Professional Documents
Culture Documents
1. SUNUŞ..................................................................................................................................................................................................
2. AB TASARRUFLARININ ÇEVİRİSİNDE ESAS ALINACAK BİÇİMSEL ÖZELLİKLER.........................................................
3. AB TASARRUFLARI.........................................................................................................................................................................
4. AB TASARRUFLARININ BÖLÜMLERİ.........................................................................................................................................
4.1. AB Tasarruflarına İlişkin Genel Şablon..................................................................................................................................................................................................................
4.2. Başlıklar................................................................................................................................................................................................................................................................................
4.3. Giriş........................................................................................................................................................................................................................................................................................
4.3.1. Referanslar..........................................................................................................................................................................................................................................................................
4.3.2. Gerekçeler...........................................................................................................................................................................................................................................................................
4.4. Yasalaşma Şartları (maddeler)...................................................................................................................................................................................................................................
4.5. Kapanış İfadeleri..............................................................................................................................................................................................................................................................
4.6. Ekler.......................................................................................................................................................................................................................................................................................
4.7. Dipnotlar..............................................................................................................................................................................................................................................................................
5. AB TASARRUFLARINDA ATIFLAR..............................................................................................................................................
5.1. AB Tasarruflarına Yapılan Atıflar..............................................................................................................................................................................................................................
5.2. Maddelere Yapılan Atıflar.............................................................................................................................................................................................................................................
5.3. Eklere Yapılan Atıflar.....................................................................................................................................................................................................................................................
5.4. AB Resmi Gazetesi’ne Yapılan Atıflar......................................................................................................................................................................................................................
5.5. AB Zirvelerine Yapılan Atıflar.....................................................................................................................................................................................................................................
6. AB MEVZUATI ÇEVİRİLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN YAZIM KURALLARI....................................................
6.1. Yazım Kuralları.................................................................................................................................................................................................................................................................
6.2. Sıkça Kullanılan Kısaltmalar.......................................................................................................................................................................................................................................
7. AB HUKUKİ TASARRUFLARINDA SIKÇA RASTLANAN İFADELER....................................................................................
8. SONUÇ..................................................................................................................................................................................................
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 1. AB Tasarruflarına ilişkin Genel İfadeler ve Karşılıkları....................................................................................................................................................
Tablo 2. AB Tasarruflarının Tü rleri ve .Karşılıkları..............................................................................................................................................................................
Tablo 3. AB Tasarruflarının Başlıklarında Kullanılan Kısaltmalar ve Karşılıkları...................................................................................................................
Tablo 4. AB Tasarruflarında Başlık Ö rnekleri ve Karşılıkları...........................................................................................................................................................
Tablo 5. Tasarrufu kabul eden Kurum Ö rnekleri ve Karşılıkları.....................................................................................................................................................
Tablo 6. Referanslar Bö lü mü nde Sıkça Atıfta Bulunulan Antlaşmalar ve Karşılıkları............................................................................................................
Tablo 7. Referans Bö lü mü Ö rnekleri ve Karşılıkları.............................................................................................................................................................................
Tablo 8. Gerekçeler Bö lü mü Ö rnekleri ve Karşılıkları.........................................................................................................................................................................
Tablo 9. Gerekçelerin Maddeler Bö lü mü ne Bağ lanmasına İlişkin Ö rnekler ve Karşılıkları................................................................................................
Tablo 10. Yasalaşma Şartları Ö rnekleri ve Karşılıkları.......................................................................................................................................................................
Tablo 11. Kapanış İfadeleri Bö lü mü Ö rnekleri ve Karşılıkları.........................................................................................................................................................
Tablo 12. Korelasyon Tablosu İçerik Ö rnekleri ve Karşılıkları.......................................................................................................................................................
Tablo 13. Madde, Kısım, Başlık, Bö lü m, Kesim Sınıflandırmaları...................................................................................................................................................
Tablo 14. Sık Kullanılan Kısaltmalar ve Karşılıkları.............................................................................................................................................................................
Tablo 15. Tasarruflar Ü zerinde Hukuki Etki Doğ uran İşlemlere İlişkin İfadeler ve Karşılıkları......................................................................................
Tablo 16. AB Tasarrufları Ü zerinde Değ işiklik Yapan Hü kü m ve İfadeler ve Karşılıkları...................................................................................................
Tablo 17. AB Tasarruflarının Sü re Uzatımlarına İlişkin İfade ve Karşılığ ı.................................................................................................................................
Tablo 18. AB Tasarruflarının Yü rü rlü kten Kaldırılmasına İlişkin İfade ve Karşılığ ı..............................................................................................................
Tablo 19. AB Tasarruflarının Geçerlilik Sü relerinin Başlangıçlarına İlişkin İfadeler ve Karşılıkları..............................................................................
Tablo 20. AB Tasarruflarının Geçerlilik Sü relerinin Sona Ermesine İlişkin İfadeler ve Karşılıkları...............................................................................
Tablo 21. AB Tasarruflarında Yer Alan Bazı Ö zel İfadeler ve Karşılıkları..................................................................................................................................
Tablo 22. AB Dü zenlemelerinde Karıştırılan İfadeler ve Karşılıkları...........................................................................................................................................
1. SUNUŞ
Avrupa Birliğ i’ne (AB) katılım mü zakerelerini sü rdü ren Tü rkiye, AB mü ktesebatına uyum çalışmalarının yanı sıra sö z konusu
mü ktesebatın Tü rkçeye çevrilmesi çalışmalarını da yü rü tmektedir. AB’ye ü yelik sü recinde olan tü m aday ü lkeler, katılımdan uygun bir
zaman ö nce AB mü ktesebatını kendi diline çevirmek ve katılımla birlikte AB kurumlarının gerektiğ i gibi işlemesi için ihtiyaç duyulan
yeterli sayıda çevirmeni yetiştirmekle yü kü mlü dü r. Bu yü kü mlü lü ğ ü n yerine getirilebilmesi amacıyla, T.C. Dışişleri Bakanlığ ı Avrupa
Birliğ i Başkanlığ ı bü nyesinde faaliyet gö steren AB Hukuku ve Çeviri Daire Başkanlığ ı (Avrupa Birliğ i Bakanlığ ı bü nyesinde 2009’da
Çeviri Eşgü dü m Başkanlığ ı adıyla kurulmuştur), AB mü ktesebatının bir strateji dâ hilinde Tü rkçeye çevrilmesi için gerekli çalışmaları
ilgili kurum ve kuruluşlarımızla birlikte yü rü tmektedir.
AB mü ktesebatı; birincil mevzuat (kurucu antlaşmalar), ikincil mevzuat (tü zü k, direktif, karar, tavsiye ve gö rü şler) ve Avrupa Birliğ i
Adalet Divanı (ABAD) kararlarının yanı sıra uluslararası anlaşmalar, ilke kararları, bildirimler gibi dü zenlemelerden oluşmaktadır.
AB mü ktesebatının çevrilmesi sü recinde, metinler arasında tutarlılığ ın sağ lanması ve yaygın kalıp ifadelerin bu alanda çeviri yapan
tü m çevirmenler tarafından yeknesak olarak kullanılması kaliteli, akıcı ve anlaşılır çevirilerin ortaya çıkması bakımından bü yü k ö nem
arz etmektedir. Bu kapsamda, “AB Mevzuatının Tü rkçeye Çevrilmesinde Kullanılacak Çevirmen El Kitabı” ilk kez AB Genel Sekreterliğ i
tarafından 2009 yılında yayımlamıştır. Daha sonra kurulan AB Bakanlığ ı bü nyesinde yer alan Çeviri Eşgü dü m Başkanlığ ı 2010 yılında,
sö z konusu El Kitabı’nı gö zden geçirmiş ve AB Konseyi tarafından yayımlanan “Manual of Precedents for Acts Established within the
Council of the European Union” (AB Konseyi Bü nyesinde Çıkarılan Tasarruf Ö rneklerine ilişkin Kılavuz) ile Avrupa Komisyonu Yazılı
Çeviri Genel Mü dü rlü ğ ü tarafından yayımlanan “English Style Guide”ı (İngilizce Biçem Kılavuzu) esas alarak “Avrupa Birliğ i’nin Bazı
Hukuki Dü zenlemelerinin Tü rkçeye Çevrilmesinde Kullanılacak Rehber”i çıkarmıştır. AB kurumları tarafından çıkarılan tasarrufların
çevirisinde kullanılacak terminoloji, uyulacak dilbilgisi kuralları ve şekilsel ö zellikler ile ö rnek çeviri kalıplarına yer verilen Rehber,
2016'da; alınan geri bildirimler, edinilen tecrü be ve AB tarafından yapılan yeni dü zenlemeler çerçevesinde gü ncellenerek “AB
Mevzuatı Çeviri Rehberi” adını almış ve çeşitli AB tasarruflarının tü rleri, numaralandırılmaları, sayı kodları gibi çeviri sırasında
faydalanılacak ayrıntılı bilgilerin yer aldığ ı “Ekler Kitapçığ ı” da Rehber'in devamı niteliğ inde sunulmuştur.
Rehber’in Almanca ve Fransızca versiyonlarının oluşturulmasına ihtiyaç duyulması ü zerine Rehber de gü ncellenmiştir.
Rehber, Başkanlığ ımız ve ilgili paydaşlar tarafından kullanıldıkça geliştirilmeye açık bir yaklaşımla hazırlanmıştır. Rehber’den
yararlanan tarafların ö nerilerini ceb@ab.gov.tr adresine bildirmeleri durumunda, bu ö neriler Başkanlığ ımızca değ erlendirilecek ve
Rehber ihtiyaçlar doğ rultusunda geliştirilecektir.
AB mevzuatı çevirisi ve çevirilerin revizyonu sü recinde esas alınması amacıyla hazırlanan Rehber’in gü ncellenmiş yeni baskısının,
başta kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve çeviri piyasasında yer alan tü m paydaşların yararlanabileceğ i bir kaynak
olmasını diliyoruz…
AB Hukuku ve Çeviri Dairesi Başkanlığ ı
2. AB TASARRUFLARININ ÇEVİRİSİNDE ESAS ALINACAK BİÇİMSEL ÖZELLİKLER
Genel olarak, kaynak metnin yazım ve biçimsel ö zellikleri (koyu ve italik harf, tablo, şekil, çizelge, başlık şekli, sayfa dü zeni, vb.)
korunmalıdır. Kaynak metnin çift sü tü nlu yapıda olduğ u durumlarda hedef metin sütunsuz yapıda olmalıdır. Bununla birlikte dikkat
edilmesi gereken hususlar şunlardır:
Belge türü: Çeviri, çeşitli formatlardan dö nü ştü rü lmü ş metin ü zerine değ il, yeni bir “Word” belgesi olarak hazırlanmalıdır.
Yazı tipi ve puntosu: “Times New Roman” yazı tipi ve 12 puntonun kullanılması gerekmektedir.
Paragraf: Paragraf başında satır başı bırakılmaz. Paragraflar arasında “tek satır” aralığ ı bırakılır. Metin her iki tarafa yaslanır.
Dosya adlandırması: Çeviri metni, bu Rehber’in İngilizce versiyonu ile birlikte sunulan Ekler Kitapçığ ı’nda yer alan sayı, harf kodları
ve hedef dil kodu (TR veya DE) kullanılarak kaydedilir. (Ö rnek: 31997L0311_TR)
İmla ve Dilbilgisi: Çeviri, Tü rk Dil Kurumu (TDK) tarafından hazırlanan Yazım Kılavuzu ve Tü rkçe Sö zlü k esas alınarak dilbilgisi
kurallarına gö re ve bu Rehber’in ilerleyen bö lü mlerinde dikkat çekilen kurallara uygun olarak, yaşayan Tü rkçe kullanılarak yapılır.
Yazım ve Anlatım: Çeviri, kaynak metne sadık kalınarak cü mleler bö lü nmeden, açık, net, kolay anlaşılır ve okuyucunun aklında
herhangi bir tereddü t bırakmayacak şekilde kaleme alınmalıdır.
3. AB TASARRUFLARI
AB tasarrufları kurucu antlaşmalar, katılım antlaşmaları ve antlaşmalara ekli protokollerden oluşan birincil mevzuat ve tü zü kler,
direktifler, kararlar gibi ikincil mevzuattan oluşmaktadır. Bu kapsamda yer alan tü zü kler hukuken bağ layıcı nitelikte olup tü m ü ye
devletlerde doğ rudan uygulanırken direktifler ulusal hukuka uygun bir biçimde aktarılır. Kararlar ise atıfta bulunduğ u merciler
bakımından bağ layıcılık taşımaktadır. Diğ er taraftan, tavsiye ve gö rü şlerin herhangi bir bağ layıcı niteliğ i bulunmamaktadır. Ayrıca
yasama dışı tasarruflar kapsamında yer alan yetki devrine dayanan tasarruflar, yasama tasarruflarına ilavede bulunmak veya
değ işiklik yapmak amacıyla çıkarılmakta, uygulama tasarrufları ise sö z konusu yasama tasarrufunun tü m ü ye devletlerde yeknesak
uygulanmasına yö nelik ayrıntıları dü zenlemektedir. AB mevzuatı çevirilerinde bu hususların gö z ö nü nde bulundurulması ö nem
taşımaktadır.
AB mü ktesebatı kapsamında sıkça kullanılan ifadeler ile Tü rkçe karşılıkları aşağ ıda verilmektedir.
Bir AB mevzuatı; başlık, giriş (referanslar ve gerekçeler), yasalaşma şartları (maddeler), kapanış ifadeleri (zorunlu ifadeler ile imza
yeri ve imzacı taraflar) ile varsa eklerden oluşmaktadır. Bu başlık altında ilk olarak, bir AB tasarrufuna ilişkin genel şablon verilecek ve
ardından da, bir tasarrufun bö lü mleri ayrıntılı olarak ele alınacaktır (ayrıntılı mevzuat şablonları için bkz. İngilizce versiyon ile birlikte
sunulan Ekler Kitapçığ ı, Ek IV).
4.3. Giriş
Giriş bö lü mü (Prä ambel) referanslar ve gerekçelerden oluşmaktadır. Tasarrufu kabul eden kurumlar/organlar ile bağ lama ifadesi de
giriş bö lü mü nü n bir parçasıdır. Bunların ö rnekleri, karşılıklarıyla birlikte aşağ ıda verilmektedir
DAS EUROPÄ ISCHE PARLAMENT UND DER RAT DER AVRUPA PARLAMENTOSU VE AVRUPA BİRLİĞ İ KONSEYİ;
EUROPÄ ISCHEN UNION —
DER RAT DER EUROPÄ ISCHEN UNION UND DIE IM RAT KONSEY BÜ NYESİNDE TOPLANAN AVRUPA BİRLİĞ İ
VEREINIGTEN VERTRETER DER REGIERUNGEN DER KONSEYİ VE AVRUPA BİRLİĞ İ Ü YE DEVLETLERİNİN
MITGLIEDSTAATEN DER EUROPÄ ISCHEN UNION — HÜ KÜ MET TEMSİLCİLERİ;
4.3.1 Referanslar
Referanslar bö lü mü nde (Bezugsvermerke), ilgili tasarrufun hukuki dayanağ ına, varsa yasama sü recinde yer alan hazırlık tasarruflarına
ve yasama usullerine yer verilir.
Referanslarda yer alan her cü mlecik, bü yü k harfle başlar ve virgü lle bitirilir.
Nach Zuleitung des Entwurfs des Gesetzgebungsakts an die Taslak yasama tasarrufunun ulusal parlamentolara
nationalen Parlamente, gö nderilmesini mü teakip,
Gestü tzt auf den gemeinsamen Vorschlag des Hohen Birlik Dışişleri ve Gü venlik Politikası Yü ksek Temsilcisinin ve
Vertreters der Union fü r Außen- und Sicherheitspolitik und Avrupa Komisyonunun ortak ö nerisini gö z ö nü nde tutarak,
der Europä ischen Kommission,
Yasama Usulü
Nach Anhö rung ... … danıştıktan sonra,
Gemä ß dem Verfahren des Artikels 251 des Vertrags, ( … tarihinde Uzlaşma Komitesi tarafından onaylanan ortak
(aufgrund des vom Vermittlungsausschuss am ... gebilligten metin doğ rultusunda) Antlaşma’nın 251. maddesinde
gemeinsamen Entwurfs) belirtilen usul uyarınca hareket ederek,
Gemä ß dem ordentlichen Gesetzgebungsverfahren, ( … tarihinde Uzlaşma Komitesi tarafından onaylanan ortak
(aufgrund des vom Vermittlungsausschuss am ... gebilligten metin doğ rultusunda) olağ an yasama usulü uyarınca hareket
gemeinsamen Entwurfs) ederek,
Gemä ß einem besonderen Gesetzgebungsverfahren, Ö zel yasama usulü uyarınca hareket ederek,
Mit Zustimmung/in Abstimmung des Prä sidenten der Avrupa Komisyonu Başkanı ile mutabık kalarak,
Europä ischen Kommission
Almanca Türkçe
In Abstimmung/mit Zustimmung… mit der Europä ischen Avrupa Komisyonu ile mutabık kalarak,
Kommission,
Zur Genehmigung ... …onaylayarak,
Unter Berü cksichtigung der Tatsache, dass ... …kaydederek,
In Kentniss nehmend… ...kayda alarak
In dem Wunsch … …arzusuyla,
In Anerkennung dessen, dass… …farkında olarak,
Unter Hinweis darauf, dass… …hatırlayarak,
Eingedenk … …bilincinde olarak,
Nach Prü fung … …inceleyerek,
In Erwä gung ... …gö z ö nü nde bulundurarak,
In Anbetracht … …dikkat ederek,
In der Ü berzeugung, dass … …inanarak / inancında olarak,
Eingedenk dessen, … …akılda tutarak,
Angesichts … …ışığ ında,
Wobei davon ausgegangen wird, dass ... …anlayışıyla,
Hinweisend… betreffend... …atıfta bulunarak,
Wü nschend … …istekli olarak,
Unter Hinweis darauf, dass …belirterek,
Ausdrü ckend … …ifade ederek,
Entschlossen … …kararlı olarak,
In Anbetracht … …dikkate alarak,
Unter nachdrü cklichem Hinweis darauf, dass …vurgulayarak,
Erinnernd … …hatırlatarak,
Unter Bekrä ftigung … …teyit ederek,
In Bekrä ftigung ..., in erneuter Hinweisung … , …tekrarlayarak,
In Wü rdigung … , …memnuniyetle karşılayarak,
4.3.2 Gerekçeler
Gerekçeler bö lü mü nde (Erwä gungsgrü nde), temel hü kü mlerin gerekçelendirilmesi yapılmakta, bir başka deyişle tasarrufun
hazırlanmasını gerektiren nedenler açıkça belirtilmektedir. Gerekçeler genel olarak iki formatta hazırlanır. Her iki format da aşağ ıda
gö sterilmiştir:
Gerekçe kısmında yer alan cü mleler, Almanca metinde olduğ u gibi parantez içinde verilen sayılarla
numaralandırılır.
“In der Erwägung, dass...”ifadesinin her bir gerekçe cü mlesinin başında ayrı ayrı yer aldığ ı durumlarda bu ifade ile
başlayan her cü mle Tü rkçede “… dığından” şeklinde ve noktalı virgü lle, son cü mle ise virgü lle bitirilir. Her bir
gerekçe cü mlesi bü yü k harfle başlar.
“In Erwägung, dass...” ifadesi sadece başlangıçta yer alır ve bir veya birden fazla tam cü mleden oluşan gerekçeler
bunun altında sıralanır: Bu durumda, gerekçe kısmına “Aşağıdaki gerekçelerle: …” şeklinde başlanır ve gerekçeler
tam cü mleler halinde ifade edilir. Her bir gerekçe cü mlesi bü yü k harfle başlar ve nokta ile bitirilir. Son cü mle ise yine
virgü lle bitirilir.
Bazı tasarruflarda gerekçeler farklı bir yapıdadır. Ö zellikle, “unter Hinweis darauf, …” (… hatırlayarak), “in dem
Wunsch ... zu…” (… arzusuyla) ve “in Erwä gung ...” (… dikkate alarak) gibi farklı yapılar kullanılır. (Bkz. İngilizce
versiyon ile birlikte sunulan Ekler Kitapçığ ı Bö lü m 1.3.4)
Gerekçeler bö lü mü nde karşılaşılan ifade ö rnekleri ve karşılıkları aşağ ıda verilmektedir.
Almanca Türkçe
İstisna: Bazı tasarruflarda, ö rneğ in anti-damping ile ilgili tü zü klerde gerekçelerin daha karmaşık olması nedeniyle,
gerekçeler farklı başlıklar altında toplanmış ve A, B, C şeklinde sınıflandırılmış olabilir. Bu şekilde sınıflandırma yapılmış
olduğ u durumlarda da, yukarıda ilgili paragraflarda açıklanan usû l uygulanır.
Son gerekçeden sonra yer alan ve gerekçeler bö lü mü nü maddeler bö lü mü ne bağ layan ifadeler aşağ ıda verilmektedir:
1
Bu ifadeler sadece gerekçeler bö lü mü nü maddeler bö lü mü ne bağ layan cü mlede “işbu” olarak çevrilir. Metnin diğ er kısımlarında “bu …” ifadesi ile karşılanır.
2
Tam cü mlenin takip etmesi durumunda cü mle yapısı korunarak çeviri yapılır.
4.4. Yasalaşma Şartları (Maddeler)
Maddeler bö lü mü nde kullanılan geniş zaman ifadeleri “-mekte/-makta” ile değ il “-er/-ir” ile karşılanır.
Die zentralen Meldestellen ergreifen alle MİB’ler, gü venlik tedbirleri de dâ hil olmak ü zere,
erforderlichen Maßnahmen, einschließlich gerekli tü m tedbirleri alır.
Sicherheitsvorkehrungen
(Yanlış) MİB’ler, gü venlik tedbirleri de dâ hil olmak
ü zere, gerekli tü m tedbirleri almaktadır.
Bu bö lü mde (Verfü gendem Teil) karşılaşılan ifade ö rnekleri ve karşılıkları aşağ ıda verilmektedir.
Geltungsbereich/Anwendungsbereich Kapsam
Almanca Türkçe
Almanca Türkçe
Begriffsbestimmungen Tanımlar
Fü r die Zwecke dieser Verordnung: Bu Tü zü k’ü n amaçları doğ rultusunda,
(a) „ …“ bezeichnet … (a)“…” …dır.
(b) „ …“ bezeichnet … (b)“…” …dır.
Fü r die Zwecke dieser Verordnung gelten folgende Bu Tü zü k’ü n amaçları doğ rultusunda, aşağ ıdaki tanımlar
Begriffsbestimmungen: uygulanır:
(c) „ …“ bezeichnet … (c)“…” … dır.
(d) „ …“ bezeichnet … (d)“…” …dır.
Die Mitgliedstaaten erlassen die erforderlichen Rechts- und Ü ye Devletler, bu Direktif’e uyum sağ lamak için, … tarihinden
Verwaltungsvorschriften (ergreifen die erforderlichen ö nce, (… tarihinden itibaren uygulanmak ü zere), (yü rü rlü ğ e
Maßnahmen), um dieser Richtlinie binnen… (gü ltig ab…)nach giriş tarihinden/kabulü nden/bildiriminden itibaren … sü re
(ihrer Bekanntgabe) (Annahme) nachzukommen. Sie setzen içinde) gerekli kanun, ikincil dü zenleme ve idari kuralları
die Kommission unverzü glich davon in Kenntnis. yü rü rlü ğ e koyarlar (gerekli tedbirleri alırlar). Ü ye Devletler
Komisyonu durumdan gecikmeksizin haberdar ederler.
Wenn die Mitgliedstaaten diese Vorschriften erlassen, Ü ye Devletler, sö z konusu tedbirleri kabul ettiklerinde,
nehmen sie in den Vorschriften selbst oder durch einen tedbirlerde bu Direktif’e atıf yapılır veya bu tedbirler resmi
Hinweis bei der amtlichen Verö ffentlichung auf diese olarak yayımlanırken bu yö nde bir atfa yer verilir. Ü ye
Richtlinie Bezug. Die Mitgliedstaaten regeln die Einzelheiten Devletler sö z konusu atfın nasıl yapılacağ ını belirlerler. (Bu
der Bezugnahme. (Die Einzelheiten der Bezugnahme werden atfın hangi yö ntemle yapılacağ ı Ü ye Devletler tarafından
von den Mitgliedstaaten geregelt.) belirlenir.)
Bezugnahmen auf die Richtlinie mit Nr… gelten als
Bezugnahmen auf die vorliegende Richtlinie. … sayılı Direktif’e yapılan atıflar bu Direktif’e yapılmış gibi
Die Mitgliedstaaten teilen der Kommission den Wortlaut der yorumlanır.
(wesentlichen) innerstaatlichen Rechtsvorschriften mit, die Ü ye Devletler, bu Direktif’in dü zenlediğ i alanda kabul ettikleri
sie auf dem unter diese Richtlinie fallenden Gebiet erlassen. ulusal mevzuatın (temel) hü kü mlerinin metnini Komisyona
(Die Kommission teilt diese Vorschriften den anderen iletirler. (Komisyon diğ er Ü ye Devletleri durumdan haberdar
Mitgliedstaaten mit.) eder.)
Adressaten Muhataplar
Diese Richtlinie ist gemä ß den Verträ gen an die Bu Direktif’in muhatabı, Antlaşmalar uyarınca Ü ye
Mitgliedstaaten gerichtet. Devletlerdir.
Almanca Türkçe
Inkrafttreten3 Yürürlük
Diese Verordnung tritt am ... in Kraft. Bu Tü zü k …tarihinde yü rü rlü ğ e girer.
Diese Verordnung tritt am (…) Tag nach ihrer Verö ffentlichung Bu Tü zü k, Avrupa Birliğ i Resmi Gazetesi’nde yayımlandığ ı
/am Tag ihrer Verö ffentlichung im Amtsblatt der gü n / yayımlanma tarihini takip eden (...) gü n yü rü rlü ğ e girer.
Europä ischen Union in Kraft.
Diese Verordnung gilt vom… bis zum… Bu Tü zü k …tarihinden …tarihine kadar uygulanır.
Die Geltungsdauer dieser Verordnung … endet am… Bu Tü zü k’ü n uygulanma sü resi… tarihinde sona erer.
Sie wenden diese Vorschriften (spä testens) ab...an. Ü ye Devletler, bu hü kü mleri (en geç) … tarihinden itibaren
uygularlar.
Nach Inkrafttreten dieser Richtlinie stellen die Mitgliedstaaten Ü ye Devletler, bu Direktif yü rü rlü ğ e girer girmez, Direktif’in
sicher, dass die Kommission von allen Entwü rfen fü r Rechts dü zenlediğ i alanda kabul etmeyi ö ngö rdü kleri taslak kanun,
und Verwaltungsvorschriften, die sie auf dem unter diese ikincil dü zenleme ve idari kurallar hakkında, bunlara ilişkin
Richtlinie fallenden Gebiet erlassen wollen, so rechtzeitig in gö rü şlerini sunmasına imkâ n verecek bir sü re içinde
Kenntnis gesetzt wird, dass sie dazu Stellung nehmen kann. Komisyonun bilgilendirilmesini temin ederler.
Dieser Richtlinie wird am Tag seiner Bekanntgabe wirksam. Bu Direktif, bildiriminin yapıldığ ı gü n geçerlilik kazanır.
Bu bö lü mde yer alan imzacı tarafın adı ve soyadı kaynak metindeki yazım şekli esas alınarak dü zenlenir.
Diese Verordnung ist gemä ß dem Vertrag zur Grü ndung der Bu Tü zü k, Avrupa Topluluğ u’nu Kuran Antlaşma uyarınca
Europä ischen Gemeinschaft in allen ihren Teilen verbindlich bü tü n unsurlarıyla bağ layıcıdır ve tü m Ü ye Devletlerde
und gilt unmittelbar in jedem Mitgliedstaat. doğ rudan uygulanır.
Diese Verordnung ist gemä ß den Verträ gen in allen ihren Bu Tü zü k, Antlaşmalar uyarınca bü tü n unsurlarıyla
Teilen verbindlich und gilt unmittelbar in jedem Mitgliedstaat. bağ layıcıdır ve tü m Ü ye Devletlerde doğ rudan uygulanır.
Dieser Beschluss wird gemä ß den Verträ gen angewandt. Bu Karar, Antlaşmalar uyarınca uygulanır.
Diese Verordnung stellt eine Weiterentwicklung von Bu Tü zü k, … uyarınca, Birleşik Krallık’ın dahil olmadığ ı
Bestimmungen des Schengen-Besitzstands dar, an denen sich Schengen mü ktesebatı hü kü mlerini geliştirir.
das Vereinigte Kö nigreic gemä ß dem... nicht beteiligt.
... beteiligt sich daher nicht an der Annahme dieser Bu sebeple, … bu Tü zü k’ü n kabulü nde yer almaz ve bu
Verordnung und ist weder durch diese Verordnung gebunden Tü zü k… için bağ layıcı olmayıp, … Tü zü k’ü n uygulanmasına
Almanca Türkçe
noch zu ihrer Anwendung verpflichtet. tâ bi değ ildir.
İmza Yeri ve İmzacı Taraflar
Geschehen zu …, am ... … ’de, … tarihinde dü zenlenmiştir.
Ek bö lü mü nde (Anhä nge) genel olarak listeler ya da tablolar bulunur. Ek bö lü mü ; kısım, madde, paragraf ya da farklı şekillerde
kaleme alınmış olabilir. Bu bö lü m için belirli bir biçim, ü slup ve numaralandırma şablonu bulunmamakta, kaynak metnin formatı
çeviride esas alınmaktadır.
İstisna: Ek bö lü mü ndeki korelasyon tablolarında yer alan madde atıflarında, ana metin için benimsenen madde yazım şekilleri
dikkate alınmaksızın kaynak metin formatı korunur.
Dipnotlarda (Fußnote) genelde, bahsi geçen tasarrufun yayımlandığ ı Avrupa Birliğ i Resmi Gazetesi’nin sayısına atıfta bulunulur.
Dipnotlarda yazım stili olarak “times new roman” “8 punto” tercih edilir.
Dipnotlar, kaynak metne bakılmaksızın sıralı olarak ve rakamla (1,2,3,4,5…) ifade edilir.
Dipnot kullanımında, dipnotun kaynak belgedeki yeri esas alınarak Tü rkçedeki sö z dizimine uygun işaretleme
yapılır.
Nach Stellungnahme des Europä ischen Wirtschafts- Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi gö rü şü nü 1
und Sozialausschusses, 1 dikkate alarak,
Gemä ß dem ordentlichen Gesetzgebungsverfahren2, Olağ an yasama usulü 2 uyarınca hareket ederek,
5. AB TASARRUFLARINDA ATIFLAR
Atıflar bö lü mü nde esas alınacak “Maddeler Bö lü mü nde Yer Alan Kısım, Başlık, Bö lü m, Kesim Sınıflandırmaları” tablosu aşağ ıda
verilmektedir:
Tablo 13. Madde, Kısım, Başlık, Bö lü m, Kesim Sınıflandırmaları
4
Başlıklarda kullanılacak formattır
5
Gö vde metinlerde ve cü mle içinde kullanılacak formattır.
6
Bazı tasarruflar tek maddeden oluştuğ undan madde başlığ ı numaralandırılmayıp sadece “Einziger Artikel” ifadesi kullanılır.
7
“Gedankenstrich” karşılığ ı da kullanılabilmektedir.
8
Belirli bir madde altında yer alan paragraflar harf ya da sayı ile sıralanmamışsa kullanılacak formattır
Bu doğ rultuda aşağ ıdaki yazım biçimleri uygulanır:
Absatz(a) des Artikels 5 5. maddenin (a) paragrafı (Yanlış) madde 5’in paragraf (a)’sı
Anhang 1 der Richtlinie Bu Direktif’in 1. Eki (Yanlış) Bu Direktif’in Ek 1’i
… wie im Kapitel A erwä hnt A Bö lü mü nde belirtildiğ i ü zere (Yanlış) Bö lü m A’da belirtildiğ i ü zere
Tü zü k, karar, direktif, tutum, gö rü ş ve ö neri gibi AB tasarruflarına yapılan atıflarda tarih ve sayıları içeren tam
başlıklarda (ve daha sonra metin içersinde bu başlıklara yapılan atıflarda), tasarrufun adı bü yü k harfle başlar.
Genel ifadelerde veya bu tasarruflara yapılan genel atıflarda kü çü k harf kullanılır.
… und im Standpunkt des Europä ischen Parlaments …ve 24 Ekim 2006 tarihli Avrupa Parlamentosu
vom 28. September 2011. Tutumu’nda...
Falls der Rat den Standpunkt des Europä ischen Konseyin Avrupa Parlamentosu tutumunu
Parlaments verabschiedet… onaylaması halinde…
5.2. Maddelere Yapılan Atıflar
Alt bö lü mlemelere yer verilmeden aynı cinsten birden fazla sınıflandırmaya atıf yapılıyorsa aşağıdaki
uygulamalar kullanılır.
Artikel 1 bis 9 (Artikel 1 bis 4 und Artikel 9) 1 ila 9. maddeler (1 ila 4. maddeler ve 9. madde)
Atıflarda “madde” ifadesi, ilgili maddeyi veya alt bö lü mlerini ifade eden harf veya sayıların ardından kü çü k
harfle başlar.
Rakama bitişik yazılan, kü çü k harfle ifade edilen ve parantez içerisinde olmayan atıflarda, maddenin alt
bö lü mü ne değ il, yeni bir maddeye atıfta bulunulduğ una dikkat edilmelidir.
Artikel 20a der Verordnung (EG) Nr. 174/1999 (AT) 174/1999 sayılı Komisyon Tü zü ğ ü ’nü n 20a
der Kommission … maddesi…
5.3. Eklere Yapılan Atıflar
Mevzuatın eklerine atıf yapılırken “Ek” ifadesi sonda yer alır ve gelen ek, kesme işareti ile ayrılmaz.
Avrupa Birliğ i Resmi Gazetesi’ne (Official Journal of the European Union) atıf yapılırken kullanılan “OJ”
ifadesi için:
(a ) 1 Şubat 2003 tarihi ö ncesi mevzuatta “ATRG”; (b) 1 Şubat 2003 tarihden sonraki mevzuatta “ABRG”
kısaltmaları kullanılır.
ABI. Nr. L 293 vom 16. 11. 1996, S. 1. ATRG L 293, 16.11.1996, s.1.
ABI. Nr. L 10 vom 15.1.2009, S. 10. ABRG L 10, 15.1.2009, s.10
5.5. AB Zirvelerine Yapılan Atıflar
- vom Europä ischen Rat 1995 in Madrid bestä tigt ... -1995 Madrid Zirvesinde onaylanan…
- auf der Tagung des Europä ischen Rates vom 27. Juni - 27 Haziran 1992 tarihinde dü zenlenen Lizbon
1992 in Lissabon Zirvesi
- Amsterdam Europä ischer Rat vom 16. bis 18. Juni - 16 ila 18 Haziran 1997 tarihlerinde
1997 dü zenlenen Amsterdam Zirvesi
-Europä ischen Rates von Sevilla vom 21. und 22. Juni - 21 ve 22 Haziran 2002 tarihli Seville Zirvesi
2002
- Europä ischen Rat am 16./17. Dezember - 16/17 Aralık 2004 tarihli AB Zirvesi
6. AB MEVZUATI ÇEVİRİLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BAŞLICA YAZIM KURALLARI
"Birlik" kelimesi tek kullanıldığ ında "Avrupa Birliğ i"ne atıf yapılıyorsa, ilk harf bü yü k kullanılarak (Birlik'in)
kesme işareti ile ayrılmalıdır. Genel olarak ifade edilen "birlik" kullanımına dikkat edilmeli, bu durumda
kelimenin ilk harfi kü çü k yazılarak kesme işareti kullanılmamalıdır.
Der Schutz der finanziellen Interessen der Birlik'in mali çıkarlarının korunması.
Union.
Entschlossen, den Prozess der Schaffung einer Avrupa halkları arasında giderek daha yakın
immer engeren Union der Vö lker Europas, bir birlik yaratma sü recini devam ettirmeye
weiterzufü hren kararlı olarak,
Avrupa Birliğ i’nin para birimi olan “euro”, Tü rkçeye uyarlanmadan kü çü k harflerle yazılır ve gelen ekler kesme işareti ile
ayrılmaz.
ISO kodu olan “EUR”, “euro” olarak ifade edilmemeli, kısaltma korunmalıdır.
… Schutz des Euro vor … euronun sahteciliğ e karşı (Yanlış)… avronun sahteciliğ e
Fä lschung… korunması … karşı korunması …
12.01.2010
12/01/2010
12 Ocak 2010
Tekillik-çoğ ulluk uyumunda ö zne "cansız varlık" ise cü mlelerde yü klem genellikle tekildir. Buna istisna
olarak, “Ü ye Devletler” ifadesi ö zne olarak kullanıldığ ında, her bir devlete tek başına atıf yapılmak istenildiğ i
için bu ifadenin yü klemi çoğ ul olur.
Ü ye Devletler, bu belgeleri
Komisyona iletirler.
Dö rt veya daha çok basamaklı sayılar sondan sayılmak ü zere ü çlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına
nokta konur.
326.197
Sıra sayıları rakamla gö sterilir, rakamdan sonra nokta konulur (-ıncı, -inci vb.) ekler kullanılmaz.
“Ü ye Devletler” ifadesi ile tü zel kişiliğ i bulunan ve uluslararası antlaşmalara taraf olan AB Ü ye
Devletleri tek tek kast edildiğ inden, bu ifadenin ilk harfleri Tü rkçe metin içersinde bü yü k yazılır
Dies ermö glicht den Mitgliedstaaten… Bu, Ü ye Devletlere …. imkâ nını tanır.
Kaynak metinde tek tırnak kullanılsa bile TDK kuralları uyarınca, hedef metinde bu çift tırnağ a
dö nü ştü rü lmelidir. Sadece çift tırnak içindeki kullanımlarda tek tırnağ ın tercih edilmesi
gerekmektedir.
Kısaltmalar için Tü rk Dil Kurumu tarafından hazırlanan Yazım Kılavuzu’nda yer alan karşılıklar kullanılmalıdır. Tasarruflarda sıkça
karşılaşılan kısaltmalar ve karşılıkları aşağ ıdaki tabloda verilmektedir:
Metin içerisinde yer alan kısaltmaların, Tü rkçede yerleşik kullanımları yoksa orijinal kısaltma tercih edilir.
EWG AET
OECD OECD
Bü yü k harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır. Ancak
kısaltma bir kelime gibi okunabiliyorsa, eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır.
THY’de NATO’dan
AET’nin UNESCO’ya
Noktayla biten kısaltmalarda, kesme işareti kullanılmaz; ekler kelimenin oknuşuna gö re getirilir.
“Numara” kelimesinin kısaltması da bir kelime gibi okunabildiğ inden ekler okunuşa gö re getirilir.
AEUV ABİA
EUV ABA
MS ÜD
7. AB TASARRUFLARINDA SIKÇA RASTLANAN İFADELER
AB hukuki tasarrufları ü zerinde, farklı hukuki etki doğ uran işlemler de yapılabilmektedir. Bu ifadelerin Tü rkçe karşılıkları aşağ ıdaki
tablolarda verilmektedir.
Tablo 15. Tasarruflar Ü zerinde Hukuki Etki Doğ uran İşlemlere İlişkin İfadeler ve Karşılıkları
Almanca Türkçe
Ä nderung değ işiklik
Fristverlä ngerung sü renin uzatılması
Aufhebung yü rü rlü kten kaldırma
Kodifikation kodifikasyon
Neuverordnung yeniden dü zenleme
Ersetzung … yerine … getirme
Einfü gung dercetme
Anfü gung ilave
Streichung/Lö schung çıkarma
Korrektur dü zeltme
Konsolidierung konsolidasyon
Tablo 16. AB Tasarrufları Ü zerinde Değ işiklik Yapan Hü kü m ve İfadeler ve Karşılıkları
Almanca Türkçe
„ …“ wird nach „ …“ eingefü gt. “… ”’den sonra gelmek ü zere “… ” dercedilmiştir.9
„ …“ wird nach „ …“ hinzugefü gt. “… ”’den sonra gelmek ü zere “… ” ilave edilmiştir.
„ …“ wird gestrichen/gelö scht. “… ” metinden çıkarılmıştır.
… zuletzt geä ndert durch… En son … ile ü zerinde değ işiklik yapılan … .
… geä ndert durch… … ile ü zerinde değ işiklik yapılan …
… ist mehrfach und in wesentlichen Punkten geä ndert … ü zerinde bir kaç kez ö nemli değ işiklik yapılmıştır.
worden.
… durch ... aufgehoben. … ile yü rü rlü kten kaldırılan …
Verordnung … wird wie folgt geä ndert: … Tü zü k aşağ ıdaki şekilde değ iştirilmiştir:
(1) im Artikel 3 Absatz 1, werden die Ausdrü cke „ …“ (1) 3. maddenin 1. paragrafındaki “… ” ifadeleri metinden
gestrichen/gelö scht. çıkarılmıştır.
(2) 4. maddenin 2. paragrafının birinci alt paragrafı
(2) Artikel 4 Absatz 2 Unterabsatz 1 erhä lt folgende yerine aşağ ıdaki alt paragraf getirilmiştir:
Fassung:
Verordnung(Beschluss usw.)… wird gemä ß nachstehenden … Tü zü k (Karar vb.), aşağ ıdaki maddeler uyarınca
Artikeln geä ndert değ iştirilmiştir:
Im Artikel 3(1) der Verordnung … erhä lt der einleitende Satz … Tü zü k’ü n 3(1) maddesinde, başlangıç cü mlesinin yerine
folgende Fassung: aşağ ıdaki cü mle getirilmiştir:
In Artikel 3(1) wird der Satz (die Aussage) „ …“ durch den 3(1) maddesinde “… ” cü mlesinin (ifadesinin) yerine …
Satz(die Aussage) „ …“ ersetzt. cü mlesi (ifadesi) getirilmiştir.
9
Almanca metinde tırnak işaretleri olduğ u zaman bu, Tü rkçe dilbilgisi kurallarına uygun olarak aynı yerde kullanılır.
Das Datum „ …“ wird durch das Datum „ …“ ersetzt. “…” tarihi yerine “…” tarihi getirilmiştir.
Der erste Satz (der Satz, der mit „ …“ anfä ngt) wird durch „ Birinci cü mlenin (“… ” ile başlayan cü mle) yerine “… ”
…“ ersetzt. cü mlesi getirilmiştir.
In der Verordnung … wird der Anhang III durch den Text der … Tü zü k’ü n III. Ekinin yerine bu Tü zü k’ü n Ekinde yer alan
vorliegenden Verordnung ersetzt. metin getirilmiştir.
Zu der Verordnung … wird der folgende Artikel eingefü gt: … Tü zü k’e aşağ ıdaki madde dercedilmiştir:
Folgender Artikel wird in (Kapitel IV, Absatz 21) eingefü gt: (IV. Bö lü mü n 21. Kesimine) aşağ ıdaki madde dercedilmiştir:
Folgender Buchstabe wird nach dem (ersten) Unterabsatz 2. paragrafın (birinci) alt paragrafına (ikinci bentten sonra /
(nach dem zweiten Buchstaben/ vor dem ersten birinci bentten ö nce gelmek ü zere) aşağ ıdaki bent
Buchstaben) des zweiten Absatzes eingefü gt: dercedilmiştir:
Dem… wird (nach dem Ausdruck „ …“) (zwischen dem “… ” terimi (“… ” teriminden sonra gelmek ü zere) / (“… ”
Ausdruck „ …“ und „ …“) „ …“ eingefü gt. terimi ve “… ” terimi arasına) dercedilmiştir.
Folgender Absatz wird dem Artikel 25 der Verordnung … … Tü zü k’ü n 25. maddesine aşağ ıdaki paragraf ilave
hinzugefü gt: edilmiştir:
Der zweite Satz des Artikels 3 wird aus der Verordnung… … Tü zü k’ü n 3. maddesinin ikinci cü mlesi metinden
gestrichen/gelö scht. çıkarılmıştır.
In Artikel 3 wird der zweite Satz gestrichen/gelö scht. 3. maddede, ikinci cü mle metinden çıkarılmıştır.
Tablo 17. AB Tasarruflarının Sü re Uzatımlarına İlişkin İfade ve Karşılığ ı
Almanca Türkçe
Die Verordnung … wird bis zum … verlä ngert. … Tü zü k’ü … tarihine kadar uzatılmıştır.
Almanca Türkçe
Bis zum… …-e kadar
...gilt bis zum Inkrafttreten des... , jedoch spä testens bis zu ... … -nın yü rü rlü ğ e girmesine kadar uygulanır ancak en geç … e
(von...bis zum...) kadar (..dan …e kadar)
… stellt eine Weiterentwicklung der Bestimmungen des … Schengen mü ktesebatı hü kü mlerini geliştirir.
Schengen-Besitzstands dar.
…tritt fü r (Deutschland) in Kraft. … (Almanya) bakımından yü rü rlü ğ e girer.
10
Bu ifadeler sadece gerekçeler bö lü mü nü maddeler bö lü mü ne bağ layan cü mlede “işbu” olarak çevrilir. Metnin diğ er kısımlarında “bu …” ifadesi ile karşılanır.
Tablo 23. AB Tasarruflarında Karıştırılan İfadeler ve Karşılıkları
İngilizce Türkçe
befristete Bestimmung geçici hü kü m
Angleichung/Annä herung der Rechtsvorschriften mevzuatın/kanunların yaklaştırılması
Konvergenz [des Handelns] (eylemlerin) uyumlaştırılması
Harmonisierung der Rechtsvorschriften mevzuatın/kanunların uyumlaştırılması
Angleichung uyumlaştırma
Anhang ek
Anlage 11 açıklayıcı ek
Beiblatt/Nachtrag zeyilname
Der Europä ische Rat AB Zirvesi
Europarat Avrupa Konseyi
Rat der Europä ischen Union Avrupa Birliğ i Konseyi
...ist zu beurteilen als... …olarak değ erlendirilir.
...ist auszulegen als... …gibi yorumlanır.
Zustimmung/Einwillung muvafakat
Beitrittsakt Katılım Senedi
Beitrittsvertrag Katılım Antlaşması
Praktische Anwendung fiilen uygulama
Rechtsanwendung hukuken uygulama
11
Metin içinde “annex” ile birlikte kullanıldığında “açıklayıcı ek” olarak çevrilir ancak tek başına kullanılması halinde yalnızca “ek” karşılığı kullanılır.
8. SONUÇ
Avrupa Birliğ i (AB) mevzuatının Tü rkçeye çevrilmesinde ve çevirilerin dilbilimsel ve hukuki revizyonu esnasında uyulması gereken
başlıca kuralları sunmak amacıyla Çeviri Eşgü dü m Başkanlığ ı tarafından hazırlanan bu Rehber, başta kamu kurum ve kuruluşları,
sivil toplum kuruluşları ve çeviri piyasası olmak ü zere, tü m paydaşların yararlanabileceğ i bir kaynaktır.
AB mü ktesebatının çevrilmesi sü recinde, çeviri metinlerinde hem dilbilimsel ve hukuki anlamda hem de biçim bakımından
yeknesaklık ve tutarlılık, çeviri kalitesi bakımından ö nem arz etmektedir. Bu Rehber, sö z konusu sü reci desteklemek ve çeviriyi
ve/veya revizyonu yapan taraflara bir el kitabı gibi yararlanabilecekleri pratik bir kaynak oluşturmak amacıyla olabildiğ ince ayrıntılı
biçimde hazırlanmıştır. Bu gerekçeyle, AB tasarruflarının çevirisinde kullanılacak terminoloji, uyulacak dilbilgisi kuralları ve şekilsel
ö zellikler ile ö rnek çeviri kalıplarına geniş şekilde yer verilmiştir.
Rehber, Başkanlığ ımız ve ilgili paydaşlar tarafından kullanıldıkça geliştirilmeye de açık bir yaklaşımla hazırlanmıştır. Rehber’den
yararlanan tarafların ceb@ab.gov.tr adresine dö nü ş yapmaları durumunda geri bildirimler Başkanlığ ımızca değ erlendirilecek.
Rehber ihtiyaçlar doğ rultusunda daha etkin biçimde geliştirilecektir.
Türkiye Cumhuriyeti
Dışişleri Bakanlığı
Avrupa Birliği Başkanlığı