Professional Documents
Culture Documents
Lược Giảng Bát Nhã
Lược Giảng Bát Nhã
gip cc bn hc thm mt s thut ng Pht php ting Anh, thnh thong chng ti gi li mt t
ting Anh.
Bt Nh Tm Kinh
Prajpramit Hdaya Stra
Heart Sutra, Heart of Perfect Wisdom Sutra, Essence of Wisdom Sutra
Hn Vit
http://www.quangduc.com/kinhdien/kinhbatnha.html
Qun-t-ti B-tt, hnh thm Bt-nh Ba-la-mt-a thi chiu kin
ng-uNn giai khng, nht thit kh ch.
X-Li-T! Sc bt d khng, khng bt d sc; sc tc th khng, khng
tc th sc; th, tng, hnh, thc, dic phc nh th.
X-Li-T! Th ch Php khng tng, bt sanh bt dit, bt cu bt
tnh, bt tng bt gim. Th c khng trung, v sc, v th, tng, hnh,
thc; v nhn, nh, t, thit, thn, ; v sc, thinh, hng, v, xc, php; v
nhn gii, ni ch v -thc-gii, v v-minh, dic v v-minh tn, ni ch
v lo t, dic v lo t tn; v kh, tp, dit, o; v tr dic v c.
D v s c c, B- tt-a y Bt-nh-ba-la mt-a c tm v quingi; v qui-ngi c v hu khng-b; vin ly in-o mng tng; cu
cnh Nit-bn. Tam-th ch Pht, y Bt-nh-ba-la mt-a c c A-nu-ala tam-miu tam-b-.
C tri Bt-nh Ba-la-mt-a, th i-thn ch, th i minh ch, th vthng ch, th v ng ng ch, nng tr nht thit kh, chn thit bt
h.
C thuyt Bt-nh-ba-la-mt-a ch, tc thuyt ch vit: Yt- Yt-,
Ba-la yt-, Ba-la-tng yt-, B-. Tt b ha.
Dch Ngha Ting Vit (bn dch ca Trn nh Honh, tham kho t
nhiu bn dch trc y)
Khi B tt Qun T Ti thc hnh Bt-nh ba-la-mt-a su xa, soi thy
nm uNn u khng, lin vt qua mi kh ch.
X Li T! Sc chng khc khng, khng chng khc sc; sc tc l
khng, khng tc l sc; th, tng, hnh, thc cng li nh vy.
II. Ct li ca tr tu Bt Nh (hai cu u)
Hai cu u l ct li ca Bt Nh. Tt c nhng cu sau l trin khai
rng hn t phn ct li ny. y l hai cu u:
Hn vit
Qun-t-ti B-tt, hnh thm Bt-nh Ba-la-mt-a thi chiu kin
ng-uNn giai khng, nht thit kh ch.
4
Trong Pht gio nguyn thy (Theravada), c hai dng ngi gic ng:
(1) Bch Chi Pht (pratyekabuddha) l ngi t gic ng bng tu tp
Thp Nh Nhn Duyn (the twelve links of cause and effect). Cch tu tp
ny c gi l Duyn Gic (gic ng qua qun chiu lut nhn qu). (2)
A-la-hn (arhat) l ngi t gic ng bng tu tp T Diu v Bt
Chnh o (The Four Noble Truths and The Noble Eightfold Path). Cch
tu tp ny c gi l Thanh Vn (m thanh v vn t ca Pht). Chng ta
s tm hiu nhng cch thc tu tp ny sau.
Bc gic ng hon ton l Pht. C nhiu v Pht ton gic trong kinh
sch, nhng ch c mt c Pht ton gic trong lch s th gii l
c Pht Thch Ca Mu Ni (hin nhn ca dng h Thch Ca), ngi
sng lp nn Pht gio.
V vy, chng ta c bn dng ngi gic ng, xp t cao xung thp:
Pht, b tt, bch chi pht, a-la-hn (buddha, bodhisattva, pratyekabuddha,
arhat).
Qun T Ti l tn ca mt v B tt. Trong hu ht cc kinh Pht, tn
ca mt v B tt va l mt danh t ring (tn ca chnh v y) v va l
mt danh t chung (t ch chung, mang mt ngha no ). Qun T Ti
c ngha l qun st chnh bn thn thc ti, quan st thc ti nh n l,
c dch t tn Avalokiteshvara ca ting Phn. Trong nhng b kinh
khc, Avalokiteshvara c dch l Qun Th mqun st/ lng nghe m
thanh ca th gii. Mt tn Phn vi hai cch dch ngha hi khc nhau: khi
chng ta ni n trit l, l Qun T Ti; khi chng ta ni n lng t
bi, l Qun Th m, lng nghe ting ku cu kh ca chng sinh trong
th gii.
B tt Qun T Ti, bn cnh l mt tn ring, cng c dng ch
bt c ai trong chng ta t gic ng c th qun st thc ti (bn
thn chng ta v th gii xung quanh ta) nh chnh n l, khng mo m,
m h v v minh.
Ng un l nm skandhas (Phn), hay nm tp hp (five aggregates).
Ng uNn gm sc (form), th (feeling), tng (perception), hnh (mental
formation) v thc (consciousness). Nm tp hp ny cng vi nhau to
nn chng sinh. Sc (mu sc, hnh dng, color, form) l phn vt cht ca
c th chng ta. Th, tng, hnh, thc (cm gic, n tng, to , nhn
bit--feeling, perception, mental formation, consciousness) to nn phn
tinh thn. V th, ch ng uNn ch con ngi, s hin hu ca con ngi.
Hai cu u ca Bt Nh Tm Kinh, v th, c ngha l: Khi ngi
gic ng--ngi qun st thc ti nh chnh n l--tu tp tr tu Bt Nh
6
xc chm, php; six dusts: color, sound, fragrance, taste, objects of touch,
dharma).
V th ch sc trong nhng mnh trn mang hai ngha chnh. Th
nht, sc c dng nh mt t tri ngha vi Khng. Th hai, t sc
l mt mc xch kho lo bo tin mt cch t nh v s pht trin sp ti
ca Khng t con ngi n ton th v tr.
Trong khi Khng ang lng l m rng lnh th t con ngi n
ton th v tr, th Khng cng ko ngha ca n t cc oan trit tiu tr
v trung o. Hy nh li, trong cu u, bn th ca con ngi l Khng
(ng uNn giai khng). Tuy nhin, cu th hai ny cho thy chc chn rng
Khng chng c ngha l khng c g hay khng hin hu. Trong cu
th hai ny, Khng chng khc vi sc, chng khc vi mu sc v hnh
dng m chng ta c th nhn thy bng i mt. V ngc li, sc chng
khc Khng.
Ni cch khc, Khng v sc, hai khi nim tng chng nh tri
ngc, thc s ch l mt v tng t nh nhau. S lp li, sc bt d
khng, khng bt d sc, l mt cng thc l lun nhm khng nh, qua
cch ni ph nh, rng, sc v Khng ch l mt.
on tip theo, sc tc th khng, khng tc th sc (sc tc l Khng,
Khng tc l sc), l mt cng thc l lun khc nhm khng nh li ln
na, ln ny qua cch ni khng nh, rng sc v Khng ch l mt.
C hai cch ni khng nh v ph nh, lp i lp li, nhm nhn mnh
mt s tht ct li: Sc v Khng l mt, hin hu v trng rng l mt, c
v khng l mt.
Chng nhng sc, biu tng cho th xc ca chng ta, l nh vy, m
nhng yu t tinh thn ca chng ta cng vn hnh theo cch tng t -th tng hnh thc v Khng l mt; th tng hnh thc l Khng v
Khng l th tng hnh thc. l ngha on tip theo ca Bt Nh
Tm Kinh: th, tng, hnh, thc, dic phc nh th. (Cm gic, n
tng, to , v s nhn bit cng tng t nh vy, cng chng khc
Khng--feeling, perception, mental formation, and consciousness are also
like that).
Tm li, ti im ny trong qu trnh pht trin t tng Pht gio,
chng ta c: Hin hu ca con ngi l Khng, nhng Khng chng c
ngha l trit tiu, Khng cng ging nh Sc hay bt c nhng th g to
nn con ngi chng ta.
10
11
12
14
16
17
V minh: Ignorance.
18
2)
3)
Thc: Consciousness.
4)
5)
Lc Nhp: Su ng vo qua su c quan mt,tai mi, li, thn,
(six entrances)
6)
Xc: Contact
7)
8)
i: Desire, craving
9)
10)
11)
Sanh: Birth.
12)
19
20
21
22
23
24
26
27
29
30
31
http://www.buddhismtoday.com/viet/phatphap/lucdobalamat.htm;
Khuyn Pht B Tm ca i S Tht Hin,
http://www.dharmasite.net/khuyenphatbodetam_hanviet.htm).
Tam-th ch Pht, y Bt-nh-ba-la mt-a c c A-nu-a-la tammiu tam-b-.
(Ch Pht ba i nng ta Bt-nh ba-la-mt-a nn t c v
thng chnh ng chnh gic.)
(All Buddhas of the three periods of time
attain Anuttarasamyaksambodhi through reliance on prajna paramita.)
A-nu-a-la tam-miu tam-b- l phin m t ch ting Phn
Anuttarasamyaksambodhi, l mc gic ng trn vn nht. Anuttara c
ngha l cao nht, khng c g cao hn (v thng). Sammyak c ngha l
mc bao hm ton din chnh yu (chnh ng). Sambodhi c ngha l
gic ng chnh yu (chnh gic). N c dch sang hn vit thnh v
thng chnh ng chnh gic.
Nh chng ta cp trc y, c bn cp gic ngA la hn
(Arhat), Bch Chi Pht (pratyekabuddha), B tt (Bodhisattva), v Pht
(Buddha). Tt c mi v Pht t qu kh, hin ti v tng lai t c
mc cao nht ca gic ngv thng chnh ng chnh gicnh vo
Bt Nh.
C tri Bt-nh Ba-la-mt-a, th i-thn ch, th i minh ch, th
v-thng ch, th v ng ng ch, nng tr nht thit kh, chn
thit bt h.
C thuyt Bt-nh-ba-la-mt-a ch, tc thuyt ch vit: Yt-
Yt-, Ba-la yt-, Ba-la-tng yt-, B-. Tt b ha
(Nn bit Bt-nh ba-la-mt-a l thn ch ln, l minh ch ln, l ch
ti cao, l ch khng g snh bng, tr ht mi kh ch, chc tht, khng
di.
Nn ni ch Bt-nh ba-la-mt-a, tc l ni ch rng: Yt , Yt ,
Ba la Yt , Ba la tng Yt , B , Tt b ha. (Qua ri, qua ri, qua b
ri, qua b ht ri, gic ng ri, vy !))
(Therefore, know that prajna paramita is a great spiritual mantra, a great
bright mantra, a supreme mantra, an unequalled mantra. It can remove
32
all suffering; it is genuine and not false. That is why the mantra of prajna
paramita was spoken. Recite it like this:
Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha! )
Cu cui cng ny ni v nng lc ca Bt Nh nh l mt thn ch
(mantra). Bn cnh l mt kin thc rt vi t c th hc c bng thc,
Bt Nh cng vn hnh mc tim thc con ngi nh mt thn ch. Thn
ch (mantra) l mt li ni c cho l c nng lc siu nhin. V tm l
hc, mt mnh , vi nhng kiu dao ng m thanh c bit ca nhng
t khi c ln, ngha ca nhng t , v s lp li thng xuyn bi
ngi c, tc ng nh mt cch t thi min m du. V d nh, nu mt
ngi no lin tc nhc i nhc li mi ngy Giu, giu, ti giu hng
trm ln mt ngy, th c l l anh ta s dn dn c ng lc lm vic
sing nng tr nn giu c mt ngy no . Hn na, nhiu ngi cng
tin rng thn ch c nng lc siu nhin bi n khi dy nhng nng lng
b Nn t v tr.
Cu thn ch Bt Nh l Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha!,
c ngha l Qua ri, qua ri, qua b ri, qua b ht ri, gic ng ri, vy
! (Gone, gone, gone to the other shore; all gone to the other shore,
already enlightened, so be it!)
Thn ch c c tng bng ngn ng gc khi dy nng lc ca
n. Vit Nam, thn ch Bt Nh c vit v c tng nh phin m t
bn gc bng ting Phn.
V. Kt lun
Bt Nh Tm Kinh kh tru tng, hm cha tm mc cao ca lun l,
v s dng ngn ng lun l phc tp xa l vi nhiu ngi. V th, n
khin nhiu ngi ln ln. Nhng bi kinh khng ch l mt tr chi ngn
t ca nhng nh trit hc tha thi gian. N l mt trit l thng nht v
v tr v i sng con ngi, v mt h thng o c rt tt p hng
dn chng ta hnh x c pht trin da trn nn tng trit hc . o
c v trit hc Pht gio kt ni cng nhau trong mt cu trc rt cht ch.
y chng ta cn lu mt cht i vi ngi mi bt u hc Bt
Nh: Bi v ngn ng Bt Nh cc k linh ng, ngi ta c th trch dn
bt c cu no ca Bt Nh Tm Kinh ni bt c iu g in r, v d
nh Bn ang ni vi ti nhng bn khng ang hin hu hay Lm nh
th cng c, sai l ng v ng l sai. Bt Nh l mt cch sng bao
33
34