İÇİNDEKİLER

ŞEKİL LİSTESİ...........................................................................................................................................3
TABLO LİSTESİ.........................................................................................................................................4
GİRİŞ.......................................................................................................................................................5
GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ..........................................................................................................................5
GEMİ İNŞA SANAYİNİN ÜLKE EKONOMİSİNE KATKILARI.....................................................................5
TÜRK GEMİ İNŞA SANAYİ....................................................................................................................5
TÜRKİYE’DE GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE DÜNYA’DAKİ YERİNİN İNCELENMESİ.....6
TÜRK GEMİ İNŞA SANAYİNİN GENEL DURUMU..................................................................................6
Faal Tersane Sayısı..........................................................................................................................6
Teslim Edilen Gemi Sayısı ve Tonajları............................................................................................6
Tersanelerdeki İstihdam Durumu...................................................................................................7
İhracat Değerleri.............................................................................................................................8
Tersane Proje Kapasiteleri..............................................................................................................9
Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Adet Dağılımları........................................................................9
Tanker Siparişi Alan Ülkeler Sıralaması-Türkiye Tanker Siparişleri................................................11
YAT İNŞA...........................................................................................................................................12
Süperyat İnşa Sayıları....................................................................................................................13
SAVUNMA SANAYİ PROJELERİ..........................................................................................................14
2008 GLOBAL EKONOMİK KRİZİN GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNE ETKİSİ........................................................15
COVİD-19 SALGINININ GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNE ETKİSİ.........................................................................16
GELECEK TALEP TAHMİNİ.....................................................................................................................17
TÜRKİYE’DE GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMUNUN VE DÜNYADAKİ YERİNİN
İNCELENMESİ VE TALEP TAHMİNLERİNİN ANALİZLERİ......................................................................17
Faal Tersane Sayısı........................................................................................................................18
Tersane Proje Kapasiteleri............................................................................................................20
Tersane Proje Kapasitesi ile Faal Tersane Sayısı Arasındaki İlişki..................................................21
Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Adet Dağılımları......................................................................23
Teslim Edilen Gemi Adetleri.........................................................................................................25
Gemi Siparişleri ile Teslim Edilen Gemi Sayısı arasındaki ilişki......................................................27
Tersanelerdeki İstihdam Durum...................................................................................................27
İhracat Değerleri...........................................................................................................................28
Tersanelerdeki İstihdam Durumu ile İhracat Değerleri Arasındaki İlişki.......................................29
Tanker Siparişi Alan Ülkeler Dağılımı............................................................................................30
Süperyat İnşası Sayıları.................................................................................................................32
KAYNAKÇA............................................................................................................................................34

ŞEKİL LİSTESİ

Şekil 1 - Faal Tersane Sayısı....................................................................................................................6

Şekil 2- Teslim Edilen Gemi Sayısı...........................................................................................................6
Şekil 3- Teslim Edilen Gemi Tonajı..........................................................................................................7
Şekil 4- Tersanelerdeki İstihdam Durumu...............................................................................................7
Şekil 5- İhracat Değerleri........................................................................................................................8
Şekil 6 - Tersane Proje Kapasiteleri.........................................................................................................9
Şekil 7- Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Adet Dağılımı........................................................................9
Şekil 8- Türkiye Gemi Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı.....................................................................10
Şekil 9- Tanker Siparişi Alan Ülkeler Sıralaması....................................................................................11
Şekil 10 - Türkiye Tanker Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı................................................................11
Şekil 11 - Süperyat İnşa Sayıları............................................................................................................13
Şekil 12 - Türkiye Süperyat İnşa Sayıları................................................................................................13
Şekil 13- Faal Tersane Sayısı.................................................................................................................18
Şekil 14 - Tersane Proje Kapasiteleri.....................................................................................................20
Şekil 15 - Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Dağılımları.......................................................................23
Şekil 16 - Türkiye Gemi Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı..................................................................23
Şekil 18 - 2021 Yılı Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Tahmini Dağılımları...........................................25
Şekil 19 - Teslim Edilen Gemi Sayısı......................................................................................................25
Şekil 20 - İstihdam Durumu..................................................................................................................27
Şekil 21 - İhracat Değeleri.....................................................................................................................28
Şekil 22 - Türkiye Tanker Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı................................................................30
Şekil 24 - Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk)..........................................................................................32
Şekil 25 - Türkiye için Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk).......................................................................32

2
TABLO LİSTESİ

1- F.T.S. Hareketli Ortalama Tablosu....................................................................................................18

2 - F.T.S. Trend Ayarlamalı Üstel Düzeltim Tablosu..............................................................................19
3 - F.T.S. Trend Analizi Tablosu.............................................................................................................19
4 - F.T.S Trend Analizi Tahmin Tablosu.................................................................................................19
5 - T.P.K. Hareketli Ortalama Tablosu...................................................................................................20
6 - T.P.K. Üstel Düzeltim Tablosu..........................................................................................................21
7 - T.P.K. ile F.T.S. Arasındaki İlişki Regresyon Analizi Tablosu..............................................................22
8 - T.G.S. Doğrusal Regresyon Tablosu.................................................................................................24
9 - T.G.S. Gelecek Yıl Tahminleri Tablosu..............................................................................................24
10 - T.E.G.S. Hareketli Ortalama Tablosu..............................................................................................26
11 - T.E.G.S. Üstel Düzeltim Tablosu.....................................................................................................26
12 - G.S. ve T.E.D.S. Arasındaki İlişki Regresyon Analizi Tablosu...........................................................27
13 - İ.D. Hareketli Ortalama Tablosu....................................................................................................28
14 - İ.D. Hareketli Ortalama Tablosu....................................................................................................29
15 - İ.D. ile İ.D. Arasındaki İlişkinin Regresyon Analizi Tablosu.............................................................29
16 - T.S. Doğrusal Regresyon Tablosu...................................................................................................30
17 - T.S. 2020 Tahmin Tablosu..............................................................................................................31
18 - T.S. Hareketli Ortalama Tablosu....................................................................................................31
19 - S.İ. Hareketli Ortalama Tablosu.....................................................................................................33
20 - S.İ. En Küçük Kareler Yön. Tablosu.................................................................................................33
21 - S.İ. Gelecek Durum Tahmini Tablosu.............................................................................................33

3
GİRİŞ
GEMİ İNŞA SEKTÖRÜ
Gemi inşaatı, bir geminin tasarımına başlanmasından işletmeye alınmasında kadar olan
süreçtir. Bu süreç gemi mühendislerinin başında bulunduğu bir ekiple dizayn bürolar
ve tersanelerde yürütülür.

Tersane: Her cins ve boyda gemi ve su araçlarının inşası, bakım-onarım ve tadilatlarından biri
veya birkaçının yapılmasına imkân sağlayan teknik ve sosyal altyapı ve en az 50 (elli) metre deniz
cephesine sahip, gemi inşa kapasitesi belirlenmiş tesistir.

GEMİ İNŞA SANAYİNİN ÜLKE EKONOMİSİNE KATKILARI

Gemi İnşa Sanayi, desteklendiği ve geliştirildiği bütün ülkelerde önemli bir istihdam potansiyeli
yaratan emek yoğun bir sektördür. Ülke endüstrilerinde Gemi İnşa Sanayi;

 Döviz girdisi sağlayan,

 Yabancı sermayeyi davet eden,
 Beraberinde yan sanayii sürükleyen ve gelişmesini sağlayan,
 Teknoloji transferini cezbeden,
 Ülke savunmasına hizmeti nedeniyle “Stratejik Önem” taşıyan,
 Deniz ticaret filosunu destekleyen,
 Yan sanayi ile 1’e 7 oranında istihdam yaratan, bir ağır sanayi koludur.

TÜRK GEMİ İNŞA SANAYİ

Ülkemizde gemi inşa sanayi;

1. Gemi, Yat İnşa ve Bakım-Onarım Tersaneleri,

2. Çekek Yerleri,
3. Yan Sanayi Üreticileri,
4. Malzeme Tedarikçileri, olarak dört ana başlık altında toplanır.

Gemi, Yat İnşa ve Bakım-Onarım Tersaneleri

1-) Askeri Tersaneler,

2-) Özel Sektör Tersaneleri, olarak 2 grup halinde faaliyetlerini sürdürmektedir.

4
TÜRKİYE’DE GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMU VE
DÜNYA’DAKİ YERİNİN İNCELENMESİ
TÜRK GEMİ İNŞA SANAYİNİN GENEL DURUMU
Faal Tersane Sayısı
Faal Tersane Sayısı
90
80 82
77 78 78
80
71 71 72
70
58
60

50

40 37

30

20

10

0
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020

Şekil 1 - Faal Tersane Sayısı

2002 yılında 37 adet olan faal tersane sayısı, Mart 2020 itibariyle 82’ye ulaşmıştır.
Tersanelerimiz Marmara ve Batı Karadeniz’de yoğunlaşmış olup, 22 adet tersane yatırım aşamasında
olmakla birlikte 15 alan da tersane alanı olarak belirlenmiştir. 2008 yılı son çeyreğinde başlayan
Global Ekonomik Kriz pek çok sektörde olduğu gibi Gemi İnşa Sektörünü de olumsuz etkilemiş, sipariş
defterindeki düşüş hem istihdam hem de yeni yatırım ve modernizasyon çalışmalarının iptal ya da
ötelenmesine sebep olmuştur.

Teslim Edilen Gemi Sayısı ve Tonajları

Teslim Edilen Gemi Sayısı
120

99
100

80 76

60
52

40 35

21 21 20 21 21
20 18 16
12

0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 2- Teslim Edilen Gemi Sayısı

5
 Şekil 3- Teslim Edilen Gemi Tonajı

1995–2001 yılları arasında toplam 836.000 DWT’luk 166 adet geminin teslimini gerçekleştiren Türkiye
tersaneleri, 2002-2007 arasında 3.051.000 DWT büyüklükte 443 gemi teslim etmiştir. Küresel
ekonomik krize kadar olan süreç içerisinde başta kimyasal tanker siparişleri olmak üzere siparişlerde
dünya dördüncülüğüne kadar yükselen tersanelerimizin, krizden sonra yaşanan sipariş düşüşü ile
2019 yılında teslim ettikleri tonaj 130.169 DWT gemi sayısı ise 21’dir.

Tersanelerdeki İstihdam Durumu

İstihdam Durumu
40000

35000 33480
32458
2969929610 30300
30000 28580
26910 27189
25000
25000 23000
21449 2056021769 21332
19719
20000
14750
15000 14000 14300

10000

5000

0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 4- Tersanelerdeki İstihdam Durumu

İstihdama büyük katkı sağlayan tersanelerimizde doğrudan istihdam edilen personel 2007
yılında 33.480 kişi iken ekonomik krizden dolayı yaşanan sipariş iptalleri ile 2013 yılında bu rakam
17.000’e gerilemiştir. 2017 yılı itibariyle 27.189 kişi olarak tespit edilen sektör çalışan sayısı, 2018
yılında 30.300’e yükselmiştir. Bu konudaki en güncel veri 2019 Ağustos ayında yayınlanmış olup
32.458’dir.

6
İhracat Değerleri

İhracat Değerleri
3000000
2657849
2500000

2000000 1818572 1831905

1500000 1398516 1338158

1251573 1321678 1271866
1118462 1163591
1029863
972177 1042326
990521
1000000
810936
686334

500000 440511
290222

0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 5- İhracat Değerleri

Türkiye tersaneleri 2002-2008 yılları arasında ürettiği gemilerin çoğunu ihraç amaçlı inşa
etmiştir. Bu gemilerin tamamına yakını Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmiştir. Özellikle küçük tonajlı
kimyasal tanker üretiminde Türkiye bir marka haline gelmiştir. 2008 yılında gemi, yat ve yan sanayi
ihracatının büyüklüğü 2,6 milyar USD’dir. 2009 yılında krizin etkisi özellikle ihracatta hissedilmiş ve
ihracat 1,83 milyar USD seviyelerine gerilemiştir. Sonraki yıllarda iniş çıkışlar gösteren ait gemi, yat ve
yan sanayi ihracatı değerleri ise; 2010 yılında 1,12 milyar USD, 2011 yılında 1,32 milyar USD, 2012
yılında 0,81 milyar USD, 2013 yılında 1,16 milyar USD, 2014 yılında 1,28 milyar USD, 2015 yılında 1,02
milyar USD, 2016 yılında 0,97 milyar USD, 2017 yılında 1,33 milyar USD, 2018 yılında 0,99 milyar USD,
2019 yılında 1,042 milyar USD şeklindedir. Gemi yan sanayinin ihracattaki payı da 2019 yılında 41.5
milyon USD’dir.

7
Tersane Proje Kapasiteleri
Tersane Proje Kapasiteleri
5
4.52 4.44 4.44 4.51
4.5 4.24
4
3.48 3.51 3.6 3.6 3.61 3.67
3.5
3.05
3
2.5
1.98
2 1.81

1.5 1.4

1 0.74
0.55 0.55
0.5
0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 6 - Tersane Proje Kapasiteleri

2002 yılında mevcut tersanelerimizin kurulu kapasitesi toplam 550.000 DWT iken 2012
itibariyle 3,60 milyon DWT’e çıkarak 6 kat büyüme sağlanmıştır. 2019 yılı itibariyle tersanelerimizin
proje kapasiteleri 4,51 milyon DWT’tir.

Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Adet Dağılımları

GEMİ SİPARİŞLERİNİN ÜLKERE GÖRE ADET DAĞILIMLARI

3000

2500

2000

1500

1000

500

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET

ÇİN G. KORE JAPONYA HİNDİSTAN BREZİLYA HOLLANDA

VİETNAM USA FİLİPİNLER TÜRKİYE RUSYA NORVEÇ
TAYVAN ALMANYA İTALYA ROMANYA FİNLANDİYA ENDONEZYA
MALEZYA HIRVATİSTAN İSPANYA BANGLADEŞ BAE SİNGAPUR

Şekil 7- Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Adet Dağılımı

8
 Türkiye Gemi Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı
180 170

160

140 133

120

100
83
80
62
60 52 50 50
40 43
40

20

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 8- Türkiye Gemi Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı

Aralık 2008’de tersanelerimizin sipariş toplamı adet bazında 260 iken Şubat 2009 itibariyle
244 gerilemiştir. Aralık 2008’de 4,34 milyon DWT olan tonaj da yine Şubat 2009 itibariyle 4,17’e
gerilemiştir. Global ekonomik krizin etkilerini gösterdiği Ekim 2008’den bu yana toplam 1.448.000
DWT’lik 101 adet geminin siparişi iptal edilmiş veya bu siparişlerden büyük kısmı Türk Bayraklı
olanların inşa başlama tarihleri ise ileri bir tarihe ötelenmiştir.2012 yılı ocak ayı itibariyle Türk
tersanelerinin sipariş defteri 83 adet gemiden oluşmaktadır. Ekim 2008’den 2010 yılı sonuna kadar
1.520.000 DWT’lik 110 adet geminin siparişi iptal edilmiş ve bu siparişlerden Türk Bayraklı olanların
büyük kısmının inşa başlama tarihleri ileri bir tarihe alınmış.

2013 yılı ocak ayı itibari ile Türk tersanelerinin sipariş defteri 70 adet gemiden oluşmaktadır.

2015 yılı mart ayı itibari ile Türk tersanelerinin sipariş defteri 49 adet gemiden oluşmaktadır.

2016 yılı Mart ayı itibariyle Türk tersanelerinin sipariş defteri 49 adet gemiden oluşmaktadır.

2017 yılı ocak ayı itibariyle Türk tersanelerinin sipariş defteri 40 adet gemiden oluşmaktadır.

2018 yılı Nisan ayı itibariyle Türk tersanelerinin sipariş defteri 43 adet gemiden oluşmaktadır.

2019 yılı Nisan ayı itibariyle Türk tersanelerinin sipariş defteri büyük çoğunluğu römorkör olan 133
adet gemiden oluşmaktadır.

2020 yılı Ocak ayı itibariyle Türk tersanelerinin sipariş defteri büyük çoğunluğu römorkör olan 170
adet gemiden oluşmaktadır.

9
Tanker Siparişi Alan Ülkeler Sıralaması-Türkiye Tanker Siparişleri
Tanker Siparişi Alan Ülkeler Sıralaması
250

200

150

100

50

0
ADET

ÇİN G.KORE JAPONYA RUSYA VİETNAM

BANGLADEŞ TÜRKİYE AZERBEYCAN BREZİLYA HIRVATİSTAN

Şekil 9- Tanker Siparişi Alan Ülkeler Sıralaması

Türkiye Tanker Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı

70
64

60

50

40
33
30 28
22
20 16
10 10
10 7 6

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 10 - Türkiye Tanker Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı

Tersanelerimiz özellikle küçük ve orta tonajlı kimyasal tanker inşasında dünya çapında bir
marka haline gelmiştir. Ocak 2012 verilerine göre Türkiye dünya genelinde tanker siparişi alan ülkeler
sıralamasında 4. Sırada yer almaktadır. Tersanelerimiz Ocak 2012 itibariyle aldığı gemi siparişlerinde
gemi tiplerine göre tonaj bazında ve adet bazında tankerler birinci sırada yer almaktadır.

Ocak 2013 verilerine göre Türkiye dünya genelinde tanker siparişi alan ülkeler ülkeler
sıralamasında 5. Sırada yer almaktadır. Tersanelerimiz Ocak 2013 itibariyle aldığı gemi siparişlerinde
gemi tiplerine göre tonaj bazında ve adet bazında tankerler birinci sırada yer almaktadır.

Mart 2015 verilerine göre Türkiye dünya genelinde tanker siparişi alan ülkeler sıralamasında
adet bakımından7. sırada yer almaktadır. Tersanelerimizin Mart 2015 itibariyle aldıkları gemi
siparişlerinde “Tankerler” gemi tiplerine göre tonaj bazında ve adet bazında birinci sırada yer
almaktadırlar.

Uzun yıllar tanker siparişi alan ülkeler sıralamasında ilk 5’te yer alan hatta 3.sıraya kadar
yükselen Türk tersaneleri, azalan siparişler nedeniyle üst sıralardaki yerini kaybetmiştir.

10
Tersanelerimizin Mart 2016 itibariyle aldıkları gemi siparişlerinde “Tankerler”, “Römorkörler” ve
“Yolcu/Araba Feribotlar” gemi tiplerine göre adet bazında birinci sırada yer almaktadırlar.

Ocak 2017 verilerine göre tanker siparişi alan ülkeler sıralamasında yer alan Türkiye tonaj
bazında 8. Ancak adet bazında 6. Sırada yer almaktadır. Tersanelerimiz aldıkları gemi siparişlerinde
gemi tiplerine göre adet bazında “tankerler” birinci, “römorkörler” ikinci ve “yolcu/araba feribotları”
üçüncü sırada yer almaktadırlar.

Tersanelerimizin Nisan 2018 itibariyle aldıkları gemi siparişlerinde gemi tiplerine göre adet
bazında “Yolcu/Araba Feribotları” birinci, “Römorkörler” ikinci ve “Kimyasal Tankerler” üçüncü sırada
yer almaktadırlar.

Nisan 2019 verilerine göre Türkiye tanker siparişi alan ülkeler arasında tonaj bazında 9. adet
bazında 7. sırada yer almaktadır. Tersanelerimizin aldıkları gemi siparişlerinde gemi tiplerine göre
adet bazında “Römorkörler” birinci, “Yolcu/Araba Feribotu” ikinci ve “Kimyasal Tankerler” üçüncü
sırada yer almaktadırlar.

YAT İNŞA
Yat ve tekne imalat sanayi çok büyük oranda katma değere sahip, istihdam sağlayabilen,
ihracat oranı yüksek bir sektördür. Bu sanayi makina, demir-çelik, ahşap, boya-kimya, elektrik,
elektronik, tekstil, dekorasyon, lastik-plastik v.b. birçok sanayi dalının ürünlerinin tersanelerde
birleştirilmesi sonucunda üretim yapan ve muhtelif servis sektöründen de hizmet alan bir sanayi
dalıdır. Yat ve tekne endüstrisi gerek içeriği ve kapsamı ve gerekse uyguladığı teknoloji açısından gemi
inşa sanayinden farklı olup gemi inşa sanayi için büyük yatırımlar, uzun süre ve deniz kenarında büyük
yerlere ihtiyaç duyulurken, yat ve tekne imalat sanayi daha küçük yatırım ile daha kısa sürede ve daha
küçük yerlerde faaliyet gösterebilmektedir. Büyük yatırımlar gerektirmemesine rağmen, katma değeri
çok daha yüksektir. Türkiye, sahip olduğu kıyıları, yat turizm olanakları, kültür ve tarih zenginliği ile,
özellikle mega yatlar için önemli bir uluslararası pazar imkânı sağlamaktadır.

Ülkemiz yat ve tekne endüstrisinin genel olarak sahip olduğu üstünlükleri başlıklar halinde
özetlersek:

 Uzun bir tarihi geçmişe sahip gemi ve tekne inşa sanayi

 Ustalık ve kalifiye işçilik, eğitimli işgücü, esnek çalışma saatleri
 Kaliteli ve uluslararası standartlara sahip üretim
 Uygun maliyet ve işçilik ücretleri
 Kaliteli ve yeterli yan sanayi, uygun tedarik koşulları
 Ülkemizin sahip olduğu yeterli teknolojik ve bilişim alt yapısı
 Uzakdoğu ülkelerine göre ülkemizin uluslararası pazara yakınlığı
 Ülkemizin sahip olduğu deniz ve yat turizm kapasitesi
 Uygun iklim ve çevre şartları ve İkili beşerî ilişkiler

Bu alandaki dezavantajlar olarak da gezi teknelerinden alınan KDV ve ÖTV’nin yüksekliğini,

teknelerin motor gücüne göre her yıl alınmakta olan Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) gibi diğer
ülkelerde olmayan vergileri ve teknelerin kayıt işlemlerindeki bürokratik formaliteleri sayabiliriz.
Türkiye özellikle Süperyat (24m ve üstü) inşasında 2007 yılından itibaren istikrarlı bir yükseliş
göstermiştir.

11
Süperyat İnşa Sayıları
Süperyat İnşası Sayıları (Uzunluk)
16000

14000

12000

10000

8000

6000

4000

2000

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET

İTALYA HOLLANDA TÜRKİYE ALMANYA ABD İNGİLTERE

YENİ ZELANDA TAİVAN B.A.E. ÇİN FRANSA YUNANİSTAN

Şekil 11 - Süperyat İnşa Sayıları

Türkiye için Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk)

4000
3508 3594
3492
3500
3120 3071
3005 3000
3000 2821

2500

2000

1500
968
1000

500

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 12 - Türkiye Süperyat İnşa Sayıları

Türkiye 2010 yılı teslim edilen adet ve uzunluk verilerine göre dünya üçüncüsü
konumundadır.

2012 yılında üretilen süperyat verilerine göre de Türkiye 22 adet yat ve toplam 893 metre
uzunluk ile dünya sırlamasında 3. sıradadır.

2014 global sipariş defteri verileri incelendiğinde ülkemiz sipariş sıralamasında 3005m ve 68
proje ile yine dünya üçüncülüğünde yer almaktadır.

2016 yılı sipariş veya inşa halindeki süper yatların toplam uzunluğa göre ülkeler sıralamasında
üçüncülükteki yerini korumuştur.

2017 Ocak ayı verilerine göre de 3508 metre toplam uzunluk ile 3. sırada yer almıştır.

12
 2019 Şubat ayı verilerine göre Türkiye uzunluk bazında 3000 metre toplam ile dördüncü
sırada yer almaktadır.

2020 Şubat ayı verilerine göre uzunluk 3071m ile tekrar üçüncü sıraya çıkmıştır.

SAVUNMA SANAYİ PROJELERİ

Son yıllarda Savunma Sanayi’ne yönelik projeler büyük bir ivme kazanmıştır. Özellikle
MİLGEM projesinde sağlanan başarıların ardından artık ülkemiz tersaneleri yurt dışından dahi teklifler
alarak askeri amaçlı gemi inşa projelerinin yapımını daha yüksek bir yerli katkı oranı ile
gerçekleştirmektedirler. Dünya üzerinde askeri deniz kuvveti olduğu bilinen yaklaşık 162 ülke
bulunmaktadır. Ülkemiz hali hazırda bir savaş gemisini tasarlayan, inşa eden, proje ve inşa kontrolünü
ve idamesini gerçekleştiren 10 ülke arasında yer almaktadır. Geçmişte büyük ölçüde dışa bağımlı
olduğumuz savunma sanayi projelerinin gemi inşa sektöründe ulaştığımız seviye ile paralel olarak
seneler içerisinde kat ettiği mesafe net bir şekilde görülmektedir. Günümüzde su üstü askeri gemi
ihtiyaçlarımız ülkemiz tersaneleri tarafından karşılanmaktadır.

Savunma Sanayi’ndeki Deniz Araçları Projeleri,

1- Milgem (Milli Gemi) Projesi

Proje kapsamında milli olarak tasarlanan ve inşa edilen gurur kaynağı gemilerimizden
TCG-HEYBELİADA 2011 yılında, TCG-BÜYÜKADA 2013 yılında, TCG-BURGAZADA 2018 yılında ve TCG-
KINALIADA 2019 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı hizmetine alınmıştır.
Projenin korvet sınıfı olan ilk dört gemisinden farklı olarak devam gemilerin hava savunma kabiliyetini
de içeren fırkateyn sınıfı gemi olacak şekilde tasarlanması ve inşa edilmesine yönelik çalışmalar
sürdürülmektedir. Projede geçen yıllar içerisinde yerlilik oranı
%70 seviyesine kadar getirilmiş olup tüm proje kapsamında 50'den fazla yerli firmaya iş imkânı
sağlanmıştır.

2- Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi (LHD)

Tam yüklü deplasmanda 27,436 ton ağırlıkta ve 231 metre boyunda inşa edilmesi planlanan
Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi TCG ANADOLU, Silahlı Kuvvetlerimizin envanterinde yer alan en
büyük deniz platformu olacaktır. İnşası devam etmektedir.

3- Amfibi Gemi (LST)

İlk gemi TCG-BAYRAKTAR’ın inşasında %70,68 yerli sanayi katılımı sağlanırken, yerli sanayi
katılımı içerisindeki KOBİ payı yaklaşık %48 olarak gerçekleşmiştir. Programın ikinci gemisi olan
“SANCAKTAR”ın ise 2018 Nisan ayında Türk Deniz Kuvvetlerine teslim edilmiştir.

4- Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi (MOSHIP)

İnşasına 2011 yılında başlanan TCG-ALEMDAR Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi MOSHIP,
üzerinde dünyanın en gelişmiş teknolojilerini barındırmakta olup, hizmete girmiştir.

5- Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi

6- Yeni Tip Karakol Botu

Proje kapsamındaki 16 adet Yeni Tip Karakol Botlarının Geçici ve Kesin Teslimleri
tamamlanmıştır.

7- Yeni Tip Denizaltı Projesi

Bu proje ile, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyacına binaen, Denizaltı Harekât Konsepti
kriterlerini karşılamak üzere, havadan bağımsız tahrik sistemli 6 adet denizaltının

13
Gölcük Tersanesi Komutanlığında azami ölçüde Türk sanayi katılımı ile inşa edilmesi amaçlanmıştır.
Modern savaş sistemleri ile donatılacak olan bu denizaltılar, emsallerine göre daha uzun süre su
altında kalma kabiliyeti nedeniyle Denizaltı Harekâtı anlamında Deniz Kuvvetleri Komutanlığımıza
büyük bir üstünlük sağlayacaktır.
İlk dört denizaltının inşasına başlanmış olup, birinci denizaltının 2022 yılı başında son denizaltının ise
2027 yılı başında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na kazandırılması planlanmaktadır.

2008 GLOBAL EKONOMİK KRİZİN GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNE

ETKİSİ
Ülkemizde uygulanan dışa açık liberal politikalar dış ticaret hacminin önemli ölçüde artmasını
sağlayarak en düşük maliyetli taşıma araçlarından olan denizyolu taşımacılığının öneminin artmasına
ve geliştirilmesi yönünde uygulamaların hayata geçirilmesine katkıda bulunmuştur. Özellikle 2000’li
yıllarda başlayan ve 2004 yılından bu yana da kayda değer bir gelişme gösteren Türk gemi inşa
sektörü ihracatındaki gelişmelerin büyük bir kısmı yine bu dönemde gerçekleşmiştir. 2004-2008
döneminde dünya gemi inşa sanayi %89’luk bir büyüme gösterirken, Türk gemi inşa sanayi sektöre
yaptığı yatırımlar ile %360 gibi yüksek bir büyüme oranını yakalamayı başarmıştır. Zaman içerisinde
gelişen gemi inşa sanayimiz, tersanelerinin sahip olduğu modern alt yapı ile inşa, tadilat ve bakım gibi
tüm çalışmaları yerine getirebilecek kapasiteye ulaşarak uluslararası arenada rekabet edebilecek
konuma yükselmiştir.

2002 ve 2007 yılları arasında Türkiye ekonomisi dünyadaki gelişmelerle paralel ender
rastlanabilecek büyüme periyotlarından birisini yaşamıştır. Türk finans sistemindeki likidite bolluğu
tüm sektörlerdeki ekonomik büyümeyi tetikleyen yatırımların önünü açmış ve cesaretlendirmiştir.
Fakat 2007 yılı global ekonominin henüz tam etkisinden kurtulamadığı uzun sürecek bir global krizin
habercisi olmuştur. Türkiye de bu global krizin etkilerinden kurtulamamıştır. Dünyanın her bölgesinde
olduğu gibi, bahsi geçen kötü ekonomik gidişat gemi inşa sanayi başta olmak üzere pek çok sektörü
olumsuz yönde etkilemiştir. Türk gemi inşa sektöründe yeni siparişlerde ciddi düşüşler yaşanmıştır.

2002 yılında 37 olan tersane sayısının 10 yıl içerisinde yaklaşık iki katı kadar artış gösterdiği
görülmektedir. Ülkemizde 2008 yılında 58 adet, 2010 yılında 69 adet olan faal tesis sayısı yıllar
içerinde artış yönünde bir grafik izlemiştir. 2012 yılında faal olması planlanan tersane sayısı 71’den
fazla olmasına rağmen, 2008 yılında etkileri görülen kriz nedeniyle yeni siparişlerde azalmaların
meydana gelmesi planlanan tersane yatırımlarının ötelenmesine neden olmuş ve 2011 yılında 71 adet
olan faal tersane sayısı 2012 ve 2013 yıllarında aynı değerini korumuştur. Diğer yandan, yeni
siparişleri azalan tersaneler bu dönemde yeni gemi inşasından ziyade bakım, onarım ve tadilat
işlemlerine ağırlık vermişlerdir.

2008 global ekonomik krizinden önce, yatırımcıların, 2000’li yıllardan itibaren artış ivmesi
gösteren gemi siparişlerinden pay alabilmek amacıyla gemi inşa kapasitesinin artırılmasına yönelik
önemli hedefleri vardı. Buna göre, Deniz Ticaret Odası raporunda yapılan tahminlerde Türkiye’de
2013 yılında faal durumda 140 tersanenin bulunması öngörülmekteydi. Ancak, günümüzde
piyasaların toparlanma belirtileri göstermesine rağmen mevcut tersane sayımız 2020 verilerine göre
82’dir.

Filipinler ve Vietnam, krizden bir şekilde kar sağlayan ülkeler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Dünya’nın üçüncü büyük üreticisi konumunda olan Çin ise, 2008-2010 aralığındaki 2 yıllık süre
zarfında dünyanın en büyük üreticisi konumuna yükselmiştir. Kore ve Japonya’nın da içerisinde
bulunduğu pek çok ülkede ise, dünya gemi üretiminin %20 gibi bir artış yaşadığı 2008-2010
döneminde dahi durgunluk sürecine girilmiş veya teslimatlarında düşüşler yaşanmıştır. 2008 yılında 5.
büyük üretici konumda olan Türkiye ise, 2010 yılında 8. sıraya gerilemiş ve üretiminde %40 oranında

14
düşüş gerçekleşmiştir. Söz konusu düşüşün, sektörün yurt içi talebe dayalı yapısından ziyade küresel
kriz kaynaklı olduğu değerlendirilmektedir

2003-2008 yılları aralığında Türkiye’nin gelişen üretim kapasitesi ile orantılı olarak ihracat
performansının da yükseldiği dikkat çekmektedir. 2008 yılına kadar ihracatta gelişme gösteren Türk
gemi inşa sanayi ve yat sektörü 2009 yılında gerileme sürecine girmiştir. Neticede, 2008 yılında 2,6
milyar dolar olan Türkiye’nin ihracatı 2009 yılında %31 düşüşle 1,8 milyar dolara gerilemiştir. Bu
düşüş 2010 yılında %39 gibi daha yüksek bir oranla devam etmiş ve 1,1 milyar dolar değerini
görmüştür.

COVİD-19 SALGINININ GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNE ETKİSİ

Ülkemiz gemi sanayinde de Covid-19 salgının diğer sektörlerle birlikte inceleneceği, deniz
ticaretinin etkilerinin doğrudan gemi inşa sanayimize yansıyacağı açıktır.

Ülkemizde tersane, tekne imal yeri ve çekek yerlerinde Covid–19’un etkileri gerek
devletimizin aldığı önlem ve destekler gerekse firma işletmelerinin önlemleri ile en aza indirilmeye
çalışılmış ancak salgına karşı alınan tedbirlerin etkileri kaçınılmaz olarak sektörümüze yansımıştır.

Ülkemizdeki 2020 yılı ilk çeyrek rakamlarına bakıldığında;

- Ortalama %33 oranında iş gücü kaybının yaşandığı,
- %85 oranında dizayn/üretimi yeniden planlama yapılma zorunluluğunun ortaya çıktığı,
- Tersanelerin faaliyet yoğunluğunun ortalama %54 düştüğü,
- Tersanelerinin mart ayı kontratlarının ağırlıklı olarak %30 dan fazla düştüğü,
- Tersanelerimizin tedarik ve likidite sorunu yaşadığı tespit edilmektedir.

Ülkemizdeki gemi ve yat inşa tesislerinin 2020 yılının ilk yarısından beklentileri ise;
- %76 oranında ciddi üretim ve bakım gecikmeleri yaşanacağı ve bu gecikmelere bağlı yeniden
planlama ihtiyacı doğacağı,
- Kontratların yaklaşık %30 – 50 arasında azalacağı ve buna bağlı benzer oranda cirolarda
azalma yaşanacağı
- %84 oranında orta veya kuvvetli şekilde likidite sorunu yaşanacağı yönündedir.

İçinde bulunduğumuz küresel pandemi ortamında yaşanan sıkıntılar ve uluslararası ticaretteki

daralma göz önüne alındığında ciddi bir küresel ekonomik krizle yüz yüze olduğumuz anlaşılmaktadır.
Bu krizin etkisiyle yeni inşa taleplerinde düşüş olacağı beklenmektedir.

Söz konusu salgının etkisiyle tüm sektörlerde dijitalleşme hız kazanmış ve dijitalleşmeyi
başarabilen sektörlerin bu krizden daha az etkilendiği gözlenmektedir. Bu hususun göz önünde
bulundurularak bu yönde teşviklerin planlanması önem arz etmektedir. Yapay gerçeklik ve internet
tabanlı iletişim teknolojilerinin etkin kullanımı uluslararası rekabette güç kazandırdığı gibi muhtemel
gelecek salgın ortamlarında da sektörün direncini artıracaktır.

Bunların yanında tersanelerde otomasyonun güçlendirilmesi nitelikli işçi sayısının artırılması

ve üretimin daha da planlı bir şekilde işlemesi, tersanelerin dinlenme tesislerinin ve sosyal
hizmetlerinin geliştirilmesinin de muhtemel salgınlarda güçlü bir avantaj sağlayacağı
unutulmamalıdır.

15
 Turizmdeki etkilerin çekek yerlerimizi zayıflatacağı ancak turizm araçlarına hizmet veren
Akdeniz bölgesi tekne imal ve çekek yerleri haricindeki alanlarda balıkçılık sektörünün etkisiyle tekne
bakım onarım yerleri ile küçük tekne imalatının etkilenmeyeceği düşünülmektedir.

Pandemi sektör için hem avantaj hem dezavantaj oluşturmuştur. İlk anda pandemi Çin’de
başladığı için, Çin'in tersane sektöründe almış olduğu payın bir kısmı, özellikle tamir alanında bizim
gibi ülkelere kaymıştır. Kısa dönemli de olsa bu sektörde işlerin artışını sağlamıştır. Yeni inşa tarafında
da yeni işler alarak da ciromuzu bu süreçte büyütmüş olduk. 2020 yılında yapılan toplam 920 milyon
dolarlık sektör ihracatının 541 milyon doları gemi, 110 milyon doları yat, 106 milyon doları römorkör,
97 milyon doları feribot, 25 milyon doları yan sanayi, 41 milyon doları da tankerler ve diğer deniz
araçları ihracatı olarak kaydedildi. En çok ihracat gerçekleştirilen ülke 214 milyon dolar ile Norveç
oldu. Yat ihracatı yılın ilk dokuz ayında yaklaşık yüzde 18 arttı. Pandemi sonrası yat tatiline ilginin
artmasıyla bu alandaki yeni siparişler de yükselişe geçti.

GELECEK TALEP TAHMİNİ

Tahmin, geçmiş dönemlerde gerçekleşmiş olayların sonuçlarını analiz ederek gelecek
dönemlerde meydana gelebilecek olayların sonuçlarını önceden görebilmektir. Talep tahmini ise
işletmenin üretmiş olduğu mal ve hizmetlere olan talebin gelecek dönemler için tahmin edilmesidir.
Talep tahmini belirli yöntemlere ve ilkelere dayanmasına rağmen, yapılan talep tahminlerinin belli bir
doğruluk derecesine sahip olduğu ve hiçbir tahminin %100’lük bir doğruluk derecesine sahip olmadığı
söylenebilir.

Türkiye’de gemi inşa sektörünün gelecek dönemlere ait talep tahminini incelerken orta süreli
tahminlerden yararlanacağız. Orta süreli tahminler: 6 aydan 5 yıllık sürelere kadar yapılan
tahminlerdir. Tahminin yapılacağı süre uzadıkça tahmindeki belirsizlik artar. Biz bu çalışmamızda 1
yıllık tahminlemeler yaptık.

Talep tahmin yöntemleri kalitatif ve kantitatif olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Kalitatif
yöntemler şahsi görüşlere ve yorumlara dayanırken, kantitatif yöntemler matematiksel
hesaplamalara dayanmaktadır. Gemi inşa sektörünün gelecek dönemlere ait talep tahminini
incelerken kantitatif yöntemlerden yararlandık. Kantitatif yöntemler: nedensel modeller ve zaman
serisi modelleri olarak iki aşamaya ayrılıyor. Mevcut verilere bakarak en uygun model ile gelecek
durum tahminlemesini gerçekleştirdik.

TÜRKİYE’DE GEMİ İNŞA SEKTÖRÜNÜN MEVCUT DURUMUNUN VE

DÜNYADAKİ YERİNİN İNCELENMESİ VE TALEP TAHMİNLERİNİN
ANALİZLERİ
Türkiye’de gemi inşa sektörünün durumunu ve dünyadaki yerini incelerken geçmiş yıllardaki
verilere bakmak gerekir. Bu veriler ile bir sonraki yıl için talep tahmininde bulunulabilir. İncelemenin
verimli olması açısından bu verileri başlıklar altında inceledik.

(İncelenen tüm veriler 2020 yılına kadar olan verilerdir. 2020 yılını içermemektedir, bu yüzden
tahminler 2020 yılı için gerçekleştirilmiştir.)

16
Faal Tersane Sayısı
Faal Tersane Sayısı
90

80

70

60

50

40

30

20

10

0
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020

Şekil 13- Faal Tersane Sayısı

Geçmiş veriler ile oluşturulan grafiğe bakıldığında, faal tersane sayısının yıllar geçtikçe artış
gösterdiği görülür. 2000 yılından sonraki yıllarda, olumlu bir ivme kazanan gemi inşa endüstrisi,
ülkelerin tersanelerini büyüttüğü ve yeni yatırımlara ağırlık verdiği bir döneme girmiştir. Bu dönemde,
yeni siparişlerdeki artış, tersanelerin üretim kapasitelerinin geliştirilmesi yoluyla teslimat
kapasitesinde bir artışa neden olmuştur. Türkiye ise tersanelere yaptığı yeni yatırımlarla pazar gücünü
artırma yolunu izlemiştir. 2008 global krizi nedeni ile her sektör gibi gemi inşa sektörü de düşüşe
geçmiştir. Sektörün düşüşe geçmesi ile sipariş, istihdam, ihracat gibi alanlarda önemli düşüşler
olmasına karşın tersane sayıları sayılarını korumaya ve arttırmaya devam etmişlerdir. Bunun sebebi
sektörün 2008 krizi sonrası gemi yapımı çalışmaları yerine gemi bakım ve onarımına odaklanmasıdır.

Gelecek faal tersane sayısı talebi zaman serisi analizinin bir parçası olan hareketli ortalama
yöntemi ile hesaplanabilir fakat bu yöntem uzak geçmişten çok yakın geçmişe ağırlık verir ve buna
dayanarak yalnızca bir dönem satış tahminini yapar.

GEÇMİŞ 3 YILLIK HAREKETLİ

YIL
DÖNEM ADET ORTALAMASI
2015 77  
2016 80  
2017 78 78,5
2018 78 79
2019 82 78
2020 - 80

1- F.T.S. Hareketli Ortalama Tablosu

Yukarıdaki tabloya bakıldığında hareketli ortalama ile 2020 yılının tahmini faal tersane sayısı
80 olarak hesaplanır. Bu tahminin hata oranı % 2.26’dir

Bu analize ek olarak geçmiş dönem verilerini incelediğimizde faal tersane sayılarına olan
talebin bir trendi takip ettiğini söyleyebiliriz. Bu yüzden zaman serileri modelleri içerisinde yer alan
trend ayarlamalı üstel düzeltim yöntemi ile gelecek talep tahmini incelenebilir.

(Faal tersane sayılarının gelecek talep tahminlemesini yaparken α : 0,2 ve ß : 0,4 olarak belirlenip
hesaplamalar yapıldı.)

17
 YIL ADET Ft Tt FITt
2014 72 74 2 76
2015 77 75 1,7 77
2016 80 77 1,7 79
2017 78 79 1,8 81
2018 78 80 1,6 82
2019 82 81 1,3 82
2020   82 1,3 83
2 - F.T.S. Trend Ayarlamalı Üstel Düzeltim Tablosu

Tablodan görüldüğü üzere bu yöntem ile 2020 yılının talep tahmini 83 olarak bulundu. Bu
tahminin hata oranı %1.7.

Elimizde bulunan verilerin grafiğine baktığımızda bir trend eğilimi olduğunu görülür. Bu
yüzden son aşama olarak gelecek talep tahmininde trend analizi yöntemini de kullanabiliriz.

Trend analizinde seriye uygun doğru ya da eğri bulunmaya çalışılır, bulunan bu trend genel
olarak dereceli artış ve azalışları yansıtır. Bu trend doğrusunu çizebilmek için en küçük kareler
yöntemi kullanılır. Bu yöntemde cevap değişkeni y ile zaman x arasındaki ilişkinin doğrusal bir
fonksiyon olduğunu varsayar. -> y = a + bx

Geçmiş veriler göz önüne alınıp gerekli işlemler yapıldığında aşağıdaki tablo ortaya çıkar.
YIL PERİYOT (x) ADET (y)  x² xy
2014 1 72 1 72
n: 6 2015 2 77 4 154
a: 72,7
2016 3 80 9 240
b: 1,5
2017 4 78 16 312
2018 5 78 25 390
2019 6 82 36 492
TOPLAM: 21 467 91 1660
ORTALAMA: 3,5 77,8    

Buradan elde ettiğimiz formül -> Y = 372.7

- F.T.S. Trend
+ 1,5 X Analizi Tablosu

Bu formül ile gelecek yıllarda oluşacak tersane talebi öngörülebilir.

PERİYOT TAHMİN
YIL
(x) (y)
2020 7 83
2021 8 84
2022 9 86
2023 10 87
2024 11 89
2025 12 90
4 - F.T.S Trend Analizi Tahmin Tablosu

Bu tahminin hata oranı %1.07’dir.Gelecek yıllarda da tersane sayılarının istikrarlı olarak artması
beklenmektedir.

18
Bunun sebepleri:

1. Niş pazara hitap eden yeni gemi türlerine olan talebin artacak olması
2. Türkiye'nin bölgesel konumu ile rekabetçi yapısı
3. Kriz döneminin uzun dönem etkilerinin azalmaya başlaması ile küresel piyasalarda talepte bir
artış beklenmesi

Bu artışın Global kriz öncesi olan artış gibi hızlı bir ivme ile değil daha yavaş olacağını düşündüren
belirli unsurlar vardır:

1. İnovasyon /Ar-Ge / Verimlilik eksikliği

2. Ekonomik belirsizlikler
3. Önde gelen rakiplerin gemi maliyetlerini indirgemeleri

Tersane Proje Kapasiteleri

Tersane Proje Kapasiteleri
5
4.5
4
3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

(milyon adet)
Şekil 14 - Tersane Proje Kapasiteleri

Tersane proje kapasitesinin verilerine grafik üzerinde baktığımızda bazı dönemlerde

duraklama sürecine girse de genel olarak artış eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz. Bunun sebebi 2007-
2008 döneminde gerçekleştirilen yeni tersane yatırımları ve sektörün öneminin anlaşılmış olmasıdır.
Ayrıca tersaneler gemi inşa sektöründeki krizden dolayı bakım onarım sektörüne yönelmiştir. Ek
olarak ticari gemilerin inşasında azalışlar yaşansa da yat, römorkör gibi gemilerin inşası devam
etmiştir.

2020 yılında oluşacak tersane proje kapasitesinin tahmini için hareketli ortalama yöntemini
kullanabiliriz.
GEÇMİŞ 2 YILLIK
YIL DÖNEM HAREKETLİ
ADET ORTALAMASI
2015 4,24
2016 4,52
2017 4,44 4,38
2018 4,44 4,48
2019 4,51 4,44
2020 4,475
(milyon adet)
5 - T.P.K. Hareketli Ortalama Tablosu

19
 Yukarıdaki tabloya bakıldığında hareketli ortalama ile 2020 yılının tahmini tersane proje
kapasitesi 4,475 milyon olarak hesaplanır. Bu tahminin hata oranı % 1.26’dır

Bu analize ek olarak geçmiş dönem verilerini incelediğimizde faal tersane sayılarında olduğu
gibi tersane proje kapasiteleri için de talebin bir trendi takip ettiğini söyleyebiliriz. Bu yüzden trend
ayarlamalı üstel düzeltim yöntemi ile gelecek talep tahmini incelenebilir.

YIL ADET Ft Tt FITt

2002 0,6 0,6 2,0 2,6

2003 0,6 2,2 2,0 4,1
2004 0,7 3,4 1,9 5,3
2005 1,4 4,4 1,8 6,2
2006 1,8 5,2 1,7 6,9
2007 2,0 5,9 1,6 7,5
2008 3,1 6,4 1,5 7,9
2009 3,5 6,9 1,4 8,3
2010 3,5 7,3 1,3 8,6
2011 3,6 7,6 1,2 8,8
2012 3,6 7,8 1,1 8,8
2013 3,6 7,8 1,0 8,8
2014 3,7 7,7 0,9 8,6
2015 4,2 7,6 0,8 8,4
2016 4,5 7,6 0,7 8,3
2017 4,4 7,5 0,6 8,1
2018 4,4 7,4 0,5 7,9
2019 4,5 7,2 0,5 7,7
2020   7,1 0,4 7,5
(milyon adet)
6 - T.P.K. Üstel Düzeltim Tablosu

(Tersane proje kapasitelerinin gelecek talep tahminlemesini yaparken α : 0,1 ve ß : 0,2 olarak
belirlenip hesaplamalar yapıldı.)

Tablodan görüldüğü üzere bu yöntem ile 2020 yılının talep tahmini 7,5 milyon olarak
bulundu.

Tersane proje kapasitelerine baktığımızda elimizde bulunan verilerin hepsini kullanarak bu

analizi yapmak, gerçeğe yakın tahminlerde bulunma açısından daha yararlı olmaktadır. Bu sayede
gelecek siparişler ile ilgili planlamalar yapmak daha kolay olacaktır. Ayrıca bu proje kapasiteleri
sayesinde ihtiyacımız olan faal tersane sayısına da ulaşmış olacağız.

Tersane Proje Kapasitesi ile Faal Tersane Sayısı Arasındaki İlişki

Tersane proje kapasitesi arttıkça faal tersane sayısında da artış gözükmektedir. Proje kapasitesi
arttıkça sipariş adetinin de artması yeni tersanelerin kurulmasına sebebiyet vermiştir.

Tersane proje kapasitesinin faal tersane sayısını etkilediği nedensel modeller ile açıklanabilir.
Nedensel modeller, öngörülemek istediğimiz değişkenin bir şekilde çevredeki diğer değişkenlerden
etkilendiğini, onlarla ilişkilendirilebileceğini varsayar. En yaygın nedensel modele örnek olarak
doğrusal regresyon gösterilebilir. Regresyon analizinde y bağımlı değişken ve x bağımsız değişken
olarak tanımlanır. Y değişkeni, x değişkeninin alacağı değerlere göre değişim gösterir.

20
 Tersane proje kapasitesi ve faal tersane sayısının regresyon analizinde faal tersane sayısı
bağımlı değişken (y) olarak nitelendirilirken tersane proje kapasitesi (x) bağımsız değişken olarak
belirlenir. Bunlara bağlı olarak analiz gerçekleştirilir.

TERSANE
FAAL TERSANE
YIL PROJE y² x² xy
SAYISI (x)
KAPASİTESİ (y)
2012 71 3600000 1,296E+13 5041 255600000
2013 71 3610000 1,303E+13 5041 256310000
2014 72 3670000 1,347E+13 5184 264240000
2015 77 4240000 1,798E+13 5929 326480000
2016 80 4520000 2,043E+13 6400 361600000
2017 78 4440000 1,971E+13 6084 346320000
2018 78 4440000 1,971E+13 6084 346320000
2019 82 4510000 2,034E+13 6724 369820000
Toplam: 609 33030000 1,376E+14 46487 2,527E+09
Ortalama: 76,125 4128750      

7 - T.P.K. ile F.T.S. Arasındaki İlişki Regresyon Analizi Tablosu

Buradan elde edilen formül -> y = = 96798.02956X - 3240000

n: 8
a: 35,9994065 Yukarıdaki analiz yardımıyla,faal tersane sayısına vereceğimiz tahmini değer
b: 9,71858E-06 ile tersane proje kapasitesini öngörebiliriz.

Faal tersane sayıları ileride gelecek sipariş adetleriyle doğrudan orantılı olacaktır. Faal tersane
sayılarının artmasıyla birlikte proje kapasitelerinin de artacağını göz önünde bulundurursak, yeni
gelecek sipariş adetleri ile tersane proje kapasitelerinin de artacağını bekliyor olacağız.

Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Adet Dağılımları

GEMİ SİPARİŞLERİNİN ÜLKELERE GÖRE ADET DAĞILIMLARI

3000

2500

2000

1500

1000

500

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET

ÇİN G. KORE JAPONYA HİNDİSTAN BREZİLYA

HOLLANDA VİETNAM USA FİLİPİNLER TÜRKİYE
RUSYA NORVEÇ TAYVAN ALMANYA İTALYA
ROMANYA FİNLANDİYA ENDONEZYA MALEZYA HIRVATİSTAN
İSPANYA BANGLADEŞ BAE SİNGAPUR
21

Şekil 15 - Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Dağılımları

 Türkiye Gemi Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı
180 170

160

140 133

120

100
83
80
YIL 60
PERİYOT
62 (x) 52 ADET (y) x² xy
50 50
40 43
2016 40 1 40 1 40
2017 20 2 43 4 86
2018 0
2011 3
2012 2013 133 2015
2014 2016 9 2017 2018 3992019
2019 4 16 - Türkiye Gemi170
Şekil 16 Dağılımı
Siparişlerinin Yıllara Göre 680
TOPLAM: 10 386 30 1205
8 - T.G.S. Doğrusal Regresyon Tablosu
Geçmiş veriler ile oluşturulan grafiğe bakıldığında,
Türkiye’deki gemi siparişlerinin yıllara göre dağılımının istikrarlı olmadığını gözlemleyebiliriz.

2011 – 2016 yılları arasında olan düşüşünün ana sebebi 2008-2012 Küresel Ekonomik Krizi ile
başlayan ve bunun 2016’ya kadar devam etmekte olan etkileridir. Hem bankaların kredi politikaları
hem de finansal kaynak bulmadaki zorluklar birçok siparişin ertelenmesine veya iptal edilmesine
neden olmuştur.

Tersanelerimizin 2006 yılındaki toplam siparişleri 2,07 milyon DWT iken 2008 sonunda bu
rakam 4,34 milyon DWT’e ulaşmış; ancak krizle birlikte yaşanan sipariş iptalleri ve özellikle Uzakdoğu
tersaneleriyle rekabet edebilirlik konusunda büyük sıkıntılar baş göstermiştir. Aralık 2008’de
tersanelerimizin sipariş toplamı adet bazında 260 iken Şubat 2009 itibariyle 244’e gerilemiş; Aralık
2008’de 4,34 milyon DWT olan sipariş tonajı da yine Şubat 2009 itibariyle 4,17 milyon DWT’e inmiştir.
Global ekonomik krizin etkilerini gösterdiği Ekim 2008’den 2010 yılı sonuna kadar 1.520.000 DWT’lik
110 adet geminin siparişi iptal edilmiş ve bu siparişlerden Türk Bayraklı olanların büyük kısmının inşa
başlama tarihleri ileri tarihlere ötelenmiştir. 2020 yılı Ocak ayı itibariyle Türk tersanelerinin sipariş
defteri büyük çoğunluğu römorkör olan 170 adet gemiden oluşmaktadır.

Gelecek yıllarda Türkiye’nin gemi siparişlerini tahmin ederken son 4 yıllık verileri kullanarak
doğrusal regresyon yöntemi ile analiz yapabiliriz.

Yıl Periyot (x) Tahmin (y)

N=4 A=--23,5 B=48 2020 5 217
FORMÜL=> y=-23,5+48x 2021 6 265
2022 7 313
2023 8 361 22
2024 9 409
2025 10 457
Bu yöntemimiz ile yapılan analizin hata oranı %13’tür.
9 - T.G.S. Gelecek Yıl Tahminleri Tablosu

2020 YılıYılı
2021 Gemi Siparişlerinin
Gemi Ülkelere
Siparişlerinin Göre
Ülkelere Tahmini
Göre Tahmini
Dağılımları
Dağılımları
1400
1400
1200
1200
1000
1000

800
800
1304
600
600 1143
400
400 824
759
562
519
200
200
265
217 180
158 149
131
00
Çin
Çin Japonya
Japonya G.Kore
G.Kore Türkiye
Türkiye Hollanda
Hollanda Endonezya
Endonezya

Çin
Çin Japonya
Japonya G.Kore
G.Kore Türkiye
Türkiye Hollanda
Hollanda Endonezya
Endonezya

Şekil 1817
Şekil 17 -- 2020
2021 Yılı Gemi Siparişlerinin Ülkelere Göre Tahmini Dağılımları

Teslim Edilen Gemi Adetleri

Teslim Edilen Gemi Sayısı

120

100

80

60

40

20

0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 18 - Teslim Edilen Gemi Sayısı

Azalan gemi teslimatlarının sebebi, 2008 Ekonomik Krizi’nin etkisi ile gemi sahiplerinin yeni
siparişler için finansman kaynağı bulmakta sıkıntı yaşamaları, siparişlerden bazılarının ertelenmesi
veya iptal edilmesidir. 2003 yılından önce tersanelerimiz tek parçada en fazla 16.000 DWT’lik gemi
inşa edebime durumunda iken, 2007 sonunda 180.000 DWT’lik gemi siparişi alabilecek noktaya
ulaşmıştır. Ancak, yaşanan ekonomik kriz nedeniyle bu gemilerin üretimi aşamasına geçilememiştir.

2020 yılında teslim edilen gemi sayısının tahmini yapılırken hareketli ortalama yöntemi
kullanılabilir.

23
 3 YILLIK HAREKETLİ
YIL GEÇMİŞ DÖNEM ADET ORTALAMA
SONUCU
2012 18  
2013 21  
2014 16  
2015 21 18
2016 20 19
2017 21 19
2018 12 21
2019 21 18
2020   18

10 - T.E.G.S. Hareketli Ortalama Tablosu

Hareketli ortalama yöntemi ile incelendiğinde 2020 yılında teslim edilecek gemi sayısı tahmini
olarak 18 olarak bulunur. Bu tahminin hata oranı %18,9’dur

Benzer şekilde teslim edilecek gemi sayısını tahminlemede üstel düzeltim yöntemi
kullanılabilir. Bu yöntemde gerçekleşen en son talep düzeyi ve o dönem için yapılmış öngörü, gelecek
dönemin talebi için en anlamlı girdiler olur.

(Teslim edilecek gemi sayısının tahminlemesini yaparken α : 0,5 olarak belirlenip hesaplamalar
yapıldı.)

GEÇMİŞ
YIL TAHMİN
DÖNEM ADET
2012 18 19
2013 21 19
2014 16 20
2015 21 18
2016 20 19
2017 21 20
2018 12 20
2019 21 16
2020   19
11 - T.E.G.S. Üstel Düzeltim Tablosu

Üstel düzeltim yöntemi ile incelediğimizde 2020 yılında teslim edilecek gemi sayısı tahmini
olarak 19 adettir. Bu tahminin hata oranı %16,66’dır.
1995–2001 yılları arasında toplam 836.000 DWT’luk 166 adet geminin teslimini gerçekleştiren
Türkiye tersaneleri, 2002-2007 arasında 3.051.000 DWT büyüklükte 443 gemi teslim etmiştir. Küresel
ekonomik krize kadar olan süreç içerisinde başta kimyasal tanker siparişleri olmak üzere siparişlerde
dünya dördüncülüğüne kadar yükselen tersanelerimizin, krizden sonra yaşanan sipariş düşüşü ile
2019 yılında teslim ettikleri tonaj 130.169 DWT gemi sayısı ise 21’dir.

Türkiye’de faal durumda bulunan tersanelerin bir kısmı, halen tevsi ve modernizasyon
çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak küresel ekonomik kriz sonrası bankaların tersanelere olumsuz
yaklaşımları, tersanelerin tevsi ve modernizasyon projelerini askıya alma sürecini başlatmış, bir kısım
yatırımların ise ertelenmesine neden olmuştur. Yeni gemi inşa siparişleri almakta oldukça zorluk
çeken sektör, bakım-onarım faaliyetlerine yönelmiştir.

24
Gemi Siparişleri ile Teslim Edilen Gemi Sayısı arasındaki ilişki
Gemi siparişleri ve teslim edilen gemi sayısının regresyon analizinde teslim edilen gemi sayısı
bağımlı değişken (y) olarak nitelendirilirken gemi siparişleri (x) bağımsız değişken olarak belirlenir.
Bunlara bağlı olarak analiz gerçekleştirilir.

YIL Gemi Siparişleri Teslim Edilen Gemi Sayısı x² xy

(x) (y)
2016 40 20 1600 800
2017 43 21 1849 903
2018 133 12 17689 1596
2019 170 21 28900 3570
TOPLAM: 386 74 50038 6869
12 - G.S. ve T.E.D.S. Arasındaki İlişki Regresyon Analizi Tablosu

Yukarıdaki analiz yardımıyla gemi siparişlerine vereceğimiz tahmini değer ile teslim edilen
gemi sayısını öngörebiliriz. Bu tahminin hata oranı %18.9’dur.

N=4 A=20,4 B=-0,02 FORMÜL=>y=20,4-0,02x

Tersanelerdeki İstihdam Durum

İstihdam durumu
40000

35000

30000

25000

20000

15000

10000

5000

0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 19 - İstihdam Durumu

Geçmiş dönem verilerine ait grafiğe bakıldığında tersanelerdeki istihdam durumunun 2007
senesinde zirve noktasında olduğunu daha sonraki yıllarda azalsa da kısmen düzenli bir şekilde arttığı
sonucu çıkarılabilir. Bunun sebebi 2008 krizidir. Deniz Ticaret Odası tarafından 2007 yılında hazırlanan
rapora göre, planlanan tüm tersane yatırımlarının zamanında tamamlanması durumunda, gemi inşa
endüstrisinde istihdam edilen işçi sayısının 2013 yılı için 200.000 kişi olacağı tahmin edilmekteydi.
Ancak, Türk Gemi İnşa Sanayi’nin ekonomik krizden olumsuz etkilenmesinden kaynaklanan sipariş
iptalleri, beklenen büyümenin aksine istihdam kapasitesinin önemli ölçüde azalmasına neden
olmuştur. 2007 yılında 33.480 kişi olan gemi inşa sanayisinin istihdam kapasitesi azalmış ve 2009
yılında yaklaşık 19.179 işçiye istihdam imkânı sunulmuştur. Ayrıca ülkemiz tersanelerinin iş kazaları
nedeniyle gündeme gelmelerinin dünyadaki armatörlük kuruluşlarını olumsuz yönde etkilemesi ve
navlun fiyatlarının halen düşük seviyelerde olması da istihdam seviyesinin daralmasına neden
olmuştur.

25
 Tersanelerdeki istihdam durumunun 2020 yılı için gelecek talep tahminini yaparken, sürecin
belirli bir trendi takip etmemesinden dolayı hareketli ortalama yöntemi kullanılabilir.

GEÇMİŞ 3 YILLIK
YIL DÖNEM HAREKETLİ
ADET ORTALAMASI
2010 21449  
2011 20560  
2012 21769  
2013 23000 21259
2014 21332 21776
2015 29699 22034
2016 29610 24677
2017 27189 26880
2018 30300 28833
2019 32458 29033
2020   29982

13 - İ.D. Hareketli Ortalama Tablosu

Bu yöntemin sonucu olarak tablodan da görüldüğü üzere 2020 yılı için tersanelerdeki
istihdam durumunu 29982 olarak öngörülebilir. Bu tahminin hata oranı %9,86’dır

İhracat Değerleri

İhracat Değerleri
3000000

2500000

2000000

1500000

1000000

500000

0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 20 - İhracat Değeleri

İhracat değerlerinin grafiğine bakıldığında 2008 yılında değerlerin zirve noktasına ulaştığını
daha sonra azalma eğilimi gösterdiğini ve aynı skalada devam ettiği gözlemlenebilir. Bunun sebebi
Global krizin siparişleri etkilemesidir. Türkiye tersanelerinde 2008 yılına kıyasla siparişlerde büyük bir
düşüş yaşanmıştır. 2019 yılından itibaren özellikle alınan römorkör siparişleri sayesinde adet bazında
sipariş defterlerinde üst sıralara yükselen Türkiye’de, Ocak 2020 verilerine göre 86.140 DWT’lik büyük
çoğunluğu römorkörlerden oluşan 170 adet gemi siparişi olduğu görülmektedir. 2003 yılından önce
tersanelerimiz tek parçada en fazla 16.000 DWT’lik gemi inşa edebilme durumunda iken, 2007

26
sonunda 180.000 DWT’lik gemi siparişi alabilecek noktaya ulaşmıştır. Ancak, yaşanan ekonomik kriz
nedeniyle bu büyüklükte gemilerin üretimi aşamasına geçilememiştir. Bu yüzden ihracat değerleri çok
fazla yükseliş gösterememiş ve mevcut konumunu korumuştur.
İhracat değerlerinin 2020 yılında tahminini yapmak için hareketli ortalama yöntemi
kullanılabilir.
GEÇMİŞ 3 YILLIK
YIL DÖNEM HAREKETLİ
ADET ORTALAMASI
2010 1118462  
2011 1321678  
2012 810936  
2013 1163591 1083692
2014 1271866 1098735
2015 1029863 1082131
2016 972177 1155107
2017 1338158 1091302
2018 990521 1113399
2019 1042326 1100285
2020   1123668
14 - İ.D. Hareketli Ortalama Tablosu

Tablodan görüldüğü üzere 2020 yılı için ihracat değeri 1123668 olarak tahmin edilebilir. Bu
tahminin hata oranı %11.5’tur.

Tersanelerdeki İstihdam Durumu ile İhracat Değerleri Arasındaki İlişki

Ekonomik krizin etkilerinin azalması, dünyada ticaret hacminin artmaya başlaması, gemi
siparişlerinin artması bu nedenle de tersanelerin iş yükünün artması istihdam artışına sebep
olmuştur. Bu yüzden ihracat değerleri, tersanelerdeki istihdam durumu üzerindeki etkisini nedensel
modeller ile açıklanabilir. Bu ilişkiyi çözümlerken doğrusal regresyon analizinden yararlanılır.
Tersanelerdeki istihdam durumu (y) , ihracat değerlerinin (x) değişimine bağlı olarak değişiyor
denilebilir. Bu yoruma bağlı olarak regresyon analizi yapılır.

İSTİHDA
İHRACAT
M
YIL DEĞERLERİ x² y² xy
DURUMU
(x)
(y)
2010 21449 1118462 1,25096E+12 460059601 23989891438
2011 20560 1321678 1,74683E+12 422713600 27173699680
2012 21769 810936 6,57617E+11 473889361 17653265784
2013 23000 1163591 1,35394E+12 529000000 26762593000
2014 21332 1271866 1,61764E+12 455054224 27131445512
2015 29699 1029863 1,06062E+12 882030601 30585901237
2016 29610 972177 9,45128E+11 876752100 28786160970
2017 27189 1338158 1,79067E+12 739241721 36383177862
2018 30300 990521 9,81132E+11 918090000 30012786300
2019 32458 1042326 1,08644E+12 1,054E+09 33831817308
Toplam: 257366 11059578 1,2491E+13 6,81E+09 2,82311E+11
15 - İ.D. ile İ.D. Arasındaki İlişkinin Regresyon Analizi Tablosu
Ortalama: 25736,6 1105957,8      

27
 n: 10
35644,17
a:
Buradan elde edilen formül -> y = 35644,17 – 0,00896 x -0,00896
b:
Yukarıdaki analiz sayesinde ihracat değerlerinin tahmini değeri ile tersanelerdeki istihdam
durumunun tahmini değeri hesaplanabilir. İhracat arttıkça istihdam durumunun da arttığını
gözlemleyebiliriz. Bu tahminin hata oranı %15.26’dır.

Tanker Siparişi Alan Ülkeler Dağılımı

Türkiye Tanker Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı

70
64

60

50

40
33
30 28
22
20 16
10 10
10 7 6

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 21 - Türkiye Tanker Siparişlerinin Yıllara Göre Dağılımı

Grafiğe baktığımız zaman 2016-2019 arasında Türkiye’nin tanker siparişlerinin azaldığını
görmekteyiz. 2008 global ekonomik krizinden sonra dünyada gemi siparişleri azalmış, mevcut
siparişlerde de iptaller gerçekleşmiştir. Bundan dolayı tanker siparişlerinde de her yıl azalmalar
görülmüştür. Ancak azalan sipariş sayıları sadece Türkiye için geçerli değildir. Bütün dünyada tanker
siparişlerinde bir azalma görülmüştür. Ayrıca tanker siparişlerini yoğun alan ülkeler arasında Çin,
Japonya ve Güney Kore en başta yer almaktadır. Bu ülkelerdeki iş gücünün ucuz olması ve
maliyetlerin de düşük olması sebebiyle tanker siparişleri yoğunluk göstermektedir. Yine de
Tersanelerimiz özellikle küçük ve orta tonajlı kimyasal tanker inşasında dünya çapında bir markadır.
Uzun yıllar tanker siparişi alan ülkeler sıralamasında yer alan Türkiye, 3. Sıraya kadar yükselmiş olup
bugün azalan siparişler nedeniyle tonaj bazında (Milyon CGT) ve adet bazında da 7. sırada yer
almaktadır.

Gelecek yıllarda Türkiye’nin tanker siparişlerini tahmin ederken doğrusal regresyon yöntemini
kullanabiliriz. 2016-2019,2017-2019 ve 2018-2019 verileriyle oluşturduğumuz tahminlerin hata payı
en az olanı 2018-2019 yıllarındaki verileri kullanarak yaptığımız tahmindir.

YIL PERİYOT (x) ADET (y) xy

2018 1 7 1 7
2019 2 6 4 12
TOPLAM: 3 13 5 19

16 - T.S. Doğrusal Regresyon Tablosu

N=2 A=8 B=-1 Formül -> y = 8 – x

28
 Bu analizimizde veri aralığımızın kısıtlı olmasından dolayı sadece 2020 yılını tahmin etmek
hata payını daha aza indirir.

Bu iki tahminimizin hata yüzdelerini hesapladığımız zaman doğrusal regresyon yöntemi ile
bulduğumuz tahminimiz daha az hata payına sahiptir. O yüzden grafiklerimizde 2020 tahminini 5
olarak alacağız.

Yıl Periyot (x) Tahmin (y)

2020 3 5

17 - T.S. 2020 Tahmin Tablosu

Bu analize ek olarak 2020 yılında Türkiye’nin Tanker Siparişleri için hareketli ortalama
yöntemini kullanabiliriz.
YIL GEÇMİŞ 2 YILLIK HAREKETLİ
DÖNEM ADET ORTALAMASI
2015 10 -
2016 16 -
2017 10 13
2018 7 13
2019 6 8,5
2020 - 6,5
18 - T.S. Hareketli Ortalama Tablosu

2020 Yılı Tanker Siparişlerinin Ülkelere Göre Tahmini

Dağılımları
250

200

150

231
100
172

50
75
19 17 6
0
Çin G.Kore Japonya Rusya Vietnam Türkiye

Çin G.Kore Japonya Rusya Vietnam Türkiye

Şekil 19 - 2020 Yılı Tanker Siparişlerinin Ülkelere Göre Tahmini Dağılımları

29
Süperyat İnşası Sayıları

Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk)

16000

14000
12000

10000

8000
6000

4000
2000

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ADET ADET ADET ADET ADET ADET ADET

İTALYA HOLLANDA TÜRKİYE ALMANYA

ABD İNGİLTERE YENİ ZELANDA TAİVAN
B.A.E. ÇİN FRANSA YUNANİSTAN

Şekil 22 - Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk)

Türkiye için Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk)

4000
3508 3594
3492
3500
3120 3071
3005 3000
3000 2821

2500

2000

1500
968
1000

500

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Şekil 23 - Türkiye için Süperyat İnşası Sayıları (uzunluk)

Türkiye, sahip olduğu kıyıları, yat turizm olanakları, kültür ve tarih zenginliği ile
özellikle mega yatlar için önemli bir uluslararası pazar imkanı sağlamaktadır. Bu sebeple dünyada
artan yat sipariş sayıları Türkiye’ de de artış göstermiştir. Ülkemiz 2014 – 2017 yılları arasında inşa
edilen uzunluk sıralamasında dünyadaki yerini korumuştur.
Türkiye Dünyanın en cazip turistik ve tarihi noktalarından biri olan İstanbul Ataköy ve
Zeytinburnu’ndaki yapımı planlanan yeni tesisler ve limanlar içinde mega yat bağlama imkanlarının da
yer alması, ileriye dönük olarak ülkemizin mega-yat turizm gelirlerinin de artmasını sağlayacak, bu
yatırımlar ülkemiz için bir kazanç ve prestij kaynağı olacaktır.
2017 yılından sonra yat inşa sayılarında azalmıştır. Bununla beraber inşa edilen uzunluk
sayıları da azalma göstermiştir. Bu durum dünyadaki yat siparişlerinin yat inşa eden diğer ülkelere
kaydığını göstermektedir. 2018 yılında dünyada 4. Sıraya gerileyen ülkemiz 2019 yılında yeniden
dünyada 3. Sıraya yükselmiştir ve şu anda bu konumunu korumaktadır.

30
 Türkiye için süperyat inşası sayılarının uzunluklarını gelecek yıllar için tahminlerken 3 yıllık
hareketli ortalama yöntemini kullandık.

3 YILLIK HAREKETLİ
YIL ADET
ORTALAMA
2011 968  
2012 2821  
2013 3120  
2014 3005 2303
2015 3492 2982
2016 3508 3206
2017 3594 3335
2018 3000 3531
2019 3071 3367
2020   3222
19 - S.İ. Hareketli Ortalama Tablosu

Bu yöntem ile 2020 yılında Türkiye’de süperyat inşası uzunluğu 3222 olarak bulunur. Bu
tahminin hata oranı %13,1’dir

Hareketli ortalama yönteminin yanı sıra en küçük kareler yöntemi ile formül oluşturularak
sadece bir yıl için değil daha sonraki yıllar için de tahmin yapılabilir.

YIL PERİYOT (x) ADET (y) x² xy

2011 1 968 1 968
2012 2 2821 4 5642
2013 3 3120 9 9360
2014 4 3005 16 12020
2015 5 3492 25 17460
2016 6 3508 36 21048
2017 7 3594 49 25158
2018 8 3000 64 24000
2019 9 3071 81 27639
Toplam: 45 26579 285 143295
Ortalama: 5 2953,222    
20 - S.İ. En Küçük Kareler Yön. Tablosu

Buradan elde edilen formül -> y = 2087 + 173x

n: 9
Bu formül ile gelecek yıllarda oluşacak uzunluk talebini öngörebiliriz.
a: 2087
b: 173
PERİYOT(x TAHMİN
YIL
) (y)
2020 10 3820
2021 11 3993
2022 12 4167
2023 13 4340
31
21 - S.İ. Gelecek Durum Tahmini Tablosu
KAYNAKÇA
https://www.gisbir.org/tr/istatistikler/istihdam_durumu_11

https://www.denizticaretodasi.org.tr/

http://www.mku.edu.tr/files/339-fe1f52d7-578f-4b4f-b078-bbcbae358b91.pdf

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/556968

32