2

HOI DNG NHAN QUA

TA
(Cua Giang Trieu Vien khac ban lan th nh)

HOI DNG NHAN QUA

va
NGOC LCH MINH KINH

Xa nay lam lanh th ang phc, d ac th mac hoa,

nhn qua bao ng ro rang, va u bang chng. Con co li
nguyen la vai van th phai hun nguyen la tra le. Con li
nguyen toi lay lam te qua! Nguyen nam Ky T, trao Thanh
vua Gia Khanh, toi day hoc tai at Tam Tan, hai lan phat
nguyen in sau ngan bo Nh Y Luc la sach khuyen thien,
ma cho ngi; vai noi mi nam in cho u so. Ba nam khac
mi roi ban Nh Y Luc tai kinh ky, hut tien nen in mi nam
tram bo! Thang mang a en mi nam, te ra tra tien le
cha u, ma cha toi qua i! Toi an nan buon rau, v cau
tho cho cha khong het long, nen song khong ang lau dai,
ma con mac n li vai.
Qua thang mi mot nam Giap Thn, toi en kinh o
na, vao chua Dao Nhien, lai cau c Van Xng e Quan
cho nan nam nam na, se in u so sach ma chuoc toi (Cai
s nguyen in thien th ma cau viec chi, a co noi trong ta
sach Nh Y Luc, ay la nguyen vai cau tho cho cha song
lau).

Nha xuat ban TAM GIAO ONG NGUYEN

Ram Trung Ngun - Tan Mao 2011

Qua nam sau la nam Ky T, in them mot ngan bo.

Song s long xao lang theo luat Cong Qua Cach, va hay
xem li khuyen i cac tch trung hieu, eu rut bien them
sau cuon Nh Y Luc, mua thu khac them roi. Nay la nam
Bnh Than, in them mot ngan bo na. Luc nay toi day tai
song Thien Giang; tien tuy t, ma khong dam be tre. Khi ay
xay gap thay Co Tnh Nhai la ngi in kinh, noi chuyen

HOI DNG NHAN QUA

cuon Hoi Dng Nhan Qua, a cho toi xem, coi ky li noi
viec lanh d ranh re, bat rung mnh, rn oc, s run! Tham
xet sach cua bac thanh hien, luat cua Tien, kinh cua Phat,
la li day cua tam giao (ba ao) eu khuyen ngi cha d
lam lanh. Nhng ma cuon Hoi Dng Nhan Qua nay ngi
xem nghe cang de hieu, u tin: nen cac kinh khuyen thien
cho kinh nay la ng tat hn het. Ngh nh vay, toi chia so
tien ay, phan na in Nh Y Luc co phu them, con phan na
khac ban Hoi Dng Nhan Qua in cho i, mi roi li vai
trc.
(Trao Thanh, nien hieu vua Gia Khanh nam th hai
mi ba la nam Ky Mao, au thang hai tai huyen Bach Ha,
Giang Trieu Vien la Giac Phi, ghi li ta. Nh vay li ta
nay la cho lan khac ban th nh).

HOI DNG NHAN QUA

KINH HOI DNG NHAN QUA

cua LAM T KY
Trong tnh Ho Quang, co huyen Hieu Cam tai lang Le
Tho, co mot ngi hoc nho; ho Lam ten T Ky, thu nay an
chay, c sat sanh, hom mai thng tung kinh Kim Cang,
song khong hieu ngha ly trong kinh cho het. Tanh cong
bang hien hau. Xom lang eu knh trong ngi.
Nham ba mung hai thang ba, nam Mau Ngu, trao vua
Gia Khanh, Lam T Ky day sm thap hng cung lay. Xay
au may con quy vat T Ky ma bat hon dan i; em en
mieu ong a s tai xem xet roi. Qua ba sau giai ti mieu
Thanh Hoang (la ong than nh s tai) xem xet na, noi
ngay ay giai en en vua Tay Nhac, la cho hoi cac hon mi
chet, phong ba bon tram hon. Vua Tay Nhac phe nhan cac
t, roi giai qua o Thong Ty x oan. Ba th ba mi ti
o Thong Ty u mat. Lam T Ky thay cac hon eu mang
gong xieng, ao quan rach ri. Quy s lua het vao dinh.
Chng an phan quan (ong phan quan coi cac an) phat nh
bai moi hon, eo tren co, co e pham nhng toi g. Ti
phien keu ten Lang S Ky lang Ly Tho, huyen Hieu Cam,
eo nh bai bon ch "ac pham ngu o" (ngha la ten toi
lam hang trau), quy dan hon Lam T Ky vao hau tra. Phan
quan xem thay tren au hon T Ky co chieu hao quang
nhap nhang, Phan quan hoi: "Ngi lam hang bay lau, giet
bao nhieu trau?" T Ky bam rang: "Mo Phat, toi thu nay
khong giet con trau nao het." Phan quan noi: "Ngi khong
giet trau sao eo nh bai, tren ten ho ngi co bon ch "ac

HOI DNG NHAN QUA

pham ngu o"? Ma ngi phai lang Ly Tho chang?" T

Ky bam: "Toi lang Le Tho, ch khong phai lang Ly
Tho." Phan quan hoi: "Ngi may mi tuoi?" Bam rang:
"Toi a bon mi mot tuoi." Hoi: "Sanh thang ngay gi
nao?" Bam: "Sanh nham gi thn, mung ba thang gieng."
Phan quan tra bo roi noi: "Lam T Ky lang Le Tho so ti
bay mi tam tuoi, c nao bat ve lam chi! Va lai: ho ten
trong bo, tuy trung tieng tren nh bai, ma ch khong trung,
ten lang cung ong am ma bat ong t, huong chi ngay
sanh thang e khac nhau. Nha ngi la Lam T Ky lang
Le Tho, con ta sai bat ten hang trau la Lang S Ky lang
Ly Tho ka. Bi no mi ba mi sau tuoi, lam hang giet
trau cho phong vai tram con. Ngoai ra, con toi khac ke
khong xiet, nen ang oa tam o la hanh hnh ba cach: tran
nc, ot nau dau, am chem bam xat, keu la thuy o, hoa
o, ao o. Con ngi co chieu hao quang tren au, chac la
ngi lam lanh tung kinh ke." Bam rang: "Toi thu nay
khong lam ieu chi lanh lam, song chang dam lam viec d.
T mi bay tuoi an chay, en nay a hai mi may nam,
thng ngay du mac viec chi gap lam, cung lo tung cho roi
mot cuon kinh Kim Cang, va niem Di a vai tram cau, roi
mi lam cong viec." Phan quan noi: "Nh vay la ngi
lanh; quy s bat lam mot ngi thng cung co toi huong
chi la ngi lanh! Va lai Tho a s tai, vi cac v than
xem xet eu s lam, cung co loi na, viec nay quan he,
chang phai nho au! Vay thi thien nhn hay ngoi mai
tay i toi tau cho vua hay, roi se a ve dng the" (ngha
la hun hon song lai). Xay co hai ngi ong t mac ao
xanh, dat hon T Ky en nha khach me tay. Thay tren tam
bang e bon ch: "Tay Phng chu tiet" (Ngha la cho

HOI DNG NHAN QUA

tam ma i rc ve Tay Phng, cho ro rang tiet ngha), lai

co oi lien cot cai nh vay:
ai trng phu, chch thu bat khai sanh t lo.
Ky nam t, song mi so pha li danh quan.
Thch nom:
ng bc trng phu, mot canh vet thong ng song
thac.
ang trang nam t, oi may chau ngang anh cong
danh.
Ngha la: ng bc trng phu ch ca, thong hieu s
song lam th thac co bao ng ve phan hon, nen khong dam
lam d, ma lai lam lanh ngo nh than sau. Con nam nhi cao
ky thong thai thay s danh li th chau may nhan mat ma
ngo lang, bi ro biet v me sa danh li th mat c hanh nen
khong long tham danh li, lo tu nhn tch c cho phan hon.
Khi ay, T Ky vao trong nha khach, thay co ba ngi,
mot gai hai trai, eu an mac theo ao s (thay phap Tau)
tay cam xau chuoi lan, ong ng day chap tay mi ngoi.
ong t noi: "Thien s ngoi ch mot chut, i vua ng, se
vi." Giay phut, nghe ba tieng trong, m ca en. ong t
en vi T Ky ti ca en, thay tren ca ngo, co treo tam
bien ngang, e mi mot ch:
Kinh chau ang x sanh hon thien ac o thong ti.
Ngha la: S o thong coi x hon d lanh at Kinh
chau.
Ca ngo e oi lien rang:
Am dng bon vo d ly. Cam ng xac hu minh trng.
Nom: Am dng von khong khac ly. Cam ng thiet co
qua tang.

HOI DNG NHAN QUA

oi lien tren cot nh vay:

Gian hung ao th, nang bat tam han,
Thien s lam t, t nhien kh trang.

(Kinh Le Ky noi: Thien vo t phuc, a vo t tai, nht

nguyet vo t chieu. Ngha la: Tri khong che rieng, at
khong ch rieng, nht nguyet khong chieu rieng).
oi lien nh vay:

Nom: Gian hung en o, sao khoi long nao.

Lng thien vao ay, t nhien hi khoe.
Vao ca trong, thay treo tam bien bon ch:
Phc thien hoa dam.
Ngha la: Thng ngi lng thien phat toi ta dam.
Va oi lien nh vay:
Nghiet canh phan minh, xao ke thien ban nam te yem,
Da ai the s, cong hau cc pham bat tng nhieu.

tao,
tr.

Trong xa oi lien tren cot nh vay:

oi Qu sat, Da xoa, mac quai ng tien nhan diet ac.
Thng ao sn, kim tho; phng tr tch nht niem au
sai.

Thien ng hu lo, ch tu oc lau thanh thien,

Nom: Ngo Qu s, Da xoa, ch trach coi nay nhieu mat

d.
Len ao san kim tho(1), mi hay thu trc tac long sai.

Nom: Thien ng co neo thang, cho hay nha kn thay

tri xanh
a nguc khong ngo ra, cung bi tac long theo ao toi.
Ngha la: Trong nha kn toi, coi nh ban ngay, khong
dam lam quay, th ang len thien ng. Neu trong long toi
tam, hay tnh mu tham ke trom, c xao oc ac, th sa a
nguc.

Kim nht thien ban tho kho, cc t hoi thu khc hiem

Thu nay nhieu be chu kho, thng oi da ay kien ra

chay!

e cam tham kho, cong hau tot bc chang he dung.

a nguc vo mon, ch v thon tam am a.

Sanh bnh nht v ho hanh, kham tham tin tam bat cap

Nom: Bay lau mot thoi ham ho, tiec nhe long tin khon
kp sm.

Nom: Gong bau sang loa, xao ke nhieu be khong de

giau.
oi lien na rang:

HOI DNG NHAN QUA

Tren cao co treo tam bang bon ch:

Thng khach hnh oai. (Thng ngi lanh, phat ke
oai d).
Pha ong treo tam bien bay ch;
Tan thiet vo gian tang nho nguc.

Vao ti n tr (san sn son), tren treo bien bon ch:

Tam vo t ng (nha ba ieu khong t).
(1)

Kim tho la cay co buoc nhieu gm tren cac nhanh, quang toi
nhan len.

HOI DNG NHAN QUA

Ngha la: Mi lap them nguc hanh khong h, la hanh

roi cach nay, day hanh cach khac, e tr toi sai tu gia, se hai
i.
oi lien dai hai ben nh vay:
Tho Bo Tat gii, am ta khong mon ngu ky, vng phap
nhieu, Phat phap bat nhieu.
oc thanh hien th, phan tng nho thuat sat nhan, the
vong lau, thien vong bat lau.
Dch nom: oc kinh Bo Tat, tham chua chien doi the,
phep vua dung, phep Phat chang dung.
Hoc sach thanh hien, dam em ch ngha hai ngi,
li i lot, ch li tri khong lot.
Ay la hanh toi sai tu doi va ke hoc hay at n hai
ngi.
Luc ay cac hon eu quy di them, Phan quan thau
giay t tau ranh s bat lam, v.v... Tan Quang Vng xem
roi phan rang: "Ngi nay qua thiet hien lanh lai an chay
tung kinh, va lai cha ti so, ang cho hun hon. Sai quy da
xoa mau mau bat hang trau la Lang S Ky lang Ly Tho
en ay! Con bon quy da xoa bat lam, x trng moi ten
tam chuc roi, roi giam lai se keu an. Loi Tho a tai lang
ch i bat lam, ta cung dang s cho Ngoc e phat toi." Roi
phan hoi T Ky rang: "Ngi bay lau tung Kinh chi?"
T Ky tau: "Tung Kinh Kim Cang."
Phan: "Hay lam! Ma tung ang bao nhieu cuon?"
Tau: "Toi khong nh song toi an chay ham may nam,
con tung kinh mi bay nam."
Vua truyen Phan quan tra coi tung ang bao nhieu
cuon. Phan quan gi bo em cong ang ba ngan nam tram

10

HOI DNG NHAN QUA

le ba cuon. Phan rang: "So ngi con nhieu, c tung cung

d mot tang (mot tang la 5848 cuon). Ma ngi co ro ngha
ly trong kinh chang?"
Tau: "Toi khong hieu ngha cho het."
Phan: "Neu hieu ngha kinh ma theo va khuyen
ngi na th cong c lng khong xiet. Ch nh tung
khong th cong c mi phan ang co ba phan."
T Ky tau: "Mn ngi tung kinh the cho mnh co
ang phc chang?"
Phan: "Mn ngi tung, mi phan, ang co mot phan
phc. Nhng ma con hn ke khong tung. Khi trc ngi
tung Kim cang, cha khoi sai xien. Luc ng tung trong
long khong rong thanh tnh, hoac nh may viec nay viec
kia. Ay la mieng tung lay co mi phan c phc khong
ang hai ba phan. Vay t ray sap sau phai rang sc suy
ngh cho thong ngha ly, mieng tung long tng. Gap ai
cung giang bon cau ke trong kinh Kim Cang, th mi co
trong ve Tay phng ang."
Phan Quan tau: "Ngi nay cach the gian a nam ngay
tim phai lanh, chac trong nha a liem roi e kho song lai.
Neu Ngoc e tra ra, at khong tien lam. Xin vng gia cho
hun hon sm sm."
Vua phan rang: "Khong he chi. Ngay mung 2, 12, 22,
ngay mung 5, ram, 25, mung 8, 18, 28 eu la ngay le x cac
pham hon tai ay. Nay la ngay mung 8 cung nham ky x.
Ta thay ngi i khong tin nhan qua bao ng, de khinh li
Thanh, che bai Tam Bao (la Phat Phap Tang: Phat, kinh
luat, thay tu), cac toi ay rat nhieu. Nay cam thien s mot
ngay, xem ta x oan lanh d, na song lai, thuat chuyen

HOI DNG NHAN QUA

11

cho ngi i nghe. Mau cho thien s uong mot hun thuoc
Noan Tam nay th trai tim am ti bay ngay."
Roi phan rang: "Pham cac hon en ca nht nay, qua
bay ngay mi giai qua chn vua Thap ien, th song lai
khong ang."
T Ky tau: "V c nao mai tay co nha khach goi la
"Tay phng chu tiet", ngi pham en o ang chang?"
Vua phan: "Khong phai en ang. Pham ngi thac
em hon ti vua Tay Nhac xem xet, phe roi mi giai en
ay, tram xet ro ang luan hoi mi phe vao t roi giai qua
ong Nhac xem ro mi phat mot t roi gi qua Tay Nhac
xem ro mi phat lenh cho i au thai, hon ay mi ang au
thai. Con tr ra ai tron lanh khong d, hoac an chay tung
kinh chn tu th tram khong phep x oan, nen cho tam
me tay, i tram viet trieu Kim ong Ngoc n, em tang
phn bau rc hon len thien ng."
Tau: "Sao goi la thien ng?"
Phan: "Coi thien ng sang lang rong ngay. Neu long
ai sang lang rong rai ngay thang, th hon len thien
ng."
Tau: "Con a nguc the nao?"
Phan: "Chon a nguc thap d en toi. Neu ai long
hen ha, nh nhp, xau xa me muoi, th hon sa a nguc."
Tau: "Nhng hon len thien ng, hoac sa a nguc co
luan hoi (au thai) chang?"
Phan: "a len thien ng, hoac sa a nguc au con
au thai, song cung co khi v cha ung bc cung con au
thai na."
Tau: "Nh vay, bc nao phai luan hoi?"

12

HOI DNG NHAN QUA

Phan: "Trong mot ngan ngi, may mot hai ngi len
thien ng. Con ngan ngi phong vai tram ngi b cam
a nguc. Con bao nhieu eu luan hoi het. Bi v ai tron
lanh, khong pham mot ieu d, mi ang len thien ng.
Neu ai tron d khong lam mot ieu lanh, mi cam a nguc.
Con ai khong lanh khong d, hoac na lanh na d, eu
phai au thai."
Tau: "Hoac ke trc lam lanh, sau lam d hoac ngi
trc lam d sau lam lanh, co ke d nhieu lanh t, ke th d
t lanh nhieu, vng gia x lam sao?"
Phan: "Trc lam lanh, sau sanh d, th ghi d, chang
ghi lanh. Trc lam d, sau cha loi lam lanh th ghi lanh
chang ghi d. Con d nhieu lanh t, em lanh tr d, con
bao nhieu d, th hanh ma tra hoa. D t lanh nhieu, th
em d tr lanh, con d bao nhieu lanh th tra phc."
Tau: "Neu ghi d chang ghi lanh, th nhng ke trc
lam lanh, sau lam d, cung nh ngi tron d mot th. Con
ghi lanh chang ghi d, th nhng ke trc d sau lanh, cung
nh ngi tron lanh mot th, khong phai chang chia nang
nhe sao?"
Phan: "Chang phai noi nh vay! Bi ngi lam lanh
chang tron, th Ngoc e ghet lam, cho nen ghi d, chang
ghi lanh, song khong phai chang ke s lanh cua no au,
nhng tnh giam het phan na viec lanh. Con ke an nan
cha loi, th Ngoc e thng lam, nen ghi lanh chang ghi
d, song chang phai khong ghi d chut nao, nhng ma giam
phan na viec d."
Tau: "Toi thng thay ngi lanh ma b ngheo nan, con
ke d lai ang giau sang. Tri bao ng khong ro rang nen
ngi hieu chang thau!"

HOI DNG NHAN QUA

13

Phan: "Ngi lanh mac hoa e mat lanh ma long chang

lanh. Ke d ma ang phc, e mat d ma trong long khong
d. Thng e trong thiet tnh, ch khong can s lam mat
be ngoai. Bi lam mat be ngoai th doi ngi ang, ch
long doi Tri sao ang. Xa nay qua bao chac khong lam,
song viec nhan qua bao ng co nhieu cach. Co khi d lanh
kiep trc, mi tra i nay. Lanh d i nay, kiep sau mi
tra. Hoac i nao tra theo i nay, co khi mi lam lanh d
ma tra lap tc nhan tien. Con nh ngi noi: "D ang
phc, lanh mac hoa" la bi lam lanh, lam d i nay cha
bao nhieu, ma mac tra lanh ln d ln kiep trc cha roi,
lam sao ngi hieu thau. Bi v tra kiep trc cua chung
no, lanh cho hng phc, d cho mac hoa, cho dt n kiep
trc. Roi mi xet lanh d i nay thiet gia, nhieu t, ln
nho, tr can, hoac tra lai i nay, hoac e danh kiep sau,
hoac tra cho con chau no. Viec bao ng theo luat am, hoac
sm muon, hoac kn ao, hoac ro rang chac khong sai mot
may. Thien ly nhiem mau, ngi biet sao thau?"
Tau: "Sao goi la i nay ma chu tra nhan qua kiep
trc?"
Phan: "Nh con nt ma b te song, la chay, b am
chem, b tat bnh hoac cop an, ran can, nga ap, xe can
trau bang, hoac cac viec rui ro, v..v..., th i nay no a biet
lam ieu chi d au ma b tra hoa, o la tra hoa kiep trc.
Lai con hoc tro mi oi mi ma i thi o, hoac la con
dong ma ang the chc, hoac hng to am, phu am, hoac
cac viec may man thinh khong, v.v... th i nay tuy cha
lam lanh, ma ang hng phc, ay la tra lanh kiep trc.
Coi o ma suy, th hieu: lanh ma mac hoa, d ma ang
phc, la tai c ay."

14

HOI DNG NHAN QUA

Tau: "Neu ngi lanh len thien ng het, cung khong

luan hoi th trong am au thai chang la khong co ngi
lanh sao? Con ke d eu cam a nguc, cung khong luan
hoi th trong am au thai eu khong co ke d roi!"
Phan: "Ngi lanh cung co khi luan hoi mot khi la
mi phan lanh, con cha tron lanh mot phan, th cung cho
au thai xuong coi tran chu cc mot phen, cung nh tu
them cho tron lanh, roi mi c ve thien ng, ay la tri
lay long tot ma bo buoc ngi lanh o. Con ke d co khi
mot oi ngi ang luan hoi, la v mi phan d cha tron,
nen con dung che, cung cho luan hoi, chu cc kho tram be
hanh phat mot phen cho en the lam cho biet an nan cha
loi, ay cung nhan t cua Thng e nh long me thng
con khong n giet a d."
Tau: "Bat ngi lanh i au thai th ngi lanh kho
lam! Con ke d cung c au thai, th ke d rat may
chang? Sao Tri khong phan biet?"
Phan: "Khong phai vay au. Cho ngi lanh au thai
hng giau sang vinh hien la thien ng tai i sao goi
chu kho? Con cho ke d au thai chu kho hen tai nan,
cung nh a nguc tai dng gian sao goi rat may? Huong
chi ngi lanh hng canh thuan, neu tu nhan tch c them
th len thien ng. Neu hng phuc giau sang ma lam d
qua, tr het phc d toi th cung khong sieu c. Neu ke
d b canh nghch tai nan ma biet an nan v loi trc lo tu
en toi, th cung het kho, bang khong tu th oa a nguc a
ng, het trong au thai na. Coi o th u biet hoa phuc tuy
la tri nh song long ngi lanh d cung oi di viec, may
rui tuy bi so phan, ma long ngi d lanh cung bi so
mang. Cho nen hoa phuc so mang khong chac g, do tai lam
lanh lam d ma oi di hoai."

HOI DNG NHAN QUA

15

Tau: "Nh vay thien ng, a nguc, sieu oa la tai

long ngi muon, t do lam chu. Neu toi la ngi khong
lam chu cai tam toi, ay la: Thien ng no, co ang chang
bc; a nguc kia, khong ca lai tm!"
Phan: "Phai, xet lai ngi la ngi se len Tay Phng,
nen long mau tnh nh vay."
Noi chuyen dt li roi, Phan quan tau: "Cac pham hon
tu u hau tra." Vua xem li phe cua Tay Nhac rang: "Bon
T Huc cong 752 hon, ang au thai." Vua eu phe cho
chung no c giai qua vua ong Nhac lanh t au thai
hng phc. Coi li phe tron lanh ba hon c sieu, ke ra
sau ay:
1. Mot nang thien n la Lieu Th, ch hieu vi me
chong nuoi au cc kho lai hay bo th cho ke tu an: xuat
tien sa cau ap ng, lam nhieu viec lanh, khong noi
mot li ton c, chang lam mot ieu chi hung d, lai an
thap trai a nam mi nam va hay tung kinh Pho Mon na.
2. Mot ngi thien dan la Dng Thang, thao cha me,
thng anh ch em, cung knh ke ln, nhn t rong rai hay
thng ngi. Khong an gian mot ong tien, chang tham
lam ngan lng bac. Cu ngi ngat ngheo, giup ngi
nguy cap. Vai tram ngi nh n giup dum, may chuc nha
nh tay cu song. Cong n bo th ln lam.
3. Mot v thien s la Trng Quan Dien huyen Vo
Lang, tuy nha ngheo ma thu phan, cc kho ma ben long.
at sach vai tram cuon, eu noi chuyen khuyen i. Day
hoc tro gi nhan ngha lam au, ket ban hu ngay tn lam
goc. Tuy chang an lat, ma long lanh nh an chay. Tuy
chang niem kinh, ma li hien nh niem ke, long mnh eu
sach se, li noi chang d hung.

16

HOI DNG NHAN QUA

Ba v ay eu ang au thai ve Tay Phng, c lien

hoa hoa than dc thng (nh Na Tra khoi cha me sanh
na).
Vua xem li phe cua vua Tay Nhac roi phan rang: Mau
vi Kim ong, Ngoc n em tang phn bau xuong rc ba
hon a ve Tay Phng (Kim ong rc hon nam, Ngoc n
rc hon n), con tai ti nay, phai noi trong troi nhac, thap
hng chng hoa, sap at hat tien ma a ba v ay. Con cac
hon pham toi, chieu y theo so th t trong nh bai, dan vao
tram x."
1) Phan quan tau rang: "Hon pham so th nhat la ho
D, huyen Huynh Chau tu tai thi o c nhan, hai khoa
khong au tan s, ang bo chc tri huyen huyen Tu Thuy
trao Thanh, len lan ti chc Chu S s Hnh Bo, sau lam
chc Lang Trung s Cong Bo; lai qua sang chc Th Lang
Ho Bo roi qua s Lai Bo ang nam thang mi thac. Tra an
ten pham nay t hoi o tu tai ti lam huyen, khong lam mot
may lanh, en lam s Hnh Bo, giet oan 13 mang. Lam s
Cong Bo an hoi lo rat nhieu. Lam s Ho Bo an hoi lo nhieu
bac lam. Sau len s Lai Bo cang dan hn na ban chc
quan ma an, mien ay tui mnh khong can ai khoc. Toi nay
ang oa a nguc A T, khong ang au thai."
D ng day bai va tau rang: "Toi a lam quan ln, xin
vng gia cham che cho toi con the dien."
Vua nat ma phan rang: "Khon kiep! Dng gian trong
ngi chc ln, tai am phu trong c ch khong trong tc
quyen; ke c hanh ln, dau an may Tram cung knh le.
Nay ngi con y the lam quan ma c vi tram sao? Qu Da
xoa lay chuy sat ma ap a khon nay cho ch t."

HOI DNG NHAN QUA

17

18

HOI DNG NHAN QUA

Ho D tau rang: "Toi co an thap trai, tung kinh Chuan

e."

Nao hay i nay oi long ti the ma phu n Ngoc e ban

thng!"

Phan rang: "Ngi an thap trai niem kinh chu Chuan

e, ma cau cong danh ben b. Ngi phai hieu ngha hai
ch Chuan e. Pham ngi muon cau giau sang cong danh,
hoac cau con cau tho, th phai cha mi ieu d la: chang
knh tri at, chang knh tam quan, chang thao cha me,
chang thuan anh em, chang ngay vua chu, chang tin thiet,
chang le nghi, chang x ngha phai, chang thanh liem trong
sach, chang biet ho then. a cha 10 ieu d ay, lai con
theo luat Cong Qua Cach, moi ngay tung kinh Cam ng cho
nh ma sa long, khong dam h mot ba, chang dam tnh
mot ieu trai le. Nh vay th an thap trai, niem chu Chuan
e cam ong long Tri. Con ngi bay lau lam d nhieu
ieu, c bia tieng Chuan e, ma trong tra phuc, la theo
ngon, chang goc, th gi cam ong vao au? Nham ngay
thap trai, ngi quen an man l th ba khac an trai ma tr,
hoac am tiec chung ep th ngi nh ngay chay ma an
man. Theo phep a an chay, th khong le an ba khac ma
the ngay quen, cung khong ang xa ngay chay ma an
man. Neu the hoac xa th khong phai long thanh, con chi ke
na? An chay thap nh ngi o lai cang them toi, ng cai
nhieu li. Mau dan no qua A T a nguc!"

Phan quan oc an roi. Ho Tan tau: "Toi khi song me

mui khong de co viec a phu x toi nh vay. Nay mi an
nan tnh lai. Trong nha toi con vai muon lng bac. Nay
thay en vua h cu, di them nhieu hon oi rach, toi tnh
nguyen dang het bac ma tu bo en vua, con d bo th cho
hon oi ma en toi chang biet y vua nh the nao?"

2) Keu so th nh ho Tan, huyen Hn Dng. Tu tai

thi au ti tan s, lam quan tri phu Thai Nguyen, ba nam
mi thac. Pham o nay khinh de luat Thien nh, khong ke
mang ngi, tran nham ba nam, an hoi lo ti mi may
muon lng, khong can viec nc. i nay ngi ang thi
o lam quan la v kiep trc la thay chua, co cong don
ng nui va ap le vai tram trng (vai ngan thc moc).

Phan rang: "Nay ngi an nan a qua muon! en am

phu cua tram, ha dung cua vay ta ma tu bo sao? Con nga
quy (ma oi) la tai chung no khi song lam d nay phai chu
kho, ai cau bo th cho nhoc cong. Huong chi luc ngi con
song, hay kiem mu nay ke kia ma thau cua cho nhieu, nao
co thng ai oi ma bo th. Phai chi ngi lam phc cho
sm, th a tieu toi roi, au co ngay nay mac an. Ma lai vai
muon lng o, co phai cua ngi sao? Mi may nam
trc, tram a cho oan gia au thai lam bon trai hai gai cua
ngi, ngi thac cha ay hai thang chung no theo iem
ang, bai bac a pha het rao s san roi; t lau ay con trai
ngi se i trom cp, con gai ngi se vao lau xanh, lam
h tieng tong mon nhuc nha!"
Ho Tan nghe qua ong long khoc ngat, tieng rong o o!
Qu s lay chuy ong ap ua, te xu tai at! Giay phut tnh
hon, b dan qua a nguc.
3) Phan quan truyen dan hon ke o vao na, oc an
rang: "Pham hon ho Trieu huyen Huynh Chau trc lam
th lai (th ky), sau len chc huyen tha tai huyen Vnh
Bnh mi chet. Hoi 18 tuoi lam d rat nhieu. en lam quan,
an cua chung, hai mang dan. Sai thau thue kep khao dan
ngheo. Lo va y quan tren, khac bac dan di. ang ghet

HOI DNG NHAN QUA

19

hai khoang nay: i xet an nhan mang, c theo tien ma lam

an thiet gia, ngha la lo bac th qua b giet cung goi t van,
khong lo bac th t van cung vu ngi giet. Con x ien
tho, he ai lo nhieu bac th ang ruong at, nen trong tui
tham, ng vai ngan lng vang. Bi c ay, khi con song
a phat tuyet t, ma cha het toi. Nay trc nau dau ma ra
hn cho dan, roi se cam a nguc A T, khong ang au thai
na."
Ho Trieu tau: "Li xa noi: V ngheo mi lam quan.
Nh vay an cua dan cung la phai. Neu buoc s hoi lo ma
lam toi th ke lam quan lay chi ma nuoi gia quyen va ai
quan khach, cua au ma i le cho quan tren?"
Phan: "Nh minh oan cho ngi, hoac lay le ngay ma
x cho ung phep cong bnh theo luat. Ke khoi ham oan,
ngi ngay khoi b hai, ngi cam n v x cong minh, neu
chung no giau co cam n, nen vui long ma cho ti bac ngan
mnh cung khong loi. Ch nh khong li ch cho ngi chut
nao, lap the nay bay mu no ma an cua ngi, hoac bo
buoc ke n ra gia, xach bc cho ngi phai lo, dau an mot
ong tien cung co toi. Khac nao benh vc cho ke vay, lam
cho ra ngay ma an tien th oan c cho ngi ngay lam toi
biet bao nhieu. Ngi th ngh, nhng cua ngi an o co
phai ngha cong bnh chang? Ngi ta vui long tnh nguyen
en n cho ngi chang? Co ang cong n theo le minh
oan, t nhien ma ngi cho chang? Hay la kiem c lap the
ma cp cua ngi chang? Ngi con gia mieng ma cha
mnh sao?"
Ho Trieu tau: "Toi co an chay va Tam Quan (la ba
ram ln, tam ngn; ram thang gieng va Thien Quan, ram
thang bay va a Quan, ram thang mi va Thuy Quan)
that la trong ba v Tam Quan ai e bao ho. Nao hay bay

20

HOI DNG NHAN QUA

gi b hoan nan nay, ba v Tam Quan ai e, sao chang

en ma cu toi!"
Phan rang: "Li noi d ay, toi ang bang hai, lay ban
tay sat va mieng no mi hai cai. Ba v Tam Quan ai e
la Thien Quan, a Quan, Thuy Quan, ba v Than ngay
thang pho ho ngi lanh. Ngi lam lanh, tuy chang an va
ba ram ln, cac ngai cung cho them phc, ha bao ho ngi
la bon khong nhan ngha sao? Neu ngi lam lanh ma an
chay, th chay ay giup them viec lanh. Neu lam d ma an
chay, la gii viec an chay ma lam d, sao dam noi ho o?
Truyen dan qua a nguc."
4) Phan quan oc an ke: "Ho Chau huyen ong
Thanh qua ngu at Hn Ngau, noi lo th bac, hay che bac
thap bac gia ma hai ngi mat tnh ngha, h the dien; lam
toi nhieu ieu. Tr ra mot toi ang ghet la: Mot ngi buon
ban huyen Ky Thuy, em mot tram ba chuc lng bac loc
co d, mn y nau ra bac chn (ngha la bac mi, nau ra
bac chn, chn ch bac pha mot ch ong). No lay het phan
na bac loc, pha ong phan na, nau ra bac nam. Ke buon
ban lam, sau buon ban na ng mi hay bac nam, b lo
khanh tan ma chet. Tuy ngi an gian sau chuc lng bac
loc, b thi kh uong thuoc a tieu het bac, ma toi van con.
Tra bo tron i ngi, khong co ieu lanh ma tr can. Nen
truyen dan qua hoa thanh (thanh la) ma thieu tron mot
thang, cho ngi bt tc. Roi giam vao a nguc, khong
ang luan hoi."
5) Phan quan oc an ke: "Ho Tien, huyen Ma Thanh
xom Trnh gia, lam cai trong huyen ay. Ca i nay no xui
chung kien tha ma an chia cua em lo. No co xui ngi
chau chong kien thm dau thu tiet, oat s san cua thm
dau, ma an lo lot (an chia) hn nam tram lng bac. Tiet

HOI DNG NHAN QUA

21

phu b c hiep, tc mnh phat bnh ma chet! Huong chi con

nhieu toi d khac le nao ma ang au thai, dan no quang
len nui dao ma tr toi."
Ho Tien tau: "Toi co c sat sanh sau bay nam, nh n
vua dung che."
Phan: "Ngi ng noi khao! a biet c sat sanh la
viec lanh, sao ngi biet tiec mang vat ma chang thng
mang ngi? Ngi thu nay xui kien cao, tranh ua viec
phai quay, hai chang biet may mang, cu song mang vat
ma giet mang ngi, ay la khong phan goc ngon ln nho.
Thng e co v s nho mon ay ma tha toi ln hay sao?
Huong chi ngi c sat sanh ma lam mat tot, mua danh
lanh, ch khong phai lng tam chang n. Song ngi keu
nai lam tram tha khoi cam nguc ao sn, cho c au thai,
ma phai lam con nha ngheo, mang hai tat cam va quang, i
an may tron i, neu biet than ma gi bon phan, en toi
man i, sau se ngh lai."
6) Phan quan oc an ke: "Ho Th phu Tha Thien,
con chc ien s, bo lam th lai (th ky) tai phu. Ba mi
tuoi ma chet. Hoi xuan xanh anh bong quen ngi, pha
cua chung, hai mang ngi khong biet bao nhieu, tuy tai
chung no am sa song cung tai ngi tham cua ma quyen
luyen: khong the nao dung toi ngi c. Huong chi ngi
trng thanh lai cang am sa tu sac, lay v con ngi,
chang biet bao nhieu ma ke. Neu nang nao khong thuan th
lay the quan ma vu hoa hai ngi! Cho nen vao nha nao,
phu n cung s oai ma chu hiep. Toi dam ac thai qua, giet
cung cha va ang giam vao trong a nguc ao kim."
Phan quan tau: "Ten toi nay co hieu vi me lam. Me
ngoai sau mi tuoi au nang. Y sac thuoc nem roi mi

22

HOI DNG NHAN QUA

dang, em nam khong ci day nt. Vai thang nh vay, cn

me bnh ngat, khong an ang, y cat tht bap ve nau cho me
uong nc cho bo, song rang vai ngay. Nh vay cung
nen rong dung chut nh."
Phan: "Thng e tuy ghet toi dam ac lam ma rat
trong con thao. Bi no biet nuoi cha me la hieu, ma chang
biet phai gi mnh mi tron hieu. Tram tha khoi cam nguc
ao kim, lai ang luan hoi, song lam iem lau xanh ma en
toi dam ac. Neu sau biet an nan se ngh lai." Phan roi cat
iep (giay) cho qua vua ong Nhac ma au thai.
7) Phan quan oc an ke: "Ho Ton huyen Vo Xng 19
tuoi cai ho Trng, i lnh hau tai phu, a hay b quan
phu, lai thao mua viec. Ln mat dan d, gian hung han hoi.
Hau viec cac dinh, ong quan nao cung b y noi gat het. en
noi mang ngi song thac, eu tai tay y; viec lam phai
quay ang that, eu tai mieng no. S d a ay, toi em
khong het. Luan toi dng gian kho th, luat hnh am phu
khong dung. Mau dan qua a nguc ao san."
Ho Ton tau: "Toi co cung nam chuc lng bac ma thep
vang cho Phat tai chua Bao An. Lai cung bac dau thap en
lu ly ban Phat ti ba nam. Va lai moi thang mong mot va
ram toi eu an chay, niem Phat Di a mot ngan cau."
Phan: "o khon ne! Neu lam d, sau biet an nan cha
loi, lam phuc niem Phat Tri th Tri tha toi. Co au mn
tieng cung chua niem Phat, ma lam d thang tay, Phat Di
a ha giup sc cho ngi lam d sao? V du: Ke v tu sac,
sanh benh, uong thuoc bo dng lai. Neu c tu sac, th
uong mi hay. Neu me sa tu sac nh xa, thuoc bo sao
cho lai tu sac? Le nao thuoc giup sc cho ke tu sac noi?
Dan no qua nguc cho mau, ng e cai rang."

HOI DNG NHAN QUA

23

24

HOI DNG NHAN QUA

8) Phan quan oc an ke: "Ho Ngo, huyen Huynh

Cang hoi nho i hoc, thi khoa tu tai khong au, hoc qua
nghe viet n mn."

Vua ngo Phan quan ma phan rang: "Ngi nay tuy la

an trom, song noi cung phai le. Hay tra bo so cho ky, coi
lam cac an ra the nao?"

Vua phan: "Xa nay ke viet n tha kien, khong ai

hien lanh bao gi."

Phan quan tra bo roi tau rang: "Ho Tran co git o cua
ke buon ban i ngang nui Mai Lanh, tai huyen Ky Thuy.
Sau b bat nguoi, giai en quan huyen ho T, von la ngi
huyen Ngo, phu To Chau, truyen y viet li khai. Ho Tran
viet bai th nh vay:

Ho Ngo tau: "Toi la ke ai th, c viec the cho ke dot,

ch khong lam ieu chi d."
Phan: "Ke bo th, phc chang phai tai cua ma tai long;
ke chem giet, toi chang tai gm ma tai y. Ngi a viet
n kien cao, trong y tnh noi bo buoc cho gat nh muon
ngon la chay lan kho dap. Nghien mc oc hn ao huyet,
ngoi viet ben qua li gm. at mot ch, pha nha ngi
rat de; sa mot net, giet mang chung nh chi. Di li
oc, u o roi kep; tren t n, eu ca nguc hnh. Sa i
con sa cho hay, buoc trc lai buoc sau cho gat! Ke qua
tang muon bat cho mau, ngi khong toi quyet gai cho mac.
Co khi tr tien cao ma noi gian, gap luc binh b cao ma
ngoai lai. Co khi bay chc quy, lam bo giet b [cao] ma
hai tien [cao] (nguyen cao). Nhieu luc at li ma, lam bo
giet tien ma hai b. Long oc ac nh yeu kho o, mu sau
t quy kho do. Ke sao xiet s toi ac cua ngi, mau dan
qua mo bung rut ruot, hanh cho u tam o, roi se ay ni
a nguc."
9) Phan quan oc an ke: "Ho Tran huyen Ky Thuy b
an an trom." Vua xem an roi phan rang: "Ngi may ang
lam ngi, sao theo trom cp?"
Ho Tran tau: "Toi hoi nho thieu an thieu mac, cha me
em ut keu oi nh bong, va lai nam that mua, lua gao mac,
su cao thue nang, cung chang a mi i an cp!"

Bat tu hiep tat, bat tu xao,

Ne t xuyen du, thuat canh cao!
Xa thu, thu nhn can d nao.
Man xang o th sat nhn ao!
Tam dch:
La la kep khao, la la tra
Chc nhiem nha ngi, xao qua ta
Tay xa moc gan, roi lay huyet
Gm ao ay bung m hang ha.
Quan huyen ho T xem th, roi noi vi cac th lai
rang: "Chung ta thiet cung nh an cp con muon x toi an
cp sao? Cac th ky cai bep quan lnh eu i bat au nay
au kia ma kiem chac cho ta, th cung nh bon lau la kiem
cua tang cho chu trai! Chi bang an nan cho sm, lo tu nhn
tch c ma nh than sau, cho khoi mac oa."
Cac ngi nha dch eu bam rang: "Chung toi a tap
quen thoi d roi, va lai b nuoi gia quyen kho noi an nan
cha loi!"
Ho Tran noi: "Co kho chi ke tu than phai co can am,
tr tue khac hn ngi thng cung san st manh me nh
long a an cp, th mi nen viec. a trom cp dan d

HOI DNG NHAN QUA

25

khong s mi dam pha ca ma git cua ngi, de nh tr

tay, muon lam sao th lam vay. Neu quyet hoi tam i tu, th
cung phai can am san st nh vay th d nao ma bo
khong roi, lanh nao ma lam khong ang!" Noi roi ngam bai
ke nh vay (nho keu thi, Phat keu ke):
Cang ao bon bat dan nhn hung.
Phap khanh bat hoi giao nhn thien.
Cang ao phap khanh lng vo tnh.
Ch th nht tam phan lng nguyen
Hng lai that cc t du du,
Kim nhat hoi au giai chien chien.
Cai ac tung thien hu ha nan,
Tac ao vi quan cu mac luyen.
Tam dch
Cng trng ha giuc ngi lam d
Chuong t nao khuyen the lanh?
Chuong kim von khong hien vi oc,
Tanh tnh san co trc cung thanh,
Xa me ngu guc say vo o,
Nay tnh an nan s that thanh
Cha loi hoi tam tu de qua,
An lo, an cp bo th thanh.
Khi ay noi nha mon nhieu ke hoi tam, t chc i tu
mi may ngi.
Phan: "Qua co cong c ay, u chuoc toi trc; huong
chi lay cua, ch cha hai mang ngi ang giam toi phan
na. ang ghet toi gian dam, v no am co d ma sanh s.
Phai suy phan ao tac, bi oi ngheo khong u ma lieu

26

HOI DNG NHAN QUA

than. S cung ma bien, toi cung ang dung. Tha toi ho

Tran, cho giay qua vua ong nhac, lanh phan au thai lam
thay chua du phng tai nui Thien Thai. Neu chu kho hanh
tu hanh, sau se sieu o."
10) Phan quan oc an ke: "Ho Tran huyen Vien
Dng, t hoi nho hoang ang, lam bieng, huy cua, lam cho
cha me oi lanh cc kho, u phien sanh bnh ma thac, v
con khong can kiem ma dng nuoi, con no ti 49 cung
chet oi."
Phan: "Tuy ngi khong lam ieu chi d lam, nhng
ma lam bieng lai xai ln. Xa nay a trom cp chang
phai ham giet ngi lai ot nha lam chi, ieu bi lam bieng
lai xai to, tung cung mi bien ra nghe ay. Cho nen sieng
lam va tien tan, thiet la coi re nen nha, ma cung la goc trau
mnh sa net na. Ke co nhn, ngi quan t, ai cung can
kiem. Tai ngi khong sieng lam, ma chang tiet kiem, e
cho cha me oi lanh ma thac. Nh vay khong can kiem tuy
la loi nho ma toi khong nuoi cha me la bat hieu kho dung.
Dan no qua phap trng, mo bung lat bao t va moc ruot
ma tr toi xai ln. Rut cho het cac si lam bieng, ma tr toi
bat can. Nay cha no a au thai lam chc th lai tai huyen
Thng Chau, sau ch Tay Mon, cho no au thai lam heo
cua cha no, ang ban lay tien, ma tr toi bat hieu i
trc."
11) Phan quan oc an ke: "Ho Khng chau Hng
Quoc, la nha giau bat nhn, nam mi mot tuoi, b dan
ngheo la ho Ho giet. Ho Khng giau ln hn noi chau ay,
va lua ma ban cho cac lai khap ni. Noi x chet oi v
trong nam that mua, ho Khng chang th cho nha ngheo
mot nam lua gao. Khi ay quan phu, quan huyen cho mi,

HOI DNG NHAN QUA

27

bao bo th cho dan oi, y lo hoi lo cho khoi bo th. en noi

ba con hoan nan chet oi, y cung khong ngo ti!"
Phan: "Ngi bnh sanh trong tien bac, chang he cho ai
vay mn, long khac bac gat gm oc hn toi giet ngi,
khong the nao dung ang."
Tau: "Toi mi biet gat gao rt rong mac toi ni luat
Tri. Xin vng gia tha toi ve, ang toi cai ac tung thien,
xuat het tien cua lua gao ma bo th cho dan ngheo. Xin vua
rong long y tau."
Phan: "Ngi con trong song lai hay sao? Kho lam
trong nha con thuoc ve cua ngi hay sao? Con cai ngi
eu la oan gia, thiet con oi n cha ay mot nam no a
pha het s san, khong con sot mon nao!"
Khng nghe ro khoc rong than rang: "Toi bay lau
chac mot quyet e lau dai. Cung chang a xuat mot ong
ieu mua cui, hoac mua rau cung con tiec lam. Ai de con la
toi bao cu nhn au thai vao ma pha het s san, tc biet
chng nao!"
Phan: "Cai toi gat gm cung nh tham gian. Trc
giam theo nga quy, bo oi cho lau. Sau se cho au thai lam
an may, chu oi rach ma en toi bo ay buoc chat."
12) Phan quan oc an ke: "Ho Doan huyen Quy c
lam thay thuoc map m, hot thuoc pham chet va nam va
n cong mi mot mang. Tanh hao an tht trau lam, ba
nao cung co tht trau mi chu cam ua, toi ay cung nhieu.
Tuy tron khoi toi dng gian, ch lanh sao cho khoi luat am
phu."
Phan: "Phat no au thai lam trau mi mot kiep, ma
tr toi pham thuoc mi mot ngi."

28

HOI DNG NHAN QUA

13) Phan quan oc an ke: "Ho Ly huyen Than Chau,

rong nghe lam mai moi. Mien co tien mn ma an, th
quyet du gat con gai nha lanh, , lam be ma chang ong
long thng. en noi lam mai con nt cho ong gia, cot moi
ba gia cho trai nho, bon ay khong va y, tc mnh phat
benh ma chet het bay ngi, v khong the sanh e noi i
ang."
Phan: "Bi toi y noi xao ma ru quen gat ngi, nen b
an nang. Truyen cat li, be rang, bo xuong ham i i,
cho oan hon bt tc."
14) Phan quan oc an ke: "Ho Phung huyen Mien
Dng, la ten ta ien, nam nao cung giau bt lua ma ong
chut nh. Neu nam nao trung mua, th em lua ngam nc
mot em mi ong lua ruong. Chu ien tc mnh, lay ruong
lai cho ngi khac mn, no mn thay kien khong chu
giao. Neu lam ra le, e cho ngi khac man, th ti khi gieo
ma, giong lua sm no len vai lua muon vao, hoac lua
muon, vai len lua sm vo, lon lao cho that mua, phai bo
cho no mn. Toi hung d ngang ngc thai qua khong
phai tam thng. ang phat au thai lam a an may bai
xuoi, ma en toi ngang tang kiep trc."
Ho Phung tau: "Toi co thay ch du cua Vng gia,
pham dan ruong ray, eu can kiem cc nhoc, dau co toi g
nho mon eu rong dung. Vay xin vng gia an xa."
Phan: "Ke lo lam ruong, tay chan moi nhoc khong h,
an uong cc kho d ra th ban cho i, thien ha eu nh
cong lao ke lam ruong. Vay mi co cong vi i, nen tha
loi nho. Co au tham gian oc d nh ngi, ng co noi
nhieu chuyen, quy s dan i giai cho mau."

HOI DNG NHAN QUA

29

15) Phan quan oc an ke: "Ho Uong huyen Than

Am, cha no an chay lam lanh, no chang nghe li cha day.
Ca i lam nghe anh ca, moi ngay bat ca chach, ln,
tom, tranh cua inh, khong biet bao nhieu ma ke. Cha no co
qu la th no c va mang lai nh cm ba. Song no co hieu
vi me lam, me no au, th lo chay thang thuoc, nuoi dng
het long. Bi c ay, nen Tao Quan co tau vi Thng e
cho tr an nang."
Vua ngo phan quan ma phan rang: "Ten nay trai long
nhan cua Thng e, v long Tri muon ngi vat sanh ra
cho nhieu khong muon giet hai." Roi day lai, phan qu
rang: "Loai ca tranh cu oan chi vi ngi, neu co viec chi
phai le nh la cung ong ba, nuoi cha me, cung chang a bat
ma dung. Vay nen c Khong T cau ma chang li
cung la the theo long nhan cua tri. Neu chai li anh nh
ngi, ma nhieu ngi lam nh vay, th khong con sot tom
ca ln tranh. Neu tnh moi mang vat, cho ngi au thai
ma thng mang, th muon i cung chang dt n oan trai
ay. Lai them mang cha, toi ln thau tri, mau dan qua a
nguc."
Phan quan tau: "Vng gia thng trong ch hieu, ten
nay cn me benh, nuoi dng lo chay het long, khi me liet,
no loc tht bap ve ma nau chao cho me an bo cam hi, cung
nen tr can."
Phan: "Bat hieu vi cha, ma ch hieu vi me, tram
cung rong lng cho tr. Tnh mot toi anh ca, cho au thai
lam a hung hoang, hai mi tuoi b quan x tram."
16) Phan quan oc an ke: "Ho Tran Hn Tran, long
xao tra mu ke khong lo nghe nghiep lam an. Hang ngay ru
ren con em nha lng thien anh bai bac e lay xau va an

30

HOI DNG NHAN QUA

gian an lan na, en noi nhieu ngi tan gia bai san, ma
thoi d cung khong cha. Lai lap the bat con gai nha ngheo
lam hau thiep, (nh lap the tien trai hau mai). Hai toi nhap
mot nang ne."
Vua phan: "Nghe bai bac hai ngi oc hn nc la
trom cp. Neu b thua qua th phai bo nghe nghiep, oi
long ngay, gai trai cung h danh that tiet, ti noi tan gia
san, lieu than mang. Ngi tai mat khong thieu, u tay u
chan, sao khong hoc nghe nghiep lam an ngay thang, ma
chi o cho qua ngay. Tren lam ten dan khong pham luat
trieu nh, di lam ngi phai, khoi nh danh to phu. Le
nao dung tai mat ma lam quay, lo mu ke ma gat ngi.
Cai than hu dung, lam toi vo cung. Khac nao: an tht ngi
cho no bung, pha nha chung ang vui long. Cho hay: quy
than gian ghet toi khong dung, tri at xay van oan phai
tra. Tuy phat ngi tuyet t, tr mu bat chung ma lam hau.
Ch toi cha c bac, khong the nao tr ang. Qu s chat
mi ngon va hai tay, roi mo bung moc tim rut ruot. Rot lai
cam hoai ni a nguc, khong ang au thai."
Ho Tran tau: "Toi toi da i hoc khong nen, tap bai bac
kiem tien de lam. L vao nghe o, sanh gian sanh lan.
Song an th vua, thua th tra, hai ben tnh nguyen nh nhau.
Ch toi khong git cua, xin Vng gia dung th."
Phan rang: "Ru ren ke thiet tha, an gian an lan, dau
anh em cung quyet lot da, huong chi bang hu ma khong
mo mat. Khien ngi mat cua, ngi mi ep long. Ai dai
g tnh nguyen em cua ma cho ngi, cung tai ngi lap
the than ma anh bay, ngoai chuoc ngot noi li ngon ngot,
lam nh thiet ngha ruot ra, nao la ai an, nao la phuc ru,
nao la em n sac ma quyen luyen cho me sa. Ay la tram

HOI DNG NHAN QUA

31

mu ngan ke ma gat ngi, toi ac dng nay ma bo luat

dung tha sao cho ang? Qu s c viec dan no i."
17) Phan quan oc an ke: "Ho Ly huyen Hoanh
Dng i lnh tap theo quan du kch. Con ho Du, huyen
Huynh Mai cung i lnh tap theo s cam c anh trong. Con
ho Thanh cung huyen Huynh Mai, la lnh phao thu cua
quan e oc ho Ly t Giang T. Ba ten ay eu co anh
giac."
Vua phan rang: "Quan lnh trong oi ngu chinh chien,
tay cam gm sung, long tap hung hang, thang tran th bat
v con ngi ta, tham ch an tht ngi na. Toi ay chang
hen ong quang len nguc ao sn cho ang kiep."
Phan quan tau rang: "Ho Thanh luc pha thanh Dng
Chau, bat ang ba ngi ma chang giet. Bat ang hai ngi
an ba ma chang ong ti, eu tra lai cho chong; hai ngi
chong en n bac tien, y cung khong chu lay. Hai khoan
ay phc phan chang nho. Huong chi moi thang ngay ram
vi mong mot, an chay tung bay bien kinh Cao Vng."
Phan: "Co cong c nh vay, tram cung ang knh
ang khen, cap iep cho ho Thanh, qua vua ong Nhac, ma
au thai lam chc quan van that pham, song bay mi chn
tuoi, khong bnh ma man phan, con chau hai i eu ang
cong danh vinh hien. Con hai linh hon kia x y an trc."
18) Phan quan oc an ke: "Nang Tien Mau Nng
huyen Gia Ng, ghen d va ngo nghch vi cha me chong,
cung ang cam nguc A T, con luan lanh d no lam chi
na."
Nang Mau Nng tau: "Toi khong dam bat hieu vi
cha me chong, ma toi con an chay bo th nhieu lam."

32

HOI DNG NHAN QUA

Phan: "Dau an chay bo th nh vay, cung chuoc khong

noi toi bat hieu vi cha me chong. Song ngh ngi an chay
bo th, nen tha toi xa gia ma thoi giai qua giam vao a
nguc khong ang au thai ma ran nhng nang dau ngo
nghch."
19) Phan quan oc an: "Nang Chau Tu Nng, phu
Tha Thien, co chong ma lay trai, ay la toi nang. Lai them
hai mot mang t gai."
Phan: "an ba co c chnh chuyen mot chong. Tnh
net phu n, phai hien hau lanh, mi phai an ba c hanh.
Ngi la con khon, khong biet xau ho khong gi chnh
chuyen, lay trai lang cha; la bi ham an lam bieng, khong
lo viec n cong, an no khong, m tng viec dam duc,
tham an tht, me uong ru, lai anh bong trang iem, ban
dang thuyen quyen, lam cho trai me man mang tieng xau
danh nh, mi a that tiet xau xa, hai chong mi mang nhuc,
h the dien cha me tong mon cua mi, khong can con chau
ho then. Tuy oi lot ngi, ma khac nao suc vat. Lai con
oc ac, hai mang t gai. Sao khong biet xet, t gai cung co
cha me sinh thanh, bi kiep trc no khong tu, nen i nay
hen ha mi net xau cung nh la a hen, ma c sai khien
a hen la qua phep. N nao khong co lng tam, ma anh
oan hai mang no? Mau nau dau ma tr toi lay trai va cho
hon oan t gai het tc. Roi cam hoai a nguc khong ang
au thai."
20) Phan quan oc an ke: "Nang Thanh Su Nng
huyen Thanh Am hay xui ch em ban dau loi xom ray lon,
hai con gai xom ay ham oan tc mnh that hong ma chet.
Lai hay bao may nang thu tiet lay chong. e con gai nam
lan, eu tran nc chet het."

HOI DNG NHAN QUA

33

34

HOI DNG NHAN QUA

Phan: "Hai mot ngi dng th thng mang mot kiep ;

neu ma hai mot mang ruot tht, phai thng mang hai kiep.
Truyen quy s dan hon con ma that hong, va nam con ma
da nho, keo no xuong ao nc, cho bt gian mot hoi. Roi
bat len, cat li mo bung moc ruot, khong cho au thai,
cam hoai ni a nguc, ma tr cai toi khuyen tiet phu cai
gia va xui chung ray ra."

Phan quan tau: "Moi gai cung con ngi, sao gom nga
quy suc sanh a nguc?"

Su nng tau: "Chang phai toi ham khuyen cai gia

lam chi. Bi thay chung no con t ma ngheo kho, lai khong
con, thu tiet ch g, chi bang cai gia cho qua ngay, ay la
long tot cua toi."

22) Phan quan oc an ke: "Lu That Nng huyen

Que Lam bon mi tuoi ma khong con, tnh a dam va
ghen lam! Chong muon ci thiep, That nng khong cho.
Chong len ci v be, gi loi xom. That Nng hay tin bat
v be ang, lay ban ui ui phong mnh, l thui ma chet!"

Phan rang: "Ac phu khong biet phai quay! an ba may

rui mot i, neu chong thac, th phai thu tiet, Thng e
cang knh v tiet phu. Dau co chet oi, ngan muon nam
cung ngi danh thm. Neu no muon tai tien, ngi cung
phai can tr, mi la long tot. Sao bao no cai gia, lam cho no
mang tieng that tiet tron i. Ngi ng cai st na! Mau
giai i hanh toi."
21) Phan quan oc an ke: "Ly Khai Nng la con ay
t nha Me. Lam o gao cm trong bep, dnh tren mieng lo,
huy hoai cua tri hn may nam (la o o an), ke chang
xiet. Hay an vung an cap cua chu, ma o tha cho ngi,
hai con ay t khac phai on. Hay lay bay va dat trai vao
nha, t tnh vi chu gai; toi ay a nhieu. Lai hay cai gia,
tnh a ba i chong, toi nang qua le."
Phan: "Ngi kiep trc lam nhieu ieu d, nen phat
ngi lam toi moi. Sao khong biet xet, tuy la ngi ma lam
moi cung nh nga quy suc sanh b cam a nguc, ba ieu
kho ay, hi con cha biet an nan lo tu ma nh kiep khac."

Phan: "Toi moi an uong khong ang t te, khac nao ma

oi. Khong ai le ma ai, nao khac suc sanh. Khong c co
chong sanh con, thng b cam co, khac nao cam nguc. Nay
khong cha loi, con x them cach nao, phai hanh cho u
tam o mi ang, khong ang au thai."

Phan: "Cam chong ci, cho tuyet t th mnh, li ch

chi o. Huong chi hanh hnh cach tham ma giet ngi, chac
dung khong ang."
That Nng tau: "an ong khong con, cho phep ci
thiep, con an ba khong con, chang cho cai gia, viec ay mat
cong bnh, thiet x hiep toi lam."
Phan: "Loai suc sanh khong biet ho ngi, hay con cai
rang! Buong li noi h phong hoa, khong biet hoi song mi
kem che chong mi ra the nao? Tnh a dam ghen tng nh
mi, ang phat au thai lam con iem, ba mi tuoi mac ghe
oc thui lay ca than mnh, bo thay doc ng, cho heo an
tht cho bo ghet."
23) Phan quan oc an ke: "Tao Th la gai xang,
huyen Ngo Giang la ke that ho Ch quan Trng Sa. Ho
Ch thac sm. Tao Th khac kho con ghe tram be. Cac viec
an mac eu thua con chung. Ti luc tng phan th chia
phan hn phan tot cho con mnh. Lai khac kho dau ghe, ti
noi tc toi sanh bnh ma chet!"

HOI DNG NHAN QUA

35

Phan: "Con ghe th me ghe co hieu cung nh th me

e mot the. Sao me ghe khac kho con ghe dau ghe en the,
thiet la long nh cam thu, ang au thai lam suc vat mi
xng toi."
Phan quan tau: "Tao Th en gia long thanh niem Phat
va an chay c sat sinh ba nam an nan en toi cau sieu o
phan hon."
Phan: "Vay th khoi au thai lam suc vat, song phai
luan hoi lam toi moi con dau ghe, ma en toi tron i."
24) Phan quan oc an ke: "Mi lam v hoa thng
pham toi d."
Vua phan: "Cac sai xuat gia i tu, le ra th thanh phat
to, c nao eo nh bai toi d?"
Mi lam hoa thng tau: "Nh vng gia t bi dung
th."
Phan rang: "Cac sai co hay t iep cua Phat Thch Ca
mi gi en ay chang?"
ong tau: "Chung toi cha hay."
Vua m iep van oc ln rang: "Chua chien i nay a
bien h lam, moi ao Phat lu truyen a mon roi, nh ngon
en gan tat. Cac sai tuy tieng i tu, thiet nhieu ngi doi te.
Trong mot ngan hoa thng, la ang chng mot hai ngi
xng ang, khong ho then ma thoi! Coi am phu phai tra xet
cho han hoi, ng lam cac sai doi the."
oc roi phan rang: "Cac sai a thay ieu luat cua cac
sai tai ca nay chang?"
ong tau: "Cha thay."
Phan rang: "e tram giang cac toi an trong ieu le tu
hanh cho ma nghe. Cac sai tuy i tu, ma trong long khac

36

HOI DNG NHAN QUA

nhau het: Co ke c nghch vi cha me, gian lay ma i tu, la

toi bat hieu ln th nhat, con noi lam chi! Co ke gian anh
em v con ma i tu. Co ke b cach xau, mac c ma i tu. Co
ke quyet tron xau lau thue, v oi rach ma i tu. Co ke me
canh chua tot ma i tu. Co ke me may sai nho co bong sac
muon nhap vao cap xach mi i tu. Co ke ham lam chc
hoa thng sang trong ma i tu. Co ke mo coi khong ai
nuoi ma i tu. Co ke vo hau khong ai hoan dng ma i tu.
Co ke ngan viec i la cuoc gia, mo ao Phat la sieu o
linh hon ma i tu. Cac sai ai tu ve c nao th khai thiet?"
Cac hoa thng ong tau: "Xin vng gia t bi tham
xet, thiet chung toi ngan viec i, nen xuat gia au Phat ma
cau sieu o linh hon, ch khong co y chi khac."
Phan: "Cac sai i nao xng toi, may thu chu khai!"
Truyen ch Phan quan dan cac sai en ai Nghiet Canh
chieu th. Nguyen tai nht ien la ca en th nhat: vua
Tan Quang co lap cai ai Nghiet Canh pha ben hu cai
ien chanh. ai ay cao mi mot thc, tren co treo cai
mat kieng Nghiet Canh ln mi ngi om mi giap vong
be tron treo chieu qua hng ong, tren gia treo mat kieng
ay co e bay ch rang:
Nghiet Canh ai tien, vo hao nhan.
Thch nom: Trc ai Nghiet canh khong ngi lanh.
Cac hon choi an th quy s dan len ai ma ngo vo mat
kieng, lien thay hien nguyen hnh t nho ti chet, lam
nhng viec chi eu ng hien hnh thu nh hat bong u lp
nh lai nen choi khong ang. Vua Tan Quang mi y luat
ma x, hoac giai qua chn ca en khac, v.v... (tam ca co
nguc ma thoi).

HOI DNG NHAN QUA

37

Khi ay cac sai, t ngi soi kieng u mat roi coi lai
khong co thay nao chan tu mo ao cho thiet tnh! Coi ra ba
sai an man uong ru. Mot sai ta dam, ham hiep. Bon sai
me cac ao nho thanh sac. Bon sai tham bac, an gian cua
chua. Tr ra co ba sai, c sm toi tung kinh, cong phu, cat
chua, len cot Phat, lo lam cong qua trong chua, ch khong
thong mui ao.
Vua ci ngat phan rang: "Hen chi c The Ton qu
trach cac ngi lam h trong ao Phat!" Lien phat mot sai
gian dam vi bon sai me ao chung thanh sac, cong mot
bon ta dam nam sai, ong giam vao nguc Tang nho mi
lap, khong ang luan hoi. Con bon sai ru tht, au thai
lam heo cua ba kia e an cam hem cho a. Lai con bon sai
an gian cua chua, phat lam la ba i, ch o i xa ma en
n cho cac chu bo th. (Tai tham cua nen cho ch o nhieu
mi toai ch!) Tr ra ba sai thiet tha, tuy quyet ch i tu ma
cha thong ao v, nen cho au thai lam thay chua ma tu
na; neu sieng tu hanh ro thau ba bc th cung c khoi
oa. eu giai qua vua ong Nhac, i lai vua th mi
(Chuyen Luan Vng) au thai.
25) Phan quan oc an ke: "Ho Gia huyen Van Mong
a o doc song Ba Dng. Thang chap nam Nham Than,
len giet mot ngi bo hanh lay ang ba mi lam lng. B
chung cao, quan tra khong u c tha ve. Sau mang benh
ngheo kho, i an may. Ti 38 tuoi, biet toi mnh mi i tu.
Cu trung, kien nhieu lam, lm giay ch cung nhieu. An
chay lam lanh thng ba tung kinh niem Phat. Tu hai
mi nam nh vay, ma cau tieu toi sat nhan, va nh phuc
kiep sau."
Phan: "May ngi an chay lam lanh, niem Phat tung
kinh sam hoi (an nan cau tieu toi). Huong chi a phat lam

38

HOI DNG NHAN QUA

an may; ay oa en kiep, nen tr toi giet ngi ma lay

cua."
Ho Gia tau: "Toi trc pham ai toi, sau an nan tu
hanh. Xin vng gia xet le cho toi nh."
Phan: "Ngi hay ng mot ben, i tram x an khac
roi se nh."
26) Phan quan oc an ke: "Ho Lam huyen Banh Thach
ong cha co lam phc giup ngi. Con ho Lam kiep trc
la thay tu, an chay bo th 545 oi giay rm, tri lanh bo th
cong 65 chiec chieu. Nen i nay 23 tuoi ma thi o c
nhan, au roi khong gi long lanh. T tnh vi Kim Thuc
Co, la gai mot xom roi bo, nang ay tc mnh that hong ma
chet. Va lai net tham, lanh viec kien mn, em moi kien
tha. Ra vao chon nha mon lo lot cho chung, bi c ay, git
c vai tram mau ruong trong lang. An thap trai cha
ang mot thang nga. Lai noi: "Dau nga ma kiep sau lam an
may cung chu." Quan Am, Chuan e a phu Tao Quan
dang s tau tren Ngoc e phan: "Bo le chay ky la pham
luat Phat, nen phat toi."
Vua phan: "Ngi nh c to phu va kiep trc co tu,
ma thi o c nhan ang le tu them phc c. Nao hay me
muoi, lung lang lam d, lai noi nga chay, nguyen lam an
may. ang le cho hanh u tam o. Song ngh ngi th
Quan e vi th Quan Am het long thanh knh, nen nay x
tram, cho ang luan hoi, thay hon oi xac, nhap vo thay an
may la ho Gia y theo li nguyen. Con Kim Thuc Co a au
thai roi lam con moi xom ong. Ngay kia ngi i xin cm
tai nha chu no cho no anh chet ngi ma thng mang that
co hoi o. Con hon ho Gia (coi an trc) nhap vao xac ho

HOI DNG NHAN QUA

39

40

HOI DNG NHAN QUA

Lam ang lam c nhan, song hng phc ti bay mi

tuoi."

cong lao vi i. Huong chi lam hang heo chang t, an tht

heo lai nhieu, xin vng gia rong lng."

27) Phan quan xng danh rang: "Toi hon ho Hang

mi bon tuoi."

Phan: "Ngi an chay theo kinh Huyet Bon ma co tung

chang?"

Phan rang: "Thang nho nay, lam nhng toi chi?"

Phan quan tau: "Thang nay tuy con nho, ma chi cha
mang me hoai hoai. Toi hon ay la tai cha me no cng qua,
nen no quen net hon hao, mang toi bat hieu thau tri. Khi
no i hoc ap giay ch tnh ti 37.500 ch co d. Thng
khi no an cm con d em o cho nh ue na."
Phan: "Con nt khong biet g, ay tai cha me no h,
thng la hai no. a pham luat Tri, le nao dung ang. Qu
Da xoa giai no qua thanh la ma ot, khong ang au thai."
28) Phan quan oc an ke: "Ho Chau huyen Tieu
Lng, lam hang trau bo. Ho Tham huyen Thach Thu
lam hang cho. Ho Dng huyen Gia Ng, lam hang heo."
Phan: "Ba ten lam hang nay, ang quang vao ao sn
a nguc."
Ho Dng khoc ma tau rang: "Toi co an chay ba nam
theo kinh Huyet Bon. Va lai lam hang heo, nhe toi hn
hang trau bo va hang cho. Xin vng gia xet le toi nh."
ai?"

Phan: "Ngi an chay theo kinh Huyet Bon ma cau cho

Tau: "Toi cau cho me tieu toi."

Phan: "Tuy theo kinh ay la phi ly, huyen hoac, ma long

co hieu ang khen. Song ngi co hieu vi me, sao khong
bat chc long nhan cua Tri a song, ma lam heo?"
Tau: "Xin vng gia xet lai, bi cha toi bao nen phai
lam. Va lai heo la thu ngi hoan dng ma an tht khong

Tau: "Co tung."

Phan: "Ngi sau bay at kinh Huyet Bon, ch khong
phai cua Tien Phat at, phai chi ngi tung Kim Cang,
chang nhng hon me ngi tieu toi, vong hon ba i cung
c nh. Ngi co hieu tung kinh tram tr toi lam hang
heo, cho qua ong Nhac, au thai lam con trai man an.
Con hang trau bo va cho lai ay. Trau bo cay ruong mi co
lua cho i, cho gi nha mi con o cho chu. Chung no eu
co cong vi i, ngi giet vat co cong, khong the tha toi.
Phan quan tra th chung no giet bao nhieu cho, bao nhieu
trau bo cay ruong?"
Phan quan tra bo roi tau: "Ho Chau lam hang 72 con
trau. Ho Tham lam hang het 187 con cho."
Phan: "Hang trau au thai lam trau 72 kiep, hang cho
au thai lam cho 187 kiep, thng mang cho u so, roi
giam vao nguc nga quy (ma oi) khong ang au thai."
29) Phan quan oc an ke: "Ho Vu huyen Thach
Thu, mi hoc lam thay a ly. Ho Ha huyen Vo Lang lam
thay coi so va coi tng."
Phan: "Thay a ly map m ch xau la tot, tot goi xau,
lam sai cach a ly. Con coi so coi tng, neu coi khong
thau, cung oan hoa phc khong nham ma khoe thien van.
Coi so coi tng co sai cung khong en oi hai ngi ma
phai mac toi ni tri. Con thay a ly loi thoi tuy khong
mac toi ni tri ma lam thiet hai cho ngi, la di oi ton
hao, lai lam sai ong a cho ngi mac hoa, hoac h nha

HOI DNG NHAN QUA

41

hai mang, tuyet t, mi la toi ln, ch gat ngi ma an tien

la toi nho. Nh vay phai tnh no ma lam hai bao nhieu nha,
th bat no au thai lam suc vat ma boi thng cho u so, roi
se cam hoai ni nguc A T. Con thay coi so coi tng, quen
thoi noi la, gat chung ma an tien, sau lng ngi lai gian
cho t tien ma mang len. Chang he day ai lam lanh cho khoi
hoa ma ang phc. Phat no au thai lam thang cam ma i
an may ti ba mi tuoi chu lanh va chet oi. Roi se ngh
lai."
30) Phan quan oc an ke: "Bay ten hoc tro pham toi,
ten th nhat ho Van huyen Banh Trach..."
Phan rang: "Bay ten pham ong len ay. Tram coi cac
ngi eu la an hoc hoi nho, lo thi au ma hng sang giau,
song co hieu chut nh ao ly thanh hien chang?"
Cac tro tau: "Cha me vi anh toi day chung toi hoi be,
lo hoc ma i thi, trong thi o cho vinh hien, nha tot, sam
at ruong cho nhieu. Thay chung toi cung day cach ay ma
thoi, nen chung toi khong thong ao ly thanh hien."
Phan: "Tram ngh cac ngi eu co can trc, thiet la
rat may. Th nhat may ang lam trai; th nh may khong
tan tat; th ba may ang tanh thong minh; th t may ang
khoa au vao trng chanh. ang bon ieu may ay ma
quen can tu kiep trc. Sao chang ngh a ng vao nghe
s, la hn nghe nong, nghe cong, nghe thng. Bi nghe
nong rang sc lam ruong ray, thc khuya day sm cc kho,
tay chan chang ranh, an uong roi, con d bao nhieu th ban
cho ngi an, ai an hot cm cua nha nong, eu la nh nong
phu o mo hoi xot con mat, mi co cua ay. Con nghe cong
lam ra cac o kh dung ma ban cho ngi, thien ha eu nh
ca. Con nghe thng xuong bien len nguon, ch chuyen

42

HOI DNG NHAN QUA

hang hoa, ma ban cho i dung, khoi thieu. Nh vay ba

nghe ay eu co cong vi ngi. Con cac ngi chiem nghe
ng au la nhat s, co cong chi vi i chang? Cac ngi
hieu ngha ly ch nhu la the nao chang? Bi ch nhan vi
ch nhu bi ngi phai cau nhat s ma nh. Song ngi cau
ma nh cac ngi s g, co ch cho i viec chi? Te ra cac
ngi moi ngay lam hao cua tri at, xai tien bac hang vai
cua trieu nh. Biet cac viec chi bi: khay an, anh c,
lam th, uong ru. An ban cho nhun nha, dao chi cho
khoai lac. Lai con ra vao chon nha mon, lanh phan lo lot,
ham mo hang xom, ngay sa ra vay, vay sa ra ngay, lam
mat le cong bnh, cac oc ac hai i chang ke xiet! Neu
thi may thi o lam quan ang quyen cai tr th tha dp y
the cho ay tui tham. Mn cai oai trieu nh, tro cai tai
chu trai. Tren doi chua, di hai dan. Chua thanh ban n
rong, b an gian nen le th het nh. Dan ngheo chu thue
su, v ha lam nen trieu nh thieu dung. Tram mu nghn
ke cho li nha map thay ch khong lo bay viec li dan, ma
sa phong cho het te. Chang thc khuya day sm ma lo lap
the an dan, nh co y cau lu ma ch hoi lo. Khong can le
ngha, chang he tu c thanh liem, mang cay oai quyen
khong then lam ieu ta vay sao chang nh: Ngi xa lam
chc tu tai a lo i, c ganh vac viec thien ha. Con cac
ngi au chc tu tai th mong an cua thien ha cho li
mnh! Con s nay ang ghet lam: bnh thng hay khoe
mnh la trung hieu liem s thay ai lam mot ieu chang ngay,
th mang nhiec qua sc! Ti phien mnh th quen trung hieu
liem s, bo troi theo giong nc, khi trc mang ngi
khong ngay, nay vay khong can ai mang! Sao goi la biet
tu, ma xng biet s!"

HOI DNG NHAN QUA

43

Co mot tro tau rang: "Toi co cong day hoc tro, cung
hu ch cho the."
Phan: "Ngi qua thiet nh c Thanh Manh T lay
hieu e trung tn ma day hoc tro sao? Chang qua la bac
dung s, day cam chng ma hai e t, ca ngay lo an tht,
nhau ru cho say; khong cong ma hng loc, toi loi chang
t, con ke cong sao? Ngi phai ho Ngu huyen Tng
Dng chang?
Tau: "Phai."
Phan: "Ngi la thay day hoc, sao con dot qua, li
khong thong. Co ke hoi ngi rang: Sat sanh co toi chang?
Ngi noi: Khong toi g. Roi con giang rang kinh Phat noi:
Bat sanh bat diet, ngha la khong sat sanh th no chang
ang au thai kiep khac! Ngi mn ch kinh ma thch
ngha bng, xui chung sat sanh, th mang them ba toi
nang. Mot la mn cau kinh ma thch ngha bng. Bi
ngi khong hieu ngha "bat sanh" la khong au thai na,
con ch "bat diet" la khong thac, ngha la noi tu co tr hue,
co cong qua ln c hanh ln, ve Tay phng ang lien
hoa hoa than chang au thai, theo bc vang sanh tnh o,
ma cung khong thac na, Phat goi la chng qua Niet Ban.
Ch khong phai noi ngha ky chng dot nat, giang ngc
nh ngi! Con toi th nh la xui cho chung sat sanh, nhng
ke dot a sat hai, nghe ngi giang vay, no cang sat sanh
hn na. Toi th ba la noi ngha ngc ngao khong ranh.
Neu noi ngha ngi thch o, th la bat diet bat sanh mi
phai. Sao cau kinh noi: Bat sanh bat diet, ma ngi dam
thch ngha nghch t nh vay? Huong chi thu nay, ngi
biem nhe Thanh Hien Tien Phat, ke toi khong xiet! Hoc tro
pham cac toi khac con thng tnh dung che ang. Tr ra
toi che bai ba v to tam giao (Khong T, Thai Thng,

44

HOI DNG NHAN QUA

Thch Ca) th Thien luat khong dung. Qu Da xoa, dan ho

Ngu, en lang Ac Khuyen, cho bay cho d xe thay ma tr
toi kieu ngao tam giao. Con mot tro nay hay at th hue
nguyet, ca hue tnh, noi dam cho gai trai ong long sanh
dam loan mi h phong tuc; toi ay nang ne, trc anh on
tam chuc roi sat, roi keo li cat moi, cam hoai ni nguc
mi vi ho Ngu. Con nam ngi tuy theo toi nang nhe, cho
i au thai. Ba ngi toi nang cho au thai lam la, lam
cho. Con hai ngi toi nhe au thai tan tat: cam, bai, ui,
cui. en lanh t, giai qua vua ong Nhac, i au thai lap
tc."
31) Phan quan oc an ke: "Ho Vien huyen Quan San,
lap tiem cam o, an li qua phep, ma khong che mot ly.
Con trong nha cho vay, cho gia non, thau gia gia. Trong
tiem dung can hai ay (trai can), cho ra th dung trai can
nhe, thau vo oi trai can nang. Bi c ay nen giau bang nha
nc. Lam cho tri gian than hn. B hoa tinh ot nha la la
tri sa chay tieu s san. Ba mi lam tuoi chet yeu, v con
cung tho huyet chet luon!"
Phan: "An li qua phep, a pham toi ni tri. Huong
chi can lau, ong nhe gia gia gia non: lng gat cua chung
cho nang tui tham. Tng gat chung te ra gat mnh, mong
hai i chang ng hai mang. Ca i lng gat cua chung
ma con hay khong? Chang gi lng tam, ba i chu kho.
Tuy b chay nha ca; ma cha het toi. Giao t qua vua
ong Nhac, phat au thai lam nga tram th, b chung ci
mai anh hoai, chay lao qua cho ti chet. au thai lam
nga ba kiep nh vay, mi ang au thai lam ngi ngheo."
32) Phan quan oc an ke: "Ho Hong huyen Thien
Hng cha lam chc ien lai, huyen Vo Xng, hoi nho ho
Hong b cha khong a, tc mnh cao toc vo chua. Sau pham

HOI DNG NHAN QUA

45

luat ve the e toc, nga man nh ke the tuc. Gap ai cung

xao, khong tieng that tha. Sau lng hay noi hanh viec cua
chung! Hay ke vach s t tnh cua ngi va noi phu n hoa
nguyet, xui giuc gay go, them tha theu det nhieu ieu,
lam nhng chuyen trai phep."
Phan: "Ten nay toi nang kho dung."
Phan quan tau: "Ten nay khong d chi lam, b ac khau
ma thoi."
Phan: "Toi ac khau co ba ieu, ten nay gom het. Noi
lao ve s tuc tu, la pham ch dam s, bat thong nh a
ien. Noi lao them tha cho chung gian nhau ma am
chem. Noi lao gat ngi ma lay cua, pham ch tham gian.
Te ra mot s noi xao, ma gay ra ch dam, ch si, ch san,
ch sai, ch tham, ch gian ao. Phan quan con goi toi ac
khau la toi nho sao? Truyen xe mieng bt moi, khe rang,
keo li ma hanh toi ac khau, tuy con song a phat tuyet
t, ma cha het toi nay phat cam hoai a nguc, khong ang
luan hoi."
33) Phan quan oc an ke: "V ho Uong, la nang Trnh
Th huyen Giang Ha, nguyen kiep trc an chay, c sat
sanh, lam lanh, hay bo th, co hieu vi me chong nuoi au
het long het sc, bi cha u cong hanh, nen cho au thai
kiep nay ma hng phu quy lam con nha quan giau; lai gap
chong lng thien sanh ba trai hai gai, nh so se song 82
tuoi, khong benh ma man phan. Khong de b cha me cng
qua, v con quan, nen quen thoi ong anh hoi nho, nha co toi
t, nen quen thoi lam chu nha hay mang nhiec hanh ha ke
di tay, tap tanh a quen, nen oc d lam. en khi co
chong hien hau th y the giau sang nen chuyen quyen, hiep
chong qua le. Va lai quen thoi an sung sng, nen sat sanh

46

HOI DNG NHAN QUA

hai mang rat nhieu. Cho vay an li qua phep, khac kho ta
ien, a bat lam cong khong, that mua cung khong cham
che chut nao! Thu nay chang he bo th cho ba con ngheo
ong ieu nao, co au bo th cho ngi dng. Ngay nao
cung chi toi t. anh chet t gai la Vng Nguyet Mai, lai
con khoet mat t trai la Trng Hng Nhi b au nhc ti
chet. Lai con phat t gai la Ngo Ha Hng, bat an au nanh
song ca to snh bung ba ngay ma chet! Con nhieu a t
khac b thng tch, tai mui tay chan moi mieng eu t het!
Co ke em s bao ng nhan qua ma khuyen giai th Trnh
Th y con nha ln quan to, nen mang nhiec ke giang nhan
qua va noi rang: "Ta giau sang, no cm am ao, con chau
ay nha, ta thu nay lai may bo th cho ai, ma phc o? Ai
tin ngi noi phai tu nhan tch c mi song lau ti bay tam
mi?" Noi roi uoi i lap tc. May li ay Tao Quan cung
tau ti Thien nh, va lai moi thang chay t ve Cu Thien
T Mang chanh, eu bien toi Trnh Th a nhieu. Cac hon
oan cung cao na. Ngoc e truyen bt ba ky, cho bat hon
Trnh Th ang tr toi nen mi 46 tuoi ma chet.
Phan rang: "Khong knh trong chong, la toi th nhat
theo luat Tri khong tha ang. Huong chi oc d khac kho
toi t, hai oan ba mang. Tanh oc d hn cop khong phai
long ngi, ang cam a nguc, khong ang au thai na."
Phan quan tau: "Trnh Th nguyen kiep trc tu hanh
co hieu vi me chong lam. Con i nay ngi con gai ln
Trnh Th, thay ngi me hon vi cha, va oc d, nen tu
hanh tung kinh niem Phat lam phc bo th, ma cau cho me
tieu toi, cung nh tu the cho me no. Vay xin vng gia cho
luan hoi tra qua, chng het n trc se x na."
Phan: "Neu con gai no tu the nh vay, th tram tha toi
cam nguc, cho ang luan hoi. Kiep th nhat cho no au thai

HOI DNG NHAN QUA

47

lam an ba ngheo kho oi rach ca i, cho hon Ha Hng

vao bung no lam quy thai au n en kiep, ti ba nam
phat benh ien mo bung mnh va cat ruot ma chet, ang tra
qua bat Ha Hng an au nanh song snh bung ma chet.
Kiep th nh, au thai lam con cam, ghe choc cung mnh i
xin ti 50 tuoi, an cap gao nha ho Trng, b con gai ho
Trng (la hon Vng Nguyet Mai au thai) anh chet, ma
en mang oan kiep trc. Kiep th ba, lam con gai 18 tuoi,
b du con (la hon Trng Hng Nhi au thai), am ui cap
mat va t gan, let ngoai ch xin an ti chet, th tr mi roi
ba mang. Trong ba kiep ay hanh toi cam, ghe, oi, lanh,
cc kho, i xin, la en toi hiep chong va lam giau bat nhan
o. Nh trong ba kiep chu kho, biet an nan hien lanh, th
se cham che cho kiep khac."
Trnh Th tau rang: "Chong toi kh dai te qua, chang
biet lo viec nha, toi khong ray sao ang? Xin vng gia xet
le phai ma th dung."
Phan: "an ba co ao tam tung, khi con nha, tung
quyen cha me, xuat gia tung quyen chong, chong thac tung
quyen con trai, phan phu n khong ang lam chu. Chong
ngi la ke hien hau, ngi lai che rang kh dai, ma hon
hao khi de tram be. en nc nay, ma ngi cha biet toi
sao?"
Trnh Th tau rang: "Toi toi hon vi chong a ang.
Con nh anh toi chi t, la tai chung no lam cong viec
khong xong, ma lai an vung lam bieng tram be h het. Va
lai chung no tanh ngang nganh, la tai chung no khong
vang theo, ngu me am chng khong hieu viec chi. Tai
chung no chng nh vay, la no bao phai anh no, xin
vng gia xet lai."

48

HOI DNG NHAN QUA

Phan: "Thu nay ke hau ha, tam tanh chung no khong

phai nh ngi bac thng. Hoac la hon cam thu au thai,
hoac ngi d au thai lai, b mat tanh thong minh, phu
tanh ngu on theo ke ha tien; va lai au thai lam con nha
hen ha dot nat, th tanh no tho tuc ngang doc, cng au
cng co, ngu me am chng, la le tri nh t nhien. Mnh
la ngi be tren, cn bnh th phai thung thang ma day do,
en viec lam, phai thch ngha cho ranh, va dan i dan lai.
Dau chung no lam loi, cung tuy toi nang nhe ma ran, le nao
nong nay ma anh chi mai, anh qua cho chung no hoang
hon phat ien. Sao chang xet, chung no cung la con cai nha
lanh, v ngheo qua mi cat ruot ma ban cho mnh lam toi
moi, tuy tieng la thay vi t, ch chung no cung nh con cai
trong nha, viec an mac, au manh, khoe met mnh phai biet
thng chung no. Bi c ay t trai cung nh con trai nuoi,
t gai cung nh con gai nuoi. Le nao oc ma khac kho?
Gia t con cai ngi b ngi anh chi, ngi co au ruot
hay khong? Con ngi cho toi t an khong no, ban khong
lanh, lai n long hanh hnh trai phep, hai ti ba mang. Thiet
la khong s luat tri, con dam nhieu ieu cai le. Mau dan
no i au thai."
34) Phan quan oc an ke: "Ho Chau huyen Hn
Dng, t hoi nho lap tiem ban hang xen, cac trai cay, o
ong thiec va cac mon nho mon le loi. Thng dung giay
ch ma goi cac mon o ban. Bnh thng hay lay giay ch
ma chui ban ghe, cho nao nh ue, cung lay giay ch ma
chui, va quet o ni ham d 24 nam nh vay.
Con v ho Huynh la Khng Th, huyen Hieu Cam
co hai a con i hoc, moi ngay Khng Th lay giay lon
(giay ch) e danh boi ho bao on ay giay, hoac i song,

HOI DNG NHAN QUA

49

50

HOI DNG NHAN QUA

boi vach, hoac cuon lam roi e hut thuoc, hoac vo cho nh
lam cho len, hoac e nhum la; nh vay 5 nam.

nen ke rui mat bac tr ra may, noi nha khoi hai. Am chat
ay cung ang che bt toi ngo nghch."

Con ho Mai huyen Tao Dng, la tu tai day hoc tro

hay ap giay ch, cac hoc tro bat chc, cung huy giay ch,
chang biet trong ch, lay chui o, hoac ot ma hut thuoc,
lam thng vay en 22 nam. Ba ten pham ay ong toi."

Phan: "Nh vay th chet khoi lam trau ba kiep, cho au

thai lam an may chet oi hai kiep. Neu biet tu se hay."

Phan: "Trong sach co ch tri at quy than, ten ong ba

cha me, trong giay ch eu co. Neu khong ch, th ao ly
chang ranh, sao co kinh sach? Neu ap huy giay ch, cung
nh ap huy tri at, quy than, thanh hien, ong ba, cha me.
Ho Mai nh ch ngha ma hien vinh, nh ch ngha ma no
am, ma dam ap huy giay ch 22 nam, cho cac hoc tro bat
chc, toi ay ve ngi het. Ba pham ay eu b cam ni a
nguc khong ang luan hoi."
35) Phan quan oc an ke: "Ho D huyen Mien
Dng nha cung kha, ma bat hieu. Nuoi v con an my v,
ban o tot. Con cha me an ban lay co. Cha me phien trach,
no tra li rang: "Cha me e gia san chi o, ma bat loi nuoi
an mac khong xng ang? No lai mang them, lam cho cha
me no buon rau tc toi tron i."
Phan: "Ho D tuy dot, ha khong biet n cha me sanh
thanh nuoi dng, tr lai trach cha me khong s san, khong
nuoi cha me, ma lai nuoi v con t te. Neu vay v con co
e gia san cho ngi sao? Ngi bat hieu thiet khong bang
suc vat. Phat no au thai lam trau ba kiep, ra sc cay ruong
ma nuoi thien ha, chet roi con b chung xe thay, ma en toi
bat hieu."
Phan quan tau: "Ten pham nay co x c mot tram
lng bac, cho lai ke lam mat, en n no cung khong an

36) Phan quan oc an ke: "V ho Ly la Tran Th,

huyen Huynh Mai, thu tiet, ma bat hieu vi cha me chong.
Cha chong bong quang, me chong phong bai, Tran Th cho
an mac lay co, en oi oi lanh ma chet."
Phan: "an ba co chong, th tung quyen chong, cha me
chong la cha me ngi. Ngi a biet thu tiet, th phai co
hieu vi cha me chong, thay mat cho chong ma nuoi cha
me, th tiet hieu song toan. Thi khi con song vua quan
phong tang, thac roi lai ang thanh than; mi la tron lanh,
than kieng quy s. Sao lai pham toi bat hieu, ang oa a
nguc, khong ang au thai."
Phan quan tau: "Nang nay gia chong hoi con xuan, thu
tiet ba mi may nam cc kho, xin vng gia cham cho
ang luan hoi."
Phan: "Tram cung v s thu tiet, m ng mon cho no
ang au thai lam heo cho chung phan thay, ma tr toi bat
hieu cha me chong."
37) Phan quan oc an ke: "Ho Ho huyen Lam Lng
au tu tai, tanh oc bac, hay nghe li v ma ngo nghch
song than. Lai thay anh em that tha dot nat, nen chia phan
an e ruong hen, nha xau, ay t d cho ngi anh. Con
chia phan an cho ngi em roi, sau em thac, em dau la Ly
Th khong con, nen nuoi con ngi anh ca lam con ma lap
t cho chong. Ho Ho muon oat gia san cua em dau, noi vu
oan rang: Ly Th tieng thu tiet ma t tnh cha hoang, dng
ng u c. Lai mn ba mu nghiem xet, cung noi Ly Th

HOI DNG NHAN QUA

51

thiet co thai. Ly Th tc mnh, mo bung trc mat quan ma

chet, lam cho nhieu ngi chng an tien, eu mac hoa vi
ba mu. Nh vay ho Ho b ba toi nang, mau x ma ran i."
Phan: "Ho Ho au tu tai th a thong kinh Thi, kinh Le,
sao ma bat hieu bat e ti the?"
Tau: "Toi hoi con nho co hoc kinh Thi, kinh Le cung
biet hieu cha me, thng anh em. Tai v toi hoc hay ma
oc, no xui cac viec bat hieu bat e. Toi dai nghe li, nh
vng gia rong dung."
Phan: "Toi v ngi Ma Th, ong Tao va du than, tau
cao ni thien nh a lau, t nhien phat toi mot cach nang
ne. Ngi ha chang biet; chong cam quyen v, v phai
nghe li chong day, le nao chong nghe li v day hay sao?
Neu ngi thiet tnh hieu e, v ngi le nao dam bat hieu
bat e. Nay ngi bat hieu vi cha me, khi anh bat thong
hiep em dau that the ma con n nao vu oan lam bc cho
tiet phu lieu mnh? Thiet tanh oc hn ran bo cap, khong
bang loai cho heo. Phat oa a nguc A T, hanh toi lien
lien, quang len nui ao, roi bo xuong ao nc soi, xay gia
nau dau, thieu ra tro, roi hun hnh lai nh vay luon luon,
khong ang au thai na."
38) Phan quan oc an ke: "Ho Lu huyen Banh Ly,
hoi nho hoc th moc, hay em ma hai chu nha, hai mi
nam nh vay. Hay chi ma nang, v h viec cua no."
Phan: "Ngi lam th moc, em hai chu nha. Tuy ngi
em ngi khong noi, song cai long oc ac cua ngi, quy
than a ghet lam. Huong chi ma gio may sam cua tri at
eu do cac v than linh cai tr. Sao ngi dam mang ma
chi gio xuc pham tri at than linh. C nao oc va ien
cuong en the? Tri sai thien loi anh ngi chet, ma tr

52

HOI DNG NHAN QUA

cha het toi. Nay phat ngi lam an may cam va iec, man
kiep chet xuong ay se hay."
39) Phan quan oc an ke: "Ho T nc Ve, huyen Kim
San, hoi nho ngang doc, khong tin s bao ng toi phc nen
khong knh thanh than. Gap thay chua, thay tu, hoac an
may, eu khong bo th, ma lai mang them. Long bat
nhan, hay giet rua, ap ran, giet loai trung de rat nhieu.
Say ru hay pha quan, anh lon ngoai ch. Luc say ru
kia, anh chet a con e ma khong biet thng."
Phan: "Khong co long nhan thng xot, la chang phai
con ngi. Rat oi thay a con nt nho bo gan mieng gieng
long con thng, bat nhan ma bong ra cho xa, huong chi
con e cua mnh ma anh chet? Hum d con chang n an
tht con, long thang nay thiet oc hn cop, tuy dng gian
a b cam nguc cho ti ru tu, nay nau dau va ot cho ang
i, roi se i au thai lam suc vat."
40) Phan quan oc an ke: "Ho Nhan huyen Quan
Hoa, tanh khong tot, hay giau viec cua ngi, thuat viec
h cua chung. Ke noi cho sng mieng, khong can viec co
viec khong. Muon oc cho trung cau, chang ke noi chi noi
thiet. Lam cho an ong con trai mat tieng khen, an ba con
gai mang danh xau, nhng toi ay ke khong xiet, ngh phat
toi cho mau."
Phan rang: "Ho Nhan la mat ngi noi gian, khong can
danh tieng chung. Toi oc ac qua roi, giam vao nguc cat
li."
41) Phan quan oc an ke: "Ho Giam huyen Ngh
Thanh, au tu tai, co khoa ngon ng, hay kieu ngao mang
nhiec ngi va noi tray noi nhp theo viec tuc tu. Thng

HOI DNG NHAN QUA

53

lay cac cau trong kinh sach, noi bc khuc, thch ngha bay
ma ci, ang toi lam."
Phan: "Ngi oc sach thanh hien, lai de ngi ma
dieu li thanh hien. Co tai tr thong minh, khong giup viec
phai, lai em tai tr ma gieu ct, noi kieu ngao cho tri at
ghet, ma ton c mnh, lam chung ci mot chut, khong ch
chi cho mnh, thiet la ngu qua! cho au thai lam a an
may cam cho het noi na!"
Phan quan tau: "Ho Nhan vi ho Giam, eu pham khau
qua, toi ay cung nho xin vng gia rong dung."

54

HOI DNG NHAN QUA

vu oan cho ngi em trai chang hang ben chong rang chu
ay muon lay con gai! Ngi em chong tc mnh nhay
xuong song ma tram mnh. Mau nh toi ran i."
Phan: "Cat Th tanh hay ho nghi, long oc nh ran, bo
cap, li ben nh gm, hai chung h danh lieu mang.
Trong am phu n co loai bat lng ay, khong con an nao
ma hn na. Truyen cat li, uc rang, cat moi cam tai
nguc A T ma hanh mai, khong ang au thai. Phan quan
thau hon a con trai vi a con gai no, cho het dong theo
leo."

Phan: "Toi li noi tuy la nho mon, nhng ma bay s t,

to s kn cua ngi va lai cha do cho chac nghe lu truyen
ma noi ra nh mat thay. Nhng ngi hay noi chac, khong
v khong giau, ma noi bong gio ieu chi, ai cung tin chac.
Huong chi thien ha a nghe chuyen mi chuyen la, phan
na khong tin, ch tin cung het phan na, lam cho ngi h
danh xau tiet, en noi tren ong cha mang nhuc, di con
chau ho hang. Co khi noi chung tc toi ho then ma lieu
mnh, toi ln vo cung, sao goi la loi nho." Phan roi y an,
khong che chut nao.

Phan quan tau: "Chong no la ho Lng, hien hau lam

lanh, co khac ban kinh Cam ng, in 7534 cuon ma cho
ngi, khuyen day ngi i, cai ac tung thien cong c rat
ln, n nao tuyet hau ngi?"

42) Phan quan oc an ke: "V ho Chuc la nang Cat Th

huyen Dc Dng. Tanh hay nghi ng, long oc hiem
hay xui chung ray ra, lam cho ba con ri ra, nh la: cha con
me con bo nhau, anh em v chong xa nhau. Pham gap an
ong con trai cung nghi, neu gap s chi mat long th vu oan
cho ngi ay la loan luan. Gap phu n cung sanh nghi, neu
bat bnh th vu oan rang nang ay ngoai tnh lang cha. Nhng
gai ong trinh hoac ngi thu tiet eu b no vu oan, dau ba
con hoac ch than, no cung khong cha na. No vu cho
Chng Th, Chng Th tc mnh phat benh thac! Lai noi

Phan: "Nhan duyen tri nh, co so giau ngheo. Ngi

la an ba xau net, khong biet ho then, che chong xau ma
lon chong, lai ngoai tnh lang cha. Thay chung giau sang
tc mnh ngheo kho, y mnh bong sac, che chong xau xa
khong xet net lang loan ma che chan chat, che chong gia
ma me chong tre, trach cha me nh khong xng la va
oi. Th chong khong tron ao, hoang net chang nen ngi.
ng ng ban dang thuyen quyen, anh bong nhem trai
hoang ang. Toi ta dam ai ac khong dung. Phat au thai

Phan: "Ngh chong ngi hien lanh, ngi lanh phai co

hau, nen tha cho hai a con. Con ngi toi ac thai qua,
cam nguc hoai khong luan hoi."
43) Phan quan oc an ke: "Phan Th nhan sac xinh tot
ma tham dam, che chong xau tng, lon chong lay cac tay
iem ang, tha lam au ghe l mnh ma chet."

HOI DNG NHAN QUA

55

lam heo nai hai kiep, cho ang toi lon chong, roi se x na.
Truyen quy s cho may rang sat nhai no, roi cho au thai."
*****
Phan quan tau rang: "Hai mi ba khoan ac pham cong
43 an a x roi. Con Thien s Lam T Ky b bat lam bay
gi tnh le nao?"
Vua Tan Quang oi hon Lam T Ky lai, phan rang:
"Nay a ngi hun hon, phai rang lay long thanh tu hanh
cho san st, tram nay gi x cac an o, ngi eu hieu
chang?"
T Ky tau rang: "Toi thay u."
Phan: "Cac sai dch, a hon thien s qua vua ong
Nhac, lanh phe hoi dng ang thien s thuat lai cho i
nghe cac an tram x o."
T Ky tau: "Toi toi da nh cac an khong ranh."
Vua ngo phan quan ma phan rang: "Cho thien s mot
hun thuoc Phat hue ngam trong mieng ma hoi dng, th
nh u ieu khong sot."
T Ky lanh hun thuoc Phat hue roi tau rang: "Toi cam
n Vng gia cho song lai, t nay ti, quyet tu hanh, song
cha biet cach tu hanh ao c lp lang ieu nao lam trc
cho trung cach?"
Tan Quang Vng phan rang: "ao la ao ngu at:
chua toi, cha con, chong v, anh em, bang hu, cung trong
nam bac ngu luan ch khong ieu chi la. Sao goi ao chua
toi: Pham lam quan th trc phai ngay chua thng dan,
long het sc c le cong bnh ma quen t v, lo viec nc ma
quen viec nha, ay la theo bac chc phan. Con dan gia th lo
cho u su thue, khong pham phep nc, gi bon phan thao

56

HOI DNG NHAN QUA

thuan ngay chnh, thiet tha chac chan, gi theo le ngha nha
nhan nhng. Khuyen day que kh, gi gn phong hoa, ay
la tu bac chua toi. Con ao cha con, lam cha nuoi con th
phai day, thng con phai cho no can lao. Hoac day sach
kinh cho thong ao ly, hoac day ruong ray buon ban nghe
nghiep lam an; chang nen cng h, cho lap lu tu sac hoang
ang bai bac. Con lam con, lo nuoi dng knh yeu cha me,
viec ln th lo an hoc nen danh cho cha me vinh hien,
thanh liem, ngay thang cho cha me c tieng khen. Ke o
phai rang het sc, het long ma nuoi cha me, an mac cho
xng ang, tuy theo sc mnh giau ngheo; giau sang th
dang mui ngon ngot va chieu long cho cha me vui long,
ng e cha me bat bnh mi tron thao; neu ngheo kho dau
muoi da ham hut, cung nuoi cho cha me ep long, lieu
than trau nga ma en cuc duc. Dau ngheo cung het long
cung knh cha me, ch y mot s nuoi, ma khong knh le.
Con phai biet than voc nay la tht xng cua cha me chia
cho, nen phai thu than chang dam huy hoai than the, va
cung khong dam lam quay cho nhuc cai voc cua cha me
sinh thanh, mi la tron thao. Ay la ao cha con nh vay.
Con ao chong v phai phan biet chong lo viec ngoai, v lo
viec trong cho trung cach. Chong cam quyen v, song phai
lay le ngha ma ai nhau ng bo phep ma may tao mi t.
Hoac chong y quyen ma anh hiep v, hoac v vo le ma s
nhuc chong. Chong trong v tai c hanh, chang nen me
sac, v knh chong nh th chua phai gi ao toi. V chong
thuan hoa th nen gia ao. Chong day v hien knh cha me
chong, cho dau se bat chc. Hoa thuan ch em ban dau th
trong nha het sanh nghi. Chong day phai th v nghe, mi
goi xng tuy tron ao, ay la tu viec chong v. Con nh
anh ch em cung mot cho ma ra, mot mau mot tht nh tay

HOI DNG NHAN QUA

57

chan, nh the cac nhanh cay mot goc, neu anh au nh em

au, coi nh mot voc, dau s may s rui, s vui s buon,
cung chung cung nhau mot the.
Nh cha me con ma anh em hoa thuan thng yeu
nhau, th cha me vui mng lam. Tuy cha me a khuat, ngo
thay anh em, cung nh thay cha me, thng anh em cung
nh thng cha me. Bi vay tuy anh em bat hoa mac long,
neu ngi dng anh anh em, cung nong ra ma benh vc,
lay o ma suy, th anh em la thiet lam. Noi tat mot ieu:
cha me anh em la tri nh, khong oi di ang; con v con
la sau, tai ni ngi nh, nen oi di ang. V vay chang
kha trong v con ma khinh anh em, ch kha v tnh sau ma
quen ngha trc, th tu viec anh em roi. Con bau ban cung
ng vo nam bac nhan luan la c nao vay? Mnh cha lam
viec loi, nh ban trach mi bo. Viec nen h li hai phai
quay cua mnh, co khi cha me v con noi khong c, v
khong n noi, ma ban dam noi. Viec tam phuc cua mnh, co
khi cha me v con noi khong c, ma ban dam noi. Co
viec cap nan, cha me v con cu khong c, ma ban lo
c cu c. Cho nen con ngi khong nen chang co ban
ao ngha. Cho nen ket ban, noi phai chac chan nhn li:
lau ngay cung chang quen nhau. Lo viec cho ban, cu cap
cho ban. Mnh cho tron ao vi bang hu, t nhien bang
hu giup ch li cho mnh. Tu xong cai ao bang hu th
nam bac ao nhan luan tron roi. Xin thien s rang len mot
bac. Ay la li que can cua tram, truyen day ngi i, nghe
cho mau hieu rang sc ma lam. Noi tat mot ieu, ngi tu
hanh chang luan bo nha hay nha, gai trai gia tre, cung
khong luan sang hen giau ngheo, hoac troi noi hoan nan,
khong ngi nao ma tu chang c, khong cho nao ma tu
chang c, khong thu nao ma tu chang c. Tai ni

58

HOI DNG NHAN QUA

mnh tuy theo bon phan, trong long cho an. Mnh co d, coi
nh con thieu, ch sanh long kieu cang xai ph qua chng.
Mnh tuy thieu, coi nh co d, ng sanh da tham lam c
m qua le. vi ngi, c mot ch DUNG, tr trong nha
nh tram cau NHN.
Neu ai ieu chi quay qua, mnh het long tm kiem
cho ra cho phai cua ngi. Mnh ieu chi phai nhieu,
mnh het sc xet suy cho ra cho con thieu [e rang lam tot
them]. Lo can kiem la au sanh ly, gi hieu e la coi tu
than. Lai con bo th giup i, lam lanh chang moi. Lam
ang vay tron i; gn chay tot, khong gn cung tot, niem
Phat linh, khong niem cung linh."
T Ky: "Phai co cua mi bo th ang, ngheo mi biet
lam sao?"
Phan rang: "S bo th chang phai rat rong co cua, lay
cua bo th la th cho ke ngheo ngat. Neu sc mnh khong
d, ma cho ke oi mot chen cm, cho ke khat mot bat nc,
cung goi la bo th. Hay con nhieu cach bo th ma khong ton
cua. Nh ke ang lo s, mnh dung li du giai khuyen cho
het s, goi la vo uy bo th. Con nhng ngi me am, khong
biet an nan, mnh khuyen giai cho tnh lai het lam, goi la vi
phap bo th. Neu co viec chi tien cho i, th mnh ra sc,
viec bat tien mnh lo dum cho em, goi la phng tien bo th.
Neu ngi ta tranh ua, tha kien, ma mnh thch giai hoa,
goi la giai kiet bo th. Trong long bat nhan hay thng
ngi, goi la tam ieu bo th. Cac ieu a noi o, la bo th
li noi vi cong lam, la phai co tien bo th."
T Ky tau: "C theo thay chua noi: phai an chay niem
Phat mi goi la tu hanh?"

HOI DNG NHAN QUA

59

Phan rang: "An chay niem Phat, la ep xac sa long.

Ch an chay co ch chi cho Phat. Con niem Phat lai li chi
cho i. Mien la lam mi ieu lanh, lanh mi ieu d th
u roi. Neu an chay niem Phat ma mi ieu d khong bo,
mi ieu lanh khong lam, chang nhng khong phc
khong cong ma lai nhieu toi nhieu loi. Vay ch mi may
sai hoi nay, cung an chay niem Phat, ma cung b giam a
nguc, ay la khong phai chan tu. Neu chan tu th sa mnh
gi ao la th nhat, bo th an chay th nh. Cai nao cung
quy tai ch tam: bo th kho tai long nhan, khong kho ieu
ra cua, an chay kho tai long chanh, khong kho mieng c
kieng. Cho nen nha ngheo bo th mot ong tien, cam ang
ngan ong nha giau co. Nha giau co an chay mot ba, cung
bang chay mot thang nha ngheo, la lay cho kho t nhieu ma
tnh phc, neu rang chu kho cho lam, mi thiet long thanh
tu hanh."
T Ky tau: "Sao goi trong Kim Cang co bon cau ke
quy?"
Phan: "Ngha nay mac lam, tram giang ky, thien s nh
cho ranh. Kinh Kim Cang 32 phan, phan th nam:
"Phat cao tu bo e: Pham s hu tng giai th h vong
nhc kien ch tng phi tng, tc kien Nh Lai."
Ngha la: Phat Thch Ca day ong tu Bo e rang: "Pham
viec chi co hnh tng eu la s huyen s doi. Neu thay cai
tng nao khong phai tng, th la thay Phat Nh Lai." Bi
Phat khong chu hnh tng, khong bay bien, c khong
khong la quy.
Phan th ba day phep khong tam (trong long khong):
"Tu Bo e, nhc Bo Tat hu nga tng, nhan tng,
chung sanh tng, tho gia tng, tc phi Bo tat."

60

HOI DNG NHAN QUA

Ngha la: "Neu Phat Bo Tat, ma co nga tng la long

tham, nhan tng la long san gian, chung sanh tng la
long si me bat thong, tho gia tng la long nnh ai am sa,
th khong phai la Phat Bo Tat." V trong long khong 4 ieu
ay.
Phan th 26 giang phep khong co than (mnh khong).
"Nh thi The Ton, nhi thuyet ke ngon:
Nhc d sac kien nga,
D am thinh cau nga.
Th nhn hanh ta ao,
Bat nang kien Nh Lai."
Ngha la: Khi ay Phat The Ton (Thch Ca) ngam bon
cau ke rang: "Neu lay hnh tng co sac ma muon thay ta,
hoac lay am nhac tieng ca ngam ma muon thay ta th ngi
ay lam ao ta, chang thay Phat Nh Lai ang." Phat dung
cai tam thanh tnh vo hnh, ch khong a hnh tng.
Phan 32 (phan rot) day phep khong viec i:
Nhat thiet hu vi phap,
Nh mong huyen bao anh,
Nh lo diec nh ien,
ng tac nh th quan.
Ngha la: "Het thay cac viec co hnh lam ra th gia nh
chiem bao, bot nc, nh cai bong cua mnh, nh moc sa
tren ngon co, nh chp nhang eu khong ben lau, thay o
mat o." Cac viec hu hnh, eu h huyen nh vay, nen
Phat trong vo hnh.
Trong phan ay, Phat co day cau nay:
Bat thu tng, nh bat ong.

HOI DNG NHAN QUA

61

Ngha la: "Chang dung binh tng, tr tr chang ban

long."
Lai trong phan 18, Phat day bo ba long:
Tu Bo e,
Qua kh tam, bat kha ac.
Hien tai tam, bat kha ac.
V lai tam, bat kha ac.
Ngha la: "Khong nen nh chuyen a qua. Con hien tai
bay gi, khong nen vong tng. Se en ng m c." Phai
e tam cho thanh tnh th khong toi, mi ang theo Phat
Nh Lai, Phat xng la Nh Lai v trong phan 29, Thch Ca
noi: "Nh Lai gia, vo s tung lai, diec vo s kh, co danh
Nh Lai." Ch Nh Lai la t nhien cai tam, khong phai
au ma en va cung chang i au. Nen goi t nhien nh vay.
Vua Tan Quang thch ngha cac bai ke va cac cau yeu
ly trong kinh Kim Cang, roi phan rang: "Neu thien s ve
tung them cho u mot tang kinh Kim Cang (5818 bien) va
em cac bai ke ay giai ngha cho ngi nghe hieu ao Phat,
khong can cung chua, quy tai cha tham san si bon toi va
bo ba cai long vong tng ta vay, la sa long tu mnh, khoi
toi ang thanh chanh qua, t na cung c hng phc
kiep sau. Neu ngi nghe ma cai ac tung thien, th cong
cua thien s lng khong xiet, se ang sieu thang."
T Ky ta n, roi tau rang: "Toi cam n vng gia cho
song lai va nh n day bao, thap hng ma lay hoai en n
cung khong xng. Con cac v than s tai ch lam, e b toi loi
xin vng gia rong dung cho ch than."
Phan: "Tram y li mien chap. Thien s hoi hng rang
het long lam lanh, nh li tram dan." Phan roi truyen bon

62

HOI DNG NHAN QUA

quy s a hon T Ky ve ti coi dng gian, giao cho cac

than s tai, em hon cho nhap xac.
Khi ay Lam T Ky song lai, nh tnh giac chiem bao,
keu tieu ong, ngi nha xum lai cho uong nc tra, trong
mieng T Ky bay ra mui thm la (ay la hi thuoc Phat
Hue). Xom lang ti tham ong lam, eu hoi tham viec am
phu ma nghe, v t xa en nay, cha thay ai thac i song
lai. T Ky bao em giay mc lai, ve hnh vua Tan Quang
vi phan quan x 42 an. Roi e cac an theo hoa o, goi la
cuon Hoi Dng Nhan Qua. Ai nay xem eu thay hai kinh,
noi chau huyen quan dan eu en xem s la, thay x cac
an cong bnh, mi biet t xa en nay, s bao ng khong
sai mot may, mi tin a nguc ro rang, khong phai ho nghi
huyen hoac, nen nhieu ngi cai ac tung thien. Trong luc
ay nham ngay mung chn thang ba, nam Mau Ngu, trong
nien hieu vua Gia Khanh trao Thanh.
Lam T Ky vi ngi hao thien sao luc cuon nay cho
thien ha coi, a au tien mn khac ban, v.v...

HOI DNG NHAN QUA

63

NHAN QUA LUC LINH NGHIEM KY

(Bien cac s linh nghiem Kinh Nhan Qua nay)
1. Uong Nguyen huyen Tien ng, me gia, con y
a ba mi tuoi ma khong con, cha la ong Tnh H, tnh
khac ban kinh Hoi Dng Nhan Qua, cha khac ang ma
man phan. Uong Nguyen muon cau cho me ang song lau
va cau con luon the, nen ban ruong ma mn khac ban.
Mi khac na cuon, ma v a co thai e con trai. Ru them
cac v hao thien Ngai Khi v.v..., phu tien in ti muon cuon
ma cho ngi. em kia Uong Nguyen chiem bao thay hon
cha ve khen rang: "Con noi y cha, cha a sieu thang ve coi
Thien ng. Con me ngi se trng tho. Cac v phu in,
eu ng ten vao so Thien Tao." Sau gia ao cang ngay
cang kha, me song gan tram tuoi.
2. Trieu Bch i thi au ve, thay hon v hien doc ng
on chong khoc rang: "Thiep hay sat sanh, thng lam
nham cua lam. Nay hon xuong am phu, phat bo vao nui
Giai San, bay cua kep ngay em kho s. Tai am phu trong
kinh Hoi Dng Nhan Qua lam. Toi xin cho hien hon ve,
cay ta bay cuon cho ngi ma chuoc toi." Trieu Bch ve ti
nha mi hay v chet a chon roi. Lien sao ta kinh nay, mi
c hai bon ma cho lan. Ke i vieng ma v gap ong gia
xng la than nui noi rang: "V ngi nh phc cho kinh,
a ang au thai roi."
3. Vng Phung la thay thuoc huyen Thoai An, c sat
sanh, lai phong sanh na va hay mn khac cac ban kinh
khuyen thien. Ngay kia benh ngat, chiem bao thay hai quy
s bat hon dan i ang na ng, ngo len thinh khong co
ba v, mot v mac ao vang noi rang: "Ay la Vng Phung

64

HOI DNG NHAN QUA

hay khac ban kinh in cho thien ha, mau tha hon ra." Hai
quy y li. Vng Phung tnh day thuat chuyen, manh gioi
nh thng, nen lo viec in kinh lam lanh. Sau tu thanh
Tien.
4. Dng Sam la tan s huyen Huynh Nham. Luc
cha thi au, thay trong lang khac ban kinh Cam ng va
kinh Hoi Dng Nhan Qua ma in cho ngi. Dng Sam
xet mnh t tien thay tam ban so 17 cha khac, xin chu tien
noi mot tam ay. Toi chiem bao thay ong than mach bao
rang: "Cho chang trung theo so ban kinh." Sau thi au tan s
th 17. Lay o ma suy: khac ban kinh khong luan tien
nhieu t, quy tai long thanh.
5. Phng Thi Kha huyen Hu Ninh, nha ngheo ma
hay benh. Gap ngi la noi rang: "Ngi ngheo ma khong
con, so co 36 tuoi. Neu muon ang phc, th phai lam
lanh." Thi Kha ve rang sc khac cac ban kinh, quyet in
cho thien ha. Khac mi phan na, benh giam nam phan,
khac roi th het benh. Sau sanh hai ngi con trai, ln eu
vinh hien. Thi Kha cung ang song lau.
6. Tran Tong Hien huyen Ngo Mon, nam Canh Ngu
trao vua Gia Khanh, thang mi mot noi xom trong thanh
b la chay. Ngi tren thanh ngo thay co mot ngi ln
cao, ng tren noc nha Tong Hien ma cha la. Ai nay
ong lay lam la. Khong bao lau cac nha xung quanh eu b
chay het, tr ra mot nha Tong Hien khoi chay! Ai nay eu
hoi tham v c nao ma khoi b hoa hoan? Tong Hien noi:
"Trong nha co ban Cam ng va ban kinh Hoi Dng Nhan
Qua, khong biet phai nh o ma khoi chang?"
7. Huyen Tien ng co ong van hoc gioi la Ha nh
Du, hay tung kinh Cam ng, e th tren ban, loi xom coi

HOI DNG NHAN QUA

65

theo ma . em no an cp ti dong ca, chung no xay

xam, khong thay ng ma vo, hoang hon bm het. Sang
nh Du hay s ay, cang cam n than, khac ban an th, nha
cang kha hn.
8. Cong Sanh (c nhan) ho Uong, huyen Luc Hiep,
ngay no chiem bao thay vao chua ong Van Xng e
Quan, co oi lien:
Thien thng chu ti hu nhan, n khan tam ieu:
Nhn gian van t vo quyen, toan bang am c.
Nom:
Chu te tren tri co mat, c ngo lng tam:
Van chng di the khong quyen, tron nh am c.
Ho Uong y muon khac cau oi o vo thien th (kinh)
ma cho i hieu s chiem bao thay lien e Quan nhat nh
s au rt nh vay ma sa long. Bong thay ong than bc
ra vong tay noi rang: "Le thng in mot tram cuon thien th
cho ngi, th song them mot ky (12 tuoi). Neu in them oi
lien nay vao, cho i ro tch than thanh thng phat, tin ma
sa long, phc tho nhieu lam."
9. Ta Thieu Thuyen huyen Huyen Bnh bon mi
tuoi ma khong con, lay lam rau lam. Co ngi khuyen y
cho vay ng an li nang, rang lam nhieu viec lanh, va
khac ban in kinh cho ngi ma cau con th ang. Thieu
Thuyen tin li lam lien. V benh yeu ang manh, sau sanh
ba a con trai eu manh me. V chong tin s linh nghiem
nen lam lanh thap boi hn.
10. Ho Ngo Hang Chau lam chc vo, sc manh anh
qun hay lam. Ngay nao cung xui chung kien tha va ra tay
giup sc. Ngay kia ho Ngo i vi chung ban, ngoi ngh tai

66

HOI DNG NHAN QUA

cau Lien Kieu, gan ca chua co mot ngi ng coi oc

kinh Hoi Dng Nhan Qua. Ho Ngo ci va ngao rang:
"Kinh ay la noi gat an ong dot, an ba que, ch nh bac
van hoc vien quan le nao chu oc va khen ngi! Tc ci
cho ong van hoc ngay trc, bay at ieu huyen hoac lam
chi?" Noi cha dt li, vung te nhao hoc mau ca chen! Ban
hu hoi tham, ho Ngo noi: "Thay con quy len cot ng da
ban than, nat ln mot tieng, het hon ma te." Cach ba ngay
sau ho Ngo thac. Trng ang Ngoc huyen Tien ng
thay tan mat ma thuat chuyen ay lai.
11. Nien hieu Gia Khanh, nam th 12, Trng T Anh
co mot a con trai len bong benh nghch. May thay thuoc
chay het. Tung cay ho Khuon thnh Tien, ang xin toa
thuoc. Uong tuy kha ma mong con l lay. Thnh Tien na.
Ngai cho toa thuoc rac va dan nh vay: "a nho nay so
van, tuy cho thuoc lanh manh, sau cung kho nuoi. Ngi
phai rang lam phc, cau tri cho them tuoi. Nhom Nghe
Tng Hong ap nay mi khac ban Hoi Dng Nhan Qua,
ngi phai phat tam in ba tram cuon ma cho ngi th nuoi
a con ay mi c." T Anh y li, thiet con manh.
12. Kim Bien Tam t Chan To, huyen Hu Ninh.
Thu nay lam ieu chi cung gi theo kinh Cam ng vi
kinh Hoi Dng Nhan Qua lam goc. Neu gap ai lam d, th
het sc giang day khuyen can. Mua thu nam Giap Tuat, i
qua o x Nghiem Lang, song That Ly, b bao ln qua gay
banh lai h ghe thieu chut ma chm o. Bo hanh ai nay kinh
hai. Xay au ngo thay trong am may en co ong than ban
giap vang tay cam c o, phat va noi ln rang: "Trong o
nay co ba ngi tu theo kinh Cam ng vi kinh Hoi Dng
Nhan Qua, phai bao ho cho an." Cac ngi trong o eu
xum lai, v ong nghe ong thay. Chu o hoi tham noi bo

HOI DNG NHAN QUA

67

68

HOI DNG NHAN QUA

hanh trong o co ai tu theo kinh Cam ng vi kinh Hoi

Dng Nhan Qua. Th co ho Ha phu Nam Xng, ho Du
huyen Gia Hng, vi ong Kim Chan To la ba v.

Dng Nhan Qua cho i, cau me trng tho manh khoe.

Khong bao lau ang th nha gi qua noi: "Me au phat boi
a lau, ram thang bay vung het."

13. Cung Giai Dnh huyen Vo Lam, v la Ly Th,

mang benh b man (ln bung) hai mi nam, moi lan au
bung gan chet, cung giong benh co trng, uong cac th
thuoc khong het. Giai Dnh vao chua Van Xng e Quan
lay vai, nguyen khac ban kinh Am Chat va kinh Hoi Dng
Nhan Qua, in vi cac thien th cho ngi vai cho v lanh
benh. Hen lau Ly Th mi manh. Con em ruot la Cung Giai
Uy, v la T Th nghen song thai, gi Thn e mot a, con
mot a trong bung ti gi Dau ma cha ra, me con met
xu, noi nha hai kinh. Giai Uy vao chua Van Xng, quy
lay nguyen in th kinh Am Chat chu giai, vi Hoi Dng
Nhan Qua, nam tram bo cau cho v sanh thai manh khoe.
Thiet sanh mau man me con eu bnh an. Con ngi chu la
Cung Chng au benh tr (ghe di giang mon), may nam
ngoi th au nhc. Lay Van Xng e Quan, cau cho het
benh th in kinh. Vai roi lanh mnh bat run nh ret, trong
bung lanh ngat nh uong nc a lan lan het benh.

16. Lu Quan An x Dng Chau, lam chc tung s

theo quan Lai Bo. Me theo Kinh o, phat benh me man,
Quan An xa chua Van e, nen chong ghe len cho cao,
au canh nam len ghe cao, lay ngay pha chua Van Xng
e Quan, cau cho me manh, th khac ban in kinh cho thien
ha, giay phut ba me tnh hon noi rang: "Ta b mot con quy
bat i theo ca tram toi nhan bo toc xoa, mat may lem luoc.
Xay gap ong thay chay en noi rang vang lenh Van Xng
e Quan bao tha mot ta ve, nen mi tnh lai." Noi roi khoe
lan, khong uong thuoc ma manh.

14. Quan hnh th la Tham Loc Minh huyen Trat,

phung ch ve Kinh o, v phat benh nang. Loc Minh lay
cau Van Xng e Quan xin cai ac tung thien lo khac ban
in kinh. Ngi nha vao chua keu Loc Minh noi ba a tat
hi. Loc Minh ve nha, v song lai noi: "Thiep b quy bat
dan i, na ng gap ong Than, xng la Tr Nhat Cong
Tao, noi rang ngi chong co vai nen e Quan bao tha ve."
Nham ngay 19 thang 6, ao quang nam th ba.
15. Ha Chi sanh huyen Trng Giang, ngu Kinh o
nh me gia nha 70 tuoi. Ram thang bay, nam Quy Mao
vao lay e Quan, nguyen in kinh Am Chat vi kinh Hoi

Hoi Dng Nhan Qua luc

CHUNG

NGOC LCH MINH KINH

69

70

NGOC LCH MINH KINH

Li ta cua KIM DAN huyen Tien ng

T AN NGOC LCH MINH KINH

Li ta cua TO LAN t NHN THU
Kinh Ngoc Lch nay, goc thay tu hieu am Si, gap
than phat truyen bon nay, ve giang cho i hieu. Sau
truyen lai cho e t la Vat Me ao nhn (thay tu e toc)
lu truyen a lau, giang ieu qua bao minh bach. Ngat
ngi i ke tnh an nan th t, me ma khong tin th nhieu.
Che lanh nho ma chang lam, lam d nho khong s. Cung co
ngi a biet toi xa, muon cha loi cu. Cha lam lanh bao
nhieu ma mong ang phc, gap san dp de lam lien cai
lng tam! Trach chi ong Thanh noi: "Ngi khac hn cam
thu co bao nhieu!" Thiet la phai lam. Coi cac v giau sang
tren i, eu co can lanh theo Ngoc Lch. Con ke kho hen,
tuy tai toi kiep trc, song cung pham trong Ngoc Lch.
Ngi song bao lau, an nan sao kp! Kinh Diec noi: "Coi
lam viec lanh, xay gap phc tot." Kinh th noi: "Lam d
cau may v nh ap nham uoi cop, hoac i tren gia mua
xuan, co khi tan ra nc ma sup." Lai noi: "Lam lanh, Tri
cho phc xuong, lam d, Tri cho hoa xuong." Pham lam
ngi viec nao a thay trc con mat chang sai, th ch loi
thoi lay lat. Toi cha dam chac mnh la khong que, song
cau cho khoi toi nghiep ma thoi.
Nien hieu vua Gia Khanh, nam Ky Mao thang 11.

Ngi quan t lap than, lam viec nao ma khong lanh.

Mien gi theo lng tam tri phu, cho khoi toi vi tri at
quy than ma thoi. Neu muon lam g th lam, khong s phep
Tri, chang tin bao ng, th cang ngay cang te, con day noi
g? Tuy ong thanh noi: "Lam lanh Tri tra phc, lam d
Tri tra hoa." Ho noi: "Lanh khong chac phc, d khong
chac hoa." Nh vay cac an tron khoi li dng gian, chang
la bo qua sao? i te nh vay, ngi quan t mi giang lam
sao? Nay co kinh Ngoc Lch truyen ra, khac ban ti lan th
t, day d phong nghiem nhat, giang qua bao ro rang, ai
oc ti cung giat mnh s toi. Lam lanh tuy khong can
phc ma co phc, lam d s hoa cung khong khoi. Neu
khong biet kieng co Tri soi xet, th lam d luon luon. Xem
kinh nay moi viec coi nh co than bien toi phc, phai th
ngo tri at, mnh cung khong ho then la u roi.
Nien hieu ao quang, nam Nham Ngu, thang 9.
Li dan cua ong KIM DAN
Kinh Ngoc Lch nay, ghi xet cong qua, phan biet ngay
gian, linh hien ro rang, qua bao trc mat. Ai lam lanh th
ang phc, ai lam d th mac hoa. Ke d ma an nan cai ac
tung thien, lau ngay cung oi hoa ra phc. Li day re roi,
dau an ba con nt, nghe cung hieu ma gi theo. Neu ai
khong tin, goi chuyen at ieu, nh phu chiec thuyen lanh
vt mnh cn te song, khong chu leo len, th phai b chm
ni bien kho, sa a nguc a anh roi. Toi c ao cho cac v
quan t, e cuon kinh nay tren ban, da au nam, hang
ngay xem oc, mat thay long ghe, th ran mnh khong dam

NGOC LCH MINH KINH

71

lam quay. Nh vay th hiep theo li thanh day, lanh gap

phc, d mang tai. Neu cha loi lam phai cho tron lanh,
toi mng dum lam.
Phu tra nien hieu KINH NGOC LCH
Thay am Si la Ho Tang sai nc Ho, nc Lieu.
Ten Kinh Ngo, nam canh ngu, nc Lieu, nien hieu
Thai Bnh th mi.
Nham trao Tong, vua Nhn Tong, nien hieu Tien
Thanh th tam, nam Canh Ngu, ngay trung cu. am Si i
nui, gap kinh Ngoc Lch.

72

NGOC LCH MINH KINH

KINH NGOC LCH

ONG T HOANG LA THAN ONG NHAC DAY:
Tri at khong t v, than minh hay xet soi. Chang v
cung te ma cho lanh, khong trach thieu le ma cho hoa. Co
quyen ng y the lam, giau sang ng xai ph lam, ngheo
kho ng doi tra lng gat tham gian. Bi v ba bc ay,
Tri se cho luan phien xay van, giap vong tr lai ban au
nh ong ho vay. (Neu co quyen ma y the qua, th mau het
the, ti that the se b bao cu. Giau xai ph qua th hng
mau het phc, tr nen ngheo ma chu kho. Con ke ngheo
neu biet kiep trc toi nang, nay chu tra qua, phai an nan
thu phan khong dam lam quay, het van b, ti van thi, Tri
cho tr nen kha, neu lieu mang gian tham, tr tra lng gat
git cua chung, la buoc them toi, tri phat chong an ti gia,
e e hoa d cho con chau kho na, v phat i mnh cha
het.) Cho nen mi lam lanh mot ngay, tuy phc cha ti,
ma hoa a lanh xa (nh tai qua nan khoi.) Hoac mi lam d
mot ngay, tuy hoa cha ti, ma phc a lanh xa (nh se
gap s may, ma khien an trc.) Ngi lam lanh nh vn
co mua ma, tuy chang thay ln, ma cang ngay tot ti.
Ngi lam d nh a mai dao, tuy chang thay hao, ma cang
ngay mon moi. Phai nh ma ran long ieu nay, ng lam
nhng viec ton cua ngi cho ang li mnh, phai kieng c
cho lam. Tha lam mot may lanh, tm phng giup cho tien
s ngi cn bat tien. Khuyen ngi ch lam mot may d.
An mac tuy theo bon phan, o cho va sc mnh t nhien
vui ve, la la con so mang lam chi? Xin xam xu que boi
khoa ma hoi hoa phc lam chi? Ta noi s hoa phc, chac

NGOC LCH MINH KINH

73

cho i ro nh vay: khinh khi gat ngi th mac hoa, o

lng rong va hay dung ngi th ang phc. Neu nghe li
ta ma theo, quy than knh phuc, thien ha kieng v.

74

NGOC LCH MINH KINH

(T ay sap sau la phc ngai dai lam).

MI IEU CAM CUA C VAN XNG E QUAN

cua Huyen Thien Thng e

1. Cam chang ngay chua (chu), chang thao cha me, bat
nhan, phi ngha. Phai ngay chua, thao cha me, thiet tnh
vi ngi.

(Neu oc tung, cha cac ieu d, lam cac ieu lanh th

khoi hoa. Lay ba lay roi tung, het roi cung lay ba lay.)

2. Cam khong ang tnh mu ke lay cua ngi cho li

mnh. Phai lam am chat (am c) ma cu giup thien ha.

Huyen ngun ng hoa, Vo khuc phan chn, thuy niem

nga ang chung sanh, hu tng thoat sanh phu mau. Hoai
am thap ngoat, nhu bo tam nien, tan kho ba thien, an can
khon niem. Lien nga phu mau, nhat tiem suy hu. Nga kim
tr niem bnh ang, tat diet hiem tuan tham san. Le e vi
s, ky an bao bon. Nguyen nga, hien tai phu mau, phc
tho tang dien. Qua kh phu mau, tao ac sieu sanh. ai
thanh ai t, ai nhn, ai hieu. Bat thap nh hoa, bao an
giao chu hu thanh chn vi tr the phc than, ngoc h s
tng, Huyen Thien Thng e Kim Khuyet hoa than,
chung kiep te kho Thien Ton.

3. Cam ng sat sanh mang vat ma an, neu trung kien

vo c cung ng sat hai, la long nhan vi vat mon.

Giai ngha kinh Bao an cua Huyen Thien Thng

7. Cam say ru, phai c tht trau, tht cho. Phai an o

hien, kieng o oc, theo cach ve sinh cho khoi benh.

BAI BU CAO DAY BAO AN

e:
c Huyen Thien Thng e, thng chung toi co cha
me n mang men mi thang, cho bu ba nam cay ang
tram be tac long lo lang nuoi con. Nay thng cha me toi
cang ngay cang gia yeu, toi nguyen tung kinh nay, th long
cong bnh ngay thang bo long oc hiem, tham lam, gian
hn. Th c Huyen Thien Thng e lam thay: lai tung
cau cho cha me ma bao an coi re. Neu cha me toi con sc
khoe th ang song lau, nh Tri them tuoi, con nh co man
phan roi th c sieu thang.

4. Cam ta dam hoa nguyet, gi gii ky, la knh va

than.
5. Cam khong ang pha viec tot cua ngi, cho that
cong ngi. ng lam cho ri ra ruot tht cua ngi. Phai
giup ba con mnh, anh ch em cho hoa thuan vi nhau.
6. Cam noi giem siem, che bac tai hien. Khong ang
kieu ngao khoe mnh, phai khen tai nang s phai cua ngi.
Con mnh co cong lao khong khoe, ng xng mnh (gioi
khiem).

8. Cam tham lam khong nham, bo ay buoc chat khong

bo th. Phai gi ch can kiem, co d ma giup ke ngheo.
9. Cam ket ban vi ke quay, hoac xom tieu nhan, gan
ke net xau, phai than vi ngi tai c ma bat chc.
10. Cam khong ang ba noi ba ci, lam ieu trai le.
Phai gi mnh t noi, gi theo ao ngha c hanh ma .

NGOC LCH MINH KINH

75

C VAN XNG E QUAN DAY RANG:

Loan luan la ba con lay nhau, phat oa nguc Vo Gian
b hanh bao lac 1500 lan, v toi loan luan nang hn toi ta
dam vi ngi ngoai. (Bao lac la cot ong trong ruot cao 20
thc, o la than trong ruot cot ong ma ot cho o, roi
quy s xieng hon toi cho om cot ong ma ay len, chay
tieu thanh than rt xuong lai hien nguyen hnh nh trc
ma hanh na cho u 1500 lan). Neu ai biet an nan trc, th
cha loi, lam cong ma chuoc toi, ng pham toi loan luan
dam ac na.Con ke van hoc at tuong hoa nguyet cho hat
bo hat, bai ca dam, th dam ve hnh tuc tu, hoac in ma ban,
lam cho ngi tap thoi dam, hai h phong hoa, hoac mn
hat tuong dam, eu b toi nang, thac cam vao nguc Vo Gian
(Vo Gian ngha la khong h). Gia, roi xay, roi bao lac, roi
nau dau, hanh xay van hoai khong h. Gai trai hanh nh
nhau.
Thay Lien Tr hoa thng noi: "Ai thay tuong dam
truyen dam, hoac oc li hoa nguyet, xem hnh anh tuc tu,
eu ong tam sanh ra dam loan. Nhng tuong dam nh
truyen Tay Sng ky, at chuyen Trng Quan Thoai vi
Thoi Oanh Oanh ma hat cho i me man, thiet khong phai
ngi tai t vi giai nhan ma lam net xau nguyet hoa nh
vay. Neu cac vien quan co quyen the, ot tuong truyen ay,
hoac huy diet i, th c phc ln vo cung. Con con
ngi ai cung muon song, vat nao cung s chet, n nao giet
no an tht cho bo mnh, anh oan chat au lot da, thoc
huyet cat co, nho long anh vay, bam xat luoc nng, au
rat kho keu oan! Lam toi ac ma gay oan bao muon i, en
thac b hanh toi roi con phai au thai ma thng mang
nhieu kiep. Sau ang lam ngi, tat benh chet yeu, hoac b
hum tha ran can; au benh hanh hnh thuoc oc, v.v..., eu

76

NGOC LCH MINH KINH

bi hay sat sanh ma kho o. Nay ta khuyen trc c sat

sanh. Nha nao c sat sanh th Than Phat phu ho, khoi tai
hoa, t benh, song lau, con thao chau hien, ang cac ieu
may phc ln, ke chang xiet. Neu co cua d phong sanh,
tha rua trach chim ca, tung kinh niem Phat chang nhng
hng phc tho ma thoi, thac hon c len Thien ang,
hoac ve Tay Phng, khoi luan hoi na, co au sa a nguc
ma chu hanh hnh. Ai co phc thay li ta khuyen, mau hoi
tam cha d lam lanh cho sm, ng e gan thac an nan
khong kp. Neu lam chang ang, cung rang khuyen ngi."
LI BU HUAN
cua Ngai L To (L ong Tan) giang c:
Con ngi linh hn muon vat. Sao ngi i khong biet
than mang. C biet mot s dam ac. S dam ac dau vua
chua quan dan xa nay eu b h hai, v dam ac ma quen
nc, quen nha, quen danh, quen mang, khong ke gm
ao nc la ma theo dam ac, khong can the dien, toi
phc hai en chng nao! c Van e ch du: "Muon toi
d, an ta dam ng au!" Lai day rang: "Neu co dam ac th
h tram viec." Hai cau ay that hay lam, qua ung lam!
Ngi i thai qua ti loan luan khong can ln nho cung v
thoi ta dam! Khong ke than mang, the dien, danh gia, tien
cua cung v ta dam! Khong ro v c nao thoi ta dam truyen
nhiem khap the gian nh vay! Song bon ay co ke mac hoa,
co ke tuyet t, xuong am ti con b nguc hnh. Cac ngi gi
long t nhien sach, mi la ang bac anh hao. Chang noi
lam chi en bac thng s la kho ang, mien cac ngi
cha loi cu, th th than cau vai mi linh, khoi thac yeu cho
tron danh con thao, va day con chau em ut tap theo gng

NGOC LCH MINH KINH

77

tot cua mnh. Li ngay phai chu nghe, thuoc ang phai lo
uong. Cac e t kha nh ng quen! Neu mnh ngay khoi
pham th bien li ta khuyen ay ma dan tren vach cho em
ut con chau coi, ke khac cung thay ma sa net.
Thng mang vat th song lau. Tiec cm gao ma giau
c. Trong giay ch th lam quan. De li noi th ang
phc. Lam gng tot cho chau con. ng pham toi ni tri
at.
LI DAY CUA CU THIEN T MANG TAO QUAN
Ta tuy coi so cai tai Cu Thien, moi nam 24 thang
chap tau mot ky. Song moi nha eu co Tao Quan thay mat
cho ta, moi thang chay t cong qua moi ngi cho ta gai
vao so chanh. Ta chang n cho i pham toi v lam loi, nen
day sau ay: cam ot giay ch trong bep, v s tro ay na
o nham cho d. Cam ca, khoc, hoac chi rua, mang nhiec
trong bep. Chang nen am hanh toi trong bep, hoac ba cui
trc bep. Cam bo long ga, xng thu, cui d trong bep,
cam ngoi chom hom ngay bep, hoac quet dong vo bep. C
an tht trau, tht cho, th trong nha bnh an. Neu ai loa lo
trong bep th phat nang. Nhat la cam go gac tren bep, cao
day chao noi tren bep.
TCH OI LIEN NGAI QUAN E
Tai phu Hang chau, tnh Chiet Giang, co ngi tu tai
Trng ai My, pha ta nui Ngo San, thuat chuyen rang:
Hoi ta tat hi, hon en ngoai thanh Phong o vao lay Quan
e ma khoc. Quan e hoi: "Ti so th thac, lay khoc ch
chi?" Ta ben tau: "Toi cung biet thac roi khong le song lai,
song thng me gia khong ai nuoi, nen au long ma khoc."

78

NGOC LCH MINH KINH

Quan e noi: "Nh vay e ta tau cho." Giay phut keu ta

ma noi: "Ta a tau roi, Thng e khen ngi co hieu, cho
song them mot ky (12 tuoi)." Lien cho ta uong mot chen
nc tra day rang: "Chua ta khap trong thien ha treo lien
rat nhieu, song khong va y ta, nen ta at mot oi lien nh
vay ay, ngi coi cho nh, ve ma truyen thien ha." Ta coi
thay:
So nh tam phan, pho Diem Han, tieu Ngo phat Nguy,
tan kho d thng, v lieu bnh sanh s nghiep;
Ch ton nhat thong, ta Hi trieu, phuc ma ang khau oai
linh phi chan, ch hun ng nht tinh trung.
Thch nom:
So tri nh ba phan pho Diem Han, anh Ngo dep
Nguy, cay ang nem eu, s nghiep bay lau cha dt.
Long ta thau mot moi, giup Hi trieu, tr yeu dep loan,
oai linh day khap, tnh trung thu ay va xuoi.
Ta oc thuoc roi, lay ta n Quan e cho hon ta ve
nhap xac, song lai biet a liem roi. Ta lien keu ln, bao gi
nap sang cho ta ra. Ra roi thuat chuyen van van, te ra quen
het na cau lien trc! Cap con mat lai khong thay ng!
Giay phut nghe go ca, me ta chay ra trc thay ngi ban
ao xanh, a phong th ma noi rang: "Xin trao th nay cho
con ba xem."
Me ta noi: "Con toi benh con mat, coi th sao ang?"
Ngi ao xanh noi: "Ay la toa thuoc, ba trao cho mau."
Me ta em vao trao lien. Ta xe th ra xem th coi thay
chang? Te ra mat sang nh xa, coi ro la na cau lien
trc! Ke xa ngi gan, eu lay lam la! Ha Trieu nh
Nhn Hoa nghe ta oc lien bien oi lien ay, khac treo tai

NGOC LCH MINH KINH

79

chua Ong nui Ngo San, lai co khac mot tam bang thuat
chuyen s tnh oi lien, ma treo trc ca chua, cho ke
hieu xem, ke bat hieu biet cha loi. Xin rang lu truyen.

KINH NGOC LCH

cua Thap ien Vng don kieu, Thng e co phe
cho truyen trung gii, cai ac tung thien.
Nguyen ngay ba mi thang bay, a Tang Vng Bo
Tat an va sanh, bi ngai lam chc U Minh Giao Chu cai tr
mi vua thap ien. Nen ba va ngai, Thap Vng vi cac
v than eu en chau mng.
a Tang Vng phan rang: "Ta muon sieu o chung
sanh, nen moi nam ngay va nay, ta truyen an xa cac pham
toi nhe c au thai, toi nang th giam bt. Ngat ngi i
lam lanh co t, lam d rat nhieu, ta thay Thap Vng cac
nguc hanh hnh tham thiet! Vay phai tra xet cho ky, nhng
ai tai dng the biet an nan cha loi, co khuyen i lam
mot hai ieu lanh, th tr bt toi cho no."
Thap Vng tau: "Chung toi y luat hoi ngh. Neu ai
lam lanh t nho en gia th a len coi than tien. Con ke
nao cong qua bang nhau, khoi hanh toi, ang au thai kiep
khac nh thng. Neu cong t, qua nhieu th hanh toi tuy
theo d qua nhieu t, roi cho au thai ke kho hen. Neu biet
cha loi lam lanh kiep sau se cho au thai hng phc.
Neu con lam d na, se bat xuong hanh hnh, roi cho au
thai cung kho ao e, song chu hoa tai, en thac se giam
vao a nguc khong ang luan hoi na. Con ke qua(2) t,
cong nhieu, tr con d cong, th ang au thai hng phc
(2)

Qua: Toi.

80

NGOC LCH MINH KINH

giau sang trng tho. Tr ra toi bat trung la phan chu, bat
hieu vi ong ba cha me, hoac la lieu mnh (t van), hoac
sat sanh thai qua khong tin luan hoi bao ng. C noi theo
tuc ng: Ngi thac th hon phach tieu tan het, bo xac thui
roi, con hon au ma b hanh toi ni am phu. Thng thay
ngi song b toi, nao thay ma chet mang gong, chet roi th
thoi, con biet s g na!
May li ay que lam! Tuy thac thi bo xac, ch linh hon
con hoai, song lam d bao nhieu th thac b hanh toi bay
nhieu. May ke bay at noi trc, cho ngi khong tin am
phu, th a b Vo Gian a nguc, khong ang au thai.
Ngi i tuy thay kinh sach tam giao giang day, song
khong tin, rat uong cong Tien Phat Thanh Than day bao.
Tram ngi khong co mot ngi tin ma cai ac tung thien,
nen phai lap them a nguc ma hanh hnh mi u. Nay Bo
Tat thay vay ma thng, truyen ch che giam. Chung toi
cung vang li, cho cac ngi d chu hoi tam, ngay va Bo
Tat vi cac ngay va chung toi, an chay the nguyen thiet
tnh an nan, cai ac tung thien, khong dam lam d na, rang
sc lam mot ieu lanh chi o, sau thac xuong hon khoi b
hanh toi. Tr ra toi toi chang ngay, con chang thao, hoac
giet mnh, hoac lam mu ma gat ngi lng thien en noi
phai b tri anh, chet troi, chet thieu, cop an, ran can, th
hon xuong am phu phai chu hnh phat, song cung che giam
mot bac v s an nan cha loi. Nay chung toi truyen cac
phan quan bien het cac s toi phc, song lam ieu lanh
nao, ma c phc chi, lam ieu d nao, thac b hanh
nguc chi, ai ai nghe qua cung hieu, e dang cho Bo Tat
xem. i gap ai co c hoi dng, se lu truyen cho thien
ha."

NGOC LCH MINH KINH

81

Khi ay phan quan ien nao, bien theo ien nay, thanh
ra bon Ngoc Lch, dang cho a Tang Vng xem, Ngai
khen hay.
Qua mung ba thang tam, Ngai vi Thap Vng ch
than ong dang Ngoc Lch cho Thng e ng duyet.
Thng e phan rang: "Hay lam! T nay ch than rang
xem xet, ngi i nguyen cha loi khong pham na, lam
mot s phc th cho tr hai toi cu, nam ieu phc cho tr
het toi xa, lai ang phep lam sieu o cho than quyen na,
trai ang au thai phu quy, gai ang au thai lam trai.
Thanh Hoang Tao Than tuan ch."
VUA TAN QUANG NG IEN TH NHAT
Lam ieu lanh nao c thng phc, ke ra sau ay:
1. Lm giay ch nho, ot trong tra, o tro xuong song,
th c con thao chau hien. Neu ot trong bep th co toi.
2. ot cac th truyen hoa nguyet, cho khoi h phong
tuc, hoac lam lanh lam phc, eu hng phc va song
lau.
Lam ieu d chi phat toi g, ke ra sau ay:
1. Lieu mang giet mnh, cho ngi mac hoa phat lam
nga quy (ma oi).
2. Cac sai an cua thap phng ma tung kinh thieu, hoac
chu cua ngi cong c ma tung kinh thieu, eu phai tung
bo lai.
Tan Quang Vng cam so song thac, tr viec am phu.
en tai di bien ln, chanh hng tay theo ng Hac
ao suoi vang. Pham ngi lanh man phan, th cho ngi
tiep dan len Thien ng, hoac ve Tay Phng. Con ai

82

NGOC LCH MINH KINH

cong qua bang nhau, th qua ca th mi cho au thai

hoac gai lam trai, hoac trai lam gai, mac n nan th tra qua
cho nhau. Neu cong t qua nhieu, th dan ra pha hu cai
en, len ai Nghiet Canh ma soi. ai cao 11 thc moc,
treo kieng ln mi om, day mat qua hng ong, tren e
bay ch rang: "Nghiet Canh ai tien vo hao nhan." Cac hon
soi thay bnh sanh viec chi, eu ng u lp lang nh hat
bong, nen choi khong c. Ti o mi hay rang: "Muon
lng vang rong em chang ang, ca i ban co toi theo
mnh." Soi kieng lam an roi, sai quy giai hon qua ca th
nh, cam nguc hanh toi. Ngi khong ke cha me sanh than
v s tc ma t van that hong, tram mnh, uong thuoc oc,
hoac kiem c chi ma lieu mnh, khong i ti so oi hon
ma chet ve nghiep giet mnh (tr ra v trung hieu tiet
ngha), hoac gian lay, hoac b pham toi s hanh, toi chang
en chet, hoac muon lieu mang ma hai ngi mac hoa: lam
nh chi ma ra chet thiet cho ngi mac hoa, cac hon chet
ve nghiep ay, Tao Quan vi ch than, bat hon giai en ca
en nay, giam vao nguc nga quy, gap ngay Tuat ngay Hi,
th phai lam cach lieu mnh ay, cam 70 ngay, hoac mot hai
nam, roi dan hon ve cho lieu mnh gia quyen co cung th
c ve an. Neu biet loi khong hien hnh nhat ngi, hoac
khong bat ai ma the, i may ngi tren dng gian b lam
nhan mang ang khoi hoa, th ch than giai hon ay en
ay, se giai qua ca th nh tra cong qua. Neu tr roi d
qua bao nhieu th hanh toi va giai qua ca khac hanh na.
Con khi song ma long mong lieu mang ang hai ngi,
hoac ham lam nhan mang cho ai, tuy lieu mnh ma cha
chet, cung ghi long toi hanh hnh, tu co lam lanh cung tr
toi ay khong ang. Luc hon con cho lieu mnh, ma hien
hnh lam ma nhat cho chung s ma chet, th sai quy mat

NGOC LCH MINH KINH

83

84

NGOC LCH MINH KINH

xanh nanh vut bat hon xuong hanh toi cho en kiep, roi
cam nguc mai khong cho au thai.

2. Nguc Phan Th Ne, phan

Con cac thay chua, thay phap, thay tu, ngi ta mn

tung kinh ma tung thieu sot, chng hon xuong ay phai s
bo kinh, cho ay co u th kinh, cho en lu ly m m, ma
tung cho u cac cho thieu hoi o. Dau thay chan tu cho
may cung phai bo cho u v an tien ngi. Neu ke tu tai gia
tung cho mnh, co sai ch oc thieu cung khong chap, trong
tai co long th ang phc khoi tung bo.

4. Nguc C Nga, oi

Ngay va vua Nhat ien la ngay mong 1 thang 2, neu

ngay ay ai an chay, at ban tr ve mat hng bac, nguyen
khong lam cac ieu d, oc trai qua bai nay mot ban, hoac
in Ngoc Lch ma cho thien ha, cai ac tung thien, en man
phan tram sai Thanh Y ong t rc hon em ve Tay
Phng.

3. Nguc Ngu Xa, am

5. Nguc Tieu Khat, khat nc
6. Nguc Nung Huyet, mau
7. Nguc Nhat ong Phu, 1 chao ong
8. Nguc a ong Phu, nhieu chao ong
9. Nguc Thiet oi, coi xay sat
10. Nguc Ban Lng, ong lng
11. Nguc Ke Trac, ga mo
12. Nguc Khoi Ha, ao tro
13. Nguc Chc Triet, chat khuc
14. Nguc Kiem Diep, gm la
15. Nguc Ho Lang, cao, cho soi

VUA S GIANG NG TAI IEN TH NH

Cac ieu lanh ang phc, ke ra sau nay:
1. Bo th cm chao, c hng phc giau co.
2. Th thuoc cu ngi, i i giau sang.
Cac ieu d b hanh toi, ke ra sau nay:
1. Ban em tnh viec quay, phat vao nguc Hac Van Sa
cho may en e mnh, vung khong ang.
2. Cac vien quan an hoi lo, anh ep ke ngay, bat chu
an oan, phat giam hoai trong tu xa, lo co ra ma chu.
3. Do danh con nt lam quay, b cam ao gia lanh.
S Giang Vng di ay bien nam, a nguc rong
nam tram dam do tuan, gom 16 cai nguc nho, ke ra ay:
1. Nguc Hac Van Sa

16. Nguc Han Bang Tr, ao gia

Neu pham toi du do tre nho, cao au vo chua lam sai,
lam co vai; hoac con nho t y cao au vo chua i tu bo cha
me, mang toi bat hieu; hoac ai gi th (kinh sach) hoac o
ac, co y noi lam mat ma lam cua mnh hoac lam hai tai
mat chan tay ngi; khong biet coi mach lam thuoc bng
hai ngi ma lay tien; hoac nha giau bat nhan mua t gai,
sau ngi chuoc lai ma khong cho; hay la lam mai ham an
cua mn giau tuoi, trao tuoi, ro biet gai trai co tat benh,
gian giao, ma noi gat ngi sau chung no b tc toi; cac toi
ke tren o, tuy theo nang nhe, giam vao 16 nguc hanh cho
ang kiep, roi giai qua ca th ba hanh na.
Neu ai giang Ngoc Lch, hoac in cho thien ha, hoac
thay ke benh ngheo ma cu giup, hoac bo th cm chao gao

NGOC LCH MINH KINH

85

86

NGOC LCH MINH KINH

tien, hoac biet an nan cha loi, th cho tr toi trc khoi
tnh, c qua ca th mi i au thai lam ngi.

2. oat th cua ngi khong em ti, b ban.

Neu c sat sanh, cam con chau khong giet trung de va

en mung 1 thang 3 la ngay va tram an chay nguyen
phong sanh, sau khoi b oa a nguc c qua ca th
mi au thai hng phc.

4. ot nha hoac san ban b bao lac.

Xa nay lm giay ch th song lau, ai cung ro biet.

Neu ap giay ch, chang he hng giau sang phc tho bao
gi. Nh viec buon ban o thiet tot gia va phai th nhieu
ngi mua, la phai dan li rao, vay cho chung tin mieng
giay ap ti mua nhieu sao? Huong chi dan ni vach tng,
mat ch mi, coi t te, lau gio ma rt xuong bun lam t
nhep, ke muon lm cung khong the lm c. Cho en
cho d, thay ay nhng can du, can viet, mieng sanh, giay
guoc, eu cung co ch trong o, ke trong ch ngha, cung
khong the lm cho het. Nen ta khuyen i phai xet cho ky
ma khuyen nhau rang: "Giau ngheo co phan so mang,
khong phai tham ma ang nhieu. Muon ang phc th
trc ng lam toi. Neu lam toi nh vay sao ang nen giau
co? Neu tin li ta, th ng dan li rao ch nho. Cac mon
vat dung ng viet ch nho in ch nho vao o. T nhien
khong cau li ma li nhieu, chang cau phc ma phc
en, la v trong ch nho, khong ung au e o.

3. Lam mu giet chong, hai chong b phan thay xe tht.

Tong e Vng, en tai ay bien ong nam. a nguc
rong nam tram dam do tuan, chia ra 16 nguc nho, ke ra sau
nay:
1. Nguc ham lo, nc man.
2. Nguc ma hun da nu, gong xieng.
3. Nguc xuyen lat, uc sn.
4. Nguc ong thiet, quat hiem, nao mat.
5. Nguc quat ch, nao m.
6. Nguc kiem sai tam cang, moc tim gan.
7. Nguc khoi nhan, moc mat.
8. Nguc san b, lot da, cang da.
9. Nguc nguyet tuc, ca cang.
10. Nguc bat thu cc giap, rut mong.
11. Nguc hap huyet, hut huyet.
12. Nguc ao ieu, treo ngc.
13. Nguc phan ngung, sa vai.
14. Nguc th hoa, an gioi ta.
15. Nguc kch tat, ap au goi.

VUA TONG E NG CA IEN TH BA

Lam lanh c phc:
Lam cau, sa cho thien ha i, than thng pho ho.
Lam d phat toi:
1. Giet ngi ma cp cua, b cop nhai

16. Nguc ba lam, mo trai tim.

Lam quan khong biet n vua, khong ao toi, dan khong
lo su thue cho nha nc; v phu bac chong, lon chong, bo
chong, tron chong, hon vi chong; hoi nho cha me a chu
cho ngi nuoi lam con, ln bo cha me nuoi ma cai ho lai;
ay t phan chu, th ky quan lnh bac vi ngi lam au

NGOC LCH MINH KINH

87

(quan thay cua mnh); ke lam cong an gian chu tiem; tu

vt nguc, b ay ma tron, hai ngi bao lanh va quan cai
tr trong s, hoac lam cho ngi than b kho; khong biet an
nan cha loi, tr cong con d qua th hanh; c theo a ly
e quan lau, hoac c khong cho lam ma, hoac bay cai tang
ao ma lay cot toi tan, hoac khong ap ma ong ba cha me
e loan lac (xieu mo lac ma); du ngi lam pham luat; xui
chung kien cao lam th ri giau ten, hoac dan li kieu ngao
ma giau ten, hoac dan li noi xau tiet cho con gai, pha am
hon nhan (ci hoi) ma giau ten; hoac viet th hoi, t e,
lam giay t gia mao; oi tien ban chu roi ma chang ghi so,
hoac tra n roi ma khong cho giay, khong xe giay; tap ky
ten gia, khac con dau gia; sa so bac tien trong giay t, eu
lam hai ngi, cac toi ke ra o, tra ra nang nhe, sai quy ai
Lc giam vao kham ln, tuy theo toi, dan vao cac nguc nho
hanh cho u so roi giai qua ca th t ma hanh theo cac
nguc khac.
Neu ai nh ngay va tram la mong 8 thang 2 hay an
chay nguyen vai khong pham cac toi ke tren o na lo viec
lam lanh ma tr, sau thac xuong khoi b cac a nguc nay.
Thay Ngun Hien thien s at bai khuyen ng u con
gai. Mang ngi la trong, nen phep nc nghiem tr viec an
mang (nhan mang). Neu lam mu lam hai oan, dau tron
khoi toi dng gian, Tri cung hai mau lam. Bi cai mu
giet ngi la long oc ac, mang toi nghch Thien la trai
long a song cua Tri. Kp chay cung tra chang tha. Ngi
i lam cho toai ch mot hoi, sau an nan khong kp. Nay
nhieu ke pham toi dng gian am phu, nhat la toi u con gai,
hoac u con cha hoang! Tuy viec ay la ke ngu hay lam,
song quen thoi roi, nhieu ni bat chc. Bi c ay tri bt
so giam ky, hoac phat cung mat tuyet t (khong con trai).

88

NGOC LCH MINH KINH

Noi chi au thai kiep khac thng mang la luat chung. Ngh
th no au thai lam con, ma en n cho mnh, n nao ma
giet con cho anh oan? Huong chi ke vo hau, can co chut
gai con kho thay, nh vay u biet phc nhieu th co trai,
phc t mi co gai, con vo phc th khong co con chi het.
Mnh phai ran long sat hai lam phc ma cau Tri cho sanh
trai, v muon ke t, th phai tu nhan tch c. oc ac con gai
cha hoang, sanh ra th quyet giet! Sao khong biet xet, rat
oi vo hau con nuoi con nuoi thay! Huong chi mau tht cua
mnh trong bung sanh ra, cung lap the ma nuoi nh ke nuoi
qua phong vay, th khoi mac oan nghiep. Neu khong cha
loi oc, th b tuyet t, trong chi sanh ang con trai. Ngi
quan t co nhan, rang khuyen i ma cu nhieu mang, th
am c ln lam.
VUA NGU QUAN NG CA IEN TH T
Lam lanh hng phc: Th quan tai va o liem, th
nha co than phu ho.
(Phong Sac xin thch ngha khoang nay: bi kinh Ngoc
Lch tau co in hnh, khoang nay co ve cai trai th hom, co
chat hom, nhieu ngi en khieng nhng hom th. Cac sai
dot khong biet, bon ao thay ve hnh nh the, th hoi hom
g nhieu vay? Sai dot noi bng rang: "Ai chet roi hon phai
em cai hom cua mnh ma nap cho vua T ien. Nen chon
hom nhe, de nap, neu hom ln kho cho vong hon ay
khong noi! Bo bay tam vac nhe nhang de vac!" Oi, bon ao
que cung nghe theo li ay, ma troi vi con chau, s chon
hom ln! Lu truyen li phi ly ti nay! V sai dot bay noi
sam mot chut, e hai ke dot muon i! Sao khong biet xet
cho ky vua Th T thau hom ay ma lam chi? May muon

NGOC LCH MINH KINH

89

trieu hom cho au ma e? Va lai hon ma ma chuyen van

o hu hnh sao ang, goi ay hom nap quach la ngha g?
Neu cc kho nh vay sao con goi ke th hom c phc co
than lanh phu ho? Nh vay mot li noi bay, ton c biet
chng nao! Lam cho ke dot nghe lam, chon cat tc ti
khong am cung! Muon cho ke dot khoi lam, nen toi phai
giai cho ranh, may ngi dot tnh lai. Neu nap hom het, sao
lai lay cot con hom?)
Lam cac ieu d mac nhng toi ke ra sau ay:
1. Gia gia gia non, ong nhe ong nang, lon thang trao
au gian lan, hoac ban lua ti nc, eu b coi ap gia,
cho cho an.
2. Can lan, b moc lng treo hoai. o lan cung phat
vay.
3. Khong knh ngi ln tuoi, gia ca, lng gat git cua
ngi, vay mn chang tra, du thu du thc hoang ang,
khong gi bon phan, hao sac ta dam, lay v ngi, ngoai
tnh hue nguyet, nga man va toi an vung, say ru, bai bac,
trum nha cha iem, rua chi, tru em, du ang, choc
gheo pha hai ngi hien, o o d ue xuong song, phi
quan ao d gioi bong tam quan la mat nhat, mat nguyet,
yen sao, hoac d ue ma len cho th phng hoac vao cho
bep nuc. Cac toi ke tren o eu xo xuong Tat tr la (huyet o
tr) ao huyet d ma lan hup, tuy theo toi nhieu t, phat lau
mau.
(Ay la chanh kinh Ngoc Lch nh vay, ke sau muon ran
phu n, bay ra kinh Huyet Bon, ma cam s nh ue ni tam
quan, hoac giat giu di song, hoac vao trong bep ma day
an ba con gai. Ke dot na thch ngha rang: con gai an ba
co ng kinh, hoac cha e, eu b xuong Huyet O tr het

90

NGOC LCH MINH KINH

thay, nen co ke que tung kinh Huyet Bon cau me khoi toi!
Lu truyen lau i, an ong t hoc cung tung na! Sao
khong thong ly, tai tri sanh phu n phai co s ay, ma con
b toi la ngha g? Thay chua xa co hoc, thong hieu cho o,
bay at th Ha S, noi nh Ha S xin vua T ien tha
toi ay. Noi vay tri at con lam sao? Thua Ha S sao?)
Ngu Quan Vng di ay bien ong, noi coi ay
rong nam tram dam do tuan (mot dam do tuan tron giap
vong 240 dam, be ngang mat bang gian, la ngang gia
trung tam 80 dam.) Con moi dam la 360 bo, bo la bc oi,
moi chan mot bc, nen mot bo la 5 thc moc, nh vay 1
dam la 1800 thc moc. Con mot dam do tuan be ngang
xuyen tam o 80 dam la 144.080 thc moc. Nh vay 580
dam do tuan giap vong o ra 72.000.000 thc moc be
ngang mat xuyen tam 24.000.000 thc moc. Lap 16 nguc
nho:
1. Nguc Tat tr la huyet o tr.
2. Nguc Vu lieng trc tim, xieng, vi tam e xam.
3. Nguc Phi thanh kien thu, xoi nc soi
4. Nguc Chng trng lu dch, va mat sng.
5. Nguc oan can tch cot, chat gan xng
6. Nguc Yen kien sat b, kha vai lot da.
7. Nguc oan phu, khoan da tht
8. Nguc Ton phong, nui chim tr mo
9. Nguc Thiet y, ban ao sat
10. Nguc Mong thach tho ngoa yem, cay, a dan.
11. Nguc Luc nhan, khoet mat.
12. Nguc Phi khoi tac khau, tro vo lap mieng.

NGOC LCH MINH KINH

91

13. Nguc Quan dc, o thuoc oc.

14. Nguc Du au ht diet, trt nht te,
15. Nguc Thch ch, xam mieng.
16. Nguc Tot thach mai than, chon a vun.
Nhng toi tron xau lau thue; noi ngc lua ruong, noi
ngc n, can an gian; ban thuoc gia; ban gao mac nc;
lam bac gia; an gian an bt bac vang; ban hang lua nhieu;
ban vai mong ma ho goi day; i ng khong nhng tranh
ke tat nguyen, hoac ngi gia, tre nho nht; lap mu than
ma oat nghe ke buon ganh ban bng, cho mat s lam an
ke cung kho ma thu li; lanh th khong a cho sm, e tre
h viec ngi; an cap, cay gach le lo, hoac rot trom dau
en ngoai ng; ngheo khong gi bon phan, sanh ra gian
giao, giau bat nhan khong thng ke ngheo, ha cho mn
cho vay, en ky khong cho, hai h viec ngi; thay ngi
ngheo benh, trong nha co thuoc hay ma khong cho, giau
phng thuoc hay, sac ra ban thuoc nc khong cho thay
xac, khong chu truyen cho ai; quang mieng sanh mieng
chai, gai chong ra ng i; tha suc vat a d ng sa; e
bui gai goc sam uat cho h vach rao cua ngi; tru rua em
oi, ham doa chung; cac toi ay eu tuy nang nhe hanh toi
cac nguc, giai qua Ngu ien.
Ngay va tram 18 thang 2, neu ai an nan ngay ay an
chay the nguyen khong dam pham cac toi ay na, lo lam
lanh tu b sau khoi hanh cac nguc nay, neu them viec nhan
qua ke sau Ngoc Lch e cho ngi coi ma cai ac tung
thien, ngi an nan cha loi khoi toi th co cong co phc.
Neu thay ai b tai nan ngat ngheo, mnh co the cu ma
lam hiem bo qua, hoac quen n bac ngha hoac co an quyet
hai cho ang, eu la long oc ac, tuy tung kinh lam lanh bo

92

NGOC LCH MINH KINH

th thac roi khoi hanh cac nguc ma thoi, ch khong ang

au thai hng phc, phat lam quy m yeu tinh, nh ho ly
mang xa, may nam tuy theo long oc nhe nang. Neu biet
loi khong dam sanh s hai i, th thau hon ve cho au thai
phu quy. Nh hien hnh nhat chung khuay i, ang toi th
b thien loi anh hoa ra con tch, th het au thai, lau tieu
hon mat.
Pham cac quan binh anh giac, ke t ngay i anh, het
long het sc v nc, khong ham hiep ai, khong ot nha dan
gia; dau t tran hon xuong ien nay, dau co cac toi xa
cung bo qua het, v ang ch trung lng ma tr, giai en
ca th mi, cho au thai hng phc. Neu anh lon
sanh t ma chet, hoac theo ke lam phan eu b toi gia boi,
hanh hnh theo cac loi bay lau.
VUA DIEM LA NG IEN TH NAM
Lam cac ieu lanh c phc:
1. Nhieu nam bo th dan ngheo, con chau noi i, giau
co.
ln.

2. Th lua gao, cm chao, con chau thi au lam quan

Lam cac ieu d mac toi:

1. Toi bat hieu vi ong ba cha me, b chem ngang lng

t hai.
2. o cm chao o an, bo cm chay, ap cm chao, o
huy lua gao, eu mang gong, cho an cm thiu hoa gioi ta.
3. Moi ngi co toi, cho len ai vong hng, ngo ve x
s nha ca, thng nh ma ve khong ang, khoc than tham
thiet.

NGOC LCH MINH KINH

93

Vua Diem La phan rang: "Khi trc tram Nhat ien,

bi thng ke thac oan, hay tha hon ve song lai e keu oan.
Thng e oi tram ve Ngu ien tai ay bien ong bac, cai
tr 16 ca nguc tru tam lam mo trai tim. Pham cac pham
hon giai en ay, th a b hanh cac nguc may ien kia lau
ngay, dau toi nhe khoi hanh, song c giai bay ngay mi ti
mot ca ien ti ay cung a 35 ngay roi, thay thui het,
khong the nao song lai ang.
Nhieu pham hon muon song lai, kiem the tau rang:
"Toi lam cha roi li vai, hoac cat chua lam cau ap lo,
khai kinh ao gieng th cha roi, hoac at li khuyen thien
cha u, hoac li nguyen phong sanh cha u so, hoac nuoi
ong ba cha me cha roi, sam sa han rng cha u, hoac
tra n cha ang xin cho song lai the lam duyen lam
phc."
Tram than rang: "Xa ngi lam d quy than hay, nay
thuyen a ra khi xam muon qua! Bi vay a Tang Vng
ban n truyen ch, khuyen cac ca ien chung lam Ngoc
Lch cho i tu ma chuoc toi. Thap Vng lam roi, dang
cho a Tang Vng ng xem. Xem roi lien cung Thap
Vng vi ch than len Thien nh dang Ngoc Lch xin sac
ch cua Thng e, nh n Thng e ng duyet bang
long ban ch cho truyen i tu chuoc toi. T Phong o ai
e vi Thap Vng lanh Ngoc Lch co chieu ch Thng
e phe en nay a lau nam, ma cha gap ngi nao co c
hanh xuong am phu, ma trao cuon Ngoc Lch ang lu
truyen cho i, ch hon ma hoi dng em kinh co hnh ve
sao ang? Neu truyen ang cho i biet an nan cha loi, th
di am phu se t hon tu toi, tai dng gian t ke than oan.
Nh vay u biet tren i khong ke tu luyen cho ang nhuc
than (xac pham) xuong am phu. (Tr ra than ngoai hu than

94

NGOC LCH MINH KINH

th i mi ang). T o en nay cac hon soi Nghiet Canh

eu la ngi d mi giai lan en ca nay, ng kiem c
cha mnh nhieu chuyen. Qu au trau mat nga dan chung
no len ai Vong Hng cho mau."
Cai ai Vong Hng nhieu ca vong nguyet, hnh ai
ay nh cai cung len thang day, giap vong 81 dam, be dai ve
hng bac, ngay nh day cung, con ong, tay, nam, ba
hng trc vi hai ben eu vong tron nh cai cung, cao
490 thc, gm giao dng lam chong xung quanh mat
thanh, 63 tang rong rai. Ke hien lanh khong len ai ay.
Ke tam thng cong qua bang nhau, cung khoi len,
c au thai. Tr ra pham toi nhieu, tr het cong, con d
qua, mi cho len o. Ngha vong hng la ngo mong ve
thay nha ca que hng mnh, cho thay cho nghe ang biet
viec ra the nao. Cac hon ngo thay nhng la ngi nha
khong y theo li mnh troi, cai cac li day, hoac chuyen van
het cua mnh, hoac chong ci v khac, v lay chong khac,
hoac con chau kien chia gia san ruong at, so sach giay t
bay lau, bay gi xe het. Giay t thieu n ho oi khong
ung. Con ke thieu mnh mn mnh, khong giay, hoac
ngi nha kiem khong ang giay th b chung noi ngc
het, cai lay vi nhau, eu o tha tra roi cho mnh (ngi
chet)! Ba con hn gian ray ra, con cai giau ut, bang hu
noi tc. Co ke ngh tnh khoc mot tieng, roi ci bang hai!
Lai con may ke toi d, thay con trai b tu toi, v benh hoan,
con gai b chung ham hiep, hoac s nghiep tieu ieu, hoac
chay nha, hoac het cua! Cac hon thay viec nh vay tc toi
khoc nhao! Qu s dan xuong, giam vao kham ln, tra coi
pham toi g th dan vao 16 nguc tru tam ma mo ruot. Moi
cai nguc eu trong mot cai tru, co ran bang ong lam loi
toi, cho hnh bang sat lam ghe on. Troi het tay chan vao

NGOC LCH MINH KINH

95

tru, roi lay dao nho mo bung keo tim, xe lan cat bo cho ran
an. Roi rut ruot cat bo cho cho an, hanh u ngay gi man
toi roi, hun hnh nh thng, giai qua Luc ien. Mi sau
nguc ke ra:
1. Nguc mo tim khong tin bao ng.
2. Nguc mo tim sat sanh hai mang.
3. Nguc mo tim bo phai ma lam quay.
4. Nguc mo tim lam d tap phep trng sanh.
5. Nguc mo tim khi lanh muon ngi mau chet.
6. Nguc mo tim toan mu vu va (hoa).
7. Nguc mo tim trai gian dam, gai ngoai tnh.
8. Nguc mo tim ton cua ngi li cho mnh.
9. Nguc mo tim gat gao khong ke ai chet.
10. Nguc mo tim trom cap noi ngc.
11. Nguc mo tim quen n bao thu qua.
12. Nguc mo tim oc ac xui hai ngi.
13. Nguc mo tim lng gat do danh.
14. Nguc mo tim hao thang, ham anh lon.
15. Nguc mo tim ganh hien ghet ngo.
16. Nguc mo tim ngu me khong tnh kieu ngao.
Nhng toi khong tin thien ng a nguc luan hoi, qua
bao; ngan tr ke lam s lanh; mn tieng i chua dom hanh
s loi cua ngi ma noi; ot huy kinh sach; an man ma tung
kinh niem Phat; thay ngi an chay tung kinh niem chu ma
che; che bai Tien Phat; ke hay ch coi kinh sach ma khong
giang cho ke dot phu n nghe; cuoc pha ma hoang, lam cho
loan lac; vo c ot rng; e ngi nha l enh lam chay
nha, hai lay ca xom; hay ban cam thu; vat ke yeu benh;

96

NGOC LCH MINH KINH

quang lieng pha ngi; ang do bat ca; chay li cac cuoc
bat ca; gat chim. (Lay mu cay lam cho dnh gio bay, cac o
le bat chim, hoac o thuoc oc di at); nhng meo chet,
ran oc chet khong chon cho sau, hai ngi ao nham moc
nham trung oc kh benh chet; tri lanh run ma bat dan ao
at dam nc ang lam vach ap lo bep mi; lay the cat
dinh quan, lan ranh chiem oat ruong at dan, lap gieng b
ngon rach (thuoc ve y the); cac toi ke tren o, nhng ke
pham toi ay, cho len Vong Hng coi roi, giam vao kham
ln, tuy theo toi ma mo tim, roi giai qua Luc ien tra toi
khac. Neu con song khong pham cac toi ay, hoac a pham
l, ngay va tram la ngay mung 8 thang gieng, ma an chay
the nguyen khong tai pham cac toi ay na, sau tram tha
khoi hanh, lai t t qua Luc ien giai toi na. Tr ra toi sat
nhan, hoac theo ta thuat, xng ang trng sanh; hoac ham
hiep phu n; hoac an ba tham dam ghen oc; hoac vu oan
cho h danh tiet ngi; hoac trom cp noi ngc; hoac
quen n bac ngha, bao oan qua le; nhat la nghe kinh
khuyen giang ma khong an nan cha loi! Cac toi ay chang
he cham che.
Con ngi i goi tai than gi cua cho ngi, tng
vay la sai lam! Ay la may ngi chon tien bac cua cai hoac
cac quan chon cua bau, en thac phan hon con me ma tiec
cua, s chung ao, nen hon ma o gi mai, ai ti th hien
hon ma ma nhat. Than thanh ngh no vo toi, nen bo qua cho
ma gi cua. Chng nao nghe cau kinh Phat day: "Cai than
cung khong phai cua mnh, ngu uan (nam moi) la tham,
san, si, ai duc, eu khong." Hon ma gi cua mi tnh lai
rang: "Cai than la xac con bo, khong phai cua mnh ma
dung c, huong chi la cua tien." Mi chu bo cua ma xin
au thai kiep khac. Con may ke vo phc lai gan cho o b

NGOC LCH MINH KINH

97

ma nhat ma het hon sanh benh. Nh the gian ai nghe cho

nao co ma quy hien hnh hay nhat, biet la cho ma gi cua,
th van vai the nguyen, xin ao ang cua ay th chia ra nh
vay: 10 phan xuat ra ba phan ma lam sieu o tung kinh cho
hon ay au thai hng phc, ba phan na phong sanh cho
vong ay, mot phan bo th cho ban nhan th het 7 phan roi,
con ba phan th mnh hng. Vai nguyen nh vay roi ao,
th co thanh than lam chng, lay lam nh vay khong he g.

98

NGOC LCH MINH KINH

4. Nguc kiem ch ham cham, ngam kim.

5. Nguc cat han th giao, thien dai cho chuot an.
6. Nguc cc vong hoan toan, a can trong la gan.
7. Nguc ngoi ao nhuc tng quet nem.
8. Nguc liet b kh loi, nghien rach da.
9. Nguc ham hoa be hau, ngam la.
10. Nguc tang hoa bai hong, thoi la ot (la giau).
11. Nguc phan t, rach phan.

VUA BIEN THANH NG CA IEN TH SAU

12. Nguc ngu ieu ma tao, trau bang nga ap.

Lam lanh c phc:

13. Nguc ph khieu, khoan lo (xoi).

Cat chua, tu bo am t, con chau thi au lam quan.

14. Nguc trat au thoat xac, ba so.

Lam cac ieu d mac toi:

15. Nguc yeu tram, xat ngang lng.

1. Va lua i gia cao, nha ngheo mua t khong ban;

qua phong ngi nuoi lam con, ln bo cha me nuoi, ma
theo ho cu; hoac cao vang trong mnh Phat cot ma ban,
cung nh ban Phat; cac toi ay eu b ong inh cang lut vo
ban chong ng.
2. An cap kinh sach, hoac mua ma xe, b treo ma lot
da.
3. Keu tri van at, khong cung knh thanh than, b ca
ngc.
4. An trom, an cap, b qu tren chong sat luon luon.
Bien Thanh Vng, en tai ay bien chanh bac, kham
ln goi la ai Kieu Hoan, ia nguc rong 500 dam do tuan,
16 nguc nho:
1. Nguc thng qu thiet sa, qu chong.
2. Nguc th ne tam than, ham phan.
3.Nguc ma toi lu huyet, xay bot.

16. Nguc bac b, tuyen thao, lot da, ong chong ng.
Pham gian tri trach at, ghet gio sam lanh nc nang
ma; day mat ve hng bac ma tieu tieu, h mui, khac
phun, khoet, cao vang hnh Phat, moc tien dan tam ong
Tieu; keu ten oc Tien Phat Thanh Than; khong knh giay
ch kinh sach; e o d ue gan chua nh, ban th; hng
ang tra qua, o cung khong tinh khiet; d day trong bep,
khong c tht trau, tht cho, hoc sach ta dam (the chien), ta
ao, e sach ay trong nha ma khong ot, sach em hai ngi
cung vay, boi xe kinh sach; o kh dung, ve hnh Thai Cc
(mat trang lon am dng), hoac ve nhat nguyet sao bac
au, hoac hai hnh hoa hiep (nguyet hiep lao nhan), hoac
hnh Tay Vng Mau (Dieu tr), hnh Phc Loc Tho, hoac
hnh Bat Tien, ma lam nhan goi o, hoac theu ch (Van) vo
hang gie, vai c, ging, ghe, ban t va o kh dung, hoac
dung lam ch hieu, pham thng ban quan ao co hnh rong
phung; va lua ch gia cao khong ban t cho nha ngheo, cac

NGOC LCH MINH KINH

99

toi ke tren o, eu giam vao kham ai Kieu Hoan. Tra toi

nao ang hanh 16 nguc nho, u ngay giai qua That ien, tra
toi khac hanh na.
Neu ai dng the, an chay ngay mong 8 thang 3 la
va tram, the nguyen t hau khong dam pham cac toi noi
tren o, va 14, ram thang 5, mong 3 thang 8, mong 10 thang
10, trong bon ngay ay an chay, cam phong (v chong khong
an nam vi nhau) cung nh cac ngay va ln vay, lo cau
khan an nan cha loi thng nam gi c nam ngay ay
nh vay, sau khoi hanh cac nguc nay.
The tuc lu truyen noi: "Thap bat tang a nguc." (di
am phu co 18 a nguc), ay la noi sai, chanh la: "Nhap bat
tang a nguc." Ke tam nguc ln ra sau ay:
- Nh ien co kham ln goi la ang Ht ai a nguc.
- Tam ien co Hac Thang ai a nguc.
- T ien co Chung Hiep ai a nguc.
- Ngu ien co Kieu Hoan ai a nguc.
- Luc ien ay co ai Kieu Hoan ai a nguc.
- That ien co Nhiet Nao ai a nguc.
- Bat ien co ai Nhiet Nao ai a nguc.
- Cu ien co A T ai a nguc.
Cong tam cai kham ln, moi kham ln eu co 16 a
nguc nho e hanh toi va Huyet O Tr, Uong T Thanh,
cong va ln va nho 138 a nguc; lai con bao lac rang
khac. Pham cac pham b hanh roi, tuy chay da nat tht, t
gan, dap xng, khong con long toc, chng giai qua ien
khac hun hnh lai nh khi mi chet ma hanh hnh na, roi
giai qua ca khac cung nh vay. Tram thch ngha cho ranh,
keo tng co 18 a nguc. Nhat la toi at bai ca hue nguyet,

100

NGOC LCH MINH KINH

tuong truyen ta dam, hoac ve hnh tuc tu, hoac lam thuoc
pha thai, hoac thuoc me, hay la khac ban in ra, hoac sao ta
lu truyen cac bai cac hnh ay, neu ban ay con, bon con
khong tuyet o o, th ngi bay at con b hanh toi hoai,
dau muon ngan i cung khong khoi hnh phat ni a nguc
v bay ta dam duc long ngi cho h phong hoa.
VUA THAI SAN NG CA IEN TH BAY
Lam lanh hng phc:
Pham con co hieu, het long phung dng cha me, knh
yeu mi phan. Khi nuoi au cang hau ha thc thoi can
man hn na, en noi cha me benh liet, an khong c co
khi at ban cau Tri, mnh loc chut tht canh tay, ma nau ra
nc cho cha me uong cam hi. Ay la li noi th du to long
thng het sc chay lo nh vay. Co hieu th ong long Tri.
Lam cac ieu d mac toi:
1. An trom o trong hom, hoac bay thuoc pha thai b
quang len nui la.
2. Sang oat, hoac do danh gat chung, b nguc tram thu
(chat tay).
3. Lay xng ngi ma lam thuoc, b nau dau.
en Thai San Vng tai ay bien tay bac, kham Nhiet
Nao ai a nguc giap vong 500 dam do tuan, co 16 nguc
nho.
1. Nguc chay nuc t thon, anh sac mau bat nuot!
2. Nguc them thoi hoa bc khanh, ham la.
3. Nguc liet hung, ba nguc.
4. Nguc nha xa ngoan phat, cot toc tren nang.

NGOC LCH MINH KINH

101

5. Nguc khuyen giao kinh cot, cho can cang.

6. Nguc anh thach ton than oi a.
7. Nguc la anh khai ngach, ap oc xa tran.
8. Nguc uc thong khoc cau on, cho can.
9. Nguc le b tr tha (tr a), lot da, heo can ma tr.
10. Nguc oan hao thng ha trac giao, tren chim lac
nc mo, di heo rng xe.
11. Nguc ieu ap tuc, treo cang.
12. Nguc bat thiet xuyen tai, keo li xo ma.
13. Nguc su trng, rut ruot.
14. Nguc loa ap hoa trc, la ap, heo rng can.
15. Nguc lac thu ch, ot ngon tay.
16. Nguc du phu con phanh, nau dau.
Neu ai co uong hong dien (kinh nguyet lan vo da, th
nhat) t ha xa nhau (nhau); hoac uong ru ph dung thai
qua; mua o trong hom ngi chet; hoac lay xng cot
ngi ma lam thuoc; phan re v chong, than thch ngi; ga
dau lam thiep, hoac ; e cho v tran nc con gai; hoac
cha hoang e ra lien u; bai bac anh mon anh cap chia
tien cua, hoac gian lan; thay khong can day e e t h;
khong can toi nang nhe, c chi toi anh t ti b thng
tch; ha hiep xom gieng; khong knh ngi ln hn mnh,
day phai chang vang li; khua moi uon li, xui ray ra
anh lon; cac toi ay nang nhe hanh hnh u 16 nguc. Hanh
u roi, giai qua Bat ien tra toi khac na.
Trong i thieu chi v thuoc, n nao giet vat song ma
lam thuoc, tr benh thiet bat nhan. Con nh uong hong
dien, nhau run o d trong mnh an ba, nh an tht ngi,
th cai mieng cung nh mot th ue trc kia dau co lam

102

NGOC LCH MINH KINH

lanh tung kinh niem chu a khong linh, ma cang them toi,
nen an ay khong dung. Neu ai nghe li khuyen nay, mau
mau cha loi, nguyen c sat sanh, lai phong sanh c mot
tram van mang moi ban mai suc mieng niem Phat cho
nhieu, en khi man phan, Phat sai Tnh Nghiet s gia em
en soi cho tieu hi ue mi ang.
Neu ai lay xng cot ke chet thieu, hoac thay con nt
chet ma lam thuoc, hoac lay so ngi ban ma lam v thuoc,
co ke ac kiem xng ngi ti ca ganh, chac th lam o kh
dung, muc th tan ra bot pha o. Ham cac vat dung th dau
co cong g, tr cung khong ang, tha hanh toi ay, cong no
e tr toi khac, d se cho hng kiep sau. Con bay gi
hanh cac nguc roi, nhot giai qua vua th mi ang cat tay
khoet mat, chat tay chan, ht moi mieng mui, au thai lam
ke tat nguyen, tham ch hai tat ma tr toi ay. Neu ai con
song biet toi, phai the nguyen an nan, khong dam pham
na, hoac phai th hom ma i liem th nhieu xac, sau chet
eo nh bai, tren nh bai ong Tao co cham mot iem mc
lam dau, xuong ay mi khoi hanh hnh.
Co nam that mua oi lam, ti noi ke song oi qua an
tht thay ma. Neu ai ngat ng hap hoi con chut hi th ma
n long cat tht nau an, hoac lam nhan banh bao, banh in
ma ban cho ngi an, long oc nh vay b hanh xay van
16 ca nguc nay u 49 ngay, th cho Thap ien ghi vao so,
roi chay t cho Nhat ien em ten vao bo na, cho au thai
len lam suc vat chet oi, cho thay o o trc mat ma nuot
khong vo, phai chu oi ti chet. Toi nay khong phc nao
tr c, cung khong ang au thai lam ngi ma tra qua.
Con ke an lam, biet roi ma con an na, phat au thai lam
suc vat sng hong oi lam ma an khong ang, nhn cho ti
chet. Neu biet lam ma khong an na, th che cho bo th

NGOC LCH MINH KINH

103

nam oi ma tr (nh th lua gao tien bac cm chao hoac

nc gng, nc tra), c nh vay a tieu het toi trc, lai
tra phc nhan tien va kiep sau.
Ba ieu tren ay la quan van, quan vo vi cac phan
quan ien nay hoi ngh hai ieu, con a nguc th t (chua
nguc) ngh mot ieu, la ba ieu, tram cung cho viet theo
sau, dang Thng e, nh an ch phe cho va thang thng
cac vien hoi ngh.
Lai truyen ch du: "The gian lam ieu d, ch than a
ngh toi hnh phat roi. Hi con viec quan lnh, viec cong vu,
le nghi che rieng ieu le nho, cac khoan ay eu y theo luat
cua nc nao che, th tr theo luat nc nay. Neu chung no
choi ma o toi cho ke khac, tc th phai tra minh ma tr toi
y luat. Cac ca am ti y ch du."
27 thang 3 nham ngay va tram, ai an chay day mat lay
ve pha bac, the nguyen an nan cha loi, lam lanh in cuon
Ngoc Lch cho i coi ma cai ac, sau khoi hanh cac nguc
nay."

104

NGOC LCH MINH KINH

2. quay vi ngi n cua mnh, hoac chap cay chiet

chi, em nhanh nay chap qua goc cay kia, eu b xat ngang
lng.
3. Noi tuc tu ve viec phu n, b keo li ma cat.
4. Khi ngi ngheo, a dua b giau sang b mo bung
moc tim.
Nguc nay co thanh Uong T e giam hon t tan (giet
mnh).
Bnh ang Vng en tai ay bien chanh tay, kham
ln la ai Nhiet Nao ai a nguc, rong 500 dam do tuan,
co 16 nguc nho:
1. Nguc xa bang, xe can.
2. Nguc mong hoa, chao ay ngot.
3. Nguc toi qua, loc tht tan xng.
4. Nguc lao khong, bop mui, bop hong.
5. Nguc tien thiep, ht chot li.
6. Nguc thng thinh, nha tieu.
7. Nguc oan chi, chat tay chan.

VUA BNH ANG NG CA IEN TH TAM

Lam lanh hng phc:
Ke giau co trai tang bo th cho thay tu, c phc loc.
Lam cac ieu d mac toi:
1. Bat hieu, cha me song khong nuoi, cha me thac
khong chon, hoac hoi cha me con song lam cho cha me u
phien bat bnh, hoac lam ieu pham phep, cho cha me kinh
hai, eu b xe can.

8. Nguc tien tang, nau o long.

9. Nguc chch tuy, nng m xng.
10. Nguc bat trng, moc ruot.
11. Nguc phan tieu, ot trai than.
12. Nguc khai ng, mo c.
13. Nguc hoach hung, sa ngc.
14. Nguc pha anh nao x, ba au xeo rang.
15. Nguc phe cat, bam xat.
16. Nguc cang xa, cha sat am.

NGOC LCH MINH KINH

105

Nhng con bat hieu, cha me con khong nuoi, cha me

thac khong chon, hoac lam cho cha me hay la cha me
chong het hon, giat mnh, phien hn, rau buon, neu khong
an nan cha loi, ong Tao ghi vao so toi th nhat tau Thien
Tao cho bt loc bt tuoi, cho ta quy lam ien khung, thac
roi con b hanh hnh cac nguc khac, giai en ca nay ngu
au ma dien xach gio quang vo kham ln, roi dan lai cac
nguc nho hanh hnh cho en kiep, mi giai qua ca th
mi cho au thai lam suc vat.
Neu ai thay Ngoc Lch ma tin, moi nam va tram la
ngay mong 1 thang 4, an chay the nguyen cha toi loi, sm
toi nguyen vi ong Tao, xin an nan cha loi, en man phan
ong Tao e ch Tuan tren tran, hoac ch Thuan, ch Cai
dau hon xuong t Nhat ien en That ien co toi chi khac
eu giam phan na va khoi phai giai qua ien nay, i luon
qua Cu ien tra co ot nha, hoac tnh mu tham hay
khong. Roi giai qua Thap ien cho au thai lam ngi t te.
Thng e co ch du: "Neu ai an nan cha loi, in Ngoc
Lch cho thien ha coi ma hoi tam, th sau thac xuong i luon
t Nhat ien thang ti Bat ien khoi hanh cac nguc. Ti
Cu ien tra toi phc neu khong toi th giao qua Thap
ien cho au thai nha giau sang ma hng phc lau dai."
Con Huyet O Tr pha sau ien, me ben ta. Sai vai tai
the gian giang sai rang: "an ba sanh e co toi, sau b sa
Huyet O Tr." Ay la noi sai lam! S o tai tri sanh con
lam toi la ngha g, dau an ba e ma thac, cung khong toi
nh ue chi het. Toi la vay: e cha ay thang ma xach
nc, loi song, vo bep. giat quan ao d, phi hng tam
quang, cac toi ay ve chu nha (ngi ln trong nha) chu ba
phan con bay phan ch than nang ay chu. Ao huyet o e
phat gai trai dam duc sau ban Phat, trc cho th than, hoac

106

NGOC LCH MINH KINH

khong c giao hiep bon ngay k nhat than trong moi nam,
la 14, ram thang 5, mong 3 thang 8, mong 10 thang 10, noi
bon ngay em ay, ma an nam th tai dng the a mang
benh, hoac chet rap, hon xuong ay con b lan loi di ao
ay lau ngay. Hoac sat sanh vay mau trong bep, hoac ban
th, hoac vay mau vo kinh sach, hoac o ng cung te,
cung b sa Huyet O Tr. Tr ra co ngi than nguyen c sat
sanh lai phong sanh cho vong hon, lay Phat tung kinh cau
mi khoi.
VUA O TH NG CA IEN TH CHN
Lam cac ieu lanh c hng phc:
1. Mua ong th nc gng, mua he th tra nc, co
phc.
2. a o th, con chau thi o hien vinh.
Lam cac ieu d mac toi:
1. i gi tien lam chua sa chua sn thep Phat, ma an
gian, hoac ru ngi au tien khac ban kinh, hoac in kinh, an
gian, hoac ban nha ma thu li, eu b quang tren nui ao.
2. Bat ech, nhai, ln, ca, thuoc ca, bat chim, an tht
trau cho nga, hay sat sanh bat rua ran, vo c ma hai vat,
eu b qua xe thay an gan tim, ran uc tai, mieng mui.
3. Phan v re chong ngi, noi am thoc cho ruot tht
xa nhau; ve hnh tuc tu, lam thuoc trang cho ta dam; hoac
at o hue tnh hoa nguyet cho sanh thoi dam; hoac ap
cho, cac toi ay eu b cho vat chet, xe thay an tht tim phoi.
o Th Vng en tai ay bien tay nam, kham ln la A
T ai a nguc, rong 8 tram dam do tuan, eu bao li sat,
lap rieng 16 a nguc nho:

NGOC LCH MINH KINH

107

1. Nguc xao cot chc than, ap xng ot mnh.

2. Nguc su can loi cot, rut gan nghien xng.
3. Nguc nha thc tam can, qua an tim gan.
4. Nguc cau thc trng phe, cho an ruot phoi.
5. Nguc than tien nhiet du, mnh ti dau soi.
6. Nguc nao co bat thiet, bat x, no au, keo li, nho
rang.
7. Nguc thu nao v ien, con nhm khoet so an oc.
8. Nguc chng dau, quai nao, nau dau, nao oc.
9. Nguc dng suc thanh hai, de cung bau.
10. Nguc mot hiep anh, ta no nat so.
11. Nguc ma tam, moc tim ma xay.
12. Nguc ph thang tam than, tran nc soi.
13. Nguc huynh phong, ong vo ve.
14. Nguc ngh chu ngao tham, kien uc top (thang m
ra top cho kien an).
15. Nguc yet cau, bo cap chch.
16. Nguc t xch oc xa toan khong, ran o oc chun
cu khieu.
Pham vua the gian che luat hnh phat, nh toi nang lam
x lang tr (chem roi xa t), x tram (chem), x giao (that
hong), hon xuong chu cac nguc trc hanh roi, giai en
ien nay, hoac ke ot nha, nuoi sau ngai, thuoc oc, pha
thai, hut hi run cho bo, hut tinh trai, hoac ve hnh tuc tu,
at th truyen ca hue nguyet (th an tnh) hay la bai thuoc
me, thuoc pha thai. Ai co pham eu thay Ngoc Lch th an
nan, the cha loi, khong dam pham na, neu dam th th xe
nao, in roi th huy ban, ot sach, khong truyen phng

108

NGOC LCH MINH KINH

thuoc ta vay na (thuoc trang) th sau xuong ay tha hanh

cac nguc, giao qua Thap ien cho au thai lam ngi. Neu
nghe Ngoc Lch ma con lam cac toi ay, th sau hanh t Nh
ien cho ti ay, trc hanh bao lac (xieng tay chan vo ong
cot ong ot o, ay len chay thanh than), hun hon lai
giam vao nguc A t ma hanh theo 16 nguc nho, roi hun
hon na, am gm vo hong thau tim phoi, giam hoai i
cac nha b hai tren the gian kha lai, ke chet au thai het,
hoac nao bon dam th het lu truyen na, hoac phng
thuoc oc het truyen, hoac kieu hnh tuc tu tuyet het, th
hon pham mi khoi giam ang i au thai.
Neu ai pham cac toi ay, en ngay va tram la mong 8
thang 4, an chay, day mat ve hng bac, vai nguyen cha
loi, mua thau dam th ma ot, hoac in Ngoc Lch cho
ngi, het sc khuyen i cai ac tung thien, en man phan,
ong Tao e hai ch "Phung hanh" tren tran, th t Nh ien
en ay, tra cong ma tr cac toi khac. (Neu ke giau sang co
quyen the cho bat ke hung hoang hay ot nha chung, hoac
cam dam th, huy ban ot sach dan yet th cam cac viec hai
i ay, th cho con chau noi i thi o lam quan. Neu ke
ngheo, dot, phu in Ngoc Lch khuyen i sau au thai
hng phc).
Vua Phong o ai e phan rang: "Tai Bat ien co
thanh uong t, pha hu ien nay (v 2 en gan nhau).
The tuc noi sai rang: "Ai b thac oan th hon b cam thanh
Uong t." i nghe lu truyen lau, cung tin la thiet! Sao
khong xet cho u ly, ngi a thac oan, cam nguc ngha la
g? Cho i thong tha ch khong cam co, song nan i ke
giet mnh xuong am phu, hanh toi trc mat hon oan trc
cho het tc, roi mi cho i au thai. Con thanh nay e giam
nhng ke vo c gian lay ma giet mnh, tram mnh that

NGOC LCH MINH KINH

109

hong, uong thuoc oc v.v..., giam ay i hanh toi cha

ang au thai ch khong phai cac hon b ngi giet uong t.
Neu ke lieu mnh v s trung hieu tiet ngha, hoac quan lnh
v nc ma t tran, cac bac ay ke ang thanh than th hien
thanh, ke con toi loi, khong ang thanh than, th a cho
nguyen hnh ma i au thai, co au giam cam thanh nay ma
chu bo buoc tham kho hay sao?
VUA CHUYEN LUAN NG CA IEN TH MI
Lam cac ieu lanh c phc:
1. Nha giau sang th kinh lanh, hoac th Ngoc Lch
phc ln.
2. Tung kinh, tung Cam ng tu hanh niem Phat, giau
sang song lau.
Lam cac ieu d mac toi:
1. Ham hiep, du tre th ma an cua, eu b xay ra bot.
2. Khong knh giay ch, ru an trau cho, phat lam hanh
khat.
3. Khong knh ngi ln, day khuyen ieu phai ma
chang vang li, hoac thay khong bao hoc tro trong giay
ch, eu b a e.
4. Khong phai cung ong ba, nuoi cha me ma sat sanh;
hoac mu ke lng gat an gian, bay kien tha bao i; hoac
nghe vo anh oc cho ngi chet. Cac toi ay i ngang cau
Nai Ha b te xuong song cho ran, mang xa, cua inh an tht.
Chuyen Luan Vng en tai ay bien ong, ngay run
trai at, co lam cau bang vang, cau bang bac, cau ngoc, cau
bang a, cau cay (cau van) va cau Nai Ha, cong sau cai
cau. Cac ien giai hon en, xet toi phc cho au thai cac

110

NGOC LCH MINH KINH

phng the gian, nh giau sang hen kho, song lau thac
yeu, eu ghi so ro rang moi thang chay t ve Nhat ien ghi
so roi nap cho vua Phong o ai e.
Luat am phu, pham t sanh la loai e con, loai e
trng, loai di nc, loai bien hoa lon kiep, nhng loai
khong chan cang, hoac hai gio, bon chan, nhieu cang, cac
vat ay chet roi hoa ra con tch (ma chet mot kiep na) xoay
van nh coi xay, hoac so mot nam na nam, hoac sm mai
sanh chieu chet, oi di bien hoa mat kiep, khong nh so,
la loai phai b giet cho het kiep, cho au thai cac ni ma tra
qua. Man nam cung phai trnh so ay cho vua Phong o ai
e xem.
Pham ke hoc nho co oc kinh Diec, cac sai, may thay
tu co tung kinh niem chu, ma pham toi nhieu qua, tuy bat
hon en cac ien, cung cha hanh ang, phai giai en en
tram ve hnh va bien ten vao so oa lac danh sach. Roi
giao cho Manh Ba ai Vong o thuoc me, cho au thai
chet trong bung, hoac sanh ra mot oi ngay ma chet hoac
hn tram ngay ma chet, hoac mot hai nam roi chet, ang
cho quen het kinh chu, roi Nhat ien bat hon tra toi ma
hanh.
Neu ai cong qua bang nhau, hoac d qua chut nh, th
nh cho au thai lam trai, lam gai, xau tot, khoe cc, giau
ngheo, eu giao Manh Ba cho uong nc me (lu) roi mi
au thai.
Tram hang keu ten ma cho au thai lam ngi, nhieu
ke phu n khoc lay rang: "Con thu ln cha tra ang, nen
khong muon au thai, tha chu lam ma oi (nga quy)."
Tram hoi ro, th chung no ke ra: hoac con gai ong trinh
hoac con tiet phu, b cac tro tot trai hao sac, hoac tham cua

NGOC LCH MINH KINH

111

cac nang ay, lap ke do danh, lam mat nhan ngha, noi tieng
an hau, ma t tnh cho c; ke noi doi cha v, the se cay
mai en ci, hoac gat t gai, ha se lap lam thiep ma lay
chi pha trinh roi bo, hoac ha nuoi me gia tron i, hoac
ha nuoi con ghe. Cac phu n v tin ma mac, te ra het cua,
that tiet, ma chang ang chong! Sau lai ban rao cho cha me
anh ch hanh ha, xom gieng am tieu, tc mnh ho then ma
lieu mnh, hoac tc toi that tnh phat benh ma chet! Nay
nghe a phu tnh i thi khoa nay chac au, nen xin lai
i ti khoa ma bao oan oi mang, ngat no cha ti so,
hoac phc c to phu no con nhieu, xin cho len pha no
hon me, thi chang au, hoac cao vi Van Xng e Quan
phat no phai rt (mi ra s oi ten co a khac au the) i
ti so se xin len vat hon bao oan, cac vu ay tram tra ro oan
c, th cho t no ti Nhat ien cao.
Neu ai an chay ngay va tram la 17 thang 4, the
nguyen tin Ngoc Lch ma , va em bai nay ma giang cho
cac tro nghe ma ang gi mnh, th ngi giang ay tron i
khoi thuy tai hoa hoan, khoi viec qua quan hnh phat.
Con s luan hoi rong bay tram dam do tuan, tren di
xung quanh eu co rao sat va bao li phep, chia ra 81 cho,
moi cho eu co nha mat, cac phan quan th lai, e ban ghe
bien chep. Ngoai rao sat co 108.000 ng dng trng
(nho nh ruot con de) quanh co i thong len cac nc. Chia
ra sau nga (luc ao) luan hoi, loai ngi co hai:
1. Giau sang;
2. Kho hen.
Hai nga nay trong ngoai eu sang.
Con bon nga t sanh la:
1. Thai sanh, loai e con (thu bon cang);

112

NGOC LCH MINH KINH

2. Noan sanh, loai e trng co hai canh;

3. Thap sanh, loai di nc, nh ca, tom cua oc, rua,
tranh, ln, chach, ech nhai v.v...;
4. Hoa sanh la loai tam hoa nhong, sau lon bm, sung
hoa bo xe, uong hoa kien dng, quang hoa muoi, kien
moc moc canh, v.v...
Bon loai ay ng trong toi en nh sn, ngo ra
ngoai sang nh thuy tinh, nh hai nga loai ngi vay.
Cac phan quan th lai keu ten nhn mat ro rang cho
luan hoi sau nga, mot may khong sai. Cac phan quan th
lai, eu la ngi hieu e, c sat sanh, phong sanh, tu hanh,
nen phong chc Than, ma coi s luan hoi ay. Coi nam nam
cong bnh khong sai th ang len chc, neu tre nai, hoac
long quyen, hoac e toi tron, th b giang chc, nho th b
ay.
Pham ke bat hieu, hoac sat sanh nhieu qua, b cac nguc
hanh roi, giai en ay, sai quy s lay nhanh ao ap chet,
hoa ra con tch, cho oi lot t sanh i au thai tra qua.
Pham cam, thu, ca, loai trung (t sanh), au thai muon
ngan kiep a man toi, th loai hoa sanh c lam thap sanh,
thap sanh tr lai noan sanh, noan sanh tr lai thai sanh, ba
i ma khong giet hai mang vat, th c au thai lam
ngi. Tai ay cung lam so, gi qua Nhat ien phe, roi cho
uong thuoc me ni Manh Ba, roi au thai len the gian cac
nc.

NGOC LCH MINH KINH

113

LI VANG SANH CUA PHAT

(Tram em vao ay cho i tnh lai.)
Tren i hay sat sanh, nen b ao binh hai.
Bao oan giet mot than, thieu tien thieu ti trai.
Mnh ao hang o kia, no pha v con lai.
Oan trai tra xay van, long tai nghe Phat giai:
Tht mua la khuc beo, ca chac la con ti.
Y phuc ken phan nhat, ruong vn tron ven mi.
Phong sanh th tiec cua, lang ph chang nhng ngi.
en thac tay khong nam, mot mnh toi may mi!
MANH BA NNG NNG COI AI VONG
Than Manh Ba sanh i tien Han, hoi nho hoc sach
Nho, ln tung kinh Phat. Khong nh s a qua, chang m
viec se en. C lo khuyen ngi c sat sanh va an chay nh
mnh. Khong chong ti 81 tuoi, toc bac ma mat con t. Bi
ho Manh nen keu la Manh Ba (ba ho Manh). Sau ba len
nui tu ti thanh. Qua i hau Han nhieu ngi biet kiep
trc, nh may i nhn ba con xa, lai tr hoa nhieu, noi lau
s am phu. Bi c ay, Thng e phong Manh Ba len chc
Vong Nng Nng, la ba than cho uong nc me (tuc
keu chao lu), ai vong ni am phu, trc en Thap ien.
ai ay mi lap rong lam, cap th lai quy s cho ba sai. Lay
v thuoc cua the tuc, che ra nh ru, co u mui ngot ang
cay chua man, cho cac hon se au thai eu uong, cho lu
quen cac viec kiep trc, lai cho moi hon co vai ba phan
tat, nh nh ci lo gian s, nheu nc mieng, o mo hoi,
so mui, khoc, khac nho. Ngi lng thien, cho them thong
minh, to tai sang mat, manh khoe; ke lam d cho ti tinh

114

NGOC LCH MINH KINH

than, tr ra benh yeu phat lan, lam cho ngi biet cai ac
tung thien.
ai Vong trc en Thap ien, ngoai sau cai cau,
cao ln nh nha khach trong chua (phng trng) xung
quanh 108 can, pha ong co ng rong mot thc bon tac.
Trong cac can eu e bnh chen ma ai cac hon uong nc
roi i au thai. Mien co uong bao nhieu cung ang. Hon
nao nghch mang khong uong, quy s troi gio lai, thoc ong
ong vo mieng ma o nhieu nc me, c roi mi m troi
ra ngoai ng, xo len cau tre noi, di song nc suoi
chay o lom, ngo thay ben me co ganh o nui gie me song
e bon hang ch phan trang, net ln lam, bon hang ch nh
vay:
V nhn dung d tac nhn nan,
Tai yeu vi nhn khung canh nan!
Duc sanh phc a vo nan x:
Khau d tam ong, khc bat nan.
Thch nom:
Xa de lam ngi, nay kho b,
Mong lam ngi na kho nhieu khi,
Muon sanh phu quy khong chi la:
Long mieng nh nhau chang kho g.
Cac hon coi roi, hoac oc roi, co hai con quy cao ln
me bien nhay ra ti mat nc: mot quy oi mao en, ban
ao gam, tay cam giay viet, vai mang gm trng, lng eo
cong xieng, trn cap mat tron vo ci ngat, ay la quy Ht
Vo Thng; con quy kia mat d chay mau, mnh ban ao co
gia trang, tay xach ban toan, vai vac tui gao, eo nh bai
trc ngc, chau may nhan mat th ra than dai, ay la quy

NGOC LCH MINH KINH

115

Sanh Hu Phan. Hai quy xo cac hon nhao xuong khe nc

o ma au thai. Ke co toi nhieu mng ang au thai lam
ngi. Ke co cong cha u sieu thang, th tc va khoc rang:
"Tu cha ung bac nen phai luan hoi coi tran na!" Cac
hon nh say nh me, nhap vao xac con nt trong bung, hai
chan ap cai nhau, chui ra khoi mnh me. Lau ngay tham
mui ngon, khong thng mang vat, xa cach tanh lanh, phu
n Tri Phat rong thng, chang lo thac hien chet d, than
sau the nao, th cung lam hon ma mang thay na!
Bai nay la th lai ai Vong, viet ro dang Thng
e xin cho e sau Ngoc Lch cho i hieu (Nham tau).
V Thap Vng lam nao roi, giao cho cac phan quan
chep lai ve hnh ky cang, co e ho ten thuat tch, dang cho
a Tang Vng xem lai ngay 30 thang bay. Qua mong ba
thang tam a Tang vi Phong o Thap ien ch than
ong dang cho Thng e phe chuan roi, song cha co ai
xac pham xuong am phu ma trao Ngoc Lch em ve truyen
lai the gian.
Qua cuoi i Tong Nhan Ton (nc Lieu nien hieu vua
Thai Bnh) nham nam Canh ngu, ngay mung chn thang
chn (trung cu trung dng), am Si ao nhn (Kinh Ngo
la thay tu nc Lieu, Ho tang) gan nui, ngay trung cu,
len nh nui dao chi, xay thay mot tam bia a, cham 32
ch co t nh vay:
Vo vi ai ao, thien tri nhn tnh.
Vo vi yen minh, quy kien nhn hnh.
Tam ngon y ng, quy van nhn thinh.
Pham cam man dinh, a thau nhn hon.
Thch nom:

116

NGOC LCH MINH KINH

ao ca thinh khong Tri biet long,

U minh than quy thay ngi rong.
Noi tham, suy ngh, than nghe hieu.
Toi nang thau hon, at bat vong.
Xay thay pha trong thap en vang, trc ca ien co
treo tam bien 4 ch: "Xuat sanh nhap t" (ngha la: au thai
th i ra, thac roi hon tr ve o). am Si ang coi, xay thay
ong t ao xanh keo vao n tr (san sn son o) qu lay,
roi thoi lui ng trc them. Ke thay Thap Vng keo vao,
oc li chuc ngay va Phong o ai e va dang bon Ngoc
Lch. Phong o ai e xem roi, truyen van vo cac phan
quan, oi cac quy s ngu au ma dien mang long oi sng
en chau, ng tam hng. Truyen phan quan oc bon
Ngoc Lch mot ban. Cac quy s lay ta n tau rang: "Neu
ngay sau chung toi c au thai, he thay Ngoc Lch nay
th the nguyen y theo cho ang sieu o." Xay thay hao
quang chieu sang, cac phan quan cai tr thanh Uong T va
ao Huyet, eu em bon so en dang va tau rang: "T nam
Thng e phe ch, cho ban phat Ngoc Lch en nay, bi
cha co dp em len dng gian, nen chung toi tra ky nhng
pham d tram nguc, co nhieu hon khi con song hay giang
nhan qua trong chon ong ngi, hoac gia ch ong, hoac
nga ba nga bay, co ngi nghe toi phc ma hoi tam. Chieu
theo luat Ngoc Lch, cung la khuyen ngi cha loi, ang
an xa toi nho, cong 50.480 hon khuyen thien, giang qua
bao. Nen Thap Vng hoi ngh an xa bon ay, nh vao so
au thai, tuy theo toi t toi nhieu cho vao ng phu quy
nho, hoac tam thng. Ke toi nhieu cho lam ngi kho hen,
hoac quan qua co oc (quan la khong v, goa v; qua la
goa chong; co la mo coi; oc la vo hau khong con, oc moc

NGOC LCH MINH KINH

117

en gia), ang cho uong nc me ma au thai, khoi hanh

hnh na, nen dang cho ai e xem." Phong o ai e
xem qua khen phai.
Xay nghe bao rang: "Co Phat Quan Am Bo Tat giang
ha." Phong o ai e vi Thap Vng ong ra chao mng.
Quan Am mi xuong th hnh phu n, co Thien Tai theo
hau, Long N cam phn. en khi ai e Thap Vng ra
chao mng th Quan Am hoa ra hnh ong Tieu Dien ai S
(mat xanh li o), mnh cao mi sau thc moc, truyen
ch rang: Ta phung ch Thng e, y li tau cua a Tang
vi Thap vng ch than, xin ban Ngoc Lch nam o, cho
the gian an nan, nguyen tu chuoc toi, khoi hanh a nguc.
Nay cho hon pham au thai, ta rat vui long. Lai nghe vi
ang am Si ma trao Ngoc Lch, ve day the gian cai ac
tung thien. Ta ao c co ngi tin Ngoc Lch, truyen giang
ma khuyen i, cha loi lam lanh nh mnh, c ong
ngi sa long nh vay, th nui ao ao huyet cung bo
khong, cac a nguc cang ngay cang trong, th ngi
khuyen thien thanh chc "Tr Hue Dan Thien Dien Kiep
Phat" (Phat Tr Hue em lanh khoi toi).
ai e Thap Vng vi cac Than Thanh Hoang (than
trong nh) ong chap tay noi theo rang: "V khuyen thien
ang thanh chc Phat ay."
Quan Am noi: "Neu ngi tu the thay Ngoc Lch ma
dien dch ra cho ngi dot an ba con nt de hieu, ngi ay
thanh "Cong c Nhn Th Phap Thang Phat" (Phat Cong
c nhn xet tai nang).
Cac v ay cung chap tay noi theo rang: "ang thanh
Phat."

118

NGOC LCH MINH KINH

Quan Am noi: "Neu ai thay Ngoc Lch i ng nam

ngoi cung cam men n Tri, ren long thanh tnh, khuyen
giang o ngi an nan lam lanh ang nam ieu thien, se
c lam bat tien cho vong hon tien nhan than quyen. Long
cong bnh muon cho ngi ang phc nh mnh, quyet
khuyen day nhieu ngi tu hanh, lam bat tien cho pham
hon c au thai, a nguc phai trong, th ngi ay thanh:
"Cu Kho Tieu Nan Pho Hue Phat." (Phat Cu Kho Nan n
khap ni).
Cac v het thay eu chap tay noi theo rang: "ang
thanh Phat."
Khi ay Phong o ai e phan rang: "Bi a Tang
Vng muon sieu o cac pham hon nen truyen xet hon nao
hoi the co biet an nan cha loi, th an xa khoi hanh cac
nguc. Ch than a vang ch. Ngai lai truyen Thap Vng
hoi lam Ngoc Lch, dang xin phe ni Thng e. Nh n
Thng e phe cho va co ch du sa cac khoan... roi ay
tram se day. Bi bay lau cha gap ai c hanh, nhuc than
en coi U minh, ma trao Ngoc Lch, em ve dng gian
khuyen the. Nay am Si en di them, xng ang truyen
kinh Ngoc Lch. Nh vay nay a co ngi roi. Cac phan
quan th lai em cuon Ngoc Lch, viet them li Quan Am
phung ch mi truyen, vi ch than truyen day, bien them
u ieu va bao am Si ghi s tch mnh gap truyen Ngoc
Lch v.v..., cho i hieu coi re. Con khi trc co chieu
Thng e ch du sa cac khoan:
1. Cac van bieu tau xin phe chuan, eu bo ng bien v
ron rang e i kho hieu.
2. Cac v than vi Thap Vng e ten ho thiet, va thuat
ly lch s tch mnh v lam sao ma thanh, khoan ay cung bo,

NGOC LCH MINH KINH

119

khong cho i biet s tch lam chi, c e noi tc (chc)

nh mo Bo tat mo e, mo ien mo vng, phan quan, th
lai, e trong ma thoi, khong cho i biet ten ho. V du:
Phong o ai e viet, Diem La Vng viet. e ch viet,
bo ho ten, nh phan quan viet v.v..., phai cham cau vong
theo li noi, cho i de hieu, e t hoc kho phan cau. C y
ch nh vay, cac phan quan viet lai, khong nen lam sai. Con
may bai tram bao thch ngha, Dng gian noi sai noi lam
nh Huyet O Tr, Uong T Thanh, thap bat tang a nguc
v.v..., ngay giap thn thang ba, nam Nham Ngu, tram co
dang s, Thng e cho bien them vao Ngoc Lch. Thoi c
vay boi sa i."
Khi ay Thap Vng cam viet, ien nao sa theo ien
nay, roi a cho phan quan th ky chep tinh lai. Khi ay
am Si quy da ban an ma xem cac phan quan chep tinh
lai. Xay thay Tieu Dien ai S, hien lai hnh ba Quan am,
cam nhanh dng lieu cham bnh nc cam lo rai xuong ba
lan, roi ang van bay len cao het thay.
Con Thap Vng cung t ta lui ve cac ien. Phong o
ai e bai chau, ng vao trong.
Luc nay cac phan quan chep cac li Quan Am, sao
Ngoc Lch, bien cac li ch than va oc cho toi viet t ch:
"Thi thien ha thai bnh canh ngu nien....ti ch chuc tat",
cong 129 ch. Roi giao cho cac v viet them u ieu, mi
trao cho toi ma dan rang: "Ngi biet mat vi ho ten ch
than a nhieu, nay tr ve dng gian, xin ng noi lau ten
ho anh em chung ta, e ngi i biet co to tien than thch
lam phan quan th lai di am phu, cn nao no co benh
trong, khong lo lam phc cho mau manh, no lai lam nhang
sat sanh cung te, ot s iep, cau to tien pho ho cho them
toi vi chung ta. Va lai Thng e ch du cho ai e tai

120

NGOC LCH MINH KINH

ien nay vi Thap Vng ch than, con phai boi het ten ho
ly lch, que hng s tch thay! Huong chi chung ta la phan
quan, th lai? Bi long ngi i kho lng (kho o) lam, e
khi mn ke sanh s na, th ngi vi chung ta kho ma
khoi toi loi. Xin nh li dan ng quen!"
Toi thch huyet the nguyen, khong dam noi lau, lai ghi
them cac li phan quan th lai dan cho i hieu. Neu toi
at ieu ma gia mao li than Phat, tri at thanh than ha
dung sao?
Noi em trung cu ay, am Si ao nhn ghi li bat.
LI BAT CUA VAT ME AO NHN
Toi hieu la Vat Me ao nhn (ngi tu, thay tu tien),
thang sau, nam Mau Than, i dao qua tnh T Xuyen,
huyen Song Lu, doc ng gap thay toi la am Si ton gia
(Ho Tang sai nc Lieu). Toi hoi tham thay au? Thay
toi tra li rang: Ta at Luan Hoi Sanh T (song thac xay
van) ai Nhn Qu Kh Lai (ngi ma qua lai) ngha la i
lac xuong Am Phu ma ve ay. Ta noi cho ngi ro: nhng
ke the gian c phep en may ngay va Thap Vng, an
chay cau nguyen cha loi cu, cai ac tung thien, c lay
hng Bac (cho Ngoc e), nguyen cha loi cu, khong dam
pham na, lam lanh ma chuoc toi, sau thac hon khoi hanh
hnh ni cac a nguc; ay la an xa giam toi. Tai the gian
nhieu an chay khoi choi c ch xuong am phu khong lot
mot may long, khong than cung chang phep chuoc toi. Quy
tai con song an nan lam lanh ma tr toi mi ang. Ngat
ngi i chang xet, tai cai thien th lam ngi, tam ac thi
lam vat. Song ke phu n tram ngi con biet an nan lam
lanh mot hai ngi. Ch an ong ngan ngi, may co mot

NGOC LCH MINH KINH

121

ngi cai ac! Co nhieu khi gan chet ma cha biet an nan,
th phai chu hanh ni a nguc!
Nay nh n a Tang Vng Bo Tat truyen Thap
Vng don Ngoc Lch, xin ch Thng e phe cho the gian,
biet ngay an nan nguyen lam lanh chuoc toi, lai truyen bon
Ngoc Lch cho ta. Ta khuyen i phai biet: co phc mi
ang lam ngi, con song, rang an nan lam lanh keo muon.
Ngi co long khuyen thien, nay ta trao Ngoc Lch cho
ngi sao ra truyen cho i biet."
Ta quy lay lanh cuon Ngoc Lch, thay ta lan lan bay
len cao. Nen ta sao ra cho i, ai khac in ra lu truyen cho
i khoi toi th mnh c phc. Khuyen ai pham toi mau
cha, khong pham th rang ma gi. ng i thac roi, mi
muon song lai ma tu khong ang.
VAT ME AO NHN (ghi ky)

122

NGOC LCH MINH KINH

Va 14, ram, 16 thang 5, mong 3 thang 8, mong 10

thang 10, an chay ngu rieng nh tren. Va 10 vua, noi 4
thang 1, 2, 3, 4.
THANH AN TRAI KY GII KY
(cam phong)
Cac va ln an chay, hoac ngu rieng, khoi toi ang
phc. Tuy khong an chay ma ngu rieng cung quy hn.
Thang nao nhuan th theo thang trc.
Thang gieng:
Mong 1: va Di Lac, Thien lap, ngay cung tri.
Mong 3: va Ton Chn Nhn, to thuoc va Hat Chn
Nhn, ong tien.
Mong 6: va nh Chn Phat.

Mi ngay va Thap Vng, eu lay hng bac:

Mong 8: va Ngu ien, Giang ong Than.

Nhat ien Tan Quang Vng mong 1 thang 2.

Mong 9: va Ngoc Hoang Thng e.

Nh ien S Giang Vng mong 1 thang 3.

Ngay 13: va Lu Manh tng quan.

Tam ien Tong e Vng mong 8 thang 2.

T ien Ngu Quan Vng ngay 18 thang 2.
Ngu ien Diem La Vng mong 8 thang gieng.
Luc ien Bien Thanh Vng mong 8 thang 3.
That ien Thai San Vng ngay 27 thang 3.
Bat ien Bnh ang Vng mong 1 thang 4.
Cu ien o Th Vng mong 8 thang 4.
Thap ien Chuyen Luan Vng ngay 17 thang 4.

Ngay Ram: va Thng ngn, Thien quan ai e. Hu

thanh Tnh ng chn quan.
T mong 8 en ram, cac v ay i dep yeu quai, ai an
chay, ngu rieng, tung kinh, co phc hn may ngay thng
thap boi.
Ngay 19: va Khu Trng Xuan, ong tien, cung to
thuoc ong at chuyen Tay Du.

NGOC LCH MINH KINH

123

124

NGOC LCH MINH KINH

Thang hai:

Ngay 16: va Chuan e Bo Tat.

Mong 1: va Nhat ien, Thai dng, Cau tran.

Ngay 18: va Hau Tho Nng Nng, Trung nhac.

Mong 2: va Tho a chanh, T ong Van Xng

(tung bon nguyen, bao sanh).

Ngay 20: va T Ton Nng Nng (ba chua thai

sanh).

Mong 4: va Tao tng quan.

Ngay 23: va Thien Hau Nng Nng.

Mong 6: va ong Hue e Quan.

Ngay 27: va That ien.

Mong 8: va Trng ai e, Tam ien, Thch Ca xuat

gia (tung Kim cang).

Ngay 28: va ong Nhac ai e, Khng Hiet (ong

thanh che ch).

Ngay 13: va Cac Chn Quan, to thuoc.

Ngay Ram: va Thai Thng Lao Quan (tung Cam
ng). Tinh trung Nhac ngn soai
Ngay 17: va o tng quan.
Ngay 18: va T ien.
Ngay 19: va Quan Am (tung Pho mon, Cu kho).

Thang t:
Mong 1: va Bat ien.
Mong 4: va Van Thu Bo Tat.
Mong 8: va Thch Ca Phat To, Cu ien, Doan Chn
Nhn.

Ngay 21: va Pho Hien Bo Tat, Thuy Long Thanh Mau

Nng Nng.

Ngay 14: va L To Thuan Dng.

Ngay 25: va Huyen Thien Thng e thanh phu Minh

Chn e.

Ngay 17: va Thap ien.

Ngay Ram: va Thch Ca thanh (tung Kim Cang).

Ngay 18: va T Vi ai e.
Ngay 20: va Nhan Quang Thanh Mau.

Thang ba:
Mong 1: va Nh ien.
Mong 3: va Huyen Thien Thng e (tung kinh bao
an cho cha me).
Mong 6: va Thng lao tng cong, Nhang hng.
Mong 8: va Luc ien.
Ngay 13: va Trung ng ngu ao.
Ngay Ram: va Hao Thien, Huyen an, Loi nh.

Ngay 26: va Chung San Tng Cong.

Ngay 28: va Dc Vng Co Phat.
Thang nam:
Mong 1: va Nam Cc ai e.
Mong 5: va a lap (cung at), On Ngn Soai, ang
Thien Quan.
Mong 7: va Chau thai uy.

NGOC LCH MINH KINH

125

Mong 8: va Nam Phng Ngu ao.

Ngay 11: va o Thanh Hoang (cai tr cac thanh
hoang).
Ngay 12: va Bnh Linh Cong.
Ngay 13: va Quan thai t.
Ngay 14, Ram, 16: ba ngay k than (cam phong).
Ngay 17: va Trng Thien S.
Ngay 20: va Phung Chn Nhn.
Ngay 29: va Ha Oai Hien Vng.
Thang sau:
Mong 4: va ch Phat giang.
Mong 6: va Thoi Phu quan.
Mong 10: va Lu Hai Them e Quan.
Ngay 13: va Tnh Tuyen Long Vng.
Ngay 19: va Quan Am thanh ao.
Ngay 23: va Quan e, Vng Linh Quan, Hoa than.
Ngay 24: va Loi To.
Ngay 26: va Nh Lang.
Ngay 29: va Thien Xu Ta Tng (Chau T).
Thang bay:
Mong 7: va ao c Lap (cung Than Tien), Ngu
Lang Chc N.
Ngay 12: va Trng Chn, am Chn Nhn.
Ngay 13: va ai The Ch Bo Tat.

126

NGOC LCH MINH KINH

Ram Trung ngn: va a Quan ai e, Linh Te

Chn Quan.
Ngay 18: va Dieu Tr Tay Vng Mau Nng Nng.
Ngay 19: va Tr Nien Thai Tue (An Giao).
Ngay 21: va Pho Am To S, Thng Ngn ao Hoa.
ng Chn Quan.
Ngay 22: va Tang Phc Tai Than.
Ngay 23: va Thien Xu Thng Tng Chn Quan (Gia
cat).
Ngay 24: va Long Tho Vng Bo Tat.
Ngay 30: va a Tang Vng Bo Tat (U Minh Giao
Chu).
Thang tam:
Mong 1: va Than Cong Dieu Te Ha Chn Quan.
Mong 3: va Tao Quan (mong 3 vi 27 Bac au giang
ha phai c).
Mong 5: va Loi Thinh ai e.
Mong 10: va Bac Nhac ai e.
Ngay 12: va Tay phng ngu ao.
Ngay Ram: va Thai Am trieu ngn (tung Thai Am).
Ngay 18: va ai Tien Ly Thai Bach.
Ngay 22: va Nhien ang Co Phat.
Ngay 23: va Phuc Ma pho tng Trng Hien Vng
(ong Trng).
Ngay 24: va Tao mau (ba Tao).

NGOC LCH MINH KINH

127

Thang chn:
Mong 1: va Nam au giang ha (t mong 1 en mong
9, chn sao).

128

NGOC LCH MINH KINH

Thang mi mot:
Mong 4: va ai Thanh Ch Thanh Van Tuyen Vng
(Khong T).

Mong 3: va Ngu on.

Mong 6: va Tay Nhac ai e.

Mong 9: va Cu Thien Huyen N, Phong o ai e.

Ngay 11: va Thai At Cu Kho Thien Ton.

Ngay 16: va C than.

Ngay 17: va A Di a Phat (tung Di a).

Ngay 17: va Kim Long t ai lng, Hong an chn

quan.
Ngay 23: va Tat Chn Nhn.
Ngay 26: va Ngu Hien Linh Quan.
Ngay 30: va Dc S Phat.
Thang mi:
Mong 1: va Dan Tue Lap, ong Hoang, Chau Chn
Quan.

Ngay 19: va Nhat Quang Thien T, Cu Lien Bo Tat.

Ngay 23: va Nam au giang ha, Trng Tien.
Ngay 26: va Bac phng ngu ao.
Thang chap:
Mong 1: va Tien Phat giang ha (tung kinh phc hn
nhieu).
Mong 8: va Vng Hau Lac, Trng Anh e, Thch
Ca thanh Phat (tung Kim Cang).

Mong 3: va Tam Mao ng Hoa Chn Quan.

Ngay 16: va Nam Nhac ai e.

Mong 5: va at Ma S To.

Ngay 20: va Lo Ban.

Mong 6: va Thien Tao ch t, Ngu Nhac Ngu e

giang ha.
Mong 8: va ch Phat hoi Niet Ban, phong sanh co
phc thap boi. (Neu ngay mong tam thang 10, lam mot toi
nang ba boi ngay thng).
Ngay Ram: va Ha Ngun Thuy Quan ai e, au
than Lu s gia.
Ngay 20: va Trng H Tnh thien s.
Ngay 27: va Bac Cc T Vi ai e.

Ngay 21: va Thien Du Thng e.

Ngay 24: va T Mang Tao Quan chau Tri (toi 23
cung a trc).
Ngay 29: va Hoa Nghiem Bo Tat.
Ngay 30: va Ch Phat giang the xet lanh d.
Moi thang mong 8, 14, ram, 23, 29, 30 Bac au giang
ha, an chay tung kinh.

NGOC LCH MINH KINH

129

BAI KHUYEN THE

cua TUNG NHIEN Hoa Thng chua Thien Thai.
Ngi i chang tin nhan qua bao ng, nen co ke so
tho ma yeu, so giau ma ngheo, tng lam quan ma thi rt!
Sach Bu Giam noi: "Lanh th tra lanh, d th tra d. Neu
cha tra, tai ngay cha en." Lai co bai th rang:
Tri sanh kho doi bi khong tay (t v).
Mi tnh than hay nap so nay.
Lanh d rot roi eu tra qua.
Chang qua ieu kp vi ieu chay.
Kinh Nhan Qua noi: "Phong kiep trc d lanh, coi i
nay hoa phc. o kiep sau hoa phc, tai i nay d lanh."
Lai noi rang: "Dau lam d may kiep, cung tra cho mnh."
Kinh Niet Ban noi: "Qua bao co ba cach: 1) Hien bao,
lam lanh d i nay, tra phc hoa cung noi i nay; 2)
Sanh bao: kiep trc lam, tra kiep nay, i nay lam, tra i
sau; 3) Toc bao: mi lam lanh d, tra phc hoa nhan tien,
trc mat tc th."
Phai biet tri at khong t v ai, tai mnh lam lanh d
nang nhe, nen tra mau cham khac nhau. Ngi i kho hen,
iec cam, i nhot, gay tay, tat nguyen, benh bam sinh, oi
lanh, eu tai kiep trc hng xai qua le, lam d phat noi
i ay cha het ke ti so chet, nen au thai kiep nay phai
phat them cho u toi. Nh vay ma khong tin nhan qua bao
ng lam sao?
Ngi i nhng ke khong tin a nguc, en gan chet
hay thay ma quy, hoac tieng binh kh, xieng toa mi tin co

130

NGOC LCH MINH KINH

quy than a nguc, lien van vai cau than. Te ra en gia

gio, gan tat, an nan muon sao kp, kho tron quy vo thng.
Quy tai an nan cho sm, tnh lai ma tu, gan chet mi s vo
ch.
i Tuy vua Khai Hoang, co quan t tha Trieu Van
Xng chet i song lai noi rang: "Hon xuong am phu thay
Chau Vo e b xieng ba lp tai phong, keu Xng lai ma
nhan rang: "Khanh ve tau vi Tuy hoang e rang: cac toi
tram cai le xuoi het, con mot toi huy Phat nang lam, mau
lam phc bo th, tung kinh ma cau cho tram khoi toi".
Xng ra ngoai thay mot ngi di ham phan lo au len,
hoi ai o? Ngi ay ap rang: "Ta la Bach Khi, tng
manh i Tan."
Sach Danh Than ghi: "Kinh Cong co con ten Phng
d lam, xui Kinh Cong lam nhieu ieu trai le. en Phng
thac, Kinh Cong m mang thay Phng mang gong ng
da ca. Kinh Cong sa nha lam ra kieng chua, bo th tung
kinh cau Phng khoi toi."
Lay sach Nho o lam chng, u tin Ngoc Lch, th khoi
kho phan hon. Ong T Ma On cung noi: "Tren co thien
ng, ngi quan t thac roi, len thien ng. Di co a
nguc, tieu nhan thac roi hon sa a nguc." Sao goi khong
thien ng a nguc?
oan Sn ai Tien la ong Vng Chng, at Kinh
The Luc rang: "Thiet qua co a nguc. Bi ngi tnh lanh,
th thuoc dng sang, nen kh thanh len thien ng. Con
long tnh d, thuoc am toi nen kh trc xuong a nguc.
Diem quan tra hoi, hanh toi mo bung rut ruot, ot chay nau
dau la tai long cha d."

NGOC LCH MINH KINH

131

Ngi i khong tin thac roi au thai. Nh ke khong

con, ci v be nhieu cung vo ch, v khong thai nghen
hoac co nghen b t phuc trung, hoac chet theo me, khong
th nuoi ln cha kp co con ma chet yeu, th cung vo hau,
nhng ke ay thiet la vo phc lam. Neu v chong co con
sum hop en gia, tuy kho hen cung la co phc nhieu t mi
ang vay.
Sach Danh Than noi: "Me ong Pham To Vo, luc gan
sanh ong, chiem bao thay ngi cao ln xng mnh la ang
Vo tng quan i Han, thc day sanh con trai mi at ten
To Vo. en ln thuan lam, nen at t Thuan Phu."
Con sach T Loai, sach Mong Cau, co ghi tch Dng
Ho sanh ra, ma nh chiec vong kiep trc. Bao Tnh nh
cai gieng kiep trc. Con gai Hng Tnh chet non, roi au
thai lai na, nang noi chuyen kiep trc khong sai. (Con
ranh con lon ma nuoi c). Ngi Van Tham song lai
nhap vao xac khac. Nhng tch ay eu tai sach Nho, sao
khong tin luan hoi au thai kiep khac?
Pham ngi lanh, au thai nha giau sang co c ma
hng phc. Cong qua bang nhau au thai nha tam
thng. Cong t qua nhieu, au thai nha rui ro, hen kho ma
tra qua. Nh trong Ngoc Lch noi: "Th long ke ay, con lam
d na, khong biet an nan ma lam lanh, thac oa a nguc
lam con tch, au thai lam thu vat, neu ve hoa sanh lon mai,
het trong lam ngi."
Ba Dieu Hue Chn Nhn (ba than ong Van Xng)
noi: "Con ngi i, song thac khong nhat nh, tam roi
i, nh trang tron khuyet, nh hoa n tan. Ngay nay mi
sanh la hon chet kiep trc lon lai. Neu than trc cha
thac, th hon ay co lon vao xac nay ma sanh ra au. Neu

132

NGOC LCH MINH KINH

ngay nay en chet ma biet mnh toi nhieu, th trong chi au

thai t te.
Ngi i chang tin thac roi au thai lam thu vat. Sach
Nho bien s au thai ay rat nhieu, chang phai mot tch. S
Tuy th, Ly S Khiem noi: ong Con la cha ai Vo, hoa lam
con cua inh ba cang, goi la con ba ba. Ngi o Vo hoa
lam e quyen la con quoc. (Nen chim quoc ten la o Vo,
o Quyen). Bao Quan hoa rong. Ngu Ai hoa cop. Banh
Sanh hoa heo rng. Nh Y hoa cho. Huynh Mau hoa vt,
nh cang thay ln lam. Tuyen Vo hoa trach (cua inh, tuc
keu la ca giai). ang Van hoa trau. T Ba hoa ca. Kim Ha
hoa qua. Th Sanh hoa ran." Cac ieu o bien ni sach
Nho, sao ma khong tin?
c Thanh Khong T noi: "Sanh ra en gia phai thac,
lam ngi chang song i, neu theo d bo lanh, sao khoi
lam loai khac."
Kinh Lang Nghiem noi: "Ngi thac lam de, de thac
lam ngi."
Pho Am to s at bai ke rang: "Suc sanh bon th nhan
lai tac. Nhan xuat luan hoi co ao cam. Bat yeu phi mao
tinh ai giac. Khuyen quan hu s suc sanh tam."
Ngha la:
Ngi lon suc sanh cung tai tam. Xa nay ngi vat
chuyen luan tham. Muon khong oi gac mang long xau.
Khuyen ch lam theo da thu cam.
Ong Tnh Trai hoc s noi: "Thong minh bat nang ch
nghiep, phu quy khi mien luan hoi." Ngha la: Khon lanh
kho cha toi, phu quy cung luan hoi.
Ong Hong Mai noi: "Hay coi thoc huyet heo, lam tht
de, sau gan chet la nh tieng heo de keu vay, co khi chet

NGOC LCH MINH KINH

133

roi au thai lam chim, cho ngi mua ma tha. Neu an ba

hay coi sat sanh de heo lam, co khi e ra au de, hoac mnh
ran, hoac trng nh trai cau (e boc)." C theo li ay, ngi
ta con e suc vat con trung, hoac e trng, huong chi thac
roi au thai lam suc vat, ma goi khong le. Bi luan hoi ma
tra n thng mang, la nhan qua xoay van. Khuyen i
ng goi mat cha thay nen chang tin, c lam d mai (tin
tai phai ly, la ch mat thay, i mat thay a chet roi con
g!).
Xa co ke hoi thay Trnh T rang: "Phat noi chet roi i
au thai na, s ay thay thiet chang?." Thay Trnh T noi:
"S ay noi co, noi khong cung kho hieu. Song xet li c
thanh Khong T day rang: "V tri sanh, yen tr t" (cha
biet s mi sanh au biet s thac roi), do mot cau ay th u
hieu roi." Coi Trnh T la ong Thanh i Tong; ma cha
dam goi khong luan hoi au thai. Con xet li noi c thanh
Khong T, au biet viec thac, th s luan hoi au thai
khong phai huyen.
Ong Chau Liem Khue t Mau Thc, la thay cac ong
Trnh T, Trnh Hi, Trnh Hao, (Y Xuyen vi Minh ao).
Khi ay Chau Liem Khue hoi thay Huynh Long Nam thien
s rang: "Chang hay ao Phat co day s nhiem mau rieng
hn ao Nho chang?"
Huynh Long Nam thien s noi: "Thay hay xet cac cau
sach nha Nho cua thay nh c Khong t noi: "Trieu van
ao, tch t kha h" ngha la "Sm mai nghe thau mui ao,
chieu thac cung anh." Xet ao ay ngha la chi? Con ong
Nhan T khong oi s vui, la vui viec g? Xet ra ly hai cau
ay, lau lau mi biet hiep cai nhiem mau cua ao Phat, ch
khong chi la ma hoi."

134

NGOC LCH MINH KINH

ao la thong hieu s phai, chac y ma lam, chang ho

nghi chi het, v biet so mang Tri nh, c phai ma lam, to
nao theo to nay, chang phai rang cng cau ma ang, nen
c Khong T noi: "Neu cau ang s giau, tuy ra sc met
nhoc, lam viec hen ha nh ke anh xe, ma ang giau ta
cung rang chu cc chu nhuc ma lam cho giau. Neu tai so
Tri nh, co cng cau cung vo ch, th tha an phan ma
theo to, la cho a cua ta."
Nen ong Nhan T thong mui ao, c gi c hanh hoc
hanh sa mnh goi la vui theo to ban tien, ch khong rau
buon s ngheo kho, nen sau ngay man phan lam chc Tu
Van Lang tai am phu cung ong lieu vi thay T Ha. c
Thanh Khong T cung noi: "Thc s phan, am thuy, khuc
hoang nhi cham chi, lac tai ky trung h." An cm rau, uong
nc la, co tay lam goi nam, ngai cung vui vay, la tai biet
ao, biet mang, to nao theo to nay. "Quan t vo nhap, nhi
bat t ac." Ngi quan t khong gap canh nao ma chang
vui, bi vay ngai mi thanh Thanh. Ngi i khong biet
ao, long tham vong tng, cng cau cc kho, khong li
lai b hai, mau chet ma mac toi nhieu, hai ti than kiep sau
va e hoa cho con chau.
Ngi i xem Ngoc Lch ma na tin na nghi, cha
dam oan chac la tai hoc cha u ly; te ra gap phc ma bo
qua. Neu hieu nhan qua i trc lam lanh d, i nay chu
phc hoa. i nay lam lanh d, th kiep sau chu phc
hoa ma con nghi chi na? Nay nh n Tri, nham li Thap
Vng ch than, cho truyen Ngoc Lch u bang chng khoi
nghi, cung nh tch Lam T Ky song lai, ghi lai cuon Hoi
Dng Nhan Qua th mau an nan lam phc chuoc toi neu
i gan chet an nan sao kp?"

NGOC LCH MINH KINH

135

TCH TRUYEN NGOC LCH MA CU HON ME

Tnh T Xuyen, thon Dau Dng, ong Vien Can An
man phan, e mot trai lai, ten la c S mi bay tuoi. V
Can An la Thieu Th thng con om yeu, nghe li ho bay
phep bo ngun, moi ngay dung ga map, nau lay nc tht
ga lam canh cho con an cm. Nen mua ga nhieu lam, ao
trung de, nuoi cho map ang nau cho con an.
Khi c S 15 tuoi, Thieu Th benh ghe au nhc cung
mnh, nh de can ga mo, ma cung con nhac t gai lam ga
cho con an. c S hieu y lien can cam khong cho lam ga
na. Thieu Th au bay nam, gan chet lam ga gay, de keu,
cao rach mnh ma chet! c S khoc ke v me thng
mnh, nen sat sanh mi b qua bao, lien the c sat sanh.

136

NGOC LCH MINH KINH

ve cho chiem bao mach bao tra li." Xay thay quy toc o
cam cha am hong Thieu Th ma dan i.
Ninh Co song lai thuat chuyen cho c S hay, chang
lien lay Phat lam chay, tung kinh ti 19 nam ma khong thay
chiem bao. Ci v la Thi Th, cung c sat sanh. Sau thay
kinh Ngoc Lch, c S nguyen sao ta cho ngi ang
chuoc toi me. Mi ta c 120 ban le, cho mi c 108
cuon. Nham nien hieu vua Can Long trao Thanh, la nam
Canh Ngu, em ram thang gieng, chiem bao thay Thieu Th
ve vo lng con ma khen rang: "Con thiet co hieu, me ra
khoi nguc, nh phat Ngoc Lch 49 ngi hoi tam, vua a
tha toi, lai cho ve mach bao con hay, hon me c ve tai
ma, gi ty ngay 18 nay, se i au thai hng phc. Con
con cung ang song lau na."
c S hoi: "Cha con bay gi au?"

Cach mot nam co nang Ninh Co la ch con nha bac, ga

cho Tien b e ma chet. Hon xuong Nhat ien, vua xem bo
phan rang: "Nang nay toi nhieu, ang b san nan, giao qua
Nh ien hanh hnh."

Thieu Th noi: "au thai a lau, lai chu giai Kinh Nhan
Qua vi Thieu Th, nen thi au lam quan va manh khoe."

Phan quan tau rang: "Vien Ninh Co co khuyen cha me

chong ng ot cay kho nhieu kien, a ba lan. Lai khuyen
chong khac in Van Gii Sat cho ngi 5000 t va phu in
kinh Quan Am, Phong Sanh Van 3000 t. Tao Quan tau
Thng e cho song them 30 nam na."

Thieu Th khong noi, xo c S thc day. c S

thuat chuyen cho v nghe... Thi th noi: "Tai mnh m tng
sao ta Ngoc Lch nen chiem bao thay vay." Sang c S
don o an, bng te ma me va vai rang: "Neu me cho con
thay chiem bao na, th con mi tin chac."

Vua Nhat ien ng day phan rang: "Lanh thay!" Lien

sai ke ao xanh cam phn a hon ve.

em ay, c S thay Thieu Th ve iem mat Thi Th

ma mang rang: "May ghet chong sao Ngoc Lch nen may
xe nam cuon, thieu chut na ma hai ta! Lai noi cho chong
khong tin iem thiet, may se mac hoa bay gi."

Ra ti ca ngo o, co thap en vang, nghe tieng keu

rang: "Ninh Co cu ta vi!" Ninh Co ngo thay thm la Thieu
Th au toc chom bom, mnh mau loi bo, chay theo khoc
rang: "Chau song lai noi cho con ta hay, rang ta b kho di
am phu bao lam phc ma chuoc toi cho ta, neu khoi toi, ta

c S hoi: " tai x nao?"

c S giat mnh day hoi v: "Sao mnh xe 5 cuon

Ngoc Lch?"

NGOC LCH MINH KINH

137

Thi Th noi: "ng co noi yeu noi ma, co ba ieu

khong ang tin lam: 1) C sat sanh, khong cho o song vo
nha, nh sai vai mot th; 2) em nao ngay nay, thay sai
tung kinh hn hai mi nam ma cung con mac toi di am
phu! Gia g sao may ban kinh ma phc nhieu vay? Con tin
la ngha g? 3) Noi toi xe 5 cuon, sao mnh khong ngh?
Mnh viet roi cat vo tu khoa lai, toi lam sao m ang ma
xe, con tin noi g? Chang phai thiet hon me ve mach bao
au! Ay la mnh vong tng ma thay bay, e khong bao lau,
se ien cuong ma ch!"
c S nghe noi lng l, v cung phai ly de nghe.
em 17 Thieu Th qua ng mong ben nha em Thi Th va
ng mong nha chau la Ninh Co, roi ng mong dau con ma
mang rang: "Mong sau thang bay nam ngoai Chau Phung
Co la gai xom nay vao nha ngoi chung vi may ma theu
giay, may co lay mot cuon Ngoc Lch e trong ro may.
em sau may gian chong may khong cho Phung Co vo na,
nen may xe 5 ban Ngoc Lch. Ba sau em may la Th Phuc
en tham, thay kinh rach, nan n xin ve ong lai dan lai viet
vo ma cho ngi, Am phu a ghi phc cho Th Phuc. May
sao con ta e vo tu ma khoa, neu khong th may cung xe
na! Nay lai choi phc va at chuyen ba ieu khong ang
tin, toi gia ham nang lam. Tao Than vi Tho a a chu
cho ta quy vo nha hanh may chay au cho khoi hoa!"
Noi roi xo o ban e o trang iem mot cai ram! V
chong giat mnh thc day! c S hoi v tin khong! Th Thi
noi: "Ai tin th goi co, ai khong tin th goi khong."
Xay thay mot ong khoi en bay vo ca phong! Th
Thi rung mnh, ngo chong ma noi rang: "Mnh ta them t
cuon na, tha tin la co, ch goi la khong."

138

NGOC LCH MINH KINH

c S biet v co xe kinh thiet, nen mi noi nh vay.

May me a au thai, nen tin chac, thoi cay sai tung kinh
na, quyet long ta Ngoc Lch lam phc.
em ay Thi Th phat nong, lng vai au nhc nh anh
nh dan. Rc thay thuoc coi mach. Thay thuoc noi: "Ay la
am oc lam ghe ac, phan thm co thai, nen khong dung
thuoc nong ma tr, the phai chu phep!"
c S rau lam. Ke em v la Th Phuc ghe. Ninh Co
cung en tham, ong thuat chuyen chiem bao, bao c S
van vai. c S vao bep, vai ong Tao, nguyen ta mot tram
bon Ngoc Lch ma cau cho v manh. Thi Th ang nong
me, vung day qu di at, lay khan ma noi rang: "T ray
sap len, toi tin Ngoc Lch, tnh nguyen ban het o n trang
mn ta Ngoc Lch, cho ngi ma chuoc toi."
Xay thay ong oi mao that tinh, ban ao en, uoi ong
khoi en di ging lan ra bay mat. Thi Th bt nong het
sng lng vai (chng phat boi). Ba sau sanh con trai, me
con manh khoe. Noi trong hai thang, v chong mn nhieu
ngi ta u mot tram bon Ngoc Lch cho ngi. Bi v
chong cam n than, nen bien s tch vao ay ma khuyen
i, khong dam giau s loi.
BI CHE NGOC LCH B PHAT NHAN TIEN
Phan Ngng Ch la hoc Nho, khong tin Ngoc Lch,
viet bay vo ma kieu ngao. Phe tai cau: "au thay hon ma
mang gong." e ba ch son rang: "Th chi ch" (rat phai
lam). Boi mc may bai t Nhat ien ti That ien. Tai
Ngu ien lay son gat treo. Tren cau noi: "Uong ru lang
ph", no e hai ch son ln: "Kha tieu" (Tc ci qua!).
Cho Thap ien noi cau: "an ba con gai b hoc tro gat nen

NGOC LCH MINH KINH

139

thuan theo that tiet..." No e 11 ch mc: "Phu n t ky

tam t, d nam t ha thiep?" (Tai phu n lieu mnh, an
ong co can c g?) Cho noi au thai, no e hai ch son:
"Loan hoa!" (noi bay!) Cho Manh Ba, may cau ay, no
cham mc vai hang. Tren bon ch "Kho can nan oan" (con
au thai coi tran cc kho) no khuyen son tret! Ti cau:
"Lam hon ma mang thay na" no khuyen son 9 khuyen. T
ay sap sau, cho boi cho gat treo, cho ti cho cau: "Hao
quang chieu sang, Quan Am giang ha", no vung phat ien.
Na em no m ca chay ra pho ch, hai tay chong at, bo
cang, lat phao tay o mau, tray au goi la gio, bo mot hoi
lam nh b troi cang, mop o la ln rang: "B con i! Mau
em cuon kinh Ngoc Lch ra ay, ang a cho loi xom,
em cung trong chua Tay Nhac ai e."
Con no ve lay kinh trao cho xom, tr vo thay nha phat
hoa, cong cang chay ra khong kp nen b chet thieu! No
nong hong chay ve cha la, thay v no la Hoang Th loa
the (tran truong) chay ra, Ngng Ch mac c noi vi xom
rang: "Ngi i ng bat chc toi oc nhieu nam, nay
thay Ngoc Lch, con khong tin ma cha loi, lai phe ngao
nhieu cau, nen b tri phat nhan tien oc qua!"
Noi roi la chay ti, cng cang chay khong ang, phai
b chet thieu. Bay cho nhay vo keo thay ra, xe an ti xng
cot!
Xom coi thay phe trong Ngoc Lch nh vay, ai cung
rung mnh! Mi biet tai toi nang qua, nen tra le lam! Con
v no mac c tron x nao bat tin khong biet!

140

NGOC LCH MINH KINH

GANH GHET MUON DEP NGOC LCH

B BAO NHAN TIEN
Tai x Tay Hng, chua Tho Coc (ong Trng), co mot
sai, ten at Vien, ang cuon Ngoc Lch, cam qua am
Thuan Dng ma coi vi ao s (thay phap) ten Quan Tien.
Hai thay coi ti cho thay chua, thay phap an tien tung
mn ma tung sot, thac sau phai vao S Bo Kinh ma tung
bo, v.v... Lai coi ti cho luan hoi, noi thay chua, thay phap
co toi nhieu, cac nguc hanh hnh khong ang, phai cho
uong thuoc me, au thai t phuc trung, hoac chet yeu nhieu
kiep, cho lu quen het kinh chu, roi mi hanh hnh,v.v...
at Vien noi: "Chung ta nh cay tung kinh mn ma
kha, neu Ngoc Lch lu truyen nhieu cho, th nghe lam an
chung ta phai e! Dau xe ot Ngoc Lch cung khong het
ang, biet tnh lam sao?"
Quan Tien noi: "Toi biet cam c thnh Tien. Thay se
bao cac sai ru ngi ngoai, hoac bon ao en coi thnh
Tien. Toi lam bo c len, viet ch noi pha Ngoc Lch th
chung het tin."
at Vien ben i khoe, cung noi tai am Thuan Dng
(L ong Tan) thnh tien linh lam, ai cau hoi viec g, th
en ma hoi hoac xin toa thuoc xin bua, Than Tien cung
cho. Thien ha nghe noi lu truyen lan ra, nen ngay no
nhieu ngi en am Thuan Dng coi ao s thnh tien, ti
dang hng chat trong chat ngoai.
Quan Tien lam bo lap ban xong c, luc o en niem
chu, phun nc ot bua... Mot lat c len, ong bng c,
thay lai coi, viet ch tren mam cay vuong o cat. Quan

NGOC LCH MINH KINH

141

142

NGOC LCH MINH KINH

Tien keu ai biet ch len coi ch Tien viet. Ngi biet ch

len an, coi thay trong mam cat co bay ch ln rang: "Ngo
Thuan Dng To S ch h" va chn ch nho: "Pham nhn
khau van gia, toc toc lai van." (Ngha la: Ta la Thuan
Dng To S en roi. Ai hoi s chi, mau len ma hoi).

phap la Quan Tien, dam ganh ghet Ngoc Lch, len c ma

gia noi gat i. Toi hai a ay ang oa a nguc hanh toi
cho en kiep roi giam hoai nguc A T, khong ang au thai.
Neu ai ghet Ngoc Lch, ma khong tin, cung phat nh Quan
Tien, at Vien vay."

Ai nay nghe oc nh vay, th rung rung len an. Quan

Tien noi: "ng lai ong lam, hoi ron khong nen, vo t
ngi ma hoi t te."

Noi roi, ngo thay c t nhien khong ai vn ma len, viet

33 ch nh vay:

at Vien quy lay vai ln rang: "Chang hay trong i

viec chi quy hn het, xin to s ch day."
C viet nhieu ch nho nh vay:
"Th nhat knh ao s (thay phap), th nh trong thay
chua. ao s dang s, cau ang song lau. Hoa thng tung
kinh sieu o, a vong hon ve Tay phng. Duy co mot
chuyen khong nen nghe la th Ngoc Lch bao an nan cha
loi lam lanh ma tr toi! Co au de nh vay! Nhieu ngi tin
khac ban lu truyen ma gat ke dot phai lam! Neu ai gap
Ngoc Lch th xe ma ot i, th ang phc ln."
Ngi coi oc roi, lay giay chep ra cha roi bai ay.
Xay thay hao quang xanh let chieu vo an, Quan Tien rung
mnh te xuong at, at Vien cung nhao theo.
Ngi chep bai ay, ng da ban L To, trn mat het
ln rang: "Ta la Lieu Tien ay! Vang lenh to s truyen day
cho i ro: Bi v ngi i vo phc lam d khong an nan.
May nh Tri nham li Thap Vng cac than tau, ban phat
Ngoc Lch cho am Si em ve, truyen ngi i xem ma
cha loi, khong dam pham na. Li Than tieng Phat Tien
Thanh khuyen ran. Thng e truyen ch o Thanh Hoang
moi ngay canh luan phien cac du than ngay em soi xet
nhan gian lanh d. Nay co thay chua la at Vien, thay

"Tam benh t tng tam dc y.

Huyet nhuc huan tnh thieu ngat ta.
Th trung t hu ba la mat.
Nang s oan khien tan thoat ly.
Ngo Lieu Tien kh da
Thch nom:
Benh tam, thi tr thuoc bang tam.
Huyet tht t an ang phc tham.
Ngoc Lch Thanh Than Tien Phat day.
o i khoi oa, het me lam,
Ta la Lieu Tien i roi."
Ngi coi ch sao chep roi, bc xuong noi rang: "Hoi
nay toi chep con mot t ch th het bai trc. Xay thay mot
ong mat xanh moi o, len an, bao toi truyen li L To
day, roi ang van bay mat!"
Ai nay eu hai kinh ve het. Khong biet Quan Tien vi
at Vien au mat! Cach vai ba nghe noi Quan Tien vi
at Vien hai ngi bam mnh la hoai cho ti chet, mi biet
qua bao nhan tien le qua! Ghe thay!

NGOC LCH MINH KINH

143

KNH TN LUC
(truyen Ngoc Lch c phc)
Ngi b chet troi, la chay, trom cp, tai hoa, eu o
tai thi van, khong de tai mnh lam d ma ra. Bi chang
kieng tri at, khong tin Tien Phat Thanh Than, bat trung,
bat hieu, bat nhan, bat ngha, huy hoai lua gao, bo xa giay
ch Nho, sat sanh hai vat, khoe mnh hiep ngi, me an
ca, am tu sac, theo bai bac gian lan, neu pham cac toi ay,
dau co khoi toi dng phap, th cung b than phat mac tai
hoa. Neu in Ngoc Lch, gap ai cung giang toi phc qua
bao, sau thac a tieu het toi, ma con song bay gi cung
c hng phc song lau. Nay mi nghe cai tch lam
lanh ang phc oi rui ra may, ke ra sau nay, eu viec
nhan tien, thien ha co nghe co thay.
1) Ong Huynh Phng Chau huyen ai Hng, tran
nham huyen Khuc Dng, lam quan giao tho, v cung lam
lanh. Khi ng lam viec tai o, khac ban kinh Kim Cang,
kinh Cam ng, kinh Am Chat, in moi th vai ngan bo, v in
Ngoc Lch vai ngan cuon ma cho ngi, phong sanh chim
ca khong biet may muon ngan mang. Sanh nam ngi con
trai, au long la Thuc Lam au Tham Hoa, con bon ngi
ke la Thuc Kinh, Thuc Ky, Thuc Huyen, Thuc Tuyen eu
au.
2) Muc Quoc Duy huyen Ngo, au Tien s trao Minh
Thien Khai, nha khong lam quan. Hay thnh nhieu thien
th (kinh lanh), thay Ngoc Lch lien sao ta cho ngi oc,
co rach th dan lai, nam that mua th chung au th lua, luc
thien thi th thuoc. Con trai la Hue Vien au tien s trao
Minh Thuan tr, chau ten ong au trang nguyen, Canh

144

NGOC LCH MINH KINH

Tuyen au truyen lo, Ke Nhng au tien s. Con cua

ong ten Tao au bang nhan, cac chat eu bo han lam,
tien s, noi i lam quan, cung nh bo th.
3) Banh Nhat Am huyen Trng Chau, gap that mua
th th lua, thay thien th th in. Con ten la Can, sao ta Ngoc
Lch d tram ma cho ngi, thi o trang nguyen, chat la
Khai Phong cung o trang na, bi nh th Ngoc Lch.
4) T Trc nh huyen Con San, lam bien lai vi
quan Nghiem Van Tnh. Khi tran nham tnh Chiet Giang,
dan b nc lut. Trc nh noi nung cho ong Nghiem Van
Tnh bo th, cu song nhieu mang. Con lam phc ieu
nay: Luc trao Minh vua Sung Trinh, b loan, giac bat vai
tram phu n, gi tai Trc nh bao gi dum. T Trc
nh len cho phu n bac tien, ma tha i het, roi lap the ot
nha ma phi tang, em ban kinh Ngoc Lch vi gia quyen
tron qua huyen Thai Dng ma lanh nan. Thu nay T
Trc nh in Ngoc Lch th cung nhieu lam. en thai bnh,
con trai ln la T Kieu Hoc thi o Tham Hoa, lam ti chc
Thng Th, con gia la Bnh Ngha cung au Tham Hoa,
lam ti chc Th Lang, con ut la Ngn Van lam ti Thien
Quan chung te. Nam ngi con cua T Kieu Hoc la Tho
Coc, Huynh Tho, Man Tho, T Bnh, T Tuan eu thi au.
5) Thai Boi Lan Ho Chau, hieu e (thao thuan),
tien tan cho d ma bo th, hay th thuoc cho nha ngheo, con
coi an ba goa cay mn th chang tiec. Neu phu n hoac
tre th lam mat o khong dam ve nha, th cho ma thng
lai. Hay cho kinh Ngoc Lch, 84 tuoi khong benh ngoi xep
bang ma man phan. Loi xom thay co Tien ong Tien n
mi Boi Lan len xe. Chau la Khai Ton, chat la Thang
Ngn eu o trang.

NGOC LCH MINH KINH

145

146

NGOC LCH MINH KINH

6) Hung Trieu anh huyen Nam Xng, lam thay

thuoc thu 19 tuoi. Coi Ngoc Lch thay khoan dung y hai
ngi b vao ang Ht ai a nguc nen gi mnh tr benh
ky cang va giang cho thay thuoc khac nghe na. Mnh a in
th, lai ru nhieu ngi. Pham tr benh khong nai cc kho,
chang luan giau ngheo. Neu ke ngheo khong co sam, cung
tan nho ma cho khong. Nha giau thng bao nhieu tien,
eu tuy c bo th cho ke kho. Gap nam that mua, th i bo
coi mach chang n lam ton tien xe ngi. V cung hien
c, thuan theo y chong, mua ong ban ao vai cung khong
phien. en 80 tuoi, nham ngay sanh Trieu anh, xay thay
thinh khong hien ra mot bc lua o, thong gia can nha e
ch vang rang:

8) Trng Xuan Pho nha giau ma can kiem nh nha

ngheo thay thien th th bao con chau sao ta cho ngi.
Tnh thuan hau, con chau hay ta kinh, sau thi au ti i
chat.

"Phung Thien e mang, Hung Trieu anh pho Phc

Kien tnh Thanh Hoang t nham." (Vng ch Thng e
phong Trieu anh lam Thanh Hoang tnh Phc Kien).

11) Tai tnh Chiet Giang, phu Hang Chau, co bon ho

ai phu la: ho Quan, ho Uong, ho Ton, ho Trieu, eu noi
i nhan c bo th nen giau ben khong coi. Ho Quan, cha
con thi roi, ve lo giai thien th, ke nghe bao, cha con eu
au. Con ho Uong ti i nay con th thuoc T Ha, giau
hoai khong coi. Ho Ton th Ngoc Lch va cac thien th. Ho
Trieu th quan quach quan ao. Bon ho ay giau ben, lai phat
quan, la nh bo th lam phc.

Cach ba ba mui hng ay nha. Trieu anh tam goi,

thay y phuc mi, ngoi xep bang ma man phan, con chau thi
au nhieu i.
7) Trung Manh Cau lam quan An Sat tran tnh Ha
Nam, tnh thanh liem co an oai nhan chanh. Co khac ban
Ngoc Lch, Am Chat, van gii sat cua Lien Tr ai s (nay
em chung vo Ngoc Lch roi). Tnh ghet hoa hnh tuc tu,
bai thuoc trang dng, bai thuoc pha thai va o nghe bai
bac. Neu gap th huy het, ai cao th c hng. Nam nao
that mua dan oi th th lua, cho ti x khac na. V cung
cam o ma phu vi chong in Ngoc Lch va thien th. Nhng
ke ngheo benh eu nh n hai ong ba. Sanh nam trai eu
thi o lam quan.

9) Tnh Chiet Giang phu Hang Chau, T Van Knh lam

ai than ma hay giang kinh sach tam giao, in Ngoc Lch, co
khac them Knh Tn Luc la cac bai noi trc o ma cho i.
Me ngay nao cung niem Phat Quan Am. Nam oi thi th
lua. Sau con lam ti Chung Te, cac chau thi o lam quan.
10) Tran th la ho ln tai huyen Hai Ninh lap trai hang
(trai hom) th quan quach, th thuoc, th at cung, toi tri
thap en ngoai ng i, th Ngoc Lch. Con chau thi au,
noi danh tnh Chiet Giang.

12) Lu Hoc Trieu huyen San Am, nam Bnh Than,

trao Can Long dat gia quyen en kinh o i bo ra lam
quan. Doc ng gap ngi an ba ban ao o noi: "Hoi toi
con song, muon in Ngoc Lch mot tram bo, b ong can tr
hai toi bay gi mac toi di am phu."
Lu Hoc Trieu hai kinh nhn lai, thay la nang ho Trnh,
v cua ngi ay t cu. i ti kinh phat benh, hay thay hon
nang ho Trnh en gay hoai. V la ho Khng hay s ay,
vai in hai tram bo th cho ho Trnh. Lu Hoc Trieu vung

NGOC LCH MINH KINH

147

noi: "May nh n Phat toi c sieu o." Nghe in giong

nang ho Trnh! Khng Th cang tin, lo in lap tc cung tai
am co vai.
Cach na thang, hai v chong ong thay nang ho Trnh
ve lay ta rang: "Nh n in Ngoc Lch, toi ang au thai,
Diem Vng chia phc cho ba phan na, sau gap nhieu s
may." Lu Hoc Trieu thc day, lien manh.
13) Cau Phuc S tnh Nam Kinh la ngi ch hieu vi
cha me. V chet, co con la ai Vinh cung co hieu. Tnh
Phuc S khong tin co quy than a nguc. Ngay kia i buon
ban ang cuon Ngoc Lch em ve, cha con coi vi nhau,
cha goi noi huyen nen bo dep tren gac! Con la ai Vinh
mo lam, muon kiem ban in ra lu truyen, s cha qu nen
khong dam. Phuc S benh nang, ngo thay nhieu con quy d
hnh ti pha, ben keu con ma than rang: "Nay mi biet co
quy ma a nguc, an nan xa khong tin Ngoc Lch ma
theo!"
ai Vinh nghe noi, lien vai in ba tram cuon ma lu
truyen, cau cha mau manh. Phuc S nghe quy noi: "Ong
Tao a e hai ch "Thuan Tuan" tren tran Phuc S, khong
bao lau se co chieu ch Ngoc e en, chung ta tron trc
cho mau, keo na b qu." Phuc S lien manh.
14) Ha Kien Mo t Hu Kieu, huyen Tien ng,
thuat chuyen chiem bao rang: "Nam Mau Dan ta day hoc
tai nha ho Cao. Luc thang t, ta soan sach cu tren gac, gap
cuon Ngoc Lch, coi roi th xet le day th phai, song khong
chac thiet s nh vay. Nhng ma thay li noi re roi, tuy ke
dot an ba nghe cung de hieu, vay la mot le chanh, khuyen
i lam lanh ran d nh sach Nho. Va lai gia in cung re nen
vai in th mot tram cuon. Cach vai ngay xem lai, thay nhieu

148

NGOC LCH MINH KINH

li noi quai g, mnh la ngi hoc Nho, khong le noi cho ai

nghe. Ngh nh vay nen tnh lai khong in. a gan i thi,
khong ranh au ma suy xet viec ay. Vao thi nap quyen roi,
ve nha ngam ngh mnh at hai cau cha em, e phai rt,
nen trong bung buon bc. Nam m mang thay mot ong cao
ln, an mac o xa, go ma co trieu, rau dai nh hnh ong
To ong Pha vay. Ta lay nao bai v trong trng, a xin
xem th au rt. Ngai day rang: "Ta biet tnh chang u tai
c, khoa nay chac au con ngai noi g! Song ngi a gap
Ngoc Lch, sao khong in ma cho thien ha? a nguc di
am phu, la tai long ngi lam pham cac toi ni a nguc.
Neu long ngi chang pham cac ieu ay th co a nguc
cung nh khong. Mnh thong ly sao con cha hieu ma nghi
khong thiet? Mau in ma th, ng du d ho nghi na?" Ta
thc day, cha dam noi vi ai. Thiet ti keu ten mi biet
chac au nen in mot tram cuon va phu them s chiem bao
vo ay."
15) Toi la Cao Lan, t Nhn Hoa ngay 11 toi qua mng
cau toi la Ha Hu Kieu thi o. Cau toi thuat chuyen chiem
bao iem la... va a bai t thuat cho toi xem, toi cung lay
lam la! Khi ay con toi la Hien Tang co au ba bon ngay ma
khong het. en ram v toi la Phung Th, con gai toi la
Trinh Khanh cung co au na. Ke mot ten hoc tro, mot con
t tat cung co au, toi lay lam hai kinh! em ay thap hng
ot s chu an nan cha loi, nguyen in ba tram cuon Ngoc
Lch cho ngi va tha 30 muon van ca. Vai roi khong ay
mi ngay ma bon ngi manh. Con Hien Tang yeu uoi
nen cham hn, sau ra mu lo tai roi cung manh. Lay lam la
ieu nay: V toi au rng moc, ma moc khong ang, thay
thuoc s nhap vo lam kho, ke t toi ot s ba ngay, ra mo
hoi ba lan, roi tieu mat! Nh n than phu ho bnh an la v

NGOC LCH MINH KINH

149

vai in Ngoc Lch ma linh nghiem nh vay, mi tin cau toi

thay chiem bao la iem thiet, nen khac them s toi vao
ay, cho thien ha biet. Nham thang 9 vua Gia Khanh 23.
16) Kinh Ngoc Lch lu truyen a lau. Ong noi toi la
Van Knh co khac ban in th, ai tin lam theo ang gap
phc eu khac them vao ay roi. Nam ngoai Ha Hu Kieu
thay chiem bao, in mot tram bo, a cho toi mot cuon, toi
ang long muon in them, ngat luc khong d. Nam nay thi
o, than hu le mng, toi eu lay ma in mot tram cuon va
khac them li nay vao ay.
T Chng huyen Tien ng, ghi thang mi, nam
ky Mao.
17) Nam Mau Dan, Ha Hu Kieu lam chc Hieu Liem,
qua To Chau cho toi mot ban Ngoc Lch, toi coi ti cau:
"a nguc la tai long." Toi ngam ngh ra ly qua bao. Qua
nam Ky Mao, chau ln toi benh nang toi vai in Ngoc Lch
cau cho chau manh, thiet qua ang song. Thang hai nam
nay, con trai ln toi la Lng Dan, au chng yet hau gan
chet, toi vai tri xin cho con manh, th in Ngoc Lch phat
lien. May ra mo hoi ma manh oi hoa ra phc, nen cam
n Tri Phat Thanh Than. Khi trc toi gi cho bang hu
qua Hang Chau in ba tram ban na, co khac in them khoan
nay cho cac ni khac. Kinh nay ang knh, nen toi ghi vai
li xin cac v thien tam rang ru in ra khuyen i, th ang
phc nhieu lam. Khi ay nien hieu vua ao Quang nam th
nhat la Tan T, thang tam. Cat Vo ien hieu Du Nhuan
ang ngu To Chau e.
18) Nien hieu ao Quang nam Quy T, mua thu, toi la
Phan Quang Tho song Tien ng, bi em ban d toi la

150

NGOC LCH MINH KINH

Chau Phc Tang, Tao Thu Tang khac ban khuyen tiec lua
gao, trong giay ch, lai tnh khac Ngoc Lch in cho i.
Toi noi: "S a nguc la U Minh, khong ang tin. Va
lai muon lm giay ch a ton hao, khac ban ton nhieu vo
ch."
Hai anh em nghe toi noi thoi lam. Qua mong ba thang
gieng, nam Giap Than (nam sau), toi chiem bao en chua
Van Xng e Quan, keu ten th vao hau. Toi vao quy lay.
Phan quan noi ln rang: "Ngi a chang tin th thoi, sao
can ngi lam lanh?"
Toi tau rang: "Thu nay toi khong can ai lam viec
lanh."
Phan quan het ln rang: "Ngi quen s can khac ban
Ngoc Lch sao? Ngi hay noi nhieu chuyen nen tre au tu
tai a mi nam va chet nhieu i v; neu con noi ien nh
vay, th se chet yeu! Nh biet an nan, nguyen khac ban
kinh, khuyen ang ngan ngi cha loi lam lanh sap len, th
tieu toi trc, ma c phc sau."
Ta giat mnh thc day, mo hoi dam mnh! Song con
nghi mong m khong chac. Va lai nham dp tet, bang hu ru
chi bi, nen cha lo khac ban. Qua 27 thang sau, ta tho
huyet hai bung, met xu! Thay phan quan khi trc, mat
gian nat rang: "Ngi mi an nan roi cung quen na, nay
hoa en roi!"
Ba sau toi keu hai ngi em ma noi cac iem ay,
nguyen an chay bay ngay, mn nhieu th khac rut, mi
ngay roi ban nay, khac them s mnh in luon cho ngi, xin
thien nam tn n rang khuyen i an nan hoac ve ra bc
Thap ien theo trong kinh ma treo tren vach, ngo thay ma
giat mnh, nang coi nang oc Ngoc Lch ma sa long cha

NGOC LCH MINH KINH

151

loi, lam lanh lau ngay th co phc. Neu chang tin, e phai
b gng toi. Phan Quang Tho huyen Tien ng e.
19) Tien Phat hay noi nhan qua, con ke hoc Nho hay
che la d oan! Sao chang xet? Thch la Phat, ao la Tien
tuy day khac ao Nho cua thanh song cung day ngi lam
lanh nh nhau, nen Tam Giao nh mot. Toi xem het cuon
Ngoc Lch, y day cung nh sach Nho, ma noi ranh re de
hieu, khong can van chng oi ap, mien cho i de hieu
ma th hn, ti am an ba con nt cung nghe chung ang
na. Ngi i t ke van hoc nen bao nhan ngha trung
hieu th may ai hieu thau ma lam, chi bang Ngoc Lch noi
s bao ng, lam ieu chi c phc, lam sao th mang
hoa, ngi thay giat mnh ma hoi tam. Mi coi th la li
khuyen ran, xet ky thiet day ng ao c, co phai la gn
long sa net cho nen ngi trung hieu nhan ngha chang?
Nh vay th cong ln lam, co phai thua sach Nho au? Nien
hieu Gia Khanh 22 la nam inh Su, mua Xuan ghi li bat
(khong e ten).
KHUYEN PHU T LI
(cung khong e ten)
Lanh d ngi a lam, phc hoa Tri khong v. Biet
lanh ang lam ma khong lam, sao phai ngi lanh? Biet d
ang cha ma khong cha, thiet la toi d! S qua bao ai ma
khong hieu? Sao lai khong lam phai, cam tam lam quay ma
chu tram luan! Ngi i nh cm ma song, neu co hi
muon thiu th em o, co khi ap cm chao cung khong s
toi. Neu ke an may, ang cm chao thiu ay ma an, cung
song mot lat. o an ngon vao bung th hoa o d, sao lai
che cm nguoi! Huong chi ke lam ruong, gan ben lua gao

152

NGOC LCH MINH KINH

cc kho tram be, mnh co ma an, lai huy hoai nh vay, toi
biet chng nao? Ho an m hay o nc, sao khong ngh o
vun, cung la cm chao, neu la cha can, th toi t no o ni
cho d! Neu khong an nc, th vt m vun ma an cho het.
Neu huy hoai cm chao thc vat thai qua, e b Loi Cong.
Kinh noi c sat sanh, hoac phong sanh, la noi vat ln; con
ta nhac vat mon cho i nh. Ngi hay nuoi chim, nh
chim quyen nhong sanh keo ket cng sao, cac loai chim
hay an trung de, cao cao, chau chau v.v... thng ngay phai
bat cac vat ay ma nuoi no, keu no noi cho em tai ma thoi,
chang ke giet khong biet may muon ngan mang vat mon
ma nuoi no, trong lng tam anh oan hay sao? Con ngi
goi oc la re nen hay an, song thieu chi vat re tien, ma phai
an oc? Mot ba an hn vai tram mang! ang le a c, lai
mua oc ma phong sanh, ang chuoc toi trc. Con an ca la
thng, song nhng ca nhieu trng, neu trng ca ti, cha
vay muoi, e lau cung con n. Sao khong dan ke nau an,
neu lam ca gap trng th lay bao at ma bo xuong song,
mnh nhn an mot ua ma phong ca ngan mang ca con (ay
la li ong L ong Tan giang c co day). Phong sanh the
ay khoi ton tien ma phc ln lam. Neu v mot mieng an
ma chet tram ngan trng ca sao anh, dau vat mon cung
vay.
KHUYEN NG ME TU SAC TAI KH
Ru ch uong nhieu, nhieu th say, say th h viec ca.
Sac ch ngo nhn, nhn th me, me th mac toi au.
Bac ch tap anh, anh th tham, tham th tham von
lieng.
Gian ch lam d, d th anh, anh th b lao tu.

NGOC LCH MINH KINH

153

154

NGOC LCH MINH KINH

(PHU):

Thanh liem phan s gi cho thanh.

Kieng ru khong say, gi tanh thng.

Phc nhieu bi da lam lanh lam.

ng me hoa nguyet, chang tai ng,

ao ca nh kinh giang ngha ranh.

Khong theo bai bac, con gia san.

Nhan ao xong roi Tien ao co.

Gian tc ma dan, hoa khoi vng (Hanh to).

Ky cong cha qua bc may xanh.

TCH NGI KHONG TIN GIANG C

PHU LUC KINH NGOC LCH

Co ngi kia thay thnh c th khong tin, noi bay at

len gia. Luc o c len xng Ngoa Ho tien sanh. Va ci!
C viet bai th 8 cau, va that sac, qu lay. C noi nang ay
a thoi lau xanh, co chong roi, ngi at th gi, am phu
co luc bai th, ta thay lam an nang, viet cho ngi sa net.
Y hoang, v mi at nao cha gi ma Than Tien hay. Nam
sau y thac. Tam cau th y sau ay:

cua QUAN E giang but

T quy bay hoang khoc tan canh

oai lai chng ai cum lieu xanh.
Hoa n co ky tam ruot t,
May tan khong ng bm hon oanh (giac iep).
Nh chng ngo pht xo khuon ca.
Qua chen ci mn nng bc tranh.
Con ap t ba nam trc chang?
Tam Dng tnh cu tra li ranh?
BAI TH KET:
Tran lam gia chanh sach neu danh.
Hanh thien tu tam tai hoc hanh.
To v giau ngheo dung phai to.

Quan e giang but tai an nha Dng Phap Trnh, bao

in Ngoc Lch phai them 20 khoan hu toi cua L To xin
phep ai S vi a Tang ma giang c va co cac Tien
giang.
L TO PHUNG SAC GIANG BUT
va chu giai 20 khoan
Ta la Thuan Dng at 20 khoan xin an xa, nh Quan
Am a Tang nhan li tau lai, nen truyen ch cho ta phai
phung ch The Ton Nh Lai truyen du 20 xa khoan. Neu ai
lng thien, lam theo 20 khoan nay, th thanh Phat Tien
Thanh Hien. Neu ke d, thay 20 khoan nay, the cai ac,
theo ieu le ay, th khoi luan hoi tra qua. Ta giang but sau
ay:
1. HIEU: Con co hieu vi cha me la ieu lanh trc
het. Hoc tro co hieu th thi o. Neu ai bat hieu th tri phat
khon kho, tai nan, chet tat benh, chet yeu (chet cach d).
Dau ngi tu tam giao cung vay, hieu th sieu, bat hieu th
oa. S hieu a het long phung dng, biet co cha me ch
khong biet co mnh. Phai cung knh chu luy thiet tnh cho

NGOC LCH MINH KINH

155

song than ep y. Neu cha me bat bnh th con mang bat

hieu.
2. KNH: Knh s Tri Phat Thanh Than, nen khong
dam lam viec quay. Long kieng s la knh, khong phai lay
cung la knh. Nh knh kieng phep nc, khong dam pham
phep luat, ch khong qu lay.
3. TRUNG: Nh toi ra tran, lieu mnh tra n chua. Con
quan gian ngh can vua khong tiec mang. Quan tran thanh
liem, thng dan, mang lo viec nc ma quen viec nha, v
het long het sc. Toi t phai het long trung vi chu nha.
Ban be trung tn vi chu tiem. Ngi thay mat trung vi
chu. Con nh ta ien lo lua ruong, dan lo xau thue nc,
cung goi la trung (het long).
4. NGHA: Lam s phai le, khong lam trai le, chang
dam quen n, khong lam viec quay. X cho phai ngha la
quan t.
5. THU: Gi bon phan ben ch cho qua thi, khong v
ngheo nan ma oi tiet. Phai thu than v trong, khong dam
lam cho h than the mnh, thu khau khong dam noi ton c.
6. NHAN: Nhn dan th c phc khoi hoa. Nh Lau
S c, Trng Cong Nghe, Lu Khoan. Neu khong nhn,
th chang hoa.
7. OAN: Ngay thang, mot s ngay thang th khong
toi. khong nhap bon ta vay, c chnh trc cong bnh, se
thanh than thanh.
8. PHNG (Vuong): co mc thc, lam viec vuong
tron.

156

NGOC LCH MINH KINH

9. NHAN: co nhan la hay thng xot, chang n hai

ngi hai vat, mnh no ma ngi oi khong anh, hay lam
n phc.
10. HAU: co hau, th khong vong an bac ngha,
khong khac bac ai het. Ngi co an hau la ngi hien lanh
lam.
11. BAT KIEU BAT TRA: chang kieu chang gat.
Giau cung khong khoe khoang, gioi cung khong kieu ngao.
Chau Cong la bac thanh, lam ng e ma con chang dam
kieu. Kieu nh Thach Sung, giau cung mac hoa. Con khong
doi th la chan that, chang gat ai, chang that ngon that tn
th khoi pham vong ng, chan that mi thanh.
12. BAT THAM BAT SAN: khong tham khong gian.
Tham th sanh gian, gian th sanh d, nen tam giao eu cam
hai ieu ay. Quan Am noi: "San th tam trung hoa, nang
thieu cong c lam, duc hanh Bo Tat ao, nhan nhuc ho
chan tam."
Thch nom:
Gian thiet la trong long,
Thieu het rng cong c.
Muon hanh ao Bo Tat,
Dan nhn da nh khong.
13. BAT KH BAT VONG: khong doi, khong ngang.
Khong doi th long cong, khong ngang th khoi pham
thng, gi tnh khiem nhng.
14. BAT TA BAT DAM: khong vay, khong ta dam.
Long khong chanh la ta, khong phai the thiep mnh, ma
muon la ta dam (dam ac), chang nen thay sac tot ma sanh
long ta dam vong tng.

NGOC LCH MINH KINH

157

15. TNG THAN TNG MUC: thng nhau, hoa

nhau. Long than la tng khong ghet ai, hoa la khong gay
tung vi ai. Coi bon bien nh mot nha, coi than ai nh than
nay, thng ngi nh the thng ta.
16. ONG THIEN ONG THANH: Mnh lanh
khuyen ngi lam lanh, mnh thiet tnh, khuyen ngi thiet
tnh, cung het long thanh nh mnh.
17. HOA KY HOA NHAN: Sa mnh cho thanh c,
roi lo day ngi, sa ngi ang c hanh nh mnh, khong
tiec cong day.
18. HOA AO HOA NGHA: Gi theo ao luan hoi,
x cho phai ngha, hay trng ngha giup ngi, nhat la
bang hu sa loi nhau.
19. QUANG KHUYEN QUANG HANH: rong
khuyen, rong lam. Mnh khuyen ngi lam lanh lam phai,
ma mnh cung lam n lam phc cho nhieu.
20. VO PHI, VO TH: khong sanh viec th phi. Neu
long cong, khong phan ngi phan ta, noi ngi phai
mnh quay, th khong sanh viec th phi.
Nen gi c 20 ieu an xa th sieu.

158

NGOC LCH MINH KINH

A TANG VNG BO TAT GIANG BUT

(ta Cong Qua Cach)
Ngi i khong cho con hoc ch Nho, nen khong
thong ao ly. C tng cung chua dang hng la lanh, rc
sai thay tu tung kinh lam chay th sieu o vong hon ang!
Cac ieu ay co phai lam lanh lam phc au? Lam lanh la
lam phai ly, lai khuyen ngi lam phai, th Tri xuong
phc. Ta thay ngi i vi cha me khong hieu g, cha
me man phan th noi: "Sa a nguc roi! Phai rc sai lam
sieu o!" Cac sai bay ra lam m, nh gi kho vang bac, pha
nguc, bong au phng ang tiep dan vong hon len Tay
Phng. Co le g thoc cay tre ma pha ang a nguc? Neu
qua nh vay, th ke giau sang lam d, thac roi con chau
rc ong sai tung kinh niem Phat th vong ra khoi nguc
sao? Ngi hien lanh ma ngheo, khong tien rc sai lam
nh vay, th khong ra khoi nguc sao? Nh vay tri at cung
v nha giau ma ha hiep nha kho hay sao?
Con nh Phat Tay Phng, cong au ma v nha co
tien phai cu vt? Tam la Phat, tam la Thien ng. Long
lanh thuan long Tri th cau vong khoi toi; long chang lanh
nghch long Tri th cau khong ang. Neu khong lam phc
c moi ngay rc thay tung kinh cau sieu hoai, Phat muon
cu cung khong le cu c. Ta cung la Phat le au khong
hieu phep. Lam lanh tuy khong cau Phat ma Phat cung phu
ho. Neu lam d, co lay Phat cho en soi au, cau cung
khong ang. Ta khuyen i nghe li ta, c theo luat Cong
Qua Cach, ng lam cac ieu d oan trai le, tuy chang cau
ta cung o vong, khong can rc sai.

NGOC LCH MINH KINH

159

160

NGOC LCH MINH KINH

NG THU TRAI KY
VAN E BA T MINH (GHI TRAM CH DAY I)

(Mot nam an chay 61 ngay va ln)

(Neu ai an chay va trc nhieu khong noi, th gi chay nay)

Qua duc tinh than sang

Duc t tinh than khoe.

a t huyet kh suy,

Lo nhieu kh huyet phai.

Thieu boi bat loan tanh.

Vai chung khon loan tanh.

Nhan kh mien thng tai.

Mot nhn khoi hao tai.

Qu t tan can ac.

Sang tai sieng nang, o.

Phu tung kiem c lai.

Giau nh tien tan dai.

On nhu chung hu ch.

Du mem sau co ch.

Cng bao tat chieu tai,

Hung d se mang tai.

Thuan x chn quan t.

Kheo x nen quan t,

Khieu toa th hoa tai.

Xui mu ram hoa tai.

Am trung hu s tien.

Chon tham ng ban len

Quai ly phong ta ngai.

Canh nghch gia ngay hoai.

Dng tanh nghi tu thien

Tanh tot gn tam thien.

Khi tam mat ngat trai,

Long gian uong thap trai.

Nha mon hu xuat nhap

Nha mon ng kien cao.

Hng ang yeu hoa hai.

Lang xom ch che bai.

An phan than vo nhuc.

Bon phan nng c tao.

Nhan phi khau vat khai.

Th phi lap lo tai.

The nhn y th khuyen.

Li nay ai gi ang.

Nan thoi phc tin hoi.

Nan khoi phc lau dai.

Bon ngay thang gieng: mong 1, le te Tri va va Phat

Di Lac, (vai...) Mong 8 va Ngu ien Diem La Vng (vai
an nan lam lanh nh mong 1). Mong 9 va Ngoc Hoang
Thng e (vai cai qua...) Ram Thien Quan ai e.
Sau ngay thang hai: Mong 1 va Nhat ien Tan
Quang Vng (nguyen y Ngoc Lch). Mong 2 va Tho a
Chanh Than. Mong 3 va T ong Van Xng e Quan.
Mong 8 va Tam ien Tong e Vng (vai...). Ram va
Thai Thng (tung Cam ng), Nhac nguyen soai. 19 Quan
Am, (tung Pho Mon cu kho, Cao vng).
Sau ngay thang ba: Mong 1 va Nh ien S Giang
Vng (vai...). Mong 2 Chn Vo Huyen Thien Thng e
(nguyen tung kinh Bao An). Mong 8 va Luc ien Bien
Thanh Vng (vai...). Ram Loi nh ai Tng. 16 va
Chuan e Bo Tat. 27 That ien Thai Sn Vng, 28 ong
Nhac ai e.
Nam ngay thang t: Mong 1 Bat ien Bnh ang
Vng (vai...). Mong 8 Cu ien o Th Vng (vai...). 14
L To, Ram Thch Ca Nh Lai (tung Kim cang). 17 Thap
ien Chuyen Luan Vng (vai...).
Sau ngay thang nam: Mong 1 Nam Cc Tien Ong.
Mong 5 Loi nh ang Thien Quan, 11 o Thanh Hoang.
13 Quan Thai t, (14, ram: hai ngay cam phong).
Bon ngay thang sau: Mong 1, ram, 19 Quan Am thanh
ao. 23 Quan e Linh Quan.

NGOC LCH MINH KINH

161

Bon ngay thang bay: Mong 1 ngay soc. Ram a

Quan ai e. 18 Dieu Tr Tay Vng Mau. 30 a Tang
Vng (vai...).
Bon ngay thang tam: Mong 1 Dieu Te Chn Quan,
Mong 3 Tao Quan (tung kinh..) Ram Thai Am Hoang Hau
(tung Thai Am). 24 Tao Mau (ba Tao), tung kinh ong Tao.
Bon ngay thang chn: Mong 1 Nam au. Mong 9
Phong o ai e, 13 va Manh Ba. Ram ngay vong.
Nam ngay thang mi: Mong 1 ong Hoang ai e.
Mong 8 Ch Phat hoi Niet Ban (phong sanh). Mong 10
ngay cam phong. Ram Thuy Quan ai e. 30 Chau Tng
Quan (ong Chau).
Bay ngay thang mi mot: Mong 1 ngay soc. Mong 4
Khong T Thanh Nhan. Mong 6 Tay Nhac ai e. Ram
ngay vong. 17 A Di a Phat (tung kinh Di a). 19 Thai
Dng (tung kinh Thai Dng), 23 Trng Tien (Pham va
nay, va Linh quan Thai T, ong Chau, va ong Quan e,
eu tung kinh ong Minh Thanh Vnh Mang).
Sau ngay thang chap: mong 1 ngay soc. Mong 8 Thch
Ca. Ram ngay vong, 23 a ong Tao chanh va. 24, 30 ch
Phat giang the.
Thang nao thieu, 29 the 30. Thang nhuan tnh theo
thang trc.

162

NGOC LCH MINH KINH

BAI SAM HOI QUA, TIEU TOI NHAT KY

Tran Huyen Trang la thay Tam Tang thnh kinh Tay
Phng ve, co dang s cho vua ng Thai Ton, moi thang
co mot ngay nham gi lay sam hoi cho nham hng ch
Phat hoi ngh. Vai nguyen an nan cha loi cu va nguyen
lam phc mi cho tieu toi. Chang phai lay khong ma tr
toi ang. Phat cho hoi qua tung thien.
Thang gieng: tang sang ngay mung 1, lay hng nam 4
lay, vai.
Thang 2: mung 9, 5 gi sang, lay hng nam 4 lay,
nguyen.
Thang 3: mung 7, 10 gi toi, lay hng tay 4 lay,
nguyen.
Thang 4: mung 8, toi 10 gi ri, lay hng ong 4 lay,
nguyen.
Thang 5: mung 3, mat tri lan, lay hng ong 4 lay,
nguyen.
Thang 6: mung 7, toi 10 gi ri, lay hng nam 4 lay,
nguyen.
Thang 7: mung 6, mat tri lan, lay hng ong 4 lay,
nguyen.
Thang 8: mung 8, ng bong, lay hng nam 9 lay,
nguyen.
Thang 9: mung 9, ng bong, lay hng nam 9 lay,
nguyen.
Thang 10: mung 1, ng bong, lay hng nam 9 lay,
nguyen.

NGOC LCH MINH KINH

163

Thang 11: mung 3, o en, lay hng tay 9 lay,

nguyen.
Thang 12: mung 3, mat tri lan, lay hng tay 9 lay,
nguyen.
Ngay ay an chay niem tham: Nam mo A Di a Phat,
ang may cau lay may cau. Chng lay, thap nhang ba cay,
cam tren l hng, nhac ghe (ban) e ngay hng o, co
en cung u, tra qua t y, khong ng cung c. Ban ao
dai, ng chap tay niem 6 ch Di a 100 cau, t na 10
cau. Roi vai ten ho mnh ngay nay nguyen cai ac tung
thien, theo Cong Qua Cach, cau tieu toi cu, ma nh
phc Tri Phat Thanh Than cho, roi lay y so. Tan hng,
dep ban ghe, niem Phat. Lam c nh vay ba nam, th
cam ong be tren, trong nha bnh an, tai qua nan khoi, lam
hoai chung than, song c phc, thac khoi toi. Cung nh
at ban lay va Thap Vng, lay Thap Vng c hng
Bac.
VAN XNG E QUAN GIANG C DAY CAN GAP
Ta a thay chieu ch Thng e ban cho Bac e
(Huyen Thien Thng e) noi thang chap, dan am binh i
tra xet toi bat hieu ma phat, co hieu hng phc, la xet
cac mo ma t te, th tra coi con chau la ten ho g ma lo cho
cha me ong ba, th hng phc loc tho goi la thng thien
(hieu). Neu ma nao hoang lanh, toi te, bo be th tra ra con
chau bat hieu, th phat tai hoa, benh hoan, ngheo kho, thac
yeu. Tuy theo h nhieu t ma phat nang nhe. Tai con chau
khong biet coi re, nen phat gia ao khong an. V Huyen
Thien Thng e la giao chu viec bao an, nen xin thng
co hieu va phat bat hieu. Nen ta cho i hay trc ma gi.

164

NGOC LCH MINH KINH

KHAC BAN NGOC LCH, THNH TIEN CHO TA

L TO GIANG BUT
Ngi i lam d thai qua, nh n a Tang truyen ch
Phong o, Thap Vng don Ngoc Lch, xin ch Thng e,
ban phat trung gii cho ngi an nan cha loi, lam phc
en toi. Luc i Tong, nham nc Lieu nien hieu Thai Bnh
nam Canh Ngu, sai nc Lieu la am Si lanh ve, giao cho
Pham Nht Chn la Vat Me ao nhan truyen cho i. Sau
ta a don 20 khoan xin ch an xa, giang but em vao sau
Ngoc Lch. Thng e truyen ch cac thanh hoang moi
ngay Canh Than sai du than i xet nhng ngi tin Ngoc
Lch an nan cha loi lam lanh, th cho tieu toi, ai khac ban
in th th cho phc, co benh ha in ma cau tieu benh lng
theo so ma cho. Bat luan cau viec chi, cung cho nguyen in
th Ngoc Lch cho nhieu th ang. Nay khac ban them, xin
ta cho ta ta noi them t li. S thien ng a nguc ro
rang, ng nghi khong co, c lam d ma mang kho. Y theo
Ngoc Lch, an nan cha loi, lam lanh lam phc chuoc toi,
cong ln th theo Tien Phat Thanh Than, d phc c con
chau c hien vinh mien vien. Lanh t sau khoi sa a
nguc, au thai hng phc. Khuyen i ch ho nghi.
LIEU TIEN GIANG C TA CHOT
Thng e cho ta kinh nay la T An Ngoc Lch,
ngha la nh lch ngoc thng ngay xem, ban an xa, tha toi
ke an nan. Neu lam mot phc cho tr hai toi cu. Lam d
phc th Tao Quan tau thng nhieu s may man, v.v...

NGOC LCH MINH KINH

165

166

NGOC LCH MINH KINH

ng cho hoang ang bac c,

HOI DNG BIEN HOAC

Nong thng nghe nghiep, thi th hoc hanh.

Trao Thanh Nhan Qua Hoi Dng,

Cng h thi uong cong sanh,

T Ky tau hoi, Minh Vng phan ranh:

Day nen la viec tu hanh vi con.

La vua Nhat ien U Minh (Tan Quang Vng)

Lam con ch hieu vuong tron,

Day viec tu hanh ch neo sieu thang:

Mot lo thi o, tong mon r rang.

"Ngu luan la ao le hang,

Hai lo than tnh mo khang,

Tam cang, huynh e, hu bang nam phe,

Giau ra cong kho, ngheo cang dng nuoi,

Thao, ngay, chong bao v nghe,

Knh th cha me ong vui,

Anh em yeu men ban be thiet tin.

Het long het sc, lo nuoi lo en.

Than mnh cha me gay nen,

1. TRUNG

Gi cho toan ven, nh en cu lao.

Lam quan trung vi trieu nh,

Quen nha v nc, quen mnh v dan,

3. HOA

Cong bnh chang v t an,

Th ba chong v lam sao?

Xng ngoi chc phan, ven phan thanh liem.

Chong ra x the, v vao te gia.

Con nh dan da tron niem:

Giau ngheo cung thuan hoa,

Lo xong xau thue, gi nghiem luat ieu.

Xng tuy phai ao, vao ra gi li.

Gn long trung tn men yeu,

Phan chong day v i,

Khong li pham thng, gi ieu ton quan.

Lam dau ven thao, ai ngi tron an.

Khuyen ngi noi ao Ngu luan,

Ban dau hoa thuan mi phan,

Sa nen phong hoa, day lan ngu ngoan.

Ba con yeu dau, xa gan ngi khen,

Long chong ch bac en,

2. HIEU

Nhan sac la hen, c hanh la hn.

Cha con ng gia tam cang,

Ch me tieng quyen tieng an,

ao lam cha me, day an tre th.

Cu vong mi chuong, en hn trang l.

NGOC LCH MINH KINH

167

168

NGOC LCH MINH KINH

an ba gi ven mot th,

Ay la nhn hiep la chi,

Thang i nam ch, chong chua v toi.

Ch khinh huynh e ma v v con.

Knh chong, hien c vo hoi.

Me cha anh ch vuong tron,

Sat cam hoa thuan, ap boi gia cang.

Anh em bac nhat, v con bac nh.

4. E

5. TN

Th t huynh e yeu ng,

Th nam bang hu tron ngh.

Ay la ch e, cung ngang ch hoa.

Giup dum sa loi, yeu v khuyen nhau.

Tht xng mot cho ma ra,

Noi nha ngo bien long au,

Anh dau b kho, em a chang an.

Co khi bang hu giup nhau c toan.

Em may anh n la gan,

Viec nha kho noi tr ang,

Anh ma au nhc, em cang xot xa.

Co khi bang hu giup can ang hoa.

Anh em yeu men thuan hoa,

Vay nen ch tn ng ngoa,

Me cha ep y, ong ba mat gan.

Cang lau cang man, rang lo rang dum

Mo coi cang chanh tram ang,

Chon ngi tai c yeu dung,

Nhn xem thu tuc, m mang xuan huyen.

Khuyen ln lam phai, chung cung giup nhau.

Thng anh nh men cha hien,

Neu phien huynh e, nh phien me cha.

Nam ieu ven gi trc sau

Anh em ai dau bat hoa,

Tu rong ngu at, ao mau nhat tam

B ngi anh chi, cung ra benh lien.

Nam ieu gi ven chang lam.

Bi v thien hiep t nhien,

Th la hanh ao phai tam kiem au?

Anh em cha me can nguyen tai tri.

Tram a truyen u ao mau,

Tri xanh khong the oi di,

Ngi khuyen thien ha rang tu cho thanh,

Kho tm cha me, khong ri anh em.

Ay la chanh phap tu hanh,

V, con, ngi chon mat xem,

Tai gia cung u bao anh xuat gia.

Noi ay de qua, sanh them kho g?

Gai trai ln be tre gia,

NGOC LCH MINH KINH

169

170

NGOC LCH MINH KINH

Sang hen giau kho eu la phai tu.

"Kho be bo th, v than ngheo nan!"

Gom tam giao: Thch, ao, Nho,

Tan Quang Vng phan ro rang,

Ai tu cung ang, ngi tu thi thanh.

"Nhieu phng bo th, lam ang te nhan.

Lam ngi tuy sc tu hanh,

Tr ra tung ngat c ban,

Canh nao cung vay long lanh bay nhieu.

Mnh anh th cua, cu lan gian nguy.

Tuy giau nh kho, chang kieu,

Ch nh oi khat mot khi,

Dau ngheo nh kha, chang ieu gian hung,

Ba cm bat nc, ton g bao nhieu?

i biet xet hay dung,

Ngi i lo s cht chiu,

Tr nha nhan nhn, u dung tu than,

Mnh khuyen bt ngai cung ieu te nhan.

S nao mnh phai mi phan,

Ngi me lam loi coi tran,

Xet ra con loi mot phan sa lien.

Mnh khuyen tu niem ang phan sieu thang.

Viec chi ngi quay ca thien,

Giup ieu phng tien bua giang,

Tm ra le phai khong phien chap chi.

Ra cong moi mieng, cung bang th thien.

Sieng lam ra cua kho g,

Ngi gay tung, ke thu rieng.

Biet lo tien tan, may khi ngheo nan.

Giai hoa thoi kien, ran khuyen het ray.

Goc la Hieu e gi rang,

Tuy ngheo thng chung chang khuay,

Thao cha knh me, yeu ang ruot ra.

Cung la bo th la chi co tien."

i phng tien mi la,

T Ky con ngai tau lien:

Ngi lo chang tien, ta tha giup phng.

"Sai goi tu thien, niem Phat an chay."

Lam lanh la goc thien ng,

c vua Tan Quang phan ngay:

Tuy c bo th chanh phng tu hanh.

"Bay ra niem Phat an chay sa long

Tron i nh vay la lanh,

An chay khong ch The Ton (Thch Ca).

Cong ay qua u th thanh chang ngoa.

Cong chi vi Phat, ma hong y chay?

An chay niem Phat them loa,

Dau cho niem Phat em ngay,

Bang khong cung ang theo khoa thanh than.

ch chi cho chung, rang hay tu hanh?

T Ky con ngai tau rang:

Phep tu goc tai lam lanh,

NGOC LCH MINH KINH

171

172

NGOC LCH MINH KINH

ng vng viec d thi thanh xa nay

Dau cho niem Phat an chay,
Tranh lanh lam d, toi ay oa sau.
Mi giam may sai chang lau,
Hoa thng khan cau, niem Phat an chay!
Long chang tnh, tnh khong ngay,
Man i niem Phat, rong chay cung cam.
Ngu luan tu nhat chang lam,
An chay bo th, niem than th hai
Th tai tam, chang tai tai,
Long chay kho lam, mieng ngoai kho chi
Mot ong nha kho th i,
Phc ay dam b giau th mot thien
Giau sang mot ba chay tuyen,
Cung bang nha kho chay lien mot trang.
V suy cho kho lam can,
Kho ma lam ang, thiet rang long tu."

GIAC ME DIEN CA
T m mang tri at nhng nay,
Cung co cuoc tang thng canh cai.
Ngun ba ngun tuan hun dng lai.
Hoi mi hai cho u mi rang.
Coi hong tran con hi lang xang,
Ngi lanh phai chu be cay ang,
Ch tam at th long phai gang,
Muon len b phai thoat ben me,
Hoc Phat gia niem ch t bi,
Tu Tien ao gi cau cam ng.
Trung th nay cho la bang chng,
Phat Thanh Tien tam giao mot long,
Don chong gai ng ca mi thong,
Chu tan kho goi la thng tr
Ngi trng phu phai gn tam quy,
ng anh hung ng bo cu t,
ao Tien Thien lap anh an l,
Hang cung co trong h ngoai thiet.
Tanh tong ba phai y mot tiet,
Neu oi di kho oa tram luan.
Nhan vi ai qui gii phai tuan,
Mot phen kho muon i thong tha,
N tien khien buoi nay phai tra,
N tra roi vat ngoai thanh thi

NGOC LCH MINH KINH

173

174

NGOC LCH MINH KINH

Mac dau trong tri at vui chi,

Thay tha song khong anh tha thac,

Nam ho rong than tien thu la.

Li Manh Kha sach e han hoi,

Muon nen mnh phai ben ch ca,

Xin hien lng xet lai ma coi,

Cong cho day th qua mi cao.

Sao la phai, sao la chang phai.

Doc long en chn ch cu lao,

Sach co cau qua nhi tat cai,

Hanh chanh ao dng danh hau the.

T Lo xa nghe loi th mng,

Ay vay mi t an bat phe.

Vo Vng lam thien ha chi quan,

Hi ao ngi ng bo ngha nhan,

Con phai van thien ngon tac bai,

Lam sao cho tiep thuy ang sn.

Noi ra th tai nghe cung trai,

Nh Ham Coc cung ong Tng T,

Bi v nhan s cach thien c.

Cong danh li th mnh phai x.

Viec th phi tai phai lam ng,

Cuoc phu hoa nham cung cheo leo,

Hoc Nhan T ai cm bau nc.

Tan Thuy Hoang tieng hi con neu,

ao muon cao to ng sau trc,

Thau luc quoc phan s khanh s,

Cach ch manh nao co xa au.

Nui Thu dng Di Te danh e.

Coi nam a m rong ca lau,

Gi mot long tiet ngha ma thoi,

en tr hue hao quang choi hien.

Lam chi cho Tan Nguy cao ngoi,

Thuyen Bat Nha nghinh ngang bon bien,

Thanh s tac muon i cho te.

Nc Ma Ha ra sach ba long.

au yen sn ngu chi n que,

Ru Quynh Hoa mi khach tay ong,

Bi v chang cai qua t tan,

Nga khong bong rc ngi nam bac.

Ngi i biet lay c tu than,

May sau lng xay bay trc mat,

ng hoc thoi vua Tan bat ngha,

La ben noi nau khap non song.

Trac an chi tam tung thien ly,

Muon cho thay ang Chu Nhan Ong,

N long nao giet vat cho anh.

Non vo anh an tam mi han.

Ngi uy t, vat lai tham sanh,

Trong hang than ng cho gian oan,

Gam ngi vat mau xng khong khac.

oc moc kieu co ga Quynh nng.

NGOC LCH MINH KINH

175

176

NGOC LCH MINH KINH

Coi ne hoan mua ru Quynh tng,

Thuoc ba pham cong phu luyen chnh

ang mot chen uong thi bat lao.

Muon n thanh van vo phai toan,

Viec tu hanh phai suy mui ao,

Ai doc long en nui linh san

Neu b th qua v kho trong.

ong sau ca cho ben then khoa.

Tieng an th tai long cho thong,

Cu cu ma th long vang a.

Chn nh the giai khong ngu uan.

Ay mi rang biet gia biet chn.

Thap tam ma khuyen ng lap lng,

Thay Huyen Trang tiep thuy ang sn.

Gm hue mai tr no mi an.

Trai tam mot Loi Am mi ti.

Giang cho thong t cu Kim Cang,

Long bo e khong di khong oi.

Thi mi thay bon lai dien muc,

Tanh yeu ma con tiec nhuc phong,

Tuy sac than hi con tuc,

Bi v trong qui gii cha thong.

Long cho rieng mi goi la than,

Can duyen n nam day kho dt,

Ai con mang nhng thoi tham san,

ao muon cao phai boi ch c,

E khong khoi luan hoi luc ao,

ao c toan quy phuc than kham.

Hoa phc vo mon nhn t trieu,

Tri au ma co phu ao tam,

Muon hi hien phai lieu pham tam,

Nghiem kim co ngi lanh mac nan.

ao Nh Lai vo thng tham tham,

Viec tu hanh phai soi cho rang,

Bien cho lang minh chau mi hien,

Neu khong minh at chang ac thanh,

Ngoc cu khuc gang cong gioi luyen,

ao Phat Tien co ch th thanh,

Tam th hung hai thuoc non nam.

Ngi bao n thuy cau chung ai.

Mi hai gi huyen ho phai tham,

Nng phep thuyen ma qua kho hai.

Thien giao thai phap luan thng chuyen.

Song muon trung con oai lam chi.

Hum tren non rong kia xuong bien.

Ben mot long niem ch A Di,

ay ba xe ch nhng vang rong,

Sau cung ang thanh thi muon kiep.

Lam sao rang loi phuc thien phong.

May quang am le thoi nh nhp,

Buong sau hiep thau vao lai gan.

Ngi tram nam chang khac chiem bao.

NGOC LCH MINH KINH

177

178

NGOC LCH MINH KINH

Coi b nay song bua lao xao,

Trong ai Hung a thau y ma.

Cuoc danh li gam nh bot nc,

Chuong Linh Sn toa khap tam vien.

oc sach kinh nh ngi i trc.

Ngoc mau ni ha de khinh truyen.

Ong Thach Sung giau co muon xe.

Kinh bach t dam au vong tiec.

Qua i nay tieng hay con nghe,

ch khong lo co duyen mi biet.

Sao chang thay trng sanh tho hng.

an khong day vo phc kho nghe.

Han Tn xa mu than chi tng.

Ru e ho cha e ay ve.

Cung cha nen mi mat pho trng,

Say mot cuoc bat tri nhan s.

Ngi i lay o ma ran,

Ngam ch huyen say cung ong L.

Kim nh th co ha nh th.

oc tnh me say vi ong La.

X the phai biet liem biet s,

Kinh Huynh nh ranh oc nam ba.

Tu than thi vo l vo t,

Vo bong thap buon xem tao hoa.

An mot long mao oc thao l.

Ngo Nam lanh vui mau tong ba,

ng hoc thoi chieu Tan mo S.

Nhn Bac Ha rua ca nhn nh.

ng Huynh ao Tri a rong m.

Chon n phong bay to huyen c.

Khach Tay Du sm nh quay au.

Mac dau ke ngo cung khong ngo.

Kiep duyen khng sau van d nien,

Co duyen gap Tam Ky Pho o.

Vang thien mang kp truyen y bat.

Muon i con T phu neu danh,

Song ai ha khuyen ngi kp thoat.

Ba ngan cong qua ang vien thanh,

Khoi li tran Cc Lac cung xinh.

n th chieu hien vinh thien tc.

Cuoc diem phu nhieu noi nhuc vinh.

Chn pham sen vang khai thay Phat.

Khong lai co, giau sang di oi.

Cu huyen that to ang tieu dieu.

Thu thanh thi mau thoan quen doi.

at bo e sm toi xue xoang.
Ch li danh sao sanh ch nhan.
Ca Bat Nha vao ra thong tha.

CHUNG

HNH THAP IEN

179

180

HNH THAP IEN

NHT IEN PHC

NHT IEN TOI

Vua Tan Quang cam so song thac

Vua Tan Quang cam so song thac

Lm giay ch, ot ra tro bo chay dong song va in kinh

sach khuyen thien th ang phc.

Toi nhieu, b quy dan en ai Nghiet Canh soi kieng, bien cac toi loi
theo nh trong kieng ng ra, roi cac ien c do o ma hanh hnh. An
tien tung kinh thieu, phai S Bo Kinh tung cho u. Lieu mang o toi
cho ngi hien, phat lam nga quy (ma oi).

HNH THAP IEN

181

NH IEN PHC
Vua S Giang coi ang Ht ai a Nguc

Th tien, th thuoc, th cm chao th ang phc.

182

HNH THAP IEN

NH IEN TOI
Vua S Giang coi ang Ht ai a Nguc

Pham toi loan luan, b cat than. Lam quan tnh ke ao ien, an hoi lo, b
nhot trong hoa xa. em vang toan mu doi, b cat may en e mnh. Xui
tre th lam loi, b cam trong nguc gia lanh.

HNH THAP IEN

183

184

HNH THAP IEN

TAM IEN PHC

TAM IEN TOI

Vua Tong e coi Hac Thang ai a Nguc

Vua Tong e coi Hac Thang ai a Nguc

Bac cau, sa ng cho thien ha i th ang phc.

Giet ngi lay cua, b cop xe thay. oat th cua ngi, b ban. Gian
dam, b gm chem, giao am, ao mo. Hung bao ot nha, ban san, b
troi vao cot ong Bao Lac ot o ma cha xat.

HNH THAP IEN

185

T IEN PHC
Vua Ngu Quan coi Chung Hiep ai a Nguc

Th quan tai va o liem th ang phc.

186

HNH THAP IEN

T IEN TOI
Vua Ngu Quan coi Chung Hiep ai a Nguc

o gian ong thieu, lng can trao au, b coi ap ong gia dan cho cho
an, hoac b moc treo mnh nhong nhanh. T van chang mang ngay thao,
hon oan b cam ni Thanh Uong T, oa ay hanh mai cho en ung so
mi ang luan hoi. Cho vay an li qua von, phat mang gong cum.

HNH THAP IEN

187

NGU IEN PHC

Vua Diem La coi Kieu Hoan ai a Nguc

Nhieu nam bo th cho ngi ngheo dan oi th ang phc.

188

HNH THAP IEN

NGU IEN TOI

Vua Diem La coi Kieu Hoan ai a Nguc

Toi nhieu, len ai Vong Hng ngo ve nha ca que hng, hoac thay
viec buon rau, hoac xem qua canh tng th tc toi ma khoc than tham
thiet. Huy hoai lua gao, cm chao, b an gioi ta d day. Con bat hieu b
chat, bam v.v...

HNH THAP IEN

189

190

HNH THAP IEN

LUC IEN PHC

LUC IEN TOI

Vua Bien Thanh coi ai Kieu Hoan ai a Nguc

Vua Bien Thanh coi ai Kieu Hoan ai a Nguc

Cat chua, sa am th ang phc.

Be va ch lua gia cao ma ban e cho ngi ngheo chu oi (be

ch tr hoang), hoac la gian giao ngc ngang, b hanh ban
chong nhon. Chi gio mang ma, keu ten Than Thanh chang
chut kieng v, b cot troi ngc ma ca xe, cat li.

HNH THAP IEN

191

THAT IEN PHC

Vua Thai Sn coi Nhiet Nao ai a Nguc

Het long phung dng, knh yeu cha me, can man thuoc
thang khi bnh hoan th ang phc vo cung.

192

HNH THAP IEN

THAT IEN TOI

Vua Thai Sn coi Nhiet Nao ai a Nguc

Bay thuoc pha thai, b quang len nui la. Khinh khi Tam Giao b cho
phan thay. Noi tuc tu, b cat li. an ba co chong con ngoai tnh, b
ot nau trong vac ong.

HNH THAP IEN

193

194

HNH THAP IEN

BAT IEN PHC

BAT IEN TOI

Vua Bnh ang coi ai Nhiet Nao ai a Nguc

Vua Bnh ang coi ai Nhiet Nao ai a Nguc

Ngi giau co thng trai tang bo th cho thay tu th ang

phc loc.

Con bat hieu ti ien nao cung b hanh phat, b xay ca ot gia, b
phanh ra tim gan, hoac b xe can. Cha xau lng cua, tru em, chi
rua, o d o rach song, ue trc en cho th, vo bep nuc, phi ao quan
d khong ne tam quang v.v... b xo xuong ao huyet phan (Huyet O Tr).

HNH THAP IEN

195

CU IEN PHC
Vua o Th coi A Ty ai a Nguc

Th nc cho bo hanh, a o th th ang phc.

196

HNH THAP IEN

CU IEN TOI
Vua o Th coi A Ty ai a Nguc

Xi bt tien cat chua, tien in kinh, sa ngay ra vay, phan thay bat trung,
b quang len nui ao. An tht trau cho, sat mang vat vo c, b qua mo.
Phan re v chong, than toc cua ngi, at th hue tnh, b cho moc ruot,
an tim. Ham hiep hoac du tre th ma an cua, b xay ra bot.

HNH THAP IEN

197

THAP IEN PHC

Vua Chuyen Luan cho i au thai.

Tung kinh, niem Phat va vang gi y li th ang phc ln.

198

HNH THAP IEN

THAP IEN TOI

Vua Chuyen Luan cho i au thai.

Khong knh giay ch, ru nhau an tht trau cho, phat lam an may.
Khong knh ngi ln, chang vang li phai, hoac thay khong bao
hoc tro trong giay ch, eu b a e. Noi ra noi vo, xui ngi kien
cao, b xo xuong Cau Nai Ha cho ran cua an tht.

va NGOC LCH MINH KINH

CAC KINH SACH A C AN TONG

ai Giac Thanh Kinh va Kinh Thanh Giao Phap

ai Tha Chn Giao
Bao Phap Chn Kinh
Quan Am Pho Chieu Phap Bao Tam Kinh
Khuyen N Hoi Tam
a Mau Chn Kinh
Thuyet ao: Ch Tam, Tnh Thng, Ngoc Kinh
Thanh Giao Su Tap nam 1965
Thanh Giao Su Tap nam 1966
Thanh Giao Su Tap nam 1967
Thanh Giao Su Tap nam 1968
Thanh Giao Su Tap nam 1969
Thanh Giao Su Tap nam 1970
Thanh Giao Su Tap nam 1971
N Trung Tung Phan
Kinh Sam Hoi
Thanh anh Quan The Am Bo Tat
Ngoc Minh Kinh
Giao oan N Gii
Tu Chn Thiep Quyet
Thanh c Chuyen Me
Thanh c Chn Kinh
Thanh c Chn Truyen Trung ao
Bnh Minh ai ao
Hoi Dng Nhn Qua va Ngoc Lch Minh Kinh
That Chn Nhn Qua (Lam Xng Quang dch)
Thanh Huan Hiep Tuyen (Quyen I)
Thanh Huan Hiep Tuyen (Quyen II)
Huan T c Ch Ton Ngoc Hoang Thng e

199

200

HOI DNG NHAN QUA

ao Phap B Giai
Tam Tha Chn Giao (in lan th hai, 5/2010)
Kinh Phap Hoa
Thien a Bat Dng
T Tng ao Gia (Han Sinh tuyen, Le Anh Minh dch)
Ngo Van Chieu Ngi Mon e Cao ai au Tien
(Hue Khai Sach song ng Viet Anh)
Boi Dng c Tin (Ngoc Giao hu Bui Van Tam)
Long Con Tin ang Cao ai (Hue Khai)
C Duyen va Tuoi Tre (Pham Van Liem)
at Nam Ky Tien e Van Hoa M ao Cao ai
(Hue Khai Sach song ng Viet Anh)
Tm Hieu Kinh Sam Hoi (Thanh Can Hue Khai)
Tam Giao Viet Nam Tien e T Tng
M ao Cao ai (Hue Khai Sach song ng Viet Anh)
Co Mot Tnh Thng (Bach Lien Hoa)
Hng Que Cho i (Pham Van Liem)
ao Nguyen Chanh Ngha (Vnh Nguyen T)
Hanh Trang Ngi ao Cao ai (Dieu Nguyen)
Ngai Minh Thien: Cuoc i & ao Nghiep
(ai C Hun)
That Chan Nhan Qua (Le Anh Minh dch va chu)
Giai Ma Truyen Tay Du (Hue Khai)
ON OC:

Thien Th:
Cam ng Thien Am Chat Van Cong Qua Cach
(Le Anh Minh)
Mot Dong Bat Nha (Hue Khai)
Li Vang Sen Trang

va NGOC LCH MINH KINH

201

MI CONG C AN TONG KINH SACH KHUYEN THIEN

1) Mot la nhng toi loi a tao t trc, nhe th c tieu tr,
nang th chuyen thanh nhe.
2) Hai la thng c cac thien than ung ho, tranh c tat
ca tai ng hoan nan, on dch, nc la, trom cp, ao
binh, nguc tu.
3) Ba la vnh vien tranh khoi nhng qua bao phien kho, oan
cu, oan trai cua i trc cung nh i nay.
4) Bon la cac v ho phap thien than thng gia ho nen
nhng loai da xoa, ac quy, ran oc, hum beo tranh xa
khong dam ham hai.
5) Nam la tam c an vui, ngay khong gap viec nguy
khon, em ngu khong thay ac mong. Dien mao hien sang,
manh khoe an lanh, viec lam thuan li, c ket qua tot.
6) Sau la ch thanh ho phap, tam khong cau li, t nhien y
thc ay u, gia nh hoa thuan, phc loc i i.
7) Bay la li noi viec lam Tri, ngi hoan hy, en au
cung c moi ngi knh men ngi khen.
8) Tam la ngu chuyen thanh tr, benh lanh manh khoe,
khon ngheo chuyen thanh thnh at. Nham chan n than,
menh chung lien c nam than.
9) Chn la vnh vien xa la ng ac, sanh vao coi thien,
tng mao oan nghiem, tam tr sieu viet, phc loc tron
ay.
10) Mi la hay v tat ca chung sanh trong cac can lanh.
Lay tam cau cua chung sanh lam ruong phc ien cho
mnh. Nh cong c ay at c vo lng phc qua thu
thang. Sanh ra ni nao cung thng c thay Phat, nghe
phap, phc hue rong ln, chng at luc thong, sm thanh
Phat qua.

202

HOI DNG NHAN QUA

CHUNG TAY CONG QUA PHAP TH

Theo kinh Tam Ngun Giac The (Chieu Minh an, Can
Th: Nha in Phng Nam, do Tien boi Cao Trieu Trc an
tong), trong an c ngay 02.11 Tan Mui (th Nam
10.12.1931), c Than oai Vien tran Quan Thanh e
Quan giang day nh sau (tr.36):
Pham ngi tu hanh ma at ang mot bo kinh sam ma
khuyen chung lam lanh th ngi ay ang thanh tien. Con
ngi van chng quan t ma lam ang mot pho sach day
chung luan thng ao ly th ngi ang thanh thanh.
Trong an c tai thanh tnh Ngoc Minh ai, ngay 2312 Ky Dau, th Sau 30-01-1970, c Giao tong ai ao
Thai Bach Kim Tinh day:
Hn mot lan, Ban ao co noi rang bo th thc pham
cho ngi oi long la mot ngha c t thien co phc c
cong qua, nhng bo th li ao c e giac ngo ngi oi
kem ve mat tinh than lai cang phuc c, cong qua trong ai
hn.
Thanh giao soi roi cho moi ngi thay rang tiep tay
pho truyen van hoa ao c sau rong trong xa hoi nhan
sinh e gop phan xay dng cuoc i tr nen thuan lng
thanh thien la mot viec rat quan trong, rat cao quy. The nen
kinh sach Tam Giao xa nay luon day nhan sanh hay biet
lam phap th.
Tuy nhien, mot ngi ma muon in ca ngan cuon la mot
ieu kho, nhng neu nhieu ngi, moi ngi mot t cung
nhau gieo cay phc ien th viec ln at thanh ma khong
ai cam thay qua sc.

va NGOC LCH MINH KINH

203

Neu quy v phat tam muon cong qua an tong kinh sach
khuyen thien trong tng lai, chi phieu xin e Thien Ly
Bu Toa vi ghi chu Kinh sach, va gi ve:
THIEN LY BU TOA
12695 Sycamore Ave
San Martin, CA 95046. USA
ien thoai lien lac: (408) 683-0674
Quy v se c bien nhan e khai khau tr tien cong
qua vao thue li tc cuoi nam theo luat le hien hanh.

204

HOI DNG NHAN QUA