Professional Documents
Culture Documents
Truyện Cổ Phật Giáo Tập III
Truyện Cổ Phật Giáo Tập III
15
18
23
30
43
45
194 - Hng Gi t
Thu xa ti trung n c mt quc gia tn l Ba La
Ni, th tng ca nc ny giu c nht thin h, gia
sn ln ti tin c bc triu, nhng hai v chng ln
tui m cha cho a con no. Tng ng khng
ngi ni di, ti sn kch s khng ai tha k, hai v
chng rt ly lm lo lng, i cu t khp ni. Cui cng
tri khng ph lng ngi, n 50 tui th h sinh h
c mt thng con trai b bm trng tro, t tn l
Hng Gi t.
a b sinh ra mt mi thanh t nh mt thin thn, ai
thy cng phi thng, li l con mun nn c cha
m cng chu ht mc, coi nh hn ngc trong tay. Tuy
Hng Gi t c mt cuc sng nh mt ng hong con,
nhng khng h v th m tr nn h hng, tri li lc
nh hc gii v lun lun cu tin, hng thng.
Ln ln, mt hm Hng Gi t t nhin xin cha m
cho php mnh xut gia, nhng lm sao v chng th
tng chp thun cho thng con qu t lm mt iu
47
55
198 - Ha hnh cu bn
Trong khu vc no nhit nht ca thnh X V c mt
ca tim bn hng rt c sc, ln rng thnh thang,
trong y hng ha cht cao nh ni, ngi mua ngi
bn vo ra nm np, tht l mt quang cnh phn
thnh, ai cng bit y l mt ca tim rt giu sang pht
t. Mi ngy b ch tim chng din dim da tip
khch, thi ca b kiu sa i cc khin cho trong
hng n lu, rt nhiu ngi hm m b.
Hm , c mt ngi khch hng k qui bc vo
ca, khng ni khng rng, t tay bng mt ci gh n
st gn b ch ngi xung. Tuy khng vui nhng i vi
58
203 - Hong t A X Th
Hong t A X Th, b B t a xi dc, m mu
st hi vua cha l Tn B Ta La chim ngi. Nhng
cng vic b bi l, A X Th b bt qu tang, v ngi
cha y lng t bi khng nh s pht xng ng nh
qun thn xin, m nhng ngi vng cho Hong t v
thy con thm mun lm vua.
tr n, v Hong t bt hiu va ln ngi lin h ngc
cha v ra lnh b i cho cht dn. Ch mt mnh Hong
thi hu c php vo thm. Mi khi i b giu n
trong ti o em cho chng, A X Th hay c qu
trch m. Sau li b giu trong u tc, A X Th cng
bit c. Cng ng b tm ra sch s ri thoa vo
mnh mt th n lm bng mt ong, ng v sa.
Vua gt ly mn n ny nui sng. Nhng A X Th
cng bt c v cm hn m khng cho vo thm vua
cha na.
Lc y vua Tn B Ta La cam chu i, nhng lng vn
khng on trch con. Ngi c qu T Hon nn
thn nhin, c gng i ln xung kinh hnh, th hng
hnh phc tinh thn. Thy cha vn vui ti A X Th
nht nh git cho khut mt nn h lnh cho ngi th
vo khm, ly dao bn gt gt chn vua cha, xt du v
mui vo ri h trn la nng.
73
76
207 - H ly vt b mt vng
Ngy trc, bn sn ni c mt khu sn trang, trong
, mt ngi cha th Pht c dng ln t lu lm ri.
Trong cha, tr v s gi c chng 70 tui ra, khng cn
c ai na. Nm , Ngi trng xa i lng mi, v
chm ru pht ph trc ngc ta h chm cc trng.
tuy nhin, Ngi vn mnh kho. Cc cng vic trrong
cha nh kha tng sm chiu, thi cm, qut t, nht
c, git o, ln n nhang. . . nht nht u do hai bn
tay Ngi m ng c.
Cc ngi trong sn trang, ngy ngy i qua sn cha
thy Ngi lm lng cc kh u ra i ngi hi:
- Tha Ha thng! Ha thng tui gi sc yu m
cn lm vic cc nhc. Vy khng cm thy s mt mi
sao? B con chng ti xin li gip Ngi git gi y!
86
91
92
209 - Hi li thot kh
Lc c Pht cn ti th, thng hay c vua cha, i
thn n thnh mi cho h c cng dng, l v
Th Tn t bi, mun cho chng sinh no cng c th
gieo trng phc in.
Mt hm, c Pht nhn li mi ca long vng A Nu
t, a 500 v t n long cung cho long vng
c dp cng dng.
Long cung ca A Nu t tht l huy hong trng l,
ngay trc cung in c mt ci ao nc cng gi tn l
ao A Nu t. Nc ao thanh tnh trong mt, khng khc
g nc tm cng c trong ao tht bo ca Ty phng
Cc Lc th gii, ngi no c nhn duyn ung c
mt git nc ao ny lin c th bit c s vic
xy ra trong nhiu kip trc ca mnh, v cng c th
chng nhp vo cnh gii ca thnh nhn.
Cc v t kheo ng o cng i th cng vi Nh Lai
hm y, tuy ai cng chng c qu v, nhng khng
phi ai cng c tc mnh thng. Th nn khi h n long
cung A Nu t, ung nc ao ni y ri th tt c u
c c thn thng bit c s vic kip trc ca
mnh.
Th cng xong xui, c Pht ng bn b ao A Nu
t bo 500 v t hy mi ngi k li chuyn kip
xa ca mnh. Lc y c mt v tn gi tn gi l La Bi
ng dy k rng :
Mt trong nhng i trc ca ti ci Ta B ny,
gp lc Cu Lu Tn Nh Lai ng ha th gian, v tt
c chng sinh m tuyn thuyt cc php vi diu.
Khng lu sau, Cu Lu Tn Nh Lai i bt Nit Bn,
96
99
212 - Hn ma nh o s
Nam M A Di Pht.
V s gi ng lu nhng chng ai n ng
c. l v s mnh hc, xng mai, khun mc gy g,
vng bch nhng lun lun ti ci, biu l c t bi,
bc i.
Cch my bc, gn l mt nh kim s. Chng ta
cao ln nhng ngi kh . Nt mt kht kh nhng
khng ging v khc kh ca nh tu. l v khc kh
ca mt kim s ht thi, ti ngh khng cn nui sng
ni thn nn nh cp kim i giang h, ry nay mai .
Kim s vo qun mt ln vi nh s. Chng tht gi tu
bo. Tn ny chy ra, lng tng khng bit nn tip ai
trc gia hai ngi.
Nh s ni vi tu bo:
- Anh hy dn ru tht cho kim khch trc. ng y
n trc ta v dng chng cn nhiu vic gp.
Nghe vy, chng kim s vi xua tay:
- Tu bo hy tp nh s trc. Cn gi l vi mt v
o cao c trng, cn k giang h khn kh, khi cn
trng i.
Hai ngi cng thi l Kim s t gii thiu:
- Ti l Ta M Sum.
Hai ngi cng ngi mt bn vi nhau thc n dn ra
ch c cm trng, mng kho v ng sen luc. Qua cu
chuyn trao i , h mi bit l c hai cng ang n tnh
Ki T bng con ng T cai D . Ti sao h khng
cng kt bn vi nhau, cng i mt lt cho dm di
vng v c bn ng hnh ? sau ba cm , hai ngi
101
213 - Hiu o v tu o
C hai anh em nh n cng xut gia vi c Pht. H tu
mt thi gian th t t tch nhau ra, mi ngi r sang
mt li khc bit nhau. Ngi anh th rt tinh tn hnh
o, cn ngi em th ht sc c gng hiu o.
111
126
219 - K hung tn b c bo
Trong quyn sch Qung i Lc ca Mnh Bnh Am tin
sinh c k mt cu chuyn nh sau:
Ch nhn ca qun "Thin Ng Min" vng T Chu
chnh l i i Phan. Y vn l mt con ngi t t t
li, tn nhn, a git hi. S kinh doanh hng qun
ca y s d c khch hn so vi ngi khc l v y c
mt ngh thut nu nng rt c o. Y em ln b
vo mt ci np bng st ri t ci np y ln trn ni,
bc ln bp chng, th ri y dng mu trn vi m,
hng v tht thm ngon.
i i Phan va tnh ton va ci khanh khch, ni:
"Thu nhp cng ngy cng khm kh nh!"
137
222 - Kin t a ch k
C mt hm c Pht i do bn b h sen. Lc y bui
sng sm, gi nh nh thi, hng sen phng pht. T
dung ca c Pht nh trng rm, ngi chm ch nhn
gia h sen, thy hoa sen hm tiu n y h, nc
xanh trong vt, lp lnh nh sng.
Bng nhin, bng hu nhn Ngi nhn thu qua y h
v thy cnh a ngc.
Trong a ngc bn pha en ngm c mt h mu
tanh ti, trong ngn vn ti nhn ang chm ni,
khc than thm thit, c k th sc lc cn kit mt mi,
c k th giy da vng vy. Gia m ti nhn y, c
Pht nhn ra mt ngi mnh kho nht, tn l Kin t
a, cng ang ht sc vng vy giy da.
Kip trc, Kin t a l mt tn tng cp chuyn
mn t nh v git ngi, khng c ti c no m hn
khng nhng tay vo, v ti c dy y chng cht m
phi a xung a ngc.
Nhng c mt ln, sau mt v cp ca t nh, trn
ng v hn thy mt con nhn nhn ang t t b
140
142
157
165
172
173
179
183
----- L -------------------------------------------------------233 - La Hn m
Vo mt ma an c, Trng lo i Th dn u su
mi T kheo n mt tr x tu tp thin nh. V tinh
tn qu mc, Trng lo b chng au mt nng,nhng
Ngi vn khng b d nguyn lp ban u l ch gi
ba oai nghi i ng ngi, khng nm sut ma an c.
Vi ch kin cng mnh lit Ngi t nh: T v lng
kip ta tng b m ti v minh, bao nhiu i ch
Pht, hng h sa s ng Gic Ng hin thn, th m
ta cha h bit n, mi n kip ny may mn c
c Th Tn dy ta tu tp, ba thng an c ny ta quyt
khng ng d thn ta kh gy bnh tt, d i mt ta tn
li, m la. Pht nguyn xong, tm thi Ngi nh nhng,
siu thot.
Cha ht ma an c m i mt ca Ngi nh nh n
sp sa pht tt, vo mt m Ngi thy ton khng gian
mt mu en v tn, nhng cng lc tm thc Ngi
li sang bng chn l nhim mu, tt c phin no v
minh u vn sch. Ngi m chm trong thin nh qun
c khng gian, thi gian cho n khi ch Tng vo thm,
h mi khm ph ra Ngi m.
T hm yTrng lo i Th khng i kht thc na,
dn lng bit Ngi b m h v cng xc ng, ngy ngy
185
195
235 - La Vn Chu
Thu Pht cn ti th, c mt thy T kheo s phn hm
hiu, t lc mi sanh cho ti khi tu hnh chng qu, cha
khi no thy c mt ba no lng. V thiu sinh t dinh
dng, nn ngi thy trng m o, lu khu, nc da
mt mt, trong lng lc no cng i meo, tht thiu no.
Tuy trong lng trng trn nh vy, nhng thy vn sing
nng tu hnh. Mi sng thy dy tht sm, cn mn
trong cng vic ca chng tng, ri sau thy p y,
mang bt vo thnh kht thc.
Thy ln lt n nh ny n nh kia, ht xm ny n
xm khc, nhng chng ai cng cho thy mt t n
no c. n u h cng ng ca, hoc ln trnh ni
khc, cho n khi ht bui, thy bun b m bt tr v.
C khi nm by hm mi c mt ba tm tm cm
hi. D vy, thy khng bao gi nn lng, thi ch, thy
196
236 - Li tra ha la
Khi c Pht du ha ti x Kuru n th trn Thu La, dn
chng n i ko n bi yt Ngi nghe thuyt php.
By gi trong i chng c thanh nin tn Li Tra Ha
La, con trai ca mt gia nh thng tc giu c nht
vng, sau khi nghe php, suy ngh:
- Nh ta hiu li Th Tn dy, th nh tht kh thc
hnh i sng phm hnh mt cch vin mn, hon ton
trong sch nh v c. Vy ta hy co b ru tc, p o
c sa, xut gia t b gia nh, sng khng gia nh.
Ngh vy xong, sau thi thuyt php ca Pht. Sau khi
hi chng l Pht m lui v, thanh nin y n bn
c Th Tn, xin Ngi xut gia tu hc.
- Bch Th Tn, nh con c hiu li Th Tn dy, th
ti gia tht khng d g sng i phm hnh mt cch
vin mn, hon ton trng bch nh v c. Con mun
co b ru tc, p o c sa, t b gia nh, sng khng
gia nh. Bch Th Tn, mong Th Tn hy cho con xut
gia di s hng dn ca Th Tn.
198
209
217
245
250 - Lng ch k qu
Ngy xa c mt thy qui tn Makara v cng ch k, v
cng t ph v cng v cng tn bo.
Tng chng c th gii phi tiu dit, th lng kht
vng ca n mi tha mn. Mi ba n, n n ht s c
m mt chic mnh phi lm trong mt ngy. Cc loi
thy tc, t ln n b u l lng, hong ht, hi hng,
bi v n n tt c, khng cha mt con no. Nhng d
nhin l tr n ra.
249
254 - Lng t bi cn km
Ngy xa, c mt ngi n b ga chng, khng bit
qu qun u, rt ngho nn i lnh, nhng v ph
hnh vn ton, khin hng ph n v ng nam nhn, ai
ai cng u knh phc.
Nng nghe thin h n rng: C mt ngi cha kia do
mt v s tr tr, hp lc cng my nh t thin kin lp
trai n. Mc ch l cu an cho b tnh v b th go vi
cho dn ngho. Nghe tin y, nng rt vui mng, bn
bng hai a con v dt con ch n cha xin b th.
n ni,nng thy trai n trang nghim thanh tnh, n
thp sng choang, khi trm nghi ngt, nhng nh giu
sang th ang em tin ca cho ngi ngho kh, thuc
thang tng cho nhng ngi au m bnh hon.
Nng ng x r trong m ngi i xem trai n, m
trong lng th t ngh:Ngi ta giu c, tin ca d gi,
em ra lm chay lm phc cu phc bu v sau.
Cn mnh th phc mng nghip dy, thiu thn i
kht, h mnh khng tm c mt cch g b th lm
lnh nh nhng ngi giu sang kia c?
257
255 - L li lm ch
T kheo tr mng T kheo gi
Bit thnh tm sm hi nn ti gim
Song nm trm i vn lm thn ch
Ch mt li ni, phi b kh khn cng.
Mt thi, c Pht Thch Ca Mu Ni ng ti tinh x K
Vin, khi y tn gi X li pht mi ngy thng dng
thin nhn xem xt chng sinh ang th kh trong su
ng lun hi, xem ai l ngi c nhn duyn ng
c , tc lin n gio ho gip chng sinh y thot
kh c vui.
Lc y, c rt nhiu thng nhn, kt bn i bun. H
tm n nc ln cn bun bn. Trong s c mt
thng bun mang theo con ch n canh gi hng
ho ban m.
Trn ng i, h dng ng mt doanh tri bn
ng. Con ch ln cp tht ca nhng thng bun
khc. Sau , ngi ch pht gic b mt tht, loan bo
khin mi ngi trong on ht sc tc gin, h nhau
ly cy nh ch gy chn ri em n vt ngoi ng.
Cng lc , tn gi X li pht bng thin nhn thanh
tnh thy r ht s vic, Ngi bit con ch khng th i
ni, au n rn la, chc chn b i lnh m cht.
Tn gi i xin thc n ri vn dng thn thng mang n
cho con ch. Con ch c cho n, nn mng sng
c ko di, n vy ui l v vui mng.
Tn gi X li pht v con ch ging ni Pht php vi
diu, sau khi c nghe php mu, ti chng ca n
tiu tr, n cm t n cu mng v cht ngay khi y.
260
256 - Li ni tht
Vua nc Thin La n tn l Ba La Ma t, tnh
tnh n ha, rt thng yu bo bc dn, thng pht
cng bnh nn c mi ngi tn knh.
ng sinh c mt ngi con trai t tn l Ban Tc.
Thi t Ban Tc tnh tnh hon ton tri ngc vi vua
cha. Cng ln cng kho mnh lc lng nn thi t v
cng kiu ngo, v th nhiu v i thn trnh khng
mun thn cn vi thi t.
262
257 - Li th nguyn
hn mt tun nht ri, v Thnh n bun ru , n
khng ngon ming, ng khng yn gic, v m nng va
t bit ci i.
Gi nng l Thnh n, bi v nng l mt ngi tu hnh
oan chnh, rt hiu tho vi cha m v t t vi mi
ngi. Tuy nng thuc dng di qu tc B La Mn, song
li tu theo Pht gio, n rt phc hu nn c nhn
dn a phng knh n v mn phc m tn xng l
Thnh n.
V Thnh n thng m lm, song khng phi l nng
thng v m nng khng cn ci i. Vn l bc tu
hnh chn chnh, nng hiu r l sng cht nh th
no ri. i vi nng, s sng cht tht ra khng lm
cho nng bi ly xt xa cho lm, nhng nng thng m
v mt l khc.
Lc cn sinh thi, m nng vn theo ngoi o, t gio,
khng tin Pht php, khng knh Tam bo, khng tin l
nhn qu, lun hi, thng st sanh hi vt, n tn c
vi mi ngi, ni li khng chn tht nhiu ln,
nng c sc khuyn can, mong pht huy chnh kin cho
m nhng m nng khng chu tin theo.
V hiu r l lun hi, nghip bo, nn nng cng cm
thy thng xt m v cng. Nng tin th no sau khi
266
259 - Lc lm chung lm Ch
Trn Phong Kinh l mt th trn nh, dn chng y
cht phc hin lm, phn ln lm ngh nng, hn na
mi ngi ai cng sing nng cn kim lo chu ton bn
phn ca mnh. V vy, dn chng trong trn ny hng
ngy sng trong cnh thanh bnh v s.
Ch duy nht mt ngi dn tn l Trn Nh ch vn l
mt tiu thng, do bun bn c tay ngh, cho nn cng
tch ly c mt t tin l. ng thch nht l cng bn
b chn tc chn th, nn thng mua tht ch v nng
chy sm sm, ri mi nhm nhp vi ru.
272
274
----- M -------------------------------------------------------262 - Ma Ha L c o
Ti nc Ma La n , cch thnh chng su, by
trm dm, c mt ta tinh x, bnh thng c 500 v t
kheo th c tc gii sinh sng trong y. Ngoi s
cc v t kheo y c mt v tng i ln tui, tn gi l
Ma Ha L. ng sinh ra vn ngu si n n, khng ai c
th dy cho ng hc, cho n mt cu k ng cng
khng nh ni.
V th 500 v t kheo n u coi thng ng, khinh th
ng, khng ai mun chung mt ch vi ng, nn trong
cuc sng hng ngy, ng lun lun c c mt mnh.
C mt hm nh vua sai s thn n tinh x thnh mi
ch t kheo cho vua cng dng. Ma Ha L h thn
mnh ngu n, khng dm tham gia php hi trai tng
ca nh vua, ng ch tt c mi ngi ri thnh v n
280
282