Ek 8 Kirectaşı Ögütme Tesisi Teknik Şartnamesi

ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
2x160 MWe
18 MART ÇAN TERMİK SANTRALI
KİREÇTAŞI ÖĞÜTME TESİSİ YAPIMI
TEKNİK ŞARTNAME
TEMMUZ-2020
İçindekiler
1. KONU ....................................................................................................................................... 1
2. AMAÇ ....................................................................................................................................... 1
3. KAPSAM .................................................................................................................................. 1
4. MEVCUT DURUM .................................................................................................................. 1
4.1. Santral Yeri, Şantiye Koşulları.......................................................................................... 2
4.2. Genel İklim Koşulları ........................................................................................................ 2
5. MÜHENDİSLİK, İMALAT, İNŞAAT VE MONTAJ İŞLERİ ................................................ 2
5.1. Genel Gereksinimler ......................................................................................................... 2
5.1.1 Gürültü ve Titreşim Seviyeleri ......................................................................................... 3
5.1.1.1 Gürültü Seviyesi ........................................................................................................ 3
5.1.1.2 Titreşim Seviyesi ....................................................................................................... 4
5.2. Mühendislik ....................................................................................................................... 5
5.2.1. Temel Mühendislik ..................................................................................................... 6
5.2.2. Detay Mühendislik ...................................................................................................... 6
5.2.2.1. Mimarlık ve Mühendislik Hizmetlerinde Uygulanacak Esaslar .......................... 6
5.2.2.2. Temel ve Detay Mühendislik Hizmetlerinin Aşamaları ...................................... 6
5.2.2.3. İşletme ve Bakım Talimatları............................................................................... 7
5.3. Genel Teknik Hususlar ...................................................................................................... 7
5.4. İmalat, Temin ve Sistemlerin Teknik Şartları ................................................................... 9
5.4.1. Kireçtaşı Alma (Bunkerleri) ve Depolama Sistemi................................................... 10
5.4.2. Değirmen Besleme Sistemi ....................................................................................... 10
5.4.3. Öğütme Sistemi ......................................................................................................... 11
5.4.4. Öğütülmüş Kireçtaşı Ara Siloları .............................................................................. 12
5.4.5. Pnömatik Sevk Sistemi.............................................................................................. 13
5.4.6. Toz Filtreleme Sistemi .............................................................................................. 14
5.4.7. Nemli Kireçtaşı Kurutma Sistemi ............................................................................. 15
5.4.8. Otomatik Numune Alma Sistemi .............................................................................. 15
5.4.9. Borulama İzolasyonu................................................................................................. 15
5.4.10. Yardımcı Soğutma Sistemi .................................................................................... 16
5.4.11. Servis/Enstrüman Havası ....................................................................................... 16
5.4.12. Yangın Hidrantları ................................................................................................. 16
5.4.13. Genel Montaj Gereksinimleri ................................................................................ 17
5.4.14. Elektrik Sistemi ..................................................................................................... 20
5.4.14.1. Tesisin Elektrik Bağlantısı................................................................................. 20
i
5.4.14.2. Topraklama Sistemi ........................................................................................... 21
5.4.14.3. Aydınlatma Sistemleri ....................................................................................... 22
5.4.14.4. Elektriksel Yalıtım ............................................................................................. 23
5.4.14.5. Trafo Özellikleri ............................................................................................... 23
5.4.14.5.1. 6,6/0,4 kV Trafolar ..................................................................................... 23
5.4.14.6. Elektrik Panoları Özellikleri .............................................................................. 25
5.4.14.6.1. Panolar ........................................................................................................ 25
5.4.14.6.2. Pano içi ekipmanlar .................................................................................... 26
5.4.14.6.3. Kablolama ................................................................................................... 27
5.4.14.6.4. Kompanzasyon ........................................................................................... 30
5.4.14.7. Elektrik Tesisatlarının Yangından Koruması .................................................... 30
5.4.14.8. AG Elektrik Şalt Sistemleri ............................................................................... 30
5.4.14.8.1. Standartlar ................................................................................................... 30
5.4.14.8.2. 0,4 kV Devre Kesiciler ............................................................................... 31
5.4.14.8.3. Alçak Gerilim Şaltının Kontrolü ................................................................ 32
5.4.14.8.4. Kilitlemeler ................................................................................................. 32
5.4.14.8.5. Ölçme.......................................................................................................... 32
5.4.14.9. Elektrik Motorları İçin Genel Gereksinimler .................................................... 32
5.4.14.9.1. Anma Değeri Plakaları ve İşaretleme ......................................................... 33
5.4.14.9.2. Motor Listeleri ............................................................................................ 33
5.4.14.9.3. Değişken Hızlı Sürücü Sistemi ................................................................... 35
5.4.14.10. Diğer Hususlar ................................................................................................. 36
5.4.15. Ölçü Kontrol ve Kumanda Sistemi ........................................................................ 36
5.4.15.1. Enstrümantasyon ve Ölçüm ............................................................................... 36
5.4.15.1.1. Transmiterler/Transdüserler ....................................................................... 37
5.4.15.1.2. Aktüatörler (Tahrikler) ............................................................................... 37
5.4.15.1.3. Sıcaklık Ölçümü ......................................................................................... 37
5.4.15.1.4. Isıl Çiftler (Thermocouples) ....................................................................... 37
5.4.15.1.5. Platin Rezistans Termometreler.................................................................. 37
5.4.15.1.6. Termoyuvalar.............................................................................................. 37
5.4.15.1.7. Basınç Ölçümü ........................................................................................... 38
5.4.15.1.8. Basınç Göstergeleri (PressureGauges) ....................................................... 38
5.4.15.1.9. Fark Basınç Ölçümleri ................................................................................ 38
5.4.15.1.10. Enstrümantasyon İçin Hat Isıtma ve İzolasyon ........................................ 39
5.4.15.1.11. Kumanda Sistemi ...................................................................................... 39
ii
5.4.15.2. I&C ve Kablolama ............................................................................................. 40
6. ATÖLYE VE SAHA TESTLERİ ........................................................................................... 41
7. DEVREYE ALMA VE DENEME İŞLETMESİ .................................................................... 41
8. EĞİTİM ................................................................................................................................... 42
9. PERFORMANS GARANTİ VERİLERİ ................................................................................ 42
9.1. Genel Performans Verileri .............................................................................................. 42
9.2. Kazan için gerekli öğütülmüş kireçtaşının tanecik boyut dağılımı ................................. 43
9.3. Elektrik Tüketimi ............................................................................................................ 43
9.4. Trafolarla İlgili Toleranslar ............................................................................................. 43
10. GEÇİCİ KABUL ................................................................................................................. 44
11. PERFORMANS TESTLERİ ............................................................................................... 44
12. RED’LER VE CEZA UYGULAMALARI......................................................................... 44
12.1. Red Durumları ................................................................................................................. 44
12.2. Cezalar ............................................................................................................................. 44
12.2.1. Fazla Elektrik Tüketimi Cezası ............................................................................. 44
12.2.2. Trafolar ile İlgili Cezalar ....................................................................................... 44
13. İŞ KAPSAMINDA VERİLECEK DOKÜMAN................................................................. 45
14. İŞİN SÜRESİ ...................................................................................................................... 45
iii
18 MART ÇAN TERMİK SANTRALI
KİREÇTAŞI ÖĞÜTME TESİSİ YAPIMI VE MEVCUT TERMİK SANTRAL
TESİSLERİYLE İLGİLİ GEREKLİ MODİFİKASYONLAR İLE BAĞLANTILARIN
YAPILMASI İŞİ TEKNİK ŞARTNAMESİ
1. KONU
Bu Şartnamenin konusu; 2x160 MWe kurulu gücündeki EÜAŞ’a ait 18 Mart Çan Termik Santralı
için anahtar teslimi bazında “Kireçtaşı Öğütme Tesisi Yapımı ve Mevcut Termik Santral Tesisleri
İle İlgili Gerekli Modifikasyonlar İle Bağlantıların Yapılması” olup, bundan sonra “İş” diye
anılacaktır. Teknik Şartname; Kireçtaşı Öğütme Tesisinin tüm ekipman ve donanımı ile ilgili
mühendislik ve tasarım (temel ve detay projeleri) hizmetleri, tüm inşaat işleri, makine ekipman
ve yedek parça temini, tüm alt sistemlerin yapım, imalat, montaj, mevcut Santral tesisleri ile ilgili
gerekli bağlantıların yapılması, testler, işletmeye alma, eğitim verilmesi ve deneme işletmesinin
yapılarak sistemin çalışır halde teslimi, 2 yıllık işletme nezaretçiliği ve 2 yıllık garanti sürecini
kapsamaktadır.
2. AMAÇ
İşin amacı, kireçtaşı ocağında 5-40 mm boyutlarında üretilen kireçtaşının, Kireçtaşı Öğütme
Tesisinde istenilen tane boyutlarında öğütülerek Termik Santral Kazan Ünitelerinin ve Baca Gazı
Desülfürizasyon (BGD) tesisinin öğütülmüş kireçtaşı ihtiyacını karşılamaktır.
3. KAPSAM
Kireçtaşı ocağından 5-40 mm boyut aralığında kamyonlar vasıtası ile gelen kireçtaşı, yedek
(standby) ünite/üniteler hariç, kuru bazda en az 100 ton/saat işletme kapasitesine sahip Kireçtaşı
Öğütme Tesisinde işlenerek kazan için gerekli olan 80 ton/saat minimum % 98,5’u < 700 µm ve
maksimum % 5’i < 30 µm şartı ile tane boyut dağılım tablosuna (Tablo 3) uygun olarak ve BGD
Tesisi için gerekli olan 20 ton/saat minimum % 95’i < 40µm boyutlarında son ürün olan
öğütülmüş kireçtaşı haline getirilecektir. Öğütülmüş kireçtaşı, pnömatik sevk sistemi ile Termik
Santral kazan öğütülmüş kireçtaşı silolarına ve BGD tesisi öğütülmüş kireçtaşı silolarına sevk
edilecektir.
İnşaat işleri, Ek I’de verilen İnşaat İşleri Özel Teknik Şartnamesine göre yapılacaktır.
4. MEVCUT DURUM
Santralın,
Ünite Sayısı ve Kurulu Gücü : 2x160 MWe
Kazan Yakma Teknolojisi : Akışkan Yataklı Kazan
Kazanlarda Toplam Kireçtaşı Tüketimi : 80 ton/saat-1920 ton/gün
Kazan Kireçtaşı Depolama Siloları : 4 Adet x 4000 ton (Beton Silo)
Yapımı Devam Eden BGD Tesisinin,

Ünite Sayısı :2
Toplam Kireçtaşı Tüketimi : 20 ton/saat-480 ton/gün
Öğütülmüş Kireçtaşı Depolama Siloları : 2 Adet x 2250 ton (Beton Silo)
Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 1 / 45

Termik Santral kazan öğütülmüş kireçtaşı siloları ve BGD tesisi öğütülmüş kireçtaşı silolarına ait
teknik bilgiler Ek II’de verilmiştir.
4.1. Santral Yeri, Şantiye Koşulları

18 Mart Çan Termik Santralı, Çanakkale ilinin Çan ilçesine yaklaşık 12 km. uzaklıkta olup
Çanakkale ili sınırları içerisindedir. Santral bölgesi Kulfa ve Yaya köyleri yakınında Çan ilçesi
sınırlarında yer almaktadır. Çanakkale’nin Çan ilçesine uzaklığı 70 km’dir.
Santral rakım olarak, deniz seviyesinden 120 ila 140 m yüksektedir.
Santralın yeri Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği kapsamındaki Türkiye Deprem Tehlike
Haritası’na göre 1. derece Sismik bölgededir.
4.2. Genel İklim Koşulları

Ortam sıcaklıkları, rüzgâr hızı ve nem değerleri aşağıda verilmektedir;
 Maksimum sıcaklık: 40 °C
 Minimum sıcaklık: -12,2 °C
 Ortalama rüzgâr hızı (yıllık): 4,6 m/s
 Ortalama bağıl nem(yıllık): 73 %
5. MÜHENDİSLİK, İMALAT, İNŞAAT VE MONTAJ İŞLERİ
5.1. Genel Gereksinimler

Tesisin tüm işleri, özellikle aşağıdaki hususları sağlayacak şekilde gerçekleştirilecektir;
 Ekipmanın yüksek güvenilirliği ve emre amadeliği,
 Personel ve ekipmanın emniyeti,
 En modern tatbikata uygun tasarım,
 Standartlara, yönetmeliklere ve talimatlara uygunluk,
 İmalat yeri testleri haricinde, hiç kullanılmamış olan yeni ve en iyi kalitede malzeme ve
ekipmanın kullanılması,
 Hiç prototip kullanılmaması,
 Aynı özellikteki ekipmanların kendi aralarında birbiriyle değiştirilebilir olması,
 Malzemelerin farklı kısımları arasında herhangi bir korozyon ve elektriksel iyonizasyon
etkilerinin, yeterli önlemler alınarak, giderilmesi,
 Onaylı test programı ve iş programına uyumluluk,
 Tesis işletmesinin ve bakımının sürekli ve kolay olması,
 Minimum işletme ve bakım masrafı.
Tesis ile ilgili tüm ekipman (hazır durumdaki yedek (stand-by) ekipman dahil) en kötü durum
dahil, tüm durumlarda verimli ve düzgün işletmeyi garanti edecek şekilde tasarlanacaktır.
İşletme ve bakım kolaylığı açısından aynı amaca hizmet eden ekipman/hatlar birbiriyle özdeş
olacaktır.
İşin her aşamasında iş güvenliği kuralları ön koşuldur. Yüklenici, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili
olan yürürlükteki tüm mevzuata uymakla yükümlüdür.

Tesisin tasarımı, yapımı ve montajı 19/12/2007 tarih 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan
“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik”e göre yapılacaktır. Yangın algılama ve
uyarı sistemleri, yangın söndürme sistemleri ve diğer gereklilikler açısından söz konusu
yönetmeliğe uyum sağlanacaktır.
Tesisin elektronik ekipmanlarının ve sistemlerinin güvenli işletimi için galvanik, elektromanyetik

ve elektrostatik etkilere karşı korunma sağlanacaktır.
Elektromanyetik uyumluluk (EMC) elektrikli ve elektronik sistemlerin tasarımında ve üretiminde

dikkate alınmalı ve parazitin zararlı etkileri kabul edilebilir sınırlar içerisinde tutulmalıdır.
Yüklenici; tesisin tasarımı, yapımı, montajı, işletmeye alınması ve EÜAŞ’a devrine kadar çevre
mevzuatına göre tüm tedbirleri alacaktır.
Kireçtaşı Öğütme Tesisinde, kodlama için Santralın mevcut KKS sistemi (Kraftwerk
Kennzeichensystem- Santral Gösterim Sistemi) kullanılacaktır.
Vinçler ve monoraylar gibi gerekli kaldırma ekipmanları Kireçtaşı Öğütme Tesisinde uygun ve
gerekli olan yerlere kurulacaktır. Tesisin işletimi, bakımı ve elektrikli bileşenlerin komple
değişimi dâhil tamiri için yeterli taşınabilir kaldırma cihazları da ayrıca temin edilecektir.
Kaldırma ekipmanlarının planlamasında EÜAŞ’ın onayı alınacaktır.
Tesisin kritik olan ekipman ve/veya malzemelerin bir ambar yedeği olacaktır. Yedek parçaların
seçimi, tesisinin iki yıllık garanti dönemi süresince sürekli ve düzgün işletmesini sağlamak üzere,
ilgili teknolojiye ve Yüklenici’nin deneyimine uygun olarak yapılacak ve teslim edilecektir.
Elektrikli ekipmanlar, başka bir yerde aksi belirtilmedikçe, maksimum ortam sıcaklığı için
yalıtım sınıfı B veya F (IEC 85) ile temin edilecektir. Maksimum izin verilebilir aşırı sıcaklıktaki
sıcaklık artış değerleri için IEC Standartları esas alınacaktır.
Yüklenici, Sözleşme ile ilgili tüm dizayn projeleri, proses tanımlamaları ve diğer dokümanların
hazırlanmasından teknik olarak sorumlu olacaktır.
5.1.1 Gürültü ve Titreşim Seviyeleri
5.1.1.1 Gürültü Seviyesi
İşletme ve bakım personelini fiziksel ve psikolojik zararlardan korumak ve tesisin sürekli ve

güvenli işletmesini sağlamak için, Tesisin içinde ve dışındaki gürültü seviyesinin mümkün olan
en düşük seviyeye düşürülmesi amacıyla her türlü önlem alınacaktır. Ölçülen gürültü seviyesi,
sadece elektro-mekanik ekipmanın kendi tasarım ve izolasyonuna değil aynı zamanda binanın
tasarım ve yapım malzemesine de bağlı olduğundan, genel gürültü seviyelerini etkileyen mimari
hususlar konusunda gerekli önlemler Yüklenici tarafından sağlanacaktır.
Yüklenici Tesisten yayılan gürültünün tesisin maksimum işletme koşulu dâhil tüm işletim
koşulları altında aşağıdaki değerleri aşmayacağını garanti edecektir:
- Normal olarak erişilebilir veya normal işletme sırasında bakım ve tamir işi

gerçekleştirilen tamamen kapalı binaların veya odaların içinde bulunan tesis ve/veya
gürültü kaynakları: 85 dBA
- Kısmen veya tamamen binaların dışında bulunan tesis ve/veya gürültü kaynakları: 75
dBA
- Kontrol odasında : 50 dBA
- Bütün işletme koşullarında, motorların ses seviyesi: IEC 60034-9 standardına uyumlu
nominal güç-devir-kutup sayısına göre olması gereken gürültü seviyelerini içeren
tablolardan seçilecektir.
Yukarıda verilen değerler, gürültü kaynağından 1 m mesafeden ölçülecektir.
Yapım ve işletmeye alma sürecinde, 04.06.2010 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen gürültü sınır değerlerini
aşmamak için gerekli tedbirler alınacaktır.
Trafolar hariç olmak üzere, ses basıncı seviyesi ölçümleri, ISO 1680-1, 1680-2, 3740, 3741,
3742, 3743, 3745, 3749’in en son baskılarına ve döner makinalar için TSE EN 60034-9’e uygun
olarak yapılacaktır. Bir gürültü kaynağının ses enerjisinin bir boru veya kanal sistemi boyunca
iletildiği yerlerde, ses basıncı seviyesi, yayma yüzeyinden 1 m uzakta ölçülecektir.
Ölçümler Yüklenici’nin atölyelerinde de yapılabilir, ancak şantiyede Performans Testleri

sırasında da yapılacak ve genellikle Kireçtaşı Öğütme Tesisi tam yükte çalışırken
gerçekleştirilecektir. Kaynakların, tam yük dışında başka bir yük durumunda, maksimum gürültü
ürettikleri durumda ise testler bu şartlar altında yapılacaktır.
İşin yürütümü sırasında yüklenici, gürültü kaynağı tanımı ve Kireçtaşı Öğütme Tesisinin farklı
kısımları için garanti edilen gürültü seviyeleri için tesisin gürültü haritası, sağlanması gereken
gürültü sınır değerlerini dikkate alarak EÜAŞ’a verecektir.
Yüklenici Kireçtaşı Öğütme Tesisinde, 28.07.2013 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmeliği’nde belirtilen gürültü
seviyelerine uyum sağlamak için gerekli tedbirler alınacaktır.
Tesis kaynaklı gürültü maksimum işletme koşulu dâhil tüm koşullar altında ilgili mevzuatta
belirtilen limitleri aşmayacaktır. Gürültü seviyesi ölçümü ise DIN 45635 e göre yapılacaktır.
5.1.1.2 Titreşim Seviyesi
Aksi belirtilmedikçe, ekipmanların maksimum mekanik titreşim değeri, uluslararası tescilli

standartların en son baskısında belirtilen “iyi” değer sınırları içerisindeki işletim koşullarında
kalacaktır. Vibrasyon ölçümleri DIN ISO 10816’ya göre veya TS EN IEC 60034-14’e uygun
yapılacaktır.
Titreşim seviyeleri, statik ve dinamik dengeleme ile en aza indirilecek ve yukarıda belirtilen
Standard gereksinimlerine uygun olacaktır.
Gereksiz ve zararlı titreşimleri önlemek için, 150 kW’dan büyük kapasiteli bütün motorlar statik
ve dinamik olarak dengelenecektir. Döner makinaların temellerinin doğal frekansları

hesaplanacak ve tasarım, bu frekansın, desteklenen ekipmanın doğal frekansının ± %10 aralığı
dışında kalmasını sağlayacak şekilde gerçekleştirilecektir.
Temel titreşiminin maksimum genlikleri VDI standartları No.2059-Bölüm 1’in en son

baskısındaki “B” bölgesindeki değerler içinde olacaktır (kesikli çalışan ve acil motorlar dışında).
Personelin uzun süreler üzerinde bulunabileceği herhangi bir yapı kısmında, yukarıda verilen
genlik değerleri 5 faktörü ile bölünecektir.
150 kW'dan az veya eşit olan motorlar için yalnızca statik olarak balans yapılacaktır.
Çift genlikli değerler aşağıdakileri sınır değerleri aşmamalıdır.
* 50 Hz'de 15μ,
*100 Hz'de 7μ.
5.2. Mühendislik
Yüklenici, tesis ve yardımcı tesisler (basınçlı hava, buhar, enerji, vb.) ile birlikte öngördüğü
sistemin temel ve detay mühendislik hizmetlerini eksiksiz ve hatasız gerçekleştirecektir.
Mühendislik, öğütülmüş ürünün kontrollü olarak beslendiği besleme sistemi ve bağlantılarını da
kapsayacak şekilde, tüm ekipmanı ve yapım işlerini kapsamaktadır.
Yüklenici, mühendislik hizmetleri kapsamında aşağıdaki hizmetleri verecektir.

1) Proses tarifi, proje hesaplamaları ve proses dizayn raporu
2) Proses akış şemaları, P&I Diyagramı ve Genel Yerleşim Planı
3) Ekipman boyutlandırması ve/veya seçimi
4) Ekipman teknik özellikleri, çizimleri ve listeleri
5) Ekipman katalogları
6) Detay yerleşimler
7) Projeler [mimari, statik, tesisat ve diğer inşaat projeleri, elektrik-enstrümantasyon-
otomasyon (enerji besleme projeleri, pnömatik sevk sistemleri, MCC projeleri, aydınlatma,
kuvvet, kumanda, kompanzasyon, yedek güç kaynağı, zayıf akım tesisatı projeleri, telefon ve
yangın ihbar sistemi, yıldırımdan korunma ve topraklama tesisatı projeleri v.s.), borulama, makine
v.s.]
8) Mevcut enerji sistemlerinden enerji temini için gerekebilecek rapor, proje ve keşiflerin
hazırlanması,
9) Yüklenici tarafından imal edilecek veya imal ettirilecek makine-ekipmanın ayrı ayrı imalat
ve montaj projeleri, kullanılacak malzeme standartları ve ayrıntılı özellikleri
10) ITP (Muayene ve Test Planı), QCP (Kalite Kontrol Planı)
11) İşletme ve bakım talimatnameleri
12) Yüklenici, tesis ve yardımcı ünitelerin detay projelerine göre inşaat, makine-ekipman,
borulama, izolasyon, tesisat, elektrik ve enstrümantasyon v.b. işlerinin iş kalemlerine göre detaylı
miktar, metraj listeleri,
İnşaat işleri, Ek I’de verilen İnşaat İşleri Özel Teknik Şartnamesine göre yapılacaktır.

5.2.1. Temel Mühendislik
Yüklenici, bu şartnamede belirtilen teknik veriler doğrultusunda temel mühendislik çalışmalarını
yaparak, tesiste kullanmayı öngördüğü tüm gerekli makine-ekipman, malzeme, enstrümantasyonu
kapsayan proses akış şemasını ve ayrıca, tesis için gerekli olan ekipman ve enstrümanların çalışma
prensiplerini detaylandırarak, işlevlerini açık ve net olarak belirtecek ve tüm tesisi tanımlayacak
nitelikte, Ek I-2’de verilen vaziyet planında ayrılan sahaya, verilen limitlerine bağlı kalmak
koşuluyla tesisin genel yerleşimini yapacak, Kireçtaşı Öğütme Tesisi binası içinde değirmen ve
ilgili üniteleri yerleşimini yaparak kat planlarını, cephe görünüşlerini ve kesitlerini sunacaktır.
Temel Mühendislik çalışması, EÜAŞ’ın onayına tabidir. Temel Mühendislik onaylandıktan sonra
ilgili kısmın detay mühendislik çalışmasına geçilecektir.
5.2.2. Detay Mühendislik

Yüklenici genel yerleşim projelerini kesinleştirecektir. Bu kapsamda tesis ve yardımcı üniteler,
çevre düzeni, yol, elektrik, buhar, su sistemi v.b. ve bunların bağlantılarına ilişkin tüm detay
projelerini yapacaktır. Detay Mühendislik çalışması, EÜAŞ’ın onayına tabidir.
Projeler hazırlanırken pafta boyutları uluslararası normlara göre düzenlenecektir.
18 Mart Çan Termik Santralına ait mevcut zemin etüd raporu Ek I-1’de verilmiştir. Ancak
mühendislik çalışmaları için tesisin kurulacağı yere ait zemin etüdü Yüklenici tarafından
yapılacaktır.
5.2.2.1. Mimarlık ve Mühendislik Hizmetlerinde Uygulanacak Esaslar

1) Sözleşme kapsamı işlerin projelendirilmesi ve yapımı için gerekli olan tüm değerlerin temini,
yerinde yapılacak her türlü ölçüm ve topografık çalışmalar, rölöveler v.b. Yüklenici tarafından
yapılacaktır.
2) Yüklenici, projelerin yapımı sırasında EÜAŞ’ın öneri ve uyarılarını tam olarak dikkate
alacaktır.
3) Saha düzenleme işleri, sahada gerekli olan yerlere tretuvarlar, menfez, kanal gibi benzer
yapılar imalata ve yapıma yönelik olarak projelendirilecektir. Bu projelerde ve yerleşim
planlarında yıkılacak ve yeni yapılacak imalatlar gösterilecektir. Projelendirmede yağmur suyu
drenajı dikkate alınacaktır.
4) Hazırlanacak projeler; Kireçtaşı Öğütme Tesisinin eksiksiz ve tekniğe uygun olarak
çalışmasını sağlayacak şekilde yapılacaktır.
5.2.2.2. Temel ve Detay Mühendislik Hizmetlerinin Aşamaları

Yüklenici, aşağıda belirtilen aşamalar bittikçe çalışmaları EÜAŞ’a sunacak ve EÜAŞ en geç
10 iş günü içinde görüşlerini Yükleniciye bildirecektir. Süre,10 iş günü geçerse Yüklenici bir
sonraki aşamaya başlayabilecektir.
Yüklenici, aşağıda belirtilen aşamalar için proje ve raporları EÜAŞ’a sunacaktır.

1. Mimari ön proje ve inşaat, makine, elektrik mühendisliği ön raporları,
2. Mimari kesin proje ve inşaat, makine, elektrik mühendisliği ön projeleri, P&ID’leri
3. Mimari, inşaat, makine, elektrik mühendisliği uygulama projeleri
4. Mimari ve inşaat, makine, elektrik-otomasyon mühendisliği detayları
5. Mimari ve inşaat, makine, elektrik-otomasyon mühendisliği projelerinin orijinal teslimi.

5.2.2.3. İşletme ve Bakım Talimatları
Ekipman ve sistemlerin montaj, işletme ve bakım talimatları; yurtdışından temin edilecekler için
Türkçe ve İngilizce, yurtiçinden temin edilecekler için Türkçe olacaktır.
Bu dokümanların hazırlanması, aşağıda belirtilen şekilde olacak ve manueller en az aşağıdaki

bilgileri ihtiva edecektir:
- Ekipmanın genel açıklaması,
- Performans ve tasarım karakteristikleri ve veri, projeler, grafikler ve resimler.
- Yol verme
- Normal işletme,
- Durdurma işlemi,
- Tüm olası istisnai işletmeler,
- Arıza tespit kılavuzları,
- Parçalara ayrılmış görüntüleri içeren çizimler ile bakım,
- Demontaj ve yeniden montaj
- Kurma, açıklık ve ayarlar,
- Parça değiştirme ve onarım,
- Değiştirilecek parçaların listesi,
- Sağlık ve güvenlik uyarıları
Yedek parçalar ile ilgili açık ve gerekli bilgileri ihtiva eden çizimler ve kataloglar Yüklenici
tarafından teslim edilecektir. Bu projeler ve kataloglar, ait oldukları ana grubun ekipmanına atıfta
bulunacaktır. Yedek parçalarla ilgili çizimler ve kataloglar, İşletme ve Bakım Talimatları
dosyasında da gösterilecektir.
Nihai hale getirilmiş montaj çizimleri EÜAŞ’a mümkün olan en kısa sürede verilecek, çizimlerin
kopyaları ve CD/DVD’leri, montaj işlerinin fiilen başlamasından önce gerekli planlamada
kullanmak için şantiyede mevcut olacaktır.
Yukarıda belirtilen tüm dokümantasyon, Yüklenici tarafından basılı ve CD/DVD ortamında

EÜAŞ’a teslim edilecektir.
5.3. Genel Teknik Hususlar

Kireçtaşı Öğütme Tesisi,18 Mart Çan Termik Santralı sahasında yer alan ve Ek I-2’de vaziyet
planında verilen bölgeye yerleştirilecektir.
Santralda yapımı devam eden BGD Tesisinin de devreye girmesi ile Termik Santralın öğütülmüş
kireçtaşı tüketimi, iki ünite için 100 ton/saat (Kazanlar için 80 ton/saat, BGD tesisi için 20
ton/saat) olacaktır.
Kireçtaşı Öğütme Tesisi; 24 saat esasına göre çalışacak olup, yedek ünite/üniteler hariç, kuru
bazda 100 ton/saat (2400 ton/gün) işletme kapasitesine sahip olacaktır.
Ruhsatı EÜAŞ’a ait kireçtaşı ocaklarında 5-40 mm parça büyüklüğünde üretilen kireçtaşı,
Kireçtaşı Öğütme Tesisine kamyonlarla getirilecektir. Kireçtaşı Öğütme Tesisinin tasarımında
dikkate alınacak kireçtaşı özellikleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.

Tablo 1 : Kireçtaşı Özellikleri
ÖZELLİKLER DEĞERLER
CaCO3 Minimum % 95
MgO Maksimum % 3
R2O3 Maksimum % 3
SiO2 Maksimum % 1
Nem Maksimum % 3,5
Tane Boyutu 5-40 mm
(minimum % 90 ≤ 40 mm, maksimum % 3< 5
mm )
Öğütülebilirlik (Bond İş İndeksi) 13,5 kwh/Ton
Kireçtaşı ocağından 5-40 mm boyut aralığında kamyonlar vasıtası ile gelen kireçtaşı,
100 ton/saat normal işletme ve en az % 50 yedek (standby) kapasiteli ünite/üniteler (kireçtaşı
alma bunkerlerinden itibaren değirmen besleme sistemi, değirmen, ayrıştırma ekipmanı ve ürün
ara depolama silolarına kadar gerekli her türlü ekipmanlar, hatlar ve bunlarla ilgili gerekli
donanımlar) sahip Kireçtaşı Öğütme Tesisinde işlenerek kazan için gerekli olan 80 ton/saat
minimum % 98,5’i < 700 µm ve maksimum % 5’i < 30 µm şartı ile tane boyut dağılım tablosuna
(Tablo 3) uygun olarak ve BGD Tesisi için gerekli olan 20 ton/saat minimum % 95’i < 40µm
boyutlarında son ürün olan öğütülmüş kireçtaşı haline getirilecektir. Öğütülmüş kireçtaşı,
pnömatik sevk sistemi ile Termik Santral kazan öğütülmüş kireçtaşı silolarına ve BGD tesisi
öğütülmüş kireçtaşı silolarına sevk edilecektir.
Tablo 2 – Öğütülmüş Kireçtaşı özellikleri
Termik Santral Kazanı BGD Tesisi

Nem % maksimum % 1 maksimum % 1
minimum % 98,5’i < 700 µm minimum % 95’i < 40µm
Partikül boyutu
maksimum % 5’i < 30 µm (partikül
boyut dağılım grafiğine uygun olarak)
Tablo-3: Kazan için gerekli öğütülmüş kireçtaşının tanecik boyut dağılımı
Tane Boyutu Minimum Maksimum

µm % %
< 700 98,5 100
< 300 87 98
< 200 70 92
< 150 40 80
< 100 20 45
< 30 0 5

İşin aşamaları genel olarak aşağıdaki gibidir.
- Mühendislik Hizmetleri (Temel ve Detay Mühendislik kapsamında projelerin yapılması,
kontrol edilmesi ve onaylanması)
- Makine-Ekipman ve Yedek Parça, Enstrüman ve Cihazların İmalatı ve Temini
- Kireçtaşı Öğütme Tesisi Yapım İşleri (İnşaat, Mekanik, Elektrik, Enstrümantasyon ve Montaj
İşleri)
- Eğitim
- Performans Testleri ve Geçici Kabul
- İşletme Nezaretçiliği
- Garanti Dönemi Onarım ve Bakım İşleri
- Kesin Kabul
5.4. İmalat, Temin ve Sistemlerin Teknik Şartları

Sözleşme kapsamındaki makine, ekipman, elektrik ve enstrüman cihazlarının bu madde altında
açıklanan teknik özellikler ile teknik şartnamenin 5.1.maddesi dikkate alınarak, tesisin performans
garanti değerlerinin sağlanması için Yüklenici tarafından temini zorunludur. Ayrıca gerekli olan
diğer ilave makine-ekipman, elektrik ve enstrüman cihazları; performans testlerinde kullanılmak
üzere montaj ve bakım için gerekli her türlü malzeme ve ekipman temin edilecektir.
Kireçtaşı Öğütme Tesisinde, kazana ve BGD’ye beslenmek üzere 2 farklı tane boyutunda ve
kapasitede ürün üretilecektir.
Kazana beslenecek ürün tanecik boyut dağılımı, Tablo 3’teki gibi olacaktır.
BGD’ye beslenecek ürünün Tablo 2’de belirtildiği gibi minimum % 95’i < 40 µm boyutlarında
olacaktır.
Kireçtaşı Öğütme Tesisi sonrası kazan ve BGD silolarına beslenecek ürün, pnömatik olarak sevk
edilecektir. Pnömatik sevk için gereken transport vessel, kompresor, kurutucu, hava tankları,
iletim boruları, pnomatik sevk hattı boru köprüsü, taşıyıcı konstruksiyonu vs. ekipmanların temini
ve montajı Yüklenici kapsamındadır.
Öğütülmüş kireçtaşı ara siloları ve taşıyıcı konstrüksiyonu imalatı, montaj işleri Yüklenici
kapsamındadır.
Kireçtaşı Öğütme Tesisi için Ek III’te Proses Akış Şeması bilgi amacıyla verilmiştir. Kireçtaşı
Öğütme Tesisi aşağıdaki sistemlerden oluşacaktır;
1) Kireçtaşı Alma ve Depolama Sistemi
2) Besleme Sistemi
3) Öğütme Sistemi
4) Ürün Depolama Siloları
5) Pnömatik Sevk Sistemi
6) Toz Filtreleme Sistemi
7) Nemli Kireçtaşı Kurutma Sistemi
8) Otomatik Numune Alma Sistemi
9) Borulama ve İzolasyon
10) Elektrik Sistemleri
11) Ölçü Kontrol Sistemleri

5.4.1. Kireçtaşı Alma (Bunkerleri) ve Depolama Sistemi
Kireçtaşı alma ve depolama sistemi, tesise 5-40 mm boyutlarındaki kireçtaşının kamyonlarla
nakil edileceği dikkate alınarak Kireçtaşı Öğütme Tesisinin sorunsuz beslenebilmesine uygun
olarak tesis edilecektir.
Tesise getirilen kireçtaşı, kireçtaşı alma bunkerleri vasıtasıyla Kireçtaşı Öğütme Tesisindeki
değirmenlere beslenecektir. Kireçtaşı alma sistemi, ızgaralar altında toplamda 400 m3 kapasiteli
bunkerlerden (en az iki adet) oluşan kireçtaşı alma yapısına sahip olacaktır. Bunkerlerin sayısının
ikiden fazla olması durumunda her bir bunkerin kapasitesi en az beslediği değirmen sisteminin 1
tonluk öğütme kapasitesine karşılık en az 4,5 m3 olacaktır.
Kamyonlarla getirilen kireçtaşı, kireçtaşı alma bunkerlerine herhangi bir loader veya yardımcı
ekipmana ihtiyaç duyulmadan direk olarak boşaltılacaktır. Bunkerler üzerinde, 80x120 mm göz
aralığında çelik ızgara olacaktır. Kamyon tekerleği bu ızgara üzerine basmayacaktır.
Bunkerler, St 37-2 malzemeden imal edilecek ve iç yüzeyi en az 8 mm kalınlığında hardox 400

(veya muadili) malzeme ile kaplanacaktır. Kaplamalar ana malzemeye zarar vermeden kolay
değiştirilebilir özellikte monte edilecektir.
Kireçtaşı alma bunkerlerinin altında, kireçtaşının konveyörlere kesintisiz, sürekli ve sorunsuz

beslenmesini sağlayacak ekipmanların (vibratörlü çıkarıcı, otomatik kontrollü klape, rotary
besleyici /valf, vb.) montajı yapılacaktır.
Kireçtaşı alma bunkerleri ve yer aldığı binaya ilişkin detaylar, İnşaat İşleri Özel Teknik
Şartnamesinde belirtildiği gibi olacak ve kireçtaşı alma bunkerleri, ızgara üzerinde de ilave
depolamaya imkan sağlayacak şekilde tasarlanıp imal edilecektir.
Kireçtaşı alma (bunker) binasına birleşik veya ayrık en az 30 x 60 metre boyutlarındaki kapalı stok
binası yapılacak olup inşaat yapısı ve inşaat özellikleri, İnşaat İşleri Özel Teknik Şartnamesinde
(Ek I) belirtilmiştir.
Kireçtaşı alma sistemi ve kapalı stok binası haricinde, 80 m x 100 m boyutlarında bir Açık
Kireçtaşı Stok Sahası da oluşturulacak olup detayları, İnşaat İşleri Özel Teknik Şartnamesinde
belirtilmiştir.
5.4.2. Değirmen Besleme Sistemi

1) Kireçtaşı Öğütme Tesisinde iki adet bunker kullanılması durumunda, bunkerlerden tesisteki
bütün değirmenler beslenecek şekilde dizayn yapılacaktır
2) Kireçtaşı, kireçtaşı alma bunkerlerinin alt kısmına monte edilecek ekipmanlar (vibratörlü
çıkarıcı, otomatik kontrollü klape, rotary besleyici /valf , vb.) ile alınarak frekans konvertörlü
tartar bant konveyöre beslenecektir.
3) Değirmenlere kireçtaşı beslemesi, konveyör bantlar ile yapılacaktır. Konveyör bant taşıma
kapasitesi değirmen öğütme kapasitesinin en az % 10 fazlası kadar olacaktır.
4) Yükselen konveyörlerde, azami eğim 17 derece olacaktır.
5) Konveyörlerin üzeri, tozumayı ve yağıştan etkilenmeyi önlemek için yarım ay şeklinde sac ile
kapatılacaktır.
6) Konveyörlerin bir tarafında bakım-kontrol için korkuluklu yürüme yolu (80 cm genişlikte)
bulunacaktır. Yürüme yolu döşemesi, galvanizli metal ızgaralı olacaktır.

7) Konveyörlerde, hız kontrol, bant kaydı kontrolü, şutlardaki yığılma ve tıkanma kontrol
şalterleri gibi bütün kontrol ve interlock sistemleri bulunacaktır. Ayrıca bütün konveyörlerde,
acil duruşu teminen ipli şalter sistemi bulunacaktır. Eğer bant konveyöre iki taraftan da
erişilebiliniyorsa, her iki tarafta da ipli şalter bulunacaktır.
8) Konveyörler, bantın kaymasını önleyecek tertibatla teçhiz edilecektir.
9) Konveyör bant şasesi ve ruloları karbon çelik olacaktır.
10) Konveyör sistemi tasarımında, konveyörler yüklü iken herhangi bir sebepten durması
durumunda; konveyör boşaltılmadan yüklü olarak tekrar kalkış yapabilmesi hususu göz
önünde bulundurulacaktır.
11) Kireçtaşı besleme konveyör bandı üzerinde manyetik parçaların uzaklaştırılması için bir adet
manyetik seperatör bulunacaktır. Ayrıca değirmen besleme konveyör bandı üzerinde metal
parçaların değirmene girmesini önlemek için bir metal dedektör bulunacaktır. Metal dedektör
metal parçaların değirmene girmesini engelleyecek şekilde besleme şutunda bulunan otomatik
klapeye kumanda vererek, metal parçaların ayrı bir bölüme alınarak kolay bir şekilde dışarıya
tahliye edilmesi sağlanacaktır.
12) Değirmen besleme şutları tıkanmayı önleyecek şekilde tasarlanacak ve darbeye ve aşınmaya
karşı asgari 10 mm hardox 400 (veya muadili) malzeme ile kaplanacaktır.
13) Yüklenicinin teknolojisi gereği değirmen besleme sisteminde EÜAŞ’ın onayı ile ilave
düzenlemeler yapılabilir.
5.4.3. Öğütme Sistemi

1) Değirmenler çekiçli/rotorlu veya valsli (roller) dikey tipte olacaktır. Bilyalı tip değirmen,
Çubuklu tip değirmen ve kireçtaşının savrulması yoluyla çalışan (dik milli) değirmen
kullanılmayacaktır.
2) Kireçtaşı Öğütme Sistemi; 24 saat esasına göre çalışacak olup, yedek ünite/üniteler hariç, kuru
bazda toplam en az 100 ton/saat (2400 ton/gün) kapasiteye sahip olacaktır. Yapılacak tesis en
az % 50 ilave yedek (standby) ünite/ünitelere sahip olarak dizayn edilecek ve yedek (standby)
ünite/üniteler emre amade olarak bekleyecektir. 100 t/h işletme ve minimum % 50 kapasiteye
sahip yedek ünite/üniteler ihtiyacına göre verilebilecek değirmen sayıları ve yedek
ünite/üniteler Ek IV’te verilmiştir.
Yüklenici, Ek IV’te alternatifli olarak verilen değirmen konfigürasyonları içerisinden ihalede
teklif ettiği ve EÜAŞ tarafından uygun bulunan değirmen konfigürasyonunu uygulayacaktır.
1 (bir) değirmen kapasitesi, en az 33,5 ton/h olacaktır. BGD ve kazan için ayrı değirmen olması
durumunda BGD ürünü için 1 (bir) değirmen kapasitesi, en az 20 ton/h olacaktır.
3) Değirmen besleme ve öğütme parçaları, kireçtaşını öğütebilecek özellikte, aşınmaya dayanıklı
malzemeden seçilecektir.
4) Tesisin normal işletme koşullarında çalışmasına ilave olarak, değirmenler tarafından Kazan
için üretilen ürün miktarının oranı, gerektiğinde azaltılabilecek veya artırılabilecek şekilde
otomatik ayarlanabilir olacaktır. BGD sistemi için üretilen öğütülmüş kireçtaşı gerektiğinde
durdurulabilecek fakat bu durum Kazanın ihtiyacı olan öğütülmüş kireçtaşı üretimine engel
olmayacaktır. Sadece kazan ürünü alınması durumunda Tablo 3’te belirtilen diğer değerler
sabit kalmak kaydıyla 30 mikron altı ürün miktarı maksimum % 5 yerine, maksimum % 9
olacaktır. İhtiyacın sağlanabilmesi amacıyla gereği halinde Kazan ve BGD öğütülmüş kireçtaşı
ihtiyacı için firmanın teknolojisine göre Kazan ve BGD için birbirinden bağımsız değirmenler
de verilebilir. Bu şekilde çalışmayı sağlayabilecek Öğütme sistemi konfigürasyonu ile ilgili
dikkate alınacak alternatifler Ek IV’te verilmektedir.
5) Değirmenler uygun yağlama sistemi ile teçhiz edilecektir.
6) Değirmende öğütülen kireçtaşı istenilen tane boyutlarına göre ayrılacak, sınıflandırılacak ve

ürün silolarına aktarılacaktır. Söz konusu sevk hatlarında tıkanmayı ve aşınmayı önlemek için
gerekli dizayn yapılacaktır. Kazan ve BGD ürünlerinin birbirinden ayrıştırılmasında torbalı
filtre kullanılmayacaktır.
7) Öğütme ve ayrıştırma prosesinde elek kullanılmayacaktır.
8) Kireçtaşı Öğütme Binasına sistemdeki en ağır malzemeyi taşımaya uygun kapasitede gezer
köprülü, monoray vinç/vinçler konacaktır. Gezer köprülü, monoray vinç/vinçler bina içinde
her noktaya ulaşacak şekilde teçhiz edilecektir.
9) Değirmenlere beslenen kireçtaşının neminin, değirmenlerin sürekli, kesintisiz çalışmasının ve
ürünün ilgili silolara sorunsuz sevkinin sağlanması amacıyla uygun şartlara getirilmesi
Yüklenicinin sorumluluğunda olacaktır.
Bu iş için tesiste ısıtma/kurutma ihtiyacının karşılanmasına yönelik Termik Santraldan
alınacak buharın tesise aktarılması ve buna bağlı tüm ekipmanların (eşanjör, borulama, hat
izolasyonu, kontrol vanaları, vb. ekipmanlar) temini ve montajı ile çalışır halde teslimi
Yüklenici sorumluluğundadır. Öğütülmüş son ürün olan kireçtaşının nemi % 1’den fazla
olmayacaktır. Yüklenici bu şartı sağlamak için gerekli önlemleri alacaktır.
10) Değirmen duruşlarında değirmen içerisinde kalan malzeme ortamdan kolayca alınabilmelidir.
11) Değirmenlerin arıza ve bakımı için ekipman parçalarına erişimin kolay ve ulaşılabilir olması
sağlanacaktır. Bakım ve arıza durumlarında erişim sağlanması amacıyla kullanılacak tüm
yardımcı ekipmanlar Yüklenici tarafından temin edilecektir.
5.4.4. Öğütülmüş Kireçtaşı Ara Siloları

1) Tesisde üretilen öğütülmüş kireçtaşı, Termik Santral kazanları için 200 m3 ve BGD tesisi için
100 m3 depolama kapasiteli ayrı birer adet ara silolarda depolanacaktır.
2) Ürün silolarının üst tarafı silindirik, alt tarafı konik tipte olacaktır. Ürün siloları St52 veya
muadili malzemeden imal edilecek ve konik kısmının iç yüzeyi en az 5 mm kalınlığında hardox
400 (veya muadili) malzeme ile kaplanacaktır.
3) Ürün kalitesini kontrol edebilmek amacıyla ürün siloları çıkışında numune alma yeri ve numune
almak için gerekli donanım ilave edilecektir.
4) Silolar, tıkanmayı önleyecek şekilde dizayn edilecektir. Siloların içinde ürünün oturmasını ve
tıkanmayı önlemek için akışkanlaştırma havası sistemi olacaktır.
5) Kireçtaşı ara depolama silolarının konik kısmına akışkanlaştırma havası verilmesi için %100
yedekli kireçtaşı akışkanlaştırma üfleyicileri sağlanacaktır.
6) Kireçtaşı ara depolama siloları, kireçtaşı tozunun etrafa yayılmasını önlemek için etkin
havalandırma ve gerekli filtre sistemi ile donatılacaktır. Toz giderimi torba filtreler ile
sağlanacak ve filtreler sıralı olarak enstrüman havası ile temizlenecektir. Kireçtaşı ara depolama
siloları egzoz fanları ile donatılacaktır.
7) Fanların ve tozsuzlaştırma filtrelerinin yer aldığı siloların çatısına erişimi sağlamak üzere her
bir siloda merdivenler ve platformlar olacaktır.
8) Kireçtaşı ara depolama siloları, gerekli yükleme, boşaltma ve aktarma işlemlerinin uygun
olarak yapılmasını sağlayacak şekilde tasarlanacaktır. Depolama silolarında eş zamanlı
yükleme ve boşaltma olanakları sağlanacaktır.
9) Silolar gerektiğinde silobaslara da yükleme yapılacak şekilde dizayn ve teçhiz edilecektir.
10) Kireçtaşı ara depolama siloları, gerekli enstrümantasyon ve güvenlik ekipmanları ile teçhiz
edilecektir. Ürün siloları seviye ölçerler (analog) ile teçhiz edilecek, seviye bilgisi SCADA da
görülecek ve kontrol döngüsünde dikkate alınarak gerekli interlocklar sağlanacaktır.
11) Silolar, menhol ile teçhiz edilecektir.

5.4.5. Pnömatik Sevk Sistemi
1) Termik Santral kazan üniteleri için üretilen öğütülmüş kireçtaşı, kazan ürünü ara silosundan
pnömatik sevk sistemi ile kazan ünitelerine ait mevcut 4 adet siloya sevk edilecektir. Her sevk
hattı için bir adet kompresör kullanılacaktır. Kompresör kapasiteleri birbirine eşit olacaktır.
Ayrıca sevk sistemi, kompresörlerin ilgili sevk sisteminin diğer hatlarını otomatik olarak
besleyebilecek şekilde dizayn edilecektir. Kazan pnömatik sistemi 2 asil 1 yedek toplam 3
hattan oluşacak ve her bir hattın kapasitesi birbirine eşit ve en az 40 ton/saat öğütülmüş kuru
kireçtaşı sevk kapasitesinde olacaktır. En az bir yedek hat tesis edilecektir. Yedek hat/hatlar
hariç, kazan ürünü kireçtaşı pnömatik sevk sisteminin toplam işletme kapasitesi en az 80
ton/saat olacaktır. Ayrıca sevk sistemi, kompresörlerin ilgili sevk sisteminin diğer hatlarını
otomatik olarak besleyebilecek şekilde dizayn edilecektir. Ara ürün silosundan gelen pnömatik
hatlar, mevcut 4 adet silonun her birini ayrı ayrı besleyecek şekilde dizayn edilecektir.
2) BGD tesisi için üretilen öğütülmüş kireçtaşı, BGD ürünü ara silosundan % 100 yedekli
pnömatik sevk sistemi ile BGD Tesisine ait 2 adet siloya sevk edilecektir. Her sevk hattı için
bir adet kompresör kullanılacaktır. Kompresör kapasiteleri birbirine eşit olacaktır. BGD
pnömatik sistemi 1 asil 1 yedek toplam 2 hattan oluşacak ve her bir hattın kapasitesi en az 20
ton/saat olacaktır. Ayrıca sevk sistemi, kompresörlerin ilgili sevk sisteminin diğer hattını
otomatik olarak besleyebilecek şekilde dizayn edilecektir. Ara ürün silosundan gelen pnömatik
hatlar, 2 adet silonun her birini ayrı ayrı besleyecek şekilde dizayn edilecektir.
3) Pnömatik sevk kompresörleri kuru tip turbo veya kuru tip vidalı kompresör olacaktır.
Kullanılacak kompresörler ISO 8573-1: 2010’a göre Class-0 sertifikasına sahip olacaklardır.
4) Olası değişebilecek basınçlı hava ihtiyaçlarına karşılık seçilecek olan kompresörler maksimum
kapasitedeki debi değerleri ile % 70 kapasitelerindeki debi değerleri aralığında herhangi bir
hava israfı yaşanmadan ve maksimum verimlilik değerlerinden en fazla % 10 daha düşük bir
verimlilik değerinde çalışabilmelidir. Seçimi yapılacak kompresör Turbo kompresör olacak ise
verilen bu % 70-100 kapasite değişimi aralığında blow-off işlemi yapılmaksızın çalışabilmeye
uygun tasarlanmış olmalıdır. Seçilecek olan kompresörlerin maksimum kapasite değerlerinin
% 70’inden daha da düşük kapasitede basınçlı hava ihtiyaçları söz konusu olduğu zaman ise
yine herhangi bir hava israfı (blow-off) yapmaksızın boşta çalışmaya uygun tasarlanmış
olmalıdır.
5) Pnömatik hatların hava kalitesi ISO 8573-1’e uygun şekilde aşağıdaki gibi olacaktır:
-Maksimum tane boyutu : Sınıf I
-Maksimum basınç çiğlenme noktası : Sınıf II
-Maksimum yağ içeriği : Sınıf 0
6) Pnömatik basma hatlarında yoğuşma oluşumunun engellenmesi için, sıkıştırılmış hava sıcaklığı
ortam sıcaklığından maksimum 10 °C fazla olacaktır. Yörenin yaz aylarındaki en yüksek
sıcaklık değeri olan 40°C de, sıkıştırılmış hava sıcaklığı en fazla 50°C olmalıdır.
7) Pnömatik sevk ara ürün silosu altına yerleştirilecek olan denskonveyor ile gerçekleştirilecektir.
Her bir ara ürün silosu için asgari bir adet denskonveyor yedekli olarak tesis edilecektir.
Pnömatik sistem için denskonveyordan başka ekipman kullanılmayacaktır
8) Pnömatik sevk hatları boru malzemesi, St 52 veya eşdeğeri olacaktır. Pnomatik boru hattındaki
dönüşlerde bulunan dirsek parçaları ile dirseğin devamındaki borunun l=10xDm’lik kısmının
iç yüzeyleri Abresist döküm bazalt veya muadili malzeme ile kaplamalı olacaktır. Bu
kısımlardaki boru iç çapı, kaplamasız boru iç çapı ile aynı olacaktır.
9) Öğütülmüş kireçtaşı ara siloları ile Santralın öğütülmüş kireçtaşı siloları arasında bulunan
pnömatik boru sevk hatları, buhar-kondense hatları, elektrik kabloları ve sinyal kabloları için
yapılacak olan boru köprüsünün alt kısmının zeminden yüksekliği en az 5 metre olacaktır.

10) Pnömatik sevk sistemi, diğer saha ekipmanlarına ve otomasyon sistemlerine kolay adapte
edilebilir şekilde olacaktır.
11) Denskonveyor malzeme giriş, çıkış ve vent vanası, şişme contalı küresel vana olacaktır. Bu
vanalar; döküm gövdeli, yarı küresel, tam geçişli ve şişme contalı sızdırmazlık sistemine sahip
olacaktır. Bu vanaların kontrolü ve silo yönlendirmeleri SCADA sisteminden otomatik olarak
yapılacaktır.
12) Pnömatik sevk hattında, dolum yapılacak silolar için yön seçim vanaları bulunacaktır. Yön
seçim vanaları aşınmanın önlenmesi için tam geçişli özellikte olacak olup; kelebek, küresel vb.
tipte vanalar kabul edilmeyecektir. Pnömatik taşıma sistemlerine özel tasarlanmış vanalar
kullanılacaktır.
13) Pnömatik sevk hattında akış karakteristiğini ve hızını dengelemek amacıyla gerekmesi
halinde belli mesafelerde hava enjeksiyonu için kullanılmak üzere “Destek Hava Sistemi”
bulunacaktır. Bu destek havasının vanaları, basınca göre on-off olarak çalışacak olup
malzemenin stabil şekilde sevkiyatını sağlayacak ve hat tıkanıklıklarının önüne geçecektir. Bu
amaçla pnömatik sevk hatlarında uygun aralıklarda basınç transmitterleriyle basınç ölçümü
sağlanacaktır.
14) Pnömatik sevk için gereken transport vessel, kompresör, kurutucu, hava tankları, iletim
boruları, pnomatik sevk hattı boru köprüsü, taşıyıcı konstrüksiyonu, yürüyüş yolları vs.
ekipmanların temini ve montajı Yüklenici kapsamındadır.
15) Pnömatik hat boruları bağlantıları flanşlı veya kelepçeli (o-ringli) tipte olacaktır.
16) Kireçtaşı Öğütme Tesisinde üretilen ürün, Kazan ve BGD kireçtaşı depolama silolarındaki
mevcut olan silobaslardan doldurma/basma hatları ve sistemleri kullanılmaksızın kazan ve
BGD depolama silolarına yapılacak yeni bağlantılar ile sevk edilecektir. Kazan ve BGD
kireçtaşı depolama siloları üzerindeki mevcut filtreler kullanılacaktır. Gerekli filtre kapasitesi
için silolarlardaki akışkanlaştırma havası ve hava besleyici havalandırma havası göz önünde
bulundurulacaktır. Gerekli her türlü yeni ekipman tedariki ve montajı yapılarak sistemin çalışır
hale getirilmesi Yüklenici sorumluluğundadır.
17) Pnömatik sevk hattında gerekmesi halinde ara istasyon yapılabilir.
18) Kazan pnömatik sevk borularının ve BGD pnömatik sevk borularının, ürün silolarının üstüne
çıkan dikey bölümlerinin kendi taşıyıcı sistemleri olacaktır.
19) Kazan ve BGD kireçtaşı depolama silolarına hali hazırda aktif olarak çalışan silobaslardan
doldurma/basma sistemi de gerektiğinde çalışır durumda olacaktır. Kazan ve BGD silolarına
ait mevcut kompresörler Kireçtaşı Öğütme Tesisi pnömatik sevk sisteminde
kullanılmayacaktır.
5.4.6. Toz Filtreleme Sistemi

1) Tesisin gerekli olan her noktasında toz emme sistemi teşkil edilecek ve tesisten çıkan toz
limitleri iş güvenliği ve çevre ile ilgili mevzuatta belirtilen limitleri geçmeyecektir. Tutulan
toz sisteme geri kazandırılacak şekilde dizayn edilecektir. Tesisin her noktasında alt
sistemlerinden kaynaklı tozun kontrolü Yüklenici sorumluluğunda olacaktır.
2) Öğütme binası içerisinde biriken tozların temizlenmesi içim vakumlu emiş hatları gerekli filtre
sistemi ile birlikte teçhiz edilecektir. Öğütme binası içinde her noktaya erişebilecek biçimde
vakumlu emiş hatlarına takılacak portatif temizleme aparatları tedarik edilecektir.
3) Bacadan çıkan partikül miktarı en fazla 25 mg/Nm3 olacaktır. Baca yükseklikleri ve çapları
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğin Ek-4’ünde verilen kriterlere göre
belirlenecektir.

4) Tozla Mücadele Yönetmeliği Uyarınca, tesis içerisinde toz miktarlarının aşağıdaki değerlerin
altında olması gerekmektedir. Yüklenici ortamdaki toz miktarlarının aşağıdaki değerlerin
altında olduğunu doğrulamak için; akredite bir kuruluş tarafından bahse konu yerde toz
ölçümü yaptırarak EÜAŞ’a sunacaktır.
Toplam Toz Miktarı TWA/ZAOD ≤ 15 mg/m3
Solunabilir Toz Miktarı TWA/ZAOD ≤ 5 mg/m3
5.4.7. Nemli Kireçtaşı Kurutma Sistemi

1) % 1 ve altındaki nem oranına sahip kireçtaşı için kurutma işlemine ihtiyaç duyulmaksızın
öğütme yapılacaktır. Kireçtaşındaki nem oranın % 1’den büyük olması durumunda kurutma
işlemi gerçekleştirilecektir.
2) Tesiste, nemli kireçtaşının kurutulması için gerekli enerji, Santraldan alınacak buhardan
temin edilecektir. Bu amaçla, Santralın tekrar kızdırıcı buhar hattı üzerinde bulunan yardımcı
buhar hattından buhar (12 bar, 300o C) alınacak ve eşanjör sistemi kurulacaktır. Kurutma
işlemi için buhar dışında herhangi bir yardımcı yakıt/yakma sistemi kullanılmayacaktır.
3) Buharın Kireçtaşı Öğütme Tesisinde kullanılması amacıyla yapılacak buhar hattı, eşanjör,
motorlu kontrol vanaları, geri dönüş hattı, debimetre vb.ve diğer yapım işleri Yüklenici’ye
aittir. Yoğuşan buhar için Santrala dönüş hattı da yapılacaktır. İş gören buhar, bir geri dönüş
hattıyla; su kaybına yol açmamak üzere Santralın su-buhar çevriminde uygun bir noktasından
tekrar sisteme kazandırılacaktır.
4) Kurutma sisteminin kapasitesi; % 3,5 oranında nemli kireçtaşının neminin % 1’e
düşürülmesine yetecek kapasitede olacaktır.
5) Kireçtaşı kurutma sistemi buhar hatları, otomatik olarak kontrol edilen motorlu vanalar ile
teçhiz edilecektir.
5.4.8. Otomatik Numune Alma Sistemi

1) Kamyonlarla getirilen 5-40 mm kireçtaşının bunkerlere boşaltılmadan önce uygunluğunun
kontrol edilmesi için iki adet (biri yedek) otomatik numune alma sistemi kurulacaktır.
2) Otomatik numune alma sisteminin kurulacağı yer EÜAŞ tarafından belirlenecektir.
3) Otomatik numune alma sistemi kamyonlar boşaltım yapmadan, kamyon damperinden
alınabilecek şekilde seçilecektir.
4) Otomatik numune alma sistemi gelen malzemeyi karakterize edecek şekilde numune almaya
uygun olacaktır. Tek seferde en az 5 kg numune alma kapasitesine sahip olacaktır. Numune
toplama bölümü çekmeceli tip ve en az 25 kg kapasiteye sahip olacaktır.
5) Otomatik numune alma sistemi en az 3 metre derinliğe kadar numune alma, en az 120 derece
dönüş özelliğine sahip, hidrolik ayarlanabilir, uzaktan kumanda edilebilir, otomatik proplu ve
fren sistemi olan, yivli ve helezon sistemi ile numune alabilecek şekilde olacaktır.
6) Otomatik numune alma sistemi numune alımı sonunda prop içi temizleme ve tahliye sistemi
ile numuneyi istenen noktaya boşaltabilecek özellikte olacaktır.
5.4.9. Borulama İzolasyonu

Kireçtaşı Öğütme Tesisi bünyesinde yer alan borulamaların izolasyonları için gerekli mühendislik
hizmetleri ve bunların imalat/temini ve montajı Yüklenici tarafından yapılacaktır. Pnömatik taşıma
hatlarının boruları için izolasyon yapılmayacaktır.
Tüm su, hava ve buhar hatlarında ısı izolasyonu yapılacaktır. İzolasyon yöntemleri DIN 18421’e
göre uygulanacaktır. Borular için koruyucu ısı izolasyonu, tel ağlı izolasyon şilteleri ve alüminyum
kaplama ile sağlanacaktır.

5.4.10. Yardımcı Soğutma Sistemi
Santralın yardımcı soğutma suyu sistemi kapasitesi, türbin, jeneratör, yatak külü soğutma, vb.
teçhizatların soğutulmasını ancak karşılayabildiği için Kireçtaşı Öğütme Tesisine Santralda
mevcut bulunan yardımcı soğutma suyu sisteminden bağlantı verilemeyecektir. Yüklenici,
teknolojisine göre gerekmesi halinde, Kireçtaşı Öğütme sisteminin ihtiyacına göre bir kapalı devre
yardımcı soğutma suyu sistemi kuracaktır. Kapalı devre yardımcı soğutma suyu sistemi için
gerekli ilk dolum suyu ve tamamlama suyu İşletme Müdürlüğünün uygun göreceği bir noktadan
bağlantı verilerek sağlanacaktır. Gerekli borulama, kontrol, altyapı vb. işler Yüklenici tarafından
yapılacaktır.
5.4.11. Servis/Enstrüman Havası

Enstrüman / Servis Havası Sistemleri için sadece bu amaca hizmet eden; tüm Kireçtaşı Öğütme
Tesisinin servis ve enstrümantasyon havası gereksinimleri için, hava giriş filtreleri, yağ/su
ayırıcılar, kimyasal ve / veya soğutuculu kurutucular, basınçlı hava tankları, filtreler, gerekli drenaj
sistemleri ile teçhiz edilmiş, 1 (bir) adet işletmede 1 (bir) adet yedek olmak üzere, 2 (iki) x %100
kapasiteli hava kompresörleri dahil olan ancak bunlarla sınırlı olmayan, enstrümantasyon ve
kontrol sistemleri ile birlikte komple 1 (bir) basınçlı hava istasyonu sağlanacaktır. Anormal
koşullar sırasında en az bir (1) saat süreyle sisteme tasarımdaki hava basıncını sağlamaya devam
etmek için dağıtım sisteminde bir enstrüman hava tankı bulunacaktır.
Servis havası, tüketicilere servis havası dağıtım ring hattı üzerindeki küresel vanalar vasıtasıyla
sağlanacaktır. Servis havası, ve enstrüman havası sistemleri hatları birbirinden ayrı olacaktır.
Servis hava sistemi boruları galvanizli çelik olacak ve borularda yoğunlaşabilecek suyun bir drenaj
noktasına taşınmasına olanak sağlayacak şekilde borulama yapılacaktır.
Enstrüman havasının kalitesi ISO 8573-1’e uygun şekilde aşağıdaki gibi olacaktır:
- Maksimum tane boyutu : Sınıf I
- Maksimum basınç çiğlenme noktası : Sınıf II
- Maksimum yağ içeriği : Sınıf 0
5.4.12. Yangın Hidrantları
Kireçtaşı Öğütme Tesisinin yangın hidrantları için Santralın yangın söndürme sisteminden uygun
bir noktadan bağlantı yapılacaktır. Santralın yangın söndürme sisteminin çalışma basıncı
7,5 bar’dır. İşletme basıncının birkaç noktadan yapılan basınç ölçümü neticesinde bu değerin altına
düştüğü tespit edildiği takdirde; Yüklenici G02 ham su havuzunda bulunan yangın pompalarında
gerekli modifikasyon ve/veya ilave yangın pompası planlamasını yapacaktır. Yüklenici dilerse;
Kireçtaşı Öğütme Tesisi için ayrı bir kapalı devre yangın söndürme sistemi (“Binaların Yangından
Korunması Hakkında Yönetmelik” kapsamında gerekli pompalar ve ekipmanları da dahil olmak
üzere) tesis edebilecek, ancak bu durum EÜAŞ’ın onayına tabi olacaktır.
Mevcut yangın suyu boruları dikişsiz çelik çekme boru olup, betonarme kanal ve galeri içerisinden
geçmektedir. Kireçtaşı Öğütme tesisinin yangın suyu şebekesi de mevcut sisteme tam uyumlu ve
aynı özellikte olacaktır. Kanal ve galeriler içerisinde olan tüm yangın söndürme boruları ısı izoleli
olacaktır. Boru eğimleri boruların tamamen boşaltılmasını sağlamak için boşaltma vanaları
yönüne doğru ayarlanacaktır. Yangın hidrantları arası en fazla 50 m. olacak ve mevcut yangın
söndürme sisteminde olduğu gibi önlerinde kesme vanalarıyla teçhiz edilecektir. Yangın suyu

sistemi kapalı devre şeklinde ve gerekli sayıda doldurma ve boşaltma vanası ile teçhiz edilmiş
olarak ve sistemin bir kısmında sorun olursa yalnız sorunlu kısmın kapatılabilmesine ancak diğer
kısımlarda yangın suyunun hazır bulunmasına imkan verecek şekilde tasarlanacaktır.
5.4.13. Genel Montaj Gereksinimleri

1) Bu Şartname kapsamında öğütülmüş kireçtaşı sevki ile ilgili hatların ve pnömatik hatların
borulaması işlemlerinin tasarımı, imalat ve montajı için ilgili standartlar, kodların en son
basımları esas alınacaktır.
2) Basınca dayanıklı olarak kullanılacak sistemler ve elemanlar yönetmeliklere, tavsiyelere ve
standartlara uygun olacaktır.
3) Boru sistemleri, Kireçtaşı Öğütme Tesisi parçaları üzerindeki bağlantı noktalarında oluşacak
maksimum müsaade edilebilir kuvvet ve momentler göz önüne alındığında sorunsuz ve
güvenli işletmenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanacaktır.
4) Borulama için mevcut yollarda yapılacak her işlem EÜAŞ’ın onayına tabi olacaktır. İşlerin
yapımı sırasındaki hatalardan veya eksikliklerden dolayı oluşabilecek bütün ilave maliyetler
Yüklenici tarafından karşılanacaktır.
5) Boru hatlarında ceplerin oluşması önlenecektir.
6) Boru hatlarının tasarımı ve yerleşimi vibrasyon üretmeyecek tarzda seçilecektir.
7) Montaj sırasında boru hatları, fittingler, kollektörler; cüruf artıkları, kir ve yabancı
maddelerden temizlenecektir.
8) Tüm hatlar, hatlardaki testlerin ilgili Standartta talep edildiği şekilde yapılmasını sağlayacak
şekilde teçhiz edilmiş olacaktır. İşletmeye alma öncesinde boru hatları, basınç testine tabi
tutulacaktır.
9) Boru ölçüleri TS EN 10220‟ye göre (işaretli alan içindeki ölçüler tercih edilecektir)
seçilecektir. Minimum et kalınlıkları DIN 2413’ün en son basımına göre hesaplanacaktır.
10) Bütün boru sistemleri, arızasız ve emniyetli olarak çalışacak tesis yapılarına bağlantı
noktalarında, kabul edilebilir yük ve moment değerleri yönünden ihtiyaçlara uygun şekilde
projelendirilecektir.
11) Tüm karbon çeliği malzemeler (borular dahil) TS EN 10204 – 3.1’e uygun muayene raporları
ile temin edilecektir.
12) Kireçtaşı Öğütme Tesisinde kullanılacak malzemeler EÜAŞ’ın onayına sunulacaktır.
13) Borular, vanalar ve fittingler, ilgili standartlardaki nominal basınçlara göre seçilecektir.
14) Dirsekler ait oldukları hat ile aynı malzeme ve üretim yöntemine sahip olacaktır.
15) Tüm flanşlar TSE/EN/DIN standartlarının en son baskılarına göre olacaktır. Tüm flanşlı
bağlantılar uygun bir contayla birlikte sağlanacaktır.
16) Vana gövdeleri için kullanılan malzemeler bunlarla ilgili borularla aynı teknolojik özelliklere
sahip olacaktır.
17) Her türlü ekipman, işletme, bakım amacıyla çıkarılması için kolay erişime izin verecek şekilde
düzenlenecektir. Özellikle, tamir ve değiştirme esnasında ana boru hatları veya diğer önemli
tesis parçalarının sökülmesi veya yerinden çıkarılmasına ihtiyaç olmayacağı garanti
edilecektir.
18) Ekipmanlar, paralel işletim için aynı özellikte (özdeş) ve birbiri ile değiştirilebilir olmalıdır.
19) Merdivenler, platformlar ve konsollar ile bağlantı boruları için, deprem yükü ve bağlanmış
borulardan gelen yükler gibi bindirilmiş yükler için özel dikkat gösterilecektir.
20) Yüklenici toprakla doğrudan teması olan veya elektrik endüksiyon etkisine maruz kalması
ihtimali bulunan borular, tanklar v.b. gibi metal yapılar için katodik koruma sistemi yapacaktır.

21) Korunması icap eden sistemin gereksinimlerine göre, aşağıda açıklanan katodik koruma
yöntemlerinden bir tanesi EÜAŞ’ın onayına bağlı olarak uygulanacaktır.
Korunması icap eden sistemlerin gereksinimlerine ve anotların kullanıldığı çevre şartlarına
göre detaylı tasarım esnasında etkilenme sonucu oluşan akım durumuna uygun anot tipleri
kullanılmalı veya gözden çıkarılan anot içeren katodik koruma sistemlerine karar verilmelidir.
22) Kireçtaşı Öğütme Tesisinin bu Şartname kapsamında teslim edilecek olan parçaları (borulama,
tanklar, silolar v.b.) sahada yapılan kaynağın riskini azaltmak ve montaj süresini kısaltmak
üzere mümkün olan azami seviyede Yüklenici atölyelerinde modüler olarak hazırlanacaktır.
Her hal ve şartta toplam kaynak sayısı minimumda tutulacaktır.
23) Atölyelerin, bu Şartnamede belirtilen tankların, siloların, boruların, fittinglerin v.b.
malzemelerin, en yeni ve modern teknikler kullanılarak kaynaklanması için gerekli teçhizata
sahip olması lazımdır. Bu Şartname ile alakalı işler için görevlendirilen kaynakçılar iyi
yetiştirilmiş ve kaynak çeşidine göre TS 6868-3 EN ISO 9606-1, TS 6868-4 EN ISO 9606-4
Standartları uyarınca yapılan testlerden başarı ile geçmiş olacaklardır. Şartname ile uyum
sağlanması için EÜAŞ, atölyeleri ve kaynakçı sertifikalarını denetleme hakkını saklı tutar.
24) Kaynaklar, en son teknikler uygulanarak yapılacaktır. Bu teknikler onay için EÜAŞ'a
sunulacaktır. Kaynak yapılmadan önce, TS EN ISO 15609-1’e göre kaynak prosedürleri
hazırlanarak onay için EÜAŞ’a sunulacaktır.
25) Kaynaklar çeşidine göre TS EN 1011-1, TS EN 1011-2, TS EN 1011-3 Standartlarının
tavsiyelerine uygun olarak yapılacaktır. Kaynak ağzı hazırlık işlemleri TS EN ISO 9692-1 ve
TS EN ISO 9692-2’ye göre yapılacaktır.
26) Atölyede ve şantiyede yapılan kaynaklar için tahribatsız muayene testleri yapılacaktır.
Tahribatsız muayene kapsamında, tüm taban kaynaklarına (% 100), alın kaynaklarına (%10),
dolgu kaynaklarına (% 10) ve nozül kaynaklarına (% 25), çatı kaynaklarına (% 5) yüzey çatlak
testi uygulanacaktır. Membran kaynaklarına %100 yüzey çatlağı testi uygulanacaktır.
TS EN ISO 17636-1 veya TS EN ISO 17636-2'ye göre radyografik test, atölyede yapılan
parçalar üzerindeki kaynaklarda; atölyede imal edilen prefabrik levhalardan Şantiyede monte
edilen ve kaynak yapılan tüm borular ve ara silolar için uygulanacaktır. Radyografik testler
için aşağıdaki yüzdeler uygulanacaktır.
Düz ek yerlerinde:% 10
T- ek yerlerinde:% 100
Boyuna ve çevre dikişlerinde:% 10
Çapraz eklerde:% 100
Kaynak Test kapsamında TS EN ISO 3452 ye göre % 100 boya penetrasyon testi yapılacaktır.
Kaynak dikiş kusurları kontrolü TS EN ISO 5817’ye göre yapılacaktır.
27) Metalik malzemelerde geometrik kusurların sınıflandırılması TS EN ISO 6520-1’e göre
yapılacaktır. Gözle yapılan test ve radyografi ise TS EN ISO 17636-1 ve TS EN ISO 17636-
2’e veya ASME normlarının son baskısının uygun olacaktır. Bütün testler için raporlar
hazırlanacaktır.
28) Hangi kaynakçının hangi kaynaktan sorumlu olduğunu gösteren bir tanımlama sistemi
uygulanacaktır.
29) Yüklenici, Kaynak Testlerinin kolaylaştırılması için atölye ve saha kaynaklarına ait aşağıdaki
bilgileri içeren ve devamlı güncelleştirilen bir dosya tutacaktır:
 Kaynakla bağlantı yapılacak malzemelerin cinsi,
 Kaynak prosedür şartnamesi (WPS) ve kaynakçı sertifikası (WQT)
 Kaynak prosedürü kalite kayıtları (WPQR)

 Elektrodlar ve dolgu malzemeleri tipi ve çapları,
 Gözle muayene sonuçları,
 Kaynak öncesi ve sonrası ısıl işlem kayıtları (gerekenler için),
 X ışını filmi ve/veya ultrasonik test ve/veya dye penetrant test sonuçları,
 Kaynak sayısı,
 Kaynakçı sayısı,
 Boru veya tankların tanımlanmaları ve bulundukları yer,
 Atölye veya Saha kaynağı olduğu,
 İlgili çizim numarası.
30) Dosya, işlerin bitirilmesinden sonra Tesis devreye alınmadan önce EÜAŞ'a teslim edilecektir.
31) Elektrodlar; ilgili standartlara ve çelik üreticisinin talimat ve tavsiyelerine uygun olarak
seçilecektir.
32) Çelik yapının bir bölümünü meydana getiren taşıyıcılar üzerindeki boru hattı destekleri
üzerinde yalnızca elektrik ark kaynağı uygulanacaktır. Kaynak işlemi esnasında çelik yapı
gereğinden fazla ısıtılmayacaktır.
33) Kanallar (sac malzemesi) borular ve tank kaynak ağzı kenarları, kaynak öncesinde dikkatle
tesviye edilerek hazır hale getirileceklerdir. Bağlantı yerlerinin hazırlanması için oksijenle
kesim yapılmayacaktır.
34) Kaynak işlem planı EÜAŞ’a onay için verilecektir.
35) Tam nüfuz etmemiş kaynaklar reddedilecektir.
36) Yüklenici tarafından temin edilecek bütün ekipman, teçhizat ve malzemelerin korozyona karşı
korunmaları standartlara ve EÜAŞ’ın taleplerine uygun olarak yapılacaktır.
37) Çelik yüzeylerin korunmaları, korunacak yapıların termal, kimyasal ve mekanik şartlarına
bağlı olarak platform, merdiven, gemici merdiveni, ızgara, ızgara çerçeveleri, borular v.b.nin
galvanizlenmesi genelde kabul gören metotlara ve ASTM, DIN veya TS EN ISO 1461
standartlarının son basımlarına uygun olacaktır. Galvanizleme işlemi için hazırlama ve
galvanizlemenin kendisi, kaplanmış malzemenin mekanik özelliklerini bozucu etki
yapmayacaktır. Parçaların matkapla delme, oyma, kesme, bükme ve kaynak işlemlerinin hepsi
galvanizlemeden önce tamamlanacak ve tüm çapaklar alınmış olacaktır. Galvanizleme
banyosundaki metal eriyiği ağırlık bakımından % 98,5’ten daha az çinko içermeyecektir.
Çinko kaplama kesintisiz, pürüzsüz, kalınlık bakımından muntazam olacak ve kaplamanın
özelliği ve kalınlığına göre kabuklanmadan veya pul pul olmadan işlem görmeye ve parçanın
normal kullanımına dayanıklı olacaktır.
38) Yüklenici tüm ekipmanın sınıflandırılması için, projelerde ve dokümanlarda, isim
plakalarında, etiketlerde, KKS sistemi (Kraftwerk Kennzeichensystem - Santral Gösterim
Sistemi) kullanacaktır.
39) Tüm ekipman parçaları bir isim levhası veya yer izin vermiyorsa, tesis tanımlama kodu ve
ekipmanla ilgili diğer ana verileri içerecek bir etiket ile donatılacaktır. İsim levhaları ve
etiketler üzerindeki yazılar, KKS numaraları ile birlikte Türkçe (Yüklenicinin yabancı olması
halinde Türkçe ve İngilizce) olacaktır.
40) Cihazların çalışma metodunun açıklanması için etiketlerin gerektiği yerlerde, etiket içerikleri
kısa ve tercihen diyagram formunda olacaktır.
41) Etiketler, üzerlerindeki yazının kalıcılığını sağlayacak şekilde onaylanmış malzemeden
olacaktır. Yansıyan ışıktan kaynaklanan parlaklığı önlemek üzere mat veya ince (saten) bir
perdah yapılacaktır. Koyu yüzeylere monte edilen etiketler, siyah zemin üzerine beyaz
harflerle yazılacaktır. Tehlike uyarıları beyaz zemin üzerine yazılmış kırmızı harflerden
oluşacaktır.

42) İsim levhaları, etiketler, vs. üzerindeki tüm teknik veriler, metrik ve Uluslararası Sistem (SI)
birimlerine uygun olacaktır.
43) Bütün kaydedici ve göstergeli aletler, grafikler ve ölçü aletleri metrik ve Uluslararası Sistem
(SI) birimleri ile kalibre edilecektir.
44) Kireçtaşı Öğütme Tesisinde kullanılacak önemli ekipmanlar için Muayene ve Test Planı
(Inspection Test Plan [ITP]), Yüklenici tarafından hazırlanarak montaja başlamadan önce onay
için EÜAŞ’a sunulacaktır.
5.4.14. Elektrik Sistemi
Bu bölüm, 2x160 MWe kurulu gücündeki EÜAŞ’a ait 18 Mart Çan Termik Santralı için
yapılacak “Kireçtaşı Öğütme Tesisi”nin elektrik aksamı için gereksinim ve hizmetlerden
meydana gelmektedir.
5.4.14.1. Tesisin Elektrik Bağlantısı

Kireçtaşı Öğütme Tesisi için gerekli elektrik bağlantısını Yüklenici sağlamakla yükümlüdür.
Kireçtaşı Öğütme Tesisinin elektrik sistemine bağlantısı; 6,6 kV ünite ana baralarından olacaktır.
Yüklenici Kireçtaşı Öğütme Tesisi için gerekli olan elektrik bağlantısını, EÜAŞ’ın gösterdiği
2 noktadan Türbin binası (B03) içindeki Elektrik Odasından (B10), Ünite1 de 01BBA10GW005
ve Ünite2’de 02BBA10GW005 hücrelerinden 6,6 kV olacak şekilde alacaktır. Yedek kesicilerden
6,6 kV kablo ile OG beslemesini yeni kurulacak trafo merkezine uygun kesit ve gerilime sahip
XLPE OG kablolarla taşıyacaktır.
Yeni yapılacak tesisteki gerilim seviyesinin 0,4 kV olması temel prensiptir olup, Yüklenici farklı
OG ve/veya AG gerilim seviyeleri kullanabilir. Tesisteki baraların yaklaşık yarı yükü bir ünitenin
6,6 kV barasından, diğer yarısı da diğer ünitenin 6,6kV barasından en az iki adet trafo (6,6/0,4
kV) ile beslenecek olup; Kireçtaşı Öğütme Tesisinin toplam iç tüketim gücü ise 5 MW’ı
aşmayacak şekilde tasarlanacaktır. Arada kuplaj bağlantısı olmayacaktır.
Enerji alınacak ünite baralarındaki yedek hücrelerde İşletmenin kesicileri mevcut olup,
200/5 A’lik akım trafoları da bulunmaktadır. İhtiyaç olması halinde, akım trafoları Yüklenici
tarafından yenileriyle değiştirilecektir. Kesici beslemeleri için Yüklenici tarafından Sepam 1000
tipi röleler temin edilerek set değerleri girilmiş şekilde monte edilecektir. Söz konusu röle set
değerleri, baralar İşletme sırasında gereksiz açmayacak şekilde Yüklenici tarafından
belirlenecektir. Ünitelerin 6,6 kV baralarıyla ilgili tek hat şemaları Ek II’de verilmiştir.
6,6 /0,4 kV’luk indirici trafolar kuru tip güç trafoları olup, IEC standartlarına uygun bakır sargılı
ve kompanzasyon sistemli olarak Yüklenici tarafından temin edilecektir. Trafoların kapasitesine
Yüklenici karar verecektir.
Detaylı tasarım esnasında Yüklenici tarafından kısa devre çalışması yürütülecek olup, Kireçtaşı
Öğütme Tesisinin OG ve AG ekipmanları ve kabloları buna göre seçilecektir. Kısa devre
çalışması, IEC 909 bazında yapılacak olup, bu çalışma tüm işletim durumlarında tekrar edilecek
ve en kötü durum için seçilecektir. Tüm röle koordinasyonu ayarları Yüklenicinin
sorumluluğundadır.
Kurulu güç hesabı, yer teslimini müteakip 1 ay içinde EÜAŞ’ın onayına sunulacaktır.

Bütün ekipmanlar, IEC tavsiyelerinin en son basımları veya kayda girmiş eşdeğerleri ile uyumlu
olacaktır (IEC 61439, 60439, 60529, 60044, 60947, 60269, 60896, 60146, 62040, 60478, 61508
gibi). Ayrıca, tüm ekipmanlar ve aksesuarları EMC standartlarına uyacaktır. Ekipmanlar üzerinde
CE işareti olacaktır.
Yüklenici tarafından yapılan elektrikle ilgili tüm hesaplamalar (kurulu güç, kısa devre, topraklama,
yıldırımdan koruma, kablo kesit, motor gücü, aydınlatma şiddeti, vb. gibi) projelere işlenerek
EÜAŞ'a onay için sunulacaktır.
Trafoların girişi TS veya EÜAŞ’ın kullandığı tip ve modele uygun OG Koruma hücrelerine sahip
olacaktır. 6,6/0,4 kV trafo çıkışlarında otomatik şalter olacaktır.
Trafo Binası standartlara uygun olacaktır. Elektrik binası içinde OG koruma panoları, AG dağıtım
panoları, ve MCC panoları olacaktır.
Kireçtaşı Öğütme Tesisinin kontrol sistemi, acil aydınlatma ve ihtiyaç duyulabilecek proses
ekipmanlarının beslemeleri için yeterli kapasitede UPS sistemi olacaktır. UPS sistemine
bağlanacak olan ekipman ve sistemler için EÜAŞ’ın onayı alınacaktır.
Elektrik odalarında en fazla 30°C sıcaklık olacak şekilde iklimlendirme sistemi tasarlanıp,
kurulacaktır. Yüklenici tarafından iklimlendirme hesapları tüm bara odaları ve ofisler için
yapılacak ortam şartlarına göre önlem alınacaktır.
Gerilim Seviyeleri:
400V/230V AC, AG sistemleri,
220V DC,
24V veya 48V DC,
230 V AC Kontrol Voltajı,
UPS sistemleri.
Gerilim değişiklikleri
Kireçtaşı Öğütme Sistemi ilgili güç beslemesi için tasarım parametreleri olarak alınması gereken
değerler aşağıdaki gerilim dalgalanmalarında problemsiz şekilde çalışabilecektir.
400/230V AC, ± 10%
220 V DC, ± %5 (tüketici terminallerinde)
± 24V veya ± 48VDC, + %10, - %15 (tüketici terminallerinde)
5.4.14.2. Topraklama Sistemi

Tesiste bulunan tüm prizler, metal pano karkasları, kablo rafları, mekanik tesisat ekipmanı ve
metal yapı elemanları topraklanmalıdır.
Sahada montajı yapılmış enstrümanların gövde topraklaması bağımsız yapılmalıdır. Ana dağıtım
panolarına giden topraklama kabloları, faz kesitlerini karşılayacak güçte ve kesitte olacaktır.
Topraklama iletkenlerinin birbirine irtibatı, uygun klemens veya lehimle yapılacak ve kesintisiz
iletkenliği sağlanacaktır. Toprak elektrotları som bakırdan mamul olacak, uçlarında çakmayı
kolaylaştırmak için özel sertleştirilmiş koni biçiminde başlık bulunacaktır. Topraklama direnci
standartlara uygun olmadığı hallerde ilave elektrotlar kullanılarak topraklama değeri istenilen
sınırlara getirilene kadar devam edecektir. Kireçtaşı Öğütme Tesisi topraklama ve yıldırımdan
korunma ağının ilgili yönetmelik ve standartlara uygun olduğunun tespiti için akredite bir firma

tarafından topraklama ölçümü yapılarak rapor halinde bu ölçümler EÜAŞ’a sunulacaktır. Bu
faaliyetler Yüklenici sorumluluğunda yapılacaktır.
Topraklama sistemi ve Yıldırımdan Korunma Sistemi ile ilgili detaylar İnşaat İşleri Özel Teknik
Şartnamesinde madde 2.4’de tarif edilmiştir.
Tüm topraklama tesisatları “Elektrik Tesisleri Topraklama Yönetmeliği” ne uygun olarak
yapılacaktır.
5.4.14.3. Aydınlatma Sistemleri
Sistemdeki tüm alanların aydınlatmaları, TSEN 12464-1:2013 ve TS EN 12464-2:2014

standardına uygun tesis edilecektir. Aydınlatma dağıtım ve alt dağıtım panelleri, kablolar,
aydınlatma armatürleri, bağlantı parçaları v.b. ve diğer aydınlatma sistemi için gerekli malzeme
temin edilecek ve Yüklenici dağıtım ve alt dağıtım panelleri dâhil ana dağıtım diyagramı çizimini
verecektir.
EÜAŞ aydınlatma ekipmanlarının yerlerini ve miktarlarını aydınlatma tekniği gereklerine göre
değiştirebilir.
Yüklenici montajı yapılacak elektrik devre dağıtım, dağıtım şematik diyagramları, iletken kablo
kesit, iletken gerilim düşümü ve lux hesapları, kablo listesi, şartnameler için tüm çizimleri
sunacaktır. Tüm aydınlatma ekipmanları ve tesisatları “Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine”
uygun olarak tasarlanacaktır.
Aydınlatma dağıtım merkezi ve muhtelif güç dağıtım panel panoları kapalı ve üç faz, dört kablo,
dolu nötr 220/380 volt, hava şartlarına karşı korumalı tip olacaktır.
Kireçtaşı Öğütme Sistemi, yeterli bir aydınlatma seviyesine sahip olmalıdır. Bütün aydınlatma ve
güç panelleri tozdan ve rutubetten etkilenmeyecek yerlere yerleştirilmelidirler.
Tüm aydınlatma armatürleri LED olacaktır.
İç ortam aydınlatma armatürleri en az IP 54 koruma sınıfına sahip olacaktır. Tesis içerisinde
işletme ve bakım kolaylığı sağlamak amacıyla, sonradan 3 noktaya priz kutuları monte edilecektir.
Priz kutularının 1 tanesi 380V iki tanesi 220V olacaktır.
Tüm priz kutuları en az IP 65 koruma sınıfına sahip olacaktır.
Kablo kesitleri,gerilim düşmesi ve aydınlatma seviyeleri hesapları çizimleri ile beraber
sunulacaktır.
Acil Durum Aydınlatması

Acil aydınlatma sistemi için yeterli sayıda aydınlatma panosu ve ekipmanı olacaktır. Gerekli
alanlar için (batarya şarj cihazı içeren) portatif acil aydınlatma üniteleri sağlanmalıdır.Acil durum
Aydınlatması ve Yönlendirmesi “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliği”ne
uygun olacaktır.
DC den beslenen Acil aydınlatma

Ana kontrol ve lokal kontrol odaları, Kireçtaşı tesisi 220 V DC sisteminden beslenecektir. Bu
odaların normal aydınlatma seviyelerinin % 25’i acil aydınlatma olarak sağlanacaktır.
Acil kaçış yolu işaretlerinin aydınlatması şarj edilebilir pilli armatürlerden veya Kireçtaşı Öğütme
sisteminin 220V DC sisteminden beslenebilir.
Acil kaçış yolu işaretlerinin aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacaktır.

Dış Aydınlatma:
Dış aydınlatma armatürleriyle bağlantılı IEC 60364-7-714, IEC 60068-2-75,
IEC 62262 standartlarına uygun olacaktır.
Bütün dış aydınlatma, fiting, direk, LPH: 10 m, konsol, direkler arası mesafe azami 30 metre,
aydınlatma şiddeti en az 20 lux, power led armatür olacaktır.Aydınlatma direklerinin montajı,
armatürlerin montajı, topraklama, bağlantılar ve işletmeye alma, çizimler ve inşaat işleri
Yüklenici tarafından sağlanacaktır.
Topraklama bandı bakır Cu 35mm² dahil komple kablaj dış aydınlatma alt dağıtımdan
aydınlatma direklerinin birim bağlantı panosu ve bazı kontrol devreleri (kontrol hatları) dahil
kabloların birim ampullere montajı yapılacaktır.
Dış Aydınlatma Kumandası:

Temel olarak, dış aydınlatma elektronik fotoseller ile kumanda edilecektir. Ayrıca manuel
kontrol da sağlanacaktır.
5.4.14.4. Elektriksel Yalıtım

Elektrikli ekipmanlar, başka bir yerde aksi belirtilmedikçe, maksimum ortam sıcaklığı için yalıtım
sınıfı B veya F(IEC 60085) ile temin edilecektir. Maksimum izin verilebilir aşırı sıcaklıktaki
sıcaklık artış değerleri için IEC Standartları esas alınacaktır.
Makinalar ve diğer elektrikli parçalar demir pas lekelerine ve iklimsel etkilere karşı korunacaklar
ve nemli koşullarda, korozyona yol açan gaz ve buharlarla zaman zaman teması gerektiren ve
sıcaklık aralığında önemli dalgalanmaların olduğu ortamlarda çalışmaya uygun olacaktır.
İzolasyon şellak ve asfaltlı bileşenler içermeyecektir. Her parça, iş yeri koşulları altında uzun süreli
çalışma rejimine uygun olarak tasarlanmak zorundadır.
Poliüretan reçineden üretilen izolasyon maddesinin kullanılmasına izin verilmeyecektir.
İzolasyon, şebeke frekanslı alternatif gerilimden kaynaklanan sürekli zorlanma ile belirtilen aşırı
gerilimlerin neden olduğu zorlanmalardan oluşan beklenen streslere göre boyutlandırılacaktır.
İzolasyonun tipi ve tasarımı, cihazların maksimum işletme gerilimi ve ayrıca, eskimenin etkisi ve
olası kirlilik dikkate alınarak yapılacaktır.
Elektriksel yalıtım kalitesi, yönetmeliklere uygun olarak test edilecektir.
Birbirlerine veya toprağa göre gerilim altında işletimdeki galvanizli elektrikli iletken parçaları
yalıtmak için gerekli önlemler dikkate alınacaktır.
Elektrikli bir cihazın bir parçasının montajı, söz konusu dayanım gerilimi değerine kadar,
tanımlanan formun gerilimlerine dayanabilme kapasitesinde olacaktır.
İşletme voltaj stresi ile ilgili olarak izolasyon kapasitesi verilen standartları karşılamalıdır.
5.4.14.5. Trafo Özellikleri

5.4.14.5.1. 6,6/0,4 kV Trafolar
Trafoların kapasiteleri ve sayısı; Kireçtaşı Öğütme sisteminin tüm prosesleri düşünülecek ve
toplam kurulu gücü maksimum 5 MW’a göre Yüklenici tarafından belirlenecektir.

AG şaltının beslenmesi için; dökme reçine izolasyonlu, kuru tip, üç fazlı trafolar sağlanacaktır.
Kuru tip trafoların tasarım ve testi, TS 7451, IEC 60726, VDE 0532-76-11, TS IEC 60905 (Güç
trafoları için yükleme kuralları), TS 60267, IEC 60076 güç trafoları standartlarına uygun olarak
gereksinimlerini karşılayacaktır.
Trafoların gürültü seviyeleri, IEC 60551 standardına uygun olacaktır.
Ses ölçü cihazları ve frekans analizörlerinin karakteristikleri, IEC 60651 standardına uygun
olacaktır.
Trafolara; epoksi reçine ve kuarts pudrası karışımı ile dıştan izole edilen bobinler takılacaktır.
Bobinler rutubete dayanıklı ve izolasyon malzemesi, enerji kaynağı alınır alınmaz kendiliğinden
sönen malzemeden olacaktır. Bobinler en üst değerlerdeki eksenel ve radyal kuvvetlere dayanacak
şekilde tasarımlanacaktır. Kuru tip trafolara sargıların üzerindeki hava sıcaklığı ve trafo içinde
anormal şartları tespit ederek trafo koruma amacı ile göstergeli tip termometre tesis edilecektir.
Kadranlı termometrede bir alarm kontağı ikaz için sağlanacaktır.
Transformatörler yüksüzken de primer anma geriliminin % 110'unda, belirlenen sıcaklık yükselme

limitleri içinde kalmak kaydıyla sürekli olarak çalışabilecektir.
Temin edilecek olan besleme trafolarındaki etiket değerlerinde yer alan trafo yüzde empedans
değeri IEC 60909 standardına uygun olarak hesaplanmış olacaktır. Empedans seviyeleri güce göre
aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Empedans Seviyeleri
Trafo Gücü (kVA) Minimum Empedans Değeri (%)
0 - 150 Üretici Standardı

151 - 300 4
301 - 600 5
601 - 2500 6
2501 - 5000 6,5
5001- 7500 7,5
7501-10000 8,5
Trafoların üzerine monte edilmeden önce tüm aksamlar, konu ile ilgili standartlara uygun olarak
Yüklenici veya taşeronun fabrikasında vakum ve/veya basınç testleri dahil olmak üzere, rutin
testlere tabi tutulacaklardır. Testlerde EÜAŞ ve Santral İşletme personeli de davet edilecektir.
Sahada yapılacak testler, en son yayınlanan konu ile ilgili standartlara uygun olarak montajın
tamamlanmasından sonra ve sisteme enerji verilmesi öncesinde gerçekleştirilecektir.
Bu tür testlerden başarılı bir şekilde geçilmiş olduğunu kanıtlayan detaylı test raporları, Yüklenici
tarafından değerlendirilmeleri amacıyla EÜAŞ’a sunulacaktır.
Tüm tip ve rutin testler, verilen standartlara, normlara ve yönetmeliklere uygun olarak, tam olarak
monte edilmiş olan trafolar üzerinde gerçekleştirilecektir.
Yüklenici kuru tip trafolar için aşağıda belirtilen testleri şantiyede yaptıracaktır:

-Merkezi kumanda panosuna bağlantı için, hücrelerin, kabinlerin, kutuların ve terminal bloklarının
arasında çekilmiş olan elektrik tesisatlarının doğru biçimde çekilip çekilmediğinin kontrol
edilmesi.
- Tüm devreler ile toprak hattı ve devre grupları arasındaki izolasyon dirençlerine ilişkin ölçümler.
(Söz konusu ölçümler, en az 1000 V DC çıktılı Megger cihazı ile gerçekleştirilecektir.)
- Gerilim kademe değiştiricileri ile uzaktan kumanda dahil olmak üzere tüm koruma, alarm,
gösterge ve kontrol cihazlarının doğru biçimde çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi.
5.4.14.6. Elektrik Panoları Özellikleri
Kireçtaşı Öğütme Tesisinin elektrik altyapısında bulunması gerekli alt üniteler/ekipmanlar aşağıda
verilmektedir.
- Panolar
- Pano içi ekipmanlar
- Kablolama
- Kompanzasyon
- Pano içi yangın söndürme sistemi
Elektrik Panosunda ve alt yapıda bulunması gereken temel özellikler aşağıda verilmektedir.
5.4.14.6.1. Panolar
Panolar, her türlü şalt teçhizatına ve gerekli her türlü yardımcı ekipmana (sigorta, şalter, kontaktör,
röle, termik, pakoşalter, W-otomat sigortalar, klemens, akım trafosu, gerilim trafosu, bakır baralar,
bara mesnet izolatörleri vb.) sahip olacaktır.
Tesiste kullanılacak olan panolar IEC 62262 standardına uygun olarak mekanik dayanıklılığı IK10
korumu sınıfına uygun, galvanizli önden açılabilir kapılı, TS veya IEC standartlarında ve CE
sertifikalı olacaktır.
Panolar minimum IP54 koruma sınıfında ve toz geçirmezliğini garanti etmek için lastik contalı
olacaktır. İster normal işletmede, isterse en kötü şartlarda olsun daha olumsuz nitelikli çevre
şartlarının oluşması muhtemel yerlerde daha yüksek sınıftan koruma sağlanması için Yüklenici
tarafından önlem alınacaktır.
0,4 kV ana dağıtım panoları, DIN VDE 0660, IEC 439-l, DIN VDE 0106 veya TS EN 61439-1 ve
2 veya muadili standartlara uygun tip testlerinden geçmiş olmalıdır.
Panoların iç ve dış kısımları ilk kat olarak fosfat banyosundan geçirildikten sonra son kat olarak
RAL7035 renkle boyanacaktır.
Baralar uygun destek izolatörleri üzerinde tespit edileceklerdir. Baraların kesitleri, pano kurulu
gücü ile kısa devre gücü göz önüne alınarak hesaplanacaktır.
Topraklama barası, pano alt bölümünde yer alacaktır.
MCC panosunda yer alan bütün motorları kapsayacak şekilde Kireçtaşı Öğütme Tesisinin teknik
özelliklerine uygun elektriksel yol verme ekipmanları bulunacaktır.
Ana dağıtım panosu ve MCC panosunda enerji dağıtımının yapılacağı, sert çekilmiş elektrolit
bakırdan yapılmış 400V ve 220V baralar, uygun bir malzeme (pleksiglas) ile izole edilecektir.
MCC panosu giriş hücresinin kapağında acil durdurma butonu olacaktır.
MCC ve LV dağıtım panolarında % 20 fazla (toplam güç baz alınacak şekilde en az 1 boş kolon)
boş çıkış bulunacaktır.
Panoda 400V, 220V, 24 V veya 48V ve enstrümantasyon kabloları için ayrı ayrı klemens blokları
bulunacaktır.
Pano içinde yer alan ekipman girişlerinin kablo bağlantıları, kablo kesitine uygun kablo pabuçları

ve yüzükler kullanılarak yapılacaktır.
Panoda tüm giriş çıkışlar klemensler üzerinden yapılacaktır.
Kesici üniteleri, baralar, ölçü trafoları ve çıkış kabloları ayrı kompartımanlar içinde izole
edilecektir.
Alçak gerilim ana dağıtım panolarının iç bölümlendirmesi minimum Form 3b olacaktır.
Alçak gerilim tali dağıtım panolarının iç bölümlendirmesi minimum Form 2 olarak üretilecektir.
AG panolar IEC 61439-1, 61439-2 standartlarına göre imal edilmiş olacaktır.
Alçak gerilim ana dağıtım panoları, IEC 61641 standardına göre iç ark testi 4000A, 65kA, 0.3s
olarak tasarlanacak ve imal edilecek, montajı ve rutin testleri yapılacaktır.
Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde kullanılacak ana dağıtım panolarının deprem
dayanımı deneyleri EN, IEC 60068-3-3, IEC 60068-2-6, IEC 60068-2-57 standartlarına göre
yapılmış olacaktır.
Yukarıdaki standartlara göre imal edilerek teklif edilen alçak gerilim panolarının LCIE, KEMA,
ASTA, LOVAG gibi bağımsız laboratuarlardan onaylanmış tip test raporları istenildiğinde teklif
eklerinde verilecektir. Bu şartname ekindeki tek hat şemalarında ve malzeme listelerindeki
elektrik/elektronik sabit soketli ve çekmeceli devre elemanları, aksi belirtilmedikçe uluslararası
elektroteknik komisyonu standartlarına uygun olacaktır.
5.4.14.6.2. Pano içi ekipmanlar
a) Sigortalar
Otomatik Sigortalar, raya montajlı, termik manyetik açmalı tipte olacaktır. Otomatik sigortalar, en
az 6 kA'lik bir kısa devre akımını emniyetle açmalıdır. Otomatik sigortalar, IEC, EN veya TS
standartlarına uygun olacaktır. Buşonlu sigortalar, pano arkası veya üzerine monte edilebilir
özellikte olacaktır. Gövde, buşon kapak ve viskontak ile komple olarak temin edilecek, bu dört
parça her bakımdan birbirine uygun ve iyi bir şekilde alıştırılmış olacak, buşonun üzerinde attığını
belli eden gösterge bulunacaktır. Buşonlu sigortalar, IEC, EN veya TS standartlarına uygun
olacaktır. Bıçaklı Sigortalar, porselen veya muadili sentetik malzemeden yapılacak ve VDE/TS
standartlarına uygun olarak imal edilmiş olacaktır. Bıçaklı sigortalar 100 kA'lik bir kısa devre
akımını emniyetle açmalıdır.
b) Şalterler
Her bir fazda ani tesirli manyetik kısa devre rölesi ile termik aşırı akım rölesi bulunacaktır.
Otomatik şalterler bir saatte en az 50 açma/kapama yapabilecek, kontakları gümüş kaplı olacak ve
yeteri kadar yardımcı kontak ile söndürme hücreleri bulunacaktır. Otomatik şalterler, kullanıcının
tahrik hızına bağımlı kalmaksızın, ani olarak devreye girmelidir. Şalterlerin devre dışı kaldığı,
üzerinde işaret ile görülebilmelidir. Şalterler IEC, EN veya TS standartlarına uygun olacaktır.
Bıçaklı Şalterler, el ile açılıp kapanacak, nominal akımını devamlı olarak taşıyabilecek/kesecek
kalitede olacaktır. Akım geçiren kısımlar gümüş kaplı olacak, bıçakların akımını ani kesecek ve
ark hücresi bulunacaktır. Sigortalı Şalterler, el ile açılıp kapanacak, ancak kullanıcının tahrik
hızına bağımlı kalmaksızın ani olarak devreye girecektir. Üzerinde NH sigortaları olan şalter, yük
altında emniyetli açma ve kapama yapacak özellikte olacaktır.

Pano giriş şalterleri 10kA, çıkışlar 6kA kesme kapasiteli olacaktır. Ana panoda kullanılan şalterler
yapılacak kısa devre hesaplamalarına göre seçilecektir ve en az 36kA olacaktır. Pako Şalterler, elle
açılıp kapanan ve çabuk açan cinsten olacak ve kontaklar nominal akımını rahatlıkla açıp
kapayabilecektir.
Kontaktörler, ikaz bobinlerine bir gerilim tatbik edilmesi halinde manyetik olarak kapanacak ve
gerilim kesilmesi halinde kendiliğinden açılacaktır. Devamlı olarak nominal akımlara
dayanabilecek, akım taşıyan kısımlar ve kontaklar gümüş kaplı olacak ve DIN veya TS normuna
göre imal edilmiş olacaktır. Kontaktörler, termik ve zaman rölesi ile birlikte çeşitli şekillerde
kombine edilebilecektir (koruyuculu - yıldız - üçgen gibi).
Motor Koruma Şalteri, gerektiğinde motorları aşırı yük ve kısa devreye karşı korumak için termik
ve manyetik röle ile kombine edilmiş olarak kullanılacaktır. Termik röle ayar mekanizması
bulunacak ve motor nominal akımına göre ayarlanabilecektir. Şalterler IEC, EN veya TS
standardına uygun olacaktır.
Kaçak Akım Koruma Rölesi, kendi başına devreyi kesebilecek ya da anahtarlı otomatik sigortalara
(100A'e kadar) kombine edilebilecek özellikte ve raya geçmeli tipte olacaktır. Şalterin ön yüzünde
0-1 konumu gözükecek ve kaçak akım algılamalarında, kendi başına devreyi kesecek yada bir pim
vasıtasıyla bir veya üç fazlı anahtarlı otomatik sigortaya açtırma yaptıracaktır. Kaçak akım koruma
rölesi, ilgili IEC veya TS standartlarına göre imal edilmiş olacaktır.
5.4.14.6.3. Kablolama
Tesiste proses ekipmanları ve diğer alıcılara ait güç kabloları ve saha enstrümanları, anahtarlar ve
yardımcı elemanlar için kullanılacak tüm sinyal ve iletişim kabloları için ilgili IEC Standardının
en son basımları dikkate alınacaktır.
Her kablo projeye uygun şekilde numaralandırılacaktır.
Numaralandırmalar ısı ile daralan makaronlara yazılarak hem pano içerisinde hem de sahaya giden
kablonun her iki ucunda da bulunacaktır. Numaralamada hangi enstrümana girdiği, hangi modüle
ve hangi giriş- çıkış sinyaline ait olduğu belirtilecek şekilde etiket numaralandırması yapılacaktır.
Kabloların Testleri
0.6/1 kV PVC izoleli ve 3.6/6 (6.6) kV XLPE tip güç kabloları, IEC 502 standardı veya muadili
kapsamında belirtilen ve aşağıda verilen rutin, özel ve tip testlerine tabi tutulacaktır.
Rutin Testler:
1.İletkenlerin elektriksel direnci.
2.Kısmi deşarj testi yalnız 3.6/6 (6.6) kV XLPE tip kablo boylarına uygulanacaktır.
3.Gerilim testi.
EÜAŞ temsilcisinin testlere katılması durumunda Yüklenici, bitmiş kablo boyları üzerinde EÜAŞ
temsilcisinin istediği sayıdaki rutin testleri gerçekleştirecektir.
Ancak, EÜAŞ temsilcisinin testlere katılıp katılmadığına bakılmaksızın Yüklenici, tüm bitmiş
kablolar üzerindeki rutin testleri gerçekleştirerek ilgili test raporlarını EÜAŞ’a sunacaktır.

Özel Testler:
1.İletken incelemesi.
2.Ölçülerin kontrol edilmesi.
Yukarıda verilen özel testler, sevkiyat kapsamındaki kısıtlı sayıda seçilen numuneler üzerinde
yürütülecektir.
Tip Testler:
(a)3.6/6 (6.6) kV XLPE tip kablolara ilişkin tip testleri (elektriksel):
1- Kısmi yük boşaltma testi,
2- Bükülme testi,
3- Isıtma çevrim testi,
4- Darbe dayanıklılık testi ile bunu takip eden AC gerilim testi,
5- 4 saat süreli yüksek gerilim testi.
(b) 0.6/1 kV XPLE tip kablolara ilişkin tip testleri (elektriksel):

1- Oda sıcaklığında izolasyon direncinin ölçülmesi,
2- En yüksek işletme sıcaklığında izolasyon direncinin ölçülmesi,
3- 4 saat süre ile gerilim testi
(c) Elektriksel olmayan tip testi:

1- İzolasyon kalınlığının ölçülmesi,
2- Metalik olmayan katman kalınlıklarının ölçülmesi (ekstrude ayrım kılıfları dahil, ancak iç
kaplamalar hariç),
3- Yaşlandırmadan önce ve sonra, izolasyonun mekanik özelliklerinin belirlenmesine
ilişkin test,
4- İzolasyona ilişkin su emme testi.
Yukarıda belirtilen tip testleri, her bir değişik tipteki kablolardan alınacak yalnız birer numune
üzerinde uygulanacaktır.
Aşağıda verilen elektriksel olmayan tip testlerinden, ilgili tip test sertifikalarının EÜAŞ’a
sunulması koşuluyla vazgeçilebilecektir:
1. Yaşlandırmadan önce ve sonra kılıfların mekanik özelliklerinin belirlenmesine ilişkin
test,
2. Bitmiş kablolar üzerinde gerçekleştirilecek ek yaşlandırma testi,
3. ST2 Tipi PVC kılıflar üzerinde gerçekleştirilecek kütle kayıp testi,
4. PVC izolasyonu ile kılıfların yüksek sıcaklıklardaki davranışlarına ilişkin test,
5. PVC izolasyonu ile kılıfların düşük sıcaklıklardaki davranışlarına ilişkin test,
6. PVC kılıfların çatlamaya karşı dirençlerine ilişkin test (ısıl şok testi),
7. XLPE izolasyonu için, sıcak set testi,
8. Alev geciktirme testi,
9. XLPE izolasyonu için, büzüşme testi,
10. Özel bükme testi.
Montaj Sonrası Elektriksel Testler:

Montaj sonrasındaki testler, kablonun ve ilgili aksesuarlarının montajının tamamlanması
sonrasında gerçekleştirilecektir.

IEC 60502 Standartının 14.4 Alt Maddesinin (d) paragrafında belirtilen DC geriliminin % 70’ine
eşit DC gerilimi, 15 dakika süre ile uygulanacaktır.
Buna alternatif olarak aşağıda verilen (a) ve (b) paragraflarına uygun olarak, güç frekansında AC
gerilim testi uygulanacaktır:
(a) Sistem geriliminin iletken ile kafes arasında uygulanması ile 5 dakika süreli test.
(b) Sistemin normal çalışma geriliminin uygulanması ile 24 saat süreli test.
a) Güç kabloları
Kireçtaşı Öğütme Tesisi ekipmanlarının enerji hatları, N2XH, NHXMH tipi kablolarla
yapılacaktır. Kabloların tamamı halojensiz olacaktır. Pano içinde kullanılacak güç kabloları, ilgili
kontaktörün akımına göre seçilecektir. Baradan kontaktör girişine kadar güç kabloları siyah
renklerde kullanılacaktır. Baralar geleneksel yeşil, sarı ve kahverengi ile ayırt edilecektir. 220 V –
50 Hz. ya da 24V/ 48V DC kontrol kabloları, PVC izolasyonlu, bakır iletkenli ve minimum kablo
kesiti 1,5 mm2 olacak şekilde seçilecektir. Kablo renkleri aşağıdaki gibi olacaktır;
220 V-50Hz, nötr : mavi

220 V-50 Hz, faz : kahve
-24V/-48V DC : açık mavi
+24V/+48V DC : kırmızı (kumanda kabloları)
Akım trafosu devresi :gri
Topraklama : sarı/yeşil
Tüm kablo girişleri ekipman tipine uygun rekorlar kullanılarak toza, neme karşı sızdırmaz hale
getirilmelidir.
b) Sinyal kabloları
Sinyal ve kumanda hatları fiziksel darbelere dayanıklı olması açısından blendajlı enstrümantasyon
(RE tipi zırhlı kablo) kablolarıyla yapılacaktır. Kumanda ve sinyal kabloları manyetik tesirden
etkilenmemesi için güç ve aydınlatmadan ayrı kablo kanallarından çekilecek ve iki kablo kanalı
arasında en az 20 cm mesafe bırakılacaktır. Sahadaki tüm elektriksel ve enstrümantal ekipmanlara
kablo bağlantıları, ekipmanlarla aynı sınıftaki kablo rakorlarıyla yapılacaktır. Kablolar, muhtemel
modifikasyonlara (gerilim düşümünü arttırmadan) izin verecek şekilde, en az 2 m uzun
tutulacaklardır. 10 mm2 veya daha büyük kesitteki kablolar maksimum ikili olarak, 10 mm2' den
daha küçük kesitteki kablolar ise 3 veya 4'lü olarak gruplandırılacaktır.
c) Kablo tavaları
Kablo tavaları, içinde ve kenarlarında havalandırmayı sağlamak, tozu önlemek ve ekleme
elemanlarını bağlamak için delikli yapıda olacaktır. Tavaların kapakları olacaktır. Kapaklar
kabloların çekiminden sonra kapatılacak ve metal mandallarla kilitlenecektir. Kablo tavaları,
kaynaksız tipte ve cıvatalı montaj şeklinde yapılacaktır. Kablo kanallarının galvanizli sac kalınlığı,
minimum 1,5 mm maksimum 2 mm seçilecektir. Kablo kanallarının kenar yüksekliği 60 mm'den
küçük olmayacaktır. Kanalları birbirine bağlayan bağlantılar, kadmiyum kaplı cıvata, somun, pul
ve rondela ile yapılacaktır. Monte edildikleri mahalde mekanik etkiye maruz kalabilecek kablolar
borular içerisine alınacaklardır. Bu amaçla kullanılacak galvaniz çelik borular giriş ve çıkışlarda
muflarla sonlandırılacaklardır. Kablo tavalarında % 30 boş yer kalacak şekilde dizayn
yapılacaktır.

5.4.14.6.4. Kompanzasyon
Trafo besleme panolarına kompanzasyon sistemi kurulacak olup, kompanzasyon için kullanılacak
kondansatörler, VDE, TSE804 veya IEC 60831-1 ve 2 standartlarına uygun olarak imal edilmiş
olacaktır.
Pano İçi Yangın Söndürme

Elektrik güç panolarında kullanılmak üzere pano içi mikro yangın söndürme sistemi monte
edilecektir. Yangın söndürme silindirinde HFC 227 ve (FM 200, FE 227 ) heptafluoropropan gazı
bulunacaktır.
5.4.14.7. Elektrik Tesisatlarının Yangından Koruması

Tesis, kablo tesisatlarında yangın çıkma olasılıklarını ortadan kaldırmak ve bir yangının başlaması
durumunda, diğer alanlara yayılmasını önlemek üzere Resmi Gazetede yayınlanan “Binaların
Yangından Korunması hakkında Yönetmelik”e uygun olarak yapılacaktır.
Yangından Koruma Sistemi

İnşaat ve montaj işleri için yangından korunma sistemi tesisin inşaatından önce kurulacaktır.
Termik Santralın mevcut yangınla mücadele sistemine gerekli bağlantıların inşaatın erken
aşamalarında temin edilmesi zaruridir.
Yangın olasılıklarını ortadan kaldırmak için özel dikkat sarf edilecektir. Yangın riski, küçük
yangın kompartımanları, bariyerleri vs. gibi uygun yapısal yangından korunma önlemleri alınmak
suretiyle en aza indirilecektir.
Yüklenici, Tesisin yapımı sırasında da şantiyede gerekli tüm yangınla mücadele alet ve ekipmanını
masrafları kendisine ait olmak üzere temin edecektir. Söz konusu alet ve ekipman tesisin ticari
işletmeye alınmasına kadar Yüklenicinin nezaret ve bakımı altında olacak ve kullanım için hazır
tutulacaktır.
Yangınla mücadele ekipmanının seçimi, tutuşabilir malzemeler ve akışkanların mahiyeti göz

önünde tutulmak suretiyle yapılacaktır.
Yüklenici, yangın duvarları ve tam izole bölme duvarlarının yapımını açıklayıp gösterecek
çizimler verecektir. Bu çizimler ve kullanılacak malzemeler, EÜAŞ’ın onayına tabi olacaktır.
5.4.14.8. AG Elektrik Şalt Sistemleri
400/230V AG dağıtım sistemi 3 fazlı, 4 telli, topraklanacaktır.
5.4.14.8.1. Standartlar
Şalt ekipmanı, enstrümantasyon ve bağlantılar normal mühendislik uygulamasına uygun olarak
uluslararası standartlara göre teslim ve tesis edilecektir. AG şalt teçhizatı, aşağıda verilenlerin en
son basımlarının gereksinmelerini karşılayacaktır:
- IEC947-1 :Alçak gerilim şalt ve kumanda düzeneği genel kuralları,
- IEC947-2 : Kesiciler
- IEC947-3: Anahtarlar, ayırıcılar, anahtar ayırıcı ve sigorta kombinasyonlu üniteler
- IEC947-4-1 :Kontaktörler ve motor (yol vericileri)
- IEC947-5-1: Kumanda devresi cihazları ve anahtarlama elemanları

- IEC269 :Alçak gerilim sigortaları
- IEC439 :Alçak gerilim şalt ve kumanda düzeneği montajları
- IEC529 :Muhafazaların sağladığı koruma dereceleri
- IEC664 : Teçhizat için açıklıklar ve yüzeysel atlama mesafeleri dahil olmak üzere alçak gerilim
sistemleri kapsamındaki izolasyon koordinasyonu.
5.4.14.8.2. 0,4 kV Devre Kesiciler

OG/AG ana besleme trafoları 6,6/0,4 kV’luk çıkışı ana besleme giriş kesicileri vakumlu; açık tip,
çekmeceli, üç-kutuplu tipte olacak firmanın tasarımına göre ana kesici sayısı belirlenecektir. Firma
diğer tali dağıtım panolarında; çekmeceli tip, şalter kullanacak ve bu şalterler IEC 60947
standartlarına uygun olacak şekilde temin edecektir.
Ana dağıtım panolarındaki tüm kesiciler çekmeceli tip olacaktır.
Bunların ana kontakları toleranslı boyutlandırılmış ve gümüş kaplı veya eşdeğer korumalı
olacaktır. Kesiciler kısa devre arıza akımlarında açma ve kapama yapabileceklerdir.
Kesiciler, içlerine yerleştirilmiş çok fonksiyonlu elektronik rölelerle donatılacaktır. Kısa devre
akımlarına karşı korunmak için ayarlanabilir gecikme süreli aşırı akım röleleri ve ani trip
elemanları temin edilecek ve anma akımının katları için ayarlanabilir olacaktır.
Bu cihazlar, MCCB ile seçiciliği sağlamalıdır.
Geçici anlık gerilim düşmelerinde kesici açmasını önlemek üzere düşük gerilim rölesi zaman
geciktirmeli olacaktır. Kesicinin fişli kontakları olacak ve kolayca geri çekilebilecek tarzda monte
edilecektir. Fişli kontaklar gümüş kaplama veya eşdeğer korumalı olacak ve arıza akımları altında
akımlara ve kuvvetlere termik ve mekanik yönlerden delinme kapasitesine kadar dayanabilecek
şekilde düzenlenip boyutlandırılacaktır.
Geri çekmeli kompartımanlar şunlarla donatılacaktır;

-Kompartıman içine konan her geri çekmeli kesici için uygun rehberler,
-Kompartıman içindeki kesiciyi hareket ettirmek için yardımcı manivelalar
ve değişik pozisyonlarda kilitlemek için kilit sürgüler.
Kesici kolayca ve hızla değiştirilebilmelidir. Çalıştırma mekanizmaları, dişli motorla yayı

enerjilendirilmiş tipte olacak ve çalışma sayısı sayacı, otomatik boşaltma ve tripi boşaltma
cihazları ile teçhiz edilecektir.
Kesiciler elle ve uzaktan kumanda edilmeye uygun olacaklardır.
Kesicilerin geri çekilme pozisyonları:

Servis: CB, güç ve yardımcı devreleri sabit devrelere bağlantılı durumda, kompartımanda.
Test için ayrılmış: CB, güç devreleri ayrılmış ve yardımcı devreleri sabit devrelere bağlı durumda,
Geri çekili: CB, güç ve yardımcı devreleri sabit devrelerden ayrık olarak kompartımandan
tamamen geri çekilmiş vaziyette.
Yeterli sayıda yardımcı kontak sağlanmalıdır.

Kumanda, kilitleme ve gösterim amaçları için en az 3 bağlayıcı, 3 ayırıcı yardımcı kontak mevcut
olmalıdır.

5.4.14.8.3. Alçak Gerilim Şaltının Kontrolü
AG kesicilerinin bütün kontaktörleri, uzaktan kontrol, otomatik aktarım cihazları, pozisyon

gösterimi vs. için gerekliliğine göre üzerlerine takılı yardımcı kontaklara sahip olacaklardır.
5.4.14.8.4. Kilitlemeler
Birbirinin tersi yönünde açıp kapama yapan kontaktörler aynı anda çalışmayı engellemek üzere
mekanik veya elektriksel olarak birbirine kilitlenecektir. Fiderlerin elektriksel kilitlemeleri
enerjinin olmadığı durumlar da firma tarafından test edilerek, elektriksel kilitlemelerle ilgili bakım
çalışmalarının yapılabilir olduğuna dair talimat yazdırılacak gerekirse ilave donanımlar firma
tarafından sağlanacaktır.
5.4.14.8.5. Ölçme
Ana dağıtım ekipmanı:
 Her bara bölümü faz-faz ve faz-toprak için, gösterilmesi istenen gerilimi seçmek üzere seçici
anahtarı olan bir voltmetre ya da sayısal ölçme üniteleri ile donatılacaktır.
 Her bara bölümünde alarm ve aktarım cihazı otomatikliği için düşük gerilim rölesi
bulunacaktır.
Alt-dağıtım ekipmanı:
 Her alt dağıtım düzeneği bir voltmetre ve bununla ilgili voltmetre seçici anahtarları veya dijital
ölçme üniteleri ile teçhiz edilecektir.
Gerilim izleme ve gerilim kaybı alarmları:
 Ana dağıtım ve aynı zamanda alt-dağıtım ekipmanındaki gerilim kaybı, ünite kontrol
odasındaki genel alarm tablosunda gösterilecektir. Müsaade edilmeyen noktalardaki ani voltaj
inişleri ve aşırı voltajlar için alarmlar da sağlanacaktır.
5.4.14.9. Elektrik Motorları İçin Genel Gereksinimler
Motor sürücüleri IEEE995’e uygun düşük harmonik model seçilecektir. Ayarlar ve O&M manuel
soft olarak işin bitimine müteakip EÜAŞ’a teslim edilecektir. Elektrik motorların listesi motor güç
hesabı ile birlikte verilecektir. Tüm motorlar sahada acil stop butonu olacak şekilde tesis
edilecektir. Motor acil stop butonu vasıtasıyla durdurulduğunda ilgili proses ekipmanları
emniyetli bir şekilde durması sağlanacaktır. Motorların verimleri ve anma çıkış gücü 0,75 kW ile
375 kW arasındaki motorların verimi IE3 verim seviyesinden düşük olmayacak, IE2 verim
seviyesinde ise frekans kontrollü olarak temin edilecektir (IEC34-5). Tüm motorlar IP55
seviyesinde korumalı olarak temin edilecektir. Standartlarının en son basımına uygun şekilde
olacaktır.
Bütün motorlar onaylı imalat olacak ve bu sözleşmenin gereksinimleri ile uyum içinde
bulunacaktır. Bunlar terminal kutuları, kablo girişleri ve gerekli yerlerde ısıtıcıları ile birlikte
eksiksiz olacaktır. Aynı tipteki motorlar tamamen kendi aralarında değiştirilebilir ve IEC motor
standart ölçüleri ile uyumlu olacaktır (uygulanabildiğinde).

Diğer bir şekilde belirtilmemiş ve/veya onaylanmamış ise AC motorları sincap kafesli indüksiyon
tipli derin yarıklı veya çift sincap kafesli olacaktır.
Motorlar aşağıdaki ve diğer ilgili IEC standartlarının en son basımlarına uyar şekilde tam yük
işletmesi için tasarımlanacaktır:
- IEC34-1:Anma değeri ve performanslar.
- IEC34-2,34-2A:Döner Elektrikli makinelerin kayıp ve verimlerini testlerle belirleme
metotları.
- IEC34-5:Döner makinalar için muhafazaların sağladığı koruma seviyelerinin
sınıflandırılmaları.
- IEC34-6:Döner makinaları soğutmanın metotları.
- IEC34-7:Döner makinalar, yapım ve montaj düzenlemeleri tipleri için semboller.
- IEC34-8:Döner makinaların terminal işaretlemeleri ve dönüş yönü.
- IEC34-11:Dahili termal koruma.
- IEC34-12:600 Volt dahil olmak üzere bu gerilime kadar olan üç fazlı, kafesli, tek hızdaki
indüksiyon motorlarının yol alma performansları.
- IEC34-13:Değirmen Yardımcı motorları için spesifikasyon.
- IEC34-14:Döner elektrik makinaları vibrasyonun ölçümü, değerlendirilmesi ve boyutları ve
şiddetinin limitleri.
- IEC72-1:Döner elektrik makinaların boyutları ve çıkış anma değerleri.
- IEC72-2:Döner elektrik makinaların boyutları ve çıkış anma değerleri.
- IEC60034-9: Standardına uyumlu nominal güç-devir-kutup sayısına göre olması gereken
gürültü seviyelerini içeren tablolara göre seçilecektir.
Genel olarak 3 fazlı motorlar kullanılacaktır. Diğer motor tipleri ancak karakteristikleri daha uygun
olduklarında kabul edilebilir. Özel durumlar için DC motorları sağlanacaktır. Kireçtaşı Öğütme
Tesisinde çalışan bütün motorlar ile ilgili bilgiler (devrede, arıza, remote, lokal pozisyonları) lokal
kontrol panosu üzerinden/motor kontrol ünitelerinden ve SCADA ekranından izlenebilecektir.
5.4.14.9.1. Anma Değeri Plakaları ve İşaretleme

Her motor IEC (34-1) veya eşdeğeri uyarınca işaretlenmesi yapılan bir anma değeri plakasına sahip
olacaktır.
Tek yönlü dönüşe sahip olan motorların dönüş yönü, tahrik yönünün aksi tarafındaki ucunun
koruyucu plakası üzerine konan bir ok vasıtası ile açıkça belirtilecektir.
5.4.14.9.2. Motor Listeleri

Yüklenici aşağıda belirtilen bütün gerekli teknik veriyi içeren detaylı motor listelerini verecektir:
1. Parça ve kod no.
2. Ünitenin tanımı ve yeri.
3. Motor ve tahrik edilen makinanın imalatçısı ve katalog no.su.
4. Tahrik edilen makinanın tasarım hızı ve anma değeri.
5. Çalışma tipi (sürekli, fasılalı, sadece yol verme için).
6. Motor yapısının, soğutulmasının ve korunmasının tipi.
7. Gerçek servis faktörü.
8. Elektriksel tasarım verileri, yani: Plaka değeri, anma gerilimi, anma hızı, anma akımı, güç
faktörü, verim, yol verme akımının anma akımına oranı, çekme torkunun anma torkuna
oranı,

9. Diğer elektriksel verileri, yani: Maksimum karşıt torkta yol alma zamanı, müsaade edilen
yol verme sıklığı (sadece 10 kW üzerindeki motor için),
10. Sistem anma yükünde çalışırken motor girdi, değerleri.
11. Motor Koruması: İmalatçı, tip ve ayar değerleri,
12. Tahrik ucu ve tahriksiz uç yatakları: İmalatçı, tip, tip no.su ve ölçüsü,
13. Yağ imalatçısı, yağ miktarı, tipi ve servis süresi,
14. Fırça imalatçısı, ölçüsü, tip no.su, kullanımda olan fırça sayısı, servis ömrü, müsaade edilen
akım taşıma kapasitesi ve müsaade edilebilir yay basıncı,
50 kW ve üzerinde etiket değeri olan motorlar için aşağıda belirtilen ilave bilgi Yüklenici
tarafından sağlanmalıdır.
15. Kullanılan her tipteki motorda anma geriliminin 1.0 ve 0.7 katı için motor tork ve yol verme
akımı eğrileri.
16. Çalışmakta olan her makine için maksimum yük tork eğrileri.
17. Müsaade edilebilir yol vermelerin sayı ve sürelerini belirlemek için muhtelif motor çalışma
sıcaklıklarını ve ön yükleme şartlarını baz alan hesaplama matriksi.
Elektrik Motorları Testleri

a)Atölye Testleri
Her motor üretim yerinde test edilecektir. Söz konusu testler, tümüyle Yüklenicinin
sorumluluğunda olmak üzere, IEC standartlarına uygun olarak gerçekleştirilecektir.
100 kW’a kadar olan motorlar için, motor üreticisinin standart test programı uygulanacaktır. 100
kW’ın üzerindeki motorlar için en az aşağıda belirtilen testler yine aşağıda tanımlandığı şekilde
uygulanacaktır.
GRUP1 TESTLERİ
Bu testler, 100 kW’ın üzerindeki her bir motor üzerinde uygulanacaktır.
-Yüksüz test (anma gerilimde yüksüz akımın ve yüksüz kayıpların ölçülmesi),
-Kısa devre testi (anma akımı ve kilitli rotor konumu için, terminal geriliminin ve çıktısının
ölçülmesi),
-Kayıpların toplanması ile verimin hesaplanması,
-Sargı direncinin ölçülmesi,
-Dielektrik (yalıtkanlık) testi,
-İzolasyon direncinin ölçülmesi,
-Rotor ve stator arasındaki hava boşluğunun kontrol edilmesi
-Vibrasyon ölçümü,
-Terminal işaretlerinin ve dönmesinin kontrol edilmesi,
-Aksesuarların işlevlerini doğru biçimde yerine getirip getirmediklerinin kontrol edilmesi.
GRUP3 TESTLERİ
Bu ek testler, 1 MW’nin üzerindeki her tip için bir motor üzerinde uygulanacaktır.
− Aşırı hız testleri.

GRUP4 TESTLERİ
Bu testler, tip test sertifikalarının EÜAŞ ’a sunulmuş olması durumunda uygulanmayacaktır.
− Her tip motor için, ısı testi,
− Her tipteki motorlar için, kısmi ve tam yükteki verim eğrilerinin çizilmesi.
− Güç faktörü:
Tam yükteki güç faktörünün belirlenmesi (iki watt metre yöntemi). Kısmi yükteki güç faktörleri
ayrıca invertör motorlar için ölçülecektir. Bu testlerin üreticinin tesisinde gerçekleştirilmesi
durumunda, test raporları motorun sevkiyatından önce EÜAŞ’a sunulacaktır.
Bu testler sahada veya tahrik edilen ekipman üreticisinin tesisinde gerçekleştirilecektir. Bu testlere
EÜAŞ’tan ilgili personel katılacaktır.
b) Şantiyedeki Testler
EÜAŞ tarafından istenilen bu testler, uygun montaj, işletmeye alma ve ekipmanın işlevlerini
görmek için gerçekleştirilecektir. Sahada en az aşağıda belirtilen testler gerçekleştirilecektir:
− Nem bulunmadığının ve düzgün yağlamanın incelenmesi.

− Mekanik kısım ile doğru yerleşim, dönme ve işletme koşullarının kontrol edilmesi.
− Isıtıcı ile RTD’nin devre izolasyon direncinin ölçülmesi.
− İzolasyon direncinin ve polarizasyon endeksinin ölçülmesi.
− Sargı ve RTD direncinin ölçülmesi.
− 100 kW ve daha yüksek anma gücündeki motorlarda yüke bağlı iken başlatma süresi ve başlatma
akımının salınım ölçümü.
− Ölçüm ve gösterge cihazlarının kalibrasyonu.
− Motor vibrasyonunun kontrol edilmesi (100 kW ve daha yüksek güçteki motorlar). Vibrasyon
belirtilen değerleri aşarsa vibrasyon analizi gerçekleştirilecek ve sunulacaktır.
−Yatak izolasyonunun kontrol edilmesi.
5.4.14.9.3. Değişken Hızlı Sürücü Sistemi
a) Sincap Kafesli İndüksiyon Motorları İçin Frekans Konvertörü
Eğer alçak gerilim frekans konvertörleri temin edilecekse aşağıdaki karakteristikler aranacaktır.
Frekans konvertörlerinin ve bağlı oldukları panoların dizaynı üretimi ve testleri IEC ve VDE
standartlarına uygun olacaktır. Sistemde aktarım olması veya başlatma prosesi nedeni ile ana
besleme gerilimindeki kısa sureli gerilim düşümü veya kesinti durumunda sürücü sistemi otomatik
şekilde shut-down olmaması güvence altına alınmalıdır.
b) Frekans Kontrollü Sürücü Sistemleriyle İlgili Teknik Açıklama
Kullanılması durumunda; her bir frekans konvertörü bağlı bulunduğu panodan ayrı bir kablo ile
beslenecektir. Çıkış bağlantısı, konvertörler ile uyumlu gerekli şalt sistemine sahip olacaktır. AG
frekans konvertörleri için olan motorların on-off kontrolü frekans konvertörü kabininin içine
yerleştirilecek bir güç kontaktörü ile yapılacaktır.
Hız kontrolörü, konvertörün karşılıklı iletişimin koruma ve güvenli komponentlerin kontrolünü

güvence altına alacak olan bir mikroişlemci bazlı ünite tarafından yönetilecektir.

Sürücü pek çok analog ve dijital input girişine olanak vermeli seri haberleşme portundan sürücüyle
ilgili kontrol monitör bilgilerini merkezi otomasyon sistemine aktarabilmelidir. Sürücü kendi
kendine test edebilme işlemi için “self diagnostic” özelliğine sahip olmalıdır.
Sürücüdeki arıza durumlarına ve regülasyonlara bağlı olarak gerekli olduğu yerde geri besleme
olması için tako jeneratör kullanılacaktır.
5.4.14.10. Diğer Hususlar

1) Kurulu güç, kısa devre, topraklama ve gerilim düşümü hesapları, proses temel tasarımı ile
birlikte EÜAŞ’ın onayına sunulacaktır.
2) Tüm güç kabloları yangın geciktirici özellikte seçilecektir. Çekilen tüm kablolara hi-pot testi
yapılacak ve test yapılırken EÜAŞ yetkilileri davet edilecektir.
3) Motorların no-load testleri yapılacak bu sıradaki akım ve vibrasyonları kayıt altına alınıp iş
bitiminde EÜAŞ’a teslimi yapılacaktır. No-load testlerine EÜAŞ yetkilileri davet edilecektir.
4) Yüklenici yapım süresince şantiye faaliyetleri için gerekli elektrik enerjisini temin etmekten
sorumludur. Bu elektrik enerjisini temin etmek için, Yüklenici ilgili dağıtım şirketine
başvurarak 34,5 kV hat için gerekli abonelik işlemlerini gerçekleştirecektir.
5) Yapılan tüm elektrik montajı işleri, “Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” ve “Elektrik İç
Tesisleri Yönetmeliklerine” ve “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine ve ilgili
diğer yönetmeliklere, standartlara uygun olarak tesis edilecektir.
6) Kireçtaşı Öğütme Tesisi inşaat alanındaki UEDAŞ şirketine ait mevcut 34,5 kV elektrik iletim
hattının deplase işi için Yüklenici tarafından proje yapılacak, gerekli onaylar alındıktan sonra
Yüklenici tarafından söz konusu iş yapılacaktır. UEDAŞ ile Yüklenici arasındaki
koordinasyon EÜAŞ tarafından sağlanacaktır.
5.4.15. Ölçü Kontrol ve Kumanda Sistemi

5.4.15.1. Enstrümantasyon ve Ölçüm
Kurulacak sistemle ilgili tüm enstrüman ve kontrol elemanlarının (performans testi ölçümleri
dahil) prosesin ihtiyacına uygun şekilde seçimi ve temini Yüklenici tarafından yapılacak olup
EÜAŞ’ın onayına sunulacaktır. Bu kapsamda, Enstrüman ve kontrol elemanlarında aşağıdaki
hususlar göz önüne alınacaktır:
- Denetim ve kontrol ekipmanlarının bütün parçaları sağlam yapılmış olmalı ve ölçme hataları ve
tepki süreleri mümkün olduğu kadar az olmalıdır.
- Genel bir kural olarak, debi ve yoğunluk ölçüm transdüserleri dışında, kilitleme amaçlı ölçüm
noktaları ve ölçüm ekipmanları VGB Kuralları uyarınca denetim veya otomatik kontrol cihazlarına
ait ölçüm ekipmanından ayrı olacaktır. Denetim ve otomatik kontrol amaçlı ölçme noktaları ve
diğer parçalar, prosesin ihtiyacına göre birbirlerinden makul ölçülerde ayrılmış olacaktır.
- Döngünün arıza yapması durumunda hatalı ölçümü engellemek üzere gerekli tüm önlemler
düşünülecektir.
- Sahada monte edilecek enstrüman ve otomatik kontrol elemanları minimum IP 65 koruma
sınıfında olacaktır.
- Tüm enstrüman, uluslararası standartlara sahip markalardan seçilecektir (Fisher Rosemount,
ABB, Siemens veya eşdeğeri gibi).
- Sistemde kullanılacak olan tüm ekipman, cihaz, enstrüman, kontrol sistemleri vs tüm malzemeler
TSE, VDE, ve IEC standartlarından uygun olanına sahip olacaktır.
- Tesiste bulunan yardımcı ünitelerin filtre sisteminde kullanılması sırasında ihtiyaç duyulan farklı

veriler için gerekli olan tüm kontrol cihazlarının (basınç düşürücü, debi kontrol vanası, sıcaklık
kontrolörü vb. gibi) temini Yüklenicinin sorumluluğundadır.
5.4.15.1.1. Transmiterler/Transdüserler
Elektronik ölçüm transmiterleri ve transdüserleri mümkün olduğunca tek tipte ve ağır işletme
şartlarına göre tasarlanacaktır. Sıcak, soğuk, nem, radyo paraziti ve mekanik titreşimi yüksek
güvenilirlikte ve uzun dönem stabilitesi % 0,2’den daha iyi olacak şekilde uç çevre şartlarında
çalışacaktır. Transmiterler DIN IEC 381 PART 1 direktiflerine göre % 0…..100 ölçüm aralığında
4-20 mA direk döngü akımına sahip olacaklar ve 750 ohm’a kadar yükleri çalıştırabilir olacaktır.
Sinyal döngüsünün sürekliliği otomatik olarak kontrol edilecek ve I/O ünitelerinden veya
kontrolörlerden beslenecektir.
Transmiterler üniteyi yerinde saha testi yapabilecek test ve kalibrasyon portu ile sağlanacaktır.
Transmiterler çıkışın açık veya kısa devrelerine hasar olmadan dayanabilecektir. Harici
hizmetlerde kullanılacak olan transmiterler gerektiği takdirde mahfazalı ve donmaya karşı
korunaklı olacaktır.
5.4.15.1.2. Aktüatörler (Tahrikler)

Tersi kararlaştırılmadıkça, vana aktüatörleri doğrudan ilgili vanaya tespit edilecektir. Vana
aktüatörlerinin vananın temeline tespit edilme vasıtası olmayacaktır.
Vana aktüatörleri maruz bırakıldıkları ortam sıcaklığında açığa çıkabilecek tüm ısı girdisine
(vanadan iletilen, prosesden yayılan, vs.) tolerans göstererek doğru şekilde çalışacaklardır. Tüm
aktüatörler (elektrikli, pnömatik vs.) gerekli limit anahtarları/konum göstergeleri ile donatılacaktır.
Aktüatörlerin el çarkları yandan monte edilen tipte olacaktır.
5.4.15.1.3. Sıcaklık Ölçümü

Uzaktan gösterilecek ve kaydedilecek sıcaklıklar, direnç termometreleri veya termokapıllar
vasıtasıyla ölçülecek ve bunlar gerektiğinde ölçüm transmitterları kullanılmadan doğrudan I/O
ünitelerine bağlanabileceklerdir.
5.4.15.1.4. Isıl Çiftler (Thermocouples)

Isıl çiftler sırasıyla ilgili IEC 584 ve/veya DIN 43710 normlarına göre olacaktır. Isıl çift başlıkları
hafif metal döküm olacaktır. Aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır.
• Termal dengeye ulaşması için geçen zaman mümkün olduğunca kısa olacaktır,
• Isılçiftler uzun dönem kalibrasyon sapmaları azaltılacak şekilde korunacaktır,
• Isılçift seçilen sıcaklık değişiklikleri için en yüksek çıkış sinyaline sahip olacaktır,
• Topraklanmamış ölçüm eklemi tipinde ısıl çiftler kullanılacaktır.
5.4.15.1.5. Platin Rezistans Termometreler

Platin Rezistans Termometreler IEC 751 standardına göre olacaktır. Platin Rezistans
Termometreler 10 m’ye kadar 2 telli, 150 m’ye kadar 3 telli ve 150 m üzerinde 4 telli tipte
olmalarına izin verilecektir. Platin Rezistans Termometreler metal kaplı, seramik paketli, topraksız
tipte olacaktır. Bir RTD’nin ana rezistans değeri 0°C de 100 Ohm olacaktır.
5.4.15.1.6. Termoyuvalar
Metal kılıf şeklinde izole edilmiş ısıl çiftler ve diğer sıcaklık sensör elemanları, tesis işletme
halindeyken personel emniyetini sağlamak ve sensör elemanlarının kontrol edilmesine ve
değiştirilmesine olanak tanımak üzere ortamından termo yuvalarla korunacaktır. Termo yuvaların

daldırma uzunluğu elemanın sıcaklığa duyarlı bütün parçasının ölçülecek ortama belli bir pay
ilavesi ile daldırılmasına izin verecek kadar uzun olacaktır.
Termoyuvalar, tamamen türbülanslı akışın vibrasyon etkisini önlemek için yeterli sağlamlığa sahip
olacaktır. Pirinç termo yuvalar düşük sıcaklık, basınç ve hız durumları için uygulama sınırlı olacak
ve EÜAŞ’ın onayına tabi olacaktır.
5.4.15.1.7. Basınç Ölçümü

Otomatik kontrol döngüsü ve uzak gösterim için basınç ölçümü 4-20 mA katodlama akımlı yüksek
hassasiyette çıkışı olan uygun basınç transmiteri vasıtasıyla yapılmalıdır.
5.4.15.1.8. Basınç Göstergeleri (PressureGauges)

Aside dayanıklı çelik kasalı, paslanmaz çelik tüplü (veya monel) proses basınç göstergelerinin
sönümleme sıvısı, tercihen silikon yağı ile doldurulacak ve basınç dengeleme diyaframı olacaktır.
Potansiyometrik elektrik transmiteri olan basınç göstergelerine ve temaslı basınç göstergelerine
izin verilmeyecektir. Basınç göstergelerinin hassasiyeti gösterge aralığının en az % 1’i olacaktır.
Düşük basınç uygulamalarında hassasiyet % 2’ye kadar izin verilebilir.
Gösterge basınç aralığı normal çalışma basıncının iki katı olacaktır. Maksimum çalışma basıncı
toplam gösterge aralığının % 75’ini geçmeyecektir.
Basınç göstergeleri normal olarak kalibre edilecek ve dikey pozisyonda monte edilecektir. Makine
temelinden bağımsız olarak vibrasyonsuz olması için dikkat sarf edilmelidir. Vibrasyona karşı
vibrasyonsuz mesnetler veya kapiler kullanılacaktır. Basınç göstergeleri doğrudan ölçüm
noktalarına monte edilmeyecek fakat ölçüm noktasından gösterge taşıyıcı vasıtasıyla belli bir
mesafede düzenlenecektir.
Fark basınç göstergeleri için ya paslanmaz çelik körükler veya tüm statik basınca karşı durabilen
mebran tipleri kullanılacaktır. Fark basınç göstergelerinin hassasiyeti % 2’ye kadar kabul
edilebilir. Civa doldurulmuş tip fark basınç göstergelerine izin verilmeyecektir.
Basınç ölçüm sistemi; ihtiyaca göre; vanalar, izolasyon vanaları, havalandırma ve test vanaları,
eşitleme vanaları, blöf vanaları, vana blokları, borular, yoğuşma rezervuarları, sızdırmazlık
kapları, çöktürme çemberleri, transmiterler, basınç ve numune problarını içerecektir.
5.4.15.1.9. Fark Basınç Ölçümleri

Fark basınç için tüm ölçüm transdüserleri aşağıdaki ekipmanlara sahip olacaklardır:
- Sırasıyla, doğrudan yoğuşum tankları ve aktif basınç uç noktaları üzerine takılacak kesme
vanaları,
- Transdüserin aktif basınçtan ayrılmasına ve transdüserlerin sıfır noktasında kontrolüne olanak
tanıyan, test bağlantılarıyla donatılmış vana blokları,
- Aktif basınç tüplerini temizlemek için blöf vanaları.
Ayrı bağlantı uçlu yerine kaynaklı orifis plakaları 316 tipi paslanmaz çelikten (veya eşdeğeri)
yapılacaktır. Tasarım ve uygulama, ölçümü etkileyecek hiçbir türbülans oluşmayacak bir şekilde
yapılacaktır.
316 tipi paslanmaz çelikten yapılacak nozüller boru duvarına çift basınç uçlu set ile monte
edilecek, gerektiğinde yerinde kaynaklı olacaktır.

5.4.15.1.10. Enstrümantasyon İçin Hat Isıtma ve İzolasyon
Açık alanlarda tesis edilen tüm enstrüman transdüserleri, ölçme borulamaları vs. hat ısıtmalı ve
izole edilmiş olacaktır. Bu amaçla transdüserler ve borular, otomatik kontrollü bir hat ısıtma
sistemi veya boşaltma olanağı ile donatılacaktır.
5.4.15.1.11. Kumanda Sistemi

1) Proses akışını otomatik olarak kontrol edebilmek, parametreleri ve alarmları izlemek için
Kireçtaşı Öğütme Tesisinde PLC- SCADA sistemi kurulacaktır. SCADA ekranından proses
kontrolü yapılacak, tüm alarmlar ve arızalar ekranda görülecek ve SCADA sistemine
kaydedilecektir.
2) Elektrik/Pano odalarında PLC ve MCC panoları ayrı bölümlerde olacaktır.
3) Yüklenici PLC odasında en fazla 21 °C, MCC pano odasında en fazla 30 °C sıcaklık olacak
şekilde iklimlendirme sistemi tasarlayıp, kuracaktır.
4) PLC SCADA sistemi, uluslararası standartlara sahip firmaların ürünü olacak ve enerji
kesilmelerinde PLC’de programın silinmesini engelleyecek şekilde EPROM vb. olacaktır.
5) Yüklenici, PLC ve SCADA sistemindeki yazılımı iş bitiminde son şekli ile EÜAŞ’a teslim
edecektir. Ayrıca, PLC nin ve SCADA sisteminin gerekli lisanslı yazılımlarını verecektir.
6) SCADA sistemi için en az 2 adet ofis tipi bilgisayar ve 2 adet 19" ekran sağlanacaktır.
SCADA sisteminin yazılımı tedarikçinin son versiyonu olacak ve güncel Windows işletim
sistemlerini destekleyecektir. Ayrıca bu SCADA bilgisayarlarının en az birinden sahadaki PLC
sitemine bağlantı sağlanarak logic modifikasyonlar bu terminalden yapılabilecektir. SCADA
sisteminde kaydedilen alarm ve trend değerlerinden istenildiğinde çıktı alabilmek için 1 adet çok
fonksiyonlu A3-A4 renkli lazer yazıcı sağlanacaktır.
7) SCADA ekranı üzerinden Kireçtaşı Öğütme Tesisini devreye alma ve çıkarma işlemi operatör
tarafından otomatik olarak yapılacaktır. PLC programı kazan için gerekli olan minimum
% 98,5’i < 700 µm, partikül boyut dağılım tablosuna uygun olarak ve BGD Tesisi için gerekli olan
minimum % 95’i < 40 µm boyutlarında üretim için uygun olacak, PLC SCADA sistemi ile besleme
silosunda ve ürün silolarında en az; değirmen besleme tartım miktarı kontrolü, öğütülmüş ürün
miktarı kontrolü, hava debisi basınç ve sıcaklık kontrolü, separatör hız kontrolü, vibrasyon izleme,
redüktör yağ ve su sıcaklıkların kontrolü, silolara pnömatik sevk sistemi vb. gibi sistemin çalışması
için gerekli tüm kontroller ekrandan yapılabilecek, hafızaya kayıt ve monitör ile izleme
sağlanacaktır. Sistemde meydana gelen tüm arızalar izlenebilecektir.
8) Ayrıca, tesisin çalışması sırasında anlık izlenen tüm veriler grafiksel olarak ayrı ayrı
izlenebilecektir.
9) Kullanılacak panolar; koruma sınıfı yüksek (minimum IP 65), krom malzemeden olacak, kablo
girişleri alttan olacak ve tam sızdırmazlık sağlanacaktır.
10) PLC sistemi, SCADA veya DCS sistemleri ile haberleşebilecek MODBUS, OPC vb.
haberleşme protokolüne veya TCP/IP’ye (Ethernet) çıkılabilecek haberleşme protokolüne sahip
olacaktır.
11) PLC sistemindeki I/O modülleri sisteme TCP/IP veya profibus protokolleriyle bağlanacaktır.
PLC CPU’ları yedekli (redundant) olacaktır.
12) Bütün otomasyon sistemleri ve operatör istasyonları bir kesintisiz güç kaynağı (UPS)
üzerinden beslenecektir. Enerji kesildiğinde operatör ekranları kararmayacak ve proses en az 2
saat izlenebilecektir. Kesintisiz güç kaynağı (UPS), Yüklenici tarafından temin edilecektir.
13) Tesis edilecek Kireçtaşı Öğütme Tesisi PLC sistemi ile Santralın Kül PLC sistemi ve FGD
DCS sistemi arasında pnömatik hat akış bilgileri, Kazan ve FGD öğütülmüş kireçtaşı siloları

seviye bilgileri ile ihtiyaç duyulması durumunda ilave sinyallerin karşılıklı aktarılması işi
Yüklenici sorumluluğunda gerçekleştirilecektir.
14) Tüm yazılımların backup’ları 1 adet harici hard diskle teslim edilecektir. Kullanılan
yazılımların lisansları da yine iş bitiminde Yüklenici tarafından EÜAŞ’a teslim edilecektir.
5.4.15.2. I&C ve Kablolama

1) I&C ile ilgili projeler, detay tasarım kapsamında EÜAŞ’ın onayına sunulacaktır.
2) Sahada kullanılacak olan tüm I&C enstrümanları EÜAŞ’ın onayına müteakip sipariş
edilecektir.
3) Vibrasyon sensörü monte edilecek motor, değirmen vb. ana ekipmanlar EÜAŞ ile birlikte
belirlenerek, değerlerin SCADA sisteminde izlenebilir olması sağlanacaktır. Vibrasyon
sinyallerinin alarm ve trip değerleri de PLC-SCADA sisteminde tanımlanacaktır.
4) Kireçtaşı Öğütme Tesisinin Yangın Algılama ve Yangın Söndürme sistemleri ülkemizdeki
ilgili yönetmeliklere uygun olarak dizayn edilecektir. Tesis edilecek algılama sistemi sensor
bazında Santralın mevcut ESSER marka algılama sistemine entegre edilecektir. Kireçtaşı
Öğütme Tesisinin yangın algılama sensör bilgileri aynı zamanda İtfaiye servisince de
izlenebilecektir.
5) Kireçtaşı Öğütme Tesisi ofisleri ve işletme mahalleri için, personel sayısına uygun olacak
şekilde sayısal telefon sağlanacaktır. Kullanılacak olan sayısal telefon devreleri Santralın ana
kumandasında yer alan AlcatelOmniPCX 4400 telefon Santralına entegre edilecektir. Bu
kapsamdaki bütün telefon makinaları, kablolama, bağlantı ve entegrasyonla ilgili tüm faaliyet
ile malzemeler Yüklenici sorumluluğunda olup EÜAŞ’ın onayına sunulacaktır.
6) Yüklenici tarafından Kireçtaşı Öğütme Tesisinin dış kuşağında güvenlik maksadıyla kapalı
devre kamera sistemi tesis edilecektir. Bu kapsamda; araç ve personel giriş-çıkışlarının olduğu
yerlere uygun sayıda hareketli kamera, diğer yerlere de yeterince sabit kamera planlanacaktır.
Kamera sayıları belirlenirken tesis bölgesinde ölü bölge kalmamasına riayet edilecektir.
Kullanılacak olan kameralar IP kamera olacak ve asgari 2 megapixel çözünürlüğe sahip
olacaktır. Tesis edilecek kameraların görüntüleri en az 1 ay periyodunda NVR veya DVR
video kayıt cihazlarında saklanabilecektir. Kireçtaşı Öğütme Tesisindeki kamera
görüntülerinin tamamı İşletmenin kamera gözlem odasına aktarılacaktır. Bu odada görüntü
sayısına göre ihtiyaç duyulacak olan en az 65 inç LED ekran/ekranlar da Yüklenici tarafından
temin edilecektir. Tesis edilecek kapalı devre kamera sisteminin projesi EÜAŞ’ın onayına
tabidir.
7) Tüm I/O’lar galvanik izolasyon ile sistemden izole edilecektir. I/O modülleri ve terminal
kutularında (junctionbox) % 20’lik yedek bağlantı yedek olarak bırakılacaktır.
8) Enstrüman kabloları: Alev geciktirici (Flameretardant) özellikli, shield’li; analog sinyaller için
twistedpair olacak şekilde kablo seçimleri yapılacaktır. Kablo listeleri EÜAŞ’ın onayına
tabidir.
9) Sahada kullanılan I&C kabloları güç kabloları ile aynı tava ve güzergahtan geçmeyecektir.
10) Tavalardan çıkış kondüit ile olacaktır. Tüm kondüitler topraklanacaktır.
11) Tüm I&C sisteminin topraklamaları Yüklenici tarafından oluşturulacak temiz toprak
noktasından yapılacaktır.
12) Kullanılacak olan enstrüman kabloları tek taraftan topraklanacaktır.

6. ATÖLYE VE SAHA TESTLERİ
1) Sözleşme kapsamına giren malzeme ve ekipman, atölyede muayene ve testlere tabi tutulacaktır.
Bu muayeneler ve testler Teknik Şartnameye uygun olarak yapılacak ve ekipmanın emniyet
koşulları açısından Sözleşme şartlarını karşılayıp karşılamadığı, ilgili Standartlara, mevzuata
ve mevcut modern tekniğe uygun olup olmadığı ve işçiliğinin tatminkâr olup olmadığı testlerle
tespit olunacaktır.
2) Atölyede gerçekleştirilecek testler, Sözleşme Madde 33.16’da ve bu Şartnamede belirtilen kod
ve standartlara uygun olarak yapılacaktır.
3) İşin başlama tarihinden sonra 3 (üç) ay içinde Yüklenici atölye testlerinin kapsamı, çeşidi,
maksadı, yeri ve muhtemel tarihini belirten geniş kapsamlı bir test programını EÜAŞ'a
verecektir. EÜAŞ bu programı tetkik edecek ve programlanmış testlerden hangilerine
katılacağını Yükleniciye bildirecektir. Yüklenici, atölye test programını testler başlamadan en
az 40 gün önce EÜAŞ’a yazılı olarak bildirecektir. EÜAŞ atölye testlerine gözlemci olarak
nezaret etmek üzere elemanlarını görevli olarak gönderecektir. EÜAŞ’ın görevlendirdiği
elemanların; yol, konaklama ve iaşe masrafları EÜAŞ tarafından; diğer tüm masraflar Yüklenici
tarafından karşılanacaktır. EÜAŞ elemanlarının atölye testlerine katılmış olmaları Yüklenicinin
Teknik Şartname gereğince üstlendiği sorumlulukları ortadan kaldırmaz.
4) Sözleşme gereğince teslim edilecek ve montajı yapılarak işletmeye alınacak malzeme ve
ekipman şantiyede montaj ve işletmeye alma sırasında saha testlerine tabi tutulacaktır. Bu
testler; ekipmanların Sözleşme gerekleri ile emniyet tedbirlerini sağlayıp sağlamadığı, işçiliğin
gerekli kalitede olup olmadığı ve ekipmanın geçerli standart ve yönetmelik koşullarına uygun
olup olmadığını tespit edecektir. Yüklenici saha testleri esnasında tespit edilen eksiklikleri
gidermekle yükümlü olacaktır.
5) Tesisin muhtelif bölümlerinin montajlarının tamamlanmasını müteakip malzeme ve ekipmanın
özelliğine uygun olarak gerekli fonksiyon testleri yapılacaktır. Yüklenici bu amaçla
hazırlayacağı saha test prosedürlerini ve kapsamını detaylı olarak ilgili standartlar ile birlikte
montaj işlerinin başlangıcında EÜAŞ'ın onayına sunacaktır.
6) Tüm saha testleri onaylı test prosedürlerine uygun olarak EÜAŞ’ın katılımıyla
gerçekleştirilecektir.
7. DEVREYE ALMA VE DENEME İŞLETMESİ
Montajın tamamlanmasını müteakip Yüklenici ile EÜAŞ arasında Montaj Tamamlama Protokolü
imzalanacaktır. Protokolün imzalanmasından sonra Tesis Yüklenici tarafından devreye
alınacaktır. Ayar çalışmalarının yapılmasından sonra her bir öğütme ünitesi, her bir pnömatik
sevk hattı ve ilgili ana ekipmanlar toplam öğütme sevk kapasitesi 100 ton/saat olacak biçimde 5
günlük deneme işletmesine tabi tutulacaktır. Deneme işletmesi esnasında tesisinin toplam öğütme
ve sevk kapasitesi 100 ton/saat olacak biçimde standby yedekler üniteleri de ayrıca 5 günlük
deneme işletmesine tabi tutulacaktır. 5 günlük deneme işletmeleri sırasında her bir öğütme
ünitesi, her bir pnömatik sevk hattı ve ilgili ana ekipmanların her birinde en fazla iki adet duruşa
müsaade edilir. Bu duruşlardan her biri en fazla 6 saat olabilir. Yükleniciden kaynaklanan
duruşların sayısının ve süresinin belirtilenlerden fazla olması durumunda 5 günlük deneme
işletmeleri yeniden yapılacaktır. Tesisin deneme işletmesinin başarıyla tamamlanmasını
müteakip tutanak imzalanacaktır. Başarı ile tamamlanan Deneme İşletmesinin tamamlanma tarihi
geçici kabule hazır olma tarihidir.
Deneme işletmesi sırasında üretilen öğütülmüş kireçtaşı miktarı ve özellikleri şartnamede tarif
edilen kriterlere uygun olacaktır.

8. EĞİTİM
1) İşletme grubuna, işletme ve proses (operatör) eğitimi verilecektir. Söz konusu eğitim
performans testlerinden önce verilecektir.
2) Makine, elektrik, enstrüman, bakım-onarım gruplarına; bakım-onarım, kalibrasyon, program
eğitimi verilecektir. Bu eğitim gerektiğinde sisteme müdahale edebilme, işletme ayarı
yapabilme düzeyinde olacaktır. Söz konusu eğitim performans testlerinden önce verilecektir.
3) Yüklenici, eğitim alacak personel sayısına göre eğitim gruplarının, eğitim programının ve
eğitim yerlerinin gerekli düzenlemesini yapacaktır. Eğitim dili Türkçe olacaktır.
Yüklenici tesiste görev yapacak personele hazırlamış olacağı acil durum planları ve risk
değerlendirme raporunda belirtilen hususlara uygun olarak gerekli eğitimleri sağlayacaktır.
9. PERFORMANS GARANTİ VERİLERİ
9.1. Genel Performans Verileri
Normal İşletme
Koşullarında
İşletme Tesis Kapasitesi (Kuru bazda) ≥ 100 ton/h*
Öğütülmüş Ürün Nemi ≤ %1 (ağırlıkça)*
Kazan İhtiyacı Öğütülmüş Kireçtaşı Kapasitesi (Kuru

≥ 80 ton/h *
bazda)
BGD İhtiyacı Öğütülmüş Kireçtaşı Kapasitesi (Kuru
≥ 20 ton/h *
bazda)
Kazan İhtiyacı Öğütülmüş Kireçtaşı Boyut Dağılımı Tablo 3*
BGD İhtiyacı Öğütülmüş Kireçtaşı Boyut Dağılımı Minimum %95’i < 40 µm*
Kazan İhtiyacı Öğütülmüş Kireçtaşı Pnömatik Sevk ≥ 80 ton/h, minumum

Sistemi Kapasitesi (Kuru bazda) % 50 yedekli*
BGD İhtiyacı Öğütülmüş Kireçtaşı Pnömatik Sevk ≥ 20 ton/h, %100
Sistemi Kapasitesi (Kuru bazda) yedekli*
Saatlik Elektrik Tüketimi …kWh** -
Trafo Gürültü Seviyesi (db) …
* Performans testleri sırasında ispat edilecektir

**Yüklenicinin teklifinde verdiği değer olup, performans testleri sırasında ispat edilecektir.

9.2. Kazan için gerekli öğütülmüş kireçtaşının tanecik boyut dağılımı
Tane Boyutu Minimum Maksimum

µm % %
< 700 98.5 100
< 300 87 98
< 200 70 92
< 150 40 80
< 100 20 45
< 30 0 5
9.3. Elektrik Tüketimi
Saatlik elektrik tüketimi: Teknik Şartnamede belirtilen fiziksel ve kimyasal özelliklerdeki

kireçtaşından Tesisin kesintisiz olarak 24 saat esasına göre çalıştırılması ile 80 ton/saat kazan için
öğütülmüş kireçtaşı ürünü ve 20 ton/saat BGD için öğütülmüş kireçtaşı ürünün üretilmesi ve
toplamda oluşan 100 ton öğütülmüş kireçtaşının pnömatik sevk hatları ile Santralın ilgili silolarına
sevki dahil tüm Tesisin 24 saatlik elektrik tüketim değeri olup, saatlik ortalaması alınacaktır.
9.4. Trafolarla İlgili Toleranslar
Garanti edilen karakteristikler aşağıda verilen toleransa tabi değerlerinin içinde kalması halinde,
kuru tip trafoların bu Şartname şartlarına uygun olduğu kabul edilecektir:
1) Toplam Kayıplar;
Red sınırları yönünden : +%10
2) Yüksüz ve yüklü durumda kayıplar;

Ceza uygulamaları yönünden : % 0
Red sınırları yönünden : +%14,28
3) Anma Voltajı oranı (ana kademede);

Red sınırı yönünden anma değerinin ±%0,5’i veya anma akımında yüzde olarak ölçülen empedans
voltajının ±%10’u, değerinden küçük olanı.
- Diğer kademelerde voltaj oranı; red sınırı yönünden, sözleşmede belirtilen oranın ±%1’i,
- Anma akımında empedans voltajı (ana kademede); red sınırı yönünden anma değerinin
±%10’u,
- Diğer kademelerde empedans voltajı; red sınırı yönünden, kademe için mutabakata varılan
değerin +%14,28’i,
- Yüksüz akım, red sınırı yönünden anma değerinin %30’u,
- Ses basıncı seviyesi; red sınırı yönünden +3 dB (A).

10. GEÇİCİ KABUL
Geçici kabul çalışmaları Sözleşme Madde 33.25’e göre yapılacaktır.
11. PERFORMANS TESTLERİ
1) Performans Testleri, Geçici Kabul çalışmaları kapsamında yapılacaktır.

2) Yüklenici iş programında öngörülen performans test tarihinden en az 3 ay önce performans
test prosedürünü hazırlayarak EÜAŞ’ın onayına sunacaktır. Performans testleri onaylı test
prosedürüne uygun olarak yapılacaktır.
3) Testlerde kullanılacak ölçü aletlerinin kalibrasyonu performans test tarihinden en fazla 4 ay
önce akredite bir kuruluş tarafından yapılacak ve bu kalibrasyon sertifikaları EÜAŞ’a
sunulacaktır. Bu cihazların sahaya getirilmesi ve kurulması Yüklenicinin sorumluluğundadır.
4) Performans testleri kalibre edilmiş test aletleri ve cihazları kullanılarak, en son Test Kodları
ve Sözleşmede belirtilen işletme koşullarındaki garanti değerlerinin doğrulanması için
yapılacaktır.
12. RED’LER VE CEZA UYGULAMALARI
12.1. Red Durumları

Performans testleri neticesinde şartnamede talep edilen ve (*) yıldızla belirtilen garanti
değerlerinin sağlanamaması durumunda tesis bölümler halinde yada bütünüyle red edilecektir.
12.2. Cezalar
12.2.1. Fazla Elektrik Tüketimi Cezası
Toplam elektrik tüketimi garanti değeri, normal işletme koşullarında 24 saatlik süreyle tüketilen
aktif enerji ölçülerek ve saatlik ortalaması alınarak hesaplanacaktır. Ortalama tüketim değerinin,
Tesisin garanti edilen toplam elektrik tüketimi değerinden fazla olması halinde, fazla elektrik
tüketiminin her kWh’i başına 30.000 TL tutarında ceza uygulanacaktır.
12.2.2. Trafolar ile İlgili Cezalar

Yüklenici tarafından yapılan geliştirme ve değiştirmelere rağmen trafolarda garanti edilen
değerlere ulaşılamazsa, EÜAŞ trafoyu reddetmeden, her trafo için aşağıdaki ceza miktarlarını
uygulama hakkına sahip olacaktır:
1) Garanti edilen değeri aşan her bir dB gürültü seviyesi için, kuru tip transformatörler için;
30.000 TL
2) Anma çıkış gücündeki her yüzde birlik azalma için, ekipman fiyatının % 2’si.
3) Empedans geriliminde garanti edilen değerden her yüzde birlik fark için 8.100 TL.
Eğer sıcaklık artış limitleri trafolar anma çıkış gücüne ulaşmadan önce garanti edilen değerleri
aşarsa ve meydana gelecek çıkış gücü eksikliği için, anma çıkış gücüne uygulanan durumdaki gibi
cezalandırılır.
Eğer cezaların toplamı, birim kalem fiyatının % 10’unu aşarsa veya yukarıda belirtilen
toleranslardan bir tanesi aşılırsa, EÜAŞ arızalı trafoyu reddetme hakkına sahip olacaktır.
Garanti edilen verilerden daha iyi elde edilen veriler için EÜAŞ herhangi bir prim ödemeyecektir.

13. İŞ KAPSAMINDA VERİLECEK DOKÜMAN
1) Temel ve Detay Mühendislik projeleri,

2) İş programı
3) Nihai proses akım şemaları,
4) Her ekipman için gereken kurulu ve tüketim güç miktarı, tüketilen maksimum buhar miktarı
5) Orijinal projeleri (inşaat, mimari, mekanik, elektrik, enstrüman) (3 takım, 1 takım da Autocad
ortamında CD’de),
6) Proses kontrol sistemine ait dokümantasyon,
7) PLC programı, SCADA programı, SCADA ve PLC nin lisanslı yazılımı
8) Sistem ile ilgili programlama, güncelleme, yeniden yükleme vb’de kullanılan tüm cihaz,
ekipman ve aksesuarlar ücretsiz olarak verilecektir.
9) Ekipman poz no ve sipariş kodları,
10) Siparişe esas parça kodları,
11) Yük ve yerleşim çizimleri,
12) Montaj projeleri ve manuelleri,
13) Ekipman bilgi föyü, bakım ve kullanma talimatları,
14) Elektrik ve otomasyon projelerinin kapsamı; kuvvetli akım projeleri, zayıf akım projeleri
(alarm, telefon, yangın ihbar vb.), topraklama projeleri, tepsi-tava projeleri, motor kontrol ve
kumanda projeleri, tek hat şeması, otomasyon sistemi ile ilgili projeler, pano odası yeri ve
yerleşim planı, aydınlatma ve kombine priz panoları projeleri, PLC ve SCADA sistemi ile ilgili
projeler, tüm uygulama ve detay projeler, proses otomasyonu yazılım için gerekli talimatlar ve
kontrol algoritmaları.
14. İŞİN SÜRESİ
İşin süresi, yer teslim tarihten itibaren 330 (üçyüzotuz) takvim günüdür. Bu süreye, Deneme
İşletmesi de dahildir.
EKLER:
Ek I : İnşaat İşleri Özel Teknik Şartnamesi
EK I-1 : Zemin Etüt Raporu
EK I-2 : Vaziyet Planı
EK I-3 : Dış Çitin Plan ve Detayları
Ek II : Mevcut Santral Bilgileri
Ek III : Proses Akış Şeması
Ek IV : Konfigürasyonlar

Ek 8 Kirectaşı Ögütme Tesisi Teknik Şartnamesi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ek 8 Kirectaşı Ögütme Tesisi Teknik Şartnamesi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

KİREÇTAŞI ÖĞÜTME TESİSİ YAPIMI

Yapımı Devam Eden BGD Tesisinin,

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 1 / 45

4.1. Santral Yeri, Şantiye Koşulları

Santral rakım olarak, deniz seviyesinden 120 ila 140 m yüksektedir.

4.2. Genel İklim Koşulları

5. MÜHENDİSLİK, İMALAT, İNŞAAT VE MONTAJ İŞLERİ

5.1. Genel Gereksinimler

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 2 / 45

Tesisin elektronik ekipmanlarının ve sistemlerinin güvenli işletimi için galvanik, elektromanyetik

Elektromanyetik uyumluluk (EMC) elektrikli ve elektronik sistemlerin tasarımında ve üretiminde

5.1.1 Gürültü ve Titreşim Seviyeleri

5.1.1.1 Gürültü Seviyesi

İşletme ve bakım personelini fiziksel ve psikolojik zararlardan korumak ve tesisin sürekli ve

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 3 / 45

Yukarıda verilen değerler, gürültü kaynağından 1 m mesafeden ölçülecektir.

Ölçümler Yüklenici’nin atölyelerinde de yapılabilir, ancak şantiyede Performans Testleri

Yüklenici Kireçtaşı Öğütme Tesisinde, 28.07.2013 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan

5.1.1.2 Titreşim Seviyesi

Aksi belirtilmedikçe, ekipmanların maksimum mekanik titreşim değeri, uluslararası tescilli

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 4 / 45

Temel titreşiminin maksimum genlikleri VDI standartları No.2059-Bölüm 1’in en son

Yüklenici, mühendislik hizmetleri kapsamında aşağıdaki hizmetleri verecektir.

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 5 / 45

5.2.2. Detay Mühendislik

Projeler hazırlanırken pafta boyutları uluslararası normlara göre düzenlenecektir.

5.2.2.1. Mimarlık ve Mühendislik Hizmetlerinde Uygulanacak Esaslar

5.2.2.2. Temel ve Detay Mühendislik Hizmetlerinin Aşamaları

Yüklenici, aşağıda belirtilen aşamalar için proje ve raporları EÜAŞ’a sunacaktır.

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 6 / 45

Bu dokümanların hazırlanması, aşağıda belirtilen şekilde olacak ve manueller en az aşağıdaki

Yukarıda belirtilen tüm dokümantasyon, Yüklenici tarafından basılı ve CD/DVD ortamında

5.3. Genel Teknik Hususlar

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 7 / 45

Tablo 2 – Öğütülmüş Kireçtaşı özellikleri

Termik Santral Kazanı BGD Tesisi

Tablo-3: Kazan için gerekli öğütülmüş kireçtaşının tanecik boyut dağılımı

Tane Boyutu Minimum Maksimum

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 8 / 45

5.4. İmalat, Temin ve Sistemlerin Teknik Şartları

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 9 / 45

Bunkerler, St 37-2 malzemeden imal edilecek ve iç yüzeyi en az 8 mm kalınlığında hardox 400

Kireçtaşı alma bunkerlerinin altında, kireçtaşının konveyörlere kesintisiz, sürekli ve sorunsuz

5.4.2. Değirmen Besleme Sistemi

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 10 / 45

5.4.3. Öğütme Sistemi

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 11 / 45

5.4.4. Öğütülmüş Kireçtaşı Ara Siloları

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 12 / 45

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 13 / 45

5.4.6. Toz Filtreleme Sistemi

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 14 / 45

5.4.7. Nemli Kireçtaşı Kurutma Sistemi

5.4.8. Otomatik Numune Alma Sistemi

5.4.9. Borulama İzolasyonu

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 15 / 45

5.4.11. Servis/Enstrüman Havası

5.4.12. Yangın Hidrantları

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 16 / 45

5.4.13. Genel Montaj Gereksinimleri

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 17 / 45

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 18 / 45

Kireçtaşı Öğütme Tesisi Teknik Şartname Sayfa 19 / 45