You are on page 1of 178

TRK LOYDU

TEKNE YAPIM KURALLARI


2014
(Kstl Srm)

Contents

Tekne
Page
Blm 1 Genel, Tanmlar
A. Geerlilik, Edeerlilik ........................................................................................................................................... 1- 1
B. Snrlandrlm Sefer Blgeleri ............................................................................................................................. 1- 2
C. zel Yk Tayan Gemiler .................................................................................................................................... 1- 2
D. Ulalabilirlik .......................................................................................................................................................... 1- 2
E.

Stabilite ................................................................................................................................................................. 1- 2

F.

Titreim Ve Grlt ............................................................................................................................................... 1- 3

G. Onaya Sunulacak Dokmanlar ............................................................................................................................. 1- 3


H. Tanmlar ............................................................................................................................................................... 1- 5
J.

Uluslararas Anlamalar Ve Kodlar ....................................................................................................................... 1- 6

K. Yuvarlatma Toleranslar ........................................................................................................................................ 1- 7


L.

Ulusal Otoritelerin Ynetmelikleri .......................................................................................................................... 1- 7

M. Bilgisayar Programlar .......................................................................................................................................... 1- 7


N. ilik ..................................................................................................................................................................... 1- 8
O. Sembol Ve Tanimlar .............................................................................................................................................. 1- 9
Blm 2 - Yaanabilirlik
A. Titreim .................................................................................................................................................................2- 2
B. Titreim .................................................................................................................................................................2- 3
C. Grlt ...................................................................................................................................................................2-10
D. klimlendirme .........................................................................................................................................................2-15
E.

Aydnlatma.............................................................................................................................................................2-22

F.

Mrettebatn Gemide Barnmas ............................................................................................................................2-26

Blm 3 Tasarm Esaslar


A. Malzemeler ............................................................................................................................................................3- 2
B. Yapsal Ayrntlar .................................................................................................................................................... 3- 9
C. Burkulma Deerlendirmesi .................................................................................................................................... 3-19
D.

Yorulma Deerlendirmesi ...................................................................................................................................... 3-23

E.

Su geirmez Kompartmanlarn Test Prosedrleri .................................................................................................3-47

Blm 4 Dorudan Hesap Yntemleri


A.

Genel ................................................................................................................................................................... 4- 2

B.

Modelleme Ve Snr artlar ................................................................................................................................. 4- 4

C.

Ykleme Varsaymlar .......................................................................................................................................... 4- 7

D.

Sonularn Deerlendirilmesi ............................................................................................................................... 4- 8

III-4

indekiler

Blm 5 Dizayn Ykleri


A.

Giri .....................................................................................................................................................................5- 2

B. vmeler.................................................................................................................................................................5- 5
C. Statik Yerel Ykler ...............................................................................................................................................5- 7
D. Dinamik Yerel Ykler ...........................................................................................................................................5- 9
E.

Darbe Ykleri .......................................................................................................................................................5-12

Blm 6 Boyuna Mukavemet


A.

Genel Tanmlar ................................................................................................................................................... 6- 2

B.

Sakin Su, Dalga Eilme Ve Burulma Momentleri Ve Kesme Kuvvetleri ..............................................................6- 3

C.

Kesit Modl, Atalet Momenti, Kesme Ve Burkulma Mukavemeti ....................................................................... 6- 7

D.

Dizayn Gerilmeleri ...............................................................................................................................................6-10

E.

zin Verilen Sakin Su Eilme Momentleri ............................................................................................................6-14

F.

Geni Gverte Aklkl Gemiler .......................................................................................................................... 6-16

G.

Dkme Yk Gemileri ...........................................................................................................................................6-17

H.

Ykleme Talimat ............................................................................................................................................... 6-18

Blm 7 D Kaplama
A. Giri ...................................................................................................................................................................... 7- 2
B. Dip Kaplama ......................................................................................................................................................... 7- 4
C. Borda Kaplamas .................................................................................................................................................. 7- 6
D. Gverte Kaplamas .............................................................................................................................................. 7- 10
Blm 8 Destek Yaplar
A.

Giri ........................................................................................................................................................................ 8-2

B. Dip Yaplar ............................................................................................................................................................. 8-4


C. Posta Sistemi .......................................................................................................................................................... 8-15
D. Gverte Yaplar ..................................................................................................................................................... 8-25
Blm 9 Ba Bodoslama
A. Genel .................................................................................................................................................................... 9- 2
B. Yapsal Dzenleme ................................................................................................................................................9- 2
C. Ba Bodoslama ......................................................................................................................................................9- 2
Blm 10 K Bodoslama
A. Tanmlar ............................................................................................................................................................... 10- 2
B. K Bodoslama ...................................................................................................................................................... 10- 2
C. aft Braketleri ........................................................................................................................................................ 10- 6
D. Elastik Stern Tp .................................................................................................................................................. 10- 6

III-5

indekiler

Blm 11 Su Geirmez Perdeler


A.

Giri .........................................................................................................................................................................11- 2

B. Boyutlandrma .........................................................................................................................................................11- 5
C. aft Tnelleri ...........................................................................................................................................................11- 8
Blm 12 Tank Yaplar
A.

Genel ................................................................................................................................................................... 12- 2

B. Boyutlandrma ..................................................................................................................................................... 12- 4


C. Boyu Veya Eni Byk Tanklar ............................................................................................................................. 12- 8
D. Bitkisel Ya Tanklar ............................................................................................................................................ 12- 8
E.

Asma Tanklar ...................................................................................................................................................... 12- 9

F.

me Suyu Tanklar .............................................................................................................................................. 12- 9

G. alkant Perdeleri ................................................................................................................................................ 12- 9


H. Szdrmazlk Testi ................................................................................................................................................ 12- 10
Blm 13 st Yaplar ve Gverte Evleri
A.

Giri .........................................................................................................................................................................13- 2

B. Etkin Olmayan st Yaplarn Borda Ve Gverte Yaps ...........................................................................................13- 4


C. st Yap U Perdeleri Ve Gverte Evi Duvarlar ....................................................................................................13- 5
D. Ksa Gverte Evi Gverteleri .................................................................................................................................. 13- 6
E.

Gverte Evlerinin Elastik Montesi ............................................................................................................................13- 7

F.

Dalgakranlar ........................................................................................................................................................... 13- 10

Blm 14 Buz Takviyeleri


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 14-2
B. Tanmlar ................................................................................................................................................................ 14-2
C. Sevk Makinas Gc ............................................................................................................................................. 14-3
D. ICE-B4ICE-B1 Klaslama aretleri in Buz Takviyeleri ...................................................................................... 14-6
E.

ICE-B Klaslama areti in Buz Takviyeleri ........................................................................................................... 14-14

Blm 15 Ambar Azlar


A. Genel ..................................................................................................................................................................15-2
B. Ambar Kapaklar .................................................................................................................................................. 15-4
C. Ambar Az Mezarnalar ve Kirileri.....................................................................................................................15-23
D. Kk Aklklar ve Kaportalar ............................................................................................................................. 15-25
E.

Makina ve Kazan Dairesi Kaportalar ................................................................................................................15-27

III-6

indekiler

Blm 16 Tekne Donanm


A. Lumbuzlar, Pencereler Ve Iklk Kaportalar....................................................................................................... 16- 2
B. Frengiler, Alclar Ve Boaltma Azlar .............................................................................................................. 16- 3
C. Denizlikler ........................................................................................................................................................... 16- 6
D. Hava Firar Borular .............................................................................................................................................. 16- 7
E.

Manikalar ............................................................................................................................................................. 16- 10

F.

Mrettebatn Korunmas ...................................................................................................................................... 16- 12

G. Petrol Tankerlerinin Ve Dkme Yk Gemilerinin Kargo Alanlarna Ulam .......................................................... 16-19


H. aret Direkleri ...................................................................................................................................................... 16-27
Blm 17 Tehizat
A. Genel ..................................................................................................................................................................... 17- 2
B. Tehizat Numaras ................................................................................................................................................ 17- 2
C. Demirler ................................................................................................................................................................. 17- 3
D. Demir Zincirleri ...................................................................................................................................................... 17- 6
E.

Zincirlerin Gemiye Yerletirilmesi .......................................................................................................................... 17- 7

F.

Balama Ve Yedekleme Donanm ........................................................................................................................ 17- 8

G. Balama Ve Yedekleme le lgili Fitingler Ve Tayc Tekne Yaplar ................................................................. 17- 8


Blm 18 Dmen ve Manevra Donanm
A.

Genel ................................................................................................................................................................... 18- 2

B.

Dmen Kuvveti Ve Burulmas .............................................................................................................................. 18- 4

C.

Dmen Rodunun Boyutlandrlmas ..................................................................................................................... 18- 5

D.

Dmen Kaplinleri .................................................................................................................................................. 18-10

E.

Dmen Yelpazes, Dmen Yataklar .................................................................................................................... 18-13

F.

Dmen aftnn Dizayn Akma Momenti ............................................................................................................... 18-17

G.

Stoper, Kilitleme Dzeni ....................................................................................................................................... 18-17

H.

Pervane Nozullar................................................................................................................................................. 18-17

Blm 19 Makine Montaj


A. Tasarm lkeleri ...................................................................................................................................................... 19-2
B. Motor Temelleri (Seatings) .................................................................................................................................... 19-2
C. Titreim Sndrcler (Damperler) Ve Darbe Emiciler .......................................................................................... 19-5
Blm 20 Kaynakl Birletirmeler
A. Genel ..................................................................................................................................................................... 20- 2
B. Dizayn .................................................................................................................................................................... 20- 3
C. Gerilme Analizi ....................................................................................................................................................... 20-13

indekiler

III-7

Blm 21 Yangndan Yapsal Korunma


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 21- 2
B. Yolcu Gemilerinin Yangndan Korunma Kurallar ................................................................................................. 21- 2
C. 500 GT Ve Daha Byk Olan Yk Gemilerinin Yangndan Korunma Kurallar ..................................................... 21-34
D. 500 GTdan Daha Kk Olan Yk Gemilerinin Yangndan Korunma Kurallar..................................................... 21-47
E.

500 GT Ve Daha Byk Olan Petrol Tankerlerinin Ve Kombine Tayclarn


Yangndan Korunma Kurallar .............................................................................................................................. 21-48

Blm 22 Korozyondan Korunma


A.

Korozyondan Korunmann Esaslar ....................................................................................................................... 22- 3

B.

Korozyon Korumas in Genel Prensipler ............................................................................................................. 22- 8

C.

Yapsal Dizaynla Korozyondan Korunma ............................................................................................................. 22- 10

D.

Korozyona Kar Malzeme Seimi......................................................................................................................... 22- 10

E.

Kaplamalar ............................................................................................................................................................ 22- 14

F.

Kaplama Sistemlerinin Uygulanmas ..................................................................................................................... 22- 22

G. Kaplama Sistemlerinin Test, Kabul Ve Dokmantasyonu ..................................................................................... 22- 23


H.

eliin Metal Kaplanmas ...................................................................................................................................... 22- 24

I.

Kaplama leminin Sertifikalandrlmas ................................................................................................................. 22- 25

J.

Katodik Koruma ..................................................................................................................................................... 22- 26

K.

Standartlar ............................................................................................................................................................. 22- 35

Blm 23 Ba, K ve Borda Kaplar


A.

Giri .........................................................................................................................................................................23- 2

B. Ba Kaplar Ve Kaplar ........................................................................................................................................23- 3


C. Borda Ve K Kaplar ..............................................................................................................................................23- 10
Blm 24 Gemilerin Tekne malat Aamasnda Salanmas Gereken Kalite Gvence Koullar
A.

Genel ....................................................................................................................................................................24- 2

B.

Uygulama ..............................................................................................................................................................24- 2

C.

Ksm 2 in Ek stekler ...........................................................................................................................................24- 7

D.

Tersanenin lk Deerlendirilmesi ............................................................................................................................24- 8

E.

Tersanenin Onaylanmas .......................................................................................................................................24- 9

F.

Onayn Srdrlmesi ............................................................................................................................................24- 9

G.

Onayn Askya Alnmas Veya ptali .......................................................................................................................24- 10

Blm 25 Havuz Srveyleri Yerine Yaplacak Sualt Srveyleri le lgili stekler


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 25- 2
B. Sualt koullar ....................................................................................................................................................... 25- 2
C. zel Dzenlemeler ................................................................................................................................................ 25- 2
D. Sualt Srveyi stekleri............................................................................................................................................ 25- 3

III-8

indekiler

Blm 26 Stabilite
A.

Genel ...............................................................................................................................................................26- 3

B.

Hasarsz Stabilite ............................................................................................................................................ 26- 5

C.

Baz Gemi Tipleri in Ek Kriterler.................................................................................................................... 26- 18

D.

Baz Gemi Tipleri in nerilen Kriterler .......................................................................................................... 26- 20

E.

Kargo Ve Yolcu Gemileri in Blmeleme Ve Yaral Stabilite ..........................................................................26- 28

F.

Gemideki Ykleme Aleti .................................................................................................................................. 26- 32

G.

Alabora Olmaya Kar Operasyonel nlemler ................................................................................................26- 38

Blm 27 Dkme Yk Gemileri, Maden Cevheri Gemileri ve Dkme Yk ve Ar Kargo iin Takviyeler
A. Dkme Yk ve Ar Kargo iin Takviyeler ............................................................................................................. 27-3
B. Dkme Yk Gemileri .............................................................................................................................................27-3
C. Maden Cevheri Gemileri .......................................................................................................................................27-11
D. Su Ile Dolma Durumunda Izin Verilen Ambar Ykleri ...........................................................................................27-12
E. Dkme Yk Gemilerinde Ambarin Su Ile Dolmasi Durumunda
Ondleli Su Geirmez Enine Perdelerin Boyutlarnn Belirlenmesi ......................................................................27-15
F. Dkme Yk Gemileri Iin Harmonize Edilmi Klaslama aretleriVeIlgiliDizaynYklemeKoullari .......................... 27-25
G. Ambar Kapak Ve Mazernalarnn Boyutlandrlmas .............................................................................................27-29
Blm 28 Petrol Tankerleri
A. Genel ...................................................................................................................................................................28- 2
B. Tanmlar ..............................................................................................................................................................28- 3
C. Geminin Yerleimi ............................................................................................................................................... 28- 4
D. Stabilite ................................................................................................................................................................ 28- 12
E.

Tekne Donatm ................................................................................................................................................... 28- 15

F.

Kargo Tanklar Alanndaki Kirilerin Ve erevelerin Mukavemeti ...................................................................... 28- 19

G. Petrol Geirmez Boyuna Ve Enine Perdeler ........................................................................................................ 28- 21


H. alkant Perdeleri ................................................................................................................................................ 28- 21
I.

Minimum Kalnlklar ............................................................................................................................................. 28- 21

J.

Dkme Kuru Yk Ve Petrol Tayan Gemiler....................................................................................................... 28- 22

K.

rn Listesi 1 ......................................................................................................................................................28- 24

L.

rn Listesi 2 ......................................................................................................................................................28- 25

Blm 29 Rmorkrler
A. Genel ..................................................................................................................................................................... 29- 2
B. Tekne Mukavemeti ................................................................................................................................................ 29- 2
C. Tekne Donanm .................................................................................................................................................... 29-3
D.

Yedekleme Donanm............................................................................................................................................ 29- 4

E.

Demirleme/Balama Donanm.............................................................................................................................. 29-10

F.

Hasarsz Durumda Stabilite ................................................................................................................................... 29-10

indekiler

III-9

Blm 30 Yolcu Gemileri


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 30- 3
B. Blmeleme............................................................................................................................................................. 30- 3
C. Sugeirmez Perdelerdeki Aklklar ....................................................................................................................... 30- 5
D. ift Dip ................................................................................................................................................................... 30- 6
E.

Perde Gvertesi Altndaki D Kaplama Aklklar ................................................................................................ 30- 7

F.

Perde Gvertesi zerindeki Su Geirmez Btnlk .............................................................................................. 30- 9

G. Perde Kaplar........................................................................................................................................................ 30-12


H. Dengeleme Dzenleri ............................................................................................................................................ 30-12
I.

Su Geirmez Perdelerin, Su Geirmez Kaplarn Ve Su Geirmez Gvertelerin Yapm Ve lk Testleri ................ 30-13

J.

Stabilite .................................................................................................................................................................. 30-13

K. Su Giriinin nlenmesi Ve Kontrol ...................................................................................................................... 30-13


L.

Su Dolumu Alglama Sistemleri ............................................................................................................................. 30-14

M.

Boru Sistemleri ..................................................................................................................................................... 30-15

Blm 31 zel Hizmet Gemileri


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 31- 2
B. Tanmlar ................................................................................................................................................................ 31- 2
C. Stabilite Ve Blmeleme.......................................................................................................................................... 31- 3
D. Yangndan Korunma .............................................................................................................................................. 31- 3
E.

Tehlikeli Ykler ...................................................................................................................................................... 31- 3

Blm 32 kmal Gemileri


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 32- 2
B. Borda Kaplamas, Postalar .................................................................................................................................... 32- 2
C. Ak Hava Gvertesi .............................................................................................................................................. 32- 2
D. st Yaplar ve Gverte Evleri ................................................................................................................................ 32- 3
E.

Mahallere Ulamt .................................................................................................................................................. 32- 3

F. Tehizat ................................................................................................................................................................. 32- 3


G. Demir Elleleme .................................................................................................................................................... 32-3
H. Snrl Miktarlarda Tehlikeli ve Zararl Sv Maddelerin Tanmas ......................................................................... 32-4
Blm 33 Dubalar ve Pontonlar
A. Genel ..................................................................................................................................................................... 33- 2
B. Boyuna Mukavemet ............................................................................................................................................... 33- 2
C. Perdeler ................................................................................................................................................................ 33- 2
D. Yapsal Ayrntlar .................................................................................................................................................. 33- 3
E.

Yedekleme Donanm ............................................................................................................................................ 33- 3

F.

Manevra Donanm ................................................................................................................................................ 33- 3

G. Tehizat ................................................................................................................................................................. 33- 4

III-10

indekiler

Blm 34 Tarak Gemileri


A. Genel ..................................................................................................................................................................... 34- 2
B. Stabilite .................................................................................................................................................................. 34- 2
C. Boyuna Mukavemet .............................................................................................................................................. 34- 4
D. Yapsal Dizayn Esaslar ......................................................................................................................................... 34- 4
E.

amur Ambar Yaps ............................................................................................................................................ 34- 6

F.

Kendinden Boaltmal Dubalar .............................................................................................................................. 34- 7

G. Tehizat ................................................................................................................................................................. 34- 8


Blm 35 Yzer Havuzlar
A. Genel ..................................................................................................................................................................... 35- 2
B. Malzeme ................................................................................................................................................................ 35- 3
C. Boyuna Mukavemet ............................................................................................................................................... 35- 3
D. Enine Mukavemet .................................................................................................................................................. 35- 3
E.

Lokal Mukavemet ................................................................................................................................................. 35- 4

F.

Stabilite .................................................................................................................................................................. 35- 7

G. Yapm Srasndaki ve Sonrasndaki Testler ........................................................................................................... 35- 7


Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas

Blm 1 - Genel, Tanmlar

1-1

BLM 1
GENEL, TANIMLAR

Sayfa
A. GEERLLK, EDEERLLK ............................................................................................................................... 1- 2
B. SINIRLANDIRILMI SEFER BLGELER ............................................................................................................. 1- 2
C. ZEL YK TAIYAN GEMLER ............................................................................................................................. 1- 2
D. ULAILABLRLK .................................................................................................................................................. 1- 2
E.

STABLTE ...............................................................................................................................................................1- 2
1. Genel
2. Hasarl Durumda Stabilitesi Kantlanm Gemiler
3. Meyil nleyici Dzenler

F.

TTREM VE GRLT ........................................................................................................................................ 1- 4


1. Mekanik Titreim
2. Grlt

G. ONAYA SUNULACAK DOKMANLAR ................................................................................................................. 1- 4


H. TANIMLAR .............................................................................................................................................................. 1- 6
1. Genel
2. Ana Boyutlar
3. Posta aras a
4. Blok katsays CB
5. Gemi hz vo
6. Gvertelerin Tanmlar
J.

ULUSLARARASI ANLAMALAR VE KODLAR .................................................................................................... 1- 7


1. ICLL 66
2. MARPOL 73/78
3. SOLAS 74
4. IBC-Code
5. IGC-Code

K. YUVARLATMA TOLERANSLARI ........................................................................................................................... 1- 8


L.

ULUSAL OTORTELERN YNETMELKLER ...................................................................................................... 1- 8

M. BLGSAYAR PROGRAMLARI ............................................................................................................................... 1- 8


1. Genel
2. Programlar
N. LK .................................................................................................................................................................... 1- 8
1. Genel
2. Yapsal Ayrntlar
3. Korozyondan Korunma
O. SEMBOL VE TANIMLAR ........................................................................................................................................ 1- 9

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

A,B,C,D,E

1-2

dzenlemelere baknz.

Not :
talik olarak belirtilen ksmlar, klaslamann dnda kalan
tavsiyeleri ve notlar ierir. Yasal kurallardan alnt olan ve
klaslamann dnda uyulmas zorunlu bulunan tavsiyeler de

B.

Snrlandrlm Sefer Blgeleri

1.

Y, K ve L snrlandrlm sefer blgelerinden

italik olarak gsterilmitir.


birinde sefer yapmas amalanan gemilerin boyuna ve
A.

Geerlilik, Edeerlilik

1.

Kurallar, 1A5 klasn alan, genilik derinlik oran

enine yaplarnn boyutlarnn belirlenmesinde kullanlan


dinamik yklerde, Blm 5 ve 6'da belirtilen indirimler
uygulanabilir.

normal snrlar iinde kalan, H derinlii ise, aada


verilen deerlerden byk olan elik gemilere uygulanr;

2.

Y, K50, K20,

L1 ve L2 sefer blgeleri iin,

"Klaslama ve Srveyler", Blm 2, D.2.4'e baknz.


-

L/16

Snrsz seferler ve Y (Yakn seferler)

L/18

K 50 ve K 20 (Ky seferleri)

C.

L/19

L (Liman seferleri)

Aa kt rneinde olduu gibi, zel yk tayan bir

zel Yk Tayan Gemiler

gemide ykleme, istifleme ve boaltma nedeniyle ambar


H derinliinin yukardaki snrlarn altna drlmesi

blgesinde

mukavemet, rijitlik ve stabilitenin edeer olduu hesapla

yapnn

ispatland takdirde, kabul edilebilir.

incelenecektir.

oluabilecek
bu

yklere

nemli

gerilmelerin

dayanabilmesi

etkisi,

ynnden,

na kontrat 01.04.2006da veya daha sonra yaplan, L


90 m. olan dkme yk gemilerinin tekne yapsal dizayn
IACSn

Dkme

Yk

Gemileri

iin

Ortak

D.

Ulalabilirlik

1.

Teknenin btn blmlerine srvey ve bakm iin

Yapm

Kurallarna uygun olacaktr.

ulalabilmelidir.
Benzer ekilde, L 150 m. olan ift cidarl petrol
tankerleri iin IACSn ift Cidarl Tankerler iin Ortak

2.

Yapm Kurallar, yukarda belirtilen tarihten itibaren

kargo alanlarna giri emniyeti iin Blm 16, G'ye

uygulanr. Bu gemiler iin ayrca Blm 28, A dikkate

baknz.

Petrol tankerlerinin ve dkme yk gemilerinin

alnacaktr.
Her iki boy snrnn altnda kalan dkme yk gemileri ve

E.

Stabilite

1.

Genel

petrol tankerleri iin, Blm 27 ve Blm 28deki


isteklerin uygulanmasna devam edilir.
Tipleri, baz ksmlar veya tehizatlar nedeniyle

24 m. ve daha byk boydaki gemiler, sadece amalanan

yapm kurallarna gre farkllk gsteren gemilerin yap

alma ekline gre hasarsz stabilitesinin yeterli olduu

elemanlar

gsterildikten sonra klaslanrlar.

2.

veya

tehizatlar

ilgili

klas

iin

TL

gerekliliklerine edeer bulunursa klaslanabilir.


Yeterli stabilite, dare tarafndan konulan standartlara
3.

Ana ve ek klas iaretleri iin, "Klaslama ve

Srveyler" Blm 2, D.ye baknz.

uygunluk anlamn tamaktadr. TL, eer zel durumlar


iin gerekliyse, geminin tipi ve boyutunu dikkate alarak bu
standartlardan

4.
olarak

Sualt srveyine uygun olan ve ek klas iareti


IWS

verilmi

olan

gemiler

iin,

kural

ve

notasyonuna

sapma
yanstlan

hakkn
zel

sakl

tutar.

Klas

operasyonel

kstlar

imkansz klmyorsa, hasarsz stabilite seviyesi; 24 m ve

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

1-3

zeri gemiler iin her durumda IMO Resolution MSC.267

Aadaki maddede belirtilenlere bal olarak, su ile

(85) ) Adoption of the International Code on Intact

dolduktan sonraki denge konumu, A.514(13) Nolu

Stability,

2008

Ksm

Ada

(ilgili

gemi

tipine

uygulanabilecek ekilde) belirtilenden az olamaz.

kararla deitirilen ICLL 1966 Kural 27'ye edeer


A.320(IX)

karar

ekinde

belirtilen

denge

konumu

koullarn salamaldr. Sadece ambar blgelerinin su ile


lgili dare tarafndan baka kriterler kabul edilirse, bu

dolmasnn dikkate alnmas yeterlidir.

kriterler klaslama amacyla kullanlabilir.


Belirli bir kargo iin; kargo bulunan su ile dolu ambar
MSC. 267(85) Ksm A Kural 2 Madde 2.3 Ar Rzgar

hacmi iin esas alnan permabilite ile ambarn geri kalan

ve Yalpa Kriteri (Hava Kriteri) sadece darenin zel

bo hacmi iin 0,95 olarak alnmas durumu dnda,

tavsiyesi sonucu dikkate alnmaldr.

Ykl kargo ambarnn permabilitesi 0,90 ve bo kargo


ambarnn permabilitesi 0,95 kabul edilmelidir.

Ksmen dolu sv tanklarndaki serbest yzey etkileri iin


zel dikkat gsterilmesi gerekir. Bir bordadan dierine

A.514(13) Kararnca deitirilmi A.320(IC) Kararnca

uzanan ift dip tanklar gibi, geometrisi gerei ar

kabul edilen, Uluslararas Ykleme Hatt Szlemesinin

serbest yzey momentine sahip olan ve dolaysyla

27. Kuralna edeer, Paragraf (8) Koullar gereince

geminin balang stabilitesini tehlikeye sokan tanklara

dk fribord atanan dkme yk gemileri, Paragraf 2.1.1

zel dikkat gsterilmelidir. Genel olarak, bu tip tanklardan

artlarn yerine getiriyor kabul edilebilir.

kanlmaldr.
2.1.2 1988 Protokol, Ek Bde Uluslararas Ykleme
Yukardaki koullar, mesela FS klas iareti verilmi

Hatt Szlemesi, 1966 ile balantl olarak aklanan,

gemiler gibi, yaral stabilite hesaplar sonucu ortaya kan

Kural 27(8) koullarna uygun olarak dk fribord

hasarsz stabilite gereklerini etkilemez.

notasyonu

verilen

dkme

yk

gemilerinde,

su

basmasndan sonraki denge durumu, ayn protokoln


dare tarafndan onaylanm ve TLyi ilgilendiren bir

ilgili koullarn salamaldr.

dokmann takdimi klaslama amacyla kabul edilebilir.


2.1.3 Gverte yk tayan ve dk fribord klas atanan
2.

Hasarl

Durumda

Stabilitesi

Kantlanm

gemiler, SOLAS Blm II-1, Kural 25-8 gereince, ve


Ayrm B-1in olaslkl yaral stabilite analiziyle uyumlu

Gemiler

olarak limit GM veya KG erileri salamaldr (baknz,


Hasarl durumdaki stabilitesi kantlanm olan gemilere

IACS UI LL 65) .

FS ek klas iareti verilir. Klaslama ve Srveyler


Kurallarnn Blm 2, D.2.7.2 maddesine gre, hasarl

3.

Meyil nleyici Dzenler

belirleyen 5 haneli kodlama Klas Sertifikas Eki'nde

3.1

Tanklarn

belirtilecektir.

kullanlmas

durumdaki

stabilitenin

kantlanmasna

ilikin

tanm
meyil

durumunda,

nleyici
olas

dzenler
maksimum

olarak
tank

momentlerinin stabilite zerine etkileri kontrol edilecektir.


2.1

Dkme yk gemileri ile ilgili yaral stabilite

istekleri

Konu ile ilgili kantlamalar, eitli draftlarda ve stabilite


snr erisinden elde edilen izin verilen maksimum arlk
merkezleri esas alnarak yaplmaldr.

2.1.1 Younluu 1000 kg/m ve zerindeki kat dkme


ykleri tamak zere dizayn edilen, boyu 150 m. ve

3.2

zerinde olan tek cidarl dkme yk gemileri, yaz ykl

4, Makina Kurallar, Blm 16, P.1.4'e baklmaldr.

su

hattna

kadar

yklendiklerinde,

tm

Teknenin 10 den fazla meyili durumunda, Ksm

ykleme

koullarnda herhangi bir ambarnn su ile dolmasna

3.3

dayanm gstermeli ve 2.1.2' de belirtildii zere, tatmin

G'ye uygun olmaldr.

Tm dzenler, Ksm 5, Elektrik Kurallar, Blm 7,

edici denge konumunda yzmeye devam etmelidir.

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

F,G

1-4

F.

Titreim ve Grlt

1.1

1.

Mekanik Titreim

Enine kesit planlar (orta kesit, dier tipik kesitler), demir

Orta kesit

ve demirleme tehizatlarnn detaylar da dahil olmak


Yap elemanlar ve tekne, iletme koullarnda titreim

zere, boyuna ve enine elemanlarn yerletirme ve

rezonansndan mmkn olduu kadar uzak tutulmaldr.

boyutlarna ait btn bilgileri iermelidir.

Bu

sebepten

sevk

sisteminden

ve

basncn

dalgalanmasndan gelen kuvvetlerin olumalar mmkn


olduu kadar azaltlmaldr. Bundan

1.2

Boyuna kesit

baka sevk

nitesinin seimine olduu kadar, k bodoslamay da

Boyuna kesit plan gemi yapsn tekil eden boyuna ve

ieren tekne hatlarna ve oluabilecek kavitasyonun en

enine kiri ve erevelerin boyutlarna, su geirmez

aza indirilmesine de zel dikkat gsterilmelidir. Byk

perdelerin

gemilerin ba formunun biimlendirilmesinde, denizden

gverte evleri ve st yaplarn yerletirilmelerine ve ayn

gelen zorlayc titreimin snrl kalmas salanmaldr.

zamanda tekne zerindeki can kurtarma botlarnn

Titreim

mataforalarnn ve yk direklerinin balantlarna ait btn

meydana

getiren

kritik

zorlamalardan

kanlamyorsa, n dizayn srasnda yorulmann da gz

durumuna,

gvertelerin

desteklenmesine,

bilgileri iermelidir.

nne alnd belirli snrlar ierisinde teorik bir inceleme


yaplmaldr. Ana makina donanm ve dier tesisler iin,

1.3

Gverteler

Ksm 4, Makina Kurallar, Blm 1, D.'de belirtilen


titreim dzeyinden mmkn olduu kadar daha dk

Gverte

deerlerde kalnmas salanmaldr.

ambar azlarnn, makina ve kazan daireleri ile dier

planlar,

gverte

elemanlarnn

boyutlarn,

gverte aklklarnn boy ve geniliklerini gstermelidir.


Yaama ve alma alanlarndaki titreim deerlerinin ulusal,

Her gverte iin kargodan dolay meydana gelen gverte

uluslararas veya dier standartlar ile kurallara uyma

ykleri, gvertelerin boyutlandrlmasna ve desteklen-

zorunluluu bulunmuyorsa, ISO 6954'e uygunluu tavsiye

mesine esas alnmak zere belirtilmelidir. Bunlardan

edilir. Dizayn srasnda titreim kriteri olarak ISO 6954'n alt

baka, konulacak olan konteynerler ve fork liftlerinin

gei (transition) erisinin kullanlmas nerilir. st eri,

almas nedeniyle meydana gelmesi muhtemel yklere

titreim lmlerinin deerlendirilmesine esas alnr.

ait detaylar gsterilmelidir.

2.

1.4

Grlt

D kaplama

zellikle mrettebatn alma alanlarnda, yolcularn

D kaplama anm resmi, btn aklklarn yeri ve

konaklama alanlarnda vb. yerlerde grlty mmkn

boyutlar ile deniz sandklarnn detaylarn da iermelidir.

olduunca dk tutacak uygun nlemler alnmaldr.


Eer idare hkmn uygunluunu makul ya da pratik

1.5

Buz takviyeleri

olarak kabul ediyor ise SOLAS II-1/3-12de tanmlanan


1600 gros ton ve zerinde olan gemiler, Grlt Kodu

1.1 1.9' daki resimler, buz takviyelerine ait btn

(MSC.337(91) ile kabul edilen)na uygun olarak gemi

detaylar da iermelidir.

zerindeki grlty azaltmak ve personeli grltden


koruyacak ekilde ina edilmelidir.

1.6

Perdeler

Perde resimlerinde, sv younluu, tant borusu


G.

Onaya Sunulacak Dokmanlar

ykseklii, basn-vakum valflerinin (eer varsa) ayar


basnc belirtilerek enine, boyuna perdeler ve alkant

1.

Yap elemanlarnn boyutlarn ve durumlarn net

perdeleri ile tank perdeleri yer almaldr.

olarak gsteren aadaki resimler ve belgeler kurallara


uygunluklarnn onaylatlmas iin kopya halinde

1.7

Dip yap

gnderilmelidir.
1.7.1 ift ve tek dip resimlerinde enine ve boyuna
TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

kirilerin yerletirilmeleri ve ift dip ierisindeki su ve

1-5

resimler gemiye verilmelidir.

petrol geirmez blmler gsterilmeli, dkme yk ve


maden cevheri gemileri iin i dipte oluan en byk yk

1.13

Kaynak birletirmeleri

deeri verilmelidir.
1.1 1.10 ve 1.15'deki resimlerde, yap elemanlarnn
1.7.2 Blm 7 ve 8.e gre yaplacak havuzlama hesab

kaynak birletirmelerine ait bilgiler bulunmaldr. (rnein

ve havuzlama plan bilgi iin verilecektir.

kaynak ekilleri, kaynak boyutlar ve kaynak kalitesi).


Kaynak birletirmelerinin testi ve retimi ile alakal bilgi

1.8

Makina ve kazan temelleri

iin Ksm3- Kaynak Kurallarna baknz.

Makina ve kazan temelleri, temellerin altndaki dip yap


ve

makina dairesindeki

Bunlarda

makinann

enine

oturduu

yapnn

1.14

Yk balama ve istifleme tertibat

resimleridir.

levhann

temellere

balants ve makinann tipi ve gc belirtilmelidir.

Resimler kargonun balanmasna ve yerletirilmesine ait


detaylar iermelidir (rnein; konteynerler ve otomobil
gverteleri).

1.9

Ba ve k bodoslama, dmen

Ba

ve

1.15
k

bodoslamann,

dmen

ve

Temel yaplar ve alt takviyeler

dmen

tayclarnn resimleridir. Dmen resmi, kullanlacak

Dmen makinas, rgat, zincir tutucu ile direk ve matafora

olan dmen yatak malzemesine, buz takviyesine ve gemi

altna gelen takviyeli yaplarn resimleri. Yklerin yap

hzna ait bilgileri iermelidir. aft braketleri ile aft

elemanlarna iletilmesinin detayn da iermelidir.

knn resimleri de verilmelidir.


1.16
1.10

Kapatma koullar

Ambar azlar
Kapatma durumunun belirtilmesi iin, ak gvertede

Ambar az ve btn ambar kapaklarnn kontrksiyon

ICLL 66'ya gre pozisyon 1 ve 2'deki ve d kaplamadaki,

resimleri. Ambar az mezarnalar resimleri; ambar az

ambar azlar, kargo kaportalar, kaplar, pencereler,

operasyonu iin gerekli olan stoper, kilit mekanizmalar

borda

vb. ekipmanlarn konulmas iin konulan delikler dahil

aklklar, menholler, pis su boaltm azlar, frengiler,

olmak zere tm detaylar iermelidir.

vb. tm aklklarn kapatma dzenlerinin ayrntlar.

1.11

1.17

Boyuna mukavemet ile ilgili bilgiler

lumbuzlar,

havalandrma

azlar,

montaj

Hasarsz durumdaki stabilite

Boyuna eilme momentleri, kesme kuvvetleri ve eer

Yeni inaatlarn ve/veya deiimlerin tamamlanmasnn

zorunlu ise, burulma momentlerini kapsar. Gemi boyunca

ardndan bo gemi verilerinin belirlenmesi iin meyil

en kesit deerleri (kesit modlleri ve atalet momentleri)

tecrbesi yaplmaldr.

ile, ngrlen ykleme durumlar iin arlk dalmlar


eitli ykleme durumlar iin, stabilite deerlerinin

da belirtilmi olmaldr.

hesaplanmasnda
Ykleme talimat bilgileri Blm 6. H 'ye gre verilmelidir.

gerekli

olan

tm bilgileri

ieren,

hasarsz durumdaki stabilite ayrntlar. Yeni inaatlara


klasn ilk veriliinde, hesaba dayal n (preliminary)

1.12

ayrntlar kabul edilebilir.

Malzemeler

1.1 1.10 ve 1.15'deki resimler, kullanlan tekne yapm

1.18

Hasarl durumdaki stabilite

malzemelerinin detaylarn iermelidir. (rnein tekne


yapm elii kalitesi, standartlar, malzeme numaralar)

Hasarsz

Yksek mukavemetli elik ya da olaand tekne ina

saptamak iin istenen tm bilgileri ieren, hasarl

elii kullanld hallerde, olas onarmlar iin gerekli

durumdaki stabilite ayrntlar. Enine su gei dzenlerine

durumdaki

TRK LOYDU TEKNE 2014

stabilitenin

kesin

durumunu

Blm 1 - Genel, Tanmlar

G,H

1-6

ve borda boaltm azlarna olduu kadar, su geirmez

hattnda ba bodoslamann ba tarafndan dmen rodu

perdelerdeki kapatlabilir aklklara ve su geirmez

eksenine kadar olan boy alnr. Gemi meyilli omurgal

blmelemeye ilikin ayrntlar ieren hasar kontrol plan.

olarak dizayn ediliyorsa bu boyun llecei su hatt,


dizayn su hattna paralel olarak alnr.

1.19

Yangndan yapsal korunma


2.3

Boy L : (1974 SOLAS a gre) En derin

Yangn kontrol ve emniyet planna ek olarak, blmeleme

blmeleme su hattnn en u noktalarndaki dikeyler ara-

dzenlemelerinin (A, B ve C blmeleri olarak ayrlm) TL

snda llen uzunluktur.

onay numaras ile ilikili bilgileri ieren resimler, hava2.4

landrma ve klima tertibatnn resimleri.

Blmeleme boyu Ls: SOLAS 1974, Chapter II-1,

Reg. 25-2.2.1'de ve Blm 26, E.3.4'de belirtilen tanma


1.20
1.20.1

ncelenmesi gereken zel hususlar

baknz.

zel ama iin ina edilecek gemilerin tekne

2.5

Ba kaime: Ba kaime L, Lc ve L nin lldkleri

mukavemeti ve emniyetini onaylamak zere, incelenmesi

su hatt ile ba bodoslamann n tarafnn kesitii nokta-

gerekli olan ksmlarnn resimleri ve onlara ait bilgiler.

daki dikeydir.

1.20.2

2.6

Gerekli grlrse ek resimler, hesaplar ve

(postalarn d kenarndan llen en byk geniliktir).

bilgiler istenebilir.
1.20.3

Onaylanm resimlerden herhangi bir deiiklik

iin almann

Genilik B: Geminin en byk kalp genilii

balamasndan

nce

TL'nin

onay

2.7

Derinlik H: Gemi L boyu ortasnda, kaide hattndan

en st devaml gvertedeki kemerenin en st kenarna


kadar gemi bordasndaki dey uzaklktr.

alnmaldr.

Etkin st yaplar boyunca yap elemanlarnn boyutlarnn


H.

belirlenmesinde H derinlii st yap gvertesine kadar

Tanmlar

llr.
1.

Genel
2.8

Su ekimi (draft)

T: Gemi L boyu ortasnda,

Aksi belirtilmedike, takip eden blmlerde verilen

kaide hattn-dan yaz ykl su hatt iin fribord markasna

formllerde, 2 ve 3deki tanmlar iin boyutlarn birimi [m]

kadar olan dey uzaklktr. Kereste fribordu olan gemiler

dir.

iin su ekimi T kereste fribordu markasna kadar olan


uzaklktr.

2.

Ana Boyutlar
3.

2.1

Boy L: Yaz ykl su hattnda, ba bodoslamann

n tarafndan dmen bodoslamasnn arka tarafna veya

Posta aras a: Bir postann endaze hattndan

komu postann ayn tarafta kalan endaze hattna kadar


llen uzaklk.

dmen bodoslamas yoksa dmen rodunun eksenine


Blok katsays CB: Su ekimi T ve boy L iin blok

kadar olan uzunluktur. L yaz fribordundaki en uzun ykl

4.

su hatt boyunun %96'sndan az olamaz ve %97'sinden

katsays

byk alnmasna gerek yoktur. Allagelmiin dndaki

CB =

ba ve k formuna sahip gemilerde L zel olarak

V
L B T

dir.

tanmlanr.
2.2

Boy, Lc: (ICLL 1966, MARPOL 73/78, IBC-Code

= Su ekimi T deerindeki deplasman hacmi,


3

[m ]

ve IGC-Code'lara gre) Omurga zerinden llen en


kk kalp derinliinin %85'indeki su hatt toplam
boyunun %96 s veya eer daha bykse, ayn su

5.

Gemi hz vo: Yaz ykl su hattnda ve MCRye

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

H,J

(maksimum devaml g) karlk gelen pervane devir

saysnda, geminin salamas gereken maksimum servis

1-7

Ba tarafta Lc nin 1/4' ierisinde fribord gvertesi


stndeki ilk ak st yap gvertesi st

hz [kn].
Poz.2

- Ba kaimeden Lc nin 1/4' uzaklndaki bir

Deitirilebilir pili pervanelerde, vo hz, maksimum pi

noktann k tarafnda kalan fribord gvertesi

esas alnarak belirlenecektir.

zerinden

en

az standart bir

st

yap

yksekliinde yerletirilmi ak st yap


6.

Gvertelerin Tanmlar

6.1

Perde gvertesi

gverteleri st
- Ba tarafta Lc nin 1/4' ierisinde fribord
gvertesi zerinden en az iki standart st
yap yksekliinde yerletirilmi ak st yap

Su geirmez perdeler tarafndan tanan gverte.

gverteleri st.
6.2

Fribord gvertesi

Fribord hesabnn esas alnd gverte.

J.

6.3

Bavuru yaplan Uluslararas Anlamalar ve Kodlar

Mukavemet gvertesi

Uluslararas Anlamalar ve Kodlar

aada belirtilmitir;
Etkin boyuna yapnn st taban olan gverte paras
veya gvertenin tamam.

1.

6.4

Uluslararas Ykleme Snr Anlamas, 1966.

Btn

Ak gverte
serbest

gvertelerden

ve

gvertelerin

2.

ICLL 66

MARPOL 73/78

paralarndan deniz koullarna maruz olanlar ak


En son geerli deiimleri ve 1978 Protokoln de

gvertelerdir.

iermek zere, "Gemilerin Denizi Kirletmesini nlemek


6.5

iin Uluslararas Anlama, 1973".

Alt gverteler

En st devaml gvertenin altndaki ilk gverteden

3.

SOLAS 74

aaya doru gverte No.2,3 vb. olarak tanmlanan alt


En son geerli deiimleri ile birlikte, "Denizde Can

gvertelerdir.

Gvenlii Uluslararas Antlamas, 1974".


6.6

st yap gverteleri
4.

IBC-Code

st yap gverteleri, en st devaml gvertenin hemen


zerinde olan, ba kasara gvertesi, kpr gvertesi, k

En son geerli deiimleri ile birlikte, "Tehlikeli Kimyasal

kasara gvertesi olarak isimlendirilen gvertelerdir. Kpr

Maddeleri Dkme Olarak Tayan Gemilerin Donatmna

gvertesi zerindeki st yap gverteleri ikinci st yap

ve Yapmna likin Uluslararas Kod".

gvertesi, nc st yap gvertesi olarak isimlendirilir.


5.
6.7

IGC-Code

Ambar azlar, kaplar ve havalandrmalarn

dzenlenmesi iin aadaki blgeler belirlenir:

En son geerli deiimleri ile birlikte, "Svlatrlm


Gazlar Dkme Olarak Tayan Gemilerin Donatmna ve

Poz.1

- Ak fribord gvertesi st

Yapmna likin Uluslararas Kod".

- Set gverte st

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

K,L,M,N
K.

Yuvarlama Toleranslar

Levha kalnlklarnn seiminde standartlara uygun olarak

1-8

Detay mukavemet,

Global mukavemet.

kalnlklar tam ve buuklu yapabilmek iin, ondalklar 0,2


ve 0,7 mm. den kk olanlar tama ve yarma indirilerek,

2.3

0,2 ve 0,7 mm. den byk olanlar yarma ve tama

snr artlar ve yk durumlar iin, nceden TL ile

ykseltilerek yuvarlatlr.

anlamaya varlacaktr. Hesap dokmanlar, giri ve k

Bu tip hesaplar iin, hesaba esas olan model,

verilerini

de

srasnda,
L.

Ulusal Otoritelerin Ynetmelikleri

ierecek

TL,

ekilde

gerekli

verilecektir.

grrse,

ayrca

Kontrol
bamsz

karlatrma hesaplar yapabilir.

"Tekne Yapm Kurallar" n kullananlara kolaylk olmas


iin, geerli Kural isteklerinden farkllk gsteren, fakat,

N.

ilik

1.

Genel

1.1

yerinden istenenler

1.1.1

yeri, malzemenin uygun kullanmn, imalat

boyutlandrmaya ve dizayna etki eden, deiik ulusal


idare ynetmeliklerine ilikin uyarlar, eitli blmlerde
verilmitir. Bu uyarlar zel olarak belirtilmitir.
Ulusal

idarelerin

ynetmeliklerine

uygunluk,

Klas

verilmesi iin zorunlu deildir.


ilemlerini ve bnye elemanlarnn eksiksiz yaplmasn,
M.

vs. salayacak uygun tehizat ve imkanlarla donatlm

Bilgisayar Programlar

olmaldr. TL iletmenin uygunluunu tetkik etme veya


1.

iletmedeki mevcut potansiyele gre imalatn kapsamn

Genel

snrlama yetkisine sahiptir.


1.1

TL, gemilerin yapsal dizaynna ilikin esneklii


yerinde yeterli derecede uzman personel

arttrmak iin, bilgisayar programlar ile desteklenmi

1.1.2

dorudan hesap yntemlerini de kabul edebilir. Bu hesap

bulunmaldr. yerindeki kontrol personelinin isim ve

ynteminin amac, kural isteklerine uygun olarak yaplm

sorumluluk alanlar TL'na bildirilmelidir. TL uzmanlklarn

bir dizayna edeer olduunun kantlanmasdr.

kantlanmasn isteme hakkna sahiptir. Kaynak ve kontrol


personeli ile ilgili hususlar iin Kaynak Kurallar'na

1.2

Dorudan hesap yntemleri, optimum bir dizaynn

baknz.

elde edilmesinde de kullanlabilir. Bu durumda, kontrol


iin yalnz sonu deerleri salanmaldr.

1.2

Kalite kontrol

2.

1.2.1

Uygulanabildii

Programlar

ve

gerektii

kadar,

iyeri

iletmesi tm yap elemanlarnn, gerek imalat gerekse


2.1

Bilgisayar programlarnn seimi serbesttir. TL

tarafndan,

nceden

belirlenmi

test

rnekleri

ile

karlatrlarak kontrol edilebilir. Ancak, programlar iin

montaj safhasnda, tamamlanm olduklarn, llerinin


doru olduunu, iiliinin tatminkar ve gemi yapm
standartlarna uygun olduunu kontrol etmek zorundadr.

TL tarafndan genel olarak geerli bir onay verilmez.


1.2.2
2.2

Dorudan

hesaplama

belirtilmi konular iin kullanlabilir:

yntemleri,

aada

yeri iletmesi tarafndan kontrol ve gerekli

dzeltmeler yapldktan sonra, imalatlar, boyasz halde ve


rahata

ulalabilecek

ekilde,

kontrol

iin

TL

srveyrne gsterilecektir.
-

Boyuna mukavemet,
1.2.3

Kiri ve zgara sistemleri,

Srveyr; imalatlar, iletme tarafndan uygun

ekilde kontrol edilmedii gerekesiyle reddedebilir ve


iletme tarafndan gerekli dzeltmelerin ve kontrollerin

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

N,O
uygun

ekilde

tamamlanmasndan

sonra

tekrar

sunulmasn talep edebilir.

2.3.2

1-9

atlamay

nlemek

amacyla

souk

ekil

vermeden nce, alevli kesme veya mekanik kesme


apaklar giderilmelidir. Souk ekil vermeden sonra tm

2.

Yapsal Ayrntlar

2.1

malat dokmanlarndaki ayrntlar

elemanlar, zellikle, eim nihayetleri (sac kenarlar)


atlak kontrolne tabi tutulmaldr. hmal edilebilecek ok
kk

kenar

atlaklar

dnda,

atlaklar

bulunan

elemanlar reddedilir. Kaynakla tamire msaade edilmez.


2.1.1

Kalite ve uygulanabilirlii ile ilgili btn nemli

ayrntlar imalat dokmanlarnda (iilik resimleri, vs.) yer

2.4

Montaj ve altrma

msaade edilebilen toleranslar, yzey durumlar (ileme),

2.4.1

Tekil elemanlarn ve seksiyonlarn montajnda,

kullanlan

byk

kuvvetlerin

almaldr. Bunlar sadece boyutlar olmayp ayn zamanda,


zel

imalat

metotlar,

kontrol

ve

kabul

uygulamasndan

olduu

kadar

kanlmaldr.

elemanlardaki

istekleridir. Kaynakl birletirme detaylar iin Blm 20,

Mmkn

A.1'e baknz.

deformasyonlar montajdan nce dzeltilmelidir.

2.1.2
yetersiz

malat dokmanlarnda eksiklik veya ayrntlarn


olmasndan

dolay,

imalatn

kalite

2.4.2

Perdeler,

gverteler,

vs.

ile

kesien

byk

kiri,

ve

kemere, stifner, posta, vs. gibi elemanlarn birbirlerini

uygulanabilirlii garanti edilemez veya pheli olduunda,

karlamas temin edilmelidir. Kritik paralarda, montajda

TL gerekli dzeltmeleri isteyebilir. Bu, resimlerde onay

tekrar kaynakla doldurulmak zere gerektiinde delik

safhasnda istenmemi olmasna veya yetersiz ayrntlarn

kontrol yaplr.

neticesi olarak aka gerektii belirtilmemesine ramen,


tamamlayc veya ek elemanlarn (rnein; takviyelerin)

2.4.3

konulmas talebini ierir.

malzeme zelliklerinin nemli lde etkilenmemesi

Dzeltmeler,

kaynak

ilemi

bittikten

sonra

artyla yaplr. Tereddtl durumlarda, TL kaynak ilem


2.2

Delikler, levha kenarlar

veya iilik testinin yaplmasn isteyebilir.

2.2.1

Deliklerin, ambar azlar kelerinin, vs. serbest

3.

Korozyondan Korunma

kenarlar (kesilen ksmlar), dzgn bir ekilde hazrlanmal


ve entik bulunmamaldr. Genel bir kural olarak, kesim

Tekne ve dier ksmlarn ve ekipmanlarn yeteri kadar

hatlarnda oluan kesim hatalar ancak uygun bir talama

korozyondan korunmalar Blm 22de belirtilen kurallara

ilemi ile giderilmelidir. Tm keskin kenarlar krlmal, eer

ve klavuzlara gre salanmaldr. Ayrca teknenin su alt

gerilmeler bykse yuvarlatlmaldr.

ksm iin deniz organizmalar kontrol lmleri dikkate


alnmaldr.

2.2.2

Alevli veya mekanik olarak kesilen levhalarn

veya profillerin serbest kenarlar keskin olmamal ve


2.2.1'de belirtildii ekilde ileme tabi tutulmaldr. Bu

Sembol ve Tanmlar

O.

ilem, kesit alan deiimi veya benzer devamszlklara,


kesim hatlarna, zellikle iyer levhas st kenar ve

Yer ekimi ivmesi [9.81 m/s ]

GM

Metasantr ykseklii [m]

= Malzeme faktr

= Dizayn basnc [kN/m ]

= Tekil kuvvet [kN]

= Gemi hz [kN]

kaynak birletirmelerine, uygulanr.


2.3
2.3.1

Souk ekil verme


Eme, flen basma ve katlama gibi souk ekil

verme ilemleri esnasnda eme yarap ortalamas 3t

(t=sac kalnl) deerinin altna dmemelidir. Eme


yarap hibir yerde (2t) den az olamaz. Souk ekil
verilmi blgedeki kaynak iin Blm 20 B.2.6 'ya
baknz.

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 1 - Genel, Tanmlar

1-10

Boyuna eksende ktan mesafe [m]

iS

Puntel atalet yarap [cm]

Enine koordinat [m]

Puntelin narinlik derecesi

Dey koordinat[m]

ReH

= Nominal akma snr [N/mm ]

Sv younluu [t/m ]

Kesit atalet momenti [cm ]

aV

= Dey ivme [m/s ]

Kesit modl [cm ]

Levha kalnl [mm]

Normal gerilme [N/mm ]

tk

= Korozyon artrm [mm]

Kayma gerilmesi [N/mm ]

tmin

Minimum levha kalnl [mm]

= Elastisite Modl [N/mm ]

Gemi deplasman [t]

= Statik Moment [m ]

= Scaklk [ C]

= Eilme Momenti [kNm]

= Kesme kuvveti [kN]

Tanmayan boy [m]

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-1

BLM 3
TASARIM ESASLARI
Sayfa
A. MALZEMELER ........................................................................................................................................................ 3- 2
1. Genel
2. Levhalar ve Profiller iin Tekne Yapm elii
3. Dvme elik ve Dkme elik
4. Alminyum Alamlar
5. stenitik elikler
6. Dier Malzemeler ve rnler
B. YAPISAL AYRINTILAR ........................................................................................................................................ 3- 10
1. Genel
2. Teknenin st ve Alt Taban
3. Desteklenmeyen Boy
4. U Balantlar
5. Levha Kaplamann Etkin Genilii
6. Gverte Derin Kemerelerinin ve Kirilerinin Rijitlii
7. Boyuna ve Enine Elemanlar
8. entik Gerilmelerinin Deerlendirilmesi
9. Korozyon Paylar
10. Simetrik Olmayan Profillerdeki Ek Gerilmeler
C. BURKULMA DEERLENDRMES .........................................................................................................................3-20
1. Genel
2. Semboller ve Tanmlar
3. Kritik Burkulma Gerilmesi
4. lt
D. YORULMA DEERLENDRMES ........................................................................................................................... 3-24
1. Genel
2. Tanm
3. Kapsam
4. Kalite Gvencesi
5. Ayrnt Snflandrmas Yntemi ile Kaynakl Birletirmeler ile Levhalarn

Serbest Kenarlar iin Yorulma

Mukavemeti Analizi
6. "S-N" Erileri
7. Yapsal (Hot Spot) Gerilmesi
E.

SU GERMEZ BLMELERN TEST PROSEDRLER ........................................................................................3-48


1. Genel
2. Uygulama
3. Test Tipleri ve Test Tanm
4 Test Prosedrleri

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-2
A.

Malzemeler

1.

Genel

A
Tablo 3.1 Malzeme faktr, k
2

ReH [N/mm ]

315
355
390

0,78
0,72
0,68

TL yapm kurallarnda belirtilen yap elemanlar iin kullanlacak olan btn malzemeler, TL Malzeme (ve Kaynak)
uygun

Kurallarna

olmaldr

Farkl

zellik

ve

karakteristiklere sahip malzemeler de kullanlabilir. Bu tip

Tabloda gsterilenlerden farkl anma akma snrna sahip

malzemelerin

yksek mukavemetli yapm elii iin k malzeme faktr

kimyasal

kullanlabilmesi

zelliklerin,

iin;

mekanik

malzemeye

zelliklerin,

ait

kaynak

aadaki formlle bulunur:

zelliklerinin, retim tekniklerinin, vb. gibi tanmlayc

295

k=

zelliklerin onay iin TLna teslim edilmesi gerekir.

R eH + 60
2.

Levhalar ve Profiller iin Tekne Yapm elii

Uyar:
zellikle yksek mukavemetli tekne yapm elii kullanlmsa,

2.1

Normal Mukavemetli Tekne Yapm elii

burkulma ve yorulma mukavemeti lt nedeniyle izin verilen


gerilme deerlerinin snrlanmas istenebilir.

2.1.1

Normal tekne yapm elii, en st anma akma

snr deeri ReH, en az 235 N/mm

ve ekme

mukavemeti ise, 400-500 N/mm deerinde olan elik.

2.2.2

mukavemetli

Yksek

salamlk

zellikleri

tekne

birbirinden

farkl

yapm

elii

olan,

kalite

gruplarna ayrlr. Bunlar; TL-AH 32/36/40, TL-DH


2.1.2

Normal mukavemetli tekne yapm elii iin,

32/36/40, TL-EH 32/36/40/47 ve TL-FH 32/36/40 tr.

ilerideki blmlerdeki formllerde kullanlan k malzeme


Not: TL-EH47 ile ilgili hkmler iin Ksm 2 Malzeme

faktr 1 olarak alnr

Kurallar Blm 3 J uygulanacaktr.


2.1.3

Normal tekne yapm elii salamlk zellikleri


Yap

elemanlarnda

yksek

mukavemetli

birbirinden farkl olan, TL-A, TL-B, TL-D ve TL-E

2.2.3

kalitelerine gre gruplandrlr. Tekne yap elemanlarnda

eliin

kullanlacak her bir kalite iin 2.3'e baknz.

sertifikalarnda uygun bir iaretle gsterilecektir.

2.1.4

Eer, baz zel yaplarda akma snr deeri

ksmen

veya

tamamen

kullanld,

gemi

2.2.4 Onaylanmak iin teslim edilen resimlerde hangi

235 N/mm 'den daha dk olan eliklerin kullanlmas

tekne yap elemanlarnn yksek mukavemetli tekne

kabul edilmi ise, k malzeme faktr aada belirtilen

yapm eliinden yaplaca gsterilir. Bu resimler

eitlik yardmyla belirlenir:

teknede herhangi bir durumda onarm yaplabilmesi iin,

gemiye verilmelidir.

k=

235
2.2.5

R eH
2.2

Yksek Mukavemetli Tekne Yapm elii

Yksek mukavemetli tekne yapm eliinin

kaynak ilemi hakknda, Ksm 3, Tekne Yapmnda


Kaynak Kurallar'na baknz.

2.2.1

Yksek mukavemetli tekne yapm elii, akma

ve ekme zellikleri, normal tekne yapm eliinin stnde

2.3

Tekne iin Malzeme Seimi

2.3.1

Malzeme snflar

olan eliktir. Malzeme kurallarna gre yksek mukavemetli


tekne yapm elii, en st anma akma snr ReH n 315,
2

355 ve 390 N/mm deerlerine sahip olmalarna gre,


gruptur. Yksek mukavemetli eliin kullanld yerlerde,

Gemi yap elemanlarnda malzeme seimi iin Tablo

eitli blmlerde bahsedilen k malzeme faktr iin Tablo

3.2'de verilen malzeme snflar belirlenmitir.

3.1'de gsterilen deerler alnr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

A
2.3.2

Boyuna

yap

elemanlar

iin

malzeme

2.3.3.2

3-3

Dmen

yelpazesinin

gerilme

ylmalar

bulunan ksmlarnda (rnein; yar askl dmenlerin en

seimi

alt mesnetinde), snf III malzemesi kullanlmaldr.


eitli yap elemanlarnn malzemeleri, Tablo 3.2 Tablo
3.8de belirtilen malzeme snflarna ve kalitelerine

2.3.3.3

karlk gelenden daha dk kalitede olamaz. Genel

normalde A/AH kalite kullanlabilir. Ancak, gerilme

istekler Tablo 3.2de, ek minimum istekler aadaki

dzeyine bal olarak, TL daha yksek kaliteleri de

tablolarda verilmitir:

isteyebilir.

Tablo 3.3: Tablo 3.4te belirtilen svlatrlm gaz

2.3.3.4

tankerleri hari, boyu 150 myi geen ve tek mukavemet

yataklarnn st levhalarnda, 40 mm. kalnln st iin,

gverteli gemiler iin

A kalite normal gemi yapm elii de kullanlabilir.

Tablo 3.4: Boyu 150 myi geen cidar tipli svlatrlm

2.3.4

gaz tankerleri iin

iin malzeme seimi

Tablo 3.5: Boyu 250 myi geen gemiler iin

2.3.4.1

zel olarak ad gemeyen elemanlar iin

Gemi ortas 0,6L dnda yer alan makine

Dk scaklk ortamndaki yap elemanlar

Devaml

olarak

0C

altndaki

scaklk

ortamndaki, rnein soutulmu yk ambarndaki veya


Tablo 3.6: SOLAS regulation XII/6.4.3a tabi olan tek

bitiiindeki

yap

elemanlar

iin

malzeme

seimi,

cidarl dkme yk gemileri iin,

mukavemet elemanlarnn tasarm scaklna gre yaplr.

Tablo 3.7: Buz takviyeli gemiler iin

Tasarm scakl, tasarm d ortam scakl da gz


nne alnarak, scaklk dalm hesab ile karlan

Her snftan tekne elemanlarnn kalnla bal malzeme

scaklk derecesidir. Tasarm d ortam scaklk derecesi,

kalitesi istekleri Tablo 3.8de belirtilmitir.

snrsz seferler iin

Tablo 3.2den Tablo 3.7ye zel olarak belirtilmeyen

Hava iin

+ 5C

yapsal elemanlarda, genelde A/AH kalite malzeme


kullanlabilir. elik kalitesi, mevcut levha kalnlna ve

Deniz suyu iin

0C

malzeme snfna karlk gelecektir.


2.3.4.2
Dmen

ve

boynuzunu

pervane
ve

aft

bosasn,
braketlerini

dmenleri,

dmen

destekleyen

Dk scaklktaki blgelerde srekli sefer

yapan gemilerde (-20C ve daha dk), rnein; k

mevsiminde Kuzey veya Gney kutup denizlerindeki

bodoslama kaplama malzemesi, genel olarak Snf IIye

dzenli seferlerde, havaya ak yaplarn malzemeleri,

karlk gelen kalitelerden daha dk olmayacaktr.

2.3.4.5'de belirtildii ekilde alnacak olan tasarm

Gerilme birikmelerine maruz kalan dmen ve dmen

scakl tD esas alnarak seilecektir.

gvde levhalarnda (rnein; yar askl dmenlerin alt


destekleri dorultusunda ya da askl dmenlerin st

En dk balastl su hatt (BWL) zerinde havaya ak

ksmnda) Snf III kullanlacaktr.

eitli mukavemet elemanlarnn malzemeleri, yapsal


elemanlarn kategorilerine bal olarak (KNCL, ANA ve

2.3.3

Lokal yap elemanlar iin malzeme seimi

ZEL) Tablo 3.10'da verilen snf I, II ve III'e karlk


gelenlerden daha dk kalitede olamaz. Havaya ak

2.3.3.1

Boyuna tekne yapsna ait olmayan lokal yap

elemanlar iin malzeme seimi genel olarak Tablo 3.9a

olmayan yaplarla, en dk balastl su hatt altndaki


yaplar iin 2.3.2 ve 2.3.3e baknz.

gre yaplabilir. Dvme elik veya dkme elikten yaplan


elemanlar iin 3 uygulanacaktr.

2.3.4.3

Her bir

malzeme snfnn kalite gerekleri,

kalnla ve tasarm scaklna bal olarak Tablo 3.11'de


belirtilmitir. tD<-55C olan tasarm scaklklar iin
malzemeler zel olarak incelenecektir.
TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-4
2.3.4.4

Snf III veya E/EH veya FH kalitesindeki her

K bodoslama, dmen boynuzu, dmen ve aft

bir levha srasnn genilii en az 800+5 L, maksimum

braketlerinin

1800 mm. olmaldr.

malzeme snflarna karlk gelenlerden daha dk

levha

malzemeleri,

2.3.3'de

verilen

kalitelerde olamaz.

Tablo 3.2

Genel olarak gemide kullanlan malzeme snflar ve kaliteleri

Yap elemanlar kategorisi

Malzeme snf / kalitesi

kincil:
1.
Birincil kategoriye ait olanlar dndaki boyuna perde levhalar
2.
Birincil kategoriye veya zel kategoriye dahil olanlar dndaki,
havaya ak gverte kaplamas
3. Borda kaplamas

- 0,4L gemi ortasnda Snf I


- 0,4L gemi ortas dnda A/AH kalite

Birincil:
1. Omurga sras dahil, dip kaplama
2. zel kategoriye ait olanlar hari mukavemet gvertesi kaplamas
3. Ambar az mezarnalar hari, mukavemet gvertesi zerindeki
yapsal elemanlarn srekli boyuna kaplamas
4. Boyuna perdenin en st sras
5. st borda tanknn dey sras (ambar az yan kirii) ve eimli en
st sras

- 0,4L gemi ortasnda Snf II


- 0,4L gemi ortas dnda A/AH kalite

zel:
1. Mukavemet gvertesindeki iyer sras (1)
2. Mukavemet gvertesindeki stringer levhas (1)
3. ift cidarl gemilerin, i cidar perdesi civarndaki gverte
kaplamas hari, boyuna perde zerindeki gverte kaplamas sras
(1)

- 0,4L gemi ortasnda Snf III


- 0,4L gemi ortas dnda Snf II
- 0,6L gemi ortas dnda Snf I

4.

Konteyner gemilerinde ve benzeri ambar az akl olan dier


gemilerde, kargo ambar az aklklarnn d kelerindeki
mukavemet gvertesi kaplamas

0,4L gemi ortasnda Snf III


0,4L gemi ortas dnda Snf II
0,6L gemi ortas dnda Snf I
Kargo blgesi iinde min. Snf III

Dkme yk gemileri, cevher gemileri, kombine tayclar ve


benzeri ambar az akl olan dier gemilerde, kargo ambar
az aklnn kelerindeki mukavemet gvertesi kaplamas
Cidar tipli svlatrlm gaz tankerlerinde sv ve gaz
kubbelerinin aklklarnn kelerindeki trank gvertesi ve i
gverte kaplamas

- 0,6L gemi ortasnda Snf III


- Kargo blgesinin geri kalannda Snf II

6.

Geniliinin tamamnda ift dibi bulunan ve boyu 150 m.den az


olan gemilerdeki sintine dnm levhas (1)

- 0,6L gemi ortasnda Snf II


- 0,6L gemi ortas dnda Snf I

7.

Dier gemilerdeki sintine dnm levhas (1)

- 0,4L gemi ortasnda Snf III


- 0,4L gemi ortas dnda Snf II
- 0,6L gemi ortas dnda Snf I

8.

Mezarna st levhas ve flenci dahil, 0,15 L.den daha uzun


boyuna ambar az mezarnas
Boyuna ambar az mezarnalarnn u braketleri ve gverte evi
geileri

5.

5.1

9.
(1)

0,4L gemi ortasnda Snf III


0,4L gemi ortas dnda Snf II
0,6L gemi ortas dnda Snf I
En az D/DH kalite olmaldr.

Gemi geometrisi nedeniyle snrlanmyorsa, Snf III olmas gereken her bir levha srasnn, 0,4 L gemi ortasndaki genilii
en az 800+5L [mm], en fazla 1800 mm. olmaldr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 3 Design Principles

3-5

Tablo 3.3 Tablo 3.4te belirtilen svlatrlm gaz tankerleri hari, boyu 150 mden byk ve tek mukavemet
gverteli gemiler iin minimum malzeme kaliteleri

Yap elemanlar kategorisi

Malzeme kalitesi

Mukavemet gvertesi kaplamasnn boyuna mukavemet elemanlar

- 0,4L gemi ortasnda B/AH kalite

Mukavemet gvertesi zerindeki devaml boyuna mukavemet

- 0,4L gemi ortasnda B/AH kalite

elemanlar
Dip ile mukavemet gvertesi arasnda devaml boyuna perde(ler)

- Kargo blgesi iinde B/AH kalite

bulunmayan gemilerin tek cidar levhalar

Tablo 3.4 Boyu 150 myi aan cidar tipli svlatrlm gaz tankerleri iin minimum malzeme kaliteleri (1)
Yap elemanlar kategorisi

Malzeme kalitesi

Boyuna mukavemete katlyorsa, Mukavemet gvertesinin


boyuna kaplamas
Trank gverte kaplamas
Mukavemet gvertesi
zerindeki Mukavemet
elemannn srekli boyuna
kaplamas

Gemi ortas 0.4L iinde B/AH Kalite


Gemi ortas 0.4L iinde Snf II

gverte kaplamas
Trank gvertesi ve i

Gemi ortas 0.4L iinde B/AH Kalite

gverte arasndaki boyuna


Mukavemet eleman
kaplamas
(1)Tablo 3.4, ekil 3.1de gsterildii gibi gverte dzenlemeleri bulunan cidar tipli svlatrlm gaz tankerlerine
uygulanr. Tablo 3.4, Mukavemet gvertesi zerinde ift gvertesi olan benzer gemi tiplerine de uygulanabilir..

ekil 3.1 Cidar tipli svlatrlm doal gaz tanker iin tipik gvde dzenlemesi

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

3-6

Section 3 Design Principles

Tablo 3.5 Boylar 250 m.den byk gemiler iin minimum malzeme kaliteleri
Yap elemanlar kategorisi

Malzeme kalitesi

Mukavemet gvertesindeki iyer sras (1)


- 0,4L gemi ortasnda E/EH kalite
Mukavemet gvertesindeki stringer sras (1)
- 0,4L gemi ortasnda E/EH kalite
Sintine dnm sras (1)
- 0,4L gemi ortasnda D/DH kalite
(1) Gemi geometrisi nedeniyle snrlanmyorsa, E/EH kalitesinde her bir levha srasnn, 0,4 L gemi ortasnda genilii en az
800 + 5 L [mm], en fazla 1800 mm. olmaldr.
Tablo 3.6 SOLAS XII/6.4.3e tabi tek cidarl dkme yk gemileri iin minimum malzeme kaliteleri
Yap elemanlar kategorisi

Malzeme kalitesi

Adi postann alt braketi (1) (2)


D/DH kalite
Borda kaplamas ile alt borda tank meyilli levhas veya
i dip kaplamasnn kesime noktasnn 0,125 altnda
D/DH kalite
ve stnde yer alan iki nokta arasnda yer alan (ksmen
veya tamamen) borda kaplamas (2)
(1) Alt braket ifadesi, borda kaplamas ile alt borda tank meyilli levhas veya i dip kaplamasnn kesime noktasnn 0,125
zerinde yer alan noktaya kadar olan, postalarn alt ksmlarnn gvdeleri ve alt braketlerin gvdeleri anlamndadr.
(2) Postalarn aral, tayc yaplar arasndaki mesafedir.
Tablo 3.7 Buz takviyeli gemiler iin minimum malzeme kaliteleri
Yap elemanlar kategorisi

Malzeme kalitesi

Levhalar iin buz takviye alanndaki borda kaplamas

B/AH kalite

Tablo 3.8 Levha kalnl ve malzeme snfna gre kullanlacak elik kaliteleri
Kalnlk (1) t [mm]
Snf

15

> 15
20

> 20
25

> 25
30

> 30
35

> 35
40

> 40
50

> 50
100 (3)

I
II
III

A/AH
A/AH
A/AH

A/AH
A/AH
B/AH

A/AH
B/AH
D/DH

A/AH
D/DH
D/DH (4)

B/AH
D/DH (4)
E/EH

B/AH
D/DH (4)
E/EH

D/DH
E/EH
E/EH

D/DH (2)
E/EH
E/EH

(1)
(2)
(3)
(4)

Yap elemanlarnn gerek kalnl


t > 60 mm. iin E/EH.
t > 100 mm. iin TL ile anlamaya varlacaktr.
Nominal akma gerilmesi ReH 390 N/mm2 iin, EH.
Tablo 3.9

Lokal yap elemanlar iin malzeme seimi

Yap eleman

Malzeme snf

Loa borusu, stern tp, boru dikmeler (3)


Kiri sisteminin gvdesi ve aln lamas, ambar kapaklar
Dmen yelpazesi (2), dmen boynuzu, topuk, k bodoslama, pervane
braketi

I
II (1)
II

(1) Normalize edilmi, normalize edilmi haddelenmi veya termo-mekanik haddelenmi sacdan souk kesilmi eleman ve
haddelenmi profil kullanlyorsa, malzeme snf I uygundur.
(2) 2.3.3.2'ye baknz.
(3) Soutulmu kargo ambarlar ile ilgili boru dikmeler iin Tablo 3.11 uygulanr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-7

Tablo 3.10 Dk scaklklara ak yaplar iin malzeme snflar ve kaliteleri

Yap elemanlar kategorisi

Malzeme snf
0,4L gemi
0,4L gemi ortas
ortas iinde
dnda

KNCL:
- Ak gverte kaplamas, genel
I
I
- BWL zerindeki borda kaplamas (5)
- BWL zerindeki enine perdeler (5)
ANA:
- Mukavemet gvertesi kaplamas (1)
- Boyuna ambar mezarnalar hari, mukavemet gvertesi stndeki
II
I
devaml boyuna elemanlar
- BWL zerindeki boyuna perdeler (5)
- BWL zerindeki st yan tank levhalar (5)
ZEL:
- Mukavemet gvertesindeki iyer levhas (2)
- Mukavemet gvertesindeki stringer levhas (2)
III
II
- Boyuna perdenin zerindeki gverte levhas (3)
- Devaml boyuna ambar az mezarnalar (4)
(1)
Byk ambar az aklklarnn ke levhalar zel olarak incelenecektir. Yksek yerel gerilmelerin olduu blgelerde
snf III veya E/EH kalite malzemeler kullanlacaktr.
(2)
250 m. den byk gemilerde, 0,4L gemi ortasnda E/EH kaliteden daha dk olamaz.
(3)
Genilii 70 m. yi aan gemilerde, gverte kaplamasnn en az 3 sras snf III olmaldr.
(4)
En az D/DH kalite olmaldr.
(5)
BWL = Balastl su hatt.
Tablo 3.11 Dk scaklklardaki snf I, II ve III iin malzeme kalitesi gerekleri

Levha kalnl
[mm]
t 10
10 < t 15
15 < t 20
20 < t 25
25 < t 30
30 < t 35
35 < t 45
45 < t 50

tD
-20 / -25 C
A / AH
B / AH
B / AH
D / DH
D / DH
D / DH
D / DH
E / EH

Levha kalnl
[mm]
t 10
10 < t 20
20 < t 30
30 < t 40
40 < t 45
45 < t 50

tD
-20 / -25 C
B / AH
D / DH
D / DH
E / EH
E / EH
E / EH

Levha kalnl
[mm]
t 10
10 < t 20
20 < t 25
25 < t 30
30 < t 35
35 < t 40
40 < t 50

tD
-20 / -25 C
D / DH
D / DH
E / EH
E / EH
E / EH
E / EH
FH

Snf I
tD
-26 / -35 C
B / AH
D / DH
D / DH
D / DH
D / DH
D / DH
E / EH
E / EH
Snf II
tD
-26 / -35 C
D / DH
D / DH
E / EH
E / EH
FH
FH
Snf III
tD
-26 / -35 C
D / DH
E / EH
E / EH
E / EH
FH
FH
FH

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

tD
-36 / -45 C
D / DH
D / DH
D / DH
D / DH
E / EH
E / EH
E / EH
FH

tD
-46 / -55 C
D / DH
D / DH
E / EH
E / EH
E / EH
E / EH
FH
FH

tD
-36 / -45 C
D / DH
E / EH
E / EH
FH
FH
FH

tD
-46 / -55 C
E / EH
E / EH
FH
FH

tD
-36 / -45 C
E / EH
E / EH
E / FH
FH
FH
FH

tD
-46 / -55 C
E / EH
FH
FH
FH

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-8

tD tasarm scakl, alma blgesindeki

2.3.4.5

3.

Dvme elik ve Dkme elik

gnlk ortalama hava scaklnn en dklerinin genel


ortalamas olarak alnacaktr (ekil 3.2ye baknz). Bu

Bu kurala tabi olan ba, k ve dmen bodoslamas ve

konuda aadaki tanmlar uygulanr:

dier yap bileenlerinin malzemesi olarak dvme ve


dkme elik iin TL Ksm 2, Malzeme Kurallar'ndaki

Genel ortalama

En az 20 yllk gzlemlerden elde

istekler geerlidir. Dvme ve dkme eliin ekme

edilen istatistiksel ortalama.

mukavemeti 400 N/mm 'den az olmayacaktr. Dvme ve

dkme elikler 2.3e gre seilmelidir. Buna gre


: Bir gn ve gecenin ortalamas.

Ortalama

mukavemet zellikleri yan sra salamlk gerekleri ve


kaynak edilebilirlie de dikkat edilmelidir.

En dk

: Bir yl sresince en dk.

4.

Alminyum Alamlar

4.1

Genel

4.1.1

Alminyum alamlarna ait zellikler TL

Ksm 2, Malzeme Kurallar gereklerini salamaldr.


5000 Serisi alminyum-magnezyum alamlar ya da
6000 Serisi alminyum-magnezyum-silisyum alamlar
kullanlr.
4.1.2

Dk scaklklarda alacak yaplarda ya

da bakaca zel amalar iin tasarlanm yaplarda


alamlarn kullanlmas TLnun iznine tabiidir.
4.1.3

Aksine bir hkm olmadka, alminyum


2

alamlar iin Young modl 70000 N/mm ve Poisson


oran 0,33 olarak alnr.
4.2

Kalptan

ekilen

(ekstrze

edilmi)

kaplama
4.2.1

Stifnerli

levha

olarak

kalptan

ekilen

malzemeler kalp ekme levha olarak kullanlabilirler.


ekil 3.2 Scaklk iin kullanlan genel tanmlar
4.2.2
Mevsimlik

snrl

seferler

iin,

iletim

sresinde

Uygulama genel olarak gverteler, blmel

perdeleri,

styaplar

ve

gverte

yaplaryla

snrlandrlmtr. Dier kullanmlar TL tarafndan durum

ngrlen en dk deer alnr.

bazl olarak izin verilebilir. .


2.4

Kalnlklar Dorultusunda Zorlanan Yap

Elemanlar

4.2.3

Kalptan ekilen kaplamalarda, stifnerlerin ana

gerilmeler
Kalnlk dorultusundaki yksek gerilmelerde, rnein;

dorultusuna

paralel

olacaklar

ekilde

dzenlenecektir.

fazla miktarda kaynak metali ieren tek tarafl veya ift


tarafl T kaynak balantlarnda, kaynak ekmesinden

4.2.4

dolay

arasndaki

meydana

gelen

gerilmelerde,

kalnlk

dorultusunda zelliini koruyan elikler kullanlmas

Kalptan ekilen kaplama ile birincil takviyeler

verilmelidir.

tavsiye edilir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

birletirmelere

zel

dikkat

ve

nem

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-9

4.3

Kaynakl birletirmelerin mekanik zellikleri

1, 2 =

Tablo 3.12ye baknz.

4.3.1

Kaynak ilemi srasnda aa kan s,

4.4.2

ki farkl Alminyum alamnn birbirine

yzey

sertletirme

yntemi

uygulanan

Alminyum

kaynaklanmas gerektiinde, blmeler iin malzeme


kaynakla

birletirilecek

Alminyum

alamlar (O/H111 koulu dnda kalan 5000 serisi) ile

faktr

sl ilemle sertletirilmi Alminyum alamlarnn (6000

alamlarndan hangisinin deeri bykse o seilir.

kAl

serisi) yerel olarak mekanik mukavemetini drr.


Tablo
5000

4.3.2

Serisi

Alminyum

alamlarnn

3.12

Kaynakl

yaplar

iin

Alminyum

alamlar

kaynakla birletirilmesinde O/H111 koulu geerlidir.


Kaynakl birletirmelerde yetersizliin ortaya kmas

Alminyum alamlar

Alminyum alamlar (O/H111

Rp0.2

Rm

koulu gereklemeden kaynakla

Rp0.2

Rm

durumunda, ok daha yksek malzeme dayanm

Souk ilem ile sertletirilme

zellikleri aranr.

uygulanmam Alminyum
alamlar (Kaynakla

6000

4.3.3

serisi

Alminyum

alamlarnn

kaynakla birletirilme zellikleri TL ile anlamaya


varlacaktr.
Malzeme faktr kAl

4.4.1

Alminyum alamlar iin malzeme faktr

kAl, aada verilen forml ile hesaplanr.

k Al =

birletirilmi alamlar )
Isl ilem ile sertletirilmi alamlar

Rp0.2

(6000 serileri) (1)

Rp0.2

0,6

235

Aklamalar:

'
R lim

(1) Yeterli bilginin olmad zamanlarda, 1 katsaysnn


deeri Tablo 3.13de tanmlanan metalrjik verim katsays
ya eit alnacaktr.

Burada,

gerekleen alamlar)
Souk ilem ile sertletirilmi

4.4

R lim

birletirilmelerinde O/H111 koulu

Rp0.2

kaynakl

durumunda

ana

metalin

(parent metal) minimum garanti edilen akma


gerilmesi

[N/mm ]

fakat

Rm

kaynakl

durumunda ana metalin minimum garanti


edilen

ekme

gerilmesinin

[N/mm

2]

Rp0.2 : Kaynaklanm alam malzemenin en dk akma


gerilmesi, N/mm2.
Rm : Kaynaklanm alam malzemenin en dk ekme
gerilmesi, N/mm2.

%70inden byk alnmayacaktr.


Tablo 3.13 Alminyum alamlar - Metalrjik verim
Rp0.2 =

1 Rp0.2

Rm

2 Rm

Rp0.2

=
=

katsays

Teslim koullarnda ana metalin minimum


2

garanti edilen akma gerilmesi [N/mm ]


Rm

Alminyum

Temper

En byk

alamlar

art

kalnlk [mm]

T5 veya

t6

0,45

T6

t>6

0,40

Hepsi

0,50

6005 A
(Ak kesitler)

Teslim koullarnda ana metalin minimum


2

garanti edilen ekme mukavemeti [N/mm ]

6005 A

T5 veya

(Kapal kesitler)

T6

6061 (Kesitler)

T6

Hepsi

0,53

6082 (Kesitler)

T6

Hepsi

0,45

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-10
5.

stenitik elikler

A,B

zin Verilen Gerilmeler ve Gerekli Kesit

1.1
zellikleri

Rp0,2 / Rm 0,5 oranna sahip stenitik elikler


uyguland yerde, %1 uzama snrndaki gerilme (Rp1,0),

Daha

zel onay ile boyutlandrma amacyla, %0,2 uzama

kirilerin, stifnerlerin ve dier yap elemanlarnn kesit

snr (Rp0,2) yerine kullanlabilir.

modlleri ve kesit alanlar hesaplanmas iin gerekli

ilerdeki

blmlerde,

postalarn,

kemerelerin,

formleri ve ayrca izin verilen gerilmeleri verilmitir. Bu


6.

Dier Malzemeler ve rnler

6.1

Dkme

gerilmeler, bu elemanlarn boyutlandrlmasnn dorudan


mukavemet hesab ile yaplmasnda kullanlabilir.

demir

yaplmasna

izin

verilmi

paralar, bakr ve bakr alamlarndan yaplm rnler,

Prensipte, gerekli kesit modl ve gvde alan, profilin

perinler, apalar, zincir kablolar, kreynler, direkler,

baland levhaya paralel bir eksene gredir

bumbalar, bumba destekleri, donanmlar ve elik halatlar


gibi dier malzemeler ve rnler TL Ksm 2, Malzeme

Piyasada kullanlan ve levhaya dik olarak balanan

Kurallarnda, verilen gereklilik ve istekleri salamaldr.

profillerin levha ile birlikte kesit modlleri ilgili tablolarda


verilmektedir.

6.2

Bu blmde yer alan kurallar plastik veya

baka zel tr malzemelerin kullanm iin geerli

Stifnerlerin ve kirilerin gvdelerinin, kaplamaya dik

deildir. O tr malzemelerin kullanlmasnn gerektii

olarak balanmad hallerde (rnein; ba taraftaki

durumlarda her bir durum iin ayr ayr olmak zere

kuruzlu blgedeki postalarn d kaplamaya baland

TLnun onayna bavurulmaldr. TL bu gibi durumlarda

hal), kesit zellikleri (atalet momenti, kesit modl ve

kullanlacak malzemelerin zelliklerinde aranlacaklar ile

kesme alan) kaplamaya paralel bir eksene gre

ilgili her trl hakkn sakl tutmaktadr.

belirlenmelidir.
kullanlacak

Balbl lamalar ile normal lamalarn kesit modlleri; ""

malzemenin de TL Malzeme Kurallarnda belirtilenlere

gvde ile profilin baland levha arasndaki daha kk

uygun olmas gerekir.

olan a olmak zere, dey olarak bal haldeki kesit

6.3

Kaynakla

birletirme

iin

modlnn sin ile arplmas suretiyle hesaplanabilir.


6.4

Kural olarak pik demir, dvme demir ve

kresel ferritik/ perlitik paralardan oluan grafit demir

Not:

dkm paralar sadece ikincil neme sahip dk

Balbl lamalar ile normal lamalar iin, 'nn 75 eden kk

gerilmeye maruz elemanlarda kullanlabilirler.

olmas durumunda deeri dikkate alnr.

Adi demir dkm paralar pencereler ya da

Ayrca, 10. numaral maddeye gre ilave gerilmelerin

lumbuzlarda kullanlamaz. Yksek kalite demir dkm

olutuu asimetrik profillerde, gerekli kesit modl,

paralarnn kullanm TL ile durum bazl olarak

profilin tipine bal olan ksp faktr kadar arttrlmaldr.

deerlendirilecektir.

(10.'a da baknz.)

6.5

1.2
B.

Yapsal Ayrntlar

1.

Genel

Yanal Basn Etkisindeki Levhalar

lerdeki blmlerde yan basn etkisindeki levhalar iin


verilen boyutlandrma formlleri, kenar oran b/a 2,24
olduu kabul edilen dz levhalar iin geerlidir.
Bu blm, daha sonraki blmlerde verilen formllerin
kullanlabilme esaslarn ve tariflerini olduu kadar,

Eilmi levha panelleri ve/veya kenar oran b/a

yapsal ayrntlar kapsayan uyarlar da ierir.

2,24'den kk olan levha panelleri iin, kalnlk aada


gsterildii gibi azaltlabilir:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

2.3

t = C a p k f 1 f 2 + tK

f1

= 1-

st ve alt tabann tek bir kalitedeki yksek

mukavemetli elikten yaplmas halinde, bunlarn z

Sabit (rnein; C = 1,1, tank levhalar iin)

3-11

dey uzantlar aadaki deerlerden az olamaz:


z

e (1 - n k)

Gemi orta kesit tarafsz ekseninin gverte

2r
f1min

= 0,75

f2

f2max

= 1,0

Erilik yarap [m]

W(a) / W

Levhann kk kenarnn uzunluu, [m]

W(a)

Gverteye veya dibe gre gerek kesit modl.

Levhann byk kenarnn uzunluu, [m]

Gverteye veya dibe gre kural kesit modl.

Tasarm yk, [kN/m ]

tK

Korozyon artm (9a baknz)

kenarndan

1,1 - 0,5 (a/b )

uzakl.

veya

kaide

Mukavemet

hattndan

gvertesi

olan

zerinde

devaml boyuna yap elemanlar olan gemiler


iin Blm 6, C.4.1'e baknz.

ki ayr kalitenin kullanld hallerde, gerilmelerin Blm


6, C.1'de belirtilen izin verilen gerilmeleri amamas
salanmaldr.

Yukarda verilen forml, Blm 14'e gre buz basnc

3.

Desteklenmeyen Boy

3.1

Stifnerler, postalar

altndaki levhalara ve Blm 7'ye gre belirlenen


boyuna

posta

sistemindeki

borda

kaplama

levhalarna uygulanmaz.
Stifnerlerin desteklenmeyen boylar, desteklendii iki
Teknenin st ve Alt Taban

2.

kiriin arasndaki stifner boyu veya u balants


(braketleri) dahil boylardr.

Btn devaml boyuna yap elemanlarndan

2.1

mukavemet gvertesinin kenarnn altnda zo'a kadar

Posta arasnn ve desteklenmeyen boyun normalde

olanlar st taban, kaide hattnn stnde zu'ya kadar

geminin merkez hattna paralel dey bir dzlemde

olanlar ise alt taban olarak kabul edilir.

llecei kabul edilir. Ancak, eer geminin bordas bu


dzleme gre 10den fazla a yapyorsa, posta aras

st ve/veya alt tabann, normal gemi yapm

2.2

eliinden yaplmas halinde dey uzants zo= zu =

ve desteklenmeyen boy geminin bordas boyunca


llecektir.

0,1H alnr.
Eimli postalarn gerek boyu yerine, mesnet noktalar
Mukavemet gvertesinin zerinde boyuna devaml yap

arasndaki kiri boyu alnabilir.

eleman olan gemilerde, H yerine sanal (fiktif) derinlik


3.2

Ondle Perde Elemanlar

H = eB + eD'
Ondle perde elemanlarnn desteklenmeyen boylar,
kullanlacaktr. Burada,

dip veya ilgili gverte arasndaki boylar ile, dey veya


yatay kirilerin arasnda kalan boylardr. Ondle perde

eB

Gemi orta kesiti tarafsz ekseni ile, kaide hatt

elemanlarnn baland rijitlii nispeten kk kutu

arasndaki uzaklk [m].

eklindeki elemanlarn derinlii, hesaplamada aksi


gsterilmedike, desteklenmeyen boy ierisine alnr.

e'D

Blm 6, C.4.1'e baknz.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 - Tasarm Esaslar

3-12
Enine ereveler ve Kiriler

3.3

Enine erevelerin ve kirilerin desteklenmeyen

1,2 Flensiz braketler iin

0,95, Flenli braketler iin

k1

= A.2.2 ye gre, profil iin k malzeme faktr

tK

9a gre korozyon artm

Kk profilin kesit modl, [cm ]

tmin

5,0+ tK [mm]

tmax

Kk profilin gvde kalnl , [mm]

boylar u balantlarnn tipine bal olarak ekil 3.3'e


gre saptanr.

ekil 3.3 , Desteklenmeyen boy


Tanklar iersindeki braketlerin kalnlklar Blm 12, B.2
Baz zel durumlarda, kiriin desteklenmeyen boyunun

Blm 27 ve Blm 28te verilen tmin kalnlklarndan az

tespitinde, baland kiriin rijitlii gz nne alnr.

olamaz.

U Balantlar

4.

Braketlerin dal uzunluu, aada verilen

4.2.3

deerden az olamaz:
Tanmlar

4.1

= 46,2 3

Kemerelerin, stifnerlerin ve kirilerin boyutlandrlmasnda

U balantlarnn "Ankastre" olduu, rnein stifnerlerin


olarak

dier

elemanlara

braketler

[mm]

min = 100 mm.

"Ankastre" ve "Basit Mesnet" terimleri kullanlacaktr.

rijit

W
k 2 ct
k1

vastasyla

balanmas veya destek olan kirii delerek gemesi

ct = t / t a
ta

Braketin fiili kalnl, [mm]

halinde kabul edilir.


ta t (4.2.2ye gre)
"Basit Mesnet" olduu, stifner sonlarnn kesilmi olmas
veya stifner sonlarnn sadece kaplamaya balanmas

4.2.2 ye baknz

k2

= A.2.2ye gre, braket iin k malzeme faktr.

halinde kabul edilir. Ayn zamanda 4.3'e baknz.


4.2

Braketler
Dal uzunluu , kaynakl birletirme boyudur.
Braketlerin boyutlar, profillerin gerekli kesit

4.2.1

modllerine
profillerin

gre

birbirleri

belirlenir.
ile

Kesit

modlleri

balanmalarnda

farkl

Not:

braketlerin

boyutlandrlmalar iin genellikle kk profil esas

Bu deerden farkl dal uzunluu durumunda, braket kalnl,

alnr.

burkulmaya kar yeterli gvenlik bulunmas esas alnarak


yaplacak hesaba gre belirlenecektir.

4.2.2

Braket kalnlklar aadakilerden az olamaz.


4.2.4

t = c

W / k1 + t K , [mm]

Kaynak balantsnn diki kalnl Blm 20

B.4.e gre belirlenir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

B
Flenli

4.2.5

braketlerin

kullanlmasnda,

flen

3-13

Uyar:

genilii aadaki formlle hesaplanr:


Ondle perde elemanlarnn gvde eritleri ile ayn hizada
mesnet profilleri ya da benzeri elemanlar konulamyorsa, bu

b = 40 + W/30 [mm]

gvde eritleri, ankastre momentinin iletilmesi amal destek


b, 50 mm. den az alnmaz, 90 mm. den fazla alnmasna

noktasndaki kesit modl hesabna katlamazlar.

da gerek yoktur.
Blm 11, B.3,3te belirtilen formlden farkl olarak ondle
Stifnerlerin Ularnn Al Kesilmesi

4.3

elemann kesit modl aadaki formle gre belirlenir.

Stifnerler tarafndan tanan kaplama kalnl, aada

W = t b (d + t) [cm3]

verilen kalnlktan az olmadnda stifner sonlar al


olarak kesilebilir:

5.

Levha Kaplamann Etkin Genilii

t = c

5.1

Postalar ve Stifnerler

p a ( - 0,5 a) / R eH , [mm]

Genel olarak; posta ve stifner aralklar kaplama


2

Tasarm yk, [kN/m ]

levhasnn etkin genilii olarak alnabilir.

Stifnerlerin desteklenmeyen boyu, [m]

5.2

Boyuna Kiriler

Stifner aras mesafe, [m]

5.2.1

Enine

erevelerin

ve

boyuna

kirilerin

kaplama levhalarnn em etkin genilii, ykleme ekline


ReH

A.2.2ye gre levha malzemesinin, st akma

gre Tablo 3.14'de verilmitir.

snrnn en dk anma deeri, [N/mm ]


Tablo 3.14 Enine erevelerin ve boyuna kirilerin
c

15,8

etkin genilii, em

su geirmez perdeler ve Blm 5,

D.8'de belirtilmi p2 ile yklenmi olan tank


/e

em1/e

em2/e

perdeleri iin.
c
4.4

19,6

dier yap elemanlarnda.

0,36 0,64 0,82 0,91 0,96

0,98

1,00

1,0

0,20 0,37 0,52 0,65 0,75

0,84

0,89

0,9

Kiri zerinde uniform dal yk veya 6 adetten az

Ondle Perde Elemanlar

olmayan eit aralkl tekil yklerin bulunmas halinde

Ondle perde elemanlarnn altna mesnet kuvvetinin


aktarlmasn salamak zere mesnet profilleri, kiriler
ve dekler tertiplenir. Bunlar perdelerin aln levhalar
byunca dorusal olarak yerletirilir.

em1 alnr.
Kiri zerinde 3 veya daha az tekil ykn bulunmas
halinde em2 alnr.
Ara deerler interpolasyon ile elde edilebilir.

= Eilme momenti erisinin sfr deerine sahip


olduu noktalar arasndaki uzaklktr. Yani kiriin
basit mesnetlenme durumunda desteklenmeyen
boy,

kiriin

her

iki

ucu

ankastre

ise,

desteklenmeyen boyun %60'dr.


ekil 3.4 Ondle perde destekleri

e =

Tanan levha genilii olup, yan yana iki


desteklenmeyen
uzaklktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

alan

merkezleri

arasndaki

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-14

Aln lamalarnn simetrik olmamas veya tek tarafl

edilen btn boyuna elemanlar, en az kurallarda

konulmu olmas durumlar iin, zel hesap istenebilir.

istenildii kadar gemi ortasna uzanmal ve nihayet kural


kalnlklarna kadar tedricen azaltlmaldr (bkz. Blm 6).

Kaplama levhalarnn etkin kesit alanlar aln

5.2.2

levhasnn kesit alanndan kk olamaz.

7.1.2

Boyuna

elemanlarn

mukavemetinin

ani

deiikliklerinden mmkn olduu kadar kanlmaldr.


5.2.3

Basma gerilmeleri etkisindeki stifnerlerin ve

kirilerin baland levhalarn etkin genilii, C'ye gre

Deiik boyutlara sahip boy elemanlarnn birbirlerine


balanmasnda tedrici gei salanmaldr.

belirlenebilir. Fakat hi bir durumda 5.2.1'de belirlenmi


olan deerden daha byk olarak alnamaz.

Boyuna tekne yapsnn bir eleman olan boyuna


devaml ambar az mezarnalarnn yapmna, yukarda

5.3

belirtilen

Konsol Kemereler

anlam

dorultusunda

zel

dikkat

gsterilmelidir.
Her postaya konsol kemere konulduunda, kaplama
levhasnn etkin genilii posta aras kadar alnr.

7.1.3

Boyuna perdelerin veya devaml boyuna

duvarlarn
Konsol kemerelerin posta aras uzaklndan daha

nihayetlerine

uygun

gei

braketleri

konulmaldr.

byk aralklarla yerletirildii yerlerde, kaplamann


etkin genilii, kuvvetin etki noktasnn ilgili kesite

7.2

Enine ereveler ve Boyuna Kiriler

7.2.1

Enine ereveler ile boyuna kirilerin ayn

uzakl kadar alnr. Bu deer, konsol kemereler


arasndaki uzaklktan fazla olmamaldr.

dzlem
6.

Gverte

Derin

Kemerelerinin

ve

Kirilerinin Rijitlii

zerinde

birbirlerine

balanmasnda

mukavemetlerindeki byk farklardan kanlmaldr.


Kk olan kiriin gvde derinlii genellikle byk
olannn % 60'ndan daha az olamaz.

Gverte

derin

kemerelerinin

ve

kirilerinin

atalet

momenti aada verilen deerden az olamaz.

7.2.2

Deiik boyutlu aln lamalarnn birbirlerine

balanmalarnda boyutlarn azalmalar tedrici olmaldr.


4

= c W [cm ]

Genellikle, azalma eimi 1/3' amamaldr. Kesime


yerlerinde aln lamalarna etkiyen kuvvetlerin tam olarak

= 4,0, eer her iki u basit mesnetli ise

geii salanmaldr.

= 2,0, eer tek u ankastre ise

7.2.3
lamalar

= 1,5, eer her iki u ankastre ise

= Sz konusu yapsal elemann kesit modl,

Etkiyen
krklk

kuvvetlerin

aktarlmas

noktalarnda

iin

Desteklenme ekil 3.5'de gsterildii gibi yaplr.

[cm ]

= Sz

konusu

yapsal

elemann

destek-

lenmeyen boyu, [m]


7.

Boyuna ve Enine Elemanlar

7.1

Boyuna Elemanlar

7.1.1

Orta kesit modlnn hesaplanmasna dahil

ekil 3.5

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

aln

desteklenmelidir.

Konsol kemerelerin aln lama destei

Blm 3 Tasarm Esaslar

B
Krkln

7.2.4
takviye

olduu

edilmesinden,

yerin

aada

stifner konularak
belirtilen

3-15

n3

= 3 takviye iin radyal stifner konulmam ise,

n3

= 1500 takviye iin bir tane radyal stifner

artlarn

salanmas durumunda vazgeilebilir:

konulmu ise,

a p

be

[N/ mm ]

bf

= 3000, ekil 3.6 (a)'ya gre takviye iin iki

n3

veya daha fazla radyal stifner ya da tek


a

= Krkln olduu blgede aln lamasnda var

krklk stifneri konulmu ise,

olan gerilme, [N/mm ]


4

= Aln lamas iin izin verilen gerilme, [N/mm ]

bf

= Aln lamasnn genilii, [mm]

be

= Aln lamasnn etkin genilii, [mm]

ekil 3.6 (b)'e gre bir stifner konulmu ise.


3 n3 3000

be = tw + n1 [tf + c(b - tf)] [mm]


tw

= Gvde kalnl, [mm]

tf

= Aln lamasnn kalnl, [mm]

b =

n3

= d - 8
tf

= Stifnerin krklktan itibaren mesafesi, [mm]

( b f - t w ) [mm]

n1
c=

b t /R t n
f
f

2
2

n3 tf
2

cmax

= 1,0

= () olarak krklk as, ekil 3.6'ya baknz

max

= 45

ekil 3.6 Tipik stifnerlerin eilmi veya krlm aln


lamalar

= Eilmi aln lamasnn erilik yarap, [mm]

= tf krlm aln lamas iin

Krklktaki kaynak dikiinin yorulma mukavemetinin


kant

iin,

tf

kalnlndaki

aln

lamasndaki

gerilmesine bal KS gerilme ylmas faktr (ekil


n1

= 1 simetrik olmayan aln lamalar (tek tarafl)

n1

= 2 simetrik olan aln lamalar

n2

= 0 braketlerle desteklenmeyen aln lamalar

3.6'ya gre 2 < 35), aadaki ekilde hesaplanabilir


ve Tablo 3.32'deki Tip No. 5'e gre incelenebilir:

n 2 = 0,9

(b - t f )
R tf

1,0 ok gvdeli kirilerin aln


lamalar iin

KS

6 n4

tan t f 1 2
= t f 1 +
2

tf 1

1 + tf

tf 1

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-16

n4 = 7,143

- 0,51 4

tf

0,5

7.2.7

d
>8
tf

iin

+ 0,125

Hafifletme delikleri, deliin kenarndan aln

lamasna olan uzaklk, 0,3 x gvde levhas derinliinden


az olmayacak ekilde tertiplenmelidir.

> 1,35 iin

tf

tf

1.35

Gvde

levhalarnda

byk

kesme

kuvvetlerinin bulunduu yerlere, mmkn olduu kadar

0,25 iin

tf

tf

7.2.8

hafifletme delikleri almamaldr.


7.3

Krklklar (Genel)

Kaynak dikii ekil 3.7'ye gre oluturulmaldr.


Krkl yap elemanlarnda, kuvvetlerin krklklara dikey
Stifner boyutlar iin (yol gsterme);
kalnlk:

olarak aktarld hallerde, krk noktalar yeterli seviyede


desteklenmelidir. rnein; i dipteki krklklar, dekler,

a
t b = t f 2 sin
p

boyuna kiriler veya perdelerle desteklenmelidir.


Boyuna perdeler veya gverteler gibi boyuna yaplarda,

ykseklik:

h = 1,5 b

iki aln kaynakl levhadan oluan bir krklk varsa,


krklk, birletirmenin bulunduu yerin dndaki bir

7.2.5

Aln lamalarnn devrilmelerini nlemek iin

yerden desteklenecektir. Destekleyici yapnn minimum

uygun ve gereken yerlere stifnerler veya triping

mesafesi, en az aadaki gibi olacaktr:

braketleri konur. Bu triping elemanlar arasndaki uzaklk

(ekil 3.7ye baknz),

12 bf yi aamaz (bf = Aln lamas genilii).

25 +
7.2.6

Gvde

levhalar,

burkulmay

nleyecek

ekilde desteklenmelidir (C'ye baknz).

ekil 3.7 Krklklarn kayna ve desteklenmesi

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

tf
2

50

[mm]

Section 3 - Design Principles

3-17

Dkme yk gemilerinin i dip ile alt borda tank meyilli

Baz aklk tipleri ile ilgili entik faktrleri ekil 3.9 ve

kaplamas arasndaki krklkta deklerdeki kaynak

3.9'da verilmitir

gei delikleri kapatma sac veya insert sac ile


kapatlmaldr. ekil 3.8'e baknz.
Her iki zm iin de i dibe ve dip kiriine tam
nfuziyetli kaynak gereklidir.

ekil 3.9 Yuvarlatlm aklklar iin Kt entik faktr


Bunlar tek eksenli veya iki eksenli normal gerilmeli
durumlara uygulanr.
ekil 3.8 dibin krklklar

Boyuna ve kesme ykleri nedeniyle oluan birleik


gerilmelerde,

entik Gerilmelerinin Deerlendirilmesi

8.

keleri

yuvarlatlm

dikdrtgen

aklklarn maksimum Kmaks entik gerilmesi yaklak


olarak aadaki ekilde hesaplanabilir:

Gverte aklklarnda, duvarlarda, ambar kelerinde,


kiriler

ve

benzer

elemanlardaki

serbest

levha

Kmax = + K tv 1 + 3 1

kenarlarnda lineer elastik malzeme davran iin


deerlendirilen k, entik gerilmesi aadaki kriteri

1 = ekme gerilmesi ise

genel olarak salayacaktr.


2

= K tv 1 + 3 1

K f ReH

1 = basma gerilmesi ise


1.1 normal tekne yapm elii iin

= 0,9 yksek mukavemetli elik iin

Ktv

m,c

ekil 3.11e gre parametreler

, a

Akln boyu ve ykseklii

Kesitin brt alanyla ilgili kesme gerilmesi

Kesitin brt alanyla ilgili boyuna gerilme

= 0,8 yksek mukavemetli elik iin


2

(ReH = 355 N/mm )


f

Edeer gerilme iin entik faktr

= m +c

(ReH = 315 N/mm )


f

= 0,73 yksek mukavemetli elik iin


2

(ReH = 390 N/mm )


Eer

levha

kenarlar

entiksiz

ve

(akln boyu ynnde)

keleri

yuvarlatldysa, k entik gerilmesinin %20 fazlasna


msaade edilebilir.

Yuvarlatlm ke yarap

D'ye uygun olarak yaplm bir yorulma mukavemeti

Kk boyun, ke yarapna oran (/r veya

analizi sz konusu ise, gerilmelerde ek artma msaade


edilebilir.
TRK LOYDU - TEKNE - 2014

a/r)

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-18
min

t' 10,0 mm. iin, tk = 1,5 mm.

t' > 10,0 mm. iin, tk =

Not:

+0,5 mm., maks.3,0 mm.

entik faktrnn ve edeer gerilmenin daima pozitif olmas


nedeniyle 1in iareti 4 kedeki gerilme bileenlerinin en

0,1 t

t'

= Korozyon pay tK y iermeyen kural kalnl,

olumsuz bilekesini ifade eder. Sadece kesmeden oluun bir

[mm]

yk, zt kelerde iki pozitif ve iki negatif eit iddetli entik


gerilmelerine yol aar.

A.2.2ye gre malzeme faktr

entik gerilmelerinin kesin hesab, sonlu elemanlar

9.2

metodu ile mmkndr.

dk tK deerleri, Tablo 3.15'te verilmitir.

Yorulma hesaplar iin, aklklarn geometrisi nedeniyle

Korozyondan korunma iin Blm 22'e baknz

Belirli blgelerdeki yapsal elemanlarn en

gerilme artlar dikkate alnmaldr. (bkz. Tablo 3.32).


9.3

Konteyner gemilerindeki kutu kirileri ve

Not:

benzeri mahaller gibi kuru blmlerde korozyon pay 1,0

Bu entik faktrleri zerinde sadece gerilme ve ekil

mm. den az olmamak zere, tK =

deitirme ynnden birbirleri ile alakas olmayan kiriler

en fazla 2,5 mm. dir.

0,1 t'

dr. Bu deer,

iin kullanlabilir.
9.4
9.

Korozyon Paylar

9.1

Daha

sonraki

blmlerde

Ambar kapaklar ve ambar mezarnalar ile

ilgili korozyon paylar Blm 15e gre hesaplanacaktr.


verilen

kural

boyutlar, aada gsterilen tk korozyon paylarn da


ierir:

ekil 3.10 Keleri yuvarlatlm dikdrtgen aklklar iin entik faktr Kt (solda tek eksenli gerilme durumu,
sada iki eksenli gerilme durumu).

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 3 - Design Principles

3-19

ekil 3.11 Birleik boyuna ve kesme gerilmeleri ile ykl dikdrtgen aklklarn, entik faktrlerinin hesab iin
m ve c parametreleri

Tablo 3.15 Minimum korozyon paylar

p a f [kN], p [kN/m ] yknn dzgn


yayl olmas durumunda

tK min
[mm]

Blge
Havaya ak gvertenin tankn st snrn
meydana getirdii balast tanklarnda, tank
stnden 1,5 m. aaya kadar olan blgedeki
(1)
Havaya ak gvertesinin tankn st snrn
meydana getirdii petrol kargo tanklarnda,
tank stnden 1,5 m. aaya kadar olan
blgede. Petrol kargo ve yakt tanklarnn tm
yatay yapsal elemanlar
Esnek olarak monte edilen gverte evlerinin
altndaki gverte kaplamas

2,5

= Flencin desteklenmeyen boyu, [m]

tf, b1, b2 = ekil 3.12de gsterildii gibi Flen boyutlar,


[mm]
b1 b2

2,0
Wy

Etkin levha geniliini de iermek zere,


profilin y-y eksenine gre alnm kesit

3,0

modl [cm ]

(1)
tK = 2,5 mm., dkme yk gemilerinin st borda
tanklarndaki tm yapsal elemanlar. Kepe darbelerine
maruz kalan boyuna perdelerde, "G" ek klas iareti verilen
hallerde korozyon pay tK=2,5 mm. dir.

Wz

= Flenci ve gvdenin yarsn ieren profil


ksmnn, z-z eksenine gre alnm kesit
3

modl [cm ], (balbl profiller edeer L


profillere dntrlebilir).

10.

Simetrik Olmayan Profillerdeki Ek Gerilmeler

10.1

Yorulma

Mukavemeti

Analizi

iin

lave

Yk cinsine, profilin gvdesinin rijidliine,


profilin boyuna ve mesnet cinsine bal faktr.

Gerilmeler
Her iki ucu da bal ve sabit alan yk altnda olan
Simetrik olmayan profillerde meydana gelen ek gerilme
h, aadaki forml yardm ile hesaplanabilir.

h =
Q

birlikte; rnein; tankerlerdeki boyuna postalar iin

Q f t f
(b2 - b2) [N/mm2 ]
c W y Wz 1 2

= Desteklenmeyen

boy

f,

profillerde, ilk yaklam olarak c=80 alnabilir. Bununla


hassas bir hesaplama gerekebilir.
Bu h ek gerilmesi, tekne kiriinin eilmesinden ve lokal

boyunca

profilin

gvdesine paralel olarak etkiyen yk, [kN]

eilmelerden
eklenecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

kaynaklanan

gerilmelere

dorudan

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-20

B,C

Dairesel

1.3

veya

oval

menholler

alm

stifnerlerle desteklenmi levha panelleri zel durumlar


olarak ele alnacaktr.
1.4

Tekne burkulma mukavemeti, FEM (Sonlu

Elemanlar Metodu) gibi direkt hesap yntemleri ile


belirlenecektir. Her bir durum iin kullanlan veriler,
modelleme yntemi ve bulgular TLna onay iin
sunulacaktr.
bavurulurken,
ekil 3.12 Simetrik olmayan profil
10.2

Bu

tr

Blm

hesaplama
4de

yntemlerine

bahsedilen

istek

ve

nerilerin de karlanmas gereklidir.

Kesit Modulnn Dzeltilmesi

1.1e gre gerekli olan kesit modul W y, Tablo 3.16daki

2.

Semboller ve Tanmlar

2.1

Levhalar

ksp faktr ile arplacaktr.


s

Panel levhann ksa kenar, [m]

Panel levhann uzun kenar, [m]

tK

Korozyon iin standart azaltma deeri, [mm]

Tablo 3.16 ksp artrm faktr

Profil tipi

ksp

Lamalar ve simetrik T-profiller

1,00

Hollanda profili

1,03

Asimetrik T-profilleri

b2

0,5

b1
Haddelenmi profiller (L-kebentler)

1,05

(Tablo 3.17ya baknz).


ta

Tablo 3.17de kullanlan kaplama, stifner


flenci ve gvde kalnlklar

1,15

C.

Burkulma Deerlendirmesi

1.

General

1.1

Bu blm; boyuna elemanlarn ve levha

panellerin burkulma deerlendirilmesi iin uygulanr. Bu

ta - tK, Levhann net kalnl [mm],

Yarm dalga says, Tablo 3.18e baknz.

Tablo 3.18e baknz.

Tablo 3.17 Korozyon iin standart azaltma

blmdeki burkulma gerilmesi sakin su, dalga eilme

Yap

momenti ve kesme gerilmeleri dizayn deerlerinin


oluturduu tekne kirii basma ve kesme gerilmelerinin
levha ve boyuna elemanlarnn burkulma incelemesi ile
ilgilidir.
1.2

Burkulma gerilme istekleri 90 m ve daha

uzun gemilerin 0,4L gemi ortas iin uygulanr. 90 mden


kk

ve

0,4L

dndaki

blgelerde

deerlendirmesi zel olarak ele alnr.

burkulma

Standart azaltma deeri tknn hesapland

tK
[mm]

Snr
deerler
min-maks
[mm]

Kuru yk tayan blmeler


0,05 ta
0,5 1
Bir taraftan balast suyuna ve/veya
sv yke maruz blme (1)
Bir taraftan balast suyuna ve/veya
sv yke maruz blme (2)
0,10 ta
2-3
Her iki taraftan da balast suyuna
ve/veya sv yke maruz blme(1)
Her iki taraftan da balast suyuna
0,15 ta
2-4
ve/veya sv yke maruz blme (2)
(1) Yatayla 25o veya daha byk asal eime sahip
yzeyler ya da dey yzeyler.
(2) Yatayla 25 den kk asal eime sahip yzeyler ya
da dey yzeyler.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

C
Tablo 3.18 Yarm dalga says

hw

3-21

Gvde ykseklii [mm], (ekil 3.13 ve Tablo


3.19a baknz).

K aral

* Cl
6
K
=
10

4
EI w

(m 1)2 m 2

k p Et 3
1.33k h t 3
p w

3s1 +

1000st 3w

bf

Tablo

3.17de

= Flen genilii [mm] ,(ekil 3.13 ve Tablo


3.19a baknz).

.
.

tf
2

K (m + 1) m

Flen kalnl [mm], Tablo 3.17de belirtildii


gibi korozyon iin standart azaltma pay

dikkate alnm (ekil 3.13 ve Tablo 3.19a

10 3 burada,
kp = 1 a

baknz)

Ep

C desteklenmi levha panelinin ortaya koyduu yay


katlk (esnemezlik) katsays.
kp 0dan daha kk alnamaz.. Balbl levhalar,
profiller ve yuvarlatlm keler iin kp deeri
0.2den az alnamaz.
Ep Tablo 3.20ye gre desteklenmi levhalarn kritik
elastik burkulma gerilmesidir.
hw , tw ve Iw iin, 2.2ye, a,,iin 2.3e.baknz.

2.2

[mm],

3.19a baknz)

400 K 900

5
.
.

kalnl

pay dikkate alnm (ekil 3.13 ve Tablo

144 K 400

Gvde

belirtildii gibi korozyon iin standart azaltma

36 K 144

0 K 4
4 K 36

*C =

tw

Aw

Gvde alan hw fw

Af

Flen alan bf tf

2.3
a

Gerilmeler
=

Hesaplanan

boyuna

basma

gerilmesi

[N/mm ],
2

Boyuna elemanlar

Kritik basma burkulma gerilmesi, [N/mm ]

Boyuna elemanlar aras uzaklk [m],

Elastik (Euler) basma burkulma gerilmesi,


2

[N/mm ]
s
A

=
=

Profiller arasndaki boluk, [m]


2

Malzemenin akma gerilmesi, [N/mm ]

Hesaplanan kesme gerilmesi [N/mm ]

Kritik kesme burkulma gerilmesi, [N/mm ]

Tablo 3.17ye gre kalnl hesaplanan levha


flenci dahil boyuna elemanlarn en kesit

alan, [cm ],
Ia

Tablo 3.17ye gre kalnl hesaplanan levha


flenci

boyuna

dahil

elemanlarn

atalet

Elastik (Euler) kesme burkulma gerilmesi,


2

momenti [cm ],
IP

[N/mm ]

= O noktasna gre stifnerin polar atalet momenti,

= Malzemenin kesme Yield gerilmesi, [N/mm ]

[cm ], (ekil 3.13 ve Tablo 3.19a baknz).


It

= Stifnerin St. Venant atalet momenti, [cm ],


(ekil 3.13 ve Tablo 3.19a baknz).

Iw

= O noktasna gre stifnerin dilimsel (sectorial)


6

atalet momenti [cm ],


3.19a baknz).

(ekil 3.13 ve Tablo


ekil 3.13 Tipik boyuna stifnerlerin ana boyutlar

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-22

Tablo 3.19 Atalet Momentleri


Profil

Balbl ve flenli profiller

Lama
3
w

2
w
4

h .t w
3.10 4

h w .t 3w
3.10 4

c a

A w .h
Ae
+ f4
10
3.10

levhalar

A w .t
t
1 0,63 w +
hw
3.10
A f .t f2
3.10 4

tf

1 0,63 b f

Balbl ve kebent
profiller:

= Hesaplanan eilme gerilmesi, (Tablo 3.24e

Levha panellerinin Tablo 3.21 de verilen c

4.2

kritik kesme burkulma gerilmesi aadaki lt


salamaldr.

b3f .t f .ef2
12.106

= 1.1 boyuna elemanlar iin

2
f

T- profiler iin

3
w

baknz).

A f .e .b A f + 2.6A w
12.10 6 A f + A w
2
f

= 1 levhalar ve boyuna elemanlarn gvde

2
w
4

tw

1 0,63 h
w

36.10

burada,

2
f

c a
burada,

2.4

Malzeme zellikleri
a

Young modul

2.06 10 [N/mm ] elik iin

0.69 10 [N/mm ] alminyum alamlar iin

Tablo 3.20 Kritik basma burkulma gerilmesi


c
2
[N/mm ]

Kritik Burkulma Gerilmesi

3.1

Levhalar

3.1.1

Basma durumundaki kritik burkulma gerilmesi

c Tablo 3.20a gre alnr.


(2)
Kesme durumundaki kritik burkulma gerilmesi

c Tablo 3.21e gre alnr.

3.21de

verilen

c
2
[N/mm ]

bantlara

gre

F
2

lt

Durum
E

(1)

F 1 F
4 E

belirlenecektir.
4.

elemanlar iin)
Yumuak elik iin F = 235 N/mm2 alnr.
Malzemenin akma gerilme deerinden daha kk
alnamaz.

kesme durumunda kritik burkulma gerilmesi c Tablo


Tablo

F
2

Tablo 3.21 Kritik kesme burkulma gerilmesi

Boyuna Elemanlar

ve

(2)

E Tablo 3.22e gre hesaplanr. (levhalar iin)


E Tablo 3.23e gre hesaplanr. ( boyuna

Basma durumunda kritik burkulma gerilmesi c, ve


3.20

Cases

(1)

F 1 F
4 E
(1)

3.2

Hesaplanan kesme gerilmesi, (Tablo 3.25e


baknz).

3.

3.1.2

(2)

(1) = 0.9E t 2 5.34 + 4


E
6
2
2

10

4.1 Tablo 3.20dan elde edilen levhalara ve boyuna


elemanlara ait basma durumundaki kritik burkulma

(2) F =

gerilmesi c aada verilen eitsizii salamaldr:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

F
3

F
2 3

F
2 3

levhalar iin.

l
F iin Tablo 3.20a baknz.

Blm 3 Tasarm Esaslar

C
Tablo 3.22

Levhalar iin Euler basma burkulma

3.24b

Eilme

gerilmesi

hesabnda

kullanlacak deerler a

gerilmesi [N/mm ]

Ms = Blm 6da tanmlanan sakin su eilme momenti


[kN.m] (1).
Mw = Blm 6da tanmlanan dalga eilme momenti
[kN.m] (1).
4
In = Gemi kiriinin atalet momenti [cm ],
e = Dikkate alnan noktann tarafsz eksene gre
dey uzakl, [m]
k = 1,0 normal gemi yap elii iin
k < 1,0 Tablo 3.1e gre yksek mukavemetli
elikler iin

Boyuna stifnerli levhalar


(basma gerilmesine paralel)

E =

3,6E t
6
10 s

Enine stifnerlli levhalar


(basma gerilmesine dik)

s 2
E = 6 cE 1 +
10
l
0.9

t
s

burada,
c
= 1.30
levhann dip grderi veya
dekler
tarafndan desteklendii durum iin
c
= 1.21 kebent veya T-profillii stifnerler iin
c
= 1.10 balbl stifner iin
c
= 1.05 Lama formundaki stifner iin

Tablo 3.23

Tablo

3-23

(1)

Ms ile Mw momentleri, tarafsz eksenin stndeki ya da


altndaki elemanlar iin srasyla dalga ukurundaki
kmeye ve dalga tepesindeki sarkmaya yol aan
eilme momentleri olarak alnacaktr. Gemi, sakin
suda srekli sarkma durumunda ise kme eilme
momenti (Ms +Mw) zel olarak dikkate alnacaktr.
2

Tablo 3.25 Hesaplanan kesme gerilmesi, [N/mm ]

Boyuna elemanlar iin Euler basma


2

burkulma gerilmesi, [N/mm ]


Etkin boyuna perdesi olmayan gemiler
Kesitte dnme olmakszn kolonlarn burkulma
modu (levha dzlemine dik) iin, Not 1 ve 3e baknz.

E = 0.001E

Ia
Al

a =

Burulma burkulmas, Not 3e baknz.


2

Borda kabuk sac iin;

Gvde ve flenlerin burkulmas, Not 2 ve 3e


baknz.

tw

hw

Boyuna perdeler iin;

Not:
1) Posta aralna eit boyda levha flenci dahildir.
2) Frenli kebentler ve T- profilli boyuna elemanlar
iin; burkulmada aada verilen gerekliklere dikkat
edilmelidir.
bf
b = kebentler iin flen genilii
15; burada f
bf = T-profiller iin geniliin yars
tf

a =

Tm semboller C2de verilmitir..

Tablo 3.24a Hesaplanan eilme gerilmesi, [N/mm ]


2

a =

Ms + M w
5
e10
In

a = min

30
k

100 (0,5 )(Q s + Q w ) + Q sh S


2
. N/mm
t
I

a =

E = 3,8E

3)

50 Q s + Q w S
2
. N/mm
t
I

ki tane etkin boyuna perdesi olan gemiler

I
2 K
E = 4 2 EI m + 2 + 0,385E t

10 I P l
m
Ip

Borda kabuk sac iin;

burada,
Qs =
Qw =
Qsh =
Qbl =
t
=
S
=

100 (Qs + Q w ) + Qbl S


. N/mm 2
t
I

Sakin su kesme kuvveti


Dalgal deniz kesme kuvveti
Borda kaplamasna etkiyen kesme kuvveti
Boyna perdeye etkiyen kesme kuvveti
Borda levhas kalnl
Etkin boyuna elemanlarn dey u ile kesme
gerilmesinin saptand dey seviye arasnda
kalan alann tarafsz eksenine gre statik
3
moment, cm
= Boyuna perdeye etkiyen kesme kuvvetinin
toplam kesme kuvvetine oran (bkz Blm 6)
= Dikkate alnan kesitin tarafsz eksene gre
4
yatay atalet momenti, cm

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-24
D.

Yorulma Deerlendirmesi

max

Bir gerilme evriminde en byk st gerilme,


2

[N/mm ]
1.

Genel
min

1.1

= Bir gerilme evriminde en byk alt gerilme,


2

Bu blmde; arlkl olarak peryodik yklere

[N/mm ]

maruz kalan yapsal detaylarn yorulma gerilmesinin


deerlendirilmesine ait gereklilikler, kurallar ve neriler

= Ortalama gerilme (max/2 + min /2) [N/mm ]

yer almaktadr.
max = Gerilme aral dalmnda uygulanan en
1.2

byk gerilme aral, [N/mm ]

Hesaplamalarda yorulma etkisinin ya da

yorulma faktrnn bulunmasnn nedeni, tasarmlanan


2

= Msaade edilebilir gerilme aral, [N/mm ]

= lgili kayma gerilmesi aral [N/mm ]

temelini oluturur.

= Uygulanan gerilme evrim says

1.3

= S-N erisine gre dayanlabilen gerilme

yap iin nceden belirlenen uygun yorulma mrn


salamaktr. Hesaplanan yorulma mr ait olduu
yapnn retim safhas da dhil tm alma mr

boyunca uygulanacak etkin bakm-kontrol programnn

Yorulma mukavemetinin belirlenmesi, standart

gerilme dalm iin izin verilen en byk gerilme

evrimi

says

aralna (5.2.1'e baknz) ya da yorulmada birikmi hasar

durumunda)

(sabit

gerilme

aral

oranna (5.2.2'ye baknz) gre yaplacaktr.


R

210 kez tekrarlanan gerilme evriminde, S-

entik ayrntlar, yani, kaynakl birletirmeler

N erisinin yorulma mukavemeti referans

ve ayrca serbest levha kenarlarndaki entikler, ayr

deeri, [N/mm ], (ayrnt snf numaras iin,

ayr dikkate alnmaldr.

Tablo 3.32e baknz.)

1.4

1.5

Kurallar, A.2.de belirtilen normal ve daha

cfm

= Malzeme etkisi iin dzeltme faktr

cfR

= Ortalama gerilme etkisi iin dzeltme faktr

cfw

= Kaynak ekli etkisi iin dzeltme faktr

cfi

= Yapsal elemann nemi ile ilgili dzeltme

yksek mukavemetli tekne yapm eliklerine ve A.4de


verilen alminyum alamlarna uygulanr. elik dkm
gibi dier malzemeler iin, uygun olan tasarm S-N
erilerini kullanarak benzer ekilde ilem yaplabilir.
2.

Tanmlar

faktr
cfs

= Yapsal gerilme analizi iin ek dzeltme


faktr

fn

= Msaade edilebilir gerilme aralnn hesab


iin, gerilme dalmn ve evrim saysn gz
nnde tutan faktr
6

Rc = 210 kez tekrarlanan gerilme evriminde,


ekil 3.14 Dinamik yk evrimi

S-N erisinin dzeltilmi yorulma mukavemeti


2

referans deeri, [N/mm ]

= Uygulanan gerilme aral (maks - min),


2

[N/mm ], ( ekil 3.14e baknz).

= Yorulmada birikmi hasar oran.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-25

3.

Kapsam

gstermektedir.

3.1

Bu blmde yer alan kurallar dalga yklerinden

Yaklak yirmi yllk bir tasarm mr iin yalnz deniz

kaynaklanan yorulmann belirlenmesi ile ilgilidir. Titreim,

artlarndan olumu gerilmelerin olduu durumda,

ksa dnemli ykler, sl ykler gibi geici ykler, dvnme

evrim says nmaks=510 olan gerilme aral dalm,

gibi arpma kuvvetleri, ba bodoslamann dvnmesi ile

A, kullanlacaktr. 30 yllk tasarm mr iin evrim

oluan arpma kuvvetleri, ksmi dolu akar yklerin yaratt

says nmaks=7,5 10 kullanlacaktr.

kayma ykleri gibi yklerden kaynaklanan yorulmalar bu


Gerilmelerin en byk ve en dk deerleri, deniz

blmde incelenmemektedir.

artlarnda oluan ilgili en byk ve en dk


Yap

3.2

elemanlarnn,

ar

plastik

ekil

deerlerdeki yk etkilerinden kaynaklanr. Genelde

deitirmesine bal olarak daha az saydaki evrim

maksn hesabnda, deiik yk etkileri, en kritik durum

sonucu

olarak

oluacak ekilde st ste eklenecektir. Tablo 3.26da

kurallarn

normal durumda gz nne alnacak tekil yklere ait

yorulma

durumu,

deerlendirilecektir.

Aada

zel
belirtilen

uygulanmas srasnda hesaplanm olan anma gerilme

rnekler grlmektedir.

aral, minimum akma snr st anma deerinin 1,5


katn amayacaktr. Yorulma mukavemeti analizi, zel

Ar deniz koullarnda maks aan gerilme dzeyleri

durumlarda, yerel elasto-plastik gerilmeleri gz nnde

oluur (bkz Blm 6, D.1). Yk evriminin n<10 olduu

tutularak yaplabilir.

kabul edilen, bu gerilme dzeyleri, Tablo 3.26daki

yklerden
Eer, benzer ekilde, deniz artlarnda oluan

3.3

dinamik yklerden (3.4'e gre, gerilme dalm A)

elde

edilen

maks

gerilme

dzeyi,

dalmna balanyorsa, yorulma mr bakmndan


ihmal edilebilir.

ve/veya ekilen su deeri veya kargo yklenmesindeki


artlarn deiiminden kaynaklanan en byk gerilme

Allan formlarn dnda formu olan ve zel artlar

aral, aada belirtilmi olan hususlar salyorsa,

olan denizlerde seyir yapan gemiler iin, A dalmna

yorulma mukavemeti analizi istenmez.

gre farkllk gsteren ve dalmlarn belirlendii


ynteme gre gelitirilmi olan yeni bir gerilme dalm

Yalnz

deniz

artlarnda

olumu

dinamik

uygulanabilir.

yklerden kaynaklanan en byk gerilme aral;


max 2.5 R
-

Benzer

ekilde,

deniz

artlarnda

olumu

dinamik yklerden ve ekilen su deeri veya


kargo yklenmesindeki artlarn deiiminden
kaynaklanan

en

byk

gerilme

aralklarnn

toplam;
max 4.0 R.
Ayrnt snf 80 veya daha yksek olan kaynakl yaplar
iin, ancak, olaan d yksek dinamik gerilmelerin olmas

Dorusal dalm (deniz artlarnda olumu


gerilme

durumunda, yorulma mukavemeti analizi istenecektir.

aralklarnn

tipik gerilme

aral

dalm)
Bir geminin veya yap elemannn iletme

3.4
mr

boyunca

karlamas

beklenilen

gerilme

aralklar, , benzer ekilde, gerilme aralnn uzun bir

Parabolik dalm (, gerilme aralnn


normal dalmna yaklatrlm)

Dikdrtgen dalm (tm gerilme dalm

zaman iindeki dalmn belirleyen gerilme aral

iinde gerilme aral sabit; ana makina veya

dalm yardm ile tarif edilebilir. ekil 3.15 yk evrim

pervane

saysnn

fonksiyonu

olan,

gerilme

aral

dalmna bal olarak, birbirinden farkl olan adet


standart

A,

ve

gerilme

aral

dalmn

tarafndan

oluturulan

gerilme

aralklarnn tipik dalm)


ekil 3.15
dalm

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Standart A, B ve C gerilme aral

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-26

Byk gverte aklkl gemilerin boyuna ve enine

Ayrnt eidini belirlemenin mmkn olmad,

yaplarnda (bunun iin Blm 6ya baknz) mesnet

ayrnt eitlendirmesinde etki eden ek gerilme-

grevi gren enine kirilerin yapt sehim nedeniyle

lerin tasarlanmad veya yeterli olarak dikkate

boyuna posta veya kemerelere gelen gerilmeler ve

alnmad kaynakl birletirmeler iin yorulma

ayrca, simetrik olmayan profillerin kullanlmasndan

mukavemeti analizi, 7'de belirtildii ekilde s

oluan ek gerilmeler rneklerinde grlen deiken

yapsal gerilmeye bal olarak yaplabilir.

gerilmeler de gz nne alnmaldr, B.10a baknz.


4.
3.5

Kalite Gvencesi

Genel olarak, kargo yklenmesindeki artlarn

veya ektii su deerinin deiimi rneinde olduu

Kaynak kalite gvencesi seri retimde i ak planna,

gibi, ortalama gerilmelerin deiiminden kaynaklanan ek

malzemenin

gerilme evrimlerinin dikkate alnmasna gerek yoktur.

tahribatsz

Ancak, yorulma mukavemeti asndan beklenilen en

kusurlarnn kabul edilme oranna dayanr.

ve

kaynak

muayene

dikilerinin

yntemine,

tahribatl
farkl

ve

kaynak

kritik durumu ortaya karan kargo yklenmesindeki


Tablo 3.32de verildii gibi, farkl kaynakl

artlarn belirlendii, deniz artlarnda olumu gerilme

4.1

aralnn ve ortalama gerilmenin en byk deiiminin,

birleimlerin detay snflandrlmas, yapsal detayn ya

deniz artlarnda olumu en byk gerilme aralndan

da benzer ekilde kaynakl birleimin d kusurlar

az olmas zorunludur.

asndan ISO 5817ye gre en az B kalite grubuna ve


i kusurlar asndan en az C kalite gurubuna karlk

En geni gerilme aralklarnn gereklemesine olanak

gelmesi varsaym baz alnr. Toleranslar hakknda daha

bulunacak ekilde, "Rainflow Sayma Yntemi rneine

fazla bilgi ilgili standartlarda bulunabilir. rnein ISO

gre birbirlerine eklenmesi ile belirlenen gerilme aral

10042 aluminyum iin kullanlabilir.

dalm, ortalama gerilmedeki daha geni aralkl


lgili

bilgiler,

retime

ilikin

retici

deiimleri de ierecektir. Baka bir husus belirtilmemi

4.2

ise, kargo yklenmesindeki veya ektii su deerindeki

dokmanlarnda yer almaldr. Standartlarda verilmi

deiimlere karlk olarak, 10

adet yk evriminin

olduu varsaylacaktr.

olan kalite toleranslarna uyum mmkn olmuyorsa, bu


husus benzer ekilde yapsal ayrntlarn veya kaynakl
birletirmelerin boyutlandrlmas srasnda gz nne

Yorulma mukavemeti analizi, sz konusu olan

alnmaldr.

zel

durumlarda,

rnein,

ayrntlara bal olarak, aada aklanm olan gerilme

toleranslar

veya

gelitirilmi

kaynak

tiplerinden birine dayandrlacaktr;

uygulanmasyla, 4.1'e gre daha hassas bir retimin

3.6

daha

kat

ekillerinin

yaplmas istenebilir (6.2.4e baknz).


-

Levhalarn serbest olan kenarlarndaki entikler


iin, lineer elastik malzeme davranna gre

4.3

belirlenmi olan entik gerilmesi, k geerlidir. k,

dikkate almak zere aadaki km gerilme arttrma

Eksenel ve asal kaklklarn byk etkisini

n anma gerilmesi ve Kt teorik gerilme ylmas

faktrleri, R yorulma mukavemeti referans deerlerine

faktr yardm ile hesaplanabilir.

dahil edilmitir (Tablo 3.32ye baknz):

Kt deerleri, deiik tipteki delikler iin, 3.8 ve 3.9

km

numaral

ekillerde

verilmitir.

Yorulma

1,15 aln kaynaklar (tip A1, A2, A11e


karlk gelir)

mukavemeti, Tablo 3.32'deki E2 ve E3 numaral


tiplere gre, ayrnt snf (veya R) yardm ile

belirlenir.
-

1,30 aln kaynaklar (tip A3 A10a karlk


gelir)

Kaynakl birletirmeler iin yorulma mukavemeti

analizi, normal olarak, sz konusu olan yapsal

1,45 istavroz birletirmeler (tip D1 D5e


karlk gelir)

ayrntya etki eden n anma gerilmesine ve Tablo


3.32'de ayrnt snfn (veya R) tarif etmek

zere verilmi olan ayrnt eidine dayandrlr.

1,25 tek levha yzeyindeki i ke kaynaklar


(tip C7, C8e karlk gelir)

Dier ilave gerilmeler ayrca dikkate alnmaldr.


TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 20 - Fatigue Strength

20-27

Tablo 3.26 Deniz artlarnda olumu evrimsel ykler iin en byk ve en kk deer

Yk

En byk yk

Dey boyuna eilme momentleri (Blm


6) (1)

En kk yk

MSW +MST + fP MWVhog

MSW +MST + fP MWVsag

Dey boyuna eilme momentleri ve


yatay dalga eilme momentleri (1) (Blm

MSW +MST + fP (0,6 MWVhog + MWH) MSW +MST + fP (0,6 MWVsag - MWH)

6)
Dey boyuna eilme momentleri, yatay
dalga eilme momentleri ve burulma
momentleri (Blm 6.) (1)

fF {MSW + MST + fP [(0,43+C)


MWVhog + MWH + MWT]}

fF {MSW + MST + fP [(0,43+C(0,5-C))


MWVhog + C(0,43+C)MWVsag - MWH MWT]}

C = x 0,5
L

Havaya ak gvertedeki ykler (2)


(Blm 5, D.4)

PWD

PS + PWS

PS - PWS

Gemi bordasndaki ykler (2) (4)


- Ykl su hattnn altnda

ancak 0
- Ykl su hattnn stnde

PWS

PS + PWB

PS + PWB

PST + PDT

PST + PDT ancak 100 pv

PSC + PDC

PSC + PDC

Ph

- Ph

Dmen kuvvetlerinden kaynaklanan

CR

-CR

ykler (3) (Blm 14, B)

QR

-QR

(Blm 5, C.2 and D.2.)


Gemi dibindeki yk (2) (4)
(Blm 5, C.2 and D.3)
Tamamen dolu tanklardaki sv basnc
(Blm 5, C.3 and D.8.1) (4)

Kargodan kaynaklanan ykler (Blm 5,


C.4 and D.6)
Srtnme kuvvetlerinden kaynaklanan
ykler (3) (Blm 17, C.5.2.8)

(1)

En byk ve en kk yk deerleri; ekil 3.14e gre gvenli ortalama gerilmesinde uygulanan gerilmenin en geni
aral , iarete dikkat edilerek (art, eksi) belirlenmelidir.

(2)

fP = Katsay, Olaslk dzeyine gre aadaki deerleri alr:


= 1,0

Olaslk dzeyi 10-8 e karlk gelen mukavemet deerlendirmeleri iin,

= 0,5

Olaslk dzeyi 10-4 e karlk gelen mukavemet deerlendirmeleri iin,

= 1,0

Bakaca herhangi bir evrimsel ykn szkonusu olmad stifnerler iin,

fF = Global ve lokal yklerin ayn anda etkilenmesi ile ilgili arlk faktr.
(3)

Genel olarak, dier tekrarl ykler gznne alnmakszn, B yk aral ile ilgili en byk yk alnacaktr.

(4)

Kabuk yaplar iin sperpozisyon uygulanabilir. Uygun grlen yerlerde Tmin iin ispatlama (dorulama) yaplmaldr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 3 Design Principles


Ayrnt

5.
Kaynakl

Snflandrmas

Birletirmeler

ile

Yntemi

Levhalarn

ile

Serbest

art faktr Ks ilk yaklam olarak aadaki ekilde


hesaplanabilir

Kenarlar iin Yorulma Mukavemeti Analizi

Byk levhann kalnl


KS =

5.1
5.1.1

Genel
Kaynakl birletirmeler entik etkilerine karlk

gelecek ekilde normal olarak; geometri, sonraki kalite


kontrol de ierecek ekilde retim ve anma gerilmesi
tanm zelliklerine gre ayrnt kategorilerine ayrlrlar.
Tablo 3.32, "Uluslararas Kaynak Enstits (IIW)" nn
tavsiyelerine gre, ayrnt snf numarasn da (R)
vererek ayrnt snflandrmasn gstermektedir.

kullanlabilecek olan, eitli ekil ve gvdelere sahip


baz boyuna posta birleimlerinde, elik iin R
deerleri verilmitir.

Verilmi olan ayrntnn hemen bitiiinde bir deliin var


olmas

rneinde

belirlenmemi

olan

olduu
gerilme

gibi,

ayrnt

ylmalar

da

snf
anma

gerilmesine dahil edilecektir.


5.1.4 Normal ve kayma gerilmelerinin birlikte etki ettii
durumdaki gerilme aral, Tablo 3.32'de gsterilmi olan
iinde) etki eden asal gerilmenin aral olarak alnr (tekil
gerilme bileeninden byk olmak kouluyla).
5.1.5

Sadece kayma gerilmeleri etki ediyorsa, ilgili

ayrnt snf ile birlikte en byk asal gerilme 1 =

Ayrnt eitlendirmesinde baz etkili parametlerin gz


tutulamadna

ve

bu

nedenle,

yorulma

mukavemetinin geni bir kapsamnn hesaba katlmas


gerektiine dikkat edilmelidir.
5.1.2

Kk levhann kalnl

olas atlaa yaklak olarak dik olan dorultuda (45

ekil 3.33'de, boyuna gerilmelerin deerlendirilmesinde

nnde

3-28

kullanlabilir.
Standart Gerilme Aral Dalm iin

5.2

Msaade Edilebilir Gerilme Aral veya Yorulmada


Birikmi Hasar Orannn Hesab

Tablo 3.32 bulunmayan ayrntlar, ya, C'de

belirtilen lokal gerilmelere, veya, yaynlanm olan pratik


sonulara veya beklenen gvenlik seviyesi yeterli olarak
yksek (6.1'e baknz) ve 7.2.2'de verilmi olan

5.2.1 ekil 3.14'de belirtilen standart gerilme aral


dalm iin, msaade edilebilir en byk gerilme aral
aadaki forml yardm ile hesap edilebilir:

dzeltme faktrn kullanarak yaplm olan testlere

p = fn Rc

dayal olarak eitlendirilebilir.

Rc = Benzer ekilde, ayrnt snf veya 6.2'ye gre


5.1.3 Tablo 3.32'deki oklar, hesaplanacak olan gerilme

dzeltilmi olan yorulma mukavemeti referans

aral iin anma gerilmesinin tanmna bal olarak,

deeri

gerilmenin yerini ve dorultusunu belirtir. Olas atlak


oluum yerleri de Tablo 3.32'de gsterilmitir. Sz
edilen atlak oluum yerleri gz nne alnarak, gerilme
aral anma deeri, benzer ekilde, ya, birletirilen
malzemelerin kesit alann veya, kaynak diki kalnln
kullanarak

belirlenir.

atlak

balang

noktasnda

Aada belirtildii ekilde, dalmn en byk gerilme


aral, msaade edilebilir deeri amayacaktr:

oluan anma eilme gerilmesine levhalardaki ve d


kapalama

yaplarndaki

eilme

gerilmeleri

Farkl

kalnlkl

levhalar

arasndaki

enine

max p

dahil

edilecektir.
aln

kaynaklarndaki (Tablo 3.32 Tip A5'e baknz) gerilme

Tablo 3.27'de verilmi olan faktr

5.2.2

Eer yorulma mukavemeti analizi, yorulmada

birikmi

hasar

oran

hesabna

dayandrlyorsa,

ngrlm iletme mr srasnda beklenilen gerilme


aral dalm oluturulacak (3.4'e baknz) ve D,
yorulmada birikmi hasar oran, aadaki bantya
gre hesap edilecektir:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

Yorulma konusunda kabul edilebilen uzun bir mr

l
D = (n i /N i )
i =1

3-29

deerine ulaabilmek iin, yorulmada birikmi hasar


oran, D = 1 deerini amayacaktr.

mr dilimlerinin, toplama ilemindeki toplam


adedi (normal olarak, I 20)

Eer beklenilen gerilme aral dalm, 3.4'te belirtilmi


olan gerilme dalmlarnn iki veya daha fazlasnn

ni

"i" mr dilimindeki gerilme evrimi adedi

birbirlerine eklenmesiyle elde edilebiliyorsa, tekil gerilme


aral dalmlarna bal olan, Di, yorulmada birikmi

Ni

= ( = i) olarak dzeltilmi olan S-N

hasar oranlar, Tablo 3.27'den alnabilir. Bu durumda,

erisinden belirlenen, dayanlabilen gerilme

yk evrim says ile yorulmada birikmi hasar oran

evrimi adedi. (6ya baknz.)

arasnda dorusal bir bant beklenebilir. Tablo 3.27'de


verilmi olan yk evrim saylar, yorulmada birikmi

= "i" mr dilimindeki gerilme aral

olan hasar orannn, D=1 olduu durum iin uygulanr.

Tablo 3.27 Standart gerilme aral dalmnda msaade edilebilir gerilme aralnn belirlenmesi iin fn faktr
Kaynakl birletirmeler
(m0 = 3)

Gerilme
aral
dalm

Levha kenarlar
Tip E1 (m0 = 5)

nmax=
103

105

5107

Tip E2 (m0 = 4)

nmax =
108

103

105

5107

Tip E3 (m0 = 3,5)

nmax =
108

103

105

5107

nmax =
108

103

105

5107

108

3,65

3,19

1,78

1,55

0,483

0,430

0,587

0,569

(1)

(1)

(10,3)
A

(17,2)

3,53

3,02

(8,1) 3,63

3,32

(9,2)

3,68

3,28

(12,2)
(2)

(9,2)

1,67

1,43 (9,5) 5,0

1,95

1,78 (11,2)

5,9

1,86

6,6
1,65
7,5 (2)

(12,6)

2,71

0,424

0,369

0,543

0,526 4,57 1,82 0,673 0,653 (5,2)

(1)

(1)

0,606 0,561

(1)

2,11

(1)

0,532

0,482

0,621

0,602

(1)

(1)

(8,8)

2,35

Tip E1 E3un tanm iin Tablo 3.32ye baknz.


m0un tanm iin 6.1.2e baknz.
Parantez iinde verilmi olan deerler, interpolasyon iin uygulanabilir.
A ve B gerilme dalmlar iin, (nmaks1 ; fn1 ) ile (nmaks2 ; fn2 ) deerleri arasnda interpolasyon uygulanrken, aada verilmi olan
forml kullanlabilir:

log f n = log f n 1 + log(n maks / n maks1 )

log(f n 2 / f n 1 )
log(n maks 2 / n maks1 )

C gerilme dalm iin; ara deerler, N = nmaks ve fn = / R alnarak 6.1.2ye gre hesaplanabilir.
(1) fn korozif olmayan ortam iin 6.1.4e baknz.
(2) R= 100 [N/mm2]iin

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 3 Design Principles


S-N Erileri

6.

3-30

Ayrnt snf 160'a ait S-N erisi, dk gerilme


evrimleri aralnda, ayrnt snf 100-140 olan serbest

6.1

elik levha kenarlar iin de st snr oluturur. (bkz.

Genel

ekil 3.17).
Yorulmaya

6.1.1

kar

kaynakl

elik

birleim

yerlerindeki dayanma kapasitesi S-N erileriyle temsil

Bu husus benzer ekilde, ayrnt snf 71 veya 80 olan

edilir. S-N erileri arzann ortaya kaca tahmin edilen

alminyum alamlarna da uygulanr. (Tablo 3.32de tip

sabit genlikli yk evrimleri ile belirli bir ayrntya bal

E1e baknz.).

olarak

sistemde

oluacak

gerilmelerin

deiimi

arasndaki ilikiyi gsterir. S-N Erileri en dk akma


2

Deiken gerilme aralklarnn etki ettii

6.1.3

gerilmesi 400 N/mm den kk olan elik yaplar iin

yaplar iin, ekil 3.16'da ve ekil 3.17'de grlen

uygulanabilir. Daha yksek akma dayanmna sahip

dorusal S-N erileri uygulanacaktr ("M" tipi S-N

elikler iin gerekli olan veriler ancak TL tarafndan

erileri). Yani;

onaylanm bir program erevesinde elde edilerek


kullanlabilir.

m = m0

for N 10

Yorulmada birikmi hasar orannn 5.2.2ye gre hesap

m = 2 m0 - 1

for N > 10

(Q 0)
(Q > 0).

edilmesi iin, tasarm S-N erileri, kaynakl elik yaplar


iin

ekil

3.16'da

ve

elik

levhalarn

serbest

6.1.4 Korozyon etkisi olmayan ortamdaki sabit genlikli

kenarlarndaki entikler iin ekil 3.17'de gsterilmitir.

gerilme aralklar (C, gerilme aral dalm) iin,

Alminyum alamlar iin S-N erileri, Tablo 3.32'deki

N=110

azaltlm ayrnt snf R dikkate alnarak uygulanr.

3.16'daki ve ekil 3.17'deki "O" tipine ilikin S-N erileri)

evrimde verilen gerilme aral iin (ekil

S-N erileri, byk yaplardaki dier zararl etkileri de


dikkate alarak, tm test sonularnn %95'ini kapsayan

Burada;

sapma bandnn alt snrn belirler (%97,5 oranndaki


dayanm olaslna uygun olarak).

m = m0

for N 10

Etki eden deiik faktrleri kapsamas iin, tasarmda

m = 22

for N > 10

(Q 0)
(Q > 0).

kullanlacak olan S-N erileri 6.2'ye gre dzeltilmelidir.


6.2
S-N erileri, blmlenmi olarak, log() ile

6.1.2

Tasarmda

kullanlacak

S-N

erisinin

ek

deiken

referans deerinin dzeltilmesi

log(N) arasndaki dorusal banty gsterir.


6.2.1
log (N) = 7,0 + m Q

Yorulma

mukavemetinin

faktrlerini kapsamas iin, S-N erisinin (veya ayrnt


snfnn) referans deerinin, aadaki gibi dzeltilmesi

log (R / ) 0,69897/m0

S-N erisinin eimli bileeni,6.1.3 ve 6.1.4'e

istenir;
Rc = cfm cfR cfw cfi R

baknz.
cfm, cfR, cfw, cfi 6.2.2 - 6.2.5de belirtilmitir.
m0

(N 1 10 ) blgesindeki ters eim


Tasarmda kullanlacak dzeltilmi S-N erisinin tanm

m0

iin, R yerine Rc koyarak, 6.1.2'de verilmi olan

3 kaynakl birletirmeler iin

forml kullanlabilir.
m0

3,5 5

levha serbest kenarlar iin

(ekil 3.17'ya baknz.)

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-31

Ayrnt snf
6
(N = 210 )

ekil 3.16 elik yaplarda kaynakl birletirmeler iin S-N erileri

Ayrnt snf
6
(N = 210 )

ekil 3.17 elik levhalarn kenarlarndaki entikler iin S-N erileri


Malzeme etkisi (cfm)

6.2.2

Tablo 3.29. Ortalama gerilmenin etkisi (cfR)

Yar deiken (pulsating) ekme


gerilmeleri blgesinde

1,0
Ortalama gerilmenin etkisi (cfR)

6.2.3

Dzeltme faktr Tablo 3.29a gre belirlenir.

2 m
*
1 + c 1

max

Tablo 3.28 Malzeme etkisi (cfm)


cfm
1,0

*
1+

R eH 235
1200
1,0

Tanm aral

cfR

Dzeltme faktr Tablo 3.28ye gre belirlenir.

*
1 + 2c

Malzemelerl
Kaynakl birletirmeler iin

*c=0

Alminyum alamlar iin

*ReH eliin minimum akma snr st anma deeri [N/mm2].


= 0,15
= 0,3

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Tam deiken (alternating)


gerilmeler blgesinde

max
2

max
2

Yar deiken (pulsating) basma


gerilmeleri blgesinde

elik levhalarn serbest kenarlar


iin

max

max
2

Sabit gerilme evrimleri (C, gerilme aral


dalm) etkisindeki kaynakl birletirmeler
iin
Deiken gerilme evrimleri (A veya B
gerilme aral dalm) etkisindeki kaynakl
birletirmeler iin
Serbest levha kenarlar iin.

Blm 3 Tasarm Esaslar

D
Kaynak eklinin etkisi (cfw)

6.2.4

3-32

yuvarlatma yarapn da ieren aadaki dzeltme


katsays esas alnacaktr:

Normal durumlarda,
cfi = 0,9 + 5/r 1,0.
cfw = 1,0
= entik yarap [mm]. Eliptik keler iin, iki ana

r
rnein; talama yaplmak suretiyle ilem grm

yarm eksenin ortalama uzunluk deeri alnabilir.

kaynaklar iin cfw>1,0 faktr kullanlr. Bu ilem ile


6.2.6

Levha kalnlk etkisi

arasnda dzgn bir gei salanr. Son talama,

6.2.6.1

Levha kalnl etkisini hesaba katmak iin, t

kaynan enine dorultusunda yaplacaktr. Derinlik,

> 25 mm. olan levha kalnlklar iin uygulanan gerilme

grnr yanma entiklerinkinden yaklak 0,5 mm. daha

ynne dik olan aln kaynaklarnda, TL tarafndan cft

fazla olmaldr. ke ve K aln kaynaklarnn aadaki

azaltma faktr uygulamas istenir.

cruf kalntlar, gzenekler ve atlak eklindeki yanma


entikleri gibi hatalar giderilir ve kaynak ile ana metal

ekilde talanm diki ikinlikleri iin:


-

Disk talayc

cfw = 1,15

apak talayc

cfw = 1,30

25
cf t =

t eff

burada,
n

ssel kalnlk dzeltme katsays, (Tablo

Kaynak ba dzletirilmi aln kaynaklar iin, Tablo

3.30ya baknz).

3.32'deki Tip A1, A10 veya A12 rneinde olduu gibi


Efektif kalnlk, (Tablo 3.31ya baknz).

ilgili ayrnt snf seilecektir.

teff

Tablo 3.32'deki Tip C4 veya Tip C6 rneklerinde olduu

Tablo 3.30 ssel kalnlk dzeltme katsays

gibi, tam nfuziyetli kaynak yaplm ve tamamyla


talanarak entik etkisi olmayan bir gei salanm

Birletirme tr

Durum

stifner ve braket ular iin, aada belirtilmi faktr

Istavroz (ha) birletirmeler, enine


T-birletirmeler, apraz
tutturulmu sac levhalar,
Boyuna stifnerlerin ular

Kaynak
edildii gibi

0,3

Talanm

0,2

ultrasonic darbe testi (UIT), her durumda iin ayr ayr

Istavroz (ha) birletirmeler, enine


T-birletirmeler, apraz
tutturulmu sac levhalar,
Boyuna stifnerlerin ular

deerlendirilmelidir.

Enine aln kayna

Kaynak
edildii gibi

0,2

Aln kayna az, esas malzeme,


boyuna kaynak ve levha ularnn
puntolanmas

Herhangi
biri

0,1

uygulanr:
cfw = 1,4
Kaynak yzeyi ve kaynak boaznn baka yntemlerle
kaynak sonras yerel olarak deerlendirmesi, rnein

6.2.5

Yapsal elemanlarn neminin etkisi (cfi)

Genel olarak aada belirtilen uygulanr:

Tablo 3.31 Etkin kalnlk

cfi = 1,0
Daha

geni

yapsal

alanlarda

bozulmalara

yol

aabilecek ikincil yap elemanlar hatalar iin, cfi


dzeltme katsays aadaki gibi alnacaktr:

teff
T
teff = 0,5 LT veya teff = t
hangisi bykse

LT / t 2

LT : Ayak uzunluu

cfi = 0,9
Levha kenarlarndaki entikler iin,

Durumlar
LT / t > 2

genel

olarak,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-33

Levha kalnln dzeltme faktrn; krlma

Normalde gerilme, kaynak kenarndan itibaren 0,5 ve

mekanii temeline dayal olarak veya etkin entik

1,5 x levha kalnl mesafede yer alan 2 referans

gerilmesi ilemine dayal olarak deerlendirmek iin

noktasna kadar, kaynak kenarna gre ekstrapole edilir.

gerekmemektedir.

Baz

6.2.6.2

durumlarda

yapsal

gerilme,

anma

gerilmesinden ve yukarda belirtilmi olan yntemleri


6.2.6.3

elik

levhalar

iin

geerli

olan

kural

kullanarak yaplm olan parametrik aratrmalardan


elde edilen Ks yapsal gerilme ylmas faktrnden,

Alminyum levhalar iin de geerlidir.

hesap edilebilir. Parametrik eitlikler, geerli olan


6.2.6.4

Tm dier kaynakl birletirmeler iin, TL ile

anlamak suretiyle kalnlk etkisinin deerlendirilmesi

snrlamalara

ve

yeterliliklerine

zen

gsterilerek

kullanlmaldr.

gerekebilir.
atlak

7.

oluacak

yerde

lokal

yapsal

iin

yorulma

gerilme (Hot Spot Gerilmesi)


7.1

Genel

7.1.1

Kaynakl

birletirmeler

mukavemeti analizi, daha nceki ksmda aklanan


ynteme alternatif olarak, lokal gerilmelere dayal olarak
yaplabilir.

ekil 3.18 Yapsal gerilme


Lokal kaynak uygulamasnn etkileri hari

7.1.2

Yapsal

7.2.1

gerilmeye

dayal

yorulma

olmak zere; atlak oluacak noktadaki (hot spot)

mukavemeti analizi iin, ekil 3.16'da gsterilmi olan

yapsal veya geometrik s gerilmesi, yapsal detaylar

S-N erileri, aadaki referans deerleri ile birlikte

zerinde

uygulanr:

giderek

artan

etkileri

nedeniyle

btn

gerilmeleri kapsamaktadr. Gemilerin levha ve d


kaplama yaplar iin, yapsal gerilme, s , denilen
gerilmeye

(hot-spot)

dayal

olarak

R = 100 (Al iin 36)

yaplan

Tip A1 A6 aln kaynaklar iin ve sonlar i ke

deerlendirme, yeterlidir.

kaynakl K tipi aln kaynaklar iin, rnein Tablo


3.32'deki

7.1.3

Yapsal gerilme, kaynan olduu yerdeki

gerilme

ylmas

hari

olmak

zere,

Tip

D1

ve

yk

tamayan

veya

birletirilmi olan levhadaki ykn bir ksmn

birletirilen

tayan i ke kaynaklar iin, rnein; Tablo

elemandaki kaynak kenarna gre ekstrapolasyonla

3.32'deki Tip C1 C9.

bulunmu olan gerilme deeridir (ekil 3.18'e baknz).


R = 90 (Al iin 32)
7.2

Yapsal Gerilmenin (Hot Spot ) Belirlenmesi

Birletirilmi olan levhadaki tm yk tayan i


ke kaynaklar iin, rnein; Tablo 3.32'deki Tip

Yapsal

gerilme,

lmleme

veya

levha

kalnl

D2.

boyunca gerilmenin dorusal olarak dald kabulne


dayanarak kurulmu olan, d kaplama yaps veya

zel

hacimsel modelleri kullanan sonlu elemanlar yntemi

birletirilen elemandaki kaynak kenarna gre dorusal

benzeri hesaplar yardm ile belirlenebilir.

olmayan

durumlar

iin,

rnein

ekstrapolasyon

ile

yapsal
elde

gerilmeler,

ediliyorsa

ve

eilmeden kaynaklanan ksmlarnn deeri bykse,


Hotspot gerilmesinin hesab ve lmlemesi ile ilgili

%15'e kadar attrlm olan deerlere izin verilebilir.

kurallar 7.3de verilmitir.


7.2.2

Dzeltilmi S-N erisine ilikin Rc referans

deeri, kaklk rneinde olduu gibi, hesaplama


modeline dahil olmayan baka etkili parametreleri tarif
TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-34

eden aada belirtilmi olan ek dzeltme faktrlerini

Kabuk

dikkate alarak, 6.2'ye gre belirlenir.

yerletirmenin imkansz olduu durumlarda; strengey

kalnlnn

ince

olmas

nedeniyle

bu

kaynak ayandan 0,3t uzakla yerletirilmelidir. TL

fs =
k m

tarafndan kullanlmas nerilen strengey saylar ile

s, b

(k m 1)

s, max

yerletirmeleri arasndaki ekstrapolasyon ilikisi aada


ekil 3.19da gsterilmitir.

s,max = Gerilme aral spekturumundaki uygulanan


en byk gerilme aral,
s,b = s,maksn eilme ksm,
km

km -0.05

km

= Eksenel yklemede kaklktan kaynaklanan


ekil 3.19 Levha zerinde strengeylerin dzeni

gerilme artm faktr. En az 4.3 de belirtilen


km.

7.3.2.1 Levha yzeyinde kaynak aya (weld toe) iin;


Msaade edilebilir gerilme aral veya yorulmada
birikmi hasar oran, benzer ekilde, 5.2'ye gre

a)

belirlenecektir.

bulunmak zere dier geylerin yerletirmesi iin geerli

ki strengey 0,4 t ve 1,0 t referans noktalarnda

lineer ekstrapolasyon:
7.2.3 Birletirilen elemandaki kaynak kenarna gre
olan yapsal gerilmenin deerlendirilmesine ek olarak,
kk

kaynandaki

atla

dikkate

alan

h = 0,67 2.5 0,4t t

yorulma

mukavemeti gz nnde tutulmaldr. Bunun iin, Tablo

b)

3.32'deki Tip D3 rneinde olduu gibi, uygun ayrnt

noktalarnda

snf seilecektir. Bu durumdaki ilgili gerilme, levhada

yerletirmesi

kaynaa dik olarak etki eden eksenel gerilmenin,

forml

kaynak kesitinde oluturduu gerilmedir. Bu gerilme t/2a

nceden

orannda dntrlecektir.

gerilmelerin yol aaca Hot Spot gerilmelerindeki

strengeycin 0,4 t, 0,9 t ve 1,4 t referans


bulunmak
iin

aada

geerli

zere

quadratik

verilmitir.

belirlenememi

dier

Bu

lineer

geylerin

extrapolasyon

yntem

zellikle

olmayan

yapsal

artn saptanmas asn uygundur.


Yapsal Gerilmenin (Hot Spot ) llmesi

7.3

h = 0,72 3.5 0.4t 3.112 0,9t + 1,4t

Bu blmde yer alan Hot Spot gerilmesinin llmesi ile


ilgili

neri

ve

gereklilikler

uygulanmayacaktr.

borulu

Yaplacak

birletirmelere

Eer ok sayda gey kullanlarak eritler halinde a

lmlerin

noktalar oluturulacak ise strengeylerin yer seiminde

deerlendirmesi ve kabul edilebilirlii konusunda yetki

duyarlk gerekmez. nk fazla sayda strengey

ve sorumluluk TLye aittir.

kullanmyla kaynak ayandan (weld toe) itibaren


yapdaki gerilme dalm kolayca saptanacaktr. Ayrk

7.3.1

lmlerde

strengeylerin

yeri

kullanlmas
ve

says

nerilen

kabuun

eilme

kalan herhangi bir noktadaki gerilmenin deeri, dalm


erisinden okunacaktr.

gerilmesinin byklne, duvar kalnlna ve yapsal


gerilmelere baldr.
7.3.2
uzunlukta

7.3.2.2

Kabuk duvar kalnl cinsinden en fazla 0,2 t


olmas

gereken

ilk

strengey,

kaynak

ayandan en fazla 0,4 t uzakla yerletirilecektir.

Levha ucunda kaynak aya (weld toe) iin;

Kaynak ayandan (weld toe) 4, 8 ve 12 mm uzaklktaki


referans

noktalarna

rastlayan

levha

ularna

strengey yerletirilecektir. Kaynak ayandaki (weld

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-35

toe) Hot Spot gerilmesi strengeyten alnan bilgiler

Sonlu Elemanlar Metodu (SEM) veya daha bakaca

dorultusunda kuadratik ekstrapolasyon ile bulunur.

herhangi bir yntemle aadaki forml kullanlarak Hot

h = 3 4mm 8mm

+ 1 12mm
3

Spot gerilmesi h bulunabilir. Aada verilen formlde

asal gerilmelerin kaynak ayana dik olduu kabul


edilmektedir.

7.3.3 Eer ortaya kan gerileme durumu tek eksenliye


yakn ise, ilk yaklam forml olarak yapsal Hot Spot
gerilmesinin

hesaplanmas

iin

aadaki

forml

1+
h = E. x

kullanlr.
Eer

h = E. h

y
x

strengeylerden

yararlanlacaksa;

yukardaki

bantlarn tamam ayn zamanda yapsal Hot Spot


gerilmesinin deer aral h iin de kullanlabilir.

ki eksenli gerilme durumu iin, gerek gerilmeler


yukardaki formlle bulunan deerden yaklak %10
daha fazla olabilir. Bu durumda, rozet tipi strengey
kullanlmas nerilir. Eer boyuna gerilmelerin enine
gerilmelere

oran

aadaki

semboller

yardmyla

dikkate alnacak olursa;

x. , y

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-36

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou


A.
Tip
No.

A1

A2

A3

A4

Aln kaynaklar, enine zorlanmal


ngrlen gerilme ve yorulma
atla cinsini gsteren birletirme
ekilleri

Ayrnt snf R
Birletirmenin tanm

elik

Al

112

45

Atlyede yatay pozisyonda yaplm enine aln


kayna, kaynak bann maksimum ykseklii = 1
mm. + 0,1 kaynak genilii, yumuak geili,
tahribatsz muayene

90

36

Tip No.A2'de belirtilen koullar salamayan enine


aln kayna, NDT
o
Al:
Aln kayna kenar as 50
Aln kayna kenar as >50

80

32
25

Srt lamas kullanlarak yaplan enine aln kayna


veya dik elemanna yk gelmeyen levhann
birleimi
Aln kayna, seramik srtlkl kaynak, kk atla

71
80

25
28

Tip No. A2'deki birletirme gibi, eim 1:5


Tip No. A2'deki birletirme gibi, eim 1:3
Tip No. A2'deki birletirme gibi, eim 1:2

90
80
71

32
28
25

Tip No. A3'deki birletirme gibi, eim 1:5


Tip No. A3'deki birletirme gibi, eim 1:3
Tip No. A3'deki birletirme gibi, eim 1:2

80
71
63

25
22
20

71
36

28
12

36

12

Levha seviyesine kadar talanm enine aln


kayna, %100 tahribatsz muayene

Deiik genilikteki veya kalnlktaki levhalar


birletiren enine aln kayna, tahribatsz muayene

A5

Alttaki ekilde, kalnlk farknn az olmas nedeniyle


eimin kaynak aznn iinde kald durum
gsterilmitir.
Kalnlk deiimi nedeniyle dikkate alnacak ilave
eilme gerilmesi iin, B.1.3'e de baknz.
Srt lamas kullanlmakszn, tek taraftan tam
nfuziyetli enine aln kayna

A6

A7

NDT ile kontrol edilen kk


NDT'siz
ii bo silindirik profiller iin R, bir st ayrnt
snfna ykseltilebilir.
Ksmi nfuziyetli aln kayna; gerilme kaynak
boaz kesit alanna baldr, fazla dolgu hesaba
katlmaz.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-37

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)


A.
Tip
No.

Aln kaynaklar, enine zorlanmal


ngrlen gerilme ve yorulma
atla cinsini gsteren birletirme
ekilleri

Ayrnt snf R
Birletirmenin tanm

elik

stavroz birlemeli flenlerde tam nfuziyetli aln


kayna
Her iki taraftan kaynakl

A8

Al

50

18

63

22

80

32

90

36

100

40

stavroz birlemeli flenlerde tam nfuziyetli aln


kayna
Her iki taraftan kaynakl
A9
Kesilen kenarlar Tip E2 veya E3 kalitesinde
Birleim boyu w 2b

nominal =

F
bt

stavroz birlemeli flenlerde tam nfuziyetli aln


kayna
Her iki taraftan kaynakl, NDT, kaynak ular
talanm, aln kayna yzbeyz talanm
A10

Kesilen kenarlar tip E2 veya E3 kalitesinde,


R = 125
Birleim boyu w 2b

nominal =

F
bt

stavroz birlemeli flenlerde tam nfuziyetli aln


kayna, dz konumda atlyede, her iki taraftan
kaynakl, ke geii R b
Kaynak ba ykseklii 1 mm + 0,1 kaynak
genilii, yumuak geili, NDT, kaynak ular
talanm

A11

Kenarlar
krlm veya
yuvarlatlm

A12

Kesilen kenarlar tip E2 veya E3 kalitesinde


R = 125
stavroz birlemeli flenlerde tam nfuziyetli aln
kayna, ke geii R b
Her iki taraftan kaynakl, kaklk yok, % 100 NDT,
kaynak ular talanm, aln kayna yzbeyz
talanm kesilen kenarlar,
tip E2ye gre krlm veya yuvarlatlm

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

3-38

Section 3 Design Principles

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)


B.
Tip
No.

Boyuna yk tayan kaynaklar


Ayrnt snf R

ngrlen gerilme ve yorulma


Birletirmenin tanm

atla cinsini gsteren birletirme

elik

Al

Her iki taraf yk dorultusuna paralel talanm

125

50

balama / bitirme pozisyonsuz, NDT

125

50

balama / bitirme pozisyonlu

90

36

125

50

100

40

90

36

ekilleri
Boyuna aln kaynaklar

B1

Kaynak balang ve bitiinde krater bulunmayacak


ekilde, tek veya ift taraftan pah alarak boyuna
B2

dorultuda devaml olarak otomatik yntem ile


yaplm tam nfuziyetli K aln kaynak birletirmesi
(Kaynaa bitiik olan flendeki gerilme aral esas
alnmaldr)

Kaynak balang ve bitiinde krater bulunmayacak


B3

ekilde, boyuna dorultuda devaml olarak otomatik


yntem ile yaplm nfuziyetli K aln kaynak
birletirmesi (Kaynaa bitiik olan flendeki gerilme
aral esas alnmaldr).

Boyuna dorultuda devaml olarak el ile yaplan, i


B4

ke ile, tek veya ift taraftan pah alm T kaynak


birletirmeleri (Kaynaa bitiik olan flenteki
gerilme aral esas alnmaldr)

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 3 Design Principles

3-39

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)

B.

Tip
No.

Boyuna yk tayan kaynaklar


ngrlen gerilme ve yorulma
Birletirmenin tanm

atla cinsini gsteren birletirme


ekilleri

Ayrnt Snf R
elik

Al

Boyuna dorultuda aralkl i ke kaynak


birletirmesi (Kaynaa bitiik olan flenteki kaynak
bitimlerindeki gerilme aral esas alnmaldr)
Gvdede kesme gerilmesi varsa, ayrnt snf (1/) kadar azaltlr, fakat elik iin 36, Al iin
14'den az olamaz.
B5

/ =

80

32

0,0 - 0,2

71

28

0,2 - 0,3

63

25

0,3 - 0,4

56

22

0,4 - 0,5

50

20

0,5 - 0,6

45

18

0,6 - 0,7

40

16

> 0,7

36

14

71

28

0,0 - 0,2

63

25

0,2 - 0,3

56

22

0,3 - 0,4

50

20

0,4 - 0,5

45

18

0,5 - 0,6

40

16

> 0.6

36

14

Kaynaklarn dnd delikler bulunan ve boyuna


dorultuda yaplm tek veya ift taraftan pah
alm T, i ke ve aralkl i ke kaynak
birletirmeleri (Kaynaa bitiik olan flenteki kaynak
bitimlerindeki gerilme aral esas alnmaldr).
Eer deliklerin ykseklii, kiri gvde yksekliinin
%40'ndan fazla ise.
Gvdede kesme gerilmesi varsa, ayrnt snf (1B6

/) kadar azaltlr, fakat elik iin 36, Al iin


14'den az olamaz.
/ =

Not:
ekilli cogullarda, lokal gerilmelerin esas alnd
deerlendirme nerilir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-40

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)


C.
Tip
No.

Yk tamayan balantlar
ngrlen gerilme ve yorulma
atla cinsini gsteren birletirme
ekilleri

Birletirmenin tanm

Ayrnt Snf R
elik

Al

80
71
63
56

28
25
20
18

Boyuna dorultuda i ke kayna ile birletirilmi


lama;
50 mm
50 mm < 150 mm
150 mm < 300 mm
> 300 mm
(t2)
C1
(t1)

t2 0,5 t1 ise R bir kategori arttrlabilir, Ancak


elik iin 80'i, Al iin 28'i geemez. Balbl profiller
iin geerli deildir.
Kaynan levha veya profillerin kenarna yakn
olduu hallerde (10 mm.den daha az mesafelerde)
ve/veya yapsal elemann eilmeye maruz olduu
hallerde, R bir snf azaltlacaktr.
Kiriin flenci veya levha zerine yumuak geili
olarak kaynatlm eleman (Eleman sonu al veya
dairesel kesilmi)
c 2 t2, max. 25 mm

C2

r 0.5 h
r < 0.5 h
> 20

veya 20
birletirme tipi C1'e baknz

71
63

25
20

t2 0,5 t1 ise R bir kategori arttrlabilir. Balbl


profiller iin geerli deildir.
Levhalarn veya profillerin kenarlarna yakn
kaynaklarda (mesafe 10 mm. den az ise), R bir
snf azaltlacaktr.
Boyuna ynde yk tayan elemann zerine, yk
tamayan elemann bindirilerek i ke kayna ile
birletirilmesi;

C3

Yk tayan eleman;
- lama ise,
- balbl lama ise,
- kebent ise,
> 150 mm. ise, R bir kategori kltlecektir.
50 mm. ise R bir kategori arttrlabilir
Eer eleman eilmeye maruzsa, R bir kategori
azaltlmaldr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

56
56
50

20
20
18

Section 3 Design Principles

3-41

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)

C.
Tip
No.

Yk tamayan balantlar
ngrlen gerilme ve yorulma
atla cinsini gsteren birletirme
ekilleri

Birletirmenin tanm

Ayrnt SnfR
Steel

Al

56
56
50

20
20
18

56
50
45
40

20
18
16
14

50
45

18
16

Boyuna ynde yk tayan elemann zerine,


yumuak geili olarak (eleman sonu 20 olarak
al veya dairesel olarak kesilmi) yk tamayan
elemann bindirilerek i ke kayna ile
birletirilmesi;
C4

Yk tamayan eleman;
- lama ise,
- balbl lama ise,
- kebent ise,
c 2 t, maksimum 25 mm.
Levha veya kiri flenci kenarna kaynatlm boyuna
yan lama :

C5
(t2)
(t1)

50 mm
50 mm < 150 mm
150 mm < 300 mm
> 300 mm
t2 0,7 t1 ise R bir kategori arttrlabilir. Ancak,
elik iin 56'y, Al iin 20'yi geemez
Eer levha veya kiri flenci dzlemsel emeye
maruzsa, R bir kategori drlmelidir.

C6

Levha veya kiri flenci kenarna yumuak geili


olarak kaynatlm boyuna eleman (Eleman sonu
al veya dairesel kesilmi)
c 2 t2, max. 25 mm
r 0,5 h
r < 0,5 h veya 20
> 20 birletirme Tip C5'e baknz
For t2 0,7 t1 iin R bir st kategori alnabilir.

C7

Enine dorultuda i ke kayna ile birletirilmi


stifner
(Ksa ve uzun stifnerlere uygulanr)

80

28

C8

Yk tamayan saplama kaynakl birletirme

80

28

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Section 3 Design Principles

3-42

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)

C.
Tip
No.

Yk tamayan balantlar
ngrlen gerilme ve yorulma
Birletirmenin tanm

atla cinsini gsteren birletirme


ekilleri

Ayrnt snf R
Steel

Al

tD 0,8t

56

20

0,8t < tD 1,5t

50

18

tD > 1,5t

45

16

Kiri flenci zerindeki uzun bir dablin levhasnn


kaynak edilmi ular (Flendeki kaynak
kenarndaki gerilme aral esas alnmaldr);

C9

Aadaki durumlarda R bir kategori arttrlr:


- Blm 20, ekil 20.4'e gre takviyeli ular
- Kaynak kenar as 30
- Dablin boyu 300 mm.
- Dablin boyu 150 mm. iin, R iki kategori
arttrlabilir.
D.
Tip
No.

stavroz ve T birletirmeler
ngrlen gerilme ve yorulma
atla cinsini gsteren birletirme

Birletirmenin tanm

ekilleri

Ayrnt snf R
elik

Al

Ha eklinde birletirmeler

71

25

T birletirmeler

80

28

Ha eklinde birletirmeler

63

22

T birletirmeler

71

25

ift taraftan pah alm tam nfuziyetli K tipi veya


Blm 20, ekil 20.9'da tanmlanm olan,
belirlenmi kk nfuziyeti bulunmayan tipte, ha
D1

eklindeki veya T eklindeki kaynak birletirmeleri

Enine i ke kaynakl ha eklindeki veya T


eklindeki birletirmeler, kaynak kenar atla
(kaynak diki kalnl a < 0,7 t durumundaki kk
D2

atla, birletirme Tip D3'e baknz)

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-43

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)

D.
Tip
No.

stavroz ve T birletirmeler
ngrlen gerilme ve yorulma
Birletirmenin tanm

atla cinsini gsteren birletirme


ekilleri

Ayrnt snf R
elik

Al

a t/3

36

12

a < t/3

40

14

i bo silindirik elemanlar iin

56

20

i bo dikdrtgen elemanlar iin

50

18

i bo silindirik elemanlar iin

45

16

i bo dikdrtgen elemanlar iin

40

14

d 50 mm.

71

25

d > 50 mm.

63

22

Ha eklindeki veya T birletirmelerde, enine


dorultuda yk tayan i ke kayna, kk atla
(Kaynak kkndeki gerilme aral esas
alnmaldr). Birletirme Tip D2'ye de baknz.
D3

Not: Kaynak kknde atlak balangc


i bo kesitli elemanlarla (rnein; puntel) levhann
birletirilmesindeki tam nfuziyetli kaynak

D4

t28 mm. iin R bir kategori drlmelidir


i bo kesitli elemanlarla (rnein; puntel) levhann
birletirilmesindeki i ke kayna

D5

Gerilme, kaynak kesit alan ile balantldr.


t28 mm. iin R bir kategori drlmelidir.
Tek veya ift taraftan pah alm ekilde veya i
ke kayna ile bir levhay delip geen borunun
devaml olarak kaynak edilmesi

D6
Not:

Boru aplarnn byk olmas durumunda, lokal


gerilmelere dayal olan bir deerlendirme tavsiye edilir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

3-44

Section 3 Design Principles

Tablo 3.32 Ayrnt Katalou (devam)


Kaynaksz Ana Malzeme

E.

Ayrnt snf R

ngrlen gerilme ve yorulma

Tip

Birletirmenin tanm

atla cinsini gsteren birletirme

No.

ekilleri

Yzey ya da hadde hatas olmayan haddelenmi


ya da ekilmi levha ve profillerle dikisiz borular.

E1

elik

Al

160

71

(m0=5)

(m0=5)

140

40

(m0=4)

(m0=4)

Levha kenar, yzeyi atlaksz ve entiksiz olarak


makasla veya herhangi bir ssal yntemle
kesilmi, keler yuvarlatlm veya krlm.

E2

Kaynak

gei

deliklerinin

eklinden

dolay

oluacak gerilme artm dikkate alnacaktr (1).


Levha kenar, Tip E2deki isteklere uygun deil,
ancak atlaksz ve nemli entikler mevcut deil.
Makina veya makasla kesilmi kenar
E3
Elle ssal kesme

125

36

(m0=3,5)

(m0=3,5)

100

32

(m0=3,5)

(m0=3,5)

Kaynak gei deliklerinin eklinden dolay


oluacak gerilme artm dikkate alnacaktr.
(1) Bir akln neden olduu gerilme ylmalar aadaki gibi dikkate alnacaktr:
max = Kt
Kt

max

Blm B, 8e gre entik faktr


Net kesite ait nominal gerilme aral
zellikle ambar az aklklar ve oklu aklklarda, alternatif olarak maks FE hesaplarndan elde edilebilir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-45

ekil 3.33 eitli birleimler

(1)

Birletirme ekli
Ykler
atlak riski olan yerler

Ayrnt snf R
elik

Birleimin tanm

(2)

Topuk stifnersiz su geirmez


olmayan birleim

80

80

80

80

Topuk stifnersiz su geirmez


birleim (enine elemanda
tekrarl yk olmakszn)

71

71

71

71

Topuk stifnerli
dorudan 150
balant >150

45
40

56
50

56
50

63
56

150
>150

50
45

50
45

45
40

45

56

56

63

50
56

63
56

63
50

71

80

71
40

71
40

71
40

bindirme
balant

(2)

(1)

Topuk stifnerli ve birleik braket

Topuk stifnerli, birleik braketli


ve srt braketli
dorudan balant
bindirme balant
Ykn stifnere iletildii kabul
ile, topuk stifnerli.
kaynak kenarlarnda atlak
balangc
kaynak kknde atlak
balangc
Kaklk ve delik ekline bal
gerilme art dikkate
alnmaldr.
(1)
(2)

Asimetrik profiller nedeniyle oluan ilave gerilmeler dikkate alnmaldr. Blm B, 10a baknz.
Sadece boyuna ykler varsa, bir snf arttrlacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

ekil 3.34 Ekipman ve yap detaylarna 3-46


ait rnekler
Blm 3 Tasarm Esaslar

Yap veya donanm ayrntsnn tanm

Takviyesiz gvdeli yuvarlak flenin


birletirmesi, birletirme tipine bal olarak,
Tip D1, D2 veya D3'e gre
deerlendirilecektir. Gvdedeki gerilme,
flendeki Fg kuvveti kullanlarak aadaki
Fg
gibi hesaplanr:
=
Ayrca, boyuna kaynak dorultusundaki
gerilmeler, tip B2 B4 gre deerlendirilir.
lave kesme veya eilme durumunda, en
byk ana gerilme gvdede oluabilir.
B.1.4'e baknz.
Bir flencin takviyeli krklk blgesindeki
kaynakl birletirme, birletirme tipine bal
olarak, Tip D1, D2 veya D3'e gre
deerlendirilecektir. Stifnerin krklk
blgesindeki gerilme normal olarak
aadaki gibi hesaplanr:

= a

tf

ngrlen gerilme ve
yorulma atla cinsini
gsteren birletirme ekilleri

Ayrnt
snf
R elik

ift taraftan pah alm tam nfuziyetli K


tipi veya Blm 20, ekil 20.9'da
tanmlanm olan, belirlenmi kk
nfuziyeti bulunmayan tipte, ha
eklindeki veya T eklindeki kaynak
birletirmeleri

D1

Ha eklinde birletirmeler
T birletirmeler

Enine i ke kaynakl ha eklindeki


veya T eklindeki birletirmeler, kaynak
kenar atla (kaynak diki kalnl a <
0,7 t durumundaki kk atla, birletirme
Tipi D3'e baknz)
Ha eklinde birletirmeler
T birletirmeler
Ha eklindeki veya T birletirmelerde,
enine dorultuda yk tayan i ke
kayna, kk atla (Kaynak kkndeki
gerilme aral esas alnmaldr).
Birletirme Tipi D2'ye de baknz.

D2

2 sin

tb

D3

Bir aklk civarna kaynatlm ve akln


kenarna paralel dzenlenmi tutamak
Ambar az kesi iin geerli deildir.

Birletirmenin tanm

(t2)
C1
(t1)

63
71

36

71

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

150 mm
r yarapl bir akln kesi civarnda
kenardan minimum x mesafesi (taral
alan):
x [mm] = 15 + 0,175 r [mm]
100 mm r 400 mm
Eliptik kelerde, her iki eksene de
ortalama deer uygulanr.

71
80

Blm 3 Tasarm Esaslar

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

rt

Tip
No.

3-47

Yap veya donanm


ayrnts

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-47

ekil 3.34 Ekipman ve yap detaylarna ait rnekler

Yap veya donanm


ayrnts

Tip

Yap veya donanm ayrntsnn tanm

No.

Yorulma atlan ve

Ayrnt
Birletirmenin tanm

gerilmesini gsterecek biimde

snf

R elik

birletirmelerin dzenlenmesi

Maksimum 150 mm. apl dairesel dablin


levhas
tD
C9

0,8 t

0.8 t < tD 1,5 t

71
63

> 1,5 t

56

DIN 87721-1e gre lavra tapalar (ap

tD

0,8 t

63

yaklak 190 mm.)

0.8 t < tD 1,5 t

Dablin levhas ile ilgili olarak deerlendirme

tD

C9

> 1,5 t

56
50

150 < d 300 mm.


d = ap
Ksmi nfuziyetli aln kaynakl lavra tapalar

Ksmi nfuziyetli aln kayna; gerilme


kaynak boaz kesit alanna baldr,
A7

fazla dolgu hesaba katlmaz.

Ayrnt snf, tam olarak evresel kaynakl

Blm 3 Tasarm Esaslar

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

tD

36

80

olmayan tutamaklar iin de geerlidir.


Eilmeye maruz stifnerler iin R bir
kategori azaltlacaktr.

Enine dorultuda i ke kayna ile


C7

birletirilmi stifner
(Ksa ve uzun stifnerlere uygulanr)

3-48

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar


E.

Su Geirmez Blmelerin Test Prosedrleri

1.

3-48

test olabilir.
Sznt testi: Snrn geirmezliinin dorulanmas iin

Genel

yaplan testtir. Belirli bir test belirlenmedi ise bu bir


Bu test prosedrleri, tanklarn ve su geirmez snrlarn

hidrostatik/hidropnmatik test olabilir. ekil 3.35deki (3)

su geirmezliini, tanklarn yapsal yeterliliini ve

ile belirtildii gibi sznt testi iin hortum testi kabul

yaplarn/gemi zerindeki donatmn su gemezliini

edilebilir test tiplerinden biridir.

kantlamaya yneliktir.
Her test tipinin tanm aada verilmitir:

3.2
-

Teslimat ncesi yeni gemilere ve

Ana dnm ya da tamir geiren ya da

Hidrostatik test (Sznt ve Yapsal): lgili mahalin


belirlenen ykseklie kadar sv ile doldurulmas testidir.

etkilenen yaplara (1)


Hidropnmatik test (Sznt ve yapsal): lgili mahalin
ait tanklarnn ve szdrmaz snrlarn szdrmazl bu

ksmen sv ile doldurulup hava basncnn sv yzeyi

test prosedrleri ile dorulanacaktr.

zerine uyguland testtir

2.

Hortum testi (Sznt): Balantnn geirmezliinin su jeti

Uygulama

ile dorulanmas testidir.


2.1

Btn gravite tanklar (2) ve su geirmez ya da

su gemez olan dier snrlar, bu prosedre gre test

Hava testleri (Sznt): Geirmezliin hava basnc fark

edilmeli ve aadaki gibi geirmezlii ve yapsal olarak

ve sznt tespit zeltisi vastas ile dorulanmas

yeterlilii aadaki gibi kantlanmaldr:

testidir. Sktrlm hava testi ve vakum kutu testi gibi


tank hava testleri ve birleim yerlerinde hava testlerini

Gravite tanklar geirmezliklerine ve yapsal

kapsar.

yeterliliine gre,
Sktrlm hava ke kaynak testi (Sznt): Ke
-

Tank snr dndaki su geirmez snrlar su

kaynakl T bileiminin sznt belirten zeltinin ke

geirmezliine gre ve

kaynaklarna uygulanmas suretiyle uygulanan bir hava


testidir.

Su gemez snrlar su gemezliklerine gre

2.2

Svlatrlm gaz tankerlerinin kargo ierii

ya da aln kaynana uygulanmas ile birleimin zerine

tarafndan

konan bir kutudur. Herhangi bir szntnn tespit edilmesi

Vakum kutu testi (Sznt): Sznt belirleyen zeltinin ke


sistemlerinin

testi,

TL

uygun

bulunan

standartlara gre olacaktr.


2.3

iin kutu iinde vakum oluturulur.

ekil 3.35 ya da 3.36de belirtilmeyen yaplarn

testi zel olarak gz nnde bulundurulacaktr.

Ultrason testi (Sznt): Bir Kapatma (rnein conta


kullanlan bir kaplama) geirmezliinin ultrason vastas
ile dorulanmas testidir.

3.

Test Tipleri ve Test Tanm

3.1

Bu

gereklilikte

aadaki

iki

tip

test

belirlenmitir:

(1)

Yapsal test: Bu testte tanklarn konstruksiyonunun

(2)

Ana

tamir,

yapsal

btnl

etkileyen

tamir

anlamnda kullanlmaktadr.
yapsal

yeterliliinin

dorulanmas

amalanr.

Bu,

Gravite tank, 70 kPadan fazla olmayan bir buhar


basncna maruz kalan tank anlamndadr.

hidrostatik test ya da durum uygun ise hidropnmatik

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

3-49

Giriken sv (penetrant) testi (Sznt): Dk yzey

(snrlarn su geirmezlii sznt testleri ve batan sona

gerilimli

blmenin

denetlenmesi ile dorulanmas art ile) muaf tutulabilir.

olumadnn

Serinin son gemisinden birka yl sonra yaplan karde

svlarn

snrlarnda

uygulanmas

hibir

srekli

ile

sznt

bir

dorulanmas testidir.

gemiler iin bu muafiyet yeniden dnlebilir. Bunun


yannda her durumda yapsal test her teknenin en az bir

4.

Test Prosedrleri

4.1

Genel

tank iin yapsal retim yeterliliinin dorulanmas iin


yaplacaktr.
4.2.2.2 Tanklar (zincirlik hari) dndaki mahallerin su

Testler surveyor nezaretinde, i bitimine yakn bir

geirmez snrlar yapsal testten muaf tutulabilir ancak

aamada, btn kaporta, kap, pencere vs. gibi yaplarn

muaf

donatm bittikten ve boru balantlar dahil btn giriler

geirmezlii, sznt testleri ve batan sona muayene ile

tamamlandktan sonra, kaplama ve varsa birleimler

dorulanmas art aranr.

tutulan

mahallerinin

tm

snrlarnn

su

zerine beton dkme ileminden hemen once yaplr.


zel test gereksinimleri ekil 3.35 te 4.4 maddesinde

4.2.2.3 lk testin yapsal testinden sonra gerekli

belirtilir. Boya uygulamasnn zamanlamas ve birleim

grlrse takip eden tanklara da yapsal testler

noktalarna eriimle alakal hkmler iin Tablo 3.37

uygulanr.

daki 4.5 ve 4.6 maddelerine baknz.


4.2.2.4 Yapsal test uygulanacak tank seiminde tm
4.2

Yapsal Test Prosedrleri

tipik yapsal elemanlarn beklenen ekme ve basma


yklerine mukavemetini tesmil edebilecek durumda

4.2.1

Testin tipi ve zaman

olmalarna zen gsterilecektir.

ekil 3.35 ya da Tablo 3.36te yapsal test belirtildii

Sznt test prosedrleri

4.3

yerlerde, 4.4.1e uygun olarak hidrostatik test kabul


rhtm

ekil 3.35de belirtilen sznt testi iin; 4.4.3 4.4.6ya

mukavemeti, sv younluu vb) hidrostatik testin

gre tank hava testi, sktrlm hava ke kaynak

yaplmasn engelliyorsa, 4.4.2ye gre hidropnmatik

testi, vakum kutu testi ya da bunlarn kombinasyonu

test denk yntem olarak kabul edilebilir.

kabul edilecektir. Bunun yannda bir hidrostatik ya da

edilebilir.

Uygulama

limitleri

(tersane

hidropnmatik test, 4.5 ve 4.6 salanmas koulu ile


Sznt testi sonularnn yeterli olduu dorulanrsa

sznt testi olarak kabul edilebilir. Ayrca ekil 3.35 Not

yapsal yeterliliin onaylanmas iin hidrostatik test

(3)

tekne yzerken uygulanabilir.

edilecektir.

ile

belirtilen

konumlarda

Testten

nce

hortum

birleimin

testi

kabul

geirmezliini

etkileyebilecek tm blok ilerinin tamamlanmas art ile


4.2.2

Yapsal test says

birleim yeri hava testi blok aamasnda yaplabilir.


Nihai kaplama uygulamas iin 4.5.1e, birleim yerine

4.2.2.1 Bir gemide kalan tanklarn tamamna ayr ayr

gvenli ulam iin 4.6ya ve bunlarn zeti iin Tablo

hava testi yardmyla bir sznt testi yapmak art ile

3.37ya baknz.

ayn yapdaki tanklardan (yani ayn yapsal dizayn ile


4.4

Test Detaylar

birine yapsal bir test uygulanr.

4.4.1

Hidrostatik test

Bununla beraber bir tankn yapsal yeterlilii ekil

Baka bir sv onaylanmadysa, hidrostatik test mahalin

3.35te gerek grlen bir yapsal test ile dorulandysa,

temiz su ya da deniz suyu ile (mahalin test edilmesi iin

ayn serideki takip eden gemiler, (ayn tersanede

hangisi uygunsa) ekil 3.35te ya da 3.36da belirtilen

yaplm e gemiler) test edilen tanka yapsal benzerlii

seviyeye kadar doldurulmasyla yaplr. Daha yksek

bulunan dier tanklarn buna benzer testlerinden

younluklu kargolarn tand tanklarn temiz su veya

konfigrasyona sahip ve genel olarak ayn iilikle


yapld surveyor tarafndan kabul edilen tanklar) en az

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 3 Tasarm Esaslar

deniz suyu ile test edilecei durumda test basn

3-50

Basnl hava ke kaynak testi

4.4.5

ykseklii zel olarak deerlendirilecektir.


Bu hava testinde sktrlm hava ke kaynakl
4.4.2

birleimin bir tarafndan enjekte edilir ve birleimin dier

Hidropnmatik test

tarafndaki basn, basn gstergesiyle dorulanr.


5

Palk hava

Onayland durumlarda hidropnmatik test; onayl sv

Basn lm cihazlar, en az 0.1510

seviyesi ve hava basnc ile balantl olarak test

basncnn

durumunun fiili yklemeyi olabildiince mmkn ekilde

nihayetinde dorulanabilecei ekilde dzenlenecektir.

simle edecek ekilde olacaktr.


testleri

iin

gereklilikler

test

edilen

ksmdaki

tm

geilerin

4.4.4teki tank hava

ve

tavsiyeler

ayrca

Not: Ksmi nfuziyet kaynann sznt testi gerekli


olduu durumda kk yzeyi yeterince geni ise (6-8

hidropnmatik teste de uygulanacaktr.

mm), sktrlm hava basnc ke kaynanda


4.4.3

uyguland gibi uygulanacaktr.

Hortum testi

Hortum testi; test srasnda hortum ucundaki nozul

4.4.6

Vakumlu kutu testi

basnc en az 210 Pada tutularak yaplacaktr. Nozul


en az 12 mm i apa sahip olacak ve birleime 1.5

Hava balantl, lm cihazl ve gzetleme pencereli

mden uzak konumlandrlmayacaktr.

bir

kutu

(vakum test

gereci) sznt

indikatr

uygulanarak birleim zerine yerletirilir. Kutu iindeki


Hortum testi; makine, elektrik ekipmanlar yaltm ve
donatm ksmlarna muhtemel zarar sebebiyle pratik

hava enjektr vastas ile kutu iinde 0.2010

0.2610 Pa basn oluturacak ekilde ekilir.

olarak kullanlamyorsa, kaynakl bileimlerin dikkatli bir


ekilde gzle muayenesi ve gereken yerlerde boya

4.4.7

Ultrasonik test

penetrant testi (girigen boya testi) ya da ultrasonic test


Blme iine ultrasonik yank cihaz, dna alc

veya benzerleri ile desteklenerek deitirtilebilir.

yerletirilerek yaplan dzenlemedir. Sesin alc ile tespit


4.4.4

edildii konum, blme kapamasndaki bir sznty

Tank hava testi

gstermektedir.
Btn snr kaynaklar, montaj birleimler noktalar ve
boru birleimleri dahil nfuziyetler, onayl prosedre
gre ve atmosfer basnc fark 0.1510
olmayan

basn

altnda

sznt

4.4.8

Penetrant (giriken sv) testi

Padan az

tespit

zeltisi

Aln kaynaklarnda dk yzey gerilimli svnn blme


snrnn bir tarafna uygulanmasyla yaplan testtir.

uygulanarak incelenecektir.

Belirli bir zaman sonra snrn dier tarafnda sv tespit


Tanktaki

hava

basnc,

0.1510

Pa

basnca

drlmeden nce tank etrafnda minimum personel


says ile

edilmezse

blme

birleimlerinin

geirmezliinin

dorulanmas dnlebilir.

yaklak bir saat iin 0.2010 Pa basnca

ykseltilmesi ve bu basnta tutulmas tavsiye edilir.

4.4.9

Dier testler

htiya duyulan test basncna karlk gelen sv


basncn tutmaya yetecek ykseklikte bir U borusu

Dier yntemler, teste balamadan nce tm verilerin

dzenlenecektir. U borusu en kesit alan tanka hava

teslim edilmesi zerine TL tarafndan gz nnde

salayan

bulundurulabilir.

borununkinden

az

olmayacaktr.

Basn

lmek iin kullanlacak U borusu, basn gstergesi ya


da herhangi baka bir basn dorulaycs nceden

4.5

Kaplama uygulamas

4.5.1

Nihai kaplama

onaylanm olmaldr.

Otomatik makinelerle birletirilen aln kaynaklarnda

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

3-51

Blm 3 Tasarm Esaslar

nihai kaplama sznt testinden nce, herhangi bir

4.5.2

Geici kaplama

zamanda yaplabilir. Dier btn birletirmelerde nihayi


kaplama

birleim

yerlerinin

sznt

testlerinden

gemelerinden sonra yaplmaldr.

Kusurlar ya da szntlar gizleyebilecek her trl geici


kaplama, nihai kaplama iin n grlen zamanda
uygulanmaldr. Bu gereklilik, koruyucu kaplamaya

Ayrca baknz Tablo 3.37. Srveyr, aln kaynaklarnn


otomatik

montaj

zerine

nihai

(shop primer) uygulanmaz.

kaplama

uygulanmasndan nce sznt testi talep etme hakkna

4.6

Birletirmelere gvenli ulam

sahiptir.
Sznt testleri iin, muayene geiren tm birleimlere
gvenli ulam salanacaktr. Ayrca baknz Tablo 3.37.

Tablo 3.35 Tanklar ve Snrlar iin Test Gereklilikleri


Madde

Test Edilecek Tank ya da

Numaras

Snr

Test Tipi

Test Su Stunu Ykseklii


ya da Basnc
Aadakilerden en by;
- tant borusu stne

ift dip tanklar (4)

Sznt ve

kadar,

Yapsal (1)

- tank stnn 2.4 m


yukarsna kadar (2), ya da
- perde gvertesine kadar

ift dip bo mahalleri (5)

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.4 4.4.6
Aadakilerden en by;
- tant borusu stne

ift cidar tanklar

Sznt ve

kadar,

Yapsal (1)

- tank stnn 2.4 m


yukarsna kadar (2), ya da
- perde gvertesine kadar

ift cidar bo mahalleri

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.4 4.4.6
Aadakilerden en by;

Bu tabloda herhangi bir yerde

Sznt ve

listelenmemi derin tanklar

Yapsal (1)

- tant borusu stne


kadar,
- tank stnn 2.4 m
yukarsna kadar (2)

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Uyarlar

3-52

Section 3 Design Principles

Aadakilerden en by;
- tant borusu stne
6

Sznt ve
Yapsal (1)

Kargo yakt tanklar

Dkme yk gemileri iin balast


ambar

Sznt ve
Yapsal (1)

kadar,
- tank stnn 2.4 m
yukarsna kadar (2) ya da
- Tank tepesi (2) + Basn
valfi set deeri
Aadakilerden en by
- tant borusu stne kadar
ya da
-ambar mezarnas stne
kadar
Aadakilerden en by;

Sznt ve
Yapsal (1)

Pik tanklar

- tant borusu stne


kadar,
- tank stnn 2.4 m
yukarsna kadar (2)

a.

Ba pik bo mahalleri

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.4 4.4.6

b.

K Pik bo mahalleri

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.4 4.4.6

Koferdamlar

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.4 4.4.6

a. Su geirmez perdeler

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.3 4.4.6 (7)

b. st yap nihayet perdesi

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.3 4.4.6

12

Fribord ya da perde gvertesi


altndaki su geirmez kaplar

Sznt (6), (8)

Hangisi uygunsa baknz


4.4.3 4.4.6

13

ift sac dmen yelpazesi

Sznt

Hangisi uygunsa baknz


4.4.4 4.4.6

14

Derin tank yaknnda olmayan


aft tneli

Sznt (3)

Hangisi uygunsa baknz


4.4.3 4.4.6

15

Borda kaplar

Sznt (3)

Hangisi uygunsa baknz


4.4.3 4.4.6

16

Su gemez ambar kapaklar ve


Hangisi uygunsa baknz
Sznt (3), (8)
kapama dzenekleri
4.4.3 4.4.6

17

ift amal tank/kuru yk ambar


Hangisi uygunsa baknz
Sznt (3), (8)
kapaklar
4.4.3 4.4.6

18

Zincirlik

Sznt ve
Yapsal

Zincir borusu st

Bamsz tanklar

Sznt ve
Yapsal (1)

Aadakilerden hangisi
daha bykse
- tant borusu stne
kadar, ya da

10

11

19

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

K pik, stern tbn


montajndan sonra test
edilecektir

K pik, stern tbn


montajdan sonra test
edilecektir

Branda ahap kalaslarla


kapatlan ambar kapaklar
hari
Madde 6 ya da 7deki
yapsal testlere ek olarak

3-53

Blm 3 Tasarm Esaslar

- Tank stnn 0.9m


yukarsna kadar

Sznt ve
Yapsal (1)

Balast borular

20

Aadakilerden en by
- balast pompas maksimum
basnc ya da
- herhangi bir basn valfi
set deeri

Notlar:
(1)
Yapsal test, takip eden tanklarn szntlara kar hava testi ile test edilmi olmas art ile her gemide ayn
konstruksiyondan(ayn dizayn ve ayn iilik) en az bir tanka uygulanacaktr. Bununla beraber tankn yapsal yeterlilii
yapsal test ile dorulanm ise ayn serideki takip eden gemiler, (ayn tersanede yaplm e gemiler) test edilen tanka
yapsal benzerlii bulunan dier tanklarn buna benzer testlerinden (snrlarn su geirmezlii sznt testleri ve batan sona
denetlenmesi ile dorulanmas art ile) muaf tutulabilir. Her durumda yapsal test her teknenin bir tank iin yapsal
retim yeterliliinin dorulanmas iin yaplacaktr. (Baknz 4.2.2(1))
(2)
Tank st; ambar azlar hari, tankn stn oluturan gvertedir.
(3)
Hortum testi ayn zamanda test ortam olarak kabul edilebilir. Baknz 3.2.
(4)
SOLAS Kural II-1/9 hkmlerine gre dzenlenen tanklar dahil.
(5)
SOLAS Kural II-1/9.4 hkmlerine gre dzenlenen omurga tneli ve kuru blmeler dahil.
(6)
(7)
(8)

Su geirmez kapnn su geirmezlii prototip testi ile dorulanmamsa, su geirmez mahallerin su ile doldurulmas
suretiyle test yaplmaldr. Baknz SOLAS Kural II-1/16.2 ve MSC/Circ.1176.
Hortum testi mmkn olmadnda 4.4.74.4.9da listelenmi dier test yntemleri, byle test yntemlerinin yeterliliinin
dorulanmasna bal olarak uygulanabilir.
Hortum testine alternatif olarak 4.4.74.4.9da listelenmi dier test yntemleri, byle test yntemlerinin yeterliliinin
dorulanmasna bal olarak uygulanabilir. Baknz SOLAS Kural II-1/11.1

Tablo 3.36 zel Hizmet Gemiler/Tanklar iin Ek Test Gereklilikleri

Madde

Gemi /

Numaras

Tank Tipi

Svlatrlm
1

gaz tankeri

Test Edielcek
Yaplar

Test Su Stunu

Test tipi

Ykseklii ya da Basnc

Dier tanklar ve

Kargo ierik
sistemleri (baknz:

Baknz 4.4.1

Baknz 4.4.1

Uyarlar)

sv tanklar

Bamsz Tanklar

Sznt ve Yapsal

Tant borusu stne kadar,


ya da
- tank stnn 0.9m
yukarsna kadar (1)

Kimyasal
tanker

Entegre ya da
bamsz kargo
tanklar

snrlar iin
ayrca baknz
Tablo 3.34

Hangisi daha yksekseYenilebilir

Uyarlar

Aadakilerden en by;
Sznt ve Yapsal - tank stnn 2.4 m
yukarsna kadar (1) ya da

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

3-54

Section 3 Design Principles

- Tank st (1) + Basn


tahliye valf set deeri

Not:
(1) Tank st; ambar azlar hari, tankn stn oluturan gvertedir.

Tablo 3.37 Sznt Testi ve Kaplama Uygulamas ve Kaynakl Birleim Tipi iin Gvenli Eriim Kural

Kaplama(1)

Gvenli eriim (2)

Kaynakl birletirme
tipi

Sznt testi

Szntdan
nce

Otomatik
Aln

Elle ya da yar
otomatik

Ke

Nfuziyetler dahil
snr

Gerekli deil

zin verilir
zin

Gerekli

verilmez
zin

Gerekli

verilmez

Sznt testinden
sonra ve yapsal

Sznt testi

testten nce

Uygulama yok

Gerekli deil

zin verilir

Gerekli

zin verilir

Gerekli

Yapsal
test

Gerekli
deil
Gerekli
deil
Gerekli
deil

Notlar:
(1) Kaplama, i (tank/ambar kaplamas) ve d (borda/gverte) boyamas anlamnda kullanlr. Koruyucu kaplama (shop primer)
bu kapsama dahil deildir. ,
(2) Sznt testinin dorulanmas iin geici eriim vastalar

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 5 Dizayn Ykleri

5-1

BLM 5
DZAYN YKLER

Sayfa
A.

GR ...................................................................................................................................................................5- 2
1. Genel
2. Tanmlar

B. VMELER.............................................................................................................................................................5- 5
1. Genel
2. Dey vme
3. Yanal vme
4. Boyuna vme
C. STATK YEREL YKLER ...................................................................................................................................5- 7
1. Genel
2. Hidrostatik Basn
3. Statik Tank Basnc
4. Statik Gverte Yk
D. DNAMK YEREL YKLER................................................................................................................................. 5- 9
1. Genel
2. Bordaya Etkiyen Dalga Yk
3. Dibe Etkiyen Dalga Yk
4. Ak Gvertelere Etkiyen Dalga Yk
5. st Yap Gvertelerine ve Gverte Evi Gvertelerine Etkiyen Dalga Yk
6. Kargo Gvertelerine Etkiyen Dinamik Ykler
7. Yaam Mahalli ve Makine Dairesi Gvertelerine Etkiyen Dinamik Ykler
8. Tank Yaplarna Etkiyen Dinamik Ykler
E.

DARBE YKLER ............................................................................................................................................... 5-12


1. Ba Darbe Yk
2. K Darbe Yk
3. Dvnme Yk

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

5-2

Blm 5 Dizayn Ykleri

A.

Giri

1.

Genel

1.1

Bu

A
Gemiye gelen dalgalarn ilerleme yn ile x

2.1.2

ekseni arasndaki as ekil 5.2de gsterilmektedir.


Buna

gre

dalga

ynleri

aadaki

gibi

tanmlanmaktadr:
blmde

boyutlandrma

hesaplarnda

esas alnacak dizayn ykleri sunulmaktadr. Bu dizayn

Batan gelen dalgalar x eksenine zt ynde

ykleri aadaki ekilde gruplandrlmaktadr:


-

ilerleyen dalgalar,

Yerel statik (sakin su) ykler: Hidrostatik

Bordadan gelen dalgalar y ekseni ynnde veya

basn ykleri, sv yk ve balast suyundan

bu eksene zt ynde ilerleyen dalgalar,

kaynaklanan dahili basn ykleri ile gemi iinde


ve gverteler stnde tanan arlklardan

Ktan gelen dalgalar x ekseni ynnde ilerleyen

dalgalar,

kaynaklanan statik ykler.


Yerel dalga ykleri: Harici dalga ykleri ve sv

Kark dalgalar ba, borda veya k ynleri

atalet ykleri ile gemi iinde ve gverteler

arasnda bir ynden gelen dalgalar temsil

stnde tanan arlklarn ivmelenmesinden

etmektedir.

kaynaklanan yk ve kuvvetler.
-

Yerel dinamik ykler: Dalgalardan kaynaklanan


darbe ve dvnme ykleri.
y

2.

Tanmlar

2.1

Koordinat Sistemi

2.1.1

Dalga
yn

Gemi geometrisi, hareketler, ivmeler ve

ykler ekil 5.1de sunulan koordinat sistemine gre


ekil 5.2 Dalga yn tanmlamas

tanmlanmaktadr:
-

Orijin: geminin boyuna simetri dzlemi zerinde

2.2

aret Uyumu

2.2.1

ekil

k dikey ve kaide hattnn kesitii nokta,


X ekseni: gemi ba yn pozitif olmak zere

5.3te

gsterilen

gemi

hareketleri

aadaki ekilde tanmlanmaktadr:

boyuna eksen,
-

teleme hareketi olup gemi ba ynnde pozitif

eksen,

alnacaktr.

Z ekseni: yukar yn pozitif olmak zere dey

Boyuna teleme hareketi, x ekseni ynndeki

Y ekseni: iskele taraf pozitif olmak zere enine

eksen.

Yan teleme hareketi, y ekseni ynndeki


teleme hareketi olup iskele ynnde pozitif
alnacaktr.

Dalp kma

hareketi, z ekseni

ynndeki

teleme hareketi olup yukar doru pozitif


alnacaktr.
y
-

Yalpa, x ekseni etrafndaki dnme hareketi olup


sancak aa ve iskele yukar ynde pozitif

ekil 5.1 Referans koordinat sistemi

alnacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 5 Dizayn Ykleri


Ba k vurma, y ekseni etrafndaki dnme

5-3
2

aSW

Yan teleme ivmesi [m/s ],

aT

Yan teleme ve yalpa hareketlerinden


2
kaynaklanan yanal ivme [m/s ],

aV

Dalp kma ve ba k vurma hareketlerinden


2
kaynaklanan dey ivme [m/s ],

aX

Boyuna teleme ivmesi [m/s ],

aZ

Dalp kma ivmesi [m/s ],

Tank st taraf genilii [m],

Gemi genilii [m], baknz Blm 1, H.2,

CB

Blm 1, H.4e gre kalp blok katsays. CB


en az 0,6 alnacaktr,

CL

Boy katsays,

hareketi olup ba taraf aa ve k taraf yukar


yn pozitif alnacaktr.
Savrulma, z ekseni etrafndaki dnme hareketi

olup gemi bann iskeleye knn sancaa


dnd yn pozitif alnacaktr.

ekil 5.3

Gemi hareketleri iin iaret uyumu

1,0

Servis katsays,

ba pozitif alnacaktr.

1,00

Snrsz sefer iin

y ekseni ynndeki yanal ivmeler iin iskele yn

0,90

Y seferi iin

0,75

K50 seferi iin

0,66

K20 seferi iin

0,60

L seferi iin

CS

Boyuna basn dalm katsays,

CSL

Ba dvnmesi iin dalm faktr,

CW

Dalga katsays,

0,0857 LCRS

L < 90 m iin

90

vmeler iin pozitif yn aadaki ekilde

tanmlanmaktadr:
CRS

=
2.2.2

L 90 m iin

x ekseni ynndeki boyuna ivmeler iin gemi

pozitif alnacaktr.
-

z ekseni ynndeki dey ivmeler iin yukar yn


pozitif alnacaktr.

2.3
a0
aL

Semboller
=
=

vme parametresi,
Boyuna

teleme

ve

ba

vurma

hareketlerinden kaynaklanan boyuna ivme


2

[m/s ],
aPZ

Ba k vurma hareketinden kaynaklanan


2

dey ivme [m/s ],


aPX

90 m L 300 m

Ba k vurma hareketinden kaynaklanan


=

boyuna ivme [m/s ],


aRY

1,5

300 L
C RS
10,75
100

L< 90 m

Yalpa hareketinden kaynaklanan yanal ivme


2

[m/s ],

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

10.75 CRS
1,5

L - 350
C RS
10.75
150

350 m >L > 300 m

350 m L500 m

5-4

Blm 5 Dizayn Ykleri

Gemi derinlii [m], baknz Blm 1, H.2,

fP

Aadaki

ekilde

tanmlanan

olaslk

A
2

gverte yk [kN/m ],
PDB

Dkme

yklerden

kaynaklanan

dinamik

katsays:

basn yk [kN/m ],

-8

Olasl 10 olan mukavemet analizleri iin fP =1,0

PDC

Kargo gverteleri zerine etkiyen dinamik yk


2

[kN/m ],
-4

Olasl 10 olan mukavemet analizleri iin fP =0,5


FD

PDE

Ak gvertelere etkiyen dalga yk [kN/m ],

PDI

dip zerine etkiyen dinamik kargo yk

Tekil kuvvetlerden kaynaklanan dinamik yk


[kN],

[kN/m ],
FS

Kargodan kaynaklanan statik yk [kN],


PDM

Makine dairesi gvertelerine etkiyen dinamik


2

Yerekimi ivmesi [9,81 m/s ],

GM

Metasantr ykseklii [m],

PDT

Dinamik tank basn yk [kN/m ],

h1

Yk merkezi ile tankn en st noktas

PIB

Ba darbe yk [kN/m ],

PIS

K darbe yk [kN/m ],

PS

Hidrostatik basn yk [kN/m ],

PSA

Yaam ve servis mahallerindeki gvertelere

yk [kN/m ],
2

arasndaki dey uzaklk [m]


h2

Daha byk olan alnmak zere yk merkezi


ile tant borusunun st kenar veya tank

stnden 2,5 metre yukars arasndaki uzaklk.


hair

Havalandrma veya tant borusu ykseklii

etkiyen statik gverte yk [kN/m ],

[m],
PSB
hc

Dkme kargolardan kaynaklanan statik yk


2

Havaya ak gverte ve ambar kapaklar

[kN/m ],

stndeki kargo ykseklii veya korunakl


gvertelerde ara gverte ykseklii [m],

PSC

Kargo

gvertelerine

etkiyen

statik

yk

[kN/m ],
hF

Yk merkezinden yaral durumdaki en derin


su hattna veya bu su hattnn bilinmemesi

PSD

Gverte

zerindeki

statik

basn

yk

durumunda fribord gvertesine olan dey

[kN/m ],

uzaklk [m],
PSI

dip zerine etkiyen statik kargo yk


2

Dalp kma hareketi genlii [m],

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A,

PSL

Ba tarafta etkiyen dvnme yk [kN/m ],

kr

Yalpa jirasyon yarap [m],

PSM

Makina dairesi gvertelerine etkiyen statik

[kN/m ],
2

yk [kN/m ],
L
MC
PDA

=
=
=

Gemi boyu [m], baknz Blm 1, H.2,


2

PST

Statik tank basn yk [kN/m ],

PT

Tank dizayn basnc [kN/m ],

PWB

Gemi dibine etkiyen dalga yk [kN/m ],

Ambardaki kargo arl [t],


2

Yaam ve servis mahallerine etkiyen dinamik

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

A,B
PWD

Blm 5 Dizayn Ykleri


=

Havaya ak gverteye etkiyen dalga yk

5-5

Dalga yn,

Kargo ykleme as [derece],

Ba k vurma hareketi genlii [rad],

Enine perdeler veya etkin alkant perdeleri

[kN/m ],
PWS
pV

=
=

Bordaya etkiyen dalga yk [kN/m ],


Ar basn valfinin ayarlanm basnc
2

[kN/m ],

aras uzaklk [m],


RR

Arlk merkezinden yalpa eksenine olan


uzaklk [m],

Yklenmi haliyle yk younluu [t/m ],

SA

Bal hareket genlii [m],

SW

Deniz suyu younluu [1,025 t/m ],

Su ekimi [m], baknz Blm 1, H.2,

Svlarn younluu [t/m ],

TBFP

Normal

Yalpa hareketi genlii [rad].

balast

ykleme

koulunda

ba

dikeydeki en kk dizayn balast su ekimi

TH

[m],

2.4

Dalp kma hareketi periyodu [s],

Dizayn basn hesaplarnda esas alnacak yk merkezi

Yk merkezi

aadaki ekilde tanmlanmaktadr:


TP

Ba k vurma hareketi periyodu [s],


2.4.1

TR

Yalpa hareketi periyodu [s],


-

Levhalar iin:

Gemi hz [knot], baknz Blm 1, H.5,

Dey stifnerli sistem:


Levha

alannn

en

alt

mesnedinden

olan

ykseklii stifner aralnn yarsna eit olan


3

VH

Ambar hacmi [m ],

Gemi k dikeyinden uzaklk [m],

nokta veya levha alan iinde levha kalnl


deiiyorsa levhann alt kenar
-

x1

Yapsal elemann enine tank perdelerinden

Yatay stifnerli sistem:


Levha alannn merkezi

gemi boyu ynndeki uzakl [m],


Stifnerler ve kiriler iin:

2.4.2
y

Yk merkezi ile orta simetri ekseni arasndaki


enine uzaklk [m],

y1

Desteklenmeyen boyun ortas

Yapsal elemann tank cidarlarndan gemi eni


ynndeki uzakl [m],

B.

vmeler

Yk merkezinin kaide hattndan ykseklii [m],

1.

Genel

zR

Yalpa ekseninin kaide hattndan ykseklii [m],

1.1

Dey, yanal ve boyuna ivmeler bu ivmeleri

zTOP

Tank stnn kaide hattndan ykseklii [m],

oluturan

dorusal

ve

asal

ivme

bileenlerinin

bamsz deikenler olarak ele alnarak toplanmas


eklinde hesaplanacaktr. Buna gre dey, yanal ve

Yk merkezindeki flare as [derece],

boyuna ivmeler aadaki bileenlerden oluacaktr:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

5-6
-

Blm 5 Dizayn Ykleri


Dalp kma ve ba k vurma hareketlerinden

Ba

kaynaklanan kaide hattna dik ynde dey ivme.

hesaplanacaktr:

Yan teleme, savrulma ve yalpa hareketlerinden

= 2,75C B

kaynaklanan gemi orta simetri dzlemine dik

B
vurma

genlii

aadaki

CW

formle

gre

[rad]

ynde yanal ivme.


Ba k vurma hareketinin periyodu, TP, aadaki
Boyuna

teleme

hareketlerinden

ve

ba

kaynaklanan

vurma

gemi

boyu

TP = 1,8

ynnde boyuna ivme.


1.2

ekilde hesaplanacaktr:

L
g

[s]

Bu blmde sunulan formllere alternatif


3.

Yanal vme

gemi hareketi ve ivme deerlerini kabul edebilecektir.

3.1

Gemi zerinde herhangi bir noktadaki yanal

Bu tr hesaplamalarda tm hesaplama detaylar ile

ivme aadaki formle gre hesaplanacaktr:

olarak,

geminin

dizayn

ve

servis

zelliklerinin

gerektirmesi durumunda, TL dorudan hesaplanm

kullanlan dalga histogramlar ve spektrumlar TL


onayna sunulacaktr.
1.3

Gemi

hareketlerinden
hesabnda

bileenlerinin

a T = a SW + (g + a RY )

kaynaklanan

aadaki

ivme

formller

[m/s ]

Yan teleme hareketinden kaynaklanan yanal ivme


bileeni aadaki ekilde verilmektedir:

kullanlabilecektir. Bu hesaplamada ivme bileenlerinin

a SW = 0.3a 0 g

birbirinden bamsz olduu kabul edilmektedir.


2.

Dey vme

2.1

Dalp

kma

ve

ba

vurma

Yalpa as genlii aadaki ekilde verilmektedir:

hareketlerinden kaynaklanan dey ivme aadaki


ekilde hesaplanacaktr:

a V = a Z + a PZ

50(1.25 0.025TR )
B + 75

Burada dalp kma hareketinden kaynaklanan dey

TR =

2.2k r

[m/s ]
vme parametresi,

= f P 3C L

CW

+ 0,2

a PZ

Yalpa jirasyon yarap [m],

GM

Metasantr ykseklii [m],

yalpa periyodunu verecek ekilde seilecektir. Bu

bileeni aadaki ekilde verilmektedir:


2

kr

kr ve GM deerleri karlalabilecek en dk gereki

Ba k vurma hareketinden kaynaklanan dey ivme

2
x 0,45L
=
TP

[s]

GM

ivme bileeni aadaki ekilde verilmektedir:

a0

[rad]

Yalpa periyodu iin aadaki ifade kullanlabilecektir:

[m/s ]

a Z = a 0g

2.1de tanmlanan ivme parametresi.

a0

[m/s ]

deerlerin belirsiz olmas durumunda aadaki yaklak


deerler esas alnabilecektir:
kr

0,40 B

GM

0,07 B (genel olarak)

[m/s ]

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

B,C

Blm 5 Dizayn Ykleri

5-7

0,12 B (tankerler ve dkme yk gemileri)

C.

Statik Yerel Ykler

Gemi genilii [m], baknz Blm 1, H.2,

1.

Genel

Yalpa hareketinden kaynaklanan yanal ivme bileeni

Aadaki statik yerel ykler dikkate alnacaktr:

aadaki formle gre hesaplanacaktr:


2

a RY

RR

2
R R
=
TR
=

Dibe ve bordaya etkiyen hidrostatik basn,

Statik tank basnc,

Tank tant basnc,

Statik gverte ykleri.

[m/s ]

Arlk merkezinden yalpa eksenine olan


uzaklk [m]. Yalpa ekseni kaide hattndan zR
metre yukarda alnabilir

D T
4 + 2

D
2 , hangisi kkse.

2.

Hidrostatik Basn

KG deeri belirtilmediyse, ak gverte ykseklii

2.1

Harici hidrostatik basn sakin su dzeyine

alnabilir.

olan uzaklk ile doru orantl olarak uygulanacaktr.

zR

veya

Normal yapsal hesaplamalarda ele alnan su ekimi


4.

Boyuna vme

4.1

Boyuna ivme boyuna teleme ve ba k

deerleri

minimum

maksimum

dizayn

dizayn
su

balast

ekimi

su

ekimi

(scantling

ile

draught)

arasnda kalacak ekilde belirlenecektir.

vurma bileenlerine bal olarak aadaki formle gre


Hidrostatik basn yk, PS, aadaki formle gre

hesaplanacaktr:

a L = a 2 + g sin + a
X

PX

hesaplanacaktr:

[m/s ]

Boyuna teleme hareketinden kaynaklanan boyuna

PS = SW g (T z )

[kN/m ]

SW

Deniz suyu younluu [1.025 t/m ],

ekil 5.4te grld gibi su ekiminden, T,

ivme bileeni aadaki ekilde verilmektedir:

a X = 0.2ga 0

[m/s ]

byk

olmamak

zere

yk

merkezinin

ykseklii [m],
a0

2.1de tanmlanan ivme parametresi.


T

Ele alnan ykleme durumuna ait su ekimi [m],

Ba k vurma hareketinden kaynaklanan boyuna ivme


bileeni aadaki ekilde verilmektedir:

a PX

=
TP

2
2

[m/s ]

Ba k vurma genlii , ve periyodu TP, 2.1e gre


hesaplanacaktr.
4.2

Ba k vurma hareketine ait dnme ekseni

k dikeyden 0,45 L uzaklkta ve kaide hattndan z metre


yukarda alnabilir.
ekil 5.4.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Hidrostatik basn dalm

5-8

Blm 5 Dizayn Ykleri


Statik Tank Basnc

3.

C
Yaralanma veya su basmas durumunda

3.2.4

blme ve tanklardaki statik basn aadaki gibi


3.1

Gemi

iindeki

tanklar

iin

sakin

su

durumundaki tank basnc, havalandrma ve tant


borular da dikkate alnarak, tankn st snrna olan

alnacaktr:
PST = SW gh F

[kN/m ]

uzaklk ile doru orantl bir ekilde uygulanacaktr.


hF

merkezinden

uygun

yaral

stabilite

hesaplarndan elde edilen yaral durumdaki

Statik tank dizayn basnc, PST, olarak

3.2

Yk

aada verilen deerlerden byk olan alnacaktr:

en derin denge su hattna ya da yaral su


hatt verilmediyse fribord gvertesine olan

Servis durumu iin statik tank dizayn basnc:

3.2.1

PST = L gh1
L

dey uzaklk.

[kN/m ]

Tanktaki svnn younluu, daha dk

hair

olmas durumunda 1.025 t/m alnacaktr.

h 1 + h air

[m]

Havalandrma veya tant borusu ykseklii


[m]. Kk ambar azlar hari olmak zere
tankn en st noktasndan en az 2.5 metre

h1

Yk merkezi ile tankn en st noktas

yukarda alnacaktr. st kenar havaya ak

arasndaki dey uzaklk [m]

gvertenin

altnda

olan

tanklar

iin

bu

ykseklik bordadaki gverte yksekliinin en


Tant veya balast suyu deiimi durumunda

3.2.2

az 2.5 metre yukarsnda olacaktr.

statik tank basnc aadaki gibi hesaplanacaktr:


3.3

PST = SW gh 2

ve

pompa

dzenlemelerinin

burada

belirtilen deerlerden daha yksek basnlara neden

[kN/m ]

olma
h2

Boru

Daha byk olan alnmak zere yk merkezi

olasl

durumunda ek

hesaplamalar talep

edilebilecektir.

ile tant borusunun st kenar veya tank


stnden

2.5

uzaklk.

Tankerlerin

metre

yukars

arasndaki

yk

tanklarnn

4.

Statik Gverte Yk

havalandrma borular tant borusu olarak

4.1

Kargo

kabul edilmeyecektir.

zerindeki

gverteleri

statik

yk

ve

ambar

aadaki

kapaklar

formle

gre

belirlenecektir:
3.2.3

Statik

tank

test

basnc

aadaki

gibi

PSC = C gh C

alnacaktr:
PST = SW gh 1 + p V

[kN/m ]

h1

3.2.1de tanmlanmtr.

pV

Ar basn valfi mevcut ise bu valfin

[kN/m ]
3

Kargo younluu [t/m ]

0,7 t/m

(genel kargolar)

0,5 t/m

(kereste ve kmr kargosu)

Havaya ak gverte ve ambar kapaklar

ayarlanm basnc. Bu deer 25 kN/m den


az olmayacaktr.

hC

stndeki kargo ykseklii veya korunakl


2

zel durumlarda 25 kN/m den daha dk

gvertelerde ara gverte ykseklii [m]

ayar basnlar kabul edilebilecektir. Bu


durumlarda

gerek

ayar

sertifikasnda belirtilecektir.

basnc

klas

Kargo gverteleri ve ambar azlar zerindeki yk iin


2

esas alnacak statik yk en az 15 kN/m olacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

C,D
4.2

Blm 5 Dizayn Ykleri


dip zerindeki statik kargo yk aadaki

ekilde belirlenecektir:

5-9

Yaam ve servis mahallerindeki statik gverte yk en


az

2,5

kN/m

olacak

ekilde

dorudan

hesaplanabilecektir.

PSI = C gh

[kN/m ]
4.5

Kargo younluu [t/m ] (en az 0,7 t/m ),

M
=

Makine dairelerindeki platformlar iin statik

gverte yk aadaki gibi belirlenecektir:

PSM = 8

[kN/m ]

4.6
MC

Ambardaki kargonun arl [t],

VH

Ambar hacmi [m] (ambar azlar hari),

Ambar tamamen dolu iken kargonun en st

Tekil

kargolardan

kaynaklanan

statik

kuvvetler aadaki gibi belirlenecektir:

FS = M C g
MC

[kN]

Tekil kargonun arl [t]

noktasnn i dipten ykseklii [m].


nemli tekil ykler TL tarafndan durum

4.7
4.3

Dkme yklerden kaynaklanan statik kargo

baznda deerlendirilecektir.

yk aadaki formle gre belirlenecektir:

PSB = C g h n

[kN/m ]

D.

Dinamik Yerel Ykler

4.2de tanmlanan kargo younluu.

1.

Genel

Yk merkezi ile ambar azlar da dahil olmak

1.1

Bu

zere ambarn en st noktas arasndaki

gvertelere ve ba ve k yaplara etkiyen dalga ykn

dey uzaklk [m].

belirlemeye ynelik formller sunulmaktadr. Ayrca

alt

blmde

bordaya,

dibe,

ak

kargo gverteleri ile yaam ve servis mahallerindeki


gverteler zerine etkiyen dinamik ykler ile dinamik

2
sin tan 45 + cos
2

tank basn ykleri de bu alt blmde ele alnmaktadr.

= Ele alnan yapsal elemann yatay dzlemle

2.

Bordaya Etkiyen Dalga Yk

yapt a [derece].
Gemi bordasna etkiyen harici dalga yk, PWS, aada

= Kargonun ev as [derece]

sunulan 2.1 ve 2.2 maddelerine gre belirlenecektir.

20 (kmr ve tahl gibi hafif dkme ykler),

2.1

Yk merkezi su hattnn altnda yer alan

elemanlar iin:
35 (cevher gibi ar dkme ykler);
2.1.1 Batan gelen dalgalarda gemi bordasna etkiyen
4.4

Yaam

ve

servis

mahallerindeki

statik

dalga yk :

gverte yk aadaki gibi alnabilecektir:

PSA = 5.0

kN/m

(restoran ve salon gibi byk

PWS = 1,2C W CS C B + 0.7 1 +

2y z
+
B T

[kN/m ]

toplanma alanlar)

PSA = 3.5

kN/m

Gemi genilii [m], baknz Blm 1, H.2,

Su ekimi [m], baknz Blm 1, H.2,

(kamara ve dier blmeler)

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

5-10
y

Blm 5 Dizayn Ykleri


=

Yk merkezi ile orta simetri ekseni arasndaki

harici dalga yk :

Yk merkezinin kaide hattndan ykseklii


[m],

CB

Blm 1, H.4e gre kalp blok katsays. CB


en az 0,6 alnacaktr,
Dalga katsays, baknz B.2.1,

CS

Aadaki ekilde verilen boyuna basn


dalm katsays:
AP ve daha k taraf

CB

CS = 1
CS = 1 +

1,5
CB

3.2

2y

[kN/m ]

Bordadan gelen dalgalarda gemi dibine

etkiyen harici dalga yk :

0,7

PWB = 1,2C W CS C B + 0,7 1 +

PWB = 1.8C W C B + 0,7 + 135

CW

CS = 1 +

Batan gelen dalgalarda gemi dibine etkiyen

3.1

yatay uzaklk [m],

[kN/m ]

B + 75

4.

Ak Gvertelere Etkiyen Dalga Yk

4.1

Ak gvertelere etkiyen harici dalga yk

aadaki formle gre belirlenecektir:

AP den itibaren 0,2L ve 0,7L arasnda

PWD = 0.5 SW (g + a V )(S A z )

FP ve daha ba taraf

aV

[kN/m ]

B.2.1de tanmlanan yk merkezindeki dey

ivme.

Ara blgelerde CS dorusal olarak deiecektir.


z
2.1.2

T su ekiminde yk merkezi ile su hatt

Bordadan gelen dalgalarda gemi bordasna

arasndaki dey uzaklk [m].

etkiyen dalga yk:

PWS = 1,8C W C B + 0,7 1 +

2.2

z 135y
+
T B + 75

Yk merkezindeki dey bal hareket aadaki gibi


2

[kN/m ]

Yk merkezi su hattnn yukarsnda yer alan

elemanlar iin:
2.2.1

hesaplanacaktr:

H + (x )
2

SA =

[m]

Dalp kma hareketi genlii aada verilmektedir:

Batan gelen dalgalarda gemi bordasna

etkiyen dalga yk:

H=

aZ

(2 / T )

[m]

PWS = 1,2C W CS C B + 0,7 3 +

2.2.2

2y

[kN/m ]

aZ

etkiyen dalga yk:

3.

135y
10(z - T )
B + 75

TH

Dalp kma hareketi periyodu (s)

= 1.8

[kN/m ]

[s]

Dibe Etkiyen Dalga Yk

= Ba k vurma hareketi genlii [rad], baknz


B.2.1

Gemi dibine etkiyen harici dalga yk aadaki


formllere gre belirlenecektir:

Dalp kma hareketinden kaynaklanan dey


ivme [m/s ]

Bordadan gelen dalgalarda gemi bordasna

PWS = 3,6C W (C B + 0,7 ) +

Yk merkezi ile APden 0.45L uzaklkta


olduu kabul edilen ba k vurma ekseni
arasndaki boyuna uzaklk [m].

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 5 Dizayn Ykleri

(S A z )

aadaki formle gre belirlenecektir:

en az 2 metre alnacaktr.
Ak

4.2

gverte

zerinde

kargo

tanmas

PDC = PSC

durumunda bu gverteye etkiyen dinamik yk aadaki


deerlerden byk olan olarak alnacaktr:
-

4.1e gre belirlenen dalga yk.

6.1e gre belirlenen dinamik kargo yk.

Gvertelerine Etkiyen Dalga Yk


5.1

Mukavemet

deerlendirilmeyen

[kN/m ]

g
2

PSC

C.4.1de verilen statik kargo yk [kN/m ]

aV

B.2.1de tanmlanan yk merkezindeki dey

Konteyner gibi tekil kargolarn neden olduu

6.2

kuvvetlerden

(FS)

kaynaklanan

dinamik

kuvvetler

aadaki belirlenecektir:

gvertesi
ak

aV

ivme.

st Yap Gvertelerine ve Gverte Evi

5.

5-11

gvertelere,

olarak
st

yap

FD = FS

aV

[kN]

gvertelerine ve gverte evi gvertelerine etkiyen dalga


yk aadaki ekilde belirlenecektir:

PDE = nPWD
=

PWD

6.3

Dkme

yklerden

kaynaklanan

dinamik

ykler aadaki formle gre belirlenecektir:

[kN/m ]

4.1e gre belirlenmi ak gverteye etkiyen

PDB = PSB

aV

[kN/m ]

dalga yk.
= 1

PSB

zD

C.4.3te verilen statik dkme kargo yk.

, en az 0,5 alnacaktr.

SW g

dip zerine etkiyen dinamik kargo yk

6.4

aadaki ekilde belirlenecektir:


n

1.0 (ba kasara gvertesi iin)


Gverte evleri iin 5.1e gre belirlenmi

5.2

dalga yk aadaki faktr ile arplabilir

0.7

b
B

PSl

+ 0.3

aV

Gverte evinin genilii,

Sz konusu konumda geminin en byk


genilii.

Ba kasara gvertesi hari st yap ve gverte evi


gvertelerine etkiyen minimum dalga yk 4,0 kN/m

alnacaktr.

ortaya kan i dip yk iin Blm 27ye baknz.


7.

ve

Makine

Dairesi

Yaam ve servis mahalleri iin dinamik

aV

[kN/m ]

PDA = 3,5
Kargo gvertelerine etkiyen dinamik yk
TRK LOYDU - TEKNE - 2014

aV
g

Restoran ve salon gibi byk


alanlar iin,

Dinamik

Ykler
6.1

Mahalli

gverte yk aadaki gibi belirlenecektir:

PDA = 5,0
Etkiyen

Yaam

Gvertelerine Etkiyen Dinamik Ykler

yk en az 2,5 kN/m alnacaktr.


Gvertelerine

C.4.2de verilen statik i dip yk.

Maden cevherinin konik durumda yklenmesi durumunda

7.1

Ak kpr st tavanlarna etkiyen dinamik

Kargo

Dey ivme (aV) hesaplanrken AP ile ambarn arlk

6.

[kN/m ]

merkezi arasndaki uzaklk esas alnacaktr.

5.3

PDI = PSI

[kN/m ] Kamara ve dier blmeler


iin.

5-12

Blm 5 Dizayn Ykleri

7.2

Makina dairesindeki gverteler iin dinamik

PV

gverte yk aadaki gibi alnacaktr:

PDM = 8,0

aV

[kN/m ]

8.1

Dolu Tanklar iin Dizayn Basnc

nx

Servis koullarna gre dolu tanklara etkiyen

x1

PDT = a V (z TOP z ) + a T (b/2 y)


=

basn

azaltma

valfinin

Yapnn

bulunduu

ykseklikte

enine

aras uzaklk [m].


=
=

4
T

x1

Yapsal eleman ile geminin boyu ynnde


tank snrlayan perdeler aras uzaklk [m].

dinamik basn yk aadaki gibi alnacaktr:

gre

perdeler veya etkin enine alkant perdeleri

Tank Yaplarna Etkiyen Dinamik Ykler

C.3.2.3e

ayarlanma basnc

8.

8.1.1

D,E

[kN/m ]

Geminin

8.2.3

eni

dorultusunda

serbest

su

yzeyini snrlayan perdelerden bT/4 uzaklkta yer alan


Tanktaki svnn younluu, en az 1.025 t/m

yaplar iin:

alnacaktr.
zTOP

Tankn en st noktasnn z koordinat [m],

Yk merkezinin z koordinat [m],

PT5 = 5.5

bT
=

aV

b T L n y + p v
20
B

[kN/m ]

Yapnn bulunduu ykseklikte tank cidarlar


veya etkin boyuna alkant perdeleri aras

B.2de tanmlanan dey ivme [m/s ],

uzaklk [m].
=

aT
b

B.3te tanmlanan yanal ivme [m/s ],

ny

y1

Yapsal eleman ile geminin eni ynnde tank

bT

Tankn st genilii [m],

y1

snrlayan cidarlar aras uzaklk [m].

Yk merkezinin tankn dey boyuna orta


dzleminden uzakl [m].

T/L>0,1 veya bT/B>0,6 oranlarna sahip

8.2.4
8.1.2

Bir tant sistemine bal olan yakt ve balast

tanklarna etkiyen dinamik basnlar belirlenirken tant

tanklar

dinamik

iin

basncn

dorudan

(PDT)

hesaplanmas gerekebilecektir.

sisteminin en yksek noktasna kadar olan statik


basncn yan sra tantdan kaynaklanan dinamik
basn art dikkate alnacaktr.

E.

Darbe Ykleri
Ba Darbe Yk

8.2

Ksmen Dolu Tanklar iin Dizayn Basnc

1.

8.2.1

Yksekliklerinin %20si ve %90 arasnda bir

Ba dikeyden ka doru 0.1L mesafe dahilinde, TBFP

ykseklikte ksmen dolu tanklar iin dizayn basnc

su ekimine karlk gelen balast su hattnn zerinde

aadaki formllere gre hesaplanan deerlerden daha

yer alan ba yaplar iin dizayn yk aadaki formle

dk alnmayacaktr:

gre belirlenecektir:

8.2.2

Geminin boyu dorultusunda serbest su

PIB = 0,35C W 0,4Vsin + 0,6 L

[kN/m ]

yzeyini snrlayan perdelerden T/4 uzaklkta yer alan


yaplar iin:

PT4 = 4

T L n x + p v
150
L

[kN/m ]

CW

B.2.1de tanmlanan dalga katsays,

Yk merkezindeki flare as [derece]. Bu a


posta dzleminde dey eksen ile borda

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

TBFP

zel

Blm 5 Dizayn Ykleri

5-13

kaplamasnn teeti arasndaki a olarak

PIB, D.2.2de verilen dalga basn yknden (PWS) daha

llecektir (Baknz ekil 5.5).

kk olmayacaktr.

= Normal

balast

ykleme

koulunda

ba

Ba dikeyden ka doru 0,1L 0,15L blgesinde PIB ve


basn

dikeydeki en kk dizayn balast su ekimi

PWS

[m],

uygulanacaktr.

ba

formlar

iin

PIB

zel

olarak

deerlendirilecektir.

ykleri

arasnda

tedrici

bir

gei

Ba kaplar iin dizayn yk deeri Blm 23.B.3te


verilmektedir.
2.

K Darbe Yk

K dikeyden baa doru 0,1L uzakla kadar olan


blgede en kk dizayn su ekimi ile T+CW/2 arasnda
yer alan k yaplar iin k darbe yk aadaki ekilde
belirlenecektir:
2
[kN/m ]

PIS C A L
CA

= 0,36

(genel olarak)

2
= 0,88 sin (Flare asnn, , 40 dereceyi

at ar anml flare- borda


yaplar iin)
Flare as , , posta dzleminde dey eksen ile borda
kaplamasnn teeti arasndaki a olarak llecektir.
PIS, D.2.2de verilen dalga basn yknden (PWS) daha
kk olmayacaktr.
3.

Dvnme Yk

Gemi dip yapsnn ba tarafta glendirilmesinde esas


alnacak dip dvnme yk aadaki formle gre
belirlenecektir:
L 150 m iin:

PSL 80C1C SL L 1 C RS

L > 150 m iin:

PSL 990C1CSL 1,3 0,002L 1 C RS

normal olarak aadaki gibi alnacaktr:

c
arctan
z
Burada z, incelenen alann dey uzanm, c ise incelenen
alann yatay uzanmdr.
ekil 5.5

Flare asnn belirlenmesi

T
C1 3,6 6,5 BFP
L

TBFP

= Baknz 1,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

0.2

0 c1 1,0

5-14
CSL

Blm 5 Dizayn Ykleri


=

ekil 5.5te grlen ve aadaki formller ile


tanmlanan dalm faktr:

0,5 <

0,5+C2

0,5+C2 <

iin

0,65+C2 iin

CSL

x
0,5
L
=
C2

CSL = 1,0

> 0,65+C2

L
ekil 5.5 CSL Dalm faktr

x
0.5
L

iin

CSL= 0

C 2 = 0,33C B +

CRS

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

L
2500

iin

CSL

x
1

L
= 0,5 1 +

0,35 C 2

, en fazla 0,35 alnacaktr.

B.2de tanmlanan servis katsays

Blm 7 D Kaplama

7-1

BLM 7
DI KAPLAMA
Sayfa
A. GR .........................................................................................................................................................................7- 2
1. Genel
2. Tanmlar
B. DP KAPLAMA ..........................................................................................................................................................7- 4
1. Genel
2. Dip Kaplama Kalnl
3. Minimum Kalnlk
4. Levha Omurga
5. Sintine Sras
6. Ba Taraf Dip Kaplamas
7. Dip Kaplamas
C. BORDA KAPLAMASI ...............................................................................................................................................7- 6
1. Genel
2. Borda Kaplamas Kalnl
3. Minimum Kalnlk
4. iyer Sras
5. Ba ve K Borda Kaplamas
6. Liman ve Rmorkr Manevralar iin Borda Kaplamas
7. st Yaplarn D Kaplamas
8. Pervane ve aft Braketleri Blgesinde D Kaplama
9. Yalpa Omurgalar
10. D Kaplamada Aklklar
11. Parampetler
D. GVERTE KAPLAMASI .........................................................................................................................................7- 10
1. Genel
2. Mukavemet Gvertesi Kaplamas
3. Gverte Stringer Levhas
4. Minimum Kalnlk
5. Mukavemet Gvertesindeki Aklklar
6. Burkulma Mukavemeti
7. Alt Gverteler
8. Helikopter Gverteleri

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

7-2

A.

Giri

Gemi genilii [m], baknz Blm 1, H.2,

1.

Genel

CW

Dalga katsays, baknz Blm 5, B.2,

1.1

Bu blmde dip, borda ve gverte kaplamas

Mukavemet gvertesi aklnn ap [cm],

Helikopterin tekerlekleri veya kzaklar aras

ile ilgili kurallar sunulmaktadr.


uzaklk [m],

Dip, borda ve gverte kaplamas kalnlklar

1.2

bu blmde belirtilenden daha az olmayaca gibi


Blm 6da verilen boyuna mukavemet asndan

Tekerlek bas alan [cm ]

f1

Levha erilik katsays,

gerekli koullar da salayacaktr.


Dip, borda ve gverte kaplamas kalnlklar

1.3

= 1

Blm 3.Cde verilen burkulma mukavemeti gerekleri ile


uyumlu olacaktr.
f2

Levha kalnlklar farkl ise, kaln levhadan

1.4

ince olana doru giderek azaltlacaktr. Bu ekildeki


azaltma, B.6'ya gre ba taraf dip kaplamasnn

s
2r

, en az 0,75 alnacaktr.

Levha yan oran katsays,

s
1.1 0,5

, en fazla 1,0 alnacaktr.

takviyesi amacyla arttrlan kaln levhalar ile bitiik


levhalar arasnda da uygulanacaktr.
Yapsal

1.5

yuvarlatlmas

elemanlarn

gerektiinde

bu

boyutlarnn
art

Levha panel alan [m ]

FH

Yatay ynde etkiyen kuvvet [kN]

FV

Dey ynde etkiyen kuvvet [kN],

FW

Rzgar yk [kN],

Maksimum helikopter kalk arl [kN],

hB

Parampetin st kenar ile gverte arasnda

eklinde

yaplabilecektir. Levha kalnlklar en yakn 0,5 veya tam


mm olarak yuvarlatlacaktr.
Aksi belirtilmedike levha kalnl en az 4

1.6

mm olacaktr.
Tanmlar

2.

llen ykseklik [m],


a
aL

=
=

Levha panelinin ksa kenar [m],


hDB

ift dip ykseklii [m],

hOF

Tant borusunun stnden i dibe olan

Dek veya enine stifnerler aras uzaklk


[mm],

ykseklik [m],
aV

Dey ivme [m/s ], baknz Blm 5, B.2,


k

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A,

Gemi boyu [m], baknz Blm 1, H.2,

Me

Helikopter gvertesi arl [kN],

zgl tekerlek basnc [bar]

Dizayn basn yk [kN/m ],

Af

Aln lamas kesit alan [cm ]

Levha panelinin uzun kenar [m],

bH

Ambar az genilii [m],

bL

Boyuna

stifnerin

sintine

nihayetlerinden uzakl [mm],

dnmnn

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

A
PD

Dinamik basn yk [kN/m ],

7-3
Levha panelin ortada llen ksa kenar
uzunluu [m],

PDA

Yaam

ve

servis

mahalli

gvertelerine

etkiyen dinamik yk [kN/m ], baknz Blm

Parampet braketleri aras uzaklk [m],

sB

= Levha kalnl [mm].

baknz Blm 5, D.6,

tB

Dip kaplama kalnl [mm],

Makine dairesi gvertelerine etkiyen dinamik

tD

Mukavemet gvertesi iin gerekli kalnlk

5, D.7,
PDI

PDM

dip zerindeki dinamik kargo yk [kN/m ],

yk [kN/m ], baknz Blm 5, D.7,

[mm],

PHT

Dizayn darbe yk [kN]

PIB

Ba darbe yk [kN/m ], baknz Blm 5,

tFK

Levha omurga kalnl [mm],

tK

Korozyon pay, baknz Blm 3, B.

tmin

Minimum levha kalnl [mm],

tS

Borda kaplamas iin gerekli kalnlk [m].

TBFP

Ba dikeydeki en kk dizayn balast su

E.1,
PIS
PS

=
=

K darbe yk [kN/m ], baknz Blm 5, E.2


2

Hidrostatik basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, C.2,

ekimi [m],
PSA

Yaam

ve

servis

mahalli

gvertelerine

etkiyen statik yk [kN/m ], baknz Blm 5,

vW

Rzgar hz [m/s],

Kesit modl [cm ],

Gemi hz [knot], baknz Blm 1, H.5,

Emniyet faktr,

Levha panelin orta eksen boyunca llen

C.4,
PSI

dip zerine etkiyen statik kargo yk


2

[kN/m ], baknz Blm 5, C.4,


PSL

Ba tarafta etkiyen dvnme yk [kN/m ],


baknz Blm 5, E.3,

PSM

uzun kenar uzunluu [m],

Makine dairesi gvertelerine etkiyen statik


2

yk [kN/m ], baknz Blm 5, C.4,


PWB

PWS

Ambar az boyu [m],

Blm 5, D.3,

Eilme gerilmesi [N/mm ],

Borda kaplamasna etkiyen dalga yk,

zin verilebilir gerilme [N/mm ],

Enine basma gerilmesi [N/mm ],

Kayma gerilmesi [N/mm ],

Gemi deplasman [t].

Gemi dibindeki dalga yk [kN/m ], baknz


2

[kN/m ], baknz Blm 5, D.2.


Q
r
R

=
=

Aks yk [kN],
2

Levha erilik yarap [m],

= Sintine dnm yarap [mm],

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

7-4
B.

Dip Kaplama
=

1.

gemi ortasnda 0,4L boyunca

k
160
=
k

Genel
D ve i dip kaplama kalnl 2-8 arasnda

1.1

120

dikeylerden itibaren 0,1L

Belirtilen blgeler arasnda izin verilebilir gerilme

verilen kurallara uygun olarak belirlenecektir.

(p) deiiminin dorusal olduu kabul edilebilir.


Ba

1.2

tarafta

dip

kaplama

kalnl

6da

tanmland ekilde dvnme ykleri iin ek olarak

= Malzeme faktr, baknz Blm 3, A,

tK

= Korozyon pay, baknz Blm 3, B.

kontrol edilecektir.
Ek

1.3

olarak

dip

kaplamann

burkulma

mukavemetinin Blm 6, C ve Blm 3, Cde belirtilen

3.

Minimum Kalnlk

3.1

Gemi dibinde hi bir noktada d kaplama

kurallar erevesinde yeterli olduu gsterilecektir.


2.

Dip Kaplama Kalnl

2.1

Lateral basnca gre dip kaplama kalnl

kalnl aadaki deerden dk olmayacaktr:

aadaki formle gre elde edilen deerden az

L < 50 m

iin

t min = 1,5

L 50 m

iin

t min =

olmayacaktr:

t B = 15f1f 2 s

f1

PS + PWB
P

+ tK

[mm]

Levhann erilik katsays:

= 1

3.2

=
=
=

[mm]

, en az 0,75 alnacaktr.
4.

Levha Omurga

Levha erilik yarap [m],


Levha yan oran katsays:

s
1,1 0,5

Gemi boyunca uzayan bir levha omurga

bulunacak ve bunun genilii aadaki deerden az


olmayacaktr:

, en fazla 1,0 alnacaktr.

b = 800 + 5L

[mm]

Levha

omurgann

kalnl

aada

Levha panelin orta eksen boyunca llen

4.2

uzun kenar uzunluu [m],

verilenlerden az olmayacaktr:

Levha panelin ortada llen ksa kenar

t FK = t B + 2,0 [mm] makine dairesi dahil olmak zere


gemi ortasnda 0,7L boyunca

uzunluu [m],
PS

Lk

Dkme yk gemileri iin Blm 27ye,

4.1
f2

[mm]

tankerler iin Blm 28e baknz.

2r
r

L
Lk
100

dibindeki

Gemi

hidrostatik

basn

yk

t FK = t B

[mm]

dier yerler

[kN/m ], baknz Blm 5, C.2,


tB
PWB

2-3e gre dip kaplama kalnl [mm].

Gemi dibindeki dalga yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D.3,

4.3

Boyu 100 metreyi aan, dibi boyuna posta

sistemine sahip gemilerde levha omurga orta simetri


p

zin verilebilir gerilme [N/mm ],

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

ekseninden yaklak 500 mm uzaklkta boyuna stifnerler


ile takviye edilecektir. Bu stifnerlerin kesit alan en az

a L bL +

0,2L cm olacaktr.
4.4

Lama omurgaya sahip gemilerde omurgaya

aL

bitiik levha srasnn kalnl levha omurga kalnl ile

7-5

R
4

[mm ]

Dek veya enine stifnerler aras uzaklk


[mm],

ayn olacaktr.
bL
5.

Sintine Sras

5.1

Sintine sras kalnl 2-3de d kaplama

kalnl

iin

verilen

Boyuna

stifnerin

sintine

dnmnn

nihayetlerinden uzakl [mm].

kurallara

uygun

olarak

belirlenecektir.
Sintine srasnn kalnl bitiik dip ve borda

5.2

kaplamas kalnlklarndan daha az olmayacaktr.


Sintine sras iin Blm 3, Aya gre

5.3
A/AHdan

daha

gerekiyorsa

yksek

sintine

kalitede

srasnn

elik

kullanm

genilii

aada

verilenden az olmayacaktr:
b = 800 + 5L

[mm]
ekil 7.1 Sintine sras stifnerleri

Sintine dnm kaplamasnn nihayetlerinde

5.4

boyuna stifnerler veya kiriler bulunacaktr. Stifnerler

5.5

sintine dnm dnda yer alacaksa, Blm 6.Dye

5.1de sintine sras iin verilen kalnlktan byk ise,

gre hesaplanan enine gerilmeler ve aada verilen

sintine dnm nihayetlerinden ieriye doru en az R/6

enine basma gerilmesi dikkate alnarak Blm 3.Cye

uzaklkta takviye yaplacaktr.

Dzlemsel levha alan iin bulunan kalnlk

gre dzlemsel levha alan iin yeterli burkulma


mukavemeti bulunduu gsterilecektir.

q =

(PS + PD )R

[N/mm ]

1000t

6.

Ba Taraf Dip Kaplamas

6.1

Gemi dibinin ba taraf dz ksmnn dip

kaplama kalnl, kaide hattndan 0,3 metre veya


0,05TBFP ykseklie kadar (hangisi daha kkse),

= Sintine dnm yarap [mm],

PS

aadaki formlle belirlenen deerden az olamaz:


2

Hidrostatik basn yk [kN/m ], baknz

t = 0.9f1f 2 s P k + t K

Blm 5, C.2,
PD

[mm]

SL

Sintine srasnn konumuna gre Blm 5,

TBFP

Normal

balast

ykleme

koulunda

ba

Dde verilen dinamik basn yk veya Blm

dikeydeki en kk dizayn balast su ekimi

5, Ede verilen ba darbe ba dvnme

[m],

yk [kN/m ],
PSL
t

Ba tarafta dibe etkiyen dvnme yk


2

[kN/m ], baknz Blm 5, E.3,

= Levha kalnl [mm].

Dzlemsel levha alan aadaki ekilde alnacaktr:

6.2

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Geminin ba tarafnda kaide hattndan, kk

Blm 7 D Kaplama

7-6

B,C

C.

Borda Kaplamas

1.

Genel

edilmi kaplama en az sintine dnmne kadar

1.1

Borda

uzanacaktr.

verilen kurallara uygun olarak belirlenecektir.

olan

alnmak

ykseklikten

zere,

daha

0,3

metre

yukarda

kalan

veya

0,05TBFP

blgede

levha

kalnl 2-3de belirtilen kalnlk deerine kadar tedricen


azaltlacaktr. Dek kalkm bulunan gemilerde takviye

7.

Dip Kaplamas

7.1

kaplamas

kalnl

2-8

arasnda

Ba ve k tarafta borda kaplama kalnl

1.2

5de tanmland ekilde darbe ykleri iin kontrol


dip

kaplamasnn

kalnl

aadaki

edilecektir.

deerden az olmayacaktr:
Yeterli boyuna mukavemete sahip olduu

1.3

t = 1,1s Pk + t K

kantlanmas gereken gemilerde borda kaplamasnn

[mm]

yeterli burkulma mukavemetine sahip olduu, Blm 6,


P

Dizayn

basn

yk

[kN/m],

aadaki

deerlerden byk olan olarak alnacaktr:

P1 = 10(T h DB )
P2 = 10h OF

C ve Blm 3, Cde belirtilen kurallar erevesinde


gsterilecektir.
2.

Borda Kaplamas Kalnl

dibin tank cidar olarak ilev

Gemi ortasnda 0,4L boyunca lateral basnca gre

grmesi durumunda,

borda kaplamas kalnl aadaki formle gre elde


edilen deerden az olmayacaktr:

P3 = PSI + PDI

Blm 5, C.4.2 ve Blm 5,


D.6.4ye gre hesaplanm statik
ve dinamik i dip basn yklerinin

t S = 15f1f 2 s

PS + PWS

toplam.
hOF

Tant borusunun stnden i dibe olan

PS

+t

[mm]
K

Borda kaplamasna etkiyen hidrostatik basn

yk [kN/m ], baknz Blm 5, C.2.

ykseklik [m],
hDB

ift dip ykseklii [m].

PWS

Borda kaplamasna etkiyen dalga yk,

[kN/m ], baknz Blm 5, D.2.


7.2

dip zerinde far bulunmayacaksa 7.1de

P1 veya P2 esas alnarak hesaplanan kalnlk deeri 2

mm arttrlacaktr. Bu art KONTEYNER GEMS


notasyonuna sahip gemiler iin gerekli deildir.
7.3

120
k

gemi ortasnda 0,4L boyunca

160
k

dikeylerden itibaren 0,1L

Kepe ile ykleme/boaltma yaplan yerlerin

takviyesi iin Blm 27, A.5e baknz.


7.4

zin verilebilir gerilme [N/mm ],

Makine dairelerinde temel grderleri arasnda

Belirtilen

blgeler

arasnda

izin

verilebilir

i dip kalnl 2 mm arttrlacaktr. Bu artm makine

gerilmenin (p) deiiminin dorusal olduu

yatandan en az posta mesafesi uzakla kadar

kabul edilebilir.

uygulanacaktr.
3.

Minimum Kalnlk

3.1

Borda kaplamas zerinde hibir noktada

kalnlk aada verilen deerden daha az olmayacaktr:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

L < 50 m

iin

L 50 m

3.2

iin

t min = 1,5

t min =

L
Lk
100

[mm]

[mm]

Lk

7-7

5.

Ba ve K Borda Kaplamas

5.1

Ba dikeyin 0,15L gerisinden baa doru

olan blgede borda kaplamas kalnl aada verilen


deerden az alnmayacaktr:

Gerilme dzeyinin izin vermesi durumunda

kaide hattndan T+CW/2 ykseklikten itibaren tmin ile

PIB

t S = 10f1f 2 s

verilenden daha dk levha kalnlna izin verilebilir.

+t

[mm]
K

CW, Blm 5, B.2de tanmlanan dalga katsaysdr.


PIB

Ba darbe yk [kN/m ], baknz Blm 5,

E.1,

4.

iyer Sras

4.1

iyer srasnn genilii aada verilenden

zin verilebilir gerilme [N/mm ],

160
k

az olmayacaktr:

b = 800 + 5L

[mm]
K dikeyin 0,15L ba tarafndan ka doru

iyer sras geniliinin 1800 mmden fazla olmasna da

5.2

gerek yoktur.

olan blgede borda kaplamas kalnl aada verilen


deerden az alnmayacaktr:

Genel olarak, iyer sras kalnl, aada

4.2

verilen iki deerden byk olanndan az olmayacaktr:

t S = 10f1f 2 s
t = 0,5 (tD + tS)

[mm]

t = tS

[mm]

tD

PIS

Mukavemet gvertesi iin gerekli kalnlk,

PIS
P

+t

[mm]
K

K darbe yk [kN/m ], baknz Blm 5, E.2

Liman

6.

ve

Rmorkr

Manevralar

iin

Borda Kaplamas
tS

Borda kaplamas iin gerekli kalnlk.


Liman ve rmorkr manevralarndan dolay

6.1
4.3

Gverte stringer levhasnn iyer sras ile

birleimi ember yay eklinde ise bu emberin yarap

darbeli yklere maruz kalmas olas blgelerde borda


kaplamas aadaki deerden az olmayacaktr:

levha kalnlnn en az 15 kat olacaktr.

t = 0,65 PHT k + t
4.4

iyer srasnn st kenarndaki kaynaklar zel

onaya tabi olacaktr. iyer sras ile gverte stringeri

PHT

Dizayn darbe yk [kN]

100

Gemi deplasman [t].

arasndaki kaynak iin Blm 20ye baknz.


iyer sras zerindeki frengiler ve dier aklklar
zenle yuvarlatlacak ve entiklerden kanlacaktr.
4.5

Hz

V > 1,6 L

[knot] olan gemiler iin

iyer srasnn takviye edilmesi istenebilir.

Snrl

[mm]
K

seferler

verilmeyecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

200 PHT 1000

iin

kalnlklarda

indirime

izin

Blm 7 D Kaplama

7-8

9.

Yalpa Omurgalar

hattnn 0,5 metre zerinden ykl su hattnn 1,5 metre

9.1

Yalpa

zerine kadar uzanacaktr.

boylarnca srekli olacaklardr. Yalpa omurgalar, dz

Takviye edilen blgenin uzunluu 5 metreden

6.2

az olmayacaktr. Bu blgelerin ykseklii balast su


omurgalar

kullanldnda

kendi

taraflar kapal su geirmez kaynak dikii ile borda


6.3

Boyu

100

metre

ve

daha

fazla

olan

gemilerde, omuzluklardaki iki takviye edilmi blgeye ek


olarak,

gemi

ortasnda

da

takviyeli

bir

kaplamasna balanm olan srekli lama profillerine


kaynaklanacaklardr.

blge

bulunacaktr.

9.2

Yalpa omurgas ve tekneye balantlarn

salayan lama, sintine srasnda kullanlan elikle ayn


Takviye edilmi blgelerde borda kaplamas

6.4

kalnlnn

2-3

ile

talep

edilen

deeri

akma gerilmesine sahip elikten imal edilecektir. Boyu

amas

0.15Lden uzun yalpa omurgalarnn elik malzeme

durumunda bu blgelerin zel olarak markalanmas

kalitesi sintine srasnda kullanlan malzemenin elik

tavsiye edilir.

kalitesi ile ayn olacaktr.

7.

st Yaplarn D Kaplamas

7.1

Gemi ortasnda 0,4L blgesine uzayan ve

9.3

Yalpa omurgalarnn nihayetleri, ekil 7.2de

grld gibi, yumuak biimde sonlandrlacaktr.


boyu 0.15Lyi aan st yaplar etkin st yap olarak

Nihayet noktalar bir i destek elemannn zerine denk


getirilecektir.

tanmlanacaktr. Bu tip st yaplarn d kaplamas


borda kaplamas gibi deerlendirilecek ve kalnlklar 2-

9.4

3te verilen kurallara gre belirlenecektir.

veya aklklardan kanlacaktr.

Yalpa omurgalarnda kaynak oyuklarndan

Gemi ortasnda 0,4L blgesi dnda yer alan

7.2

veya boyu 0,15L veya 12 metreyi amayan st yaplar;


etkin olmayan st yaplar olarak dnlr ve bu st
yaplarn d kaplama kalnlklar Blm 13e gre
belirlenecektir.
st yap nihayetlerinin takviyesi iin Blm

7.3

13e baknz.
Pervane ve aft Braketleri Blgesinde D

8.
Kaplama

aft

8.1

braketleri

ve

bosalarn

bulunduu

blgelerdeki d kaplama kalnl 0,4L gemi ortasndaki


d

kaplama

kalnl

ile

ayn

olacaktr.

aft

braketlerinin tekneye baland yerde kaplama kalnl


gemi ortasndaki d kaplama kalnlnn 1,5 kat
olacaktr.

Bu

hususta

Blm

20,

B.4.3

dikkate

alnacaktr.
8.2

Pervane devrinin yaklak 300 devir/dakikay

at durumlarda pervanenin nnde ve zerinde yer

ekil 7.2

alan levha panellerinin boyutlar kk seilecektir. Bu

omurgas nihayetleri

konuda Blm 8, B.2.3 dikkate alnacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Yumuak ekilde sonlandrlm yalpa

Blm 7 D Kaplama

C
10.

D Kaplamadaki Aklklar

10.1

kaplama

zerinde

pencereler

veya

7-9

11.

Parampetler

11.1

Fribord

lumbuzlar, loalar, frengiler, deniz valfleri, vs. iin

fribord

yaplan

gvertelerinin,

aklklarn

keleri

ok

iyi

bir

ekilde

yuvarlatlacaktr.

gvertesindeki

gvertesine

gverte

dorudan

fribord

evlerinin

gvertesi

birinci

ak

gvertelerin,

bal

st

zerinde

katlarnn

ve

yap

bulunan
st

yap

nihayetlerinin da alan snrlarnda etkin parampet


Bu aklklarn genilikleri, boylar 70 metreye kadar

veya vardavelalar bulunacaktr.

olan gemilerde 500 mmyi ve boylar 70 metreden byk


Parampet veya vardavelalarn gverteden

olan gemilerde ise, 700 mmyi geiyorsa; epeevre bir

11.2

profil, kaln bir sac veya dablin ile takviye edilecektir.

ykseklii

en

az

metre

olacaktr.

Ancak,

bu

yksekliin geminin normal operasyonel faaliyetlerine


10.2

Yukarda bahsedilen aklklar, 0,4L gemi

ortasndaki

iyer

levhasnda

ise,

iyer

levhas

kalnlatrlarak veya devaml dablin sac ile, kayp kesit

zorluk karmas durumunda yeterli koruma salamak


ve ilgili mevzuata uymak kouluyla daha dk bir
ykseklik kabul edilebilecektir.

alann karlayacak ekilde takviye edilecektir. Borda


kaplar ve benzer geni aklklar iin Blm 23e

11.3

baknz. styap nihayetlerine denk gelen iyer levhas

belirtilen kadar olacaktr:

Parampet levhasnn kalnl en az aada

aklklarnn zel olarak takviye edilmesi gereklidir.


10.3

Loa

azlarnda

iin

t = L/30 + 3

[mm]

L > 150 m

iin

t =8

[mm]

kaplama

kuvvetlendirilecektir.
10.4

L 150 m

Frengi borular ve valfler d kaplamaya

Gemi

banda

ve

zellikle

deniz

etkilerine

ak

kaynak flenleri ile balanacaktr. Kaynak flenleri

blgelerde parampet levhas kalnl Blm 13, B.1de

yerine, flenli ve kaln etli boru paralar da, d

verilen ba kasara levhas kalnlna eit alnacaktr.

kaplamaya uygun tarzda kaynak edilme kouluyla


kullanlabilecektir. Bu konuda Blm 16 dikkate alnacak

Gemi ba dikeyinden en az 0,25L k tarafta fribord

ve konstrksiyon resimleri onay iin sunulacaktr.

gvertesi zerindeki st yaplarn bulunduu blgede


parampet levhas kalnl 0,5 mm azaltlabilir.

10.5

Geminin bordasnda, deniz tahliye sistemine


Levha parampetin st kenar kpetelik bir

bini istasyonu ile seyire elverili en dk su hatt

11.4

arasnda aklk bulunmayacaktr ayrca sistemi engel

profil ile takviye edilecektir.

oluturacak

yaplardan

koruyacak

dzenlemeler

salanacaktr.

Parampetler, iki postada bir yerletirilecek

11.5

braketler ile desteklenecektir. Bu braketler gverte


Bu belirli blgede, hibir aklkeer kalc ise- girintili

zerinde yeterli genilie sahip olacak ve brakete denk

gezi yeri ya da borda kaps, pencere ya da aklk gibi

gelen ksmda kemere gverteye srekli kaynakla

geici akla izin verilmez.

balanacaktr. zellikle voltann ar olduu ba kasara


gvertesinde her postada bir braket bulunacaktr.

Yolcu

gemilerinde

salamalar

Blm

durumunda,

21

sabit

B.9,3e
tipteki

uygunluk

pencere

ve

Parampet zerindeki aklklarn nihayetlerine denk

lumbuzlara bu alanda izin verilir. Kargo gemilerinde

gelen

braketlerin

deniz tahliye sistemi boyunca pencereler ve lumbuzlar -

aklklarn st yap nihayetlerine yakn olmamasna

eer mevcutsa- almayan tipte olacaktr.

dikkat edilecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

mukavemeti

arttrlacak

ve

bu

Blm 7 D Kaplama

7-10

C,D

Parampet braketlerinin gverteye balandklar yerdeki

yaplarn nihayet perdelerinden yeterince uzak olacaktr.

kesit

Parampetlerin

modlleri

aada

verilen

deerden

az

olmayacaktr:

gverte

balantsnda

atlak

evi

destek

olumasn

elemanlarna

nleyecek

dizayn

nlemleri alnacaktr.
2

W = 4Ps B h B

[cm ]

Parampetlerin iyer srasna balants iin

11.9

4.4 maddesi gz nnde bulundurulacaktr.


P

Blm 5, D.2.2.1 ile verilen bordaya etkiyen


dalga yk, PWS, veya Blm 5, E.1 ile
verilen ba darbe yk PIB deerlerinden
uygun

olan.

Bu

deer

en

az

15

11.10

Parampetlerde

yeterli

boyutta

denizlik

bulunacak ve bu konuda Blm 16, C ve ICLL gz


nnde bulundurulacaktr.

[kN/m ] alnacaktr,
2

sB

Parampet braketleri aras uzaklk [m],

hB

Parampetin st kenar ile gverte arasnda


llen ykseklik [m],

D.

Gverte Kaplamas

1.

Genel

Gverte kaplamas kalnl; ne Blm 6,C de belirtilen

Yukardaki kesit modl hesaplanrken braket ve


gverte arasndaki gerek kesit dikkate alnacak ve
Blm 3, B.5 gz nnde bulundurulacaktr.

tekne kiri kesit modln salayacak deerden ne de


bu blmde belirtilen deerden dk alnmayacaktr.
Ek olarak, bir tankn cidar durumundaki gvertelerin
kaplama kalnl bulunduklar ykseklikteki su geirmez

Braketlerin alt tarafna, gverte kaplamasna etkin bir

perdelerden istenen talepleri de karlayacaktr.

ekilde balanacak lama konmas tavsiye edilir. zellikle


mukavemet gvertesinde yksek mukavemetli elik
kullanlan

gemilerde

braket

lamalarnn

kargo

Gvertelerinde

Mukavemet Gvertesi Kaplamas

2.1

Mukavemet gvertesi, genel olarak, borda

gverteye

balants olabildiince dzgn yaplacaktr.


11.6

2.

kaplama levhalarnn uzand en st devaml gverte

tayan

gemilerde

olarak tanmlanr.

parampet braketleri 30 meyil asnda etkiyecek yke


gre dizayn edilecek ve bu yk altnda aadaki
gerilmeler almayacaktr:

Bir st yap veya gverte evinin boyuna mukavemete


katkda bulunduu gsterilirse bu st yap veya gverte
evinin gvertesi mukavemet gvertesi olarak kabul

Eilme gerilmesi:

=
b

120
k

edilir.

[N /mm ]

Lateral basnca gre gerekli mukavemet

2.2
Kayma gerilmesi:
11.7

80
k

gvertesi

[N /mm ]

aadaki

formle

gre

Parampet zerinde yeteri sayda genleme

eklemi bulunacak ve bu eklemlere bitiik braketler


boyuna ynde olabildiince esnek olacaktr.
Genleme

kalnl

belirlenecektir:

eklemi

says

boyu

60

metreyi

aan

t D = 15f1f 2 s

P
P

+t

[mm]
K

Havaya ak gverteye etkiyen dalga yk

gemilerde en az L/40 adet olacaktr ancak 5ten fazla

(PWD), baknz Blm 5, D.4, veya gverte

olmasna da gerek yoktur.

zerine

etkiyen

kargo

yk

(PSC+PWC),

baknz Blm 5, C.4 ve Blm 5, D.6,


11.8

Parampetler zerindeki aklklar st

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

(hangisi ilgili ise)

Blm 7 D Kaplama

zin verilebilir gerilme [N/mm ]

120
k
160
=
k

Gemi ortasnda 0,4L boyunca

7-11

4.

Minimum Kalnlk

4.1

Gverte kaplamas kalnl aada verilen

deerden az olmayacaktr:
Dikeylerden itibaren 0,1L

t min = 4,5 + 0,05L

Belirtilen

blgeler

arasnda

izin

)k

[mm]

verilebilir

gerilmenin (p) deiiminin dorusal olduu

200 metreden byk gemiler iin de L=200 metre

kabul edilebilir.

alnabilir.

Gemide

2.3

ambar

az

akl

bulunmas

Gvertenin kaide hattndan T+CW kadar

4.2

durumunda bu aklklardaki gverte kaplamas kesit

yukarda olmas ve gerilme dzeyinin izin vermesi

alan Blm 6, Cde belirtilen kesit modl deeri

durumunda,

salanacak ekilde belirlenecektir.

kabul edilebilir. CW , Blm 5, B.2de tanmlanan dalga

tminden daha kk bir kalnlk deeri

katsaysdr.
Mukavemet gvertesi kalnl st yap iinde,

2.4

Ambar azlar arasnda kalan gverte yaps

ambar aznn bordadan bordaya gverte kaplamas

4.3

genilii kadar bir mesafe boyunca korunacaktr. Ambar

geminin eni ynndeki basma gerilmeleri emniyetli bir

az aklklarnda gverte stringer levhasnn takviyesi

ekilde aktarlacak tarzda dizayn edilecektir. Gvertenin

iin Blm 13, A.4e baknz.

yeterli eilme mukavemetine sahip olduu Blm 3,


Cye gre gsterilecektir.

Eer

2.5

mukavemet

gvertesi

kaplanarak

korunmu ise, Blm 3, B.9'da istenilen tK korozyon

5.

Mukavemet Gvertesindeki Aklklar

payndan daha dk bir deer de kabul edilebilir.


Mukavemet gvertesindeki aklklarn says

Ahap olmayan bir kaplama malzemesi kullanldnda,

5.1

bu malzemenin elie olumsuz etkisinin olmamasna

olabildiince az olacak ve bu aklklar birbirlerinden ve

dikkat edilmelidir. Kaplamann gverteye etkin bir

etkin

ekilde tespit edilmi olmas zorunludur.

konumlandrlacaktr. Ayrca bu aklklarn ambar az

st

yaplardan

olabildiince

ayr

kelerine, ambar mezarnalarna ve borda kaplamasna


2.6

Hz

V > 1,6 L

[knot] olan gemiler iin

yakn olmamasna dikkat edilecektir.

mukavemet gvertesinin takviye edilmesi istenebilir.


5.2
3.

Mukavemet gvertesindeki btn aklklarn

keleri iyi bir ekilde yuvarlatlacaktr. Ambar az

Gverte Stringer Levhas

kelerinin
3.1

Mukavemet gvertesi levha kalnlnn borda

yarap

aadaki

deerden

az

olmayacaktr:

kaplama kalnlndan az olmas durumunda iyer sras


geniliinde ve borda kaplamas kalnlnda bir gverte
stringer levhas bulunacaktr.
3.2

Gverte stringer levhas ile iyer sras

balantsnn ember yay eklinde olmas durumunda


bu yayn yarap levha kalnlnn en az 15 kat

r = nb H 1
n = H /200

0,1
B

bH

[m]

0.1 n 0,25

Ambar az boyu [m],

bH

Ambar az genilii [m], enine ynde birden

olacaktr.
3.3

iyer

sras

ile

gverte

stringer

levas

arasndaki kaynakla ilgili Blm 20ye baknz.

fazla ambar olmas durumunda bunlarn


toplam genilii alnacaktr. b/B orannn
0,4ten daha kk alnmasna gerek yoktur.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

7-12

Blm 6, Fye gre byk gverte aklna sahip

5.6

gemilerde ambar az keleri boyuna mukavemet,

ynlerinde en az bir posta aras uzaklkta kalnlatrlm

burulma ve enine ykler dikkate alnarak dizayn

levhalar ile evrelenecektir. Gemi ortasnda 0,5L

edilecektir.

boyunca kalnlatrlm levha kalnl, ambar azlar

Ambar az keleri ba-k ve sancak-iskele

ve ambar az ile borda arasndaki gverte levhas


Dairesel aklklar kesit alan aada verilen

5.3
deerden

az

olmayan

az

lamalar

ile

takviye

kalnlklarnn toplamna eit olacaktr. Bu blge dnda


kalnlatrlm levha kalnlnn ambar az ile borda
arasndaki levha kalnlnn 1,6 katn amasna gerek

edilecektir:

yoktur. Yorulma analizi ile kantlanmak koulu ile bu


2

A f = 0,25dt D

[cm ]

takviyelere gerek kalmayabilir.

Akln ap [cm],

6.

tD

Gverte levhas kalnl [cm].

Yeterli boyuna mukavemete sahip olduu kantlanmas

Burkulma Mukavemeti

gereken

gemilerde

gverte

kaplamasnn

yeterli

Gverte akl apnn 300 mmden kk olmas ve

burkulma mukavemetine sahip olduu, Blm 6, C ve

en yakn akla uzakln daha kk akln apnn

Blm

5 katndan fazla olmas durumunda az lamas

gsterilecektir.

3,

Cde

belirtilen

kurallar

erevesinde

gerekmeyebilir. Boru geii iin alan deliklerin d


kenar ile borda arasndaki uzaklk delik apndan az

7.

Alt Gverteler

7.1

Kargo Gvertelerinin Kalnl

olmayacaktr.
Ambar az kelerinin eliptik veya parabolik

5.4

olduu durumlarda 5.3 maddesinde belirtilen takviyeye

Kargo gvertelerinin kalnl aadaki deerden az

gerek

olmayacaktr:

yoktur.

Eliptik

veya

parabolik

kelerin

boyutlandrmas ekil 7.3e uygun yaplacaktr:

t
a

= 15f1f 2 s

P
P

+t

[mm]

Blm 5, C.4 ve Blm 5, D.6 maddelerinde


tanmlanan gverte kargo yk (PSC+PWC)

[kN/m ]

zin verilebilir gerilme [N/mm ]

a 2c
c=r
ekil 7.3

120
k
160
=
k
=

(5.2ye gre)

Eliptik veya parabolik ambar az kesi

Gemi ortasnda 0,4 L boyunca


Dikeylerden itibaren 0,1 L

a ve c iin nerilenden daha kk deerler kullanlmas

Belirtilen

durumunda her bir ambar az kesinin zel olarak

gerilmenin (p) deiiminin dorusal olduu

takviye edilmesi gerekecektir.

kabul edilebilir.

5.5

Makine

kaportas

kelerinde

kaportann

blgeler

arasnda

2. Gverte iin tmin= 5,5 + 0,02L

izin

boyutlarna ve konumuna gre 5.3 maddesinde belirtilen


takviyeler gerekebilir.

Daha aa gverteler iin tmin = 6,0 mm.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

verilebilir

[mm]

Blm 7 D Kaplama

7-13

Lnin 200 metreden byk alnmasna gerek yoktur.


a
7.2

Tekerlek Yk iin Gverte Kalnl

7.2.1

Tekerlek yk iin gverte kalnl aadaki

Levha panelinin ksa kenar (genel olarak

kemere aras alnacaktr)


b

Levha panelinin uzun kenar

Levha panel alan a x b. F en fazla 2,5a

formle gre belirlenecektir:

t = c Pk + t K
P

a x b boyutlarnda levha paneline etkiyen

Birbirlerine ok yakn tekerlekler gruplandrlarak tek bir

tekerlek veya tekerlek grubu yk

bas alanna sahip olacak ekilde deerlendirilebilir.

a
1+ V
g
n

alnacaktr.

[mm]

= Q

[kN]

Aks yk [kN]

Forkliftler iin Q yk forkliftin toplam arl olarak


alnacaktr.
ekil 7.4
n

Tekerlek bas izi

Aks bana den tekerlek veya tekerlek


7.2.2 Tekerlek bas alannn bilinmedii durumlarda

grubu says,

aadaki yaklak ifade kullanlabilir:


=

aV

Dey ivme [m/s ], baknz Blm 5, B.2,

f = 100
Liman durumu iin aV = 0 alnacaktr.
c faktr aadaki formle gre belirlenecektir:

P
p

Tablo 7.1 zgl tekerlek basnc

f
< 0,3
F

0,3

iin

f
1,0 iin
F

c = 1,87

f
f
3,4 4,4
F
F

c = 1,20 0,40

f
F

b/a 2,5

0<

f
< 0,3
F

iin

c = 2,00

f
f
3,4 4,4
F
F

Ara tipi

f
1,0 iin
F

Dolu lastik

tekerlek

tekerlek

Otomobil

Kamyon

Treyler

15

Forklift

15

interpolasyon ile bulunacaktr.


=

ekil 7.4e gre tekerlek veya tekerlek


grubunun bas alan

Gverte kemere ve kirilerinde izin verilebilir

azami gerilme 165/k [N/mm ] alnacaktr.

f
c = 1,20 0,517
F

b/a orannn ara deerleri iin c faktr dorusal

zgl tekerlek basnc p [bar]


Haval lastik

7.2.3

0.3

Tablo 7.1e gre zgl tekerlek basnc.

b/a = 1

0<

[cm ]

7.3

Makina

Dairesi

ve

Yaam

Mahalli

Gverteleri
Makina dairesi ve yaam mahalli gvertelerinin kaplama
kalnl aada verilen deerden az olmayacaktr:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

7-14

= 15f1f 2 s

P
P

8.2

+t

D
Dizayn Ykleri

[mm]
K

Helikopter gvertesinin boyutlandrmasnda Blm 5,


D.4 maddesinde verilen dalga yklerinin yan sra

Gverte zerindeki yk: Yerleim mahalli


gverteleri iin

D.6de belirtilen (PSA+PDA) ve makine dairesi


gverteleri iin

aadaki yk durumlar dikkate alnacaktr:

Blm 5, C.4 ve Blm 5,


8.2.1

Yk Durumu 1 (LC 1)

Blm 5, C.4 ve Blm 5,


Helikopter

D.6de belirtilen (PSM+PDM).

gverteye

balanm

durumda

olup

gverteye aadaki dey ykler etkimektedir:

zin verilebilir gerilme [N/mm ]

120
=
k
160
=
k
Belirtilen

Gemi ortasnda 0,4 L boyunca

a)

Balama pozisyonu, tekerleklerin dalm

ve/veya

helikopter

blgeler

arasnda

izin

verilebilir

P = 0,5G 1 + a V

kabul edilebilir.

Kalnl en az 5 mm olacaktr.
8.

Helikopter Gverteleri

8.1.

Genel

8.1.1

Bu blmde helikopter ini ve kalk iin zel

[kN]

Helikopterin azami kalk arl [kN],

aV

Dey ivme, baknz Blm 5, B.2,

Helikopter

reticisi

yayl yk.
baka

tarafndan

durumda

tek

belirlenecektir,
e

Helikopterin tekerlekleri veya kzaklar aras


uzaklk [m].

ni alan bu gverteyi kullanmas beklenen

en byk helikopter iin yeterli boyutlara sahip olacaktr.

kalkn mani olacak yapsal engeller bulunmayacaktr.

nerilmedii

temas alan verilen boyutlara gre zel olarak

sunulmaktadr.

gverte dzeyinin yukarsnda helikopterin ini ve

deer

alnacaktr. ift tekerlek ve kzaklar iin

yap veya gverte evi gvertelerine ilikin kurallar

Bu alanda ve helikopterin yaklam blgesi iinde

Helikopter reticisi tarafndan

tekerlek iin temas alan 30 x 30 cm

helikopter ini ve kalk iin zel olarak donatlm st

alannn

firma

salanmas gereken tek tekerlek iin dzgn

olarak yaplm puntel destekli helikopter gverteleri ile

ni

desteklerden

G
Makine dairesi ve yaam mahalli gvertelerinin kaplama

8.1.3

gre

kzak yk P;

Dikeylerden itibaren 0,1 L

gerilmenin (p) deiiminin dorusal olduu

8.1.2

yapsna

kaynaklanan, balanma noktalarndaki tekerlek ve/veya

Helikopter

b)

gvertesinin

arlndan,

Me,

kaynaklanan yk aadaki gibi alnacaktr:

FV = M e (1 + a V )

[kN]

boyutlandrmasnda,

operasyonel koullara gre, kargo, kar/buz vs. gibi dier


ykler birlikte veya ayr ayr ele alnacaktr. Operasyonel
koullarn bilinmedii durumlarda aada verilen dizayn

c)

p = 2,0 kN/m tm ini gvertesine eit olarak

uygulanacaktr.

ykleri esas alnabilir.


8.2.2

Ykleme Durumu 2 (LC 2)

Helikopter gverteye balanm durumda olup

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 7 D Kaplama

7-15

gverteye aadaki yatay ve dey ykler birlikte

d)

etkimektedir:

(vW ), herhangi deer verilmemi ise vW = 25 m/s

Helikopter operasyonu iin snr rzgar deeri

alnabilir.
a)

Yatay ynde etkiyen kuvvetler:

F = 0,6 G + M + F
H
e
W

8.3

Yapsal Elemanlarn Boyutlandrmas

[kN]
8.3.1 Tayc elemanlara etkiyen kuvvet ve gerilmeler
dorudan hesaplama ile belirlenecektir.

FW

Gverteye

bal

helikopter

de

dikkate

alnarak hesaplanan rzgar kuvveti [kN]

Stifner, grder ve alt yap elemanlar iin izin

8.3.2

verilebilir gerilme aadaki gibi alnacaktr:


Rzgar hz 50 m/s alnacaktr.

vW

b)

Dey ynde etkiyen kuvvetler:

FV = G + M e

p =
f

[kN]

235
k f
=

G + Me

[N/mm ]

Tablo 7.2de belirtilen emniyet faktrleri.


Tablo 7.2 Emniyet faktr f

8.2.3

Ykleme Durumu 3 (LC 3)

edilen aadaki ykler dikkate alnacaktr:


a)

Helikopter gvertesinin en zayf iki (ini alan +

emniyet blgesi) noktasnda ayn anda etkiyen tekerlek


ve/veya kzak yk P,

P = 0,75G
b)

LC 1

LC 2

LC 3

Stifner (gverte kemeresi)

1,25

1,25

1,1

Ana grder (Gverte grderi)

1,45

1,45

1,45

1,7

1,7

2,0

Yk tayan yapsal eleman


(puntel sistemi)

8.3.3

[kN]

Kaplama kalnl D.7.2 maddesine gre

belirlenecek

Kar ve dier evresel ykleri dikkate alarak

Emniyet faktr (f)

Yapsal Eleman

Normal initen kaynaklanan ve birlikte etkidii kabul

ancak

buradaki

katsays

azaltlabilecektir.

dzgn olarak datlm p = 0,5 kN/m yk,


8.3.4
c)

Helikopter gvertesinin arl

burkulma

Basma gerilmesine maruz yaplar iin yeterli


mukavemetinin

bulunduu

maddesine uygun olarak kantlanacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm

3,

Blm 8 Destek Yaplar

8-1

BLM 8
DESTEK YAPILARI

Sayfa
A.

GR ..........................................................................................................................................................................8-2
1. Genel
2. Tanmlar

B. DP YAPILARI ............................................................................................................................................................8-4
1. Genel
2. Tek Dip
3. ift Dip
4. Makine Dairelerindeki Dip Yaps
5. Havuzlama Hesaplar
C. POSTA SSTEM ......................................................................................................................................................8-15
1. Enine Posta Sistemi
2. Dip, Borda ve Gverte Boyuna Posta ve Kemereleri, Derin Postalar
D. GVERTE YAPILARI ............................................................................................................................................. 8-25
1. Genel
2. Gverte Kemere ve Grderleri
3. Punteller
4. Konsol Kemereler
5. Ambar Az Grderleri ve Boyuna Mukavemete Katlan Grderler

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-2

A.

Giri

Gemi derinlii [m], baknz Blm 1, H.2,

1.

Genel

DU

En alt gverteye kadar olan derinlik [m]

1.1

Bu blmde dip, borda ve gverte destek

DF

Derin posta ykseklii [m]

da

Puntel d ap [cm],

di

Puntel i ap [cm],

dS

Puntel ap [cm],

= Elastisite (Young) modl [N/mm ],

= Kaplama genilii [m],

eW

Derin postalar aras uzaklk [m],

Fi

Puntelin stndeki puntellerden aktarlan yk

yaplarna ilikin kurallar verilmektedir.


Boyutlandrma

1.2

amacyla

burada

verilen

kurallarn yan sra Blm 4te verilen yapsal dizayn


prensiplerine uygun dorudan gerilme hesaplamalar da
esas alnabilecektir.
Tanmlar

2.

AB

Kiri yk alan [m ],

AD

Enine gverte kemeresi ve gverte boyuna

kemereleri kesme alan [cm ],


2

AF

Aln lamas kesit alan [cm ],

AFT

Tanklarda ve balast suyu alnan ambarlarda

[kN],
FL

Puntele etkiyen yk [kN],

GS

Havuzlama srasnda geminin arl [kN],

hb

Braket ykseklii [mm],

hC

Eriliin maksimum ykseklii [m],

hDB

Merkez i omurga ykseklii [m],

hDBA

Mevcut merkez i omurga ykseklii [m],

hF

Dek ykseklii [m],

hS

U stifneri ykseklii [mm],

hW

Derin posta derinlii [m],

iS

Puntel jirasyon yarap [cm],

yer alan postalarn kesme alan [cm ],


AP
APF
APS
AR0
ARU
AS
AT

=
=
=
=
=
=
=

Pik postas kesme alan [cm ],


2

Dolu dek kesit alan [cm ],


2

Puntel kesit alan [cm ],


2

Ana posta st u kesme alan [cm ],


2

Ana posta alt u kesme alan [cm ],


2

Stifner kesme alan [cm ],


Ara gverte ve st yap postas kesme alan
2

[cm ],
2

AW

Derin posta kesme alan [cm ],

Boyuna posta ve kemere kesme alan [cm ],

Ia

Boyuna posta atalet momenti [cm ],

Gemi genilii [m], baknz Blm 1, H.2,

IS

Puntel atalet momenti [cm ],

cR

Posta erilik faktr,

IW

Derin posta atalet momenti [cm ],

= 1,0 2

hC

0,75

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

B
k

Malzeme faktr, baknz Blm 3,A.

PSL

8-3
2

Ba dvnme yk [kN/m ], baknz Blm 5,


E.3,

Gemi boyu [m], baknz Blm 1, H.2,


PST

LKB

Takarya srasnn uzunluu [m],

Mf

Usturmaann bordaya uygulad kuvvetten

Blm 5, C.3,
PT

ma

tank basn yk [kN/m ]


PWB

PWD
=

Basn yk [kN/m ],

PB

Tek makina gc [kW],

Gemi dibine etkiyen dalga basn yk


[kN/m ], baknz Blm 5, D.3,

Blm 5, C.3 ve Blm 5, D.8ya gre dizayn


2

kaynaklanan eilme momenti [kNm],

s
s
= 0,204 4
,

Statik tank basn yk [kN/m ], baknz

Havaya ak gverteye etkiyen dalga yk


2

[kN/m ], baknz Blm 5, D.4,


PWS

Gemi bordasna etkiyen dalga basn yk


2

[kN/m ], baknz Blm 5, D.2,


PBS

Emniyet

vanasndaki

pskrtme

basnc

[bar].
PDC

Dinamik kargo yk [kN/m ], baknz Blm

q0

Nominal takarya yk [kN/m],

Levha erilik yarap [m],

ReH

Minimum nominal st akma snr, baknz

5, D.6,
PDE

Ak gvertelere etkiyen dalga yk [kN/m ],

Blm 3, A,

baknz Blm 5, D.5,


PDI

Emniyet faktr,

Postalar aras uzaklk [m],

sF

Dekler aras uzaklk [m],

sS

Stifnerler aras uzaklk [m],

Gemi su ekimi [m], baknz Blm 1, H.2,

TMIN

En dk balast su ekimi [m],

Levha kalnl [mm],

tF

Dek levhas kalnl [mm],

tG

Merkez veya yan i omurga kalnl [mm],

tGE

Nihayetlerde merkez i omurga kalnl

dibe etkiyen dinamik yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D.6.4,

PDT

S
2

Dinamik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D.8,

Pf
PIB

Rhtm usturmaa yk [kN],


2

= Ba yaplara etkiyen darbe yk [kN/m ],


baknz Blm 5, E.1,

PIS

K yaplara etkiyen darbe yk [kN/m ],


baknz Blm 5, E.2,

PS

Gemi bordalarndaki hidrostatik basn yk


2

[kN/m ], baknz Blm 5, C.2,


PSC

Statik kargo yk [kN/m ], baknz Blm 5,


C.4,

PSI

[mm],
2

dibe etkiyen statik yk [kN/m ], baknz

tGM

= Gemi ortasnda 0,7L boyunca merkez i


omurga kalnl [mm],

Blm 5, C.4.2,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-4

A,B

tS

Borda enine derin posta gvde kalnl [mm],

Braket boyu [mm],

tW

Derin posta kalnl [mm],

Ko

Ana

posta

st

braket

balantsnn

desteklenmeyen boy iinde kalan ksm [m],


tWP

Boru puntel et kalnl [mm],


Ku

Ana

posta

alt

balantsnn

desteklenmeyen boy iinde kalan ksm [m],

Yapsal elemann k dikeyden uzakl [m],


S

Puntel boyu [m],

uzaklk [m],

Puntel narinlik oran,

Yapsal elemann kaide hattndan ykseklii

Dolu dek mesnet noktas (gemi bordas,

braket

boyuna perde) ile ele alnan kesit arasndaki

Yanal

ykler

sebebiyle

lokal

stifnerler

eilmesinden kaynaklanan eilme gerilmesi

[m],

[N/mm ],
W
Wa

=
=

Kesit modl [cm ],


b

Eilme gerilmesi [N/mm ],

Yorulma

Profil kesit modl [cm ],


3

WBF

Dip postalarnn kesit modl [cm ],

WD

Gverte

kemeresi

ve

mukavemeti

iin

ilave

gerilme

[N/mm ],

gverte

boyuna

Tekne kirii iin dizayn eilme momenti


2

postalar kesit modl [cm ],

[N/mm ],

WF

Dolu dek kesit modl [cm ],

Boyuna ynde eilme gerilmesi [N/mm ],

WFT

Tanklarda veya balast suyu alnan ambarlarda

zin verilen gerilme [N/mm ],

Enine ynde eilme gerilmesi [N/mm ],

zin verilen edeer gerilme [N/mm ],

Gemi boyu ynndeki gerilme [N/mm ],

Gemi eni ynndeki gerilme [N/mm ],

= Kayma gerilmesi [N/mm ].

bulunan postalarn kesit modl [cm ],


Wp
WR
WS
WT

=
=
=
=

Pik postas kesit modl [cm ],


3

=
=
=

Stifner kesit modl [cm ],


2

Ara gverte ve st yap postas kesit modl


3

Ana posta kesit modl [cm ],

[cm ],
WW

Derin posta kesit modl [cm ],


B.

Dip Yaplar

1.

Genel

1.1

Bu alt blmde enine veya boyuna sisteme

Boyuna posta ve kemere kesit modl [cm ],


Deplasman [t],
Desteklenmeyen boy [m],

gre dzenlenmi tek ve ift dip yaplarna ilikin


kurallar yer almaktadr.

Boyuna perdeler aras uzaklk [m],


1.2

Dip yaplarnn burkulma mukavemeti Blm

3, Cye gre incelenecektir. Bu kapsamda Blm 6,


TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-5

Yan i omurgalar mmkn olduu kadar ba

Cde verilen dizayn gerilmeleri ile yerel yklerden

2.2.3

kaynaklanan gerilmeler dikkate alnacaktr.

ve ka doru uzatlacak ve devaml olmayan bir ift


dibin merkez veya yan i omurgalarna balanacak

1.3

Dip

yaps,

havuzlama

srasnda

ortaya

veya ift dip iinde iki posta aras kadar uzatlacaktr.

kacak yklere dayanacak ekilde boyutlandrlacaktr.


Gemi

2.2.4
1.4

Dipte

biriken

suyun

rahatlkla

sintine

pompalarnn emi azlarna ulamas ve bu sular

omurgalarn

ortasnda

kalnl

0,7L

boyunca

aadaki

yan

deerden

i
az

olmayacaktr:

boaltacak pompa kapasitesi salanacaktr.

t G = 0,04L + 5
2.

[mm]

Tek Dip
Gemi ortasnda 0,7L boyunca aln lamasnn kesit alan

2.1.

Merkez Omurga

aadaki deerden daha az olmayacaktr:

2.1.1

Tm tek dipli gemilerde gemi merkez hatt

A F = 0,2L + 6

zerinde bir merkez i omurga bulunacaktr. Bu merkez

[cm ]

i omurga mmkn olduunca ba ve ka doru

Nihayetlere doru, yan i omurga levha kalnl ve aln

uzatlacak ve gemi ortasnda 0,7L boyunca srekli

lamas kesit alan %10 azaltlabilir.

olacaktr.
2.1.2

2.3

Dek Levhalar

2.3.1

Genel

2.3.1.1

Dekler her postada bir yerletirilecektir.

Gemi ortasnda 0,7L boyunca merkez i

omurgann kalnl aadaki deerden daha az


olmayacaktr:

t GM = 0,07L + 5,5

Deklerin postalarla balantlar iin Blm 20ye

[mm]

baknz.
Gemi ortasnda 0,7L boyunca aln lamasnn kesit alan
aadaki deerden daha az olmayacaktr:

stifnerleri ile desteklenecektir.

A F = 0,7L + 12

zellikle k pikte derin dekler burkulma

2.3.1.2

[cm ]
Suyun sintine pompas emi azna rahat

2.3.1.3
Nihayetlere doru, merkez i omurga levha kalnl ve
aln lamas kesit alan %10 azaltlabilir. Hafifletme

ulaabilmesi iin dek levhalarna gei delikleri


alacaktr.

deliklerinden kanlacaktr.
2.2

Yan Omurga

2.2.1

Dekler zerinden llen geniliin 6

metreyi gememesi durumunda yan i omurgaya gerek


yoktur. Dekler zerinden llen geniliin 6-9 metre

2.3.2

Kargo Ambarlarndaki Dekler

2.3.2.1

ift dipli olmayan gemilerde veya ift dip

dndaki yerlerde, k pik ve ba atma perdeleri


arasnda bulunan deklerin kesit modl aada
verilen deerden az olmayacaktr:

arasnda olmas durumunda merkez i omurgann iki


yannda birer adet yan i omurga bulunacaktr. Dekler
zerinden

llen

geniliin

metreyi

amas

durumunda merkez i omurgann iki yannda ikier adet

WF = CTs F 2

[cm ]

sF

Dekler aras uzaklk [m],

Desteklenmeyen

yan i omurga bulunacaktr.


2.2.2

Ba tarafta takviye edilen blgede yer alan

yan i omurgalar aras uzaklklar iin 2.4.3e baknz.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

dein

boy

stnden

[m].

Genel

bordadan

olarak
bordaya

llecek ve deklerin boyuna perdeler ile

Blm 8 Destek Yaplar

8-6

desteklenmedii durumlarda 0,7Bden az

deerden az olmayacaktr:

alnmayacaktr.
C

7,5 (Makina daireleri ve depolar gibi tam


ykl durumda da bo kalabilen blmeler
iin),

h F = 0,06D + 0,7

[m]

K pikte dekler stern tpn zerine

2.3.3.3

kadar uzanacaktr, ayn zamanda baknz Blm 10,


B.1.4.

4,5 (dier blmeler iin).


Pervane

2.3.3.4
2.3.2.2

Deklerin

ykseklii

aada

verilen

deerden az olmayacaktr:

devrinin

yaklak

300

devir/dakikay getii durumlarda pervane zerindeki


k pik dekleri takviye edilecektir. zellikle dz
diplerde, pervane zerine veya nne ilave boyuna

h F = 55B 45

[mm]

stifnerler yerletirilecektir.

180 mmden az alnmayacaktr.


Dek kalkm bulunan gemilerde, desteklenmeyen
boyun ularndan 0,1 uzaklkta dek ykseklii
mmkn olduunca kural yksekliinin yarsndan az

2.4

Ba Taraf Dip Yapsnn Takviyesi

2.4.1

Aada tanmlanan konumdan baa doru

olan blgede yer alan dek ve yan i omurgalar


takviye edilecektir:

olmayacaktr. Dek kalkm ar olan gemilerde sintine


dnm

balangcnda

dek

ykseklii,

posta

L 100 m.

iin

x
= 0,7
L

100 < L 150 m.

iin

x
= 0,6 + 0,001L
L

L > 150 m.

iin

x
= 0,75
L

derinliinden az olmayacaktr.
2.3.2.3

Dek levhalarnn kalnl aada verilen

deerden az olmayacaktr:

tF =

hF
+3
100

2.3.2.4

Dolu

[mm]
deklerin

kesit

alan

3.4.1.6da

belirtildii ekilde belirlenecektir.

2.4.2
dek

Enine posta sisteminde her postada bir dolu


bulunacaktr.

Boyuna

posta

veya

grder

sisteminde ise dolu dekler aras uzaklk enine


2.3.2.5

Deklerin aln lamalar desteklenmeyen boy

posta aras uzakla eit alnabilir.

boyunca srekli olacaktr. Aln lamalarnn merkez i


omurgada kesildii durumlarda bunlarn merkez i
omurgaya tam nfuziyetli ekilde kaynak edilmesi

2.4.3

Ba takviye blgesinde yan i omurgalar

aras uzaklk aadaki deerleri amayacaktr:

salanacaktr.
2.3.3

Piklerdeki Dekler

2.3.3.1

Piklerdeki

deklerin

levha

L
+ 0,9 1,4
250

Boyuna sistem:

iki boyuna posta aras uzaklk

[m]

kalnlklar

aada verilen deerden az olmayacaktr:

t F = 0,035L + 5

Enine sistem :

2.4.4

Dorudan hesap yntemiyle kantlanmak

kouluyla 2.4.2 ve 2.4.3 maddelerinde talep edilen


[mm]

deerlerden farkl dzenlemeler de kabul edilebilir.

Bu kalnln 3.4.1.5 ile verilen deerden byk


olmasna gerek yoktur.

2.4.5

2.4.1

maddesinde

tanmlanan

blgede

kaynak geileri ve drenaj delikleri dnda aklk


bulunmayacaktr.

2.3.3.2

Ba pikte omurga veya ba bodoslama

ar zerinden llen dek ykseklii aadaki

2.4.6

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Boyuna veya enine stifnerlerin kesit modl

Blm 8 Destek Yaplar

B
aada verilen deerden az olmayacaktr:

8-7

kuyular alabilecek ancak bu kuyularn derinliinin


olabildiince az olmasna gayret edilecektir. aft

WS = 0,155PSL s S 2 k

tnelinin k taraftaki ucunda d kaplamaya alan bir

[cm ]

kuyuya izin verilebilir.


PSL

Dier kuyulara ancak bu

Ba dvnme yk [kN/m ], baknz Blm 5,

blmde verilen kurallara uygun bir ift dip korumas

E.3,

salayacak bir dzenleme yaplmas durumunda izin


verilecektir. Hibir durumda byle bir kuyunun dibi ile

Desteklenmeyen boy [m],

sS

Stifnerler aras uzaklk [m],

omurga hatt arasndaki ykseklik fark 500 mmden az


olmayacaktr.
3.1.6

Malzeme faktr, baknz Blm 3,A.

ift dibin su geirmez yan i omurgalar ile

blmelenmi olduu dzenlemeler dnda merkez i


omurga gemi ortasnda en az 0,5L boyunca su

2.4.7

Stifnerlerin kesme alanlar aada verilen

deerden az olmayacaktr:

yapda

geirmez

olacaktr.

kereste

tamak iin gerekli fribord markasna sahip gemilerde


ift dip ICLL kurallarna uygun su geirmez merkez i

A S = 0,028PSL s S 0,5sS k

[cm ]

veya yan omurgalar ile blmelenecektir.

Kaynakl birletirmenin alan bu deerin en az iki kat

3.1.7

olacaktr.

Blm 27ye baknz.

3.

Gvertesinde

ift Dip

3.1.8

Dkme yk gemilerinin ift dip yaps iin

Gemi

sahibinin

talebi

dorultusunda,

ykleme-boaltma srasnda karaya oturma olasl


yksek gemilerin dip yaps zel olarak incelenecektir.

3.1.

Genel

3.1.1

Yolcu gemilerinde ve tankerler dnda kalan

postada bir dolu dek bulunmas ve yan i omurgalar

yk gemilerinde, geminin dizayn ve alma zellikleri

aras uzakln 3.3.1 maddesinde belirtilenin yars

ile zt dmeyecek ekilde, ba atma perdesinden

kadar olmas gerekecektir.

Bu tip gemilerde enine sistem bulunmas halinde her

k pik perdesine uzanan bir ift dip bulunacaktr. Petrol


tankerleri iin Blm 28e baknz

Boyuna sistemde ise 3.5.5 maddesine uygun bir boyuna


grder sistemi uygulanacaktr.

3.1.2

Dipte

oluacak

hasar

sonucu

geminin

gvenlii asndan risk oluturmamak kouluyla ba

Dip kaplama kalnl Blm 7, B.2 B.6 maddelerinde

pik, k pik ve sv tamak iin kullanlan blmelerde ift

belirtilen kalnlk deerinden en az % 10 daha fazla

dip bulunmasna gerek yoktur.

olacaktr.

3.1.3

3.2

Merkez Omurga

ksmlar SOLAS hkmleri erevesinde dip hasarna

3.2.1

Merkez i omurgann ykseklii aada

dayankl olacaktr. Ek bilgi iin Blm 26ya baknz.

verilen deerden az olmayacaktr:

ift dip SOLAS Chapter II-1in son hali ile

uyumlu olacaktr. Geminin ift dibe sahip olmayan

3.1.4

dip, sintine dnmne kadar olan dibi

h DB = 50B

[mm]

koruyacak ekilde bordalar arasnda srekli olacaktr.


Bu dzenlemenin yeterli olabilmesi iin i dibin omurga

hDB hi bir durumda 760 mmden daha dk ve

hattndan yksekliinin hibir yerde 3.2.1 ile verilen ift

gerekmedike 2000 mmden yksek olmayacaktr.

dip yksekliinden (hDB) az olmamas gereklidir.

Merkez i omurga ykseklii ift dibin tamamna eriim


olana verecek ekilde belirlenecektir.

3.1.5

ift dipte ambarlarn drenaj iin kk

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-8

Merkez i omurga kalnl aada verilen

3.2.2

ift dibin dier ksmlarnda 2 adet yan i

4,0 m.

deerden az olmayacaktr:

omurga bulunan yerlerde,

Gemi ortasnda 0,7L boyunca:


hDB 1200 mm iin t GM =

hDB > 1200 mm iin t GM

hDB

ift dibin dier ksmlarnda 3 adet yan i

3,5 m.

h DB

+ 1,0 k [mm]

h DBA 100

omurga bulunan yerlerde.

h DB

h DB

=
+ 3,0 k [mm]

h DBA 120

h DB

Yan i omurgalarn kalnl aada verilen

3.3.2

deerden az olmayacaktr:

tG =

h 2DB
120h DBA

[mm]

3.2.1 maddesine gre belirlenmi merkez i


omurga ykseklii,

Burada hesaplanan yan i omurga kalnl 3.5.5


maddesinde verilen tG deerinden az alnmayacaktr.

hDBA

Gemide mevcut merkez i omurga ykseklii


[mm] (hDBA hDB).

Makine temelleri altndaki takviyeler iin baknz 4.2.3.

tGM, 3.5.5 maddesine gre hesaplanm tG deerinden

3.4

Enine Posta Sisteminde ift Dip

3.4.1

Dolu Dekler

3.4.1.1

Enine posta sistemine sahip gemilerde her

daha dk olmayacaktr.
Nihayetlerde 0,15L boyunca:

t GE = 0,9t GM
3.2.3

postada dolu dek bulunmas tavsiye edilir.

[mm]

Genel

gemi

olarak

boyundaki

blgede

hafifletme

delii

merkez

almasna

ortasnda
omurga

izin

0,75L
zerinde

Aada belirtilen yerlerde her postada dolu

3.4.1.2

dek bulunacaktr:

verilmeyecektir.

Nihayetlerde alan deliklerin ykseklii merkez i

a)

2.4 maddesine gre takviye edilen ba ksmda,

b)

Makina dairesinde,
Kazan temelleri altnda.

omurga yksekliinin yarsn ve boylar posta arasnn


yarsn amayacaktr.
3.3

Yan Omurgalar

c)

3.3.1

Makina dairesinde ve ba dikeyin 0,25L

3.4.1.3

gerisine kadar olan ba tarafta en az bir adet yan i

Perdelerin ve ondle perdelerin altnda dolu

dek bulunacaktr:

omurga bulunacaktr. ift dibin dier ksmlarnda,


ift dibin yukarda belirtilen yerleri dnda

merkez i omurga ile gemi bordas arasndaki uzakln

3.4.1.4

4,5 metreyi at yerlerde bir adet, 8 metreyi at

dolu dekler aras uzaklk 3 metreyi gemeyecektir.

yerlerde iki adet ve 10,5 metreyi at yerlerde adet


Dolu deklerin kalnl aada verilen

yan i omurga bulunacaktr. Yan i omurgalarn

3.4.1.5

birbirlerinden,

deerden az olmayacaktr:

merkez

omurgadan

ve

gemi

bordasndan uzaklklar aada verilen deerlerden

t F = t GM 2.0 k

byk olmayacaktr:
1,8 m.

Makine dairesinde makine yataklar boyunca,

tGM

[mm]

3.2.2 maddesine gre hesaplanan merkez i


omurga kalnl.

4,5 m.

ift dibin dier ksmlarnda 1 adet yan i


omurga bulunan yerlerde,

Dolu dek kalnlnn 16,0 mmden byk olmasna


gerek yoktur.
TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

Dolu deklerin gvde kesit alan aada

3.4.1.6

8-9

gerekmeyen yerlerde bo dekler bulunabilir.

verilen deerden az olmayacaktr:

A PF
sF

Bo dekler braketler ile merkez i omurgaya,

3.4.3.2

2y
k
= T Bs F 1
B

yan i omurgalara ve borda kaplamasna balanm olan

[cm ]

dip postalar ve i dip postalarndan oluur.

Dolu dekler aras uzaklk [m],


Dip postalarnn kesit modl aada verilen

3.4.3.3
B

Boyuna perde bulunmas durumunda bunlar

deerden az olmayacaktr:

arasndaki uzaklk [m],

WBF = 0,7Cs 2 PS + PWB k


=

B, boyuna perde bulunmamas halinde,


PS

[cm ]

Dibe etkiyen hidrostatik basn yk [kN/m ],


baknz Blm 5, C.2.

Dolu dein mesnet noktas (borda veya


boyuna perde) ile ele alnan kesit arasndaki
uzaklk. En fazla 0,4B alnacaktr.

PWB

Dibe etkiyen dalga basn yk [kN/m ],

baknz Blm 5, D.3.

0,5

(Makine daireleri ve depolar gibi tam

ykl durumda da bo kalabilen blmeler),

0,6

(0,5de

3.4.5

maddesine

uygun

payandalar var ise),


=
3.4.1.7

0,3

(Dier yerler).
=

1,0

(aksi takdirde)

Dip postalar arasndaki uzaklk [m],

= Desteklenmeyen boy [m], payandalar dikkate

3.3.1 maddesine gre yan i omurga

gerekmeyen kk gemilerde her dolu dekte en az bir


dey stifner bulunacaktr. Bu stifnerin kalnl dek
levha kalnlna eit olacak ve gvde derinlii merkez i

alnmayacaktr.

omurga yksekliinin en az 1/15i kadar olacaktr.


3.4.1.8

2.4

maddesinde

belirtilen

ba

takviye

blgesinde dolu dekler d kaplamaya ve i dip

dip postalarnn kesit modl aada

3.4.3.4

verilen deerden az olmayacaktr:

levhasna devaml i ke kayna ile balanacaktr.


3.4.1.9

Makine dairesindeki deklerin takviyesi iin

baknz 4.2.2.

WBF = 0,55Cs 2 Pk
P

[cm ]

= PSI + PDI

3.4.2

Su Geirmez Dekler

= PT

3.4.2.1

Su geirmez deklerin levha kalnl

= 10 (T hDB)

Blm 12, B.2 maddesinde verilen tank perdesi levha


kalnlndan az olmayacaktr. Bu deklerin levha

PT

= PST + PDT

kalnl hibir durumda 3.4.1 maddesinde verilen dolu


= PT1 , PT2 , PT3 , PT4 , PT5

dek kalnlndan az olmayacaktr.


3.4.2.2

Su

geirmez

deklerdeki

stifnerlerin

En byk deer kullanlacaktr.

boyutlar Blm 12, B.4 maddesine gre belirlenecektir.


PSI
3.4.3

Bo Dekler

3.4.3.1

3.4.1

maddesine

dibe etkiyen statik yk [kN/m ], baknz


Blm 5, C.4.2.

gre

dolu

dek

PDI

dibe etkiyen dinamik yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D.6.4.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-10
PST

Statik tank basn yk [kN/m ], baknz

salanacaktr.

Blm 5, C.3.
=

PDT

3.5.2

Dip ve Dip Boyuna Postalar

3.5.2.1

Dip ve i dip boyuna postalarnn boyutlar

Dinamik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D.8.1.

C.2 maddesine uygun olarak belirlenecektir.


=

PT

Dizayn tank basn yk [kN/m ] baknz


Blm 5, C.3 ve Blm 5, D.8

3.5.2.2

Dip

ve

boyuna

dip

postalarnn

desteklenmeyen boylarnn ortasnda payandalar ile


3.4.4

Braketler

desteklenmesi durumunda C.2 maddesine gre belirlenen


kesit modlnn % 60 yeterli olacaktr. Payandalarn

Braketler, genel olarak, dolu deklerle ayn

3.4.4.1

boyutlar 3.4.5 maddesine gre belirlenecektir.

kalnlkta olacak ve genilikleri 3.2 maddesine gre


3.5.3

Dolu Dekler

mden veya dek derinliinin 750 mmden fazla olmas

3.5.3.1

Genel olarak dolu dekler aras uzaklk

durumunda

ortalama boyuna posta aralnn 5 katn amayacaktr.

hesaplanan merkez i omurga yksekliinin 0,75 kat


alnacaktr. Dip postalarnn desteklenmeyen boyunun 1
braketlerin

serbest

kenarlar

flenli

olacaktr.
3.5.3.2

3.4.1.3

maddesinde

belirtilen

yerler

ile

Yan i omurgalarda dip ve i dip postalar

makine dairesinde ana makinenin altnda her postada

derinlii i dip postas ile ayn olan lama profiller ile

bir dolu dek bulunacaktr. Makina dairesinin dier

desteklenecektir.

ksmlarnda her iki postada bir dolu dek bulunacaktr.

3.4.5

3.5.3.3

3.4.4.2

Payandalar

Gemi banda takviye edilmi dip yapsnda

yer alan dekler 2.4 maddesine uygun olacaktr. Ar


Payandalarn kesit alan D.3.2 maddesinde belirtilen

kargo tayan gemiler iin baknz Blm 27.

ekilde belirlenecektir. Dizayn kuvveti olarak aadaki


deer alnacaktr:

3.5.3.4

Dek

boyutlar

3.4.1.5

ve

3.4.1.6

maddelerine gre belirlenecektir.

F = 0,5Ps

[kN]
3.5.3.5

Dolu dekler her boyuna elemanda, i dip

= PS + PWB

boyuna eleman ile ayn boyutlara sahip bir dey

= PSI + PDI

stifner ile desteklenecektir. Stifner derinliinin 150


mmden

= PT

fazla

olmasna

gerek

yoktur.

Gerekli

durumlarda mukavemet kontrol yaplmas istenebilir.

= 10 (T hDB)
PT

= PST + PDT
= PT1 , PT2 , PT3 , PT4 , PT5

3.5.4

Braketler

3.5.4.1

Borda kaplamasndaki postalarnn enine

sisteme gre dzenlendii durumlarda dolu dekler


arasnda kalan her postada dolu dek levhas ile ayn

En byk deer kullanlacaktr.

kalnla sahip olan ve dipte ve i dipte en dtaki


3.5

Boyuna Posta Sisteminde ift Dip

boyuna

postalara

kadar

ulaan

flenli

braketler

bulunacaktr.
3.5.1

Genel
3.5.4.2

Boyuna posta sisteminden enine posta sistemine


geilen yerlerde yapsal sreklilik ve tedrici gei

Dolu dek aralnn 2,5 mden az olduu

durumlarda

dolu

dekler

arasnda

merkez

omurgann her iki tarafnda bir braket bulunacaktr. Dolu


dek aralnn 2,5 mden fazla olduu durumlarda iki

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

B
adet braket bulunacaktr.

8-11

Yap elemanlarnn kalnl Blm 12, Bde

3.6.2.6

verilen minimum kalnlk deerinden az olmayacaktr.


3.5.5

Boyuna Grder Sistemi


Yalama

3.6.2.7

ya

sirklasyon

tanknn

st

boyuna

ksmnn i dip ile ayn seviyede olmad durumlarda

grderler bulunmas durumunda 3.5.3.1 maddesinde

kuvvetlerin dzenli aktarm amacyla dey ve/veya

belirtilen dek aral yeterli mukavemet saland

yatay braketler kullanlacaktr.

3.5.5.1

Dipte

boyuna

postalar

yerine

kantlanmak kouluyla arttrlabilir.


Bu braketlerin kollar yumuak bir gei salayacak
3.5.5.2

Boyuna grderlerin levha kalnl aada

verilen deerden az olmayacaktr:

t G = 5,0 + 0,03L

ekilde dizayn edilecektir. Dey braketlerin kalnl


4.2.2 maddesinde verilen dek levhas kalnlna,
yatay braketlerin kalnl ise sirklasyon tanknn st

)k

t G 6,0 k

[mm]

kaplama kalnlna uygun olacaktr.

[mm]

Braketler

tekne

maddesinde
3.5.5.3

Boyuna grderlerin burkulma mukavemeti

yapsna

belirtilen

ift

Blm
pahl

20,

B.3.2

kaynak

ile

birletirilecektir.

Blm 3, Cye gre kontrol edilecektir.


Sintine Kuyular

3.6.3
3.6

ift Dip Tanklar


3

Sintine kuyularnn kapasitesi en az 0,2 m


3.6.1

olacak

ancak kk hacimli ambarlarda daha dk kapasiteye

Boyutlar

izin verilebilecektir. Sintine kuyular d kaplamadan


ift dip tanklarnn cidarlarn oluturan yaplar Blm

ayrk olacaktr.

12de verilen kurallar ile uyumlu olacaktr.


3.6.2
3.6.2.1

3.6.4

Kinistinler

3.6.4.1

Kinistinlerin levha kalnl aada verilen

Yakt ve Yalama Ya Tanklar


ift dip tanklarnda kapal kap testi ile

deerden az olmayacaktr:

parlama noktasnn 60 Cdan byk olduu kantlanm

t = 12s S PBS k + t K

akaryakt tanmasna izin verilebilir.


3.6.2.2

Mmkn olduunca yalama ya boaltma

[mm]

sS

Stifner aral [m]

PBS

veya sirklasyon tanklar borda kaplamasndan ayrk


tutulacaktr.

bardan

az

olmamak

zere

emniyet

vanasndaki pskrtme basnc [bar].


3.6.2.3

Yakt

tanklarnn

dier

tip

sv

tayan
Kinistin stifnerlerinin kesit modl aada

tanklardan ayr tutulmas konusundaki kurallar iin

3.6.4.2

baknz Blm 12, A.6.

verilen deerden az olmayacaktr:

3.6.2.4

Hava firar, tant ve iskandil borular iin

W = 56sS PBS 2 k

[cm ]

baknz Blm 12, A.4.

3.6.2.5
yakt

Stifnerlerin desteklenmeyen boyu [m]

Kargo yakt tanklarnn altnda yer alan ift dip


tanklarna

eriim

menhollerinin

kargo

yakt

tanklarnda veya makine dairesinde bulunmasna izin

3.6.4.3

D kaplamada yer alan deniz suyu girileri

zgara ile korunacaktr.

verilmeyecektir. Bu konuda ayrca baknz Blm 28.


3.6.4.4

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Soutuculu

kinistinleri

korozyona

kar

Blm 8 Destek Yaplar

8-12
korumak

zere

anotlardan

inko

oluan

veya

bir

alminyum

katodik

galvanik

koruma

PWB

sistemi

B
2

Dibe etkiyen dalga basn yk [kN/m ],


baknz Blm 5, D.3.

bulunacaktr. Koruyucu akm younluu, uygun ekilde


2

kaplanm levhalar iin 30 A/m , soutma alannda ise


2

180 A/m olacaktr.

Ambarlarda yksek younluklu cevher yknn konik


ekilde tanmas durumunda i dibe etkiyen yk
dalm TL tarafndan onaylanacaktr.

Geminin d kaplamasn oluturan kinistin

3.6.4.5

ift dip zerinde konteyner gibi tekil yk tayan

sand levhalarnn kayna iin tam nfuziyetli kaynak

gemilerde

uygulanacaktr.

hesaplanmasnda hem bu tekil ykler hem de dip

dip

yap

mukavemetinin

dorudan

basn yk (PS + PWB) dikkate alnacaktr.


Dip

3.7

Yap

Mukavemetinin

Dorudan
zin Verilen Gerilme Dzeyi

Hesaplanmas

3.7.3

3.7.1

Genel

Edeer gerilme aada verilen deeri amayacaktr:

3.7.1.1

Gerekli durumlarda dip yap mukavemetinin

V =

Blm 4te verilen kurallar erevesinde dorudan


hesaplanmas gerekebilir. Tam ykl durumda kargo
ambarlarnn bir ksm bo kalacak ekilde dizayn edilen

230
k

[N/mm ]

V = 2x + 2y x y + 3 2

gemilerde dorudan hesaplama yaplacaktr.


x

Boyuna ynde gerilme bileeni [N/mm ],

Bitiik ambar saysnn iki veya daha fazla

3.7.1.2

= L +

olduu durumlarda dorudan hesaplama hem sarkma


hem de kme durumu iin yaplacaktr.
3.7.2

0 enine grderlerin gvdeleri iin,

Enine ynde gerilme bileeni [N/mm ],

Dizayn Ykleri
y

Dip yap mukavemetinin dorudan hesaplanmasnda


aadaki dizayn ykleri esas alnacaktr;

= q

Ykl ambarlar iin:

= 0 boyuna grderlerin gvdeleri iin,

P = PSI + PDI PS PWB

[kN/m ]

Tekne kirii iin dizayn eilme gerilmesi


2

[N/mm ], baknz Blm 6, D (incelenen


Bo ambarlar iin:

P = PS + PWB

duruma gre sarkma veya kme),

[kN/m ]

Boyuna grderlerde oluan boyuna ynde


2

eilme gerilmesi [N/mm ],


PSI

dibe etkiyen statik yk [kN/m ], baknz


q

Bm 5, C.4.2.

Enine grderlerde oluan enine ynde eilme


2

gerilmesi [N/mm ],
PDI

dibe etkiyen dinamik yk [kN/m ], baknz

Blm 5, D.6.4.

Boyuna

veya

enine

grderlerde

oluan

kayma gerilmesi [N/mm ].


PS

Dibe etkiyen hidrostatik basn yk [kN/m ],


baknz Blm 5, C.2.

Tek balarna eilme ve kayma gerilmeleri aadaki


deerleri amayacaktr:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

, q =

Aada verilen asgari koullarn yan sra

4.2.1.2

150
k

8-13

konstrksiyon ekline ve yerel koullara gre gerekli

[N/mm ]

yerel takviyeler yaplacaktr.

100
=
k

[N/mm ]

3.8

Burkulma Mukavemeti

Dolu Dekler

4.2.2

ift dip yapsnn burkulma mukavemeti Blm 3, Cde

Her postada dolu dek bulunacak ve bu dekler iin

belirtilen kurallara uygunluk asndan incelenecektir.

3.4.1 maddesine gre hesaplanan kalnlk deeri

Bu kapsamda Blm 6, Cde verilen dizayn gerilmeleri

aadaki oran kadar arttrlacaktr:

ile yerel yklerden kaynaklanan gerilmeler dikkate

3.6 +

alnacaktr.
Szdrmazlk Testi

3.9

tanmlanan

ekilde

[%]

Bu oran en az %5, en fazla %15 alnacaktr.

ift dipte yer alan tm blme ve tanklar iin Blm 12,


Hda

PB
500

szdrmazlk

PB

Tek makina gc [kW]

testi
Derin postalarn altna denk gelen dolu deklerin

uygulanacaktr.

kalnl yukardaki hkmlere ek olarak arttrlacaktr.


4.

Makina Dairelerindeki Dip Yaps

4.1

Tek Dip

Bu durumda dolu dek kalnl C.1.6.2.1 maddesinde


verilen deerden az olmayacaktr.
Yan Omurgalar

4.2.3
Dek boyutlar 2.3.2 maddesine uygun

4.1.1
olarak

ve

makina

dairesinde

llen

en

byk

desteklenmeyen boy esas alnarak belirlenecektir.

Temel grderleri altndaki yan i omurgalar bitiik


blmelerin

iine

uzatlacak

ve

dip

yapsna

balanacaktr. Bu uzatma makine dairesi ba ve k


Makina temellerine denk gelen dolu deklerin

4.1.2

perdelerinden itibaren 2-4 posta aras olacaktr.

gvde derinlii olabildiince byk olacaktr. Derin


postalara balanan dolu deklerin derinlii boyuna temel

Dip

4.2.4

grderlerinin derinlii ile ayn seilecektir. Krank aft


boyunca dek derinlii 0.5 hFden az olmayacaktr.

Temel grderleri arasnda Blm 7, B.7.1 maddesine

Dek gvde kalnl en az aada verilen deer kadar

gre hesaplanm i dip kaplama kalnl 2 mm

olacaktr:

arttrlacak ve bu ilem makine yataklarndan itibaren 35 posta aras daha devam ettirilecektir.

h
tF = F + 4
100
hF

[mm]
4.3

Makine yataklar

Dek levhas derinlii [m], baknz 2.3.2.


Makine yataklarnn yatak levhalar ve grderlerine

4.2

ift Dip

4.2.1

Genel

uygulanan kurallar iin baknz Blm 19, B.1 ve Tablo


19.1.
Havuzlama Hesaplar

5.
4.2.1.1

Makina temelleri altndaki hafifletme delikleri

eriim iin gerekli olan boyutlardan daha byk

Aadaki

olmayacaktr. Gerekli durumlarda hafifletme delikleri

kuvvetlerin zel olarak hesaplanmas gereklidir;

durumlarda

havuzlamada

aln lamas ile ya da levha paneller ise stifnerler ile


takviye edilecektir.

Boyu 120 myi aan gemiler,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

ortaya

kacak

Blm 8 Destek Yaplar

8-14

zellikle k yaplar farkllk gsteren zel

LKB boyunun her iki ucundan 0,075LKB uzaklkta

Ana makinann altnda,

Enine perdelerin iki tarafnda 2 x enine perdelere

dizayna sahip gemiler ve


Havuzlama yk 700 kN/myi aan gemiler.

Yeterli mukavemetin bulunduu basitletirilmi bir


havuzlama hesab veya dorudan havuzlama hesab

bitiik olan dolu dek aras mesafe boyunca [m]

yaplarak

gsterilecektir.

(1 metreden byk alnmasna gerek yoktur), ve

yerleimi

verilen

Takaryalarn

havuzlama

plan

says
ile

ve

uyumlu

olacaktr. K tarafta olaan d dizayn zelliklerine


sahip

olan

veya

homojen

olmayan

bir

Svlatrlm

gaz

tankerlerinde

gaz

tank

mesnetlerinde

kargo

dalmna sahip gemiler iin dorudan havuzlama


3.2 maddesine uygun bir merkez i omurga ile boyuna

hesab yaplacaktr.

posta sistemi uygulanm ise, merkez i omurgann


ykn % 50sini ve bitiik yan i omurgalarn her birinin

Basitletirilmi Havuzlama Hesab

5.1

% 25ini tad kabul edilebilir.

Dip yaplarna etkiyen takarya ykleri basit olarak


nominal takarya yk q0 kullanlarak hesaplanabilir. Bu
kuvvetlere gre takaryalardan etkilenen tm dip yapsal
elemanlarn

yeterli

mukavemete

sahip

olduu

gsterilecektir.

baknz ekil 8.1:

G SC
L KB

[kN/m]

Havuzlama srasnda geminin arl [kN],

LKB

Takarya srasnn uzunluu [m]; genel olarak


levha omurga uzunluu alnabilir,
Arlk faktr,

= 1,25, genel olarak,


=

zerinde elastik olarak oturduu kabul edilecektir. Bu


kapsamda aa tabakalar da dahil olmak zere

Yzer havuzlarn kendi katl da dikkate alnacaktr.

ekilde sonlu elemanlar yntemi gibi bir yntem ile

takaryalarn katl belirlenecektir.

GS

Geminin rijitliini ve arlk dalmn dikkate alacak


yaplacak havuzlama hesabnda geminin takaryalar

Nominal takarya yk q0 aadaki gibi hesaplanacaktr,

q0 =

Dorudan Havuzlama Hesaplar

5.2

zin Verilen Gerilme

5.3

Havuzlama hesaplarnda izin verilen edeer gerilme


deeri aadaki gibi alnacaktr:

V =

R eH
1.05

ReH

[N/mm2]
2

Minimum nominal st akma noktas [N/mm ],


baknz Blm 3, A.

2,0, aadaki yerlerde:

TB : Enine perde
ekil 8.1

Takaryalar zerine etkiyen ykler


TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

B,C
5.4

Burkulma Mukavemeti

8-15

Duruma gre gemi bordasna (PS + PWS), ba


tarafa (PIB), veya k tarafa (PIS) etkiyen yk,

Dip yaplarnn burkulma mukavemeti Blm 3, Cye


gre emniyet faktr S=1,05 alnarak incelenecektir.

PS

Gemi

bordasna

etkiyen

hidrostatik

yk

[kN/m ], baknz Blm 5, C.2,


C.

Posta Sistemi

PWS

Gemi bordasna etkiyen dalga basn yk


2

[kN/m ], baknz Blm 5, D.2,


1.

Enine Posta Sistemi


PIB

Posta Aral

1.1

Ba yaplarna etkiyen darbe yk [kN/m ],


baknz Blm 5, E.1,

Ba atma perdesinin ba tarafnda ve k pik

PIS

perdesinin k tarafnda posta aral, genel olarak, en

K yaplarna etkiyen darbe yk [kN/m ],


baknz Blm 5, E.2,

fazla 600 mm olacaktr.


cR
1.2

Posta erilik faktr,

Ana Postalar
= 1,0 2

1.2.1

Boyutlar

1.2.1.1

U balantlar da dahil olmak zere ana

postalarn kesit modl aada verilen deerden az

hC

, en az 0,75 olacaktr.

hC

Eriliin maksimum ykseklii [m],

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A.

olmayacaktr:
Alt braket balantsnda kesit modl C=1,0 iin elde

W = nCs 2 Pc R k
R

edilen deerden daha dk olmayacaktr.

[cm ]

Ana postalar aras uzaklk [m],

2,0 metreden az olmamak zere Blm 3,


Bye gre desteklenmeyen boy [m], baknz
ekil 8.2.

C
Ku

0,9 0,0035L

(L < 100 m)

0,55

(L 100 m)

Ku
Ko

+ 0,4 0,6

= 1,0
=

Ana

posta

alt

braket

ekil 8.2 Enine postalar iin desteklenmeyen boy


balantsnn

desteklenmeyen boy () iinde kalan ksm

1.2.1.2

[m], baknz ekil 8.2,

postalarn kesme alan aada verilen deerden az

U balantlar da dahil olmak zere ana

olmayacaktr:
Ko

Ana

posta

st

braket

balantsnn

desteklenmeyen boy () iinde kalan ksm

st u kesme alan:

[m], baknz ekil 8.2,

A R0 = 0,04 1 0,817m a sPk

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

[cm ]

Blm 8 Destek Yaplar

8-16
Alt u kesme alan:

PDT

Dinamik tank basn yk [kN/m ] , baknz


Blm 5, D.8.

A RU = 0,07 1 0,817m a sPk

[cm ]
PST

2
s s
m a = 0.204 4 , ,

Statik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, C.3.

s
1

PT

Dizayn tank basn yk [kN/m ] baknz


Blm 5, C.3 ve Blm 5, D.8

Duruma gre gemi bordasna (PS + PWS), ba


tarafa (PIB), veya k tarafa (PIS) etkiyen yk,

1.2.2.2

Tanklarda

veya

balast

suyu

alnan

ambarlardaki postalarn kesme alan aada verilen


1.2.1.3

gverteden

fazla

gverteye

sahip

gemilerde ana postalar en az ikinci gverteye kadar


devam edecektir.
1.2.1.4

Ana postalarn boyutlar stlerindeki ara

deerden daha dk olmayacaktr:

A FT = 0,05(1 0,817m a ) sPT k

[cm ]

1.2.3

U Balantlar

1.2.3.1

Dip yapya balanty salayan alt braket,

gvertede yer alan postalarn boyutlarndan daha dk


olmayacaktr.

ana posta kesit modlne gre, Blm 3, B.4.2


1.2.1.5

Ana

postalarn

boyutlarnn

dorudan

maddesine uygun olarak belirlenecektir.

hesaplama ile belirlenmesi durumunda aadaki izin


verilebilir gerilme deerleri esas alnacaktr:

1.2.3.2

Gverte

yapsna

ve/veya

ara

gverte

postalarna balanty salayan st braket, gverte


Eilme gerilmesi : = 150
b
k
Kayma gerilmesi : =

[N/mm ]

kemerelerinin veya ara gverte postalarnn kesit


modl byk olanna gre, Blm 3, B.4.2 maddesine

100

uygun olarak belirlenecektir.

[N/mm ]

k
1.2.3.3

Edeer gerilme : V =

2b + 3 2 =

180

[N/mm ]

Boyuna posta sistemine sahip bir gverte

ile desteklenen bir posta sisteminde, derin postalar


arasnda kalan postalar bitiik boyuna kemerelere
braketler ile balanacaktr. Bu braketlerin boyutlar,

1.2.1.6

Postalarn

boyutlandrlmasnda

balama

dzeneklerinden dolay postalara etki eden kuvvetler

posta kesit modlne gre, Blm 3, D.2 maddesine


uygun olarak belirlenecektir.

dikkate alnacaktr.
1.2.1.7

1.2.2

Tanklardaki Postalar

1.2.2.1

Tanklarda

1.3.1

Genel

veya

balast

Hz V = 1,6 L [knot] deerinden fazla olan gemilerde


ba dikeyin 0,1L gerisinden daha ba tarafta yer alan
suyu

alnan

ambarlardaki postalarn kesit modl aada verilen


deerden az olmayacaktr:

PT

Ara Gverte ve st Yap Postalar

Dkme yk gemilerinin ambarlarndaki ana

postalar iin baknz Blm 27, B.6.2.

WFT

1.3

= 0,55s 2 P c k

ba kasara postalarnn boyutlar en az birinci ve ikinci


gverte arasnda yer alan postalarnki kadar olacaktr.
st yap zerinde baka st yap veya byk gverte

[cm ]

evi bulunmas durumunda aada kalan ksmdaki


postalarn glendirilmesi gerekebilecektir.

= PST + PDT
= PT1 , PT2 , PT3 , PT4 , PT5

Tanklardaki ara gverte postalarnn kesit modl iin


1.2.2.1 maddesinde verilen W deeri esas alnacaktr.
TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-17

1.3.2

Boyutlandrma

1.4

Pik ve K Postalar

1.3.2.1

Ara gverte ve st yap postalarnn kesit

1.4.1

Pik Postalar

1.4.1.1

Pik postalar iin kesit modl, W P, ve kesme

modl WT ve kesme alan AT aada verilen


deerlerden az olmayacaktr:

alan, AP, aada verilen deerlerden az olmayacaktr:

WT = 0,55s Pc R k

[cm ]

WP = 0,55s 2 Pc R k

A T = 0,05 1 0,817m a s Pk

[cm ]

[cm ]

A P = 0,05 1 0,817m a sPk

[cm ]

P aada verilen deerden az alnmayacaktr:


P

Pmin = 0,4 PSC + PDC

PDC

) b

Duruma gre gemi bordasna (PS + PWS), ba


yaplarda (PIB), veya k yaplarda (PIS)

[kN/m ]

etkiyen yk,

Ba pik boyunun 0,06Lyi amad durumda

Dinamik kargo yk [kN/m ], baknz Blm

1.4.1.2

5, D.6.

ba pikin ortas iin gereken kesit modl deeri tm

ba pik iin geerli olacaktr.


PSC

Statik kargo yk [kN/m ], baknz Blm 5,


kesme

Pik postalar stringer levhalarna yeterli

1.4.1.3

C.4.
Ara gverte postasnn altndaki gverte

kuvveti

iletiminin

salanaca

ekilde

balanacaktr.

kemeresinin desteklenmeyen boyu [m].


Boyu 30 metreyi amayan gemilerde pik

1.4.1.4
Alt ucunda derin kemereye balanan ara gverte

postalarnn kesit modl ana postalarn kesit modl

postalar iin Pmin deeri aada verilen faktr ile

ile ayn olacaktr.

arplacaktr:
Piklerin

1.4.1.5

f1 = 0,75 + 0,2
eW
1.3.3

eW

tank

olarak

kullanld

durumlarda pik postalarnn kesit modl 1.2.2.1

1,0

maddesinde verilen deerden daha dk olmayacaktr.

derin postalar aras uzaklk [m]


1.4.2

K postalar

1.4.2.1

Kruzer kta yer alan ve enine ynde

U Balantlar

Ara gverte ve st yap postalar altlarndaki ana

deiken eime sahip postalarn aral en fazla 600

postaya veya gverteye balanacaktr. Bu balant

mm olacak ve bu postalar pik postalar ile ayn boyutta

ekil 8.3te gsterildii ekilde yaplabilecektir.

pik

tanknn

zerindeki

gverteye

kadar

devam

edecektir.
Ara gverte ve st yap postalar iin gerekli durumlarda
1.4.2.2

1.2.3.3 maddesi dikkate alnacaktr.

K pik dnda, postalarn nemli lde

eime sahip olduu ve bordaya dik olarak balanmad


durumlarda bir ek stringer gerekli olabilir.

ekil 8.3 Ara gverte ve st yap postalar iin tipik


u balantlar

1.5

Ba ve K Yapnn Takviyesi

1.5.1

Genel

Ba dikeyin 0,15L gerisinden daha ba tarafta prensip


olarak flenli braket kullanlacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-18

Pratikte mmkn olduunca ba ve k pik yaps

alkant perdesi kuralna uygun olacaktr. Kesit alannn

destek kemereler veya derin posta ve stringerler ile

belirlenmesinde 1.5.2.2 maddesi esas alnabilir.

desteklenecektir.
1.5.2

1.5.3

Derin Postalar ve Stringerler

1.5.3.1

Destek kemereleri yerine derin posta ve

Destek Kemereler
Ba atma perdesinin ba tarafnda ba pik

1.5.2.1

iinde en alt gvertenin altnda dey yndeki aralklar

destek stringerleri kullanldnda bunlarn boyutlar


aadaki ekilde belirlenecektir:

genel olarak 2,6 metreyi amayan destek kemereleri (iki


postada bir) bulunacaktr. Destek kemerelerin zerinde

Kesit modl:

d kaplamaya devaml kaynatlm ve her postaya


braketle balanm stringer levhalar dzenlenecektir.
Stringer

levhalarnn

boyutlar

aadaki

kalnlk

[cm ]

ekilde
Mesnetlerdeki gvde kesit alan:

belirlenecektir:
genilik

WW = 0,55e W 2 Pn C k

[mm]

b = 75 L
t = 6,0 +

L
40

= 0,05e Pk

[mm]

[cm ]

W 1

Eer

varsa,

apraz

balantlar

hari

balantlar

dahil

desteklenmeyen boy [m],

Destek kemerelerin kesit alan aadaki yk

1.5.2.2

iin D.3.2 maddesine gre belirlenecektir.

Eer

varsa,

apraz

desteklenmeyen boy [m],

FL = PA B

[kN]
P

AB

Kemere yk alan [m ].

Duruma gre gemi bordasna (PS + PWS), ba


yaplarda (PIB), veya k yaplarda (PIS)
etkiyen yk,

Duruma gre gemi bordasna (PS + PWS), ba


yaplara (PIB), veya k yaplara (PIS) etkiyen

nC

Tablo 8.1de verilen katsay.

yk,
1.5.2.3

K pikte yer alan stringer levhal destek

Tablo 8.1 nC azaltm katsays

kemereler gemi formunun izin verdii lde 1.5.2.1


maddesine uygun olarak dey ynde genel olarak 2.6
m aralkla yerletirilecektir.
1.5.2.4

apraz balant says

nC

1,0

0,5

0,3

0,2

K pikte yer alan stringerlerde aralkl

kaynaktan kanlacaktr. Borda kaplamasnda kaynak


ve sv ak iin gerekli delikler dnda aklklar
bulunmayacaktr.
1.5.2.5

Piklerin tank olarak kullanld durumlarda

stringer levhalarnn i kenarlarna flen baslacak veya


aln lamas bulunacaktr. Ba pikteki stringerler atma

1.5.3.2 Enine erevenin dey elemanlar kesit alan


1.5.2.2 maddesine gre hesaplanan apraz balantlar
ile birbirlerine balanacaktr.

perdesine kuvvetlerin uygun bir ekilde aktarlmasn


1.5.3.3

salayacak ekilde balanacaktr.


1.5.2.6

boyutlar

Destek kemere sras yerine delikli gverte

kullanldnda bunlarn boyutlar Blm 12, Gde verilen

Ba taraftaki derin posta ve stringerlerin


dorudan

mukavemet

hesaplar

ile

belirlendiinde 1.2.1.5 maddesindeki izin verilen gerilme


deerleri almayacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

C
1.5.4

Ara Gverte ve st Yap Gvertelerindeki

8-19

bulunacaktr. Bu postalar genel olarak en st devaml


gverteye kadar devam edecek ve aralarndaki uzaklk

Derin Posta ve Stringerler

makine
Hz V = 1,6 L [knot] ile verilen deerin zerinde olan

dairesindeki

posta

aralnn

katn

amayacaktr.

veya ba taraftaki flare as 40 yi aan gemilerde ba


dikeyin 0,1L gerisine kadar olan ba blgede ara

1.6.1.2

gverte ve st yaplardaki derin posta ve stringerler

ve k ularnda derin postalar bulunacak ve makine

1.5.3 maddesine uygun olarak boyutlandrlacaktr. Bu

boyunca derin postalar eit aralkl olacaktr.

ten yanmal makinelerin genel olarak ba

derin posta ve stringerler arasndaki uzaklk 2,8 mden


az alnmayacaktr.

ten yanmal makinelerin kta bulunduu

1.6.1.3

durumlarda makine dairesinde k pikteki stringerler


1.5.5

Tripping Braketleri

(varsa) ile ayn hizada ve 2,6 m aralkl stringerler

1.5.5.1

Geminin maksimum su ekiminde en geni

mukavemet

bulunacaktr.

Aksi

takdirde

salanacak

derin

ekilde

postalar

yeterli

glendirilecektir.

yeri ile atma perdesi arasnda ekil 8.4te gsterildii

Stringer boyutlar derin posta boyutlarna benzer olacak

gibi dey aralklar 2,6 metreyi gemeyen tripping

ve ykseklii 4 metreyi aan makine dairelerinde en az

braketleri bulunacaktr. Bu braketlerin kalnl 1.5.2.1

bir stringer bulunacaktr.

maddesine gre belirlenecektir. Tripping olayna kar


yeterli emniyetin bulunduu gsterilirse bu braketlerin

1.6.1.4

bir ksm veya tamam kaldrlabilir.

B.4.

Makina dairelerindeki dip yaps iin baknz

1.6.2

Boyutlandrma

1.6.2.1

Derin postalarn kesit modl aada verilen

deerden az olmayacaktr:

WW = 0,8e W 2 PS + PWS k
Derin
ekil 8.4
1.5.5.2

Tripping braketleri

Ayn blgede ykseklii 3 metreyi aan ara

tripping braketleri bulunacaktr.


Pikler

atalet

momenti

aada

verilen

deerden az olmayacaktr:

gverte ve st yaplarda 1.5.5.1 maddesine uygun

1.5.5.3

postalarn

[cm ]

veya

atma

perdesinin

ba

tarafndaki dier blmeler tank olarak kullanlacaksa

(
)
= 100DC (7,25D 31)

3 D 10

iin

I W = 100DCi 4,5D 3,5

[cm ]

D > 10

iin

IW

[cm ]

C i = 1 + 0,07 D U 4

Gemi derinlii [m], baknz Blm 1, H.2,

DU

En alt gverteye olan ykseklik [m]

destek kemereleri ya da stringerler arasnda 1.5.5.1


maddesine uygun tripping braketleri bulunacaktr.
1.5.5.4

Derin posta gvdelerinin derinlii ve kalnl aadaki

Buz takviyesi iin baknz Blm 14.

ekilde belirlenecektir:
1.6
1.6.1
1.6.1.1

Makina Dairelerindeki Derin postalar


derinlik

h W = 50D 250

kalnlk

tW =

Yerleim
Makine ve kazan dairelerinde derin postalar

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

[mm],

hW

(32 + 0,03h ) 8,0


W

[mm]

Blm 8 Destek Yaplar

8-20
1.6.2.2

Derinlii 3 metreden az olan gemilerde derin

postalarn gvde boyutlar en az 250 x 8 mm ve aln

balanacaktr (ift dip boyuna posta sistemi iin baknz


B.3.5).

lamas kesit alan en az 12 cm oacaktr.


Boyuna elemanlarn burkulma mukavemeti

2.1.5
1.6.2.3

Ar geni makine dairelerinde boyuna yan

iin baknz Blm 3, C.

perdelerin konulmas tavsiye edilir.


2.

2.2

Boyuna Elemanlar iin Dizayn Yk

2.2.1

Dip boyuna postalar iin d basntan

Dip, Borda ve Gverte Boyuna Posta ve

Kemereleri, Derin Postalar

kaynaklanan dizayn yk aadaki gibi alnacaktr:


2.1

Genel

P = PS + PWB
2.1.1

Boyuna

posta

ve

kemerelerin,

dek

levhalarndan ve enine postalardan srekli olarak

PS

Dibe etkiyen sakin su basnc [kN/m ],

baknz Blm 5, C.2,

gemesi salanacaktr. Bu elemanlarn gvdelerinin


dek

levhalarna

ve

enine

eleman

[kN/m ]

gvdelerine

balants mesnet tepkilerini aktaracak ekilde olacaktr.

PWB

Dibe etkiyen dalga basn yk [kN/m ],

baknz Blm 5, D.3.

Kayma gerilmesi iin izin verilen deerin 100/k [N/mm ]


olduu kabul edilecektir.
2.2.2

Tank

basnc

sebebiyle

Boyuna posta ve kemerelerde Blm 3, D kapsamnda

elemanlar

yeterli yorulma mukavemeti bulunduu gsterilecektir.

deerden byk alnmasna gerek yoktur:

Ba dikeyden 0,1L ba tarafta boyuna elemanlarn

P = PT 10TMIN (PS + PWB )

iin

dizayn

yknn

dip

boyuna

aada

verilen

[kN/m ]

gvdeleri her iki ucundan da balanm olacaktr.

Bataki flare asnn 40 den fazla olduu durumlarda


PT

ek stifner veya braketler kullanlacaktr.

= PST + PDT
= PT1 , PT2 , PT3 , PT4 , PT5

2.1.2
veya

Boyuna posta ve kemerelerin enine perde


derin

postalarla

kesildii

yerlerde

braketler

TMIN

En dk balast su ekimi [m],

PDT

Dinamik tank basn yk [kN/m ], baknz

bulunacaktr. Tekne yapsnn dip ve st blgelerinde


perdelerdeki braket kesit alan boyuna elemann kesit

Blm 5, D.8.1,

alannn 1,25 kat olacaktr. Braket ve boyuna eleman


arasndaki kaynak balantsnn boyu kesit derinliinin
yaklak 2 kat olacak bylece kaynakl balantnn kesit

PST

Statik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, C.3.

alannn profil kesit alannn en az 1,5 kat olmas


salanacaktr. Edeer dizaynlar da deerlendirmeye
PT

alnabilecektir.

Dizayn tank basn yk [kN/m ] baknz


Blm 5, C.3 ve Blm 5, D.8

2.1.3

Tekne yapsnn orta ksmlarnda 2.1.2

maddesinde belirtilen kesit alanlar % 20 orannda

2.2.3

Tanklardaki

gverte

boyuna

kemereleri,

bordadaki boyuna postalar, i dip boyuna postalar ve

azaltlabilir.

boyuna perdeler zerindeki boyuna elemanlar iin


2.1.4
dek

Boyuna
ve

elemanlarn

perdelerde

al

ular su
olarak

geirmez

kesilmise

bu

elemanlar deklere, dolu dek levha kalnlna eit

dizayn yk aadaki gibi alnacaktr:

P = PT

[kN/m ]

kalnlkta ve boyuna elemana dip boyuna elemann


derinliinin 2 kat boyda kaynaklanm braketler ile

2.2.4

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

En dk balast su ekiminden, TMIN, daha

Blm 8 Destek Yaplar

aada yer alan borda boyuna postalar iin tank

PSI

8-21
2

= dibe etkiyen statik yk

[kN/m ], baknz

Blm 5, C.4.2,

basncndan kaynaklanan dizayn yknn aadaki


deerden fazla olmasna gerek yoktur:
PDI

P = PT [10(TMIN z ) (PS + PWS )]


z

[m]
Borda boyuna postalar iin d basn

2.2.5

Blm 5, D.6.4.

[kN/m ]

Yapsal elemann kaide hattndan ykseklii

dibe etkiyen dinamik yk [kN/m ], baknz

sebebiyle oluan dizayn yk gemi boyunca konuma

2.3

Boyuna

Posta

ve

Kemerelerin

Boyutlandrmas
Mukavemet gvertesi boyuna elemanlarnn ve

2.3.1

boyuna kemerelerinin kesit modl, W , ve kesme alan,


A, aada verilen deerlerden az olmayacaktr:

gre bordalarda (PS + PWS), ba yaplarnda (PIB), ve k


yaplarnda (PIS) alnacaktr.
PIB

W =
2

Ba yaplarna etkiyen darbe yk [kN/m ],

baknz Blm 5, E.1,


PIS

baknz Blm 5, E.2.

boyuna postalar ve boyuna perdeler zerindeki boyuna


elemanlar iin dizayn yk aadaki gibi alnacaktr:

[cm ]

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A.

Desteklenmeyen boy [m], baknz Blm 3, B


ve ekil 8.5.

m 2K m a2

m 2K
2

ma

s
s
= 0,204 4

[kN/m ]

2.2.7

P = PT

[cm ]

Ksmen dolu tanklarda yer alan; borda

2.2.6

ms 2 P

A = 0,05 1 0,817m sPk

K yaplarna etkiyen darbe yk [kN/m ],

83,3

Mukavemet gvertesindeki gverte boyuna

s
1

kemereleri iin dizayn yk aadaki gibi alnacaktr:

P = PWD
PWD

mK

[kN/m ]
2

Ak gverteye etkiyen dalga yk [kN/m ],

= 1

KI, KJ =

gvertelerdeki gverte boyuna kemereleri iin dizayn yk

[kN/m ]

stifnerleri

ve

= h s + 0,3h b +

c1

1
b + hs
c1

c 0,3h b
1
+ 2 b
b 0,3h b
h e2

Ak gvertelerdeki dalga yk [kN/m ],


baknz Blm 5, D.5.

2.2.9

postalarnda

aadaki gibi alnacaktr:

PDE

baknz ekil 8.5.

Mukavemet gvertesi kabul edilemeyecek ak

P = PDE

ve

braketlerden dolay etkin tama boyu [mm],

baknz Blm 5, D.4.1.


2.2.8

KI + KJ
1000

Kargo gvertesi boyuna kemereleri ve i dip

boyuna postalar iin dizayn yk aadaki gibi


alnacaktr:

P = PSI + PDI

[kN/m ]

b 0,3 hb iin 1/c1 sfr alnacaktr,


b, hb =

Braket boyutlar [mm], baknz ekil 8.5,

hs

U stifneri ykseklii [mm] , baknz ekil 8.5,

he

I ve J postalarndan x = hs + 0,3 hb uzaklkta


braket ykseklii [mm],

c2

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

3 (genel olarak),

Blm 8 Destek Yaplar

8-22
c2

baknz Blm 6, D.

1 (flenli braketler, baknz ekil 8.5.c).

Eer u stifnerleri veya braketler yoksa ilgili deerler


hs=0, hb=0, 1/c1=0 olarak sfr alnacaktr, baknz ekil
8.5 (d).

L deerleri dizaynerce verilmemise, aadakiler ilk


yaklam olarak kabul edilebilir.
Dip iin:

zin verilen gerilme deeri, P, aadaki ekilde


alnacaktr

P = perm L

perm = 0,8 +

permmax =
L

150
k

L R eH

450 k

R eH
k

[N/mm ]

[N / mm 2 ]
[ ]

LB = 12,6

LB

120

N / mm

Borda iin:

[N/mm ]

[N/mm ]

LS

= 0.76

LB

[N / mm 2 ]

LB

[N / mm 2 ]

Gverte iin:
2

Ele alnan profil iin eksenel gerilme [N/mm ],

LD

ekil 8.5 U balantlar


TRK LOYDU - TEKNE - 2014

= 1.25

L < 90 m. iin
L 90 m. iin

Blm 8 Destek Yaplar

Borda boyuna postalar iin W ve A aadaki

8-23

Levha kalnl [mm],

Ia

Etkin genilik dahil olmak zere boyuna

deerlerden az olmayacaktr:

Wmin =

83
permmax L

ms P + P
2

WS

) (

postann atalet momenti [cm ],

[cm ]
R

Kaplama erilik yarap [m].

A min = 0,037 1 0,817m a s PS + PWS k

[cm ]
2.3.2

Tanklarda kesit modl Blm 12, B.4.1

Yorulma mukavemeti hesab iin Blm 3.D, Tablo

maddesine

3.25e gre lokal stifnerlerin eilmesinden kaynaklanan

olmayacaktr.

gre

hesaplanan

deerinden

az

eilme gerilmeleri ve global tekne kirii eilmesinden


kaynaklanan

boyuna

normal

gerilmeler

birlikte

Boyuna

2.3.3

eleman

boyutlarnn

dorudan

deerlendirilecektir. Lateral P yk etkisi altnda lokal

hesaplama ile belirlendii durumlarda, lokal eilme ve

stifnerlerin eilmesinden kaynaklanan eilme gerilmesi

gemi boyuna eilmesinden oluan toplam gerilme 2.3.1

aadaki ekilde hesaplanacaktr:

maddesinde verilen toplam gerilme, perm, deerini


amayacaktr.

83ms P

iin A =

0 x k

Wa

+ h

[N/mm ]
Blm 3, D kapsamnda yaplacak yorulma

2.3.4

mukavemeti analizinde simetrik olmayan kesitlerden

x = h +

Wa

B = A m1

iin

[N/mm ]

kaynaklanan ilave gerilmeler dikkate alnacaktr. Bu


ilave gerilmeler Blm 3, B.10 maddesine gre

Blm 3, B.5 maddesine gre etkin levha

belirlenecektir.

genilii de dahil olmak zere profil kesit


3

modl [cm ].

2.3.5

Gerekli durumlarda, enine perdeler ve enine

derin postalar arasndaki boyuna postalar iin enine


h

Blm

3,

maddesine

gre

yorulma

gerilmeler dikkate alnacaktr.

mukavemeti iin ilave gerilme.


m1

= 1 4c 3 1 0,75c 3

derin postalarn deformasyonundan kaynaklanan ilave

Derin postalarn deformasyonu sonucu ortaya kan


ilave gerilmeler zel olarak dikkate alnmyorsa borda

I postasnda B konumu iin

J postasnda B konumu iin

h + bI KI
= sI
1000m K

c 3I

c 3J =

h sJ + bJ KJ

boyuna postalarn yorulma mukavemeti iin aadaki


minimum deerler kullanlacaktr:

DF

noktasndaki

gerilmeler

bitiik

J postasnn ba taraf).

sI

+ bI + h sJ + bJ 10 3

[m]

Desteklenmeyen

derin

posta

boyu

[m],

baknz ekil 8.6,

1
1+

(h

B gerilmesi aada

verilen CR faktr kadar azaltlabilecektir.

I profilinin gvde ykseklii [mm], baknz

baknz ekil 8.6,

Sintine dnm gibi eimli kaplamalar iin kesit modl,

C =

[N/mm ]

Blm 3 ve ekil 3.12,

alanlardaki

gerilmelerden az olmayacaktr (I postasnn k taraf ve

Wmin, kesme alan, Amin, ve

1000m K
hWI

= 0,1
CP 1 CP
b DF

h WI

s 4 t
0,006I R 2

DF

Derin posta ykseklii [m], baknz ekil 8.6,

CP

Profil konumuna ilikin arlk faktr,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-24

=
zRo

CT

(z z )/
Ro

> 17000

+ CT

1 + 2C T

iin Pf = 0,01

[t]

Gemi deplasman [t]

baknz ekil 8.6, zRo < T

max

100 000 t

I profilinin su hattna gre konumuna bal

2.3.10

dzeltme.

postalarnn

[kN]

Derin posta balangcnn z koordinat [m],

Pf ykn karlamak zere boyuna borda


kesit

modl

aada

verilenden

az

olmayacaktr:
=

z
1,1
T

0 C T 0,1
W =

kM f

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A.

Mf

Usturmaann bordaya uygulad kuvvetten

10

[cm ]

235

kaynaklanan eilme momenti,

Pf

16

ekil 8.6 Tanmlar


2.3.6

Dip ve i dip boyuna postalar arasna konan

payandalar iin baknz B.3.5.2.


2.3.7

Liman ve rmorkr manevralar iin takviye

baknz Blm 7, C.6.


0

Flare asnn ba tarafta 40 den ve k

tarafta 75 den fazla olmas durumunda TMIN-CW


hattnn

zerinde

yer

alan

boyuna

eleman

su
iin

desteklenmeyen boy en fazla 2.6 m alnacaktr. Aksi


durumlarda C.1.5.5 maddesine gre tripping braketleri

Enine Derin Postalar

2.4.1

Borda boyuna postalar destekleyen enine

aada verilen deerlerden az olmayacaktr:

su

ekiminin

0,5

alt

[cm ]

A W = 0,55e W Pk

[cm ]

mukavemet

arpma ykleri iin incelenecektir. Rhtm usturmaas


tarafndan bordaya uygulanan kuvvet aadaki gibi

hesaplar

ile

belirlenmesi

durumunda

aadaki gerilme deerleri almayacaktr:

maksimum su ekiminin 2,0 m yukars arasndaki


boyuna postalar yanama srasnda ortaya kacak

Enine derin postalarn boyutlar dorudan

2.4.2

150

[N/mm ]

ile

blgede geniliin 0,97Bden fazla olduu yerdeki borda

W = 0,55e W 2 Pk

b =
Minimum

Desteklenmeyen boy [m].

2.4

kullanlacaktr. CW iin baknz Blm 5, B.2.


2.3.9

[kNm]

derin postalarn kesit modl, W, ve kesme alan, AW,

edilen blgede yer alan borda boyuna postalar iin

2.3.8

( 0,5)

100

[N/mm ]

k
2

V = b + 3

180

[N/mm ]

belirlenecektir:
Enine derin postalar ile bunlar destekleyen gvertelerin

0 < 2100

[t]

2100 < 17000

[t]

iin
iin

Pf = 0,08 [kN]
Pf = 170

burkulma mukavemeti Blm 3, C kapsamnda kontrol


edilecektir.

[kN]

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

C,D
Ba

tarafta

flare

asnn

40 den

fazla

olmas

8-25

D.

Gverte Yaplar

1.

Genel

1.1

Bu alt blmde gverte destek yaplarna

durumunda enine derin kemerinin gvdesi takviye


edilecektir.
Tanklardaki enine derin postalarn gvde

2.4.3

kalnlklar Blm 12, B.2 maddesinde verilen deerden

ilikin kurallar sunulmaktadr.

az olmayacaktr. Kesit modl ve kesit alan deerleri


ise Blm 12, B.4 maddesinde verilen deerIerden az

zin verilen Gerilmeler

1.2

olmayacaktr.
boyuna

Tekne
2.4.4

Minimum

su

ekiminin

0,5

alt

ile

mukavemetine

katlmayan

boyuna

grderlerin veya enine posta ve kemerelerin boyutlar

maksimum su ekiminin 2,0 m yukars arasndaki

dorudan

blgede geniliin 0,97Bden fazla olduu yerdeki enine

aadaki gerilme deerleri almayacaktr:

mukavemet

hesab

ile

belirleniyorsa

derin postalar yanama srasnda ortaya kacak


arpma yklerine kar yeterli burkulma mukavemeti
asndan incelenecektir. Rhtm usturmaas tarafndan

Eilme gerilmesi

: b =

150

derin postaya uygulanan kuvvet 2.3.9 maddesine gre


belirlenecektir.

100

Kayma gerilmesi

: =

Edeer gerilme

: V =

[N/mm ]

Pf ykn karlamak zere enine derin

2.4.5

[N/mm ]

postalar aadaki koulu salayacaktr:

Pf Pfu
Baknz 2.4.4.

Pf

Pfu

= t S2 R eH 0,27 + C

1.3

b + 3 =

180

[N/mm ]

Burkulma Mukavemeti

Gverte yaplarnn burkulma mukavemeti Blm 3, C

[kN]

kapsamnda incelenecektir. Bu amala Blm 6, D.1


C

0,17 (genel olarak),

maddesinde

verilen

dizayn

gerilmeleri

ile

yerel

yklerden kaynaklanan gerilmeler dikkate alnacaktr.


=

0,05

(Enine derin postada boyuna posta

geii olan noktada),

2.

Gverte Kemere ve Grderleri

tS

Enine derin posta gvde kalnl [mm],

2.1

Enine ve Boyuna Gverte Kemereleri

ReH

Enine derin posta gvdesinin imal edildii

2.1.1

Kaide

elik malzemenin minimum nominal st akma

ykseklikte

yer

hattndan
alan

itibaren

enine

ve

0,25D0,75D

boyuna

aadaki formllere gre belirlenecektir:


2.4.6

Enine

derin

postalar

destekleyen

stringerlerin boyutlar iin 1.5.3.1 maddesine baknz


2.5

gverte

kemerelerinin kesit modl, WD, ve kesme alan, AD,

mukavemeti [N/mm ].

WD = CsP 2 k

[cm ]

Ba ve K Piklerde Takviye

A D = 0,05 1 0,817m a sPk

Ba ve k piklerde 1.5 maddesine uygun derin postalar

ma

s
s
= 0,204 4

[cm ]

Desteklenmeyen boy [m]

ve stringerler veya destek kemereleri dzenlenecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-26
C

0,55

Kesme alan aada verilen deerden az olmayacaktr:

0,75 (bir veya iki ucundan basit mesnetli

A W = 0,05ePk

[cm ]

kemere, grder ve enine derin postalar)


e
P
2.1.2

Gverte yk [kN/m ], baknz Blm 5.

Bitiik desteklenmeyen blgeler arasnda


merkezden merkeze kaplama genilii [m],

Kaide hattndan itibaren 0,25Dnin altnda

2.3.2

Grderlerin derinlii desteklenmeyen boyun

veya 0,75Dnin stnde yer alan boyuna gverte

1/25inden az olmayacaktr. Kemerelerin sreklilii iin

kemerelerinin

oyulmu grderlerin gvde derinlii kemere gvde

kesit

modl

C.2

maddesine

gre

derinliinin en az 1.5 kat olacaktr.

belirlenecektir.
2.2

Balant

Tank gvertelerine ait grderlerin boyutlandrmas


Blm 12, B.4 maddesine gre yaplacaktr.

2.2.1

Enine gverte kemereleri postalara Blm 3,

B.4.2 maddesine uygun braketler ile balanacaktr.

2.3.3

Tm boyunca ayn kesit modlne sahip

olmayan grderler iin mesnetlerin zerinde en byk


2.2.2

Boyuna blme duvarlarn ve grderlerini

modl deeri korunacak ve tedrici olarak azaltlacaktr.

kesen gverte kemereleri boyuna duvar stifnerlerine ve


grder

gvdelerine

braketsiz

olarak

kaynakla

balanabilecektir.

2.3.4

Grderlerin perdelere u balantlar eilme

momenti ve kesme kuvveti en uygun ekilde aktarlacak


tarzda olacaktr. Grder altndaki perde stifnerleri bu

2.2.3
ambar

Aksine bir kst olmadka gverte kemereleri


mezernalarna

veya

gverte

alt

grderleri destekleyecek mukavemete sahip olacaktr.

boyuna

grderlerine ift tarafl ke kayna ile balanabilecektir.

2.3.5

Kaynak boyu kesit derinliinin en az 0,6 kat olacaktr.

uygun olarak triping braketleri ile desteklenecektir.

Aln lamalar Blm 3, B.7.2.5 maddesine

Simetrik kesite sahip grderlerde braketler her iki tarafta


2.2.4
ambar

Gverte
azlarna

kemerelerinin
ve

kutu

rijitlii

kirilere

fazla

olan

artmal olarak bulunacaktr.

balantsnda

braketler kullanlacaktr.

2.3.6

Mukavemet gvertesi altndaki gverte evi

yan duvar hizasnda olan grderler iin baknz Blm


2.2.5

Tek gverteli gemilerde gemi ortasnda 0,6L

16, A.4.2.

boyunca, kemere braketlerinin dal boyu % 20 orannda


arttrlacaktr. Ancak kemere braket boyutlarnn kural

2.3.7

posta kesit modlnden daha fazla olmasna gerek

ambar az grderleri iin baknz 5.

Boyuna mukavemete katlan grderler ve

yoktur.
2.4

Irgat ve Zincir Stoperi Alt Yaps

perdelere balanmasnda C.2.1 maddesi gz nnde

2.4.1

Irgatlar ve zincir stoperleri altndaki yapsal

bulundurulacaktr.

elemanlar iin aadaki izin verilen gerilme deerleri

2.2.6

Gverte boyuna kemerelerinin enine posta ve

kullanlacaktr:
2.3

Boyuna Grderler ve Derin Kemereler


Eilme gerilmesi : b =

2.3.1

Kesit modl aada verilen deerden daha

az alnmayacaktr:
Kayma gerilmesi : =
2

W = CeP k

[cm ]

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

200

[N/mm ]

120
k

[N/mm ]

Blm 8 Destek Yaplar

Edeer gerilme : V =
2.4.2

Yapsal

b + 3 =

elemanlara

220
k

etkiyen

8-27

[N/mm ]

[cm ]

A PS min = 10

kuvvetlerin

hesabnda aadaki gibi zincir kopma yknn % 45i

FL

FL
P

Puntele gelen yk [kN],

ile % 80i aras dikkate alnacaktr:


= PA + Fi
Zincir stoperleri iin
Irgatlar iin

%80
%80,

Gverte yk [kN/m ], baknz Blm 5.

Tek puntel iin yk alan (m )

Fi

Ele alnan puntelin stndeki puntellerden

zincir stoperi yoksa,

%45,

zincir stoperi varsa.


aktarlan yk [kN],

3.

Punteller

3.1

Genel

3.1.1

Puntellerin alt ve st ularndaki yapsal

zin verilen basma gerilmesi [N/mm ],

R eH
S

Azaltm faktr,

elemanlar ile alt takviye elemanlar etki eden kuvvetler


dikkate alnarak dzenlenecektir. Puntel balantlarnda

10 kN kuvvet iin en az 1 cm kesit alan salanacaktr.


=
ekme ykne maruz puntellerde dablinlere izin

1
+ 2 S2

verilmeyecektir.
3.1.2

) ]

0,5 1 + n P S 0,2 + S2

nP

0,34 (boru ve dikdrtgen kesitli punteller),

0,49 (ak kesitli punteller),

Puntel narinlik oran,

R eH

iS

Puntel boyu [cm],

ReH

Nominal akma snr [N/mm ],

Elastisite (Young) modl [N/mm ],

iS

Puntel jirasyon yarap [cm],

Tanklardaki puntellerin ekme ykne maruz

kalp kalmad kontrol edilecektir. Parlayan sv tanan


tanklarda boru puntel bulunmayacaktr.
3.1.3

Yapsal

eleman

olarak

grev

yapan

puntellerin enine kesiti iin burkulma mukavemetinin


yeterli olduu Blm 3, C kapsamnda kantlanacaktr.
Ykleme boaltma ilemleri srasnda hasar grmesi
olas boru puntellerin et kalnl aada verilenden az
olmayacaktr:

0,2

d a 300 mm iin t WP = 4,5 + 0,015d a [mm]


d a > 300 mm iin t WP = 0,03d a
da
3.1.4

[mm]
2

= puntel d ap [cm]
Ayn zamanda eilme gerilmesine de maruz

IS
AS

kalan punteller zel olarak ele alnacaktr.

3.2

= 0,25d S (daire kesitli ii dolu puntel),

Boyutlandrma

Puntel kesit alan aada verilenden az olmayacaktr:

= 0,25 d a2 + d i2 (boru puntel),

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

8-28
4

IS

Puntel atalet momenti [cm ],

APS

Puntel kesit alan [m ]

dS

Puntel ap [cm],

Byk aralkl yerletirilmi tekil konsol kemere:

Kayma gerilmesi :
dA

Puntel i ap [cm],

= Emniyet faktr,

[N/mm ]

Kk aralkl (rnein her postada) yerletirilmi

[N/mm ]

80

Puntel d ap [cm],

di

125
k

b =

Eilme gerilmesi :

konsol kemereler:
Eilme gerilmesi :

b =

Kayma gerilmesi :

150
k

[N/mm ]

= 2,00 (genel olarak),


= 1,66 (yaam mahallerinde).
4.

Konsol Kemereler

Edeer gerilme : V =

4.1

Genel

100
k

[N/mm ]

2b + 3 2 =

180
k

[N/mm ]

Derin postalardaki gerilmeler yukarda verilen


deerleri amayacaktr.

4.1.1

Gverte yknden (P) kaynaklanan eilme


Konsol

momentini karlamak zere, grderleri, ambar az

4.3

mezernalarn, makine kaportalarn ve gvertelerin

Hesab

Kemerelerde

Eilme

Momenti

desteklenmeyen ksmlarn tayan konsol kemereler


kullanlacak ve bunlar enine postalara, derin postalara

4.3.1

veya blme perdelerine balanacaktr.

gvertezerine uzanan konsol kemere yaplarnda

P1

ve

P2

[kN]

yklerine

maruz

iki

eilme momentlerinin dalm basit ekilde aadaki


4.1.2

Konsol

kemerelerin

ve

yukarda

belirtilen

formle gre hesaplanr (ekil 8.7'ye baknz).

yapsal elemanlarn boyutlar belirlenirken, konsol kemere


eilme

momentinin

konsol

kemere

yk

tama

kapasitesine ve konsol kemerenin rijitliinin tad

4.3.2

Sadece

st

konsol

kemerenin

ykl

olmas durumu

elemann rijitlik oranna bal yk kapasitesine bal olduu


dikkate alnmaldr.
4.1.3

4.3.2.1

Aln lamalar burkulmaya kar gvde stne

uygun aralklarla yerletirilen triping braketleri ile

Ambar az konsol kemereleri

st konsol kemeredeki M1' eilme momenti, (Kesit 1-1)

desteklenecektir, baknz Blm 3, B.7.2.

M1 = P1 (b1 e1 )

4.1.4

st derin postann st nihayetindeki MRO' eilme

Konsol kemere konstrksiyon resimleri ile

birlikte hesap detaylar da onay iin sunulacaktr. Ancak

momenti, (Kesit 2-2):

basit dzenlemelerde hesap detaylarnn sunulmasna

M RO = P1b1 1

gerek duyulmayabilir.

4.2

zin Verilen Gerilmeler

4.2.1

Konsol kemere boyutlarnn belirlenmesinde

[kNm]

st

derin

momenti:

aadaki izin verilen gerilmeler dikkate alnacaktr:

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

e0

M B 0
h 0
h0

postann

alt

nihayetindeki

[kNm]

MB' eilme

Blm 8 Destek Yaplar

D
2

e
2 3 0
h0
M B = P1b1
e
e
I h
4 + 0 u 3 6 u + 4 u
hu
Iu h 0
hu

4.3.3

8-29
Sadece alt konsol kemerenin ykl olmas

durumu

[kNm]
4.3.3.1

Ambar az konsol kemereleri

Alt konsol kemerede M2" eilme momenti, (Kesit 4-4):


Alt derin postann alt nihayetindeki MC ' ankastrelik
momenti:

M C = M B

eu

hu

M 2 = P2 (b 2 e 2 )

[kNm]

st derin postann alt nihayetindeki MB" eilme


[kNm]

Alt derin postann st nihayetindeki MRU'

eilme

momenti:

M B = P2 b 2

[kNm]

momenti, (Kesit 5-5):


katsays eu / hu ve deerlerine bal olarak, 8.1

M RU = M B 1

4.3.2.2

3e u

nolu diyagramdan alnr.

2h u

[kNm]
st derin postann st nihayetindeki MRO"

Ambar az dndaki konsol kemerler

momenti, (Kesit 2-2)

4.3.2.1'e gre hesaplanan eilme momentleri, aadaki


formle gre hesaplanan 1 katsays ile arplr;

= M B
M RO

e0
h0

[kNm]

I1 1

b
1
2B1 I b1 2 B1
1 =
0.3I1h 0 b1
I 1 b
+
+ 1 1
I 0 b1
B1 I b1 2 B1
b1

(a)

(b)

ekil 8.7

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

eilme

Blm 8 Destek Yaplar

8-30

Alt derin postann st nihayetindeki MRU" eilme

momenti, (Kesit 5-5)

= P2 b 2
M Ru

[kNm]

c)

I0h U
IUh0

a) ve b) ye ve ayrca 4.3.3.1'e gre bulunan

eilme momentleri, aadaki formlden hesaplanan 2


katsays eu/hu ve deerlerine bal olarak, 8.3 nolu

katsays ile arplr:

diyagramdan alnr.

1 b2

2B 2 I b2 2 B 2
2 =
I h I h b
I 1 b
0.3 2 0 + 2 U + 2 + 2 2
I 0 b 2 I U b 2 B 2 I b2 2 B 2
b2

Alt derin postann alt nihayetindeki MC" ankastrelik


momenti:

MC = P2 b 2

I2

[kNm]

katsays eu / hu ve deerlerine bal olarak, 8.2 nolu

4.3.4

diyagramdan alnr.

ikisininde ykl olmas durumu

Ambar

az

konsol

kemereleri

iin

rijitlik

oran,

a)

Alt

ve

st

konsol

kemerelerin

her

st konsol kemere (Kesit 1-1)

aadaki formle gre hesaplanr:


:

Toplam eilme momenti M1

= 0.9

I0h U
IUh0

M1

M1' [kNm]

, ambar az yanndaki konsol


kemerelerde

M1 = M1 + M1'' [kNm]

, ambar az dndaki konsol


kemerelerde.

ekil 8.8
4.3.3.2

Ambar az dndaki konsol kemereler

M1'

4.3.2.1e baknz

M1''

4.3.3.2 a)ya baknz

b)

st derin postann st nihayeti (Kesit 2-2)

Bu noktada MRO' veya MRO" eilme momentlerinden


by boyutlandrmada esas alnr.

a)

Konsol

kemereler

rijit

bnyesel

elemanlara

(ambar az nihayet kemeresi gibi) balanyorsa, st

MRO' =

4.3.2.1e baknz

MRO'' =

4.3.3.1e baknz

konsol kemerenin eilme momenti M1" aadaki


formle gre hesaplanr, (Kesit 1-1):

e
M1 = 0.2 P2 b 2 1 1
b1

c)

[kNm]

st derin postann alt nihayeti (Kesit 3-3)

MB toplam eilme momenti


b)

a) da yer alan M1" eilme momentiyle, 4.3.3.1'de

yer alan MB" , MRU" , MC" eilme momentlerinin hesab

MB = MB' + MB''

iin gerekli , , sabitleri 8.1 - 8.3 diyagramlarndan,


aadaki rijitlik oranna bal olarak bulunur:

MB'

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

4.3.2.1e baknz

[kNm]

Blm 8 Destek Yaplar

D
MB''

4.3.3.1e baknz

8-31
Ambar az grderleri iin maksimum

Tablo 8.2
gerilmeler

d)

Alt konsol kemere (Kesit 4-4)

M2 toplam eilme momenti

Mukavemet gvertesi
ambar az boyuna
mezarnalar ve gverte
alt boyuna grderleri

M2 = M2''

[kNm]

Dier ambar
az grderleri

st ve alt flente:
2
= 150/k [N/mm ]

4.3.3.1e baknz

M2''

e)

Alt derin postann st nihayeti (Kesit 5-5)

= 150/k
2
[N/mm ]

Gverte seviyesinde :
2
= 70/k [N/mm ]

Boyuna ynde lokal eilme gerilmesi,

Blm 6, D.1 maddesine gre belirlenmi

Bu noktada MRU' veya MRU" eilme momentlerinden


byk olan boyutlandrmada esas alnr.

dizayn tekne eilme gerilmesi.


MRU

= 4.3.2.1e baknz
Edeer

5.4
MRU'' =
f)

4.3.3.1e baknz

gerilme

aadaki

deeri

amayacaktr:

L 230

V = 0,8 +

450
k

Alt derin postann alt nihayeti (Kesit 6-6)

[N/mm ]

L < 90 m.

Bu noktada MC' veya MC" ankastrelik momentlerinden


byk olan boyutlandrmada esas alnr:
MC'

V =

230
k

[N/mm ]

L 90 m.

4.3.2.1e baknz

V = 2x x y + 2y + 3 2
MC''

4.3.3.1e baknz

x = L +
5.

Ambar

Az

Grderleri

ve

Boyuna

Mukavemete Katlan Grderler


5.1

Boyuna ve enine ambar az grderlerinin

Enine yndeki gerilme,

Kayma gerilmesi,

max

90/k [N/mm ].

boyutlar dorudan mukavemet hesaplama yntemi ile


belirlenecektir. Bu hesaplamalarda Blm 5te verilen

gverte ykleri esas alnacaktr.


ve y gerilmeleri en fazla 150/k [N/mm ] olacaktr.
2

5.2

Ambar az grderleri Tablo 8.2de verilen

gerilme

dzeyleri

almayacak

ekilde

boyutlandrlacaktr.
5.3

Devaml

5.5

dikkate alnacaktr.
boyuna

mezernalar

iin

tekne

boyuna eilmesinden ve boyuna mezarnann lokal

5.6

deeri amayacaktr:

200
k

Ambar

mezernalarn

kaynaklar zel onaya tabi olacaktr.

eilmesinden kaynaklanan toplam gerilme aadaki

L +

Burkulma mukavemeti iin D.1.3 maddesi

[N/mm ]

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

st

ksmndaki

8-32

Blm 8 Destek Yaplar

Diyagram 8.1 katsays

Diyagram 8.2 katsays

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 8 Destek Yaplar

Diyagram 8.3 katsays

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

8-33

Blm 11 Su Geirmez Perdeler

11-1

BLM 11
SU GEiRMEZ PERDELER
Sayfa
A.

GR .......................................................................................................................................................................11- 2
1. Genel
2. Tanmlar
3. Su geirmez Blmelendirme
4. Su geirmez Perdelerin Yerleimi
5. Su geirmez Perdelerdeki Aklklar

B. BOYUTLANDIRMA .................................................................................................................................................11- 5
1. Perde Kaplamas
2. Stifnerler
3. Ondle Perdeler
4. Temel Destek Elemanlar
C. AFT TNELLER ..................................................................................................................................................11- 8
1. Genel
2. Boyutlandrma

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 11 Su Geirmez Perdeler

11-2

A.

Giri

Levha kalnl [mm],

1.

Genel

tK

Korozyon pay, baknz Blm 3, B,

1.1

Bu

tW

= Gvde kalnl [mm],

tWa

= Kesit modl [cm ],

WP

= Plastik kesit modl [cm ],

blmde

su

geirmez

perdelerin

yerleimi, mukavemeti ve boyutlandrmasna ilikin


kurallar verilmektedir.
Tanmlar

2.

Ai

Etkin ksmi alan [mm ], baknz Blm 3, B,

AS

Gvde alan [mm ],

Gvdenin fiili kalnl [mm],


3

Pervane dzleminde borda kaplamasnn


deyle yapt flare as,

Aw
b
d
e
epi

hb

=
=
=
=
=

Gvde kesit alan [cm ]

Desteklenmeyen boy [m],

Stifnerler aras uzaklk [m],

Normal gerilme [N/mm ],

= Edeer gerilme [N/mm ],

ekseni arasndaki uzaklk [mm].

Kayma gerilmesi [N/mm ],

Yapsal elemann yk merkezinden perde

Ele alnan enine perde veya tayc perdenin

Aln levhas genilii [cm],


Aln levhalar aras uzaklk [cm],
2

Eleman genilii [cm],


2

Ksmi Ai alannn merkezi ile kesitin tarafsz


2

gvertesinin 1 m. yukarsna veya atma

nndeki

perdesi iin bu perdenin 1 m. yukarsna olan

merkezleri arasndaki uzaklk [m],

ve

gerisindeki

ambarlarn

uzaklk.
hW

3.

Su geirmez Blmeleme

3.1

Tm gemilerde aadaki enine su geirmez

Gvde ykseklii [mm],


Malzeme faktr, baknz Blm 3, A,

MP

= Plastik moment [kNm],

Q
QP

perdeler bulunacaktr:
-

Bir atma perdesi,

Bir k pik perdesi,

= Kesme kuvveti [kN],

Makina dairesinin nihayetlerinde birer perde.

= Plastik kesme kuvveti [kN],

Makine dairesi kta yer alan gemilerde, k pik perdesi

Perde zerindeki basn yk [kN/m ],

makine dairesi k perdesi olarak deerlendirilebilir.


ReH

Minimum nominal st akma snr [N/mm ],


baknz Blm 3, A.

3.2

3.1

maddesinde

belirtilenlere

ek

olarak

konacak enine perdelerin say ve konumlar tekneye


sS

Stifnerler aras uzaklk [m],

yeterli

enine

belirlenecektir.
s

Gvde levhas genilii [cm],

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

mukavemet

salayacak

ekilde

A
3.3

Blm 11 Su Geirmez Perdeler


Yaral

kantlanmas
blmeleme

durumda

gereken
yaral

batmayacann

gemilerde

stabilite

su

11-3

3 m.

geirmez

hesaplarna

gre

belirlenecektir. Tankerler iin baknz Blm 28, yolcu

LC

boyu

ve

uzakl

onaylanacak

planlarda

belirtilecektir.

gemileri iin baknz Blm 30, zel amal gemiler iin


atma perdesi perde gvertesine kadar su

baknz Blm 31, 100 metreden byk yk gemileri iin

4.1.3

baknz Blm 26 ve ikmal gemileri iin baknz Blm

geirmez olarak devam edecektir. 4.1.1 maddesinde

32.

belirtilen snrlar iinde kalmak kouluyla kademe ve


girintilere izin verilebilir.

4.

Su Geirmez Perdelerin Yerleimi


Perde gvertesinin altnda atma perdesi

4.1.4
4.1

atma Perdesi

4.1.1

Gemi ba dikeyinden itibaren uzakl, kk

zerinde kap, kaporta, menhol, eriim akl ve


havalandrma kanal bulunmasna izin verilmeyecektir.
4.1.6 maddesinde belirtilen durum dnda

olan alnmak zere 0,05LC veya 10 mden daha az

4.1.5

olmamak ve TLnun zel izni dnda byk olan

perde gvertesi altnda atma perdesi zerinde ba

alnmak zere 0,08LC veya 0,05LC+3 mden daha fazla

pik tankna ait tek bir borunun geiine izin verilebilir

olmamak zere bir atma perdesi bulunacaktr. ekil

ancak bu boruya ait bir stop valfe perde gvertesi

11.1 e baknz.

zerinden

kontrol

olana

salanacaktr.

Bu

valf

normalde ba pik iinde yer alacak olmakla birlikte, TL,

st yap gvertesi

atma perdesine komu blmenin kargo mahalli


olmamas ve tm servis koullarnda eriilebilir olmas

Perde gvertesi

kouluyla bu blmede bulunmasna izin verebilir. Tm


valfler elik, bronz veya dier onaylanm dvme
malzemeden yaplm olacak ve dkme demir ve

maks.

benzeri malzemeler kabul edilmeyecektir.


Ba pikin deiik tipte sv bulundurmak

4.1.6

zere ikiye blnm olmas durumunda TL gverte


perdesi altnda atma perdesi zerinde bu tanklara ait
ve 4.1.5 maddesine uygun iki ayr boru geiine izin
verebilir ancak bu borularn geii iin baka pratik
zm

bulunmamas

ve

ba

pikin

blmelenmesi

nedeniyle geminin gvenliinin zedelenmediinin ispat


koulu aranacaktr.
ekil 11.1 atma perdesinin konumu

4.1.7

Ba tarafta atma perdesi zerinde uzun bir

st yap bulunmas durumunda atma perdesi perde


Yumru ba gibi geminin su hatt altnda kalan

gvertesinden bir st gverteye kadar su geirmez

bir ksmnn ba dikeyden ba ynnde uzamas

olarak uzatlacaktr. 4.1.1 ve 4.1.2 maddesinde belirtilen

durumunda, 4.1.1 maddesinde belirtilen uzaklklar ba

snrlar iinde kalmak kouluyla uzatlan ksmn atma

dikeyden x kadar baa doru bir referans noktasndan

perdesinin tam stnde olmas zorunlu deildir ancak

llecektir.

bu girintili ksm da su geirmez olacak ve 4.1.8

4.1.2

alnacaktr:

aadakileren

kk

olan

olarak

maddesindeki
banda

0,5a

istisna

kapak

dikkate

bulunmas

alnacaktr.

Geminin

durumunda

atma

perdesinin uzatlan ksm bu kapan yerinden kmas


veya hasar grmesi durumunda zarar grmeyecek

0,015LC

ekilde dzenlenecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

A
4.1.8

Blm 11 Su Geirmez Perdeler


Ba kapaa sahip gemilerde meyilli rampa

11-4

Su geirmez Perdelerdeki Aklklar

5.

perde gvertesinin zerinde atma perdesinin uzants


olarak dzenlenmi ise bu rampa su geirmez zellikte

5.1

Genel

2,3 metre stnden daha yukarda kalan ksm 4.1.1 ve

5.1.1

Kap tipleri ve bunlarn yerleimi TL onayna

4.1.2 maddelerinde belirtilen snrlarn ilerisinde yer

sunulacaktr.

olacaktr. Yk gemilerinde rampann perde gvertesinin

alabilir. Yukardaki koullar salamayan rampalar


atma perdesinin uzants olarak kabul edilmeyecektir.

5.1.2

atma perdesi zerindeki aklklar 4.1.4

4.1.7 maddeleri ile uyumlu olacaktr.


4.1.9

atma

perdesinin

uzants

zerindeki

aklklarn says geminin dizayn ve normal operasyon

5.1.3

koullar asndan zorunlu olanlar ile snrl olacaktr.

geirmez kaplar bulunabilecektir.

Dier su geirmez perdeler zerinde su

Tm bu aklklar su geirmez ekilde kapatlabilme


zelliine sahip olacaktr.

5.1.4

Yaral durumda yzebileceinin kantlanmas

gereken gemilerde menteeli kaplara ancak o blme


4.2

K Pik (Stern Tube) Perdesi ve Dier Su

iin en kt yaral su hattnn zerindeki konumlarda izin


verilebilecektir. Yk gemilerinde bu koula ait farkllklar

Geirmez Perdeler

ve ek koullar iin baknz SOLAS, Ksm II-1, Kural 134.2.1

Makina dairesinin ba ve k nihayetlerinde

1, MSC.216 (82) ve ekleri.

bu blmeyi yk ve yaam mahallerinden ayran ve


Yolcu

gemilerindeki

perde gvertesine kadar su geirmez olan perdeler

5.1.5

bulunacaktr.

baknz Blm 30, G.

Yolcu

gemilerinde

ayrca

perde

perde

kaplar

iin

gvertesine kadar uzanan su geirmez bir k pik


perdesi bulunacaktr. Geminin yaralanma durumunda

5.1.6

gvenlii zedelenmeyecek ekilde k pik perdesinin

perdelerindeki i kaplar iin UI SC156 Tablo 1e

perde

baknz.

gvertesi

altnda

girintili

olmasna

izin

Yk

ve

yolcu

gemileri

su

geirmez

verilebilecektir.
5.1.7
4.2.2

Her trl gemide stern tpler snrl hacme

ve

Su geirmez kaplar onaylanm bir dizayna

yeterli

mukavemete

sahip

olacaktr.

Kaplama

sahip su geirmez blmeler iinde bulunacaktr. Yolcu

kalnl B alt blmnde verilen minimum kalnlk

gemilerinde k salmastra stern tp blmesinden ayr

deerinden az olmayacaktr.

olarak su geirmez bir aft tneli veya blme iinde yer


alacak ve bu blmenin hacmi salmastrann szdrmas

5.1.8

durumunda perde gvertesi suya girmeyecek ekilde

kaplarn tam olarak yerleimi ve mkemmel su

belirlenecektir. TL yk gemilerinde k pik perdesinin

geirmezlik salanacak ekilde etkin ereveye sahip

yaralanmas durumunda ortaya kacak tehlikeyi en aza

olacaktr.

Perdelerdeki su geirmez kap aklklar

indirgeyecek nlemler nerebilecektir.


5.1.9

Yerletirilmeden nce su geirmez perde

Yk gemilerinde, k pik tank gibi snrl hacme sahip

kaplar

kasalar

bir su geirmez blme iinde, gemi tarafndaki ucu k

yksekliinde

pik/makina dairesi su geirmez perdesinden makina

Yerletirildikten sonra bu kaplarn szdrmazl hortum

dairesinin iine uzanan bir stern tbn, deiimleri ile

ve sabun testleri ile kontrol edilecek ve bir operasyonel

birlikte SOLAS 1974, Ksm II-1, Kural 12.10 isteklerinin

test uygulanacaktr. Farkl ve ilave koullar iin baknz

karlanabilmesi iin stern tbn k pik/makina dairesi

SOLAS, Ksm II-1, Kural 16 ve ekleri.

su

ile

birlikte

basnc

ile

perde
test

gvertesi
edilecektir.

perdesindeki taraf onaylanm bir su / ya geirmez


szdrmazlk eleman ile etkin olarak szdrmazl

5.2

Menteeli Kaplar

salanmaldr.
Menteeli kaplar, yeterli bir conta basnc salayacak

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

A,B

Blm 11 Su Geirmez Perdeler

11-5

ekilde lastik contalar ve kapama kollar ile veya onayl


baka bir kapama tertibatyla donatlacaktr. Kapama

t min = 6.0 f

[mm]

kollar ve kapama tertibatna perdenin her iki yznden


de kumanda edilebilecektir. Menteelerin delikleri oval
olacak,

civata

ve

yataklar

korozyona

iin

kaplarn

stnde

[kN/m ]

t min = 6,0 f

[mm]

dayankl

malzemeden imal edilecektir. Seyir annda kapal


tutulmas

P = 9,81h b

uyar

levhas

bulunacaktr.
tK

Korozyon pay, baknz Blm 3, B,

sS

Stifnerler aras uzaklk [m],

Perde zerindeki basn yk [kN/m ],

hb

Yapsal elemann yk merkezinden perde

Srmeli Kaplar

5.3

Srmeli kaplar her pozisyonda tam kapanabilecek ve


rahata

srlebilecek

yapda

olacaktr.

Kapama

donanm perdenin her iki yznden ve fribord gvertesi


stnden

emniyetle

altrlabilecektir.

Kapnn

kapand

kesin

gzlenemiyorsa

kumanda

gvertesinin 1 m yukarsna veya atma perdesi iin

mahallerinde kapnn ak veya kapal olduunu gsterir

bu perdenin 1 m yukarsna olan uzaklk. Yaral stabilite

gstergeler bulunacaktr.

zellikleri kantlanm kuru yk gemileri iin baknz

olarak

Blm 26. Yk merkezinin tanm iin baknz Blm 5,


5.4

Su Geirmez Perde Geileri

A.2.1,

Su geirmez perde geilerinde su geirmezliin

cP

= 1,1 f

atma perdesi

= 0,9 f

dier perdeler

korunabilmesi iin SOLAS, Ksm II-1, Kural 12 ve ekleri


gz

nnde

bulundurulacaktr.

atma

perdesi

zerindeki geiler iin 4.1.4 4.1.7 maddelerindeki


koullar dikkate alnacaktr.

235
R eH

Yangn durumunda perdenin su geirmez zelliinini

ReH

kaybetmemesi iin su geirmez blme perdelerinden


geen

sistemlerde

sdan

etkilenen

Minimum nominal st akma snr [N/mm ],


baknz Blm 3, A.

malzeme

kullanlmayacaktr.

Blm 6, F maddesine gre byk gverte aklna


sahip gemiler iin enine perde kaplama kalnl
aadaki deerden az olmayacaktr:

B.

Boyutlandrma

1.

Perde Kaplamas

1.1
olas

Gerektiinde balast suyu ile doldurulmas


ambarlardaki

perdeler

Blm

12de

DD

[mm]

verilen

koullar salayacaktr.
1.2

2
T + T + tK
1 1 22

F1R eH 2 + 2
sS S

t=C

Younluu c > 1,0 olan kuru dkme yk

13 (genel olarak),

15 (z=0,2Dnin altnda veya 0,8Dnin stnde

tanan ambarlara ait perdeler mukavemet asndan

ve genel olarak x/L=0,8den baa doru),

Blm 27de verilen koullar salayacaktr.

1.3

Perde kaplamas kalnl aada verilen

deerden az olmayacaktr:

Ele alnan enine perde veya tayc perdenin


nndeki ve gerisindeki ambarlarn ortalar
arasndaki uzaklk [m],

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 11 Su Geirmez Perdeler

t = c PsS P + t K
sS, S =
F1

Desteklenmeyen boy [m], baknz Blm 3,

B,

Stifnerler aras uzaklk [m],

cS

Tablo 11.2de verilen katsay

Tablo 11.2 cS katsays

Boyuna stifnerlerin snr koulu iin dzeltme

11-6

faktr. Tablo 11.1e baknz.


cS

Kk gemilerde perde kaplama kalnlnn,

1.4

perde stifner aralna eit posta aral iin gerekli

ki u ankastre

borda kaplama kalnlndan daha fazla olmasna gerek

Bir u basit mesnetli dier u

yoktur.

ankastre
Her iki u basit mesnetli
Tablo 11.1 Dzeltme Faktr

Stern

tp

hesaplamalarla

elde

pik

perdesi

kalnlatrlarak takviye edilecektir.

borda

zerinde

konsantre

yk

gelmesi

burkulma mukavemeti Blm 8, C.2.3.4 ve 2.3.5


maddelerine gre kontrol edilecektir.

perdelerin

belirlenirken

0,265 f

0,45 f

0,36 f

0,66 f

0,53 f

yatay

ksmlarnda

stifnerlerin

kemerelerine ilikin kurallar ile uyumlu olacaktr.


Braket boyutlar Blm 3, B.4 maddesi

2.3

uyarnca stifnerlerin kesit modllerine bal olarak


belirlenecektir. Stifner boyu 3.5 m veya daha fazla ise
en

yakn

kemere

veya

dee

kadar

uzatlacaktr.
Braketsiz perde stifnerleri gverteye kaynakla

balanacaktr. Kaynak boyu profil derinliinin en az 0.6


kat olacaktr.
Perde gvertesi ile bir alt gverte arasndaki

2.5

stifnerlerin boyu 3 m veya daha az ise, 2.4 maddesinde


belirtilen u balantsna gerek yoktur. Bu durumda

Kavanca donanmna sahip tanklara ait


boyutlar

0,33 f

beklenen

yerlerde borda kaplamasna dorudan bal perdelerin

1.7

perdeler

boyutlar Blm 8, D maddesinde verilen gverte

2.4

Limanlarda gemi manevralarndan dolay

1.6

Perdelerin

2.2

braketler

blgesinde

perdesi

baknz Blm 3, B.

Her iki biti etkili bir ekilde komu yapya baland


durumlar iin klavuz deerleri * :
1,05 lama profilleri iin
1,10 yumru kesitler iin
1,20 al ve T kesitler iin
1,30 yksek rijitlie sahip kiriler iin
(rnein dip enine elemanlar)

1.5

Dier

"ankastre" ve "basit mesnetli" kavramlarnn tanm iin

1,0 her iki bitii kesilmi stifnerler iin

* Kesin deerler dorudan


edilebilir.

atma

yaral

durumda

maksimum meyil asnda batm tarafta oluan basn


fark dikkate alnacaktr.

stifnerler gverteden yaklak 25 mm mesafeye kadar


uzatlacak ve ular al kesilecektir, baknz Blm 3,
B.3.
Su geirmez kaplara denk geldii iin

2.6

kesilen perde stifnerleri mesnet profilleri veya stifnerler


2.

Stifnerler

2.1

Perde stifnerlerinin kesit modl aada

ile desteklenecektir.

verilen deerden az olmayacaktr:

W = c Ss S 2 P

[cm ]

3.

Ondle Perdeler

3.1

Ondle

perdelerin

levha

kalnl

1.3

maddesinde verilen deerden az olmayacaktr. Aralk


olarak

3.3

maddesinde

tanmlanan

deerlerinden byk olan alnacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

veya

Blm 11 Su Geirmez Perdeler


Ondle perde elemannn kesit modl 2.1

3.2

maddesine gre belirlenecektir. Aralk olarak 3.3

11-7

Cugul bulunan alanlarda 2. mertebe eilme momentleri


dikkate alnacaktr.

maddesinde tanmlanan genilik, e, deeri alnacaktr.


U balants iin baknz Blm 3, B.4.
Bir ondle perde elemannn kesit modl

3.3

4.2

Yk Kabulleri

4.2.1

letme Koullarndaki Ykler

aadaki formle gre hesaplanacaktr:


letme koullarnda dikkate alnacak ykler; Harici

W = td b +
3

[cm ]

hidrostatik yk (Blm 5), Kargo ve dolu tanklardan


kaynaklanan ykler (Blm 16 ve Blm 17), ve varsa
byk gverte aklklar (Blm 6, F) olacaktr.

Eleman genilii [cm],

Aln levhas genilii [cm],

Yaral Durumdaki Ykler

4.2.2

Ambarn su dolmas durumunda dikkate alnacak ykler


s

Gvde levhas genilii [cm],

Aln levhalar aras uzaklk [cm],

Levha kalnl [cm],

45

iin baknz Blm 26.

4.3

Mukavemet Kriterleri

4.3.1

letme Yk durumu

4.2.1 maddesinde verilen ykler iin aadaki izin


verilen gerilme deeri esas alnacaktr:

V = 2N + 3 2

180
k

[N/mm ]

Normal gerilme 150/k [N/mm ],

Kayma gerilmesi 100/k [N/mm ],

ekil 11.2 Ondle perde eleman yaps


Gerekli durumda ek olarak Blm 6, F dikkate
4.

Temel Destek Elemanlar

alnacaktr.

4.1

Genel

4.3.2

Ambar Yaralanmas Yk Durumu

Gvde

kalnl

Temel

destek

elemanlarnn

boyutlar

dorudan

hesaplama yoluyla belirlenecek ve normal iletme


koullar

iin

4.3.1

maddesinde,

bir

aada

verilen

deerden

az

olmayacaktr:

ambarn

yaralanmas durumunda ise 4.3.2 maddesinde verilen

tW =

gerilme kriterleri esas alnacaktr.

1000Q
perm h W

+ tK

[mm]

Herbir durumda etkin genilik deerinin belirlenmesinde


ve burkulma kontrolnde Blm 3, C maddesi dikkate
alnacaktr.

perm = 727

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Q
Sh W

R eH 1 + 0.75

2S
s S2

R eH
2.08

[N/mm ]

B,C

Blm 11 Su geirmez Perdeler

epi

Kesme kuvveti [kN],

11-8

Ksmi Ai alannn merkezi ile kesitin tarafsz

eksenine arasndaki uzaklk [mm]. Tarafsz


=

hW

Gvde ykseklii [mm],

eksen gvdenin en alt noktasndan daha


aada olmayacaktr.

sS, S =

Desteklenmeyen

gvde

alanna

ait

stifnerlerin boyu, burada hW S sS

Etkin ksmi alan [mm ], baknz Blm 3, B.5.

Ai

olacaktr.
Burada kesmeyi ileten gvde alan, AS, dikkate
Temel Destek Elemanlarnn Boyutlar

4.3.3
Temel

destek

elemanlarnn

boyutlandrlmasnda

plastik mafsallar dikkate alnabilecektir. Bu kapsamda

alnmayacaktr.
Kesme aktarm ile ilgili gvde ykseklik ksm aada
verilen deerden az olmayacaktr:

tm perdenin nonlineer tarzda hesaplanmas veya


idealize edilmi perdenin lineer kiri zgara hesab

h W = h W

yaplmas gerekecektir.
Lineer

kiri

zgara

hesab

yaplmas

Gvdenin fiili kalnl tW

tWa

tW
t Wa

durumunda

mesnetlerdeki snr koulu olarak ilgili kesitler tarafndan

Grderlerin farkl akma gerilmesine, ReHi , sahip ksmi

tam plastik durumda karlanan momentler ve kesme

alanlardan, Ai , olumas durumunda plastik momentler

kuvvetleri kabul edilecektir.

aadaki gibi hesaplanacaktr:

Plastik momentler aadaki ekilde hesaplanacaktr:

MP =

WP R eH

A i R eHi e Pi

MP =

[kNm]

1.2 10 6 C

1200 C
Plastik

[kNm]

i =1

= 1,1

atma perdesi,

= 1,0

ambar perdesi.

kesme

kuvvetleri

ise

aadaki

gibi

hesaplanacaktr:
n

QP =

A Si R eHi

i =1

2080C

[kN]

Plastik kesme kuvvetleri aadaki gibi hesaplanacaktr:

QP =

AS
Bu

A S R eH

[kN]

C.

aft Tnelleri

1.

Genel

1.1

aft ve salmastra kutusuna eriim mmkn

2080 C

Gvde alan [m ],

ekilde

bulunan

deerlerinden

moment

hareketle

ve

kesit

kesme

kuvveti

olacaktr. Stern tp perdesi ile makine dairesi arasnda

boyutlandrmada

bir veya daha fazla blme mevcut ise su geirmez bir

aadaki gerilme kriteri esas alnacaktr:

aft tneli bulunacaktr. aft tnelinin boyutlar iletim


ve bakm-tutum asndan yeterli byklkte olacaktr.

V ReH
1.2
Plastik kesit modl aadaki ekilde hesaplanacaktr:
n

WP = 0,001 A i e pi
i =1

Makine dairesi ile aft tneli arasndaki eriim

akl A.5.3 maddesindeki koullar salayan su


geirmez bir srmeli kap ile kapatlacaktr. ok ksa

[cm ]

aft tnellerinde zel olarak onaylanmak kouluyla bu


kapya gerek olmayabilir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

C
1.3

Blm 11 Su geirmez Perdeler


Tnel havalandrma kanallar ile acil klar

11-9

Konteyner gemilerinde bur arttrmaya gerek yoktur.

fribord gvertesine kadar su geirmez yapda olacaktr.


2.4

aft tneli stifnerlerinin kesit modl B.2

2.

Boyutlandrma

maddesine gre belirlenecektir.

2.1

aft tneli kaplamas B.1 maddesinde verilen

2.5

perde

kaplamasna

ksmlar ve kargo gverteleri gibi deerlendirilecektir.

ilikin

kurallara

gre

Tnelin yatay ksmlar perdelerin yatay

boyutlandrlacaktr.
2.6
2.2

aft

tnelinin

st

ksmndaki

yuvarlak

Tanklarda yer alan aft tnelleri Blm 12de

verilen koullara uyacaktr.

blgede kaplama kalnl % 10 azaltlabilir.


2.7
2.3

Ambar azlarnn altna denk gelen ksmda

Puntellerin altna denk gelen aft tnelleri

uygun ekilde takviye edilecektir.

bir taban kaplamas ile korunmayan aft tneli st


kaplamas 2 mm arttrlacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

12-1

BLM 12
TANK YAPILARI
Sayfa
A.

GENEL ................................................................................................................................................................ 12- 2


1. Giri
2. Tanmlar
3. Tanklarn Blmelenmesi
4. Hava Firar, Tant ve skandil Borular
5. Ba Pik Tank
6. Yakt Tanklarnn Dier Tanklardan Ayrlmas
7. Istlan Sv Tanklar

B. BOYUTLANDIRMA ............................................................................................................................................. 12- 4


1. Levha Kalnl
2. Minimum Kalnlk
3. Kaplanm Levha kalnl
4. Stifnerler ve Grderler
5. Makina Dairesi ve Pervane Blgesindeki Levha ve Stifnerler
6. Ondle Perdeler
C. BOYU VEYA EN BYK TANKLAR ................................................................................................................. 12- 8
1. Genel
2. Balast Suyu Alnan Ambarlar
D. BTKSEL YA TANKLARI ................................................................................................................................ 12- 8
E.

ASMA TANKLAR ................................................................................................................................................ 12- 9


1. Genel
2. Boyutlandrma

F.

ME SUYU TANKLARI ..................................................................................................................................... 12- 9

G. ALKANTI PERDELER ..................................................................................................................................... 12- 9


H. SIZDIRMAZLIK TEST ........................................................................................................................................ 12- 10

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

12-2

A.

Genel

fign

1.

Giri

fplate

ne devrinde ana makina ateleme frekans,


Ele alnan izotropik levha alannn ilave
donanm ve hidrodinamik ktleler ile birlikte
en dk doal frekans [Hz],

Bu blmde tank yaplarnn mukavemet ve

1.1

boyutlandrlmasna ilikin kurallar verilmektedir.


fstiff

Ele

alnan

stifnerin

ilave

donanm

ve

hidrodinamik ktleler ile birlikte en dk

Tank perdesi su geirmez perdenin bir ksmn

1.2

doal frekans [Hz],

oluturuyorsa, bu perdenin mukavemeti Blm 11'de


istenilenden az olmayacaktr.
h

Levha

panelin

veya

stifnerin

yk

merkezinden tant borusunun stne olan

ift dip tanklar iin, baknz Blm 8, B.3.6.

1.3

uzaklk,
Kargo olarak ya ve petrol tanan tanklar iin,

1.4

baknz Blm 28.

Balast tank olarak da kullanlan kuru yk

1.5

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A,

kstroke =

Ana makina tipini temsil eden say,

Gemi boyu [m], baknz Blm 1, H.2,

Maksimum pervane aft devir says [1/min],

nc

Ana makinadaki silindir says,

ne

Maksimum ana makina devir says [1/min],

Perdeye etkiyen basn yk [kN/m ],

PSt

Stringer veya dey grdere ait mesnet

ambarlar iin, baknz C.2.


Tanklarn testi iin, baknz H.

1.6

Kavanca dzeneine sahip tanklarda basn

1.7

ykseklii artm dikkate alnacak ve ayrca Blm 30 ve


Blm

26'da

verilen

kurallar

uygunluk

kontrol

edilecektir.
Tanmlar

2.
AW

Gvde kesit alan [cm ],

kuvveti [kN],
B

Gemi genilii [m], baknz Blm 1, H.2,


PDT

Aln levha eridi genilii [cm],

bSt

Varsa u braketi de dahil olmak zere

Dinamik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D,

PST

mesnet noktasndaki stringer genilii veya

Statik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, C,

dey grder derinlii [m],


PT
bt

Tank genilii [m],

dp

Pervane ap [m],

= Dizayn tank basnc [kN/m ], baknz Blm 5,


C.3 ve Blm 5, D.8.

xr

Levha veya stifnerin saat 12 durumunda


pervane kanat ucundan uzakl [m],

et

Karakteristik tank boyutu, t veya bt [m],


ReH

fblade

Asl levha malzemesinin minimum nominal


2

n [Hz] devir saysnda pervane kanadnn

st akma snr [N/mm ], baknz Blm 3, A.

dn frekans,
ReP

Kaplama malzemesinin servis scaklnda


2

minimum nominal st akma snr [N/mm ],

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

A
s

Stifner aral veya yk genilii [m],

St

12-3
=

Stringerin

boyuna

perde

veya

borda

kaplamas zerine aktard kayma gerilmesi


2

= Levha kalnl [mm],

tK

tmin

= Minimum levha kalnl [mm],

[N/mm ],

Korozyon pay, baknz Blm 3, B,

3.

Tanklarn Blmelenmesi

3.1

Bordadan bordaya uzanan ve ksmen dolu

olarak kullanlan tanklarda (rnein; yakt ve tatl su


tP

Kaplama kalnl [mm],

tanklar) en az bir boyuna perde veya alkant perdesi


bulunacaktr.

TC

Tankta tanan svnn scakl [ C],


Ba pikin tank olarak kullanlmas ve tank

3.2
TP

Ba k vurma hareketi periyodu [s], baknz

geniliinin 0,5B veya 6 metreden byk olmas

Blm 5, B.2,

halinde, en az bir adet tam veya ksmi boyuna alkant


perdesi bulunacaktr.

TR

Yalpa hareketi periyodu [s], baknz Blm 5,


K pikin tank olarak kullanlmas halinde ise serbest

B.3,

sv yzeyinin genilii 0,3B'yi gemeyecek ekilde en


T,b

Tank iindeki svnn doal salnm periyodu

az

[s],

bulunacaktr.
3

Kesit modl [cm ],

3.3

bir

adet

Boyu

tam

veya

0,06L

veya

ksmi

alkant

metreyi

perdesi

geen

pik

tanklarnda enine alkant perdesi bulunacaktr.


Z

Pervane kanad says,

Pervane dzleminde dip kaplama ile dey

4.
dzlem arasnda llen posta kesiti flare as,

Hava Firar, Tant ve skandil Borular

Tm tanklar hava firar, tant ve iskandil borularyla


donatlacaktr. Hava firar borular ak gverteye kadar

Desteklenmeyen boy[m], baknz Blm 3, B,

uzatlacak ve tankn tam doldurulmasn salayacak


ekilde dzenlenecektir.

Tank boyu [m],


Hava firar borusu aznn gverteden ykseklii fribord

Eilme gerilmesi [N/mm ],

gvertesinde en az 760 mm. ve st yap gvertesinde


en az 450 mm. olacaktr. Ayrca baknz Blm 16, D.

Basma gerilmesi [N/mm ]


skandil borular tank dibine kadar uzanacaktr (Makina

ncelenen konumdaki membran gerilmesi

Kurallar, Blm 11'e baknz).

[N/mm ], baknz Blm 6, D.1,


5.
V

= Edeer gerilme [N/mm ],

= Kayma gerilmesi [N/mm ],

Ba Pik Tank

Ba pik tanknda yakt tanmayacaktr. Ayn zamanda


2

baknz SOLAS 1974 Ksm II-2, Kural 15.6 ve MARPOL


73/78, Ek I, Kural 14.4.

ncelenen konumda tekne kiriinin boyuna


eilmesinden kaynaklanan kayma gerilmesi
2

[N/mm ], baknz Blm 6, D.1,

6.

Yakt

Tanklarnn

Dier

Tanklardan

Ayrlmas
6.1

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Yakt tanklarnn yerleimi ve blmelenmesi

Blm 12 Tank Yaplar

12-4

A,B

MARPOL, Ek I, Kural 12 A "Yakt Tank Korumas"

tanmas ngrlen tanklar iin sl gerilmelerin hesap

dokman ile uyumlu olacaktr. Ayrca baknz IACS UI

edilmesi istenecektir.

MPC 94.
TC = 65C , boyuna posta sistemi iin
6.2

Yakt tanklar, yalama ya, hidrolik ya,

termal ya, bitkisel ya, besleme suyu, youma suyu

TC = 80C , enine posta sistemi iin

ve ime suyu tanklarndan koferdamlar ile ayrlacaktr.


Hesaplar, gerek tama scakl ve 7.1'de

7.2
6.3

Aada belirtilen artlarn yerine getirilmesi

durumunda kk gemilerde yakt ve yalama ya


tanklarnn

koferdamlar

ile

ayrlmasna

belirtilen snr deer, TC, olmak zere, iki scaklk deeri


iin yaplacaktr.

gerek
Deniz suyu scaklnn 0C ve hava scaklnn 5C

olmayabilir.

olduu varsaymna gre yaplacak hesaplar tekne


6.3.1

Tanklarn ortak olan cidar devaml olacak,

yapsnda ortaya kacak nihai gerilmeleri verecektir.

yani, bitiik tanka doru tamayacaktr. ekil 12.1'de


grlebilecei ekilde, bitiik olan tank cidar devaml

Her iki scaklk derecesi iin yaplan hesabn ortaya

olarak yaplamyorsa, ortak cidarn her iki yznde ift

koyduu sonulara gre, yapsal nlemler alnmas

tarafl i ke kayna uygulanacak ve kaynak diki

ve/veya takviye yaplmas gerekebilecektir.

kalnl, t levha kalnl olmak zere, en az 0.5t


olacaktr.
B.

Boyutlandrma

1.

Levha Kalnl

1.1

Tank yaplar iin levha kalnl aadaki

Ortak tank
cidar

deerden az olmayacaktr:

t = 1.1s PT k + t K
ekil 12.1 Koferdam yerine devaml ortak tank cidar
6.3.2

PT

= PST + PDT
= PT1 , PT2 , PT3 , PT4 , PT5

Stifnerler veya borular, ortak olan tank cidarn

delerek gemeyecektir.

[mm]

PST

Statik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, C,

6.3.3

Ortak olan tank cidar iin korozyon pay en az

2.5 mm olacaktr.

PDT

Dinamik tank basn yk [kN/m ], baknz


Blm 5, D,

6.4

Yalama ya sirklasyon tanklar ile yakt

tanklarnn bitiik olmasna izin verilmeyecektir.


6.5

Kullanlan yaktn parlama noktasnn -10C

Malzeme faktr, baknz Blm 3, A,

Stifner aral veya yk genilii [m],

tK

Korozyon pay, baknz Blm 3, B,

altndan daha yksek bir deere kadar stlan yakt


tanklar iin Ksm 4, Makina Kurallar, Blm 10, B.5
zel olarak dikkate alnacaktr.
1.2
7.

Istlan Sv Tanklar

7.1

Tanan svnn scaklnn aada belirtilen

Gverte ve i dip dahil olmak zere, tekne

kiriinin eilmesinden kaynaklanan normal ve kayma


gerilmelerine maruz tank perde ve cidar kaplamalarnn
kalnl aada verilen deerden az olmayacaktr:

deerden fazla olmas durumunda, stlan svlarn


TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

12-5
Kaplama malzemesinin akma snrnn asl

3.2

t = 16.8n f s

PT
p

+ tK

levha malzemesinden daha dk olduu durumlarda

[mm]

asl levha kalnl aada verilen deerden az


olmayacaktr:

nf

1,0 enine stifnerler iin,

0,83 boyuna stifnerler iin.

235
3 2L 0,89 L

t = 0.55s (PST + PDT )

[mm]

Bir taraf kaplanm elik levha

k
+ tK
A

[N/mm ]

ncelenen konumdaki membran gerilmesi

tP
2
1 r 1 r
2t
2t

tP

A = 0,25

ki taraf kaplanm elik levha

[N/mm ], baknz Blm 6, D.1.


L

ncelenen

A = 0,25

konumda tekne kirii boyuna

eilmesinden kaynaklanan kayma gerilmesi


2

[N/mm ], baknz Blm 6, D.1.


1.3
basma

Tekne kiriinin boyuna eilmesinden dolay


gerilmelerine

maruz

kalan

boyuna

Kaplama dahil levha kalnl [mm],

tP

Kaplama kalnl [mm],

R eP

perde

kaplamasnn yeterli burkulma mukavemetine sahip

R eH

olduu Blm 3, C uyarnca gsterilecektir.


ReP

Boyuna perdeler iin Blm 6, D.1 maddesinde verilen


dizayn

gerilmelerinin

yan

sra

yerel

( )

tP
1 1 r
t
t

tP

Kaplama malzemesinin servis scaklnda


2

minimum nominal st akma snr [N/mm ],

yklerden

kaynaklanan ykler dikkate alnacaktr.

ReH

Asl levha malzemesinin minimum nominal


2

st akma snr [N/mm ], baknz Blm 3, A.


2.

Minimum Kalnlk

2.1

Tm tank yaplar iin kalnlk deeri aada

3.3

3.1

ve

3.1

maddelerine

uygun

olarak

belirlenmi levha kalnlklar 0,5 mm azaltlabilir.

verilen minimum deerden az olmayacaktr:

t min = 5,5 + 0,02L


2.2

4.

Stifnerler ve Grderler

4.1

Boyuna mukavemete katlmayan stifner

[mm]

Yakt, yalama ve tatl su tanklar iin tmin

ve grderler

deerinin 7,5 mmden byk olmasna gerek yoktur.


4.1.1
2.3

Kuru yk gemilerinin balast tanklar iin tmin

deerinin 9,0 mmden byk olmasna gerek yoktur.


2.4

Petrol tankerleri iin, baknz Blm 28.

3.

Kaplanm Levha Kalnl

3.1

levha malzemesinden daha dk olmad durumlarda


asl levha kalnl B.1 maddesine gre belirlenecektir.

ankastre olan stifner ve

grderlerin kesit modl aada verilen deerden az


olmayacaktr:

W = 0.55s PT k
PT

Kaplama malzemesinin akma snrnn asl

Her iki ucu

[cm ]

= PST + PDT
= PT1 , PT2 , PT3 , PT4 , PT5

U balantlarndan biri veya her ikisi basit mesnetli ise


kesit modl % 50 arttrlacaktr.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

12-6
Grder

gvdelerinin

kesit

alan

aada

verilen

deerden az olmayacaktr:

4.2.6

Enine

perde

stringerlerinin

boyuna

perdelerde veya bordada mesnetlendii durumlarda,


boyuna perdelerdeki kayma gerilmesinin hesabnda bu

A W = 0.05s PT k

[cm ]

stringerlerin

mesnet

kuvvetleri

dikkate

alnacaktr.

Benzer ekilde, enine perdelere ait dey grderlerin


Grder gvdelerinin burkulma mukavemeti Blm 3, C

gvertede veya i dipte mesnetlendii durumlarda,

kapsamnda kontrol edilecektir.

gvertedeki

veya

dipteki

kayma

gerilmelerinin

hesabnda bu dey grderlerin mesnet kuvvetleri


Stifner ve grder boyutlarnn dorudan

4.1.2
mukavemet
aada

hesaplar

verilen

izin

ile

belirlendii

verilen

gerilme

durumlarda
deerleri

dikkate alnacaktr. Stringerin boyuna perde veya borda


kaplamas zerine aktard kayma gerilmesi aadaki
formle gre belirlenecektir:

almayacaktr:

St =
b

150
k

[N/mm ]

100
k

[N/mm ]

4.2

PSt
2bSt t

[N/mm ]

PSt

2b + 3 2 =

180
k

Stringer veya dey grdere ait mesnet


kuvveti [kN]

[N/mm ]

bSt

Varsa u braketi de dahil olmak zere


mesnet noktasndaki stringer genilii veya
dey grder derinlii [m]

Boyuna mukavemete katlan stifner ve

grderler
t
4.2.1

Baknz B.1.2

Boyuna mukavemete katlan yatay stifner ve

grderlerin kesit modl ve kesme alan Blm 8,

Aada belirtilen yerlerde, St ilave kayma gerilmesi

C.2.3.1 maddesinde boyuna postalar iin verilen kurala

Blm 5, D.1 maddesine gre belirlenen boyuna

uygun olarak belirlenecektir. Enine stifnerleri destekleyen

eilmeden

grderler iin m =1 ve ma =0 deerleri kullanlacaktr.

eklenecektir:

4.2.2

Grderlerin burkulma mukavemeti iin B.1.3

maddesi dikkate alnacaktr.


4.2.3

kaynaklanan

kayma

gerilmesine

Gemi boyu ynnde stringerin her iki tarafnda


0,5 m,

Tank gvertelerindeki kemere ve grderlerin

Stringerin altnda ve stnde 0,25bSt

boyutlar Blm 8, D maddesinde verilen kurallar ile


Bu kapsamda aadaki koul gereklenecektir:

uyumlu olacaktr.
4.2.4

P
110
St + L
k
2bSt t

Tanklardaki postalar iin baknz Blm 8,

C.1.2.2.
4.2.5

Tank

perdelerinde

bulunan

stifnerlerin

ularnda Blm 3, B maddesine uygun braketler

5.

Makina Dairesi ve Pervane Blgesindeki

Levha ve Stifnerler

bulunacaktr. Braket boyutlar stifnerin kesit modlne


gre belirlenecektir. Stifner boyunun 2 metreyi getii

5.1

Genel

durumlarda braket mutlaka bulunacaktr.


Makina dairesi ve pervane blgesinde yer alan tank
Stifner braketleri bitiik kemere, dek veya postaya

yaplar titreim asndan 5.2 ve 5.3 maddelerinde

kadar uzatlacak veya bu yaplamyorsa ularndan

verilen dizayn koullarn salayacaktr.

desteklenecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

B
5.2

Pervane civarndaki tank yaplar

Tek pervaneli gemilerde, d r = 5 iinde yer alan tank

12-7

ne

Maksimum ana makina devir says [1/min]

nc

Ana makinadaki silindir says

yaplarna ait levha ve stifnerler aadaki frekans


kriterlerini salayacaktr:

60 0 C

kstroke =

iin

f plate >

6,3

fstiff >

6,3

f plate >

3,15

dr
dr

f blade
f blade

Ana makina tipini temsil eden say

1,0

0,5

2 stroklu dk devirli makinalar


4 stroklu orta devirli sral makinalar. V
makinalarn

ateleme

frekans

asna bal olup bu deer makina

< 60 C
0

iin

dr

imalatsndan salanacaktr.

f blade

Pervane dzleminde dip kaplama ile dey

5.3

Makina dairesindeki tank yaplar

dzlem arasnda llen posta kesiti flare


as,

Makina dairesinde yer alan tanklara ait levha ve


stifnerler tm doluluk durumunda Tablo 12.1de verilen

dr

xr
dp

oran,

en az 1,3 alnacaktr,

frekans kriterlerini salayacaktr.


Genel olarak enine makina st gergi balantlar ile tank

xr

Levha veya stifnerin Saat 12 durumunda

yaplar

pervane kanat ucundan uzakl [m],

cidarlarnda yer alan boru donanmlar ve dier aksam

ile

dorudan

ilitirilmeyecektir.

Tank

da levhalar iin verilen frekans kriterlerini salayacaktr.


dp

Pervane ap [m],

fplate

Ele alnan izotropik levha alannn ilave

6.

Ondle Perdeler

donanm ve hidrodinamik ktleler ile birlikte

6.1

Ondle perdelerin levha kalnlklar ve destek

en dk doal frekans [Hz],

elemanlar iin gerekli kesit modl, Blm 11, B.6


maddesine benzer ekilde, 1 ve 4 maddelerine gre

fstiff

Ele

alnan

stifnerin

ilave

donanm

ve

belirlenecektir.

hidrodinamik ktleler ile birlikte en dk


Levha kalnl B.2 maddesinde verilen tmin deerinden

doal frekans [Hz],

veya aadaki deerden daha az olmayacaktr.


fblade

n [Hz] devir saysnda pervane kanadnn


dn frekans,

nZ
60

t=
[Hz]

b
D + t K
90,5

[mm]

Maksimum pervane aft devir says [1/min],

Basma gerilmesi [N/mm ]

Pervane kanad says,

Aln levha eridi genilii [cm].

fign

ne devrinde ana makina ateleme frekans

6.2

U balants iin Blm 3, B.4 maddesi

dikkate alnacaktr.

k stroke n c n e
=
60

[Hz]

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

12-8

B,C,D

Tablo 12.1 Frekans kriterleri


Montaj ekli

Makina tipi

Uygulama alan

Frekans kriteri
fplate > 1,2 fign
fstiff > 1,2 fign

Dk devir

Rijit

Makina dairesindeki tanklar

ve
fplate < 1,8 fign veya
fplate > 2,2 fign
fplate < 0,8 fign veya

Rijit veya yar-elastik

Makina dairesindeki tanklar

Orta devir

fstiff < 0,8 fign veya


fstiff

Elastik

C.

fplate > 1,2 fign

Makina boyunca i dip ile ilk


platform arasndaki tanklar

TR

Boyu veya Eni Byk Tanklar

> 1,2 fign

fplate < 0,9 fign veya


fplate > 1,1 fign

Yalpa hareketi periyodu [s], baknz Blm 5,


B.3,

1.

Genel
2.

Balast Suyu Alnan Ambarlar

Boyu (t >0,1L) veya eni (bt >0,6B ) byk olup ksmen


dolu olmas olas tanklarda geminin ba k vurmas

Kuru yk veya dkme yk gemilerinin balast suyu ile

veya yalpa hareketi sonucu oluacak sv hareketinin

doldurulmas

rezonans durumuna dp dmedii incelenecektir.

maddesinde istenen koullara ek olarak aadaki

Gerekli durumda, rezonansa neden olacak kritik doluluk

hususlar dikkate alnacaktr:

olas

ambarlar

iin

yukardaki

oranlarndan kanlacaktr. Geminin ba k vurma ve


yalpa periyotlar ile tank iindeki svnn doal salnm

2.1

periyodu aada verilen formllere gre belirlenecektir:

ambarlar iin Klas sertifikasna bu durumu belirten bir

Sadece tamamen doldurulmasna izin verilen

not konacaktr.
Tank iindeki svnn doal salnm periyodu:
2.2

T ,b = 1,132

et
f

2.3
t

Tank boyu [m],

bt

Tank genilii [m],

et
f

TP

Ambarlar ve ambar az tranklar iin yeterli

havalandrma salanacaktr.

[s]

Postalar iin Blm 8, C.1.2.2 maddesi

dikkate alnacaktr.

D.

Bitkisel Ya Tanklar

1.

Bitkisel ya tanklar iin A ve B maddelerine

Karakteristik tank boyutu, t veya bt [m],

Aadaki hiperbolik fonksiyon:

ek olarak aadaki koullar salanacaktr.

h
tanh
et

2.

Ba k vurma hareketi periyodu [s], baknz

duruma ilikin bir not Klas sertifikasna konacaktr.

tanklardan

Bitkisel

ya

eleman

veya

boyutlar

benzeri
B

sv

tayan

maddesine

gre

belirlenenler tam dolu veya tam bo olacaktr. Bu

Blm 5, B.2,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Blm 12 Tank Yaplar

D,E,F,G

Bu tanklar A.1 maddesine gre blmelenme koulu ile

12-9
=

0,54 (bir veya iki ucu basit mesnetli stifnerler)

ksmen doldurulabilecektir. % 70 ila % 90 aras


doldurma oranlarndan kanlacaktr.

Ankastre ve basit mesnetli terimleri iin


baknz Blm 3, B.4.1.

Bitkisel ya veya benzeri sv tanklarnda

3.

basn dengeleme iin yeterli kapasitede hava firar

Desteklenmeyen boy [m], baknz Blm 3,

borusu bulunacaktr. Tank hacminin yaklak % 1i

B.3.

kapasitede genleme trank gereklidir. Tankn en az bir


adet boyuna perde ile blmelenmi olmas durumunda

9,81h [kN/m ]

Levha

tank hacminin % 3 bo braklarak genleme hacmi


olarak kullanlabilir.

panelin

veya

stifnerin

yk

merkezinden tant borusunun stne olan


uzaklk; tant borusu ykseklii en az 2,5 m
E.

Asma Tanklar

1.

Genel

1.1

Asma

alnacaktr.
Minimum kalnlk deerleri iin genel olarak

2.3

B.2 maddesi esas alnacaktr.


kaynaklanan

tanklar

gemi

kuvvetlere

kar

hareketlerinden
yeterli

ekilde

desteklenecektir.
1.2

Ambarlarda

bulunan

asma

tanklar

iin

ambarlarn ykl su hattna kadar dolabilecei kabul


edilecek

ve

alnacaktr.

kuvvetlerine

sephiye
Sephiye

kuvvetlerinin

kar

nlem

neden

olduu

gerilmeler akma snrn amayacaktr.

F.

me Suyu Tanklar

1.

me suyu tanklar, ime suyu, balast suyu,

damtlm su veya besleme suyundan baka sv


bulunan tanklara bitiik olmayacaktr.
me suyu tanklar stnde kesinlikle shhi

2.

tesisat veya borular bulunmayacaktr.


Kargo

1.3

ambarlarnda

asma

yakt

tank
Tank stne konulan menhollerin mezarnas

bulunmayacaktr. Byle bir tank bulunmasnn zorunlu

3.

olduu durumlarda kargonun szabilecek yakttan zarar

olacaktr.

grmesini engelleyecek nlemler alnacaktr.


me suyu tanknn iinden baka tr sv

4.
Asma tanklardaki boru ve donanmlar tirizler

1.4

ile korunacak ve szntlar boaltmak zere dere

tayan borular geecekse bu borular bir boru tneli


ierisine yerletirilecektir.

oluturacak lamalar bulunacaktr.


Boyutlandrma

2.

5.

me suyu tanklarna ait tant ve hava firar

borular,

dier

tanklara

ait

borulardan

bamsz

olacaktr.
Asma

2.1

tanklarn

levha

kalnl

2.2

maddesinde verilen P basnc esas alnarak B.1

G.

alkant Perdeleri

1.

Deliklerin toplam alan, toplam perde alannn

maddesi erevesinde belirlenecektir.


Asma tank stifnerlerinin kesit modl aada

2.2

%5'inden az ve %10'undan da fazla olmayacaktr.

verilenden az olmayacaktr:
2.

W = Cs 2 Pk

[cm ]

Levha kalnl, genel olarak, B.2 maddesine

gre belirlenen minimum kalnla eit olacaktr. Yk


tayan

0,36 (iki ucu ankastre stifnerler)

yapsal

gerekebilecektir.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

elemanlarn

takviye

edilmesi

Blm 12 Tank Yaplar

12-10

alkant perdesinin alt serbest kenar yeterli bir ekilde

H.

G,H
Szdrmazlk Testi

takviye edilecektir.
Yakt, balast, trim, besleme suyu, tatl su, kargo ve
3

Stifner ve grderlerin kesit modl B.4

yalpa tanklarna, hava basnc ile yaplan szdrmazlk


testi ve su ya da tankn gzlenecei sv ile yaplan

maddesine gre belirlenecektir.

operasyonel
4.

Petrol tankerlerindeki alkant perdeleri iin,

testin

kombinasyonu

Baknz Blm 3, E.2.1 ve E.2.2.

baknz Blm 28, D.

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

uygulanmaldr.

Blm 17 Tehizat

17-1

BLM 17
TEHZAT
Sayfa
A. GENEL .................................................................................................................................................................. 17- 2
1. Uygulama
2. Kabuller
3. Tehizat tablolar
B. TEHZAT NUMARASI ......................................................................................................................................... 17- 2
C. DEMRLER ............................................................................................................................................................ 17- 3
1. Genel
2. Demir tipleri
3. Demirlerin dayanm testleri
D. DEMR ZNCRLER .............................................................................................................................................. 17- 6
1. Malzeme
2. Boyutlandrma
3. Yerletirme
4. Demirler iin elik tel halatlar
5. Dayanm ve kopma ykleri
E.

ZNCRLERN GEMYE YERLETRLMES ........................................................................................................ 17- 7


1. Zincirliin kapasitesi ve yerleimi
2. Su giriini en aza indirmek iin zel istekler
3. Zincirlerin gemi bnyesindeki u balants
4. Zincirlik cidarlar

F.

BALAMA VE YEDEKLEME DONANIMI ............................................................................................................ 17- 8


1. Balama halatlar ve yedekleme halatlar
2. Balama ve yedekleme halatlarnn zellikleri

G. BALAMA VE YEDEKLEME LE LGL FTNGLER VE TAIYICI TEKNE YAPILARI ................................... 17- 8


1. Balama
2. Yedekleme
3. Yedekleme ve balama aranjman plan
4. Korozyon pay
5. Yapm sonras srveyler

TRK LOYDU TEKNE 2014

17-2

Blm 17 Tehizat

A.

A,B

balama halatlar, sadece bilgi amal verilmi olup,

Genel

klaslama koulu olarak aranmaz.


1.

Uygulama
K 20 veya K 50 klaslama iaretli gemilerde,

3.2
Bu

ve

demir ve zincirlerde indirim yaplabilir. ndirim Tablo

yedekleme donanmna uygulanr. Tm gemilerde Tablo

blmdeki

istekler;

demirleme,

balama

17.1de verilen deerlerin, K 50 iaretli gemilerde bir alt

17.1 ve 17.2ye gre belirlenecek olan demirler, demir

tehizat numaras, K 20 iaretli gemilerde iki alt tehizat

zincirleri, teller ve halatlar bulunmaldr.

numaras alnmas eklinde yaplr.

2.

3.3

Kabuller

Gemi sahibi istei dorultusunda, K 20, L1

ve L2 klaslama iaretine sahip gemilerde TLnun zel


Bu blmde istenilen demirleme tehizat,

2.1

onay ile tek demir kullanlabilir.

limanda veya korumal bir yerde, rhtma yanamak,


amandra yerinde veya denize almak iin uygun

3.4

artlar beklemek zere demir atm gemiler iin

isteklere uygun olacaktr.

Rmorkrlerdeki tehizat, Blm 29, Edeki

geerlidir.
Balk gemilerindeki tehizat, Cilt A, Ksm

3.5
Bu

2.2

nedenle,

tehizat,

gemiyi

dalgal

14, Blm 19daki isteklere uygun olacaktr.

havalarda deniz tesirine ak kylarda tutmak veya


srklenen

gemiyi

durdurmak

amacyla

dizayn

edilmemitir. Bu durumda meydana gelen kinetik enerji


nedeniyle,

zellikle

tehizatna

etki

byk

eden

gemilerde,

kuvvetler

demirleme

tehizatn

hasar

grmesine veya kaybedilmesine yol aabilir.


2.3

Bu blmde talep edilen demirleme tehizat,

iyi bir demirleme zemininde demir taramas olmadan


gemiyi tutacak ekilde belirlenmitir. Kt demirleme
zemininde, demirin tutma kuvveti nemli lde azalr.
ekil 17.1 Parampetin etkin alan A1
2.4

Bu

blmdeki

kurallara

gre

tehizatn

belirlenmesinde kullanlan tehizat numarasnn hesab

3.6

iin verilen forml aknt hznn 2,5 m/s, rzgar hznn

Hdeki isteklere uygun olacaktr.

Dubalar ve pontonlardaki tehizat, Blm 33,

25 m/s ve salnan demir zinciri boyunun su derinliinin 6


ila 10 kat olduu kabulne dayanmaktadr.

Madde 3.2 ve 3.3de belirtilenlerin dndaki

3.7

snrl seferlerde alan gemiler iin Tablo 17.1de


2.5

Normal artlarda geminin sadece bir tek

3.

Tehizat Tablolar

3.1

Genelde,

belirtilen tehizatta, Tablo 17.2ye gre indirimler


yaplabilir

demir ve zincir kullanaca kabul edilmitir.

B.
tehizat

Tablo

17.1e

Tehizat Numaras

uygun
Demir ve zincir tehizat Tablo 17.1e uygun olacak ve

olacaktr.

ilgili tehizat numaras aada belirtilen formle gre


ki adet gz demiri ve bunlara ait demir zincirlerine

hesaplanacaktr:

balanm ve gemide yerine yerletirilmi olarak,


kullanma hazr halde bulunacaktr. Yedekleme ve

TRK LOYDU TEKNE 2014

EN = D2/3 + 2h B+

A
10

B,C

Blm 17 Tehizat

burada:

1.2

17-3
Gz demirlerinin adedi Tablo 17.1 ve 17.2ye

gre belirlenecektir.
D

= Yaz ykl su hattndaki kalp deplasman [t],


(younluun

1,025

t/m

olduu

deniz

aknt demiri 3. demir olarak gemide bulundurulacaktr.

suyunda)

Bu
B

Tablo 17.1de 2 gz demiri istenildiinde, bir

1.3

= Kalp genilii [m]

demirin

arl

Tablonun

5.

Stununa

gre

belirlenmelidir. Zincir veya aknt halatnn boyu ve


kopma yk stun 10 ve 11de verilen ekilde olacaktr.

= Yaz ykl su hattndan en st gverte evinin


st noktasna kadar olan etkin ykseklik [m];

1.4

Tablo 17.1de 3 gz demiri istenildiinde,

nc demir yedek demir olarak ngrlr. Yedek


h

= a + hi

= Gemi ortasnda, yaz ykl su hattndan,

demirin gemide bulundurulmasna gerek yoktur. Gemi


sahibinin istei zerine yedek demirden vazgeilebilir.

bordada, st gverteye kadar olan mesafe [m]

1.5

Bu kurallar erevesinde, tehizat numaras

EN=205e kadar (205 dahil) olan kk gemilerde, k


hi

Genilii

B/4den

byk

olan

gverte

demir, aknt demiri olarak adlandrlr.

evlerinin her srasnn merkez hattndaki


ykseklikleri toplam [m]. En alttaki st yap

2.

Demir Tipleri

2.1

Normal iposuz demirler

2.1.1

Genelde,

veya gverte evinde kesiklik veya kademe


varsa, hi ykseklii, st gverte veya sanal
gvertenin merkez hattnda llr.
A

= Teknenin ve genilii B/4den fazla olan st

normal

iposuz

tip

demirler

kullanlacaktr.

yaplar ve gverte evlerinin, L boyu iinde yaz


ykl su hatt zerinde kalan ve h yksekliine
2

kadar olan boyuna izdm alan [m ],

2.1.2
ba

iposuz demirlerin, pim ve donanm dahil,


ksmnn

arl,

toplam

demir

arlnn

%60ndan daha az olmayacaktr.


Genilii B/4 veya daha az olan bir gverte evi zerinde
genilii B/4'den daha byk olan bir gverte evi yer

2.1.3

almas halinde, geni gverte evi ykseklie dahil edilir,

birinin arl birbirine eit olmaldr. Her bir gz

ancak dar olan hesaba katlmaz.

demirinin arl, tabloda istenilen arlktan % 7ye

Tablo 17.1de verilen gz demirlerinin her

kadar farkl olabilir. Ancak, gz demirlerinin toplam


A ve h'nn hesabnda, ykseklii 1,5 m. ve daha fazla

arl, istenilen demir arl toplamndan az olamaz.

olan parampetler gverte evlerinin bir paras kabul


edilirler. rnein; ekil 17.1'deki A1 alan, A alanna

2.2

Yksek tama gl (HHP) demirler

2.2.1

Yksek tama gl demirler gemide

dahil edilir. A ve h'nn hesabnda, ambar mezarnalar,


konteyner gibi gverte ykleri dikkate alnmaz.

kullanma uygun olacak ve deniz dibine yerletirilmek


iin zel bir hazrlk gerektirmeyecektir.
C.

Demirler
2.2.2

1.

Gz demiri olarak, denenmi yksek tutma

nitelikli yksek tama gl demir olarak belirlenen

Genel

zel tip demirlerin kullanldnda, her bir demirin


1.1

Demirler onayl tipte olacak ve Ksm 2, Malzeme

Kurallar,

Blm

12de

belirtilen

test

koullarn

arl, Tablo 17.1de normal iposuz gz demiri iin


istenilen arln %75i olarak alnabilir.

salayacaktr.

TRK LOYDU TEKNE 2014

17-4

Blm 17 Tehizat
Demirin HHP demir olarak onaylanmas iin,

2.2.3

eitli zeminlerde test edilmesi ve ayn arlktaki normal

VHHP

C
demirlerin

arl

genelde

1500

kg

gememelidir.

iposuz demire gre, en az iki kat tutma gcne sahip


olmas gerekir. eitli zemin tiplerinde tam lekli testler

2.3.3

Demir arl

yaplacak ve bu testler, arlklar ngrlen tm


boyutlara mmkn olduunca rnek tekil edecek

Gz demiri olarak, 2.3.4de verilen denenmi tama

demirlere uygulanacaktr. Belirli bir boyut grubu iin test

gl VHHP demirlerin kullanlmas halinde, bu tip her

amacyla seilen iki demir (normal iposuz demirler ve

bir demirin arl, Tablo 17.1de normal iposuz

HHP demirler) yaklak ayn arlkta olmal ve demir

demirler

arlna uygun demir zinciri ile birlikte test edilmelidir.

azaltlabilir.

Her

2.3.4

bir

demir

ile

birlikte

zincir

boyu,

demirin

iin

istenilen

arln

%50sine

kadar

Demir tama gc

gvdesindeki ekme yatay olarak kalacak ekilde


olmaldr, bu amala 10 kaloma normal kabul edilir,

VHHP demirlerin onay iin demirin, ayn arlktaki

ancak en az 6 kaloma kabul edilebilir. Kaloma; zincir

normal iposuz demire gre en az drt kat veya daha

boyunun su derinliine oran olarak tanmlanr.

nce onayl HHP demire gre en az iki kat tutma


gcne sahip olduunu dorulayan tam lekli testler

Her bir demir ve zemin tipi iin ayr test yaplacaktr.

yaplacaktr.

ekme dinamometre ile llecektir. Mmknse, demirin


dengelilii ve kurtulma kolayl kaydedilmelidir. Testler

Testlerde, ayrca, demirin kalc deformasyona u-

normal olarak rmorkrlerle yaplr, ancak alternatif

ramakszn

olarak karada yaplan testler de kabul edilebilir.

dorulanacaktr.

Dinamometre okumalar yerine, rmorkrn rpm/ekme

2.3.5

Demir tama gc testleri

edilebilir. Daha nce onaylanm HHP demirlerle

2.3.5.1

Madde 2.3.4de istenilen tam lekli testler, 3

karlatrmal testler, onaya esas olmak zere kabul

dip tipi iin yaplacaktr; normalde yumuak amur veya

edilebilir.

sulu kum, kum veya akl ve sert kil veya benzeri bileik

teste

dayanm

gsterdii

de

gc erisinden bulunan ekme lmleri de kabul

malzemeli zeminler. Testler, arlklar ngrlen tm


Yksek tama gl demirlerin tm arlk eitlerinin

boyutlara mmkn olduunca rnek tekil edecek

onay ve/veya kabul iin, testler en az iki boyut demir

demirlere uygulanacaktr.

iin yaplmaldr. Onaylanacak en byk boyutun


arl, test edilen demir arlnn en bynn en

Belirli bir boyut grubu iin test amacyla seilen iki demir

fazla 10 kat olabilir.

(normal iposuz demirler ve VHHP demirler) yaklak


ayn arlkta olmal ve gerekli demir arlna ve tipine

2.3

ok yksek tama gl (VHHP) demirler

2.3.1

Tanm

uygun demir zinciri ile birlikte test edilmelidir. Normal


iposuz demir mevcut deilse, bunun yerine daha
nceden onaylanm HHP demir kullanlabilir. Her bir
demir ile birlikte zincir boyu, demirin gvdesindeki

ok yksek tama gl demirler, ayn arlktaki

ekme yatay olarak kalacak ekilde olmaldr, bu

normal iposuz demirlere gre en az 4 kat fazla tama

amala 10 kaloma normal kabul edilir.

kuvvetine sahip olan ve deniz dibine yerletirilmek iin


zel bir hazrlk gerektirmeyen demirlerdir.

Her bir demir ve zemin tipi iin ayr test yaplacaktr.


ekme

2.3.2

Kullanm snrlamalar

dinamometre

ile

llecektir.

Mmknse,

demirin dengelilii ve kurtulma kolayl kaydedilmelidir.


Testler normal olarak rmorkrlerle yaplr, ancak

VHHP demirlerin kullanm, servis iareti Y ve daha

alternatif olarak karada yaplan testler de kabul

kstl olan gemilerle snrldr.

edilebilir.

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 17 Tehizat

17-5

Dinamometre okumalar yerine, rmorkrn rpm/ekme

3.1.3

gc erisinden bulunan ekme lmleri de kabul

demirler,

edilebilir. Daha nce onaylanm VHHP demirlerle

hatalarndan

karlatrmal testler, onaya esas olmak zere kabul

muayene edilecektir.

Dayanm test ykn uygulamadan nce,


dkmlerin

zararl

arnm

nitelikteki

yzey

olduklarnn belirlenmesi iin

edilebilir.
Dayanm yk testinden sonra demirler, atlaklar ve
Belirli demir boyutlar aralnn onaynda, arlk

dier kusurlar ynnden muayene edilecektir.

aralnn alt, orta ve st grubunu temsil eden en az


Dayanm

demir boyutu test edilecektir.

yk

testinin

tamamlanmasndan

sonra,

birden fazla paradan imal edilen demirler, yuvalarnda


2.3.5.2

Tama gc testi yk, demirin dayanm

ykn gemeyecektir.
3.

tam olarak serbest dndklerinin belirlenmesi iin


muayene edilecektir.

Demirlerin dayanm testleri

Her testte, nce gerekli ykn onda birinin uyguland


ve ykn, tam ykten gerekli ykn onda birine
drlm

3.1

Normal demirlerin testi

3.1.1

Tablo 17.3e gre dayanm yk, trnak

olduu

gey

boylar

(ekil

17.2de

gsterilen) arasndaki farkn %1i gemesine izin


verilmez.

ucundaki noktadan itibaren llen, trnak ucundaki


nokta ile demir memesi orta noktas arasndaki

3.2

HHP demirlerin testleri

uzakln te birinde bulunan trnaktaki bir noktaya


veya kola uygulanacaktr.

HHP demirler, Tablo 17.3de HHP demirin gerek


arlnn 1,33 katna eit olan demir arl iin

iposuz demirlerde, nce gvdenin bir taraf, sonra ters

istenilen ykle dayanm testine tabi tutulacaktr. HHP

evrilerek dier taraf olmak zere, her iki kol da ayn

demirlerin

zamanda test edilecektir.

prosedrleri, normal demirler iin istenilenlere uygun

dayanm

testi

yklemesi

olacaktr.
3.1.2

Tm demir boyutlar, Tablo 17.3de belirtilen

test ykleri ile dayanm testine tabi tutulmaldr.

Gey Boyu

Gey Boyu

ipolu Demir

iposuz Demir

ekil 17.2 Gey boyu

TRK LOYDU TEKNE 2014

ve

muayene

17-6
3.3

Blm 17 Tehizat

C,D

Lokmal demir zincirlerinin arl ve geometrisi, Ksm

VHHP demirlerin testleri

2, Malzeme Kurallar, Blm 12ye uygun olacaktr.


3.3.1

Demir dayanm testi


3.

Yerletirme

arlnn 2 katna eit olan demir arl iin istenilen

3.1

Demir zincirleri 27,5 mlik boylarda olacak ve

ykle dayanm testine tabi tutulacaktr. VHHP demirlerin

D tipi kilitlerle birbirlerine balanacaktr.

VHHP demirler, Tablo 17.3de VHHP demirin gerek

dayanm testi yklemesi ve muayene prosedrleri,


normal demirler iin istenilenlere uygun olacaktr.

3.2

Tablo 17.1de verilen toplam zincir boyu, iki

gz demiri arasnda, yaklak olarak eit boylarda


3.3.2

Demirlerin muayenesi ve ilave testler

blnecektir.

Dayanm yk testinden sonra tm VHHP demirler,

3.3

girici sv yntemi veya manyetik parack yntemi ile

baklal demir zincirleri kullanlabilir.

Aknt demiri ile birlikte ya lokmal veya ksa

yzey muayenesine tabi tutulacaktr. elik dkm


Demir ile demir zincirinin balants iin,

demirlerin tm yzeyleri muayene edilecektir. Tm elik

3.4

dkm demirlerin besleyici ve yolluklarn kesildii

normal D tipi kilitler yerine, onayl kenter tip demir

alanlar ile kaynakla onarlan alanlarn civar UT yntemi

kilitleri kullanlabilir. Demir ile zincir arasna frdndl

ile muayene edilecektir. Kaynakl demirlerin kaynaklar

u baklas konulur. Frdndl u baklas yerine, onayl

muayene edilecektir. Yksek yklerin geldii kesitlerde

frdndl kilit de kullanlabilir.

veya pheli alanlarda TL, volmetrik tahribatsz


muayenelerin yaplmasn isteyebilir (rnein; ultrasonik

Ancak, zel olarak onaylanmadka, frdndl kilit,

muayene veya radyografik muayene).

demire direkt olarak balanamaz. Yedek demirin


kullanmn salamak zere gemide her zaman yeterli
miktarda yedek kilit bulundurulacaktr.

D.

Demir Zincirleri
Gemi

sahibinin

1.

Malzeme

vazgeilebilir.

1.1

Tablolarda verilen demir zinciri aplar, Ksm

4.

2,

Malzeme

Kurallarnda

belirtilen

demir

talebi

halinde,

frdndl

kilitten

Demirler iin elik Tel Halatlar

zinciri

malzemesi kullanlarak aadaki kalitelerde imal edilen

zel dizayna veya iletme ekline sahip gemilerle,

zincirlere uygulanr:

snrl sefer blgelerinde alan gemiler iin, lokmal


demir zincirleri yerine elik tel halat kullanlabilir. letme

ve emniyet gerekleri dikkate alnarak, her durum iin

Kalite derecesi K1 (normal kalite)

ayr

ayr

deerlendirme

yaplacaktr.

Kalite derecesi K2 (zel kalite)

kullanm halinde, aadakilere uyulacaktr:

Kalite derecesi K3 (ekstra zel kalite)

elik

halat

elik tel halatn kopma mukavemeti, en az lokmal


demir zincirindeki kadar olacaktr.

1.2

K1 kalite demir zincirleri, normal olarak, HHP

ve VHHP demirlerle birlikte kullanlmayacaktr.

Demir ile elik tel halat arasna ksa boyda bir


demir zinciri konulacaktr. Zincir boyu (hangisi

2.

Boyutlandrma

kkse) 12,5 m. veya demirin loadaki konumu


ile vin arasndaki mesafe olarak alnacaktr.

Lokmal demir zincirlerinin aplar ve boylar Tablo


17.1de verilen deerlerden daha az olamaz.

Demir arl %25 arttrlacaktr.

TRK LOYDU TEKNE 2014

D,E
-

Blm 17 Tehizat

17-7

elik tel halatn boyu, demir zinciri iin Tablo

Zincirlik istifi zerinde h = 1500 [mm] lik serbest derinlik

17.1de verilen boydan en az %50 fazla olacaktr.

braklmaldr.

Dayanm ve Kopma Ykleri

5.

1.2

Zincirlik

perdeleri

ve

giri

aklklar,

zincirliin kazaen su ile dolumu nedeniyle, nemli


Lokmal demir zincirlerinin dizayn ve/veya standart

yardmclarn veya donanmn hasarlanmasn ya da

kopma yk BL ve dayanm yk PL [kN] aada

geminin normal almasnn etkilenmesini nlemek

belirtilenler gibidir:

zere su geirmez olacaktr.

K1 kalite iin:

1.3

Zincirlikte uygun dreyn donanm bulunacaktr.

2.

Su Giriini En Aza ndirmek iin zel

BL1 = 9,80665. 10 . [d (44-0,08d)] ; PL1 = 0.7 BL1

stekler
K2 kalite iin:
2.1

Zincirlik borusu ve zincirlik ak gverteye

kadar su geirmez olacaktr. Ancak, ayr zincirlikler

BL2 = 1,4 BL1 ; PL2 = BL1

arasndaki perdenin (ekil 17.3deki yerleim 1e


baknz) veya ortak cidar oluturan perdenin (ekil

K3 kalite iin:

17.3deki yerleim 2ye baknz) su geirmez olmasna


BL3 = 2 BL1 ; PL3 = 1,4 BL1

gerek yoktur.
2.2

Zincirlerin Gemiye Yerletirilmesi

E.

Giri dzenleri varsa, bunlar salam bir

kapaa sahip olacak ve yakn aralkl cvatalarla


emniyete alnacaktr.

Zincirliin Kapasitesi ve Yerleimi

1.

2.3

Zincirlik

borularna

ve

zincirliklere

giri

Zincirlik, zincirin, zincirlik borusundan kolayca

dzenleri, ak gverte altnda ise giri kapaklar ve

akn temin edecek ve zincirin kendi kendine istifine

cvatalar tannm standartlara uygun veya sugeirmez

uygun olan kapasite ve derinlikte olacaktr.

menhol

1.1

kapaklarna

edeer

olacaktr.

Giri

kapaklarnn emniyet mekanizmas olarak kelebek


ki demir zinciri iin gereken minimum istif kapasitesi

somunlara ve/veya menteeli cvatalara izin verilmez.

amur sand olmadan aadaki gibidir:

S = 1,1 d2

[m3]
100000

= Tablo 17.1e gre zincir ap [mm]

= Tablo 17.1e gre lokmal zincir toplam

3.

Zincirlerin Gemi Bnyesindeki U Balants

3.1

Zincirin gemideki u balantsn salayan

hra mapas, %15 BLden az, %30 BLden fazla


olmayan bir kuvvete mukavement gsterebilmelidir.
(BL=demir zincirinin kopma mukavemeti).

uzunluu
3.2

Zincirin gemi bnyesindeki u balants,

Zincirlikte, iskele ve sancak zincirlerinin tamamen ve

tehlike annda demirin denize serbeste braklmas iin,

birbirinden ayr olarak istiflenebilmesini salayacak bir

zincirliin dnda kolayca ulalabilir bir durumda

ii

olmasn salayacak ekilde yaplmaldr.

blme

bulunacaktr.

Taban

alanlarn

ekli

olabildiince maksimum kenar uzunluu 33 d olacak


ekilde karesel olmaldr. Alternatif olarak ap 30-35

4.

Zincirlik Cidarlar

dyi amayacak ekilde dairesel taban alan da


seilebilir.

Zincirliin perdeleri, ayn zamanda tank perdeleri ise, bu


perdelerin levha ve stifnerlerinin boyutlar, Blm 11'de
tanklar iin verilen deerlere gre hesap edilecektir.
TRK LOYDU TEKNE 2014

17-8

Blm 17 Tehizat

E,F,G

Dzenleme 1

Dzenleme 2
ekil 17.3 Zincirlik yerleimi

F.

Balama ve Yedekleme Donanm

216 kNa kadar olan ykler iin, 7 lif zl, 6 kollu


72 telli

1.

Balama Halatlar ve Yedekleme Halatlar


-

1.1

Balama halatlar ve yedekleme halatlar Tablo

216 490 kN aras ykler iin, 7 lif zl, 6 kollu


144 telli

17.1de verilmi olup, halatlar B.1e gre hesaplanan EN


tehizat numaras esas alnarak belirlenecektir.

490 kNdan byk ykler iin 1 lif zl, 6 kollu


216 telli.

1.2

Tablo

17.1in

11.

stununda

verilen

yedekleme halatlar, geminin, bir rmorkr veya dier

2.3.2

bir gemi tarafndan yedeklenmesi durumunda gerekli

mukavemeti aada belirtilen aralklarda olacaktr:

Tel balama halatlarnn tellerinin ekme

olan kendi yedekleme halatdr.


2

1420 - 1570 N/mm


Balama halatlar ve yedekleme halatlar

1.3

sadece tavsiye niteliindedir


Balama

2.

ve

Yedekleme

Halatlarnn

2.3.3

1570 - 1770 N/mm

1770 - 1960 N/mm

Balama vinleriyle birlikte kullanlacak tel

halatlar, rgat tamburunda duracaksa, lif zl yerine

zellikleri

bamsz elik zl halatlar kullanlabilir.


2.1

Balama halatlar ve yedekleme halatlar,


elik tel halatlar yerine kullanlan sentetik lif

elik tel halatlar, doal veya sentetik lif halatlar ya da

2.4

elik tel ve lif halatlarn karm eklinde olabilir. Tekil

halatlarn gerekli ap, Tablo 17.4den alnabilir.

olarak balama halatlarnn boyu, tabloda verilenden


%7ye kadar daha ksa olabilir. Ancak, tm halatlarn
Balama ve Yedekleme ile lgili Fitingler

toplam boyu, tekil halatlarn boylar toplamndan az

G.

olamaz.

ve Tayc Tekne Yaplar

2.2

Tablo 17.1de verilen mukavemet isteklerine

1.

Balama

1.1

Mukavemet

baklmakszn, lif halatlarn ap 20 mmden daha az


olamaz.

Balama ilemlerinde kullanlan fitingler ve bunlarn

2.3

Tel halatlar

2.3.1

Tel halatlarn kullanld hallerde, bunlar en

tayc tekne yaplarnn mukavemeti, bu alt blmde


verilen isteklere uygun olacaktr.

az aada belirtilen yapda esnek halatlar olacaktr:

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 17 Tehizat
Yerletirme

1.2

1.3.5 Bavuru sahibinin talebi zerine, gemideki bir


fiting

Gemideki

balama

17-9

yknn

yukardaki

minimum

deerlerden byk olaca zel bir SWLnin uyguland

yklerinin etkin bir ekilde dalm salanacak ekilde,

hallerde, fitingin mukavemeti bu zel dizayn yk

gverte

kullanlarak hesaplanacaktr.

bir

fitingleri;

dizayn

balama

yapsnn

donanm

iin,

paras

olan

tulanilerin,

kemerelerin ve/veya kirilerin zerinde yer alacaktr.


Mukavemetin, almaya uygunluunun kantlanmas

1.4

Gemideki fitingler

kouluyla, dier dzenlemeler kabul edilebilir (panama


loalar, vb. iin).

Gemideki fitinglerin seimi, TL tarafndan kabul edilen


gemi inaat standartlarna gre (rnein; ISO 3913

1.3

Yk deerlendirmeleri

Shipbuilding Welded Steel Bollards), tersane tarafndan


yaplacaktr. Gemi fitinglerinin kabul edilen gemi inaat

Bavuru sahibince daha byk emniyetli

standartlarndan seilmedii hallerde, mukavemetin ve

alma yk (SWL) belirlenmedike, gemideki fitinglere

gemiye balantlarn deerlendirilmesinde kullanlan

ve tayc tekne yaplarna uygulanan dizayn yk,

dizayn yk, 1.3e gre olacaktr.

1.3.1

Tablo

17.1deki

balama

halatnn

kopma

mukavemetinin 1,25 kat olacaktr.

1.5

Tayc tekne yaps

Not:

1.5.1

Yerletirme

Lateral rzgar kuvvetlerinin deerlendirilmesi, rmorkrlerin


yerleimi ve balama halatlarnn seimi iin gverte

Gemideki

kargosunun maksimum sras dahil yan projeksiyon alan

yerletirilmesinde, fitinglere balantlar vastasyla etki

dikkate alnacaktr.

eden balama kuvvetlerinin (1.3de belirtilen dizayn

fitinglerin

altndaki

tayc

elemanlar

yknden az olamaz) ynlerinin deiimi (yatay veya


1.3.2

Vinler,

vb.ni

tayan

tekne

yaplarna

dey) dikkate alnacaktr.

uygulanan dizayn yk, ngrlen maksimum fren


tutma yknn 1,25 kat, dik rgatlar iin maksimum

1.5.2

Balama kuvvetinin etki noktas

ekme kuvvetinin 1,25 kat olacaktr.


Gemideki fiting zerine gelen balama kuvvetinin etki
1.3.3

Dizayn

yk,

yedekleme

ve

balama

plannda gsterilen yerleime gre, balama halat

noktas, balama halatnn balant noktasnda veya


ynnn deiim noktasnda alnacaktr.

vastasyla uygulanacaktr.
1.5.3
1.3.4

Fitinglere

ve

tayc

tekne

zin verilen gerilmeler

yaplarna

uygulanacak dizayn yk, toplam yk 1.3.1de belirtilen

1.3de belirtilen dizayn yk koullardaki izin verilen

dizayn yknn 2 katndan fazla olmayacak ekilde

gerilmeler aadaki gibidir:

alnacaktr. Baka bir deyile bir hattn bir sarmndan


fazla olmayacaktr. (ekil 17.4e baknz).

Normal gerilme: malzemenin minimum akma noktasnn


%100.
Kesme

gerilmesi:

malzemenin

minimum

akma

noktasnn %60.
Gerilme ylmas faktrleri dikkate alnmayacaktr.
Normal gerilme, eilme gerilmesi ve normal gerilmeye
dik ynde etki eden ilgili kesme gerilmesi ile birlikte
aksiyal gerilmenin toplamdr.
ekil 17.4 Dizayn yknn uygulanmas

TRK LOYDU TEKNE 2014

17-10

Blm 17 Tehizat
Emniyetli alma yk (SWL)

1.6

G
Normal yedekleme ilemleri iin (rnein;

2.3.1

limanda), yedekleme ve balama plannda gsterildii


1.6.1

SWL

1.3deki

dizayn

yknn

%80ini

amayacaktr.

kat (rnein; statik bollard pull).

Her fitingin SWLsi balama iin kullanlan

1.6.2

gibi, ngrlen maksimum yedekleme yknn 1,25

yedekleme

hizmetleri

iin,

Tablo

karlk

gelen

2.3.2

Dier

gverte fitingleri zerine iaretlenecektir (kaynakla veya

17.1de

EN

benzeri).

yedekleme halatnn nominal kopma mukavemeti.


Yukardaki SWL istekleri tek konum esasna

1.6.3

tehizat

numarasna

Not:

gre uygulanr (bir halatn tek bir sarm)


Lateral rzgar kuvvetlerinin deerlendirilmesi, rmorkrlerin
Madde 3.de belirtilen yedekleme ve balama

yerleimi ve yedekleme halatlarnn seimi iin gverte

aranjman plannda, balama halatlarnn kullanm

kargosunun maksimum sras dahil yan projeksiyon alan

yntemi tanmlanacaktr.

dikkate alnacaktr.

1.6.4

1.7

Net kalnlk (tnet)

Dizayn

2.3.3

yk,

yedekleme

ve

balama

plannda gsterilen yerleime gre, yedekleme halat


Balama

ekipmannn

tekne

tayc

yaplar

iin

vastasyla uygulanacaktr.

kullanlan mukavemet hesaplar net kalnl baz


almaldr.

Fitinglere

2.3.4

ve

tayc

tekne

yaplarna

uygulanacak dizayn yk, toplam yk, dizayn yknn


tnet

= t tk

2 katndan fazla olmayacak ekilde alnacaktr (ekil

tk

= G.4 e gre korozyon pay.

17.4e baknz).

2.

Yedekleme

fiting
2.1

Bavuru sahibinin talebi zerine, gemideki bir

2.3.5

iin,

dizayn

yknn

yukardaki

minimum

deerlerden byk olaca zel bir SWLnin uyguland

Mukavemet

hallerde, fitingin mukavemeti bu zel dizayn yk


Normal yedekleme ilemlerinde kullanlan ba, borda ve

kullanlarak hesaplanacaktr

kta yer alan fitingler ve bunlarn tayc tekne


yaplarnn mukavemeti, bu alt blmde verilen isteklere

2.4

Gemideki fitingler

uygun olacaktr.
Gemideki fitinglerin seimi, TL tarafndan kabul edilen
donanm

fitingleri;

gemi inaat standartlarna gre (rnein; ISO 3913

ekilde

dalm

Shipbuilding Welded Steel Bollards), tersane tarafndan

salanacak ekilde, gverte yapsnn bir paras olan

yaplacaktr. Gemi fitinglerinin kabul edilen gemi inaat

tulanilerin, kemerelerin ve/veya kirilerin zerinde yer

standartlarndan seilmedii hallerde, mukavemetin ve

alacaktr.

gemiye balantlarn deerlendirilmesinde kullanlan

2.2

Gemideki

yedekleme

yedekleme

yklerinin

etkin

Mukavemetin,

uygunluunun

bir

ngrlen

kantlanmas

almaya

kouluyla,

dier

dizayn yk, 2.3e gre olacaktr.

dzenlemeler kabul edilebilir (panama loalar vb. iin).


2.3

2.5

Tayc tekne yaps

2.5.1

Yerletirme

Yk deerlendirmeleri

Bavuru sahibince daha byk emniyetli alma yk


(SWL) belirlenmedike, kullanlacak minimum dizayn

Gemideki

yk, uygulama durumuna gre aadaki 2.3.1 veya

yerletirilmesinde, fitinglere balantlar vastasyla etki

2.3.2deki deerlerdir:

eden yedekleme kuvvetlerinin (2.3de belirtilen dizayn

TRK LOYDU TEKNE 2014

fitinglerin

altndaki

tayc

elemanlar

Blm 17 Tehizat

17-11

yknden az olamaz) ynlerinin deiimi (yatay veya

aranjman plannda, balama halatlarnn kullanm

dey) dikkate alnacaktr.

yntemi tanmlanacaktr.

Yedekleme kuvvetinin etki noktas

3.

Yedekleme ve balama aranjman plan

Gemideki fiting zerine gelen yedekleme kuvvetinin etki

3.1

Gemideki her fiting iin ngrlen SWL,

noktas, balama halatnn balant noktasnda veya

kaptana rehber olmak zere gemide bulundurulacak

ynnn deiim noktasnda alnacaktr.

olan

2.5.2

yedekleme

ve

balama

aranjman plannda

belirtilecektir.
2.5.3

zin verilen gerilmeler


Her

2.3de belirtilen dizayn yk koullardaki izin verilen

iin

fiting

planda

salanan

bilgiler

unlar

ierecektir:

gerilmeler aadaki gibidir:


-

Gemideki konumu,

Fiting tipi,

SWL

Ama (balama / limanda yedekleme / eskort

Normal gerilme: malzemenin minimum akma noktasnn


%100.
Kesme

gerilmesi:

malzemenin

minimum

akma

noktasnn %60.
Gerilme ylmas faktrleri dikkate alnmayacaktr.

yedekleme)

Normal gerilme, eilme gerilmesi ve normal gerilmeye


dik ynde etki eden ilgili kesme gerilmesi ile birlikte

aksiyal gerilmenin toplamdr.


2.6

Snrlayc hareket alar dahil yedekleme veya


balama halat yklerinin uygulanma tarz

Emniyetli alma yk (SWL)

Bu bilgiler, limanda / eskort ilemlerinde pilota doru


bilgilerin salanmas iin pilot kartna dahil edilmelidir.

2.6.1

Normal yedekleme ilemleri iin kullanlan

SWL, 2.3.1deki dizayn yknn %80ini ve dier

4.

Korozyon Pay

yedekleme ilemleri iin kullanlan SWL, 2.3.2deki


dizayn ykn amayacaktr. Hem normal ve hem de

Tekne takviye elemanlarnn her iki taraf iin toplam

dier yedekleme ilemlerinde kullanlan fitingler iin,

korozyon

2.3.1 ve 2.3.2deki dizayn yklerinin byk olan

olmayacaktr.

pay

tk,

mm

olarak

2,0

mmden

az

kullanlacaktr.
5.
2.6.2

Yapm sonras srveyler

Her fitingin SWLsi yedekleme iin kullanlan

gverte fitingleri zerine iaretlenecektir (kaynakla veya

Gverte fitinglerinin, varsa temellerinin ve fitingler

benzeri).

blgesindeki tekne yapsnn durumu, TL kurallarna


gre muayene edilecektir. TL tarafndan belirtilen

2.6.3

Yukardaki SWL istekleri tek konum esasna

paylar,

amayacaktr.

gre uygulanr (bir halatn tek bir sarm)


2.6.4

anma

Madde 3.de belirtilen yedekleme ve balama

TRK LOYDU TEKNE 2014

4de

belirtilen

korozyon

payn

17-12

Blm 17 Tehizat

Tablo 17.1 Demirler, zincirler ve halatlar


Lokmal demir zincirleri
Aknt demiri
Aknt
iin aknt
Gz demiri
Gz demirleri iin
demiri
halat veya
zinciri
Tek demir
Kopma
ap
Toplam
arl
Adet
Boy yk
boy
(2)
d1
d2
d3
Kg
m
mm mm mm
m
kN
2
3
4
5
6
7
8
9
10
120
40
165
12,5 12,5 12,5 80
65
180
60
220
14
12,5 12,5 80
65
240
80
220
16
14
14
85
75
300
100
247,5
17,5 16
16
85
80
360
120
247,5
19
17,5 17,5 90
90
iposuz demir

Tehizat
numaras
EN

1
50ye kadar
50- 70
70- 90
90-110
110-130

2
2
2
2
2

130-150
150-175
175-205
205-240
240-280

2
2
2
3
3

420
480
570
660
780

280-320
320-360
360-400
400-450
450-500

3
3
3
3
3

500-550
550-600
600-660
660-720
720-780

140
165
190

90
90
90

100
110
120

Tavsiye edilen halatlar


ekme halat

Boy

Balama halat

Kopma
Adet
yk
Boy

m
11
180
180
180
180
180

kN
12
100
100
100
100
100

180
180
180
180
180

Kopma
yk

3
3
3
3
3

m
14
80
80
100
110
110

35
35
40
40
45

100
100
110
130
150

3
3
3
4
4

120
120
120
120
120

50
55
60
65
70

13

kN
15

275
275
302,5
302,5
330

20,5
22
24
26
28

17,5
19
20,5
22
24

17,5
19
20,5
20,5
22

900
1020
1140
1290
1440

357,5
357,5
385
385
412,5

30
32
34
36
38

26
28
30
32
34

24
24
26
28
30

180
180
180
180
180

175
200
225
250
275

4
4
4
4
4

140
140
140
140
140

80
85
95
100
110

3
3
3
3
3

1590
1740
1920
2100
2280

412,5
440
440
440
467,5

40
42
44
46
48

34
36
38
40
42

30
32
34
36
36

190
190
190
190
190

305
340
370
405
440

4
4
4
4
4

160
160
160
160
170

120
130
145
160
170

780-840
840-910
910-980
980-1060
1060-1140

3
3
3
3
3

2460
2640
2850
3060
3300

467,5
467,5
495
495
495

50
52
54
56
58

44
46
48
50
50

38
40
42
44
46

190
190
190
200
200

480
520
560
600
645

4
4
4
4
4

170
170
170
180
180

185
200
215
230
250

1140-1220
1220-1300
1300-1390
1390-1480
1480-1570

3
3
3
3
3

3540
3780
4050
4320
4590

522,5
522,5
522,5
550
550

60
62
64
66
68

52
54
56
58
60

46
48
50
50
52

200
200
200
200
220

690
740
785
835
890

4
4
4
4
5

180
180
180
180
190

270
285
305
325
325

1570-1670
1670-1790
1790-1930
1930-2080
2080-2230

3
3
3
3
3

4890
5250
5610
6000
6450

550
577,5
577,5
577,5
605

70
73
76
78
81

62
64
66
68
70

54
56
58
60
62

220
220
220
220
240

940
1025
1110
1170
1260

5
5
5
5
5

190
190
190
190
200

335
350
375
400
425

2230-2380
2380-2530
2530-2700
2700-2870
2870-3040

3
3
3
3
3

6900
7350
7800
8300
8700

605
605
632,5
632,5
632,5

84
87
90
92
95

73
76
78
81
84

64
66
68
70
73

240
240
260
260
260

1355
1455
1470
1470
1470

5
5
6
6
6

200
200
200
200
200

450
480
480
490
500

3040-3210
3210-3400
3400-3600
3600-3800
3800-4000

3
3
3
3
3

9300
9900
10500
11100
11700

660
660
660
687,5
687,5

97
100
102
105
107

84
87
90
92
95

76
78
78
81
84

280
280
280
300
300

1470
1470
1470
1470
1470

6
6
6
6
6

200
200
200
200
200

520
555
590
620
650

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 17 Tehizat

17-13

Tablo 17.1 Demirler, zincirler ve halatlar (devam)

1
4000-4200
4200-4400
4400-4600
4600-4800
4800-5000

Lokmal demir zincirleri


Aknt demiri
Aknt
iin aknt
Gz demiri
Gz demirleri iin
demiri
halat veya
zinciri
Kopma
Tek demir
Toplam
Adet
ap
Boy yk
arl
boy
(2)
Kg
m
mm mm mm m
kN
2
3
4
5
6
7
8
9
10
3
12300
687.5
111
97
87
3
12900
715
114
100 87
3
13500
715
117
102 90
3
14100
715
120
105 92
3
14700
742.5
122
107 95

m
11
300
300
300
300
300

kN
12
1470
1470
1470
1470
1470

5000-5200
5200-5500
5500-5800
5800-6100
6100-6500

3
3
3
3
3

15400
16100
16900
17800
18800

742.5
742.5
742.5
742.5
742.5

6500-6900
6900-7400
7400-7900
7900-8400
8400-8900

3
3
3
3
3

20000
21500
23000
24500
26000

8900-9400
9400-10000
10000-10700
10700-11500
11500-12400

3
3
3
3
3

27500
29000
31000
33000
33500

iposuz demir

Tehizat
numaras
EN

124
127
130
132

Tavsiye edilen halatlar


ekme halat

Boy

Balama halat

Kopma
Adet Boy
yk

Kopma
yk

7
7
7
7
7

m
14
200
200
200
200
200

kN
15
650
660
670
680
685

13

111
111
114
117
120

97
97
100
102
107

300
300
300
300
300

1470
1470
1470
1470
1470

8
8
8
9
9

200
200
200
200
200

685
695
705
705
715

770
770
770
770
770

124
127
132
137
142

111
114
117
122
127

300
300
300
300
300

1470
1470
1470
1470
1470

9
10
11
11
12

200
200
200
200
200

725
725
725
735
735

770
770
770
770
770

147
152

132
132
137
142
147

300
300
300
300
300

1470
1470
1470
1470
1470

13
14
15
16
17

200
200
200
200
200

735
735
735
735
735

12400-13400 3
38500
770
152
300 1470
18
200 735
13400-14600 3
42000
770
157
300 1470
19
200 735
14600-16000 3
46000
770
162
300 1470
21
200 735
- Krlma mukavemeti 490 kNun zerinde olan her bir balama halat iin; gemideki tm halatlarn toplam krlma ykleri belirtilen
toplam yklerden dk deilse, bu krlma mukavemeti e balama halat saysnn artyla drlebilir. Toplam balama halat says
6dan az ve hibir hat 490 kN dan az mukavemete sahip olmayacaktr.
Tablo 17.2 Snrl sefer yapan gemilerde tehizat indirimi
Sefer snr
Kydan 3 deniz mili
(98/18/EC Class D, L1
ve L2)
Kydan 6 deniz mili
(98/18/EC Class C)
Kydan 20 deniz mili
(98/18/EC Class B)

iposuz gz demiri
Demir bana arlk
Adet
deiimi

Lokmal demir zinciri


Boy azaltm

ap azaltm

-%30

-%20

-%10

-%30

-%20

-%10

-%20

--

Seenek olarak
Kydan 3 deniz mili
(98/18/EC Class D, L1
ve L2)
Kydan 6 deniz mili
(98/18/EC Class C)
Kydan 20 deniz mili
(98/18/EC Class B)

-%50

-%50

+%40

-%40

TRK LOYDU TEKNE 2014

17-14

Blm 17 Tehizat
Tablo 17.3

Demirler iin dayanm yk testi

Demir
arl

Dayanm
testi yk

Demir
arl

Dayanm
testi yk

Demir
arl

Dayanm
testi yk

Demir
arl

Dayanm
testi yk

[kg]
50
55
60
65

[kN]
23.2
25.2
27.1
28.9

[kg]
1250
1300
1350
1400

[kN]
239
247
255
262

[kg]
500
5100
5200
5300

[kN]
661
669
677
685

[kg]
12500
13000
13500
14000

[kN]
1130
1160
1180
1210

70
75
80
90

30.7
32.4
33.9
36.3

1450
1500
1600
1700

270
278
292
307

5400
5500
5600
5700

691
699
706
713

14500
15000
15500
16000

1230
1260
1270
1300

100
120
140
160

39.1
44.3
49.0
53.3

1800
1900
2000
2100

321
335
349
362

5800
5900
6000
6100

721
728
735
740

16500
17000
17500
18000

1330
1360
1390
1410

180
200
225
250

57.4
61.3
65.8
70.4

2200
2300
2400
2500

376
388
401
414

6200
6300
6400
6500

747
754
760
767

18500
19000
19500
20000

1440
1470
1490
1520

275
300
325
350

74.9
79.5
84.1
88.8

2600
2700
2800
2900

427
438
450
462

6600
6700
6800
6900

773
779
786
794

21000
22000
23000
24000

1570
1620
1670
1720

375
400
425
450

93.4
97.9
103
107

3000
3100
3200
3300

474
484
495
506

7000
7200
7400
7600

804
818
832
845

25000
26000
27000
28000

1770
1800
1850
1900

475
500
550
600

112
116
124
132

3400
3500
3600
3700

517
528
537
547

7800
8000
8200
8400

861
877
892
908

29000
30000
31000
32000

1940
1990
2030
2070

650
700
750
800

140
149
158
166

3800
3900
4000
4100

557
567
577
586

8600
8800
9000
9200

922
936
949
961

34000
36000
38000
40000

2160
2250
2330
2410

850
900
950
1000

175
182
191
199

4200
4300
4400
4500

595
604
613
622

9400
9600
9800
10000

975
987
998
1010

42000
44000
46000
48000

2490
2570
2650
2730

1050
1100
1150
1200

208
216
224
231

4600
4700
4800
4900

631
638
645
653

10500
11000
11500
12000

1040
1070
1090
1110

- Ara arlklara ait dayanm ykleri lineer enterpolasyonla hesaplanacaktr.

TRK LOYDU TEKNE 2014

Blm 17 Tehizat

17-15

Tablo 17.4 Tel / lif halatlarn aplar

elik tel halatlar (1)

Lif halatlar

Sentetik tel
halatlar
Poliamid (2)

Poliamid

Polyester

Polipropilen

ap

ap

ap

ap

ap

[mm]

[mm]

[mm]

[mm]

[mm]

12

30

30

30

30

13

30

32

32

32

14

32

36

36

36

16

32

40

40

40

18

36

44

44

44

20

40

48

48

48

22

44

48

48

52

24

48

52

52

56

26

56

60

60

64

28

60

64

64

72

32

68

72

72

80

36

72

80

80

88

40

72

88

88

96

(1)

DIN 3068 veya edeerine gre

(2)

Rafine edilmi poliamid tekli liflerden ve iplik halindeki liflerden rlm normal halatlar.

TRK LOYDU TEKNE 2014

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas

Ek-1

EK
PROFLLERN VE KRLERN KEST
VERLER, FRBORD MARKASI, BUZ SINIFI DRAFT MARKASI

1. Profillerin Kesit Modl

DIN EN 10067'a gre balbl lamalar (Hollanda profilleri) iin


geerlidir. Kullanlan profillerin DIN normlarndan farkl

Profillerden yaplm postalarn, kemerelerin, stifnerlerin ve

olmas halinde, bu profillerin tam lleri ve modlleri

dier elemanlarn kurallarda belirtilen kesit modlleri, kay-

verilmelidir.

natldklar levha ile birlikte geerlidir. Gerekli profilin seimi


iin, zellikle etkin levha genilii hesaplanmakszn, 5'den

2. mal Edilen Kirilerin Kesit Modl ve Atalet

2350 cm. e kadar kesit modlleri iliikteki tablolardan al-

Momentleri

nabilir. Profillerin kesit modl yalnzca, geerli kurallara


balantl olarak kullanlr. Verilen kesit modl, etkin levha

Kurallara gre saptanan kiriler, derin kemereler ve derin

geniliinin 40t (t = Profilin gvde kalnl) olduu kabul

postalar, vs. nin kesit modl ve atalet momentleri sayfa

zerine oturtulmutur. Profillerin verilen boyutlar yalnzca

Ek-10 ve Ek-11 deki grafiklerden hesaplanabilir.

DIN EN 10056-1'e gre al profiller,

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Ek-2

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas
Levhalar ile Birlikte Profillerin Modlleri

Kesit

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Braketlerin

Modl

Boyutlar

[cm3]

[mm]

- 50 x 5

- 50 x 6

- 50 x 7

8
9

- 65 x 6

10

- 60 x 8

11

- 45 x 45 x 5

12

- 60 x 4

- 65 x 7

- 60 x 5

- 75 x 6

13
14

- 100 x 6,5

- 65 x 8
- 50 x 50 x 5

- 60 x 6

15

- 75 x 7
- 80 x 7

16

- 45 x 45 x 7

17

- 50 x 50 x 6

- 60 x 40 x 5

- 75 x 8

- 60 x 40 x 6

- 75 x 9

18
19
20

- 50 x 50 x 7

21

- 55 x 55 x 6

22

- 80 x 5
- 65 x 50 x 5

- 100 x 6,5
- 75 x 10

- 60 x 40 x 7

23

- 80 x 6

- 90 x 8

24
25

- 60 x 60 x 6
- 50 x 50 x 9

- 75 x 50 x 5

- 80 x 7

26

- 90 x 9

27
28
29

- 75 x 55 x 5

- 100 x 6,5

- 100 x 8

- 55 x 55 x 8
- 80 x 40 x 6
- 65 x 50 x 7

- 90 x 10

30
31

- 100 x 9

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

- 100 x 6,5

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas
Kesit

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Ek-3

Braketlerin

Modl

Boyutlar

[cm3]

[mm]

32
33
34

- 110 x 8
- 60 x 60 x 8

- 90 x 11

- 55 x 55 x 10

- 100 x 6

- 65 x 65 x 7

35

- 75 x 50 x 7

- 100 x 10

36

- 65 x 50 x 9

- 90 x 12

- 75 x 55 x 7

37
38

- 100 x 7
- 80 x 65 x 6

40

- 70 x 70 x 7

41

- 60 x 60 x 10

42

- 120 x 8

- 110 x 10

- 130 x 6,5

- 90 x 60 x 6
- 65 x 65 x 9

45
46

- 120 x 6,5

- 100 x 11

- 100 x 8

43
44

- 110 x 9

- 80 x 40 x 8

39

- 100 x 6,5

- 75 x 50 x 9

- 120 x 9

- 100 x 50 x 6
- 75 x 75 x 7

47

- 75 x 55 x 9

- 110 x 11

48
49

- 120 x 6

- 120 x 10

50
51

- 70 x 70 x 9

52
53
54

- 80 x 65 x 8

- 110 x 12

- 75 x 75 x 8
- 65 x 65 x 11
- 120 x 7

55

- 120 x 11

56

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

- 140 x 6,5

Ek-4

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas
Levhalar ile Birlikte Profillerin Modlleri
Braketlerin Boyutlar

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Kesit

[mm]

Modl
Flensiz

3
[cm ]

57

- 90x60x8

- 130x10

58

Flenli *

- 150x6,5

- 150x8
- 90x75x7

59

- 100x50x8

60

- 80x80x8

61

- 70x70x11

- 120x8
- 100x65x7

- 120x12

- 80x65x10

- 140x10

62
63
64
65

- 160x6,5

- 75x75x10

66

- 100x75x7

- 140x6

68

- 120x13

70
72

- 140x11

74

- 80x80x10

76

- 75x75x12

78

- 100x50x10

- 140x7

- 100x65x9
- 140x12

82

- 140x8
- 90x90x9

- 160x10

86
88

- 170x6,5

- 120x14

80

84

- 150x10

- 80x80x12

- 100x75x9

- 180x7

- 180x6,5

- 190 x 7

- 190 x 6,5

- 140x13

90
92

- 140x9

-150x12

94
96

- 100x65x11

- 140x14

98
100

105

- 80x80x14
- 90x90x11

- 130x65x8
- 100x75x11
- 120x80x8

- 160x7

- 160 x 12
- 180 x 10

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas

Braketlerin Boyutlar

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Kesit

[mm]

Modl
3
[cm ]

110

- 130 x 75 x 8

115

- 100x100x10

120

- 90x90x13

- 160 x 13
- 160 x 9

- 160 x 14

130

- 120x80x10

- 180 x 12

- 130x75x10

- 160 x 15

140

- 110x110x10

145

- 90x90x16

- 180 x 8

- 120x80x12

- 100x100x14

165

- 110x110x12

- 180 x 9
- 130x75x12

- 120x80x14

- 230 x 8

- 230 x 7

- 240 x 8,5

- 240 x 7

- 245 x 8,5

- 245 x 7

- 180 x 16

- 130x90x12
- 120x120x11

- 180 x 11
- 150x90x10

190

- 200 x 14
- 180 x 17

- 160x80x10
- 110x110x14

200

- 150x100x10

- 200 x 15

210

- 120x120x13

- 200 x 9

220

- 100x100x20

- 200 x 10

230

- 130x130x12

240

260

- 220 x 6,5

- 180 x 10

- 150x75x11

180

250

- 220 x 8

- 160 x 18

175

195

- 210 x 6,5

- 160 x 17
- 180 x 15

170

185

- 210 x 7,5

- 180 x 14

- 130x90x10

160

- 200 x 6,5

- 160 x 16

- 150x75x9

155

- 200 x 7,5

- 180 x 13

- 130x65x12

150

Flenli *

- 140 x 16

- 130x65x10

- 100x100x12

Flensiz
- 160 x 8

125

135

Ek-5

- 150x90x12

- 180x90x10
- 160x80x14

- 250 x 8,5

- 250 x 7

- 200 x 16
- 220 x 14
- 200 x 17

- 160x80x12
- 150x100x12

- 120x120x15

- 180 x 18

- 260 x 9

- 260 x 7,5

- 270 x 9

- 270 x 7,5

- 220 x 15
- 200 x 11,5

- 200 x 18
- 220 x 16
- 240 x 14

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Ek-6

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas
Braketlerin Boyutlar

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Kesit

[mm]

Modl
3
[cm ]

270

- 130x130x14

Flensiz

Flenli *

- 280 x 9,5

- 280 x 8

- 290 x 9,5

- 290 x 9

- 300 x 10

- 300 x 8

- 310 x 10,5

- 310 x 8,5

- 315 x 10,5

- 315 x 8,5

- 320 x 10,5

- 320 x 8,5

- 330 x 11

- 330 x 9

- 340 x 11

- 340 x 9

- 200 x 19
- 220 x 17

280

- 150x100x14

- 220 x 10

- 200 x 20
- 240 x 15

290

- 180x90x12

300

- 140x140x13

310

- 130x130x16

320

- 120x120x20

- 200x100x10

- 220 x 18
- 220 x 11,5

- 240 x 16
- 260 x 14
- 220 x 19
- 240 x 17

330

- 180x90x14

- 260 x 15
- 220 x 20

340

- 140x140x15

- 240 x 10
- 240 x 18

350

- 260 x 16

360

- 200x100x12

370

- 150x150x14

380

- 140x140x17

- 240 x 11
- 250x90x10

390

- 260 x 17
- 240 x 12

400
410

- 240 x 19

- 240 x 20
- 260 x 18

- 150x150x16

- 200x100x14

420

- 280 x 16
- 260 x 10
- 260 x 19

430

- 280 x 17

440
450

- 160x160x15

460
470

- 260 x 11
- 260 x 20

- 250x90x12
- 150x150x18

- 200x100x16

- 280 x 18
- 260 x 12

480
- 300 x 17

490
500

- 280 x 19
- 160x160x17

- 260 x 13

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas

Ek-7

Levhalar ile Birlikte Profillerin Modlleri


Kesit

Braketlerin Boyutlar

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

[mm]

Modl
3
[cm ]

Flensiz

Flenli *

- 350 x 11,5

- 350 x 9

- 360 x 11,5

- 360 x 9,5

- 370 x 12

- 370 x 9,5

- 380 x 12

- 380 x 10

- 390 x 12

- 390 x 10

- 390 x 12,5

- 390 x 10

- 400 x 13

- 400 x 10,5

- 410 x 13

- 410 x 10,5

- 420 x 13,5

- 420 x 10,5

510
- 280 x 20

520

- 300 x 18

530

- 250x90x14

- 280 x 11

540
550

- 160x160x19

- 280 x 21

560

- 300 x 19

570

- 280 x 12

580

- 280 x 22
- 300 x 20

590
600

- 320 x 18
- 180x180x16

- 250x90x16

- 280 x 13

620
640
660

- 180x180x18

680

- 200x200x18

700

- 280 x 14

- 300 x 21

- 300 x 11

- 320 x 19
- 300 x 22

- 300 x 12

- 320 x 20

- 300 x 13

- 300 x 23
- 320 x 21

720
740

340 x 19
- 180x180x20
- 200x200x16

- 300 x 14

760

- 320 x 22
- 340 x 20

- 300 x 15

780

- 320 x 12

800

- 320 x 23
- 340 x 21

820

- 320 x 13

- 320 x 24
- 340 x 22

840

- 360 x 20

860

- 320 x 14
- 320 x 25

880

- 340 x 23
- 340 x 12

900

920

- 300 x 24

- 320 x 15
- 200x200x20

- 320 x 26
- 340 x 24

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Ek-8

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas
Levhalar ile Birlikte Profillerin Modlleri

Kesit

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Braketlerin Boyutlar
[mm]

Modl
3
[cm ]

940

- 320 x 16

- 360 x 22

960

- 340 x 13

- 340 x 25

980
1000

- 430 x 13,5

- 430 x 11

- 440 x 14

- 440 x 11

- 450 x 14

- 450 x 11,5

- 460 x 14,5

- 460 x 11,5

- 470 x 15

- 470 x 12

- 480 x 15

- 480 x 12

- 490 x 15,5

- 490 x 12,5

- 340 x 26
- 360 x 24
- 340 x 15

1060
1080

Flenli*

- 340 x 14

1020
1040

Flensiz

- 380 x 22
- 340 x 27

- 340 x 16

1100

- 340 x 28

1120

- 360 x 26

1140

- 380 x 24

1160
1180

- 370 x 13

1200
1220

- 370 x 14

- 360 x 28

1240

- 380 x 26

1260

- 400 x 24

1280

- 370 x 15

1300
1320

- 370 x 16

- 360 x 30

1340
- 380 x 28

1360
1380

- 400 x 26
- 370 x 17

- 420 x 28

1400
1450

- 370 x 18

1500

- 400 x 14

- 380 x 30
- 400 x 28

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

Ek - Profillerin ve Kirilerin Kesit Verileri, Fribord Markas, Buz Snf Draft Markas

Ek-9

Levhalar ile Birlikte Profillerin Modlleri


Kesit

Levhalar ile birlikte Profiller [mm]

Braketlerin Boyutlar
[mm]

Modl
[cm3]

Flensiz

Flenli*

1550

- 400 x 15

- 420 x 26

- 500 x 16

- 500 x 12,5

1600

- 400 x 16

- 400 x 30

- 510 x 16

- 510 x 13

1650

- 400 x 17

- 520 x 16,5

- 520 x 13

- 530 x 16,5

- 530 x 13,5

- 540 x 17

- 540 x 13,5

- 550 x 17,5

- 550 x 14

- 420 x 28
- 440 x 26

1700
1750

- 400 x 18

- 420 x 30

1800

- 400 x 19

- 440 x 28

1850

- 430 x 15

1900

- 420 x 32

1950

- 430 x 16

2000

- 430 x 17

- 440 x 30
- 460 x 28

2050
440 x 32

2100

- 430 x 18

2150

- 430 x 19

- 560 x 17,5

- 560 x 14

- 430 x 20

- 570 x 18

- 570 x 14,5

2400

- 580 x 18

- 580 x 14,5

2450

- 585 x 18,5

- 585 x 14,5

- 460 x 30

2200
2250
2300

- 460 x 32

2350

- 430 x 21

Flenli braketlerde flen genilii :


Kesit Modl [cm3]

Flen genilii [mm]

85 300

50

300 450

55

450 600

60

600 750

65

750 900

70

900 1050

75

1050 1200

80

1200 1350

85

1350 2450

90

TRK LOYDU - TEKNE - 2014

You might also like