Professional Documents
Culture Documents
Ph¬ng ph¸p
+ VËt m chuyÓn ®éng víi vËn tèc v0 ®Õn va ch¹m vµo vËt M ®ang ®øng yªn.
2
V M
v0
1
mv0 m M V V v
+ Va ch¹m mÒm: M 0
1
m
t 0
100 cm / s
10 A cos
40
Trung t©m luyÖn thi Hång §øc . trương văn thanh 0974810957
2 2
kx 50.0,04
Et 0,04 J
2 2
2) C¬ n¨ng dao ®éng cña hÖ sau va ch¹m: E E d Et 0,08 J
kA 2 2E 2.0,08
+ MÆt kh¸c: E A 0,04 2 m 4 2 cm
2 k 50
§S: 1) E t E d 0,04 J ; 2) E 0,08 J ; A 4 2 cm
Bµi 3: Mét con l¾c lß xo, gåm lß xo, cã ®é cøng k 50 N / m vµ vËt nÆng M 500 g dao ®éng ®iÒu
hoµ víi biªn ®é A0 däc theo trôc Ox trªn mÆt ph¼ng n»m ngang. HÖ ®ang dao ®éng th× mét vËt
500
m g b¾n vµo M theo ph¬ng n»m ngang víi vËn tèc v0 1 m / s . Gi¶ thiÕt va ch¹m lµ hoµn toµn
3
®µn håi vµ xÈy ra vµo thêi ®iÓm lß xo cã chiÒu dµi nhá nhÊt. Sau khi va ch¹m vËt M dao ®éng ®iÒu hoµ lµm
cho lß xo cã chiÒu dµi cùc ®¹i vµ cùc tiÓu lÇn lît lµ l max 100 cm vµ l mim 80 cm . Cho
g 10 m / s 2 .
1) T×m vËn tèc cña c¸c vËt ngay sau va ch¹m.
2) X¸c ®Þnh biªn ®é dao ®éng tríc va ch¹m.
Gi¶i
1) Vµo thêi ®iÓm va ch¹m lß xo cã chiÒu dµi nhá nhÊt nªn vËn tèc cña vËt M ngay tríc va ch¹m b»ng kh«ng. Gäi
V , v lÇn lît lµ vËn tèc cña vËt M vµ m ngay sau va ch¹m. V× va ch¹m lµ hoµn toµn ®µn håi nªn sö dông ®Þnh
luËt b¶o toµn ®éng lîng vµ b¶o toµn n¨ng lîng, ta cã:
2 2
V v0 .1 0 ,5 m / s
M 1 3
1
mv 0 m v MV m
mv02 mv 2 MV 2 M
1
1 3
2 2 2 v m v
0 .1 0 ,5 m / s
M 1 3
1
m
2) T¹i thêi ®iÓm ngay sau va ch¹m vËt dao ®éng cã li ®é vµ vËn tèc lÇn lît lµ x A0 V 3 m / s nªn thÕ
kx 2 50. A02
Et
25. A02
2 2
n¨ng ®µn håi vµ ®éng n¨ng lóc ®ã lµ:
E MV
2
0,5.0,5 2
d 0,0625 J
2 2
41
Trung t©m luyÖn thi Hång §øc . trương văn thanh 0974810957
l max - l min 109 80
1. Biªn ®é dao ®éng A 14,5 cm
2 2
+ V× va ch¹m lµ hoµn toµn ®µn håi nªn vËn tèc cña M sau va ch¹m tÝnh theo c«ng thøc:
2 2
mv0 mv MV V v0 3,625 1,45 m / s 145 cm / s (®©y chÝnh lµ vËn
M 1 4
mv0 mv MV
1
2 2 2
m
tèc cùc ®¹i cña dao ®éng ®iÒu hoµ).
+ Sau va ch¹m vËt dao ®éng ®iÒu hoµ theo ph¬ng tr×nh li ®é x A sin t , vµ ph¬ng tr×nh vËn tèc:
v A cos t
V 145 cm / s
+ VËy vËn tèc cùc ®¹i cña dao ®éng ®iÒu hoµ: v max A V 10 rad / s .
A 14,5 cm
2
+ Chu k× dao ®éng: T 0,628 s .
5
+ §é cøng cña lß xo: k M . 2 0,4.10 2 40 N / m .
2. T¬ng tù c©u 1) vËn tèc cña hÖ m0 M ngay sau va ch¹m tÝnh theo c«ng thøc:
2 2
V ' v0 7,25 2 m / s 200 cm / s
M m0 1
0,625 (®©y chÝnh lµ vËn tèc cùc ®¹i cña dao
1
m 0,1
®éng ®iÒu hoµ).
k 40
+ TÇn sè gãc cña dao ®éng: 8 (rad / s ) .
M m0 0,4 0,225
+ Ph¬ng tr×nh dao ®éng cã d¹ng: x A sin 8t , vËn tèc: v 8 A cos 8t .
V ' 200 cm / s
+ VËn tèc cùc ®¹i cña dao ®éng ®iÒu hoµ: v max A V ' A 25 cm
8 cm
+ Pha ban ®Çu ®îc x¸c ®Þnh tõ ®iÒu kiÖn ®Çu:
x t 0 0 sin 0
t 0
v t 0 200
cm / s cos 1
42
Trung t©m luyÖn thi Hång §øc . trương văn thanh 0974810957
+ VËy ®Ó vËt m0 ®øng yªn (kh«ng bÞ trît) trªn vËt M trong khi hÖ dao ®éng th× vËn tèc v 0 cña vËt m ph¶i tho¶
29
m·n: 0 v 0 3,625 m / s .
8
§S: 1) T 0,628 s ; k 40 N / m ;
5
2) x 25 sin 8t cm ;
29
3) 0 v 0 3,625 m / s
8
Bµi 5: Mét vËt nÆng cã khèi lîng M 600 g , ®îc ®Æt phÝa trªn mét lß
xo th¼ng ®øng cã ®é cøng k 200 N / m nh h×nh vÏ. Khi ®ang ë vÞ trÝ
c©n b»ng, th¶ vËt m 200 g tõ ®é cao h 6 cm so víi M. Coi va ch¹m
lµ hoµn toµn mÒm, lÊy g 10 m / s 2 ; 2 10 .
1) TÝnh vËn tèc cña m ngay tríc khi va ch¹m vµ vËn tèc cña hai vËt ngay sau
va ch¹m.
2) Sau va ch¹m hai vËt cïng dao ®éng ®iÒu hoµ.
Gi¶i:
1) VËn tèc cña vËt m ngay tríc lóc va ch¹m: v 0 2 gh 2.10.0 ,06 0,2 3 m / s
v 0 20 3 cm / s (híng xuèng díi).
+ HÖ M m lóc va ch¹m cã thÓ coi lµ hÖ kÝn, theo ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng (theo gi¶ thiÕt va ch¹m
hoµn toµn mÒm): mv0 m M V . Suy ra, vËn tèc cña hai vËt ngay sau va ch¹m:
1
V v 5 3 cm / s
M 0 (híng xuèng díi).
1
m
Mg 0,6.10
2) T¹i VTCB cò cña M, lß xo nÐn mét ®o¹n: 0,03 m 3 cm
k 200
+ T¹i VTCB míi cña hÖ sau va ch¹m, lß xo nÐn mét ®o¹n:
'
m M g
0,8.10
0,04 m 4 cm .
k 200
+ Suy ra: OC l ' l 4 3 1 cm
+ Chän hÖ to¹ ®é Ox nh h×nh vÏ, gèc O trïng víi vÞ trÝ c©n b»ng míi cña hÖ M m sau va ch¹m. Do ®ã,
ngay sau va ch¹m hÖ cã to¹ ®é vµ vËn tèc lÇn lît lµ:
x1 1 cm , v1 V 5 3 cm / s .
+ Sau va ch¹m hÖ dao ®éng ®iÒu hoµ xung quanh VTCB míi O víi tÇn sè gãc:
k 200
5 rad / s .
M m 0,6 0,2
2 cm
1
5 2
§S: 1) v 0 20 3 m / s , V 5 3 cm / s , 2) A 2 cm
Bµi 6: (§H Kinh tÕ quèc d©n - 2001) Con l¾c lß xo gåm vËt nÆng
M 300 g , lß xo cã ®é cøng k 200 N / m lång vµo mét trôc
th¼ng ®øng nh h×nh vÏ. Khi ®ang ë vÞ trÝ c©n b»ng, th¶ vËt
m 200 g tõ ®é cao h 3,75 cm so víi M. Coi ma s¸t kh«ng ®¸ng
kÓ, lÊy g 10 m / s 2 , va ch¹m lµ hoµn toµn mÒm.
1. TÝnh vËn tèc cña m ngay tríc khi va ch¹m vµ vËn tèc cña hai vËt ngay
sau va ch¹m.
43
Trung t©m luyÖn thi Hång §øc . trương văn thanh 0974810957
2. Sau va ch¹m hai vËt cïng dao ®éng ®iÒu hoµ. LÊy t 0 lµ lóc ngay sau va ch¹m. ViÕt ph¬ng tr×nh dao
®éng cña hai vËt trong hÖ to¹ ®é O’X nh h×nh vÏ, gèc O’ trïng víi vÞ trÝ c©n b»ng míi C cña hÖ M m sau
va ch¹m.
3. ViÕt ph¬ng tr×nh dao ®éng cña hai vËt trong hÖ to¹ ®é ox nh h×nh vÏ, gèc O lµ vÞ trÝ c©n b»ng cò cña M tr-
íc va ch¹m. Gèc thêi gian nh cò.
Gi¶i:
3
1) VËn tèc cña vËt m ngay tríc lóc va ch¹m: v0 m / s (híng xuèng díi).
2 gh 2.10.3,75.10 2
2
HÖ M m lóc va ch¹m cã thÓ coi lµ hÖ kÝn, theo ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng lîng (theo gi¶ thiÕt va ch¹m
hoµn toµn mÒm): mv0 m M V . Suy ra, vËn tèc cña hai vËt ngay sau va ch¹m:
1 3
V v0 m / s 20 3 cm / s (híng xuèng díi).
M 5
1
m
Mg 0,3.10
2) T¹i VTCB cò cña M (vÞ trÝ O), lß xo nÐn mét ®o¹n: 0 0,015 m 1,5 cm
k 200
+ T¹i VTCB míi C cña hÖ sau va ch¹m, lß xo nÐn mét ®o¹n:
m M g
0,5.10
0,025 m 2,5 cm .
k 200
+ Suy ra: OC l l 0 2,5 1,5 1 cm , do ®ã X x 1 cm (1)
+ Sau va ch¹m hÖ dao ®éng ®iÒu hoµ xung quanh VTCB míi C O’ víi tÇn sè gãc:
k 200
20 rad / s .
M m 0,3 0,2
+ Ph¬ng tr×nh dao ®éng: X A sin 20t , vËn tèc: V X ' 20 A cos 20t
X OC 1 cm
+ Chän t 0 lóc va ch¹m, nªn:
V
t 0
t 0
20 3 cm / s
1
A sin 1 A sin 0 A 2 cm
5
20 A cos 20 3 tg 1 6
3
5
+ Suy ra, li ®é cña vËt trong hÖ to¹ ®é O’X lµ: X 2 sin 20t cm .
6
3) Theo (1) ta cã ph¬ng tr×nh dao ®éng cña vËt trong hÖ to¹ ®é Ox lµ:
5
x X 1, hay x 2 sin 20t 1 cm .
6
5
§S: 1) v0
3
m / s , V 20 3 cm / s , 2) X 2 sin 20t cm ,
2 6
5
3) x 2 sin 20t 1 cm
6
44
Trung t©m luyÖn thi Hång §øc . trương văn thanh 0974810957
Bµi 8: Mét qu¶ cÇu khèi lîng M 200 g , g¾n trªn mét lß xo th¼ng ®øng cã ®é cøng k 20 N / m . Mét
vËt nhá m 100 g r¬i tù do tõ ®é cao h 45 cm xuèng va ch¹m ®µn håi víi M (xem h×nh vÏ). Sau va
ch¹m vËt M dao ®éng ®iÒu hoµ. LÊy g 10 m / s 2 .
a) TÝnh vËn tèc cña m ngay tríc khi va ch¹m.
b) TÝnh vËn tèc cña hai vËt ngay sau va ch¹m.
c) ViÕt ph¬ng tr×nh dao ®éng cña vËt M, chän gèc täa ®é ë vÞ trÝ c©n b»ng cña vËt,
chiÒu d¬ng híng th¼ng ®øng trªn xuèng, gèc thêi gian lµ lóc ngay sau va ch¹m. Gi¶ sö M®
kh«ng bÞ nhÊc lªn trong khi M dao ®éng. Gèc thêi gian lµ lóc va ch¹m.
d) Khèi lîng M® ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn g× ®Ó nã kh«ng bÞ nhÊc lªn trong khi M dao
®éng.
§S: a) v 0 3 m / s ; b) V 2 m / s ; c) x 20 sin 10t cm ;
d) M d 200 g
Bµi 9: (§H Ngo¹i th¬ng tp.HcM - 2001) Mét c¸i ®Üa khèi lîng
M 900 g , ®Æt trªn mét lß xo th¼ng ®øng cã ®é cøng
k 25 N / m . Mét vËt nhá m 100 g r¬i xuèng vËn tèc
ban ®Çu tõ ®é cao h 20 cm (so víi ®Üa) xuèng ®Üa råi
dÝnh vµo ®Üa (h×nh vÏ). Sau va ch¹m hai vËt dao ®éng ®iÒu
hoµ.
a) TÝnh vËn tèc cña m ngay tríc khi va ch¹m vµ vËn tèc cña hai vËt ngay sau va ch¹m.
b) VÞ trÝ c©n b»ng míi c¸ch vÞ trÝ c©n b»ng cò mét kho¶ng bao nhiªu?
c) ViÕt ph¬ng tr×nh dao ®éng cña hai vËt, chän gèc täa ®é ë vÞ trÝ c©n b»ng cña hai
vËt, chiÒu d¬ng híng th¼ng ®øng tõ tªn xuèng, gèc thêi gian lµ lóc b¾t ®Çu va ch¹m.
Cho g 10 m / s 2 .
§S: a) v 0 2 m / s , V 0,2 m / s , b) 4 (cm), c) x 4 2 sin 5t cm
4
Bµi 10: (§H Ngo¹i Th¬ng - 99) Cho mét hÖ dao ®éng nh h×nh vÏ. Lß xo cã khèi lîng kh«ng ®¸ng kÓ, ®é cøng k.
VËt M 400 g cã thÓ trît kh«ng ma s¸t trªn mÆt ph¼ng n»m ngang. HÖ ®ang ë tr¹ng th¸i c©n b»ng, dïng
mét vËt m 100 g b¾n vµo M theo ph¬ng n»m ngang víi vËn tèc v0 1 m / s . Va ch¹m lµ hoµn toµn
®µn håi. Sau khi va ch¹m vËt M dao ®éng ®iÒu hoµ. ChiÒu dµi cùc ®¹i vµ cùc tiÓu cña lß xo lÇn lît lµ
28 cm vµ 20 cm .
1) T×m chu kú dao ®éng cña vËt M vµ ®é cøng k cña lß
xo.
2) §Æt mét vËt m0 100 g lªn trªn vËt M, hÖ gåm hai
vËt m0 M ®ang ®øng yªn. VÉn dïng vËt m b¾n vµo
víi cïng vËn tèc v0 1 m / s , va ch¹m lµ hoµn toµn ®µn
håi. Sau va ch¹m ta thÊy c¶ hai vËt cïng dao ®éng ®iÒu hoµ. ViÕt ph¬ng tr×nh dao ®éng cña hÖ m0 M .
Chän gèc to¹ ®é ë vÞ trÝ c©n b»ng, chiÒu d¬ng cña trôc cïng chiÒu víi v 0 vµ gèc thêi gian lµ lóc b¾t ®Çu va
ch¹m.
3. Cho biÕt hÖ sè ma s¸t gi÷a m0 vµ M lµ 0,4. Hái vËn tèc v 0 cña vËt m ph¶i nhá h¬n mét gi¸ trÞ b»ng bao
nhiªu ®Ó vËt m0 vÉn ®øng yªn (kh«ng bÞ trît) trªn vËt M trong khi hÖ dao ®éng. Cho g 10 m / s 2 .
§S: 1) T s , k 40 N / m , 2) x 3,73 sin 8,94t cm , 3) v0 1,34 m / s
5
45