa RTUtil500'de bir IEC61850 temsil eder.
Bulunan IED listesinde, IED tr gsterilir (stemci veya sunucu). Projede yaplandrlan
mterinin sadece eletiinden emin olun. Balants kurulmam IED senkronizasyon srasnda ilenmez.
Tanml eletirme Excel ie aktarm dosyasnda saklanr. Bu nedenle, Excel ie aktarm

dosyas ikinci kez kullanldnda, kullancnn eletirmeyi tekrar belirtmemesi gerekir.
Eer Bitir dmesine baslrsa, ilem balar. Senkronizasyon prosesi sonucu, ebekede
IEDlerden alnan veri noktalar ile doldurulmu bir Excel ie aktarm dosyas ortaya kar.
ekil 70: stemci IEDleri ve sayfa adlar arasndaki eletirmeyi seme
Mhendislik genel grnmnde yazld ekilde, sunucularn RTU istemcisine atanmas halinde SCD ie aktarm veri noktalarn sadece IEDlerden karr. Bu atama, IEDlerin
IEC61850 alt cihaz hattna eklenmesiyle ebeke dahilinde yaplr (yukardaki ebeke ve Donanm aac blmndeki aklamaya bakn). SCD ie aktarm srasnda, bu atama ilemi u
ekilde dikkate alnr:
ebeke aacnda atanmam RTU istemcisinin IEC61850 alt ebekesinde bulunan sunucu
IED'si yok saylr.
ebeke aacna atanan, fakat RTU istemcisinin IEC61850 alt ebekesinde bulunmayan sunucu IED de ayrca yok saylr.
100 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
Sonu olarak, eer bu IEDler istemciye atanr ve bunlar IEC61850 alt anda bulunur ise Excel
ie aktarm dosyas sadece sunucu IEDlerinin belli bir RTU istemci veri noktalarn ierir.
Atanmam IEDler hakkndaki bilgiler ve uyarlar SCD dosya ie aktarm srasnda oluturulan
gnlk dosyasnda bulunabilir. Bu gnlk dosyas, SCLProcess.log adna sahip proje dizininde bulunabilir.
Senkronizasyon srasnda oluturulan Excel ie aktarm dosyas Excel Arayz blmnde tarif edilen normal Excel ie aktarm prosesi srasnda kullanlr.
13.4.4
Excel e Aktarm Dosyas

Mhendislik prosesinde, RTUtil500 SCD dosyasn ie aktarr, tm veri noktalarn karar ve
bu veri noktalarn Excel ie aktarm dosyasna yazar.
IEC61850 alt cihaz haberleme arayz iin Excel ie aktarm sayfas bir blmde IEC61850
proses nesne referanslarn ve dier baka blmde lekleme snrlar gibi ek parametreleri
ierir. Proses nesne referanslar SCD dosyas ie aktarm srasnda doldurulur. Kullanc, bu
blmdeki verileri deitirmemelidir. Nesne referanslar sadece bilgi vermek amacyla kullanlr.
Aadaki ekle baknz.
ekil 71: IEC61850 prosesi nesne referans
Ek parametreler lekleme snrlar ve varsaylan komut niteleyici tanmdr. lekleme snrlar

AMI, ASO, DMI ve DSO veri noktalar iin ilgilidir. Varsaylan komut niteleyici SCO, DCO ve
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 101
IEC61850 Mhendislik
RCO komutlar iin belirlenir. Parametreler kullanc tarafndan dzenlenebilir. Aadaki ekle
baknz.
ekil 72: IEC61850 ek parametresi
Komut niteleyici n tanml deere ayarlanmadnda, varsaylan komut niteleyici IEC61850

kontrol veri znitelii deerini tanmlar. Aadaki deerler komut niteleyici iin mmkndr:
Komut niteleyici (QU)
IEC61850 zerindeki komut kontrol znitelii una ayarlanr
0 .. 8
varsaylan komut niteleyici
kilitleme yok, senkron kontrol yrtme
10
kilitleme yrtme, senkron kontrol yok
11
kilitleme yok, senkron kontrol yok
12
kilitleme yrtme, senkron kontrol yrtme
13 .. 31
varsaylan komut niteleyici
IEC61850 proses nesne referans, veri noktasnn tanmlanmas iin yeterli deildir. IEC61850
veri noktalarn tanmlayabilmek iin, trafo merkezi blmnden gelen bilgiler Excel ie aktarm
sayfasna referans olarak yazlr. Trafo merkezi referanslar sadece bilgi vermek amacyla kullanlr ve kullanc tarafndan deitirilmemelidir. Aadaki ekilde, Excel sayfasnda trafo merkezi bilgisini gsterir.
102 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
ekil 73: IEC61850 trafo merkezi referans
SCD dosyasndan veri noktalar karma bo bir Excel ie aktarm dosyas veya nceki SCD
dosya ie aktarmna gre doldurulmu dosya ile yaplabilir. Byle bir durumda, Excel ie aktarm dosyas en son SCD dosyasna gre senkronize edilir. Senkronizasyon srasnda, durum dikkate alnr:
Yeni veri noktas: Veri noktas SCD dosyasnn bir parasdr, fakat Excel ie aktarm dosyasnn paras deildir.
Gncel veri noktas: Excel ie aktarm dosyas ile karlatrldnda SCD Dosyasnda en
az bir veri noktas parametresi deiir.
Silinen veri noktas: Veri noktas Excel ie aktarm dosyasnn bir parasdr, fakat SCD
dosyasnn paras deildir.
Senkronizasyon sonucu Excel ie aktarm dosyasnn ilk blmne yazlmtr. Deitirilme

adl yeni stun her veri noktas iin bir karakter ierir. Karakterlerin anlam udur:
N Yeni veri noktas
U Gncel veri noktas
D Silinen veri noktas
Aadaki ekilde Excel ie aktarm dosyasna ait bir rnek gsterilmektedir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 103
IEC61850 Mhendislik
ekil 74: Deitirilen stun
13.4.5
IEC61850 sunucu ilevsellii

RTU IEC61850 istemcisi kstl ilevsellikle IEC61850 sunucusu sunar. Sunulan IEC61850 sunucu fonksiyonlar unlardr:
Tm trafo merkezi iin yetki kontrol
Mantksal dm salk tanmlama
IEC61850 sunucu fonksiyonlar RTU'ya ait IED zellik dosyasnda (ICD dosyas) zel znitelikler olarak tanmlanr. RTUtil500'de sunucu ilevselliini yaplandrmaya gerek yoktur. ICD dosyas yerine oluturulan IID dosyas kullanlmaldr (Bkz. blm IEC61850 istemci mhendislii)
SCD dosya ie aktarm srasnda IEC61850 sunucu fonksiyonlar RTUIED blmnde
IEC61850 veri nesnesi zel nitelikleri tarafndan belirlenir. Bulunan sunucu fonksiyonlar RTUtil500'de AODM veri modeline yazlr (bkz. sonraki blm).
IEC61850 sunucusu SCL veri modeli hakknda ayrntl bilgi iin, "Alt Cihaz Haberleme Arayz IEC61850" belgesine bakn. Bu belgede, sunulan mantksal dmler ve veri nesneleri
aklamalar ile birlikte RTU aygt yazlm fonksiyonlar ile ilikisi yer alr.
13.4.6
Kullanc Arayz
Dier alt cihaz haberleme arayzlerine gre, IEC61850 parametreleri ayr zellik sayfalarnda
gsterilir. IEC61850 hatlar ve IED veri noktalar iin parametreler vardr. IED kendi bana
herhangi bir IEC61850 parametreye sahip deildir.
104 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
IEC61850 alt cihaz hat parametreleri IED ad, eriim noktas ad ve IEC61850 sunucu fonksiyonlardr. Sunucu fonksiyonlar, yukarda belirtilen SCD dosya ie aktarma srasnda gncellenir. Sunucu fonksiyon parametreleri dzenlenemez. Aadaki ekle baknz.
ekil 75: IEC61850 hat parametresi
Adresler ve IEC61850 veri noktas parametreleri seilen veri noktasnn zellikler sayfasnda
gsterilir. Bu sayfada, iki blm yer alr.
a) Adres grubu:
Proses nesne referans blmnden ie aktarlan tm bilgiler (bkz. 'Excel e Aktarm Dosyas'
blm) sayfada gsterilmektedir. Bu grupta yer alan tm alanlar dzenlenemez. Adres eleman mantksal dm durum ad mantksal dm n eki, mantksal dm snf ve mantksal dm durum saysnn bir araya getirilmesinden elde edilir. Sinyal znitelii, nokta karakteri ile ayrlm sinyal veri nesne ad ve sinyal veri nesne zniteliinin birlemesinden oluur.
b) Alt parametre:
Yaplandrmaya zel ileme parametreleri bu dzenlenebilir grupta gsterilir. Sadece seili veri
noktas tr ile ilgili parametreler gsterilir. Seilen veri noktas iin herhangi bir parametreye
gerek yoksa, grup gsterilmez.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 105
IEC61850 Mhendislik
ekil 76: IEC61850 istemci veri noktas parametresi
13.4.7
Kapsaml RTU istemci yaplandrmalar

Her RTU istemcisine ait maksimum IED says snrldr. Net snrlar iin, "Alt Cihaz Haberleme Arayz IEC61850" belgesine bakn. Yaplandrmann snrdan daha fazla sunucu IEDsi
iermesi halinde, IEDler birden fazla RTU istemcisine blnmesi gerekir. Bu yaplandrma,
IEC61850 ebekesi yapsnda dikkate alnmaldr. ki farkl yap olasl vardr:
1 RTU istemcileri ayr IEC61850 alt ebekelerine balanmtr veya
2 RTU istemcileri ayn IEC61850 alt ebekelerine balanmtr.
kinci ebeke yapsnda, tm IEDler ayn alt ebekededir ve GOOSE araclyla tm IEDler
arasnda haberleme mmkndr. Sonraki ekilde her iki olasla ait rnekler yer almaktadr.
106 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
Ayr alt ebekelerdeki istemciler
Ayn alt ebekedeki istemciler
ekil 77: Kapsaml istemci yaplandrmalar
Her iki yaplandrmada da, snrl sayda sunucu IEDlerinin farkl istemcilere atanmas nemlidir. Yukardaki blmlerde tarif edildii ekilde, RTUtil500 ebeke aacnda atama ilemi yaplr. Bunun anlam, ikinci ebeke yaps iin alt ebekede yer alan sunucu IEDlerinin sadece
belli bir ksmnn RTU istemcisine atanmasdr.
RTU istemcisi IED adlandrma kurallar iin, kapsaml yaplandrmalar iin aadaki kurallar
geerlidir:
RTU istemcilerinin farkl alt ebekelerde yer almas halinde, istemci ad ayn veya farkl olabilir. stemci adnn ayn olmas halinde, eriim noktas adlar farkl olabilir. Bunun anlam
SCD dosyasnda RTU istemcilerinin bir veya ayr istemci IEDleri olarak modellenebilmesidir.
RTU istemcilerinin ayn alt ebekelerde yer almas halinde, istemci IED ad farkl olabilir.
Farkl eriim noktas adlarna sahip ayn IED adn kullanmak mmkn deildir. Bu da, SCD
dosyasnda farkl istemci IEDleri gerektirir.
Farkl IEC61850 istemcileri arasndaki haberleme her iki durumda mmkn deildir. Bunun
anlam, IEC61850 istemcileri arasnda veri setlerini veya komutlarn deitirmek mmkn deildir. SCD dosyasnda buna karlk gelen bir yaplandrma ie aktarm srasnda yok saylr.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 107
IEC61850 Mhendislik
Ayrntl
13.5 Ayrntl RTU sunucu mhendislii

13.5.1
ebeke ve Donanm aac

RTU istemcisi iin, sistem yaplandrmasnda tanml IEC61850 sunucu ebekesi RTUtil500
ebeke aacnda edeer bir yapyla eletirilmesi gerekir. Aadaki ekilde tanml elemeyi
gsterir.
TNO
Merkezi
Sistem 1
TNO
Merkezi
Sistem 2
ekil 78: Sunucu ebekesi eletirme
RTU'nun ebekeye her balants, RTUtil500'de IEC61850 ile eleir. stemciler merkezi istasyonlar olarak temsil edilir ve GOOSE verileri sunan IED'ler RTUtil500'e GOOSEIED olarak eleir. Bir RTU sunucusunun farkl IEC61850 ebekeleri ile balants olmas halinde, RTUtil500'deki modelleme her balant iin ana bilgisayar arayz hatt ierir. rnek yaplandrma
aadaki admlar ierir.
ebeke aacnda bir RTU ekleyin. Ardndan, RTU'da bir IEC61850 hatt ekleyin.
Kontrol sistemlerini ve/veya harici yaplandrlan Ana Bilgisayar RTU'yu istemci olarak ekleyin (bkz. aadaki ekil).
RTU sunucusu iin veri sunan tm GOOSEIEDlerini ekleyin ve Genel sekmesindeki ad
SCD dosyasndan IED ad olarak ayarlayn (bkz. aadaki ekil).
ekil 79: RTU istemci rnek ebeke aac
108 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
RTU sunucu mhendislii
IEC61850 hattnda, bamsz IED ve eriim noktas adn sistem yaplandrmas iin tanml
adlara ayarlayn. Bunlar RTU sunucusu adlardr. Bir RTU'nun farkl IEC61850 ebekeleri ile
balants varsa, her balant farkl bir hatla temsil edilir. Bu hatlardaki IED ad ayn olabilir,
fakat eriim noktas ad bu durumda farkl olmaldr. Aadaki ekilde IED ve eriim noktas
ad ayar gsterilmektedir.
ekil 80: Bamsz IED ve eriim noktas ad ayar (Sunucu)
Tanml kontrol sistemleri ve harici yaplandrlan Ana Bilgisayar RTU'da, istemci IEC61850
IED ad ve IP adresi ayarlanmaldr. Bunlar, sistem yaplandrmasna ait tanmlardr.
ekil 81: Kontrol sistemi iin IED adnn ve IP adresinin ayar
Sonraki admlarda, RTU sunucusu ve tm GOOSE IEDleri donanm aacna balanr. Bundan sonra, CMU modlnde RTU donanm oluturulmal ve IEC61850 hatt Ethernet arayzne balanmaldr.
GOOSE veri noktalar ile alrken, PLC etkinliinin CMU modlne eklenmesi ve en azndan bir PLC grevinin yaplandrlmas gerekir. Donanm aacna aadaki ekil rnek olarak verilmitir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 109
IEC61850 Mhendislik
ekil 82: RTU sunucusu rnek donanm aac
Yaplandrmay gerekli parametre ile RTU (rn. zaman ynetimi) ve CMU modlnde (rn.
IP adresleri) devam edin.
Ethernet arayznde, tm IEC61850 istemcileri iin zel bir ana bilgisayar numaras yaplandrn (Kontrol sistemleri veya harici yaplandrlan Ana Bilgisayar RTU). IEC61850 sunucusunun yerel kontrol otoritesini dikkate almas gerekip gerekmediini belirleyin (bal istemciye gre deil, sadece tm sunucu iin ayarlanabilir). Aadaki ekilde, Ethernet Arayzndeki ayar gsterilmektedir.
110 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
ekil 83: IEC61850 istemcileri iin ana bilgisayar ayar
Bittiinde, yaplandrmanz model proje olarak kaydettiinizden emin olun.

Sonraki IEC61850 yaplandrmas temeli olarak, Excel ie aktarm dosyas gereklidir. Bu
Excel ie aktarm dosyasn oluturmak iin model projenizden bir Excel da aktarm oluturun (Men: Ekstra - Excel Da Aktarm).
Excel ie aktarm dosyas GOOSE veri noktalar iin ek bir sayfa ierir. Bu sayfa, belgelendirme amacyla GOOSE IEDlerinin sistem olayn ierir. Bu sistem olaylar ie aktarlmamal
(ie aktarm srasnda uyar oluturur) ve ie aktarm yok eklinde ayarlanmaldr.
13.5.2
IEC61850 veri modelleme

RTU IEC61850 veri modelleme, model projesinde (Excel da aktarm) oluturulan Excel ie
aktarm sayfasnda yaplr. ncelikle, modellemede IEC61850 nesne referans RTU veri noktas iin ayarlanr. Burada kullanlan stunlar, aada gsterilen IEC61850 adresi blmnde
gruplara ayrlr. Modelleme aadaki admlarla soldan saa doru gider.
1 Stun LDde mantksal bir cihaz durum ad yazn.
2 Mantksal dm trleri grubundan sein. Bu stun modellemeyi daha net yapmak iin kullanlr ve ie aktarlmaz.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 111
IEC61850 Mhendislik
3 LNP stununda mantksal dm n eki sein. Alr listedeki n tanml n ekler mantksal
dm snf GGIO iin zorunlu n eklerdir. Hibir n ek yaplandrmamak veya dier n
ekleri yaplandrmak iin, hcre iin veri dorulama kuraln silin. Bu ise bir hcre seilerek
yaplr; veri dorulama iletiim penceresini Veri Dorulama ile an ve dorulama kriterini
Herhangi bir deer olarak ayarlayn.
4 LNC stununda mantksal dm snf sein. Bu hcrenin alr listesinde yer alan tercihler
seili mantksal dm grubuna baldr.
5 Stun LNIda mantksal dm durumu yazn.
6 SDN stununda veri nesne adn sein. Bu hcrenin alr listesinde yer alan tercihler seili
mantksal dm snfna baldr.
7 SAN stununda veri bir veri znitelii ad sein. Bu hcrenin alr listesinde yer alan tercihler seili veri nesne adna baldr.
8 Sistem olaylar (SEV) iin, bunlarn IU stununda kullanlmas gerekip gerekmediini sein.
Bu stunun varsaylan deeri Evettir.
CDC (Genel Veri Snf), SDT (Veri Tr) ve SFC (Fonksiyon Kodu) stunlar n tanml
formller ile doldurulur. Bu hcrelerin kullanc tarafndan ayarlanmamas gerekir. Yeni satrlar
oluturulduunda bu formllerin kopyalandndan emin olun.
ekil 84: RTU IEC61850 nesne referans modelleme
RTU veri noktasna yaplan IEC61850 nesne referanslarn eletirme Ana Bilgisayar Haberleme Arayz IEC61850 belgesinde ayrntl olarak aklanmaktadr (1KGT 150 702). Referans olarak, aadaki tabloda desteklenen ortak veri snflar, bunlarn veri znitelikleri ve olas
RTU veri noktas tr eletirmeleri zetlenmektedir.
112 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
Ortak Veri Snf
znitelik Ad
Varsaylan
RTU
veri Dier RTU veri noktas tr
noktas tr
ACD
dirGeneral
DPI
BSI
ACD
dirNeut
DPI
BSI
ACD
dirPhsA
DPI
BSI
ACD
dirPhsB
DPI
BSI
ACD
dirPhsC
DPI
BSI
ACD
general
SPI
DPI, SEV
ACD
neut
SPI
DPI, SEV
ACD
phsA
SPI
DPI, SEV
ACD
phsB
SPI
DPI, SEV
ACD
phsC
SPI
DPI, SEV
ACT
general
SPI
DPI, SEV
ACT
neut
SPI
DPI, SEV
ACT
phsA
SPI
DPI, SEV
ACT
phsB
SPI
DPI, SEV
ACT
phsC
SPI
DPI, SEV
BCR
actVal
ITI
BCR
frVal
ITI
BSC
Oper.ctlVal
RCO
BSC
valWTr.posVal
STI
CMV
cVal.mag.f
MFI
AMI
DPC
Oper.ctlVal
DCO
DPC
stVal
DPI
BSI
DPS
stVal
DPI
BSI
INC
Oper.ctlVal
ASO
BSO, DSO
INC
stVal
AMI
BSI, DMI, DPI, MFI
INS
stVal
AMI
BSI, DMI, DPI, MFI
ISC
Oper.ctlVal
BSO
ISC
valWTr.posVal
STI
MV
mag.f
MFI
AMI
SPC
Oper.ctlVal
SCO
SPC
stVal
SPI
DPI, SEV
SPS
stVal
SPI
DPI, SEV
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 113
IEC61850 Mhendislik
Tablo 2: RTU veri noktas eletirme
IEC61850 veri modellemesini tamamlamak iin, veri setleri iin ek parametreler ve analog deerlerin leklenmesi aada gsterilen IEC61850 Ana Bilgisayar Parametresi blmnde
ayarlanmaldr.
ekil 85: RTU IEC61850 ana bilgisayar parametresi
Veri kmeleri iin stunlarda, kullanc hangi veri noktalarnn istemci veri kmesine (MMS veri
kmesi) gnderilmesi gerektiini ve hangi veri noktalarnn GOOSE veri kmesine gnderilmesi
gerektiini tercih eder. Ayn veri noktasn istemci veri kmesinde ve ayrca GOOSE veri kmesinde gndermek mmkndr. Doru yaplandrma iin, n tanml veri kmesi ad ve son
ek seilmelidir.
NER
RTU veri kmesi yaplandrmas sistem yaplandrma aracnda deitirilmemelidir. RTU iin,
veri kmesi hedefi sadece sistem yaplandrma aracnda tanmlanr.
Analog deerlerin leklenmesi iin maksimum ve minimum deerler MXV ve MIV stunlarnda ayarlanr. lm bilgisi AMI ve DMI iin, lekleme snrlar -2 31 ila 231 1 arasndadr.
Ayar noktas komutlar ASO ve DSO iin, lekleme snrlar -32767 ila 32768 arasndadr
114 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
GOOSE veri noktalar iin Excel sayfasnda, sistem olaylar (daha nce belirtildii ekilde) ie
aktarm yok olarak ayarlanmaldr. GOOSE veri noktas sayfasnda dier verileri doldurmayn.
Bu sayfa SCD dosya ie aktarm tarafndan doldurulur.
IEC61850 veri modelleme tamamlandnda, Excel sayfas RTUtil500'de ie aktarlr (Men:
Ekstra Excel e Aktarm). GOOSE veri noktas sayfasnn bu admda ie aktarlmadndan
emin olun.
13.5.3
IID dosyas da aktarm

Daha nce oluturulan RTU sunucusu IEC61850 veri modeli artk IID dosyasna aktarlmtr.
IID dosyas IEC61850 ebekesini, Mantksal Dmler ve IEDler arasndaki ilikiyi ve IED ile
IEC61850 istemcileri arasndaki haberlemeyi tanmlamak amacyla sistem yaplandrmasnda
kullanlr.
Bir IID dosyas da aktarabilmek iin, veri modeli tutarllk kontroln gemelidir. Da aktarm
ncesinde, IEC61850 hatalar iin tutarllk kontroln inceleyin (Men: Proje Tutarllk Kontrol). Aadaki kurallar kontrol edilir:
IED ve eriim noktas ad IEC61850 hattnda ayarlanmaldr.
Bir IED'de, eriim noktas adlarnn hepsi farkl olmaldr.
Bir IED'nin her eriim noktas ayn trde olmaldr (Sunucu veya istemci).
stemci veri kmesi ad ve son eki birlikte ayarlanmaldr.
GOOSE veri kmesi ad ve son eki birlikte ayarlanmaldr.
Veri nesnesine, veri kmesinde sadece bir kez izin verilebilir.
Zorunlu IEC61850 parametresi bo olmamaldr. Bu parametreler IED Ad, Mantksal Cihaz Durumu, Mantksal Dm Snf, Veri Nesnesi, Ortak Veri Snf, Veri znitelii,
Veri Tr ve Fonksiyon Kodu olarak sralanr.
IEC61850 nesne referans IED ile esiz olmaldr. Bunun anlam referansn IED'nin tm eriim noktalarnda zel olmas gerektiidir.
IEC61850 istemcileri iin tanmlanan ana bilgisayar saylar her istemciye has olmaldr.
IEC61850 istemci ad ve IP adresi ayarlanmaldr.
RTU veri noktas eletirme tanml IEC61850 nesne referans iin mmkn olmaldr. Bunun anlam IEC61850 nesne referansnn RTU tarafndan desteklenmemesidir.
RTU veri noktas tr ve IEC61850 nesne referans eletirmeye izin verilmelidir. Son blmdeki referans tablosuna bakn.
Mantksal dm snf LLLN0'da, herhangi bir n ek veya duruma izin verilmez.
Mantksal dm snf GGIO'da bir adet n tanml n ek ayarlanmaldr.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 115
IEC61850 Mhendislik
IID dosyas da aktarm Ekstra IID Da Aktarm ile mende balatlr. Bu seildiinde, bir
iletiim penceresi alarak da aktarlacak IID dosyas ad ve IEC61850 IED seilir. Bu iletiim
penceresi Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii blmnde gsterildii gibidir.
Alr listede, da aktarlacak IEC61850 IED seilir. Burada listelenen IED ad IEC61850 hattnda tanmlanan addr (bkz. yukardaki blm). IID dosya ad yazlabilir veya Gzat dmesiyle dosya sisteminde seilebilir.
Da aktarm ilemi Da Aktar dmesine basarak balatlr. Da aktarm sonucu mesaj kutusunda gsterilir ve hatal sonular gnlk dosyasna yazlr. letiim penceresi, projede tanmlanan tm IEC61850 IEDleri iin IID dosyalarn da aktarmak amacyla kullanlr. letiim penceresinden Kapat dmesi ile kn.
NER
IID dosyasnda da aktarlan sunucu IEC61850 veri modeli sistem yaplandrmas srasnda
deitirilmemelidir. Mantksal cihazlar, mantksal dmler veya veri znitelikleri gibi veri dmlerini ekleme, deitirme veya silme yasaktr. zellikle, veri modelinden gelen zel dmler elde edilen SCD dosyasnda kalmaldr. Sistem yaplandrma aracnn zel dmleri
bilmeden kaldrmadndan emin olun.
13.5.4
SCD dosya ie aktarm

RTU sunucusu iin, SCD dosya ie aktarm dier IED'lerden alnan GOOSE veri noktalarn
yaplandrmak iin kullanlr. SCD dosya ie aktarm srasnda tanmlanan GOOSE veri noktalar Excel GOOSE alm veri sayfasna yazlr (daha fazla bilgi iin bkz. IEC61850 Excel e Aktarm Sayfalar blm).
116 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
NER
Her RTU sunucu projesinde SCD dosya ie aktarm gereklidir. Herhangi bir GOOSE haberlemesi kullanlmyor olsa bile, SCD dosya ie aktarm RTUtil500 projesinde SCD dosyasn
saklamak iin yaplmaldr. SCD dosyas yoksa, hibir RTU yaplandrma dosyas oluturulamaz.
Yaplandrma arac RTUtil500, sadece IEC 61850 edisyon 1 ad alan ile birlikte SCD dosyalarn destekler (SCL2003). SCD dosyasnn belli geniletilmi znitelikler veya IEC 61850 edisyon 2 veri trlerini iermesi halinde, RTUtil500'de SCD dosyasnn zmlenmesi baarsz
olabilir.
SCD dosya ie aktarmn balatmak iin men esi Ekstra SCD e Aktarm ksmnda yer
almaktadr. Bu seildiinde, kullancya ie aktarm ve Excel senkronizasyon srecinde yardmc olacak bir sihirbaz balar. Buradaki proses RTU istemcisi ile ayndr.
Sihirbazn ilk admnda, kullancnn ie aktarlacak SCD dosyasn semesi gerekir. Kullanc
dosyann tm yolunu yazabilir veya dosya sisteminde dosyaya gz atabilir. leri dmesine
baslm ise, SCD dosyas ie aktarlr ve zmlenir. lk adm ekli iin Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii blmne bakn.
kinci admda, kullancnn GOOSE alm veri sayfasna sahip Excel ie aktarm dosyasn semesi gerekir. Kullanc dosyann tm yolunu yazabilir veya dosya sisteminde dosyaya gz atabilir. Eer leri dmesine baslm ise, Excel ie aktarm dosyas okunur ve iletiim penceresi
ile sonraki adma geilir. kinci adm ekli iin Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii blmne bakn.
Son admda, kullanc SCD dosyasnda yer alan RTU IEC61850 IED ve Excel ie aktarm dosyasndaki GOOSE alm veri sayfas arasndaki elemeyi belirtir. Bulunan IED listesinde, IED
tr gsterilir (stemci veya sunucu). Projede yaplandrlan sunucunun sadece eletiinden
emin olun (bkz. aadaki ekil). Balants kurulmam IED'ler senkronizasyon srasnda ilenmez.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 117
IEC61850 Mhendislik
ekil 86: Sunucu IEDleri ve sayfa adlar arasndaki eletirmeyi seme
Tanml eletirme Excel ie aktarm dosyasnda saklanr. Bu nedenle, Excel ie aktarm dosyas ikinci kez kullanldnda, kullancnn eletirmeyi tekrar belirtmemesi gerekir. SCD ie aktarm bo bir Excel sayfasnda ve ayrca eski bir SCD dosya ie aktarm ile doldurulan Excel
sayfasnda yaplabilir (bkz. sonraki blm).
Bitir dmesine basldnda GOOSE alm veri sayfalarnn ilenmesi balar. leme sonucu
dier IEDlerden alnan GOOSE veri noktalar ile doldurulmu bir Excel sayfasdr. Oluturulan
Excel sayfas RTUtil500'de GOOSE veri noktalarn yaplandrmak amacyla daha sonra baka
bir Excel ie aktarm prosesinde kullanlr (bkz. blm Excel Arayz). Bu adm srasnda sadece GOOSE sayfasn ie aktardnzdan emin olun. Excel sayfalarn IEC61850 sunucu veri
modelleme ile birlikte ie aktarmayn.
13.5.5
Excel GOOSE alm verileri sayfas

Yukardaki blmde tarif edilen SCD dosyas ie aktarm ileme srasnda, RTUtil500 tm
GOOSE alm veri noktalarn dar karr ve bunlar Excel sayfasna yazar. GOOSE alm veri
sayfas bir blmde IEC61850 nesne referanslarn ve dier blmde lekleme snrlar iin ek
parametreleri ierir. IEC61850 nesne referanslar SCD dosyas ie aktarm srasnda doldurulur. Kullanc, bu blmdeki verileri deitirmemelidir. Nesne referanslar sadece bilgi vermek
amacyla kullanlr. Aadaki ekle baknz.
118 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
ekil 87: GOOSE IEC61850 nesne referans
GOOSE veri noktalar iin uygun (aada gsterilmektedir) ek parametreler lekleme snrlardr. Varsaylan komut niteleyici iin stun GOOSE veri noktalar iin kullanlmaz, nk komutlara GOOSE veri noktalar olarak izin verilmez. lekleme snrlar AMI, ASO, DMI ve DSO
veri noktalar iin ilgilidir.
ekil 88: GOOSE IEC61850 ek parametresi
RTU istemcisinde tarif edildii ekilde, veri noktasnn tanmlanmas iin IEC61850 nesne referans yeterli deildir. IEC61850 veri noktalarn tanmlayabilmek iin, trafo merkezi blmnden
gelen bilgiler GOOSE veri sayfasna referans olarak yazlr. Trafo merkezi referanslar sadece
bilgi vermek amacyla kullanlr ve kullanc tarafndan deitirilmemelidir. Trafo merkezi bilgisine ait ekil Ayrntl RTUtil500 istemci mhendislii blmnde bulunabilir.
SCD dosyasndan GOOSE veri noktalar karma ilemi bo bir Excel sayfas veya nceki SCD
dosya ie aktarmla doldurulmu sayfa ile yaplabilir. Byle bir durumda, Excel GOOSE alm
veri sayfas en son SCD dosyasna gre senkronize edilir. Senkronizasyon srasnda, durum dikkate alnr:
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 119
IEC61850 Mhendislik
Yeni veri noktas: GOOSE veri noktas SCD dosyasnn bir parasdr, fakat Excel sayfasnn paras deildir.
Gncel veri noktas: Excel sayfas ile karlatrldnda SCD Dosyasnda en az bir GOOSE
veri noktas parametresi deiir.
Silinen veri noktas: GOOSE veri noktas Excel sayfasnn bir parasdr, fakat SCD dosyasnn paras deildir.
SCD dosya ie aktarm sonucu GOOSE alm veri sayfas ilk blmne yazlr. Deitirilme
adl stun her veri noktas iin bir karakter ierir. Karakterlerin anlam udur:
N Yeni veri noktas
U Gncel veri noktas
D Silinen veri noktas
Deitirilme stununa bir rnek Excel e Aktarm Dosyas'nda verilebilir.
13.5.6
Kullanc arayz
Dier ana bilgisayar haberleme arayzlerine gre, IEC61850 parametreleri ayr zellik sayfalarnda gsterilir. RTU sunucusu iin, IEC61850 hatlarnda, IEC61850 merkezi sistemlerinde
(istemcilerinde), sunucu veri noktalarnda ve GOOSE IED veri noktalarnda parametreler vardr. GOOSE IED kendi bana herhangi bir IEC61850 parametresine sahip deildir.
IEC61850 hat parametreleri ve merkezi sistemleri ebeke ve Donanm aacnda tarif edilmektedir. Sunucu veri noktasnda, IEC61850 adresleri ve parametreleri seilen veri noktasnn
zellikler sayfasnda gsterilir. Bu sayfada, iki blm yer alr (bkz. aadaki ekil).
a) Adres grubu:
IEC61850 nesne referans blmnden ie aktarlan tm bilgiler (bkz. IEC61850 nesne modelleme blm) bu sayfada gsterilmektedir. Bu grupta yer alan tm alanlar dzenlenemez. Adres eleman mantksal dm durum ad mantksal dm n eki, mantksal dm snf ve
mantksal dm durum saysnn bir araya getirilmesinden elde edilir. Sinyal znitelii, nokta
karakteri ile ayrlm sinyal veri nesne ad ve sinyal veri nesne zniteliinin birlemesinden oluur.
b) Ana bilgisayar parametresi:
120 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
IEC61850 Mhendislik
Yaplandrmaya zel ileme parametreleri bu dzenlenebilir grupta gsterilir. Olas parametreler veri kmesi ayarlar ve lekleme snrlardr. Sadece seili veri noktas tr ile ilgili parametreler gsterilir. Seilen veri noktas iin herhangi bir parametreye gerek yoksa, grup gsterilmez.
ekil 89: IEC61850 sunucu veri noktas parametresi
GOOSE veri noktalarnda, zellik sayfas hem IEC61850 adreslerini hem de parametreleri ierir. Burada iki blm yer almaktadr:
a) Adres grubu:
IEC61850 nesne referans blmnden ie aktarlan tm bilgiler (bkz. Excel GOOSE alm verisi sayfas blm) bu sayfada gsterilmektedir. Bu grupta yer alan tm alanlar dzenlenemez.
Elemanlar burada tarif edildii ekilde birletirilmitir.
b) Alt parametre:
Yaplandrmaya zel ileme parametreleri bu dzenlenebilir grupta gsterilir. Olas parametreler lekleme snrlardr. Sadece seili veri noktas tr ile ilgili parametreler gsterilir. Seilen
veri noktas iin herhangi bir parametreye gerek yoksa, grup gsterilmez.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 121
IEC61850 Mhendislik
ekil 90: IEC61850 GOOSE veri noktas parametresi
122 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Dizin Yaps
Bal Dizin
14 Dizin Yaps
14.1 Bal Dizin
Kurulumdan sonra ilgili dizin yaps aadaki tabloda aklanmaktadr. Balang yaps kullancya baldr ve kurulum program tarafndan yle nerilir:
C:\Program Files\ABB\RTUtil500_n_m_b_d
n: Ana srm numaras
m: kincil srm numaras
b: Yap numaras
d: Geliim srm numaras
14.2 Alt Dizinler

Aadaki tabloda RTUtil500 alt dizinleri yer almaktadr ve bunlar kurulum prosesi srasnda
oluturulur.
Alt Dizin
Aklama
\batch
RTUtil500'den balatlabilecek toplu dosyalar ierir
\bin
Yrtlebilir ve dinamik balant kitaplk dosyalar iin ikili dosya dizini.
\csv_export
Veri da aktarmndan gelen CSV temelli dosyalar.
\csv_import
Veri ie aktarmndan gelen CSV temelli dosyalar.
\db
Fonksiyon tanm dosyalar ve yardm veritaban iin dizi.
\patterns
Model proje dosyas. Balangtan gelen temel proje dosyalar.
\patterns_mwt
Bo MULTIPROG wt projesi iin model dosya.
\proj
RTUtil500 projeleri iin proje dizini.
\rtufile
eitli RTUlar ve projeler iin yklenebilir dosyalar.
MULTIPROG wt projeleri (*.mwt) iin varsaylan dizin olarak, MULTIPROG wt proje dizini alnr.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 123
Mhendislik rnei
Proses Kontrol Sistemi
15 Mhendislik rnei
15.1 Proses Kontrol Sistemi
Proses kontrol sistemi olarak, k fider blmesi ile birlikte aadaki bara verilir:
Q0 devre kesici
Q1, Q2 bara ayrc
Q9 giden bara ayrc
Q8 giden fider topraklama alteri
I, II bara
Bu fider blmesi Mannheim ve Ladenburg'ta yer almaktadr.
15.2 RTU Yaplandrmas

15.2.1
Projeyi Balatma
Yeni bir proje balangcnda, baz proje bilgileri ayarlanr.
124 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Mhendislik rnei
Yaplandrmas
ekil 91: Projeyi balatma
15.2.2
Sinyal Aacn Balatma

Sinyal aac yaps tanmlanr. Dzey ad ve uzunluunun verilmesi gerekir.
Drt dzey tanmlanmtr:
10 karakter uzunluunda istasyon
6 karakter uzunluunda alt a
4 karakter uzunluunda blme
12 karakter uzunluunda SCADA Nesnesi (son dzeyin ad hi olmaz)
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 125
Mhendislik rnei
Yaplandrmas
Artk genel proje ayarlar yaplr. 'Bitti' ile, bunlar kabul edilir.
NER
Sinyal aacnn bir nesne iermesi halinde, bu ayarlar deitirilemez.
15.2.3
ebeke Aacn Oluturma

ki adet giden fider uzaktan kontrol ile denetlenir. Mannheim'da olan bir RTU ve Ladenburg'ta
olan dier RTU tarafndan kontrol edilir. Mannheim'daki RTU bir ynlendirici RTU'dur ve kontrol sistemine baldr. Ladenburg'daki RTU bir alt RTU'dur ve Mannheim'deki ynlendirici
RTU'larna balanr.
126 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Mhendislik rnei
Yaplandrmas
ekil 92: ebeke Aac
15.2.4
Sinyal Aacn Oluturma

ncelikle Mannheim'deki giden fider oluturulur. Ladenburg'taki giden fider tam olarak ayndr.
Bu kopyalanabilir. stasyon Mannheim sinyal aacna kopyalandnda, istasyon ad ('Mannheim') yerine KOPYA yazar. Yaplmas gereken tek ey 'KOPYA' ifadesini 'Ladenburg' ile deitirmektir; bylece sinyal aac biter.
ekil 93: Sinyal Aac
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 127
Mhendislik rnei
Yaplandrmas
15.2.5
Donanm Aacn Oluturma

Haberleme Paras
Yaplandrma dosyasnn oluturulmasnn gerekli olduu her RTU donanm aacnda yaplandrlmaldr.
Dm RTU'lar, hat ve veri noktalar dier aalarda daha nce tanmlanr, bylece donanm
aacnda balanmalar gerekir. RTU'lar ve hatlar ebeke aacndadr ve veri noktalar sinyal
aacndadr.
lk admda, donanm haberleme rafnda oluturulur.
Zaman ana ayarlar RTU iin yaplmaldr. 'lk yedeklilik modu' ve haberleme kartlarnn 'Zaman ynetim modu' ve Ethernet arayznn 'dm ad', 'IP adresi', 'Alt a maskesi', 'Varsaylan a geidi IP' gibi parametrelerin ayarlanmas gerekir.
ekil 94: Haberleme kart parametreleri
I/O Paras
Ardndan I/O raflar ve I/O kartlar eklenir. Bunlar ancak I/O baras tanmlandnda eklenebilir.
Sistem verilerini yaplandrma

Sistem verileri sinyal sinyalleme ve sistem kontrol iin kullanlr. Varsaylan sistem verileri
RTUtil500 tarafndan RTU veya IED iin oluturulur.
128 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
Mhendislik rnei
Yaplandrmas
ekil 95: RTU sistem verileri adres parametresi
Veri Noktalar Balants

Sinyal aacnda eklenen veri noktalarnn donanma eklenmesi gerekir. Bu ilem donanm
aacna balanarak yaplr.
ekil 96: Donanm Aac
imdi de, RTU'lar RTUtil500 ile tasarlanr.
15.2.6
Yaplandrma Dosyalar
Yaplandrma dosyalar oluturulmadan nce, projenin kaydedilmesi gerekir. Ardndan *.rcd indirme dosyalar oluturulur.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 129
Mhendislik rnei
Yaplandrmas
ekil 97: ndirme dosyasn oluturma
"Dosya ad"nn son ksm (son "\"den sonra) yaplandrma dosya addr.
15.2.7
Yaplandrma Dosya ndirme

Yaplandrma dosyalarnn nasl indirilecei u dokmantasyonda aklanmaktadr: "RTU500
serisi A Sunucusu Kullanm Klavuzu".
130 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
DIN rayna monte

Sihirbaz balatma
16 DIN rayna monte RTU Sihirbaz

Bu sihirbaz DIN ray RTU'larnn kurulumunu destekler.
DIN ray temel modllerinin ve DIN rayna monte cihazlarn yaplandrlmasn optimize eder.
Ana bilgisayar protokol ve parametrelerinin alt kmesi kullanlabilir.
Uygulamanz karmak yaplandrmalar gerektiriyorsa, sihirbaz tamamlandktan sonra RTUtil500 ile eklenebilir.
16.1 Sihirbaz balatma

Sihirbaz RTUtil500'de balar.
DIN ray - RTU iin balatma sihirbaz seilerek veya ara ubuundan simge seilerek balatlabilir.
ekil 98: Sihirbaz balatmak iin ara ubuu simgesi
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 131
RTU
Sihirbaz admlar
16.2 Sihirbaz admlar

Yaplandrma verilerinizi girerek sihirbazda ilerleyin: Donanm cihazlarn, a ayarlarn, ana
bilgisayar protokoln girin ve gerekli veri noktalarn yaplandrn.
Proje ayarlar
CVD
parametreleri
Donanm
Proses veri
noktalar
ebeke
Ana bil.
haberle.
zet
Yaplandrma
indirme
Her sayfann sa alt ksmnda ileri ve geri seeneklerine tklayarak sihirbazda ilerleyebilirsiniz.
Her sayfadaki tutarllk kontrol gerekli girileri unutmanz nler.
Birinci adm RTU iin ad girmek ve gelimi modun gerekli olup olmadn belirlemektir.
Gelimi modu etkinletirmek iin, sihirbazn balang sayfasndaki onay kutucuunu iaretleyin.
Gelimi mod seildiinde, aadaki zellikler yaplandrlabilir:
1 / n kontrol (1,5 kutuplu k kartlar)
RTUtil500 tarafndan desteklenen tm veri trleri
oklu CT/VT arayz modl
Ek modemler
132 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
RTU
Sihirbaz admlar
kinci admda, kullanlan donanm cihazlarn seebilirsiniz.

ebeke ayarlar nc admda yaplandrlabilir.
Drdnc adm ana bilgisayar protokoln ve gerekli parametreleri semenize olanak verir.
Beinci admda, CVD parametreleri girilebilir.
Altnc admda, veri noktalarnn seimi ve adresleme yaplr.
Yedinci adm proje ayarlar ve projenin nereye kaydedilecei hakknda genel grnm sunar.
Bu noktaya kadar sihirbazda geriye gidebilir ve ayarlarnz deitirebilirsiniz, projeyi olutur
dediinizde artk geriye gidemezsiniz demektir.
Bu admda gsterilen zet bilgiler metin dosyas olarak kaydedilir. Dosyann kaydedildii konum sayfann altnda bulunabilir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 133
RTU
Sihirbaz sonlandrma
ekil 99: Sihirbazn zet sayfas
Yaplandrmanz ykleme dosyalarn oluturmak ve bunlar RTU'ya indirmeye hazrdr.
16.3 Sihirbaz sonlandrma

Son sayfa yaplacaklar listesini gsterir.
Yaplacaklar listesi metin dosyas olarak kaydedilir ve konumu sayfann en alt ksmnda gsterilir.
RTU'nuzu yaplandrmak iin adm adm talimatlar uygulayn.
134 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
RTU
Sihirbaz sonlandrma
ekil 100: ekil : Yaplacak listesi ile birlikte sihirbazn son sayfas
Kapata tklandnda sihirbaz kapanr ve yaplandrma RTUtil500'de alr ve daha karmak

yaplandrmalar girmeye hazr hale gelir. Bunlara ihtiyacnz yoksa, program kapatmanz yeterlidir.
Excel da aktarm yrterek yaplandrlan donanmlar ve veri noktalar hakknda Excel tablosu eklinde bir genel grnm alabilirsiniz.
ekil 101: Excel da aktarmn yrtme
Proje sihirbaz modunda yeniden alamaz. Yaplandrmanz deitirmek istiyorsanz ve ek kuruluma ihtiyacnz varsa, bunu RTUtil500'da yapmanz gerekir.
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 135
Szlke
Sihirbaz sonlandrma
17 Szlke
136 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG
AMI
Analog llen deer Girii
ASO
Analog Ayar Noktas komut k
BSI
Bit Dizi Girii
BSO
Bit Dizi k
CMU
Haberleme ve Veri leme nitesi
CS
Kontrol Sistemi
DCO
ift Komut k
DMI
Dijital llen deer Girii (8, 16 bit)
DPI
ift Noktal Giri
DSO
Dijital Ayar Noktas komut k (8, 16 bit)
EPI
Koruma cihaz giri olay (1 bit)
FSO
Kayan Ayar Noktas Komut k
GOOSE
Genel Nesneye Dayal Trafo Merkezi Olay
IED
Akll Elektronik Cihaz
ITI
Entegre Toplam Deer Girii
MFI
Analog llen Deer Kayan Girii
NCC
ebeke Kumanda Merkezi
PDP
Proses Veri leme
Szlke
Sihirbaz sonlandrma
PLC
Programlanr Mantk Kontrol
RCD
RTU Yaplandrma Verileri
RCO
Dzenleme adm Komut k
RTU
Uzak Ubirim
SAN
tek bal PRP dmleri
SCADA
Denetim, Kontrol ve Veri Toplama
SCD
Trafo Merkezi Yaplandrma Tanm
SCL
Trafo Merkezi Yaplandrma Tanmlama Dili
SCO
Tek Komut k
SEV
Sistem Olay
SOC
Strob k Kanal
SPI
Tekli Nokta Girii veya Tekli nokta bilgisi
SSC
Sistem Tek Komutu
STI
Kademe Konum Girii
Not:
Bu belgede (Brorde) yer alan teknik zellikler, veriler, tasarm veya dier bilgiler (hep birlikte Bilgiler olarak anlacaktr) sadece bilgilendirme amacyla sunulmutur ve herhangi bir balaycl yoktur. Brorn kapsaml olmas hedeflenmemektedir. Bu Bilgilerde yer alan teknik
veriler sadece yaklak deerlerdir. Herhangi bir n bildirimde bulunmakszn herhangi bir zamanda bu belgenin ieriinde teknik deiiklik yapma veya deitirme hakkmz sakldr. Bu
belgede tarif edilen herhangi bir uygulama rnei veya bilginin kullanmndan kullanc mnferiden sorumludur. Tarif edilen rnek ve zmler sadece rnek olmas amacyla sunulmutur ve
herhangi bir kapsaml veya eksiksiz zm ortaya koymaz. Kullanc, kendi mnhasr takdir
ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 137
yetkisinde olmak zere veya durumun gerektirdii ekilde, son mteri iin zm reterek yazlmlarla birlikte ABB rnlerini zelletirmeye, programlamaya veya deer katmaya ve rnlerin uygun olup olmadn deerlendirmeye ve rnlerin ayarlanp zelletirilmesinin gerekli
olup olmadna karar verebilir.
Bu rn, bir ebeke arayz zerinden balantl olacak, bilgi ve veri aktarmnda bulunacak
ekilde tasarlanmtr. rn ve kullanclar veya son mteri ebekesi veya dier ebekeler
arasnda (durumun gerektirdii ekilde) gvenli ve srekli bir balant salamak kullanclarn
sorumluluundadr. Kullanc, (herhangi bir snrlama olmakszn gvenlik duvar kurulumu,
kimlik dorulama nlemlerinin uygulanmas, verilerin ifrelenmesi, anti-virs programlarnn kurulumu, vb. gibi) her trl gvenlik ihlali, yetkisiz eriim, mdahale, saldr, veri veya bilgi sznts ve/veya hrszlna kar rn, ebekeyi, sistem ve arayz korumak amacyla uygun nlemler belirlemeli ve bunlar devam ettirmelidir. ABB AG bu gvenlik ihlali, yetkisiz eriim, mdahale, saldr, veri veya bilgi sznts ve/veya hrszl nedeniyle ortaya kabilecek hasar
ve/veya kayplardan sorumlu tutulamaz.
ABB AG hibir ak veya zmni garantiye tabi olamaz ve bu belgede yer alan bilgiler veya bu
belgede ortaya kabilecek hatalar iin herhangi bir sorumluluk stlenmez. Bu Brore veya bu
Brorde yer alan dosyalara tabi olarak veya bunlarla balantl olarak, Brorn kullanma sunulduu herhangi bir kii veya kuruma ynelik hukuki zemine bakmakszn, masraf veya kayplar dahil hasarlar asndan ABB AG'nin ykmll yoktur. zellikle, ABB AG, herhangi bir
snrlama olmakszn kr kayb, retim kayb, gelir kayb, veri kayb, kullanm kayb, kazan
kayb, sermaye maliyeti veya ilerin ya da operasyonlarn kesintiye uramas ile balantl maliyet, nc taraflarn talepleri dahil herhangi bir dolayl, sonu olarak ortaya kan veya zel
hasar nedeniyle sorumlu tutulmayacaktr. Sorumluluun olmamas, herhangi bir kast veya ar
ihmal olmas halinde geerli olmayacaktr. Mevcut beyan, kanuni ihtilaf kurallar ve Mallarn
Uluslararas Satmna likin Viyana Szlemesi (CISG) hari tutularak svire yasalarna uygun olarak idare edilecek ve yorumlanacaktr.
ABB AG, zellikle telif haklar ve dier fikri mlkiyet haklarn sakl tutmaktadr. ABB AG'nin nceden yazl izni olmakszn tamamen veya ksmen ieriinin kopyalanmas, nc taraflara
ifas veya kullanm yasaktr.
Telif Hakk ABB 2015

Tm haklar sakldr
138 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG

RTUtil500+Kullanıcı Kitabı - TR

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

RTUtil500+Kullanıcı Kitabı - TR

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

RTU500 serisi

RTU500 serisi Uzak Ubirim

RTU500 serisi Uzak Ubirim

Srm 11.0 iin ilk versiyon

Kod sayfas bilgisi karld

1KGT 150 801V003 1 - ABB AG

RTU500 serisi Uzak Ubirim

RTUtil500'de yardm alma ................................................................................ 9

Genel grnm ......................................................................................................... 10

RTUtil500 yaps ............................................................................................ 10

Genel Veri Yaps ve Grnm ..................................................................... 10

Genel Aa Yaps ......................................................................................... 11

Veri Mhendislii Kavram......................................................................................... 13

ebeke Aac ................................................................................................ 15

ebeke Aacndaki Mhendislik Fonksiyonlar ................................ 15

ebeke Aacndaki Eylemler .......................................................... 16

ebeke Aacnda Balantlar ve Balant Eylemleri ........................ 16

Mhendislik Fonksiyonlar .............................................................. 17

Balantlar ve Balant ilemleri ...................................................... 18

Donanm Aac .............................................................................................. 18

Mhendislik Fonksiyonlar .............................................................. 19

Balantlar ve Balant lemleri...................................................... 19

Donanm Aacndaki Parametre ..................................................... 20

Toplu Arayz ............................................................................................................ 21

ABB AG - 1KGT 150 801V003 1 | 3

RTU500 serisi Uzak Ubirim

Genel Bak ................................................................................................... 21

Proje Dosyasn Ama .................................................................................... 21

Excel e Aktarm ........................................................................................... 21

Toplu Prosedr Olarak CSV e Aktarm ......................................................... 23

Yaplandrma Dosyalarn Toplu Prosedr Olarak Oluturma ........................... 24

Kullanc Arayz ...................................................................................................... 25

RTUtil500 Kullanc Arayz ........................................................................... 25

RTUtil500 alma Alan ................................................................................ 25

Veri Sunum Penceresi.................................................................................... 26

Parametre Grnm .................................................................... 29

Veri Noktas Grnm .................................................................. 29

Aalarda Gezinme ve eleri Seme ...................................................................... 31

Dzenleme Fonksiyonlar .......................................................................................... 32

lem Ekleme - Silme - Kopyalama - Balama ................................................. 32

eyi Silme (Dal) ........................................................................................... 33

eyi Kopyalama/Yaptrma (Dal) ................................................................. 33

eyi Bala ................................................................................................... 34

eyi Deitirme ........................................................................................... 35

eyi Tama (Dal) ........................................................................................ 36

Proje Fonksiyonlar ................................................................................................... 38

Proje Ayarlar ................................................................................................. 38

Tutarllk Kontrol ........................................................................................... 38

RTU Dosyalarn na Etme ............................................................................ 40

Dosya Oluturma Admlar ............................................................. 41

RTU Dosyalar ............................................................................... 42

Ekstra Fonksiyonlar .................................................................................................. 44

4 | 1KGT 150 801V003 1 - ABB AG

RTU dosyalarn karma ................................................................................ 44

RTU500 serisi Uzak Ubirim

Veri Arayz Excel e Aktarm ................................................................... 44

Veri Arayz Excel Da Aktarm ................................................................. 46

Veri Arayz Excel Donanm Da Aktarm ................................................... 49

Veri Arayz MULTIPROG wt Da Aktarm ................................................. 51

Ekstra MULTIPROG wt Ama ...................................................................... 53

Ekstra MS_DOS toplu i dosyas balatma ................................................... 53

Ekstra RTU200/232 Yaplandrma e Aktarm............................................. 53

Ekstra SCD e Aktarm ............................................................................... 54